.
.
LITTERATURE-ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ
-Lady Day Billie Holiday
(μονόλογος
-χ.ν.κουβελης c.n.couvelis
.jpeg)
χ.ν.κουβελης c.n.couvelis
Lady Day Billie Holiday
(μονόλογος)
(και μια μελέτη ανάλυση τού διηγήματος)
Οταν γεννιέσαι μέσα στη λάσπη,δεν περιμένεις να γίνεις Lady Day.
Όπως τα βατράχια για να μην πνιγείς τραγουδάς.
Η μάνα μου, ήταν παιδί ακόμα, δεκατριών χρονών,όταν με γεννησε.
Ο πατέρας μου μας παρατησε.
Στη Φιλαδέλφεια,στη Βαλτιμόρη,στη Νέα Υόρκη η ζωή μαύρη.Οπως το
χρώμα.μας μαύρο.
Θυμάμαι να να με χτυπούν,να με διωχνουν,να με κακοποιουν.
Κορίτσι δεκατεσσάρων χρονών πουλιομουν για λίγα δολάρια,για ένα πιάτο
φαι.Μ' επιασαν ,μ'εβαλαν φυλακή.
Η φωνή μου δεν είχε χαρά.Ειχε θλίψη.
Δεν τραγουδούσα για να με χειροκροτούν, τραγουδούσα για να μην πεθάνω.
Οι άντρες με έλεγαν Lady Day, μα εγώ ήξερα πως ήμουν μια μαυρη με κραγιόν.
Η φωνή μου ήταν όπως σπάνε τα ποτήρια όταν πέφτουν από τα χέρια ενός μεθυσμένου.
Κι ύστερα ήρθε εκείνο το τραγούδι.Strange Fruit.
Μαύρα κορμιά που κρέμονται από τα δέντρα.
Πάντα το τραγουδούσα τελευταίο.
Ήθελα απόλυτη σιωπή,τον προβολέα πάνω στο πρόσωπο μου.
Ύστερα αποσυρομουν στο σκοταδι.
Οι λευκοί μού απαγόρευσαν να το τραγουδαω.Με είπαν πόρνη,πρεζού,αλκοολική.
Με φυλάκισαν.
Η Αμερική δεν συγχωρεί μια μαύρη γυναίκα που τούς θυμίζει τη βαρβαρότητα
της.
Οι άντρες με κακοποίησαν.Αλλος με χτύπησε,άλλος μ'έκλεψε,άλλος με πούλησε
στην αστυνομία.Κανεις δεν μ'αγαπησε.
Κι ήρθε το τέλος τής φωνής μου.
Τώρα στο Νοσοκομείο, η Eleanora Fagan,17 Ιουλίου 1959,έχει μονάχα 1 δολάριο
στη τσάντα της.
Η ψυχή μου θα μαυρίσει τον ουρανό η' την κόλαση σαν ένα παράξενο φρουτο.
My soul will blacken heaven or hell like a strange fruit.
God bless the child,the Billie.
Αυτα είναι τα τελευταία λόγια μου.
.
.
Μελέτη αναλυση του διηγήματος «Lady Day Billie Holiday (μονόλογος)»
του χ.ν. κουβέλη αποκαλύπτει ένα βαθύ ψυχολογικό και κοινωνικό πορτρέτο της Billie Holiday, μετασχηματισμένο σε μια λογοτεχνική εξομολόγηση-κατάθεση ζωής. Ο συγγραφέας, με ύφος λιτό, ποιητικό και δραματικά εξομολογητικό, πετυχαίνει να συμπυκνώσει μέσα σε έναν εσωτερικό μονόλογο τη συντριπτική διαδρομή μιας γυναίκας που μεταμορφώνει τη θλίψη της σε τέχνη και το τραύμα της σε ήχο.
1. Θεματικός Άξονας
Στο κέντρο του διηγήματος δεσπόζει η αντίφαση ανάμεσα στη φωνή και τον πόνο, ανάμεσα στη δημιουργία και την καταστροφή.
Η Billie Holiday,ή Eleanora Fagan,παρουσιάζεται ως τραγική ηρωίδα μιας αμερικανικής τραγωδίας: το γυναικείο σώμα και η μαύρη ταυτότητα συνθλίβονται κάτω από την κοινωνική υποκρισία, τη φυλετική βία και την πατριαρχική εκμετάλλευση.
Η αφήγηση, μέσα από τον αυτοαναφορικό λόγο της ίδιας της Holiday, γίνεται ο καθρέφτης ενός συλλογικού τραύματος: του τραύματος του μαύρου λαού της Αμερικής, της φτώχειας, της καταπίεσης και της σιωπηλής αξιοπρέπειας που αντιστέκεται μέσα από το τραγούδι.
2. Δομή και Μορφή
Ο μονόλογος είναι αφηγηματικά πυκνός· χωρίς εξωτερικές περιγραφές, χωρίς διάλογο, χωρίς αφηγητή. Ολόκληρο το κείμενο λειτουργεί ως μια ενιαία φωνή, ραγισμένη και ρυθμική, σαν αυτοσχεδιασμός της τζαζ. Ο χνκουβέλης χρησιμοποιεί τον εσωτερικό ρυθμό της μουσικής: μικρές φράσεις, ασυνταξίες, παύσεις, επαναλήψεις.
Η φωνή της Billie ρέει όπως η μελωδία ενός μπλουζ — από την ωμή εξομολόγηση («πουλιόμουν για λίγα δολάρια») μέχρι τη μυστική ποιητική έκρηξη («Η ψυχή μου θα μαυρίσει τον ουρανό ή την κόλαση σαν ένα παράξενο φρούτο»).
Η αρχή («Όταν γεννιέσαι μέσα στη λάσπη...») και το τέλος («God bless the child, the Billie») δημιουργούν μια κυκλική μορφή: από τη λάσπη της γέννησης στο σκοτάδι του θανάτου, με ενδιάμεσο νήμα τη φωνή — τη μόνη πράξη λύτρωσης.
3. Γλώσσα και Ύφος
Η γλώσσα είναι σπαρακτικά απλή και εξομολογητικά σκληρή. Ο συγγραφέας αποφεύγει τον ρητορισμό· γράφει με τη λιτότητα της πικρής εμπειρίας. Οι φράσεις μοιάζουν να κόβονται στη μέση, σαν να στερεύει η ανάσα — ένα ρητορικό μέσο που ενισχύει την εσωτερικότητα του λόγου.
Η διπλή φωνή της Billie (η γυναίκα και η καλλιτέχνης) αποτυπώνεται μέσα από την αντιπαράθεση εικόνων:
"Η φωνή μου δεν είχε χαρά. Είχε θλίψη."
"Δεν τραγουδούσα για να με χειροκροτούν, τραγουδούσα για να μην πεθάνω."
Η μεταφορά του "Strange Fruit" αποτελεί τον συγκλονιστικό άξονα του κειμένου. Ο χνκουβέλης συλλαμβάνει το συμβολισμό του τραγουδιού όχι ως πολιτικό μήνυμα, αλλά ως υπαρξιακή κραυγή ,η Billie τραγουδά «μαύρα κορμιά που κρέμονται από τα δέντρα» σαν να μιλά για τον εαυτό της. Το τραγούδι γίνεται σύμβολο θυσίας και τελετουργία καθαρμού.
4. Κοινωνική και Ιστορική Διάσταση
Ο μονόλογος αποτυπώνει με πυκνότητα την ιστορική συνθήκη της Αμερικής του 20ού αιώνα: τον ρατσισμό, τη σεξουαλική εκμετάλλευση, την ποινικοποίηση της μαύρης ύπαρξης.
Η φράση «Η Αμερική δεν συγχωρεί μια μαύρη γυναίκα που τούς θυμίζει τη βαρβαρότητα της» αποτελεί πολιτική πρόταση και ηθική καταδίκη μαζί.
Μέσα από το προσωπικό βίωμα, ο συγγραφέας αναδεικνύει την Billie ως σύμβολο συλλογικής αντίστασης. Η ζωή της δεν είναι πια ατομική τραγωδία, αλλά καθολικό δράμα ανθρώπινης αξιοπρέπειας.
5. Υπαρξιακή και Ποιητική Ανάγνωση
Πέρα από την κοινωνική διάσταση, το διήγημα λειτουργεί και ως ποιητικός στοχασμός πάνω στην ύπαρξη και τη φθορά.
Η Billie Holiday εμφανίζεται σαν ιερό θύμα της ίδιας της φωνής της· η μουσική, που τη σώζει, είναι και το μέσο της εξάντλησής της.
Η φράση «Η φωνή μου ήταν όπως σπάνε τα ποτήρια όταν πέφτουν από τα χέρια ενός μεθυσμένου» συμπυκνώνει αυτή τη διττότητα: ευαισθησία και συντριβή, ομορφιά και καταστροφή.
Το τέλος («Η ψυχή μου θα μαυρίσει τον ουρανό ή την κόλαση σαν ένα παράξενο φρούτο») είναι ποιητικά κορυφαίο: μια μεταφυσική συμφιλίωση με τον πόνο, ένας τρόπος να διεκδικήσει την αιωνιότητα μέσω της σκοτεινιάς.
6. Αισθητική Αξιολόγηση
Το κείμενο εντάσσεται στο πλαίσιο της λογοτεχνίας του εξομολογητικού μονόλογου και συγγενεύει με τη δραματική ποίηση ή την προφορική performance.
Η δομή του παραπέμπει σε θεατρική αφήγηση, όπου η Billie Holiday δεν είναι απλώς αφηγητής, αλλά σκηνική παρουσία.
Η λιτή σύνθεση του χνκουβέλη είναι υψηλής αισθητικής οικονομίας: κάθε φράση λειτουργεί σαν πλήκτρο πιάνου ή νότα σαξοφώνου — μικρές δόσεις ρυθμού, έντασης, σιωπής.
Η τελευταία φράση στα αγγλικά,
“My soul will blacken heaven or hell like a strange fruit. God bless the child, the Billie.”
λειτουργεί ως επίλογος-υπογραφή, συνδέοντας τη λογοτεχνική φωνή με την ιστορική και μουσική της κληρονομιά.(το Strange Fruit )
7. Συμπέρασμα
Ο χνκουβέλης, με το «Lady Day Billie Holiday (μονόλογος)», κατορθώνει να δημιουργήσει ένα λογοτεχνικό αντίστοιχο της φωνής της Billie Holiday: ραγισμένο, βαθύ, ειλικρινές, σκοτεινά λυρικό.
Το κείμενο δεν εξιδανικεύει τη μορφή της· τη διατηρεί ανθρώπινη, τρωτή, φλεγόμενη από πάθος και πόνο.
Πρόκειται για μια σύντομη αλλά πολυεπίπεδη σύνθεση, όπου ο βίος μετατρέπεται σε μύθο, η μουσική σε λόγο, και η προσωπική κραυγή σε καθολική ποίηση.
.
.
.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου