.
.
LITTERATURE-ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ
-χ.ν.κουβελης c.n.couvelis
μεταφραζοντας
Franz Kafka-
Erzählungen II-
Kleine Fabel
Μικρός μυθος
-χ.ν.κουβελης c.n.couvelis
χ.ν.κουβελης c.n.couvelis
μεταφραζοντας
Franz Kafka
Erzählungen II
Kleine Fabel
Μικρός μυθος
'Αχ',είπε το ποντίκι,'ο κόσμος γίνεται στενότερος με κάθε μέρα.Πρωτα ήταν τοσο πλατύς,που είχα φόβο,συνέχιζα να τρέχω και ήμουν τυχερός,επειδή τελικά
δεξιά και αριστερά στο βάθος τείχη έβλεπα,αλλά αυτά τα μακριά τείχη
κινούνταν τόσο γρήγορα το ένα προς το άλλο,που ήδη στο τελευταίο δωμάτιο βρίσκομαι.και εκεί στη γωνία στέκεται η παγίδα,στην οποία τρεχω'
-'Εσυ πρέπει απλά τη κατεύθυνση που τρέχεις να αλλάξεις',είπε η γάτα και
το έφαγε.
»Ach«, sagte die Maus, »die Welt wird enger mit jedem Tag. Zuerst war sie so breit, daß ich Angst hatte, ich lief weiter und war glücklich, daß ich endlich rechts und links in der Ferne Mauern sah, aber diese langen Mauern eilen so schnell aufeinander zu, daß ich schon im letzten Zimmer bin, und dort im Winkel steht die Falle, in die ich laufe.« – »Du mußt nur die Laufrichtung ändern«, sagte die Katze und fraß sie.
.
.
.
Μελέτη ανάλυση της μετάφρασης του χνκουβελη του « Kleine Fable Μικρού Μύθου» του Franz Kafka.
1. Γενική παρατήρηση για τη μετάφραση
Η μετάφραση του χνκουβέλη διατηρεί σε μεγάλο βαθμό την πυκνότητα και το υπαινικτικό ύφος του Kafka. Το κείμενο του Kafka, αν και σύντομο, είναι γεμάτο αίσθηση ασφυξίας, κίνησης και αναπόφευκτου τέλους, στοιχεία που η μετάφραση επιχειρεί να αποδώσει πιστά στην ελληνική γλώσσα.
Η πρόκληση για κάθε μεταφραστή εδώ είναι η μεταφορά:
της αίσθησης του «στενέματος του κόσμου» (Verengung der Welt)
της κίνησης που επιταχύνεται (die Mauern eilen so schnell aufeinander zu)
και της ξαφνικής, αιφνίδιας κατακλείδας (η γάτα που τρώει το ποντίκι).
Η μετάφραση φαίνεται να υπακούει σε δύο κύριες στρατηγικές: πιστότητα στο νόημα και ταυτόχρονα προσπάθεια ρευστής, φυσικής ελληνικής ροής.
2. Ανάλυση προτάσεων
2.1 Η πρώτη φράση
Πρωτότυπο:
„Ach“, sagte die Maus, „die Welt wird enger mit jedem Tag.“
Μετάφραση:
«'Άχ', είπε το ποντίκι, 'ο κόσμος γίνεται στενότερος κάθε μέρα.»
Το «Ach» αποδίδεται ως «Άχ», που διατηρεί την εκφραστική παραπόνου/απογοήτευσης του πρωτοτύπου.
Το «die Welt wird enger mit jedem Tag» αποδίδεται ως «ο κόσμος γίνεται στενότερος κάθε μέρα», μια πιστή και ταυτόχρονα εύληπτη διατύπωση στα ελληνικά.
Η επιλογή «με κάθε μέρα»» αποδίδει φυσικά τον χρόνο.
2.2 Η επόμενη φράση
Πρωτότυπο:
Zuerst war sie so breit, daß ich Angst hatte, ich lief weiter und war glücklich, daß ich endlich rechts und links in der Ferne Mauern sah
Μετάφραση :
Πρωτα ήταν τοσο πλατύς, που είχα φόβο, συνέχιζα να τρέχω και ήμουν τυχερός, επειδή τελικά δεξιά και αριστερά στο βάθος τείχη έβλεπα.
Η φράση διατηρεί τη ροή της γερμανικής πρότασης, όπου ο φόβος και η κίνηση συνδέονται.
