.
.
LITTERATURE-ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ
-Η ΚΡΙΣΗ ΤΟΥ DASHIELL HAMMETT
-χ.ν.κουβελης c.n.couvelis-
ΚΕΙΜΕΝΑ-TEXTS-Χ.Ν.Κουβελης[C.N.Couvelis
.
.
Detective's Enigma--χ.ν.κουβελης c.n.couvelis
Η ΚΡΙΣΗ ΤΟΥ DASHIELL HAMMETT
-χ.ν.κουβελης c.n.couvelis
Η υπόθεση φαίνονταν απλή,μοιχεία,την οποία ο σύζυγος έμαθε και ήθελε να
εκδικηθεί,και από την άλλη φοβόνταν πως θα τον σκοτώσει το παράνομο ζευγάρι,
ο σύζυγος ήταν πλούσιος,η μοιχός σύζυγος από αριστοκρατική οικογένεια,
ο εραστής ένας νεαρός,λαϊκός τυπος,πιθανόν αδίστακτος για χρήμα,
εκείνη είχε μεγάλο πάθος μαζί του,θα την εκβίαζε για οτιδήποτε,κι εκείνη
αρκεί να μην τον χάσει θα ήταν τυφλό υποχείριο του
ο σύζυγος σκέφτηκε να προσλάβει επαγγελματία δολοφόνο,να μπει στο διαμερισμαπου ενοικιαζαν για τις κρυφές ερωτικές τους συνευρέσεις,να σκοτώσει τον νεαρό κι έπειτα να σκοτώσει και την μοιχό,παρουσιάζοντας
το σαν αυτοκτονία,αφήνοντας σημείωμα με τον γραφικό χαρακτήρα της
γυναίκας,που να εξηγεί τους λόγους του φονου του νεαρού άντρα και της
δικής της αυτοκτονίας,καθαροί λόγοι ζηλοτυπίας,
το απέρριξε,γιατί ήθελε να την τιμωρήσει πιο πολύ,
αν σκότωνε μόνο τον εραστή,στην αγκαλιά μιας ερωμένης του,πάλι τώρα αυτοκτονία του νεαρού,και σημείωμα του,λόγοι ζηλοτυπίας,
Αυτό θα την καταρακωνε,θα την.πληγωνε,ο εραστής που τον νόμιζε μόνο
δικό της αυτοκτονησε για άλλη γυναίκα,
ήξερε πως θα διεξάγονταν ευρεια έρευνα για τα εγκλήματα κι ένας έμπειρος ευφυής ντετέκτιβ πολύ εύκολα και γρήγορα θα έφτανε στην άκρη του νότου,
στη λύση,που σήμαινε γι'αυτόν καταδίκη και καταστροφή,ήττα και ντροπή,
ήθελε η μοιχός να ζει και να τιμωρείται,σε όλη τη ζωή της
σκέφτηκε να αφήσει τις επιχειρήσεις του να χρεωκοπησουν,
τότε εκείνη,συνειθισμενη να έχει τα πάντα,θα στερεθει τα πάντα,κι ο εραστής
η' θα την παρατήσει μην βρίσκοντας πια εκανενα ενδιαφέρον σ'αυτη η' θα την εξαναγκάσει να γίνει πόρνη,
και μια νύχτα αυτός θα την επισκεφτεί σαν πελάτης και θα την πληρώσει,
εξευτελίζοντας την,
έπειτα σκέφτηκε πιο ψύχραιμα,στους κύκλους του,οι μοιχείες είναι
συνειθισμενο φαινόμενο,να προσποιηθεί ότι δεν κατάλαβε τίποτα,αυτό θα
την κάνει να κρύβεται συνεχως,να εφευρισκει δικαιολογίες,να λέει ψέματα,
να έχει ένα διαρκη τρόμο να μην αποκαλυφθεί,να αισθάνεται αφορητες τύψεις
για την ερωτική παρανομία της,να μην κοιμάται τις νύχτες,να καταληξει στα ψυχοφαρμακα ,να τρελαθει κι αυτός να το διασκεδάζει,να είναι ο υπεράνω,
αθεατος,που κινεί τα νήματα,τιμωρος
μέχρι εδώ το σχέδιο της ιστορίας μου δεν έχω προχωρήσει παραπέρα,
ειπε
Η ιστορία σας,απαντησε ο Dashiell Hammett ,είναι φανερά αδιέξοδη,δεν
μπορεί από οποία μεριά και να την κοιτάξεις,να δημιουργήσει ένα καλό αστυνομικό βιβλίο,
μια γυναίκα έχει εραστή και τους σκοτώνει ο σύζυγος,η' η γυναίκα σκοτωνει
τον σύζυγό,
κίνητρα ζήλιας από τη μεριά του αντρα
η' ,από τη μεριά της γυναικας, να κληρονομήσει την τεράστια περιουσία του συζύγου, και μασήσει ανεμπόδιστη με τον εραστή,
Δεν λέω ότι δεν έχεις ταλέντο,αλλά οι αναγνώστες θέλουν κάτι το πρωτοτυπο,
κάτι που να τους κρατήσει σε αδιάλειπτη αγωνία μέχρι την τελευταία σελίδα,
το αστυνομικό διήγημα,νουβέλα,η' μυθιστόρημα,δεν είναι λογοτεχνία με την αυστηρή έννοια,οι λογοτεχνικές τεχνικες σε αυτά θεωρούνται βαρετές,
άσκοπες,φλύαρες,άσχετες με το αστυνομικό,δεν είναι ουσιαστικιες,
το αστυνομικό πρέπει να ρέει,να τρεχει,να έχει κυρίως πλοκή,
ότι άλλο το στρεβλώνει,το κατευθύνει άλλου,το μειώνει,
ένα καλό αστυνομικό πρέπει να δείχνει ότι το έγκλημα ήταν τέλειο,
και επειδή εξελίσσεται στις σελίδες του βιβλίου θα πρεπει οπωσδήποτε
να υπαρχει λύση,αλλιώς δεν θα είχε γραφεί το βιβλίο,αυτό προσμένει
με αγωνία αναγνωστης,αυτό το σασπένς τον εξιταρει,
η πραγματικότητα μπορεί να είναι αδιάφορη,και είναι,το κείμενο όμως όχι,
σε καμία περίπτωση,η ' θα είναι αυτό η' δεν θα είναι
Αυτά του είπε ο Dashiel Hammett
Γυρνώντας στο ξενοδοχείο που είχε ενοικιασει στον διαδρομο μπροστά
του είδε έναν νεαρό να μπαίνει στο διπλανό διαμερισμα από το δικό του,
του κίνησε την περιέργεια κι έβαλε το αυτί στη πόρτα δεν άκουσε τίποτα,
μπήκε στο δωμάτιο του,έκανε ησυχθα,αφουγκραστηκε,τίποτα,κανένας ήχος,
πήγε στον διαχωριστικό τοίχο και κόλλησε το αυτί πάνω του,παλι τιποτα
ξάπλωσε να κοιμηθεί,
χτύπησε η πόρτα του,άνοιξε,μπροστά του ήταν μια τρομαγμένη γυναίκα,
σας παρακαλώ,του είπε τραυλιζοντας,αφήστε με να μπω μέσα και κλείδωστε
τη πόρτα,
καθηστε,να συνερθεται,της είπε,
και της έδωσε ένα κοκτέιλ να τονωθεί,
σκότωσα ένα άνθρωπο,τον εραστή μου,είπε η γυναίκα τρέμοντας,θα με
πιάσουν θα σαπισω στη φυλακή,
πήγαν στο δωμάτιο της,
δεν βρήκαν τον δολοφονημενο
μα εδω ήταν,είπε η γυναίκα έκπληκτη,του έδειξε το μέρος,τι έγινε;
απλουστατα,κυρία μου,της είπε με αυστηρό τόνο,δεν διαπραξατε κανέναν
φόνο,
Αδύνατον ,εγώ τον σκότωσα πυροβολοντας τον στο κεφαλι,
εκείνος χαμογέλασε,τέτοιο ήχο πυροβολισμού δεν είχε ακούσει,πάντα οι
φόνοι είναι πραγματικοί,και υπόκεινται στους νομούς της φυσικής,αυτό συνέβηκε έδω τότε,και δεν αλλάζει,αν εκτελέσθηκε φόνος πραγματικά
ιδού ο δολοφονημένος,ο φόνος σαν αποτέλεσμα δεν είναι μαγική εικόνα,
είναι ορατός στο πτώμα του δολοφονημένου
επομένως αυτος ο δικό σου φόνος δεν είναι πραγματικός φόνος,
γιατι αν ήταν πραγματικός θα βλέπαμε τον δολοφονημένο,
θελεται να πειτε πως είμαι τρελη;αντέδρασε εκεινη
όχι το αντίθετο,της απάντησε,αρκετά έξυπνη ώστε να με ξεγελάσεις,
ενώ κλειδώσες τη πόρτα,δημιουργώντας το μυστήριο του κλειστού δωμάτιου,
ο δολοφονημενος άφαντος,
είδα τον άντρα που μπήκε μέσα,αλλά δεν το είδα που βγήκε
στην πραγματικότητα,σχολίασε ο Dashiell Hammett,κι αυτό, αναντίρρητα,ισχύει
σε όλες τις εκδηλώσεις της,φυσικές αλλά και τις ανθρώπινες,ο νόμος της αιτιοτητας,αίτιο -αιτιατο,το τετελεσμένο Β ειναι το αποτέλεσμα αποκλειστικά
του Α
Αντίθετα στην υπόθεση,αυτό που εικαζομε για να ένα γεγονός,δεν ισχύει,εκεί
τα πράγματα είναι θολά,συγκεχυμενα,έχουμε πιθανές διακλαδώσεις,
το Α έχει προέλθει είτε από το Β είτε από το Γ είτε από το Δ,είτε...κλπ,
Ο ερευνητής γενικά,και ειδικά ο ντετέκτιβ ,πρέπει να εξετάσει,κάθε μία ξεχωριστά,να την δοκιμάσει σε λογική διαδικασία,αν αντέχει,και ανάλογα να
την κρατήσει προχωροντας στις επαγωγες της ,που και πάλι διακλαδίζονται
σε άλλες
η' να την απορρίψει,σαν άτοπη, δοκιμάζοντας άλλη,
σε ένα αστυνομικό διήγημα η' νουβελα η' μυθιστόρημα όσο περισσότερες
διακλαδώσεις παρουσιάζονται ως δυνατές τόσο μεγαλώνει το μυστήριο
και το σασπένς,και τόσο μεγαλύτερη η αγωνία των αναγνωστών,
το ξέρουμε πολύ καλά εμείς που ασχολούμαστε μ'αυτο ότι ο γραμμένος φόνος είναι πιο ενδιαφέρων από τον φόνο στον πραγματικό κόσμο,
ο φόνος στον πραγματικό φόνο είναι ευάλωτος,αδύνατος,γι'αυτό και ευκολα
ανακαλυψιμος,
ενώ ο γραμμένος,έχει στοιχεία δύσκολου γρίφου,αινίγματος αλυτου,
ο ικανός ντετέκτιβ πρέπει να έχει πληρότητα λογική για να αντιμετωπίσει
τον έξυπνο δολοφόνο,
πρέπει να είναι το ίδιο ευφυής με αυτόν,ιδιοφυια προς ιδιοφυια,
και ο αναγνώστης όχι τόσο ευφυής για να προβλέψει τι έχει συμβεί,
αλλά διαβάζοντας το κειμενο κάθε φορά στην εξελιξη της ιστορίας η λογική του επεξεργασία να είναι κατώτερη και ελλειπής,
να νομίζει ότι βρήκε και να αποκαλύπτεται ότι δεν βρήκε και τότε να αφήνεται,
κυριολεκτικά υπνωτισμενος στον λογικά κυρίαρχο ντετέκτιβ,
οι μυστηριώδες ιστορίες δεν γράφονται από τους αναγνωστες,αλλά από τους συγγραφείς για τους ανυποψίαστους,αδύνατους σε αυτό το επίπεδο λογικής,
αναγνώστες,
έπειτα σε αυτές οι ιστορίες,ο κύριος στόχος δεν είναι να γεμίσουν πτώματα
το κείμενο,να προκαλέσουν ηδονή η' απέχθεια με την ανθρωποκτονία,αλλά
είναι η αφορμή για λογικά παιχνίδια,
κι επειδή στον φόνο αυτό είναι πιο δυνατόν να γίνει,ο φόνος είναι συμφυτος
με τη λογική,να μην παρεξηγηθουμε,αυτό το πιστεύουμε, ο φόνος γενικά είναι μια παράλογη και αποτρόπαια πράξη,μια βαρβαρότητα,
ο γραμμένος φόνος,αυτός στον οποίο εμείς είμαστε οι δράστες,οι δολοφόνοι,
αλλά και ταυτόχρονα οι αποκαλυπτες του,όσο λογικά πιο δομημένος είναι τόσο πιο ενδιαφέρον είναι,
έγινε και δεν ξέρεις πως έγινε,και δεν είναι καθόλου εύκολο να καταλάβεις
πως έγινε,
είσαι στο σκοταδι,και φυσικά,αυτός είναι ο στόχος, ο αναγνώστης,
πρέπει να ενεργήσεις,και κατ'επεκταση ο ντετέκτιβ,το alter ego σου, με
μοναδικό όπλο την λογική,
το Α συνέβηκε,πως συνέβηκε;τι προϋπήρχε του Α για να συμβεί;
αυτή η ακολουθία των προυπαρξεων αντιμετωπίζεται με την αυστηρή,
με την ευρεία έννοια λογική,
ο φόνος είναι μια πρόταση,όπως ακριβώς στα Στοιχεία του Ευκλείδη,
που πρέπει να αποδειχθεί από προηγούμενες αποδεδειγμένες προτάσεις
και ένα ελάχιστο αριθμό αιτημάτων,αξιωμάτων,
αυτά ο ευφυής ντετέκτιβ πρέπει να τα ανακαλύψει για να μπορέσει να αποδείξει το θεώρημα του φόνου,
αυστηρή τυπική λογική,τα αναγκαία και ικανά,
αναλυτική και συνθετική ικανότητα,
συνέβηκε το Α τότε έπρεπε για να συμβεί το Β,το οποίο για να συμβεί έπρεπε
να συμβεί το Γ,το οποίο για να συμβεί το Δ,το οποίο συμβαίνει ανεξάρτητα
Τότε, αντίστροφα, από το Δ που ισχύει με λογική ακολουθία συμβαίνει το Γ συμβαίνει το Β συμβαινει το Α,ο φόνος,
Αυτή είναι η λύση του,
Η δυσκολία είναι μέσα σε έναν δαίδαλο πιθανών διακλαδώσεων να βρεις
τιο Β το Γ το Δ
οι υποκεμενισμοι "το θέλω να είναι έτσι","μου αρέσει να είναι αυτο και όχι άλλο","έτσι θα το κάνω να γίνει",είναι σοβαρά μειονεκτήματα σε ένα καλό,
πετυχημένο,αστυνομικο βιβλίο,απευκταια,
αν δεν λύνεται η υπόθεση του φόνου με αυστηρό λογικό τρόπο τότε είναι ασήμαντη,
ο αναγνώστης δεν ηδονιζεται με τον καθαυτό φόνο,το αίμα του και την
βιαιοτητα του,αλλά με τους λεπτούς χειρισμούς της λογικής,
που μέσα στον λαβύρινθο των διακλαδωμενων υποθέσεων βρίσκει έξοδο,
"Αυτός ο φόνος αντικειμενικά έγινε έτσι ακριβώς",
η τιμωρία του δεν μας ενδιαφέρει,είναι υπόθεση ανθρώπινη,των νόμων,
ηθικής,θρησκειας,
εμάς μας ενδιαφέρει η λογική του άσκηση,
τώρα,όσον αφορά την ιστορία σας που μου εκθεσατε και ζητήσατε να πω
την ταπεινή μου γνώμη μου,μου φαίνεται απλή,
μια πλούσια γυναίκα έχει εραστή έναν νεαρό χαμηλής τάξης,άρα φιλόδοξο
και αδίστακτο,
ο απατημενος πλούσιος συζυγος το μαθαίνει,
τότε έχουμεντις εξεις,αυτονόητες,διακλαδώσεις:
η' δεν αντιδρά και συμπεριφέρεται σαν να μην συμβαίνει τίποτα,οπότε
έχουμε ανυπαρξία φόνου και ιστοριας
η' αντιδρά βίαια και σκοτώνει τη γυναικα,φανερός φόνος,αδιάφορη κοινότυπη
ιστορια
επομένως και στις δύο περιπτώσεις δεν υφίσταται αστυνομική ιστορία,αλλά ψυχολογικό δράμα,
η' επιζητά την εκδίκηση της μοιχου,σχεδιάζοντας την,
η' σκοτώνοντας τους δύο εραστές,με τρόπο που να φανεί πως η γυναίκα σκότωσε τον άντρα για λόγους ζήλιας και μετά αυτοκτόνησε
η' πληρώνοντας μια άλλη γυναίκα,ερωμένη του νεαρού, να τον σκοτώσει
στο διαμερίσματα της αμυνόμενη σε βίαιο ξέσπασμα ζηλοτυπίας του εραστή,
τότε η μοιχός σύζυγος θα νιώσει μεγάλη ταπείνωση,αφορητο εξευτελισμό,
τεράστια απογοητευση
ο έραστης ήταν ψεύτης,ένας στυγνός απατεωνας,
και τότε θα καταλήξει στην μανιοκατάθλιψη,η ζωή της θα γίνει μαρτύριο,
και η αυτοκτονία με χάπια θα είναι η τελική λύση,
εδώ η ιστορία μας με φόνο έχει καθαρά φροϊδικες διαστασεις και
ψυχαναλυτικες,ποιος κατεχει τον Φαλλο και ποιος από την μη κατοχή του
ήταν ο ευνουχισμενος,
εναλλασσόμενες ψυχικές καταστάσεις
Καταρχήν ο πλούσιος σύζυγος είναι ο κάτοχος του Φαλλού με την εξουσία
του πλούτου,
Με την μοιχεία της συζύγου ο απατημενος συζυγος ευνουχισθηκε και ο Φαλλος ανήκει πλέον στη σύζυγο με την κατοχή του Φαλλού-νεαρού
Χρεοκοπωντας ο σύζυγος ευνουχιζει τους δύο εραστές στερώντας τους
την εξουσια του πλούτου-Φαλλού
Δολοφωνοντας τους δύο εραστές τους ευνουχιζει από τον Φαλλο,
Δολοφωνοντας η άλλη ερωμένη τον νεαρό στερεί την σύζυγό από τον
Φαλλο-νεαρο ευνουχιζοντας την,με συνέπεια την νευρωση
η' ο απατημενος πλούσιος συζυγος αγνοεί την παράνομη σχέση της γυναίκας
του με τον λαϊκό νεαρό,
η' την γνωριζει αλλά δεν προλαβαίνει να ενεργήσει όπως αναφέραμε,
και οι δύο εραστές τον σκοτώνουν,όχι με φανερόντρόπο,δηλητηριάζοντας τον,οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου,εγκεφαλικό,ανακοπή καρδιαςνη αιτία
θανατου
η' σκηνοθετούν ένα μοιραίο αυτοκινηστικο ατύχημα,και κληρονομούν την τεράστια περιουσία του,
έχουμε κι εδώ τις ψυχαναλυτικες φροϊδικες ερμηνείες
-στην περίπτωση της άγνοιας ο σύζυγος διατηρεί την κατοχή του Φαλλου,
ακυρώνοντας την κατοχή του Φαλλου στο μοιχο σύζυγό,η οποία παραμένει
ευνουχισμενη
-στην περίπτωση της δηλητηρίασης η' του ατυχήματος ο σύζυγος ευνουχιζεται χανοντας τον Φαλλό,ο όποιος μεταβαίνει στην κατοχή της συζυγου,
βέβαια όλες αυτές οι εγκληματικές πράξεις,όσες είναι τέτοιες,για λίγο θα
παραμείνουν κρυφές,πολύ εύκολα τις υποψιάζεται κανείς,δεν χρειάζεται να είσαι ντετέκτιβ για να τις αποκαλύψεις
και σε αυτή την περίπτωση εχουμε φόνο αλλά δεν έχουμε την ανοησια να
τον γράψουμε σε ιστορία και να περιμένουμε να βρει αναγνώστες,
Επομένως,συμπέρασμα,αν η ιστορία μας δεν είναι λογικά δυνατή,με την
έννοια της δύναμης,εννοω δύσκολοτατος γρίφος,αινιγμα,και από τη μεριά
του δολοφόνου,που τον θέτει,και από τη μεριά της λογικής αποδεικτικης διαδικασιας
του ντετέκτιβ,τότε είναι ασήμαντη,ανιαρή,αδιάφορη,αποτυχημενη
.
,