.
.
LITTERATURE-ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ
-Ο ΠΑΛΛΟΜΕΝΟΣ ΣΕ ΛΑΜΠΡΟΤΗΤΑ ΑΣΤΕΡΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΩΡΙΩΝΑ ΚΑΙ
Η ΠΑΛΛΟΜΕΝΗ ΣΕ ΠΑΡΑΛΛΑΓΕΣ ΜΥΘΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΩΡΙΩΝΑ-
ΚΕΙΜΕΝΑ-TEXTS-Χ.Ν.Κουβελης[C.N.Couvelis}
.
.
Ωριων-χ.ν.κουβελης c.n.couvelis
Ο Αστερισμος του Ωριωνα-χ.ν.κουβελης
.
.
Ο ΠΑΛΛΟΜΕΝΟΣ ΣΕ ΛΑΜΠΡΟΤΗΤΑ ΑΣΤΕΡΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΩΡΙΩΝΑ ΚΑΙ
Η ΠΑΛΛΟΜΕΝΗ ΣΕ ΠΑΡΑΛΛΑΓΕΣ ΜΥΘΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΩΡΙΩΝΑ-χ.ν.κουβελης
.
καὶ πολὺ καλλίστους μετά γε κλυτὸν Ὠρίωνα: 310
[και πολυ λαμπροτατοι μετα τον ονομαστο Ωριωνα]
Ομηρου Οδυσσεια-ραψωδια λ'-στιχος 310
.
πρωτος ο Πτολεμαιος εντοπισε αυτον τον υπερπληθη αστερων και υπερμεγεθη,πελωριον,
αστερισμο και τον ονομασε Ωριωνα,ενας συνεχως παλλομενος σε λαμπροτητα υπεργιγαντας,
το αστρο του α,το Betelgeuse,εχει 800 φορες μεγαλυτερη διαμετρο απο τον Ηλιο και βρισκε-
ται 650 ετη φωτος μακρια απ'τη Γη,ειναι πανω απ'τον Ισημερινο στο Βορειο Ημισφαιριο,
ορατος απ'τον Νοεμβριο μεχρι τον Απριλιο,και πανω στο Νοτιο Ημισφαιριο,εκει ενας ισχυρος
αστρικος ανεμος φυσα και,πιθανως,του μεταβαλει την λαμπροτητα,ειναι εκδηλα
ανθρωομορφικος,τ'αστρα του σχηματιζουν την μορφη ενος κυνηγου με το ροπαλο και την
ασπιδα του και το σκυλι του να τον ακολουθει,ο Σειριος,το λαμπροτερο αστερι του
αστερισμου του Μεγαλου Κυνος,αποφευγει τον αστερισμο Σκορπιο,τον οποιο εχει απεναντι
σε αντιθετη θεση τ'ουρανου.σαν εχθρο του,και παθιασμενα ερωτικα κυνηγα απο πισω τις
Πλειαδες,τις 7 κορες, την Μαία την Ταϋγέτη την Ηλέκτρα την Στερόπη την Κελαινώ
την Αλκυόνη την Μερόπη,κι αυτες πρωτες ξεφευγοντας βυθιζονται στη θαλασσα
κι επειτα βυθιζεται κι αυτος,αυτες τελη Μαη ανατελουν κι ερχεται καλοκαιρι κι οταν δυουν
χειμωνας,κι αυτος οταν ειναι στον ουρανο οι ναυτικοι τον τρεμουν ειναι επικινδυνος δεινος
καταστροφεας και φοβερα τρικυμιζει τη θαλασσα,κατα τον ιστορικο Πολυβιο αυτος ειναι
υπαιτιος με την ανατολη του για την καταστροφη του ρωμαικου στολου το 260 π.Χ στον Α'
Καρχηδονιακο πολεμο,οι απλοι ανθρωποι αυτον τον αστερισμο του Ωριωνα τον ονομαζουν
και Αλεκτροπόδιον παρομοιαζοντας τον με αλλαζονα αλεκτορα,τον κοκορα,κι αλλοι τον λενε
Αλητροπόδιον,ο περιλανωμενος ,απο το αλεω,σαν περιπλανωμενο κυνηγο τον βλεπουν τις
νυχτες οταν ο Ησιοδος στο διδακτικο ποιημα του Εργα και Ημεραι,μεσω του αδερφου του
Περση, τους συμβουλευει σε σχεση μ'αυτον για την ωρα,τον καταλληλο χρονο για να γινουν
οι διαφορες γεωργικες αγροτικες και ναυτικες εργασιες:
ἐργάζευ, Πέρση,
εργασου,Περση
.
δμωσὶ δ᾽ ἐποτρύνειν Δημήτερος ἱερὸν ἀκτὴν 597
δινέμεν, εὖτ᾽ ἂν πρῶτα φανῇ σθένος Ὠρίωνος,
χώρῳ ἐν εὐαέι καὶ ἐυτροχάλῳ ἐν ἀλωῇ·
[τους δουλους ξεσηκωσε στης Δημητρας την ιερη ακτη
ν'αλωνισουν,μολις οταν πρωτα φανει ο δυνατος Ωριωνας,
σε χωρο ευαερο κι ολοστρογκυλο αλωνι']
τι καλοκαιρι ερχεται
.