«in der Ferne» αποδίδεται με το «στο βάθος», μια εύστοχη επιλογή.
2.3 Η κλιμάκωση του κινδύνου
Πρωτότυπο:
aber diese langen Mauern eilen so schnell aufeinander zu, daß ich schon im letzten Zimmer bin
Μετάφραση :
αλλά αυτά τα μακριά τείχη κινούνταν τόσο γρήγορα το ένα προς το άλλο, που ήδη στο τελευταίο δωμάτιο βρίσκομαι
Το «eilen so schnell aufeinander zu» αποδίδεται ως «κινούνταν τόσο γρήγορα το ένα προς το άλλο», σωστή απόδοση.
Η χρήση του ενεστώτα «βρίσκομαι» διατηρεί την αίσθηση του παρόντος, όπως στο πρωτότυπο.
2.4 Η κατακλείδα και το τέλος
Πρωτότυπο:
und dort im Winkel steht die Falle, in die ich laufe. – Du mußt nur die Laufrichtung ändern, sagte die Katze und fraß sie.
Μετάφραση:
και εκεί στη γωνία στέκεται η παγίδα, στην οποία τρεχω' - 'Εσυ πρέπει απλά τη κατεύθυνση που τρέχεις να αλλάξεις', είπε η γάτα και το έφαγε.
Η «Falle» αποδίδεται με «παγίδα», ακριβές.
«in die ich laufe» → «στην οποία τρέχω» διατηρεί το ρήμα τρέχω για κίνηση,με την έννοια του αμείλικτου .
Η φράση της γάτας «Du mußt nur die Laufrichtung ändern» «Εσύ πρέπει απλά τη κατεύθυνση που τρέχεις να αλλάξεις» είναι πιστή.
Η αιφνιδιαστική κατάληξη «και το έφαγε» αποδίδει σωστά το σοκ και την απλότητα της γερμανικής φράσης «fraß sie».
3. Γλωσσικές και στιλιστικές παρατηρήσεις
1. Ροή και σύνταξη: Η μετάφραση διατηρεί τις μακροσκελείς, συνεχόμενες προτάσεις του Kafka, με ταυτόχρονη χρήση κόμματος και συνδέσμων. Αυτό είναι επιτυχές, καθώς η συνεχής ροή αναπαράγει την ασφυκτική αίσθηση του πρωτοτύπου.
2. Λεξιλόγιο:πιστό.
3. Αίσθηση κινδύνου: Η μεταφορά της πίεσης και της επιτάχυνσης των τειχών είναι επαρκής.
4. Στιγμιαία βία/ξαφνικό τέλος: Η μετάφραση αποδίδει με επιτυχία τη σκληρή και αιφνιδιαστική τελική φράση, που είναι χαρακτηριστικό γνώρισμα του Kafka.
4. Ερμηνευτικά σχόλια
Ο χνκουβέλης φαίνεται να επιδιώκει να κρατήσει τη φιλοσοφική-αλληγορική έννοια του κειμένου: ο κόσμος που στενεύει, η αίσθηση φυγής και εγκλωβισμού, η ψευδαίσθηση ελέγχου (η «λύση» της γάτας που αποδεικνύεται φονική).
Η μετάφραση προσφέρει στον αναγνώστη μια άμεση εμπειρία του μύθου του Kafka.
Η επιλογή να διατηρηθούν οι μακροσκελείς προτάσεις και η απλότητα του λεξιλογίου ενισχύει το αίσθημα της αδυσώπητης λογικής που διατρέχει το κείμενο.
5. Συμπέρασμα
Η μετάφραση του χνκουβέλη στον «Μικρό Μύθο» είναι πιστή τόσο στο νόημα όσο και στο ύφος του Kafka. Η ελληνική απόδοση καταφέρνει να μεταφέρει την αίσθηση ασφυξίας, κινδύνου και αιφνιδιαστικής βίας, που είναι βασικά χαρακτηριστικά του πρωτοτύπου. Μπορεί να ειπωθεί ότι η μετάφραση λειτουργεί αποτελεσματικά τόσο για τον μέσο αναγνώστη όσο και για τον ειδικό μελετητή, διατηρώντας την υπαινικτικότητα και τη φιλοσοφική πυκνότητα του Kafka.
.
.
.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου