.
.
LITTERATURE-ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ
-Η Negra Desnuda τού Francisco Goya
(Ελληνικά, English, Francais, German, Italiano, Spanish, Portuguese)
-χ.ν.κουβελης c.n.couvelis
ΚΕΙΜΕΝΑ-TEXTS-Χ.Ν.Κουβελης[C.N.Couvelis
χ.ν.κουβελης c.n.couvelis
Η Negra Desnuda τού Francisco Goya
(Ελληνικά, English, Francais, German, Italiano, Spanish, Portuguese)
(και μια μελέτη τού διηγήματος)
1800.Ξύπνησε με ένα βόμβο στ' αυτιά που τού τρυπούσε το κεφάλι.Δεν ήταν η πρώτη φορά.Εδω και μήνες μια λεπίδα έκοβε συριζα το
αυτι τού Φρανσίσκο Γκόγια.
Είχε τελειώσει τη Maja Desnuda.Η Ισπανίδα γυναίκα ξαπλωμένη γυμνή,απελευθερωμένη,άγρια.Πραγματικη γυναίκα,οχι γυναίκα μύθου.
Ανυπακοη.
Ήταν παραγγελία τού prime minister Manuel de Godoy, Duke of Alcúdia για το secreto cabinet του.
Όταν το 1808 την κατέσχεσαν από τον Δούκα χτύπησαν τη πόρτα του.Δεν άκουγε καθόλου κι έβλεπε μονάχα τα χείλη τού υπηρέτη του να κινούνται.
Ήταν τρεις άντρες στα μαύρα.Ο ένας τού έδωσε ένα φάκελο σφραγισμένο.
Η Ιερά Εξέταση τον καλούσε να δώσει εξηγήσεις για την «άσεμνη» απεικόνιση τής γυμνής Maja. Το γράμμα μιλούσε για «προσβολή τής ηθικής» και «παρακίνηση τών αμαρτωλών απαγορευμένων παθών».
Ο Francisco Goya κάθησε απέναντι από τούς Ιεροδικαστες.
Έβλεπε τα χείλη τους να κουνιούνται αλλά δεν άκουγε τίποτα.
Δεν φοβονταν.Αντιθετα ήθελε να γελάσει.
Ποια Ισπανία προσβαλλόταν; Η Ισπανία τών αυλών, που ζούσε μέσα στη χλιδή,ενώ η Ισπανία τού λαού πεινούσε ;
Δεν είναι αμαρτία να αποτυπώνει τη φύση,δεν είναι ύβρις.
Κάποιοι επικαλεστηκαν πως η απεικόνιση ήταν μέσα στα αποδεκτά όρια τής παραδοσης:παράδειγμα:Η Danae τού Tizian και η Rokeby Venus
η Αφροδίτη στον Καθρέφτη τού Velázquez.
Τον άφησαν προσωρινά ελεύθερο, αλλά η απειλή αιωρούταν.
Ότι τα έργα του θα καταστρέφονταν,και θα τού απαγόρευαν να ζωγραφίζει.
Επιστρέφοντας σπίτι ένιωσε πως όλα είχαν αλλάξει.Δεν μπορούσε να ακούσει τις φωνές τών δρόμων, το χλιμιντρισμα και τον καλπασμο τών άλογων,τα παιδιά που έπαιζαν. Μόνο μια σιωπή παντού.Ενα κενό αβύσσου
στο Quinta del Sordo,το Σπίτι τού Κωφού,όπως έλεγαν το σπίτι που έμενε
Όλη του η ζωγραφική στο σκοτάδι πλέον.Pinturas Negras.
Μορφές που στροβιλίζονται,μάγισσες wizards,δαίμονες,
άνθρωποι που είχαν χάσει τη ψυχή τους.Τουφεκισμενοι.
Η Ισπανία κατέρρεε γύρω του με τους πολέμους, τις ανατροπές, τις αυθαιρεσίες τών ισχυρών.
Ο Κρόνος καταβροχθίζει τα παιδιά του.
Στο τέλος του το 1828 σκέφτηκε τη Maja Desnuda:
Έτσι είναι η αλήθεια.Γυμνή όπως εσύ. Και όποιος δεν αντέχει να τη δει, δεν αντέχει ούτε την ελευθερία.
.
.
Παρακάτω βρίσκονται οι έξι μεταφράσεις (English, Français, Deutsch, Italiano, Español, Português), με απόλυτη πιστότητα στο ύφος, το νόημα και την ατμόσφαιρα του κειμένου.
.
.
The Negra Desnuda by Francisco Goya
1800. He woke up with a buzzing in his ears that pierced his skull. It wasn’t the first time. For months now, a sharp blade had been slicing straight through Francisco Goya’s ear.
He had finished the Maja Desnuda. The Spanish woman lying naked, liberated, wild. A real woman, not a woman of myth.
Disobedience.
It had been a commission from Prime Minister Manuel de Godoy, Duke of Alcúdia, for his secreto cabinet.
When in 1808 they confiscated it from the Duke, they knocked on his door. He couldn’t hear at all and saw only the lips of his servant moving.
There were three men in black. One handed him a sealed envelope.
The Inquisition summoned him to give explanations for the “indecent” depiction of the naked Maja. The letter spoke of an “offense to morality” and a “stirring of sinful forbidden passions.”
Francisco Goya sat before the Inquisitors.
He watched their lips move, but he heard nothing.
He did not fear them. On the contrary, he wanted to laugh.
What Spain was being offended? The Spain of courts, living in opulence, while the Spain of the people starved?
It is not a sin to depict nature; it is not hubris.
Some invoked tradition to defend him: examples such as Titian’s Danaë and the Rokeby Venus, Velázquez’s Venus at her Mirror.
They released him temporarily, but the threat hovered:
that his works would be destroyed and he would be forbidden to paint.
Returning home, he felt that everything had changed. He could no longer hear the voices of the streets, the neighing and galloping of horses, the children playing. Only silence everywhere. A void of abyss.
In the Quinta del Sordo, the House of the Deaf Man, as they called his home,
All his painting now entered darkness. Pinturas Negras.
Figures swirling, witches, wizards, demons,
people who had lost their souls. The executed.
Spain was collapsing around him under wars, upheavals, and the whims of the powerful.
Cronus devours his children.
Near the end of his life in 1828, he thought of the Maja Desnuda:
Such is truth. Naked like you. And whoever cannot bear to look at it, cannot bear freedom either.
.
.
La Negra Desnuda de Francisco Goya
1800. Il se réveilla avec un bourdonnement dans les oreilles qui lui transperçait la tête. Ce n’était pas la première fois. Depuis des mois, une lame tranchante coupait net l’oreille de Francisco Goya.
Il avait achevé la Maja Desnuda. La femme espagnole étendue nue, libérée, sauvage. Une femme réelle, pas une femme mythique.
Désobéissance.
C’était une commande du Premier ministre Manuel de Godoy, duc d’Alcúdia, pour son cabinet secret.
Quand en 1808 on la confisqua au duc, on frappa à sa porte. Il n’entendait plus rien et ne voyait que les lèvres de son serviteur bouger.
Trois hommes en noir. L’un lui remit une enveloppe scellée.
L’Inquisition le convoquait pour s’expliquer sur la représentation « indécente » de la Maja nue. La lettre parlait « d’offense à la morale » et « d’incitation aux passions interdites et pécheresses ».
Francisco Goya s’assit face aux inquisiteurs.
Il voyait leurs lèvres bouger mais n’entendait rien.
Il n’avait pas peur. Au contraire, il avait envie de rire.
Quelle Espagne était offensée ? L’Espagne des cours, vivant dans le luxe, tandis que l’Espagne du peuple mourait de faim ?
Ce n’est pas un péché de représenter la nature, ce n’est pas une hybris.
Certains invoquèrent la tradition pour le défendre : par exemple la Danaé du Titien, la Vénus Rokeby, la Vénus au miroir de Velázquez.
On le relâcha provisoirement, mais la menace planait :
que ses œuvres soient détruites et qu’on lui interdise de peindre.
De retour chez lui, il sentit que tout avait changé. Il ne pouvait plus entendre les voix des rues, les hennissements et le galop des chevaux, les enfants jouant. Rien qu’un silence partout. Un vide abyssal.
À la Quinta del Sordo, la Maison du Sourd, comme on appelait sa demeure,
Toute sa peinture entra désormais dans l’obscurité. Pinturas Negras.
Des formes tourbillonnantes, sorcières, démons,
des êtres ayant perdu leur âme. Les fusillés.
L’Espagne s’effondrait autour de lui dans les guerres, les bouleversements, les abus des puissants.
Cronos dévore ses enfants.
À la fin de sa vie, en 1828, il pensa à la Maja Desnuda :
Voilà ce qu’est la vérité. Nue comme toi. Et celui qui ne peut la regarder ne supporte pas non plus la liberté.
.
.
Die Negra Desnuda von Francisco Goya
1800. Er erwachte mit einem Summen in den Ohren, das seinen Kopf durchbohrte. Es war nicht das erste Mal. Seit Monaten schnitt eine scharfe Klinge geradewegs durch Francisco Goyas Ohr.
Er hatte die Maja Desnuda vollendet. Die spanische Frau, nackt hingestreckt, befreit, wild. Eine wirkliche Frau, keine mythische.
Ungehorsam.
Es war ein Auftrag des Premierministers Manuel de Godoy, Herzog von Alcúdia, für sein geheimes Kabinett.
Als man sie 1808 dem Herzog konfiszierte, klopften sie an Goyas Tür. Er hörte nichts mehr und sah nur die Lippen seines Dieners sich bewegen.
Drei Männer in Schwarz. Einer überreichte ihm einen versiegelten Umschlag.
Die Inquisition rief ihn vor, um sich für die „unanständige“ Darstellung der nackten Maja zu erklären. Der Brief sprach von einer „Beleidigung der Moral“ und einer „Anstachelung sündhafter verbotener Leidenschaften“.
Francisco Goya setzte sich den Inquisitoren gegenüber.
Er sah ihre Lippen sich bewegen, doch hörte nichts.
Er fürchtete sich nicht. Im Gegenteil, er wollte lachen.
Welche Spanien wurde beleidigt? Das Spanien der Höfe, die im Luxus lebten, während das Spanien des Volkes hungerte?
Es ist keine Sünde, die Natur abzubilden, keine Hybris.
Einige beriefen sich zu seiner Verteidigung auf Tradition: etwa Tizians Danae, die Rokeby Venus, Velázquez’ Venus vor dem Spiegel.
Man ließ ihn vorerst frei, doch die Drohung schwebte:
dass seine Werke zerstört und ihm das Malen verboten würde.
Als er nach Hause zurückkehrte, spürte er, dass sich alles verändert hatte. Er konnte die Stimmen der Straßen nicht hören, das Wiehern und Galoppieren der Pferde, die spielenden Kinder. Nur Stille überall. Eine Abgrundleere.
In der Quinta del Sordo, dem Haus des Tauben, wie man es nannte,
Gelangte seine Malerei ganz in die Dunkelheit. Pinturas Negras.
Wirbelnde Gestalten, Hexen, Zauberer, Dämonen,
Menschen ohne Seele. Die Erschossenen.
Spanien stürzte um ihn herum ein in Kriege, Umstürze, Willkür der Mächtigen.
Kronos verschlingt seine Kinder.
Am Ende seines Lebens, 1828, dachte er an die Maja Desnuda:
So ist die Wahrheit. Nackt wie du. Und wer sie nicht ansehen kann, erträgt auch die Freiheit nicht.
.
.
La Negra Desnuda di Francisco Goya
1800. Si svegliò con un ronzio nelle orecchie che gli trapassava la testa. Non era la prima volta. Da mesi una lama affilata tagliava di netto l’orecchio di Francisco Goya.
Aveva terminato la Maja Desnuda. La donna spagnola distesa nuda, liberata, selvaggia. Una donna reale, non una donna del mito.
Disobbedienza.
Era una commissione del primo ministro Manuel de Godoy, duca di Alcúdia, per il suo gabinetto segreto.
Quando nel 1808 la confiscarono al duca, bussarono alla sua porta. Non sentiva nulla e vedeva solo le labbra del suo servo muoversi.
Tre uomini in nero. Uno gli porse una busta sigillata.
L’Inquisizione lo convocava per dare spiegazioni sulla rappresentazione “indecente” della Maja nuda. La lettera parlava di “offesa alla morale” e di “incitamento a passioni peccaminose e proibite”.
Francisco Goya sedette di fronte agli inquisitori.
Vedeva le loro labbra muoversi, ma non udiva nulla.
Non aveva paura. Anzi, gli veniva da ridere.
Quale Spagna veniva offesa? La Spagna delle corti, che viveva nel lusso, mentre la Spagna del popolo moriva di fame?
Non è peccato rappresentare la natura; non è hybris.
Alcuni invocarono la tradizione per difenderlo: ad esempio la Danae di Tiziano, la Venere Rokeby, la Venere allo Specchio di Velázquez.
Lo lasciarono temporaneamente libero, ma la minaccia aleggiava:
che le sue opere fossero distrutte e gli venisse proibito di dipingere.
Tornando a casa sentì che tutto era cambiato. Non riusciva più a sentire le voci delle strade, il nitrito e il galoppo dei cavalli, i bambini che giocavano. Solo silenzio ovunque. Un vuoto d’abisso.
Nella Quinta del Sordo, la Casa del Sordo, come chiamavano la sua dimora,
Tutta la sua pittura entrò nell’oscurità. Pinturas Negras.
Figure vorticosamente, streghe, maghi, demoni,
persone che avevano perso l’anima. I fucilati.
La Spagna crollava intorno a lui tra guerre, sconvolgimenti e arbitri dei potenti.
Crono divora i suoi figli.
Alla fine della sua vita, nel 1828, pensò alla Maja Desnuda:
Così è la verità. Nuda come te. E chi non sopporta di guardarla, non sopporta neppure la libertà.
.
.
La Negra Desnuda de Francisco Goya
1800. Se despertó con un zumbido en los oídos que le taladraba la cabeza. No era la primera vez. Desde hacía meses, una hoja afilada le cortaba en seco el oído a Francisco Goya.
Había terminado la Maja Desnuda. La mujer española tendida desnuda, liberada, salvaje. Una mujer real, no una mujer mítica.
Desobediencia.
Había sido un encargo del primer ministro Manuel de Godoy, duque de Alcúdia, para su gabinete secreto.
Cuando en 1808 la confiscaron al duque, llamaron a su puerta. No oía nada y veía solo los labios de su criado moviéndose.
Tres hombres de negro. Uno le entregó un sobre sellado.
La Inquisición lo convocaba para dar explicaciones por la representación “indecente” de la Maja desnuda. La carta hablaba de “ofensa a la moral” y de “incitación a pasiones pecaminosas prohibidas”.
Francisco Goya se sentó frente a los inquisidores.
Veía sus labios moverse, pero no escuchaba nada.
No les temía. Al contrario, le daban ganas de reír.
¿Qué España se ofendía? ¿La España de las cortes, que vivía en el lujo, mientras la España del pueblo pasaba hambre?
No es pecado representar la naturaleza; no es hybris.
Algunos invocaron la tradición para defenderlo: por ejemplo la Danae de Tiziano, la Venus de Rokeby, la Venus del Espejo de Velázquez.
Lo dejaron libre temporalmente, pero la amenaza seguía:
que sus obras serían destruidas y se le prohibiría pintar.
Al regresar a casa sintió que todo había cambiado. Ya no podía oír las voces de las calles, los relinchos y el galope de los caballos, los niños jugando. Solo silencio por todas partes. Un vacío abismal.
En la Quinta del Sordo, la Casa del Sordo, como llamaban su vivienda,
Toda su pintura entró en la oscuridad. Pinturas Negras.
Figuras que giran, brujas, hechiceros, demonios,
personas que habían perdido el alma. Los fusilados.
España se derrumbaba a su alrededor entre guerras, revueltas y arbitrariedades de los poderosos.
Cronos devora a sus hijos.
Al final de su vida, en 1828, pensó en la Maja Desnuda:
Así es la verdad. Desnuda como tú. Y quien no soporta mirarla, no soporta tampoco la libertad.
.
.
A Negra Desnuda de Francisco Goya
1800. Acordou com um zumbido nos ouvidos que lhe trespassava a cabeça. Não era a primeira vez. Há meses que uma lâmina lhe cortava rente o ouvido, o ouvido de Francisco Goya.
Tinha terminado a Maja Desnuda. A mulher espanhola deitada, nua, livre, selvagem. Mulher verdadeira, não mulher de mito.
Desobediência.
Fora uma encomenda do primeiro-ministro Manuel de Godoy, Duque de Alcúdia, para o seu gabinete secreto.
Quando, em 1808, a obra foi confiscada ao Duque, bateram-lhe à porta. Não ouvia absolutamente nada e via apenas os lábios do seu criado moverem-se.
Eram três homens vestidos de negro. Um deles entregou-lhe um envelope selado.
A Inquisição chamava-o a prestar explicações pela representação “indecente” da Maja nua. A carta falava em “ofensa à moral” e em “incitamento de paixões pecaminosas e proibidas”.
Francisco Goya sentou-se diante dos inquisidores.
Via os seus lábios moverem-se, mas não escutava palavra alguma.
Não tinha medo. Pelo contrário, tinha vontade de rir.
Que Espanha era essa que se sentia ofendida? A Espanha das cortes faustosas, que vivia no luxo enquanto a Espanha do povo passava fome?
Não é pecado retratar a natureza, nem é blasfémia.
Alguns invocaram que a representação estava dentro dos limites aceites pela tradição: exemplos disso eram a Danae de Ticiano e a Rokeby Venus, a Vénus ao Espelho de Velázquez.
Libertaram-no temporariamente, mas a ameaça permanecia.
Que as suas obras seriam destruídas e que lhe seria proibido pintar.
Ao regressar a casa, sentiu que tudo tinha mudado. Já não conseguia ouvir as vozes das ruas, o relinchar e o galope dos cavalos, as crianças a brincar. Apenas um silêncio absoluto. Um vazio abissal.
Na Quinta del Sordo, a Casa dos Surdos, como chamavam à casa onde vivia,
toda a sua pintura se mergulhou na escuridão. Pinturas Negras.
Figuras que rodopiam, bruxas, feiticeiros, demónios,
gente que perdera a alma. Fuzilados.
A Espanha desmoronava-se à sua volta com as guerras, as convulsões, os abusos dos poderosos.
Cronos devora os seus próprios filhos.
No fim da vida, em 1828, pensou na Maja Desnuda:
Assim é a verdade. Nua como tu.
E quem não suporta vê-la, não suporta tampouco a liberdade.
.
.
.
Μελέτη του διηγήματος:
'Η Negra Desnuda του Francisco Goya'
του χνκουβέλη.
1. Εισαγωγή
Το διήγημα του χνκουβέλη αξιοποιεί την ιστορική φυσιογνωμία του Φρανσίσκο Γκόγια ως επίκεντρο για να αναπτύξει ένα ποιητικό, υπαρξιακό και πολιτικοϊστορικό κείμενο. Σε μια έκταση λίγων παραγράφων επιτυγχάνει να συνοψίσει όχι μόνο μια κρίσιμη περίοδο στη ζωή του ζωγράφου (1800–1828), αλλά και τον μετασχηματισμό του από ζωγράφο των αυλών σε αμείλικτο στοχαστή της ανθρώπινης σκοτεινότητας.
Το κείμενο λειτουργεί ταυτόχρονα ως:
λογοτεχνικό αφήγημα,
ιστορικό δοκίμιο,
υπαρξιακό σχόλιο,
αισθητική και πολιτική πραγματεία.
Η πυκνότητα της έκφρασης και η λιτότητα της γλώσσας γεννούν υψηλή εννοιολογική ένταση, χαρακτηριστικό γνώρισμα της πεζογραφίας του χνκουβέλη.
2. Αφηγηματική Δομή
Το διήγημα δομείται γύρω από τρεις χρονικούς άξονες:
α. Το 1800 – Το πρώτο σύμπτωμα και η δημιουργία της Maja Desnuda
Η αρχή με τον «βόμβο στ’ αυτιά» εγκαθιδρύει αμέσως το σωματικό και υπαρξιακό δράμα. Η ασθένεια —η κώφωση— προοικονομεί την εσωτερική στροφή του Γκόγια προς το σκοτάδι.
β. Το 1808 – Η Ιερά Εξέταση
Η σκηνή της ανάκρισης αποτελεί τον κεντρικό κόμβο του κειμένου. Εκεί συμπυκνώνεται η σύγκρουση καλλιτέχνη–εξουσίας, δημιουργίας–ηθικής λογοκρισίας, ελευθερίας–καταστολής.
γ. Η περίοδος Quinta del Sordo – Pinturas Negras
Η αφήγηση μετατοπίζεται προς το ιστορικό και το εσωτερικό σκοτάδι: πόλεμοι, συντριβή, κατάρρευση της Ισπανίας. Το σπίτι-σύμβολο, η Quinta del Sordo, γίνεται το εργαστήριο των Μαύρων Ζωγραφιών.
δ. Το τέλος – 1828
Ο στοχασμός πάνω στη Maja Desnuda λειτουργεί ως φιλοσοφικό επιμύθιο.
Η δομή είναι κυκλική: το έργο της Μaja που προκάλεσε την κρίση επανέρχεται στο τέλος ως θεμέλιο της ανθρώπινης αλήθειας.
3. Θεματική Ανάλυση
1. Η κώφωση ως συμβολισμός
Δεν είναι απλώς ιατρικό σύμπτωμα. Η κώφωση στο κείμενο παίρνει μεταφυσική διάσταση:
αποκοπή από τον κόσμο,
εισβολή της σιωπής,
κατάδυση στον εσωτερικό εφιάλτη,
απόσυρση από τις παραπλανήσεις της κοινωνίας.
Η κώφωση του Γκόγια γίνεται το όργανο με το οποίο βλέπει πιο καθαρά την αλήθεια της εποχής του.
2. Η σύγκρουση με την Ιερά Εξέταση
Η σκηνή είναι χαρακτηριστική:
Ο Γκόγια «δεν φοβόταν. Ήθελε να γελάσει.»
Οι κατηγορίες: «άσεμνη απεικόνιση», «προσβολή της ηθικής».
Το κείμενο εδώ αποκαλύπτει την υποκρισία της εξουσίας. Ο Γκόγια αντιπαραβάλλει:
την αληθινή Ισπανία του λαού,
με την Ισπανία των αυλών που τρέμει το γυμνό σώμα.
Η Maja δεν είναι απλώς μια γυμνή γυναίκα· είναι σύμβολο ελευθερίας και αλήθειας που απειλεί την εξουσία.
3. Η Maja Desnuda – Γυναίκα, Αλήθεια, Ανυπακοή
Ο χνκουβέλης προβάλλει τη Maja ως ενσάρκωση της πραγματικότητας:
απτή,
απελευθερωμένη,
χωρίς μύθο,
χωρίς θεϊκή δικαιολογία.
Είναι το γυμνό της αλήθειας σε έναν κόσμο που ανέχεται μόνο εξιδανικεύσεις.
4. Η παρακμή της Ισπανίας
Ο συγγραφέας δεν περιγράφει την ιστορία λεπτομερώς· τη συμπυκνώνει σε εικόνες:
πόλεμοι,
αυθαιρεσίες των ισχυρών,
τουφεκισμένοι,
καταβρόχθιση του νέου από το παλιό.
Το πολιτικό σχόλιο είναι καθαρό: η ιστορική κατάρρευση αντανακλάται στην ψυχική κατάρρευση και στην τέχνη του Γκόγια.
5. Ο Κρόνος – Η κορυφαία μεταφορά
Η εικόνα του Κρόνου που «καταβροχθίζει τα παιδιά του» λειτουργεί ως:
αλληγορία της Ισπανίας,
αλληγορία της ανθρώπινης ιστορίας,
αλληγορία της εξουσίας που τρώει τους δημιουργούς της.
Η Pinturas Negras παρουσιάζεται ως το καλλιτεχνικό απόγειο αυτού του τρομακτικού συλλογισμού.
6. Η αλήθεια γυμνή
Το φιλοσοφικό επιμύθιο αναδεικνύει την ουσία:
«Έτσι είναι η αλήθεια. Γυμνή όπως εσύ.»
Η αλήθεια και η ελευθερία είναι αδιαχώριστες. Όποιος δεν αντέχει το γυμνό σώμα, δεν αντέχει ούτε την ελευθερία· όποιος λογοκρίνει την τέχνη, λογοκρίνει την πραγματικότητα.
4. Χαρακτηρολογία
Ο Γκόγια
Στο διήγημα δεν παρουσιάζεται απλώς ως ιστορικό πρόσωπο, αλλά ως:
φορέας της ανθρώπινης γνώσης,
μάρτυρας της Ισπανίας,
μύστης της σκοτεινής αλήθειας,
άνθρωπος που η σιωπή τού αποκαλύπτει περισσότερο από τις λέξεις.
Ο χαρακτήρας του σκιαγραφείται υπαινικτικά, με εσωτερική ένταση και απόλυτη οικονομία.
Η Ιερά Εξέταση
Παρουσιάζεται όχι με εκτενή περιγραφή αλλά με λειτουργικό συμβολισμό:
το μαύρο ράσο,
ο φάκελος,
τα χείλη που κινούνται χωρίς ήχο.
Είναι η εξουσία του κενού λόγου και της τυφλής ηθικολογίας.
Η Maja Desnuda
Είναι πρόσωπο-σύμβολο. Δεν εμφανίζεται ως χαρακτήρας, αλλά η εικόνα της διατρέχει όλο το διήγημα και το κλείνει ως κορωνίδα.
5. Γλώσσα και Ύφος
Η γλώσσα του χνκουβέλη:
λιτή,
πυκνή,
κοφτή,
σχεδόν αποσπασματική.
Με φράσεις μικρές και ακριβείς, δημιουργεί ρυθμό που θυμίζει χτυπήματα πινέλου πάνω σε σκοτεινό τοίχο. Το ύφος είναι:
εξπρεσιονιστικό,
ελλειπτικό,
φορτισμένο με υπόγειες εντάσεις.
Η τεχνική αυτή δημιουργεί μια ατμόσφαιρα που θυμίζει τις ίδιες τις Μαύρες Ζωγραφιές.
6. Συμβολισμοί
Το αυτί – Η κώφωση
Η είσοδος στο σκοτάδι.
Η Maja Desnuda
Το γυμνό της αλήθειας και της ανθρώπινης φυσικότητας.
Η Ιερά Εξέταση
Η κοινωνική καταστολή, η πολιτική υποκρισία.
Το Quinta del Sordo
Ο εσωτερικός θάλαμος της ψυχής του Γκόγια.
Οι Pinturas Negras
Η σκοτεινή ιστορία της Ισπανίας και της ανθρωπότητας.
Ο Κρόνος
Το σύμβολο της εξουσίας που τρώει τους ίδιους τους ανθρώπους της.
7. Ιστορικότητα και μυθοπλασία
Το κείμενο στηρίζεται πιστά σε ιστορικά δεδομένα:
η ασθένεια και κώφωση του Γκόγια,
η παραγγελία της Maja Desnuda από τον Manuel de Godoy,
η ανάκρισή του από την Ιερά Εξέταση,
η μόνωση στο Quinta del Sordo,
η δημιουργία των Pinturas Negras.
Ο συγγραφέας τα μεταπλάθει σε ποιητική μυθοπλασία, χωρίς να τα αλλοιώνει.
8. Ερμηνεία – Νοηματικό κέντρο
Το διήγημα δεν αφορά μόνο τον Γκόγια· αφορά τη σχέση:
τέχνης και εξουσίας,
καλλιτέχνη και αλήθειας,
ανθρώπου και σκοταδιού.
Το κεντρικό νόημα:
Η αλήθεια είναι πάντα γυμνή και επικίνδυνη. Η τέχνη που την αποκαλύπτει γίνεται απειλή για κάθε εξουσία. Η σιωπή (η κώφωση) είναι συχνά πιο αποκαλυπτική από τον θόρυβο της κοινωνίας.
9. Αισθητική Αξία του Διηγήματος
Το διήγημα έχει υψηλή αισθητική ποιότητα διότι:
συμπυκνώνει τεράστια ιστορική και φιλοσοφική ύλη,
χρησιμοποιεί εξαιρετικά οικονομική αλλά έντονη γλώσσα,
δημιουργεί ατμόσφαιρα αντάξια των Pinturas Negras,
λειτουργεί ως ποιητικό σχόλιο πάνω στην ελευθερία και την τέχνη.
Αποτελεί χαρακτηριστικό δείγμα μιας μοντέρνας, υπαινικτικής, εξπρεσιονιστικής πεζογραφίας.
Συμπέρασμα
Το Η Negra Desnuda του χνκουβέλη είναι ένα πυκνό και στιβαρό λογοτεχνικό έργο που αξιοποιεί τον Γκόγια ως καθρέφτη της ανθρώπινης κατάστασης. Η αφήγηση μετατρέπεται σε αλληγορία της τέχνης, της ελευθερίας και της ιστορικής τραγωδίας.
Το διήγημα ισορροπεί ανάμεσα:
στην ιστορική ακρίβεια,
στην ποιητική συμπύκνωση,
στη φιλοσοφική εμβάθυνση.
Η τελική φράση αναδεικνύει το κορυφαίο μήνυμα:
η ελευθερία είναι πάντοτε γυμνή – και ακριβώς γι’ αυτό είναι τρομακτική.
.
.
.
