.
.
GREEK POETRY
-ΑΛΚΜΑΝ-''Εις Αρτεμιν Ορθιαν'' Παρθενειον Αγιδως και Αγησιχορας χορικον
[μεταφραση χ.ν.κουβελης]
POETRY-c.n.couvelis-ΠΟΙΗΜΑΤΑ-χ.ν.κουβελης
.
.
Αλκμαν-Αγιδω και Αγησιχορα-Παρθενειον-χ.ν.κουβελης c.n.couvelis
.
.
ΑΛΚΜΑΝ-''Εις Αρτεμιν Ορθιαν'' Παρθενειον Αγιδως και Αγησιχορας χορικον
[μεταφραση χ.ν.κουβελης]
.
ΑΛΚΜΑΝ ΛΥΡΙΚΟΣ ΠΟΙΗΤΗΣ[Σπαρτη ,μεσα 7ου αι.π.Χ]
Ο Αλκμαν,ποιητης ακμασε στα μεσα του 7ου αι.π.Χ στη Σπαρτη[την 27η Ολυμπιαδα
672-668 π.Χ κατα το Λεξικο της Σουδας],αρχαιες μαρτυριες αναφερουν πως ηταν Ιωνας
απο τις Σαρδεις της Λυδιας,στη Σπαρτη πηγε λογω καποιου χρησμου η' πουληθηκε
σαν δουλος,ηταν διαμορφωτης της χορικης ποιησης,οι Αλεξανδρινοι γραμματικοι
χωρισαν το εργο του σε 6 βιβλια,αυτα περιεχουν υμνους,παιανες,υπορχηματα,σκολια,
παρθενεια,εγραφε και τη μουσικη και χορογραφουσε τις κινησεις των χορικων του.
Το 1855 σε ταφο κοντα τη δευτερη πυραμιδα της Γκιζας στην Αιγυπτο ο γαλλος
αιγυπτιολογος Mariette βρηκε παπυρο με παρθενειο του Αλκμανα 101 στιχων,
''Εις Αρτεμιν Ορθιαν'' ,αυτο μαλλον ειχε 140 στιχους και αποτελουνταν απο 10 η' 12
στροφες,εχουν σωθει μονο οι 7''
.
Ο ΗΡΑΚΛΗΣ ΚΑΤΑ ΤΩΝ ΙΠΠΟΚΟΩΝΤΙΔΩΝ[αρχικοι στιχοι του Παρθενειου
''Εις Αρτεμιν Ορθιαν'' του Αλκμανα]
Χορος 11 παρθενων με κορυφαιες του χορου τις φιλες Αγιδω και Αγησιχορα αρχικα ψαλλει
την επικη συγκρουση του ηρωα Ηρακλη με τους Ιπποκοωντιδες,τον Ιπποκοωντα και τους
12 γιους του.Στο παρθενειο εχουμε τα ονοματα:Λυκαιος,Ενασφορος,Σεβρος,Αλκιμος,
Ιπποθοος,Ευτειχης,Αρηιος,Σκαιος,Ευρυτος,Αλκωνας.
Ο Ιπποκοωντας ηταν ο μεγαλυτερος γιος του βασιλια της Σπαρτης Οιβαλου και της νυμφης
Βατειας,νοθος,η' της βασιλισας Γοργοφονης,νομιμος γιος,τ'αλλα μικροτερα αδερφια του
ηταν ο Τυνδαρεω και ο Ικαριος.Μετα το θανατο του πατερα τα τρια αδερφια διαφωνησαν
για την εξουσια,δυνατοτερος ο Ιπποκοωντας τους εκδιωξε με τη βοηθεια των 12 παιδιων
του.Ο Τυνδαρεω με τον Ικαριο κατεφυγαν στην Πλευρωνα της Αιτωλιας στον Θεστιο.
Απο εκει ο Ικαριος πηγε στην Ακαρνανια,παντρευτηκε την Πολυκαστη κορη του Λυγαιου
κι απεκτησε τον Αλυζεα,τον Λευκαδιο και την Πηνελοπη,που παντρευτηκε τον Οδυσσεα.
Ο Ιπποκοωντας και οι γιοι του ηταν πολυ σκληροι και καποτε ο Ηρακλης θυμωσε μαζι τους,
ειτε γιατι συμμαχησαν με τον Νηλεα εναντιον του ειτε γιατι αρνηθηκαν τον εξαγνισμο του
μετα τον φονο του Ιφιτου ειτε γιατι σκοτωσαν τον εξαδερφο του Οιωνο του Λικυμνιου,
και εκστρατευσε εναντιον τους.Τραυματιστηκε ομως και υποχωρησε.Επανηρθε και
με την βοηθεια του Κηφεα και των παιδιων του στη μαχη που εγινε σκοτωθηκε
ο Ιπποκοωντας και οι 12 γιοι του.Μετα απ'τη νικη εφερε τον Τυνδαρεω στην εξουσια
της Σπαρτης.Ο Τυνδαρεω παντρευτηκε την ομορφη Ληδα κορη του Θεστιου της Πλευ-
ρωνας κι αυτη γεννησε την Ελενη και τον Πολυδευκη απο την ενωση της με τον Δια
με μορφη κυκνου,το ενα αυγο, και τον Καστορα και την Κλυταιμνηστρα με τον Τυνδαρεω,
απο το αλλο αυγο.Ο Καστορας και ο Πολυδευκης ονομαζονται Διοσκουροι.