εὖτ᾽ ἂν δ᾽ Ὠρίων καὶ Σείριος ἐς μέσον ἔλθῃ
οὐρανόν, Ἀρκτοῦρον δ᾽ ἐσίδῃ ῥοδοδάκτυλος Ἠώς, 610
ὦ Πέρση, τότε πάντας ἀποδρέπεν οἴκαδε βότρυς·
[μολις οταν ο Ωριωνας και ο Σειριος μεσουρανισει
κι η ροδοδαχτυλη Αυγη αντικρυ βλεπει τον Αρκτουρο,
Περση,τοτε ολα τρυγα στο σπιτι τα σταφυλια]
τι μεσα Σετεμβρη θα'ναι
.
αὐτὰρ ἐπὴν δὴ
Πλῃάδες θ᾽ Ὑάδες τε τό τε σθένος Ὠρίωνος 615
δύνωσιν, τότ᾽ ἔπειτ᾽ ἀρότου μεμνημένος εἶναι
ὡραίου· πλειὼν δὲ κατὰ χθονὸς ἄρμενος εἶσιν.
[οταν πια
οι Πλειαδες κι οι Υαδες τα βροχαστερια κι ο δυνατος Ωριωνας
δυσουν,τοτε μετα τ'αλετρι να θυμηθεις ειναι
η ωρα.πληρωθηκε ο καιρος στη γη σπορα ετοιμασμενη να'ναι ]
.
εἰ δέ σε ναυτιλίης δυσπεμφέλου ἵμερος αἱρεῖ·
εὖτ᾽ ἂν Πλῃάδες σθένος ὄβριμον Ὠρίωνος
φεύγουσαι πίπτωσιν ἐς ἠεροειδέα πόντον, 620
δὴ τότε παντοίων ἀνέμων θυίουσιν ἀῆται·
καὶ τότε μηκέτι νῆας ἔχειν ἐνὶ οἴνοπι πόντῳ,
[αν για ναυτικα ταξιδια τρικυμιωδη ποθος σε σηκωσει
μολις οταν οι Πλειαδες τη δυναμη του τρομερου Ωριωνα
φευγοντας πεφτουν μεσα στο ανεμοδαρμενο ποντο
τοτες παντος λογης ανεμοι φυσομανουνε
και τοτε μητε καραβια να'χεις σε καποιο μαυρο ποντο]
χειμωνας,Δεκεμβρης,ειναι με κρυα και βροχες
.
ἐργάζευ, νήπιε Πέρση,
.
Η ΠΑΛΛΟΜΕΝΗ ΜΥΘΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΩΡΙΩΝΑ
οπως ειναι συνεχως παλλομενος,μεταβαλλομενος, σε λαμπροτητα ο αστερισμος του
Ωριωνα ετσι παλλομενη ειναι και η Μυθολογια του Ωριωνα,με πολλες παραλλαγες:
Καποτε ο Διας και ο Ποσειδωνας βρεθηκαν στην Βοιωτια στην πολη Υριη,κοντα στην
Αυλιδα,αυτη η πολη εστειλε καραβια στον πολεμο της Τροιας:
[Ομηρου Ιλιαδα ραψωδια Β']
Βοιωτῶν μὲν Πηνέλεως καὶ Λήϊτος ἦρχον
Ἀρκεσίλαός τε Προθοήνωρ τε Κλονίος τε, 495
οἵ θ' Ὑρίην ἐνέμοντο καὶ Αὐλίδα πετρήεσσαν
Σχοῖνόν τε Σκῶλόν τε πολύκνημόν τ' Ἐτεωνόν
εκει τους φιλοξενησε ο ηρωας της πολεως ο Υριεας,αυτος ηταν γερος,χηρος και ακληρος,
εφυγαν οι θεοι ευχαριστημενοι απο την φιλοξενια και την αλλη μερα το πρωι ο γεροντας
βρηκε μπροστα στην πορτα του ενα γερο κι υγιες παιδι,τον Ωριωνα.
Λενε ακομα πως ηταν παιδι του Ποσειδωνα απο το σμιξιμο του θεου με την θνητη Ευρυαλη
την κορη του Μινωα,κι απ'αυτον δωριστηκε το χαρισμα να περπαταει πανω στα κυματα της
θαλασσας.
λενε,πως ηταν πελωριος,δυνατος κι ομορφος κι ο Ποσειδωνας τον ζηλεψε και τον τυφλωσε.
αυτος τυφλος πηγε προς την ανατολη κι η Αυγη η Ηω μολις τον ειδε τον ερωτευτηκε,και
χτυπωντας τον με τις ακτινες του ηλιου ξαναειδε το φως.
στη Χιο που βρεθηκε ερωτευτηκε σφοδρα την Μεροπη την κορη του βασιλια Οινοπιωνα,
τη ζητησε,ομως για του τη δωσει γυναικα του εβαλε ενα αθλο:να σκοτωσει ολα τ'αγρια θηρια
του νησιου,
οταν αποτελειωσε τον αθλο ηθελε δεν ηθελε ορισε τον γαμο και στο γαμηλιο τραπεζι με
γλυκο κρασι μεθυσε τον Ωριωνα κι οταν αποκοιμηθηκε απ'τη μεθη ζαλισμενος ο Ωριωνας
πηγε κρυφα στη καμαρα και του'βγαλε τα ματια.Τοτε ο Ωριωνας πηρε ενα παιδι και το'βα-
λε πανω στους ωμους να τον καθοδηγει κι ανεβηκε σε ψηλη κορφη κι απο'κει τον ειδε η Αυγη
η Ηω που φερνει το φως και τον ερωτευτηκε και του'δωσε το φως ξανα στα ματια.
Εκεινος γυρισε στον βασιλια και τον τιμωρησε σκοτωνοντας τον.
σε αλλο μυθο,που τον αναφερει ο ποιητης Πινδαρος,σαν ειδε τις 7 Πλειαδες,
την Μαία την Ταϋγέτη την Ηλέκτρα την Στερόπη την Κελαινώ την Αλκυόνη την Μερόπη,
ερωτευτηκε σφοδρα την Μεροπη,εκεινη ομως δεν τον ηθελε κι εκεινος την κυνηγουσε
μαζι με τις αλλες αδερφες της,πεντε χρονια συνεχεια τις κυνηγουσε,κι ο Διας τις λυπηθη-
κε και τοτε ο Ωριωνας πατησε εναν σκορπιο κι απ'το δηλητηριο του σκορπιου πεθανε,
και τους αστερισε,τις Πλειαδες και τον Ωριωνα μαζυ και τον σκυλο του,κι ο αστερισμος
του αποφευγει τον αστερισμο του Σκορπιου και παντα στεκει απεναντι μακρια του και
παντα τρεχει πισω απ'τις Πλειαδες που παντα φευγουν μπροστα και δεν τις φτανει
ποτε,ν'αρπαξει την Μεροπη.
σ'αλλη παραλλαγη του μυθου λενε στα βουνα και δαση της Χιου που κυνηγουσε με την
Αρτεμη,δεινος κυνηγος κι αυτος,γιγαντας,αγγιξε το πεπλο της θεας,εκεινη προσβληθηκε
κι εβαλε σκορπιο να τον δαγκωσει για τιμωρια,το δηλητηριο τον σκοτωσε,μετα εκεινη
μετανιωσε και τον εβαλε αστερισμο στον ουρανο.
αλλοι λενε,πως αυτο το εκανε επειδη την παρατησε για τον ερωτα της Ηους.
κι αλλοι πως το εκανε αυτο γιατι υπερηφανευτηκε πως δεν φοβαται κανενα ζωο και κανεναν.
σ'ενα αλλο μυθο του Ωριωνα,ο Ωριωνας ηταν ερωτικος συντροφος της Αρτεμης κι ο
αδερφος της ο Απολλωνας δεν τον ηθελε,και μια μερα που ο Ωριωνας κολυμπουσε περα
μακρια,ο Απολλωνας την προκαλεσε να δειξει ποσο δεινη τοξευτρια ηταν,αν μπορουσε
να πετυχει εκεινο το μικρο σημαδι περα εκει μακρια,εκεινη σημαδεψε και το πετυχε
ακριβως,οταν εμαθε πως ηταν ο Ωριωνας πολυ λυπηθηκε και τον εκανε αστερισμο.
στον Ομηρο μαθαινουμε πως σκοτωθηκε στην Ορτυγια την Δηλο απο την Αρτεμι
τυφλωμενη απο την ζηλεια της για την Ηω.
Ομηρου Οδυσσεια-ραψωδια ε'- στιχοι 121-124
ὣς μὲν ὅτ᾿ Ὠρίων᾿ ἕλετο ῥοδοδάκτυλος Ἠώς,
τόφρα οἱ ἠγάασθε θεοὶ ῥεῖα ζώοντες,
ἧος ἐν Ὀρτυγίῃ χρυσόθρονος Ἄρτεμις ἁγνὴ
οἷς ἀγανοῖς βελέεσσιν ἐποιχομένη κατέπεφνεν.
[ετσι οταν τον Ωριωνα διαλεξε η ροδοδαχτυλη Αυγη
τοτε νιωσατε ζηλια οι θεοι οι καλοζωισμενοι
μεχρι στην Ορτυγια η χρυσοθρονη Αρτεμη η αγνη
με τα ελαφρα της βελη πηγε στο μερος και τον σκοτωσε]
.
στη Βιβλιοθηκη του Απολλοδωρου [Α',4,3],εκει εκτος απο τη ιστορια με τον Οινοπιωνα
αναφερεται πως η Αρτεμη τον σκοτωσε σε αγωνα δισκοβολιας που την προκαλεσε,
κι ακομη οταν βιασε την Ωπιν μια απο τις κοπελες της ακολουθιας της τον σκοτωσε το-
ξευοντας τον .
Βιβλιοθηκη Απολλοδωρου-Α
Α 4,3 Ὠρίωνα δὲ Ἄρτεμις ἀπέκτεινεν ἐν Δήλῳ. τοῦτον γηγενῆ λέγουσιν ὑπερμεγέθη τὸ σῶμα·
Φερεκύδης δὲ αὐτὸν Ποσειδῶνος καὶ Εὐρυάλης λέγει. ἐδωρήσατο δὲ αὐτῷ Ποσειδῶν
διαβαίνειν τὴν θάλασσαν. οὗτος <πρώτην> μὲν ἔγημε Σίδην, ἣν ἔρριψεν εἰς Ἅιδου περὶ
μορφῆς ἐρίσασαν Ἥρα· αὖθις δὲ ἐλθὼν εἰς Χίον Μερόπην τὴν Οἰνοπίωνος ἐμνηστεύσατο.
μεθύσας δὲ Οἰνοπίων αὐτὸν κοιμώμενον ἐτύφλωσε καὶ παρὰ τοῖς αἰγιαλοῖς ἔρριψεν. ὁ δὲ
ἐπὶ τὸ <Ἡφαίστου_γτ; χαλκεῖον ἐλθὼν καὶ ἁρπάσας παῖδα ἕνα, ἐπὶ τῶν ὤμων ἐπιθέμενος
ἐκέλευσε ποδηγεῖν πρὸς τὰς ἀνατολάς. ἐκεῖ δὲ παραγενόμενος ἀνέβλεψεν ἐξακεσθεὶς ὑπὸ
τῆς ἡλιακῆς ἀκτῖνος, καὶ διὰ ταχέων ἐπὶ τὸν Οἰνοπίωνα ἔσπευδεν.
Α 4,4 ἀλλὰ τῷ μὲν Ποσειδῶν ἡφαιστότευκτον ὑπὸ γῆν κατεσκεύασεν οἶκον, Ὠρίωνος δ᾽
Ἠὼς ἐρασθεῖσα ἥρπασε καὶ ἐκόμισεν εἰς Δῆλον· ἐποίει γὰρ αὐτὴν Ἀφροδίτη συνεχῶς ἐρᾶν,
ὅτι Ἄρει συνευνάσθη.
Α 4,5 ὁ δ᾽ Ὠρίων, ὡς μὲν ἔνιοι λέγουσιν, ἀνῃρέθη δισκεύειν Ἄρτεμιν προκαλούμενος, ὡς
δέ τινες, βιαζόμενος Ὦπιν μίαν τῶν ἐξ Ὑπερβορέων παραγενομένων παρθένων ὑπ᾽ Ἀρτέμιδος
ἐτοξεύθη.
.
[Α 4,3 τον Ωριωνα η Αρτεμη σκοτωσε στη Δηλο.αυτος απο γεννησιμιου λενε με υπερμεγεθες
σωμα. ο Φερεκυδης λεει πως του Ποσειδωνα και της Ευρυαλης ηταν.εκανε δωρο σ'αυτον ο
Ποσειδωνας [το χαρισμα]να διαβαινει τη θαλασσα.αυτος πρωτη γυναικα εκαμε την Σιδη,
την οποια εριξε στον Αδη για την ομορφια εχθρευοντας την Ηρα.μετα αφου ηρθε στη Χιο την
Μεροπη του Οινοπιωνα μνηστευτηκε.αφου μεθυσε ο Οινοπιωνας αυτον κοιμισμενον τον
τυφλωσε και στα ακρογιαλια τον πεταξε.αυτος στου Ηφαιστου το χαλκουργειο ηρθε κι
αρπαζοντας ενα παιδι,στους ωμους βαζοντας διεταξε να τον καθοδηγησει προς την
ανατολη,εκει οταν βρεθηκε ξαναειδε οταν χτυπηθηκε απο την ηλιακη ακτινα,και γρηγορα
προς τον Οινοπιωνα εσπευσε
Α 4,4 αλλα σ'αυτον ο Ποσειδωνας εναν απο τον Ηφαιστο κατασκευασμενο κατω
απ'τη γη κατασκευασε οικο,ο Ωριωνας την Ηω αρπαξε και την εφερε μαζι του στη Δηλο.
την εκανε αυτην η Αφροδιτη συνεχως να ερωτευεται,γιατι με τον Αρη επεσε στο κρεβατι
Α 4,5 ο δε Ωριωνας,οπως μερικοι λενε,του παρθηκε η ζωη σ'αγωνα δισκοβολιας την
Αρτεμη οταν προκαλεσε,οπως δε καποιοι[λενε],οταν βιαζοντας την Ωπιν μια απ'τους
Υπερβορειους της ακολουθιας της παρθενες απο την Αρτεμη τοξευτηκε.]
.
ο Οδυσσεας στην Ομηρου Οδυσσεια στη ραψωδια λ' της Νεκυιας[στιχοι 572-575]οταν
κατεβηκε στον κατω κοσμο να ρωτησει τον μαντη Τειρασια για τον νοστο,την επιστροφη
του,στη Ιθακη,αναμεσα στους αλλους ειδε και τον Ωριωνα:
Ομηρου Οδυσσεια-ραψωδια λ'-στιχοι 572-575
τὸν δὲ μέτ' Ὠρίωνα πελώριον εἰσενόησα
θῆρας ὁμοῦ εἰλεῦντα κατ' ἀσφοδελὸν λειμῶνα,
τοὺς αὐτὸς κατέπεφνεν ἐν οἰοπόλοισιν ὄρεσσι,
χερσὶν ἔχων ῥόπαλον παγχάλκεον, αἰὲν ἀαγές.
[μετα τον Ωριωνα τον πελωριο αντικρισα
αγριμια μαζι να ριχνει σε λιβαδι μ'ασφοδιλια
αυτα π'αυτος σκοτωνε σ'απατητα βουνα,
στα χερια εχοντας ροπαλο ολοχαλκο,παντ'ασπαστο ]
.
.
.
LITTERATURE-ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ
-Ο ΠΑΛΛΟΜΕΝΟΣ ΣΕ ΛΑΜΠΡΟΤΗΤΑ ΑΣΤΕΡΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΩΡΙΩΝΑ ΚΑΙ
Η ΠΑΛΛΟΜΕΝΗ ΣΕ ΠΑΡΑΛΛΑΓΕΣ ΜΥΘΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΩΡΙΩΝΑ-
ΚΕΙΜΕΝΑ-TEXTS-Χ.Ν.Κουβελης[C.N.Couvelis}
.
.
.
Ο Αστερισμος του Ωριωνα-χ.ν.κουβελης
.
.
Ο ΠΑΛΛΟΜΕΝΟΣ ΣΕ ΛΑΜΠΡΟΤΗΤΑ ΑΣΤΕΡΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΩΡΙΩΝΑ ΚΑΙ
Η ΠΑΛΛΟΜΕΝΗ ΣΕ ΠΑΡΑΛΛΑΓΕΣ ΜΥΘΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΩΡΙΩΝΑ-χ.ν.κουβελης
.
καὶ πολὺ καλλίστους μετά γε κλυτὸν Ὠρίωνα: 310
[και πολυ λαμπροτατοι μετα τον ονομαστο Ωριωνα]
Ομηρου Οδυσσεια-ραψωδια λ'-στιχος 310
.
πρωτος ο Πτολεμαιος εντοπισε αυτον τον υπερπληθη αστερων και υπερμεγεθη,πελωριον,
αστερισμο και τον ονομασε Ωριωνα,ενας συνεχως παλλομενος σε λαμπροτητα υπεργιγαντας,
το αστρο του α,το Betelgeuse,εχει 800 φορες μεγαλυτερη διαμετρο απο τον Ηλιο και βρισκε-
ται 650 ετη φωτος μακρια απ'τη Γη,ειναι πανω απ'τον Ισημερινο στο Βορειο Ημισφαιριο,
ορατος απ'τον Νοεμβριο μεχρι τον Απριλιο,και πανω στο Νοτιο Ημισφαιριο,εκει ενας ισχυρος
αστρικος ανεμος φυσα και,πιθανως,του μεταβαλει την λαμπροτητα,ειναι εκδηλα
ανθρωομορφικος,τ'αστρα του σχηματιζουν την μορφη ενος κυνηγου με το ροπαλο και την
ασπιδα του και το σκυλι του να τον ακολουθει,ο Σειριος,το λαμπροτερο αστερι του
αστερισμου του Μεγαλου Κυνος,αποφευγει τον αστερισμο Σκορπιο,τον οποιο εχει απεναντι
σε αντιθετη θεση τ'ουρανου.σαν εχθρο του,και παθιασμενα ερωτικα κυνηγα απο πισω τις
Πλειαδες,τις 7 κορες, την Μαία την Ταϋγέτη την Ηλέκτρα την Στερόπη την Κελαινώ
την Αλκυόνη την Μερόπη,κι αυτες πρωτες ξεφευγοντας βυθιζονται στη θαλασσα
κι επειτα βυθιζεται κι αυτος,αυτες τελη Μαη ανατελουν κι ερχεται καλοκαιρι κι οταν δυουν
χειμωνας,κι αυτος οταν ειναι στον ουρανο οι ναυτικοι τον τρεμουν ειναι επικινδυνος δεινος
καταστροφεας και φοβερα τρικυμιζει τη θαλασσα,κατα τον ιστορικο Πολυβιο αυτος ειναι
υπαιτιος με την ανατολη του για την καταστροφη του ρωμαικου στολου το 260 π.Χ στον Α'
Καρχηδονιακο πολεμο,οι απλοι ανθρωποι αυτον τον αστερισμο του Ωριωνα τον ονομαζουν
και Αλεκτροπόδιον παρομοιαζοντας τον με αλλαζονα αλεκτορα,τον κοκορα,κι αλλοι τον λενε
Αλητροπόδιον,ο περιλανωμενος ,απο το αλεω,σαν περιπλανωμενο κυνηγο τον βλεπουν τις
νυχτες οταν ο Ησιοδος στο διδακτικο ποιημα του Εργα και Ημεραι,μεσω του αδερφου του
Περση, τους συμβουλευει σε σχεση μ'αυτον για την ωρα,τον καταλληλο χρονο για να γινουν
οι διαφορες γεωργικες αγροτικες και ναυτικες εργασιες:
ἐργάζευ, Πέρση,
εργασου,Περση
.
δμωσὶ δ᾽ ἐποτρύνειν Δημήτερος ἱερὸν ἀκτὴν 597
δινέμεν, εὖτ᾽ ἂν πρῶτα φανῇ σθένος Ὠρίωνος,
χώρῳ ἐν εὐαέι καὶ ἐυτροχάλῳ ἐν ἀλωῇ·
[τους δουλους ξεσηκωσε στης Δημητρας την ιερη ακτη
ν'αλωνισουν,μολις οταν πρωτα φανει ο δυνατος Ωριωνας,
σε χωρο ευαερο κι ολοστρογκυλο αλωνι']
τι καλοκαιρι ερχεται
.
εὖτ᾽ ἂν δ᾽ Ὠρίων καὶ Σείριος ἐς μέσον ἔλθῃ
οὐρανόν, Ἀρκτοῦρον δ᾽ ἐσίδῃ ῥοδοδάκτυλος Ἠώς, 610
ὦ Πέρση, τότε πάντας ἀποδρέπεν οἴκαδε βότρυς·
[μολις οταν ο Ωριωνας και ο Σειριος μεσουρανισει
κι η ροδοδαχτυλη Αυγη αντικρυ βλεπει τον Αρκτουρο,
Περση,τοτε ολα τρυγα στο σπιτι τα σταφυλια]
τι μεσα Σετεμβρη θα'ναι
.
αὐτὰρ ἐπὴν δὴ
Πλῃάδες θ᾽ Ὑάδες τε τό τε σθένος Ὠρίωνος 615
δύνωσιν, τότ᾽ ἔπειτ᾽ ἀρότου μεμνημένος εἶναι
ὡραίου· πλειὼν δὲ κατὰ χθονὸς ἄρμενος εἶσιν.
[οταν πια
οι Πλειαδες κι οι Υαδες τα βροχαστερια κι ο δυνατος Ωριωνας
δυσουν,τοτε μετα τ'αλετρι να θυμηθεις ειναι
η ωρα.πληρωθηκε ο καιρος στη γη σπορα ετοιμασμενη να'ναι ]
.
εἰ δέ σε ναυτιλίης δυσπεμφέλου ἵμερος αἱρεῖ·
εὖτ᾽ ἂν Πλῃάδες σθένος ὄβριμον Ὠρίωνος
φεύγουσαι πίπτωσιν ἐς ἠεροειδέα πόντον, 620
δὴ τότε παντοίων ἀνέμων θυίουσιν ἀῆται·
καὶ τότε μηκέτι νῆας ἔχειν ἐνὶ οἴνοπι πόντῳ,
[αν για ναυτικα ταξιδια τρικυμιωδη ποθος σε σηκωσει
μολις οταν οι Πλειαδες τη δυναμη του τρομερου Ωριωνα
φευγοντας πεφτουν μεσα στο ανεμοδαρμενο ποντο
τοτες παντος λογης ανεμοι φυσομανουνε
και τοτε μητε καραβια να'χεις σε καποιο μαυρο ποντο]
χειμωνας,Δεκεμβρης,ειναι με κρυα και βροχες
.
ἐργάζευ, νήπιε Πέρση,
.
Η ΠΑΛΛΟΜΕΝΗ ΜΥΘΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΩΡΙΩΝΑ
οπως ειναι συνεχως παλλομενος,μεταβαλλομενος, σε λαμπροτητα ο αστερισμος του
Ωριωνα ετσι παλλομενη ειναι και η Μυθολογια του Ωριωνα,με πολλες παραλλαγες:
Καποτε ο Διας και ο Ποσειδωνας βρεθηκαν στην Βοιωτια στην πολη Υριη,κοντα στην
Αυλιδα,αυτη η πολη εστειλε καραβια στον πολεμο της Τροιας:
[Ομηρου Ιλιαδα ραψωδια Β']
Βοιωτῶν μὲν Πηνέλεως καὶ Λήϊτος ἦρχον
Ἀρκεσίλαός τε Προθοήνωρ τε Κλονίος τε, 495
οἵ θ' Ὑρίην ἐνέμοντο καὶ Αὐλίδα πετρήεσσαν
Σχοῖνόν τε Σκῶλόν τε πολύκνημόν τ' Ἐτεωνόν
εκει τους φιλοξενησε ο ηρωας της πολεως ο Υριεας,αυτος ηταν γερος,χηρος και ακληρος,
εφυγαν οι θεοι ευχαριστημενοι απο την φιλοξενια και την αλλη μερα το πρωι ο γεροντας
βρηκε μπροστα στην πορτα του ενα γερο κι υγιες παιδι,τον Ωριωνα.
Λενε ακομα πως ηταν παιδι του Ποσειδωνα απο το σμιξιμο του θεου με την θνητη Ευρυαλη
την κορη του Μινωα,κι απ'αυτον δωριστηκε το χαρισμα να περπαταει πανω στα κυματα της
θαλασσας.
λενε,πως ηταν πελωριος,δυνατος κι ομορφος κι ο Ποσειδωνας τον ζηλεψε και τον τυφλωσε.
αυτος τυφλος πηγε προς την ανατολη κι η Αυγη η Ηω μολις τον ειδε τον ερωτευτηκε,και
χτυπωντας τον με τις ακτινες του ηλιου ξαναειδε το φως.
στη Χιο που βρεθηκε ερωτευτηκε σφοδρα την Μεροπη την κορη του βασιλια Οινοπιωνα,
τη ζητησε,ομως για του τη δωσει γυναικα του εβαλε ενα αθλο:να σκοτωσει ολα τ'αγρια θηρια
του νησιου,
οταν αποτελειωσε τον αθλο ηθελε δεν ηθελε ορισε τον γαμο και στο γαμηλιο τραπεζι με
γλυκο κρασι μεθυσε τον Ωριωνα κι οταν αποκοιμηθηκε απ'τη μεθη ζαλισμενος ο Ωριωνας
πηγε κρυφα στη καμαρα και του'βγαλε τα ματια.Τοτε ο Ωριωνας πηρε ενα παιδι και το'βα-
λε πανω στους ωμους να τον καθοδηγει κι ανεβηκε σε ψηλη κορφη κι απο'κει τον ειδε η Αυγη
η Ηω που φερνει το φως και τον ερωτευτηκε και του'δωσε το φως ξανα στα ματια.
Εκεινος γυρισε στον βασιλια και τον τιμωρησε σκοτωνοντας τον.
σε αλλο μυθο,που τον αναφερει ο ποιητης Πινδαρος,σαν ειδε τις 7 Πλειαδες,
την Μαία την Ταϋγέτη την Ηλέκτρα την Στερόπη την Κελαινώ την Αλκυόνη την Μερόπη,
ερωτευτηκε σφοδρα την Μεροπη,εκεινη ομως δεν τον ηθελε κι εκεινος την κυνηγουσε
μαζι με τις αλλες αδερφες της,πεντε χρονια συνεχεια τις κυνηγουσε,κι ο Διας τις λυπηθη-
κε και τοτε ο Ωριωνας πατησε εναν σκορπιο κι απ'το δηλητηριο του σκορπιου πεθανε,
και τους αστερισε,τις Πλειαδες και τον Ωριωνα μαζυ και τον σκυλο του,κι ο αστερισμος
του αποφευγει τον αστερισμο του Σκορπιου και παντα στεκει απεναντι μακρια του και
παντα τρεχει πισω απ'τις Πλειαδες που παντα φευγουν μπροστα και δεν τις φτανει
ποτε,ν'αρπαξει την Μεροπη.
σ'αλλη παραλλαγη του μυθου λενε στα βουνα και δαση της Χιου που κυνηγουσε με την
Αρτεμη,δεινος κυνηγος κι αυτος,γιγαντας,αγγιξε το πεπλο της θεας,εκεινη προσβληθηκε
κι εβαλε σκορπιο να τον δαγκωσει για τιμωρια,το δηλητηριο τον σκοτωσε,μετα εκεινη
μετανιωσε και τον εβαλε αστερισμο στον ουρανο.
αλλοι λενε,πως αυτο το εκανε επειδη την παρατησε για τον ερωτα της Ηους.
κι αλλοι πως το εκανε αυτο γιατι υπερηφανευτηκε πως δεν φοβαται κανενα ζωο και κανεναν.
σ'ενα αλλο μυθο του Ωριωνα,ο Ωριωνας ηταν ερωτικος συντροφος της Αρτεμης κι ο
αδερφος της ο Απολλωνας δεν τον ηθελε,και μια μερα που ο Ωριωνας κολυμπουσε περα
μακρια,ο Απολλωνας την προκαλεσε να δειξει ποσο δεινη τοξευτρια ηταν,αν μπορουσε
να πετυχει εκεινο το μικρο σημαδι περα εκει μακρια,εκεινη σημαδεψε και το πετυχε
ακριβως,οταν εμαθε πως ηταν ο Ωριωνας πολυ λυπηθηκε και τον εκανε αστερισμο.
στον Ομηρο μαθαινουμε πως σκοτωθηκε στην Ορτυγια την Δηλο απο την Αρτεμι
τυφλωμενη απο την ζηλεια της για την Ηω.
Ομηρου Οδυσσεια-ραψωδια ε'- στιχοι 121-124
ὣς μὲν ὅτ᾿ Ὠρίων᾿ ἕλετο ῥοδοδάκτυλος Ἠώς,
τόφρα οἱ ἠγάασθε θεοὶ ῥεῖα ζώοντες,
ἧος ἐν Ὀρτυγίῃ χρυσόθρονος Ἄρτεμις ἁγνὴ
οἷς ἀγανοῖς βελέεσσιν ἐποιχομένη κατέπεφνεν.
[ετσι οταν τον Ωριωνα διαλεξε η ροδοδαχτυλη Αυγη
τοτε νιωσατε ζηλια οι θεοι οι καλοζωισμενοι
μεχρι στην Ορτυγια η χρυσοθρονη Αρτεμη η αγνη
με τα ελαφρα της βελη πηγε στο μερος και τον σκοτωσε]
.
στη Βιβλιοθηκη του Απολλοδωρου [Α',4,3],εκει εκτος απο τη ιστορια με τον Οινοπιωνα
αναφερεται πως η Αρτεμη τον σκοτωσε σε αγωνα δισκοβολιας που την προκαλεσε,
κι ακομη οταν βιασε την Ωπιν μια απο τις κοπελες της ακολουθιας της τον σκοτωσε το-
ξευοντας τον .
Βιβλιοθηκη Απολλοδωρου-Α
Α 4,3 Ὠρίωνα δὲ Ἄρτεμις ἀπέκτεινεν ἐν Δήλῳ. τοῦτον γηγενῆ λέγουσιν ὑπερμεγέθη τὸ σῶμα·
Φερεκύδης δὲ αὐτὸν Ποσειδῶνος καὶ Εὐρυάλης λέγει. ἐδωρήσατο δὲ αὐτῷ Ποσειδῶν
διαβαίνειν τὴν θάλασσαν. οὗτος <πρώτην> μὲν ἔγημε Σίδην, ἣν ἔρριψεν εἰς Ἅιδου περὶ
μορφῆς ἐρίσασαν Ἥρα· αὖθις δὲ ἐλθὼν εἰς Χίον Μερόπην τὴν Οἰνοπίωνος ἐμνηστεύσατο.
μεθύσας δὲ Οἰνοπίων αὐτὸν κοιμώμενον ἐτύφλωσε καὶ παρὰ τοῖς αἰγιαλοῖς ἔρριψεν. ὁ δὲ
ἐπὶ τὸ <Ἡφαίστου_γτ; χαλκεῖον ἐλθὼν καὶ ἁρπάσας παῖδα ἕνα, ἐπὶ τῶν ὤμων ἐπιθέμενος
ἐκέλευσε ποδηγεῖν πρὸς τὰς ἀνατολάς. ἐκεῖ δὲ παραγενόμενος ἀνέβλεψεν ἐξακεσθεὶς ὑπὸ
τῆς ἡλιακῆς ἀκτῖνος, καὶ διὰ ταχέων ἐπὶ τὸν Οἰνοπίωνα ἔσπευδεν.
Α 4,4 ἀλλὰ τῷ μὲν Ποσειδῶν ἡφαιστότευκτον ὑπὸ γῆν κατεσκεύασεν οἶκον, Ὠρίωνος δ᾽
Ἠὼς ἐρασθεῖσα ἥρπασε καὶ ἐκόμισεν εἰς Δῆλον· ἐποίει γὰρ αὐτὴν Ἀφροδίτη συνεχῶς ἐρᾶν,
ὅτι Ἄρει συνευνάσθη.
Α 4,5 ὁ δ᾽ Ὠρίων, ὡς μὲν ἔνιοι λέγουσιν, ἀνῃρέθη δισκεύειν Ἄρτεμιν προκαλούμενος, ὡς
δέ τινες, βιαζόμενος Ὦπιν μίαν τῶν ἐξ Ὑπερβορέων παραγενομένων παρθένων ὑπ᾽ Ἀρτέμιδος
ἐτοξεύθη.
.
[Α 4,3 τον Ωριωνα η Αρτεμη σκοτωσε στη Δηλο.αυτος απο γεννησιμιου λενε με υπερμεγεθες
σωμα. ο Φερεκυδης λεει πως του Ποσειδωνα και της Ευρυαλης ηταν.εκανε δωρο σ'αυτον ο
Ποσειδωνας [το χαρισμα]να διαβαινει τη θαλασσα.αυτος πρωτη γυναικα εκαμε την Σιδη,
την οποια εριξε στον Αδη για την ομορφια εχθρευοντας την Ηρα.μετα αφου ηρθε στη Χιο την
Μεροπη του Οινοπιωνα μνηστευτηκε.αφου μεθυσε ο Οινοπιωνας αυτον κοιμισμενον τον
τυφλωσε και στα ακρογιαλια τον πεταξε.αυτος στου Ηφαιστου το χαλκουργειο ηρθε κι
αρπαζοντας ενα παιδι,στους ωμους βαζοντας διεταξε να τον καθοδηγησει προς την
ανατολη,εκει οταν βρεθηκε ξαναειδε οταν χτυπηθηκε απο την ηλιακη ακτινα,και γρηγορα
προς τον Οινοπιωνα εσπευσε
Α 4,4 αλλα σ'αυτον ο Ποσειδωνας εναν απο τον Ηφαιστο κατασκευασμενο κατω
απ'τη γη κατασκευασε οικο,ο Ωριωνας την Ηω αρπαξε και την εφερε μαζι του στη Δηλο.
την εκανε αυτην η Αφροδιτη συνεχως να ερωτευεται,γιατι με τον Αρη επεσε στο κρεβατι
Α 4,5 ο δε Ωριωνας,οπως μερικοι λενε,του παρθηκε η ζωη σ'αγωνα δισκοβολιας την
Αρτεμη οταν προκαλεσε,οπως δε καποιοι[λενε],οταν βιαζοντας την Ωπιν μια απ'τους
Υπερβορειους της ακολουθιας της παρθενες απο την Αρτεμη τοξευτηκε.]
.
ο Οδυσσεας στην Ομηρου Οδυσσεια στη ραψωδια λ' της Νεκυιας[στιχοι 572-575]οταν
κατεβηκε στον κατω κοσμο να ρωτησει τον μαντη Τειρασια για τον νοστο,την επιστροφη
του,στη Ιθακη,αναμεσα στους αλλους ειδε και τον Ωριωνα:
Ομηρου Οδυσσεια-ραψωδια λ'-στιχοι 572-575
τὸν δὲ μέτ' Ὠρίωνα πελώριον εἰσενόησα
θῆρας ὁμοῦ εἰλεῦντα κατ' ἀσφοδελὸν λειμῶνα,
τοὺς αὐτὸς κατέπεφνεν ἐν οἰοπόλοισιν ὄρεσσι,
χερσὶν ἔχων ῥόπαλον παγχάλκεον, αἰὲν ἀαγές.
[μετα τον Ωριωνα τον πελωριο αντικρισα
αγριμια μαζι να ριχνει σε λιβαδι μ'ασφοδιλια
αυτα π'αυτος σκοτωνε σ'απατητα βουνα,
στα χερια εχοντας ροπαλο ολοχαλκο,παντ'ασπαστο ]
.
.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου