LITTERATURE-ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ - Κριτική Ανάλυση Κειμενων -6- - χ.ν.κουβελης c.n.couvelis ΚΕΙΜΕΝΑ-TEXTS-Χ.Ν.Κουβελης[C.N.Couvelis

.

.

LITTERATURE-ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ

- Κριτική Ανάλυση Κειμενων

-6-

- χ.ν.κουβελης c.n.couvelis

ΚΕΙΜΕΝΑ-TEXTS-Χ.Ν.Κουβελης[C.N.Couvelis

 χ.ν.κουβελης c.n.couvelis

3 σημειολογικες αναλύσεις κατά τον Barthes τού κειμένου:

A FOOTBALL MAP

[Σχεδιο για Μια Σημειολογια του Ποδοσφαιρου 

-Plan for A Semiotics on Football]

-c.n.couvelis χ.ν.κουβελης

[Homage to Roland Barthes]

το ποδοσφαιρο ειναι ακρως συντηρητικο,στοιχειωνεται κυριως απο αναλοιωτα,

με μη ουσιαστικες αλλαγες,

ο αριθμος 11 των παιχτων,το χρωμα της φανελας,οι ονομασιες των θεσεων  τους στο γηπεδο,γκολκηπερ,μπακ,σεντερ μπακ,χαφ,εξτρεμ,σεντερ φορ,

αλλες ποδοσφαιρικες ονομασιες σουτ,πασα,τακλιν,γκολ,οφ σαιντ,αραουτ,γκολποστ,πρεσινγκ,ντριπλα,φαουλ,πεναλτι,

τα συμβολα των ομαδων, οι κανονες του παιχνιδιου,οι τελετουργιες,εναρξης,απονομης κυπελων,τροπαιων,το περιοδικο προγραμμα των αγωνων,εθνικου πρωταθληματος-

τσαμπιονς λιγκ και γιουροπα λιγκ καθε χρονο,,μουντιαλ και γιουρο,καθε τεσσερα χρονια με διαφορα δυο χρονια,τα τραγουδια,τα συνθηματα και οι ιαχες των φιλαθλων στις κερκιδες και η σταθερη αριθμημενη θεση του  καθισματος στην εξεδρα,η αναμεταδωση απο την τηλεοραση,μεταδιδομενη εικονα χωρις πρωτοτυπια,γενικο πλανο εναλλασομενο με κοντινο και επαναληψεις φασεων,αγγλικο συστημα με εμφαση στο παθος,γερμανικο με εμφαση στην αφηγηματικοτητα του παιχνιδιου,ρυθμος,εναλλαγη.τεχνικη,σασπενς,το ζουμαρισμα στην εξεδρα κυριως σε ομορφες εκπροσωπους τους

ασθενους φυλλου τις γυναικες,υπογειος φαλλοκρατισμος,η συντηρητικη και ακρως φτωχη γλωσσα των σπηκερ,σχεδον αφασικη και ταυτολογικη,κοινοτυπα θεατρικη,ακατασχετη φλυαρια πληροφοριων και στατιστικων,κομπασμος και επιδειξη γνωσεων ,ο συμβολισμος ανταγωνιστης μαχης μεταξυ ομαδων,των αιωνιων αντιπαλων,ντερμπι,πολεων,κρατων,προπονητων,προεδρων ομαδων,σχολων ποδοσφαιρου,Ευρωπης,Αγγλιας Ισπανιας Γερμανιας Ιταλιας,Λατινικης Αμερικης Βραζιλιας Αργεντινης

ολοκληρωτικο ποδοσφαιρο και κατενατσιο,επιθετικογενες και αμυντικογενες,ισχυρων και αδυνατων ομαδων,ελιτ και φτωχωντου ποδοσφαιρου,α' β' γ',δ' επιπεδου,

πολυεθνικες ομαδες,πληρη εφαρμογη της παγκοσμιοποιησης στην αγορα και στη

συμμετοχη ποδοσφαιριστων 'απο ολο τον κοσμο σε ολο τον κοσμο',ποδοσφαιριστες star,pop idols,Messi,Ronaldo,Neymar,Pele,Maradona,

ομαδες attraction,Barcelona,Real,Bayern,

το the Mega Big Deal,οι μυθικες αστρονομικες μεταγραφες,το  χρηματiστηριο των παιχτων,

τα αφελη κλισε των δηλωσεων παιχτων και προπονητων,τα round tables των σχολιασμων και συζητησεων στα στουντιο των τηλεοπτικων καναλιων,η παραφιλολογια στις αθλητικες εφημεριδες,τα χτυπητα βερμπαλιστικα εξωφυλλα,

τα τυχερα παιχνιδια,το προ-πο,τα στοιχηματα,τα bets,the  Sinful Footbal,το ποινικο του μητρωο,τα παρανομα στοιχηματα,τα στημενα παιχνιδια,η παραγκα,πληρωμενοι διαιτητες και παιχτες,οι τιμωριες,οι αποκλεισμοι,

και η Κοινωνιολογια του Ποδοσφαιρου,

το ρομαντικο ιδανικο,'η χαρα του παιχνιδιου' η αποθεωση του αθληματος εως την ολοκληρωτικη  του απαξιωση 'το οπιο του λαου',

το θεατρο 'Αρτος και θεαματα' και οι θεατες του,πολυαριθμοι,εκατομυρια,

φανατισμενοι,σε ολη την υφηλιο,

με μια σοφιστικη διαμοιραση:οι ανθρωποι χωριζονται σε δυο μεγαλες κατηγοριες:

η 1η:σ'αυτους που ασχολουνται με το ποδοσφαιρο

και η 2η:σ'εκεινους που δεν ασχολουνται με το ποδοσφαιρο,

με πολυπληθεστερη την 1η κατηγορια,των ποδοσφαιροφιλων,

σε αυτη τη διαπιστωση στηριζεται η γιγαντιαια αναπτυξη του ποδοσφαιρου ανα τον κοσμο,ο τεραστιος οικονομικος googlet τζογος του,η αρχιτεκτονικη των σταδιων,

η κρατικη αναληψη τελεσης των μεγαλων διοργανωσεων,mundials,euro,copa americana,τα finals champions league,europa league,των Μεγαθηριων αθλητικων εταιριων,Adidas Puma Nike Athletics Company,

ο ανταγωνισμος των διαφημησεων,τα συνδρομικα καναλια,Nova,Cosmote,τα internet live streaming,

και φυσικα πανταχου παρων τα εκατομυρια των θεατων,με τις υποκατηγοριες των: οι φιλαθλοι,οι οπαδοι, οι φανατικοι 'τα μυαλα στα καγγελα,,οι ψυχραιμοι 'το ποδοσφαιρο ειναι θεαμα να το απολαυσεις', οι οριτζιναλ ' η ομαδα ειναι θρησκεια',,οι θυρες,θυρα 7,θυρα 13,

και μια μεγαλη,απειρη συνομοταξια ποδοσφαιροφιλων θεατων που συρρεει και στοιβαζεται  στα διαφορα θεατρα του ποδοσφαιρου,στα γηπεδα,στις τηλεορασεις στα σπιτια,στις καφετεριες στα καφενεια στις ταβερνες,στα laptop στα tablets,στα mobile phones,παντου,

EVERWHERE THE TOTAL WORLD  AN COLOSSEUM FOOTBALL THEATRE

ενα Κολοσαιο Ποδοσφαιρικο ο Κοσμος,

οι θεατες του εκατομυρια ακινητοποιημενοι στη τεραστια πολυπλοκοτητα που ειναι ο κοσμος ,η γη, βλεπουν με ιερη προσηλωση 22 κινουμενους ηθοποιους-ποδοσφαιριστες συν 1 τον διαιτητη 23 να κινουνται σε ενα ορθογωνιο πεπερασμενο γηπεδο 110μ χ 90μ, στατικοι,τα their emotions over,in red,

a multifaced emotional pedion,ενα ζικ ζακ ενθουσιασμου,απογοητευσης,

λατρειας,γιουχαισματος,ανταγωνισμου,ξεσπασματος,in full overwhelming 

unconcious,

και τελικα η Δοξα!THE MAGNIFICANT  PAX FOOTBALL!

.

.

1

Η σημειολογική μελέτη του ποιητικού-δοκιμιακού κειμένου «A FOOTBALL MAP» του χνκουβελης υπό το πρίσμα της θεωρίας του Roland Barthes μάς επιτρέπει να εμβαθύνουμε στην πολιτισμική λειτουργία του ποδοσφαίρου ως σύστημα σημείων και ως μυθολογία της σύγχρονης μαζικής κουλτούρας.

Ακολουθεί μια αναλυτική προσέγγιση, βασισμένη στις βασικές αρχές της σημειολογίας του Barthes, κυρίως από το έργο του "Mythologies" (1957):

1. Ποδόσφαιρο ως Σημειολογικό Σύστημα (Langue του Παιχνιδιού)

Ο χνκουβελης παρουσιάζει το ποδόσφαιρο ως ένα κλειστό, αυστηρά κωδικοποιημένο σύστημα, όπου κυριαρχεί η σταθερότητα: οι αριθμοί, οι όροι, 

οι ρόλοι, οι τελετουργίες.

Αυτό θυμίζει την Barthes-ική έννοια της langue, δηλαδή ένα συλλογικό σύστημα κανόνων και δομών μέσα από το οποίο παράγεται σημασία.

Οι ορολογίες (γκολκίπερ, εξτρέμ, σέντερ φορ, τάκλιν, οφσάιντ, ντρίπλα, κλπ.) λειτουργούν ως σημεία.

Οι τελετουργίες (έναρξη, απονομή, μετάδοση) αποτελούν τεκμήρια μιας γραπτής γλώσσας του ποδοσφαίρου.

Αυτό το σύστημα λειτουργεί συντηρητικά, όπως τονίζει και ο συγγραφέας — είναι «ακρως συντηρητικο», με επαναλαμβανόμενα μοτίβα, πράγμα που ενισχύει τη μυθική του διάσταση.

 2. Μυθολογία του Ποδοσφαίρου (Myth)

Κατά τον Barthes, ο μύθος είναι ένας δευτερογενής σημειολογικός λόγος. Παίρνει μια υπάρχουσα σημασία (π.χ. μια ποδοσφαιρική ενέργεια) και της προσδίδει μια ιδεολογική σημασία — γίνεται πολιτισμικός λόγος.

Ο χνκουβελης δείχνει πώς το ποδόσφαιρο:

-Εξιδανικεύεται: «η χαρα του παιχνιδιου», «η αποθεωση του αθληματος».

-Διαστρέφεται: «το οπιο του λαου», «Sinful Football», «παραγκα», «στημενα παιχνιδια».

-Λειτουργεί ως κοινωνική θρησκεία: «η ομαδα ειναι θρησκεια», «η θυρα», «οι θρησκευτικες τελετες».

Όλα αυτά είναι σημεία που παραπέμπουν σε πολιτισμικά σύμβολα και αξίες. 

Το ποδόσφαιρο, δηλαδή, δεν σημαίνει μόνο εαυτό του, αλλά κάτι ευρύτερο: εθνική ταυτότητα, ταξική πάλη, καταναλωτισμός, παγκοσμιοποίηση.

 3. Το Ποδόσφαιρο ως Καταναλωτικό Μύθευμα

Ο Barthes γράφει για τα σύμβολα που καταναλώνονται σαν φυσικά, ενώ είναι ιδεολογικά. Ο χνκουβελης εστιάζει στον εμπορευματικό χαρακτήρα του ποδοσφαίρου:

«The Mega Big Deal», «μυθικες αστρονομικες μεταγραφες», «χρηματιστήριο των παιχτών», «Adidas Puma Nike», «συνδρομητικά κανάλια».

Το ποδόσφαιρο γίνεται θέαμα (spectacle), ένα «Colosseum Football Theatre» που καθηλώνει τον θεατή, μετατρέποντάς τον από πολίτη σε παθητικό καταναλωτή συγκίνησης.

Αυτό συνδέεται με την κεντρική Barthes-ική ιδέα: οι μύθοι λειτουργούν για να κρύψουν την ιδεολογία, κάνοντας την κατασκευή να φαίνεται φυσική.

 4. Η Τηλεοπτική Εικόνα ως Σημείο – Το Ζουμ και το Σασπένς

Η περιγραφή της τηλεοπτικής αναμετάδοσης με την κάμερα να εστιάζει:

-Στις γυναίκες στις εξέδρες → Barthes θα το ερμήνευε ως υποσυνείδητο φαλλοκρατικό σημείο.

-Στις επαναλήψεις, τα στατιστικά, τα σχολιαστικά πάνελ → ένα σημειολογικό περιβάλλον όπου ο σχολιασμός αντικαθιστά την ουσία (μία Barthes-ική εμμονή).

-Το θέαμα απομακρύνεται από το παιχνίδι καθαυτό και μετατρέπεται σε επικοινωνιακή υπερπαραγωγή, με κυρίαρχο το σχόλιο και όχι τη δράση.

 5. Δυισμοί και Ιδεολογικές Αντιθέσεις

Ο Κουβελης κάνει χρήση δυισμών (Barthes συχνά ανέλυε διπολικές σχέσεις):

Επιθετικό / Αμυντικό ποδόσφαιρο

Ελίτ / Φτωχών

Καθαρό / Διεφθαρμένο

Θεατές / Παίκτες

Φίλαθλοι / Φανατικοί

Ασχολούνται / Δεν ασχολούνται

Αυτοί οι δυισμοί είναι σημειολογικές επιλογές – οργανώνουν την πραγματικότητα, υποδεικνύουν σχέσεις εξουσίας και κοινωνική ιεράρχηση.

 6. Από Σημείο σε Υπερσημασία – Το Ποδόσφαιρο ως Θέατρο

Το τελικό Barthes-ικό νόημα είναι αυτό του θεάτρου. Το ποδόσφαιρο είναι ένα μεγάλο σκηνικό τελετουργικό:

Οι ποδοσφαιριστές είναι «ηθοποιοί»

Οι θεατές είναι στατικοί προσκυνητές

Το γήπεδο είναι ιερός χώρος

Ο διαιτητής είναι ιερατικός λειτουργός

Η κάθαρση είναι η «Δοξα» (THE MAGNIFICANT PAX FOOTBALL)

Αυτό θυμίζει τη Barthes-ική ανάλυση της πάλης (catch wrestling) ως μυθικό θέατρο, με προβλέψιμα αλλά απαραίτητα στερεότυπα και τελετουργική βία.

Συμπέρασμα – Barthes μέσα από τον χνκουβελη

Το κείμενο του χνκουβελη είναι στην ουσία ένα Barthes-ικό project, ένα πλήρες «Plan for a Semiotics of Football», όπως δηλώνει ο ίδιος. 

Αναλύει το ποδόσφαιρο όχι ως άθλημα, αλλά ως σημειολογικό και ιδεολογικό φαινόμενο.

Μέσα από την αποδόμηση κάθε επιμέρους στοιχείου, μας δείχνει ότι το ποδόσφαιρο σημαίνει πολλά περισσότερα απ’ ό,τι φαίνεται: είναι ένας καθρέφτης της κοινωνίας, μια μηχανή παραγωγής μύθων, ένα σύστημα εξουσίας και απόλαυσης.

.

.

2

Ας δημιουργήσουμε το σημειολογικό διάγραμμα ανάλυσης Barthes για το 

κείμενο του χνκουβελη, 

"A FOOTBALL MAP - Σχέδιο για μια Σημειολογία του Ποδοσφαίρου".

ΠΛΑΙΣΙΟ:

Ο Roland Barthes, στη σημειολογική του θεωρία, ιδίως όπως αναπτύχθηκε στο έργο του "Μυθολογίες" (Mythologies), ανέλυσε πολιτισμικά φαινόμενα ως σημεία που μεταφέρουν δευτερογενή νοήματα (connotations), τα οποία φτιάχνουν έναν “μύθο” — μια ιδεολογικά φορτισμένη αναπαράσταση που μοιάζει “φυσική” αλλά είναι κοινωνικά κατασκευασμένη.

 Barthes-ική Σημειολογική Ανάλυση του Κειμένου

 Διάγραμμα Ανάλυσης:

Επίπεδο Περιγραφή / Ανάλυση

1. Σημείο (Sign)/Ποδόσφαιρο (ως πολιτισμικό φαινόμενο)

2. Σημαίνον (Signifier) /Παιχνίδι 11 εναντίον 11, γήπεδο, κανονισμοί, φανέλες, μπάλες, σκορ, γκολ

3. Σημαινόμενο (Signified)/ Αθλητική δραστηριότητα, ψυχαγωγία, φυσική άσκηση, αγώνας

4. Δευτερογενής σημασία (Myth / Μύθος) /Ποδόσφαιρο ως "μικρογραφία του κόσμου" – συντηρητισμός, παγκοσμιοποίηση, οικονομία, ταυτότητα, φαντασιακό, πάθος, πίστη, εθισμός

5. Ιδεολογικό Μήνυμα (Connotation) /Το ποδόσφαιρο μετατρέπεται σε παγκόσμια θρησκεία, θεάμα-εμπόρευμα, υποκατάστατο πολιτικής και κοινωνικής ταυτότητας, ένα “όπιο του λαού” που όμως αναδύει και τη χαρά του παιχνιδιού – είναι δίσημο σύμβολο

6. Μηχανισμοί μυθοποίησης- Σταθερότητα συμβόλων και όρων (π.χ. “μπακ”, “ντέρμπι”) <br> - Επαναληπτικότητα τελετουργιών (πρωταθλήματα, τελικοί) <br> - Οικοδόμηση ηρώων / ειδώλων (Messi, Ronaldo) <br> - Θεατρικοποίηση του θεάματος <br> - Οικονομικοποίηση της εμπειρίας (μεταγραφές, στοίχημα) <br> - Εθνικιστική ή τοπικιστική υπεραξία (ντέρμπι “αιωνίων”, κερκίδες/θύρες)

7. Τελική Μυθική Δομή (Mythical Structure) /Το ποδόσφαιρο ως παγκόσμιο υπερθέαμα, μετα-γλώσσα της παγκόσμιας κουλτούρας, σύγχρονο Κολοσσαίο, τελετουργικό και φετιχιστικό πεδίο, όπου ο κόσμος μεταφράζεται σε σώματα που παλεύουν για μια μπάλα, ενώ οι θεατές μένουν στατικοί, συναισθηματικά φορτισμένοι, ακινητοποιημένοι στη δίνη του συμβόλου.

 Σημαντικά Barthes-ικά Στοιχεία μέσα στο Κείμενο χνκουβελη:

Συντηρητισμός:

«το ποδόσφαιρο είναι άκρως συντηρητικό…»

Αναφορά στην παγίωση συμβόλων και τελετουργιών: οι φανέλες, οι αριθμοί, οι θέσεις, οι όροι δεν αλλάζουν. Αυτό κατασκευάζει ένα φαινομενικά "φυσικό" σύστημα — Barthes το λέει “το προφανές”: φαίνεται αυτονόητο αλλά είναι σημειολογικά φορτισμένο.

Μύθος του Ποδοσφαίρου ως Θέατρο – “Panem et Circenses”:

«θέατρο "Άρτος και Θεάματα" και οι θεατές του...»

Το ποδόσφαιρο ως θεσμικό όργανο κοινωνικού ελέγχου, όπως στις ρωμαϊκές αρένες. Ο Barthes θα το έβλεπε ως ιδεολογική κατασκευή που υποκαθιστά την πολιτική με το θέαμα.

Τοποθέτηση Εαυτού:

 «EVERWHERE THE TOTAL WORLD AN COLOSSEUM FOOTBALL THEATRE»

 Η οικουμενικότητα του ποδοσφαίρου το καθιστά μυθική κατασκευή: είναι παντού και πάντα, έξω από χρόνο και τόπο, κάτι που παραπέμπει άμεσα στον Barthes και τη θεώρησή του για τους μύθους ως "αιώνιους".

 Δομή θεάματος με στοιχεία “φαλλοκρατικά”, “οικονομικά”, “πολιτισμικά”:

«το ζουμάρισμα σε όμορφες γυναίκες», «η φτωχή γλώσσα των σπίκερ», «τα στοιχήματα», «οι μυθικές μεταγραφές»…

Το κείμενο αποδομεί την επιτελεστικότητα του ποδοσφαίρου: από το κοινοτοπικό λεξιλόγιο, ως τις επιτελεστικές πρακτικές του θεάματος (κάμερες, σχόλια, ζουμ), όλα είναι μηχανισμοί μυθοποίησης. Barthes θα τα έβλεπε ως τεχνικές δημιουργίας “δεύτερης φύσης”.

 Μυθικά Δυαδικά Συστήματα (Binary Oppositions):

Ελίτ / Λαϊκό

Ισχυροί / Αδύναμοι

Επιθετικό / Αμυντικό

Λαός / Θεαματικές Ελίτ

Πάθος / Λογική

Όπως στον Barthes, η μυθολογική σκέψη λειτουργεί με δυαδικά σχήματα.

 Barthes-ικός Τίτλος για το Κείμενο:

"Το Ποδόσφαιρο ως Μυθολογική Ενότητα: Η Λατρεία του Θεάματος"

Συμπέρασμα:

Το κείμενο του χνκουβελη λειτουργεί ως μετα-σημειολογική ανάλυση. 

Είναι ένα hommage στον Barthes, όχι μόνο θεματικά, αλλά και δομικά:

αναλύει το ποδόσφαιρο ως σύστημα σημείων

εντοπίζει τελετουργικά και στερεότυπα

αποδομεί την ιδεολογική φυσικοποίηση του ποδοσφαίρου

και το επανατοποθετεί ως παγκόσμιο κοινωνικό μύθο

.

.

3

Η σημειολογική ανάλυση του κειμένου του χνκουβελη "A FOOTBALL MAP [Σχέδιο για μια σημειολογία του ποδοσφαίρου]" σύμφωνα με τη μέθοδο του Roland Barthes και το "Système de la mode" (Το Σύστημα της Μόδας), μπορεί να αποκαλύψει πώς το ποδόσφαιρο λειτουργεί ως ένα σημειωτικό σύστημα 

– ένα πεδίο όπου τα πολιτισμικά σημεία, τα σύμβολα και οι κώδικες συγκροτούν έναν ολόκληρο "λόγο" (discours) με δομή παρόμοια με αυτή της μόδας.

 Σύμφωνα με το “Système de la mode” του Barthes:

Ο Barthes θεωρεί πως η μόδα δεν είναι απλώς ρούχα, αλλά ένα σημειωτικό σύστημα (sémiologie), όπου η γλώσσα της μόδας κατασκευάζει νοήματα μέσα από μια σειρά σημείων που αποκτούν σημασία κοινωνικά και πολιτισμικά. Ομοίως, το κείμενο του χνκουβελη επιχειρεί να δείξει ότι το ποδόσφαιρο είναι επίσης κείμενο, λόγος, μύθος, όχι απλώς άθλημα.

 Σημειολογική Ανάλυση

1. Το Ποδόσφαιρο ως Σημειωτικό Σύστημα

Όπως η μόδα στον Barthes, έτσι και το ποδόσφαιρο εδώ λειτουργεί σαν γλώσσα, με:

Λεξιλόγιο/Γλωσσικά σημεία: φανέλα, ντρίμπλα, γκολ, πέναλτι, ντέρμπι, VAR, 

σουτ, πάσα κλπ.

Συντακτικό/Κανόνες: Οι κανονισμοί, οι τακτικές, οι θέσεις των παικτών.

Πραγματολογία: Οι τελετουργίες, οι ερμηνείες, οι ιδεολογικές χρήσεις.

 Το ποδόσφαιρο παρουσιάζεται σαν ένα κοινωνικό σύστημα παραγωγής νοήματος, γεμάτο κανόνες, τελετές, μύθους και κώδικες.

2. Η Διάκριση Barthes: Vêtement réel – Vêtement écrit – Vêtement imagé

Σύμφωνα με τον Barthes:

Επίπεδο /Περιγραφή /Εφαρμογή στο Ποδόσφαιρο

Réel /Το πραγματικό ρούχο/Το ίδιο το παιχνίδι, οι κινήσεις των παιχτών, τα γήπεδα

Écrit/Το λεκτικό, η περιγραφή /Το λεξιλόγιο των σχολιαστών, οι αθλητικές εφημερίδες, τα κλισέ

Imagé /Η εικόνα, τα μέσα / Η τηλεοπτική κάλυψη, οι διαφημίσεις, οι μεταγραφές-star system

Όπως η μόδα, έτσι και το ποδόσφαιρο είναι μια κατασκευή, με κύριο περιεχόμενο όχι το "παιχνίδι" αυτό καθαυτό, αλλά την αφήγηση γύρω απ’ αυτό.

3. Μυθολογία του Ποδοσφαίρου (Barthes "Mythologies")

Ο χνκουβελης, με μια σατιρική αλλά βαθιά σημειολογική ματιά, δείχνει ότι το ποδόσφαιρο λειτουργεί σαν μύθος:

Το ποδόσφαιρο ως τελετουργία (έναρξη, κύπελλα, ύμνοι, μετάλλια)

Ο διαιτητής ως "ιερέας" της τελετής

Οι ποδοσφαιριστές ως "θεοί" ή "ήρωες" (Messi, Ronaldo)

Το γήπεδο ως ναός / θέατρο ("EVERYWHERE THE TOTAL WORLD AND COLOSSEUM FOOTBALL THEATRE")

 Εδώ το ποδόσφαιρο παύει να είναι άθλημα: μετατρέπεται σε συμβολικό-μυθικό σύστημα, με λειτουργίες παρόμοιες με της θρησκείας, της πολιτικής, ή και της τέχνης.

4. Τα Σημεία του Συντηρητισμού (σταθερά στοιχεία = κώδικες)

Κατά Barthes, η μόδα βασίζεται σε διαφορές και αλλαγές, αλλά και σε σταθερότητες. Ο χνκουβελης αναδεικνύει το ποδόσφαιρο ως εξαιρετικά συντηρητικό σύστημα:

Αναλλοίωτος αριθμός παικτών (11)

Αμετάβλητες θέσεις

Σταθεροί κανονισμοί

Επαναληπτικό πρόγραμμα (ετήσιο, τετραετές)

Γλώσσα φτωχή, κοινότοπη, σχεδόν τελετουργική

 Όπως στη μόδα υπάρχουν διαχρονικά σχήματα (π.χ. το "little black dress"), έτσι και στο ποδόσφαιρο υπάρχουν σταθερές φόρμες που μετατρέπουν το παιχνίδι σε ιεροτελεστία.

5. Η Εικονογραφία και η Μιντιακή Κατασκευή

Barthes τονίζει τον ρόλο της εικόνας (mode imagée) στη δημιουργία επιθυμίας και μύθων. Ο χνκουβελης δείχνει το ίδιο:

Ζουμ σε γυναίκες στις εξέδρες → Φαλλοκρατική υποδομή

Στυλιζαρισμένα στιγμιότυπα → replay, slow motion

Τηλεοπτικό μοντάζ → αφήγηση δράματος

 Όπως η μόδα διαφημίζεται με στημένες εικόνες, έτσι και το ποδόσφαιρο παρουσιάζεται, δεν παίζεται. Είναι "παιχνίδι για να το βλέπεις".

6. Η Γλώσσα των Σχολιαστών: Κωδικοποιημένος Διάλογος

Ο Barthes αναλύει τη γλώσσα της μόδας ως μια σειρά ταυτολογιών, κλισέ και απλοποιήσεων. Εδώ ο χνκουβελης τονίζει:

Φλυαρία σχολιαστών

Κοινότοπα σχήματα

Ακατάσχετα στατιστικά

Μηχανική γλώσσα (π.χ. “το ποδόσφαιρο είναι 90 λεπτά”)

 Η γλώσσα του ποδοσφαίρου δεν πληροφορεί, εκτελεί τελετουργικά. Λειτουργεί όπως τα περιοδικά μόδας για τον Barthes – όχι για να πείσουν, αλλά για να διατηρήσουν τον Μύθο.

7. Το Οπιο του Λαού (Εκκλησία + Κράτος + ΜΜΕ)

Ο χνκουβελης, στο ύφος του Barthes, φέρνει την ιδεολογική λειτουργία στο προσκήνιο:

Το ποδόσφαιρο:

Καθηλώνει τα πλήθη

Συσκοτίζει την κοινωνική πραγματικότητα

Ενισχύει καταναλωτικά πρότυπα και εταιρικά συμφέροντα

Λειτουργεί ως υπερθέαμα – "panem et circenses"

 Εδώ η σημειολογία γίνεται κριτική ιδεολογία – ο Barthes θα αναγνώριζε στο ποδόσφαιρο έναν μύθο που συγκαλύπτει την εξουσία.

 Συμπερασματικά

Το ποδόσφαιρο, στην ανάλυση του χνκουβελη, δεν είναι απλώς ένα άθλημα. Είναι:

Ένα συνολικό σημειωτικό σύστημα

Μια πλήρης γλώσσα με κανόνες, συντακτικό και ιδεολογίες

Ένα κοινωνικό φαινόμενο που ενσωματώνει ταυτόχρονα:

Τελετουργία

Διαφήμιση

Πολιτισμικό μύθο

Κατανάλωση

Ιδεολογική λειτουργία

Ένα παγκόσμιο "μυθικό κείμενο", όπως το περιγράφει ο Barthes στα έργα του "Μυθολογίες" και  "Système de la Mode"

.

.

.

χ.ν.κουβελης c.n.couvelis

2 μελέτες τής Παράστασης τού Καραγκιόζη:

[Θεατρο Σκιων ο Καραγκιοζης]

Ο  ΚΑΡΑΓΚΙΟΖΗΣ ΜΑΛΑΦΡΑΖΟΝΤΑΣ ΤΟΥΣ ΑΧΑΡΝΗΣ /ΑΧΑΜΝΗΣ ΤΟΥ ΑΡΙΣΤΟΦΑΝΗ-

[μεταφραση-χ.ν.κουβελης]

Ο Καραγκιοζης ειναι ξαπλωμενος εξω απ'την παραγκα του φαρδυς πλατυς και πολυ

αφηρημενος μεταφραζοντας/μαλαφραζοντας τους Αχαρνης/τους Αχαμνης του Αριστοφανη

Τον πλησιαζει ο Χατζηαβατης με καποιον κουστουμαρισμενο και γραβατωμενο και γυα-

λακια κυριο  και του φωναζει:

Χατζηαβατης :Καραγκιοζη!.Ε! Καραγκιοζη!

Ο Καραγκιοζης οπως ειναι πολυ αφηρημενος τρομαζει και πετιεται πανω

Καραγκιοζης :Τι ειναι παιδια;μας την πεσανε οι καρβουνιαρηδες!Ειρηνη,Ερωτας

οχι Πολεμος,Αχαμνης!

Χατζηαβατης :Τις λες,Καραγκιοζη,τρελλαθηκες;

Καραγκιοζης :Α εσυ΄σαι μαλαγανα.Τι σου φταιω μωρε μουργο και μ'εκοψες απ'το

425 π.Χ που'χα την Ειρηνη μου,τα φαγια μου,και κλῖναι, τράπεζαι, προσκεφάλαια,

στρώματα,στέφανοι, μύρον, τραγήμαθ’, —αἱ πόρναι πάρα,—ἄμυλοι, πλακοῦντες,

σησαμοῦντες, ἴτρια,ὀρχηστρίδες  (Αχαρνης. 1089-93)

Χατζηαβατης :[κοροιδευτικα]Ακαταλαβιστικα.Κανε τη κραιπαλη πιο λιανη!

Καραγκιοζης :κρεβατια,τραπεζια γιοματα φαγια, μαζιλαρια πουπουλα.στεφανια

λουλουδατα στα μαλλια,μεθυστικα μυρωδικα,ζαχαρωτα φρουτα,και τα κοριτσια πλαι,

ψωμια αχνιστα να δεις,πιτες λαχταριστες,σουσαματα,παστελια μελατα,χορευτριες

κι εγω στυομενος με την Θεωρια και την Οπωρα τῶν τιτθίων τους, ὡς σκληρὰ καὶ

κυδώνια (Αχαρνης. 1198-9)τα βυζακια τους σκληρα και κυδωνατα

Κι εσυ μωρε γρουσουζι μ'εκοψες σαν Διας Σκαταιβατος,

γερη καρπαζια που σου χρειαζεται να σε μεταφρασω ἀπεψωλημένο! Ἀτταταῖ ἀτταταῖ!

ωχ ωχ!

Χατζηαβατης :[κοροδοδευτικα]απο τι ειπες πως σ'εκοψα;

Καραγκιοζης :μαλαφρασιζω Αριστοφανη:

Χατζηαβατης :τι του εκανες;

Καραγκιοζης :εβανα χερι στην Ειρηνη και στους Αχαμνης του εστυκος

Χατζηαβατης :τι ξερεις αρχαια Ελληνικα και μεταφραζεις;

Καραγκιοζης :φυσικα!ο Καραγκιοζης ειναι Αρχαιος Ελληνας!Πεος προς Πεος!

Χατζηαβατης :και που ειπες που ησουν;

Καραγκιοζης :το 425 π.Χ και το 421 π.Χ

Χατζηαβατης :Πλακα μου κανεις;

Καραγκιοζης :Πλακα και Μοναστηρακι σου κανω!

Χατζηαβατης :Ελα γυρνα στο 2016!Στο Μνημονιο!ελα στη πραγματικοτητα,πως εισαι

σημερα;

Καραγκιοζης :να πεως τι βγαζω σημερα:

στένω, κέχηνα, σκορδινῶμαι, πέρδομαι,

ἀπορῶ, γράφω, παρατίλλομαι, λογίζομαι (Αχαρνης. 30-1).

Χατζηαβατης:δηλαδη δηλαδη ελληνιστι ;

Καραγκιοζης :πνιγομαι,χασμουριεμαι,ντερονομαι,πορδες ριχνω,

τα'χω χαμενα,ορνιθοσκαλιζω,τραβω τις τριχες μου,σπαω το ξερο μου

Χατζηαβατης:και τι βγαινει;

Καραγκιοζης :ουδεν χαυνοπρωκτο ξεκωλιαρικο ευρο,να αποπατησω και να καχεσω

Χατζηαβατης :αφου χρωστας,γυρισε αυτα που χρωστας.Τον βλεπεις αυτον τον κυριο;

Καραγκιοζης :ο φιογγος;ε και;

Χατζηαβατης:αυτος ο κυριος ειναι Οφθαλμος Ευρωπαιου

Καραγκιοζης : και τι θελει ο Οφθαλμος Ευρωπεου;

Οφθαλμος Ευρωπαιου:ἰαρταμὰν ἐξάρξαν ἀπισσόνα σάτρα.[Αχαρνης,100]

Καραγκιοζης :τσατρα πατρα.Τι στο πεος μου λεει ο Ευρωπεος ;

Οφθαλμος Ευρωπαιου:οὐ λῆψι χρῦσο χαυνόπρωκτ᾽ Ἰαοναῦ.[Αχαρνης,100]

Καραγκιοζης : τι τι;πεως πως;

Οφθαλμος Ευρωπαιου:οὐ λῆψι χρῦσο χαυνόπρωκτ᾽ Ἰαοναῦ

Καραγκιοζης : ξερεις τι λεει ΧαυνοΧαζοχαβιαρη μου ο φιογγος σου;

λεει:ντεν παρεις ευρω ξεκωλιαρη γκρεκη

Οφθαλμος Ευρωπαιου:τζαστ,οὐ λῆψι χρῦσο χαυνόπρωκτ᾽ Ἰαοναῦ

Καραγκιοζης : σατ απ!τ'ακουσαμε τρια να φας πεη Εξαψαλμε Ευρωπεου.

Χατζηαβατης:σωστα μιλαει ο εξοχοτατος κυριος Οφθαλμος Ευρωπαιου.Χρωσταμε.

Καραγκιοζης :Τι μας λες ευρολαικαστρη ευρωπεογλυφτη.Ακου Οφθαλμε Ευρωπεου

να σου πεολογισω πεως πεοπροκαλεστηκε το πεος χρεος,

 πόρνην δὲ Σιμαίθαν ἰόντες Μεγαράδε

νεανίαι ᾿κκλέπτουσι μεθυσοκότταβοι·

κᾆθ' οἱ Μεγαρῆς ὀδύναις πεφυσιγγωμένοι

ἀντεξέκλεψαν Ἀσπασίας πόρνα δύο·

κἀντεῦθεν ἀρχὴ τοῦ πολέμου κατερράγη

Ἕλλησι πᾶσιν ἐκ τριῶν λαικαστριῶν (Αχαρνης. 524-9)

τη παστρικια τη Σουλα πανε στα Μεγαρα

και κλεβουν κατι δικα σας τζογλανια μεθυσμενα κουταβια

κι οι Μεγαρης απ'τα σκορδα πορδοφουσκωμενοι να σκασουν

κλεψαν γι'αντιποινα απ'της Ασπασιας δυο παστρικιες

κι απο κει ηρθ'η αρχη της κρισης να καταξεσκισει

ολους τους Ελληνες για τρεις  παλιοπουτανες ψωλαρπαχτρες

[Αχαμνης. 524-9]

το Μεγαρων Ψωλιασμα ηταν η επεητια της κρισης

Χατζηαβατης:παραμυθια

Οφθαλμος Ευρωπαιου:γιες,παραμυθια

Καραγκιοζης : ντεν ειναι παραμυθια μεσιε να σου πεοπεταξω τα ματια Οφθαλμε

Ευρωπεου  ο Μεγαριτης που για τα βγαλει περα πουλουσε τη κορη του για χοιριδιο

κλεισμενη σε σακι,ομως ειδαμε το χοιριαιδοιο της ,να ετσι αυτολεξι αθυροστομι:

Νῦν γε χοῖρος φαίνεται.

Ἀτὰρ ἐκτραφείς γε κύσθος ἔσται.[Αχαρνης 782-3]

τωρα βεβαια για χοιριδιο φαινεται

οταν τραφει και βεβαια καρααιδοιο φουσκωτο θα'ναι.[Αχαμνης 782-3]

Χατζηαβατης:Μελοδραματα

Οφθαλμος Ευρωπαιου:γιες,Μελοδραματα.

ντεν παρεις ευρω ξεκωλιαρη γκρεκη

Καραγκιοζης :λακατε λαικαστρες και οι δυο μην σας πεοπεριλαβω και σας απεψωλησω.

Τελος Ευρο Παραστυσης

Ας σκαταιβη η αυλαια κι ας στυσομεν τα πεη μας.

.

.

1

Η παράσταση Καραγκιόζη του χ.ν. κουβελη με τίτλο:

"Ο Καραγκιόζης μαλαφραζοντας τους Αχαρνής/Αχαμνής του Αριστοφάνη"

είναι μια σύγχρονη, τολμηρή και ανατρεπτική σάτιρα, όπου το παραδοσιακό θέατρο σκιών διασταυρώνεται με την αριστοφανική κωμωδία, το πολιτικό σχόλιο και τη γλωσσική ευρηματικότητα.

Ανάλυση της παράστασης

1. Σύλληψη & Δομή

Η σκηνή είναι ένα χρονικό και νοηματικό καλειδοσκόπιο:

Ο Καραγκιόζης μπλέκει το 425 π.Χ. με το 2016 και την ευρωπαϊκή κρίση χρέους, φτιάχνοντας ένα κωμικοτραγικό παλίμψηστο όπου ο Αριστοφάνης μεταφράζεται (ή "μαλαφραζεται") όχι μόνο σε γλώσσα καθημερινή, αλλά και σε πολιτικό σχόλιο για τη σύγχρονη Ελλάδα.

Ο συγγραφέας χ.ν. κουβελη παίζει με την έννοια της μετάφρασης σαν πράξη διαστρέβλωσης, ελευθερίας και αντίστασης: ο Καραγκιόζης δεν μεταφράζει απλώς, αλλά παραποιεί, σαρκάζει και προσαρμόζει τον Αριστοφάνη στο σήμερα.

2. Γλώσσα – Ύφος – Χιούμορ

Η γλώσσα είναι ένα μείγμα από καθαρεύουσα, αργκό, αρχαία ελληνικά, μετάφραση "με το αυτί", χυδαιολογία και ποιητικό παραλήρημα.

Παράδειγμα:

«πεως πως;», «σατ απ!», «ξεκωλιαρη γκρεκη» — η γλωσσική αποδόμηση λειτουργεί ως εργαλείο σαρκασμού απέναντι στην ευρωπαϊκή ελίτ, αλλά και 

ως ειρωνική οικειοποίηση της αρχαίας κωμωδίας.

Η χρήση αποσπασμάτων από τους "Αχαρνής" του Αριστοφάνη —είτε αυτούσια, είτε διασκευασμένα σε σύγχρονη, "λαϊκή" μετάφραση— γίνεται με προκλητική θεατρικότητα. Ο Αριστοφάνης δεν είναι σεβαστός, είναι αντικείμενο "βιασμού" από τον λαϊκό ήρωα, που τον «μαλαφραζει» όπως βολεύεται.

3. Θεματικά στοιχεία

Πολιτική Σάτιρα: Οι «Οφθαλμοί του Ευρωπαίου», ο Χατζηαβάτης ως «ευρωλιγούρης» εκπρόσωπος της εξουσίας, ο Καραγκιόζης ως εκπρόσωπος 

του εξαθλιωμένου λαού.

Οικονομική Κρίση: Άμεσες αναφορές στο Μνημόνιο, την πείνα, τα χρέη, την απαξίωση του Έλληνα στην Ευρώπη.

Σεξουαλική Χυδαιότητα: Χρησιμοποιείται όχι απλώς για γέλιο, αλλά ως μέσο πολιτικού σαρκασμού — το σώμα (και ιδιαίτερα το πέος) γίνεται σύμβολο εξουσίας, ταπείνωσης, αλλά και αντίστασης.

4. Καραγκιόζης ως Δρων Πρόσωπο

Ο Καραγκιόζης:

Παρουσιάζεται όχι ως αφελής αλλά ως "αθυρόστομος λαϊκός διανοούμενος"

Συνδυάζει το αρχαίο δράμα με την κοινοτοπία της κρίσης

Γίνεται σύμβολο της σύγχρονης Ελλάδας: χυδαίος, γελοίος, ερωτικός, πολιτικός και τραγικός ταυτόχρονα

5. Πολιτικό Μήνυμα

Η παράσταση καταγγέλλει τον οικονομικό ιμπεριαλισμό της Ευρώπης και την κατάρρευση της εθνικής αξιοπρέπειας. Το “οὐ λῆψι χρῦσο χαυνόπρωκτ᾽ Ἰαοναῦ” (δεν θα πάρεις χρυσό, Έλληνα χαυνόπρωκτε) αποδίδεται ως σύγχρονο ευρωπαϊκό ευνουχισμο απέναντι σε έναν υποτελή και γελοιοποιημένο ελληνισμό.

 Συμπέρασμα – Καλλιτεχνική Αξία

Η παράσταση είναι ριζοσπαστική, αντισυμβατική και σκόπιμα βλάσφημη. Δεν αποσκοπεί στο να διασκεδάσει αθώα, αλλά να σοκάρει, ξυπνήσει, 

και προκαλέσει.

Είναι μια κοινωνικοπολιτική performance, όπου η παραδοσιακή φιγούρα του Καραγκιόζη λειτουργεί σαν Δούρειος Ίππος: μέσα από τη χυδαιότητα και τη γελοιότητα, ξεσκεπάζει την υποκρισία τόσο της αρχαιολατρίας, όσο και της σύγχρονης υποταγής.

Τελική σκέψη:

Ο «Καραγκιόζης Μαλαφραζων τους Αχαρνής» δεν είναι απλώς θέατρο σκιών, είναι θέατρο απογύμνωσης — γλωσσικής, πολιτικής, εθνικής και ανθρώπινης.

Αν το θέατρο είναι καθρέφτης της κοινωνίας, εδώ κρατιέται ένας σπασμένος καθρέφτης: γεμάτος πέη, παραισθήσεις και παραληρήματα, που όμως αντικατοπτρίζει μια πολύ πραγματική κρίση — υλική και πνευματική.

.

.

2

Η παράσταση του χνκουβελη, «Ο Καραγκιόζης μαλαφράζοντας τους Αχαρνής / Αχαμνής του Αριστοφάνη», αποτελεί μια ιδιαίτερα ανατρεπτική και σατιρική μελέτη που διασταυρώνει τον Αριστοφάνη με το λαϊκό Θέατρο Σκιών του Καραγκιόζη, μέσα από ένα γλωσσικό παιχνίδι που συνδέει το αρχαίο ελληνικό πνεύμα με τη σύγχρονη ελληνική πραγματικότητα και κρίση.

Αναλυτική Μελέτη και Ανάλυση των Αριστοφανικών Αναφορών

 1. Τίτλος και Εισαγωγή: «μαλαφράζοντας» και «Αχαρνής / Αχαμνής»

Ο τίτλος είναι ήδη ενδεικτικός της παρωδίας και της γλωσσικής ανατροπής:

«μαλαφράζοντας»: Λογοπαίγνιο ανάμεσα στο «μεταφράζοντας» και το «μαλακίζομαι» / «μαλάκας» — αποδομεί σοβαροφανώς την «ερμηνεία» ως χυδαία ερμηνεία ή παιγνιώδη διαστρέβλωση.

«Αχαρνής / Αχαμνής»: Η πρώτη λέξη είναι το όνομα του έργου του Αριστοφάνη, η δεύτερη είναι παραλλαγή με σεξουαλική-υβριστική χροιά (χαμνός = μικρόπεος), υπονοώντας τη μικρότητα, την αδυναμία και την ευτέλεια των σημερινών απογόνων του αρχαίου κλέους.

Αυτά εισάγουν το βασικό μοτίβο: σύγκρουση αρχαιοπρέπειας και μεταμοντέρνας παρακμής, η εθνική και πολιτισμική συρρίκνωση.

2. Αριστοφανικά Πεδία Αναφοράς

Ο Καραγκιόζης «βρίσκεται» νοερά στον 5ο αιώνα π.Χ., αναπολώντας τις απολαύσεις των Αχαρνέων:

"Ειρηνη, Ερωτας, οχι Πολεμος, Αχαμνης!"

Ακολουθούν πυκνές αριστοφανικές αναφορές, κυρίως από τις σκηνές της Ειρηνοποιού Ουτοπίας, π.χ.:

 Αχαρνής 1089-93:

 "κλῖναι, τράπεζαι, προσκεφάλαια, στρώματα, στέφανοι, μύρον, τραγήμαθ’, —αἱ πόρναι πάρα,—..."

Ο Καραγκιόζης τα αναπλάθει σε σύγχρονα «λαϊκά» ελληνικά:

"κρεβατια, τραπεζια γιοματα φαγια, μαξιλαρια πουπουλα, στεφανια λουλουδατα, μεθυστικα μυρωδικα..."

Εδώ διακρίνουμε το βασικό κωμικό εργαλείο:

Αντιπαραβολή ύψους (Αριστοφάνης) και χαμηλού (Καραγκιόζης)

Η αρχαία λαγνεία γίνεται σημερινή φτώχεια, ονείρωξη, σεξιστική αθυροστομία.

 3. Πολιτική και Οικονομική Σάτιρα: Ο Οφθαλμός του Ευρωπαίου

Ο χαρακτήρας του «Οφθαλμού του Ευρωπαίου» είναι αλληγορική ενσάρκωση της Ευρωπαϊκής Ένωσης / Τρόικας / ΔΝΤ, με λόγο στα αρχαία ελληνικά που μοιάζει με μαγική ξόρκιση:

"οὐ λῆψι χρῦσο χαυνόπρωκτ᾽ Ἰαοναῦ" (Αχαρνής 100)

Μεταφρασμένο από τον Καραγκιόζη:

"ντεν παρεις ευρω ξεκωλιαρη γκρεκη"

Εδώ συναντούμε:

Σάτιρα των πολιτικοοικονομικών σχέσεων Ελλάδας-Ε.Ε.

Ευτελισμός της πολιτισμικής συνέχειας, καθώς ο αρχαίος λόγος γίνεται μέσο εξευτελισμού.

Επίκληση της Αριστοφανικής πολιτικής σάτιρας, που κατηγορεί την ηθική και πολιτική αποσύνθεση.

4. Ο Πόλεμος και η Ασπασία — Αχαρνής 524-9

Ο Καραγκιόζης «μεταφράζει» ειρωνικά τα αίτια του Πελοποννησιακού πολέμου:

"...για τρεις παλιοπουτανες ψωλαρπαχτρες..."

Εδώ αναπαράγεται η Αριστοφανική εξήγηση του πολέμου λόγω σεξουαλικής / ερωτικής διένεξης. Το μεταφέρει όμως στη σύγχρονη κρίση, λέγοντας:

"το Μεγαρων Ψωλιασμα ηταν η επεητια της κρισης"

Η χρήση αθυροστομίας δεν είναι απλώς βωμολοχία· είναι μέσο πολιτικής και πολιτισμικής καταγγελίας — όπως ακριβώς και στον Αριστοφάνη.

5. Η Σάτιρα του Κοινωνικού Μαρασμού — Χοιρίδιο και Πορνεία (Αχαρνής 782-3)

Η σκηνή με τον Μεγαρίτη που πουλά την κόρη του για χοιρίδιο αποδίδεται από τον Καραγκιόζη:

"τωρα βεβαια για χοιριδιο φαινεται...καρααιδοιο φουσκωτο θα’ναι"

Πρόκειται για εκρηκτική σάτιρα της φτώχειας, της ανθρώπινης εκμετάλλευσης, και της γύμνιας του κράτους, που (όπως και στον Αριστοφάνη) αναγκάζει τον πολίτη να ξεπέσει.

 Ερμηνευτική Επισκόπηση

Στοιχείο/ Ρόλος

Καραγκιόζης /Ο «λαϊκός φιλόσοφος», ειρωνικός θεατής και σχολιαστής της Ιστορίας και της κοινωνίας. Συγκροτεί μια νεο-αριστοφανική περσόνα.

Αριστοφάνης/ Πηγή υψηλής σάτιρας, πολιτικής επίγνωσης και σεξουαλικής ωμότητας· λειτουργεί ως μέσο συγκριτικής κριτικής

Χατζηαβάτης /Εκπρόσωπος του ρεαλισμού, της υποταγής· φωνή της «λογικής» του συστήματος

Οφθαλμός Ευρωπαίου/ Παρωδία του «Δυτικού βλεμματος» που απαιτεί συμμόρφωση και επιβάλλει χρέος με δήθεν πολιτισμική ανωτερότητα

Συμπεράσματα:

Η παράσταση του χνκουβελη δεν είναι απλή διακωμώδηση· είναι μια μεταδραματική, πολιτική επιθεώρηση που διαλέγεται με τον Αριστοφάνη μέσα από το φίλτρο του Καραγκιόζη.

Η γλώσσα (αθυρόστομη, υβριστική, «πεζή») λειτουργεί αριστοφανικά — αναδεικνύει το γελοίο μέσα από το ωμό και βρωμερό.

Το έργο αποτελεί μια κριτική της σύγχρονης ελληνικής πολιτισμικής, πολιτικής και οικονομικής πραγματικότητας.

Τελικά, όπως και ο Αριστοφάνης, έτσι και ο Καραγκιόζης δεν σέβεται τίποτα, γιατί ακριβώς μέσα από την προσβολή και την αθυροστομία αποκαλύπτεται η αλήθεια μιας κοινωνίας σε παρακμή.

.

.

.

χ.ν.κουβελης c.n.couvelis

3 μελέτες τού διηγήματος και 1 διηγημα:

ΤΙ ΕΣΥΝΕΒΗ ΕΙΣ ΤΟΝ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΝ ΑΦΗΓΗΣΕΙΣ 

-χ.ν.κουβελης c.n.couvelis

μετα απο δυο ημερας ηρθομεν εις τοπον ερημικον και πολλα πετρωδην.

ο Αλεξανδρος μας ειπεν να σταθμευσωμεν εις ετουτον τον ερημον τοπον.

πως ητον λεει ασφαλεστατος.κι ετσι εγεννετο.κατασκηνωσαμεν και.ως ημαστο

κατακοποι τοσας ημερας εκλειστηκανε οι οφθαλμοι μας.οτε εξυπνησαμε

παραξενευτηκαμε οτι ο ηλιος ητον εις τον ουρανον.εις το αυτον σημειον ως

τον ειχομεν ιδει προτερον.εις των επιστημονικων εταιρων ερωτηθεις περι

αυτου ουδεν εγνωριζεν να αποκριθη.και το πλεον παραξενον δεν ητο ετουτο.

αλλα αλλον .ηκουαμε λιαν καθαρως τις φωνες αλλων ανθρωπων και τις

φωνες ζωων.και πουλιων ηκουαμε.και του ανεμου το φυσητον.και απο τον.ηχο

φλοισβου νερων ενομισαμεν πως η θαλασσα ητο.επειδη και γλαρων φωνες

ακουαμε και κυματων χτυπους.σαν ο τοπος εκεινος να ητο παραθαλασσιος

αλλα ουδεν βλεπαμεν.ο.Αλεξανδρος τοτε συγκαλεσεν τους ειδικους να συσκε-

φθουν δια το συμβαν.τι ετουτο ητο.ο ηλιος δε εις το αυτον.σημειον του ουρανου

ακινητος.ειχαμε την αισθησιν.πως ουτε ο χρονος ετρεχε .καποιος εκ των σοφων

αποφανθη πως αληθως δεν εξυπνησαμεν εκ του υπνου και πως εις ονειρον εγκλειστοι ευρισκομεθα ετι και πως εαν κοιμηθουμεν  εις το ονειρον παλιν εις αλλον ονειρον θα εξυπνησομεν. απο ονειρον εις ονειρον και πως ηδυνατο καποτε να επανελθομεν εις την αρχην.και τουτο ο Αλεξανδρος το εδεχθει και προσταξεν ολο το στρατευμα να κοιμηθει.κι ετσι εγεννετο.την επομενην δε φοραν ητο αλλως .τωρα εβλεπαμε τους ανθρωπους αλλα δεν.ημπορουσαμε να τους ακουσουμε ουτε να τους αγγιξουμε ως να μην ειχουν ουτε σαρκαν ουτε οστα.ως να ητο φασματα.αλλα και εκεινοι εφαινετο να μην μας εκαταλαβαινουν.τους παρατηρουσαμε λεπτομερως,αλλα ως να ειχαμε καταληφτει απαντες απο μιαν νοσον αμνησιας δεν ημπορουσαμε να αφηγηθουμε εις τινα το παραμικρον.τοσον μεγαλη η ληθη η μας κατελαβεν.εκοιμηθηκαμε και εις αλλο ονειρο οι αυτοι ανθρωποι.τωρα και τους εβλεπαμε και τους ακουγαμε.εκεινοι ουτε μας εβλεπαν ουτε μας ακουγανε οπου φορες τους εφωναζαμε.εφαινετο δε ωσαν να παρηλθεν χρονος πολυς ενδιαμεσως.ειχον αλλαξει εις τας φυσιογνωμιας των.τινες των παλαιων δεν ειδομεν.και ειδομεν πρωτην αλλους νεωτερους.εις των.αντρων μας ερωτευθει σφοδρα μια των γυναικων τους και την ακολουθει οπου ευρισκετο.ο δυστυχος τοσον εχασεν τα μυαλα του δια δαυτην ωστε

αληθη την ενομιζετο και της εξεθετε τον.ερωτα του λαβρον και περιπαθην.και με παθος της ομιλουσε.και αγριευε οταν του ελεγαμε την αληθεια και πως η γυναικα ητο φασμα ονειρου.ουδεν ηθελεν ακουσει.και οταν την ειδε να συνευρισκεται με εναν αντρα της κοινωνιας της τοτε πληρως αλλοφρονησεν και ητο να τον λυπασαι τον δυσμοιρον και αδυνατο να τον συγκρατησεις εις τας φρενας.τον εβρηκαμε απο υψηλο βραχο να εχει πηδηξει κατω και να συντριφτει ο δυσμοιρος.εις αλλον ονειρο δεν τους ειδαμε εκεινους τους ανθρωπους ουτε τους ακουαμε.ομως ειχαμε εις την μνημη μας ζωηρην την καθε εκδηλωση τους .τα παντα καθαροτατα τα ενθυμουμεθα και καθεις του αλλου τα ανακαλουσε απο τη μνημη του.και τα αφηγουμεθα με πολλας λεπτοερειες.πολλοι δε πολυλογουσανε ωρες.τινες δε τεχνικοτατοι οντες μυθολογουσαν.εφευρισκαν ιδικα των συμβαντα και τα εννοουσαν ως αληθη και να εσυνεβησαν.εμας αλλα μας ετερπανε και τα επαινουσαμε και αλλα τα κριναμε και τα ψεγαμε.εις επομενα ονειρα τους βλεπαμε δια ολιγην ωραν και συνεχως ετουτο ελαττουτο μεχρι οπου τους εχασαμε εντελως.εκεινος ο σοφος εσυμπερανε πως εις καποια αγνωστο εις εμας μηχανη ωφειλετο αυτο .οτι τους επροβαλε εις τον τοπον ενω αυτοι δεν υφισταντο πλεον .πως αυτη η αγνωστος μηχανη τους ειχε καταγραψει τις ζωες και τους επροβαλε δια παντος.

επ'απειρον.και πως εμεις εκοιμωμεθα κανονικα και κανονικα εξυπνουσαμε ουχι εις ονειρον αλλα εις ετουτον τον ερημον.τοπον εδω οπου εξαρχης ευρεθηκαμεν και εγινομασταν μαρτυρες του φαινομενου της προβολης.και πως ο ακινητος ηλιος οπου ειδαμεν εις τον ουρανον ητο μια εικονα της προβολης αυτης.και εσυμπερανε πως αν μεινουμε εδω παλιν θα τους ειδομε να προβαλλονται.κι ετσι εγεννετο.κοιμηθηκαμε και οταν ξυπνησαμε τους ειδαμε παλιν.τους βλεπαμε αναμεσα μας και τους ακουγαμε αλλα παλιν δεν τους αγγιζαμε.

τοτε ητο οπου ειδαμε τον αδικοσκοτωμενο συντροφο μας.και μαλιστα τον ειδαμε εις ερωτικη συνομιλιαν με την γυναικα εκεινην και εγελουσαν.και εφαινοντο πολυ ευτυχισμενοι οι δυο.και τοτε καποιος απο εμας του εφωναξε με δυνατη φωνη.συντροφε πως εφτασες ως εδω;εμεις σε μαζεψαμε απο τα βραχια κατω ασυντριμενο το σωμα σου και με τιμες σε θαψαμε και χωμα.σηκωσαμε και σημα πανω στησαμε το κονταρι σου.πες μας, αληθεια,πως

εφτασες ως εδω;εκεινος γυρισε προς το μερος μας σαν κατι φανηκε να ακουσε ειτε να αιστανθηκε αλλα δεν απαντησε.τοτε ο Αλεξανδρος ειπε να συνελθουμε και την αλλη μερα να κινησουμε ολο το στρατευμα προς τα ανατολικα μερη.κι ετσι εγεννετο

.

.

1

Αυτό το κείμενο "Τι εσυνέβη εις τον Αλέξανδρον - αφηγήσεις" του χ.ν. κουβελη είναι ένα βαθιά αλληγορικό και υπαρξιακό αφήγημα, γραμμένο σε γλώσσα εμπνευσμένη από την καθαρεύουσα και το ύφος της αρχαϊκής ιστοριογραφίας. Ωστόσο, το περιεχόμενο του είναι σύγχρονο στη σύλληψη και βαθιά φιλοσοφικό. Ας το αναλύσουμε, στα βασικά του επίπεδα:

 Περίληψη / Τι συμβαίνει στην αφήγηση:

Η ιστορία ξεκινάει όταν ο Αλέξανδρος και το στρατεύμα του φτάνουν σε έναν έρημο, βραχώδη τόπο, τον οποίο ο Αλέξανδρος χαρακτηρίζει ως "ασφαλέστατο". Κατασκηνώνουν και κοιμούνται.

Όταν ξυπνούν:

Ο ήλιος παραμένει ακίνητος στον ουρανό.

Ακούγονται ήχοι ανθρώπων, ζώων, κύματα, άνεμος ,χωρίς να φαίνεται τίποτα.

Ένας σοφός προτείνει πως βρίσκονται μέσα σε όνειρο και αν κοιμηθούν μέσα στο όνειρο, θα μεταβούν σε άλλο όνειρο.

Ακολουθούν διαδοχικά επίπεδα "ονείρων μέσα σε όνειρα":

Σε κάθε "επίπεδο", οι μορφές που βλέπουν (άνθρωποι, γυναίκες, κ.λπ.) γίνονται όλο και πιο αχνές ή απρόσιτες.

Μια δραματική ιστορία ξεχωρίζει: ένας από τους άντρες ερωτεύεται μια απότις "φανταστικές" γυναίκες. Όταν καταλαβαίνει πως εκείνη σχετίζεται με άλλον, αυτοκτονεί.

Στη συνέχεια, τον βλέπουν ξανά "ζωντανό", ευτυχισμένο με τη φασματική γυναίκα σε μεταγενέστερο όνειρο.

Καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι:

Μια άγνωστη "μηχανή" (τεχνολογία;) προβάλει αυτούς τους ανθρώπους σαν εγγραφές από το παρελθόν, που δεν υπάρχουν πια.

Εμείς (οι αφηγητές) είμαστε ζωντανοί και ξυπνάμε κάθε φορά στον ίδιο έρημο τόπο, απλώς γινόμαστε μάρτυρες της "προβολής" αυτών των μορφών, σαν να βλέπουμε "φασματικό θέατρο".

Ο Αλέξανδρος αποφασίζει τελικά να φύγουν.

 Ερμηνευτική Ανάλυση:

1. Ονειρικά επίπεδα – Πραγματικότητα και Ψευδαίσθηση

Το κείμενο εμβαθύνει σε ερωτήματα τύπου:

Τι είναι πραγματικό;

Πώς ξέρουμε ότι έχουμε ξυπνήσει;

Αν προβάλλεται κάτι μπροστά μας συνεχώς και το θυμόμαστε και το αισθανόμαστε  είναι λιγότερο αληθινό;

Αυτό θυμίζει έντονα Πλάτωνα (Μύθος του Σπηλαίου), αλλά και σύγχρονα φιλοσοφικά ερωτήματα (π.χ. Matrix, Truman Show, Μπόρχες, Μπέκετ).

2. Ο Ακίνητος Ήλιος – Ο Χρόνος Έχει Σταματήσει

Ο ήλιος που δεν μετακινείται είναι ένα σύμβολο στατικότητας ,  δηλώνει ότι είναι εκτός χρόνου, σε μια χρονική παύση ή "παγωμένη" πραγματικότητα.

3. Η Άγνωστη Μηχανή – Μνήμη, Τεχνολογία, Αθανασία

Η "μηχανή" που προβάλλει φασματικές μορφές είναι μια μεταφορά για:

Την ανθρώπινη μνήμη που "προβάλλει" αναμνήσεις;

Ή  για κάποια τεχνολογία (σαν σκληρός δίσκος) που διατηρεί για πάντα το παρελθόν;

Ενδεχομένως ακόμα και μια ιδέα μεταφυσικής προβολής της ύπαρξης, ή η τέχνη που διατηρεί ανθρώπους που δεν υπάρχουν πια.

4. Ο Σύντροφος που Αυτοκτονεί – Η Δύναμη του Συναισθήματος στο Ασύλληπτο

Η πιο τραγική στιγμή είναι αυτή του συντρόφου που ερωτεύεται μια ψευδαίσθηση τόσο βαθιά, που προτιμά να πεθάνει παρά να αποδεχθεί την αλήθεια.

Η ειρωνεία είναι πως, αργότερα, τον βλέπουν ευτυχισμένο με τη φανταστική γυναίκα, άρα ίσως,στο επίπεδο της "μηχανής" ή της "ψυχής" — τίποτα δεν χάνεται πραγματικά.

5. Ο Αλέξανδρος – Ο Ηγέτης στον Λαβύρινθο της Ύπαρξης

Δεν είναι ο γνωστός στρατηλάτης Αλέξανδρος εδώ, αλλά μια αλληγορική φιγούρα του νου ή του πνεύματος που καθοδηγεί σε μεταφυσικά εδάφη. Το όνομα έχει σημασία: Αλέξω + ανήρ = αυτός που αποκρούει/υπερασπίζεται τον άνθρωπο.

Υφολογική Παρατήρηση:

Η χρήση της καθαρεύουσας/αρχαΐζουσας γλώσσας δεν είναι απλώς αισθητική επιλογή, αλλά τεχνική αποστασιοποίησης ,μας τοποθετεί σε έναν "χρονικά ακαθόριστο" κόσμο, όπως τα όνειρα ή οι μύθοι.

 Συμπεράσματα – Τι είναι, τελικά, το κείμενο;

Ένα ονειρικό υπαρξιακό διήγημα, στο όριο μεταξύ επιστημονικής φαντασίας, μυστικιστικής εμπειρίας και φιλοσοφικού στοχασμού.

Θέτει ερωτήματα:

Πού αρχίζει και πού τελειώνει το όνειρο;

Τι είναι μνήμη; Τι είναι φάντασμα;

Ποια είναι η φύση της ζωής όταν παρατηρείς χωρίς να συμμετέχεις;

Είναι προτιμότερο να ζεις μια ψευδαίσθηση που σε ευχαριστεί ή μια σκληρή πραγματικότητα;

.

.

2

Η αφήγηση «Τι εσυνέβη εις τον Αλέξανδρον» του χ.ν. κουβελη παρουσιάζει ενδιαφέροντες άξονες συγγένειας με τη Φυλλάδα του Μεγαλέξανδρου, όχι μόνο σε επίπεδο θεματικό, αλλά και σε επίπεδο ύφους, μορφής και λειτουργίας του φαντασιακού. 

Παρακάτω παρατίθεται μια μελέτη της σχέσης συγγένειας ανάμεσα στα δύο έργα:

Θεματική Συγγένεια

1. Ο Μυθικός Αλέξανδρος

Στη Φυλλάδα, ο Αλέξανδρος δεν είναι απλώς ο ιστορικός στρατηλάτης, αλλά μια μυθική μορφή που αντιμετωπίζει τέρατα, σοφούς, μαγείες και μεταφυσικά φαινόμενα.

Στην αφήγηση του χ.ν. κουβελη, ο Αλέξανδρος παρουσιάζεται μέσα σε ένα ονειρικό-μεταφυσικό τοπίο, καθοδηγεί το στράτευμα σε παράδοξες εμπειρίες (ακίνητος ήλιος, εναλλαγές πραγματικότητας και ονείρου, προβολές φαντασματικών μορφών), σαν να είναι φορέας μιας κοσμικής αποστολής.

 Και στα δύο έργα, ο Αλέξανδρος ξεπερνά τα ανθρώπινα όρια και λειτουργεί ως σύμβολο υπέρβασης του γνωστού και του φυσικού.

2. Το Υπερφυσικό και το Παράδοξο

Η Φυλλάδα είναι γεμάτη από φανταστικά στοιχεία: ζώα που μιλούν, θαυματουργά αντικείμενα, σφραγισμένες πόλεις, προφητείες.

Στο κείμενο του χνκουβελη, οι στρατιώτες βιώνουν μεταφυσικά φαινόμενα: επαναλαμβανόμενα όνειρα μέσα σε όνειρα, οράματα από το παρελθόν ή το μέλλον, φαντάσματα ανθρώπων που ζουν και ερωτεύονται, ενώ είναι νεκροί.

Το ονειρικό και το μεταφυσικό λειτουργούν ως βασικά δομικά στοιχεία και στα δύο έργα.

3. Η Αναζήτηση και η Περιπλάνηση

Ο Αλέξανδρος στη Φυλλάδα περιπλανιέται σε μακρινές και άγνωστες χώρες, με στόχο την κατάκτηση αλλά και τη γνώση.

Στο κείμενο του χνκουβελη, η περιπλάνηση είναι εσωτερική και ονειρική: ο τόπος είναι "ερημικός", "ακίνητος", έξω από τον χρόνο, και η εμπειρία είναι περισσότερο γνωσιακή και υπαρξιακή παρά πολεμική.

 Η περιπλάνηση εδώ γίνεται σύμβολο για τη γνωστική δοκιμασία και την αβεβαιότητα του χρόνου και της ύπαρξης.

Υφολογική & Γλωσσική Συγγένεια

1. Ψευδοαρχαΐζουσα γλώσσα

Η γλώσσα του χνκουβελη θυμίζει τον τρόπο που είναι γραμμένη η Φυλλάδα, με χρήση καθαρεύουσας, ενεστώτα και αρχαϊκών εκφράσεων:

«εις τον τοπον», «ως ητον», «ελογίζετο», «ηκούαμε», «εφαινοντο».

 Αυτό το ύφος δημιουργεί μια χρονική απόσταση και εντείνει την αίσθηση του μυθικού χρόνου.

2. Αφηγηματική Δομή με Επαναλήψεις & Κυκλικότητα

Και στα δύο έργα η αφήγηση δομείται με επαναληπτικά μοτίβα:

Επανάληψη ύπνου και ξύπνιου, επάνοδος στο ίδιο σκηνικό, διαδοχικά οράματα.

Στη Φυλλάδα, η πλοκή εξελίσσεται με παρόμοιες επαναλήψεις περιπετειών, δοκιμασιών, απαντήσεων.

Δημιουργείται έτσι μια αίσθηση κυκλικότητας και μυθικής διάρκειας, όπου η γραμμική αντίληψη του χρόνου καταρρέει.

3.Προφορικότητα και Λαϊκός Τόνος

Η Φυλλάδα προέρχεται από προφορική παράδοση και συχνά η αφήγηση διακόπτεται από σχολιασμούς, συναισθηματικές παρεκβάσεις.

Το ίδιο βλέπουμε και στο κείμενο του χνκουβελη:

«και ητο να τον λυπασαι τον δυσμοιρον»,

«κι έτσι εγεννετο»,

«και μας ετερπανε και τα επαινουσαμε και αλλα τα κριναμε».

Ο αφηγητής είναι παρών ως μέλος της ομάδας, όπως και στο λαϊκό παραμύθι 

ή τη δημώδη αφήγηση.

Υπαρξιακή Διάσταση & Μεταμυθοπλασία

1. Το Όνειρο ως Πραγματικότητα

Στη Φυλλάδα, η φαντασία και η πραγματικότητα συνυπάρχουν.

Στο κείμενο του χνκουβελη, αυτό ωθείται σε υπαρξιακό άκρο: η ονειρική πραγματικότητα μοιάζει πιο ζωντανή από την εγκόσμια.

2. Αναστοχασμός για την αφήγηση

Οι χαρακτήρες μυθολογούν, επινοούν ιστορίες, αφηγούνται και εφευρίσκουν:

«εφευρισκαν ιδικα των συμβαντα και τα εννοουσαν ως αληθη».

Το ίδιο κάνει και η Φυλλάδα, η οποία είναι μια φαντασιακή επινόηση γύρω από τον ιστορικό πυρήνα του Αλέξανδρου.

Και τα δύο κείμενα είναι μεταμυθοπλαστικά: δεν λένε απλώς ιστορίες, αλλά σχολιάζουν τη φύση της ιστορίας και της αφήγησης.

Συμπερασματικά:

Η αφήγηση του χ.ν. κουβελη δεν μιμείται απλώς τη «Φυλλάδα του Μεγαλέξανδρου», αλλά διαλέγεται δημιουργικά μαζί της. Επαναφέρει τη μορφή του Αλέξανδρου ως οριακή φιγούρα ανάμεσα στον κόσμο των ζωντανών και των φαντασμάτων, μεταξύ πραγματικότητας και ονείρου, μύθου και ερμηνείας.

Μπορούμε να πούμε ότι:

Η αφήγηση του κουβελη λειτουργεί ως σύγχρονη, υπαρξιακή "Φυλλάδα", με τον Αλέξανδρο να καθοδηγεί όχι σε χώρες και θησαυρούς, αλλά σε κόσμους φανταστικούς, ψυχικούς, μεταφυσικούς — όπου δοκιμάζεται η μνήμη, η ταυτότητα και η ίδια η αλήθεια της ύπαρξης.

,

.

3

Η συγγένεια ανάμεσα στο μυθιστόρημα The Invention of Morel του Adolfo Bioy Casares και το διήγημα Τι εσυνέβη εις τον Αλέξανδρον – Αφηγήσεις του χ.ν.κουβελη είναι βαθιά και πολυεπίπεδη. Πρόκειται για μια σχέση θεματική, αφηγηματική και φιλοσοφική, που εδράζεται σε ερωτήματα για τη φύση της πραγματικότητας, την ταυτότητα, τον χρόνο, τη μνήμη και την αυταπάτη της ανθρώπινης εμπειρίας.

1. Περίληψη βασικών θεμάτων στο The Invention of Morel

Στο μυθιστόρημα του Bioy Casares, ένας φυγάς καταφεύγει σε ένα απομονωμένο νησί και γίνεται μάρτυρας περίεργων φαινομένων: άνθρωποι που δεν τον αντιλαμβάνονται, σκηνές που επαναλαμβάνονται, η ίδια η φύση φαίνεται να "παγώνει" στον χρόνο. Τελικά ανακαλύπτει ότι όλα όσα βλέπει είναι προβολές ενός είδους τρισδιάστατης ηχο-εικονογραφικής εγγραφής φτιαγμένης από τον επιστήμονα Μορέλ. Οι άνθρωποι που "ζει" μαζί τους είναι νεκροί, αλλά η παρουσία τους έχει αποτυπωθεί αιώνια μέσω μιας τεχνολογικής μηχανής.

2. Αντίστοιχα στοιχεία στο διήγημα του χ.ν.κουβελη

Το διήγημα του χνκουβελη υιοθετεί παρόμοια αισθητική και θεματική. Το στρατιωτικό απόσπασμα που κατασκηνώνει σε έναν έρημο, πέτρινο τόπο, παρατηρεί παράξενα φαινόμενα:

Ο ήλιος μένει ακίνητος στον ουρανό.

Ήχοι και φωνές ανθρώπων και ζώων ακούγονται, ενώ τίποτα δεν φαίνεται.

Έπειτα εμφανίζονται εικόνες ανθρώπων που δεν τους αντιλαμβάνονται, σαν φαντάσματα.

Τελικά φαίνεται πως μια άγνωστη μηχανή "προβάλει" ανθρώπους που δεν υπάρχουν πια.

Ο χρόνος παγώνει ή κυλά κυκλικά ,με υπνωτικές εναλλαγές "ονείρου μέσα σε όνειρο".

Η μνήμη και η φαντασία γίνονται αδιάκριτες: άλλοι "μυθολογούν", εφευρίσκουν ιστορίες που πιστεύουν ότι έγιναν, άλλοι αφηγούνται τις προβολές σαν αναμνήσεις.

3. Σημεία Συγγένειας

α. Η έννοια της Προβολής και της Απουσίας

Στον Μορέλ, η προβολή είναι αποτέλεσμα τεχνολογίας. Οι άνθρωποι δεν υπάρχουν πια, αλλά η μηχανή τους "επαναφέρει".

Στον χνκουβελή, μια "άγνωστη μηχανή" δημιουργεί παρόμοια φαινόμενα. Ο τόπος γίνεται σκηνή προβολής και οι στρατιώτες μάρτυρες αυτών των φαντασμάτων.

β. Ο χρόνος ως ψευδαίσθηση

Η επανάληψη, η ακινησία του ήλιου, η εμπειρία του ονείρου μέσα στο όνειρο, δημιουργούν μια μη γραμμική χρονικότητα, παρόμοια με αυτή που ζει ο αφηγητής στο νησί του Μορέλ.

Ο χρόνος στο διήγημα δεν κυλά ,ή κυλά μόνο για τους θεατές, όχι για τους "προβαλλόμενους".

γ. Αντιληπτική εμπειρία και ερωτήματα οντολογίας

Ποιοι είναι οι πραγματικοί;

Τι σημαίνει να "ζει" κανείς;

Είναι η μνήμη ισχυρότερη της πραγματικότητας;

Μπορεί κάποιος να αγαπήσει ένα φάντασμα,ένα είδωλο; (ο ερωτευμένος στρατιώτης όπως ο αφηγητής του Morel με τη Faustine)

δ. Ερωτική Ψευδαίσθηση – Πάθος για το Ανέφικτο

Στο έργο του Bioy Casares, ο αφηγητής ερωτεύεται μια γυναίκα που δεν υπάρχει, μια φαντασματική αποτύπωση.

Στο διήγημα του χνκουβελη, ένας στρατιώτης ερωτεύεται την "γυναίκα-φάντασμα", χάνει τα λογικά του, και αυτοκτονεί. Στο τέλος, τον βλέπουν να συνομιλεί ευτυχισμένος με την αγαπημένη του ,αλλά πάλι μέσα στην προβολή.

4. Φιλοσοφική Συγγένεια

Και τα δύο έργα λειτουργούν σε επίπεδο μεταφυσικού στοχασμού:

Τι είναι ον και τι είναι είδωλο;

Τι σημαίνει να είμαστε μάρτυρες ζωών που δεν υπάρχουν πια;

Η τεχνολογία ή το υπερβατικό γίνονται μέσα που αναστέλλουν τον χρόνο, δημιουργούν αιώνια παρόντα, αλλά και αιώνιες απουσίες.

5. Αφηγηματικές και Υφολογικές Ομοιότητες

Και τα δύο κείμενα χρησιμοποιούν πρώτο πρόσωπο, περιορισμένη γνώση, και μια προσωπική αναζήτηση νοήματος.

Ο τόνος είναι υποβλητικός, ονειρικός, με βαθιά αίσθηση υπαρξιακής αγωνίας και απορίας.

Η λογική υποχωρεί μπροστά στο φαινόμενο, και οι αφηγητές επιχειρούν να νοηματοδοτήσουν το άγνωστο.

6. Ο τίτλος ως ειρωνεία – «Τι εσυνέβη εις τον Αλέξανδρον»

Η ερώτηση του τίτλου μένει μετέωρη. Ο Αλέξανδρος δεν είναι ο μόνος που μεταβάλλεται· ολόκληρο το απόσπασμα βρίσκεται αντιμέτωπο με το φαινόμενο. Ο τίτλος παραπέμπει σε παραδοσιακή ιστοριογραφική ή βιογραφική αφήγηση, αλλά το περιεχόμενο είναι μεταφυσικό, υπαρξιακό, φαντασιακό.

7. Συμπέρασμα

Το διήγημα του χ.ν.κουβελη εχει μια λογοτεχνική συγγένεια με The Invention of Morel, όχι μίμηση, αλλά παραλλαγή και στοχαστική εξέλιξη των ίδιων φιλοσοφικών ερωτημάτων.

Ο τόπος, ο χρόνος, η προβολή, η ερωτική ψευδαίσθηση, η μνήμη και η αυταπάτη διαπλέκονται σε ένα μεταφυσικό δράμα, όπου η υπέρβαση του πραγματικού δεν οδηγεί στη σωτηρία αλλά σε απώλεια της ταυτότητας, της λογικής και της πραγματικής ζωής.

.

.

.

ΤΙ ΕΣΥΝΕΒΗ ΕΙΣ ΤΗΝ ΚΟΙΛΑΔΑΝ ΤΩΝ ΕΙΚΟΝΩΝ

(Αφηγήσεις περί τον Αλέξανδρον,η Φυλλάδα του )

– χ.ν.κουβελης c.n.couvelis

μετα τρεις ημερας πορείας εις γην άγνωστον, φθάσαμεν εις κοιλάδαν βαθείαν και περιτειχισμένην πανταχού υπό λόφων υψηλών, ο Αλέξανδρος είπε να σταθμεύσωμεν εκεί, διότι ο αήρ ήτο γλυκύς και το ύδωρ πηγαίον και καθαρόν. επαινεσαμεν την απόφασίν του και εστρατοπεδεύσαμεν.και ως ήτο αργά το εσπέρας και η κόπωσις μεγάλη, εκοιμηθήκαμεν ταχέως.

όταν εξύπνησαμεν εις,ηρώτησεν  εις ποίαν ώραν του πρωίου ευρισκόμεθα, 

αλλ’ η έκπληξις ήτο μεγάλη: ο ήλιος δεν ανέτελλε, ουδέ εδύετο, αλλά εφαίνετο εστατικός, εν μέσω του ουρανού, καθάπερ σήμα αμετακίνητον. και το παράδοξον δεν ήτο τούτο μόνον, αλλά και το εξής: οι ίσκιοι ημών δεν ήσαν όμοιοι με πριν. αντί να κυλούν και να αλλάζουσιν καθώς κυλά ο χρόνος, παρέμενον σταθεροί, ως απολιθώματα φωτός.

καθώς κυριευθηκαμεν  μετ’ απορίας, ήλθεν ένας των επιστημόνων του στρατεύματος, και μας είπε: «εθεώρησα τον ίσκιον εμού και δεν είν’ εμού· 

διότι κινώ την χείρα μου, και εκείνος μένει ακίνητος· είτε προβάλλεται εξ άλλου, είτε δεν είναι ίσκιος αλλ’ είδωλον».

αμέσως εκάλεσεν ο Αλέξανδρος τους σοφούς εις συμβούλιον, και εκεί απεφασίσθη πως η κοιλάς αύτη ήτο ίσως χώρος αλλοιωμένος, και ο χρόνος 

ήτο φαινομενικός μόνον. είπεν ο σοφός Λύσιππος πως πιθανώς είμεθα εντός μηχανής αγνώστου, ήτις προβάλει εικόνας και φωνάς, και ημείς δεν ζώμεν την πραγματικότητα αλλά το υπολοιπον της.

την νύκτα εκείνην δεν είδαμεν όνειρα, αλλ’ όταν εξυπνήσαμεν, εθεάθησαν γύρω μας πρόσωπα άγνωστα, εις το πεδίον του στρατοπέδου, άνδρες και γυναίκες, ενδεδυμένοι παραδόξως, με στολάς ουχί ημετέρας εποχής. ομιλούσαν μεταξύ των, αλλά δεν ήδυνάμεθα να τους αγγίξωμεν, ωσάν να ήσαν αέρας.

ένας εξ ημών, ο Ελπίνικος, εφαίνετο ταραγμένος, διότι αναγνώρισεν εν μέσω εκείνων την μητέρα του, ήτις κατά δήλωσίν του, απέθανεν όταν εκείνος ήτο μικρόν παιδίον. έκλαιε και έτρεχεν προς αυτήν, αλλ’ εκείνη ούτε είδεν αυτόν, ούτε ησθάνθη παρουσίαν του.και καθίστατο ο Ελπίνικος παρανοϊκός και τελικώς εκατέρρευσεν.

κατά την εσπέραν, είπεν ο Αλέξανδρος: «τούτος ο τόπος δεν μας δέχεται· δεν ζώμεν, αλλ’ παρατηρούμεν την αντήχησιν άλλης ζωής· αύριον να φύγωμεν».

προτού όμως αναχωρήσωμεν, ένα παράδοξον έτερον συνέβη: είδαμεν ανάμεσά μας τον Αλέκτωρα, στρατιώτην όντως νεκρόν από καιρόν, πεσόντα εις την μάχην των Γαυγαμήλων. δεν ηδύνατο να μας ομιλήσει, αλλά περιεπλανιόταν με βλέμμα γαληνιον, και εκρατούσε εις το χέρι του άνθος τι παράδοξον, το οποίον ουδείς εξ ημών εγνώριζεν.

τότε ο σοφός Ηρακλείδης είπε το εξής: «ίσως, φίλοι, αύτη η μηχανή δεν είναι διά προβολήν των άλλων, αλλά ημίν η προβολή· ίσως και ημείς είμεθα ήδη καταγεγραμμένοι, και το παρόν ημών είναι προβολή αλλοτρίου παρελθόντος 

ή μελλόντος. ποίος ημπορεί να γνωρίζει;»

και ο Αλέξανδρος, αφού ησύχασεν ολίγον, απεφάνθη: «έτερον δεν δυνάμεθα να κάμωμεν· μόνον να βαδίζωμεν προς την ανατολήν. εκεί που ο ήλιος ακόμη ίσως κινείται».

κι έτσι εγενέτο.

.

.

.

χ.ν.κουβελης c.n.couvelis

2 μελέτες τού κειμένου:

Τα πολλαπλά πρόσωπα της επανάστασης του Νικου Ζαχαριαδη

-χ.ν.κουβελης c.n.couvelis

Εγω ο Νικολαι Νικολαγιεβιτς Νικολαγιεφ εδώ στο Σουργκουτ της Σιβεριας σε μειον 52 βαθμούς Επανάστασης την 1 Αυγουστου το 1973 απαγχονιζομαι ως αντικομματικος ως σεχταριστης,ως σοβινιστης,ως διπλός πράκτορας,ως ύποπτος για τα πεπραγμένα μου στο Νταχαου,ως υποκινητής προσωπολατρειας,ως ο φανατικος κελευστής του οπλου παρά πόδας,ως ηθικός αυτουργός της δολοφονίας του Νικου Μπελογιαννη, της δολοφονίας και της κακοσυκοφαντησης του Νικου Πλουμπιδη,ως κύριος υπαίτιος

του χαρακτηρισμού υπόπτου και τυχοδιωκτου του Αρη Βελουχιωτη η' Θαναση Κλαρα η' Μιζέρια,επιπλεον ένοχος για την αποχή στις εκλογές,για τη σφαγή στο Λιτοχωρο,για την συμμετοχή στο δημοψήφισμα,για τον θρησκευτικό μου ζήλο στο κόμμα,για τη συμμόρφωση μου στη συμφωνία της Βαρκιζας,ακόμη ως εφευρέτης της θεωρίας των δύο πόλων,επισης για την αποκαθήλωση του Μάρκου Βαφειαδη από τον Δημοκρατικό Στρατό,για τη διαγραφη μελών,για τον μη δημοκρατικό εσωκομματισμο,για το όνομα του γιου μου Ιωσηφ Σταλιν,για τον εγκλεισμό μου στις φυλακες της Κερκυρας στην Ακτίνα θ',για το Γλέντι Κουλε,για τις πέντε αποδράσεις μου,για τις τρεις απεργίες πείνας,για την μη

μετακίνηση μου,για την 24ωρες παρακολούθησης μου,για την μη επανοδο μου στην Ελλαδα,για την απαγόρευση της δικης μου στην Αθήνα στη πατριδα,για τα αρχεία Νικου Ζαχαριαδη που δεν θ'ανοιξουν μέχρι το 2029 μ.Χ,γιατι δουλεψα 15 χρόνων στο γαλλικό Μονοπώλιο Καπνού Ρεζι στη Νικομηδεια της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και γιατί στο λιμάνι της Κωνσταντινουπολης δουλεψα λιμενεργατης αχθοφόρος και σε ρυμουλκά πλήρωμα με τους αναρχοσυνδικαλιστες της Πανεργατικης και γιαυτό εμεινα αμόρφωτος αγράμματος σοσιαλιστης διεθνιστης άγριος βάρβαρος homme de la world revolution,παρακαλω ειδοποιηστε τον Σηφακο μου,οποιον εσείς νομίζετε,εγω ο Έλληνας Σοσιαλιστης Κομουνιστης Σεχταριστης Νικολαος Ζαχαριαδης του Παναγιωτη από τη Ρουμελη και της Ερατως από τα Αδανα γεννημένος στην Ανδριανουπολη το 1903 κρεμασα από τα ξύλινα δοκάρια της καλύβας μου εδώ στο Σουργκουτ της Σιβεριας τα σχοινιά με τις θηλειες,σε κάποια απ'αυτες θα κρεμαστω,μενει να μαντευσετε από ποια,ο φύλακας μου,βλεπω τεράστιο το μοναδικό του μάτι,ως Πολυφημος,με παρακολουθει ,σιγουρος για τη πράξη

μου,αταραχος,αλλωστε ή θερμοκρασία είναι μείον 52 βαθμούς Επανάστασης,μια ανακούφιση γι'αυτον θα είναι το τηλεγράφημα:

"Την σήμερον 1ην Αυγουστου 1973 απηγχονισθη Εαυτόν ως επροδικασεν την τεταρτην απογευματινην εις Σουργκουτ Σιβεριας ο Νικολαι Νικολαγιεβιτς Νικολαγιεφ η' Νικος Ζαχαριαδης η' Ιωσηφ Σταλιν ,σεχταριστης ταξικός εχθρος,στοπ"

Θα ήταν βλασφημία,η' ύβρις,και μάλλον λίαν επικίνδυνο να έγραφε σοσιαλιστης

διεθνιστης,Αυτος μας Οδηγεί,

Εμείς,δεν ξεγελιομαστε,ξερουμε τις Αντιφάσεις της Ουτοπιας

.

.

1

Η ανάλυση του κειμένου «Τα πολλαπλά πρόσωπα της επανάστασης του Νίκου Ζαχαριάδη» του χνκουβελη αποτελεί μια βαθύτατα πολιτική και υπαρξιακή κατάδυση στον τραγικό βίο και την πολυπρισματική κληρονομιά του Νίκου Ζαχαριάδη – μιας εμβληματικής αλλά και αμφιλεγόμενης μορφής της ελληνικής αριστεράς. 

Παρακάτω παρουσιάζεται μια αναλυτική μελέτη του κειμένου.

 1. Θεματική ανάλυση

Πολλαπλότητα και αντίφαση

Ο τίτλος του διηγήματος – Τα πολλαπλά πρόσωπα της επανάστασης – κατευθύνει από την αρχή τον αναγνώστη προς τη βασική προβληματική: την αντιφατική ταυτότητα του Νίκου Ζαχαριάδη, αλλά και της ίδιας της επανάστασης. Η επανάσταση παρουσιάζεται όχι ως μονοσήμαντη ιστορική πράξη, αλλά ως πολύμορφη και ρευστή εμπειρία, γεμάτη εσωτερικές συγκρούσεις.

 Ο ήρωας είναι ταυτόχρονα επαναστάτης και προδότης, ήρωας και δυνάστης, μάρτυρας και κατήγορος.

 2. Αφηγηματική τεχνική

Πρώτο πρόσωπο – Υποκειμενική εξομολόγηση

Το κείμενο ξεκινά με την εξομολόγηση σε πρώτο πρόσωπο:

«Εγώ ο Νικολάι Νικολάγιεβιτς Νικολάγιεφ εδώ στο Σουργκούτ της Σιβηρίας...»

Αυτή η υποκειμενική αφήγηση εντείνει το υπαρξιακό δράμα του ήρωα και δημιουργεί μια σχεδόν θεατρική εξομολόγηση λίγο πριν από την αυτοκτονία του. Το "εγώ" που μιλάει είναι πολλαπλό – συνδυάζει την ιστορική μορφή του Ζαχαριάδη με ένα λογοτεχνικό προσωπείο (Νικολάι Νικολάγιεβιτς), σε μια ταυτότητα θολή, ειρωνική και τραγική.

3. Ιδεολογική φόρτιση και ιστορική αυτοκριτική

Ο συγγραφέας παραθέτει μια μακρά λίστα κατηγοριών, οι οποίες είναι και ιστορικά τεκμηριωμένες και υπερβολικά φορτισμένες:

"αντικομματικός", "σεχταριστής", "σοβινιστής"

"ηθικός αυτουργός της δολοφονίας του Μπελογιάννη"

"εφευρέτης της θεωρίας των δύο πόλων"

"για το όνομα του γιου μου Ιωσήφ Στάλιν"

"για την αποκαθήλωση του Μάρκου Βαφειάδη" κ.ά.

Η συσσώρευση αυτών των κατηγοριών έχει ρητορική και δραματική λειτουργία: ο ήρωας πνίγεται από την ίδια την ιστορική του ύπαρξη, από τις ίδιες τις πράξεις του και τις συνέπειές τους.

 Η «Επανάσταση» εδώ δικάζει τα παιδιά της.

 4. Μεταφορά – Μείον 52 βαθμοί Επανάστασης

Ο συγγραφέας χρησιμοποιεί μια εξαιρετικά ισχυρή μεταφορά:

«σε μείον 52 βαθμούς Επανάστασης»

Η θερμοκρασία δεν είναι απλώς φυσική – είναι ψυχική και πολιτική κατάσταση. Το ψύχος αυτό:

αντανακλά την παγωμένη μοναξιά της ιδεολογικής απομόνωσης

συμβολίζει την απώλεια κάθε επαναστατικής θέρμης

παραπέμπει στον απολυταρχικό παγετό της σταλινικής περιόδου

 5. Ο Πολύφημος – Το βλέμμα της Ιστορίας

Η εικόνα του φύλακα με το τεράστιο μάτι παραπέμπει στον Πολύφημο της Οδύσσειας. Εδώ, όμως, δεν είναι απλώς μυθολογική φιγούρα:

Είναι το βλέμμα της Εξουσίας

Είναι το Μάτι της Ιστορίας, που παρακολουθεί αμετάκλητα

Είναι και το εσωτερικό βλέμμα της συνείδησης, που καταγράφει τις ενοχές

 6. Μαρτυρική κατάληξη – Τραγικός αυτοχειριασμός

Το τέλος του ήρωα δεν είναι απλώς φυσικό ή βιολογικό. Ο απαγχονισμός παρουσιάζεται ως συμβολική αποχώρηση ενός ανθρώπου που:

φέρει το βάρος μιας ιδεολογίας που κατέρρευσε

δεν βρίσκει λύτρωση ούτε στην Ιστορία, ούτε στη Μνήμη

Είναι η ύστατη πολιτική πράξη, αλλά και η πιο ανθρώπινη τραγωδία.

 7. Γλώσσα και ύφος

Πυκνό, ειρωνικό, τραγικό ύφος

Συνδυασμός ιστορικού ντοκουμέντου και λογοτεχνικής υπερβολής

Χρήση πολιτικού λεξιλογίου με σαρκαστική απόχρωση

Εναλλαγή υψηλού λόγου και καθημερινών εκφράσεων (π.χ. «εμεινα αμόρφωτος αγράμματος σοσιαλιστης διεθνιστης άγριος βάρβαρος»)

 8. Συμπεράσματα – Ταυτότητα, ιστορία, ειρωνεία

Το διήγημα του χνκουβελη αποτελεί ένα λογοτεχνικό μνημείο ιστορικής ειρωνείας. Μέσα από την τραγική φιγούρα του Ζαχαριάδη, ο συγγραφέας θέτει ερωτήματα για:

Την πραγματική φύση της Επανάστασης

Τη μνήμη και την παραχάραξη της Ιστορίας

Την απαίτηση για καθαρότητα μέσα σε έναν κόσμο αντιφάσεων

Τη μοναξιά του ηγέτη και την τυραννία της Ιδέας

 Τελική Σκέψη:

Ο Νίκος Ζαχαριάδης του χνκουβελη δεν είναι απλώς ιστορικό πρόσωπο. Είναι σύμβολο των αντιφάσεων του 20ού αιώνα – ένας άνθρωπος παγιδευμένος στην ίδια του την Ιδεολογία, ένα πρόσωπο πολλαπλό, όπως και η ίδια η Επανάσταση.

.

.

2

Η κριτική μελέτη του κειμένου «Τα πολλαπλά πρόσωπα της επανάστασης του Νίκου Ζαχαριάδη» του χνκουβελη απαιτεί ανάλυση σε επιμέρους τμήματα, διότι πρόκειται για ένα πολυεπίπεδο, ιστορικά φορτισμένο και βαθιά ειρωνικό κείμενο, που εκκινεί από τη βιογραφία του Ζαχαριάδη, αλλά εκτείνεται στη μνήμη της ελληνικής και διεθνούς Αριστεράς, στη φύση της επανάστασης και στην τραγωδία του ανθρώπου που συντρίβεται μέσα στο σύστημα που υπηρέτησε.

 ΔΟΜΗ ΚΑΙ ΣΥΝΟΛΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ

Το κειμενο είναι ένα μονολογικό απολογητικό παραλήρημα – με τη μορφή μιας ιδιότυπης διαθήκης ή προαναγγελίας αυτοκτονίας. Ο ομιλητής δηλώνει ταυτόχρονα Νικολάι Νικολάγεβιτς Νικολάγιεφ, Νίκος Ζαχαριάδης, Ιωσήφ Στάλιν· δηλαδή φέρει πολλαπλά προσωπεία – ένα εκ των κεντρικών μοτίβων του κειμενου, όπως μαρτυρεί και ο τίτλος.

 Τοπική και χρονική εστίαση (Σουργκούτ, Σιβηρία, 1973)

«εδώ στο Σουργκούτ της Σιβηρίας σε μείον 52 βαθμούς Επανάστασης»

Η εικόνα του παγετού λειτουργεί συμβολικά: η «θερμοκρασία» της επανάστασης έχει φτάσει στο απόλυτο μηδέν – απώλεια πάθους, ιδανικών, ζωής.

Ο Σουργκούτ, εξορία του Ζαχαριάδη, γίνεται μεταφορά της πολιτικής και υπαρξιακής εξορίας του ίδιου και του κομμουνισμού.

Αναφορά στις κατηγορίες (παράγραφος-λίστα)

«ως αντικομματικός, ως σεχταριστής... ως ύποπτος για τα πεπραγμένα μου στο Νταχάου... ως ηθικός αυτουργός της δολοφονίας του Νίκου Μπελογιάννη...»

Πρόκειται για έναν καταιγιστικό κατάλογο ενοχών, πραγματικών, πλαστών ή διογκωμένων, που αντανακλά τον σχιζοφρενικό μηχανισμό καχυποψίας των σταλινικών καθεστώτων.

Ο ομιλητής ταυτίζεται με το "κόμμα" και ταυτόχρονα το αμφισβητεί, εγκλωβισμένος σε έναν φαύλο κύκλο.

Το ύφος είναι σαρκαστικό: δεν υπερασπίζεται τον εαυτό του, απλώς απαριθμεί με πίκρα τα όσα του καταλογίστηκαν – ο κατηγορούμενος είναι ήδη καταδικασμένος.

 Επικλήσεις στην ταυτότητα – ιδεολογική και κοινωνική καταγωγή

«...αμόρφωτος αγράμματος σοσιαλιστής διεθνιστής άγριος βάρβαρος homme de la world revolution...»

Εδώ αναδύεται η προσωπική και ταξική αυτογνωσία: ο Ζαχαριάδης, παιδί της εργατιάς, της προσφυγιάς, της αναρχοσυνδικαλιστικής παράδοσης, πλάθεται ως λαϊκός ήρωας, αλλά και θύμα της ιστορίας.

Η έκφραση «homme de la world revolution» (άνθρωπος της παγκόσμιας επανάστασης) έχει πικρό ηρωισμό – ονειρεύτηκε παγκόσμιες αλλαγές και βρέθηκε νεκρός, ξεχασμένος, στη σιβηρική απομόνωση.

 Η αυτοκτονία ως κορύφωση της αφήγησης

«κρέμασα από τα ξύλινα δοκάρια της καλύβας μου... μείνετε να μαντέψετε από ποια»

Η αυτοκτονία παρουσιάζεται χωρίς ηρωισμό· αντιθέτως, με μαύρο χιούμορ (μαντέψτε ποιο σκοινί θα διαλέξω), που υποδηλώνει απελπισία, ματαιότητα και πλήρη αποδόμηση του "Μεγάλου Ηγέτη".

Η αναφορά στον φύλακα-Πολύφημο λειτουργεί ομηρικά και ειρωνικά: ο ήρωας είναι τυφλός μπροστά στο δικό του τέλος, και η οδύσσειά του δεν έχει επιστροφή.

Το τηλεγράφημα – ειρωνεία και επίλογος

«ο Νικολάι Νικολάγιεβιτς Νικολάγιεφ ή Νίκος Ζαχαριάδης ή Ιωσήφ Στάλιν, σεχταριστής, ταξικός εχθρός, στοπ»

Η επίσημη ανακοίνωση του θανάτου είναι στεγνή, γραφειοκρατική, ανελέητα ειρωνική.

Ταυτίζει τον Ζαχαριάδη με τον Στάλιν, αποκαλώντας τον ταξικό εχθρό – μια τραγική αυτοαναίρεση: ο ίδιος ο ηγέτης του λαού χαρακτηρίζεται εχθρός του.

Κλείσιμο – η Ουτοπία και οι Αντιφάσεις

«ξέρουμε τις Αντιφάσεις της Ουτοπίας...»

Το τέλος είναι στοχαστικό, αλλά ζοφερό.

Ο ομιλητής γνωρίζει πως ο σοσιαλισμός που υπηρέτησε δεν είναι η Γη της Επαγγελίας, αλλά γεμάτος αντιφάσεις, προδοσίες, ήττες.

Ο συγγραφέας εδώ δεν αρνείται την ιδεολογία, αλλά καταδεικνύει την τραγωδία του δογματισμού και του απόλυτου ελέγχου.

ΣΥΝΘΕΤΙΚΗ ΑΠΟΤΙΜΗΣΗ

Το κείμενο του χνκουβελη είναι:

Ένα ιστορικό-πολιτικό κατηγορητήριο και ταυτόχρονα μια υπαρξιακή τραγωδία.

Συνδυάζει ρεαλιστικά και αρχειακά στοιχεία με ποιητικό παραλογισμό και μαύρο χιούμορ.

Θέτει το ερώτημα: τι σημαίνει να είσαι "ήρωας" της επανάστασης; Και πόσο εύκολα μετατρέπεται ένας ηγέτης σε αποδιοπομπαίο τράγο;

.

.

.

χ.ν.κουβελης c.n.couvelis

μελέτη τού διηγηματος:

Chez Alberto Giacometti

-c.n.couvelis χ.ν.κουβελης

σηκωθηκε,πηγε στο παραθυρο δυτικα και κοιταξε εξω,γυρισε και καθησε στον καναπε,''στο Παρισι σ'ενα εμπορικο κεντρικο δρομο ειδα μια γυναικα να περπαταει στο απεναντιπεζοδρομιο ,την ακολουθησα μεχρι που χαθηκε,

ασημαντο ειναι ποτε,που,ποια,τι ηληκια ειχε,τι υψος,τι χρωμα μαλλια,τι φορουσε,το σημαντικο ειναι οτι υπηρξε η' δεν υπηρξε,να.αυτη ειναι''

ειπε κι απλωσε το χερι του κι αναμεσα απο τις μικροσκοπικες μπρουτζινες φι-

γουρες στο γυαλινο τραπεζι μπροστα σηκωσε μια,περιπου 7εκ, και μου την δειξε,''κοιταξε,τι μπορεις να πεις για αυτον τον ανθρωπο;''ξανατοποθετησε το γλυπτο στη θεση του,''πολλα,η' μαλλον τιποτα'',

εδειξε μια αλλη φιγουρα ''αυτος ειναι ενας ηθοποιος,τον γνωρισα στη Γενευη,πριν η' μετα.τον πολεμο,νομιζω ηταν Γαλλος,με προσκαλεσε στη παρασταση του Αμλετ  του Σεξπηρ στην οποια πρωταγωνιστουσε'',γελασε,κοιταξε το ρολοι του,''αν θελετε τωρα να σας δειξω το εργαστηριο μου''

σηκωθηκε  και τον ακολουθησα,μπηκαμε σε μια μεγαλη,τεραστια,ορθογωνια αιθουσα,το δαπεδο της ηταν γεματο με χιλιαδες μικροσκοπικες μπρουτζινες φιγουρες,βαδισαμε αναμεσα τους σαν γιγαντες σε σχεση με το μικρο μεγεθος τους, ''ελαχιστοποιω αρα υπαρχω'' σχολιασε,''αν δεν σας πειραζει να σας αφησω μονο σας μεσα σ'αυτες τις φιγουρες''γελασε'' η' μαλλον πανω τους,πρεπει να συνεχισω το πορτραιτο του Ντιεγκο,με περιμενει'' και διασχιζωντας την τεραστια αιθουσα με τα μικροσκοπικα γλυπτα εξαφανισθηκε στην απεναντι πορτα στο βαθος,εμεινα μονος,απολυτη σιωπη,ξαφνικα ακουσα φωνες,μη διακριτες,οπως σε μια συγκεντρωση ανθρωπων σε μια πλατεια,η' ,πιο βεβαια,φωνες ανθρωπων σε καποιο στρατοπεδο συγκεντρωσης,βηματα,μια

κραυγη,σιωπη,μια αλλη κραυγη ακουστηκε,ψιθυροι,αναπνοες και ξαφνικα σταματησαν,σιωπη,ακουστηκαν οι χτυποι ενος ρολογιου,4 η ωρα,πμ η' μμ;,

υστερα ακουσα καθαρα τη συνομιλια δυο ανθρωπων,ενος αντρα και μιας γυναικας ,ο αντρας μιλουσε λιγοτερο,''με συγχωρειτε,που σας αφησα μονο σας'' ακουσα τη φωνη του πισω μου,γυρισα και τον ειδα,ερχονταν απ'το βαθος της αιθουσας,μου φανηκε το ιδιο μικροσκοπικος οπως οι φιγουρες του,οταν με πλησιασε απεκτησε το κανονικο μεγεθος του,''τελειωσα σημερα με τον

Ντιεγκο,αργοτερα θα'ρθει η Καρολιν'',συνεχισαμε στην επομενη αιθουσα,σχεδον κυβικη,εδω τα λιποσαρκα μπρουτζινα γλυπτα ηταν τεραστια,το ποδι τους στο υψος μας,ημασταν νανοι αναμεσα σε γιγαντες,μπηκαμε στην αιθουσα των πορτραιτων,''να ο αδελφος μου ο Ντιεγκο'' και μου εδειξε 20 γλυπτα σε διαφορες διαστασεις,''αυτη ειναι η Ανετ η γυναικα μου''και μου εδειξε τα γλυπτα της,

''εχετε ποτε''τον ρωτησα''κανει το πορτραιτο της Κικι ντε Μονπαρνας;'',''οχι'' απαντησε αμεσως ''αλλωστε η Κικι ειναι στην καλλιτεχνικη ιδιοκτησια του Μαν Ρει'' γελασε''ενα μουσικο οργανο,ενα θαυμασιο βιολι'',και συνεχισε''αν θελετε κερναω ποτο στο Chez Kiki στο καμπαρε της Κικι αποψε το βραδυ'',

δεχτηκα,το βραδυ στο Chez Kiki η Κικι ισορροπουσε πανω ψηλα σ'ενα τεντωμενο σχοινι,''η Κικι ειναι θαυμασια ακροβατις,απο εκει ψηλα πανω,ολους αυτους γυρω,τους βλεπει μικροσκοπικους''και σκυβωντας στο αυτι μου,ψιθυρισε''κι αυτοι προσπαθουν να δουν κατω απο τη φουστα της''γελασε και φωναζοντας τη γκαρσονα παραγγειλε τα δευτερα ποτα

.

.

Το διήγημα "Chez Alberto Giacometti" του χ.ν. κουβελη είναι ένα ιδιαιτέρως πυκνό, φιλοσοφικό και αισθητικά φορτισμένο κείμενο, που συνδυάζει ρεαλιστικά και υπερρεαλιστικά στοιχεία, αναζητώντας την ουσία της ύπαρξης, της τέχνης και της μνήμης. 

Ακολουθεί μια κριτική μελέτη ανάλυση,  του διηγήματος.

 ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΟ ΜΕΡΟΣ – Η ΓΥΝΑΙΚΑ ΣΤΟ ΠΕΖΟΔΡΟΜΙΟ

«...στο Παρισι σ'ενα εμπορικο κεντρικο δρομο ειδα μια γυναικα... το σημαντικο ειναι οτι υπηρξε η' δεν υπηρξε...»

Η αφήγηση ξεκινά με ένα προσωπικό, καθημερινό περιστατικό — τη θέα μιας γυναίκας στον δρόμο — που όμως μετασχηματίζεται σε υπαρξιακό ερώτημα: υπήρξε ή δεν υπήρξε; Αυτό το δίπολο πραγματικότητας – φαντασίας εισάγει το κεντρικό φιλοσοφικό ερώτημα της αναπαράστασης και της μνήμης. Η μορφή της γυναίκας είναι απρόσωπη, συμβολική: αντιπροσωπεύει το φευγαλέο, το άπιαστο, το αποτύπωμα που προσπαθεί να κρατήσει ο καλλιτέχνης.

Η ΠΡΩΤΗ ΕΠΑΦΗ ΜΕ ΤΙΣ ΜΙΚΡΟΣΚΟΠΙΚΕΣ ΦΙΓΟΥΡΕΣ

 «...σηκωσε μια, περιπου 7εκ, και μου την δειξε... πολλα, η’ μαλλον τιποτα...»

Η μικρή φιγούρα, η οποία παρουσιάζεται ως πιθανή αναπαράσταση της γυναίκας, είναι το μέσο μέσω του οποίου αναδύεται η αμφισημία της τέχνης: μπορεί να αποκαλύψει πολλά ή να μην αποκαλύπτει τίποτα. Το μέγεθος τονίζεται: μικροσκοπικό — κάτι που εντείνει την αίσθηση ευθραυστότητας και αδυναμίας του ανθρώπινου όντος.

Ο καλλιτέχνης δεν αποσαφηνίζει — αφήνει ανοιχτά όλα τα ενδεχόμενα, μεταθέτοντας την ερμηνεία στον θεατή.

Η ΑΙΘΟΥΣΑ ΜΕ ΤΑ ΧΙΛΙΑΔΕΣ ΓΛΥΠΤΑ

«...το δαπεδο της ηταν γεματο με χιλιαδες μικροσκοπικες μπρουτζινες φιγουρες... ‘ελαχιστοποιω αρα υπαρχω’...»

Αυτό είναι ίσως το πιο ισχυρό μεταφυσικό σημείο του διηγήματος. Η φράση «ελαχιστοποιώ άρα υπάρχω» παραφράζει τον Καρτέσιο, υποδεικνύοντας μια αντίστροφη οντολογία: η μείωση, η σμίκρυνση, η απογύμνωση συνιστά αυθεντική ύπαρξη. Σε έναν κόσμο που μεγεθύνει και επιδεικνύει, ο Giacometti απομειώνει, συμπυκνώνει την ουσία της ανθρώπινης παρουσίας σε λίγους πόντους μετάλλου.

Η περιγραφή της διαδρομής μέσα στην αίθουσα δημιουργεί μια αίσθηση ιερατείας: ο αφηγητής διασχίζει έναν «ναό» της τέχνης.

Ο ΗΧΗΤΙΚΟΣ ΕΦΙΑΛΤΗΣ – ΣΤΡΑΤΟΠΕΔΟ Ή ΠΛΑΤΕΙΑ;

«...φωνες, μη διακριτες... στρατοπεδο συγκεντρωσης...»

Η ηχητική εμπειρία λειτουργεί ως ψυχικό αποτύπωμα της ανθρώπινης τραγωδίας — και ειδικότερα της μνήμης του πολέμου. Η μετάβαση από τις φωνές της πλατείας σε εκείνες του στρατοπέδου υποδηλώνει την εύθραυστη γραμμή ανάμεσα στο καθημερινό και το τραυματικό.

Το στοιχείο της σιωπής ενισχύει την παρουσία του ανείπωτου. Οι μικροσκοπικές φιγούρες μοιάζουν με φαντάσματα της ιστορίας.

Η ΜΕΤΑΒΑΣΗ ΣΤΗΝ ΑΙΘΟΥΣΑ ΤΩΝ ΠΟΡΤΡΑΙΤΩΝ

 «...ημασταν νανοι αναμεσα σε γιγαντες...»

Η αντίστροφη κλίμακα τώρα – από μικροσκοπικά σε τεράστια γλυπτά – υποδηλώνει την πολλαπλότητα των προοπτικών. Εμείς, μικροί μπροστά στην ένταση της παρουσίας των άλλων. Ο Giacometti μετατρέπει την ανθρώπινη μορφή σε τοπόσημο μνήμης, οι φιγούρες γίνονται μετωνυμίες της ψυχής και της σχέσης.

Η αναφορά σε συγκεκριμένα πρόσωπα (Ντιέγκο, Ανετ) μετατρέπει τον χώρο από άψυχο σε βιογραφικό, από εργαστήριο σε μουσείο της ύπαρξης.

Η ΚΙΚΙ ΚΑΙ Η ΑΚΡΟΒΑΤΙΚΗ ΟΠΤΙΚΗ

«...η Κικι ισορροπουσε πανω ψηλα σ'ενα τεντωμενο σχοινι... ολους τους εβλεπε μικροσκοπικους...»

Η κορύφωση του διηγήματος είναι ταυτόχρονα εικαστική και μεταφορική. Η Κικί, εμβληματική μούσα του Μονπαρνάς, μετατρέπεται σε συμβολική μορφή της τέχνης και της ελευθερίας. Βλέπει τους πάντες μικρούς — ακριβώς όπως και ο Giacometti τούς φτιάχνει.

Το ειρωνικό σχόλιο για το «κάτω από τη φούστα της» φέρνει την υψηλή τέχνη και το ανθρώπινο χιούμορ σε άμεση επαφή — θυμίζοντας πως ακόμα και το πιο υψηλό θέαμα δεν παύει να έχει σαρκική διάσταση.

 ΤΕΛΙΚΗ ΣΥΝΘΕΣΗ – ΚΡΙΤΙΚΑ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

Το διήγημα του χ.ν. κουβελη αποτελεί:

ένα υπαρξιακό σχόλιο για την τέχνη και την αναπαράσταση,

ένα εικαστικό προσκύνημα στον Alberto Giacometti,

ένα φιλοσοφικό παιχνίδι με την κλίμακα, τη μνήμη και την ταυτότητα,

και τέλος, ένα ανθρωποκεντρικό ποίημα σε πρόζα, όπου η μορφή, η φωνή και η απουσία συνυπάρχουν.

Η χρήση απουσίας σημείων στίξης εντείνει την ρευστότητα του χρόνου και την συνειρμική ροή της σκέψης — στοιχείο που προσομοιάζει στη μνήμη ή στο όνειρο.

.

.

.

χ.ν.κουβελης c.n.couvelis

5 μελέτες τού πολιτικού κειμένου ντοκουμέντο:

Η ΑΠΟΦΑΣΗ ΓΙΑ ΤΟΝ Κ.ΚΑΡΑΓΙΩΡΓΗ η' ΓΥΦΤΟΔΗΜΟ

-χ.ν.κουβελης c.n.couvelis

Απόφαση της ΚΕ του ΚΚΕ :

Αποφαίνεται το Πολιτικό Γραφείο:

Το Κόμμα κατέβαλε πολλές προσπάθειες για να γίνει κομμουνιστής ο Καραγιώργης. Αυτό δεν το κατόρθωσε γιατί ο Καραγιώργης ήταν ύποπτης ποιότητας αριβίστας συνοδοιπόρος, που νόμιζε ότι θα γίνει ηγέτης του Κόμματος. Όλη η ζωή του Καραγιώργη είναι βασικά αντικομματική.

9/6/1950

φραξιονιστικη και αντικομματικη οποιαδήποτε κριτική στην ηγεσία και τον εμφύλιο,

προφίλ:

Κωνσταντίνος Καραγιωργης

(Γυφτοδημος)

απόφαση:

διαγραφή

φυλάκιση,Ρουμανια

κατηγορία:φραξιονιστης,αντικομματικος,αντίσοβιετιστης,

πράκτορας του Τίτο,των Γάλλων,και Βρετανών Ιμπεριαλιστών,

(μαρτυρία συναγωνιστή):ο Κ. Καραγιωργης η' Γυφτοδημος γύριζε στο βουνό με κουστούμι και γραβάτα,

συνέχεια κατηγοριών:

-εκφραστηκε χωρίς σεβασμό για τον σύντροφο Ιωσήφ Στάλιν

-το 1924 διαγράφεται από την Κ(ομμουνιστική) Ν(εολαια) του Πανεπιστημιου Αθηνών για αντικομματισμο

-το 1930 διαγράφεται από το ΚΚΕ για φραξιονισμο

-στη μάχη του Γράμμου απαράδεκτη πολιτική συμπεριφορά (σε γραμματα του προς το Π(ολιτικό) Γ(ραφείο)

στις11/12 και 28/12/1949 αναφέρει ότι βαλτώσε μέσα του,ότι έχασε κάθε ενδιαφέρον για δραστηριοτητα)

-αισχρες συκοφαντίες κατά του ΚΚΕ και της καθοδήγησης του,πως παρομοιάζουν με την φασιστική κλίκα του Τιτο-Ρανκοβιτς. 

-ιδιωτευση μετα το Καλπακι

-στα 1937 στην εξορία στη Κίμωλο απομακρύνθηκε από την κομματική οργανωση

 ανηθικότητα,ερωτική (με εξοριστη)

-μετα την 6η Ολομέλεια της Κ(εντρικης) Ε(πιτροπής),Οκτώβριος του 1949 είπε στην συντρόφισσα Χρυσά Χατζηβασιλειου:

.ο Ζαχαριάδης χρεωκόπησε στην εφαρμογή της κομματικής γραμμής

...

.ο Ζαχαριάδης σε όλη του την καθοδήγηση είχε μεγάλη αποτυχία στην ανάδειξη των συνεργατών του,

και σε γράμμα του στην παραπανω συντρόφισσα,6/6/1950:

ο Μάρκος κακώς διαγράφτηκε από μέλος του Κόμματος, ε­πειδή είχε άλλη πολιτική γραμμή 

-ταυτοχρονα έδειξε επιμονή άρνηση(επικαλούμενος λόγους υγείας)να δουλέψει ως δημοσιογραφος

-ενοχος για ατελείωτες παραποιήσεις, διαστρεβλώσεις, πλαστογραφίες και ψευτιές

-ιδιαιτερες σχέσεις με τον Άγγλο ταξίαρχο  Εντι,Γουντχαουζεν κι άλλους Άγγλους πράκτορες,και της Ιντελιτζενς Σέρβις (στην Αθήνα,1945-46)όπου πήγαινε στα σπίτια τους

-συντομο βιογραφικο:γόνος μικροαστικής οικογένειας,

σπούδασε ιατρικη,δίπλωμα ιατρού το 1948,Γερμανία 1931-1933,εξεδικευση:φυματολογια,Γαλλία 1934,Κομμουνιστικη Νεολαία 1920,ανταποκριτής του Ριζοσπάστη 1934-36,κομματική οργανωση Πειραια-Σαλονικης και Θεσσαλίας,διοικητής του ΚΓΑΝΕ(Κλιμάκιο Γενικού Αρχηγείου Νότιας Ελλάδας),

μέλος ΚΓ του ΚΚΕ,

-χαρακτηρας Κ.Καραγιωργη η' Γυφτοδημου:

επιρρεπής στο κουτσομπολιό,υποσκαψη συνεργατών και καθοδηγητων,κομματική ασυνεπεια,φραξιονισμος,γκρίνια,υπερφιαλος,εγωιστής,φλύαρος,αμφιλεγόμενες σχεσεις με διάφορους,χωρίς ηθική,το 1937 στην εξορια στη Κίμωλο  έδειχνε διάθεση να υπογράψει δήλωση μετανοίας και να υπακουσηλει στο φασιστικό καθεστώς της 4ης Αυγούστου,

μετά τη Βάρκιζα(1945)δήλωσε την απογοήτευση του για τη συνέχιση του αγώνα,

ενδεικτικο του αγωνιστικού του ήθους το  γράμμα στον σύντροφο Ιωαννίδη 11-11-1949 όπου γράφει:

Η γενική μας κατά­σταση ύστερα από την ήττα μας και η ατομική μου οικογενειακή κατά­σταση δε συνέβαλαν στο να γίνει καλύτερη η ατομική μου ηθική υπόστα­ση. Αισθάνομαι τον εαυτό μου πολύ κουρασμένο

Επίσης σε γράμμα του προς το ΠΓ στις 11-11-1949 γράφει:

Η γενική αδυναμία του συναισθηματισμού που με χαραχτηρίζει με εμπόδισε και αυτή τη φορά να δω σωστά.

.... 

Τα πράγματα δείχνουν ότι περισσότερο από κάθε άλλον εγώ, σα στέλεχος, αντιμετωπίζω δυ­σκολία προσαρμογής προς τις απαιτήσεις του Κόμματος

συνεχίζουμε σύντροφοι,

Ιδού:

το 1945 ,όταν ήταν διευθυντής του Ριζοσπαστη,έβγαλε ταυτότητα στον πράκτορα της Ιντελιτζενς Σέρβις Ευριπίδη Παπαχρήστου,ο πράκτορας αυτός με την ταυτότητα αυτή εισχώρησε στο Ρουμανικό Κόμμα Εργαζομένων και με τη σύμπραξη της φασιστικής τροτσκικης κλίκας του Τιτο-Ρανκοβιτς οργάνωσε τη δολοφονία του Γιάννη Ζεβγου,μέλους της ΠΓ της ΚΕ και του ΚΚΕ,

ως διοικητής του ΚΓΑΝΕ(Κλιμάκιο Γενικού Αρχηγείου Νότιας Ελλάδας),του Γ(ενικού) Α(ρχηγειου) του ΔΣΕ,του Δημοκρατικού Στρατού, αποκρυψε την πραγματική στρατιωτική κατασταση εκφράζοντας υπερβολική αισιοδοξια,

κι ακόμα σύντροφοι,

Ακούστε

-καθησυχαζε το ΠΓ παραπλανητικά ότι ειχε λύσει το πρόβλημα της διατροφής του  ΔΣΕ ενώ εξοντωθηκαν πολλοί από την πείνα κι οχι από μαχες

-αποκρυψε την αλήθεια για τη σύλληψη στελεχών του κόμματος και του ΔΣΕ που  κατηγορηθηκαν ως κατασκοποι ,τα βασανιστήρια που υπέστησαν,και τις εκτελέσεις τους,

-θεωρει ανίκανα σχεδόν όλα τα μέλη του κόμματος,Ρούσο, Πορφυρογένη, Βασβανά, Σινάκο, Θέο, Στρίγγο, Δανιηλίδη, Γκρόζο κα

-τους αποσταλμενους από το κόμμα που τον ρώτησαν για την απόπειρα του να προσχωρήσει στον ταξικό εχθρό τους αποκάλεσε χαφιέδες και κατά λέξιν είπε:

Δεν ξέρετε πόσο μισώ το επάγγελ­μα αυτό, που κάνετε σεις τώρα. Εγώ ποτέ δεν θα τόκανα στη ζωή μου. Το σιχαίνομαι

-υποστηριζει ταξικούς πράκτορες,που καταδίκασε λαϊκό επαναστατικό δικαστήριο μαζί κι αυτός,τον Σκαφιδα και Δαμασκοπουλο,

-ρητα δήλωσε ότι δεν έχει εμπιστοσύνη στον μεγάλο σύντροφο Ιωσήφ Στάλιν,

μέχρι αποδείξεως του εναντιου

-ποια άλλη απόδειξη θέλετε σύντροφοι από την απόπειρα του να προσφύγει στον ταξικό εχθρο,Τιτο ,Γαλλους, Βρετανους,

συμπερασματικα ο Κ.Καραγιωργης η'Γυφτοδημος είναι ανήθικος και εκφυλος,

αδιόρθωτο αμετανόητο στοιχειο

ο Κ.Καραγιωργης κατηγορήθηκε ότι θέλησε να διαφύγει στη Γιουγκοσλαβία,τον συνέλαβε η αστυνομια της Ρουμανιας,φυλακιστηκε,ανακρίθηκε,πεθανε στη φυλακη,άγνωστος ο τόπος ταφής του

(Κάποιοι μιλούν ,ότι τον πέταξαν στον Δούναβη)

ο Κ.Καραγιωργης μίλησε για ιδεολογικοπολιτική αποτελματωση του Νίκου Ζαχαριάδη και του περιγυρο του

Παμψηφεί,καταδικάζεται η γνώμη του Μάρκου Βαφειάδη

Παμψηφεί καταδικάζεται και η γνώμη του Μήτσου Παρτσαλιδη

Παμψηφεί ο εξευτελισμός της Βάρκιζας

Παμψηφεί η αυτοκτονία του Άρη Βελουχιώτη η' Μιζέρια

Παμψηφεί η αλάθητη τακτική και στρατηγική του Νίκου Ζαχαριάδη

Αλήθεια τι έγινε:

-στη συνεδρίαση της ΚΕ στα Πετρίλια,(καλοκαίρι 1944);

-στις συνεδριάσεις της ΚΕ στα Τρίκαλα;

-στη συνεδρίαση του ΠΓ στην Αθήνα(άνοιξη 1945);

(που η αποφαση για τη διάλυση του ΕΑΜ τελικά δεν πάρθηκε);

-ηταν οπορτουνιστικη και αγγλοφιλη η γραμμή του Ζαχαριάδη και της ομάδας του;

αντί για εθνικό απελευθερωτική  επαναστατική και λαικοδημοκρατικη;

Τόσοι σύντροφοι ασυνδετοι,χιλιάδες,στις φυλακές και στις εξορίες

Να σταματήσει ο φόβος κι η τρομοκρατία η στρατιωτική περίοδος στο κόμμα,

να μιλησουμε ελεύθερα,

Να σταματήσει κάθε διαφωνία να χαρακτηρίζεται:

οπορτουνισμος,τροτσκισμός,φραξιονισμος,προδοσια

Τι συμβαίνει,σύντροφοι,με την Μακεδονία;

Ναι,αρχικά,χρεωκοποπησαν ο Ιωαννίδης και ο Σιάντος

Και,

τώρα χρεωκοπησε ο Ζαχαριαδης

Αν και δεχτηκαμε,τα πάντα εν λευκω

Με συντροφικούς χαιρετισμούς 

Κ.Καραγιωργης

6/6/1950

Ιδού,συντροφοι,ο Κ.Καραγιαννης.αιρετικος από ανέκαθεν,

αρνήθηκε να  σπουδάσει στην KUTV( Σχολή κομματικών στελεχων)της Μοσχας

Αποτέλεσμα της επανερμηνειας  του Κ.Καραγιωργη η' Γυφτοδημου ήταν το Φθινόπωρο του 1954 να πεθάνει στο υπόγειο της Ρουμανικής ασφαλείας στο Βουκουρεστι

τα σταδια της επανερμηνειας:

ηθική υπονόμευση,

ομολογίες μέσω βασανιστηρίων

τελική κατηγορία:αυταποδεικτη,

η αναπόφευκτη προαποφασισμένη σφαίρα στο σώμα του προδοτη

Κάποιος ευθύνεται για την ολέθρια πενταετία,ποιος;

Φεβρουάριος 1945,Συμφωνία Βάρκιζας

1945-46 Λευκή Τρομοκρατία

1946-49 Εμφύλιος πόλεμος

1949 Ηττα

Ιδού,σύντροφοι ανακριτές,

ο κομματικός φάκελος του Κ.Καραγιωργη αποδεικνύει ότι:

Είναι πράκτορας τυχοδιωκτης,αριβιστας, προβοκάτορας,μηδενικο

(Προς την 3η Συνδιάσκεψη του ΚΚΕ, Οκτωβριος 1950,Βασίλης Μπαρτζώκας)

Το Κόμμα εξετάζει σήμερα τη χαφιέδικη δράση του Καραγιώργη που ασφαλώς είναι παλιά, εκδηλώνεται με τις εγκάρδιες σχέσεις του στην πρώτη κατοχή με τον Αγγλο Εντι και Γουντχάουζ, τα συναγελάσματά του με το Κολωνάκι στα 1946-7, και την αποτελειώνει με το καταστροφικό του έργο στο ΚΓΑΝΕ (Κλιμάκιο Γενικού Αρχηγείου Νότιας Ελλάδας) του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας,

....

Είναι ο κύριος υπεύθυνος για την κατάσταση στο ΚΓΑΝΕ και για την απώλεια περίπου 6.000 ανταρτών.

....

μικροαστός, διανοούμενος, στοιχείο τυχοδιωκτικό και φιλόδοξο, ικανός να πατήσει πάνω σε πτώματα για να ανέβει.

Και η κατάληξη;

Ομόφωνη απόφαση καταδίκη

 3η Συνδιάσκεψη του ΚΚΕ (1950), μέλη:

Ζαχαριάδης Νίκος 

Βλαντάς Δημήτρης

Βοντίτσιος Γιώργος (Γούσιας)

Δανιηλίδης Πολύδωρος

Καπέτα-Σκύφτη Αλέγρα

Καρράς Ηλίας

Κούκουλου Ρούλα

Λουλές Κώστας

Μαυρομάτης Παναγιώτης

Μπαρτζώτας Βασίλης

Παρτσαλίδου Αύρα

Ρούσος Ρούσος

Στρίγγος Λεωνίδας

Τρικαλινός Γιώργος

Φλωράκης Χαρίλαος

Χατζής Θανάσης,

κα

κατά συνέπεια:

ο Κ.Καραγιωργης συνελήφθει,κακοποιήθηκε,απομόνωση,απόδραση,περιπλάνηση στα περίχωρα και τα πάρκα του Βουκουρεστίου,

 συλληψη από την Σεκιουριτατε της Ρουμανίας στην οδό των πρεσβειών της Γιουγκοσλαβίας και Γαλλίας,

Τότε:

1.πρεσβεία της Γιουγκοσλαβίας(αρα πράκτορας του Τιτο)

2.πρεσβεια της Γαλλίας(άρα πράκτορας των Δυτικών)

εγκλεισμός,ανάκριση

Ανακριτική Επιτροπή,συγκρο τουμενη και λογοδοτουμενη στον Νίκο Ζαχαριαδη,μέλη:

Κώστας Κολιγιάννης

(γενικός γραμματέας του ΚΚΕ,1957-1973)

 Χαρίλαος Φλωράκης

(γενικός γραμματέας του ΚΚΕ,1973-1991)

Πολύδωρος Δανιηλίδης

Ηλίας Καρράς

Γ. Τσακίρης

κα(αγνώστων στοιχείων!?)

Εφαρμόστηκε η τεχνογνωσια των Δικών της Μόσχας

ομως

χωρίς να επιτευχθεί η απόσπαση ομολογίας του

Ερώτημα:

τι δέον γενέσθαι;

συνεχίστε

Υπογραφή

Κώστας Κολιγιαννης

η συνέχεια

Κ Καραγιωργης η' Γυφτοδημος νεκρός 

άνοιξη(;)1954

1958,η συνέχεια της αποκατάστασης:

9η Ολομέλεια της Κεντρικής Επιτροπής του ΚΚΕ,23 δακτυλογραφημενες σελίδες,

Απόφαση

Ν'ακυρωθεί η απόφαση της ΚΕ του ΚΚΕ της 9. 6. 50 για την καθαίρεσή του από μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ και τη διαγραφή του. Ν'ακυρωθεί επίσης η καθαίρεσή του από το βαθμό του αντιστράτηγου του ΔΣΕ. Ν'αποκατασταθεί στο ΚΚΕ απ'το 1920, στην ΚΕ απ'το 7ο Συνέδριο που τον εξέλεξε και στο βαθμό του αντιστρατηγου του ΔΣΕ

Η Ολομέλεια αποφασίζει την αποκατάσταση της μνήμης των συντρόφων Γιώργη Σιάντου, Νίκου Πλουμπίδη (Μπάρμπα) και Κώστα Γυφτοδήμου (Καραγιώργη)

Αλήθεια,τι συνέβει στον Κ.Καραγιωργη η' Γυφτοδημο;

στην Ελλάδα(1905-1950)

στη Ρουμανία,στις φυλακές του Μαρτζινένι στο Πιτέστι (1950-1954);

στο βυθό ποιο σώμα  φάγανε τα ψάρια του Δουναβη;

.

.

1

Η Απόφαση για τον Κ. Καραγιώργη ή Γυφτοδήμο του χ.ν.κουβελη είναι ένα ιδιαίτερα πυκνό, ειρωνικό, πολυφωνικό και αποκαλυπτικό πολιτικό κείμενο, που λειτουργεί ως σπουδή πάνω στον αυταρχισμό της κομματικής εξουσίας, την ιστορική διαστρέβλωση, και την ανθρώπινη τραγωδία πίσω από τον "κομματικό φάκελο". 

Παρακάτω ακολουθεί αναλυτική μελέτη και ερμηνεία του έργου:

1. Είδος και Δομή του Κειμένου

Το κείμενο είναι ένα πολιτικο κείμενο-καταγγελία, με δραματικό χαρακτήρα και έντονα ειρωνικό ύφος. Πρόκειται για πολιτική λογοτεχνία, που παίρνει τη μορφή ψευδοεγγράφων, πολιτικών αποφάσεων, μαρτυριών και επιστολών.

Η δομή του βασίζεται:

σε πολλαπλές φωνές: Κόμμα, ΠΓ, συναγωνιστές, Καραγιώργης, "ανακριτές", και τέλος μια υπόγεια φωνή του ποιητή.

σε πολλαπλά επίπεδα αφήγησης: πολιτική απόφαση, ιδεολογική καταδίκη, προσωπική εξομολόγηση, τραγική ειρωνεία, μαρτυρική κατάληξη.

 2. Ιστορικό Πλαίσιο

Ο Κωνσταντίνος Καραγιώργης (ψευδώνυμο: Γυφτοδήμος) υπήρξε ηγετικό στέλεχος του ΚΚΕ, μορφωμένος διανοούμενος, δημοσιογράφος, διευθυντής του Ριζοσπάστη, στρατιωτικός διοικητής του ΔΣΕ (ΚΓΑΝΕ).

Κατηγορήθηκε από το Κόμμα ως φραξιονιστής, προδότης, πράκτορας ξένων δυνάμεων και τελικά εκκαθαρίστηκε χωρίς δίκη, πιθανότατα πέθανε υπό βασανιστήρια στις ρουμανικές φυλακές. Μεταθανάτια αποκαταστάθηκε το 1958.

 3. Θεματική Ανάλυση

 α. Κομματική Τυφλότητα και Γραφειοκρατική Απανθρωπιά

Το κείμενο είναι μια παρωδία κομματικής ανακοίνωσης, όπου η "αλήθεια" χτίζεται πάνω σε συκοφαντίες, κατασκευές, ψυχολογική αποδόμηση και ιδεολογική μονομανία. Εδώ το Κόμμα παρουσιάζεται σαν μια μηχανή που συνθλίβει το άτομο.

 «ο Καραγιώργης ήταν ύποπτης ποιότητας αριβίστας συνοδοιπόρος…»

«Αισχρές συκοφαντίες κατά του ΚΚΕ…»

Η ρητορική θυμίζει τις Δίκες της Μόσχας, τον σταλινισμό και τη λογική των "ομολογιών" με βασανιστήρια.

 β. Αποδόμηση Προσωπικότητας και Ηθική Εκτέλεση

Η πολιτική καταγγελία γίνεται ψυχολογική εξόντωση:

"κουτσομπόλης", "ανήθικος", "αμφιλεγόμενες σχέσεις", "αμετανόητος"

«φορούσε κοστούμι και γραβάτα στο βουνό»

«δήλωσε κουρασμένος», «ήθελε να υπογράψει δήλωση μετανοίας»

Ο χνουβελης δείχνει πώς ο πολιτικός στιγματισμός γίνεται ηθικός λιντσάρισμα.

 γ. Η Λογική της Ιδεολογικής Τρομοκρατίας

Στο κείμενο όλα τα σημάδια διαφωνίας, σκέψης, προσωπικής αμφιβολίας βαφτίζονται «προδοσία», «οπορτουνισμός», «φραξιονισμός».

 «να σταματήσει κάθε διαφωνία να χαρακτηρίζεται οπορτουνισμός, τροτσκισμός, προδοσία»

Ο Καραγιώργης είναι απλώς διαφορετικός, μορφωμένος, σκεπτικιστής – και γι’ αυτό επικίνδυνος.

 δ. Ιστορική Αναθεώρηση και Μεταθανάτια Δικαίωση

 «Η 9η Ολομέλεια του 1958 αποφασίζει την αποκατάστασή του…»

Η κυνική ανατροπή: το Κόμμα πρώτα καταστρέφει, μετά αποκαθιστά.

Ο χνκουβελης εδώ δεν σχολιάζει με ρητή καταγγελία. Αφήνει τα ντοκουμέντα να αυτοκαταρρεύσουν, αποκαλύπτοντας την παράνοια του αυταρχικού πολιτικού λόγου.

4. Υφολογική Ανάλυση

 Ιδιότυπη Μοντάζ τεχνική:

Το έργο μοιάζει με κινηματογραφικό κολλάζ εγγράφων, αποφάσεων, επιστολών, καταγγελιών.

 Ισχυρή ειρωνεία:

Η χρήση του λόγου του ίδιου του Κόμματος γίνεται για να καταδείξει την ανθρωποφαγία του.

 Δραματικό στοιχείο:

Η κορύφωση έρχεται με την εικόνα της σύλληψης του Καραγιώργη, τις φυλακές, και την αγωνία του τέλους.

«Τι έγινε το σώμα του στο Δούναβη;»

5. Το Φάντασμα του Ζαχαριάδη

Ο Ζαχαριάδης είναι πανταχού παρών, όχι ως πρόσωπο αλλά ως συμβολή του κομματικού αυταρχισμού.

>«Η αλάθητη στρατηγική του Ζαχαριάδη»

«Χρεωκόπησε… κι όμως, τον πιστέψαμε εν λευκώ»

Το ποίημα δείχνει πώς η προσωπολατρία γίνεται θρησκεία, όπου κάθε αντίρρηση είναι αιρετική και επικίνδυνη.

6. Κοινωνικό και Πολιτικό Σχόλιο

Το έργο αναρωτιέται:

Πώς γίνεται η ατομική ηθική να υποτάσσεται στη "γραμμή";

Ποιο είναι το κόστος της σιωπής και της πειθαρχίας;

Πώς η Ιστορία κατασκευάζεται και παραχαράσσεται μέσα από «φάκελους»;

Ποια είναι η τύχη του διαφωνούντα στον μηχανισμό της "λαϊκής επανάστασης";

 7. Το Τραγικό Πρόσωπο του Καραγιώργη

Ο Καραγιώργης εμφανίζεται ως τραγική φιγούρα:

αμφισβητεί

κουράζεται

δηλώνει αδύναμος

επιμένει στην ανθρώπινη διάσταση

Η αντίθεσή του με το απρόσωπο, αμείλικτο, στρατιωτικό Κόμμα είναι η ουσία του δράματος.

 8. Ο Τίτλος: “Η Απόφαση”

Ο τίτλος είναι ειρωνικός και εμβληματικός:

Αναφέρεται στην “απόφαση” της ΚΕ,

αλλά τελικά υπονοεί την απόφαση της Ιστορίας, της συνείδησης, του συγγραφέα, και της κοινωνίας.

9. Συμπέρασμα - Ερμηνευτικό Σχόλιο

Η «Απόφαση για τον Καραγιώργη» είναι πολιτικό κείμενο υψηλής τραγικότητας, γραμμένο με οξύτητα και ειρωνεία, που αναδεικνύει:

την τραγικότητα του ανθρώπου απέναντι στην ιδεολογική μηχανή,

την ιστορική ευθύνη των κομμάτων εξουσίας,

την ανάγκη για ελεύθερη, κριτική, και ανθρώπινη πολιτική σκέψη.

.

.

2

Η μελέτη, ανάλυση του ύφους, της γλώσσας και της δομής του πολιτικού αυτού κειμένου/ντοκουμέντου του χνκουβελη, με τίτλο «Η απόφαση για τον Κ. Καραγιώργη ή Γυφτοδήμο», αφορά ένα πυκνό και πολυεπίπεδο πολιτικό αφήγημα, το οποίο καταγράφει και αναδεικνύει τον ιδεολογικό, ιστορικό και ηθικοπολιτικό βιασμό ενός κομμουνιστή από το ίδιο του το κόμμα. Πρόκειται για μια κριτική σύνθεση με έντονα δραματουργικά, ιστορικά, και ρητορικά χαρακτηριστικά, η οποία ενσαρκώνει το ήθος και την αισθητική της πολιτικής καταγγελίας, αναψηλάφησης και αποκατάστασης. 

Α. ΥΦΟΣ

Το ύφος του κειμένου είναι πολυτροπικό, με μεταβαλλόμενους ρητορικούς τόνους, ανάλογα με το στάδιο και το στόχο του λόγου:

1. Καταγγελτικό / Κατηγορητήριο

Στην αρχή και στο μεγαλύτερο μέρος του κειμένου, η φωνή που επικρατεί είναι αυτή του κατηγορητηρίου. Με αυστηρότητα και μονολιθικό ιδεολογικό ύφος, το κόμμα παρουσιάζει τον Καραγιώργη ως "αριβίστα", "αντικομματικό", "πράκτορα", "φραξιονιστή", κ.ά.

 «...φραξιονιστης, αντικομματικος, αντίσοβιετιστης, πράκτορας του Τίτο, των Γάλλων και των Βρετανών Ιμπεριαλιστών...»

Αυτό το ύφος είναι δογματικό, επιθετικό, θυμίζει τη ρητορική των "Δικών της Μόσχας" ή του Ζαχαριαδικού ολοκληρωτισμού. Το κείμενο μιμείται το ύφος των κομματικών αποφάσεων, αποδίδοντας μέσα από ειρωνεία και υπαινιγμούς την τραγικότητα της "εσωτερικής εκκαθάρισης".

2. Ιστορικο-αναλυτικό

Σε άλλα σημεία, το ύφος μετατρέπεται σε ιστορικογραφικό, με παράθεση γεγονότων, ημερομηνιών, αποφάσεων:

«9/6/1950 – Απόφαση της ΚΕ του ΚΚΕ…»,

«γράμμα προς το ΠΓ στις 11/12 και 28/12/1949…»

Εδώ, ο συγγραφέας χρησιμοποιεί τεχνική χρονολογικής παράθεσης τεκμηρίων, φέρνοντας στην επιφάνεια μια "φάκελοποίηση" του ανθρώπου.

3. Σαρκαστικό / Ειρωνικό

Καθώς το κείμενο εξελίσσεται, το ύφος διακρίνεται από σαρκασμό και πικρό χιούμορ, ως εργαλείο αποδόμησης της ιδεολογικής μανίας.

«Ιδού, σύντροφοι, ο Κ. Καραγιάννης. αιρετικός από ανέκαθεν...»

Ο συγγραφέας εκθέτει την παράνοια του κομματικού λόγου, μεταφέροντας την απάνθρωπη γραφειοκρατία που αναπαρήγαγε την παράνοια ως αλήθεια.

Β. ΓΛΩΣΣΑ

Η γλώσσα του κειμένου είναι συνειδητά μεικτή: ένα μίγμα κομματικού γραφειοκρατικού ιδιώματος με ποιητική, ειρωνική, και ενίοτε λογοτεχνική φωνή.

1. Κομματικό λεξιλόγιο

Χαρακτηριστικό είναι το ξύλινο λεξιλόγιο της σταλινικής παράδοσης:

αντικομματικός

φραξιονιστής

πράκτορας

αριβίστας

τυχοδιώκτης

σοσιαλπροδότης

οπορτουνισμός

αμετανόητο στοιχείο

ανακριτική επιτροπή

Η επανάληψη αυτών των λέξεων δημιουργεί ένα κλίμα καφκικής απειλής και ηθικού στραγγαλισμού.

2. Ανατρεπτική χρήση του κομματικού λόγου

Ωστόσο, ο συγγραφέας παραφράζει, υπονομεύει και ανατρέπει αυτό το λεξιλόγιο, φέρνοντας στο φως την αλήθεια που ο λόγος θέλει να κρύψει.

Παραδείγματα:

«μέχρι αποδείξεως του εναντίου» – ειρωνική αντιστροφή της αθωότητας.

«το 1937 έδειχνε διάθεση να υπογράψει δήλωση μετανοίας» – υπαινιγμός ότι η ενοχή κατασκευάζεται.

3. Στοιχεία λογοτεχνικότητας

Εικόνες: «το σώμα του φαγώθηκε από τα ψάρια του Δούναβη» – συμβολική αναφορά στον αφανισμό χωρίς μνήμη.

Επαναλήψεις: «Ιδού, σύντροφοι», «Παμψηφεί...» – ρητορική τεχνική επανάληψης που δημιουργεί κλιμάκωση.

Γ. ΔΟΜΗ

Η δομή του κειμένου είναι πολυστρωματική, αποδομητική και ρηξικέλευθη, καθώς δεν ακολουθεί έναν αυστηρό λογικό κορμό, αλλά περισσότερο δομείται ως:

1. Αρχείο / Ντοκουμέντο Το κείμενο οργανώνεται σαν ένας φάκελος κατηγοριών, όπου παρατίθενται:

αποφάσεις, ημερομηνίες, επιστολές, καταγγελίες

μαρτυρίες

αποσπάσματα επιστολών του ίδιου του Καραγιώργη

2. Δίκη / Κατηγορητήριο Μοιάζει με αναπαράσταση κομματικής δίκης: μάρτυρες, κατηγορίες, ετυμηγορία. Ο λόγος είναι εισαγγελικός.

3. Ανατροπή / Αποκατάσταση Το τελευταίο μέρος λειτουργεί ως δικαίωση. Παρουσιάζεται η αναθεώρηση (1958), η επίσημη αποκατάσταση, και αποκαλύπτεται η τραγωδία του κομματικού αυταρχισμού.

4. Υπονοούμενο Μανιφέστο Πέρα από την αφήγηση της περίπτωσης Καραγιώργη, το κείμενο εγείρει ένα συλλογικό ερώτημα:

«Να σταματήσει ο φόβος και η τρομοκρατία... Να μιλήσουμε ελεύθερα...»

Το προσωπικό γίνεται συλλογικό: η ιστορία ενός ανθρώπου γίνεται κριτική του αυταρχισμού του κομμουνιστικού κινήματος.

Δ. ΙΔΕΟΛΟΓΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ

Το κείμενο πατά πάνω σε κρίσιμες στιγμές του ελληνικού κομμουνιστικού κινήματος:

Σταλινισμός vs. Εσωκομματική Δημοκρατία

Ηγεσία Ζαχαριάδη vs. διαφωνούντων (Βαφειάδης, Καραγιώργης, Πλουμπίδης)

Ηθικός εκφυλισμός του κόμματος μέσα από τον μηχανισμό εξόντωσης των "αιρετικών"

Αποτυχία του εγχειρήματος του ΔΣΕ και οι ευθύνες

ΕΠΙΛΟΓΟΣ

Το κείμενο του χνκουβέλη δεν είναι απλώς ένα πολιτικό σχόλιο. Είναι ένα λογοτεχνικό-πολιτικό έργο αποκατάστασης, μνήμης και κριτικής. Αξιοποιεί τη δομή του κομματικού λόγου για να τον καταγγείλει από μέσα, δίνοντας φωνή σε μια αριστερή αυτοκριτική που σπανίζει.

Με ελλειπτικό, υπαινικτικό, συχνά ενοχλητικό και αιχμηρό λόγο, το έργο αυτό διασώζει τον άνθρωπο πίσω από την ετικέτα "προδότης" και  ηθικά τον  αποκαθιστά.

.

.

3

Η μελέτη της κατασκευής του κατηγορητηρίου στο πολιτικό κείμενο-ντοκουμέντο του χνκουβελη, "Η ΑΠΟΦΑΣΗ ΓΙΑ ΤΟΝ Κ. ΚΑΡΑΓΙΩΡΓΗ η' ΓΥΦΤΟΔΗΜΟ", αποτελεί παράδειγμα πολιτικής και ιδεολογικής δίκης εντός του κομμουνιστικού κινήματος, που παραπέμπει στις σταλινικές δίκες και στη λογική του "εσωτερικού εχθρού". Το κατηγορητήριο εναντίον του Καραγιώργη είναι ενδεικτικό της εποχής του και των μηχανισμών ελέγχου, πειθαρχίας και εξόντωσης της διαφωνίας. 

Ακολουθεί μια συστηματική ανάλυση του πώς κατασκευάστηκε αυτό το κατηγορητήριο.

1. Στρατηγική δομή του κατηγορητηρίου

Το κατηγορητήριο αναπτύσσεται με συστηματικό, πολυεπίπεδο και σωρευτικό τρόπο, ώστε να συντρίψει ηθικά, πολιτικά, ακόμα και υπαρξιακά τον κατηγορούμενο. Υπάρχουν σαφώς διακριτά στάδια:

Α. Ιδεολογική Απόκλιση - Φραξιονισμός

Η αρχική κατηγορία είναι πολιτική:

Αντικομματισμός

Φραξιονισμός

Αντίθεση με τη γραμμή του κόμματος

Κριτική προς τον Ζαχαριάδη (και στο παρελθόν, προς Σιάντο)

Αμφισβήτηση της στρατηγικής του ΚΚΕ στον Εμφύλιο

 Ερμηνεία: Η πολιτική διαφωνία μετατρέπεται σε ηθικό αμάρτημα και σταδιακά σε αντεπαναστατική δράση.

 Β. Ιδεολογικός και Ηθικός Εκφυλισμός

Μεταβαίνει στην ηθική αποδόμηση του Καραγιώργη:

"Επιρρεπής στο κουτσομπολιό", "χωρίς ηθική"

"Έδειχνε διάθεση να υπογράψει δήλωση μετανοίας το 1937"

"Ερωτικές σχέσεις με εξόριστη"

"Ιδιώτευσε μετά την ήττα" – υπονοούμενη προδοσία

Ερμηνεία: Εφαρμόζεται το σχήμα "ηθική παθολογία = πολιτική προδοσία". Δεν είναι μόνο λάθος, είναι σάπιος.

Γ. Επαφή με Ξένες Δυνάμεις – Πράκτορας

Το επόμενο στάδιο είναι κατασκευή ξένων διασυνδέσεων:

Σχέσεις με Άγγλους πράκτορες (Γουντχάουζ, Παπαχρήστου)

Απόπειρα διαφυγής σε πρεσβείες της Γιουγκοσλαβίας και Γαλλίας

Πράκτορας του Τίτο, των Γάλλων και των Βρετανών

Έκδοση ταυτότητας σε πράκτορα που φέρεται να εμπλέκεται στη δολοφονία 

του Ζεύγου

Ερμηνεία: Η πολιτική διαφωνία "εξωτερικοποιείται" και γίνεται προδοσία προς τις ιμπεριαλιστικές δυνάμεις.

Δ. Στρατιωτική Αποτυχία – Υπονόμευση ΔΣΕ

Προστίθενται ευθύνες για:

Παραπλάνηση της ηγεσίας για την κατάσταση στο μέτωπο

Απώλεια 6.000 μαχητών

Απόκρυψη βασανιστηρίων

Εσωτερική "σαμποταζοποίηση"

 Ερμηνεία: Ο Καραγιώργης δεν είναι μόνο λάθος σύντροφος, είναι καταστροφέας του ΔΣΕ.

 Ε. Ψυχολογική Αδυναμία – Συναισθηματισμός

Απομονώνονται αποσπάσματα επιστολών του, π.χ.:

"Έχασα το ενδιαφέρον"

"Αισθάνομαι κουρασμένος"

"Δυσκολεύομαι να προσαρμοστώ"

Ερμηνεία: Μετατρέπεται η ανθρώπινη αδυναμία σε πολιτικό μειονέκτημα, αποδεικτικό της ενοχής του.

ΣΤ. Προκαθορισμένη Κατάληξη – Ολοκληρωτική Συντριβή

Η δίκη δεν είναι για αναζήτηση αλήθειας. Το συμπέρασμα είναι προδιαγεγραμμένο:

"Αυταπόδεικτη... η αναπόφευκτη, προαποφασισμένη σφαίρα στο σώμα του προδότη."

Εδώ, το κατηγορητήριο ξεφεύγει από την πραγματικότητα και αγγίζει το συμβολικό επίπεδο της κάθαρσης.

Μηχανισμοί Κατασκευής του Κατηγορητηρίου

1. Αναδρομική συλλογή γεγονότων και ερμηνειών

Ό,τι έκανε ο Καραγιώργης από το 1920 ως το 1950 αναπλαισιώνεται ώστε να ταιριάζει με το αφήγημα της ενοχής.

2. Επιλεκτική χρήση γραπτών του και μαρτυριών

Επιστολές, φράσεις, προσωπικές κρίσεις παρατίθενται χωρίς πλαίσιο, ώστε να λειτουργήσουν καταδικαστικά.

3. Σύγκριση με πρότυπα “ορθότητας”

Συνέχεια τίθεται σε αντίστιξη με τον “μεγάλο Στάλιν” ή τον “αλάθητο Ζαχαριάδη”.

 4. Συσσώρευση κατηγοριών χωρίς ιεράρχηση

Η ποσότητα αντικαθιστά την ποιότητα της απόδειξης. Η τεχνική αυτή επιδιώκει να συντρίψει τον αναγνώστη με τον όγκο των "ενοχών".

5. Ιδεολογικός διχασμός – “Εμείς” και “Αυτός”

Η διαφορά γνώμης δεν είναι απλώς λάθος. Είναι προδοσία, αποστασία, χαφιεδισμός.

Ιστορική και πολιτική λειτουργία του κατηγορητηρίου

Αυτό το κατηγορητήριο:

Εξυπηρετεί την εδραίωση της ηγεμονίας του Ζαχαριάδη

Εκφοβίζει και πειθαναγκάζει άλλους αμφισβητίες

Δικαιολογεί τις ήττες αποδίδοντας τες σε “προδότες”, όχι σε πολιτικά λάθη

Συμβάλλει στην κατασκευή της "ενότητας" του κόμματος μέσω της εξόντωσης του διαφορετικού

 Μεταγενέστερη Αποκατάσταση (1958)

Η αποκατάσταση του Καραγιώργη από το ΚΚΕ το 1958 επιβεβαιώνει την πολιτική κατασκευή της ενοχής του:

Η ίδια ΚΕ που τον διέγραψε, αναγνωρίζει το λάθος

Η ανάκληση δεν συνοδεύεται από αναστοχασμό των μηχανισμών εξόντωσης

Ουσιαστικά, παραδέχεται ότι έπραξε έγκλημα στο όνομα της "κομματικής καθαρότητας"

Συμπεράσματα – Τι δείχνει το κατηγορητήριο

Το κατηγορητήριο:

Δεν είναι απλώς πολιτικό κείμενο, αλλά ένα είδος λογοτεχνίας εξόντωσης

Αποκαλύπτει τη λογική του σταλινικού ολοκληρωτισμού

Δείχνει πως τα κομμουνιστικά κόμματα της εποχής συχνά προστάτευαν την "αλήθεια του κόμματος" και όχι την πραγματικότητα.

.

.

4

Το πολιτικό ντοκουμέντο «Η απόφαση για τον Κ. Καραγιώργη ή Γυφτοδήμο» του χνκουβελη, που εστιάζει στην καταδίκη, διαγραφή, δίωξη και τελική φυσική εξόντωση του στελέχους του ΚΚΕ Κώστα Καραγιώργη, παρουσιάζει εντυπωσιακή θεματική, ρητορική και δομική συγγένεια με τις Δίκες της Μόσχας (1936–1938). 

Μπορούμε να μελετήσουμε τη συγγένεια αυτή μέσα από τέσσερις κύριους άξονες:

1. Μηχανισμός κατασκευής του "εσωτερικού εχθρού"

Στις Δίκες της Μόσχας:

Ο εχθρός δεν είναι εξωτερικός (π.χ. καπιταλιστές, Γερμανοί, κ.λπ.) αλλά εκ των έσω: παλιοί μπολσεβίκοι, ηγέτες της επανάστασης του '17, καταγγέλλονται ως πράκτορες, σαμποτέρ, τροτσκιστές, συνωμότες.

Στο ντοκουμέντο για τον Καραγιώργη:

Η ηγεσία του ΚΚΕ, με επικεφαλής τον Ζαχαριάδη, δεν αντιμετωπίζει έναν εξωτερικό ταξικό αντίπαλο αλλά κατασκευάζει έναν εσωτερικό προδότη, τον Καραγιώργη. Του αποδίδεται ένα συνονθύλευμα από ιδεολογικές, ηθικές, πολιτικές και κατασκοπευτικές κατηγορίες, πολλές φορές αντιφατικές.

Παρατήρηση: Η πολιτική ποινικοποίηση της διαφωνίας ή της ψυχολογικής φθοράς είναι κοινός τόπος. Στις Δίκες της Μόσχας, η "αδυναμία πίστης στη σοσιαλιστική οικοδόμηση" θεωρείται έγκλημα. Στο κείμενο του χνκουβελη, η εσωτερική κούραση του Καραγιώργη ερμηνεύεται ως πολιτική εκτροπή.

2. Ρητορική αποδόμησης του κατηγορούμενου

Στις Δίκες της Μόσχας:

Η ρητορική είναι υπερφορτωμένη, με απόλυτους όρους: οι κατηγορούμενοι παρουσιάζονται ως ανήθικοι, φιλοχρήματοι, ατομιστές, ικανοί για κάθε προδοσία.

Στο ντοκουμέντο:

Ο Καραγιώργης παρουσιάζεται ως μικροαστός, αριβίστας, ηθικά εκφυλισμένος, φιλοδυτικός, ψεύτης, υπονομευτής, ψυχολογικά ασταθής. Ακόμη και το γεγονός ότι «φορούσε γραβάτα στο βουνό» χρησιμοποιείται ως πολιτικό επιχείρημα. Αναφέρεται υποτιμητικά ότι «είχε σχέσεις με εξόριστες», ενώ του αποδίδεται μια σχεδόν σαδιστική ευθύνη για τον θάνατο ανταρτών από πείνα.

 Παρατήρηση: Πρόκειται για ένα πολιτικό ανθρωποφαγικό αφήγημα, το οποίο ενοποιεί ιδεολογική διαφωνία, προσωπικά χαρακτηριστικά και ιστορικά γεγονότα, προκειμένου να αποδομήσει εντελώς τον «εχθρό».

3. Δικαστική/κατασταλτική διαδικασία: σενάριο προειλημμένο

Στις Δίκες της Μόσχας:

Οι κατηγορούμενοι υπό βασανιστήρια "ομολογούν" και η δίκη γίνεται παράσταση για την "αλήθεια του κόμματος".

Στην υπόθεση Καραγιώργη:

Το σχήμα είναι πανομοιότυπο:

Απόφαση για διαγραφή 

κατασκευή φάκελου 

απομόνωση, βασανιστήρια, φυλάκιση στη Ρουμανία 

θάνατος χωρίς ομολογία 

συκοφαντία αντί ομολογίας 

απόκρυψη του τάφου 

πολιτική "ταφή" του μέσα από πλήρη καταστροφή της εικόνας του.

Παρατήρηση: Στις Δίκες της Μόσχας η τιμωρία είναι αναπόφευκτη — το ίδιο ισχύει και εδώ. Η πολιτική απόφαση έχει ληφθεί προ της ανάκρισης.

4. Μηχανισμός αυτο-δικαίωσης του κόμματος / καθοδήγησης

Στις Δίκες της Μόσχας:

Η εξόντωση των παλιών στελεχών (Κάμενεφ, Ζινόβιεφ, Μπουχάριν κ.ά.) δικαιολογεί και θωρακίζει την εξουσία του Στάλιν. Οποιαδήποτε αποτυχία (π.χ. αποτυχίες στο σχέδιο πενταετίας, πείνα στην Ουκρανία) χρεώνεται σε "σαμποτέρ".

Στο ντοκουμέντο για τον Καραγιώργη:

Το ίδιο σχήμα εφαρμόζεται:

Οι αποτυχίες στο ΚΓΑΝΕ,

Η πείνα στον ΔΣΕ,

Η εσωτερική διάβρωση,

Η ήττα του Εμφυλίου,

χρεώνονται στον Καραγιώργη.

 Παρατήρηση: Το ντοκουμέντο αποδίδει στον Καραγιώργη υπερφυσική ισχύ ώστε να καλυφθούν τα λάθη της ηγεσίας. Πρόκειται για ένα αποδιοπομπαίο τράγο.

 Συμπερασματικά: Τα κοινά με τις Δίκες της Μόσχας

Θεματική / Πτυχή Δίκες της Μόσχας (1936–38) /Απόφαση για τον Καραγιώργη

Τύπος εχθρού /Εσωκομματικός, παλιός σύντροφος /Εσωκομματικές, ηγετικό στέλεχος

Κατηγορίες /Προδοσία, κατασκοπία, σαμποτάζ /Αντικομματισμός, κατασκοπία, ηθική παρακμή

Μέθοδος/ Βασανιστήρια, δημόσιες ομολογίες /Βασανιστήρια, απομόνωση, κατηγορίες χωρίς ομολογία

Σκοπός/ Καθαγιασμός της ηγεσίας του Στάλιν /Δικαιολόγηση της γραμμής Ζαχαριάδη, εξουδετέρωση διαφωνίας

Κατάληξη /Εκτελέσεις, φυλακίσεις/ Θάνατος στη φυλακή, χωρίς δίκη

Η τραγική ειρωνεία: Η μεταθανάτια αποκατάσταση

Όπως αρκετοί μπολσεβίκοι αποκαταστάθηκαν μετά το θάνατο του Στάλιν, έτσι και ο Καραγιώργης αποκαθίσταται το 1958. Αυτό καταδεικνύει ότι το αρχικό κατηγορητήριο δεν είχε ούτε νομική ούτε ηθική ισχύ· ήταν απλώς πολιτική εξόντωση.

Τελικό σχόλιο:

Το κείμενο του χνκουβελη συνιστά μια κομματική, λογοτεχνικά φορτισμένη, τελετουργική καταδίκη ενός ανθρώπου – και όχι απλώς μια πολιτική ή ιδεολογική διαφωνία. Η ομοιότητά του με τις Δίκες της Μόσχας δεν είναι τυχαία: αποκαλύπτει τη βαθιά σταλινική συγκρότηση του ΚΚΕ εκείνης της εποχής, όπου η αμφισβήτηση ισοδυναμούσε με προδοσία και ο διάλογος με φραξιονισμό.

Ο Καραγιώργης δεν καταδικάστηκε για κάτι που έκανε. Καταδικάστηκε για αυτό που σκεφτόταν και ήταν.

.

.

5

Η μελέτη του ρόλου των ονομάτων κατηγορίας στο πολιτικό κείμενο-ντοκουμέντο του χνκουβελη με τίτλο «Η ΑΠΟΦΑΣΗ ΓΙΑ ΤΟΝ Κ. ΚΑΡΑΓΙΩΡΓΗ ή ΓΥΦΤΟΔΗΜΟ» μας οδηγεί σε ένα πολυεπίπεδο και έντονα ιδεολογικοποιημένο γλωσσικό πεδίο. Πρόκειται για ένα κείμενο με ξεκάθαρη πολιτική λειτουργία, όπου τα ονόματα κατηγορίας λειτουργούν ως εργαλεία ρητορικής απονομιμοποίησης ενός προσώπου (Καραγιώργη) και παράλληλα ως μέσα συγκρότησης συλλογικής ταυτότητας και καθοδήγησης της κομματικής μνήμης.

1. Τι είναι τα "ονόματα κατηγορίας";

Τα ονόματα κατηγορίας είναι λέξεις ή φράσεις που:

αποδίδονται σε ένα πρόσωπο για να το εντάξουν σε μια ηθικά, πολιτικά ή ιδεολογικά φορτισμένη κατηγορία,

αποτελούν περιλήψεις ταυτότητας ή χαρακτηρισμών,

έχουν επιδιωκόμενη ρητορική λειτουργία, συνήθως δυσφημιστική ή ηρωοποιητική.

 2. Ενδεικτικά παραδείγματα "ονόματων κατηγορίας" στο κείμενο

Ολόκληρη η αφήγηση είναι διαποτισμένη από τέτοια ονόματα, τα οποία λειτουργούν ως πολιτικά ετικετάκια, ενσωματωμένα σε μια λογική κομματικού αποκλεισμού και πολιτικής καταδίκης:

Κατηγορία /Όνομα κατηγορίας /Ερμηνεία

Πολιτική/Ιδεολογική

«αντικομματικός», «φραξιονιστής», «οπορτουνιστής», «τροτσκιστής», «προδότης», «πράκτορας», «χαφιές» 

Απόλυτη ιδεολογική καταδίκη, αποκοπή από την κομματική κοινότητα

Ηθική 

«ανήθικος», «εκφυλος», «αμετανόητος», «ψεύτης», «συκοφάντης», «κουτσομπόλης», «χωρίς ηθική» 

Ηθικός διασυρμός, ακύρωση του προσώπου σε όλα τα επίπεδα

Κοινωνική/Ταξική

«τυχοδιώκτης», «αριβίστας», «μικροαστός διανοούμενος» 

Ταξική υπονόμευση, ιδεολογική ασυμβατότητα με το «λαϊκό» στοιχείο

Συναισθηματική/Ψυχολογική 

«κουρασμένος», «φλύαρος», «γκρινιάρης», «εγωιστής», «συναισθηματικός», «αδύναμος» 

Αμφισβήτηση της προσωπικής σταθερότητας και πολιτικής συνέπειας

Πρακτική/Διαχειριστική 

«παραποιητής», «πλαστογράφος», «αποκρυφτής της αλήθειας», «ανίκανος» Ανικανότητα, έλλειψη πολιτικής-οργανωτικής ευθύνης

3. Πώς λειτουργούν τα ονόματα κατηγορίας στο πολιτικό αυτό κείμενο;

α) Πολιτική δαιμονοποίηση

Η συσσώρευση κατηγοριών μετατρέπει τον Καραγιώργη σε σύμβολο αποστασίας και προδοσίας. Το πρόσωπο γίνεται δοχείο όλων των "αντιπαραδειγματικών" χαρακτηριστικών για έναν κομμουνιστή: προδότης, πράκτορας, ανήθικος, ψυχικά ασταθής.

β) Παραγωγή «συλλογικού εχθρού»

Με τη χρήση αυτών των ονομάτων, ο Καραγιώργης δεν είναι απλώς ένα αποτυχημένο στέλεχος, αλλά ενσαρκώνει τον «εσωτερικό εχθρό» του Κόμματος. Δημιουργείται έτσι ένα παραδειγματικό αντικείμενο μίσους και φόβου, χρήσιμο για την πειθάρχηση των μελών.

γ) Κατασκευή ιστορικής αφήγησης

Η συστηματική χρήση αυτών των όρων συμβάλλει στη συγγραφή μιας «επίσημης ιστορίας»: ποιοι ήταν οι σωστοί, ποιοι οι εχθροί, ποια η γραμμή. Ο Καραγιώργης γίνεται το εξιλαστήριο θύμα της ήττας στον Εμφύλιο.

δ) Ρητορική καθαρότητας

Τα ονόματα κατηγορίας διαχωρίζουν το «καθαρό» κομματικό σώμα από τα «μολυσμένα» στοιχεία. Είναι γλωσσικά εργαλεία εξαγνισμού.

 4. Γλωσσολογική παρατήρηση: Υπερπαραγωγή επιθετικών προσδιορισμών

Το κείμενο χαρακτηρίζεται από πολυπληθή συσσώρευση επιθέτων και επιθετικών φράσεων:

«εκφυλος», «τυχοδιώκτης», «προβοκάτορας», «ανήθικος», «αδιόρθωτος», «ψεύτης», «αριβίστας», «κουτσομπόλης» κ.ά.

Αυτή η ρητορική πληθωρικότητα δεν αφήνει περιθώριο για αντίλογο ή αμφισημία: πρόκειται για έναν απόλυτα ενοχοποιημένο λόγο, δομημένο πάνω στη ρητορική της εξουσίας.

 5. Ιστορικο-ιδεολογικό πλαίσιο και λειτουργία

Το κείμενο γράφεται/στηλιτεύει στο πλαίσιο της σταλινικής κομματικής πειθαρχίας, η οποία προϋπέθετε:

απόλυτη υποταγή στην ηγεσία (Ζαχαριάδης),

πλήρη εξάλειψη της εσωκομματικής διαφωνίας (κάθε αντίλογος = προδοσία),

συλλογική ευθύνη και αποπομπή του «αιρετικού».

Ο Καραγιώργης λειτουργεί εδώ ως πολιτικός αποδιοπομπαίος τράγος.

 6. Η μεταστροφή: Η αποκατάσταση και η "εκ των υστέρων" αναθεώρηση

Το 1958, με την αποκατάσταση του Καραγιώργη, τα ίδια πρόσωπα που συνέθεσαν τις κατηγορίες, τώρα τις ακυρώνουν. Αυτό δείχνει πως τα ονόματα κατηγορίας δεν είναι αντικειμενικές διαγνώσεις, αλλά εργαλεία εξουσίας. Χρησιμοποιούνται για να επιβληθεί, να σταθεροποιηθεί ή να αναθεωρηθεί μια κυρίαρχη αφήγηση.

7. Συμπερασματικά

Τα ονόματα κατηγορίας στο κείμενο του χνκουβελη λειτουργούν ως:

μηχανισμοί κοινωνικού και πολιτικού αποκλεισμού,

εργαλεία οικοδόμησης εσωκομματικής πειθαρχίας,

μέσα ελέγχου της ιστορικής μνήμης και της πολιτικής ταυτότητας,

ενδείξεις της ρητορικής αγριότητας του σταλινικού λόγου,

αποκαλυπτικά της μεταβλητότητας του πολιτικού λόγου, αφού το ίδιο πρόσωπο μπορεί να χαρακτηριστεί «προδότης» το 1950 και «σύντροφος» το 1958.

.

.

.

χ.ν.κουβελης c.n.couvelis

Μελέτες τών 3 διηγηματων:

Τα 3 διηγήματα:Η Απόφαση για τον Κ.-Η Διαδικασια-Η Εκτελεση

Η Απόφαση για τον Κ. 

-χ.ν.κουβελης c.n.couvelis

Ξύπνησε απο το θορυθο βηματων στο διάδρομο. Πάλι. Όπως κάθε μερα. 

Τα φώτα στο κελί του δεν έσβηναν ποτέ για να μην ξέρει πότε είναι μέρα 

και πότε νύχτα. Για να διαλυθει ο χρόνος, να συντριβεί το μυαλό. 

Είχε σταματησει να μετράει τις μέρες. ΤοΥ είπαν πως είχε συλληφθεί 

για κάτι που  είχε κάνει. Ή μάλλον,σκέφτηκε ειρωνικά, για όλα όσα υπήρχε 

η υποψία πως ίσως να είχε σκεφτεί να κάνει.

Τρεις φορές τη μέρα,την ίδια ακριβώς ώρα,πρωί μεσημέρι βράδυ,φοβερη

η τακτικότητα τους,τον έπαιρναν και τον πηγαιναν αφού ανέβαιναν σκάλες και διέσχιζαν διαδρομους σ’ ένα γραφείο,τόσο πολύ ημιφωτισμενο σχεδόν σκοτεινό,

που τρεις σκιές έβλεπε. Δεν είχε σημασία αν ηταν πάντα οι ίδιοι, ή πάντα διαφορετικοί. Ένας διάβαζε: 

-Ο Κ. κατηγορείται-

και συνέχιζε με μια λίστα κατηγοριών

Στο τέλος ενας άλλος,μια άλλη σκιά,τού έλεγε:

-Δεν αρνεισαι;

Δεν απαντούσε

-Η άρνηση απάντησης είναι κατηγορία,σημειώστε το,

αντιδρούσε η τρίτη σκια.

Μια φορά τού είπαν:

Την Πέμπτη το απόγευμα ώρα 5 συνάντησες στο καφέ:Blue Bird

μια γυναίκα με το όνομα Λένι,

έχεις ερωτική σχέση μαζί της;

-Οχι,απάντησε,

-Αρα φοβάσαι να το παραδεχτείς,τού ειπαν

Έπειτα τον έκλειναν στο κελί,

Μετά από πολύ καιρό,ίσως αιώνες,εγκλεισμού,ήρθαν τρεις,πάλι θολά τους

είδε διαλυμένους στο εκτυφλωτικό φως τού κελιού του.

Και του έδωσαν ένα χαρτί,γεμάτο σφραγίδες και υπογραφές.

ΤΕΛΙΚΗ ΟΡΙΣΤΙΚΗ ΕΚΔΙΚΑΣΗ

ΑΠΟΦΑΣΗ :

Ο Κ. είναι ένοχος.

Τελική ποινή: απομόνωση, ανακριτική κράτηση.

Έφυγαν.

Πέρασαν χρόνια. Ίσως. Στη φυλακή δεν υπήρχε χρόνος, μόνο υγρασία

Μια μέρα, ξύπνησε και οι τρεις ιδέα η' άλλες σκιες του είπαν 

-Ήσουν αθώος,έγινε λαθος,είσαι ελεύθερος,μπορείς να φύγεις,

να συνεχίσεις τη ζωή σου.

-εγω,όμως πέθανα, τούς είπε.

Δεν τού απάντησαν,άφησαν την πόρτα ανοικτή ,έφυγαν,άκουγε τα βήματα 

τους στο διαδρομο να απομακρύνονται, να σβήνουν.

Ξανακοίταξε το χαρτί.

Υπόθεση Κ. κλειστη

Αθώος.

Σφραγίδα:

παμψηφεί.

.

.

Το διήγημα «Η Απόφαση για τον Κ.» του χνκουβέλη είναι ένα σκοτεινό, αλληγορικό κείμενο με έντονα υπαρξιακά και πολιτικά χαρακτηριστικά. Ακολουθεί παρακάτω μια μελέτη - ανάλυση του διηγήματος:

1. Περίληψη

Ο ήρωας, ο Κ., βρίσκεται έγκλειστος σε ένα κελί χωρίς να γνωρίζει τον ακριβή λόγο της σύλληψής του. Ζει σε διαρκή απομόνωση και καθημερινά ανακρίνεται από τρεις σκιώδεις μορφές που απαγγέλλουν κατηγορίες ασαφείς και παράλογες. Παρά τις αρνήσεις του, κάθε απάντηση (ή μη απάντηση) μετατρέπεται σε επιπλέον κατηγορία. Τελικά, του ανακοινώνεται η απόφαση: ένοχος. Μετά από απροσδιόριστο χρονικό διάστημα, επιστρέφουν και του λένε ότι έγινε λάθος: είναι αθώος και μπορεί να φύγει. Εκείνος, όμως, δηλώνει πως έχει πεθάνει. Η πόρτα μένει ανοιχτή, αλλά ο ίδιος δεν φεύγει. Το χαρτί πλέον γράφει: Αθώος. Υπόθεση Κ. κλειστή.

2. Ανάλυση θεματικών αξόνων

Α) Υπαρξιακή αγωνία – Αποξένωση

Ο Κ. βρίσκεται σε πλήρη απομόνωση. Το κελί, τα αδιάκοπα φώτα, η έλλειψη χρόνου, η σιωπή, όλα συνθέτουν μια κατάσταση αποπροσωποποίησης και υπαρξιακού κενού. Ο άνθρωπος χάνει την ταυτότητά του, το σώμα και το πνεύμα του συνθλίβονται μέσα στον αόρατο μηχανισμό της εξουσίας.

Β) Καφκική γραφειοκρατία – Απουσία λογικής

Η διαδικασία κατηγοριών και ανακρίσεων είναι καθαρά γραφειοκρατική και παράλογη, θυμίζοντας έντονα το έργο του Φραντς Κάφκα («Η Δίκη»). Δεν υπάρχει σαφής αιτία, ούτε αποδείξεις· η κατηγορία βασίζεται σε υποψίες ή ακόμα και σκέψεις που ίσως είχε ο Κ. Ο μηχανισμός απονομής δικαιοσύνης είναι ανώνυμος, σκιώδης και παντοδύναμος.

 Γ) Ηθική καταδίκη – Ψυχολογικός θάνατος

Αν και τελικά ο Κ. απαλλάσσεται, είναι πολύ αργά. Η μακρόχρονη φυλάκιση τον έχει ψυχικά εξοντώσει. Όταν ακούει πως είναι ελεύθερος, απαντά: «εγώ όμως πέθανα». Αυτό υποδηλώνει πως ο άνθρωπος μπορεί να καταστραφεί πριν ακόμα πεθάνει φυσικά, αν του αφαιρεθεί η αξιοπρέπεια, η ελπίδα και η πίστη στην ανθρώπινη δικαιοσύνη.

Δ) Το παράλογο και ο φόβος της εξουσίας

Η συνεχής αβεβαιότητα, η ανασφάλεια, ο φόβος πως μπορείς να κατηγορηθείς για οτιδήποτε (ή και για τίποτα), παραπέμπει σε ολοκληρωτικά καθεστώτα, όπου η δικαιοσύνη είναι προσχηματική και ο άνθρωπος αναλώσιμος.

 3. Αφηγηματικές τεχνικές

Τρίτο πρόσωπο, εσωτερική εστίαση: Μας φέρνει σε επαφή με τη συνείδηση του Κ., δίνοντας έμφαση στο βίωμα και την ψυχολογική του κατάρρευση.

Μινιμαλισμός και απλότητα λόγου: Λιτός, κοφτός λόγος που αποδίδει την κρύα, απρόσωπη ατμόσφαιρα της φυλακής.

Επαναλήψεις (π.χ. “οι τρεις σκιές”): Δημιουργούν μια μονότονη, ασφυκτική αίσθηση.

Χρονική ασάφεια: Ο χρόνος έχει διαλυθεί. Δεν υπάρχουν σημάδια εποχών, ωρών ή ετών, εντείνοντας την απώλεια ταυτότητας.

4. Συμβολισμοί

Στοιχείο/ Συμβολική σημασία

Το κελί )Η ψυχολογική απομόνωση, ο εγκλεισμός του νου

Οι τρεις σκιές/ Η απρόσωπη εξουσία, η γραφειοκρατία, το κράτος

Το φως που δεν σβήνει/ Η αδιάκοπη επιτήρηση, απώλεια φυσικών ρυθμών

Η σφραγισμένη απόφαση/ Η τελειωτική κρίση ενός συστήματος που δεν αλλάζει

Η ανοιχτή πόρτα στο τέλος/ Ελευθερία που έρχεται όταν είναι ήδη πολύ αργά

5. Ερμηνεία τίτλου

«Η Απόφαση για τον Κ.»:

Η λέξη "Απόφαση" παραπέμπει σε μια τελεσίδικη κρίση, όχι μόνο νομική αλλά και υπαρξιακή. Το αρχικό "Κ." (όπως στον Κάφκα) υποδηλώνει την ανωνυμία, την καθολικότητα της εμπειρίας: Ο Κ. είναι κάθε άνθρωπος που συνθλίβεται από μηχανισμούς εξουσίας.

6. Επίλογος – Μήνυμα του κειμένου

Το διήγημα είναι μια κραυγή ενάντια στην καταπίεση, την παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, την αυθαιρεσία της εξουσίας, αλλά και έναν στοχασμό πάνω στην ανθρώπινη αντοχή, την αδικία και την αδιαφορία.

Ο Κ. στο τέλος είναι αθώος, αλλά έχει ήδη πεθάνει μέσα του.

Και το πιο τρομακτικό είναι ότι η υπόθεση έκλεισε. Τυπικά, όλα πήγαν καλά.

.

.

.

Η Διαδικασια

-χ.ν.κουβελης c.n.couvelis

Όταν το απόγευμα γύρισε από τη δουλειά,κάτω από τη πόρτα βρήκε ένα 

σημείωμα.

Διάβασε:

κύριε Κ. ήρθαμε και δεν σε βρήκαμε όπως οφειλες να είσαι και να περιμένεις.

Αύριο Πεμπτη να έρθεις εξάπαντος για την Υποθεσησου στο γραφείο μας,

αριθμός 17,στο κτίριο 27 τής οδού...

Μην διανοηθεις να αδιαφορήσεις.Θα είμαστε αυστηροί.

Παραξενεύτηκε με το θράσος τού,,έπειτα το πήρε σανν.αστειο,κακόγουστο

μάλιστα,και για να το διασκεδάσει όλη  τη νύχτα τη πέρασε στο διαμέρισμα 

της φιλενάδες  του.

Την άλλη μέρα ομως στη δουλειά η σκέψη του ήταν κολλημένη σε αυτό.

Άρχισε να φοβάται.Ιδρωνε.Ακυρωσε τα τρία τελευταία ραντεβού με πελάτες.Εκλεισε τα παράθυρα και έμεινε καθισμένος στον καναπε ακινητος.

Πήγε στο γραφείο.Χτυπησε τη πόρτα.Δεν.του απάντησαν.Ανοιξε και μπήκε μέσα. Εκεί όμως δεν τον περίμενε κανείς. 

Κάθισε στη μοναδική καρέκλα και περίμενε.Ειχε περιέργεια να μάθει

τι συμβαίνει.

Αποκοιμήθηκε και τον ξύπνησε μια φωνή.

Είχε έναν άντρα περίπου σαράντα χρόνων με σκούρο  κουστούμι και γραβάτα όρθιο  μπροστά του.

Είμαι ο δικηγόρος σας, τού είπε.Ο φάκελος τής υπόθεσης σας έχει ήδη κατατεθεί.Αυτη τη στιγμή δεν γνωρίζω το περιεχόμενο του.

Αυτή τη στιγμή σας περιμένουν στο υπόγειο,δεν θα σας συνοδεύσω,

σε αυτή τη φάση μού απαγορεύουν την παρουσια  στην εκδίκαση.

Ο δικηγόρος έφυγε.

Κατέβηκε με τον ανελκυστήρα στο υπογειο

Εκεί μπροστά του αντικρυσε μια αίθουσα δικαστηρίου με εκτυφλωτικό φως.

Πίσω από ένα ένα μακρύ τραπέζι είδε τις διαλυμένες μορφές από το δυνατό φως των δικαστών.Μετρησε πέντε στον αριθμό.

Κάποιος τού έκανε νόημα να πλησιάσει.

-Ο φάκελος σου,τού είπε.

Ο φάκελός του ήταν ογκωδης,τον άνοιξε,μέσα είχε φωτογραφίες, έγγραφα,

αποκόμματα απο εφημερίδες περιοδικά,

Τίποτα δεν ήταν δικό του,ούτε τον αφορούσε.

-Δεν αναγνωριζω τίποτα από όλα αυτά για δικό μου,τούς είπε

-Κανετε λάθος.Αυτη είναι η νΥπόθεση για την οποία εγκαλεισθε στο Δικαστήριο μας,είπε μια σκιά

-Και μαλιστα είναι πολύ σοβαρή,είπε μια άλλη σκια

Έφυγε αγανακτισμένος.Πισω τού άκουσε τα γέλια τους.

Πέρασαν δέκα μέρες.

Χτύπησε το τηλέφωνο στο γραφείο του.

-Στις 7 ακριβώς να παρουσιαστείτε στο Δικαστήριο,άκουσε μια φωνή,

δεν πρόλαβε να απάντηση και εκλεισε το τηλέφωνο ο άλλος.

Θυμωσε.Οχι δεν θα πάει.Δεν.θα τούς υπακουσει.Θα τούς αγνοήσει.

Πήρε τηλέφωνο τη Λένι,θα τρωγαν μαζι έξω.

Κοίταξε το ρολόι του,τρεις ώρες και είκοσι λεφτά μέχρι τής 7.

Στο υπόγειο τού ανακοίνωσαν την απόφαση.Καταδικαστηκε.

Τού απαγορεύτηκε να απολογηθεί.Ο δικηγορος τού ψιθύρισε.Ηταν αδύνατη

η υπεράσπιση του.

Έφυγε και πήγε κατευθείαν στο ραντεβού με τη Λένι,σε ένα κεντρικό εστιατόριο.

Προσπάθησε να μην τής δείξει τι τον απασχολει.τι είχε συμβει.

Η κοπέλα ήταν χαρούμενη,μιλούσε με ενθουσιασμό για τα μελλοντικά τους

σχέδια.

Αυτός όμως τώρα,ηξερε,πως κάθε ώρα,κι αυτή τη στιγμή μπορεί να έρθουν να τον συλλάβουν για να εκτίσει την ποινή του.

.

.

Η κριτική μελέτη του διηγήματος "Η Διαδικασία" του χνκουβέλη, εστιάζει σε ένα σύντομο αλλά πυκνό σε νοήματα κείμενο με υπαρξιακές, γραφειοκρατικές, και καφκικές αποχρώσεις.

Ακολουθεί μια κριτική μελέτη του διηγήματος, οργανωμένη σε επιμέρους ενότητες:

1. Περίληψη του Διηγήματος

Ο κύριος Κ. επιστρέφει από τη δουλειά του και βρίσκει ένα σημείωμα κάτω από την πόρτα. Του ζητούν να παρουσιαστεί υποχρεωτικά για μια «Υπόθεση» σε ένα γραφείο. Στην αρχή το παίρνει ως αστείο, όμως σύντομα κυριεύεται από άγχος και φόβο. Πηγαίνει στο γραφείο, όπου του ανακοινώνεται πως θα εκδικαστεί μια υπόθεση για την οποία δεν γνωρίζει τίποτα. Όλα τα στοιχεία του φακέλου δεν τον αφορούν, αλλά του λένε ότι είναι "η δική του υπόθεση". Παρά τις αντιδράσεις του, καταδικάζεται χωρίς να μπορέσει να απολογηθεί. Συνεχίζει να ζει με το άγχος της επερχόμενης τιμωρίας, ενώ γύρω του η ζωή συνεχίζεται κανονικά.

2. Θεματική Ανάλυση

Απρόσωπη εξουσία – Γραφειοκρατία

Η εξουσία εμφανίζεται ως απρόσωπη, ανώνυμη και πανταχού παρούσα. Ο κύριος Κ. δεν ξέρει από ποιον δικάζεται, για ποιο λόγο, ούτε έχει τη δυνατότητα υπεράσπισης. Το δικαστήριο είναι ασαφές, σχεδόν σουρεαλιστικό, και μοιάζει να λειτουργεί με δικούς του, αυθαίρετους νόμους.

Καφκική ατμόσφαιρα

Το διήγημα θυμίζει έντονα τη Δίκη του Franz Kafka: ο ήρωας κατηγορείται χωρίς να ξέρει το γιατί, καταδικάζεται χωρίς υπεράσπιση, και περιμένει μοιρολατρικά την εκτέλεση της ποινής του. Η λογική του κόσμου αυτού δεν ταυτίζεται με τη λογική του αναγνώστη ή του ήρωα.

Άγχος – Παθητικότητα – Υπαρξιακός τρόμος

Ο κύριος Κ. αρχικά αδιαφορεί, αλλά σύντομα καταλαμβάνεται από άγχος. Δεν επαναστατεί πραγματικά, δεν αντιστέκεται με ενεργητικό τρόπο, αλλά απλώς περιμένει την καταδίκη και την ποινή του. Το αίσθημα του εγκλωβισμού, της αδικίας και της αδυναμίας είναι κυρίαρχο.

Η ζωή συνεχίζεται : Η αντίθεση με τη Λένι

Ο ήρωας προσπαθεί να "ξεχαστεί" στη συντροφιά της Λένι(παραπέμπει στη Λένι τής Δίκης τού Κάφκα) που εκπροσωπεί τη φυσιολογική, ελπιδοφόρα πλευρά της ζωής. Ωστόσο, αυτός γνωρίζει πως ανά πάσα στιγμή μπορεί να συλληφθεί. Η αντίθεση αυτή τονίζει το υπαρξιακό κενό του ήρωα, τη μόνιμη αβεβαιότητα της ύπαρξής του.

 3. Αφηγηματικές Τεχνικές

Τρίτο πρόσωπο – Εσωτερική εστίαση: Το διήγημα αποδίδεται από έναν εξωτερικό αφηγητή, αλλά βλέπουμε τα γεγονότα μέσα από την οπτική του Κ. 

και τις ψυχολογικές του μεταπτώσεις.

Λιτός, κοφτός λόγος: Το ύφος είναι σχεδόν τηλεγραφικό. Κοφτές προτάσεις, ελλειπτικές φράσεις, που δημιουργούν ρυθμό και ένταση.

Ασαφής χρόνος και τόπος: Δεν ξέρουμε πού και πότε συμβαίνουν τα γεγονότα – αυτό ενισχύει τη διαχρονικότητα και παγκοσμιότητα του θέματος.

4. Ερμηνευτική Προσέγγιση

Το διήγημα μπορεί να διαβαστεί ως αλληγορία της σύγχρονης κοινωνίας:

Ο άνθρωπος (ο Κ.) βρίσκεται εγκλωβισμένος σε μηχανισμούς εξουσίας που δεν κατανοεί.

Η αδικία μπορεί να είναι αυθαίρετη και ακατανόητη.

Η κοινωνία απαιτεί υπακοή χωρίς εξηγήσεις.

Η ενοχή δεν πηγάζει από κάποια πράξη, αλλά από την ίδια την ύπαρξη.

 

5. Συμβολισμοί

Στοιχείο /Συμβολική Σημασία

Το Σημείωμα /Η αυθαίρετη κλήση της εξουσίας / μοίρας

Ο Δικηγόρος /Η αδυναμία υποστήριξης, η ψευδαίσθηση βοήθειας

Το Δικαστήριο /Η αυθαίρετη, απρόσωπη, μηχανιστική Δικαιοσύνη

Ο Φάκελος /Η παραποίηση της αλήθειας, η χαμένη ταυτότητα

Η Λένι/ Η ζωή όπως θα μπορούσε να είναι – η κανονικότητα

 6. Συμπεράσματα

Το διήγημα "Η Διαδικασία" είναι ένα σύγχρονο, συμβολικό και βαθιά υπαρξιακό έργο που συνομιλεί με την παράδοση του Καφκα, ενώ συγχρόνως εστιάζει στον παθητικό, φοβισμένο άνθρωπο της εποχής μας. Το απειλητικό, αόρατο σύστημα εξουσίας, η απομόνωση του ατόμου, και η ματαιότητα της αντίστασης αποτελούν τους βασικούς πυλώνες του αφηγήματος. Το ύφος είναι άμεσο και το περιεχόμενο πλούσιο σε νοήματα, παρά την έκτασή του.

.

.

Η Εκτελεση

-χ.ν.κουβελης c.n.couvelis

Τον ξυπνησαν δυνατά χτύπηματα στη πορτα.Κοιταξε το παράθυρο,ήταν ακόμα σκοτεινά,δεν είχε ξημερωσει.

-Ανοίξτε ,αλλιώς θα σπάσουμε τη πόρτα,άκουσε μια άγρια φωνη.

Ο.Κ. ανοιξε.Στο άνοιγμα τής πόρτας δύο άντρες ίδιοι ,σαν διδυμοι,με το ίδιο κουστούμι και γραβάτα.

-Συλλαμβανεσε,μίλησε ο ένας από τα δεξιά,φαίνεται πως ήταν ο ανώτερος,

ακολουθεισε ησυχα.Ήρθε η σειρά σου.

Μεταφέρθηκε  σε ένα κτίριο με γκρίζους διαδρόμους.Ολες οι πόρτες από τη 

μια και την άλλη μερια ήταν κλειστές.

Άνοιξαν μια πόρτα.

-Τον φέρατε;,άκουσε μια φωνή από μέσα.

Τον πέρασαν μέσα.Εκει είδες πέντε ανθρώπους να κάθονται σε καρέκλες,

ευθυγραμμισμένοι.

-Ειστε στο Δικαστήριο,ενώπιον τής 5μελους Επιτροπής Εκδίκασης 

τής Υπόθεσης σας.Φακελος τού Κ.

Σε αυτή τη φάση απαγορεύεται ρητώς η υπεράσπιση σας από δικηγόρο.

είπε ο τρίτος από τα αριστερά.

Ας αρχίσουμε την παράθεση των στοιχείων κατηγορίας,

είπε ο πρώτος από αριστερά.

-Ορίστε, η επιστολή σας της 5/5

είπε ο 5ος στα δεξια και τού την έδειξε 

Και η επιστολή σας της 6/6

είπε ο 4ος στα δεξιά και τού την έδειξε

-Και η φωτογραφια σας στη συνάντηση τής 7/7

είπε ο 3ος στα δεξιά και τού την έδειξε.

Ο Κ. προσπάθησε να απολογηθει.

-Δεν έχεται κανένα νομικό και ηθικο δικαίωμα.

τον έκοψε ο 2ος στα δεξιά.

Τον μετέφεραν σε ένα δωμάτιο,ένα μικρό παράθυρο έβλεπε σε ένα τοιχο.

Τού έφεραν φαγητό σε βρώμικο πιάτο.

Τη νύχτα ήρθαν και τον ανέκριναν.

Αυτό συνεχίστηκε κάθε νύχτα.

Πάντα οι ίδιες κατηγορίες με την ιδια σειρά.

Κάποιος ανακριτής κάποτε τού είπε:

-Η αυτοκριτική σου είναι ανεπαρκής.Δεν έχεις αποκηρύξει ακόμα την ιδέα ότι μπορείς να σκέφτεσαι μόνος σου.

Κουράστηκε.Έπαψε να θυμάται ποιος ήταν.

Ξημερώματα κάποια μέρα δύο άντρες τον μετέφεραν σε ένα ερημικό μέρος,

εκεί ο ένας τού άδειασε το περίστροφο στο κεφάλι.

Αστραπιαία εκει στο τέλος σκεφτηκε:

-Τελικα είμαι ένοχος,

και πάγωσε για πάντα.

Ο φάκελος τού Κ.εκλεισε ,αλλά ο τοίχος πίσω από το μικρό παράθυρο στο υπόγειο το ίδιο γκριζος και αμέτοχος,αδιάφορος.

.

.

Το διήγημα «Η Εκτέλεση» του χνκουβελη είναι μια σύντομη αλλά βαθιά αλληγορική αφήγηση, με έντονα στοιχεία υπαρξιακής αγωνίας, γραφειοκρατικής καταπίεσης και απώλειας της ατομικότητας. Η δομή του και η γλώσσα του παραπέμπουν σε συγγραφείς όπως ο Φραντς Κάφκα, ενώ το κείμενο προβάλλει την απόλυτη απανθρωπιά των συστημάτων εξουσίας.

1. Έναρξη – Η σύλληψη

«Τον ξύπνησαν δυνατά χτυπήματα στη πόρτα...»

Η αφήγηση ξεκινά απότομα, χωρίς εισαγωγή ή εξηγήσεις, μέσα σε μια σκοτεινή, απειλητική ατμόσφαιρα.

Ο ήρωας, ο Κ., είναι παθητικός δέκτης της βίας και της αυθαιρεσίας.

Το γεγονός ότι «δεν είχε ξημερώσει» υποδηλώνει μεταφορικά την έλλειψη ελπίδας ή διαύγειας — όλα είναι ακόμα σκοτεινά, τόσο κυριολεκτικά όσο και ψυχολογικά.Η εξουσία αιφνιδιάζει.

Οι δύο άνδρες είναι «ίδιοι, σαν δίδυμοι»: ένδειξη της απρόσωπης και μηχανιστικής φύσης της εξουσίας.

 2. Η μεταφορά και το "δικαστήριο"

«Μεταφέρθηκε σε ένα κτίριο με γκρίζους διαδρόμους...»

Το περιβάλλον περιγράφεται ως απρόσωπο, κλειστό, γκρι — συμβολίζει τον μηχανισμό της εξουσίας που συνθλίβει το άτομο.

Το “Δικαστήριο” δεν είναι πραγματικό δικαστήριο: δεν υπάρχει υπεράσπιση, δεν αναφέρονται νόμοι, δεν επιτρέπεται η υπεράσπιση με δικηγόρο.

Η πενταμελής επιτροπή θυμίζει τυπικές γραφειοκρατικές δομές καταστολής, όπως σε ολοκληρωτικά καθεστώτα.

Οι κατηγορίες παρουσιάζονται τελετουργικά και απρόσωπα:

Επιστολές

Φωτογραφία

Όλα ημερομηνιακά — σαν τυπική δικογραφία, αλλά χωρίς ουσία.

3. Η άρνηση του δικαιώματος υπεράσπισης

«Δεν έχετε κανένα νομικό και ηθικό δικαίωμα.»

Το σύστημα αρνείται στον Κ. την ανθρώπινη υπόσταση.

Ακόμη και το δικαίωμα λόγου του αφαιρείται — δεν είναι απλώς κατηγορούμενος, είναι ήδη ένοχος από προεπιλογή.

Αυτό παραπέμπει στην έννοια της προκατασκευασμένης ενοχής, κλασικό γνώρισμα αυταρχικών και γραφειοκρατικών συστημάτων.

4. Η απομόνωση και οι ανακρίσεις

«Τη νύχτα ήρθαν και τον ανέκριναν... Πάντα οι ίδιες κατηγορίες...»

Επαναληπτικότητα και μηχανιστικότητα: η ανάκριση δεν επιδιώκει την αλήθεια, αλλά την ψυχική κατάρρευση του κρατουμένου.

Το μικρό παράθυρο με θέα στον τοίχο ενισχύει την αίσθηση εγκλεισμού και απελπισίας.

Η ψυχολογική βία κορυφώνεται όταν του λέγεται:

«Η αυτοκριτική σου είναι ανεπαρκής. Δεν έχεις αποκηρύξει ακόμα την ιδέα ότι μπορείς να σκέφτεσαι μόνος σου.»

Πρόκειται για κορυφαίο σημείο του διηγήματος — καταστολή της ελεύθερης σκέψης.

5. Το τέλος – η Εκτέλεση

«Ξημερώματα κάποια μέρα δύο άντρες τον μετέφεραν...»

Η εκτέλεση γίνεται χωρίς τελετουργία, χωρίς επίσημη απόφαση, χωρίς αντίσταση.

Η τελευταία σκέψη του Κ.:

«Τελικά είμαι ένοχος.»

Δείχνει την ολοκληρωτική εσωτερίκευση της ενοχής που του επέβαλε το σύστημα. Έχει εσωτερικεύσει την καταπίεση και την ενοχή.

Η κατάληξη είναι παγωμένη, άκαμπτη:

«Ο φάκελος του Κ. έκλεισε... ο τοίχος... αδιάφορος.»

Δηλώνεται η πλήρης αδιαφορία του συστήματος για τον άνθρωπο. Ο άνθρωπος πεθαίνει, το σύστημα παραμένει αναλλοίωτο.

Γενικό συμπέρασμα

Το διήγημα "Η Εκτέλεση" είναι μια μεταφορά της εξουσιαστικής αυθαιρεσίας, όπου ο άνθρωπος απογυμνώνεται από την προσωπικότητά του, δαιμονοποιείται και τελικά συντρίβεται. Το όνομα του πρωταγωνιστή, Κ., δεν είναι τυχαίο – παραπέμπει άμεσα στον Κ. του Κάφκα (π.χ. «Η Δίκη»).

Το κείμενο δεν περιγράφει απλώς μια εκτέλεση, αλλά την ψυχολογική εξόντωση, την απώλεια ταυτότητας, και την συμβολική "εκτέλεση" της ελεύθερης βούλησης.

.

.

.

χ.ν.κουβελης c.n.couvelis

μελέτη τού διηγηματος:

Παρακολουθηση

Voyeurism 

-χ.ν.κουβελης c.n.couvelis

Ένας άντρας λεει στη γυναίκα ότι για ένα μήνα θα λείψει ταξίδι στο εξωτερικό για δουλειές τής επιχείρησης του,και νοικιάζει ένα σπίτι απέναντι από το δικό του,κλεινεται εκεί και παρακολουθεί τη γυναίκα του με κυάλια μέρα και νύχτα

αδιάκοπα,μεσα από τα μισό κλειστά παντζούρια,η γυναίκα του ακολουθεί μια κανονική καθημερινή ζωή ρουτίνας,ώσπου μια νύχτα τη βλέπει μέσα στη ημιφωτισμενη κρεβατοκάμαρα της με ανοικτό  το παράθυρο να γδυνεται επιδεικτικα 

μπροστα στο καθρέφτη,και να ξαπλώνει μισογυμνη στο κρεβάτι,αυτό γίνεται κάθε νύχτα,κάποια μέρα ο άντρας βλέπει ένα φως από λέιζερ να την σημαδεύει

σε διαφορα σημεία τού σώματος και εκείνη να αντιδρά και να γδυνεται στα σημεία που πέφτει το φως,σαν κάποιος θεατής από απέναντι να την σκηνοθετεί,

σε αυτή τη παράσταση της,μετά από μερικές νύχτες τραβά τις κουρτίνες και είναι δύσκολο να δει,μέχρι που κλείνει τα παντζούρια στα παράθυρα,ο άντρας τώρα μένει απέναντι από ένα κλειστό σπίτι,και δύο μέρες πριν το τέλος τού μήνα και της επιστροφής του,ανοίγουν τα παράθυρα,και με τα κυάλια βλέπει 

τη γυναίκα του να συνεχίζει την καθημερινή ρουτίνα τής ζωής της,όταν στο τέλος τού μήνα ο άντρας επιστρέφει,η γυναίκα είναι ψυχρή μαζί του,και τού 

λέει πως θέλει να χωρίσουν,ερωτεύτηκε έναν άλλον άντρα,έναν άντρα που 

όσο εκείνος έλειπε την παρατηρούσε με κυάλια από το απέναντι σπίτι, 

τού είπε πως επίτηδες γδυνονταν για κείνο να τον προκαλέσει,να αποκαλυφθεί,αυτό έγινε,και μια νύχτα χτύπησε τη πόρτα της, τού άνοιξε,και 

από τότε είναι εραστές,τότε έκλεισε και τα παντζουρια στα παράθυρα αφού πλέον δεν χρειάζονταν να είναι ανοικτά,για την παρακολούθηση της,

αφού ήταν ζευγάρι και συναντιόντουσαν στη κρεβατοκάμαρα της,τότε ο άντρας 

τής είπ πως είπε ψέματα πως θα πήγαινε για δουλειές στο εξωτερικό,είχε νοικιάσει το απεναντι σπίτι και την παρακολουθούσε.με κυάλια,πως είχε νοιώσει ζηλεια για το φως που έπεφτε πάνω της και γδυνονταν,τής είπε να χωρίσουν και να ζήσει τον έρωτα της ελευθερη με εκείνο τον άνθρωπο,

εκείνη τού είπε πως αυτό δεν έγινε τώρα,αλλά πριν κάποια χρόνια όταν δεν 

γνωρίζονταν και δεν  είχαν παντρευτεί,μια ανάμνηση είναι μόνο,και τη θυμάται,

εκείνος τής είπε,πως αυτός ήταν ο άντρας τότε που την παρακολουθούσε με το φως,,και έτσι με αυτό το τρόπο γνωρίστηκαν,εκείνη τού είπε πως πραγματικά έτσι συνέβηκε,μόνο που πριν από αυτόν έχει την ανάμνηση ενός άλλου άντρα,που τη παρατηρούσε από απέναντι.

.

.

Το διήγημα ' Παρακολουθηση' τού χνκουβελη φαίνεται να ανήκει στη μεταμοντέρνα λογοτεχνία, με έντονα στοιχεία ψυχολογικού θρίλερ, ερωτικής εμμονής, παρατήρησης (voyeurism), και τελικά μιας βαθιάς υπαρξιακής αμφισημίας γύρω από την ταυτότητα, τη μνήμη και την αλήθεια στις ανθρώπινες σχέσεις. 

Μελέτη του διηγήματος

Περίληψη

Ένας άντρας υποκρίνεται πως φεύγει για επαγγελματικό ταξίδι, ενώ στην πραγματικότητα νοικιάζει το σπίτι απέναντι από το δικό του και παρακολουθεί εμμονικά τη γυναίκα του με κυάλια. Στην αρχή βλέπει μια καθημερινή ρουτίνα, αλλά σταδιακά η συμπεριφορά της γίνεται προκλητική, σαν να γνωρίζει πως την παρακολουθεί. Η κορύφωση έρχεται όταν η γυναίκα του αποκαλύπτει πως ερωτεύτηκε τον "άντρα από απέναντι" και ξεκίνησαν ερωτική σχέση. Τότε ο σύζυγος της αποκαλύπτει πως αυτός ήταν ο άντρας που την παρακολουθούσε. 

Η σύγχυση κορυφώνεται όταν η γυναίκα του λέει πως αυτό συνέβει πριν από χρόνια. Και μάλιστα, πριν από αυτόν υπήρξε κι άλλος άντρας που την παρακολουθούσε.

Θεματική Ανάλυση

1. Παρατήρηση και Παρακολούθηση (Voyeurism)

Το βασικό μοτίβο του διηγήματος είναι η πράξη της παρακολούθησης. Ο άντρας, αντί να ζήσει τη σχέση του, επιλέγει να την παρακολουθεί σαν ξένος. Αυτή η επιλογή του δημιουργεί μια ψευδαίσθηση ελέγχου και ταυτόχρονα τον αποξενώνει από την πραγματικότητα.

2. Η Επιθυμία ως Παράσταση

Η γυναίκα σταδιακά μετατρέπεται από παθητικό αντικείμενο σε ενεργό υποκείμενο της ερωτικής «παράστασης». Ανταποκρίνεται στο βλέμμα, το χρησιμοποιεί, το προκαλεί. Η πράξη της είναι σκηνοθετημένη,όχι απλώς 

για να την παρακολουθήσουν, αλλά για να την αναγνωρίσουν.

3. Η Διάσπαση της Ταυτότητας

Ο άντρας, στη ζήλεια του για τον υποτιθέμενο αντίζηλο, καταλήγει να συνειδητοποιεί πως ήταν ο ίδιος. Το παιχνίδι ταυτότητας όμως δεν σταματά εκεί: η γυναίκα του λέει ότι αυτό έγινε πριν χρόνια, με άλλον άντρα ,

ή με τον ίδιο; Το ερώτημα μένει μετέωρο.

4. Μνήμη, Πραγματικότητα και Χρόνος

Το διήγημα θέτει σε αμφισβήτηση τη γραμμική αντίληψη του χρόνου και της μνήμης. Η ανάμνηση γίνεται ασαφής, θολή, επαναλαμβανόμενη. Το παρελθόν 

και το παρόν συγχέονται. Είναι μια μεταμοντέρνα προσέγγιση του χρόνου: 

τίποτα δεν είναι ξεκάθαρα πριν ή μετά, όλα συμβαίνουν ταυτόχρονα μέσα στη συνείδηση.

Ψυχολογική Προσέγγιση

Ο άντρας φανερώνει σημάδια ελεγκτικής εμμονής και ανικανότητας να εμπιστευθεί τη σύντροφό του. Αντί να επικοινωνεί, επιλέγει την παρακολούθηση ,μια παθητική, ηδονοβλεπτική στάση.

Η γυναίκα, από την άλλη, παρουσιάζεται αινιγματική, αλλά και με στοιχεία τραγικότητας: δείχνει να ζει επαναλαμβανόμενα την ίδια ιστορία, σαν να 

είναι παγιδευμένη σε έναν αέναο κύκλο ερωτικής επιτήρησης.

Μεταφυσική Διάσταση

Η επανάληψη του ίδιου μοτίβου με διαφορετικούς άντρες, η παρατήρηση, 

ο ρόλος του φωτός (λέιζερ), το "άνοιγμα" και "κλείσιμο" των παντζουριών, 

δίνουν στο διήγημα και μια αλληγορική διάσταση:

Τα παντζούρια είναι σύνορα μεταξύ ιδιωτικού και δημόσιου χώρου.

Το φως είναι το βλέμμα του Άλλου.

Το παράθυρο είναι το πέρασμα ανάμεσα στην πραγματικότητα και τη φαντασία.

Είδος και Τεχνική

Το διήγημα ανήκει στο είδος της:

Ψυχολογικου διηγηματος θρίλερ.

Μεταμοντέρνας λογοτεχνίας: κυκλική αφήγηση, ασάφεια ταυτότητας, 

διαπλοκη μνήμης-παρόντος, αναξιόπιστη αφήγηση.

Υπάρχουν επιρροές από Κάφκα, Μπόρχες, Παβέζε, αλλά και από τον κινηματογράφο ( Rear Window του Hitchcock).

Τέλος και Ερμηνεία

Το τέλος αφήνει πολλά ερωτηματικά:

Ποιος ήταν τελικά ο παρατηρητής; Ένας ή πολλοί;

Η γυναίκα χειραγωγούσε την κατάσταση ή ήταν θύμα της;

Ζούμε τη μνήμη ενός ή και των δύο;

Είναι όλα φαντασίωση;

Αυτό το ανοιχτό, αμφίσημο τέλος ενισχύει τη μυστηριώδη, σχεδόν υπαρξιακή ατμόσφαιρα του διηγήματος.

 Συμπέρασμα

Το διήγημα του χνκουβελη εξερευνά τη φύση της σχέσης, της ταυτότητας και της μνήμης μέσα από το πρίσμα της παρατήρησης και της ερωτικής εμμονής. Θέτει βαθιά ερωτήματα:

Πόσο καλά γνωρίζουμε τον άλλον;

Ποιος κοιτάζει ποιον;

Τι είναι αλήθεια και τι ανάμνηση;

Ένα έργο που ζητά από τον αναγνώστη να συμμετάσχει, να αμφισβητήσει.

.

.

.

χ.ν.κουβελης c.n.couvelis

μελέτη ενός μέρους τού διηγήματος:

Voyeurism Scenes Labyrinth 

(Σκηνές Παρατήρησης)

-χ.ν.κουβελης c.n.couvelis

Ο αντρας είπε στη γυναίκα του, πως για έναν μήνα θα έφευγε στο εξωτερικό για επαγγελματικούς λόγους. Είχε αναλάβει ένα σημαντικό έργο της επιχείρησής του· μάλιστα, εξήγησε, ίσως να μην είχε και συνεχή επικοινωνία, λόγω των συσκέψεων, των ταξιδιών, της πίεσης. Η γυναίκα του δεν έφερε αντίρρηση. Τον χαιρετησε και τον φίλησε στο μάγουλο.

Ο αντρας όμως δεν ταξίδεψε πουθενά.

Πηγε στο διαμέρισμα ακριβώς απέναντι από το σπίτι τους που είχε ενοικιάσει.. μια εβδομάδα πριν. Από το μισοσκότεινο σαλόνι , κρυμμένος πίσω από τις μισόκλειστες περσίδες, έπαιρνε τα κυάλια και τα εστίαζε στο παράθυρο 

τής κρεβατοκάμαρας τους απεναντι,

Ήθελε να δει.Τη γυναίκα.Τη γυναίκα του..

Και παρατηρούσε. Μέρα και νύχτα.

Η γυναίκα του συνέχιζε τη καθημερινη η ζωή της,χωρίς αλλαγές,δουλειά, σούπερ μάρκετ, τηλεόραση, ύπνος. Ήρεμη, προγραμματισμένη, σαν να μην 

έλειπε κανείς.

Μια νύχτα, το σκηνικό άλλαξε:

Μέσα στο ημίφως της κρεβατοκάμαρας, το παράθυρο είναι ανοικτό.

Η γυναίκα του στέκεται μπροστά στον καθρέφτη, και αρχίζει να γδύνεται,αργά,

 επιδεικτικά. Σαν να γνωρίζει πως κάποιος την παρατηρεί. Ξαπλώνει μισόγυμνη στο κρεβάτι, αφήνοντας το κορμί της να φωτιστεί από το κίτρινο πορτατίφ 

στο κομοδίνο.

Αυτό το σκηνικό επαναλαμβάνεται κάθε νύχτα.

Ο αντρας στην αρχή μένει εκπληκτος.Ύστερα δεν μπορεί να πάρει το βλέμμα 

του,με τη προεκταση από τα κιάλια,από πάνω της. Είναι σαν να βλέπει μιαν άλλη γυναίκα. Σαγηνευτική, μυστική, άγνωστη.σαν να του φανερώνεται για πρώτη φορά.

Και τότε,μια νύχτα  βλέπει ενα φως λέιζερ κοκκινο  να εισχωρεί μέσα στη

κρεβατοκάμαρα και να σημαδεύει τη γυναίκα του στο σώμα: στο λαιμό,στον ώμο, στο στήθος,στη κοιλιά,στο γόνατο, στο μηρο και εκείνη να ανταποκρίνεται. Ξεντύνεται στα σημεία που το φως την αγγίζει, με ελαφρά κίνηση, σαν να υπακούει σε έναν αόρατο σκηνοθέτη. Μια παράσταση σε δύο ρόλους

Τη γυναίκα του και τον άγνωστο τού λέιζερ.

Νιώθει ζήλεια.Πνιγεται.Τρεμει.

 Κάθε νύχτα το φως επιστρέφει. Και εκείνη υπακούει. 

Λίγες μέρες μετά, η παράσταση τελειώνει απότομα. Οι κουρτίνες και τα παντζούρια κλείνουν.Δεν βλέπει τίποτα πια. Το σπίτι απέναντι αδιαπεραστο

στο βλέμμα του.

Αυτό μέχρι δύο μέρες πριν τελειώσει ο μήνας, τοτε τα παράθυρα ανοίγουν 

πάλι. Η γυναίκα συνεχίζει τη ρουτίνα της. Η ζωή φαίνεται ίδια. Σαν τίποτα να 

μην συνέβη.

Όταν  επιστρέφει από το ταξίδι, τη βρίσκει ψυχρή. Απόμακρη. Δεν τον φιλά. 

Δεν χαμογελά. Του λέει με σοβαρή φωνη:

- Θέλω να χωρίσουμε.

Αυτός  αιφνιδιάζεται,δεν μιλά. .

Η  γυναικα συνεχίζει:

- Ερωτεύτηκα έναν άλλον άντρα. Εναν άντρα που με παρακολουθούσε με 

κιάλια όσο εσύ έλειπες. Ήξερα ότι με κοιτάζει. Το ένιωθα. Κι εγώ το έκανα επίτηδες. Γυμνώθηκα για εκείνον. Να τον προκαλέσω. Να τον τραβήξω έξω 

από τη σιωπή του,το σκοτάδι του,που κρύβονταν..

Μια νύχτα χτύπησε την πόρτα. Του άνοιξα. Από τότε είμαστε μαζί. 

Ξαπλώνουμε στο κρεβάτι που κοιμόμασταν εσύ κι εγώ. Έκλεισα τα παντζούρια για να μην μας βλέπει κανείς. Δεν είχα πια τίποτα να δείξω έξω. Τώρα, ζω μέσα.

Ο άντρας μενει σιωπηλος κι έπειτα λέει:

- Δεν πήγα ποτέ στο εξωτερικό. Ήμουν στο διαμέρισμα ακριβώς απέναντι. Εγώ σε παρακολουθούσα. Εγώ ζήλευα το φως που σε σημάδευε. Εγώ νόμιζα πως σε χάνω. Ήθελα να μάθω ποια είσαι,να σε κοιτάζω χωρίς να το ξέρεις,. 

τελικα κατάλαβα πως δεν σε ήξερα ποτέ.

Η γυναίκα τον κοιταζει και λέει:

- Αυτό που ζήσαμε δεν ήταν τώρα. Ήταν πριν χρόνια, πολύ πριν γνωριστούμε. 

Μια ανάμνηση είναι. Μια σκιά από τα παλιά. Εγώ ήμουν εκείνη η γυναίκα, τότε. Και με παρατηρούσε ένας άντρας από απέναντι. Ένας ξένος.

Εκείνος  την πλησιάζει.

 -Εκείνος ο άντρας ήμουν εγώ, τής λέει.

Εκεινη λέει:

 Πραγματικά έτσι έγινε. Μόνο που πριν από σένα, έχω την ανάμνηση ενός άλλου άντρα. Κι εκείνος με παρακολουθούσε από απέναντι.Και πριν από αυτον και ένας

άλλος.

Μένει σιωπηλη και συνεχίζει:

και πριν άλλος,άλλος,αλλος

Η μελέτη και ανάλυση του διηγήματος "Voyeurism Scenes Labyrinth (Η Παρακολούθηση)" του χνκουβέλη αποκαλύπτει ένα πολυεπίπεδο, μεταφυσικό και ψυχολογικά φορτισμένο κείμενο, όπου τα όρια ανάμεσα στην πραγματικότητα, τη μνήμη, την επιθυμία και την ταυτότητα καταρρέουν. 

- 1. Θέμα του διηγήματος

Το διήγημα πραγματεύεται το voyeurism (ηδονοβλεψία), την παρατήρηση του άλλου, αλλά και την παρατήρηση του εαυτού μέσα από τον άλλο. Πρόκειται για ένα ψυχολογικό δράμα, που μετατρέπεται σταδιακά σε υπαρξιακό λαβύρινθο ταυτότητας, με έντονα στοιχεία επαναληπτικότητας, μνήμης και απώλειας.

-2. Δομή και αφήγηση

Η αφήγηση είναι λιτή, άμεση, κινηματογραφική, με σφιχτό ρυθμό και εντάσεις που κορυφώνονται σταδιακά.

Ο χρόνος είναι κυκλικός και μη γραμμικός: τα γεγονότα επαναλαμβάνονται σαν σε φαύλο κύκλο, οι ρόλοι ανακυκλώνονται.

Δεν υπάρχει εξωτερικός αφηγητής – η οπτική μετακινείται μέσα από τις πράξεις των ηρώων, δημιουργώντας κλίμα μυστηρίου και αποπροσανατολισμού.

-3. Voyeurism – Η παρατήρηση ως κεντρικό μοτίβο

Ο άντρας γίνεται παρατηρητής της γυναίκας του, επιλέγοντας να την «δει» από απόσταση, σαν ξένος, σαν θεατής και όχι σαν σύντροφος. Η παρατήρηση γίνεται σταδιακά εμμονή, αλλά και μέσο για να την “γνωρίσει” ξανά, να δει την επιθυμία, την επιτελεστικότητα της γυναικείας παρουσίας.

Η γυναίκα, αντί να είναι παθητικό αντικείμενο παρατήρησης, ενεργοποιείται, παίζει ρόλο – γίνεται performer. Και τελικά, διαλύει την ψευδαίσθηση: ήξερε. Το έκανε επίτηδες. Εκείνη ορίζει τη σκηνή.

4. Θέματα και συμβολισμοί

Ταυτότητα και απώλεια

Ο άντρας προσπαθεί να ανακαλύψει τη γυναίκα του, να την κατανοήσει.

Εκείνη, όμως, αποκαλύπτει πως το παρόν τους ήταν ήδη παρελθόν – αυτό που έζησαν δεν συνέβη τώρα, αλλά «πριν από χρόνια».

Τίθεται ερώτημα: Μπορούμε ποτέ να γνωρίσουμε πλήρως τον άλλο; Ή ακόμα και τον εαυτό μας;

Ο κύκλος του βλέμματος

Η παρατήρηση δεν είναι μοναδική. Κάθε γυναίκα έχει παρατηρηθεί. Κάθε άντρας υπήρξε παρατηρητής.

Η γυναίκα μετατρέπει το προσωπικό της παρελθόν σε καθολική εμπειρία: πριν από εσένα, ήταν κάποιος άλλος. Και πριν από εκείνον, άλλος…

Το βλέμμα δεν ανήκει ποτέ σε έναν μόνο άνθρωπο. Είναι συλλογικό, διαχρονικό, ανακυκλούμενο.

Η σκηνοθεσία της επιθυμίας

Το φως λέιζερ γίνεται συμβολισμός της σκηνοθεσίας του πόθου, της εξωτερικής διεύθυνσης του ερωτικού βλέμματος.

Η γυναίκα ανταποκρίνεται στο φως, υπακούει σε έναν αόρατο σκηνοθέτη.

Όμως το κάνει συνειδητά – δεν είναι θύμα, είναι συνδημιουργός της παράστασης.

5. Υφολογικά χαρακτηριστικά

Λιτό, ποιητικό ύφος με σύντομες, κοφτές φράσεις.

Η χρήση αποσιωπητικών, παύσεων και ελλειπτικών δομών δημιουργεί υπαινικτικότητα και σασπένς.

Το λεξιλόγιο είναι καθημερινό, όμως ο τόνος φορτίζεται σταδιακά με ένταση και συμβολισμό.

6. Ο τίτλος – “Voyeurism Scenes Labyrinth”

Ο τίτλος συνδυάζει:

Voyeurism – η παρατήρηση του άλλου χωρίς τη γνώση του.

Scenes – θεατρικές, σκηνοθετημένες στιγμές.

Labyrinth – ένας λαβύρινθος χωρίς έξοδο, όπως και η αέναη ανακύκλωση των ρόλων παρατηρητή – παρατηρούμενου.

Το σύνολο υποδηλώνει έναν ψυχολογικό και υπαρξιακό λαβύρινθο, όπου κανείς δεν είναι ποτέ ο πρώτος ή ο τελευταίος που κοιτά – ή που παρακολουθείται.

 7. Τελική ερμηνεία – Μια ατέρμονη αλληλουχία ρόλων

Η γυναίκα και ο άντρας βρίσκονται φυλακισμένοι σε μια αιώνια πράξη παρατήρησης. Ο καθένας τους υπήρξε και παρατηρητής και αντικείμενο παρατήρησης. Το ερώτημα "ποιος ήταν τελικά ο παρατηρητής;" χάνεται σε μια αλυσίδα μνήμης, επανάληψης και υποκειμενικότητας.

Η πραγματικότητα, τελικά, είναι ρευστή. Κάθε στιγμή που νομίζεις ότι βλέπεις κάποιον «όπως είναι», βλέπεις μια προβολή του παρελθόντος σου. Κι αυτό το παρελθόν… δεν είναι μόνο δικό σου.

.

.

.

χ.ν.κουβελης c.n.couvelis

μελέτες 

1.αναλυση

2.των μαθηματικων

3.της μουσικης

4.της αρχιτεκτονικης

5.του 'αιωνιου εγκλεισμού' ' τού βασιλιά 

6.της λειτουργίας τών υπερβατικών αριθμων

7.της μουσικής  συγγένειας με τη μουσική τού Karlheinz Stockhausen 

τού διηγηματος:

THE TRANSCENDENTAL' S NUMBER AND PLATON CANONICAL SOLIDS INFINITY BUILDING

-c.n.couvelis χ.ν.κουβελης

ο βασιλιας θελησε να δοξασθει αιωνια αυτος ο ιδιος και  το βασιλειο του και καλεσε ολους τους καλλιτεχνες της χωρας του να εργασθουν γι'αυτο το μεγαλεπιβουλο 'Σχεδιο της Αιωνιοτητας',

στη μουσικη να γραφτει το πιο μεγαλοπρεπ μουσικο εργο,συμφωνια η' οπερα,στη γλυπτικη μια λαμπρη θριαμβευτικη ανεπαναληπτη συνθεση,στη  ζωγραφικη ενα εξαισιο αριστουργημα,στην Αρχιτεκτονικη το πιο μεγαλο σε μεγεθος και το πιο αξιοθαυμασιο σε εμπευση κτιριο,

περασε ενας χρονος κι ηρθε ο Αρχιτεκτονας στον βασιλια και του εδειξε το σχεδιο του,ενα αρχιτεκτονικο συγκροτημα,ισοδυναμο στο απειρο,μια υλοποιηση του υπερβατικου αριθμου του Liouville,

ο βασιλιας ζητησε πληροφοριες γι'αυτον τον αριθμο,

''Μεγαλειοτατε''του αποκριθηκε  Αρχιτεκτονας ,''οι υπερβατικοι αριθμοι ειναι οι πραγματικοι αριθμοι που δεν ειναι αλγεβρικοι αριθμοι,δηλαδη η ριζα,η λυση,καποιας αλγεβρικης εξισωσης.πολυωνυμου με ρητους συντελεστες,αυτοι οι υπερβατικοι αριθμοι ειναι απειρως απειροι'',

''Αυτο Κυριε ειναι Θαυμα''του ειπε φανερα ενθουσιασμενος ο βασιλιας ''Συνεχιστε για το Κτιριο'',

''ο μαθηματικος Joseph Liouville το 1844 απεδειξε την υπαρξη των transcendental numbers,των υπερβατικων αριθμων,και μαλιστα κατασκευασε τον πρωτο υπερβατικο αριθμο,τον Liouville number,με αυτον τον τροπο,σε καθε θεση n!,ν παραγοντικο ειναι το γινομενο ολων των φυσικων αριθμων εως και το ν,εκει εθετε το ψηφιο 1 ,στα αλλα το 0,κι ετσι κατασκευσθηκε ο υπερ-βατικος αριθμος Liouville:

0.110001000000000000000001000 ... ,

τωρα το αρχιτεκτονικο συγκροτημα που εχω συλλαβει και exv σχεδιασει θα αποτελειται απο απειρως απειρες αιθουσες,και  καθε μια θα αντιστοιχει στα ψηφια  του αριθμου αυτου,οι αίθουσες που θα αντιστοιχουν στο 0 θα ειναι κυβικες και κενες,κι αυτες που θα αντιστοιχουν στο 1 θα ειναι οικοδομηματα εφαρμοζμενα στις απειρες παραλλαγες των πεντε πλατωνικων κανονικων 

στερεων,στο κανονικο τετραεδρο,στον κυβο εξαεδρο,στο κανονικο οκταεδρο,στο

κανονικο δωδεκαεδρο και στο κανονικο εικοσαεδρο,και θα περιεχουν καθε ενα τη γλυπτικη η' τη μουσικη η' τη κινηματογραφικη η' τη χορογραφικη η' τη ζωγραφικη εκφραση καποιου απο απειρως απειρους υπερβατικους αριθμους'',

''Μα αυτο Κυριε ειναι Το Τελειο Απειρο Εργο! ''αναφωνησε κατευνθουσιασμενος 

ο βασιλιας

''Ενας Λαβυρινθος του Απειρως Απειρου των Υπερβατικων Αριθμων !'',

''Βεβαιοτατα,Μεγαλειοτατε''απαντησε ο Αρχιτεκτονας,

και συνεχισε''σε καποιο απο αυτα τα πλατωνικα στερεα θα ειναι ο αριθμος π=3,1415..., που ο μαθηματικος Lindeman το 1882 απεδειξε πως ειναι υπερβατικος,και εκει μεσα σε αυτο το.κτιριο θα ακουγεται η μουσικη συνθεση

''Ants and Transcendental Numbers''[Μυρμηγκια και Υπερβατικοι Αριθμοι]

συνολικης διαρκειας 1 λεπτο της ωρας,με εκτελεστες-τραγουδιστες απειρα μυρμηγκια,οπου το καθενα,με διαφορες φωνες,αλτο,μετζο,κοντραλτο σοπρανο,τενορου,μεσοφωνου,βαρυτονου,θα τραγουδα,αρια η' ρετσιτατιβο,το καθε ψηφιο του π με τη σειρα,το 3,το 1,το 4,το 1,το 6,κλπ, με χρονο εκφορας 

του ψηφιου καθε φορα το μισο απο το χρονο εκφορας του προηγουμενου ψηφιου,ο χρονος,λογω της φυσικης ιδιομορφιας της στοματικης κολοτητας του

μυρμηγκιου και της αναπνοης του,για το πρωτο ψηφιο,το 3,θα διαρκει 30 δευτερολεπτα,του επομενου 15 δευτ,και ουτω καθεξης εως το απειρο,για ενα και μοναδικο λεπτο.Φανταστητε το!'',

''και πως,Εξοχοτατε, θα συμβει αυτο απειρες συνεχομενες φωνες να ακουστουν μεσα σε ενα λεπτο της ωρας;''ρωτησε απορωντας ο βασιλιας,

''Μεγαλειοτατε,αυτο ετσι ακριβως θα συμβει,ενα απειρο θα διαρκεσει σε μια στιγμη,οι μαθηματικοι γνωριζουν πως η απειροσειρα 1/2   +   1/4   +  1/8  +  1/16  +  .... συγκλινει στο 1,εχει οριο το 1,επειδη η σειρα των χρονων των φωνων των μυρμηγκιων θα ειναι αυτη'',

για να γινει πιο καταληπτος ο Αρχιτεκτονας σ'ενα χαρτι εγραψε:

30'' + 30''/2  +  30''/4  + 30''/8  +  30''/16  +  ... =30''[ 1 + 1/2   +   1/4   +  1/8  +  1/16  +  .... ]

=30''[1+1]=30''.2=60'' =1',1 λεπτο της ωρας

''οπερ εδει δειξε''

''Υπεροχο!Καταπληκτικο!Θαυμασιο!''αναφωνησε ενθουσιασμενος ο βασιλιας ''Συνεχιστε,Εξοχοτατε με τα επομενα''

''σε ενα απο τα απειρα εικοδαεδρα πλατωνικα  κανονικα στερεα'' συνεχισε την αναφορα του ο Αρχιτεκτονας ''θα εκτελειται η χορογραφια του υπερβατικου αριθμου του  Chapernowne''και σ'ενα αλλο φυλλο χαρτιου εγραψε:

Chapernowne's number

0.12345678910111213141516171819202122232425...

πρωτη σειρα ψηφιων:

0123456789

δευτερη σειρα ψηφιων :

10 11 12 13 14 15 16 17 18 19

τριτη σειρα ψηφιων: 

20 21 22 23 24 25 26 27 28 29

...............................................

κ.ο.κ

''ετσι με αυτη τη συνεχη περιοδικη διαδικασια κατασκευαζεται ο υπερβατικος αριθμος του Chapernowne και πανω ακριβως σ'αυτη τη δομη εκτυλλισονται τα βηματα και οι κινησεις των χορευτων του χοροδραματος :The Chapernowne's  Trancendal Number Chrodrama''

επισης σε ενα πλατωνικο κανονικο εξαεδρο Bauhaus Stil Cube προβαλεται το ολογραφικο φιλμ-ντοκυμαντερ Hilbert's 7th Problem,βασισμενο στο εβδομο προβλημα που διατυπωθηκε το 1900 απο τον Γερμανο μαθηματικο David Hilbert''

παλι σ'ενα χαρτι εγραψε:

Hilbert's 7th Problem

1.In an isosceles triangle, if the ratio of the base angle to the angle at the vertex is algebraic

but not rational, is then the ratio between base and side always transcendental?

2.Is a^b  always transcendental, for algebraic  a not in{0,1} and irrational algebraic b?

εδωσε το χαρτι στον βασιλια,''Οριστε,Μεγαλειοτατε,το εβδομο προβλημα του Χιλμπερτ'',

ο βασιλιας τον κοιταξε συγχιζμενος,

''ο Χιλμπερτ αυτα ζητηεε,Μεγαλειοτατε,

πρωτον:

 σε ενα ισοσκελες τριγωνο αν ο λογος της γωνιας της βασης προς τη γωνια της κορυφης ειναι αλγεβρικος αλλα οχι ρητος ,τοτε ο λογος της βασης προς τη πλευρα ειναι παντοτε υπερβατικος;

και δευτερον:

ειναι η δυναμη 'α εις την β' παντοτε υπερβατικος αριθμος,για αλγεβρικο αριθμο α ,οχι 1 και οχι 0,και αρρητο αλγεβρικο αριθμο β;

αυτο το δευτερο ερωτημα ειναι μια γενικευση του αρχικου ερωτηματος του Χιλμπερτ:

ο αριθμος '2 εις την τετραγωνικη ριζα του 2'' ειναι υπερβατικος αριθμος;

και η γενικευση του εγινε το 1935 κι ειναι γνωστη σαν το  Gelfond-Schneider theorem'',

''Εξοχοτατε,εχει αποδειχθει αυτο το προβλημα η' ακομα μεχρι σημερα παραμενει αλυτο;''

ρωτησε τον Αρχιτεκτονα ο βασιλιας

''Σας βεβαιω,Μεγαλειοτατε ,πως εχει λυθει το 1934 απο τον Aleksandr Gelfond''

''Λαμπρο επιτευγμα''θαυμασε  ο βασιλιας ''Συνεχιστε,Εξοχοτατε Κυριε την περιγραφη του οικοδηματος σας''

''Φυσικα σε καποιο φουτουριστικο κανονικο δωδεκαεδρο πλατωνικο στερεο οικοδομημα θα υπαρχει μια εξοχη εγκατασταση πολυμεσων,multimedia installation ,γλυπτικη,χορος,φως,θεατρο,με θεμα αυτον τον υπερβατικο αριθμο του Χιλμπερτ,2 εις την τετραγωνικη ριζα του 2''

2^sqr2  Manifold Multimedia Show,εγραψε στο χαρτι

''το i ''συνεχισε ''ειναι η τετραγωνικη ριζα του -1,και επειδη ειναι αλγεβρικος αριθμος ,η λυση της αλγεβρικης εξισωσης 'χ εις την 2 συν + 1 ισον = 0' και αρρητος τοτε απο το γενικευμενο θεωρημα,το  Gelfond-Schneider theorem'',ο αριθμος ' i εις την i' ειναι υπερβατικος και φυσικα υλοποιειται σε ενα alla Gaundi Platon Canonical Oktaedron Building,και στις οκτω ισοπλευρα.τριγωνα 

εδρες του ο υπερβατικος του αριθμος i^i=0.207879576...in full color leiser light

projection

' i εις την i' ισον 0.207879576...''

''αυτο το συμβολο''γραφει ^ στο χαρτι και δειχνει στο βασιλια''σημαινει 'εις την δυναμην',

και συνεχιζει γραφοντας: 

τυπος de Moivre,cos συνιμητονο ,sin ημιτονο

e^[ix]=cos[x] + i sin[]x

αν θεσω χ=π/2

τοτε e^[iπ/2]=cos[π/2]+i sin[π/2]=0+i .1=i

υψωνοντας την εξισωση  e^[iπ/2]=i εις την i

εχουμε:[e^[iπ/2]]^i=i^i

τοτε i^i=e^[i.i π/2]=e^[-π/2]=0.207879576...

''Και φυσικα απο το THE TRANSCENDENTAL' S NUMBER AND PLATON CANONICAL SOLIDS INFINITY BUILDING δεν ειναι δυνατον,Μεγαλειοτατε,να λειπει ο αριθμος του Euler e,ο οποιος αποδειχθηκε το 1873 απο  τον Charles Hermite οτι ειναι υπερβατικος αριθμος,σε ενα κτιριο συνδιασμο και των πεντε πλατωνικων στερεων,οπου αναπτυσεται με πολυεκφραστικους τροπους η απειροσειρα:

1 + 1/1  +  1/1.2  + 1/1.2.3 + ... +  1/ n! + ... της οποιας ο υπερβατικος αριθμος e ειναι το οριο της,σ'αυτο το κτιριο θα υπαρχει μια βιβλιοθηκη με τεραστιο αριθμο βιβλιων οσο ο αριθμος e σε μη δεκαδικη μορφη''

εγραψε τον αριθμο στο χαρτι

''εδω γραφω 50 δεκαδικα ψηφια του e''

2,71828182845904523536028747135266249775724709369995...

''επισης ενα μερος του Building θα ειναι και το Hilbert's Hotel  με τα απειρα δωματια οπου θα επαληθευεται με τους απειρους επισκεπτες του το 'Hat Check Problem' του Jacob Bernoulli και του Pierre Raymond de Montmort ,

οι απειροι ανθρωποι θα πηγαινουν στο ρεστωραν του Hilbert's Hotel και θα αφηνουν τα καπελα τους στη ρεσεψιον,τα οποια θα ανακατευονται,ποσοι απο αυτους θα παρουν τα καπελα τους δινεται απο την πιθανοτητα 1/e''

''αρκετα,νομιζω,διασκεδαστικη επαληθευση''αντεδρασε ο βασιλιας γελωντας

''εχουμε.Μεγαλειοτατε,στο σχεδιο συμπεριλαβει και απειρα ,ακομα,κανονικα πλατωνικα στερεα κτιρια,που  ονομαζονται ''Τα Αβεβαια'', γιατι για καποιους αριθμους δεν μπορουμε να αποφανθουμε αν ειναι η' οχι υπερβατικοι αριθμοι''αναφερθηκε αρκετα σκεπτικος ο Αρχιτεκτονας

''ποιοι ειναι αυτοι οι αριθμοι,Εξοχοτατε;'' ρωτησε με ενδιαφερον ο βασιλιας

''οι π+e , π-e ,π.e ειναι καποιοι απο αυτους''απαντησε ο Αρχιτεκτονας

''γιατι δεν ειμαστε βεβαιοι;''ρωτησε επιμονα ο βασιλιας

''ας δουμε''ειπε ο Αρχιτεκτονας,'' τους  π+e ,π-e το ημισυ τους αθροισματος τους ειναι π, ο οποιος ειναι υπερβατικος αιθμος,αρα ενας απο τους δυο πρεπει οπωσδηποτε να ειναι υπερβατικος αριθμος''

''καταλαβα''αποκριθηκε ο βασιλιας

''τελος,ξεχασα να σας αναφερω ,Μεγαλειοτατε, πως καποιο απο τα απειρα κτιρια ειναι αφιερωμενο  στην αδυνατοτητα του τετραγωνισμου του κυκλου''

''Α,αλλο τεραστιο προβλημα αυτο,Εξοχοτατε''ειπε ο βασιλιας και συνεχισε,''να εκτελεσθει αμεσως το Σχεδιο της Αιωνιοτητας,χωρις καθυστερησει,τα οικονομικα του βασιλειου ειναι ειναι εξ ολοκληρου διαθεσιμα γι'αυτο το Εργο''

Το Σχεδιο της Αιωνιοτητητας  THE TRANSCENDENTAL' S NUMBER AND PLATON CANONICAL SOLIDS INFINITY BUILDING εκτελεσθηκε στο ακεραιο,για να δοξασθει ο Μεγας Βασιλιας,

ο οποιος κλειστηκε εκει μεσα για δοξα η' τιμωρια

.

.

1

.

Η μελέτη του διηγήματος "The Transcendental's Number and Platon Canonical Solids Infinity Building" του χνκουβελη μπορεί να δομηθεί σε πολλά επίπεδα: φιλοσοφικό, μαθηματικό, λογοτεχνικό, αισθητικό και ερμηνευτικό. 

Πρόκειται για ένα πολυσύνθετο, μεταμοντέρνο, ποιητικό-μαθηματικό έργο 

που ανήκει στη σφαίρα της λογοτεχνικής φαντασίας με φιλοσοφικές και επιστημονικές αποχρώσεις.

1. Θεματικός Πυρήνας του Διηγήματος

Ο βασιλιάς επιθυμεί να δοξαστεί αιώνια. Αντί όμως να αρκεστεί σε συμβατικές μεθόδους δόξας (όπως αγάλματα, επετείους ή πολέμους), επιλέγει ένα έργο απόλυτης πνευματικής και καλλιτεχνικής υπέρβασης: τη δημιουργία ενός αρχιτεκτονικού συγκροτήματος βασισμένου στους υπερβατικούς αριθμούς και τα πλατωνικά κανονικά στερεά, θεμελιώνοντας έναν λαβύρινθο του άπειρου που αποσκοπεί όχι μόνο στην υλική, αλλά και στην ιδεατή αθανασία.

Το κτίριο γίνεται σύμβολο του ίδιου του Απείρου , ένα μαθηματικοποιημένο σύμπαν, το οποίο χωράει μέσα του τόσο την καλλιτεχνική δημιουργία όσο 

και τη φιλοσοφική, επιστημονική αναζήτηση.

2. Τα Μαθηματικά ως Αισθητική και Μεταφυσική Πηγή

Το διήγημα αναφέρεται με ακρίβεια σε έννοιες από τη θεωρία αριθμών, όπως:

Υπερβατικοί αριθμοί: Αριθμοί που δεν είναι ρίζες κανενός πολυωνύμου με ρητούς συντελεστές.

Παράδειγμα: 

Απειροσειρές: Π.χ. 

Hilbert's 7ο πρόβλημα

Αριθμοί του Liouville και Chapernowne

Η επιλογή αυτών των αριθμών δεν είναι αυθαίρετη. Αντιπροσωπεύουν έννοιες μη προσβάσιμες στην άμεση εμπειρία, υπαινίσσονται την ανθρώπινη αδυναμία 

να κατανοήσει πλήρως το σύμπαν και υποδεικνύουν την ύπαρξη του ανεξήγητου μέσα στο εξηγημένο.

3. Η Αρχιτεκτονική ως Υλοποίηση του Άπειρου

Το "κτίριο" είναι το ένσαρκο σύμβολο της μαθηματικής αιωνιότητας.

Αίθουσες που αντιστοιχούν σε ψηφία ενός υπερβατικού αριθμού.

Αρχιτεκτονικά στοιχεία βασισμένα στα πέντε Πλατωνικά στερεά.

Multimedia installations που συνδυάζουν όλες τις τέχνες: χορός, μουσική, θέατρο, κινηματογράφος, ζωγραφική.

Το κτίριο επανανοηματοδοτεί την τέχνη ως φορέα μαθηματικής και πνευματικής αθανασίας.

4. Χιούμορ, Ιδέες και Παράδοξα

Η χρήση μυρμηγκιών για την εκτέλεση μιας σύνθεσης βασισμένης στο  είναι χιουμοριστική, ποιητική, μα και φιλοσοφικά σοβαρή. Το παράδοξο της διάρκειας του 1 λεπτού με άπειρες νότες βασισμένες σε μια φθίνουσα γεωμετρική σειρά (όπου το κάθε ψηφίο διαρκεί το μισό του προηγούμενου), δεν είναι απλώς μαθηματικά έγκυρο, αλλά και μεταφορικά υπαινικτικό: μια αιωνιότητα μπορεί να βιωθεί σε μια στιγμή.

 5. Πλατωνική Φιλοσοφία & Αισθητική του Απείρου

Η παρουσία των Πλατωνικών στερεών έχει βαθιά φιλοσοφική ρίζα: στην πλατωνική σκέψη, αυτά τα σχήματα αντιπροσωπεύουν την αρμονία του Κόσμου και την αιώνια τελειότητα.

Το διήγημα είναι βαθύτατα πλατωνικό:

Αναζητά το Ιδέατο.

Θέλει να μεταμορφώσει την υλική πραγματικότητα σε αντανάκλαση της απόλυτης μαθηματικής αλήθειας.

6. Το "Σχέδιο της Αιωνιότητας" ως Ιδεολογική Αλληγορία

Μπορούμε να διαβάσουμε το έργο και ως αλληγορία της ανθρώπινης ματαιοδοξίας ή της ύβρεως:

Ο βασιλιάς θέλει να υλοποιήσει το άπειρο.

Εγκλωβίζεται τελικά μέσα σε αυτό.

Το φινάλε αφήνει υπαρξιακά ερωτήματα:

"ο βασιλιάς κλείστηκε εκεί μέσα για δόξα ή τιμωρία;"

Ίσως τελικά το κτίριο, αντί να είναι μνημείο αθανασίας, να γίνεται φυλακή 

ενός νου που αναζήτησε το απόλυτο.

7. Υφολογική Παρατήρηση

Το ύφος του κειμένου είναι:

Πυκνό.

Ποιητικό, χωρίς να είναι μελοδραματικό.

Ακαδημαϊκό αλλά και παιγνιώδες.

Συγγενεύει με Borges, Calvino, Eco,συγγραφείς που συνδύασαν λογοτεχνία με επιστήμη, μαθηματικά και φιλοσοφία.

8. Τι πραγματεύεται τελικά το διήγημα;

Το διήγημα δεν είναι μόνο ένα μαθηματικό παιχνίδι. Είναι μια ολοκληρωμένη φαντασιακή κοσμογονία, μια μεταφορά για:

Τη δύναμη της ανθρώπινης σκέψης.

Την αναζήτηση του απόλυτου.

Την εμπειρία του απείρου μέσα από τη μορφή.

Την οριακή συνάντηση τέχνης, επιστήμης και φιλοσοφίας.

 Συμπερασματικά

Το "The Transcendental's Number and Platon Canonical Solids Infinity Building" είναι:

Ένα φιλοσοφικό διήγημα επιστημονικής φαντασίας.

Μια λογοτεχνική σπουδή στο άπειρο.

Ένα παιγνιώδες, ευφυές και προκλητικό έργο.

Μια πρόσκληση προς τον αναγνώστη να στοχαστεί το πέρασμα από το πεπερασμένο στο άπειρο, από το υλικό στο ιδεατό, από την εξουσία στην ύπαρξη.

.

.

2

Η μελέτη και ανάλυση των μαθηματικών στο διήγημα "THE TRANSCENDENTAL'S NUMBER AND PLATON CANONICAL SOLIDS INFINITY BUILDING" του χνκουβελη είναι ουσιαστικά μια φιλοσοφική-μαθηματική αλληγορία που ενσωματώνει υψηλού επιπέδου μαθηματικές έννοιες μέσα σε μια αφηγηματική δομή μυθοπλασίας, μετατρέποντας τα υπερβατικά μαθηματικά αντικείμενα σε αρχιτεκτονικά και καλλιτεχνικά σύμβολα. 

Παρακάτω ακολουθεί η αναλυτική μελέτη των βασικών μαθηματικών ιδεών 

του διηγήματος:

1. Κεντρικό Μαθηματικό Θέμα: Οι Υπερβατικοί Αριθμοί (Transcendental Numbers)

Ολόκληρη η δομή του "Σχεδίου της Αιωνιότητας" βασίζεται στην έννοια των υπερβατικών αριθμών, δηλαδή αυτών που δεν είναι ρίζες καμίας αλγεβρικής εξίσωσης με ρητούς συντελεστές.

Παραδείγματα υπερβατικών αριθμών που χρησιμοποιούνται:

Αριθμός του Liouville

π (pi) – απόδειξη υπερβατικότητας από Lindemann (1882)

e (Αριθμός του Euler) – απόδειξη από Hermite (1873)

2^√2 (Gelfond-Schneider) – υπερβατικός

i^i – υπερβατικός μέσω του Gelfond-Schneider θεωρήματος

2. Η Μαθηματική Αρχιτεκτονική ως Μεταφορά

Ο Αρχιτέκτονας σχεδιάζει ένα "άπειρο" αρχιτεκτονικό συγκρότημα όπου κάθε στοιχείο του αντικατοπτρίζει μαθηματικές έννοιες:

Αναπαράσταση του αριθμού του Liouville με αίθουσες που αντιστοιχούν στα ψηφία του (0 ή 1).

Οι αίθουσες με 1 βασίζονται γεωμετρικά στα πέντε πλατωνικά στερεά (τετράεδρο, κύβος, οκτάεδρο, δωδεκάεδρο, εικοσάεδρο).

Κάθε στερεό "φιλοξενεί" διαφορετικές μορφές τέχνης, βασισμένες σε διαφορετικούς υπερβατικούς αριθμούς.

 3. Σύνδεση Μαθηματικών με Τέχνη (Μουσική, Χορός, Κινηματογράφος)

Ο χνκουβελης επιτυγχάνει μια σπάνια σύζευξη μαθηματικής σκέψης και καλλιτεχνικής δημιουργίας:

Η μουσική των μυρμηγκιών βασίζεται στον αριθμό π, όπου το κάθε μυρμήγκι τραγουδάει ψηφία του π με χρόνο που ακολουθεί γεωμετρική πρόοδο (1/2^n). Αυτή η σειρά:

\sum_{n=1}^{\infty} \frac{1}{2^n} = 1

προσφέρει τη μαθηματική αιτιολόγηση του πώς το άπειρο χωράει σε ένα λεπτό – μια ποιητική απεικόνιση της σύγκλισης.

Η χορογραφία του Chapernowne βασίζεται στην κατασκευή ενός υπερβατικού αριθμού με ενωμένα τα ψηφία όλων των φυσικών αριθμών:

0.123456789101112...

Το φιλμ “Hilbert's 7th Problem” προβάλλεται σε κύβο Bauhaus. Το πρόβλημα σχετίζεται με την υπερβατικότητα εκφράσεων τύπου , και οδηγεί στο περίφημο Gelfond-Schneider Θεώρημα.

-4. Μαθηματική Φιλοσοφία του Απείρου

Το διήγημα αναδεικνύει με δημιουργικό τρόπο τη φύση του απείρου:

Η σύγκλιση άπειρων σειρών παρουσιάζεται με τον πιο ποιητικό τρόπο μέσω του χρόνου τραγουδιού των μυρμηγκιών.

Το Hilbert Hotel, κλασικό μαθηματικό παράδοξο, γίνεται ξενοδοχείο με άπειρους επισκέπτες που χάνουν και μπερδεύουν τα καπέλα τους — αναφορά στο Hat Check Problem και την πιθανότητα 1/e.

5. Τα "Αβέβαια Κτίρια" – Τα Όρια της Γνώσης

Ο συγγραφέας δεν παραλείπει να επισημάνει το σύνορο της μαθηματικής γνώσης:

Αριθμοί όπως , , και  είναι “αβέβαιοι” ως προς την υπερβατικότητά τους.

Ανάλυση: Αν γνωρίζουμε ότι  είναι υπερβατικός, και το , τότε τουλάχιστον ένας από τους δύο πρέπει να είναι υπερβατικός. Αλλά δεν ξέρουμε ποιος.

Αυτό αποτελεί μια μαθηματική αναφορά στην αβεβαιότητα της γνώσης, την ημιτελή ανθρώπινη κατανόηση.

 6. Ο Τετραγωνισμός του Κύκλου – Το Αδύνατο της Τελειότητας

Η παρουσία ειδικού κτιρίου αφιερωμένου στην αδυνατότητα τετραγωνισμού του κύκλου (προβλήματος αποδεδειγμένα άλυτου λόγω της υπερβατικότητας του π) είναι συμβολική του αδύνατου, της ανθρώπινης ύβρεως και της τελικής ματαιότητας κάθε "αιώνιου σχεδίου".

7. Μαθηματική Ακρίβεια και Ιστορικές Αναφορές

Το διήγημα είναι πλούσιο σε ακριβή μαθηματικά στοιχεία και ιστορικά τεκμηριωμένες αναφορές:

Liouville (1844)

Lindemann (1882)

Hermite (1873)

Hilbert (1900)

Gelfond (1934)

Gelfond-Schneider Θεώρημα

De Moivre, Euler, i^i, e^ix

Chapernowne (1933)

Συνολική Ερμηνεία και Σχόλιο

Το έργο του χνκουβελη είναι μια ποιητική-μαθηματική φαντασία που επιχειρεί να μετατρέψει τις αφηρημένες έννοιες των υπερβατικών αριθμών και του απείρου σε αρχιτεκτονικά, μουσικά και κινηματογραφικά τοπία, με τελικό στόχο την αιωνιότητα μέσω της μαθηματικής αθανασίας.

Ο βασιλιάς που αναζητά την αθανασία χάνεται στο ίδιο το απείρως περίπλοκο δημιούργημά του – υπαινιγμός για τα όρια της ανθρώπινης ματαιοδοξίας και την υπερβατικότητα όχι μόνο των αριθμών, αλλά και της ίδιας της τέχνης και της γνώσης.

 Συμπερασματικά:

Το διήγημα:

Συνδυάζει φιλοσοφία, μαθηματικά, τέχνη και φαντασία.

Εξηγεί δύσκολες μαθηματικές έννοιες μέσω αφηγηματικών και αισθητικών μεταφορών.

Ενώνει Platonικά στερεά με υπερβατικούς αριθμούς, δίνοντας μορφή στο άυλο.

Θέτει υπαρξιακά ερωτήματα: είναι η γνώση δρόμος προς την αιωνιότητα ή προς την απομόνωση;

.

.

3

Η μελέτη της μουσικής στο διήγημα THE TRANSCENDENTAL'S NUMBER AND PLATON CANONICAL SOLIDS INFINITY BUILDING του χνκουβελη αποτελεί έναν από τους κεντρικούς και πιο φαντασμαγορικούς άξονες της αφήγησης. 

Η μουσική δεν είναι απλώς τέχνη ή διακόσμηση ,λειτουργεί ως μαθηματικό πείραμα, φιλοσοφικό σχόλιο και μεταφυσική εμπειρία, και είναι απόλυτα συνυφασμένη με την ιδέα του απείρου, της υπερβατικότητας και της αιωνιότητας.

1. Η μουσική ως έκφραση του υπερβατικού

Ο Αρχιτέκτονας προτείνει ένα οικοδόμημα που ενσωματώνει υπερβατικούς αριθμούς και πλατωνικά στερεά, και στο πλαίσιο αυτό, η μουσική:

Ταυτίζεται με τη μαθηματική αφαίρεση: Παρουσιάζεται μια φανταστική μουσική σύνθεση – "Ants and Transcendental Numbers" – που εκτελείται από μυρμήγκια, και στην οποία κάθε ψηφίο του αριθμού π τραγουδιέται ως μουσική φωνή σε διαφορετική φωνητική χροιά (σοπράνο, άλτο, τενόρος, κλπ).

Η μουσική αυτή εκτελείται σε διάστημα ενός λεπτού, αλλά περιλαμβάνει άπειρο αριθμό φωνών, καθώς κάθε επόμενο ψηφίο διαρκεί το μισό χρόνο του προηγούμενου (1/2 + 1/4 + 1/8 + ... = 1). Αυτή η συνάρθρωση του άπειρου μέσα στο πεπερασμένο μετατρέπει τη μουσική σε μαθηματική σύγκλιση.

Η σύνθεση είναι επομένως μια ηχητική υλοποίηση μιας μαθηματικής σειράς, μετατρέποντας το αφηρημένο σε απτό ακουστικό φαινόμενο.

2. Η μουσική ως λογική και παράλογο

Η παράσταση της μουσικής με μυρμήγκια, και το γεγονός ότι εκτελούν άπειρη άρια σε πεπερασμένο χρόνο, αποτελεί σαφώς ένα παράδειγμα λογικού παράδοξου, αντίστοιχο του Ξενοφώντα ή των παραδόξων του Ζήνωνα.

Η μουσική γίνεται έτσι μέσο στοχασμού πάνω στον χρόνο, τη διάρκεια, το άπειρο.

Παίζει με τις έννοιες της ακουστότητας του απείρου και της φυσικής αδυναμίας της ανθρώπινης αντίληψης.

Εδώ καταργούνται τα όρια μεταξύ τέχνης, λογικής, μαθηματικών και φαντασίας.

 3. Η μουσική ως μαθηματικό πεδίο

Το έργο παρουσιάζει τη μουσική:

Μέσα σε αρχιτεκτονικές δομές βασισμένες σε πλατωνικά στερεά, τα οποία θεωρούνται σύμβολα της τελειότητας και της αιωνιότητας.

Κάθε αίθουσα του κτιρίου αντιστοιχεί σε ψηφίο υπερβατικού αριθμού.

Η μουσική σύνθεση είναι ταυτόχρονα αριθμητική και χωρική: καταλαμβάνει χώρο, αλλά και αντιστοιχεί σε μια μαθηματική θέση μέσα στον αριθμό.

Η μουσική του π στο έργο δεν είναι απλώς ήχος — είναι γεωμετρία, συμβολισμός, δομή, πληροφορία.

4. Μουσική και αισθητική του απείρου

Στην σύνθεση με τα μυρμήγκια, η μουσική αποκτά κοσμολογικό χαρακτήρα:

Εκτελείται μέσα σε ένα αρχιτεκτονικό κτίριο που ενσαρκώνει τον αριθμό π.

Τα μυρμήγκια ως ερμηνευτές είναι άπειρα και ελάχιστα, παραπέμποντας στον μικρόκοσμο που ενσωματώνει το άπειρο.

Ο ρυθμός της σύνθεσης βασίζεται σε λογαριθμική ή γεωμετρική πρόοδο, όχι σε παραδοσιακό μελωδικό ή αρμονικό μοντέλο.

Εδώ η μουσική ξεφεύγει από την ανθρώπινη παράδοση και γίνεται εννοιολογική, είναι κάτι που "συμβαίνει" στα μαθηματικά.

5. Συνοψίζοντας: Τι σημαίνει η μουσική στο διήγημα;

Η μουσική στο διήγημα:

Πτυχή/ Περιγραφή

Μαθηματική /

Παρουσιάζεται ως εφαρμογή μαθηματικών εννοιών, όπως υπερβατικοί αριθμοί, σειρές, όρια.

Φιλοσοφική /

Είναι σύμβολο του άπειρου και της αδυναμίας του ανθρώπου να κατανοήσει το όλον.

Μεταφυσική /Δημιουργεί εμπειρίες που ξεπερνούν τα φυσικά όρια της αίσθησης, σαν ένα είδος ακουστικού μυστικισμού.

Αισθητική/

 Απομακρύνεται από το συναισθηματικό ή μελωδικό και γίνεται δομική, αφηρημένη, εννοιολογική.

 Τελική Σκέψη

Ο χνκουβελης ουβελης δεν χρησιμοποιεί τη μουσική ως καλλιτεχνική διακόσμηση του αφηγήματος. Αντίθετα, την εντάσσει ως δομικό και φιλοσοφικό εργαλείο για να μιλήσει:

για το άπειρο μέσα στο πεπερασμένο,

για τη σχέση μαθηματικών και τέχνης,

για το ανθρώπινο και το απάνθρωπο,

για την αδυνατότητα του ανθρώπου να συλλάβει την αιωνιότητα με τα αισθητήριά του.

Η μουσική στο διήγημα είναι, τελικά, μια πύλη προς την υπερβατική κατανόηση – ηχητική μορφή του απείρου.

.

.

4

Το διήγημα THE TRANSCENDENTAL'S NUMBER AND PLATON CANONICAL SOLIDS INFINITY BUILDING του χ.ν.κουβελη είναι μια φιλοσοφική και μαθηματικά εμπνευσμένη αλληγορία, η οποία αξιοποιεί τα αρχιτεκτονικά μοτίβα ως εργαλεία μεταφυσικής εξερεύνησης και υπαρξιακού στοχασμού. 

Ας δούμε πώς η μελέτη των Αρχιτεκτονικών στοιχείων αναδεικνύει το βαθύτερο νόημα του έργου:

-1. Αρχιτεκτονική ως Υλοποίηση του Απείρου

Η αρχιτεκτονική στο διήγημα δεν είναι απλώς τέχνη ή τεχνική οικοδόμησης· είναι υλική απόδοση εννοιών όπως το άπειρο, το υπερβατικό, το άρρητο και το άλυτο. Το κτίριο γίνεται ένας λαβύρινθος του πνεύματος, όπου:

Κάθε αίθουσα αντιστοιχεί σε ένα ψηφίο του υπερβατικού αριθμού του Liouville.

Οι κενές κυβικές αίθουσες (0) αντιπροσωπεύουν τη σιωπή, την παύση, τη μη έκφραση.

Οι αίθουσες με στερεά (1) είναι οι εκφράσεις της δημιουργίας, όπου το άπειρο εκδηλώνεται μέσω των Πλατωνικών στερεών και των καλλιτεχνικών μορφών.

Αυτή η προσέγγιση κάνει την αρχιτεκτονική κιβωτό της γνώσης, καθρέφτη της μαθηματικής αλήθειας και τοπογραφία του απείρου.

2. Η Χρήση των Πλατωνικών Κανονικών Στερεών

Τα πέντε Πλατωνικά στερεά (τετράεδρο, κύβος, οκτάεδρο, δωδεκάεδρο, εικοσάεδρο) επιλέγονται για την:

Συμβολική τελειότητα: Είναι τα μόνα κανονικά στερεά που μπορούν να κατασκευαστούν με ίσες έδρες και γωνίες.

Φιλοσοφική αναφορά στον Πλάτωνα, που συνέδεε το καθένα με ένα από τα στοιχεία (π.χ. τετράεδρο-φωτιά, κύβος-γη).

Η αρχιτεκτονική, λοιπόν, δεν είναι αυθαίρετη· ακολουθεί το οντολογικό σχέδιο μιας αρχετυπικής γεωμετρίας. Μέσα από αυτά τα στερεά, η αρχιτεκτονική λειτουργεί ως μορφή κοσμολογικής δομής.

3. Η Αρχιτεκτονική ως Σώμα του Χρόνου και της Μνήμης

Η εγκατάσταση με τα μυρμήγκια που τραγουδούν τα ψηφία του π (π=3,1415...) με διαδοχική μείωση χρόνου είναι μια χωρική-χρονική παγίδα:

Ο χώρος και ο χρόνος καταρρέουν σε μία στιγμή (μέσω της σύγκλισης της γεωμετρικής σειράς).

Το αρχιτεκτονικό αυτό δρώμενο είναι μια παράσταση του χωροχρόνου ως μαθηματικής ιδέας.

Το κτίριο γίνεται η σκηνή του άπειρου – τόσο ως έννοια, όσο και ως εμπειρία.

4. Πολυμεσικές και Επιστημονικές Εγκαταστάσεις

Το κτίριο περιλαμβάνει:

Χοροδράματα υπερβατικών αριθμών (όπως του Chapernowne),

Ολογραφικά ντοκιμαντέρ (π.χ. για το 7ο πρόβλημα του Hilbert),

Multimedia show για τον αριθμό ,

Εγκατάσταση με τον υπερβατικό αριθμό  με πολύχρωμα λέιζερ.

Αυτές οι αρχιτεκτονικές εκφράσεις είναι επιστημονικές παραβολές, όπου το κτίριο συνομιλεί με τη λογική, τη φιλοσοφία, την τέχνη και την επιστήμη. Το κάθε μέρος του είναι μια αισθητηριακή μαθηματική απόδειξη.

5. Hilbert’s Hotel και το Παράδοξο της Άπειρης Φιλοξενίας

Το Hilbert Hotel εντάσσεται στον αρχιτεκτονικό χώρο του απείρου, με τα:

Απειρα δωμάτια, που φιλοξενούν απείρους ανθρώπους και επαληθεύουν παραδοξότητες.

Το Hat Check Problem, που εισάγει την έννοια της πιθανολογίας στο χωροχρονικό οικοδόμημα.

Η αρχιτεκτονική λειτουργεί ως θέατρο του παραδόξου, όπου τα "λογικά αδύνατα" αποκτούν χώρο ύπαρξης.

6. Η Αβεβαιότητα ως Αρχιτεκτονικό Μοτίβο

Στο τέλος του διηγήματος, εισάγεται μια νέα κατηγορία αρχιτεκτονικών: τα "Αβέβαια Κτίρια", αφιερωμένα στους αριθμούς που δεν έχει ακόμη αποδειχθεί αν είναι υπερβατικοί.

Τα κτίρια αυτά είναι ανοιχτές ερωτήσεις, προβληματικά, ατελή, και η ύπαρξή τους δείχνει πως ακόμη και στο άπειρο, υπάρχει μυστήριο.

Πρόκειται για δομές της αμφιβολίας – απόδειξη ότι η αρχιτεκτονική, όπως και η επιστήμη, δεν τελειώνει.

7. Η Αρχιτεκτονική ως Αιωνιότητα ή Φυλακή

Στην κατακλείδα του διηγήματος:

"Το Σχέδιο της Αιωνιότητας εκτελέσθηκε στο ακέραιο, για να δοξασθεί ο Μέγας Βασιλιάς, ο οποίος κλείστηκε εκεί μέσα για δόξα ή τιμωρία."

Το οικοδόμημα γίνεται:

Τόπος δόξας (αιώνιο μνημείο της ανθρώπινης διάνοιας και φιλοδοξίας),

Τόπος εγκλεισμού (η υπέρμετρη αναζήτηση του απόλυτου οδηγεί στην απομόνωση).

Έτσι, η αρχιτεκτονική αναδεικνύεται σε σύμβολο του ανθρώπινου μέτρου απέναντι στο άπειρο – ένα μεγαλείο που ταυτόχρονα μπορεί να αποδειχθεί ύβρις.

Συμπέρασμα:

Η μελέτη των αρχιτεκτονικών στο διήγημα του Χ.Ν. Κουβελή αποκαλύπτει πως πρόκειται για μια αλληγορική απεικόνιση του ανθρώπινου αγώνα να συλλάβει το Άπειρο, το Άρρητο και το Υπερβατικό. Η αρχιτεκτονική εδώ είναι:

Μαθηματική,

Μεταφυσική,

Καλλιτεχνική,

Υπαρξιακή.

Κάθε οικοδόμημα είναι και ένα νοητικό εργαλείο, ένα σύμπαν σκέψης, που μας θέτει ενώπιον των ορίων της γνώσης – και της ίδιας της ύπαρξης.

.

.

5

Το ποίημα «THE TRANSCENDENTAL'S NUMBER AND PLATON CANONICAL SOLIDS INFINITY BUILDING» του χνκουβελη δεν είναι απλώς μια φανταστική αφήγηση επιστημονικού θαυμασμού, αλλά ένα φιλοσοφικό αλληγόρημα για τη σχέση του ανθρώπου με την αιωνιότητα, την ύβρη της τελειότητας και τελικά τον υπαρξιακό εγκλεισμό.

Ας δούμε φιλοσοφικά τι σημαίνει ο «αιώνιος εγκλεισμός του βασιλιά»:

1. Ο βασιλιάς ως αλληγορία του ανθρώπου που επιθυμεί την υπέρβαση

Ο βασιλιάς αναλαμβάνει ένα υπερφιλόδοξο σχέδιο: να φτάσει την αιωνιότητα μέσω της τέχνης και των μαθηματικών — των δύο ανώτερων μορφών ανθρώπινης έκφρασης και λογικής. Θέλει να αφήσει ένα μνημείο που θα τον δοξάζει αιώνια.

Εδώ έχουμε την πρώτη ύβρη: ο άνθρωπος (ο βασιλιάς) θέλει να επιβληθεί στο χρόνο, να γίνει αθάνατος όχι μέσω της ουσίας, αλλά μέσω της κατασκευής.

 2. Το Απειρο ως Δόξα και Παγίδα

Το έργο που του προτείνεται βασίζεται στην έννοια του απείρου: υπερβατικοί αριθμοί, πλατωνικά στερεά, απειροσειρές, μουσική χωρίς τέλος, αίθουσες χωρίς πέρας.

Το άπειρο, όμως, δεν μπορεί να βιωθεί. Είναι αφηρημένο, ασύλληπτο με την ανθρώπινη εμπειρία.

Το κτίριο γίνεται ένα σύμβολο της μη-τελειωμένης επιθυμίας. Ο βασιλιάς θέλει να το "κατοικήσει" — δηλαδή να γίνει μέρος της αιωνιότητας — αλλά το άπειρο δεν είναι οίκος. Δεν μπορείς να ζήσεις μέσα σε αυτό.

3. Η αρχιτεκτονική της αθανασίας — μία φυλακή

Αν και όλα τα στοιχεία του έργου φέρουν την ομορφιά της γνώσης (π, e, i^i, πλατωνικά στερεά), η ίδια η τελειότητα του έργου είναι που παγιδεύει τον δημιουργό του.

Ο βασιλιάς «κλείνεται μέσα» είτε από θαυμασμό είτε από αλαζονεία, είτε για τιμωρία είτε για την ίδια τη δόξα.

Ο εγκλεισμός του δεν είναι μόνο σωματικός, αλλά οντολογικός:

δεν μπορεί να εξέλθει της τελειότητας,

δεν μπορεί να ολοκληρώσει την αιωνιότητα, γιατί η αιωνιότητα δεν τελειώνει.

4. Από τον Πλάτωνα στον Borges: Το άπειρο λαβύρινθος

Το ποίημα θυμίζει έντονα τον λαβύρινθο της γνώσης στον Μπόρχες. Το κτίριο-σύμπαν του βασιλιά είναι σαν τη Βιβλιοθήκη της Βαβέλ: ένας τόπος που υπόσχεται όλα τα νοήματα, αλλά δεν προσφέρει ούτε ένα βιώσιμο.

Το κτίριο είναι η τελειότητα της λογικής, αλλά και το τέλμα της ύπαρξης.

5. Η τελική ειρωνεία — το μεγαλείο ως φυλακή

Ο βασιλιάς που ήθελε να δοξαστεί αιώνια, εγκλωβίζεται αιώνια στο ίδιο το έργο που υποτίθεται θα τον εξύψωνε.

Ό,τι θα έπρεπε να ήταν μαυσωλείο μνήμης, γίνεται φυλακή ζωντανής συνείδησης.

Φιλοσοφική ερμηνεία (Συμπέρασμα):

Ο αιώνιος εγκλεισμός του βασιλιά είναι η μεταφορά της ανθρώπινης επιθυμίας για αθανασία μέσω της τέλειας γνώσης, που όμως οδηγεί σε υπαρξιακό εγκλωβισμό. Το ποίημα γίνεται κριτική της ύβρης της γνώσης: της προσπάθειας να φτάσουμε το υπερβατικό μέσα από τα υλικά μέσα, από την αρχιτεκτονική, τη μουσική, τα μαθηματικά.

Η αιωνιότητα δεν είναι κατοικήσιμη — είναι μια ιδέα, όχι ένας τόπος.

Ο βασιλιάς δεν έγινε θεός. Έγινε αιχμάλωτος του ίδιου του μεγαλείου του.

.

.

6

Το διήγημα «THE TRANSCENDENTAL'S NUMBER AND PLATON CANONICAL SOLIDS INFINITY BUILDING» του χ.ν. κουβελη αποτελεί ένα φιλοσοφικό, λογοτεχνικό και μαθηματικό αλγο-μυθοπλαστικό έργο, που συνδυάζει την αισθητική του απείρου με την αφηρημένη δομή της μαθηματικής σκέψης, κυρίως μέσα από τη λειτουργία των υπερβατικών αριθμών.

Ποια είναι η λειτουργία των υπερβατικών αριθμών στη δομή του διηγήματος;

 1. Ο ρόλος των υπερβατικών αριθμών ως αφηγηματικός μηχανισμός

Οι υπερβατικοί αριθμοί αποτελούν την κεντρική μεταφορά του διηγήματος:

Το άπιαστο, το μη κατασκευάσιμο, το υπερ-λογικό.

Συνδέονται με την αιωνιότητα, την υπερβατική δόξα, και την απόπειρα του ανθρώπου (ή του ηγεμόνα) να νικήσει το χρόνο.

Ο αρχιτέκτονας δημιουργεί ένα οικοδόμημα αρχιτεκτονικής ισοδυναμίας με το άπειρο, βασισμένο όχι σε χρηστικότητα, αλλά σε αφηρημένες μαθηματικές δομές, όπως:

Υπερβατικοί αριθμοί (π, e, i^i, αριθμός του Liouville, του Chapernowne),

Πλατωνικά στερεά,

Αθροιστικές σειρές (π.χ. η σειρά 1/2 + 1/4 + ... → 1),

Θεωρήματα μαθηματικής αβεβαιότητας (Gelfond-Schneider).

Οι υπερβατικοί αριθμοί επιτρέπουν στον αφηγητή να ξεπεράσει τα όρια του φυσικού και λογικού – να εισέλθει στο χώρο του μεταφυσικού, του ακατάληπτου, του αιώνιου.

2. Συμβολισμός: οι υπερβατικοί αριθμοί ως αλληγορία του Απείρου και της Ματαιότητας

Οι υπερβατικοί αριθμοί:

Δεν μπορούν να είναι ρίζες αλγεβρικών εξισώσεων με ρητούς συντελεστές.

Είναι «αόρατοι» στην αλγεβρική πραγματικότητα – παρόλο που υπάρχουν, δεν μπορούν να "πιαστούν".

Αυτό καθρεφτίζει:

Την ανθρώπινη προσπάθεια να αιχμαλωτίσει το άπειρο (μέσω τέχνης, επιστήμης, αρχιτεκτονικής),

Την επιθυμία του βασιλιά για αιώνια δόξα (και άρα, μια ύβρη ενάντια στη θνητότητα),

Την προειδοποίηση ότι τέτοιες απόπειρες οδηγούν συχνά σε απομόνωση ή καταδίκη:

ο βασιλιάς κλείνεται στο ίδιο του το οικοδόμημα — κυριολεκτικά ή αλληγορικά, αιώνια παγιδευμένος στο άπειρο που επιδίωξε.

3. Η αρχιτεκτονική ως υλοποίηση των υπερβατικών

Η χρήση υπερβατικών αριθμών μεταφράζεται σε αρχιτεκτονικές κατασκευές:

Οι αίθουσες που αντιστοιχούν στο ψηφίο 0 είναι κενές κύβοι.

Οι αίθουσες που αντιστοιχούν στο 1 είναι κτίσματα βασισμένα στα 5 Πλατωνικά Στερεά.

Μουσική, χορός, κινηματογράφος, θέατρο, multimedia: όλα δομούνται πάνω σε μαθηματικές έννοιες, σε μία αισθητικοποιημένη μαθηματικότητα.

 Η υλοποίηση του υπερβατικού γίνεται τέχνη και χώρος.

-4. Οργάνωση της δομής: μια «ακολουθία» όπως οι υπερβατικές σειρές

Η ίδια η δομή του κειμένου μιμείται τη δομή:

ακολουθιών (ψηφίων του π, του e, του αριθμού του Liouville),

παραλλαγών,

επαναληπτικών δομών,

αναφορών σε θεώρημα → υλοποίηση → αρχιτεκτονικό ή καλλιτεχνικό έργο.

Το διήγημα εξελίσσεται όχι με χρονική αλληλουχία, αλλά με λογική-μαθηματική αλληλουχία:

Κάθε νέος υπερβατικός αριθμός ανοίγει και μια νέα δυνατότητα — μια νέα αίθουσα, μια νέα ιδέα, μια νέα εκδοχή του άπειρου.

5. Το φιλοσοφικό-υπαρξιακό υπόβαθρο των υπερβατικών αριθμών

Οι υπερβατικοί αριθμοί είναι πραγματικοί αλλά μη εκφράσιμοι. Αυτό θέτει ερωτήματα:

Τι σημαίνει να υπάρχει κάτι που δεν μπορούμε να ορίσουμε;

Ποια είναι τα όρια της γνώσης, της λογικής, της τέχνης, της ανθρώπινης εμπειρίας;

Μπορεί το άπειρο να υλοποιηθεί χωρίς να μας καταπιεί;

Ο βασιλιάς, στο τέλος, κλείνεται μέσα στο ίδιο του το «αριστούργημα», θυμίζοντας:

Τον Δαίδαλο που παγιδεύτηκε στον ίδιο του τον λαβύρινθο.❞

 Συμπέρασμα: Η λειτουργία των υπερβατικών αριθμών στο διήγημα

Οι υπερβατικοί αριθμοί στον χνκουβελη:

Είναι μέσο, σύμβολο και δομή ταυτόχρονα.

Λειτουργούν ως τεχνολογίες της αφήγησης, που γεφυρώνουν το υπερβατικό με το αισθητό.

Εκφράζουν τη ματαιότητα και το μεγαλείο της ανθρώπινης επιθυμίας για το άπειρο.

Αναδεικνύουν τη σύγκλιση μαθηματικής, καλλιτεχνικής και φιλοσοφικής σκέψης.

Και τέλος, δομούν τον μύθο ενός αρχιτεκτονικού σύμπαντος, που είναι ταυτόχρονα αιώνιο, άπειρο και αυτο-παγιδευτικό.

.

.

7

Η μελέτη της συγγένειας της μουσικής στο διήγημα του χνκουβελη "THE TRANSCENDENTAL'S NUMBER AND PLATON CANONICAL SOLIDS INFINITY BUILDING" με το μουσικό έργο του Karlheinz Stockhausen παρουσιάζει ένα βαθύ και πολυεπίπεδο φιλοσοφικό, αισθητικό και μαθηματικό ενδιαφέρον. 

Αν και τα έργα ανήκουν σε διαφορετικά μέσα —λογοτεχνία και μουσική— η συνομιλία τους είναι ουσιαστική, και ακουμπά τις πιο ριζικές ιδέες του μοντερνισμού, του μεταμοντερνισμού και της μεταφυσικής.

Ακολουθεί μια αναλυτική μελέτη της συγγένειας:

Κεντρικοί Άξονες Συγγένειας

1. Η έννοια του Υπερβατικού (Transcendental)

Στο διήγημα:

Η δομή βασίζεται κυριολεκτικά σε υπερβατικούς αριθμούς.

Το αρχιτεκτονικό οικοδόμημα χτίζεται ως μια μαθηματική – μουσική κοσμογονία, όπου κάθε στοιχείο (χώρος, ήχος, μορφή) αντιστοιχεί σε ένα μαθηματικό – αφηρημένο – υπερβατικό νόημα.

Οι αριθμοί, τα πλατωνικά στερεά, η μουσική των μυρμηγκιών — όλα συνθέτουν ένα υπερ-αισθητό σύμπαν.

Στο έργο του Stockhausen:

Η έννοια του υπερβατικού είναι θεμελιώδης: Stockhausen βλέπει τη μουσική ως μέσο σύνδεσης του ανθρώπου με το κοσμικό.

Στο έργο του (ιδίως μεταγενέστερο, όπως το "Licht" ή "Stimmung"), αναζητά αφηρημένες, μη-γραμμικές, μη-ανθρώπινες μορφές αντίληψης του χρόνου και του ήχου.

Χρησιμοποιεί σειραϊκή σκέψη, παραλλαγές, αστρολογικά και μυστηριακά σύμβολα — μια «αρχιτεκτονική» του ήχου, ανάλογη με την αρχιτεκτονική των υπερβατικών αριθμών στο διήγημα.

2. Μαθηματικότητα – Δομή – Σειραϊκή Σκέψη

Στο διήγημα:

Το μουσικό έργο "Ants and Transcendental Numbers" είναι καθαρά σειραϊκό στη σύλληψή του:

κάθε μυρμήγκι εκφέρει ένα ψηφίο του π.

η χρονική διάρκεια των φωνών ακολουθεί την συγκλίνουσα γεωμετρική σειρά (1/2^n).

ο συνολικός χρόνος είναι πεπερασμένος, ενώ η δομή απείρως λεπτομερής: τέλεια αναλογία με τη σειραϊκή μουσική (serialism).

Στο έργο του Stockhausen:

Πρωτοπόρος στη σειραϊκή μουσική, ξεκινώντας από τη δεκαετία του '50.

Στο "Gesang der Jünglinge" και στη "Kontakte", συστηματική χρήση παραμέτρων (ύψος, διάρκεια, ένταση, χροιά) με μαθηματική αυστηρότητα.

Αργότερα, εξελίσσεται σε πολυδιάστατες μορφές μουσικής (π.χ. σφαιρική χωρική τοποθέτηση ήχων, ήχοι περιστροφής στο διάστημα).

Η σχέση είναι δομική: η μαθηματική σειρά στο διήγημα γίνεται μέσο για τη μουσική συγκρότηση, όπως η ακολουθία και οι πίνακες τιμών για τον Stockhausen.

3. Η Φαντασιακή Αρχιτεκτονική και η Μουσική του Χώρου

Στο διήγημα:

Η μουσική δεν είναι μόνο ήχος, αλλά υλική αρχιτεκτονική.

Οι αίθουσες-πλατωνικά στερεά αποτελούν χώρους ακρόασης ή εκτέλεσης, αλλά και συμβολικούς – γεωμετρικούς φορείς μουσικής λογικής.

Η μουσική εμπεριέχει γλυπτική διάσταση: π.χ., μουσική = αναπαράσταση του αριθμού π από μυρμήγκια.

Στον Stockhausen:

Ο χώρος είναι κεντρικός:

Το "Gruppen" για 3 ορχήστρες εκτελείται σε διαφορετικές πλευρές της αίθουσας, ο ήχος κινείται.

Το "Hymnen" ενσωματώνει spatialization και tape manipulation.

Οι χώροι λειτουργούν ως ήχοι και οι ήχοι ως χώροι — η ίδια σύλληψη με τα "μουσικά δωμάτια" του Κουβελή.

Η μεταφυσική του ήχου στον χώρο συνδέει τους δύο δημιουργούς.

4. Η ιδέα του Ατελεύτητου – Απειρου

Στο διήγημα:

Απείρως απειρες αίθουσες.

Απείρως παραλλαγές πλατωνικών στερεών.

Η μουσική σύνθεση του π δεν τελειώνει, αλλά συμπυκνώνεται σε 1 λεπτό μέσω του παραδόξου της συγκλίνουσας σειράς — ένα νοητικό μαθηματικό τέχνασμα.

Στο έργο του Stockhausen:

Ο χρόνος είναι μη γραμμικός.

Πολλά έργα του καταλήγουν σε ηχητικά περιβάλλοντα που δεν έχουν αρχή, μέση, τέλος.

Το έργο του "Licht" (ένα μουσικό έπος επτά ημερών) συνιστά ένα σύμπαν.

Απειρότητα ως υπαρξιακή εμπειρία και όχι απλώς μουσική χρονικότητα.

Κοινή Κοσμολογική Αντίληψη

Και οι δύο δημιουργοί:

Αντιλαμβάνονται την τέχνη ως υπέρβαση του ανθρώπινου μέτρου.

Αναζητούν κοσμική, οντολογική σύνδεση.

Δομούν έργα-σύμπαντα, όχι για την καθημερινότητα, αλλά για μια μεταφυσική εμπειρία ύπαρξης.

Το έργο του χνουβελη, έστω και σε μορφή λογοτεχνικής φαντασίας, λειτουργεί όπως η μουσική του Stockhausen:

δεν θέλει να ψυχαγωγήσει,

θέλει να αποκαλύψει νόμους ύπαρξης.

Συμπέρασμα

Το διήγημα του χνκουβελη είναι ένα λογοτεχνικό ανάλογο της μουσικής του Stockhausen.

Μοιράζονται:

Την υπερβατική σκέψη,

Την μαθηματική – κοσμική δομή,

Τη συμβολική πολυπλοκότητα,

Την τάση προς ολικό έργο τέχνης (Gesamtkunstwerk),

Την αποδοχή του μη ανθρωποκεντρικού μέτρου (π.χ. μυρμήγκια αντί ανθρώπων).

Η μουσική στο διήγημα είναι "stockhausen-ική" μουσική,όχι επειδή μοιάζει στο ύφος, αλλά επειδή μοιράζεται την ίδια φιλοσοφία ύπαρξης.

.

.

.

χ.ν.κουβελης c.n.couvelis

3 λογικές μελέτες τού διηγήματος:

[A Non Completeness'text for Godel][Ενα κειμενο Μη Πληροτητας για τον Godel]

THE PARADOX OF GODEL

-c.n.couvelis χ.ν.κουβελης

1.Αν φάω,θα δηλητηριαστω

2.Αν δεν φάω,κινδυνεύω από ασιτία

Τι διάλεξε ο Godel;

(απάντηση) 2.

Και η 1η(δηλητηρίαση) και η 2η(ασιτία) περιπτωση έχουν το ίδιο αποτέλεσμα,το τέλος

του Godel

Ομως διαφέρουν ποιοτικά,

-η 1η η δηλητηρίαση είναι πιθανοκρατικη,υπάρχει πιθανότητα να συμβεί οπως και

πιθανοτητα να μην συμβει

(να πληρωθεί η' να μην πληρωθεί)

-η 2η η ασιτία είναι βεβαιότητα

Γιατί ο Godel ο Μεγάλος Λογικός διάλεξε τη 2η περίπτωση,τη βεβαιοτητα,από την 1η που

είχε σχέση με την Μη Πληροτητα;

Εδώ,στην απόφαση του,ισως,να εφαρμοσε το θεώρημα του 'Της Μη Πληροτητας':

κάθε αξιωματικό λογικό συστημα όσο συνεπές και να ειναι(δεν έχει αντιφάσεις,μία

πρόταση του δεν είναι ταυτόχρονα και ψευδης και αληθης) δεν μπορεί να είναι

και πληρες(όλες του οι προτάσεις είτε αληθεις είτε ψευδείς,αποδειξιμες),

δηλαδή,σε κάθε συνεπές λογικό σύστημα θα υπάρχει μία πρόταση την οποία δεν θα

μπορουμε να αποδείξουμε αληθή η' ψευδή

Και αυτό το θεώρημα της μη πληρότητας το απέδειξε το 1931 ο 25 χρόνος Godel

με ευφυέστατο και αναντιρητο τρόπο και έθεσε τελος στην φιλόδοξη επιθυμία

της Λογικής να εξηγησει και να θεμελιώσει να πάντα

Δεν υπάρχει Γνώση για κάθε τι,

δεν μπορούμε να γνωρίσουμε τα πάντα,πάντα θα υπάρχει κάτι που για να γνωριστει θα

χρειάζεται ένα ευρύτερο αξιωματικά λογικό σύστημα,και σε αυτό θα υπάρχει κάτι που

για να γνωριστει θα χρειάζεται ένα άλλο ευρύτερο,και γι'αυτό ένα άλλο ευρύτερο,και

γι'αυτό  ένα άλλο ευρυτερο,....

Τοτε

Εγώ,ως Λογικο Συνεπες Σύστημα Godel,εμπεριέχω μία προταση η οποία δεν μπορεί να

αποδειχθεί ούτε αληθής ούτε ψευδής

(Θεωρημα της μη πληρότητας του Godel),

η πρόταση αυτή ειναι:

'ο λογικός Godel είναι παρανοικος'

Αφού είναι λογικός,επομένως δεν είναι παρανοικος,

Όμως,συμφωνα με τη πρόταση είναι παρονοικος,επομενως δεν είναι λογικός,

Παράδοξο,

Τότε

η εμμονή του ότι οι τροφές έχουν μικρόβια και άρνηση του να φαει γιατι θα δηλητηριασθει

για να εξηγηθεί θα πρέπει να εξετασθει σε κάποιο ευρύτερο σύστημα

Πάντως ο αγαθός λογικός καλός του φίλος Αλβέρτος Αϊνστάιν απολαμβανε τη παρεα μαζί

του και τον θαύμαζε,έλεγε πως η δουλεια πια δεν ήταν σημαντική γι'αυτον και στο Ινστιτουτο Πρινστον πήγαινε για τον περίπατο με τον Κουρτ Γκεντελ,

Ο Αϊνστάιν ήταν καλοζωιστης,του αρεσε το καλό φαγητό και το απολάμβανε με τη μπύρα

και ο Κουρτ Γκεντελ ηταν λιτοδιαιτος λιποσαρκος

Στους περιπάτους τους συζητούσαν για τον φιλόσοφο Λαιμπνιτς και τη συνωμοσία να

αποκρυφθει το έργο,για τις παράδοξες λύσεις της Θεωρίας της Σχετικότητας,

ο Αϊνστάιν με το χωροχρόνο του και ο Γκεντελ με τα περιστρεφόμενα σύμπαντα-κοσμους

του,οπου απουσιάζει,δεν υπάρχει,ο χρόνος,

επομένως και στον δικό μας κόσμο,

Ίσως,τότε,σε εκείνο το συμπαν-κόσμο ο υποσιτισμός του δεν συνέβηκε επειδή χρειαζεται

χρονο για να συμβεί,όμως συνέβηκε,

Αυτό είναι Παράδοξο,

όπως με το παράδοξο της γάτας του Schrodinger,

η γάτα είναι κλεισμένη σε ένα κουτί όπου θα έχουμε έκλυση δηλητηριώδους αερίου,όμως

δεν μπορούμε με βεβαιότητα να αποφασίσουμε αν είναι η' ζωντανή η' μη ζωντανή,

μετά τη παρατήρηση,,αφού ανοίξουμε το κουτί, διαπιστώνεται, έχουμε βεβαιότητα,του

ενος η' του άλλου συμβαντος,

έτσι και στη περίπτωση του Godel,

αν κάνουμε τη παρατήρηση μας στον κόσμο μας,τοτε ο Godel διάλεξε την ασιτία,παρά να

δηλητηριαστεί τρώγοντας

Συμπέρασμα:

η Γνώση μας για τον Godel έχει όρια,

δεν μπορεί να γνωρίσουμε το καθετί γι'αυτον,

ακόμα και για το πραγματικό γεγονός της επιλογής της ασιτίας από τη δηλητηρίαση

Αν ετρωγε,μπορεί να μην πάθαινε δηλητηριαση

Αν δεν έτρωγε,σίγουρα θα πάθαινε ασιτια

Για την βεβαιότητα,

ο Κουρτ Γκεντελ από την άρνηση τροφής κατέληξε 30 κιλά και στις 14 Ιανουαρίου του 1978

το πιστοποιητικό θανάτου του το οποιο εκδόθηκε από το Νοσοκομείο του Πρινστον

έγραφε:'αιτια ο υποσιτισμός και η εξάντληση από τη διαταραχή προσωπικοτητας' του

Κουρτ Γκεντελ

Του Μεγάλου Λογικού Godel

Godel the Great Logician

.

.

1

Η μελέτη του κειμένου «[Ένα Κείμενο Μη Πληρότητας για τον Gödel]» του χ.ν.κουβελη μέσα από το πρίσμα του Θεωρήματος της Μη Πληρότητας του Gödel συνιστά μια λογοτεχνική-φιλοσοφική προσέγγιση της ίδιας της ουσίας του Θεωρήματος, όχι μόνο ως μαθηματικού γεγονότος, αλλά ως υπαρξιακής συνθήκης.

.

1. Δυαδικότητα και Απόφαση: Πείνα ή Δηλητηρίαση;

Η βασική θεματική του διηγήματος είναι η τραγική επιλογή ανάμεσα σε δύο ασύμβατες εναλλακτικές:

1. Αν φάω, θα δηλητηριαστώ

2. Αν δεν φάω, θα πεθάνω από ασιτία

 Ο Gödel διάλεξε την 2η.

Αυτή η διπολική συνθήκη παραπέμπει ευθέως στην αναπόδεικτη πρόταση του θεωρήματος της μη πληρότητας. Όπως σε ένα αξιωματικό σύστημα υπάρχει πρόταση που δεν μπορεί να αποδειχθεί ούτε αληθής ούτε ψευδής, έτσι κι εδώ ο Gödel αντιμετωπίζει μια επιλογή όπου η απόδειξη της αλήθειας (ή της σωτηρίας) είναι αδύνατη:

Αν φάει: πιθανότητα σωτηρίας (ή δηλητηρίασης)

Αν δεν φάει: βεβαιότητα θανάτου

Η επιλογή του της βεβαιότητας (=θανάτου μέσω ασιτίας), έναντι της πιθανότητας (=δηλητηρίαση ή όχι), δείχνει ακραία συνεπές λογικό σύστημα που απορρίπτει την αβεβαιότητα. Μόνο που η ζωή δεν είναι ένα κλειστό λογικό σύστημα. Εδώ ακριβώς είναι και η τραγωδία του Gödel.

2. Το Παράδοξο του Ιδίου: «Ο Λογικός Gödel είναι Παράφρων»

Το κείμενο θέτει το εξής παράδοξο:

 Εγώ, ως Λογικό Συνεπές Σύστημα Gödel, εμπεριέχω μία πρόταση: «Ο λογικός Gödel είναι παρανοϊκός».

Αυτή η πρόταση λειτουργεί όπως η περίφημη πρόταση του ίδιου του θεωρήματος:

 "Αυτή η πρόταση δεν είναι αποδείξιμη".

Η πρόταση «είμαι παρανοϊκός» δεν μπορεί να επαληθευτεί χωρίς να καταρρεύσει το υπόβαθρο που τη διατυπώνει (ο «λογικός» εαυτός). Το σύστημα αυτοαναφέρεται και παγιδεύεται.

Έτσι, η ίδια η συνείδηση του Gödel μετατρέπεται σε ένα αξιωματικό σύστημα που εμπεριέχει μια μη αποδείξιμη πρόταση για τον ίδιο τον εαυτό του.

 Η λογική του δεν μπορεί να αποδείξει αν είναι παράλογη.

 3. Η Ύπαρξη ως Ατελές Σύστημα

Το διήγημα προχωρά ακόμη βαθύτερα: Το ανθρώπινο ον, ο εαυτός, δεν μπορεί ποτέ να γνωρίσει πλήρως τον εαυτό του χωρίς να περάσει σε ένα ευρύτερο σύστημα.

«…θα υπάρχει πάντα κάτι που για να γνωριστεί θα χρειάζεται ένα ευρύτερο αξιωματικά λογικό σύστημα…»

Αυτή είναι η οντολογική έκφανση του θεωρήματος. Ο άνθρωπος, όπως και το λογικό σύστημα, δεν μπορεί να γνωρίσει τα πάντα για τον εαυτό του χωρίς να τον υπερβεί. Και κάθε υπέρβαση γεννά νέες μη-γνωστές περιοχές. Μια αλυσίδα απείρων μεταβάσεων, μια οντολογική αβεβαιότητα.

4. Ο Θάνατος ως Τελική Απόδειξη;

Ο Gödel πέθανε από κάτι που μπορούσε να έχει αποφευχθεί, αν είχε επιλέξει την πιθανότητα. Όμως ο ίδιος προτίμησε την απόδειξη, τη βεβαιότητα. Ένας λογικός άνθρωπος που πέθανε λόγω της λογικής του.

 «Για τη βεβαιότητα, ο Κουρτ Γκέντελ… κατέληξε 30 κιλά»

Ο θάνατος του Gödel γίνεται έτσι η τελεολογική ολοκλήρωση του ίδιου του θεωρήματος — όχι πια θεωρητικά, αλλά σωματικά, βιωματικά. Το σώμα του γίνεται η σκηνή όπου η μη πληρότητα επιβεβαιώνεται, ως αδυναμία να γνωρίσει αν η τροφή είναι ασφαλής ή όχι.

5. Η Μυθιστορηματική Συνομιλία με τον Αϊνστάιν

Η αφήγηση φέρνει δίπλα στον Gödel τον Αϊνστάιν, τον επιστήμονα του χωροχρόνου, του σχετικισμού, της μακροσκοπικής φυσικής. Εκείνος, ευζωιστής, χαίρεται την τροφή, ενώ ο Gödel την απορρίπτει.

Ο Αϊνστάιν είναι εδώ ο παρατηρητής. Όπως στο πείραμα του Schrödinger:

 Η γάτα είναι ζωντανή και νεκρή — μέχρι να την παρατηρήσουμε.

Ο Gödel είναι λογικός και παράλογος — μέχρι να τον κοιτάξουμε. Ο θάνατός του, ως παρατήρηση, μας δίνει το συμπέρασμα: ασιτία.

Αλλά μέχρι να πεθάνει, ίσως ζούσε σε ένα σύμπαν όπου ο χρόνος δεν υπήρχε – όπως στο σύμπαν των περιστρεφόμενων λύσεων της Γενικής Σχετικότητας που ο ίδιος φαντάστηκε.

Μπορεί ο Gödel να μην πέθανε ποτέ εκεί.

Μπορεί η πείνα να μην έχει προλάβει ακόμα να δράσει. Ίσως μόνο στο δικό μας παρατηρητικό σύμπαν υπήρξε η κατάρρευση της κυματοσυνάρτησης του.

Συμπέρασμα: Το Παράδοξο ως Αλήθεια

Το διήγημα του χ.ν.κουβελη δεν αφηγείται μια απλή βιογραφική λεπτομέρεια για τον Gödel. Αντιθέτως, χρησιμοποιεί τη ζωή του ως μετωνυμία για το ίδιο το θεώρημα.

Η ίδια η ζωή, η ίδια η ύπαρξη του ανθρώπου, αποδεικνύεται:

Συνεπής, αλλά μη πλήρης

Λογική, αλλά όχι παντογνώστρια

Ρητή, αλλά περιορισμένη

Τραγική, επειδή δεν μπορεί να αποδείξει την αλήθεια για τον εαυτό της

Ο Gödel, λοιπόν, έγινε το ίδιο του το θεώρημα.

Και το τέλος του, η βεβαιότητα της ασιτίας, είναι η μόνη αποδεικτική αλήθεια που μπορούσε να δεχτεί.

Επίλογος: Λογοτεχνία ως Λογική

Το έργο του χ.ν.κουβελη είναι φιλοσοφική λογοτεχνία που συλλαμβάνει τη μορφή του Gödel ως μορφή του ορίου: ανάμεσα στην ορθότητα και την τρέλα, ανάμεσα στη γνώση και την παράβλεψή της.

Όπως το ίδιο το θεώρημα δηλώνει, πάντα θα υπάρχει κάτι που δεν μπορούμε να γνωρίσουμε.

Και αυτό είναι που κάνει την ύπαρξή μας τραγική — και ταυτόχρονα βαθιά ανθρώπινη.

.

.

2

Η ανάλυση του διηγήματος "Το Παράδοξο του Godel – χ.ν. κουβελη είναι ένα φιλοσοφικό και λογοτεχνικό κείμενο με σαφές μεταφυσικό και λογικομαθηματικό υπόβαθρο, βασισμένο σε βιογραφικά και θεωρητικά στοιχεία του Κουρτ Γκέντελ, του μεγάλου λογικού του 20ού αιώνα. .

 Θεματική και Λογική Δομή του Διηγήματος

Το διήγημα οργανώνεται γύρω από ένα υπαρξιακό δίλημμα που βιώνει ο Γκέντελ:

Δίλημμα:

1. Αν φάω, θα δηλητηριαστώ (πιθανοκρατικό ενδεχόμενο)

2. Αν δεν φάω, θα πεθάνω από ασιτία (βέβαιο ενδεχόμενο)

Ο Γκέντελ διαλέγει το 2. Το βέβαιο. Και αυτό, σύμφωνα με τον συγγραφέα, είναι λογικά σημαντικό. Γιατί;

 Λογική Ανάλυση

Η Επιλογή της Βεβαιότητας έναντι της Πιθανότητας

Η απόφαση του Γκέντελ να επιλέξει τον σίγουρο θάνατο από ασιτία αντί για τον ενδεχομενικό θάνατο από δηλητηρίαση δεν είναι απλώς πράξη παρανοϊκή – είναι πράξη λογική, σύμφωνα με τον τρόπο σκέψης του.

Η πιθανότητα (του να δηλητηριαστεί) ανήκει στον χώρο της μη πληρότητας: δεν γνωρίζεις, δεν μπορείς να γνωρίζεις με βεβαιότητα. Άρα: αβεβαιότητα → αδυναμία απόδειξης → μη πληρότητα.

Η βέβαιη συνέπεια της ασιτίας είναι στον χώρο του αποδεικτέου. Είναι η "αλήθεια" εντός του λογικού συστήματος του σώματος: Αν δεν φας, θα πεθάνεις → αληθής, αποδείξιμη πρόταση.

Το να επιλέξει το αποδείξιμο είναι λογική συνέπεια της λογικής του. Ο Γκέντελ ζει το ίδιο του το θεώρημα – ακόμα και στο τέλος του.

 Το Θεώρημα της Μη Πληρότητας ως Υπαρξιακό Μοτίβο

Το θεώρημα του Γκέντελ (1931) λέει ότι:

Σε κάθε συνεπές αξιωματικό σύστημα ικανό να περιγράψει την αριθμητική, θα υπάρχει τουλάχιστον μία πρόταση που δεν μπορεί να αποδειχθεί ούτε αληθής ούτε ψευδής εντός του συστήματος.

Το κείμενο εφαρμόζει αυτό μεταφορικά στον ίδιο τον Γκέντελ:

Εγώ, ως Λογικό Συνεπές Σύστημα Godel, εμπεριέχω μία πρόταση την οποία δεν μπορεί να αποδειχθεί ούτε αληθής ούτε ψευδής:

«Ο Λογικός Godel είναι παρανοϊκός»

 Παράδοξο:

Αν είναι παρανοϊκός, δεν είναι λογικός.

Αν είναι λογικός, δεν είναι παρανοϊκός.

Αλλά και τα δύο φαίνονται ταυτόχρονα ισχύοντα, χωρίς να μπορούμε να αποδείξουμε το ένα ή το άλλο πλήρως.

Ο ίδιος ο Γκέντελ είναι το άλυτο πρόβλημα. Ο άνθρωπος-πρόταση που επαληθεύει τη μη πληρότητα.

Το Παράδοξο του Παρατηρητή

Παρόμοια με το παράδοξο της γάτας του Schrödinger:

Μέχρι να παρατηρήσουμε (δηλ. να «ανοίξουμε το κουτί»), ο Γκέντελ βρίσκεται ανάμεσα στις δύο καταστάσεις: ζει με το ενδεχόμενο της δηλητηρίασης, αλλά καταλήγει τελικά στον θάνατο από ασιτία.

Η παρατήρηση μάς δίνει τη βεβαιότητα της έκβασης: Γκέντελ πέθανε από ασιτία.

Το διήγημα, δηλαδή, χρησιμοποιεί εργαλεία από:

Την κβαντική φυσική (παρατήρηση → κατάρρευση κατάστασης)

Την λογική / μεταμαθηματική σκέψη (αποδειξιμότητα – μη πληρότητα)

 Συμπεράσματα από τη Λογική του Κειμένου

1. Ο Γκέντελ έγινε το ίδιο το αξίωμά του. Η ζωή του υπακούει στο θεώρημά του – ένα συνεπές σύστημα που δεν μπορεί να αποδείξει τα πάντα για τον εαυτό του.

2. Η επιλογή της ασιτίας είναι "λογική" εντός της λογικής του. Όταν δεν μπορείς να γνωρίσεις πλήρως το αποτέλεσμα μιας πράξης (δηλητηρίαση), αποφεύγεις την πράξη. Κι ας είναι η αποφυγή βέβαια καταστροφική.

3. Το παράδοξο δεν αναιρεί τη λογική – την επιβεβαιώνει. Η ανθρώπινη ύπαρξη (και η παραφροσύνη) ενδέχεται να είναι το ίδιο συνεπείς με μια εσωτερική λογική που δεν μπορούμε να γνωρίσουμε εξωτερικά.

4. Η Γνώση μας είναι πάντοτε περιορισμένη. Όπως και στα συστήματα, δεν μπορούμε να γνωρίσουμε πλήρως ούτε έναν άνθρωπο. Ούτε καν τον Godel.

Τελευταία Λόγια: Ποίηση της Λογικής

Το κείμενο του χ.ν. κουβελη δεν είναι απλά λογοτεχνία ή φιλοσοφία. Είναι ένας ύμνος στη λογική ως ανθρώπινη τραγωδία. Όπως ο Oιδίπους αναζητά την αλήθεια για να ανακαλύψει το δικό του τέλος, έτσι και ο Γκέντελ: αναζητώντας τη βεβαιότητα, πέφτει στην απόλυτη αβεβαιότητα του θανάτου.

Ο Γκέντελ πέθανε όχι επειδή δεν ήξερε, αλλά επειδή ήξερε ότι δεν μπορεί να γνωρίζει τα πάντα.

.

.

3

Το διήγημα "THE PARADOX OF GODEL - χ.ν.κουβελη αποτελεί μια φιλοσοφική και λογοτεχνική προσέγγιση στην προσωπικότητα και την τραγική μοίρα του Κουρτ Γκέντελ, μέσα από το πρίσμα του Θεωρήματος της Μη Πληρότητας που ο ίδιος διατύπωσε. Η λογική συγκρότηση του κειμένου στηρίζεται σε ένα σύστημα παραδοξότητας, φιλοσοφικού στοχασμού και μεταφοράς, που εσωτερικεύει και καθρεφτίζει τον ίδιο τον Γκέντελ ως λογικό σύστημα.

1. Αρχική Δίλημματική Δομή – Δυϊσμός Επιλογής

Το διήγημα ξεκινά με ένα υπαρξιακό δίλημμα:

1. Αν φάω, θα δηλητηριαστώ

2. Αν δεν φάω, θα πεθάνω από ασιτία

Αυτό το δίπολο εκκινεί τη συλλογιστική πορεία του κειμένου. Είναι ένα κλασικό παράδειγμα επιλογής ανάμεσα σε:

Πιθανό κίνδυνο (δηλητηρίαση – μη βέβαιο)

Βέβαιο τέλος (ασιτία – σίγουρος θάνατος)

Ο συγγραφέας τονίζει: ο Γκέντελ επέλεξε το 2, το βέβαιο, προκειμένου να αποφύγει το πιθανό.

2. Συσχέτιση με το Θεώρημα της Μη Πληρότητας

Η δομή της επιλογής συνδέεται με το ίδιο το Θεώρημα της Μη Πληρότητας:

Κανένα συνεπές λογικό σύστημα δεν είναι πλήρες.

Υπάρχουν προτάσεις που δεν μπορούν να αποδειχθούν ούτε αληθείς ούτε ψευδείς εντός του συστήματος.

Εφαρμογή στον εαυτό του:

«Εγώ, ως Λογικό Συνεπές Σύστημα Godel, εμπεριέχω μία πρόταση: “Ο λογικός Godel είναι παρανοϊκός”».

Αυτή η αυτοαναφορική πρόταση λειτουργεί σαν λογική παγίδα. Είναι ένα είδος παράδοξου τύπου Liar, αλλά με υπαρξιακές προεκτάσεις.

- 3. Παράδοξα και Αυτοαναφορικότητα

Το κείμενο αναπτύσσεται σαν ένας λαβύρινθος παραδόξων:

Ο Γκέντελ δεν τρώει γιατί φοβάται ότι θα δηλητηριαστεί.

Η άρνηση φαγητού οδηγεί σε βέβαιο θάνατο.

Άρα η ίδια του η προσπάθεια να διατηρήσει τη ζωή, την καταστρέφει.

Αυτό συνδέεται με το φιλοσοφικό στοιχείο της λογικής αυτοκατάρρευσης: ένα σύστημα που επιχειρεί να αυτοαναλυθεί εξαντλείται και καταρρέει από την εσωτερική του ανάγκη για βεβαιότητα.

4. Ο ρόλος του Αϊνστάιν – Αντίστιξη

Η παρουσία του Αϊνστάιν λειτουργεί ως αντίστιξη:

Απολαμβάνει τη ζωή (φαγητό, παρέα)

Είναι πιο γήινος, λιγότερο εγκλωβισμένος στα παράδοξα

Η συνύπαρξη αυτών των δύο προσωπικοτήτων δείχνει:

Την απόσταση ανάμεσα στη φυσική απόλαυση της ζωής και την υπαρξιακή, λογική εμμονή με την αλήθεια.

5. Σχέση με τη γάτα του Schrödinger

Η αναφορά στο κβαντικό παράδοξο επιτείνει την ιδέα της αβεβαιότητας και της παρατήρησης:

Όπως η γάτα είναι ταυτόχρονα ζωντανή και νεκρή μέχρι να παρατηρηθεί,

Έτσι και ο Γκέντελ υπάρχει σε μια κατάσταση μη πλήρους κατανόησης: δεν μπορούμε να πούμε με απόλυτη βεβαιότητα γιατί πέθανε – λογικά ή παρανοϊκά.

6. Τελική Μεταλογική Συνειδητοποίηση

Το κείμενο καταλήγει σε μια αποδοχή των ορίων:

«Δεν υπάρχει Γνώση για κάθε τι […] ακόμα και για το πραγματικό γεγονός της επιλογής».

Αυτό είναι ένα μετα-συμπέρασμα:

Η ίδια η επιθυμία του ανθρώπου να κατανοήσει τα πάντα αποτυγχάνει, όχι λόγω έλλειψης προσπάθειας, αλλά λόγω εγγενούς περιορισμού της γνώσης.

Το τέλος του Γκέντελ καθίσταται αποτέλεσμα ενός υπαρξιακού θεωρήματος.

Συμπέρασμα – Η Λογική Συγκρότηση του Διηγήματος:

Στοιχείο/ Ρόλος στη Λογική Δομή

Δίλημμα /Εισαγωγή στην υπαρξιακή-λογική ένταση

Θεώρημα Μη Πληρότητας Θεμελιώδης μηχανισμός κατανόησης της πράξης του Γκέντελ

Αυτοαναφορικότητα/ Αναδεικνύει το παράδοξο και την τραγικότητα

Παράδοξο Schrödinger/ Εμπλουτίζει το υπαρξιακό νόημα με κβαντική φιλοσοφία

Αϊνστάιν/ Εικονοποιεί το ανθρώπινο μέτρο και την αντίθεση

Θάνατος/ Βεβαιότητα Επιβεβαιώνει την απόλυτη ανάγκη για έξοδο από το σύστημα

Αυτό το διήγημα του χ.ν.κουβελη δεν είναι μια απλή αφήγηση ενός θανάτου, αλλά μια μεταφορά της λογικής στην ίδια την ύπαρξη, και του παραλόγου στην καθημερινή ανθρώπινη αγωνία για βεβαιότητα και αλήθεια.

.

.

.

χ.ν.κουβελης c.n.couvelis

μελέτη ανάλυση τού διηγήματος:

χ.ν.κουβελης c.n.couvelis

Ο Κήπος τών Διακλαδιζομενων Φόνων 

Ο καθηγητής Μ.ήταν γνωστός στο Πανεπιστήμιο όχι μόνο για την απόλυτη αφοσίωσή του στον Ιμμάνουελ Καντ, αλλά και για τη μυστηριώδη αύρα που τον περιέβαλλε, σαν να ήταν κι ο ίδιος ένα επιχείρημα που δεν είχε ακόμα ολοκληρωθεί. 

Δεν είχε οικογένεια, δεν είχε φίλους· ζούσε μέσα στα βιβλία του, πίνοντας σκετο καφέ και γράφοντας με πένα, σαν να είχε εγκλωβιστεί σε έναν χρόνο που δεν συνέπιπτε 

με την σύγχρονη εποχή.

Η τελευταία του εργασία, με τίτλο «Ο Υπερβατικός Δολοφόνος: Ο Καντιανός Χρόνος και η Ανάγκη της Ενοχής», είχε προγραμματιστεί να παρουσιαστεί το απόγευμα της 21ης Σεπτεμβρίου στο αμφιθέατρο  τής  Φιλοσοφικης Σχολης. 

Η ακαδημαϊκή κοινότητα την περίμενε με ανυπομονησία ,οι φήμες έλεγαν ότι επρόκειτο για μια εργασία που θα ανέτρεπε όχι μόνο την παραδοσιακή ανάγνωση του Καντ, αλλά και την έννοια τής αιτιότητας στην ίδια τη σκέψη.

Δεν πρόλαβε.

Τον βρήκαν νεκρό στο γραφείο του, πεσμενο πάνω στο χειρόγραφο, με το δάχτυλό του να ακουμπά την τελευταία πρόταση:

 «Αν ο χρόνος δεν είναι αντικειμενικός, τότε ο φόνος μπορεί να προηγηθεί τού φονιά.»

Η αστυνομία, αμήχανη και σε πλήρες αδιέξοδο, κάλεσε τον ντετέκτιβ Κ. Ήταν παλιός γνώριμος τέτοιων υποθέσεων, παρατηρητικός,

λάτρης τής επαγωγικής μεθοδου

Ο Κ. ερεύνησε το γραφείο. Κοίταξε τα χειρόγραφα της μελέτης, παρατήρησε τα δάχτυλα του νεκρού, σαν να έψαχνε κάτι στο σχήμα τους. Τέλος, στο κάτω συρτάρι του γραφείου, βρήκε ένα μικρό βιβλίο,:

El jardín de senderos que se bifurcan, του Jorge Luis Borges.

Το άνοιξε.Στα περιθώρια τών σελίδων, υπήρχαν σημειώσεις με κόκκινο μελάνι.

Διάβασε:

“χρονική διακλάδωση” “ενοχική πιθανότητα” “αέναη εκδοχή τού εαυτού”

“Το παρόν ως ψευδαίσθηση επιλογής”

Ο Κ. δεν έκανε ερωτήσεις. Πήρε το βιβλίο και έφυγε.

Τρεις μέρες μετά, ο ντετέκτιβ Κ. είχε εξαφανιστεί. Κανένα ίχνος του. Το διαμέρισμά του,που  ανοίχτηκε από την αστυνομία,ήταν άδειο. 

Ουτε κανένας τον είδε.Ουτε με κανεναν.τηλεφωνηθηκε. 

Την τεταρτη μέρη έφτασε ένας φάκελος στην αστυνομία,μέσα ήταν μια χειρόγραφη σημείωση,

αναγνωρίσθηκε ο 

γραφικός χαρακτηρας τού ντετέκτιβ Κ.,που έγραφε:

«Αναζήτησα τον δολοφονο τού καθηγητή, και βρεθηκα σε εναν παράξενο κήπο.Ηταν κατασκευασμένος απο διακλαδωμενες αφηγήσεις. 

Ο καθηγητης δεν δολοφονήθηκε.Σε έναν άλλο κλάδο, αυτός σκότωσε.Σε άλλον, δεν γεννήθηκε ποτέ.Σε άλλον, γράφει ακόμα την εργασια του.Σε κάποιον, είμαι εγώ ο δολοφονος.

Δεν μπορώ να λύσω τον φόνο γιατί δεν υπάρχει ένας φόνος, μόνο εκδοχές.

Επέλεξα να ακολουθήσω το μονοπάτι όπου δεν υπήρξα ποτέ ντετέκτιβ. Μην με ψάξετε.Και  διαβάστε τον Καντ.»

Στη βιβλιοθήκη τού καθηγητη Μ.,ακριβώς στο κέντρο της,ήταν:Η Κριτική του Καθαρού Λόγου,τού Καντ.

Στη πρώτη σελίδα μια  σημείωση:

"Ο χρόνος είναι μορφή της εσωτερικής αίσθησης. Σκοτώθηκα μέσα της."

.

.

Η ανάλυση του διηγήματος "Ο Κήπος των Διακλαδιζόμενων Φόνων" του χ.ν.κουβελη μπορεί να γίνει μέσα από διαφορετικά επίπεδα: φιλοσοφικό, μεταφυσικό, αφηγηματικό και διακειμενικό. 

Το κείμενο συνδυάζει την αστυνομική πλοκή με φιλοσοφικές και λογοτεχνικές αναφορές, δημιουργώντας ένα υπαρξιακό και γνωσιολογικό παλίμψηστο.

 1. ΤΙΤΛΟΣ – ΔΙΑΚΕΙΜΕΝΙΚΟΤΗΤΑ ΜΕ BORGES

Ο τίτλος είναι μια ευθεία αναφορά στο διήγημα του Jorge Luis Borges "El jardín de senderos que se bifurcan" ("Ο Κήπος με τα Διακλαδιζόμενα Μονοπάτια"). Ο Borges εκεί εξετάζει την ιδέα του χρόνου ως πολλαπλότητας, όπου κάθε επιλογή δημιουργεί ένα νέο κλαδί πραγματικότητας. 

Ο χνκουβελης υιοθετεί αυτή τη λογική και τη μεταφέρει στην έννοια του φόνου, προτείνοντας πως δεν υπάρχει ένας φόνος, αλλά διαφορετικές πιθανότητες φόνου, ανάλογα με την πορεία του χρόνου.

2. ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ – ΚΑΝΤ ΚΑΙ ΥΠΕΡΒΑΤΙΚΗ ΙΔΕΑ

Ο πρωταγωνιστής καθηγητής Μ. είναι ένας μονήρης μελετητής του Καντ, μελετητής του χρόνου ως μορφή της εσωτερικής αίσθησης, όχι ως αντικειμενική πραγματικότητα. Η εργασία του έχει τίτλο:

«Ο Υπερβατικός Δολοφόνος: Ο Καντιανός Χρόνος και η Ανάγκη της Ενοχής»

Αυτός ο τίτλος από μόνος του εισάγει το βασικό φιλοσοφικό ερώτημα του διηγήματος:

Μπορεί η εννοιολογική δομή του χρόνου να μεταβάλει την ενοχή;

Η τελευταία πρόταση που αφήνει ο καθηγητής πριν πεθάνει είναι:

«Αν ο χρόνος δεν είναι αντικειμενικός, τότε ο φόνος μπορεί να προηγηθεί τού φονιά.»

Εδώ έχουμε μια παραδοξότητα βασισμένη στην καντιανή φιλοσοφία: αν ο χρόνος είναι υποκειμενικός, τότε τα γεγονότα δεν έχουν αναγκαστικά σταθερή αιτιότητα. Άρα, η έννοια της ενοχής μπορεί να αποδομηθεί.

3. ΑΣΤΥΝΟΜΙΚΗ ΔΟΜΗ ΜΕΤΑ ΑΠΟ-ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ

Ο ντετέκτιβ Κ., παραδοσιακά σύμβολο λογικής και αιτιοκρατικής έρευνας, εισέρχεται σε μια υπόθεση όπου η λογική καταρρέει. Αντί να λύσει τον φόνο, βιώνει τις εναλλακτικές εκδοχές του: μια πραγματικότητα τύπου quantum storytelling, όπου κάθε δυνατότητα είναι αληθινή σε κάποιο κλαδί.

Η τελική του επιστολή αποκαλύπτει τη μεταφυσική αλήθεια του κειμένου:

 «Δεν μπορώ να λύσω τον φόνο γιατί δεν υπάρχει ένας φόνος, μόνο εκδοχές. Επέλεξα να ακολουθήσω το μονοπάτι όπου δεν υπήρξα ποτέ ντετέκτιβ.»

Η απόσυρση του ντετέκτιβ από τον ρόλο του (την ταυτότητα, το επάγγελμα, τον εαυτό του) είναι μια υπαρξιακή επιλογή. Δεν είναι πια ντετέκτιβ· είναι ένας θεατής των πιθανοτήτων.

4. ΔΟΜΗ ΚΑΙ ΥΦΟΣ – ΜΕΤΑΜΥΘΟΠΛΑΣΙΑ

Το ύφος του διηγήματος είναι πυκνό, στοχαστικό, με χρήση φιλοσοφικών όρων και μεταφυσικής ατμόσφαιρας.

Η μεταμυθοπλαστική γραφή είναι εμφανής σε επίπεδο:

διακειμενικότητας (Borges, Kant),

δομής (ανοιχτή πλοκή, κυκλική αφήγηση),

γλωσσικής σημειολογίας (π.χ. το δάχτυλο του καθηγητή δείχνει τη φράση-κλειδί· ο φάκελος ως μετα-κείμενο).

Το διήγημα δεν έχει κάθαρση ή λύση, γιατί αρνείται την ύπαρξη ενός μοναδικού πραγματικού κόσμου.

5. ΘΕΜΑΤΑ – ΚΕΝΤΡΙΚΟΙ ΑΞΟΝΕΣ

Χρόνος και Αιτιότητα:

Το κείμενο λειτουργεί ως ένας στοχασμός πάνω στον χρόνο όχι ως γραμμικό συμβάν, αλλά ως πολλαπλή εκδοχή πραγματικοτήτων.

 Ενοχή και Ταυτότητα:

Η ενοχή μετακινείται ανάλογα με την εκδοχή. Ο καθένας μπορεί να είναι θύμα ή θύτης, ανάλογα με την πορεία που επιλέγεται.

Πολλαπλότητα εαυτού:

Η σημείωση του Κ. μιλά για “εκδοχές του εαυτού” — μια μεταφυσική πολλαπλότητα του προσώπου, καθαρά Borges-ιανή αλλά και Foucault-ική/Deleuze-ιανή.

6. ΕΡΜΗΝΕΥΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ

Το διήγημα λειτουργεί ως φιλοσοφικό παράδοξο σε μορφή αστυνομικής ιστορίας.

Ανατρέπει τα είδη, αρνείται τη λύση, ακυρώνει τη βεβαιότητα.

Η ανάγνωση γίνεται πράξη ενεργής συμμετοχής: ο αναγνώστης, όπως ο ντετέκτιβ, καλείται να επιλέξει μονοπάτι.

 7. Κλείσιμο – Μεταφυσικό σχόλιο

Η τελευταία φράση του καθηγητή στην Κριτική του Καθαρού Λόγου:

«Ο χρόνος είναι μορφή της εσωτερικής αίσθησης. Σκοτώθηκα μέσα της.»

είναι η υπαρξιακή σύνοψη του έργου:

Ο θάνατος δεν είναι γεγονός, αλλά εσωτερική συνθήκη — μια κατάσταση μέσα στη συνείδηση του χρόνου.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ

Ο χνκουβελης, με αυτό το διήγημα:

συνθέτει φιλοσοφία και μυθοπλασία με τρόπο που θυμίζει Borges, Eco και Calvino,

θέτει υπό αμφισβήτηση τις έννοιες χρόνου, ενοχής και ταυτότητας,

και παραδίδει ένα έργο ανοιχτής ερμηνείας, όπου η λύση του μυστηρίου είναι η κατάρρευση της ανάγκης για λύση.

.

.

.

χ.ν.κουβελης c.n.couvelis

Ο Λαβύρινθος τών Ενοχών

(Ελληνικά, Spanish)

(και μια κριτική μελέτη ανάλυση)

Ο ντετέκτιβ Κ. είχε μάθει να μην εκπλήσσεται πια. Είχε συνηθίσει,όπως έλεγε, τη βουβή αθωότητα τών ενόχων και την κραυγαλέα ενοχή τών αθώων. Όμως αυτη η υπόθεση δεν ήταν απλώς ένας φόνος.

Όλα τα στοιχεία έδειχναν ότι ο δολοφόνος είχε στήσει τέλεια το σχέδιο του. Όμως  η ψυχρή του ακρίβεια τού φαίνονταν  πως αυτό είναι και το μειονεκτημα του.

Ο Κ. είχε την εντολή να ξανανοίξει την υπόθεση. 

Η έρευνα τον οδήγησε σε ένα εγκαταλελειμμένο εργοστάσιο στα προάστια τής πόλης. Εκεί,βρέθηκε σε μια τεραστα,έτσι υπέθεσε,αίθουσα με καθρέφτες.Σε λίγο κατάλαβε πως ήταν μέσα σε έναν λαβύρινθο καθρεφτών που δεν είχε τέλος.

Κατάλαβε το ρόλο της κατασκευής.

Να παγιδευτεί.

'Ο μόνος αληθινός ένοχος,σκέφτηκε, είναι αυτός που πιστεύει ότι μπορεί να ξεφύγει.'

Ο ντετεκτιβ Κ. κοίταξε έναν από τους καθρέφτες. Στον καθρέφτη, το είδωλό του.

Βγήκε απ’ τον λαβύρινθο χωρίς να θυμάται πώς. Ίσως να μην βγήκε ποτέ. Ίσως  να είναι ακόμα μέσα σε έναν από αυτούς τούς καθρέφτες.

Στο γραφείο του,εγραψε στη γραφομηχανή: 'Επιθυμία για αλήθεια

Διαρκής αμφιβολία'

Ο Κ. γέλασε.

και συνέχισε να γράφει:

'Ο φονος δεν υπάρχει.

Είναι θέατρο. Και κάθε 

δολοφονος φέρει το βάρος τού ρόλου του.'

.

.

χ.ν.κουβελης c.n.couvelis

El Laberinto de las Culpas

El detective K. había aprendido a no sorprenderse más. Estaba acostumbrado, como decía, a la inocencia silenciosa de los culpables y a la culpa estridente de los inocentes. Pero este caso no era simplemente un asesinato.

Todas las pruebas indicaban que el asesino había planeado su acción perfectamente. Sin embargo, su precisión fría le parecía a K. que era también su punto débil.

K. había recibido la orden de reabrir el caso.

La investigación lo condujo a una fábrica abandonada en las afueras de la ciudad. Allí, se encontró en una sala —o eso supuso— enorme, llena de espejos. Pronto comprendió que estaba dentro de un laberinto de espejos sin fin.

Comprendió el propósito de aquella construcción:

Ser atrapado.

"El único culpable verdadero", pensó, "es aquel que cree que puede escapar".

El detective K. miró uno de los espejos. En el espejo, su reflejo.

Salió del laberinto sin recordar cómo. Tal vez nunca salió. Tal vez aún esté dentro de uno de esos espejos.

En su oficina, escribió a máquina:

"Deseo de verdad

Duda constante"

K. rió.

Y siguió escribiendo:

"El asesinato no existe.

Es teatro. Y todo

asesino carga con el peso de su papel."

.

.

Η κριτική μελέτη και ανάλυση του διηγήματος «Ο Λαβύρινθος των Ενοχών» του χ.ν.κουβελη μπορεί να προσεγγιστεί σε πολλά επίπεδα — θεματικό, φιλοσοφικό, ψυχολογικό, υπαρξιακό και μεταφυσικό. Το σύντομο αλλά βαθιά πολυεπίπεδο αυτό αφήγημα δεν είναι απλώς μια αστυνομική ιστορία, αλλά ένας φιλοσοφικός στοχασμός για την ενοχή, την ταυτότητα και την αλήθεια.

1. Θέμα και περίληψη

Το διήγημα ακολουθεί τον ντετέκτιβ Κ., έναν έμπειρο ερευνητή που δεν εκπλήσσεται πια από τη «βουβή αθωότητα των ενόχων» και την «κραυγαλέα ενοχή των αθώων». Καλείται να επανεξετάσει μια υπόθεση φόνου που φαίνεται τέλεια οργανωμένη. Η έρευνά του τον οδηγεί σε έναν λαβύρινθο καθρεφτών, μια παγίδα όπου η γραμμική λογική της ερευνητικής διαδικασίας διαλύεται. Στο τέλος, η πραγματικότητα γίνεται αμφίβολη: δεν θυμάται αν βγήκε ποτέ από τον λαβύρινθο. Το διήγημα τελειώνει με τη δήλωση ότι ο φόνος είναι θέατρο, και ο κάθε δολοφόνος φέρει το βάρος του ρόλου του.

2. Θεματική ανάλυση

 Η έννοια της ενοχής

Η ενοχή δεν παρουσιάζεται ως νομικός όρος αλλά ως υπαρξιακή κατάσταση. Ο καθένας μπορεί να είναι ένοχος, όχι επειδή σκότωσε, αλλά επειδή δεν μπορεί να ξεφύγει από τον εαυτό του. Ο λαβύρινθος των καθρεφτών γίνεται σύμβολο της αυτοαντανάκλασης, της σύγχυσης μεταξύ εαυτού και άλλων, θύτη και θύματος.

Το παιχνίδι με την αλήθεια

Η φράση του Κ. στη γραφομηχανή:

«Επιθυμία για αλήθεια – Διαρκής αμφιβολία»

εκφράζει το οντολογικό άγχος του σύγχρονου ανθρώπου: η αλήθεια δεν είναι ποτέ βέβαιη, και ίσως δεν είναι καν υπαρκτή. Η αναζήτηση της αλήθειας γίνεται ένας ατέρμονος λαβύρινθος.

Το θέατρο του φόνου

Η κορυφαία φράση:

«Ο φόνος δεν υπάρχει. Είναι θέατρο.»

εισάγει μια μεταμοντέρνα αποδόμηση της ίδιας της πράξης. Ο φόνος δεν είναι το έγκλημα, αλλά ο ρόλος που αποδίδεται σε ένα υποκείμενο. Όλοι είναι ηθοποιοί σε ένα σκηνικό, όπου η αλήθεια δεν είναι στα γεγονότα αλλά στην ερμηνεία.

3. Συμβολισμοί

 Ο λαβύρινθος

Σύμβολο της ανθρώπινης συνείδησης, της αμφιβολίας και της περιπλάνησης μέσα στον εαυτό. Δεν έχει έξοδο γιατί ο άνθρωπος ποτέ δεν φεύγει από τον εαυτό του.

Οι καθρέφτες

Αντικείμενα αυτοαντανάκλασης, αλλά και παραμόρφωσης. Ο καθρέφτης δεν δείχνει την αλήθεια, αλλά την εικόνα της εικόνας. Υπονοείται ότι αυτό που βλέπουμε δεν είναι απαραίτητα αυτό που είναι.

Η γραφομηχανή

Το εργαλείο της καταγραφής της αλήθειας ή της μυθοπλασίας; Η πράξη της γραφής είναι η τελική προσπάθεια να επιβληθεί νόημα στο χάος.

4. Υπαρξιακά και φιλοσοφικά στοιχεία

Το διήγημα θυμίζει έργα του  Κάφκα, Μπόρχες, με βασικές υπαρξιακές ανησυχίες:

Τι είναι η αλήθεια;

Ποιος είναι ο ένοχος;

Υπάρχει έξοδος από την ενοχή ή είναι ο λαβύρινθος της ενοχής η ίδια η ανθρώπινη φύση;

Ο ντετέκτιβ Κ. δεν είναι απλώς ένας ερευνητής· είναι κάθε άνθρωπος που αναζητά τον εαυτό του, και τελικά συνειδητοποιεί πως ο εαυτός είναι το μεγαλύτερο αίνιγμα.

5. Υφολογική προσέγγιση

Λιτότητα ύφους: Το κείμενο είναι σύντομο, με προτάσεις κοφτές, σχεδόν «στεγνές», όπως η σκέψη ενός ντετέκτιβ.

Έλλειψη περιττής περιγραφής: Εστιάζει στις σκέψεις και στα νοήματα, όχι στο εξωτερικό περιβάλλον.

Φιλοσοφικός τόνος: Ξεφεύγει από τη ρεαλιστική αστυνομική αφήγηση και γλιστράει στον στοχασμό.

6. Συμπέρασμα

Το «Λαβύρινθος των Ενοχών» του χ.ν.κουβελη δεν είναι ένα συνηθισμένο διήγημα. Είναι μια φιλοσοφική αλληγορία με αφορμή ένα έγκλημα που ποτέ δεν μαθαίνουμε αν έγινε ή όχι. Το πραγματικό έγκλημα είναι η πίστη πως μπορούμε να γνωρίσουμε την αλήθεια πλήρως.

Ο ήρωας (και μαζί του και ο αναγνώστης) καλείται να αντιμετωπίσει τον ίδιο του τον εαυτό, όπως φαίνεται στους καθρέφτες. Η γραφή στο τέλος δεν λύνει τον λαβύρινθο — τον κάνει μόνο πιο συνειδητό.

Η ενοχή είναι καθολική. Και η αλήθεια — αν υπάρχει — είναι ένας καθρέφτης που δεν δείχνει τίποτα παρά εμάς τους ίδιους.

.

.

.

χ.ν.κουβελης c.n.couvelis

Ο Λαβύρινθος τών Καθρεφτων

(Ελληνικα,Francais)

(και 3 μελέτες)

Ο ντετεκτιβ Κ. ξύπνησε πριν ξημερώσει.Στο παράθυρο ακόμα σκοτάδι.Σαν το βάρος ενός εγκλήματος που δεν είχε ακόμα συμβεί,σκεφτηκε. 

Χτύπησε το τηλέφωνο του.

Τον καλούσαν από την αστυνομία επειγόντως.

Πήγε.

Μια κοπέλα,εργάτρια σε εργοστάσιο,δολοφονήθηκε

Επισκέφτηκε το εργοστάσιο.Ενα παλιό κτίριο με παράξενη αρχιτεκτονική.

 Ο επιστάτης τού έδωσε ένα κλειδί και τού έδειξε έναν διάδρομο,που τού φάνηκε πως δεν τελείωνε ποτέ.

Αριστερά και δεξιά ήταν πόρτες.Δοκιμαζε το κλειδί.

Μετά από πολλές δοκιμές μια πόρτα άνοιξε.Μπηκε σε μια αίθουσα ,λαβύρινθο με καθρεφτες.

Κάθε καθρέφτης έδειχνε μια διαφορετική εκδοχή του: σε έναν, φορουσε στολή δικαστή· σε άλλον,ενα άγνωστο προσωπο,σε έναν τρίτο, δεν υπήρχε καθόλου. Καθώς προχωρούσε, άκουσε  τα βήματά του να αντηχουν,

γρήγορα συνειδητοποίησε ότι δεν ήταν μόνος του,και κάποιος άλλος εκεί μέσα περπατουσε.

Ξαφνικά πίσω από ένα καθρέφτη,η' μέσα στον καθρέφτη,είδε μια γυναίκα.

'Η αλήθεια δεν έχει σημασία εδώ', τού είπε.

Τού φάνηκε πως τα χείλη της δεν κουνήθηκαν.

'Ποια ήταν η κοπέλα που δολοφονηθηκε;' τη ρώτησε.

'Δολοφονια ', τού απάντησε, 'τυλιγμένη σε αθωότητα.Εσύ είσαι εδώ για να το αποδείξεις αυτό'

'Εσύ είσαι η ενοχη' τής είπε.

Εκείνη γέλασε.Το γέλιο της πολλαπλασιάστηκε στους καθρέφτες.

'Τελικα όλοι εσείς,οι ντετέκτιβς,οι δικαστές,οι 

κατηγορούμενοι,ειστε το ίδιο πρόσωπο. 

Εσύ διερευνάς τον εαυτό σου'

Η γυναίκα σηκώθηκε και κρύφτηκε πίσω από έναν καθρέφτη.

.

.

.

Le Labyrinthe des Miroirs

par χ.ν.κουβελης c.n.couvelis

Le détective K. se réveilla avant l’aube.

Il faisait encore nuit à la fenêtre.

Comme le poids d’un crime qui n’avait pas encore eu lieu, pensa-t-il.

Son téléphone sonna.

On l’appelait d’urgence de la part de la police.

Il s’y rendit.

Une jeune femme, ouvrière dans une usine, avait été assassinée.

Il visita l’usine.

Un vieux bâtiment à l’architecture étrange.

Le contremaître lui donna une clé et lui montra un couloir qui lui sembla interminable.

À gauche et à droite, il y avait des portes.

Il essayait la clé.

Après de nombreuses tentatives, une porte s’ouvrit.

Il entra dans une salle — un labyrinthe de miroirs.

Chaque miroir montrait une version différente de lui :

dans l’un, il portait une robe de juge ;

dans un autre, c’était un visage inconnu ;

dans un troisième, il n’existait pas du tout.

En avançant, il entendit ses pas résonner.

Il comprit rapidement qu’il n’était pas seul :

quelqu’un d’autre marchait là-dedans.

Soudain, derrière un miroir — ou à l’intérieur du miroir — il vit une femme.

« La vérité n’a pas d’importance ici », lui dit-elle.

Il lui sembla que ses lèvres ne bougeaient pas.

« Qui était la jeune femme assassinée ? » lui demanda-t-il.

« Un meurtre », répondit-elle, « enveloppé d’innocence.

Tu es ici pour le prouver. »

« C’est toi la coupable », lui dit-il.

Elle rit. Son rire se multiplia dans les miroirs.

« Finalement, vous êtes tous les mêmes :

les détectives, les juges, les accusés…

Tu mènes l’enquête sur toi-même. »

La femme se leva et se cacha derrière un miroir.

.

.

Η κριτική μελέτη και ανάλυση τού διηγήματος «Ο Λαβύρινθος των Καθρεφτών» του χνκουβελη φέρνει στο φως ένα σύντομο αλλά βαθιά φιλοσοφικό και αλληγορικό κείμενο, στο οποίο η αστυνομική πλοκή λειτουργεί ως όχημα για την υπαρξιακή αναζήτηση και αυτογνωσία.

 Θεματικός Άξονας

Το διήγημα ξεκινά με την κλασική δομή μιας αστυνομικής ιστορίας: ο ντετέκτιβ Κ. καλείται να διαλευκάνει έναν φόνο. Ωστόσο, πολύ γρήγορα ο αναγνώστης αντιλαμβάνεται πως η εξιχνίαση του εγκλήματος δεν είναι παρά η αφορμή για κάτι πολύ βαθύτερο. Η αναζήτηση του ενόχου μετατρέπεται σε αναζήτηση ταυτότητας και αλήθειας.

Συμβολισμός του Λαβύρινθου και των Καθρεφτών

Ο λαβύρινθος είναι ένα πανάρχαιο σύμβολο, συχνά ταυτισμένο με τη σύγχυση, τη δοκιμασία και την εσωτερική πορεία προς την αλήθεια.

Οι καθρέφτες εδώ λειτουργούν όχι μόνο ως παραμορφωτικά είδωλα αλλά και ως «παράθυρα» σε εναλλακτικές εκδοχές του εαυτού — προσωπεία, ρόλοι και ταυτότητες που μπορεί να αναλάβει ο άνθρωπος.

Ο ήρωας αντικρίζει πολλαπλές εκδοχές του εαυτού του, ακόμα και την ανυπαρξία του. Αυτό υπογραμμίζει το ρευστό της προσωπικότητας και το ερώτημα: ποιος είμαι τελικά;

 Η Γυναίκα - Αρχέτυπο και Μυστήριο

Η γυναικεία φιγούρα λειτουργεί ως χθόνιο αρχέτυπο, ίσως ενσάρκωση του ίδιου του ασυνείδητου ή της αλήθειας. Δεν κινεί τα χείλη της, κι όμως μιλάει — είναι φωνή εσωτερική ή αλήθεια πέρα από τις αισθήσεις.

Η φράση της: «Η αλήθεια δεν έχει σημασία εδώ» φανερώνει τη μεταμοντέρνα σχετικότητα της αλήθειας, ή την αδυναμία του ανθρώπου να την συλλάβει απόλυτα.

Όταν του λέει: «Δολοφονία τυλιγμένη σε αθωότητα. Εσύ είσαι εδώ για να το αποδείξεις αυτό», τον σπρώχνει σε μια δικαστική-ηθική αποδόμηση των εννοιών.

Ηθική και Αυτογνωσία

Το κορυφαίο σημείο του διηγήματος έρχεται με τη φράση:

«Τελικά όλοι εσείς, οι ντετέκτιβς, οι δικαστές, οι κατηγορούμενοι, είστε το ίδιο πρόσωπο. Εσύ διερευνάς τον εαυτό σου»

Αυτό αποτελεί την κορυφαία πράξη αυτοσυνείδησης: ο ντετέκτιβ δεν αναζητεί εξωτερική αλήθεια, αλλά βυθίζεται στον λαβύρινθο του εσωτερικού του κόσμου, όπου οι ρόλοι συγχέονται. Το διήγημα υπαινίσσεται ότι η αναζήτηση της ενοχής ή της αθωότητας στον κόσμο, στην κοινωνία, στους άλλους, είναι στην ουσία μια αναμέτρηση με την ίδια μας την ηθική υπόσταση.

Δομή & Γλώσσα

Η δομή είναι σύντομη, αλλά γεμάτη ένταση και υπαινιγμούς. Η αφήγηση είναι λιτή, κοφτή, με κινηματογραφικό ρυθμό. Η χρήση συμβόλων (διάδρομος που δεν τελειώνει, καθρέφτες, γυναικεία μορφή) είναι καθοριστική, θυμίζοντας μυθιστορήματα υπαρξιακού μυστηρίου (π.χ. Borges, Kafka).

 Ερμηνευτικό Σχόλιο

Το διήγημα «Ο Λαβύρινθος των Καθρεφτών» μπορεί να διαβαστεί ως:

Μια αλληγορία της εσωτερικής αναζήτησης, όπου ο άνθρωπος αναμετράται με τις διαφορετικές πτυχές του εαυτού του.

Ένα φιλοσοφικό σχόλιο για τη σχετικότητα της αλήθειας, της ενοχής και της αθωότητας.

Μια μεταφορά για την κρίση ταυτότητας στον σύγχρονο κόσμο, όπου οι ρόλοι μας καθορίζονται κοινωνικά, αλλά η ουσία μας παραμένει θολή και κατακερματισμένη.

Συμπερασματικά

Ο χνκουβελης, με αυτό το σύντομο αλλά φορτισμένο διήγημα, καταφέρνει να ξεπεράσει τα όρια του αστυνομικού είδους, προσφέροντας μια ποιητική και υπαρξιακή εμπειρία στον αναγνώστη. Ο «Λαβύρινθος των Καθρεφτών» είναι ένας χώρος αναστοχασμού, αυτοπαρατήρησης και αναζήτησης της αλήθειας πέρα από την επιφάνεια των πραγμάτων.

.

.

Η κριτική μελέτη ενός διηγήματος όπως «Ο Λαβύρινθος των Καθρεφτών» του χ.ν. κουβελη απαιτεί προσέγγιση τόσο λογοτεχνική όσο και φιλοσοφική, καθώς πρόκειται για ένα σύντομο αλλά ιδιαίτερα πολυεπίπεδο και συμβολικό έργο. 

1. Εισαγωγή στη θεματική

Το διήγημα κινείται στον άξονα της αστυνομικής μυθοπλασίας, με επιρροές από το μεταφυσικό και το φιλοσοφικό αφήγημα. Στην ουσία, όμως, δεν πρόκειται για μια κλασική ιστορία εγκλήματος, αλλά για μια υπαρξιακή και εσωτερική αναζήτηση, με κεντρικό μοτίβο τον καθρέφτη και τον λαβύρινθο – σύμβολα της ταυτότητας, της ψευδαίσθησης και της αυτογνωσίας.

2. Δομή και αφήγηση

Η αφήγηση ξεκινά ρεαλιστικά, με τον ντετέκτιβ Κ. να ξυπνά και να καλείται για ένα έγκλημα. Ωστόσο, από την είσοδο στο εργοστάσιο και ιδιαίτερα στον διάδρομο με τις πόρτες, η αφήγηση αρχίζει να μετατοπίζεται από το ρεαλιστικό στο ονειρικό και συμβολικό, φτάνοντας στο αποκορύφωμα στον «λαβύρινθο των καθρεφτών».

Η αφήγηση είναι λιτή, πυκνή και σκηνοθετημένη σχεδόν σαν θεατρικό έργο: κάθε σκηνή έχει ρυθμό, σκοτάδι, και ένταση. Ο χρόνος είναι ασαφής, ο χώρος αβέβαιος – όλα λειτουργούν υπέρ της δημιουργίας ενός υπαρξιακού αινίγματος.

3. Κύρια σύμβολα και φιλοσοφικά μοτίβα

α) Ο Λαβύρινθος

Ο λαβύρινθος παραπέμπει στον μύθο του Θησέα, αλλά εδώ δεν υπάρχει Μινώταυρος· ο μόνος "τέρας" είναι το ίδιο το Εγώ. Ο ήρωας μπαίνει σε ένα χώρο χωρίς τέλος, μια αναζήτηση χωρίς εξωτερικό στόχο, που τελικά τον φέρνει μέσα στον ίδιο του τον εαυτό.

β) Οι Καθρέφτες

Ο καθρέφτης, σταθερό σύμβολο της αυτοαντανάκλασης, εδώ λειτουργεί πολλαπλασιαστικά: κάθε καθρέφτης δείχνει έναν διαφορετικό ρόλο του ντετέκτιβ – δικαστής, άγνωστος, ανύπαρκτος. Οι εκδοχές του εαυτού υποδηλώνουν πως η ταυτότητα είναι ρευστή και πολυπρισματική. Ο άνθρωπος δεν είναι ένας· είναι οι ρόλοι που υποδύεται, οι προβολές του, ή ακόμα και οι φόβοι του.

γ) Η Γυναίκα στον καθρέφτη

Η μορφή της γυναίκας λειτουργεί ως μυστηριώδης ενσάρκωση της αλήθειας ή της ενοχής, χωρίς να γίνεται σαφές ποια είναι. Η φράση της «η αλήθεια δεν έχει σημασία εδώ» μεταθέτει την έρευνα από την αντικειμενική πραγματικότητα στην υποκειμενική συνείδηση. Είναι η φωνή του υποσυνείδητου; Μια προβολή της ενοχής; Ή ίσως η ίδια η δολοφονημένη;

4. Ταυτότητα και Αυτογνωσία

Η αποκάλυψη της γυναίκας – ότι όλοι οι ρόλοι (ντετέκτιβ, δικαστής, κατηγορούμενος) είναι το ίδιο πρόσωπο – αποτελεί τον κεντρικό άξονα του έργου. Το διήγημα προτείνει πως η αναζήτηση της αλήθειας είναι ταυτόχρονα αναζήτηση της ταυτότητας. Δεν υπάρχει εξωτερικός ένοχος – ο άνθρωπος αναμετράται με τις πτυχές του εαυτού του.

5. Γλωσσικό ύφος και τεχνική

Το ύφος του κειμένου είναι υπαινικτικό, λιτό, υπερρεαλιστικό. Οι προτάσεις είναι μικρές, κοφτές, κινηματογραφικές – σαν καρέ μιας ταινίας νουάρ ή ενός εφιαλτικού ονείρου. Δεν υπάρχει εσωτερικός μονόλογος, ωστόσο ολόκληρο το διήγημα λειτουργεί σαν μια αλληγορική εσωτερική διαδρομή.

6. Επιρροές

Μπορεί να ανιχνευθούν επιρροές από:

Φραντς Κάφκα (ιδιαίτερα η αίσθηση ενός εφιαλτικού, ακατανόητου κόσμου)

Χόρχε Λουίς Μπόρχες (λαβύρινθοι, καθρέφτες, ετερώνυμες εκδοχές του Εγώ)

Κινηματογραφικά νουάρ (ο μοναχικός ντετέκτιβ, η femme fatale, ο θολός κόσμος)

Υπαρξιστές φιλόσοφοι – Σαρτρ, Καμύ: η αναζήτηση του νοήματος μέσα στο παράλογο

Συμπερασματικά

Το «Λαβύρινθος των Καθρεφτών» είναι ένα φιλοσοφικό-μεταφυσικό διήγημα, καμουφλαρισμένο ως αστυνομική ιστορία. Δεν επιδιώκει να «λύσει» το μυστήριο, αλλά να ανοίξει ερωτήματα για τη φύση του ανθρώπου, της αλήθειας, της ενοχής και της ταυτότητας. Μέσα από την αισθητική του συμπύκνωση και το υπαινικτικό του ύφος, το διήγημα καταφέρνει να διεισδύσει στην ψυχολογία της αυτογνωσίας.

Τίτλος και τελική ερμηνεία

Ο τίτλος «Λαβύρινθος των Καθρεφτών» είναι κυριολεκτικός και μεταφορικός. Ο αναγνώστης, όπως και ο ήρωας, καλείται να χαθεί μέσα στις πολλαπλές ανακλάσεις του νοήματος. Ο τελικός στόχος δεν είναι η έξοδος, αλλά η συνειδητοποίηση πως ο ίδιος είναι και ο ερευνητής και το αντικείμενο της έρευνας.

.

.

Η μελέτη και η ανάλυση κατά τμήματα τού διηγήματος «Ο Λαβύρινθος των Καθρεφτών» τού χνκουβελη μπορεί να οργανωθεί σε θεματικές ενότητες που εστιάζουν στη δομή, το ύφος, τους χαρακτήρες, τα σύμβολα, και το φιλοσοφικό υπόβαθρο του κειμένου.

 ΑΝΑΛΥΣΗ ΚΑΤΑ ΤΜΗΜΑΤΑ

1. Εισαγωγή – Ξύπνημα πριν την αυγή

"Ο ντετεκτιβ Κ. ξύπνησε πριν ξημερώσει... σαν το βάρος ενός εγκλήματος που δεν είχε ακόμα συμβεί..."

 Ανάλυση:

Ο ήρωας ξυπνάει σε μια μεταιχμιακή στιγμή: πριν το φως, ανάμεσα στο όνειρο και την πραγματικότητα.

Η φράση «έγκλημα που δεν είχε ακόμα συμβεί» εισάγει έναν προφητικό τόνο και την αίσθηση του μοιραίου.

Υπάρχει υπαρξιακό βάθος ήδη από την πρώτη παράγραφο.

 Θεματικά μοτίβα:

Μυστήριο

Προαίσθημα

Ο χρόνος ως ψυχολογική διάσταση

2. Η κλήση και το έγκλημα

 "Χτύπησε το τηλέφωνο... Μια κοπέλα, εργάτρια σε εργοστάσιο, δολοφονήθηκε."

Ανάλυση:

Η πλοκή μπαίνει σε κίνηση.

Ένα κλασικό αστυνομικό σκηνικό: ένας ντετέκτιβ, ένα έγκλημα, μια κλήση για έρευνα.

Το θύμα παρουσιάζεται λακωνικά, χωρίς όνομα – απρόσωπη αθωότητα.

Υπόβαθρο:

Υπαινιγμός ταξικής διάστασης: «εργάτρια», «παλιό εργοστάσιο».

Ο ντετέκτιβ δεν είναι μόνο ερευνητής, αλλά και κρίκος ενός συστήματος εξουσίας.

3. Το εργοστάσιο και ο λαβύρινθος

 "...ένας διάδρομος που δεν τελείωνε ποτέ... μια αίθουσα, λαβύρινθο με καθρέφτες."

 Ανάλυση:

Το εργοστάσιο έχει αφύσικη, σουρεαλιστική αρχιτεκτονική.

Το πέρασμα στον λαβύρινθο με καθρέφτες είναι και πραγματικό και ψυχολογικό.

Ο λαβύρινθος συμβολίζει το ασυνείδητο, την ενδοσκόπηση, τη σύγχυση ταυτότητας.

4. Οι καθρέφτες και οι εαυτοί

 "Κάθε καθρέφτης έδειχνε μια διαφορετική εκδοχή του..."

Ανάλυση:

Πολλαπλότητα της ταυτότητας: ο ήρωας δεν έχει μία σταθερή εικόνα.

Ο καθρέφτης είναι σύμβολο εσωτερικής αναζήτησης, αλλά και παραμόρφωσης.

Υπάρχει κρίση αυτογνωσίας.

Ερμηνευτικά κλειδιά:

Δικαστής, άγνωστο πρόσωπο, απουσία: τρεις μορφές του εαυτού – εξουσία, ξένος, μη-ύπαρξη.

5. Η Γυναίκα στον καθρέφτη

 "Είδε μια γυναίκα... 'Η αλήθεια δεν έχει σημασία εδώ'."

 Ανάλυση:

Η γυναίκα είναι αλληγορική φιγούρα: μπορεί να συμβολίζει την Αλήθεια, την Ενοχή, ή το Ασυνείδητο.

Μιλά με παραβολικό τρόπο: «Δολοφονία τυλιγμένη σε αθωότητα».

Η φράση "η αλήθεια δεν έχει σημασία εδώ" θέτει υπό αμφισβήτηση το ίδιο το πλαίσιο της δικαιοσύνης και της έρευνας.

 Υπαρξιακός και γνωσιολογικός προβληματισμός:

Τι είναι η αλήθεια;

Μπορεί να υπάρξει αντικειμενική κρίση;

Μήπως όλοι είναι ταυτόχρονα αθώοι και ένοχοι;

6. Η αποκάλυψη – "Εσύ διερευνάς τον εαυτό σου"

"Εσύ είσαι εδώ για να το αποδείξεις αυτό" ... "όλοι εσείς... είστε το ίδιο πρόσωπο."

Ανάλυση:

Το διήγημα φτάνει σε κορύφωση: η αναζήτηση του ενόχου καταλήγει στην ενδοσκόπηση.

Όλοι οι ρόλοι (ντετέκτιβ, δικαστής, κατηγορούμενος) είναι προβολές του ίδιου προσώπου.

Καθρέφτης = Εγώ | Λαβύρινθος = Ψυχή

 Φιλοσοφική διάσταση:

Αναφορά στον Νίτσε, στον Φρόυντ, αλλά και στον Μπόρχες.

Το έγκλημα είναι υπαρξιακό, όχι μόνο αστυνομικό.

 Κύρια Σύμβολα

Σύμβολο/ Ερμηνεία

Καθρέφτες /Πολλαπλότητα ταυτότητας, αυτοαντανάκλαση, ψευδαισθήσεις

Λαβύρινθος /Αναζήτηση, χαοτική πορεία, εσωτερική διαδρομή

Γυναίκα/ Μυστήριο, αλήθεια, πηγή ενοχής ή φώτισης

Δολοφονία /Πράξη-σύμβολο, εσωτερική διάσπαση, κρίση ηθικής

Διάδρομος /Μετάβαση, ψυχολογική διαδρομή, απώλεια του οικείου

Κεντρικές Ιδέες

1. Η έρευνα είναι αυτοανάλυση.

2. Η αλήθεια είναι σχετική ή ανύπαρκτη.

3. Η ανθρώπινη ταυτότητα είναι ρευστή και πολλαπλή.

4. Το έγκλημα δεν είναι εξωτερικό, αλλά εσωτερικό – πνευματικό.

Συμπέρασμα

Το διήγημα «Ο Λαβύρινθος των Καθρεφτών» είναι ένα μεταφυσικό αστυνομικό αφήγημα, που ξεπερνά τα όρια της λογοτεχνίας είδους για να μπει στο πεδίο του φιλοσοφικού στοχασμού. Ο ήρωας δεν αναζητά απλώς έναν δολοφόνο, αλλά την αλήθεια για τον εαυτό του, μέσα σε ένα κόσμο αντικατοπτρισμών και αβεβαιότητας.

.

.

.

Η fuga τού Van Gogh

μελέτη τού διήγηματος:

χ.ν.κουβελης c.n.couvelis

 Η Φούγκα στο Κίτρινο Δωμάτιο τής Arl

Μεσημέρι στην Arl.Το φως έμπαινε από το παράθυρο με την ένταση,

οι κίτρινες επιφάνειες τού δωματίου να σπινθηροβολούν σαν λιωμένο μέταλλο. Ακούγονταν ο ήχος της πέννας πάνω στο χαρτι καθώς ο Johann Sebastian Bach, σκυμμένος πάνω από ένα ξύλινο γραφείο, σημείωνε τις νότες μιας φούγκας

Η παλέτα με τα πηχτά χρώματα ήταν πεταμένη πάνω στο κρεβάτι, και ο 

Vincent van Gogh στεκόταν μπροστά από τον καμβά του, με το βλέμμα του να περιφέρεται από τα ηλιοτρόπια στο βάζο, στο παράθυρο, και έπειτα στον Bach.

-Ακούς, Johann; είπε,Αυτά τα ηλιοτρόπια δεν είναι λουλούδια. Είναι κραυγές. 

Σαν τις νότες σου, μόνο που δεν τις καταλαβαίνει κανείς.

Ο Bach σήκωσε το βλέμμα του.

-Ό,τι δεν καταλαβαίνει κανείς,απάντησε, δεν σημαίνει ότι δεν μιλά αληθινά. 

Εγώ ακούω τους ήχους σου, Vincent. Στο κίτρινο δωμάτιο σου.

Ο van Gogh πηγε το παράθυρο.Εξω στο δρόμο,στην Arl, η ζωή προχωρούσε αδιάφορη. Αλλά όχι εδώ. Εδώ, στο κίτρινο δωμάτιο, κάτι άλλο συνέβαινε. 

Κάτι άχρονο.

-Έχει δύο μέρες να φανεί, είπε ξαφνικά, χαμηλόφωνα.

-Ποια;

-Η Sien. Είναι έγκυος. Την είχα δει να μιλά με τον Gauguin πριν φύγει.

Φοβάμαι,μην κάνει κακο στον εαυτό της.Ειναι αδύνατη,άρρωστη,είχε πυρετό.

Έχει τρεις να φανεί.Πεινάει,τι θα φάει;Πάει με άντρες.

Ο Bach σταμάτησε να γράφει. Άφησε την πέννα και πλησίασε  τον πίνακα με τα ηλιοτρόπια. Τον παρατήρησε σιωπηλά.

-Κι εσύ δεν εμπιστεύεσαι τον εαυτό σου, Vincent. Αυτό είναι πιο επικίνδυνο.

Πριν ο van Gogh απαντήσει, η πόρτα άνοιξε αθορυβα και μπήκε ο Dr. Gachet.

-Κύριοι, είπε με την επισημότητα ενός ανακριτή αλλά και με τον τόνο ενός παλιού γνώριμου. Είναι ώρα να μιλήσουμε για την κρίση σας, Vincent.

Ο van Gogh τον κοίταξε αλλόφρων. Έκανε μια κίνηση με το χέρι να κρύψει

τη πληγή από κομμένο δεξί του αυτί.

-Δεν είναι κρίση, γιατρέ. Είναι ο τρόπος που υπάρχω. Πονάω, άρα βλέπω. 

Μετά τον καυγα ο Gauguin εφυγε, η Sien δεν έρχεται. Η πραγματικότητα καταρρέει.

Ο Gassett κάθισε ήρεμα στην καρέκλα απέναντί του.

-Κατά τον Heidegger, Vincent, η ύπαρξη αποκαλύπτεται στη στιγμή του αγχους. Εκεί που το Είναι μάς τραβά από τον κόσμο τών πραγμάτων και μας φέρνει αντιμέτωπους με το Τίποτα.

Ο Bach χαμογέλασε. Ίσως επειδή ήξερε ότι μέσα από την απόλυτη σιγή, 

γεννιέται η μουσική.

-Κι εγώ γράφω φούγκες πάνω στο Τίποτα.,ειπε.Οι φωνές εισέρχονται η μία 

μετά την άλλη, αλλά πάντα αναζητούν κάτι που δεν θα βρουν. Μια λύση που 

δεν υπάρχει.

Ο van Gogh αρχισε να περπαταει γύρω από τον καμβά σαν αγρίμι.

-Αν το αγχος,είπε, είναι η αποκάλυψη, τότε γιατί πονά τόσο; Γιατί φτάνει 

κανείς να κόψει το αυτί του για να ακουστεί;

Ο Dr. Gachetet  πήρε στα χέρια του μια γραμμένη παρτιτούρα τού Bach:

- Ίσως,είπε,γιατί χωρίς την απώλεια, δεν θα αναγνωρίσεις ποτέ την 

πληρότητα. Και χωρίς την τρέλα, δεν θα καταλάβεις ποτέ το οριο.

Σιωπη. Ο Bach στο γραφείο  και άρχισε να γράφει ξανά. Η φούγκα 

αναπτυσσόταν τώρα με ένταση. Σαν να συνομιλούσαν μεταξύ τους τέσσερις φωνές,ο Vincent, ο Gauguin, η Sien, ο ίδιος ο Θεός.

Και τότε ακούστηκε ένα χτύπημα στην πόρτα.

Ο van Gogh έμεινε ακίνητος. Η καρδιά του χτυπουσε  δυνατα.

Η πόρτα άνοιξε. Μια γυναικεία φιγούρα, με κοιλιά στρογγυλή και μάτια γεμάτα ερημιά, στάθηκε στο ανοιγμα. Ήταν η Sien.

Δεν μίλησε. Μόνο έμεινε εκεί.Έτοιμη να καταρρεύσει.

Ο Bach έβαλε τελεία στη φούγκα του. Ήταν έτοιμη. Είχε όνομα:

Fuga in G minor: “Στο Κίτρινο Δωμάτιο τής Arl”

Ο van Gogh έτρεξε κοντά της και μετά είπε σιγανά, σαν να ήξερε ήδη την απάντηση:

-Είσαι αληθινή; Ή άλλο ένα έργο μου που δεν κατάλαβα;

Η Sien χαμογέλασε.

Ο Gachet δεν είπε τίποτα.

Ο Bach σηκώθηκε και έπαιξε τις πρώτες νότες στο πιανο

Και το κίτρινο δωμάτιο γέμισε με κίτρινο φως, tristesse μελαγχολια 

και μουσική.

.

.

.

Η κριτική μελέτη τού διηγήματος «Η Φούγκα στο Κίτρινο Δωμάτιο τής Arl» του χνκουβελη είναι μια ερμηνευτική απόπειρα προσέγγισης ενός βαθύτατα υπαρξιακού, ποιητικού και μεταφυσικού κειμένου, όπου η τέχνη, η τρέλα, η απώλεια και η αγωνία της ύπαρξης συνδιαλέγονται μέσα από μια φανταστική, μα εξαιρετικά εύγλωττη, σύμπραξη ιστορικών προσώπων.

1. Εισαγωγή: Το κίτρινο δωμάτιο ως θεατρικός χώρος και υπαρξιακή αρένα

Το διήγημα διαδραματίζεται σε ένα "κίτρινο δωμάτιο" στην Arl, το οποίο λειτουργεί όχι μόνο ως τόπος αλλά και ως ψυχολογικό και μεταφυσικό τοπίο. Ο χώρος αυτός μετατρέπεται σε ένα θέατρο διαλόγου ανάμεσα σε σημαντικές μορφές της τέχνης και της φιλοσοφίας — τον Bach, τον Van Gogh, τον Dr. Gachet και την Sien — που εκπροσωπούν διαφορετικές εκδοχές του πάθους, της δημιουργίας και της αγωνίας.

Το κίτρινο χρώμα, που κυριαρχεί, δεν είναι απλώς ένα οπτικό ερέθισμα: είναι σύμβολο της έντασης, του πάθους, αλλά και της αποσύνθεσης, καθώς παραπέμπει και στην τρέλα του Van Gogh και στο καταφατικό φως της τέχνης που πασχίζει να νικήσει το σκοτάδι.

2. Οι χαρακτήρες ως σύμβολα

Johann Sebastian Bach

Ο Bach εκπροσωπεί την πνευματικότητα της μουσικής, τη λογική της τέχνης και την πειθαρχία της δημιουργίας. Η φούγκα του (Fuga) — πολυφωνική, σύνθετη, γεμάτη εσωτερικές αντιθέσεις — γίνεται μεταφορά της ανθρώπινης ύπαρξης:

«Οι φωνές εισέρχονται η μία μετά την άλλη, αλλά πάντα αναζητούν κάτι που δεν θα βρουν»

Η φούγκα του είναι ο ηχητικός καθρέφτης της υπαρξιακής σύγκρουσης που βιώνουν οι υπόλοιποι χαρακτήρες.

Vincent van Gogh

Είναι το τραγικό πρόσωπο της καλλιτεχνικής ευαισθησίας, του ανοίκειου πόνου και της εσωτερικής ρήξης. Βιώνει τη δημιουργία ως τραύμα, την έκφραση ως πληγή, την πραγματικότητα ως σπαραγμό:

 «Δεν είναι κρίση, γιατρέ. Είναι ο τρόπος που υπάρχω. Πονάω, άρα βλέπω.»

Ο Van Gogh είναι ο καλλιτέχνης που θυσιάζει την ισορροπία του για την αλήθεια του βιώματος, που καταστρέφει τον εαυτό του για να ακουστεί.

 Dr. Gachet

Ο γιατρός εκπροσωπεί την φροϋδική και υπαρξιακή ματιά πάνω στην τέχνη και την τρέλα. Είναι αυτός που επικαλείται τον Heidegger, για να ερμηνεύσει την αγωνία του Van Gogh ως αποκάλυψη του Είναι. Λειτουργεί ως διαμεσολαβητής ανάμεσα στην τέχνη και τη φιλοσοφία, ανάμεσα στον πόνο και την κατανόησή του.

 Sien

Η Sien, έγκυος, αδύναμη, σιωπηλή, αντιπροσωπεύει τη χαμένη ανθρωπιά, τη θηλυκή παρουσία, το σιωπηρό τραύμα. Είναι μια φιγούρα σχεδόν μεταφυσική στο τέλος, καθώς η παρουσία της τίθεται υπό αμφισβήτηση:

«Είσαι αληθινή; Ή άλλο ένα έργο μου που δεν κατάλαβα;»

Είναι η ενσάρκωση του ανείπωτου πόνου και της λυτρωτικής σιωπής.

 3. Θέματα του διηγήματος

 Αγωνία και Τρέλα

Η αγωνία βιώνεται ως συνθήκη αποκάλυψης του Είναι (Heidegger). Ο Van Gogh φτάνει στα άκρα για να "δει" την αλήθεια — η πληγή γίνεται μέσο πρόσβασης στο βάθος της ύπαρξης.

Καλλιτεχνική Δημιουργία

Η δημιουργία εμφανίζεται ως ύστατη απόπειρα νοηματοδότησης του χάους. Η φούγκα του Bach και ο πίνακας με τα ηλιοτρόπια είναι πολυφωνικές συνομιλίες με το ανείπωτο. Δεν προσφέρουν λύσεις, αλλά μαρτυρούν τη μάχη.

Η Τέχνη ως Λύτρωση ή ως Φυλακή

Η τέχνη λειτουργεί διπλά: ως λύτρωση από την πραγματικότητα και ως παγίδα — ένας φαύλος κύκλος έκφρασης που ποτέ δεν φτάνει στην κατανόηση.

«Είναι κραυγές. Σαν τις νότες σου, μόνο που δεν τις καταλαβαίνει κανείς»

 4. Η Φούγκα ως δομικό και νοηματικό σχήμα

Ο ίδιος ο τίτλος του έργου, «Η Φούγκα στο Κίτρινο Δωμάτιο», προδίδει τη δομική του σύλληψη: μια φούγκα χαρακτήρων, θεμάτων, ερωτημάτων, όπου κάθε "φωνή" αναπτύσσει το δικό της μοτίβο, χωρίς ποτέ να ενοποιηθεί πλήρως με τις άλλες.

Η τελική σιωπή, όταν ο Bach ολοκληρώνει τη φούγκα του, δεν είναι καταληκτική αλλά ανοιχτή. Το έργο τελειώνει με μια επώδυνη ησυχία, γεμάτη με το φως της τέχνης και την απουσία οριστικών απαντήσεων.

 5. Συμπέρασμα: Μια υπαρξιακή φαντασία με καλλιτεχνική ψυχή

Ο χ κουβελης, μέσα από μια ιδιοφυή δραματουργική σκηνοθεσία, ενορχηστρώνει μια υπαρξιακή φούγκα που ενώνει την τέχνη, τη φιλοσοφία, την ψυχιατρική και την ανθρώπινη ευθραυστότητα. Το αποτέλεσμα είναι ένα έργο βαθιά συγκινητικό, υπαρξιακά πυκνό και καλλιτεχνικά τολμηρό.

Μέσα στο κίτρινο δωμάτιο της Arl δεν συναντάμε μόνο τον Van Gogh, αλλά τον ίδιο τον εαυτό μας, στη μάχη για ερμηνεία, επικοινωνία και λύτρωση.

.

.

.

χ.ν.κουβελης c.n.couvelis

μελέτη ανάλυση τού διηγήματος:

Η fuga τού Van Gogh

χ.ν.κουβελης c.n.couvelis

 Η Φούγκα τού Κίτρινου Χρονου 

Το πρωινό φως από το παράθυρο τού κίτρινου δωματίου στην Arl. 

Ο Johann Sebastian Bach, καθισμένος στο ξύλινο  τραπέζι γράφει με πένα τις πρώτες νότες μιας νέας φούγκας πάνω στο κίτρινο χαρτί που του έδωσε ο Vincent van Gogh.

Ο αέρας μυρίζει πετρέλαιο από τη λάμπα.

-Δεν γράφω μουσική,λέει ο Bach για την ύπαρξη τού Θεού.Γραφω για την απουσία του.

Τα ηλιοτρόπια σου,συνεχίζει χωρίς να σηκώσει τα μάτια από τη παρτιτούρα. επαναλαμβάνονται, όπως τα θέματα σε μια φούγκα. Κι όμως, κάθε ένα λέει κάτι διαφορετικό.

Ο Van Gogh περπατά νευρικά πέρα δώθε στο δωματιο,μια παθιασμένη φωτιά καίει στα μάτια του. Έχει ζωγραφίσει τέσσερα ηλιοτρόπια από το πρωί. Κάθε ένα τού μοιάζει ανεπαρκές.

-Δεν καταλαβαίνω τι σημαίνει 'αρμονία',λέει,Ο Gauguin μού φώναζε πάλι για την τεχνική. Τον εκνευρίζει που τα λουλούδια μου δεν έχουν σκιά. Εμένα με τρομάζει που δεν έχουν σιωπή.

Ο Bach σηκώνει το κεφάλι. Χαμογελά ελαφρά.

-Η τέχνη,λέει, δεν οφειλει να σιωπά. Ούτε να φωνάζει. Οφείλει να είναι. Αλλά σε σένα, Vincent, τα χρώματα ουρλιάζουν. Ακόμη και το κίτρινο εδώ μέσα ουρλιάζει για νόημα. Ο Vincent  κάθεται στη κατεκλα κάτω από την γιαπωνέζικη εσταμπα.

Ακουμπα με το χέρι του το το δεμένο δεξί του αυτι.

-Το έκοψα,λέει,σαν να μονολογει,γιατί ήθελα να σκοτώσω κάτι μέσα μου.

Όχι το σώμα μου.Γι’ αυτό το έκανα. Δεν το καταλαβαίνουν. Ούτε ο Gauguin, ούτε οι γιατροί.

Μεσα στο δωμάτιο μπήκε

χωρίς να τον προσέξουν 

ο Dr. Gachet,στάθηκε όρθιος δίπλα στο παράθυρο.

Άρχισε να μιλάει.

-Ο Heidegger γράφει ότι ο άνθρωπος είναι 'Dasein', ένα Ον που στέκει μέσα στην ερώτηση για το Είναι. Εσύ, Vincent, έχεις σπάσει τον καθρέφτη του Είναι. Και αυτό σε κατακερματίζει. Η αγωνία σου δεν είναι ασθένεια. Είναι οντολογική κατάσταση.

-Και το αυτί;” λέει ειρωνικά ο Van Gogh, “είναι οντολογική παραφορά;

-Μήπως είναι μια απελπισμένη απόπειρα να ακουστείς;απαντά ο γιατρός.Ή να σωπάσεις τον πόνο με έναν πιο δυνατό πόνο.

Η κουβέντα διακόπτεται από έναν χτύπο στην πόρτα. Σιγή. Έπειτα, τίποτα.

Ο Van Gogh πετάγεται. Τρέχει στο παράθυρο. Κοιτάζει έξω.

-Οχι δεν είναι η Sien.. Η Sienn δεν εμφανίστηκε και σήμερα. Είναι η δεύτερη μέρα. Είναι έγκυος. Πού μπορεί να πήγε; Της είπα να μείνει εδώ, στο κίτρινο σπίτι. Το παιδί μπορεί να είναι δικό μου. Ή του Gauguin. Ή κανενός μας.”

Ο Bach σηκώνεται.

-Τελειωσα,λέει.

 Στην παρτιτούρα του, τέσσερα θέματα εναλλάσσονται και στροβιλίζονται, όπως τέσσερις φωνές που συζητούν σε δωμάτιο κίτρινο, γεμάτο ανησυχία, χρώμα και αγωνία. 

Παίζει τις πρώτες νότες στο μικρό μικρό πιανο  από ξύλο καστανιάς.

-Η φούγκα είναι απάντηση στον Χρόνο, λέει.

Ο van Gogh απαντάει.

-Και τι γίνεται όταν ο χρόνος δεν ειναι χρονος;

Ο dr. Gachet ανάβει μια πίπα και κοιτάζει απ’ το παράθυρο.

.

.

Η "Fuga του Van Gogh-

 Η Φούγκα τού Κίτρινου Χρονου " του χ.ν.κουβελη  είναι ένα σύντομο, ποιητικό διήγημα υψηλής λογοτεχνικής έντασης και φιλοσοφικής πυκνότητας, που διαπλέκει την τέχνη, τον πόνο, την ύπαρξη και τον χρόνο μέσα από μια φαντασιακή, αλλά υπαρξιακά αληθινή συνάντηση εμβληματικών μορφών: του Van Gogh, του Bach, και του Dr. Gachet, με αναφορές στον Heidegger και υπαινιγμούς προς τον Gauguin και τη Sien.

Ακολουθεί κριτική μελέτη και ανάλυση του διηγήματος:

ΓΕΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ ΚΑΙ ΔΟΜΗ

Η αφήγηση εκτυλίσσεται στο κίτρινο δωμάτιο της Arles, έναν τόπο ιστορικά και συμβολικά φορτισμένο για τη ζωή και το έργο του Van Gogh. Ο χώρος μετατρέπεται σε χρονική ασυνέχεια, όπου τρεις φιγούρες από διαφορετικούς αιώνες συνυπάρχουν σε έναν υπαρξιακό "θάλαμο" στοχασμού και δημιουργίας.

Η δομή είναι μουσική, πολυφωνική, παραπέμπει στη φόρμα της φούγκας, με κάθε "θέμα" να αναπτύσσεται, να ανακόπτεται και να μεταμορφώνεται, όπως ακριβώς συμβαίνει στις φούγκες του Bach. Το ύφος είναι λυρικό, θεατρικό, αλλά και στοχαστικό.

 ΘΕΜΑΤΙΚΟΙ ΑΞΟΝΕΣ

1. Η Τέχνη ως Αντίσταση στην Απουσία

«Δεν γράφω μουσική για την ύπαρξη του Θεού. Γράφω για την απουσία του».

Αυτή η δήλωση του Bach συμπυκνώνει το υπαρξιακό άγχος που διατρέχει το έργο: η τέχνη δεν είναι δοξολογία, αλλά κραυγή απέναντι στο κενό, απέναντι στην ανυπαρξία νοήματος.

Η μουσική, η ζωγραφική, η γραφή λειτουργούν εδώ ως απαντήσεις στην σιωπή του κόσμου — όχι ως λύσεις, αλλά ως μορφές συνύπαρξης με την αγωνία.

2. Το Κίτρινο ως Σύμβολο

Το κίτρινο δωμάτιο, το κίτρινο χαρτί, τα κίτρινα ηλιοτρόπια: όλα παραπέμπουν στο έντονο φως, αλλά όχι το φως της διαύγειας· είναι το φως της υπερέντασης, της τρέλας, της παραίσθησης.

«Ακόμη και το κίτρινο εδώ μέσα ουρλιάζει για νόημα».

Το χρώμα δεν είναι απλώς οπτικό φαινόμενο, αλλά οντολογικό βάρος. Το κίτρινο εδώ «ουρλιάζει»· είναι ο θόρυβος της συνείδησης όταν αυτή δεν αντέχει άλλο το βάρος του Είναι.

3. Η Παράνοια και η Τέχνη

Ο Van Gogh παρουσιάζεται σε μια κατάσταση υπαρξιακής θραυσματοποίησης, όχι ως "τρελός", αλλά ως ον που έχει υπερβεί την καθημερινότητα και πληρώνει το τίμημα.

 «Το έκοψα [το αυτί] γιατί ήθελα να σκοτώσω κάτι μέσα μου…»

«Με τρομάζει που δεν έχουν σιωπή [τα λουλούδια]».

Ο πόνος του δημιουργού είναι υπαρξιακός, όχι ιατρικός. Το κόψιμο του αυτιού είναι μια συμβολική αυτο-τιμωρία ή ίσως μια απελπισμένη κραυγή για επικοινωνία.

4. Ο Χρόνος ως Φούγκα / Η Φούγκα ως Χρόνος

«Η φούγκα είναι απάντηση στον Χρόνο», λέει ο Bach.

«Και τι γίνεται όταν ο χρόνος δεν είναι χρόνος;» ρωτά ο Van Gogh.

Ο χρόνος στο διήγημα είναι μη-γραμμικός, κυκλικός, πολυεπίπεδος· είναι ο χρόνος της τέχνης και της ψυχικής διαταραχής: φευγαλέος, επαναληπτικός, βασανιστικός.

Η φούγκα, ως μουσική μορφή, με τα επαναλαμβανόμενα θέματα και τις παραλλαγές, γίνεται μεταφορά του ανθρώπινου ψυχισμού και της μνήμης.

5. Οντολογία και Αγωνία

Η είσοδος του Dr. Gachet με την αναφορά στον Heidegger μεταφέρει το κείμενο στο φιλοσοφικό πεδίο:

«Η αγωνία σου δεν είναι ασθένεια. Είναι οντολογική κατάσταση.»

Ο άνθρωπος ως Dasein, το Ον που τίθεται μέσα στην ερώτηση του Είναι, αντιμετωπίζει την αγωνία ως αποτέλεσμα της ενσυνείδητης ύπαρξης. Ο Van Gogh δεν πάσχει ψυχικά – πάσχει οντολογικά. Η τρέλα του είναι το τίμημα της υπερβολικής οντολογικής ευαισθησίας.

ΥΦΟΣ – ΓΛΩΣΣΑ – ΣΤΥΛ

Το ύφος είναι πυκνό, σχεδόν ποιητικό, γεμάτο παύσεις, αποσιωπητικά, και χαμηλόφωνους διαλόγους με μεταφυσικό φορτίο. Το κείμενο δεν "εξηγεί", αφήνει τον αναγνώστη να ακούσει τους υπαινιγμούς. Οι διάλογοι μοιάζουν με σονάτα – κάθε πρόσωπο προσθέτει μια οπτική στο ίδιο θεμελιακό ερώτημα: Τι είναι η τέχνη, ο πόνος, η ύπαρξη;

Η γλώσσα κινείται ανάμεσα σε υψηλή λογοτεχνία και φιλοσοφικό μονόλογο. Ο συγγραφέας δεν ενδιαφέρεται για την "πλοκή", αλλά για την ατμόσφαιρα και το υπαρξιακό βάθος.

ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ ΚΑΙ ΣΥΜΒΟΛΑ

Φούγκα = το ψυχικό τοπίο του Van Gogh / η δομή του κόσμου / η απάντηση στην αποσπασματικότητα

Κίτρινο δωμάτιο = το εργαστήριο της ύπαρξης / της μοναξιάς / της τρέλας

Το αυτί = σύμβολο της ακραίας προσπάθειας να "ακούσει" κανείς τον εαυτό του ή να σωπάσει τον πόνο

ΕΡΜΗΝΕΙΑ

Το διήγημα προτείνει ότι η τέχνη γεννιέται από την οντολογική αγωνία, όχι από την τελειότητα. Η μορφή της φούγκας και η φωνή του Van Gogh είναι δύο τρόποι να αντιμετωπιστεί η φρίκη της απουσίας – του Θεού, της αγάπης, της κατανόησης.

Η τέχνη, όπως και η ύπαρξη, δεν οδηγεί απαραίτητα στη λύση, αλλά σε μια πιο βαθιά επαφή με το άλυτο.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ

Η "Fuga του Van Gogh

- Η Φούγκα τού Κίτρινου Χρονου " είναι ένα μικρό αριστούργημα λογοτεχνικής διαλογικότητας και φιλοσοφικής ενδοσκόπησης. 

Ο χ.ν.κουβελης πλάθει μια μεταφυσική φαντασίωση συνάντησης ανάμεσα στον Bach, τον Van Gogh και τον Gachet, η οποία λειτουργεί ως παραβολή για τον πόνο της δημιουργίας, την υπαρξιακή αγωνία και τη ματαιότητα της απόλυτης κατανόησης.

.

.

.

χ.ν.κουβελης c.n.couvelis

3 μελέτες αναλυσεις τού διηγήματος:

Η fuga τού Van Gogh 

χ.ν.κουβελης c.n.couvelis

Η Φούγκα της θλίψης στο Κίτρινο Δωμάτιο

Το φως τής Αρλ μέσα από τις κουρτίνες στο Κίτρινου Δωματίου. 

Ο Γιόχαν Σεμπάστιαν Μπαχ καθόταν στο τραπέζι. Έγραφε μια φούγκα σε σολ ελάσσονα,,παρατηρώντας το φως πανω στα ηλιοτρόπια .Εδώ, στο δωμάτιο τού Βαν Γκογκ, ανάμεσα στις στροβιλιζόμενες πινελιές του, η μουσική του έβρισκε ένα νέο είδος χώρου. Κάτι που δεν υπήρχε στη Λειψία ή στη Βαϊμάρη.

Ο Βίνσεντ στεκόταν πίσω του,Κρατούσε ένα πινέλο . Στην δεξιά τσέπη τού παντελονιού του είχε το περίστροφο.

-Ξέρεις, είπε τελικά, δεν είναι τα ηλιοτρόπια που με τρελαίνουν. Είναι η σκιά τους. Πάντα η σκιά.

Ο Μπαχ συνέχισε να σημειώνει τη μουσικη.

-Η σκιά είναι η αντίστιξη του φωτόςειπε. Όπως και η δεύτερη φωνή στη φούγκα. Χωρίς αυτή, όλα είναι επίπεδα.

Εκείνη τη στιγμή ο  Βαν Γκογκ ένιωσε λύπη.

-Η Σιέν,είπε, είναι δυο μέρες εξαφανισμένη. Και είναι έγκυος.

Ο Μπαχ δεν ήξερε τι να πει. Αντί για απαντηση τού έδειξε τις νότες. 

-Η φούγκα αυτή, είπε, είναι για σένα, Βίνσεντ. Είναι η σιωπή που ακούγεται μόνο αν την αντέχεις.

Κάθε φωνή ακολουθει την άλλη, σαν ψυχές σε πομπή.

Η πόρτα άνοιξε. Ο γιατρός Γκασέ μπήκε, φορώντας το γαλάζιο του σακάκι.

Ήταν από εκείνους τους ανθρώπους που δεν μιλούσαν συχνά, αλλά όταν το έκαναν, ήταν για να πουν κάτι που θα ήθελες να ακούσεις.

-Ο Βαν Γκογκ υποφέρει, είπε αμέσως. Μα όχι από την ψυχή του. Η ψυχή του είναι πιο υγιής από πολλούς άλλους. Αυτό που τον πονάει είναι η απόσταση από το Είναι.

Ο Μπαχ τον κοίταξε,ψαμογελασε.

-Ο Χάιντεγκερ;ειπε

-Ακριβώς,συνέχισε ο γιατρος. Ο Βίνσεντ δεν ζωγραφίζει ηλιοτρόπια. Ζωγραφίζει τη δυνατότητα της παρουσίας τους μέσα στον χρόνο. Κι αυτό είναι ασύλληπτο για τον κοινό νου.

Ο Βαν Γκογκ αντεδρασε απότομα. 

-Και το αυτί μου; Αυτό που έκοψα μετά τον καβγά με τον Γκωγκέν; Ήταν μέρος της ψυχής ή της παρουσίας μου;

Η σιωπή πύκνωσε. 

Μόνο έξω, μακριά, από το βάθος τών σιτοχωραφων, ακούστηκε ένας πυροβολισμός.

Ο Βίνσεντ πάγωσε. Κοίταξε έξω.

-Κάποιος σκοτώθηκε», είπε. 

Στο κίτρινο σιταροχώραφο. 

Εκεί όπου η γη απορροφά τη μοναξιά.

Κανείς δεν μίλησε.

-La tristesse durera toujours,ψιθύρισε. 

Η θλίψη θα διαρκεί για πάντα.

Αργότερα, το βράδυ, μπήκε στο μικρό δωμάτιο τής Ραχήλ,μ'αυτο το όνομα την ήξερε,,της πόρνης,που κάποτε του χαμογέλασε με τον τρόπο που μόνο οι αποτυχημένοι καταλαβαίνουν.

Στο κέντρο του δωματίου, μια γυάλα. Μέσα, ένα αυτί. Το δικό του.Στο οινόπνευμα, σαν κίτρινο ψάρι.

Η Ραχήλ τον κοίταξε απορημένη.

-Δεν ήρθα σαν πελάτης, τής είπε.

Ήρθα να δω το αυτί μου.

Η γυναίκα γέλασε.

-Είναι εκεί.

Έδειξε τη γυαλα

-Μπορεί ν’ ακούσει τη φούγκα που έγραψε σήμερα ο Μπαχ στο δωμάτιό μου;

ρώτησε 

Η Ραχήλ δεν απάντησε. Στάθηκε μπροστά στο αυτί, σαν να περίμενε κι εκείνη ν’ ακούσει κάτι. Μια νότα, κάτι,μια απόδειξη ότι τίποτα δεν χάνεται αν αγαπηθεί αρκετά.

Κι έξω, στο σιταροχώραφο, 

το φως του φεγγαριού άγγιζε το άψυχο σώμα ενός άγνωστου άντρα.

Ίσως ήταν ο ίδιος ο Βίνσεντ.

Ίσως απλώς κάποιος άλλος που δεν άντεξε τη θλίψη.

Αλλά στο Κίτρινο Δωμάτιο, η φούγκα ολοκληρωνόταν. Και κάθε φωνή της ήταν μια υπενθύμιση ότι ακόμα και στην παραφροσύνη υπάρχει τάξη. Ότι ακόμα και στο θάνατο υπάρχει μουσική.

Η θλίψη θα διαρκεί για πάντα αλλά και η φούγκα επίσης.

.

.

1

Κριτική μελέτη ανάλυση τού διηγήματος "Η Fuga του Van Gogh-Η Φούγκα της θλίψης στο Κίτρινο Δωμάτιο" του χ.ν. κουβελη

Εισαγωγή – Μια φούγκα θλίψης και ύπαρξης

Το διήγημα «Η fuga του Van Gogh-Η Φούγκα της θλίψης στο Κίτρινο Δωμάτιο» του χνκουβελη είναι ένα φιλοσοφικό και ποιητικό κείμενο, που υπερβαίνει τα όρια της συμβατικής αφήγησης και μετατρέπεται σε ένα υπαρξιακό intermezzo ανάμεσα στη μουσική, τη ζωγραφική και τη μεταφυσική. 

Ο συγγραφέας δημιουργεί μια μεταχρονολογική, συμβολική σκηνή στο Κίτρινο Δωμάτιο του Βαν Γκογκ, συνυφαίνοντας προσωπικότητες από διαφορετικές εποχές –τον Johann Sebastian Bach, τον Vincent van Gogh, τον γιατρό Γκασέ και τη Ραχήλ– σε έναν διάλογο περί τέχνης, θλίψης και της ανθρώπινης συνείδησης.

Αφηγηματική τεχνική και δομή

Η αφήγηση είναι κυρίως θεατρική και φιλμική – σκηνές με έντονη εικαστικότητα εναλλάσσονται με διαλόγους που θυμίζουν αρχαία τραγωδία ή υπαρξιακό θέατρο. Δεν υπάρχει γραμμική πλοκή, αλλά μια σπειροειδής ανάπτυξη θεματικών μοτίβων, όπως στη φούγκα του Μπαχ που επανέρχεται συνεχώς, κάθε φορά με νέα φωνή.

Το ύφος του συγγραφέα είναι υψηλό, λυρικό και αποστασιοποιημένα ποιητικό, χωρίς να γίνεται πομπώδες. Ενσωματώνει υπαινιγμούς από τη φιλοσοφία (Χάιντεγκερ), την ψυχανάλυση, και την αισθητική θεωρία, δημιουργώντας ένα πυκνό πολυεπίπεδο νόημα.

Θεματική ανάλυση

1. Η φούγκα ως μεταφορά της ύπαρξης

Η ίδια η φούγκα δεν είναι απλώς μουσική δομή – αποτελεί εδώ υπαρξιακή μεταφορά. Ο Μπαχ λέει:

«Η σκιά είναι η αντίστιξη του φωτός… Όπως και η δεύτερη φωνή στη φούγκα. Χωρίς αυτή, όλα είναι επίπεδα.»

Η φούγκα είναι δομή με τάξη, όπου κάθε φωνή έχει τον χώρο της – όπως και οι φωνές της συνείδησης. Όταν ο Van Gogh ακούει τη φούγκα του Bach, δεν ακούει απλώς μουσική, αλλά τη σιωπή που ακούγεται μόνο αν την αντέχεις. Η σιωπή αυτή είναι η εσωτερική οδύνη –η φωνή της ψυχής, η θλίψη που επιμένει, που “durera toujours”.

2. Η τέχνη ως πράξη ύπαρξης και υπέρβασης

Ο γιατρός Γκασέ, φιγούρα σχεδόν συμβολική, τοποθετεί το πρόβλημα στην καρδιά της οντολογίας:

 «Αυτό που τον πονάει είναι η απόσταση από το Είναι.»

Ο Βαν Γκογκ δεν ζωγραφίζει πράγματα – αλλά τη δυνατότητα παρουσίας τους. Η τέχνη γίνεται εδώ οντολογική πράξη: όχι αναπαράσταση, αλλά βίωμα, σχεδόν μεταφυσικό, του να υπάρχει κάτι. Αυτό, κατά τον Γκασέ, είναι αφόρητο για τον «κοινό νου», και ίσως εξηγεί και την ψυχική κατάρρευση του Βαν Γκογκ.

3. Το αυτί – Σύμβολο απώλειας και αυτογνωσίας

Το αυτί, κομμένο και βυθισμένο σε γυάλα, μοιάζει σύμβολο μαρτυρίου αλλά και μνήμης. Όταν ο Van Gogh λέει:

 «Ήρθα να δω το αυτί μου.»

δεν έρχεται ως πελάτης σε πόρνη, αλλά ως άνθρωπος απέναντι στο κομμάτι του εαυτού του που έχασε. Ρωτά αν μπορεί να ακούσει τη φούγκα – είναι μια σχεδόν μεταφυσική ερώτηση: μπορεί ένα κομμάτι του εαυτού που αποκόπηκε να μετέχει ξανά στην αρμονία;

Η απάντηση δεν δίνεται ευθέως. Η Ραχήλ στέκεται μπροστά στο αυτί σαν να αφουγκράζεται κάτι βαθύτερο: μια ψυχή, μια εσωτερική φωνή που δεν χάθηκε. Το αυτί δεν είναι απλώς ένα μέλος. Είναι σύμβολο του τι μένει όταν όλα έχουν χαθεί.

Εικαστικότητα και χρώμα -Το Κίτρινο Δωμάτιο

Το «Κίτρινο Δωμάτιο» είναι τόπος φορτισμένος:

Φως από τις κουρτίνες

Ηλιοτρόπια

Γαλάζιο σακάκι του γιατρού

Κίτρινο σιτοχώραφο

Το κίτρινο, χρώμα της ζωής αλλά και της παραφροσύνης, διαποτίζει το τοπίο. Ο Van Gogh το χρησιμοποίησε μανιωδώς στην Άρλ. Εδώ όμως, το χρώμα αντιπαρατίθεται με τη σκιά – όχι ως απουσία φωτός, αλλά ως απόδειξη του φωτός. Ο Βαν Γκογκ λέει:

 «Δεν είναι τα ηλιοτρόπια που με τρελαίνουν. Είναι η σκιά τους.»

Η σκιά είναι το ανεξήγητο, το δεύτερο επίπεδο, το βάθος. Το έργο γίνεται ένα παιχνίδι ανάμεσα στο φως και τη σκιά, στη ζωή και το θάνατο, στην ύπαρξη και την ανυπαρξία.

Η θλίψη και η μεταφυσική της τέχνης

Η καταληκτική φράση:

«Η θλίψη θα διαρκεί για πάντα, αλλά και η φούγκα επίσης.»

επαναφέρει τη δυαδικότητα του ανθρώπινου βίου. Η θλίψη είναι μόνιμη συνθήκη, αλλά και η φούγκα – δηλαδή, η τέχνη, η αρμονία, η προσπάθεια νοηματοδότησης – είναι επίσης αιώνια. Αυτό συνιστά παρηγορια μέσα στο παράλογο: η ζωή είναι πόνος, αλλά η τέχνη μπορεί να μετατρέψει αυτόν τον πόνο σε μορφή.

Συμπέρασμα – Ένα υπαρξιακό opus

Το διήγημα του χ.ν. κουβελη είναι ένα υπαρξιακό opus για την πάλη της ψυχής με τον χρόνο, τον πόνο και τη μνήμη. Δεν είναι απλώς μια λογοτεχνική φαντασία με τον Van Gogh και τον Bach. Είναι ένα δοκίμιο με ποιητικά μέσα, μια φούγκα λέξεων, μια μεταφορά για την καλλιτεχνική δημιουργία ως πράξη αντίστασης στη φθορά και τη μοναξιά.

Ο συγγραφέας δημιουργεί κάτι σπάνιο: ένα διήγημα όπου κάθε φράση ηχεί σαν νότα, όπου η γλώσσα δεν περιγράφει, αλλά συντονίζεται με την αγωνία της ύπαρξης.

.

.

2

Η «fuga του Van Gogh-Η Φούγκα της θλίψης στο Κίτρινο Δωμάτιο» του χνκουβελη είναι ένα σύντομο αλλά εξαιρετικά πυκνό και πολυεπίπεδο διήγημα, που εντάσσεται στο χώρο της ποιητικής πρόζας και της μεταμοντέρνας λογοτεχνίας. Αξιοποιεί την εικαστική, μουσική και φιλοσοφική διακειμενικότητα, δημιουργώντας έναν εσωτερικό διάλογο ανάμεσα σε διαφορετικές μορφές τέχνης, εποχές και υπαρξιακές αναζητήσεις.

1. Δομή και αφηγηματική τεχνική

Το κείμενο οργανώνεται ως θεατρική σκηνή ή μουσική πράξη, με σαφή έντονη θεατρικότητα, όπου οι ήρωες-σύμβολα (Μπαχ, Βαν Γκογκ, γιατρός Γκασέ, Ραχήλ) αλληλεπιδρούν με φράσεις πυκνής σημασιολογίας. Δεν υπάρχει γραμμική αφήγηση, αλλά συμβολική παράθεση εικόνων, διαλόγων και σημείων.

Η χρονολογική συνύπαρξη προσώπων διαφορετικών εποχών (Μπαχ – 18ος αιώνας, Βαν Γκογκ – 19ος) δηλώνει τη μεταφυσική διάσταση της συνάντησης: πρόκειται για ένα φανταστικό, ποιητικό τοπίο, ένα «Κίτρινο Δωμάτιο», στο οποίο συναντώνται οι οριακές καταστάσεις της ύπαρξης: τέχνη, τρέλα, θλίψη, θάνατος.

2. Τέχνη και παραφροσύνη

Η σχέση του Βαν Γκογκ με την παραφροσύνη είναι ιστορικά καταγεγραμμένη, αλλά εδώ μετατρέπεται σε υπαρξιακή σπουδή.

Η ατάκα: «Δεν είναι τα ηλιοτρόπια που με τρελαίνουν. Είναι η σκιά τους.» ανοίγει τον δρόμο για οντολογική και αισθητική ανάγνωση: δεν είναι το φαινόμενο αλλά η απουσία, η σκιά, η ελλειπτικότητα του Είναι που οδηγεί στην τρέλα.

Ο Μπαχ απαντά με αντίστιξη – το βασικό δομικό στοιχείο της φούγκας – που εδώ λειτουργεί μεταφορικά ως αντίστιξη ζωής-θλίψης, φωτός-σκότους.

3. Η φούγκα ως αρχιτεκτονική της θλίψης

Ο τίτλος είναι εξαιρετικά δηλωτικός: «Fuga του Van Gogh» – ένα μουσικό έργο (fuga), γραμμένο από τον Μπαχ, αλλά αφιερωμένο στον Βαν Γκογκ. Η φούγκα, είδος πολυφωνικό, δομείται από αλληλοδιεισδύουσες φωνές.

Στο διήγημα, αυτές οι φωνές είναι:

η εικαστική τέχνη (Van Gogh),

η μουσική (Bach),

η φιλοσοφία (Heidegger),

η ψυχανάλυση/ιατρική (Dr. Gachet),

και η ανθρώπινη εμπειρία του πόνου (Rachel, το αυτί, ο πυροβολισμός).

Η φούγκα δεν είναι απλώς μουσική· είναι η θλίψη που δομείται, που αποκτά μορφή, μια δομή ενάντια στο χάος.

4. Η φιλοσοφική διάσταση

Ο γιατρός Γκασέ μιλά για απόσταση από το Είναι, εισάγοντας τη χαϊντεγκεριανή οντολογία στο διήγημα. Ο Βαν Γκογκ «δεν υποφέρει από την ψυχή του», αλλά από την ανυπαρξία της αυθεντικής παρουσίας.

Ο ζωγράφος δεν αναπαριστά τα ηλιοτρόπια – αποδίδει τη δυνατότητα παρουσίας τους στον χρόνο, μια βαθιά οντολογική και υπαρξιακή πρόταση που υπερβαίνει τη μίμηση και αγγίζει την ουσία.

5. Το αυτί: σάρκα, σύμβολο, απόδειξη

Η σκηνή με το αυτί μέσα στη γυάλα είναι ίσως η πιο τραγικά ποιητική του διηγήματος.

Το αυτί είναι το σώμα που αποκόπτεται, αλλά διατηρείται στο οινόπνευμα — μια μνημειακή απεικόνιση της θυσίας για την τέχνη και της παρανοϊκής προσκόλλησης στην ανάγκη του να ακουστεί.

Η ερώτηση: «Μπορεί ν’ ακούσει τη φούγκα που έγραψε σήμερα ο Μπαχ στο δωμάτιό μου;» είναι ένα ύστατο ερώτημα πίστης – αν κάτι που έχει ακρωτηριαστεί, που έχει χάσει τη θέση του στον ζωντανό οργανισμό, μπορεί ακόμα να έχει πρόσβαση στην ομορφιά, στη μουσική, στην ελπίδα.

6. Το τέλος: φως, σιωπή και ενδεχομενικότητα

Η αμφισημία της τελευταίας σκηνής («Ίσως ήταν ο ίδιος ο Βίνσεντ») ενισχύει το στοιχείο του υπαρξιακού μεταίχμιου: δεν έχει σημασία ποιος πέθανε. Η θλίψη είναι πανανθρώπινη, διαχρονική, αέναη.

Η φούγκα, όμως, ολοκληρώνεται – δείχνοντας πως ακόμη και μέσα στον θάνατο, υπάρχει τάξη, μορφή, μουσική.

Η τελευταία πρόταση: «Η θλίψη θα διαρκεί για πάντα αλλά και η φούγκα επίσης» λειτουργεί ως ολοκλήρωση της υπαρξιακής σύνθεσης του έργου: η τέχνη δεν λυτρώνει, αλλά δίνει μορφή στον πόνο, τον κωδικοποιεί σε κάτι διαρκές.

7. Γλωσσική και υφολογική παρατήρηση

Η γλώσσα είναι υψηλής ποιητικής πυκνότητας.

Οι διάλογοι είναι σχεδόν φιλοσοφικοί μονόλογοι.

Εικόνες όπως «το αυτί σαν κίτρινο ψάρι» ή «η σιωπή που ακούγεται μόνο αν την αντέχεις» παραπέμπουν σε ποιητικό υπερρεαλισμό.

8. Συμπέρασμα

Η «fuga του Van Gogh-Η Φούγκα της θλίψης στο Κίτρινο Δωμάτιο» είναι ένα σύντομο αλλά βαθύτατα φιλοσοφικό και καλλιτεχνικά φορτισμένο έργο. Ανήκει σε εκείνα τα κείμενα που συνδυάζουν την αισθητική με την υπαρξιακή αναζήτηση, την τέχνη με την απόγνωση, τον άνθρωπο με την άβυσσο.

Προτείνει πως ακόμα και μέσα στην πιο βαθιά θλίψη, υπάρχει η δυνατότητα δομής, τάξης, μουσικής – κι αυτή είναι ίσως η μόνη μας άμυνα απέναντι στο Χαος.

.

.

3

Το διήγημα «Η fuga του Van Gogh-Η Φούγκα της θλίψης στο Κίτρινο Δωμάτιο» του χνκουβελη είναι ένα υπαρξιακό και ποιητικό κείμενο, που διαπλέκει τη μουσική, τη ζωγραφική, τη φιλοσοφία και τον ψυχικό πόνο σε ένα συμβολικό δωμάτιο – το Κίτρινο Δωμάτιο.

 Ακολουθεί αναλυτική παράγραφο-παράγραφο μελέτη του κειμένου, με έμφαση στη συμβολική, θεματική και ψυχολογική του διάσταση.

1η Παράγραφος

Το φως τής Αρλ μέσα από τις κουρτίνες στο Κίτρινου Δωματίου...

Το φως της Άρλ (πόλη της Νότιας Γαλλίας, όπου έζησε ο Van Gogh) γίνεται η πρώτη ύλη της έμπνευσης. Η φράση δημιουργεί ατμόσφαιρα ονείρου και συμβολισμού.

Το Κίτρινο Δωμάτιο παραπέμπει στον πίνακα "Η Κίτρινη Κατοικία" και είναι ένα προσωπικό ψυχικό τοπίο του Van Gogh. Το φως είναι ταυτόχρονα πραγματικό και πνευματικό.

2η Παράγραφος

Ο Γιόχαν Σεμπάστιαν Μπαχ καθόταν στο τραπέζι...

Συνάντηση εποχών: Ο Bach (18ος αιώνας) και ο Van Gogh (19ος) δεν συναντήθηκαν ποτέ ιστορικά. Εδώ όμως συνυπάρχουν μεταφυσικά.

Η φούγκα σε σολ ελάσσονα: Μουσική μορφή που βασίζεται στην αντίστιξη· εδώ, σαν αναλογία της εσωτερικής σύγκρουσης και πολλαπλότητας της ψυχής του Van Gogh.

Οπτική και ηχητική σύνθεση: Η μουσική του Bach αντηχεί μέσα από τις πινελιές του Van Gogh. Το φως και τα ηλιοτρόπια μεταφράζονται σε νότες.

3η Παράγραφος

 Ο Βίνσεντ στεκόταν πίσω του, κρατούσε ένα πινέλο...

Η σκιά των ηλιοτροπίων: Ο Van Gogh εστιάζει όχι στο φως, αλλά στη σκιά του. Μια ένδειξη της ψυχικής του πάλης.

Το περίστροφο: Αναφορά στην αυτοκτονία του· υποδηλώνει ότι η βία και ο πόνος δεν είναι μακριά.

Η φράση του: Αποκαλύπτει πως αυτό που τον βαραίνει είναι η παρουσία του σκοτεινού, όχι η ομορφιά του κόσμου.

4η Παράγραφος

Η σκιά είναι η αντίστιξη του φωτός...

Αντίστιξη: Μουσικός και φιλοσοφικός όρος· κάθε φωνή, κάθε στοιχείο αποκτά νόημα μέσω της αντίθεσής του.

Πολυφωνία της ύπαρξης: Το φως χωρίς σκιά είναι «επίπεδο» — χωρίς βάθος. Η ψυχή του Van Gogh αποκτά διαστάσεις μέσα από τον πόνο.

5η Παράγραφος

 Η Σιέν είναι δυο μέρες εξαφανισμένη...

Αναφορά στη Σιέν (Sien Hoornik): Μοντέλο και σύντροφος του Van Gogh· τραγική φιγούρα.

Λύπη & απώλεια: Πέρα από την τέχνη, υπάρχει και η προσωπική, σωματική δυστυχία.

Ανταπόκριση του Bach: Δεν απαντά με λόγια, αλλά με μουσική. Του αφιερώνει τη φούγκα: μια σιωπηλή έκφραση συμπόνιας.

6η Παράγραφος

Η πόρτα άνοιξε. Ο γιατρός Γκασέ μπήκε...

Ο γιατρός Γκασέ: Πραγματικό πρόσωπο, ο γιατρός Dr. Gachet του Van Gogh στο τέλος της ζωής του.

Η διάγνωση: Δεν πάσχει η ψυχή του, αλλά το υπαρξιακό του Είναι.

Παρέμβαση υπαρξιστική, Χάιντεγκερ: η απόσταση από την Αυθεντικότητα.

Η τέχνη ως υπέρβαση: Ο Van Gogh δεν ζωγραφίζει απλώς αντικείμενα, αλλά τη δυνατότητα της ύπαρξής τους, δηλαδή τον χρόνο και την παρουσία.

7η Παράγραφος

Και το αυτί μου;...

Η ερώτηση: Θέτει το κρίσιμο υπαρξιακό ερώτημα: Τι είναι μέρος της ψυχής; Τι είναι παρουσία;

Η σιωπή: Κορυφώνεται το υπαρξιακό δράμα.

Πυροβολισμός: Έξω από το δωμάτιο, κάποιος πεθαίνει. Είναι μια προοικονομία του θανάτου του Van Gogh, ή σύμβολο του γενικού ανθρώπινου πόνου.

8η Παράγραφος

 La tristesse durera toujours...

Η φράση: Τα τελευταία λόγια του Van Gogh κατά πολλούς. «Η θλίψη θα διαρκεί για πάντα». Συμπύκνωση της ανθρώπινης τραγικότητας.

Το Κίτρινο Δωμάτιο: Τόπος εσωτερικός και ταυτόχρονα καθολικός. Η Τέχνη και ο Πόνος είναι παρόντες μαζί.

9η Παράγραφος

Αργότερα, το βράδυ...

Η Ραχήλ: Πόρνη (όπως και η Σιέν), μια φιγούρα περιθωριακή, αλλά ανθρώπινη. Το όνομά της θυμίζει τη βιβλική Ραχήλ, μητέρα που θρηνεί.

Η γυάλα με το αυτί: Σύμβολο της αποκοπής από τον κόσμο, αλλά και της απόπειρας διατήρησης της ψυχής.

10η Παράγραφος

 Δεν ήρθα σαν πελάτης...

Αποστασιοποίηση από τη σάρκα: Δεν αναζητά ηδονή, αλλά αυτογνωσία.

Το αυτί ως μάρτυρας: Ρητορική ερώτηση: μπορεί να ακούσει τη φούγκα; Μπορεί η ψυχή του να κατανοήσει ακόμα και μετά τον ακρωτηριασμό;

Η Ραχήλ σιωπά: Κι όμως στέκεται. Περιμένει την απόδειξη ότι η αγάπη διασώζει.

11η Παράγραφος (τελική)

 Κι έξω, στο σιταροχώραφο...

Ο θάνατος: Ο κύκλος κλείνει. Το φως του φεγγαριού πέφτει στο σώμα κάποιου νεκρού — ίσως του Van Gogh, ίσως ενός άλλου.

Η τέχνη ολοκληρώνεται: Η φούγκα τελειώνει, αλλά δεν παύει να υπάρχει. Όπως και η τάξη μέσα στην παραφροσύνη.

Συμπέρασμα: Η φούγκα (η τέχνη, η ύπαρξη) και η θλίψη (η ζωή, ο θάνατος) συνυπάρχουν. Τίποτα δεν τελειώνει πραγματικά, όσο υπάρχει ακρόαση και μνήμη.

Τελικές Παρατηρήσεις

Το διήγημα είναι μια ποιητική μεταφορά της ύπαρξης: η μουσική, η ζωγραφική, η φιλοσοφία και ο ανθρώπινος πόνος πλέκονται σε ένα εσωτερικό δράμα.

Ο διάλογος Van Gogh – Bach – Gachet εκφράζει τις τρεις μορφές ερμηνείας της ζωής: καλλιτεχνική, φιλοσοφική, ιατρική.

Η φούγκα είναι το κλειδί: ένας πολυφωνικός τρόπος να υπάρχουμε μέσα στον κόσμο — να πονάμε, να δημιουργούμε, να θυμόμαστε.

.

.

.

χ.ν.κουβελης c.n.couvelis

μελέτη ανάλυση τού διηγήματος:

(Η fuga τού Van Gogh)

χ.ν.κουβελης c.n.couvelis

Η Φούγκα τής τρίτης φωνής στο Κίτρινο Δωμάτιο

Arl, 1889.

Το φως έμπαινε  από το παράθυρο μέσα στο Κίτρινο Δωματιο .Όλα διαλυμένα  στο φως,τα έπιπλα, οι τοίχοι,το σώμα τού Johann Sebastian Bach, που καθόταν στο τραπέζι με ένα τετράδιο μουσικής ανοιχτό μπροστά του.

Ο Vincent van Gogh στεκόταν πίσω του, τα μάτια του καρφωμένα στις κινήσεις της πένας του συνθέτη. Ο Bach, σοβαρός, δούλευε επάνω σε μια νέα φούγκα, αφιερωμένη,όπως τού είχε πει«στο κίτρινο».

-Το κίτρινο σου έχει μέσα φλόγα, Vincent,» είπε χωρίς να σταματήσει να γράφει. 

Ο Vincent κάθισε στην καρέκλα απέναντί του. Το ένα του αυτί καλυμμένο με έναν επίδεσμο.

-Το δωμάτιο του είναι άδειο,λέει σαν να μονολογει ,Και η Sien είναι έγκυος, απροστάτευτη,και έχει δυο μέρες να φανεί. Ίσως πήγε στο ποτάμι, Ίσως….

Τρόμαξε με αυτό που σκεφτηκε.

Ο Bach δεν απάντησε. Μόνο έσκυψε  πάνω στο χειρόγραφο. Μια δεύτερη φωνή έμπαινε τώρα στην φούγκα του, αντιστικτική. Ο Vincent τον παρατηρούσε 

και ένιωθε τα χέρια του να τρέμουν.

Ένα χτύπημα στη πορτα , και μπήκε ο Dr. Gachet, κρατώντας ένα  βιβλίο φιλοσοφίας.

-Η ύπαρξη, αγαπητέ μου Vincent, είπε καθώς κάθισε, δεν είναι ένα στατικό γεγονός. Είναι ένα γίγνεσθαι. Όπως λέει ο Heidegger, η ουσία του Dasein είναι η δυνατότητά του να κατανοεί το Είναι μέσα από την αγωνία.

Ο Van Gogh τον κοίταξε.

Ο Dr.Gachet συνεχισε -Ακριβώς. Όπως και το χρώμα σου.Εσύ δεν ζωγραφίζεις τον κόσμο. Τον αποκαλύπτεις.

Ο Bach σταμάτησε. Έβαλε την πένα κάτω και σηκώθηκε και είπε:

-Ο Vincent ζωγραφίζει φούγκες, γιατρέ. Με ήχους από ήλιο, φόβο και κραυγές. Το βλέπετε στο βλέμμα του. Στο κομμένο αυτί του.

Ο Van Gogh ανοιξε το συρτάρι τού τραπεζιου. Έβγαλε απο μέσα ένα περίστροφο και το ακούμπησε στο τραπέζι. Δεν κοίταξε κανέναν.

-Δεν ήρθατε εδώ για να με σώσετε. Ήρθατε για να δείτε την τελευταία πράξη. Αν τελειώνει με φούγκα ή με σιωπη.

Έξω, από μακριά, ακούστηκε ένας πυροβολισμός. Ο ήχος πέρασε μέσα από τους τοίχους.

Ο Vincent γύρισε το κεφάλι προς το παράθυρο.

-Κάποιος σκοτώθηκε στο κίτρινο σιταροχώραφο», είπε ήρεμα. La tristesse durera toujours.

Η σιωπή κρατησε πολύ ώρα.

 Μετά σηκώθηκε και φόρεσε το παλτό του. 

-Θα πάω να τη βρω.ειπε

Ο Bach τον κοίταξε με ένα είδος συμπονοιας και θλίψης. Ο  Dr. Gachet δεν είπε τίποτα. 

Τον ακολούθησε με το βλέμμα.

Λίγη ώρα αργότερα η πόρτα τού οίκου ανοχής έτριξε καθώς την άνοιξε. Η γυναικα τον κοίταξε με απορία.

-Δεν ήρθα σαν πελάτης σήμερα, τής είπε. Ήρθα να δω σε τι κατάσταση είναι… το κομμένο αυτί μου.

Προχώρησε προς το ράφι, εκεί που μέσα σε μια γυάλα με οινόπνευμα κολυμπούσε κάτι παράξενο ,σαν ένα κίτρινο ψάρι. Ήταν το αυτί του. Το κοιτούσε με δέος, σχεδόν με τρυφερότητα.

-Πρέπει να είναι ικανό να ακούσει τη φούγκα που έγραψε ο Bach σήμερα το μεσημέρι, στο Κίτρινο Δωμάτιό μου στην Arl. Εγώ,ίσως δεν μπορώ. Αλλά αυτόίσως μπορέσει.»

Στο Κίτρινο Δωμάτιο, η φούγκα τού Bach παρέμενε μισοτελειωμένη. Μια φωνή έλειπε. Η τρίτη. Η φωνή τού Vincent.

Ο ήλιος έδυε πίσω από ένα σιταροχώραφο, στο οποίο το κιτρινο  χρώμα κυμάτιζε σαν μουσική.

Η λύπη κρατά για πάντα.

Αλλά κάποτε, μέσα σε μια νότα, ακούγεται ένα κίτρινο φως.

.

.

Η ανάλυση του διηγήματος "Η Φούγκα τής Τρίτης Φωνής στο Κίτρινο Δωμάτιο (Η fuga τού Van Gogh)" του χνκουβελη, μπορεί να γίνει παραγραφο-παραγραφο με στόχο να αναδειχθούν τα νοήματα, οι συμβολισμοί και οι αλληγορίες του κειμένου. Το κείμενο είναι ποιητικό, φιλοσοφικό και πολυεπίπεδο. 

1η Παράγραφος:

Arl, 1889. Το φως έμπαινε από το παράθυρο μέσα στο Κίτρινο Δωματιο...

Χρόνος & Τόπος: Arles, 1889. Αναφορά στην πραγματική χρονιά κατά την οποία ο Van Gogh βρισκόταν στην Arles και πάλευε με την ψυχική του υγεία.

Σύμβολο το φως: Το φως λειτουργεί ως καταλύτης αποκάλυψης και διάλυσης της ύλης — ό,τι είναι υλικό χάνεται, μένει μόνο η ουσία.

Παρουσία του Bach: Αρχετυπική μορφή πνευματικότητας και μουσικής τάξης, σε αντίθεση με την ψυχική ταραχή του Van Gogh.

Η σύνθεση της φούγκας "στο κίτρινο": Ο Bach συνθέτει φούγκα με βάση ένα χρώμα. Αντιστροφή ρόλων: ο μουσικός γίνεται "ζωγράφος" ήχων, εμπνευσμένος από τον Van Gogh.

2η Παράγραφος:

-Το κίτρινο σου έχει μέσα φλόγα, Vincent...

Ο Bach αναγνωρίζει τη δύναμη του Van Gogh, το κίτρινο του δεν είναι απλό χρώμα αλλά φωτιά, ψυχική ενέργεια.

Ο Van Gogh τραυματισμένος: Κάθεται απέναντι με καλυμμένο αυτί — ήδη η εικόνα μεταφέρει πόνο, εσωτερική ρήξη, μια πράξη αυτοακρωτηριασμού.

3η Παράγραφος:

-Το δωμάτιο του είναι άδειο, λέει σαν να μονολογεί...

Ο Van Gogh μονολογεί για τη Sien, μια φιγούρα πραγματική (σύντροφος και μοντέλο τού)αλλά και συμβολική της εγκατάλειψης και της ευθύνης.

Ο εσωτερικός τρόμος του Van Gogh αποκαλύπτεται: φοβάται πως κάτι κακό συνέβη. Το σκοτεινό ασυνείδητο ενεργοποιείται.

4η Παράγραφος:

Ο Bach δεν απάντησε...

Ο Bach προσηλωμένος στη σύνθεση — μια δεύτερη φωνή μπαίνει στη φούγκα. Η μουσική λειτουργεί ως καθρέφτης της ψυχικής κατάστασης.

Ο Van Gogh τρέμει — η τέχνη δεν τον λυτρώνει ακόμη. Η αντιστικτική φούγκα γίνεται παραλληλία των φωνών της ψυχής.

5η Παράγραφος:

Ένα χτύπημα στην πόρτα, και μπήκε ο Dr. Gachet...

Εισέρχεται ο Dr. Gachet, ο γιατρός που τον παρακολουθούσε, φέρνοντας φιλοσοφία: Heidegger – Dasein – αγωνία.

Η οντολογική διάσταση της ύπαρξης έρχεται στο προσκήνιο. Η αγωνία είναι το μέσο κατανόησης του Είναι.

 6η Παράγραφος:

-Ακριβώς. Όπως και το χρώμα σου...

Ο Dr. Gachet εμβαθύνει: Ο Van Gogh αποκαλύπτει τον κόσμο με το χρώμα, δεν τον περιγράφει.

Η τέχνη του Vincent είναι αποκαλυπτική, όχι μιμητική. Ανοίγει τις πύλες του Είναι.

 7η Παράγραφος:

Ο Bach σταμάτησε...

Ο Bach αναγνωρίζει τον Van Gogh ως μουσικό με άλλα μέσα.

"Φούγκες με ήχους από ήλιο, φόβο και κραυγές": η τέχνη του Vincent ερμηνεύεται ως πολυφωνία συναισθημάτων.

Το κομμένο αυτί συμβολίζει την ακραία θυσία για να "ακούσει" ή "αποκαλύψει" αυτό που άλλοι δεν μπορούν.

8η Παράγραφος:

Ο Van Gogh άνοιξε το συρτάρι...

Η εμφάνιση του περίστροφου φέρνει την τραγική επίγνωση του τέλους.

Ο Van Gogh γνωρίζει: Δεν ήρθαν για να τον σώσουν αλλά για να παραστούν στο τέλος — στην "τελευταία πράξη".

Τέχνη ή Σιωπή; Ρητορική ερώτηση. Πώς τελειώνει ένας μεγάλος καλλιτέχνης;

9η Παράγραφος:

Έξω, από μακριά, ακούστηκε ένας πυροβολισμός...

Ο πυροβολισμός γίνεται ήχος υπαρξιακής κατάρρευσης.

Ο Van Gogh στρέφεται προς το παράθυρο, προς το εξωτερικό, την τελευταία εικόνα.

"La tristesse durera toujours": Η λύπη θα κρατήσει για πάντα. Φράση του ίδιου του Vincent.

10η Παράγραφος:

 Μετά σηκώθηκε και φόρεσε το παλτό του...

Η έξοδος του Van Gogh έχει μεταφυσική χροιά. Δηλώνει σκοπό: να "τη βρει" (τη Sien; τον εαυτό του; το αυτί του; την τρίτη φωνή;)

Οι αντιδράσεις των άλλων είναι σιωπηλές. Ο Bach με συμπόνια. Ο Dr. Gachet απλός παρατηρητής.

 11η Παράγραφος:

Λίγη ώρα αργότερα η πόρτα του οίκου ανοχής έτριξε...

Επιστροφή στο "τραυματικό" σημείο — το αυτί του, διατηρημένο σε οινόπνευμα.

Το αυτί ως υποκείμενο: Ίσως αυτό "ακούσει" τη φούγκα, όχι ο ίδιος. Ο άνθρωπος έγινε θυσία για να επιβιώσει ένα κομμάτι του, σύμβολο της ακρόασης, της τέχνης.

12η Παράγραφος (Τελική):

Στο Κίτρινο Δωμάτιο, η φούγκα τού Bach παρέμενε μισοτελειωμένη...

Η τρίτη φωνή έλειπε. Ήταν του Vincent. Η φούγκα είναι σύμβολο της τέχνης και του Είναι. Χωρίς τη φωνή του Van Gogh, δεν ολοκληρώνεται.

Ο ήλιος δύει, αλλά το κίτρινο κυματίζει σαν μουσική. Το χρώμα γίνεται ήχος, η ύλη πνεύμα.

"Η λύπη κρατά για πάντα" — επανάληψη του τραγικού μοτίβου.

Αλλά μια αχτίδα ελπίδας: Κάποτε, μια νότα μπορεί να φέρει κίτρινο φως — να ενώσει ήχο και χρώμα, τέχνη και λύτρωση.

Γενική Ερμηνεία και Θεματικοί Άξονες:

1. Η συνάντηση τριών κόσμων:

Μουσική (Bach), Ζωγραφική (Van Gogh), Φιλοσοφία (Gachet/Heidegger): μία μεταφυσική συνομιλία για την ουσία της ύπαρξης.

2. Η τέχνη ως σωτηρία και κατάρα:

Ο Van Gogh δίνει τα πάντα στην τέχνη — ακόμα και την ψυχή και το σώμα του.

3. Το "Κίτρινο" ως σύμβολο:

Ζωής, τρέλας, πάθους, φωτός και τελικά θανάτου.

4. Η Φούγκα ως σύμβολο της ζωής:

Μια πολυφωνική σύνθεση, που χωρίς μια φωνή (του Vincent), δεν ολοκληρώνεται.

.

.

.