Στο χορικο,στους πολεμιστες αναφερεται και το ονομα Πωλυδευκης,φαινεται πως
ο Πολυδευκης και ο Καστορας πολεμησαν με τον Ηρακλη τους Ιπποκοωντιδες για το
δικαιο του πατερα τους Τυνδαρεω.
Πιθανον,το Πωλυδευκης,να ειναι ονομα γιου του Ιπποκοωντα.
.
ΤΟ ΠΑΡΘΕΝΕΙΟΝ ΤΗΣ ΑΓΙΔΩΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΑΓΗΣΙΧΟΡΑΣ[οι επομενοι στιχοι
του Παρθενειου ''Εις Αρτεμιν Ορθιαν'' του Αλκμανα]
Στη Σπαρτη οι παρθενες,τα νεαρα κοριτσια,συγκεντρωνονταν στα ιερα εξω απο την
πολη και συζουσαν,το ιδιο συνεβαινε και με τα νεαρα αγορια,εκει τα εκπαιδευαν
καταλληλα για την μετεπειτα ενηλικη ζωη τους,ερωτικη και κοινωνικη.
Σε ενα απο αυτα τα ιερα,το ιερο της Ορθιας Αρτεμιδας,του Ορθρου,της Αωτις,της Αως,
της Αυγης,ο χορος 11 νεανιδων με κορυφαιες τις αγαπημενες φιλες Αγιδω και Αγησιχορα
σε μια γαμηλια τελετουργια,απο τα μεσανυχτα μεχρι το ξημερωμα,επαινει την ομορφια
των δυο κοριτσιων,συγκρινοντας την με τον χρυσο,με τον ηλιο,με τον αργυρο,με την
ταχυτητα των αλογων,του ιβηνου και του κολαξαιου,και πως ουτε ο μεγαλος πλουτος θα
τις δελεασει να χωρισουν,ουτε η ομορφια των αλλων κοριτσιων,ουτε της Ναννως,ουτε
της Αρετας,ουτε της Συλακης ουτε της Κλεησισηρας,θα τις γοητευσει,ουτε πια θα
ζητησουν ερωτικες συμβουλες απο την εμπειρη δασκαλα Αινησιμβροτα,οπως πριν
εκαναν,αν θα τραβηξουν και πως το ενδιαφερον ειτε της Ασταφιδας ειτε της Φιλυλλας
ειτε της Δαμαρετας ειτε της Ιανθεμης,
τωρα η Αγιδω αγαπα την Αγησιχορα,και η Αγησιχορα φιλει την Αγιδω.
Αν και η Αγιδω ειναι ομορφοτερη απο την Αγησιχορα ,στην ομορφια της Αγησιχορας
αναφερονται πολυ περισσοτεροι στιχοι στο χορικο,ισως για να αναπληρωθει το ελλειμα
και να υπαρξει ισορροπια,εναρμονιση του ζευγαριου των παρθενων.
Χορος 11 παρθενων εναντι σε χορο 10.Ισως στο α' μερος της τελετουργιας χορευαν και
τραγουδουσαν ολες μαζι,στο β' μερος χωριζονταν σε δυο ομαδες απ'τις οποιες η μια
χορευε κι η αλλη τραγουδουσε και στο γ' μερος η κορυφαια του χορου η χοροστατις
τραγουδουσε κι οι αλλες χορευαν.
Ο ποιητης,ο Αλκμαν,καθοριζε την χορογραφια των κινησεων και την μιμητικη του χορου
και την μουσικη υποκρουση με φορμιγγα,η' αυλο,η λυρα.
.
.
ΑΛΚΜΑΝ-''Εις Αρτεμιν Ορθιαν'' Παρθενειον Αγιδως και Αγησιχορας χορικον
[μεταφραση χ.ν.κουβελης]
.
]Πωλυδεύκης·
οὐ μόνο]ν Λύκαιϝον ἐν καμοῦσιν ἀλέγω
ἀλλ’ Ἐνα]ρσφόρον τε καὶ Σέβρον ποδώκη
Ἀλκιμό]ν τε τὸν βιατὰν
Ἱππόθω]ν τε τὸν κορυστὰν 5
Εὐτείχη] τε ϝάνακτά τ’ Ἀρήιον
]ά τ’ ἔξοχον ἡμισίων·
καὶ ]ν τὸν ἀγρόταν
Σκαῖον] μέγαν Εὔρυτόν τε
Ἄρεος ἂν] πώρω κλόνον 10
Ἄλκωνά] τε τὼς ἀρίστως
οὐδ’ ἁμῶς] παρήσομες
κράτησε γ]ὰρ Αἶσα παντῶν
καὶ Πόρος] γεραιτάτοι
σιῶν· ἀπ]έδιλος ἀλκὰ 15
μή τις ἀνθ]ρώπων ἐς ὠρανὸν ποτήσθω
μηδὲ πη]ρήτω γαμῆν τὰν Ἀφροδίταν
Κυπρίαν F]άν[α]σσαν ἤ τιν’
] ἤ παίδα Πόρκω
εἰναλίω· Χά]ριτες δὲ Διὸς δόμον 20
ἀμφιέπου]σιν ἐρογλεφάροι·
]τάτοι
]τα δαίμων
]ι φίλοις
ἔδ]ωκε δῶρα 25
]γαρέον
]ώλεσ’ ἥβα
]ρονον
μ]αταίας
]έβα· τῶν δ’ ἄλλος ἰῷ 30
]μαρμάρῳ μυλάκρῳ
] .εν Ἀΐδας
]αυτοι
]’πον· ἄλαστα δὲ
Fέργα πάσον κακὰ μησαμένοι. 35
ἔστι τις σιῶν τίσις·
ὁ δ᾿ ὄλβιος, ὅστις εὔφρων
ἁμέραν [δι]απλέκει
ἄκλαυτος· ἐγὼν δ᾿ ἀείδω
Ἀγιδῶς τὸ φῶς· ὁρῶ 40
ϝ᾿ ὥτ᾿ ἄλιον, ὅνπερ ἇμιν
Ἀγιδὼ μαρτύρεται
φαίνην· ἐμὲ δ᾿ οὔτ᾿ ἐπαινῆν
οὔτε μωμήσθαι νιν ἁ κλεννὰ χοραγὸς
οὐδ᾿ ἁμῶς ἐῆι· δοκεῖ γὰρ ἤμεν αὔτα 45
ἐκπρεπὴς τὼς ὥπερ αἴτις
ἐν βοτοῖς στάσειεν ἵππον
παγὸν ἀεθλοφόρον καναχάποδα
τῶν ὑποπετριδίων ὀνείρων.
.
ἦ οὐχ ὁρῆις; ὁ μὲν κέλης 50
Ἐνητικός· ἁ δὲ χαίτα
τᾶς ἐμᾶς ἀνεψιᾶς
Ἁγησιχόρας ἐπανθεῖ
χρυσὸς [ὡ]ς ἀκήρατος·
τό τ᾿ ἀργύριον πρόσωπον, 55
διαφάδαν τί τοι λέγω;
Ἁγησιχόρα μὲν αὕτα·
ἁ δὲ δευτέρα πεδ᾿ Ἀγιδὼ τὸ ϝεῖδος
ἵππος Ἰβηνῶι Κολαξαῖος δραμήται·
ταὶ Πεληάδες γὰρ ἇμιν 60
Ὀρθρίαι φᾶρος φεροίσαις
νύκτα δι᾿ ἀμβροσίαν ἅτε σήριον
ἄστρον ἀυηρομέναι μάχονται.
.
οὔτε γάρ τι πορφύρας
τόσσος κόρος ὥστ᾿ ἀμύναι, 65
οὔτε ποικίλος δράκων
παγχρύσιος, οὐδὲ μίτρα
Λυδία, νεανίδων
ἰανογ [λ] εφάρων ἄγαλμα,
οὐδὲ ταὶ Ναννῶς κόμαι, 70
ἀλλ᾿ οὐ[δ᾿] Ἀρέτα σιειδής,
οὐδὲ Σύλακίς τε καὶ Κλεησισήρα,
οὐδ᾿ ἐς Αἰνησιμβρ[ό]τας ἐνθοῖσα φασεῖς·
Ἀσταφίς [τ]έ μοι γένοιτο
καὶ ποτιγλέποι Φίλυλλα 75
Δαμαρ[έ]τα τ᾿ ἐρατά τε ϝιανθεμίς·
ἀλλ᾿ Ἁγησιχόρα με τηρεῖ.
.
οὐ γὰρ ἁ κ[α]λλίσφυρος
Ἁγησιχ[ό]ρ[α] πάρ᾿ αὐτεῖ,
Ἀγιδοῖ [δ᾿ ἴκτ]αρ μένει 80
θωστήρ[ιά τ᾿] ἅμ᾿ ἐπαινεῖ;
ἀλλὰ τᾶν [εὐχάς], σιοί,
δέξασθε· [σι]ῶν γὰρ ἄνα
καὶ τέλος· [χο]ροστάτις,
ϝείποιμί κ᾿, [ἐ]γὼν μὲν αὐτὰ 85
παρσένος μάταν ἀπὸ θράνω λέλακα
γλαύξ· ἐγὼ[ν] δὲ τᾶι μὲν Ἀώτι μάλιστα
ϝανδάνην ἐρῶ· πόνων γὰρ
ἇμιν ἰάτωρ ἔγεντο·
ἐξ Ἁγησιχόρ[ας] δὲ νεάνιδες 90
ἰρ]ήνας ἐρατ[ᾶ]ς ἐπέβαν.
.
τῶ]ι τε γὰρ σηραφόρωι
αὐ]τῶς εδ[
τ[ῶι] κυβερνάται δὲ χρὴ
κ[ἠ]ν νᾶϊ μάλιστ᾿ ἀκούην· 95
ἁ δὲ τᾶν Σηρην[ί]δων
ἀοιδοτέρα μ[ὲν οὐχί,
σιαὶ γάρ, ἀντ[ὶ δ᾿ ἕνδεκα
παίδων δεκ[ὰς ἅδ᾿ ἀείδ]ει·
φθέγγεται δ᾿ [ἄρ᾿] ὥ[τ᾿ ἐπὶ] Ξάνθω ῥοαῖσι 100
κύκνος· ἁ δ᾿ ἐπιμέρωι ξανθᾶι κομίσκαι
.
.
]Πολυδευκης
οχι μονο τον Λυκαιο στους παθοντες συγκαταλεγω
αλλα και τον Ενα]σφορο και τον Σεβρο τον γοργοποδαρο
και τον Αλκιμο τον σωματοδυναμο
και τον Ιπποθοο τον κρανοφορο 5
και τον Ευτειχη και τον βασιλια Αρηιο
κι εξοχο στους ημιθεους
και τον παρα πολυ αγριο
Σκαιο και τον Ευρυτο
τ'Αρη ο τρομερος κλονισμος 10
και τον Αλκωνα μεσ'στους αριστους
καθολου να μην προσπερασουμε
επικρατησε το Πεπρωμενο παντων
και Πορος]οι αρχαιοτατατοι
των θεων.ανεμποδιστη δυναμη
μην καποιος απ'τους ανθρωπους στον ουρανο θα πατησει
μην επιχειρισει να κανει γυναικα την Αφροδιτη
την Κυπρια βασιλισσα η' καποια
η' κορη απ'του Πορκου
του θαλασσιου.οι Χαριτες στου Δια το παλατι 20
περιφερονται οι ομορφοβλεφαρες
]τάτοι
]τα δαίμων
]ι φίλοις
ἔδ]ωκε δῶρα 25
]γαρέον
]ώλεσ’ ἥβα
]ρονον
μ]αταίας
απ'αυτους αλλος με βελος
με μαρμαρινη μυλοπετρα
στον Αδη
αυτοι
ασυγχωρητα
εργα επραξαν κακα στο νου σκεπτομενοι 35
.
ειναι αυτη των θεων τιμωρια.
ευτυχισμενος,οποιος ευχαριστα
την ημερα πλεκει
ακλαυτα.εγω δε τραγουδω
της Αγιδως το φως.την βλεπω 40
σαν ηλιο,που σε μας
η Αγιδω αποκαλυπτει
το φεγγος.εμενα ουτε να την παινεσω
ουτε να την κατηγορησω η θαυμαστη κορυφαια του χορου
καθολου δεν μ'αφηνει.πρεπει να τιμησω αυτη 45
π'αναμεσα μας ξεχωριζει οπως
σε βοσκηματα ζωα υπερεχει αλογο
γερο αθλοφορο ταραχωποδο
των φτερωτων ονειρων
.
αυτη δεν την βλεπεις;αλογο ιππασιας 50
ενετικο.η χαιτη
της ξαδερφης μου
Αγησιχορας ανθιζει
σαν καθαρος χρυσος
και τ'αργυρο προσωπο, 55
με τα λογια τι να σου λεω
η Αγησιχορα αυτη'ναι.
η δευτερη μετα την Αγιδω στην οψη
αλογο μ'ιβηνο κολαξαιο θα τρεξει.
οι Πληιαδες περιστερες οταν εμεις 60
στην Ορθρια Αρτεμη αλετρι κουβαλουμε
μεσ'στην αθανατη νυχτα τοτε του Σειριου
τ'αστρο να σηκωσουν αγωνιζονται
.
ουτε της πορφυρας
ο τοσσος πλουτος να μας κρατησει μακρια 65
ουτε περιτεχνος δρακος
πολυχρυσος,ουτε κεφαλης καλυμμα
της Λυδιας,των κοριτσιων
των κυανοβλεβαρων η χαρα,
ουτε της Ναννως τα μαλλια, 70
αλλ'ουτε η Αρετα η θεικη,
ουτε η Συλακη και η Κλεησισηρα,
ουτε στην Αινησιμβροτα εκει να πας να πεις.
η Ασταφιδα δικη μου να γινει
και να μου ριχνει το βλεμμα της η Φιλυλλα 75
κι η Δαμαρετα κι η αξιαγαπητη η Ιανθεμη
αλλα η Αγησινορα με λιωνει.
.
η με τους ωραιους αστραγαλους
Αγησιχορα δεν ειναι σε μενα
στην Αιγιδα κοντα καθεται 80
και τα ευχαρηστηρια υμνει
τις ευχες,θεοι,
δεχτητε,των θεων η αρχη
και το τελος.κορυφαια του χορου,
και για μενα να πω,εγω'μαι μια 85
παρθενος π'ανωφελα απ'τη στεγη φωναζω
σαν κουκουβαγια.εγω την θεα της Αυγης πολυ
να ευχαριστησω θελω.στους πονους
σε μας θεραπευτρια εγινε.
για χαρη της Αγησιχορας τα κοριτσια 90
τις αρμονιες τις γλυκειες τραγουδανε
.
πλαι στ'αλογο που συρει τ'αρμα
τ'αλλα πρεπει να τρεχουν
και στον καπετανιο πρεπει
σ'εκεινο το πλοιο καλα ν'υπακουν. 95
απ'τις Σειρηνες
καλυτερα δεν τραγουδουν,
αυτες θεες ειναι,απεναντι σ'εντεκα
κοριτσιων δεκαδα γλυκα τραγουδα
κελαηδαει οπως στου Ξανθου τα τρεχουμενα νερα 100
κυκνος.κι αυτη με τ'ανεμιστα ξανθα μαλλια
.
.
.
GREEK POETRY
-ΑΛΚΜΑΝ-''Εις Αρτεμιν Ορθιαν'' Παρθενειον Αγιδως και Αγησιχορας χορικον
[μεταφραση χ.ν.κουβελης]
POETRY-c.n.couvelis-ΠΟΙΗΜΑΤΑ-χ.ν.κουβελης
.
.
Αλκμαν-Αγιδω και Αγησιχορα-Παρθενειον-χ.ν.κουβελης c.n.couvelis
.
.
ΑΛΚΜΑΝ-''Εις Αρτεμιν Ορθιαν'' Παρθενειον Αγιδως και Αγησιχορας χορικον
[μεταφραση χ.ν.κουβελης]
.
ΑΛΚΜΑΝ ΛΥΡΙΚΟΣ ΠΟΙΗΤΗΣ[Σπαρτη ,μεσα 7ου αι.π.Χ]
Ο Αλκμαν,ποιητης ακμασε στα μεσα του 7ου αι.π.Χ στη Σπαρτη[την 27η Ολυμπιαδα
672-668 π.Χ κατα το Λεξικο της Σουδας],αρχαιες μαρτυριες αναφερουν πως ηταν Ιωνας
απο τις Σαρδεις της Λυδιας,στη Σπαρτη πηγε λογω καποιου χρησμου η' πουληθηκε
σαν δουλος,ηταν διαμορφωτης της χορικης ποιησης,οι Αλεξανδρινοι γραμματικοι
χωρισαν το εργο του σε 6 βιβλια,αυτα περιεχουν υμνους,παιανες,υπορχηματα,σκολια,
παρθενεια,εγραφε και τη μουσικη και χορογραφουσε τις κινησεις των χορικων του.
Το 1855 σε ταφο κοντα τη δευτερη πυραμιδα της Γκιζας στην Αιγυπτο ο γαλλος
αιγυπτιολογος Mariette βρηκε παπυρο με παρθενειο του Αλκμανα 101 στιχων,
''Εις Αρτεμιν Ορθιαν'' ,αυτο μαλλον ειχε 140 στιχους και αποτελουνταν απο 10 η' 12
στροφες,εχουν σωθει μονο οι 7''
.
Ο ΗΡΑΚΛΗΣ ΚΑΤΑ ΤΩΝ ΙΠΠΟΚΟΩΝΤΙΔΩΝ[αρχικοι στιχοι του Παρθενειου
''Εις Αρτεμιν Ορθιαν'' του Αλκμανα]
Χορος 11 παρθενων με κορυφαιες του χορου τις φιλες Αγιδω και Αγησιχορα αρχικα ψαλλει
την επικη συγκρουση του ηρωα Ηρακλη με τους Ιπποκοωντιδες,τον Ιπποκοωντα και τους
12 γιους του.Στο παρθενειο εχουμε τα ονοματα:Λυκαιος,Ενασφορος,Σεβρος,Αλκιμος,
Ιπποθοος,Ευτειχης,Αρηιος,Σκαιος,Ευρυτος,Αλκωνας.
Ο Ιπποκοωντας ηταν ο μεγαλυτερος γιος του βασιλια της Σπαρτης Οιβαλου και της νυμφης
Βατειας,νοθος,η' της βασιλισας Γοργοφονης,νομιμος γιος,τ'αλλα μικροτερα αδερφια του
ηταν ο Τυνδαρεω και ο Ικαριος.Μετα το θανατο του πατερα τα τρια αδερφια διαφωνησαν
για την εξουσια,δυνατοτερος ο Ιπποκοωντας τους εκδιωξε με τη βοηθεια των 12 παιδιων
του.Ο Τυνδαρεω με τον Ικαριο κατεφυγαν στην Πλευρωνα της Αιτωλιας στον Θεστιο.
Απο εκει ο Ικαριος πηγε στην Ακαρνανια,παντρευτηκε την Πολυκαστη κορη του Λυγαιου
κι απεκτησε τον Αλυζεα,τον Λευκαδιο και την Πηνελοπη,που παντρευτηκε τον Οδυσσεα.
Ο Ιπποκοωντας και οι γιοι του ηταν πολυ σκληροι και καποτε ο Ηρακλης θυμωσε μαζι τους,
ειτε γιατι συμμαχησαν με τον Νηλεα εναντιον του ειτε γιατι αρνηθηκαν τον εξαγνισμο του
μετα τον φονο του Ιφιτου ειτε γιατι σκοτωσαν τον εξαδερφο του Οιωνο του Λικυμνιου,
και εκστρατευσε εναντιον τους.Τραυματιστηκε ομως και υποχωρησε.Επανηρθε και
με την βοηθεια του Κηφεα και των παιδιων του στη μαχη που εγινε σκοτωθηκε
ο Ιπποκοωντας και οι 12 γιοι του.Μετα απ'τη νικη εφερε τον Τυνδαρεω στην εξουσια
της Σπαρτης.Ο Τυνδαρεω παντρευτηκε την ομορφη Ληδα κορη του Θεστιου της Πλευ-
ρωνας κι αυτη γεννησε την Ελενη και τον Πολυδευκη απο την ενωση της με τον Δια
με μορφη κυκνου,το ενα αυγο, και τον Καστορα και την Κλυταιμνηστρα με τον Τυνδαρεω,
απο το αλλο αυγο.Ο Καστορας και ο Πολυδευκης ονομαζονται Διοσκουροι.
Στο χορικο,στους πολεμιστες αναφερεται και το ονομα Πωλυδευκης,φαινεται πως
ο Πολυδευκης και ο Καστορας πολεμησαν με τον Ηρακλη τους Ιπποκοωντιδες για το
δικαιο του πατερα τους Τυνδαρεω.
Πιθανον,το Πωλυδευκης,να ειναι ονομα γιου του Ιπποκοωντα.
.
ΤΟ ΠΑΡΘΕΝΕΙΟΝ ΤΗΣ ΑΓΙΔΩΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΑΓΗΣΙΧΟΡΑΣ[οι επομενοι στιχοι
του Παρθενειου ''Εις Αρτεμιν Ορθιαν'' του Αλκμανα]
Στη Σπαρτη οι παρθενες,τα νεαρα κοριτσια,συγκεντρωνονταν στα ιερα εξω απο την
πολη και συζουσαν,το ιδιο συνεβαινε και με τα νεαρα αγορια,εκει τα εκπαιδευαν
καταλληλα για την μετεπειτα ενηλικη ζωη τους,ερωτικη και κοινωνικη.
Σε ενα απο αυτα τα ιερα,το ιερο της Ορθιας Αρτεμιδας,του Ορθρου,της Αωτις,της Αως,
της Αυγης,ο χορος 11 νεανιδων με κορυφαιες τις αγαπημενες φιλες Αγιδω και Αγησιχορα
σε μια γαμηλια τελετουργια,απο τα μεσανυχτα μεχρι το ξημερωμα,επαινει την ομορφια
των δυο κοριτσιων,συγκρινοντας την με τον χρυσο,με τον ηλιο,με τον αργυρο,με την
ταχυτητα των αλογων,του ιβηνου και του κολαξαιου,και πως ουτε ο μεγαλος πλουτος θα
τις δελεασει να χωρισουν,ουτε η ομορφια των αλλων κοριτσιων,ουτε της Ναννως,ουτε
της Αρετας,ουτε της Συλακης ουτε της Κλεησισηρας,θα τις γοητευσει,ουτε πια θα
ζητησουν ερωτικες συμβουλες απο την εμπειρη δασκαλα Αινησιμβροτα,οπως πριν
εκαναν,αν θα τραβηξουν και πως το ενδιαφερον ειτε της Ασταφιδας ειτε της Φιλυλλας
ειτε της Δαμαρετας ειτε της Ιανθεμης,
τωρα η Αγιδω αγαπα την Αγησιχορα,και η Αγησιχορα φιλει την Αγιδω.
Αν και η Αγιδω ειναι ομορφοτερη απο την Αγησιχορα ,στην ομορφια της Αγησιχορας
αναφερονται πολυ περισσοτεροι στιχοι στο χορικο,ισως για να αναπληρωθει το ελλειμα
και να υπαρξει ισορροπια,εναρμονιση του ζευγαριου των παρθενων.
Χορος 11 παρθενων εναντι σε χορο 10.Ισως στο α' μερος της τελετουργιας χορευαν και
τραγουδουσαν ολες μαζι,στο β' μερος χωριζονταν σε δυο ομαδες απ'τις οποιες η μια
χορευε κι η αλλη τραγουδουσε και στο γ' μερος η κορυφαια του χορου η χοροστατις
τραγουδουσε κι οι αλλες χορευαν.
Ο ποιητης,ο Αλκμαν,καθοριζε την χορογραφια των κινησεων και την μιμητικη του χορου
και την μουσικη υποκρουση με φορμιγγα,η' αυλο,η λυρα.
.
.
ΑΛΚΜΑΝ-''Εις Αρτεμιν Ορθιαν'' Παρθενειον Αγιδως και Αγησιχορας χορικον
[μεταφραση χ.ν.κουβελης]
.
]Πωλυδεύκης·
οὐ μόνο]ν Λύκαιϝον ἐν καμοῦσιν ἀλέγω
ἀλλ’ Ἐνα]ρσφόρον τε καὶ Σέβρον ποδώκη
Ἀλκιμό]ν τε τὸν βιατὰν
Ἱππόθω]ν τε τὸν κορυστὰν 5
Εὐτείχη] τε ϝάνακτά τ’ Ἀρήιον
]ά τ’ ἔξοχον ἡμισίων·
καὶ ]ν τὸν ἀγρόταν
Σκαῖον] μέγαν Εὔρυτόν τε
Ἄρεος ἂν] πώρω κλόνον 10
Ἄλκωνά] τε τὼς ἀρίστως
οὐδ’ ἁμῶς] παρήσομες
κράτησε γ]ὰρ Αἶσα παντῶν
καὶ Πόρος] γεραιτάτοι
σιῶν· ἀπ]έδιλος ἀλκὰ 15
μή τις ἀνθ]ρώπων ἐς ὠρανὸν ποτήσθω
μηδὲ πη]ρήτω γαμῆν τὰν Ἀφροδίταν
Κυπρίαν F]άν[α]σσαν ἤ τιν’
] ἤ παίδα Πόρκω
εἰναλίω· Χά]ριτες δὲ Διὸς δόμον 20
ἀμφιέπου]σιν ἐρογλεφάροι·
]τάτοι
]τα δαίμων
]ι φίλοις
ἔδ]ωκε δῶρα 25
]γαρέον
]ώλεσ’ ἥβα
]ρονον
μ]αταίας
]έβα· τῶν δ’ ἄλλος ἰῷ 30
]μαρμάρῳ μυλάκρῳ
] .εν Ἀΐδας
]αυτοι
]’πον· ἄλαστα δὲ
Fέργα πάσον κακὰ μησαμένοι. 35
ἔστι τις σιῶν τίσις·
ὁ δ᾿ ὄλβιος, ὅστις εὔφρων
ἁμέραν [δι]απλέκει
ἄκλαυτος· ἐγὼν δ᾿ ἀείδω
Ἀγιδῶς τὸ φῶς· ὁρῶ 40
ϝ᾿ ὥτ᾿ ἄλιον, ὅνπερ ἇμιν
Ἀγιδὼ μαρτύρεται
φαίνην· ἐμὲ δ᾿ οὔτ᾿ ἐπαινῆν
οὔτε μωμήσθαι νιν ἁ κλεννὰ χοραγὸς
οὐδ᾿ ἁμῶς ἐῆι· δοκεῖ γὰρ ἤμεν αὔτα 45
ἐκπρεπὴς τὼς ὥπερ αἴτις
ἐν βοτοῖς στάσειεν ἵππον
παγὸν ἀεθλοφόρον καναχάποδα
τῶν ὑποπετριδίων ὀνείρων.
.
ἦ οὐχ ὁρῆις; ὁ μὲν κέλης 50
Ἐνητικός· ἁ δὲ χαίτα
τᾶς ἐμᾶς ἀνεψιᾶς
Ἁγησιχόρας ἐπανθεῖ
χρυσὸς [ὡ]ς ἀκήρατος·
τό τ᾿ ἀργύριον πρόσωπον, 55
διαφάδαν τί τοι λέγω;
Ἁγησιχόρα μὲν αὕτα·
ἁ δὲ δευτέρα πεδ᾿ Ἀγιδὼ τὸ ϝεῖδος
ἵππος Ἰβηνῶι Κολαξαῖος δραμήται·
ταὶ Πεληάδες γὰρ ἇμιν 60
Ὀρθρίαι φᾶρος φεροίσαις
νύκτα δι᾿ ἀμβροσίαν ἅτε σήριον
ἄστρον ἀυηρομέναι μάχονται.
.
οὔτε γάρ τι πορφύρας
τόσσος κόρος ὥστ᾿ ἀμύναι, 65
οὔτε ποικίλος δράκων
παγχρύσιος, οὐδὲ μίτρα
Λυδία, νεανίδων
ἰανογ [λ] εφάρων ἄγαλμα,
οὐδὲ ταὶ Ναννῶς κόμαι, 70
ἀλλ᾿ οὐ[δ᾿] Ἀρέτα σιειδής,
οὐδὲ Σύλακίς τε καὶ Κλεησισήρα,
οὐδ᾿ ἐς Αἰνησιμβρ[ό]τας ἐνθοῖσα φασεῖς·
Ἀσταφίς [τ]έ μοι γένοιτο
καὶ ποτιγλέποι Φίλυλλα 75
Δαμαρ[έ]τα τ᾿ ἐρατά τε ϝιανθεμίς·
ἀλλ᾿ Ἁγησιχόρα με τηρεῖ.
.
οὐ γὰρ ἁ κ[α]λλίσφυρος
Ἁγησιχ[ό]ρ[α] πάρ᾿ αὐτεῖ,
Ἀγιδοῖ [δ᾿ ἴκτ]αρ μένει 80
θωστήρ[ιά τ᾿] ἅμ᾿ ἐπαινεῖ;
ἀλλὰ τᾶν [εὐχάς], σιοί,
δέξασθε· [σι]ῶν γὰρ ἄνα
καὶ τέλος· [χο]ροστάτις,
ϝείποιμί κ᾿, [ἐ]γὼν μὲν αὐτὰ 85
παρσένος μάταν ἀπὸ θράνω λέλακα
γλαύξ· ἐγὼ[ν] δὲ τᾶι μὲν Ἀώτι μάλιστα
ϝανδάνην ἐρῶ· πόνων γὰρ
ἇμιν ἰάτωρ ἔγεντο·
ἐξ Ἁγησιχόρ[ας] δὲ νεάνιδες 90
ἰρ]ήνας ἐρατ[ᾶ]ς ἐπέβαν.
.
τῶ]ι τε γὰρ σηραφόρωι
αὐ]τῶς εδ[
τ[ῶι] κυβερνάται δὲ χρὴ
κ[ἠ]ν νᾶϊ μάλιστ᾿ ἀκούην· 95
ἁ δὲ τᾶν Σηρην[ί]δων
ἀοιδοτέρα μ[ὲν οὐχί,
σιαὶ γάρ, ἀντ[ὶ δ᾿ ἕνδεκα
παίδων δεκ[ὰς ἅδ᾿ ἀείδ]ει·
φθέγγεται δ᾿ [ἄρ᾿] ὥ[τ᾿ ἐπὶ] Ξάνθω ῥοαῖσι 100
κύκνος· ἁ δ᾿ ἐπιμέρωι ξανθᾶι κομίσκαι
.
.
]Πολυδευκης
οχι μονο τον Λυκαιο στους παθοντες συγκαταλεγω
αλλα και τον Ενα]σφορο και τον Σεβρο τον γοργοποδαρο
και τον Αλκιμο τον σωματοδυναμο
και τον Ιπποθοο τον κρανοφορο 5
και τον Ευτειχη και τον βασιλια Αρηιο
κι εξοχο στους ημιθεους
και τον παρα πολυ αγριο
Σκαιο και τον Ευρυτο
τ'Αρη ο τρομερος κλονισμος 10
και τον Αλκωνα μεσ'στους αριστους
καθολου να μην προσπερασουμε
επικρατησε το Πεπρωμενο παντων
και Πορος]οι αρχαιοτατατοι
των θεων.ανεμποδιστη δυναμη
μην καποιος απ'τους ανθρωπους στον ουρανο θα πατησει
μην επιχειρισει να κανει γυναικα την Αφροδιτη
την Κυπρια βασιλισσα η' καποια
η' κορη απ'του Πορκου
του θαλασσιου.οι Χαριτες στου Δια το παλατι 20
περιφερονται οι ομορφοβλεφαρες
]τάτοι
]τα δαίμων
]ι φίλοις
ἔδ]ωκε δῶρα 25
]γαρέον
]ώλεσ’ ἥβα
]ρονον
μ]αταίας
απ'αυτους αλλος με βελος
με μαρμαρινη μυλοπετρα
στον Αδη
αυτοι
ασυγχωρητα
εργα επραξαν κακα στο νου σκεπτομενοι 35
.
ειναι αυτη των θεων τιμωρια.
ευτυχισμενος,οποιος ευχαριστα
την ημερα πλεκει
ακλαυτα.εγω δε τραγουδω
της Αγιδως το φως.την βλεπω 40
σαν ηλιο,που σε μας
η Αγιδω αποκαλυπτει
το φεγγος.εμενα ουτε να την παινεσω
ουτε να την κατηγορησω η θαυμαστη κορυφαια του χορου
καθολου δεν μ'αφηνει.πρεπει να τιμησω αυτη 45
π'αναμεσα μας ξεχωριζει οπως
σε βοσκηματα ζωα υπερεχει αλογο
γερο αθλοφορο ταραχωποδο
των φτερωτων ονειρων
.
αυτη δεν την βλεπεις;αλογο ιππασιας 50
ενετικο.η χαιτη
της ξαδερφης μου
Αγησιχορας ανθιζει
σαν καθαρος χρυσος
και τ'αργυρο προσωπο, 55
με τα λογια τι να σου λεω
η Αγησιχορα αυτη'ναι.
η δευτερη μετα την Αγιδω στην οψη
αλογο μ'ιβηνο κολαξαιο θα τρεξει.
οι Πληιαδες περιστερες οταν εμεις 60
στην Ορθρια Αρτεμη αλετρι κουβαλουμε
μεσ'στην αθανατη νυχτα τοτε του Σειριου
τ'αστρο να σηκωσουν αγωνιζονται
.
ουτε της πορφυρας
ο τοσσος πλουτος να μας κρατησει μακρια 65
ουτε περιτεχνος δρακος
πολυχρυσος,ουτε κεφαλης καλυμμα
της Λυδιας,των κοριτσιων
των κυανοβλεβαρων η χαρα,
ουτε της Ναννως τα μαλλια, 70
αλλ'ουτε η Αρετα η θεικη,
ουτε η Συλακη και η Κλεησισηρα,
ουτε στην Αινησιμβροτα εκει να πας να πεις.
η Ασταφιδα δικη μου να γινει
και να μου ριχνει το βλεμμα της η Φιλυλλα 75
κι η Δαμαρετα κι η αξιαγαπητη η Ιανθεμη
αλλα η Αγησινορα με λιωνει.
.
η με τους ωραιους αστραγαλους
Αγησιχορα δεν ειναι σε μενα
στην Αιγιδα κοντα καθεται 80
και τα ευχαρηστηρια υμνει
τις ευχες,θεοι,
δεχτητε,των θεων η αρχη
και το τελος.κορυφαια του χορου,
και για μενα να πω,εγω'μαι μια 85
παρθενος π'ανωφελα απ'τη στεγη φωναζω
σαν κουκουβαγια.εγω την θεα της Αυγης πολυ
να ευχαριστησω θελω.στους πονους
σε μας θεραπευτρια εγινε.
για χαρη της Αγησιχορας τα κοριτσια 90
τις αρμονιες τις γλυκειες τραγουδανε
.
πλαι στ'αλογο που συρει τ'αρμα
τ'αλλα πρεπει να τρεχουν
και στον καπετανιο πρεπει
σ'εκεινο το πλοιο καλα ν'υπακουν. 95
απ'τις Σειρηνες
καλυτερα δεν τραγουδουν,
αυτες θεες ειναι,απεναντι σ'εντεκα
κοριτσιων δεκαδα γλυκα τραγουδα
κελαηδαει οπως στου Ξανθου τα τρεχουμενα νερα 100
κυκνος.κι αυτη με τ'ανεμιστα ξανθα μαλλια
.
.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου