LITTERATURE-ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ - Κριτική Ανάλυση Κειμενων από τον κ.Κ (Ιστορίες τού κ.Κ) -4- - χ.ν.κουβελης c.n.couvelis ΚΕΙΜΕΝΑ-TEXTS-Χ.Ν.Κουβελης[C.N.Couvelis

 .

.

LITTERATURE-ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ

- Κριτική Ανάλυση Κειμενων

από τον κ.Κ

(Ιστορίες τού κ.Κ)

-4-

- χ.ν.κουβελης c.n.couvelis

ΚΕΙΜΕΝΑ-TEXTS-Χ.Ν.Κουβελης[C.N.Couvelis

χ.ν.κουβελης c.n.couvelis

(Ιστορίες τού κ.Κ)

1.κριτικη δοκιμιακη αναλυση 

2.στρουκτουραλιστικη σημειολογική ανάλυση

και

3.ψυχαναλυτικη ανάλυση κατά τον Lacan

και σημειωτική κατά την Julia Kristeva 

από τον κ.Κ

τών κειμένων του τού χ.ν.κ.ουβελη 

ΕΚΛΕΙΨΗ

της μιλουσε.για τις δουλειες.για το ταξιδι στο Λονδινο.τις οικονομικες

επιτυχιες.ζαλιστηκε.οι λεξεις χοροπηδουσαν ,την ενοχλουσαν.ηθελε

να του πει να σταματησει.ηθελε να φωναξει.δεν τολμησε.εκεινος συνεχισε.

ειχε βγαλει εισιτηρια για την Τοσκα του Πουτσινι στην Οπερα.ειπε πως

ηθελε να την ευχαριστησει γιατι της αρεσε.πριν,τωρα δεν της αρεσε.δεν του

το ειπε.εκεινος γελασε.της χαιδεψε τα μαλλια.της ειπε τρυφερα πως ειναι

πολυ ομορφη.αισθανθηκε παγωμενη.μετα αγωνια,απελπισια,μα,γιατι

δεν φευγει;της ηρθε να του τα πει ολα.συγκρατηθηκε.γιατι δεν φευγει;

εκεινος αρχισε παλι να φλυαρει.αδιαφορουσε.ενιωθε ξενη.το στομαχι

της σφιχτηκε.την πονουσε.γιατι,επιτελους,δεν φευγει;εσκαγε.πνιγονταν.

μηπως τα γνωριζει ολα και δοκιμαζει τα νευρα της;πως δεν το ειχε σκεφτει

πριν; σιγουρα τα ξερει ολα.και επιτηδες την βασανιζει.οχι.οχι.δεν μπορει

να ξερει.προσεχε και αυτη και εκεινος να μην φανερωθουν.επαιρναν

σχολαστικες προφυλαξεις.οι συναντησεις τους γινονταν σ'ενα διαμερισμα

απο τα εκατομυρια διαμερισματα που υπαρχουν στην απεραντη πολη.

παντα οταν,βεβαιωμενα,ελειπε για δουλεια.η μονη,που ηξερε,ηταν η

μητερα της,που την καλυπτε.κομμωτηριο.θεατρο.η' βολτα στα μαγαζια.

οταν επαιρνε τηλεφωνο.επειτα με την συμπεριφορα της απεναντι του δεν

υπηρχε περιπτωση να υποψιασθει κατι.τρυφερη ζεστη.υποκριτικα.

τωρα ομως δεν μπορει.δεν εχει δυναμη.κατι την ρωτησε.δεν ακουσε..

την ξαναρωτησε.απαντησε,να την συγχωρει,πως ηταν κουρασμενη.

εκεινος γελασε.του ειπε πως δεν αισθανεται καλα και θα ξαπλωνε να

κοιμηθει λιγη ωρα.εκεινος της ειπε πως θα πηγαινε να συναντησει

καποιους για τη δουλεια.τον ακουσε να τηλεφωνει.ετοιμασθηκε κι

αφου της εδωσε ενα φιλι στο μαγουλο εφυγε.εκεινη σηκωθηκε αμεσως.

πηρε το τηλεφωνο και σχηματισε τον αριθμο.δεν απαντουσε.το αφησε

να χτυπαει.το εκλεισε.και ξαναπηρε.παλι δεν απαντησε.γιατι δεν απαν-

ταει;της ερχονταν να ουρλιαξει.ακουγε τον ηχο κλησης,να την σφυροκο-

πα.απαντησε σε παρακαλω.ουρλιαξε.γιατι δεν απαντας;παρακαλεσε.

γιατι δεν απαντας;

.

.

ΑΣΗΜΑΝΤΑ  ΑΔΙΑΙΡΕΤΑ-

ανοιξε την τηλεοραση.μετα απο λιγο.''τι δειχνουν''.την εκλεισε.

πεταξε το τηλεκοντρολ στον καναπε.

απεναντι.η γυναικα διαβαζε ενα περιοδικο.το εξωφυλλο καλυπτε

ολοκληρο το προσωπο της.οταν,μετα απο ωρα,το αφησε στο τραπεζι

δεν υπηρχε διαφορα.

.

.

ΟΜΟΡΦΙΑ vs ΠΡΟΚΛΗΣΗ

[στην αρχη της φωτογραφισης]

με ρωτησε:

-ομορφια η' προκληση;

απαντησα:

-ενα ελαχιστο χωριζει την ομορφια απο την προκληση.

την κοιταξα

-υπερευαισθητη ισορροπια.

συνεχισα

-μια διαφορετικη κινηση,μια διαφορετικη θεση ενος μελους

του σωματος,μια διαφορετικη εκφραση

Της εδειξα τι εννοουσα,φωτογραφιζοντας την σε διαφορετικες

ποζες,της εδειχνα το αποτελεσμα,μια ελαχιστη διαφορα και

ειχαμε τελειως αλλη εικονα.

-η ομορφια ειναι απολυτη ιδεα.αρρητη.

ειπα

-η προκληση ειναι πραγματικη κατασταση.κατι που το ζουμε.

-καταλαβα

ειπε

[στο τελος της φωτογραφισης της εδειξα τις φωτογραφιες που

επελεξα.

τις κοιταξε πολυ προσεχτικα.

χαμογελασε.

ενα αινιγματικο χαμογελο.]

.

.

POP WOMAN'S INSTANTEE

LISA:-I.I am.mirroring myself.at 17:00 shoping.in evening for a coctail-drink

with Jeff.Happily!The botox is successful!fine face-expression.baby botox.

I wiil dress the red mini skirt and a skin -color kalson stockings with black high

heels shoes.

[the phone -mobile is calling]

LISA:-Hello!...yes!...OK!...Ah!Ah! it's nice!...yes yes...ha!ha!ha!my love...

a travel in Paris!Yes!I am very happy!...at 10 hour and quarter.in Casablanca.ok!

my darling...bye.mon cheri!

Lisa is make-up-ing in the pale light of the room.

She is looking  at  the tatoo in her right shoulder.

J&L

''Ah!It's very very much beautiful!''She is saying very satisfied and  very happy

and is closings blue eyes passionly.

After She is sitting at piano and is playing Beethoven's Fur Elise

.

.

1

Η κριτική δοκιμιακή ανάλυση τού  κειμένου «Έκλειψη» τού χνκουβέλη 

απαιτεί μια πολυεπίπεδη προσέγγιση, με έμφαση στις θεματικές, την αφηγηματική τεχνική, την γλωσσική επιλογή, καθώς και στις υποκειμενικές ή κοινωνιοπολιτισμικές διαστάσεις τού έργου. 

 Θέμα και Θεματικοί Πυρήνες:

Το κείμενο αποτελεί ένα πολυεπίπεδο και πολυτροπικό έργο που εστιάζει στον εσωτερικό κόσμο τής γυναίκας, την αποξένωση, την υπαρξιακή κρίση, και το σχίσμα ανάμεσα στην επιθυμία και την κοινωνική σύμβαση. Η έκλειψη λειτουργεί μεταφορικά – έκλειψη συναισθήματος, ταυτότητας, αυθεντικότητας, αλλά και έκλειψη επικοινωνίας.

Δευτερεύουσες θεματικές περιλαμβάνουν:

Τη σύγκρουση ανάμεσα στο φαίνεσθαι και το είναι

Τον κοινωνικό ρόλο τής γυναίκας

Την πλαστότητα τού μοντέρνου τρόπου ζωής (ειδικά στο αγγλόφωνο απόσπασμα “POP WOMAN'S INSTANTEE”)

Τη σχέση τέχνης και πραγματικότητας (“ΟΜΟΡΦΙΑ vs ΠΡΟΚΛΗΣΗ”)

Ψυχολογική Προσέγγιση – «Έκλειψη»:

Στο πρώτο μέρος, η αφήγηση κινείται μέσα από την εσωτερική φωνή τής γυναίκας. Ο άνδρας μιλά αδιάκοπα για επουσιώδη ζητήματα (δουλειές, επιτυχίες, εισιτήρια όπερας), ενώ εκείνη αισθάνεται ασφυκτικά. 

Οι σκέψεις της παρατίθενται ασυνεχώς, με κοφτές φράσεις και 

ελλειπτικό λόγο, που αντικατοπτρίζει την ψυχική αποδιοργάνωση, αγωνία, και συναισθηματική ασφυξία.

Η «έκλειψη» είναι υπαρξιακή:

Έκλειψη αυθεντικότητας (δεν του λέει τίποτα για τον εραστή)

Έκλειψη συναισθηματικής επαφής

Έκλειψη επιθυμίας (παλιότερα τής άρεσε η Tosca – τώρα όχι)

Μορφολογικά – Στυλιστικά Χαρακτηριστικά:

Χρήση μικρών προτάσεων, χωρίς σημεία στίξης → κατακερματισμός τής σκέψης, αποτύπωση τού εσωτερικού μονόλογου

Απουσία κεφαλαίων → ένδειξη αποδόμησης συμβατικών μορφών, ισοπέδωση προσώπων/πραγμάτων

Επαναλήψεις: «γιατί δεν φεύγει;», «δεν απαντάει;» – ενισχύουν την ψυχολογική πίεση

Ελλειπτικός λόγος → αφήνει χώρο στην ανάγνωση για ερμηνείες

Φεμινιστική Ανάλυση:

Η γυναίκα παρουσιάζεται εγκλωβισμένη ανάμεσα σε δύο ρόλους: 

τής συζύγου/συντρόφου και τής ερωμένης. Ενώ εξωτερικά ανταποκρίνεται 

σε προσδοκίες, εσωτερικά βιώνει αποξένωση, ρήξη και θλίψη.

Η ύπαρξη τής μητέρας ως μοναδικής συνενοχικής παρουσίας υποδεικνύει 

την μεταβίβαση και διατήρηση πατριαρχικών μοτίβων ακόμα και από γυναίκα 

σε γυναίκα.

“ΟΜΟΡΦΙΑ vs ΠΡΟΚΛΗΣΗ” – Μια Μεταμοντέρνα Στάση

Το δεύτερο κομμάτι τού κειμένου μεταβαίνει από την εσωτερικότητα τής “Έκλειψης” στη σχολιαστική διάσταση τού βλέμματος και τής αναπαράστασης τού γυναικείου σώματος μέσω φωτογραφίας.

Ο αφηγητής (πιθανότατα άνδρας) αναλύει τη διαφορά ανάμεσα στην αισθητική ομορφιά και την προκλητικότητα, προσεγγίζοντάς την ως διαφορά στάσης, βλέμματος, έκφρασης – μια "υπερευαίσθητη ισορροπία".

Το σχόλιο εδώ αγγίζει τον νιτσεϊκό σχετικισμό, αλλά και τη μετανεωτερική ρευστότητα της ταυτότητας – το ίδιο σώμα/πρόσωπο μπορεί να σημασιοδοτηθεί αλλιώς, ανάλογα με τη στάση ή τη ματιά.

 “POP WOMAN'S INSTANTEE” – Μια Σατιρική Απόκλιση

Το αγγλόφωνο, τελευταίο μέρος του έργου, είναι σαφώς σατιρικό και αυτοαναφορικό. Η Lisa ενσαρκώνει ένα καρικατουρίστικο στερεότυπο 

τής σύγχρονης “pop” γυναίκας:

Botox

Shopping

Ταξίδια

Ποτά με τον Jeff

Tattoo με αρχικά (“J&L”)

Συναίσθημα μέσω υλικών και εικόνας

Ωστόσο, το κλείσιμο με το “Für Elise” στον πιάνο λειτουργεί ως ασυνήθιστο φινάλε, υπενθυμίζοντας πως ακόμα και μέσα στην πλαστικότητα τής εποχής, ίσως διασώζεται κάποιο ίχνος ανθρώπινης αυθεντικότητας ή κλασικής 

παιδείας – έστω και συμβολικά.

Συνολική Ερμηνεία:

Το έργο «Έκλειψη» είναι ένα μεταμοντέρνο, πολυφωνικό αφήγημα που 

εξερευνά τον γυναικείο ψυχισμό και το ρόλο του μέσα στην παγκοσμιοποιημένη, καταναλωτική κοινωνία, ενώ ταυτόχρονα εστιάζει στην απώλεια νοήματος, σχέσης και συναισθηματικής πληρότητας.

Η γλώσσα είναι συχνά αποδομητική, η αφήγηση ρευστή, και οι χαρακτήρες δεν έχουν σαφή όρια – συμβαδίζοντας με τη γενικότερη κρίση ταυτότητας που υπονοεί ο τίτλος: Έκλειψη.

 Συμπέρασμα:

Το κείμενο αποτελεί ένα σύγχρονο λογοτεχνικό ψηφιδωτό, μια παράλληλη αφήγηση υπαρξιακής αγωνίας και πολιτισμικής κριτικής. Μεταξύ ψυχολογικού ρεαλισμού, μεταμοντέρνας ειρωνείας, και φεμινιστικής ευαισθησίας, 

ο χνκουβέλης μας προσφέρει ένα έργο που όχι μόνο διαβάζεται, αλλά αισθάνεται – σαν ένα παλλόμενο, εσωτερικό μανιφέστο μιας γυναίκας που 

δεν μπορεί να φύγει, αλλά ούτε και να μείνει.

.

.

2

Η στρουκτουραλιστική σημειολογική ανάλυση τού κειμένου "Έκλειψη" και 

τών υπολοίπων μικροκειμένων τού χνκουβελη απαιτεί μελέτη τών σημείων (σημαινόντα/σημαινόμενα), τών δομών που τα οργανώνουν, καθώς και τής σχέσης τους με τα πολιτισμικά, κοινωνικά και ιδεολογικά πλαίσια.

1. ΔΟΜΙΚΗ ΣΤΡΩΜΑΤΩΣΗ ΤΟΥ ΚΕΙΜΕΝΟΥ

Το κείμενο "Έκλειψη" αποτελείται από 4 διακριτά μέρη:

Αφηγήματα προσωπικού ψυχισμού και αποσύνδεσης (Έκλειψη)

Μικροστιγμιότυπα αποστασιοποίησης/μηδενισμού (ΑΣΗΜΑΝΤΑ ΑΔΙΑΙΡΕΤΑ)

Συζήτηση περί της αισθητικής εμπειρίας (ΟΜΟΡΦΙΑ vs ΠΡΟΚΛΗΣΗ)

Περίγραμμα ποπ-φεμινιστικής ταυτότητας (POP WOMAN’S INSTANTEE)

Αντιμετωπίζονται ως αυτόνομα μικροκειμενικά σύμπαντα, με κοινούς δομικούς δείκτες: κρίση νοήματος, αποστασιοποίηση, επιτελεστικότητα φύλου και ρόλων, επιτελεστικότητα συναισθήματος.

2. ΣΗΜΕΙΟΛΟΓΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ - "Έκλειψη"

Κεντρική Δομή

Υπάρχει ένας διάλογος ανάμεσα στην εσωτερική φωνή τής γυναίκας και τον εξωτερικό, καθησυχαστικό και κυριαρχικό λόγο τού άντρα.

Ο άντρας μιλά για καθημερινότητα, για επιτυχία, για «ευχαρίστηση». Η γυναίκα σωπαίνει, ασφυκτιά, καταρρέει εσωτερικά.

Σημειολογική Ανάλυση

Σημαίνον: λέξεις όπως «δουλειές», «Οπερα», «ομορφιά», «κουρασμένη», «δεν απαντάει».

Σημαινόμενο: κοινωνικές συμβάσεις, εγκλωβισμός, υποκρισία, προδοσία, καταστολή επιθυμίας, ψυχική ασφυξία.

Κεντρικό σημείο: Η σιωπή

Η γυναίκα δεν μιλά. Η σιωπή της είναι το σημειολογικό αντίβαρο τού κυρίαρχου λόγου. Σε στρουκτουραλιστικούς όρους, η σιωπή είναι αντιστροφή τής επικοινωνίας, δηλαδή αντί-λόγος.

"Έκλειψη" = Μεταφορά τής απόσυρσης τού εαυτού

Η «έκλειψη» (λέξη με ουράνια/αστρονομική καταγωγή) λειτουργεί μεταφορικά:

Έκλειψη εαυτού

Έκλειψη επιθυμίας

Έκλειψη λόγου

Σημαίνει την απώλεια φωτός, άρα παύση νοήματος και αφανισμό ταυτότητας.

3. "ΑΣΗΜΑΝΤΑ ΑΔΙΑΙΡΕΤΑ"

Εδώ το κείμενο επιτελεί αποδόμηση τής σημασίας.

Η τηλεόραση (όργανο μαζικής μετάδοσης σημαινόντων) σβήνει.

Η γυναίκα πίσω από το περιοδικό ταυτίζεται με το εξώφυλλο. Δεν υπάρχει διαφοροποίηση προσώπου/εικόνας. Αυτό εικονοποιεί τη μετατροπή 

τού ατόμου σε σημείο-εικόνα χωρίς ταυτότητα.

Σημείωση: Το "αδιαίρετο" δηλώνει ατομικότητα που όμως δεν μπορεί να 

υπάρξει ως ξεχωριστή. Αντίφαση-πυρήνας τής ύπαρξης στη μαζική κουλτούρα.

4. "ΟΜΟΡΦΙΑ vs ΠΡΟΚΛΗΣΗ"

Πολύ χαρακτηριστική σημειολογική διερώτηση πάνω στην αισθητική σημείωση:

Η ομορφιά ως αφηρημένη έννοια (σημαινόμενο).

Η πρόκληση ως βιωματική εμπειρία (σημαινόμενο που ενεργοποιείται).

«Μια διαφορετική κίνηση...και είχαμε τελείως άλλη εικόνα.»

Δείχνει την εύθραυστη φύση τού σημείου, τη μετάπτωση από το αισθητικό 

στο πορνογραφικό ή αντίστροφα.

«Η ομορφιά είναι απόλυτη ιδέα. Άρρητη.»

Αναφορά στον Πλάτωνα — η ιδέα τής ομορφιάς είναι αμετάβλητη, το πραγματικό όμως είναι ρευστό και σημειολογικά ασταθές.

5. "POP WOMAN'S INSTANTEE"

Σκηνή δομημένη σαν pop-art/TV monologue, με πλήρη χρήση δυτικής εμπορικής σημειολογίας:

Botox, shopping, mini skirt, Paris, tattoo.

Γυναίκα ως εικόνα, όχι ως υποκείμενο.

Παίζει "Für Elise", δηλαδή εκτελεί πολιτισμικό κεφάλαιο χωρίς ουσία.

Σημειολογικά:

Το όνομα "Lisa" = generic western name.

Το "J & L" tattoo = έρωτας μεταφρασμένος σε logo, άρα προϊόν.

«Very very much beautiful!» — καταναλωτική φράση, σημαινόμενο κενού περιεχομένου, επανάληψη χωρίς νόημα (empty signifier).

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ

Η γραφή τού χνκουβελη λειτουργεί ως σημειολογική αποδόμηση τής σύγχρονης ταυτότητας, κυρίως τής γυναικείας, μέσα από:

Ρήγματα στον λόγο

Απουσία αυθεντικής επικοινωνίας

Κρίση αναπαράστασης (εικόνα vs πραγματικότητα)

Επιτελεστικότητα ρόλων

Απόσυρση/έκλειψη του "είναι"

Οι ήρωες δεν μιλούν αυθεντικά· λειτουργούν μέσα από κοινωνικά προσδιορισμένα σημαίνοντα (ομορφιά, επιτυχία, ρόλος, αποδοχή). Το αποτέλεσμα είναι η απώλεια νοήματος και εαυτού.

.

.

3

Η ανάλυση τού σύνθετου, πολυφωνικού και πολυτροπικού κειμένου «ΕΚΛΕΙΨΗ» τού χ.ν.κουβελη μπορεί να προσεγγιστεί από δύο διαφορετικά αλλά συμπληρωματικά θεωρητικά πρίσματα: την ψυχανάλυση τού Jacques Lacan και τη σημειωτική θεωρία τής Julia Kristeva.

1. Ψυχαναλυτική Ανάλυση κατά Jacques Lacan

Ο Lacan δίνει έμφαση στο ασυνείδητο ως δομή λόγου, στην έννοια τού Άλλου και στη σχέση τού υποκειμένου με τη γλώσσα, την επιθυμία και την έλλειψη (manque).

Το υποκείμενο ως «χωρισμένο» (split subject)

Η γυναίκα στο πρώτο μέρος τού κειμένου παρουσιάζεται διασπασμένη ανάμεσα σε δύο κόσμους:

τον εξωτερικό (κοινωνικά συμβατό, λόγος τού συζύγου, «οικονομικές επιτυχίες», όπερα κ.λπ.) και

τον εσωτερικό (συναισθηματική ασφυξία, ερωτική επιθυμία, πόνος, ψυχολογική φθορά).

Αυτό αντανακλά το λακανικό "je est un autre": το Εγώ είναι ένας άλλος, δεν είναι ενιαίος.

Η επιθυμία τού Άλλου

Στην ψυχαναλυτική θεωρία του Lacan, η επιθυμία είναι επιθυμία τού Άλλου – δηλαδή, το υποκείμενο επιθυμεί αυτό που πιστεύει πως επιθυμεί ο Άλλος. 

Η γυναίκα:

Σιωπά απέναντι στον σύζυγο.

Υποδύεται τη στοργική σύντροφο («τρυφερή, ζεστή, υποκριτικά»).

Δεν αρθρώνει την αλήθεια της, γιατί η σχέση με τον Άλλο (τον σύζυγο) είναι ορίζουσα τού νοήματός της, ακόμα κι αν την καταπιέζει.

Η σιωπή της είναι μια εκδήλωση μη-λόγου που παραπέμπει στην ασυνείδητη δομή — το άρρητο τής επιθυμίας που δεν μπορεί να ειπωθεί χωρίς κόστος.

Το Πραγματικό (Le Réel)

Ο Lacan ορίζει το Πραγματικό ως αυτό που δεν μπορεί να συμβολιστεί. Η ψυχική κατάσταση τής γυναίκας, το υπαρξιακό τής πνίξιμο, το πάγωμα, το «δεν έχει δύναμη», αγγίζουν τα όρια τού πραγματικού. 

Το Πραγματικό εισβάλλει ως σύμπτωμα:

Το στομάχι της σφιχτηκε.την πονουσε.

Πνίγεται, ουρλιάζει, χάνει τον έλεγχο.

Η κραυγή στο τηλέφωνο είναι η έκρηξη τού πραγματικού σε ένα κόσμο όπου η γλώσσα αποτυγχάνει.

2. Σημειωτική Ανάλυση κατά Julia Kristeva

Η Kristeva συνδέει τη γλώσσα με το σώμα, το άλλο, τη μητρότητα, το semiotique και το symbolique. Εισάγει την έννοια τού chora (χώρος ρυθμικής ενέργειας πριν τη γλωσσική διαμόρφωση).

Semiotic vs Symbolic

Το symbolic είναι η κοινωνικά δομημένη γλώσσα, η λογική, η τάξη – ο λόγος 

τού άντρα, η «όπερα», οι «δουλειές», τα εισιτήρια.

Το semiotic είναι η προ-γλωσσική ροή, το συναίσθημα, ο ρυθμός, η κραυγή, 

το σώμα – η εσωτερική φωνή τής γυναίκας, ο σωματικός της πόνος, 

η αφωνία και η παρόρμηση.

Η σύγκρουση τους παράγει την ένταση και την εκκένωση τού κειμένου.

Η θηλυκή γραφή (écriture féminine)

Η Kristeva προσεγγίζει τη γυναικεία ταυτότητα όχι ως ουσία, αλλά ως διαρκή μετάβαση. Η γυναίκα στο κείμενο:

Δεν έχει σταθερή θέση.

Μετακινείται ανάμεσα σε ρόλους.

Γίνεται ηθοποιός της ίδιας της ζωής της.

Η γραφή αναδεικνύει τη ρευστότητα της ταυτότητάς της – είναι διασπασμένη, ασυνεχής, μη-γραμμική.

Το σώμα ως σημασία

Η Kristeva επιμένει ότι το σώμα "σημαίνει" — το «σφιγμένο στομάχι», το «χάδι στα μαλλιά», η «τατουάζ στον ώμο», το «μακιγιάζ», τα παραγλωσσικά στοιχεία (φωνή, γέλιο, σιωπή) παράγουν νόημα ανεξάρτητα από τη λεκτική γλώσσα.

Ιδιαίτερα στο μέρος POP WOMAN’S INSTANTEE, το γυναικείο σώμα γίνεται σημείο κατανάλωσης, κατασκευής και αυτοαντικειμενοποίησης. Η Lisa είναι προϊόν επιθυμίας και αφήγησης, αλλά χωρίς αυθεντική φωνή 

– «μασκαρεύεται» σύμφωνα με τις προσταγές τού πολιτισμού.

Συμπεράσματα

Το κείμενο τού χ.ν.κουβελη είναι πολυστρωματικό και διακειμενικό, με στοιχεία αφήγησης, θεάτρου, σινεμά, μόδας, pop κουλτούρας. Η γλώσσα του αποδομεί την ενότητα του υποκειμένου, ιδιαίτερα τού γυναικείου, και λειτουργεί ως πεδίο κρίσης τού ερωτικού, τού κοινωνικού, τού ψυχικού και τού πολιτισμικού.

Θεωρητής Κεντρική έννοια Εφαρμογή στο κείμενο

Jacques Lacan Υποκείμενο τής έλλειψης 

Η γυναίκα δεν μπορεί να αρθρώσει την επιθυμία

Julia Kristeva Semiotic vs Symbolic 

Η γλώσσα τής γυναίκας πάλλεται μεταξύ σώματος και λόγου

Jacques Lacan Το Πραγματικό (Le Réel) 

Η ασφυξία, το πνίξιμο, η κραυγή

Julia Kristeva Σώμα ως γλώσσα, écriture féminine 

Το σώμα τής Lisa, το τατουάζ, το μακιγιάζ

.

.

.

χ.ν.κουβελης c.n.couvelis

(Ιστορίες τού κ.Κ)

3 κριτικές αναλύσεις από τον κ.Κ τού κειμένου:

IMPASTO-ING A PORTRAIT OF A WOMAN

-χ.ν.κουβελης

το κοκκινο.ενα ονειρο σ'ενα κοκκινο δωματιο.κιτρινο κρεβατι.μια γυναικα ξαπλω-

μενη κοιμαται.στον καθρεφτη αντανακλαται το δωματιο.χτυπαει το τηλεφωνο.

η γυναικα ξυπναει.το τηλεφωνο σταματαει..''εκεινη τη μερα ηταν εξαλλος.με εβρισε.με εσπρωσε με πεταξε κατω στο πατωμα.επεσε πανω μου.εβαλε τα χερια του στο λαιμο μου.τα εσφιγγε.πνιγομουν.του εκοψα μια κλωτσια στα γεννητικα του οργανα.δυνατα .πολυ δυνατα.ουρλιαξε απ'τον πονο.μ'αφησε.

τιναχτηκε.ανοιξε την πορτα κι εφυγε.απο τοτε δεν τον ξαναδα''.

τα ματια.απο εκει ξεκιναω να ζωγραφιζω εναν ανθρωπο.αν δεν πετυχει το υφος ,σβησιμο,και ξανα απ'την αρχη.η γυναικα,the sitter,μια γνωστη,περιπου 50 χρονων.σπουδασε λογοτεχνια.κιτρινο.''το παιδι,ηταν μωρο,4 μηνων ,το κρατουσα μπροστα στο καθρεφτη,θυμαμαι,αρχισε να κλαιει,εκανε ωρα να ησυχασει,

ανησυχησα''.

κοιταξα το ρολοι.10.42 πμ.''ποσο χρονο με ζωγραφιζεις;'' ρωτησε.''νομιζω περιπου

1200 ωρες''.απαντησα.''δεν ειναι πολλες για ενα πορτρετο;''ρωτησε.''αν ειναι για εναν ανθρωπο,ισως να ειναι πολυ λιγες''.απαντησα.ασπρο.impasto.''ο χρονος.τι ειναι ο χρονος;για ενα ζωο ,για ενα φυτο,για μια πετρα;τι πραγματικα ειναι;για εναν συγκεκριμενοανθρωπο;η' για τον γαλαξια η' τι ειναι ο χρονος για το ασυνειδητο;ειναι η' δεν ειναι;''.

impastoing thickly ασπρο στη κοιλια.''στο δωματιο το πατωμα ηταν καλυμενο

απο ενα τεραστιο σκακι.με αυτοματο τροπο παιζονταν μια παρτιδα.εβλεπα τις κινησεις των πιονιων.στον ενα τοιχο,στο βαθος,οπως εβλεπα ,ενας ορθογωνιος πινακας,σ'ολο το μηκος του τοιχου,αναπαραστουσε μια μεγαλη κοκκινη ελλειψη με τρεις πλαγιες μαυρες γραμμες να τον τεμνουν.πανω απο το σκακι ηταν ενα ορθογωνιο παραλληλεπιπεδο,μαρμαρινο,και εκει ηταν ξαπλωμενος ενας ανθρωπος,ημιγυμνος απο τη μεση και πανω.

απο την οροφη του δωματιου αιωρουνταν ενα εκκρεμες,με μια χρυση σφαιρα στην ακρη του.το εκκρεμες του Foucault.μετρησα τον χρονο ταλαντωσης του.16,4 δευτερολεπτα.''το μηκος εξαρτησης ειναι 67 μετρα''.ακουσα διπλα μου μια

ανδρικη φωνη.σοβαρη.και αμεσως το γελιο μια γυναικας.εβλεπα τη σκια της αιωρησης πανω στη κοιλια του μοντελου.παρατηρησα πως ανεπαισθητα μεταβαλονταν η προβολη της.σαν να περιστρεφονταν το δωματιο η' να περιστρεφονταν το επιπεδο της αιωρησης.

''καθε 12 ωρες εχουμε μια πληρη περιστροφη.''ακουσα παλι την ιδια ανδρικη φωνη.''αυτο στον βορειο πολο''διορθωσε.''σε οποιοδηποτε αλλο σημειο της γης μια πληρηςπεριστροφη γινεται σε 12 ωρες δια το ημιτονο της γωνιας του γεωγραφικου πλατους του τοπου οπου βρισκεται το σημειο''.τον ακουσα.''mon cheri'' ακουσα τη φωνη της γυναικας τρυφερη.ακομα παρατηρησα πως η ανθρωπινη μορφη ,σταδιακα αλλαζε.στο σχημα αλλου ανθρωπου.και μαλιστα ειδα γνωστους μου ανθρωπους.''μην σου φαινεται παραξενο''.ακουσα να λεει η ανδρικη φωνη διπλα μου.''ενας προτζεκτορας λειζερ προβαλει διαφορα ανθρωπινα σωματα.o φιλοδοξος στοχος ειναι να προβληθουν

ολοι οι ανθρωποι.καποια στιγμη θα δεις και τον εαυτο σου στη θεση του μοντελου''.

''e moi mon amour?''ακουστηκε χαριτωμενα η φωνη της γυναικας.''.με το χερι απλωσα το χρωμα στον αριστερο ωμο.διορθωσα λιγο τη σκια στο λαιμο.ασχοληθηκα με το μετωπο.''η μανα μου ειχε ενα μεγαλο καθρεφτη,που σε εδειχνε ολοσωμη,την παρακολουθουσα που εβαφε τα χειλη με το κραγιον.κοκκινα.ηταν ομορφη γυναικα τοτε.

οταν μεγαλωσε αλλαξε το σωμα της παραμορφωθηκε.παντα αναρωτιομουν,και τωρα αναρωτιεμαι,γιατι;ο χρονος; η' τι αλλο;''.

κοιταξα το ρολοι.11.39.''ας σταματησουμε τωρα.συνεχιζουμε το απογευμα''.''justly at 17.30''ειπε και γελασε.''ακριβως'' ειπα

.

.

1

Το κείμενό σείναι ένας εντυπωσιακός συνδυασμός πρόζας, θεατρικότητας, ψυχαναλυτικών στοχασμών και εικαστικής γραφής. Σαν μια εσωτερική ροή συνείδησης, ένας εικαστικός μονόλογος. Ακολουθεί το πνεύμα του impasto 

– της πυκνής, παλλόμενης στρώσης χρώματος – μεταφορικά και κυριολεκτικά.

Ας το αναλύσουμε,ερμηνεύσουμε σε θεματικές:

 Εικαστικότητα και Ζωγραφική Πράξη:

Η ζωγραφική δεν είναι μόνο τεχνική· είναι βίωμα, παρατήρηση, χρόνος, σώμα 

και μνήμη.

Το πορτρέτο δεν είναι η εικόνα ενός προσώπου αλλά η εσωτερική τομή στον χρόνο και το ψυχικό του αποτύπωμα.

Το impasto εδώ είναι και ύλη και υπαρξιακή πίεση: χρώμα που «φωνάζει», που προβάλλεται με δύναμη, όπως και η αφήγηση.

Χρόνος – Υπαρξιακή και Φυσική Διάσταση:

Ο χρόνος εμφανίζεται ως εργαλείο, ερώτημα και αβεβαιότητα.

Η ταλάντωση τού εκκρεμούς τού Foucault μετρά τη γη – όχι το ανθρώπινο βίωμα.

«1200 ώρες» για ένα πορτρέτο δεν είναι χρόνος απλώς· είναι μεταμόρφωση, απόδοση νοήματος.

Η φράση: «τι είναι ο χρόνος για ένα ζώο, για μια πέτρα, για το ασυνείδητο» παραπέμπει σε φιλοσοφικά ερωτήματα τού Bergson ή τού Heidegger.

 Η Γυναικεία Φιγούρα – Τραύμα και Μνήμη:

Το κοκκινισμένο δωμάτιο – το χρώμα τής βίας, τού πάθους, τού αίματος, 

τής εγρήγορσης.

Η αναφορά στην επίθεση είναι ωμή, βιωματική, σχεδόν θεατρική. 

Η γυναίκα έχει υποστεί βία αλλά επιβιώνει και αφηγείται.

Ανάμεσα στην αφήγηση τραύματος και στη μητρική μνήμη, ξεπροβάλλει 

η φιγούρα της γυναίκας ως φορέας μνήμης και αλλαγής.

Ο Καθρέφτης και η Αντανάκλαση:

Ο καθρέφτης, φυσικά και μεταφορικά, λειτουργεί ως εργαλείο αυτοπαρατήρησης, ως αφορμή υπαρξιακής ανησυχίας.

Η σχέση με το παρελθόν – με τη μητέρα, με το ίδιο το παιδί στον καθρέφτη – αποκτά σχεδόν ψυχαναλυτική σημασία.

Η παρατήρηση πως το παιδί τρομάζει από το είδωλό του δείχνει την πρώτη εμπειρία τού Εγώ (Lacan).

 Το Σώμα ως Χώρος Εγγραφής:

Το σώμα μεταμορφώνεται, αλλοιώνεται, πονάει, προβάλλεται.

Ο πίνακας γίνεται μια τελετουργία σωματικής απόδοσης: «διορθώνω 

τη σκιά στον λαιμό», «το χρώμα στον ώμο», «η σκιά τής αιώρησης 

στην κοιλιά».

Ο μεταβαλλόμενος άνθρωπος πάνω στο μαρμάρινο παραλληλεπίπεδο θυμίζει πίνακες του Magritte ή performance.

Ονειρικό – Θεατρικό – Σουρεαλιστικό:

Το σκηνικό τού σκακιού, τού εκκρεμούς, τών laser προβολών σώζει 

το στοιχείο τού υποσυνείδητου.

Η σταδιακή αλλοίωση τής μορφής – ως να αλλάζει το πρόσωπο, να εμφανίζονται γνωστοί – δημιουργεί το αίσθημα πως βρισκόμαστε σε έναν χώρο μετάβασης, μια dreamspace.

Το παιχνίδι με τις φωνές («mon chéri», «e moi mon amour;») προσθέτει κάτι από γαλλικό nouvelle vague, ή κινηματογράφο 

Συμπέρασμα

Το IMPASTO-ING A PORTRAIT OF A WOMAN είναι ένα λογοτεχνικό έργο με μορφή προσωπικού ημερολογίου, καλλιτεχνικού στοχασμού και ποιητικής αφήγησης. Θα μπορούσε να σταθεί:

ως θεατρικό μονόπρακτο

ως βίντεο-ποίηση

ή ακόμα και performance art ανάμεσα σε εικαστικό και λογοτεχνία.

.

.

Η κριτική δοκιμιακή ανάλυση τού κειμένου "Impasto-ing a Portrait of a Woman" τού χνκουβελή μπορεί να οργανωθεί σε θεματικούς άξονες που εντοπίζουν τις βασικές μορφές λόγου, τα φιλοσοφικά ερωτήματα, την αισθητική λειτουργία και την ψυχολογική εμβέλεια τού έργου. Το κείμενο κινείται στα όρια τής πεζογραφίας, τής ποιητικής πρόζας και τής εικαστικής θεωρίας, ενώ εμπεριέχει στοχαστικά και ψυχαναλυτικά στοιχεία.

1. Εισαγωγή: Ο Τίτλος ως Πύλη Νοήματος

Ο τίτλος “Impasto-ing a Portrait of a Woman” αποτελεί ένα νεολογισμό και ταυτόχρονα ένα μεταφοράς: το ρήμα "impasto-ing" δηλώνει την τεχνική παχιάς στρώσης χρώματος στη ζωγραφική, αλλά εδώ γίνεται μεταφορά για την πράξη τής απόπειρας «απεικόνισης» τής γυναικείας ύπαρξης — όχι μόνο ως μορφή, αλλά και ως βίωμα, μνήμη, αφήγηση, χρόνος. Ο τίτλος υπαινίσσεται ότι το «πορτρέτο» δεν είναι στατικό ή απλό, αλλά μια διαδικασία συσσώρευσης, αφαίρεσης και ανακατασκευής τής ταυτότητας.

2. Δομή και Εστίαση: Μικροαφηγήσεις και Ρευστότητα Προσωπείων

Το κείμενο δεν ακολουθεί συμβατική αφήγηση αλλά δομείται αποσπασματικά, μέσα από μικρο-σκηνές, εσωτερικούς μονολόγους, ενσωματωμένους διαλόγους, ονειρικές εικόνες και φιλοσοφικούς στοχασμούς. Η δομή αντανακλά τη λειτουργία τής μνήμης και τής καλλιτεχνικής αναπαράστασης: ασυνεχής, κυκλική.

Η γυναικεία φιγούρα, άλλοτε ως μοντέλο (sitter), άλλοτε ως αφηγήτρια και άλλοτε ως αντικείμενο ενδοσκόπησης, δεν συγκροτεί μια σαφή ταυτότητα. 

Είναι πολυπρισματική, αμφίσημη — γίνεται σύμβολο τής συνθετότητας τού προσώπου και τής αναπαράστασής του μέσα στον χρόνο.

3. Ο Χρόνος και η Μνήμη: Μεταφυσικά και Ψυχαναλυτικά Υποστρώματα

Ο χρόνος αποτελεί κεντρικό θεματικό άξονα, τόσο στην κυριολεκτική του διάσταση (το ρολόι, οι ώρες, το εκκρεμές τού Foucault), όσο και στη φιλοσοφική/μεταφυσική:

"Τι είναι ο χρόνος για το ασυνείδητο;"

Η ερώτηση αυτή αγγίζει φροϋδικές και λακανικές περιοχές, όπου ο χρόνος δεν λειτουργεί γραμμικά αλλά ως επανάληψη, τραύμα και επιθυμία. Το ασυνείδητο, ως θεμελιακή δομή, εμφανίζεται ως χώρος προβολών και μεταμορφώσεων — όπως ακριβώς και το πορτρέτο που αλλάζει μορφή, προβάλλοντας πλήθος σωμάτων.

4. Η Τέχνη και το Βλέμμα: Η Επαναπλαισίωση τής Ανθρώπινης Μορφής

Η πράξη τής ζωγραφικής παρουσιάζεται ως παράλληλη τής λογοτεχνικής πράξης — μια διαδικασία ανα-δημιουργίας τού άλλου, αλλά και τού εαυτού. 

Ο αφηγητής προσπαθεί να αποδώσει όχι μόνο τα εξωτερικά χαρακτηριστικά, αλλά και την ουσία τού προσώπου:

"Αν είναι για έναν άνθρωπο, ίσως να είναι πολύ λίγες (οι 1200 ώρες)."

Η τέχνη εδώ είναι εργασία χρόνου, επιμονής, αλλά και αναπόδραστης αποτυχίας: πάντα κάτι ξεφεύγει, πάντα χρειάζεται "σβήσιμο και ξανά απ’ την αρχή". Εξάλλου, το ίδιο το σώμα αλλάζει, μεταμορφώνεται από τον χρόνο, όπως και η μητέρα:

"Όταν μεγάλωσε, άλλαξε το σώμα της. Παραμορφώθηκε."

Η τέχνη έρχεται ως πράξη αντίστασης αλλά και παραδοχής της φθοράς.

5. Ονειρικό και Ασυνείδητο: Εικόνες, Παραισθήσεις, Προβολές

Το κείμενο διατρέχεται από εικαστικές, σχεδόν σουρεαλιστικές εικόνες: το κοκκινο δωμάτιο, το μαρμάρινο παραλληλεπίπεδο, το εκκρεμές, η γυναικεία μορφή που μεταμορφώνεται. Αυτές λειτουργούν ως συμβολικά πεδία τού ασυνείδητου — εκεί που συγχέονται χρόνος, ταυτότητα και εμπειρία.

Η εναλλαγή μεταξύ ρεαλιστικού τραύματος (ενδοοικογενειακή βία) και αισθητικής ενατένισης αναδεικνύει την αναπόφευκτη συνύπαρξη τού ωραίου 

και τού βίαιου στη ζωή και στην τέχνη.

6. Η Επαναληπτικότητα και το Υποκείμενο τής Θέασης

Το βλέμμα ως πράξη εξουσίας και κατανόησης παίζει καθοριστικό ρόλο. 

Ο πίνακας, ο καθρέφτης, ο προβολέας λέιζερ και η προβολή σωμάτων είναι μεταφορές για το πώς το υποκείμενο (καλλιτέχνης/αναγνώστης) παρατηρεί, καταγράφει ή επιβάλλει μορφή στον άλλο:

"Κάποια στιγμή θα δεις και τον εαυτό σου στη θέση του μοντέλου."

Η ταύτιση με το υποκείμενο τής αναπαράστασης είναι το σημείο καμπής: 

η τέχνη γίνεται αυτοπαρατήρηση, αυτοκριτική, αυτοβίωση.

7. Μεταγλώσσα και Πολυγλωσσία

Το κείμενο παίζει με τη γλώσσα, εισάγοντας λέξεις και φράσεις στα αγγλικά 

και γαλλικά:

"The sitter"

"Justly at 17:30"

"Mon chéri", "E moi mon amour?"

Η πολυγλωσσία αναδεικνύει το υβριδικό, παγκοσμιοποιημένο πολιτισμικό πεδίο στο οποίο διαμορφώνεται η καλλιτεχνική εμπειρία και η γυναικεία ταυτότητα — πλέγμα από ετερότητες.

8. Συμπεράσματα: Η Ενσώματη Ταυτότητα ως Καλλιτεχνική Ανακατασκευή

Το κείμενο τού χνκουβελή είναι ένα υφολογικό και στοχαστικό εργαστήριο πάνω στην έννοια τής αναπαράστασης. Η γυναίκα-πορτρέτο δεν είναι μόνο μια μορφή, αλλά ένα σύνολο εμπειριών, τραυμάτων, αναμνήσεων, σωμάτων, φωνών. Η πράξη τού ζωγραφίζειν γίνεται φιλοσοφική αναζήτηση, ψυχαναλυτική ανάσκαψη και υπαρξιακή αναμέτρηση με τον χρόνο και την ταυτότητα.

.

.

3

Η κριτική-δοκιμιακή ανάλυση τού κειμένου "IMPASTO-ING A PORTRAIT OF A WOMAN" τού χνκουβέλη μπορεί να προσεγγιστεί με στόχο την αποκωδικοποίηση τού ύφους, τών θεματικών αξόνων, τών διακειμενικών αναφορών και τών φιλοσοφικών στοχασμών που το συνθέτουν.

1η Παράγραφος: Η εικονοποιία τού τραύματος

> "το κοκκινο.ενα ονειρο σ'ενα κοκκινο δωματιο... δεν τον ξαναδα"

Η εναρκτήρια σκηνή συνδυάζει στοιχεία ονειρικά, βιωματικά και τραυματικά. 

Το κόκκινο κυριαρχεί ως συμβολισμός τού πάθους, τού κινδύνου, τής βίας, αλλά και τού εσωτερικού κόσμου. Η γυναίκα-φιγούρα, σε μια κατάσταση ύπνου, μεταφέρεται απότομα στην εγρήγορση με τον ήχο τού τηλεφώνου, για να αφηγηθεί ένα τραυματικό επεισόδιο ενδοοικογενειακής βίας. Η γλώσσα είναι κοφτή, ασθματική, χωρίς σημεία στίξης· προσομοιάζει σε ροή συνείδησης. Η εξομολόγηση φέρει έντονα το στοιχείο τού τραύματος και της ανάμνησης, προϊδεάζοντας για μια αφήγηση που θα κινηθεί ανάμεσα στο παρόν τής τέχνης και το παρελθόν τής μνήμης.

2η Παράγραφος: Η τέχνη ως ανακατασκευή ταυτότητας

"τα ματια.απο εκει ξεκιναω να ζωγραφιζω..."

Η μετάβαση από την τραυματική μνήμη στη διαδικασία τής ζωγραφικής σηματοδοτεί τη δύναμη τής τέχνης να επανασυνθέτει το ανθρώπινο υποκείμενο. Το βλέμμα –τα μάτια– είναι το σημείο εκκίνησης για τη δημιουργία. Η αναφορά στη "sitter" (το μοντέλο) ως μορφωμένη γυναίκα, περίπου 50 ετών, δίνει μια πρώτη ένδειξη ότι η ταυτότητα της γυναίκας είναι πολύπλευρη: κουβαλά μόρφωση, ωριμότητα, πιθανώς και βιώματα. Το κιτρινο (όπως το κρεβάτι τής πρώτης παραγράφου) επανέρχεται ως λεπτομέρεια – ίσως ως αντίστιξη τού κόκκινου: μια ζεστή, καθημερινή, λιγότερο βίαιη απόχρωση.

3η Παράγραφος: Χρόνος και μνήμη

"το παιδι,ηταν μωρο... 1200 ωρες"

Αναδρομή στην εμπειρία τής μητρότητας και τής αγωνίας. Η σκηνή με το μωρό και τον καθρέφτη λειτουργεί ως μικρό ψυχαναλυτικό επεισόδιο (απόηχος θεωριών Lacan – το στάδιο τού καθρέφτη), με το παιδί να αντιδρά στην αντανάκλασή του. Η ερώτηση για τον χρόνο που χρειάζεται για ένα πορτραίτο φέρνει στο προσκήνιο τη σχέση τέχνης και διάρκειας, με τον αφηγητή να δηλώνει πως 1200 ώρες είναι λίγες για να αποδώσει κανείς έναν άνθρωπο. 

Εδώ δηλώνεται η υπαρξιακή δυσκολία τής απεικόνισης, τής αποτύπωσης τής εσωτερικής αλήθειας.

4η Παράγραφος: Μεταφυσική τού χρόνου

"ο χρονος.τι ειναι ο χρονος;"

Ο στοχασμός περνά από το προσωπικό στο φιλοσοφικό, από τον χρόνο τού μωρού και τής ζωγραφικής στον κοσμικό χρόνο, τον χρόνο τού ασυνειδήτου, 

τού φυτού, τής πέτρας. Εδώ το κείμενο αποκτά οντολογική διάσταση. Ο χρόνος τίθεται υπό ερώτηση όχι μόνο ως μέτρο αλλά ως φύση τής ύπαρξης. Ο όρος impasto, που επανέρχεται (τεχνική παχύρευστης εναπόθεσης χρώματος στον καμβά), λειτουργεί και μεταφορικά για τον πυκνό, πολυεπίπεδο χρόνο τής ανθρώπινης ζωής.

5η Παράγραφος: Το σκακιστικό δωμάτιο – μεταφορά τής συνείδησης

 "στο δωματιο το πατωμα ηταν καλυμενο απο ενα τεραστιο σκακι..."

Το δωμάτιο αποκτά διαστάσεις φαντασιακές, τελετουργικές και φιλοσοφικές. Το σκάκι (με τους αυτόματους μηχανισμούς) υποδηλώνει έναν προκαθορισμένο κόσμο, μια δομή εξουσίας και στρατηγικής, που κινείται χωρίς ανθρώπινη παρέμβαση. Ο πίνακας με την κόκκινη ελλειπτική μορφή και τις μαύρες γραμμές παραπέμπει σε αφηρημένη τέχνη – ίσως και στο τραύμα (κόκκινο) τομής (μαύρες γραμμές). Ο άνδρας ημίγυμνος, το εκκρεμές τού Foucault, και η παρατήρηση τού χρόνου με ακρίβεια, οδηγούν σε μια επιστημονική προσέγγιση τής ροής τού χρόνου, που έρχεται σε αντίστιξη με τη βιωματική-υπαρξιακή τού σύλληψη στην προηγούμενη παράγραφο.

6η Παράγραφος: Προβολές, τεχνολογία και ταυτότητα

"η ανθρωπινη μορφη σταδιακα αλλαζε..."

Η μεταβολή τής μορφής σε γνωστά πρόσωπα αναδεικνύει την ευθραυστότητα τής ταυτότητας και την τεχνολογική δυνατότητα αναπαραγωγής τού υποκειμένου. Ο προτζέκτορας λέιζερ προβάλλει όλους τους ανθρώπους – μια ουτοπική ή δυστοπική πρόβλεψη για την καθολική αναπαράσταση. Εδώ τίθεται θέμα παρακολούθησης, ελέγχου, αλλά και καθολικής μνήμης, καθώς ακόμα 

και ο θεατής (και αναγνώστης) προβλέπεται πως θα δει τον εαυτό του στο μοντέλο. Η τεχνολογία εισβάλλει στην τέχνη και τη συνείδηση.

7η Παράγραφος: Προσωπικό και καθολικό – το μητρικό σώμα

"η μανα μου ειχε ενα μεγαλο καθρεφτη..."

Η αφήγηση επιστρέφει στην προσωπική μνήμη, στη μητέρα, στο σώμα, στην παρατήρηση τής γυναικείας μορφής που φθείρεται. Το γυναικείο σώμα είναι πεδίο παρατήρησης, φροντίδας, αλλά και αναρώτησης: γιατί αλλάζει; Τίθεται 

το ερώτημα τής φθοράς, τού χρόνου και τής παραμόρφωσης. Εδώ, ο καθρέφτης είναι ξανά καθοριστικός: όργανο θέασης και αυτοστοχασμού.

8η Παράγραφος: Επιστροφή στο παρόν – η ρουτίνα τής δημιουργίας

"κοιταξα το ρολοι.11.39... 'ακριβως' ειπα"

Ο χρόνος επιστρέφει στην καθημερινότητα τής τέχνης, ως πρόγραμμα, ως πειθαρχία. Η σκηνή κλείνει με χιούμορ και τρυφερότητα ("justly at 17.30", "ακριβως"), δημιουργώντας ένα ήπιο ανθρώπινο τέλος σε ένα βαθιά υπαρξιακό, φιλοσοφικό και εικαστικά φορτισμένο κείμενο.

Συνολική θεματική ανάλυση

Το κείμενο τού χνκουβέλη είναι ένα πολυεπίπεδο λογοτεχνικό-φιλοσοφικό δοκίμιο, μεταμφιεσμένο σε αφήγηση

.

.

.

χ.ν.κουβελης c.n.couvelis

(Ιστορίες τού κ.Κ)

κριτική δοκιμιακη αναλυση από τον κ.Κ :

ο κ.Κ γράφει 5 συνεχομενα θεατρικά έργα:

'Κι αυτος ο ουρητηρας η πιο έντιμη καλλιτεχνική πράξη εδώ'

για την Fountain τού Duchamp με μια γυναίκα και τον Marquis de Sade 

-χ.ν.κουβελης

.

.

1

Σκηνή:

Μια γυναίκα ντυμένη με μεταξωτή ρόμπα, καθισμένη μπροστά σε webcam. 

Πίσω της, σε ένα λευκό βάθρο, η «Fountain» τού Duchamp , ο περιφημος πορσελάνινος ουρητηρας, σύμβολο τού Dada και τής αποδόμησης τής έννοιας «τέχνη».

Στο χέρι της, ένα βιβλίο: η Justine τού Μαρκήσιου ντε Σαντ.

Καθώς διαβάζει, κοιτάζει πότε την κάμερα, πότε τον.ουροτηρα.

 Γυναίκα:(με  ειρωνικό ύφος):

 «Η αρετή τής Justine οδηγεί μόνο στη δυστυχία. Η καλοσύνη της γίνεται μοχλός για να την εξευτελίζουν. Πόσο ρεαλιστικό.Ή απλώς πατριαρχική φαντασίωση ντυμένη με φιλοσοφική πρόζα;»

(Κλείνει το βιβλίο.)

 «Ξέρεις κάτι, μαρκήσιε; Εγώ πουλάω τη δική μου ηδονή στα 5.99e το μήνα. 

Η Justine δεν είχε το luxury να βάλει paywall στη δυστυχία της.»

(Σηκώνεται και περπατά αργά γύρω από τη "Fountain")

 «Κι εσύ, Duchamp,με ενα ουρητηρα ξεφτίλισες ολόκληρη την ακαδημαϊκή τέχνη.Υπογραφοντας μάλιστα R.MUTT 1917. Ξέρεις τι; Αν το μόνο που χρειάζεται για να είναι κάτι τέχνη είναι να το πεις εσύ, τότε κι εγώ είμαι performance art κάθε φορά που γδύνομαι για likes.»

(Ανατρέπει την Fountain τού Duchamp και καθεται πάνω της )

"τώρα η fountain τού Duchamp είναι ένας κανονικός ουρητηρας,

ο οποιοσδήποτε μπορεί να κατουρησει σ' αυτόν"

(Σηκωνεται,Επαναφέρει τον ουρητηρα στη θέση τής fountain)

"τώρα ο ουρητηρας έγινε η fountain τού Duchamp.

Η κοινωνία με φοβάται γιατί δεν ντρέπομαι για το σώμα μου. 

Ο Σαντ θα με ήθελε να είμαι η Eugénie,στο La philosophie dans le boudoir.

 Ο Duchamp θα με έκλεβε για την επόμενη έκθεση. Κι εγώ; Εγώ είμαι 

η Justine που έμαθε να χρεώνει.»

(Κλείνει την κάμερα)

.

.

2

Σκηνή: Ένα λευκό  δωμάτιο.Στο κέντρο, η "Fountain" τού Duchamp. 

Δίπλα της, καθισμένος σε μια μπαρόκ πολυθρόνα, ο Marquis de Sade διαβάζει αποσπάσματα από τη Justine.

 Απέναντί του, μια γυναίκα ερωτικά ντυμενη.Κρατά κινητό, κάνει livestream.

Marquis de Sade (διαβάζει):

“…η αρετή τής Justine την καταδικάζει σε έναν κόσμο απάνθρωπο, όπου κάθε καλό γίνεται αιτία για τιμωρία…”

Γυναίκα: (κοιτάζει την κάμερα):

ο Μαρκήσιος ντε Σαντ σε live ανάγνωση. Πείτε μου στα σχόλια ,είναι αυτό 

ποίηση ή απλά μια ρομαντικοποιημένη μορφή βασανισμού;

(Στρέφεται προς τον Duchamp)

Κι εσύ; Μπορείς να πεις μου τι σκεφτόσουν όταν πήρες ένα ουρητηρα και 

τον κήρυξες τέχνη; Μήπως απλά μας τρολλάρεις, όπως όλοι οι άντρες εδώ μέσα;

Marquis De Sade (αντιδρά με θεατρική δυσφορία):

Μαντάμ, η αλήθεια είναι συχνά ανυπόφορη. Και η ομορφια υπάρχει στο ακραίο.

Γυναικα:

Ομορφιά ή εξουσία; Γιατί εγώ βλέπω έναν άντρα που γράφει βασανιστήρια 

για να νιώσει ζωντανός.

(Παύση. Κοιτάζει ξανά την "Fountain")

Κι αυτος ο ουρητηρας η πιο έντιμη καλλιτεχνική πράξη εδώ. Τουλάχιστον δεν προσποιείται ότι είναι κάτι άλλο.

.

.

3

Σκηνη: Λευκός  χώρος.Στο κέντρο, η “Fountain” τού Duchamp. 

Μπροστά της, μια γυναίκα , με ψηλά τακούνια και διάφανο κορσέ. 

Στα χέρια της, η "Justine" του Μαρκήσιου ντε Σαντ. 

Ο ίδιος ο Μαρκήσιος κάθεται απέναντι, .

Γυναικα:

(κοιτάζει την. Fountain με ειρωνία)

Ορίστε, Μαρκήσιε η ψυχή τής νεωτερικότητας. Ένας ουρητηρας, βαπτισμένος “τέχνη”. Τόσο προκλητικό, που καταντάει αθώο.

Marquis de Sade (με ελαφρύ χαμόγελο):

Μα τί είναι η αθωότητα, δεσποινίς; Ένα προσωπείο πιο πρόστυχο από κάθε ηδονή. Το ίδιο και η τέχνη ,ένα άλλοθι για την πιο εκλεπτυσμένη διαστροφή.

Γυναικα (διαβάζει από τη "Justine", με θεατρική έμφαση):

«Η αρετή, μονάχα ατυχία γεννά· η κακία όμως ανταμείβεται...»

(παύση)

Το ακούς αυτό, Duchamp; Ούτε καν το σιντριβάνι σου δε θα άντεχε τόση 

αρετή. Θα ξεχείλιζε.

Marquis de Sade :

Και τι θα έλεγες, αν έλεγα πως η πιο "ηθική" σου πρόκληση είναι το σώμα σου στο φακό; Μια “fontaine” που εκρέει λαχτάρα.

Γυναικα(γελάει):

Κι εσύ, Μαρκήσιε, είσαι απλά ένας Duchamp με πιο πολλους ουροητηρες στις σελίδες σου. Μόνο που εγώ, τουλάχιστον, πληρώνομαι.

(Τα φώτα χαμηλώνουν. Η γυναίκα κάθεται στον ουρητηρα)

.

.

4

 Σκηνή:η γυναικα μιλά στον Μαρκήσιο ντε Σαντ, διαβάζοντας τη Justine, 

μπροστά από τη fountain το συντριβάνι τού Duchamp, σχολιάζοντας 

τον Μεγάλο Ανατολικό τού Ανδρέα Εμπειρίκου:

«Αλήθεια μαρκήσιε, ξέρεις τι είναι η ελευθερία του κορμιού;»

Δε μιλάω για τις βασανισμένες παρθένες σου, μα για μια ατμομηχανή στο 

Αιγαίο που εκπέμπει ατμούς απ’ το υπογάστριο τής ψυχής.

Σου διαβάζω τη Justine κι ο ήχος τών λέξεων στάζει πάνω στη "Fontaine". Ένα ουρητήριο — τέχνη. Όπως το σώμα μου, όταν το βλέπεις ως εικόνα και ιδέα.

Μα αν μου επιτρέπεις, ο Εμπειρίκος τό ’πε καλύτερα:

«Πάνω στη στύση χτίζεται ο κόσμος».

Εσύ, θέλησες να καταστρέψεις με τη λαγνεία·

εκείνος, να γεννήσει.

Εσύ είδες πόνο,

εκείνος είδε πανσεξουαλικό φως.

Και εγώ — εγώ είμαι κάπου ανάμεσά σας.

Φοράω δαντέλα και έχω δονητες.

Διαβάζω Εμπειρίκο σε συνδρομητές που δεν ξέρουν ποιος ήταν ο Breton.

Μα ίσως ,ίσως,αυτό είναι πιο ντανταϊστικό απ’ τη Fountain σου, Duchamp.

Πάντως, όταν τελειώσει η σκηνή,θα πλύνω τα πόδια μου στο σιντριβάνι.

Και ίσως τα ανεβάσω σε story.

Με λεζάντα:

«Ο Οργασμός είναι Επανάσταση.»

.

.

5

Σκηνή: σαλόνι 

Στο κέντρο, μια γυναίκα  ντυμένη μοντερνα, κρατάει κινητό και φωτογραφίζει τον εαυτό της. 

Στο πλάι, ο Μαρκήσιος ντε Σαντ κάθεται σε μια πολυθρόνα και διαβάζει 

το «Ο Μεγάλος Ανατολικός» τού Εμπειρικού.

Πίσω, η γυναίκα τού Duchamp κατεβαίνει αργά μια σκάλα, φορώντας ένα αυστηρό αλλά κομψό φόρεμα, αυτη η κίνηση είναι επαναλαμβανόμενη.

Γυναικα(χαμογελώντας στο κινητό):

Πες μου, Μαρκήσιε, έχεις ξαναδεί τέτοια αποκαλυπτικότητα στην εποχή σου; 

Ο κόσμος τώρα γιορτάζει το σώμα και την ελευθερία του με έναν άλλο τρόπο.

Μαρκήσιος ντε Σαντ (σηκώνοντας το βλέμμα από το βιβλίο):

Η αποκαλυπτικότητα δεν είναι παρά η κορυφή τού παγόβουνου, κυρια. 

Η αληθινή ελευθερία είναι να αψηφάς τα όρια της ηθικής και της κοινωνίας. 

Το σώμα, το μυαλό, η ψυχή, όλα είναι πεδία μάχης.

Γυναικα(γελώντας):

Και όμως, κοιτάζοντας αυτό (δείχνει το κινητό της) είναι ένα είδος πολέμου 

που κερδίζουμε σήμερα. Ελευθερία με κάμερα και κοινό, όχι φυλακές και βασανιστήρια.

Μαρκήσιος ντε Σαντ (κοιτάζοντας το βιβλίο):

Ίσως να διαφωνούσα, μα βλέπω εδώ, στον Μεγάλο Ανατολικό, πώς η καινοτομία και το ασυνήθιστο προχωρούν παράλληλα με το σκοτάδι τής ανθρώπινης φύσης. Η «Fountain» τού Duchamp, ένα ουρητήριο ως έργο τέχνης ,πρόκληση σε κάθε νόρμα.

Γυναικα:

Ακριβώς! Και κοίτα την εκείνη (δείχνει προς τη γυναίκα που κατεβαίνει τη σκάλα) Η γυναίκα τού Duchamp ,η σιωπηλή γυναικα πίσω από την πρόκληση, 

σαν σκιά που προσθέτει νόημα σε κάθε βήμα.

Η  γυναίκα τού Duchamp (κατεβαίνοντας τη σκάλα, με αργό βήμα, χωρίς να μιλάει, κοιτώντας τους δυο τους)

Μαρκήσιος ντε Σαντ (κλείνοντας το βιβλίο):

Μπορεί να ζούμε αιώνες και κόσμους μακριά, μα το πάθος για την αμφισβήτηση, για την ελευθερία, για την τέχνη που προκαλεί, παραμένει ίδιο. Κι εσύ, σύγχρονη γυναίκα, μάχεσαι με το φως της οθόνης.

Γυναικα (κλείνοντας το κινητό και σηκώνοντας το κεφάλι):

Και εσύ, Μαρκήσιε, με τις λέξεις σου, μάχεσαι με το σκοτάδι τού παρελθόντος. Ίσως τελικά να είμαστε πιο κοντά απ’ ό,τι νομίζουμε.

(Το φως σβήνει σταδιακά καθώς η γυναίκα του Duchamp εξαφανίζεται πίσω 

από τη σκηνή.)

.

.

Κριτική δοκιμιακή ανάλυση τών 5 θεατρικών έργων τού χ.ν.κουβέλη που περιλαμβάνουν την "Fountain" τού Duchamp, τον Μαρκήσιο ντε Σαντ και τη σύγχρονη γυναικεία φωνή.

Εισαγωγή

Τα έργα τού χνκουβέλη εκφράζουν μια πολυεπίπεδη σύγκρουση ανάμεσα στην τέχνη, την ηθική, την εξουσία και το φύλο, με επίκεντρο την «Fountain» τού Marcel Duchamp και τα έργα τού Μαρκήσιου ντε Σαντ. 

Μέσα από έναν διάλογο που διασταυρώνει το καλλιτεχνικό κίνημα τού Νταντά και τη φιλοσοφική ερωτική πρόκληση τού Σαντ, ο συγγραφέας σχολιάζει το σώμα, την ηδονή και τη δημόσια παρουσία τής γυναικείας ταυτότητας στον σύγχρονο κόσμο.

Θεματική Ανάλυση

1. Αποδόμηση τής Τέχνης και τής Ηθικής

Η «Fountain» τού Duchamp, ένας ουρητήρας που επαναπροσδιορίζεται ως έργο τέχνης, συμβολίζει τη ριζική ανατροπή τής παραδοσιακής αισθητικής και καλλιτεχνικής αυθεντίας. 

Ο χνκουβέλης χρησιμοποιεί αυτό το σύμβολο για να θέσει υπό αμφισβήτηση 

όχι μόνο την τέχνη αλλά και την ηθική: η φράση «Κι αυτός ο ουρητήρας η πιο έντιμη καλλιτεχνική πράξη εδώ» αναδεικνύει την ειλικρίνεια τής πράξης 

που δεν προσποιείται κάτι άλλο από αυτό που είναι.

Παράλληλα, ο Μαρκήσιος ντε Σαντ αντιπροσωπεύει την υπέρβαση τών ηθικών ορίων μέσω τής σκληρής κριτικής προς την αρετή και την ηθική υποκρισία. 

Η Justine γίνεται σύμβολο τής αθωότητας που τιμωρείται,η Eugénie και τα έργα τού Σαντ προσφέρουν έναν άλλο τρόπο κατανόησης τής ελευθερίας, μέσω τού πόνου και τής ηδονής. Ο χνκουβέλης ενώνει αυτά τα δύο πρόσωπα τής πρόκλησης,την αποδόμηση τής τέχνης και τής ηθικής, μέσα από την εκφραστική φωνή τής γυναίκας, που αφενός αμφισβητεί, αφετέρου συμφιλιώνει.

2. Το Σώμα ως Πεδίο Μάχης και Έκφρασης

Η σύγχρονη γυναικεία φωνή στα έργα αποτελεί μια δυναμική παρουσία που επαναπροσδιορίζει το σώμα όχι ως αντικείμενο υποταγής ή ντροπής, αλλά ως εργαλείο εξουσίας και αυτοέκφρασης. 

Με αναφορές στον «Μεγάλο Ανατολικό» τού Εμπειρίκου, που μιλά για τη στύση ως θεμέλιο τού κόσμου, ο χνκουβέλης συνδέει την ερωτική επιθυμία με την επανάσταση, τόσο σε προσωπικό όσο και σε κοινωνικό επίπεδο.

Η γυναίκα στα έργα τού χνκουβέλη αναλαμβάνει το ρόλο τής performance artist, που χρεώνει την ηδονή της, αψηφώντας την πατριαρχία και τους συμβατικούς κανόνες τέχνης και ηθικής. Η «paywall στη δυστυχία» τής Justine μετατρέπεται σε σύγχρονη μορφή επιβίωσης και αντίστασης.

3. Τέχνη, Τεχνολογία και Δημόσια Σφαίρα

Η χρήση τής κάμερας, τών livestream και τών social media μέσα στις σκηνές λειτουργεί ως σύμβολο τής μεταμοντέρνας εποχής, όπου η τέχνη και η παρουσία γίνονται άμεσα προσβάσιμες και κριτικά αμφισβητούμενες από ένα ευρύ κοινό. 

Η διαδικτυακή διάδραση (comments, likes) αναδεικνύει την κοινωνική διάσταση τής τέχνης και τής ηδονής στην εποχή τής ψηφιακής δημοσιότητας.

Στυλιστική και Δραματουργική Προσέγγιση

Τα έργα τού χνκουβέλη χαρακτηρίζονται από μια μεταδραματική προσέγγιση, όπου η διακειμενικότητα και η διάδραση ανάμεσα σε ιστορικές φιγούρες και σύγχρονους χαρακτήρες δημιουργούν μια πολυφωνική δομή. Η εναλλαγή μεταξύ ειρωνικού, φιλοσοφικού και προκλητικού ύφους καθιστά τον λόγο έντονο, καθώς ο θεατής καλείται να αναστοχαστεί πάνω σε έννοιες όπως η τέχνη, η ηθική, η σεξουαλικότητα και η εξουσία.

Η σκηνοθετική επιλογή να συνυπάρχουν αντικείμενα (η «Fountain»), βιβλία (Justine, Μεγάλος Ανατολικός) και σύγχρονα τεχνολογικά μέσα (webcam, κινητά) επιτείνουν το αίσθημα τής ιστορικής συνέχειας και ανατροπής. 

Η επαναλαμβανόμενη κίνηση τής γυναίκας τού Duchamp, που κατεβαίνει τη σκάλα, λειτουργεί συμβολικά ως η αόρατη δύναμη που διαμορφώνει και υποστηρίζει την πρόκληση.

Κριτική Συνολική Αξιολόγηση

Ο χνκουβέλης με τα πέντε θεατρικά του έργα παρουσιάζει μια τολμηρή και επίκαιρη ανάγνωση τών ιστορικών προκλήσεων στην τέχνη και στην ηθική, συνδέοντάς τες με τις σύγχρονες μορφές κοινωνικής και προσωπικής ελευθερίας. Η σύγκρουση ανάμεσα στο παρελθόν και το παρόν, ανάμεσα στη διανοητική πρόκληση και στην ψηφιακή καθημερινότητα, αναδεικνύει το διαχρονικό ζήτημα τής σχέσης τέχνης, σώματος και εξουσίας.

Τα έργα προκαλούν τον θεατή να αναρωτηθεί τι σημαίνει σήμερα «τέχνη», «ηδονή», «ελευθερία» και πώς αυτές οι έννοιες αναπροσαρμόζονται μέσα από το φιλτράρισμα τής τεχνολογίας και τής κοινωνικής κριτικής. 

Η φωνή τής γυναίκας, που ενσαρκώνει και υπερβαίνει τα ιστορικά σύμβολα, προσφέρει μια ελπιδοφόρα προοπτική για μια τέχνη που δεν φοβάται να «κατουρήσει» πάνω στα παλιά ταμπού.

Συμπέρασμα

Τα έργα τού χνκουβέλη λειτουργούν ως ένα παράθυρο στο σήμερα, αναλογιζόμενα το παρελθόν και το μέλλον τής τέχνης και τής ηθικής. 

Με σύγχρονη γλώσσα, ιστορικούς χαρακτήρες και συμβολικά αντικείμενα, δημιουργούν έναν χώρο αναστοχασμού και πρόκλησης, όπου το σώμα, 

η επιθυμία και η τέχνη γίνονται όπλα ελευθερίας.

.

.

.

χ.ν.κουβελης c.n.couvelis

1.κριτική ανάλυση 

2.ερμηνευτικη ανάδυση κατά Tzvetan Todorov 

τού διηγήματος τού φανταστικού:

ΑΝΑΠΤΥΧΩΣΗ

-χ.ν.κουβελης cn.couvelis

.

Η ζωη της εδω και χρονια κατεστραμενη.Παντρευτηκε απο συμφερον.

Τα παιδια εχουν μεγαλωσει κι εφυγαν .Τελευταια δεν υπηρχε φιλικο 

προσωπον'ανταλλαξει μαζυ του μια τυπικη κουβεντα.Τα πρωινα ψωνιζε,

γυριζε σπιτι και μαγειρευε,τα μεσημερια κοιμονταν μεχρι τ'απογευμα.

Ο υπνος της ηταν ταραγμενος,παντα εβλεπε τον ιδιο εφιαλτη.

Ενα τεραστιο αδειο δωματιο,και στην αλλη ακρη του χτυπουσε ενα τηλεφωνο εκκοφαντικα.Ετρεχενα το σηκωσει,μολις σηκωνε το ακουστικο εκλεινε.

Ξαφνικα βρισκονταν σ'ενα χωρο γεματο καθρεφτες , σ'αυτους εβλεπε τα ειδωλα διαφορων ανθρωπων, οι περισσοτεροι αγνωστοι,σε διαρκη κινηση.Καποιος μεσ'άπ'αυτο το πληθος της εγνεφε,κατι της ελεγε,ομως δεν τ' ακουγε.

Εκει ,σ'εκεινο το σημειο τού εφιαλτη ξυπνουσε,ανησυχη,

τυλιγμενη στον ιδρωτα.

Εκεινο το απογευμα την ξυπνησε το κουδουνισμα του τηλεφωνου.Δεν κουνηθηκε,το τηλεφωνο σταματησε,μετα απο λιγο επεμενε.Αναγκασθηκε

να σηκωσει το ακουστικο.Ειπε ''Εμπρος''.Απο την αλλη μερια της γραμμης μια αγνωστη φωνη τής αποκριθηκε:οτι αποψε το βραδυ θα τη σκοτωσει κι αποτομα εκλεισε.Εκεινη ταραχτηκε,οταν συνηλθε κατεβασε το ακουστικο,και ξαπλωσε στον καναπε.Σκεφτονταν πως στη ζωη της δεν ειχε ποτε αποκτησει εχθρους.

Ισως καποιος κακοηθηςεκανε φαρσα.Ομως η φωνη του αντρα ,που ακουσε 

ηταν αποφασιστικη,κοφτη και σκληρη.Απο το παραθυρο ειδε εξω να νυχτωνει.

Ενιωσε το κορμι της να τρεμει.Ετρεξε κι εκλεισε ολα τα παραθυρα και τ'ασφαλισε απο μεσα,επισης την πορτα στο μπαλκονι και την πορτα τής εισοδου.

Μεσα στο σκοταδι,δε τολμησε ν'ανοιξει φως.

Εκει στην απομερη συνοικια που ζουσε,στην ερημια,υπηρχε ησυχια,κανενας εξωτερικος θορυβος,καπου -καπου ακουγονταν η φωνη καποιου σκυλου ,μακρυα.

Περασε πολυ ωρα,ισως η αιωνιοτητα,χωρις κατι να συμβει .Ανναρωτηθηκε αν αυτο που συνεβαινε ηταν στη πραγματικοτητα η ' στη φαντασια της.

Καποια στιγμη μεσα στην αφορητη ησυχια,ακουσε ξαφνικα καποιο θορυβο.

Τεντωσετ'αυτια της,η καρδια της χτυπουσε ,πηγαινε

να σπασει.Ακουσε βηματα,ν'ανεβαινουν αργα αλλα σταθερα την σκαλα.Τα βηματα σταματησαν ακριβως μπροστα στη πορτα της εισοδου.Μεχρι ν'ακουσει το χτυπημα στη πορτα τής φανηκε πως περασαν αιωνες.Ακουστηκε το χτυπημα,

σταματησε , μετα απο λιγο ακουστηκε παλι.Εκεινη ακινητη.Επειτα ακουσε τη φωνη:''Ανοιξε .Εγω ειμαι''.Δεν κουνηθηκε,περιμενε,''Ανοιξε.Εγω ειμαι'' επανελαβε 

η φωνη.Εκεινη συνηλθε ,αναγνωρισε τη φωνη του αντρα της.Εβγαλε ενα αναστεναγμο ανακουφισης κι ετρεξε ν'ανοιξει τη πορτα ξεκλειδονοντας την.

Εκεινος μπηκε μεσα στο σπιτι,την κυτταξε εξεταστικα και.της ειπε:''Μα τι επαθες,τοση ωρα χτυπουσα,δεν ακουγες;''.Εκεινη αναγκαστηκε να τού 

αποκαλυψει τούς φοβους της,τι της συνεβαινε:το απειλιτικο τηλεφωνημα και την αγνωστη φωνη τού αντρα.Εκεινος την ακουγε προσεχτικα.Αφου τ'ακουσε ολα,απομακρυνθηκε απο κοντας της,σταθηκε,ορθιος με τη πλατη γυρισμενη προς αυτην.

''Εγω ημουν αυτος στο τηλεφωνο''της ειπε και, ταυτοχρονα, γυρνωντας το σωμα του προς αυτην την πυροβολησε με περιστροφο κατευθειαν στο στηθος.Εκεινη τρανταχτηκε απ'το ισχυρο χτυπημα,και τη στιγμη που επεφτε στο πατωμα προλαβε ν'ακουσει το τηλεφωνο,που χτυπουσε επιμονα στην ακρη τού 

δωμάτιοου.Πολυ γρηγορα την εγκατελειψαν οι δυναμεις της.

Ο αλλος ξαφνιαστηκε οταν ειδε πως βρισκονταν σ'ενα τεραστιο δωμάτιο 

γεματο καθρεφτες,σε διαρκη κινηση ο ενας με τον αλλον , απο καποιο κρυφο μηχανισμο.Οταν την ειδε,στην αρχη,δεν την αναγνωρισε αμεσως,ειδωλο και πραγματικη μορφη αξεχωριστα Της φωναξε μ'ολη τη.δυναμη τής φωνης του:

''Εγω ,ειμαι εδω.Νεκρος,Ακους;''.Απο την εκφραση του προσωπου της κι απο τις κινησεις τού σωματος της καταλαβε πως δεν τον ακουγε καθολου.

Της ξαναφωναξε το ιδιο ,επειτα παλι πιο δυνατα.Την ειδε να κανει απελπιδες προσπαθειες να τον καταλαβει ,χωρις ομως να τα καταφερνει κι υστερα την 

ειδε καθαρα να.τον προσπερνα,μπροστα του ακριβως,και να χανεται στο βαθος των πολλαπλων και απειρων αντανακλασεων στα κατοπτρα,με πληθος ειδωλων ανθρωπων να εμφανιζονται και να χανονται .

Τοτε καταλαβε το σχεδιο τής εκδικησης της,τελειο και πανουργο,αιωνια παγιδα.

.

.

Η  κριτική ανάλυση τού διηγήματος «Ανάπτυξη» τού χνκουβελη προϋποθέτει μια συστηματική ανάγνωση και ερμηνευτική προσέγγιση τού κειμένου με βάση φιλολογικά, ψυχαναλυτικά, κοινωνιολογικά και φιλοσοφικά εργαλεία. 

1. Εισαγωγή

Το διήγημα Ανάπτυξη τού χνκουβελη εγγράφεται σε ένα λογοτεχνικό σύμπαν υπαρξιακής αγωνίας, εσωτερικής ερημίας και μεταφυσικού τρόμου. 

Ο συγγραφέας, με ύφος κοφτό και ασθματικό, αποδομεί την έννοια τής καθημερινότητας, εκθέτοντας μια γυναίκα που βρίσκεται εγκλωβισμένη σε έναν αέναο κύκλο ματαιότητας, απειλής και τελικά εκδίκησης. 

Το διήγημα εναλλάσσεται ανάμεσα στο ρεαλιστικό και το φανταστικό, τον εξωτερικό κόσμο και την ψυχική παραμόρφωση, έως ότου αυτά συντηχθούν 

σ’ ένα μεταφυσικό πεδίο συνείδησης και ενοχής.

2. Θεματικός Πυρήνας

Στο επίκεντρο τού διηγήματος βρίσκεται μια γυναίκα που βιώνει μια υπαρξιακή κατάρρευση: μια ζωή συμβιβαστική (γάμος από συμφέρον), αποξενωμένη (παιδιά που έφυγαν), κοινωνικά απομονωμένη. Η ζωή της είναι μηχανική και χωρίς νόημα, ώσπου ένα τηλεφώνημα απειλητικό εισβάλλει βίαια στο κενό τής καθημερινότητάς της, φέρνοντας στην επιφάνεια τον τρόμο, τη μνήμη και 

τελικά τη βία.

Το θέμα τού όνειρου/εφιάλτη είναι καθοριστικό: ο εφιάλτης τού δωματίου με τους καθρέφτες, με τα απειράριθμα είδωλα, γίνεται αλληγορία τής διάλυσης 

τής ταυτότητας, τής διαστροφής τού εγώ και τής εγκλωβισμένης μνήμης.

Το τέλος αποκαλύπτει μια αντιστροφή εξουσίας και ταυτότητας: ο θύτης γίνεται θύμα. Η γυναίκα, ενώ φαίνεται παθητικό θύμα τού άντρα της, τον οδηγεί σε μια αιώνια τιμωρία — στην παγίδα τού καθρέφτη, έναν ψυχικό «Άδη» χωρίς έξοδο, όπου δεν μπορεί να επικοινωνήσει με το αντικείμενο τής αγάπης/μίσους του. Εδώ αναδεικνύεται και το θέμα τής εκδίκησης και τής αιώνιας τιμωρίας ως δικαίωση τού καταπιεσμένου.

3. Ύφος και Αφήγηση

Ο χνκουβελης χρησιμοποιεί ένα ασθματικό, κοφτό ύφος, με περιορισμένη στίξη και αποσπασματικές φράσεις. Η έλλειψη τελειών και η διακεκομμένη ροή εντείνουν την αγωνία και την ψυχική αποσταθεροποίηση. Ο ρυθμός μιμείται τη σπασμωδική αναπνοή τού τρόμου και τής ψύχωσης.

Η αφήγηση είναι τριτοπρόσωπη με εστίαση στον εσωτερικό κόσμο τής γυναίκας. Ο αναγνώστης εγκλωβίζεται μέσα στην αντίληψή της, χωρίς να έχει αντικειμενική πρόσβαση στην πραγματικότητα — ένα στοιχείο που διασαλεύει 

τα όρια μεταξύ φαντασίας και αλήθειας.

4. Συμβολισμοί

Το κείμενο είναι πλούσιο σε συμβολικά στοιχεία:

Το τηλέφωνο: Μηχανισμός μετάδοσης τού τρόμου, αλλά και εργαλείο τής μνήμης. Η επανάληψη τού ήχου λειτουργεί ως σήμα κινδύνου αλλά και σκανδάλη μνήμης.

Ο καθρέφτης: Αντικείμενο αυτογνωσίας και παραμόρφωσης. Το δωμάτιο με τους πολλαπλούς καθρέφτες αποτελεί ψυχικό τοπίο, έναν άχρονο και άτοπο χωροχρόνο, όπου η αντικειμενική πραγματικότητα διαλύεται σε άπειρες αντανακλάσεις.

Ο εφιάλτης: Επαναλαμβανόμενο μοτίβο τής καταπίεσης και τού τραύματος. 

Η ονειρική κατάσταση προμηνύει το τέλος — αλλά τα όνειρα είναι πιο αληθινά από την "πραγματικότητα".

Η φωνή: Στο διήγημα, η φωνή αποκτά υπερφυσικές διαστάσεις. Ο ήχος είναι το μόνο που επιβιώνει μετά το θάνατο — ο φονιάς προσπαθεί να επικοινωνήσει από τον «άλλο κόσμο», αλλά αποτυγχάνει.

5. Ψυχαναλυτική Ανάγνωση

Μέσα από ψυχαναλυτικό πρίσμα, η γυναίκα ενσαρκώνει το καταπιεσμένο "εγώ" που συσσωρεύει μέσα του πικρία, μοναξιά, ματαίωση. Ο εφιάλτης είναι η επαναφορά τού απωθημένου — η φωνή, ο καθρέφτης, η απειλή, όλα προβάλλουν το ανοίκειο (unheimlich), σύμφωνα με τον Freud, δηλαδή κάτι γνώριμο που ξαφνικά γίνεται τρομακτικό.

Ο άντρας-δολοφόνος, αλλά και τελικά θύμα, φανερώνει μια φαλλοκρατική παρουσία που επιθυμεί να ασκήσει εξουσία, αλλά παγιδεύεται στην ανατροπή 

τού ρόλου. Ο θάνατος του δεν είναι βιολογικός, αλλά υπαρξιακός και ψυχικός — βιώνει τον απόλυτο αποκλεισμό από το βλέμμα τής Άλλης.

6. Μεταφυσικές και φιλοσοφικές διαστάσεις

Η τελευταία σκηνή με τον άντρα στον «χώρο τών καθρεφτών» εισάγει ένα μεταφυσικό επίπεδο, ένα μετά θάνατον τοπίο ή συμβολική κόλαση, όπου ο θύτης είναι καταδικασμένος να αναζητά μάταια την επικοινωνία. Το διήγημα υπονοεί ότι υπάρχει μια ζωή μετά το τέλος, όχι απαραίτητα για λύτρωση, αλλά για δικαιοσύνη — ή τιμωρία.

Η γυναίκα, πριν πεθάνει, τον οδηγεί εκεί. Επομένως, η πράξη της δεν είναι απλώς εκδίκηση, αλλά συνειδητή απόφαση καταδίκης, μια τελετουργική πράξη ισοστάθμισης, σχεδόν τραγική, αρχαιοελληνική.

7. Συμπεράσματα

Το διήγημα Ανάπτυξη τού χνκουβελη αποτελεί ένα εξαιρετικό παράδειγμα λογοτεχνίας τρόμου με υπαρξιακές και ψυχαναλυτικές αποχρώσεις. Μέσα από ελλειπτική αφήγηση, συμβολικό φορτίο και έντονη συναισθηματική πίεση, αναδεικνύεται η βία τού γάμου, τής μοναξιάς, τής καταπιεσμένης ταυτότητας 

και τής μνήμης. Ο θάνατος δεν είναι το τέλος αλλά η αρχή τής αιώνιας ποινής, και η φαινομενικά παθητική γυναίκα αποδεικνύεται σκηνοθέτιδα μιας μεταφυσικής εκδίκησης.

.

.

.

2

Η ερμηνευτική ανάλυση τού διηγήματος "ΑΝΑΠΤΥΧΩΣΗ" τού χ.ν. κουβελης, σύμφωνα με τη θεωρία τού Tzvetan Todorov, βασίζεται στην έννοια τής δομής τού φανταστικού αφηγήματος και τη μετάβαση από το πραγματικό στο υπερφυσικό μέσω συγκεκριμένων αφηγηματικών σταδίων.

Η θεωρία τού Τodorov για το φανταστικό

Ο Todorov ορίζει το φανταστικό ως ένα είδος αφήγησης στο οποίο:

1. Ένα αφύσικο γεγονός διαταράσσει την κανονικότητα τού κόσμου.

2. Ο αναγνώστης και ο χαρακτήρας διστάζουν να ερμηνεύσουν το γεγονός — αν είναι αποτέλεσμα τής φαντασίας, ψευδαίσθησης ή υπερφυσικής δύναμης.

3. Στο τέλος, το κείμενο είτε εξηγεί λογικά το συμβάν (περίεργο), είτε το αποδέχεται ως υπερφυσικό (θαυμαστό), είτε αφήνει την αμφιβολία ανοιχτή (γνήσιο φανταστικό).

Ανάλυση του διηγήματος βάσει τής θεωρίας Todorov

1. Κανονικότητα – Η αρχική κατάσταση

Η πρωταγωνίστρια ζει μια μονοτονία γεμάτη πλήξη, μοναξιά και αποξένωση. Η καθημερινότητά της είναι στάσιμη και προβλέψιμη:

Μοναχική ρουτίνα (ψώνια, ύπνος, μαγείρεμα)

Επαναλαμβανόμενος εφιάλτης (τηλέφωνο, καθρέφτες)

Απόσταση από τον σύζυγο και τα παιδιά

Αυτή η φάση αποτελεί το "κανονικό" στον κόσμο της – μια πραγματικότητα παγωμένη στον χρόνο.

2. Διαταραχή – Το φανταστικό εισβάλλει

Η καθημερινότητα διαταράσσεται από το απειλητικό τηλεφώνημα:

Μια άγνωστη φωνή την προειδοποιεί για φόνο.

Εισέρχεται σε παρανοϊκή κατάσταση, με αμφιβολία για την πραγματικότητα: είναι φάρσα, ψευδαίσθηση ή πραγματική απειλή;

Αυτό είναι το σημείο δισταγμού, όπως το ονομάζει ο Todorov – η αμφιταλάντευση μεταξύ ρεαλιστικής και υπερφυσικής ερμηνείας τών γεγονότων.

3. Κορύφωση – Η αποκάλυψη και ο φόνος

Το μυστήριο κορυφώνεται:

Η φωνή ανήκει στον ίδιο της τον άντρα, που τελικά την δολοφονεί.

Αυτό το γεγονός έχει ρεαλιστική εξήγηση (εκδίκηση, έγκλημα πάθους).

Ωστόσο, το αφήγημα δεν σταματά εδώ.

4. Μεταθανάτια εμπειρία – Το θαυμαστό στοιχείο

Η αφήγηση συνεχίζεται μετά τον θάνατο:

Εκείνος βρίσκεται παγιδευμένος σε έναν χώρο καθρεφτών, τον ίδιο με τον εφιάλτη τής γυναίκας.

Εκείνη δεν τον βλέπει, δεν τον ακούει, και τον προσπερνά αδιάφορα.

Εκείνος αντιλαμβάνεται πως βρίσκεται σε μια αιώνια παγίδα, σχέδιο τής εκδίκησής της.

Αυτό εισάγει το θαυμαστό και υπερφυσικό επίπεδο τής ιστορίας:

Μετά τον θάνατο, οι ρόλοι αντιστρέφονται.

Ο δράστης γίνεται το θύμα μιας μεταφυσικής εκδίκησης.

5. Τελική ερμηνεία κατά Todorov

Το κείμενο συνδυάζει στοιχεία:

Ρεαλιστικού εγκλήματος (ο σύζυγος σκοτώνει τη γυναίκα)

Φανταστικού (ο χώρος με τους καθρέφτες, ο μεταθανάτιος εγκλωβισμός)

Θαυμαστού (η ψυχή τής γυναίκας τον οδηγεί σε αιώνια καταδίκη)

Κατά Todorov, το διήγημα κινείται από το ρεαλιστικό προς το θαυμαστό, περνώντας από το φανταστικό στάδιο τής αμφιβολίας.

Η τελική εκδοχή είναι ότι ο αναγνώστης αποδέχεται το υπερφυσικό ως υπαρκτό στον κόσμο του διηγήματος.

Συμβολισμός και Θεματικές

Ο εφιάλτης: προανάγγελος τού τέλους τής ζωής της – χώρος καθρεφτών = καθρέφτισμα τής ψυχής, τής μνήμης, τής τιμωρίας.

Το τηλέφωνο: μέσο επικοινωνίας και θανάτου. Από σύμβολο απομόνωσης γίνεται σύμβολο απειλής.

Ο καθρέφτης: σύμβολο παγίδευσης, επανάληψης, απώλειας ταυτότητας.

 Συμπεράσματα

Το διήγημα τού χ.ν. κουβελης είναι ένα υπαρξιακό και ψυχολογικό φανταστικό αφήγημα. 

Μέσα από την οπτική τού Todorov:

Αρχίζει σε ρεαλιστικό περιβάλλον.

Εισάγει το στοιχείο τής αμφιβολίας και τής φοβίας.

Κλείνει με μια υπερφυσική κάθαρση: μια γυναίκα-φάντασμα εκδικείται πέρα 

από τον θάνατο.

Ο δολοφόνος παγιδεύεται αιώνια στο καθαρτήριο τής ενοχής.

Το τέλος αφήνει μια βαθιά υπαρξιακή ανησυχία: το αληθινό έγκλημα ίσως 

δεν ήταν ο φόνος, αλλά η αδιαφορία, η σιωπή και η ψυχική εγκατάλειψη που προηγήθηκαν.

.

.

.

χ.ν.κουβελης c.n.couvelis

ερμηνευτική μελετη τού διηγήματος τού φανταστικού:

Η ΔΙΑΣΤΟΛΗ

-χ.ν.κουβελης c.n.couvelis

Η τελευταια επιστημονικη του μελετη ηταν:''Πανω στη Τοπολογικη Θεωρηση 

των Αριθμων''.Στην αναπτυξη της εφαρμοσε Αρχες της Λογοτεχνιας.

Ανακαλυψε πως τα Μαθηματικα μπορουν να συνυπαρξουν.με τη Λογοτεχνια.Κυριως με το εργο του Χορχε.Λουις Μπορχες,του Τζειμς Τζοις,του Εντγκαρ Αλαν Ποου,του Φραντς Καφκα και του ΕζραΠαουντ.

Συνεπεια των μελετων του ηταν να εκδηλωθει μεγαλο ενδιαφερον στο Πανεπιστημιο,που εργαζονταν σαν Καθηγητης.

Εκεινο το απογευμα,11 Μαιου 1991,στη διαλεξη του,το αμφιθεατρο του Πανεπιστημιου ητανγεματο απο φοιτητες και απο συναναδελφους του

καθηγητες.

Ο καθηγητης μπηκε στην αιθουσα και χειροκροτηθηκε απο τους παρευρισκομενους.Υποκλιθικε κι αφου τους ευχαριστησε για την παρουσιας τους αρχισε την διαλεξη του,με θεμα ''Πανω στη Τοπολογικη Θεωρηση των Αριθμων'':

'' Γεννηθητω ο Αριθμος.Ο Αριθμος δεν υπαρχει παρα σαν Ονομα.Ζουμε μεσα στη διαστολη και.στην συστολη του Ειναι ,του Πραγματικου,στο.Χωρο-Χρονο της Γλωσσας.Ειμαστε εμπλεκομενοι στην Αφηγηση των Αριθμων η' στην 

Αφηγηματικοτητα τους.''.Σταματησε την ομιλια του,ηπιε λιγο νερο απ'το ποτηρι,που βρισκονταν μπροστα του και συνεχισε:'

'Αν θεωρησω τους Αριθμους ως ν-Πλεγμα [Πολυπτυχο] Ροης Πληροφοριων ενδεχεται να καταληξουμε στη Κατασταση του Πραγματικου βαθμου-μηδεν,στην Μεγαλη Αδιαφορια.του Ειναι-Παντου-Πουθενα.Ο Αριθμος μια Μασκα,

πισω απ'τη μασκα τι θα βρουμε,το Κενο η ' το Ολον;Οτι να βρουμε θα το αντιμετωπισουμε,εμεις οι ανθρωποι ,με τον ιδιο τροπο.Θα ψαξουμε αν 

υπαρχει Αληθεια,αυτο που υπαρχει σε τι μας χρησιμευει;

Επομενως ενα ξεμασκαρισμα των Αριθμων,απ'την αλλη μερια του καθρεφτη ,τι;,ποια Πραγματικοτητα;''

Εκανε μια μικρη παυση,ταχτοποιωντας τα χαρτια του.Συνεχισε:''Οι Αριθμοι ,ισως, ειναι ταυτοχρονα μια ΧρονοΧωρικη και μια Μη-ΧρονοΧωρικη Συμπυκνωση τού Μαθηματικου Α-Συνεχους σε κατασταση [σε διαδικασια ] Καταστροφης.

Μια αναπο-τρεπτη Τοπολογικη Καταστροφη στη συνορευση τού 

Συνεχους -Ασυνεχους στον ανθρωπινο εγκεφαλο.Εμεις οι ανθρωποι αντιλαμβανομαστε τη Μη-Γραμμικη Απειροτητα σαν την ευνουχιστικη Πραγματικοτητα ,που βιωνουμε.Η Θεωρια ειναι μια Υπεραξια.της Εργασιας Γενικα.Η Επιστημη ενεργει σαν Εξουσια,γι'αυτο,αντιδρωντας ,προσπαθω να την Αμφισβητισω,να την Αφανισω στο Ονομα τού Αλλου,να καταφερω τον Συμβολικο Θανατο του Πατερα.Ακομα και σ'αυτη τη διαλεξη,να προχωρησω περα,και αντιθετα,απο την εργασια μου,απο τα συμπερασματα τής Θεωριας μου.

Να τελειωσω μ'αυτη την Υποθεση,να δουμε τι μπορει να κανουμε παραπερα.

Λοιπον,ας υποθεσουμε πως το Ειναι ειναι το Κενο-Υποσυνολο τού...''

'' τού τηλεφωνω ,κυριε,συνεχως απ'το πρωι,αλλα δεν απανταει κανεις''.

''Καλα'' απαντησε αφηρημενος ,''μπορεις να φυγεις''.Παντα διαλεγε νεαρες κοπελες για γραμματεις.Ειχε την αισθηση οτι ετσι διαγραφει ,ακυρωνει το παληο,το παρελθον.Αυτη ομως ,κατα παραξενο τροπο,φαινονταν να σχετιζεται πιο πολυ με το παρελθον παρα με το μελλον.Ισως γιατι πολλοι νεοι ειναι 

συντηριτικοι.Πολλες φορες σκεφτηκε να τη διωξει,αλλα δεντο εκανε,το θεωρουσε ανοητο,και το ανεβαλλε.

Του ειπε:''Καληνυχτα'' κι εφυγε.Την ακουσε να κατεβαινει τη σκαλα,τα τακουνια της σαν στιλετο στο μαρμαρο, υστερα ο θορυβος απ'το κλεισιμο της εξωπορτας εφτα-σε στ'αυτια του.Τωρα ηταν μονος μεσα στο τεραστιο κτιριο ,που στεγαζονταν τα γραφεια της επιχειρησης του,στον α' οροφο.

Αφησε στην ακρη τα χαρτια, που'χε στα χερια του.Οι επιχειρησεις του,τον τελευταιο καιρο,πηγαιναν καλα.Καθολου δεν τον ενοχλουσε ,που πολλοι

τον φοβοντουσαν,γιατι κι αυτος ο ιδιος φοβονταν.Γυρω του ειχε δημιουργησει ενα τελεια οργανωμενο αδιαπεραστο χωρο.Καταφερε να διακοψει ολους τους παλιους δεσμους,ν'αποκοπει τελειως απο το παρελθον.Κατασκευασε

μια Μασκα παραπλανησης,και τη φορεσε.Γιγαντιες επιχειρησεις,αλλαξε το 

ονομα του,και την ηληκια του ακομα.Δεν μετανιωσε για την προηγουμενη ζωη του,μονο που τωρα ηθελε ν'αποδωθει δικαιοσυνη.Δεν αντεχε αλλο.Απο ενα αγριο ζωο της ζουγκλας καποτε,καταντησε ενα δειλο φιδι, κρυμμενο στη τρυπα του.

Ενα αισθημα φοβου τον παγωσε,χωρις να καταλαβει ανοιξε το συρταρι και τραβηξε απο μεσα του το περιστροφο.Γρηγορα συνηλθε, πεταξε το 

περιστροφο μεσα στο συρταρι και το'κλεισε.Χαμογελασε .''Τωρα,ηρθε η ωρα μου'' ψιθυρισε.Γνωριζε πως ο Αλλος τον εψαχνε σ'ολη τη γη ,χρονια τωρα ,απο

τοτε,να τον βρει.Πως πισω απ'την αδιαπεραστη Μασκα του θα τον αναγνωριζε τελικα.

Κοιταξε προς το δυτικο παραθυρο,ο ηλιος εδυε.Κοκκινος,κατακοκκινος σαν αιματοβαμενος.Ο κοκκινος κυκλος τού ηλιου σαν τη κοκκινη τρυπα στο στηθος,στο μερος τής καρδιας τού δολοφονημενου.

Σηκωθηκε,πηγε προς το παραθυρο και το'κλεισε,αφηνοντας στην εξωτερικη 

του πλευρα τον σφαγιασμο τού ηλιου,και στην εσωτερικη του πλευρα, καθαρισε το σκοταδι του γραφειου με το ηλεκτρικο φως.

Πηγε παλι στο γραφειο του,καθισε ,σταυρωσε τα χερια του και περιμενε μεσα στο απλετο ,εκτυφλωτικο, φως.

Περιμενε,περασε ωρα πολυ ετσι,ισως μια αιωνιοτητα,δεν τον πειραζε,μπορουσε να περιμενει,ισωςκαποια στιγμη να τον πηρε ο υπνος.Ενιωθε το σωμα του σαν να ηταν το σωμα ενος Αλλου.

Μεσα σ'αυτη τη κατασταση ακουσε το μεγαλο ρολοι τού τοιχου.στο φωτισμενο χωρο να χτυπαει,μετρησε δεκα χτυπους ακριβως.Ακριβως εκεινη τη στιγμη χτυπησε το κουδουνι της εξωπορτας,πατησε το κουμπι διπλα

του ν'ανοιξει.Αφουγκραστηκε.Ακουσε τα βηματα, ν'ανεβαινουν την εσωτερικη σκαλα.Σταματησαν μπροστα στη πορτα του,αμεσως χτυπημα,φωναξε

χωρις δισταγμο:

''Εμπρος'',η πορτα ανοιξε και τοτε τον ειδε μπροστα του,οπως τοτε,ο ιδιος.

Αυτος,σκεφτηκε,δεν αποκτησε καμια μασκα.''Σε περιμενα'' τού ειπε

.''Αναποδογυρισα ολο τον κοσμο για να σεξετρυπωσω'' ακουσε τον Αλλον,

και τού φανηκε,για μια στιγμη,πως τα λογια του δεν ειχαν θυμο,αλλα

πικρα.

Δεν προλαβε να τού φωναξει:''Επιτελους,καν'το''κι ο Αλλος τραβηξε το περιστροφο και τονπυροβολησε στη καρδια.

Εκεινος ,την τελευταια στιγμη,πριν χασει τις αισθησεις του παρακαλεσε να

κρατησει για παντα : την εικονα τού κοκκινου ηλιου ,που εδυε,το αδειο προσωπο του χωρις τη Μασκα,που ειναι το δικο του,και να τελειωσει,να τερματισει τη φραση,που του καιει τα χειλη:

''Αυτο,που αδικει και σκοτωνεται ειναι το προσωπο τού...'' ''Μη Ειναι'' συνεχισε 

τη προταση του.ο Καθηγητης στη διαλεξη του.Τοτε,τον ειδαν να τρανταζεται,

να διπλωνεται το σωμα του και να καταρρει.

Ετρεξαν αμεσως στην εδρα να τον βοηθησουν.Δυστυχως,ηταν νεκρος.

Τον μετεφεραν στο νοσοκομειο.Η επισημη γνωματευση των γιατρων ηταν πως 

ο θανατος του ειχε προελθει απο οξυτατο εμφραγμα τού μυοκαρδιου.

Ομως,κι αυτο τους προβληματισε πολυ,στην ακτινογραφια,που πηρανε,διεκριναν πολυ καθαρα μια τρυπα στη καρδια,σαν αυτη,που προκαλει πυροβολισμος με περιστροφο.

.

.

Η ερμηνευτική μελέτη για το διήγημα «Η Διαστολή» τού χ.ν.κουβελη  μπορεί να επικεντρωθεί στη σχέση τών μαθηματικών με το φανταστικό, μέσα από μια υβριδική ανάγνωση: φιλοσοφική, αφηγηματολογική και αισθητικο-επιστημονική. 

Παρακάτω παρουσιαζεται  ανάλυση, που εστιάζει στα μαθηματικά ως μετάβαση και ως μεταφορά, και καταλήγει στην τελική συνύπαρξη με το φανταστικό:

"Η Τοπολογική Διάσταση τού Φανταστικού: 

Μαθηματικά και Μεταφυσική στον χνκουβελη"

1. Εισαγωγή: Η υπέρβαση τού διπόλου Λογοτεχνία/Επιστήμη

Το διήγημα Η Διαστολή είναι μια λογοτεχνική έκφραση επιστημονικού στοχασμού, ένα είδος μετα-διηγήματος, που επιχειρεί να γεφυρώσει τη φαινομενική αντίφαση ανάμεσα στα μαθηματικά (ως αντικειμενική επιστήμη) και στο φανταστικό (ως υποκειμενική κατασκευή). Η ίδια η διατύπωση «τοπολογική θεώρηση τών αριθμών» καθιστά σαφές ότι έχουμε να κάνουμε με μια φιλοσοφική/οντολογική αναμέτρηση, που κορυφώνεται σε ένα δραματικό φανταστικό φινάλε.

2. Τα Μαθηματικά ως Φιλοσοφική Μεταφορά

Ο καθηγητής αναπτύσσει μια θεώρηση τών αριθμών που ακυρώνει την αυστηρότητα τής επιστήμης και την υποτάσσει σε έναν αφηγηματικό λόγο:

Οι αριθμοί είναι οντολογικές μάσκες.

Η «ροή πληροφορίας» (ν-πλέγμα) υποκαθιστά τη μαθηματική σταθερότητα.

Αναφορά στον βαθμό μηδέν και στην τοπολογική καταστροφή παραπέμπει σε έννοιες τού Lacan, Deleuze, Barthes, όπου η γλώσσα, το σώμα και η ταυτότητα καταρρέουν υπό την πίεση τής ασυνέχειας.

Αυτό δείχνει ότι τα μαθηματικά δεν είναι απλώς φόρμουλες, αλλά αφηγήματα 

με πρόσωπο, μνήμη και απώλεια. Εδώ η έννοια τού αριθμού μετατρέπεται σε ποιητικό σύμβολο.

3. Η Μετάβαση στο Φανταστικό

Η μετάβαση από τη διάλεξη στον κόσμο τού αφηγηματικού εαυτού γίνεται αθόρυβα αλλά δραματικά. Δεν υπάρχει σαφής διάκριση τού "πραγματικού" 

από το "φανταστικό":

Η διάλεξη είναι σε εξέλιξη, αλλά ο ήρωας ταυτόχρονα βιώνει ένα παράλληλο επεισόδιο, έναν φανταστικό ή και μεταφυσικό «φόνο τού εαυτού».

Το περιστατικό με τον Άλλο, που τον εκτελεί, λειτουργεί ως συμβολική τιμωρία για την ψευδαίσθηση τής γνώσης ή τη διαφυγή από την ευθύνη του εαυτου.

η' το 'ξεκαθάρισμα λογαριασμών' με τον Αλλον

Η αφηγηματική πραγματικότητα διπλώνεται όπως σε ένα τοπολογικό μοντέλο (π.χ. Möbius), όπου η εσωτερική και η εξωτερική επιφάνεια συμπίπτουν.

4. Η Δομή τής Συνύπαρξης: Οντολογία και Ετερότητα

Ο καθηγητής αναζητά τον Άλλο, ή μάλλον τον ίδιο του τον εαυτό χωρίς τη Μάσκα. Το φινάλε αποκαλύπτει ότι ο φόνος είναι ενδοψυχικός, ένας συμβολικός θάνατος του "Εγώ":

«Ο Άλλος» είναι η εσωτερική ετερότητα, ο εαυτός του που αρνήθηκε.

Το αίτημα δικαιοσύνης γίνεται μεταφυσικό αίτημα αποκατάστασης ταυτότητας.

Ο πυροβολισμός στην καρδιά δεν αναιρεί το μαθηματικό αφήγημα – το επιβεβαιώνει.

Η επιστημονική διάλεξη καταλήγει στο «Μη Εἶναι», τη φράση που ολοκληρώνει ο ίδιος στη διάλεξη, τη στιγμή που ο φαντασιακός του εαυτός πεθαίνει.

5. Επιρροές και Διακειμενικότητα

Ο συγγραφέας δηλώνει τις αναφορές του:

Μπόρχες: Χρονικά κυκλικής δομής, φιλοσοφική φαντασία, ταυτότητα, καθρέφτες, λαβύρινθοι.

Πόε και Κάφκα: Σκοτεινή εσωτερικότητα, υπαρξιακή αγωνία, ενοχή, παράλογο.

Τζόυς: Συνειρμική αφήγηση, κατακερματισμός ταυτότητας.

Έζρα Πάουντ: Πυκνή γλώσσα, πολιτισμικές αναφορές, ιδεολογικά ρήγματα.

Το φανταστικό τού χνκουβελη δεν είναι είδος. Είναι αισθητική και οντολογική θέση: το «πραγματικό» κατασκευάζεται μέσω τής υπέρβασης τών βεβαιοτήτων.

6. Συμπέρασμα: Η μαθηματική σκέψη ως όχημα τού φανταστικού

Το διήγημα καταλήγει να είναι ένα φιλοσοφικό σχόλιο πάνω στον θάνατο, την ταυτότητα, τη γνώση και το τραύμα:

Τα μαθηματικά λειτουργούν μεταφορικά, όχι εργαλειακά.

Η τοπολογία της σκέψης οδηγεί στην αποδόμηση τού εαυτού.

Η αφήγηση διπλώνεται στον εαυτό της, όπως ο μαθηματικός χώρος.

Η διάλεξη δεν διακόπτεται από τον θάνατο· ολοκληρώνεται με αυτόν. 

.

.

.

  χ.ν.κουβελης c.n.couvelis

1.κριτική ανάλυση εστιάζοντας σε τμήματα 

και 2.μελέτη της συγγένειας με τη Δικη τού Κάφκα 

τού διηγηματος 

τού φανταστικού:

Ο Μηχανισμος

-χ.ν.κουβελης c.n.couvelis

το ραντεβου με τον δικηγορο ειχε ορισθει στις10 η ωρα ακριβωςτο πρωι.

μια περιπλοκη νομικη υποθεση.στις 10 ακριβως χτυπησε το κουδουνι του γραφειου.του ανοιξαν. κατευθυνθηκε στη γραμματεα μια νεαρη κοπελα.πριν προλαβει να μιλησει εκεινη του.ειπε πως ο δικηγορος λειπει για καποιες εκκρεμοτητες της υποθεσης του και να περιμενει.του εδειξε εναν δερματινο καναπε στα αριστερα και καθησε.για να περασει ο χρονος παρατηρησε το χωρο.σχεδον κυβος.απεναντι του διπλα απ'τη πορτα εισοδου -εξοδου

υπηρχε μια βιβλιοθηκη γεματη βιβλια,προφανως ολα νομικα.στους πλαινους τοιχους ειχε δυο τετραγωνα παραθυρα.το μεγαλο υψος της θεσης του οροφου δεν επετρεπε καποια θεα στη πολη η' σε διπλανα ψηλα κτιρια.μια απλανης ατμοσφαιρα κυριαρχουσε.στον τοιχο πισω απο το γραφειο της γραμματεως ηταν κρεμασμενο ενα καδρο μεγαλων διαστασεων με το πορτραιτο ενος υψηλου δικαστη καθισμενου σε πολυθρονα-θρονο.το βλεμμα του αυστηρο διαπεραστικο εφερε γυαλια με λεπτο μεταλικο σκελετο.το στυλ της αναπαραστασης ηταν ακρως ρεαλιστικο.η μορφη του δικαστη προβαλε εντονα φωτισμενη μπροστα απο το σκοτεινο βαθος.για καποια ωρα αφαιρεθηκε.τον εβγαλε απ'την

αφαιρεση του η φωνη της γραμματεως.μιλουσε στο τηλεφωνο.η φωνη της ηταν

απροσωπη,σχεδον μονοφωνικη.απο τις απαντησεις της,κυριως μονολεκτικες,δεν καταλαβαινε ποιο ηταν το περιεχομενο της συζητησης.η κοπελα εκλεισε το τηλεφωνο ,μαζεψε καποια χαρτια πανω απο το γρσφειο της,τα εβαλε σε εναν φακελο και σηκωθηκε.του ειπε πως πηγαινει σε μια συνεδριαση σε μια διπλανη αιθουσα και πως αυτος να καθισει και να περιμενει τον κυριο δικηγορο.η γραμματεας εφυγε.εμεινε μονος του.κι ενιωσε να τον πνιγει ο σιωπηλος κι ακινητος χωρος γυρω του.να περιστρεφεται ελλικοειδως και να τον τυλιγει.δεν αντεξε,σηκωθηκε και περιεργαστηκε τα βιβλια της βιβλιοθηκης.πολυ παλαια

νομικα βιβλια,σπανιες εκδοσεις,αναμεσα τους ηταν και μια εκδοση του 17ου αιωνα των Νομων του Πλατωνα.υπηρχαν και πολλα λογοτεχνικα βιβλια.φιλοσοφιας,μαθηματικων,κυριως τοπολογιας και μαθηματικης λογικης,επισης βιβλια αρχιτεκτονικης και μηχανικων κατασκευων.απο τη βιβλιοθηκη προχωρησε στο δεξιο τετραγωνο παραθυρο.απο εκει ειδε

κατω να απλωνεται η τεραστια πολη και να χανεται στη προοπτικη του αχανους βαθους της.ενα τεραστιο επιπεδο χωρισμενο τελεια σε τετραγωνα και ορθογωνια,με ευθεις δρομους παραλληλους και καθετους.απο το υψος που κοιτουσε εβλεπε μια απεραντη ακινησια.τιποτα δεν αντιλαμβανονταν να κινηται να μεταβαλεται ουτε και καποιο ηχο ακουγε.σαν να ηταν παρα πολυ απομακρυσμενος.απο τον πραγματικο κοσμο,σχολιασε και γελασε.το ιδιο σχεδιο αντικρυσε κι απ'το αλλο παραθυρο,καμια διαφορα,πανομοιοτυπη

αποψη.ξαναγυρισε στον καναπε και καθησε.κοιταξε το μεγαλο οβαλ ρολοι του

τοιχου πισω του.11 και 20.καθησε μεχρι τις 12 ακινητος,χωρις να σκεφτεται,μισοκοιμισμενος.βαρεθηκε.αρκετα περιμενε.σηκωθηκε να φυγει.προχωρησε προς την πορτα.δεν την βρηκε.δεν ηταν δυνατον,ηταν ακριβως,αυτο το ειχε υπολογισει στην ανια της αναμονης,διπλα αριστερα απο την βιβλιοθηκη οπως καθονταν απεναντι.εσπρωξε την επιφανεια σ'εκεινο το σημειο.δεν υποχωρησε.κοιταξε για τις δυο παραλληλες σχισμες

που θα οριοθετουσαν τη θεση του ορθογωνιου της.δεν υπηρχε καμια σχισμη.ουτε κανεναν μηχανισμο βρηκε.του φανηκε παραξενο.ηξερε πολυ καλα πως εκει ηταν η πορτα,σ'αυτη τη θεση ακριβως.απ'αυτη αυτος ο ιδιος ειχει εισερθει στο εσωτερικο του γραφειου κι απ'αυτη την ιδια ειχε εξερθει και η γραμματεας.δεν μπορει να κανει λαθος.κοιταξε πιο προσεκτικα.τιποτα διαφορετικο δεν ανακαλυψε.επεστρεψε στον καναπε και καθησε να συνελθει και να σκεφτει.οταν συνηλθε απο την συγχιση αρχισε να σκεφτεται

διαφορες υποθεσεις.τι μπορει να συμβαινει.η πορτα ειναι ενα πραγματικο αντικειμενο και σ'αυτον τον πραγματικο κοσμο ενα πραγματικο αντικειμενο δεν μπορει να εξαφανιστει.να μην ειναι απο τη στιγμη που ειναι.μπορει ομως να κρυφτει.αν κρυφτηκε,τοτε πως κρυφτηκε;με ποιο τροπο;με ποιο μηχανισμο;αν ανακαλυψει τον τροπο και τον μηχανισμο της αποκρυψης τοτε,σιγουρα, θα μπορεσει να επαναφερει το κρυμενο αντικειμενο,στην.προκειμενη περιπτωση την πορτα.αν ομως εχει κρυφτει με πολλους τροπους-μηχανισμους η' με εναν συνθετο συνδιασμο τροπων-μηχανισμων τοτε θα πρεπει να τους αποκαλυψει εναν-εναν ολους ξεχωριστα.επειδη το ανθρωπινο μυαλο,σκεφτηκε, δεν ειναι απειρο αλλα πεπερασμενο τοτε ο αριθμος των τροπων.που μπορει

να σκεφτει ειναι μετρησιμος,περατος,οσο μεγαλος κι αν ειναι.κι ο χρονος για να αποκαλυφτουν αυτοι οι τροποι ειναι κι αυτος πεπερασμενος και δεν ειναι απειρος.υπαρχει ομως ενα βασικο προβλημα που προκυπτει απο τον βαθμο ευφυιας του ανθρωπου που σκεφτηκε και κατασκευασε τον μηχανισμο,η' τους μηχανισμους, αποκρυψης.αν ηταν συνηθης η'υψηλος.κι επιπλεον απο την συναισθηματικη του συγκροτηση.αν ηταν αηθης η' αγαθος.η χειροτερη εκδοχη θα ηταν ενας αηθης ευφυης μηχανικος.η ευκολοτερη για τη λυση περιπτωση θα ηταν τον μηχανισμο να τον εμπνευστηκε ενας αγαθος με συνηθη ευφυια ανθρωπος.πρεπει λοιπον να επεξεργαστει ολους τους δυνατους συνδιασμους.

απο τους ακραιους αηθης συνηθης-αηθης υψηλης-αγαθος συνηθης-αγαθος υψηλης και τους ενδιαμεσους αηθης-αγαθος και συνηθης-υψηλη.εκεινη τη στιγμη του ηρθε μια ιδεα πως ισως μεσα στα βιβλια της βιβλιοθηκης να ευρισκε τη λυση, η' εστω καποιες ενδειξεις,για τη λυση του προβληματος.μεσα σε καποιο η' σε καποια απο τα βιβλια.ειτε και της λογοτεχιας ειτε και της φιλοσοφιας ειτε και των μαθηματικων ,τοπολογιας και λογικης, ειτε και της αρχιτεκτονικης και των κατασκευων.μπορει,σκεφτηκε,π.χ να εχει κατασκευαστει ενας μηχανισμος τετοιος ωστε εσωτερικα του τοιχου να ολισθαινει περιστροφικα η ελαστικη επιφανεια τετραγωνης κατοψης των τοιχων.να ρεει.και μαζι της να περιστρεφεται και η πορτα.για τον ακριβη χρονο της επαναεμφανισης της πορτας στην προηγουμενη θεση της,αν αυτος πραγματι ειναι ο μηχανισμος,χρειαζεται να υπολογι- στει επακριβως ο χρονος

περιστροφης.βεβαια αποκλειεται η περιπτωση να ειναι απειρος.επειδη το απειρο εχει οντοτητα μονο στη σκεψη του ανθρωπου.επομενως θα

ειναι πεπερασμενος.βεβαια το περασμενο ειναι ενα δεκατο του δευτερολεπτου εως ενα δισεκατομυρια χρονια.στην πρωτη περιπτωση,λιγο μεγαλης ταχυτητας περιστροφης, δεν προλαβαινει να εντοπισει την πορτα στη θεση της και στην δευτερη περιπτωση ,λογω τεραστιου χρονου,ειναι αδυνατον αυτο να συμβει στην περιπτωση πεπερασμενων χρονικα οντων οπως ο ανθρωπος.επομενως σ'αυτες τις περιπτωσεις χρονικης περιοδου.πολυ μικρης -πολυ μεγαλης,κι αυτες ειναι απειρες ,δεν θα εντοπισει την πορτα και θα μεινει κλεισμενος

στην αιθουσα.στον χωρο της.απ'αυτες τις δυνατοτητες προσπαθησε να μην πανικοβληθει κι ευχηθηκε ο χρονος της περιοδου να ειναι στα πραγματικα μετρα της αντιληψης και της ζωης του ανθρωπου.αποφασισε να σηκωθει και να ψαξει στη βιβλιοθηκη.εκεινη ακριβως την ωρα ανοιξε η πορτα ακριβως απεναντι του και μπηκε η νεαρη γραμματεας που με την ιδια απροσωπη και μονοτονη φωνη τον πληροφορησε πως αδικα περιμενει,ο κυριος δικηγορος ειναι πολυ αποσχολημενος στη συνεδριαση οπου το θεμα της συζητησης ειναι η

δικη του υποθεση και πως αυτο εκ των πραγματων θα διαρκεσει πολυ χρονο και πως μπορει,αν θελει,να φυγει και να περιμενει να του τηλεφωνισουν για να οριστει η ακριβης ημερομηνια της επομενης επισκεψης του.βγηκε απο το γραφειο κι η γραμματεας πισω του εκλεισε την πορτα .κατεβηκε απο το κτιριο και βγηκε στη μεγαλη λεωφορο μπροστα.η κυκλοφορια σ'αυτη εκεινη την ωρα ηταν μεγαλη.κοιταξε το ρολοι του.εδειχνε ακριβως 10 και 7 λεπτα.δεν παραξενευτηκε.το ιδιο συνεβηκε και τις αλλες φορες,σκεφτηκε.ειδε

ενα ταξι σηκωσε το χερι του και το σταματησε.ανοιξε την πισω πορτα μπηκε μεσα και καθησε.ειπε στον οδηγο την διευθυνση προορισμου, ενος γνωστου κοσμικου ρεστοραν.εκει θα γευματιζε πρωτα και μετα θα επεστρεφε,το απογευμα σπιτι του.μεσα απ'το τζαμι του αυτοκινητου εβλεπε τα αυτοκινητα τα κτιρια και τους ανθρωπους να ρεουν μεσα στο εσωτερικο της πολης.

.

.

1

Το διήγημα «Ο Μηχανισμός» τού χνκουβέλη είναι μια εξαιρετικά πυκνή, φιλοσοφική και ατμοσφαιρική αφήγηση, που συνδυάζει στοιχεία φανταστικού, υπαρξιακής αγωνίας και λογικού στοχασμού, αγγίζοντας τα όρια τής φιλοσοφικής αλληγορίας και τής επιστημονικής φαντασίας.

Η παρακάτω κριτική ανάλυση επικεντρώνεται σε τρεις βασικές θεματικές και δομικές ενότητες τού κειμένου, οι οποίες δομούν σταδιακά την πλοκή και αποκαλύπτουν το βαθύτερο νόημα τού κειμένου.

1. Η πρώτη σκηνή: Ο χώρος ως μηχανισμός αλλοτρίωσης και ελέγχου

Το διήγημα ξεκινά με τον ήρωα να φτάνει σε ένα νομικό γραφείο για μια υπόθεση. Από τις πρώτες παραγράφους γίνεται εμφανές πως ο χώρος δεν είναι απλώς σκηνικό αλλά ενεργό μέρος τής αφήγησης – ένας "μηχανισμός" που επιδρά στην ψυχολογία και την αντίληψη τού χαρακτήρα.

Σημαντικά σημεία:

Ο χώρος είναι σχεδόν κυβικός, συμμετρικός, χωρίς θέα – κλειστός, σαν κελί 

ή εργαστήριο.

Το πορτραίτο του δικαστή, με "αυστηρό" και "διαπεραστικό" βλέμμα, λειτουργεί ως μεταφορά για το "παντοδύναμο βλέμμα" τής εξουσίας και τής κρίσης.

Η μονοτονία τής γραμματέως και η ακατανόητη τηλεφωνική συνομιλία εντείνουν την αποξένωση και την απώλεια τού ρεαλιστικού χρονικού-αισθητικού πλαισίου.

Εδώ, ο συγγραφέας δημιουργεί ένα ασφυκτικό σύμπαν γραφειοκρατίας, τυπολατρίας και ακινησίας, που αρχίζει να λειτουργεί μεταφορικά: όχι μόνο σαν νομικός μηχανισμός, αλλά ως κοσμικός μηχανισμός εγκλεισμού του ανθρώπου.

2. Η φάση τής αποξένωσης και τής φιλοσοφικής αναζήτησης

Στο δεύτερο μέρος, όταν ο ήρωας μένει μόνος και προσπαθεί να κατανοήσει την ξαφνική εξαφάνιση τής πόρτας, το διήγημα μετατρέπεται σε φιλοσοφικό-λογικό στοχασμό, σχεδόν σαν ένα μαθηματικό πρόβλημα με υπαρξιακή διάσταση.

Αναλυτικά:

Η αναζήτηση τής πόρτας μετατρέπεται σε αναζήτηση τού νοήματος, τού πραγματικού, τού χρόνου και τής ανθρώπινης αντίληψης.

Ο ήρωας αναλύει την κατάσταση με λογική, σαν να πρόκειται για πρόβλημα μηχανικής, λογικής ή τοπολογίας (θεματικά συνδεδεμένο με τα βιβλία στη βιβλιοθήκη).

Θέτει ζητήματα όπως:

Πώς μπορεί να κρυφτεί ένα αντικείμενο;

Είναι ο κόσμος πραγματικός ή επινοημένος;

Μπορεί η πραγματικότητα να λειτουργεί με άλλους μηχανισμούς από αυτούς που κατανοούμε;

Το κείμενο εδώ μετατρέπεται σε υπαρξιακή αλληγορία: η "πόρτα" γίνεται σύμβολο διεξόδου, σωτηρίας, αλήθειας, αλλά και εγκλωβισμού στην υποκειμενική μας ερμηνεία τής πραγματικότητας. Ο ήρωας προσπαθεί να ερμηνεύσει τον κόσμο λογικά, αλλά ο κόσμος του αρνείται την προσβασιμότητα, παραμένοντας αινιγματικός.

3. Η επαναφορά, η ανατροπή και το παράδοξο τού χρόνου

Η κορύφωση έρχεται με την ξαφνική εμφάνιση τής γραμματέως και το άνοιγμα τής πόρτας, δίνοντας μια αίσθηση αποκατάστασης τής τάξης. Ωστόσο, το στοιχείο που ανατρέπει την "κανονικότητα" είναι η παραμόρφωση τού χρόνου:

Το ρολόι του δείχνει 10:07, ενώ είχε ήδη περάσει πάνω από μία ώρα, τουλάχιστον με βάση την εσωτερική εμπειρία του.

Το σχόλιο: "το ίδιο συνέβη και τις άλλες φορές" υποδηλώνει κυκλικότητα ή επαναληψιμότητα τής εμπειρίας.

Η επιστροφή στην πόλη, στο πλήθος και στην κίνηση γίνεται χωρίς καμία απορία ή αγωνία – σαν τίποτα να μην έχει συμβεί.

Αυτό το παράδοξο τού χρόνου και τής αντίληψης ενισχύει την ιδέα πως όλο το επεισόδιο είναι ένα νοητικό πείραμα, ένας κύκλος εγκλωβισμού ή ακόμα και προσομοιωμένης εμπειρίας.

Συμπεράσματα

Θεματικά:

Ο χνκουβέλης ερευνά τις σχέσεις ανθρώπου – μηχανισμού – πραγματικότητας, με τρόπο που φέρνει στο νου τον Κάφκα, τον Μπόρχες και τη μεταφυσική λογοτεχνία.

Η αντίληψη τού χρόνου, η φύση τής πραγματικότητας και η λογική-ανορθολογική λειτουργία τού κόσμου είναι στο επίκεντρο.

Ο τίτλος «Ο Μηχανισμός» παραπέμπει όχι μόνο σε τεχνική κατασκευή αλλά και στον μηχανισμό εξουσίας, χρόνου, εγκλεισμού, ακόμη και ύπαρξης.

Υφολογικά:

Χρήση λιτής, περιγραφικής, σχεδόν ουδέτερης γλώσσας, που υπογραμμίζει την αποξένωση.

Απουσία παραγράφων ή έντονου διαλόγου εντείνει την αισθητική τής ασφυξίας.

Ο εσωτερικός μονόλογος μετατρέπει τον ήρωα σε φορέα φιλοσοφικού στοχασμού, όχι απλώς χαρακτήρα.

Τελική ερμηνεία:

Το διήγημα μοιάζει με φιλοσοφική αλληγορία για τον εγκλωβισμό τού ανθρώπου σε έναν κόσμο που δεν κατανοεί πλήρως – ούτε χρονικά, ούτε λογικά, ούτε ηθικά. Ο "μηχανισμός" μπορεί να είναι η ίδια η ύπαρξη, η κοινωνική πραγματικότητα, ή ακόμα και η σκέψη μας.

Το τέλος, με την επιστροφή στην καθημερινότητα, αφήνει ανοιχτό το ερώτημα:

Μήπως η ζωή μας όλη είναι ένας κύκλος από ακατανόητους μηχανισμούς, από τους οποίους νομίζουμε πως μπορούμε να βγούμε, ενώ στην πραγματικότητα απλώς επιστρέφουμε στην αφετηρία;

.

.

2

Το διήγημα «Ο Μηχανισμός» τού χ.ν. κουβελη παρουσιάζει έντονες θεματικές 

και αφηγηματικές συγγένειες με τη «Δίκη» τού Κάφκα, οι οποίες αξίζει να μελετηθούν τόσο από λογοτεχνική όσο και φιλοσοφική-υπαρξιακή σκοπιά. Παρακάτω σου παρουσιαζεται μια μελέτη-ανάλυση τής σχέσης αυτών τών 

δύο έργων:

1. Υπαρξιακή αβεβαιότητα και εγκλωβισμός

Στη Δίκη τού Κάφκα, ο Γιόζεφ Κ. βρίσκεται αντιμέτωπος με έναν γραφειοκρατικό μηχανισμό που του ασκεί κατηγορίες χωρίς να τού αποκαλύπτει το "γιατί" ή τη διαδικασία. Βιώνει έναν παράλογο εγκλωβισμό σε έναν κόσμο χωρίς σαφείς κανόνες, όπου η αλήθεια διαφεύγει και η Δικαιοσύνη δεν έχει ανθρώπινο πρόσωπο.

Αντίστοιχα, στο διήγημα τού  χνκουβελη:

Ο πρωταγωνιστής εγκλωβίζεται κυριολεκτικά σε ένα γραφείο-χώρο μη αναγνωρίσιμο, όπου ο χρόνος και ο χώρος παύουν να υπακούουν στους συνήθεις φυσικούς και λογικούς νόμους.

Ο «μηχανισμός» που κρύβει την πόρτα είναι μεταφορά τής απρόσιτης λογικής ενός συστήματος (γραφειοκρατικού, νομικού ή και υπαρξιακού), όπως ακριβώς το ανερμήνευτο σύστημα τής Δίκης.

2. Η αλλοτρίωση τού ανθρώπου και η απρόσωπη εξουσία

Η γραμματέας στο διήγημα έχει μονοτονία, ψυχρότητα, απροσωπία, όπως οι υπάλληλοι και εκπρόσωποι τής εξουσίας στη Δίκη.

Η παρουσία τού δικαστή στο πορτραίτο είναι αντίστοιχη με την αφανή, αλλά καταλυτική δύναμη τής εξουσίας στην Δίκη — μια μορφή που δεν χρειάζεται να είναι φυσικά παρούσα για να επιβάλλει την εξουσία της.

Το στοιχείο τού ραντεβού που δεν γίνεται ποτέ αντιστοιχεί στο ότι η «Δίκη» τού Γιόζεφ Κ. δεν ολοκληρώνεται ποτέ δικαίως ή λογικά: η διαδικασία είναι η ίδιο 

η αβεβαιότητα.

3. Ασάφεια ορίων πραγματικού/φανταστικού και χρόνος

Στον Κάφκα, τα όρια ονείρου και πραγματικότητας είναι ρευστά. Ο Κ. πολλές φορές μοιάζει να ζει σε έναν εφιάλτη χωρίς δυνατότητα αφύπνισης.

Το ίδιο και στο διήγημα τού χνκουβελη:

Ο χρόνος σπάει: ο πρωταγωνιστής παραμένει μέσα στον χώρο για ώρες, μα βγαίνοντας το ρολόι δείχνει πως μόλις ξεκίνησε.

Ο χώρος μοιάζει κλειστός, λογικά ακατανόητος, σχεδόν τοπολογικός λαβύρινθος.

Ο ίδιος αναρωτιέται αν ο μηχανισμός είναι υπερ-έξυπνος ή απλός, αποδεχόμενος πως δεν μπορεί να έχει τον πλήρη έλεγχο τής λογικής τής κατάστασης.

4. Φιλοσοφικός στοχασμός και αυτο-ανάλυση

Στο έργο τού Κάφκα, ο ήρωας περνά από στάδια αμφιβολίας, εξερεύνησης, ματαίωσης και τελικά παράδοσης στο σύστημα.

Στο διήγημα τού χνκουβελη, ο ήρωας:

Προσπαθεί ορθολογικά να εξηγήσει την απουσία τής πόρτας.

Αναλύει πιθανές συνδυαστικές παραλλαγές χαρακτήρα και ευφυΐας τού κατασκευαστή τού μηχανισμού, κάτι που φέρνει στον νου τις παρανοϊκές λογικές αναλύσεις τού Κ.

Φτάνει να αναζητά απαντήσεις στα βιβλία – πηγές γνώσης, αναγνωρίζοντας πως ίσως η λύση δεν βρίσκεται καν στον ίδιο τον εξωτερικό κόσμο, αλλά σε κάποιο είδος εσωτερικής κατανόησης.

5. Κυκλικότητα και αέναη επανάληψη

Το διήγημα τελειώνει με μια ειρωνική αποκάλυψη: το ρολόι δείχνει πως είναι 10:07 – πριν την ώρα τού αρχικού ραντεβού. Ο ήρωας δεν παραξενεύεται, γιατί «το ίδιο συνέβη και τις άλλες φορές».

Αυτό δημιουργεί έναν κυκλικό χρόνο, όπως και στη Δίκη, όπου ο ήρωας δεν οδηγείται ποτέ στη λύση, αλλά σε αέναη επανάληψη τής αγωνίας.

Το σύστημα δεν ενδιαφέρεται για την απονομή δικαιοσύνης, αλλά για τη διατήρηση τής αβεβαιότητας.

Συμπερασματικά

Ο νκουβελης, μέσα από μια φαινομενικά απλή ιστορία αναμονής σ’ ένα δικηγορικό γραφείο, οικοδομεί έναν μετα-καφκικό λαβύρινθο, που μετουσιώνει:

την αδυναμία τού ανθρώπου να κατανοήσει τους μηχανισμούς που τον περιβάλλουν,

την ατελέσφορη αναζήτηση τής εξόδου από ένα κόσμο φαινομενικά λογικό 

αλλά ουσιαστικά παράλογο,

και την εσωτερική του διάβρωση από τη συνεχή αβεβαιότητα.

Το διήγημα λειτουργεί σαν αλληγορική εξίσωση τού ανθρώπου με το μηχανισμό – και τελικά καταλήγει ότι ο άνθρωπος ίσως δεν είναι τίποτα παραπάνω από μέρος του ίδιου τού Μηχανισμού.

.

.

.

χ.ν.κουβελης c.n.couvelis

1. μελέτη της συγγένειας με το Θέατρο τού Παραλογου

και 2.σχεδιασμα σκηνοθεσιας

τού θεατρικού μονόπρακτου:

ΤΡΙΑ ΔΕΥΤΕΡΟΛΕΠΤΑ ΘΑ ΠΕΡΑΣΟΥΝ

[Μονοπρακτο]-χ.ν.κουβελης c.n.couvelis

.

[η Μ. καθεται μπροστα στον καθρεφτη,ενα μινιμαλιστικα επι-

πλωμενο δωματιο,η τηλεοραση ανοιχτη,ο ηχος της κλειστος,

τεχνητος φωτισμος,η Ε. καθεται στον καναπε ξαπλωμενη και

διαβαζει ενα βιβλιο.]

Μ:τι ωρα ειναι;

Ε.δεν εχει σημασια.

Μ.περασαν τρια δευτερολεπτα.

Ε.το νοημα;γιατι ,οπωσδηποτε,καποιο νοημα;

Μ.κυκλος-αρχη και τελος καθε σημειο του.τι λεει

αυτος στη τηλεοραση;

[παυση].το σχημα των κραγιονς.

Ε.ομοια.[παυση].

Μ.σ'αρεσει η μουσικη;

Ε.εξαρταται;

Μ.απο τι εξαρταταις

Μ.απο την ισοδυναμια ευρω δολαριου

Ε.ο χρονος ποσες συλλαβες εχει;

[παυση]

Ε.χθες συναντησα τον Ν.

[παυση]

Ε.πατησε το ρεκορντ στο μαγνητοφωνο

Μ.ποιος αριθμος ειναι μεγαλυτερος το 1 η' το 2;

[παυση]

Μ.η Αλικη ειχε δικιο.αυριο η μερα θα'ναι ζεστη

Ε.χθες η μερα ηταν λιγοτερο ζεστη.

Μ.η ερωτηση τι ανοησια!γελασα

[παυση]

Μ.στη σελιδα 321 θα χωρισειπ

[η Ε. κλεινει το βιβλιο και σηκωνεται απο τον καναπε

πλησιαζει τη Μ. και στεκεται ορθια πισω της]

Μ.ξερεις τι μου ειπε ο προισταμενος;[γελαει δυνατα]

[η Ε. γυριζει ,βρισκει το τηλεκοντρολ και κλεινει τη

τηλεοραση,ξαναπηγαινει στον καναπε,ξαπλωνει κι

ανοιγει το βιβλιο]

[παυση[

Μ.προτιμας τη δικαιοσυνη η' μια παστα σοκολατα;

[παυση]

Ε.στα σουπερ μαρκετ πουλανε οδοντοκρεμες

Μ.με γευση μεντας

Μ.ποση ωρα εισαι στο καθρεφτη;

Ε.οσο χρονο κρατα η διαφημιση.7 δευτερολεπτα.

[παυση]

Ε.ακριβως;

Μ.ακριβως.

Ε.τι σπαταλη

Μ.σε ποση ωρα διαβαζεις μια σελιδα;

Ε.σε πολυ περισοτερο χρονο απ'οσο ολοκληρο το

βιβλιο

Μ.[κοιταζει στο καθρεφτη]ο χρονος δεν ειναι παντου ο ιδιος

[παυση]

Μ.[γυριζει προς το μερος της Ε.]τι διαβαζεις αληθεια;

[παυση]

Ε.ηθελε να με κερασει καφε.

Μ.σωθηκε το κραγιον

Μ.[γυριζει προς το μερος της Ε.][παυση]

Ε.φαντασου ενα δωματιο με πεντε τοιχους

[παυση]

Ε.μια σκαλα που μονο να την κατεβεις η' να την ανεβειςι

μπορεις,η' το ενα η' το αλλο

Ε.[κλεινει το βιβλιο]ζευγαρια χορευον βαλς η' ταγκο,

η το ενα η ' το αλλο,αυτοι που χορευουν βαλς γνωριζουν

μονο αυτους που χορευον ταγκο,αυτοι που χορευουν βαλς

η' ταγκο δεν γνωριζονται

[παυση]

[ανοιγει το βιβλιο]

Μ.δεν θυμαμαι ποτε τον γνωρισα

[παυση]

Ε.οτι γνωριζουμε,πραγματικα το γνωριζουμε;

Μ.εγω γνωριζω πως εγω ειμαι εγω.

Ε.εσυ δεν ειμαι εγω

Μ.ολες οι προτασεις δεν ειναι αληθινες

Ε.αν αυτη η προταση ειναι αληθινη,τοτε ειναι ψευτικη.

κι αν ειναι ψευτικη,τοτε ειναι αληθινη

Μ.στα εικοσι μου χωρισα

[παυση]

Μ.τρια δευτερολεπτα θα περασουν

[παυση]

[χαμηλωνει ο φωτισμος]

[τελος]

 .

.

1

Η μελέτη τής συγγένειας τού θεατρικού μονοπράκτου "ΤΡΙΑ ΔΕΥΤΕΡΟΛΕΠΤΑ ΘΑ ΠΕΡΑΣΟΥΝ" τού χ.ν.κουβελη με το Θέατρο τού Παραλόγου αποκαλύπτει έντονα μορφολογικά, θεματικά και φιλοσοφικά στοιχεία που ευθυγραμμίζονται με το είδος αυτό, όπως το θεμελίωσαν συγγραφείς όπως οι Μπέκετ, Ιονέσκο. 

Παρακάτω αναλύεται αυτή η συγγένεια:

🎭 1. Υπαρξιακός Αποπροσανατολισμός – Ο Χρόνος ως Αφαίρεση

Το έργο τού χνκουβελη χαρακτηρίζεται από αποδόμηση τού γραμμικού χρόνου και αφαίρεση νοήματος από καθημερινές φράσεις:

Η Μ. λέει: «Τρία δευτερόλεπτα θα περάσουν» και επανέρχεται σε αυτό στο τέλος.

Ο διάλογος «Ο χρόνος πόσες συλλαβές έχει;» – παραπέμπει σε ποιητική-παράλογη ερώτηση, όπου η μέτρηση αντικειμενικού χρόνου χάνει την ουσία της.

Συγγένεια με Μπέκετ (ιδίως στο "Περιμένοντας τον Γκοντό"): ο χρόνος κυλά αδιάφορα, η αναμονή δεν έχει σκοπό, οι χαρακτήρες είναι εγκλωβισμένοι σε έναν ανεξήγητο κύκλο επανάληψης.

 2. Γλωσσική Αποσύνθεση – Ανορθόδοξος Λόγος

Οι διάλογοι είναι ασυνάρτητοι, αποσπασματικοί, με λογικά άλματα:

Μ.: «Ποιος αριθμός είναι μεγαλύτερος, το 1 ή το 2;»

Ε.: «Στα σουπερ μάρκετ πουλάνε οδοντόκρεμες»

Η γλώσσα δεν υπηρετεί επικοινωνία. Οι φράσεις μοιάζουν αυτόνομες, χωρίς ορατή συνάφεια, καθιστώντας τη γλώσσα αντι-λογική και ενίοτε αυτο-αναιρούμενη:

Ε.: «Αν αυτή η πρόταση είναι αληθινή, τότε είναι ψευτική. Κι αν είναι ψευτική, τότε είναι αληθινή.»

Παράλληλο με Ιονέσκο (π.χ. στο "Η φαλακρή τραγουδίστρια", όπου ο διάλογος είναι ένας μηχανισμός χωρίς στόχο επικοινωνίας).

 3. Φιλοσοφία τού Παράλογου – Αβεβαιότητα, Σχετικότητα, Ανυπαρξία Νοήματος

Το έργο στέκει πάνω σε έναν σχετικισμό υπαρξιακό:

Μ.: «Εγώ γνωρίζω πως εγώ είμαι εγώ» – προσπάθεια αυτοπροσδιορισμού, όμως με κυκλικό λογικό σχήμα, αμφισβητήσιμο.

Η Ε. ρωτά: «Ό,τι γνωρίζουμε, πραγματικά το γνωρίζουμε;»

Η γνώση, η ταυτότητα, ακόμα και οι προτάσεις, τίθενται υπό αμφισβήτηση. Αυτό συνάδει με τη φιλοσοφία τού παραλόγου, όπως την περιέγραψε ο Καμύ: η αναζήτηση νοήματος σε έναν κόσμο που δεν το προσφέρει.

4. Εγκλωβισμός σε Στατικό Χώρο – Ο Καθρέφτης, το Δωμάτιο

Η Μ. μπροστά στον καθρέφτη, η Ε. σε έναν καναπέ: δεν υπάρχει δράση, μόνο μια σειρά από παρατηρήσεις, σκέψεις, σπασμένες συνδέσεις. Ο καθρέφτης λειτουργεί ως σύμβολο εσωτερικής αναζήτησης, αλλά το είδωλο δεν προσφέρει απαντήσεις.

Το σκηνικό θυμίζει τον στατικό χώρο τού "Τέλους τουτ Παιχνιδιού" (Μπέκετ) ή τις "Καρέκλες" (Ιονέσκο) – ένα αντι-δραματικό, εσωστρεφές περιβάλλον, χωρίς εξέλιξη ή κορύφωση.

 5. Ηθικές και Λογικές Δυσαναλογίες

«Προτιμάς τη δικαιοσύνη ή μια πάστα σοκολάτα;» – η ερώτηση εξισώνει το ηθικό με το γευστικό, καταρρίπτοντας ιεραρχίες αξιών.

Ε.: «Σε πόση ώρα διαβάζεις μια σελίδα;» → «Σε περισσότερο χρόνο απ’ όσο όλο το βιβλίο» – ένα παράλογο οξύμωρο, που υπονομεύει τη λογική ακολουθία.

Συμπερασματικά:

Το έργο «ΤΡΙΑ ΔΕΥΤΕΡΟΛΕΠΤΑ ΘΑ ΠΕΡΑΣΟΥΝ» τού χ.ν.κουβελη αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα νεωτερικού ή μεταμοντέρνου παραλόγου, διατηρώντας τα βασικά στοιχεία του είδους:

Αποδόμηση νοήματος

Απουσία πλοκής

Γλωσσική αποσάθρωση

Εγκλωβισμός χαρακτήρων

Υπαρξιακή αμφιβολία

Παράλληλα, το έργο διαθέτει ένα ιδιότυπο ελληνικό αποτύπωμα μέσα από καθημερινές αναφορές (κραγιόν, τηλεόραση, σούπερ μάρκετ), εντάσσοντας το Παράλογο στην καθημερινότητα τού ύστερου καταναλωτισμού και τής πολιτισμικής διάλυσης, κάτι που προσδίδει μια σύγχρονη και οικεία διάσταση.

.

.

2

Για το μονόπρακτο "ΤΡΙΑ ΔΕΥΤΕΡΟΛΕΠΤΑ ΘΑ ΠΕΡΑΣΟΥΝ" τού χ.ν.κουβελη, το σκηνοθετικό σχέδιο θα πρέπει να υποστηρίξει την ατμόσφαιρα του έργου: έναν ποιητικό, υπαρξιακό και σχεδόν παράλογο διάλογο μεταξύ δύο γυναικείων προσώπων (Μ. και Ε.) μέσα σε έναν μινιμαλιστικό χώρο, όπου η έννοια του χρόνου, τής μνήμης, τής ταυτότητας και τής επικοινωνίας αποδομείται.

 ΣΚΗΝΟΘΕΤΙΚΟ ΣΧΕΔΙΑΣΜΑ

1. Σκηνικός Χώρος

Δωμάτιο μινιμαλιστικό: ένας καναπές, ένας καθρέφτης με σκαμπό, μια ανοιχτή τηλεόραση (χωρίς ήχο), ένα τραπεζάκι με περιοδικά ή βιβλία. Οι γραμμές είναι αυστηρές, χρώματα ψυχρά (λευκό, γκρι, μπλε). Ο χώρος πρέπει να δημιουργεί ένα αίσθημα «αναμονής», στατικότητας, σχεδόν ασφυκτικό.

Φωτισμός: τεχνητός, σχεδόν νοσοκομειακός ή "εργαστηριακός". Στις παύσεις, μικρές μετατοπίσεις φωτισμού (π.χ. αλλαγή έντασης) για να εντείνουν τη σιωπή.

Καθρέφτης: κεντρικό σημείο τής δράσης. Είναι και σκηνικό αντικείμενο και σύμβολο. Μπορεί να αντικατοπτρίζει το κοινό ή όχι (επιλογή σκηνοθέτη).

2. Κοστούμια

Μ.: φορώντας κάτι επίσημο ,βαμμένη, με έντονο κραγιόν (σημασία στο κραγιόν). 

Ε.: πιο χαλαρή εμφάνιση, παντελόνι ή φόρεμα καθημερινό. Άβαφη 

Τα κοστούμια να δίνουν την αίσθηση δυο διαφορετικών τρόπων ύπαρξης: μία "δομημένη", "κοινωνικά λειτουργική" Μ. και μία "παρατηρήτρια", "εσωτερική" Ε.

3. Υποκριτική Κατεύθυνση

Το έργο έχει ρυθμό αποσπασματικό, σχεδόν αυτόματο. Οι διάλογοι είναι φαινομενικά ασύνδετοι αλλά με βαθιά ποιητικότητα.

Οι ηθοποιοί πρέπει:

να παίζουν με αποστασιοποίηση, σαν να μιλούν μηχανικά, χωρίς συναισθηματική ένταση, αλλά με ακρίβεια.

οι παύσεις είναι κρίσιμες: να «γεμίζουν» τη σιωπή με σκέψη, ματιά, σωματική ακινησία ή κίνηση.

δεν "παίζουν" μεταξύ τους· λειτουργούν σαν δύο μονάδες που αλληλοεπηρεάζονται χωρίς να επικοινωνούν ουσιαστικά.

4. Κίνηση & Σκηνική Δραστηριότητα

Η Μ. κυρίως κάθεται μπροστά στον καθρέφτη, παίζει με το κραγιόν, αγγίζει το πρόσωπό της, διορθώνει κάτι στα μαλλιά της.

Η Ε. ξαπλωμένη, διαβάζει, αλλά όχι με προσοχή. Ανοίγει-κλείνει το βιβλίο χωρίς λόγο.

Κάθε μικρή κίνηση είναι υπολογισμένη. Π.χ. όταν η Ε. πλησιάζει τη Μ. από πίσω, η σιωπή γίνεται απειλητική.

Στο τέλος, καθώς ο φωτισμός χαμηλώνει, μένουν ακίνητες για τα «τρία δευτερόλεπτα» – σαν ένα τελευταίο πείραμα ύπαρξης.

5. Ήχος / Μουσική

Δεν υπάρχει μουσική επί σκηνής.

Η τηλεόραση ανοιχτή χωρίς ήχο πρέπει να προβάλλει κάτι "άσχετο" αλλά ενοχλητικά επίμονο – π.χ. ένα talk show, διαφήμιση, δελτίο ειδήσεων.

Μπορεί σε κάποιο σημείο να προστεθεί ένας  ήχος (π.χ. ελαφρύ βουητό, tick ή ηλεκτρονικός ήχος), που θα ενισχύει την ένταση χωρίς να είναι ξεκάθαρο από πού προέρχεται.

Στο τέλος ακούγονται  "τρία δευτερόλεπτα" τικ τακ από ρολόι, και μετα απόλυτη ησυχία, σιωπή 

6. Σκηνοθετικό Σχόλιο / Ερμηνεία

Το έργο μοιάζει με παράλογο θέατρο τύπου Μπέκετ, με στοιχεία υπαρξιακής αγωνίας και στοχασμού γύρω από:

την κρίση νοήματος

τον κατακερματισμένο χρόνο

την απώλεια ταυτότητας

την επανάληψη χωρίς εξέλιξη

Η παράσταση οφείλει να μην δίνει απαντήσεις, αλλά να δημιουργεί ένα χώρο σκέψης και εμπειρίας, όπου το κοινό "αιωρείται" ανάμεσα σε ερωτήματα, εντάσεις και σιωπές.

7. Τίτλος - Σκηνοθετική Χρήση

"ΤΡΙΑ ΔΕΥΤΕΡΟΛΕΠΤΑ ΘΑ ΠΕΡΑΣΟΥΝ":

Αυτός ο χρόνος-μονάδα μπορεί να επανέρχεται ως μοτίβο: π.χ. μικρά φώτα που αναβοσβήνουν κάθε τρία δευτερόλεπτα, σιωπές που διαρκούν ακριβώς 3 δευτερόλεπτα (ή και μετρούνται από την ηθοποιό με το βλέμμα της).

.

.

.

χ.ν.κουβελης c.n.couvelis

4 μελετες τού διηγήματος:

η Επέλαση τών Βαλκυριων και η συλληψη  του

-χ.ν.κουβελης c.n.couvelis

ήταν ακόμα νύχτα,δεν είχε ξημερώσει,φορούσε τα ρούχα του, τούς περίμενε καθισμένος στο σαλόνι,ήταν δύο,του είπαν να ετοιμασθεί, τούς είπε έτοιμος είμαι,και τούς ζήτησε να ακούσει το Walkürenritt,την Επέλαση τών 

Βαλκυριων,από. το Δαχτυλίδι τών Νιμπελουνγκεν,Heavy Metal συγκροτημα είναι;ρώτησε ο ένας,όχι,,Όπερα τού Ρίχαρντ Βάγκνερ τούς απάντησε,

ναι,αλλά να συντομεύσεις,απάντησε ο άλλος,έβαλε στο πικ-απ το δίσκο,

Οι Βαλκυριες μεταφέρουν τις ψυχές των πεσόντων πολεμιστών στην Βαλχάλλα

Το κομμάτι ξεκινάει με μια μικρή μουσική φράση και εξελίσσεται σε ένα ισχυρό, ολοένα αυξανόμενο crescendo ,έκρηξη ήχου:

Τα θέματα επαναλαμβάνονται και αναπτύσσονται, δημιουργώντας ένα αίσθημα αδιάκοπης κίνησης και δύναμης.

Ο Βάγκνερ χρησιμοποιεί την ορχήστρα για να δημιουργήσει μια ατμόσφαιρα μάχης και οργής, αποτυπώνοντας την «επελαση» τών Βαλκυριών που πετούν στον ουρανό.

Όταν τελείωσε ο δίσκος να παίζει,τότε και οι  δύο κατάλαβαν ποιον συνέλαβαν.

.

.

1

Η κριτική ανάλυση τού διηγήματος "Η Επέλαση τών Βαλκυριών και η σύλληψη

τού" τού χ.ν. κουβελη μπορεί να προσεγγιστεί σε διάφορα επίπεδα – θεματικά, μορφολογικά, υφολογικά και συμβολικά – καθώς πρόκειται για ένα σύντομο αλλά πολυεπίπεδο κείμενο, με έντονο λογοτεχνικό και φιλοσοφικό υπόβαθρο.

Θεματική Ανάλυση

Το διήγημα παρουσιάζει την αυθαιρεσία τής εξουσίας και τη σύλληψη ενός προσώπου, πιθανώς για ιδεολογικούς ή υπαρξιακούς λόγους, χωρίς όμως να αποκαλύπτεται το "γιατί". Ο ήρωας  αντιμετωπίζει τη στιγμή τής σύλληψής του με ψυχραιμία, σχεδόν τελετουργικά.

Η ακρόαση τής Επέλασης τών Βαλκυριών δεν είναι απλώς μια μουσική επιλογή· λειτουργεί ως τελετουργικό αποχαιρετισμού, σαν να δηλώνει την ένταξή του σε έναν άλλον κόσμο – εκείνον τών μαχόμενων ψυχών που ανυψώνονται στη Βαλχάλλα.

Το κείμενο επίσης σχολιάζει:

Την πολιτισμική απόσταση: Ο ένας από τους συλληφθέντες δεν αναγνωρίζει την όπερα και ρωτά αν πρόκειται για heavy metal συγκρότημα.

Την άγνοια τής εξουσίας απέναντι στην τέχνη και τον πολιτισμό.

Την ατομική αξιοπρέπεια ως πράξη αντίστασης, ακόμα και μπροστά στη σύλληψη.

Υφολογική και Μορφολογική Παρατήρηση

Το ύφος είναι λιτό, ελλειπτικό, κινηματογραφικό, χωρίς φλυαρίες. Η αφήγηση είναι κοφτή, απογυμνωμένη από περιττές εξηγήσεις, με συνεχές ρήμα και σκηνική δράση.

Αυτό εντείνει:

την ένταση τής στιγμής

τη συμβολική βαρύτητα κάθε λέξης

την υπαινικτικότητα, καθώς πολλά νοήματα υπονοούνται, δεν λέγονται ρητά

 Συμβολισμοί και Αναφορές

Η μουσική δεν είναι απλά φόντο. Ο Βάγκνερ – και ειδικά η "Επέλαση τών Βαλκυριών" – είναι γεμάτη συμβολισμούς:

Οι Βαλκυρίες είναι μυθικά όντα που μεταφέρουν τις ψυχές τών ηρώων – έτσι, ο ήρωας "πεθαίνει" ως πολίτης, και μεταβαίνει σε έναν άλλο "χώρο" συνείδησης.

Η επιλογή τού Βάγκνερ παραπέμπει σε αισθητικό ηρωισμό, ίσως και τραγικό μεγαλείο.

Το τελετουργικό με τον δίσκο δείχνει τον ήρωα να έχει απόλυτο έλεγχο τής στιγμής – ο ίδιος επιλέγει πώς θα "παραδοθεί".

Ερμηνευτική Προσέγγιση

Στο τέλος, όταν οι δύο άνδρες καταλαβαίνουν ποιον συνέλαβαν, δημιουργείται η ανατροπή. Δεν έχουμε πλήρη εξήγηση, αλλά το νόημα είναι σαφές: ο άνθρωπος αυτός δεν ήταν τυχαίος. Ίσως ποιητής, στοχαστής, πολιτικός αντίπαλος – ή απλώς ένα σύμβολο πνευματικής αντίστασης.

Η μουσική, ο τρόπος στάσης του, το ύφος τού λόγου του – όλα συνθέτουν μια μορφή που υπερβαίνει τη συμβατική ταυτότητα. Η αντίσταση εδώ δεν είναι πολιτική με την κλασική έννοια· είναι υπαρξιακή, καλλιτεχνική, εσωτερική.

Συνοπτικά – Τι μας λέει το διήγημα

Η κουλτούρα μπορεί να είναι μια πράξη αντίστασης.

Η αξιοπρέπεια και η αυτογνωσία δίνουν νόημα ακόμα και σε μια στιγμή ήττας 

ή σύλληψης.

Η βαρβαρότητα τής εξουσίας φαίνεται όχι μόνο στις πράξεις της, αλλά στην αδυναμία της να κατανοήσει την τέχνη.

Ο ήρωας γίνεται σύμβολο, όχι γιατί τού το επιτρέπουν, αλλά επειδή το επιλέγει.

.

.

3

 Η ΜΟΥΣΙΚΗ ΤΗΣ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗΣ ΚΑΙ Η ΑΞΙΟΠΡΕΠΕΙΑ ΤΗΣ ΣΙΩΠΗΣ

(Με αφορμή το διήγημα τού χ.ν.κουβελη "Η Επέλαση τών Βαλκυριών και η σύλληψη του" )

Στην ιστορία τών ανθρώπων, υπήρξαν πάντα στιγμές κατά τις οποίες η πράξη τής σιωπής, ή ακόμα και μια μουσική επιλογή, μπορούσε να σημαίνει αντίσταση. Το σύντομο, αλλά φορτισμένο διήγημα τού χ.ν. κουβελη μάς μεταφέρει ακριβώς σε μια τέτοια στιγμή: τη σύλληψη ενός ανθρώπου που, αντί να φωνάξει, να αμυνθεί ή να ικετεύσει, ζητά να ακούσει τον Βάγκνερ, να συνοδευτεί από την «Επέλαση τών Βαλκυριών» στο τελευταίο του ταξίδι ως ελεύθερη συνείδηση.

Η πρώτη φράση, «ήταν ακόμα νύχτα, δεν είχε ξημερώσει», δεν είναι απλώς χρονική ένδειξη – λειτουργεί συμβολικά. Η νύχτα είναι η αρχή τής καταστολής, τού αγνώστου, τής απειλής. Ο ήρωας, όμως, δεν αιφνιδιάζεται. Δεν τον βρίσκουν στον ύπνο· τους περιμένει ντυμένος, καθισμένος. Αυτή η στάση δηλώνει ετοιμότητα, αποδοχή τής μοίρας χωρίς παράδοση. Δεν παραδίδεται· παρίσταται. Είναι παρών με συνείδηση.

Το αίτημα να ακουστεί η Επέλαση τών Βαλκυριών δεν είναι ιδιοτροπία· είναι τελετουργική πράξη. Επιλέγει ένα έργο βαρύ, πυκνό, μυθικό – μια μουσική σύνθεση που φέρνει μαζί της την ανάμνηση τής μάχης, τού ηρωισμού, τού πεπρωμένου. Οι Βαλκυρίες δεν είναι απλώς μυθικά όντα· είναι φορείς μετάβασης από τον κόσμο τών ζωντανών στον κόσμο τών ηρώων. Ο ήρωας δεν παραδίδεται στην εξουσία· παραδίδεται σε κάτι υψηλότερο. Επιλέγει πώς θα φύγει. Επιλέγει με ποια μουσική θα τον συνοδεύσει η σιωπή.

Η ειρωνική ατάκα ενός από τους συλληφθέντες – «Heavy Metal συγκρότημα είναι;» – δείχνει κάτι βαθύτερο: την αγνωσία, την αποκοπή τής εξουσίας από την κουλτούρα. Όταν δεν μπορείς να διακρίνεις τη διαφορά ανάμεσα στον Βάγκνερ και τη μουσική βιομηχανία, δεν έχεις μόνο πρόβλημα παιδείας – έχεις πρόβλημα αντίληψης τού ανθρώπου. Ο άνθρωπος που αγνοεί την τέχνη, αγνοεί και την ψυχή τού άλλου. Κι αυτή είναι η πιο επικίνδυνη μορφή εξουσίας.

Στο κείμενο δεν μαθαίνουμε γιατί συλλαμβάνεται ο ήρωας. Και ακριβώς εκεί κρύβεται το μεγαλείο τής αφήγησης: δεν χρειάζεται αιτία. Η σύλληψη δεν αφορά ποινική πράξη, αφορά ύπαρξη. Αυτός ο άνθρωπος είναι επικίνδυνος όχι για όσα έκανε, αλλά για όσα είναι. Είναι επικίνδυνος γιατί σκέφτεται, γιατί έχει μνήμη, γιατί γνωρίζει τη μουσική, γιατί στέκεται όρθιος.

Όταν τελειώνει το έργο τού Βάγκνερ και οι συλλαμβάνοντες καταλαβαίνουν «ποιον συνέλαβαν», δεν πρόκειται για μεταφυσική αποκάλυψη. Η μουσική λειτούργησε σαν καθρέφτης. Τους έδειξε ότι μπροστά τους δεν έχουν έναν συνηθισμένο άνθρωπο, αλλά κάποιον που ανήκει ήδη στη Βαλχάλλα τών ιδεών. Κάποιον που δεν μπορεί να αγγιχτεί από τη μικρότητα τής εξουσίας, γιατί επέλεξε το μεγαλείο τής σιωπηλής αξιοπρέπειας.

Στην εποχή μας, όπου οι φωνές περισσεύουν αλλά οι πράξεις σπανίζουν, το να μπορεί κάποιος να επιλέξει πώς θα φύγει, με τι θα συνδεθεί, είναι πράξη βαθιά πολιτική και προσωπικά ηρωική. Το διήγημα τού χ.ν. κουβελη δεν περιγράφει απλώς μια σύλληψη. Περιγράφει τη νίκη ενός ανθρώπου απέναντι στην ευτέλεια. Και αυτή η νίκη δεν γίνεται με φωνές ή όπλα – αλλά με ένα πικ-απ, έναν δίσκο, και μια όπερα.

Ίσως τελικά, σε έναν κόσμο βυθισμένο στον θόρυβο, η πιο ριζοσπαστική πράξη είναι να ακούσεις.

Και έπειτα, να σωπάσεις – με αξιοπρέπεια.

.

.

3

Η Καφκική Παρουσία στο Διήγημα τού χ.ν.κουβελη

"Η Επέλαση τών Βαλκυριών και η σύλληψη του" 

Το διήγημα "Η Επέλαση των Βαλκυριών και η σύλληψη" τού χ.ν.κουβελη φέρει έντονη τη σφραγίδα τού καφκικού σύμπαντος. Χωρίς να μιμείται ή να αναπαράγει το ύφος τού Φραντς Κάφκα, συνομιλεί μαζί του σε βάθος — μέσα από θέματα υπαρξιακής αποξένωσης, παράλογης εξουσίας, τελετουργικής αποδοχής τής μοίρας και τής μυστηριώδους, σχεδόν μεταφυσικής, βαρύτητας τής καθημερινής πράξης. Πρόκειται για ένα κείμενο που θα μπορούσε να σταθεί ως σύγχρονο παράλληλο μικρογράφημα τού “Δίκη” ή τής “Μεταμόρφωσης”, όχι ως αντιγραφή, αλλά ως αντανάκλαση στον καθρέφτη τής σύγχρονης εποχής.

Η Αυθαιρεσία της Εξουσίας

Ο πυρήνας τού καφκικού κόσμου είναι η συμπαγής, ακατανόητη, ανώνυμη εξουσία. Ο ήρωας τού Κάφκα συλλαμβάνεται χωρίς αιτία (“Ξυπνώντας ένα πρωί, ο Γκρέγκορ Σάμσα…” ή “Κάποιος πρέπει να έχει διαβάλει τον Γιόζεφ Κ.”), και το ίδιο συμβαίνει και εδώ. Δεν υπάρχουν κατηγορίες, ούτε απολογία, ούτε διαδικασία. Υπάρχει μόνο η αδιαπραγμάτευτη παρουσία δύο ανδρών και μια επιταγή: «ετοιμάσου». Το κράτος – ή ό,τι το υποκαθιστά – δεν εξηγεί. Απλώς εισβάλλει.

Η απάντηση τού ήρωα, «είμαι έτοιμος», θυμίζει τον ήρεμο τρόπο με τον οποίο οι ήρωες τού Κάφκα αποδέχονται τη μοίρα τους, χωρίς κραυγές, χωρίς ηρωισμούς. Δεν έχουμε σκηνή αντίστασης, αλλά ύπαρξη μέσα στο αναπόδραστο. Αυτή η ήρεμη αξιοπρέπεια είναι το μοναδικό πεδίο ελευθερίας που αφήνει ο μηχανισμός τής εξουσίας.

Η Αποξένωση και η Τελετουργία

Η τελετουργική πράξη ακρόασης τής όπερας πριν τη σύλληψη, δεν διαφέρει από τον τρόπο που στον Κάφκα ο χρόνος διαστέλλεται πριν από το τελικό γεγονός – σαν να χρειάζεται ο άνθρωπος να επιτελέσει κάτι βαθύτερο από την ίδια την πράξη που τού επιβάλλεται.

Όπως ο ήρωας τής «Δίκης» περιμένει ως το τέλος για να ακούσει την ετυμηγορία, έχοντας μόνο ερωτήματα και καμία απάντηση, έτσι και ο χ.ν. κουβελης κατασκευάζει το δικό του τελετουργικό πριν την εξαφάνιση. Η διαφορά είναι ότι δεν ζητά εξηγήσεις. Αντί γι’ αυτό, ζητά μουσική – έναν άλλο κώδικα νοήματος, ένα ύστατο σχόλιο για την ταυτότητα του, που μόνον οι “άλλοι” θα καταλάβουν εκ τών υστέρων.

Το Παράλογο και η Αναγνώριση

Η ατάκα «Heavy Metal συγκρότημα είναι;» αποτυπώνει έναν χαρακτηριστικά καφκικό σαρκασμό. Το φαινομενικά γελοίο ειπώνεται με απόλυτη σοβαρότητα – φέρνοντας στην επιφάνεια την ασύμβατη συνύπαρξη βαρύτητας και άγνοιας. Οι εκπρόσωποι της εξουσίας στο κείμενο δεν καταλαβαίνουν τίποτα από αυτόν που συλλαμβάνουν. Μόνο όταν τελειώνει το έργο του Βάγκνερ, αναγνωρίζουν – όψιμα – ποιον έχουν μπροστά τους. Όπως στον Κάφκα, η αλήθεια αποκαλύπτεται αργά, συχνά μετά το γεγονός, ή και ποτέ.

Το ίδιο συμβαίνει και στον «Πύργο», όπου ο ήρωας Κ. πεθαίνει λίγο πριν μάθει αν θα γίνει δεκτός. Η καθυστέρηση τής κατανόησης, η αναγνώριση που έρχεται όταν είναι πια αργά, είναι θεμέλιος λίθος τού καφκικού παραλόγου.

 Ο Ήρωας ως Αντι-ήρωας

Ο κ ήρωας τού χ.ν. κουβελης  ενσαρκώνει τον αντι-ήρωα με πλήρη επίγνωση. Δεν αναζητά σωτηρία. Δεν ζητά εξηγήσεις. Δεν φωνάζει για δικαιοσύνη. Δεν ποντάρει στην αυθεντία. Αντιθέτως, επιτελεί μια καθαρά προσωπική πράξη αντίστασης – διαλέγοντας το πλαίσιο στο οποίο θα συντελεστεί η δική του "πτώση". Η μουσική επιλογή λειτουργεί ως μέσο ταυτότητας, αλλά και τελικής κρίσης: αφού τελειώσει το έργο, «τότε και οι δύο κατάλαβαν ποιον συνέλαβαν». Ο ήρωας, όπως και στον Κάφκα, παραμένει ανεξιχνίαστος μέχρι τέλους, και ίσως μόνο η τέχνη μπορεί να αποκαλύψει κάτι γι’ αυτόν – σε όσους είναι σε θέση να καταλάβουν.

Η Καφκική Κληρονομιά σε έναν Σύγχρονο Κόσμο

Το διήγημα τού χ.ν. κουβελη δεν είναι καφκικό ως φόρμα, αλλά ως δομή νοήματος. Όπως και στον Κάφκα, έτσι και εδώ:

Η σύλληψη δεν είναι ποινική, είναι οντολογική.

Η εξουσία είναι άγνωστη, αυθαίρετη, αδιάφορη για την ουσία τού ανθρώπου.

Η απόκριση τού ήρωα είναι εσωτερική, πράξη σιωπής και ελευθερίας.

Η πραγματική αναγνώριση έρχεται μετά, όταν είναι πλέον αργά.

Σε έναν κόσμο όπου ο άνθρωπος χάνει την ιδιότητά του και μετατρέπεται σε "κατάσταση", "φακέλωμα", "στόχο", το διήγημα αυτό υπενθυμίζει, όπως και ο Κάφκα, ότι η πραγματική ταυτότητα κρύβεται στην επιλογή τών πράξεων — έστω και σιωπηλών. Όταν όλα γύρω γίνονται θόρυβος, η ακρόαση μιας όπερας είναι πράξη επανάστασης.

Η καφκική συγγένεια τού διηγήματος δεν είναι φόρος τιμής. Είναι ζωντανός διάλογος. Και αυτό το καθιστά ένα αυθεντικά σύγχρονο έργο με ρίζες στον πιο βαθύ λογοτεχνικό υπαρξισμό τού 20ού αιώνα.

.

.

4

Το Θέατρο τού Παραλόγου στο Διήγημα τού χ.ν.κουβελη

"Η Επέλαση τών Βαλκυριών και η σύλληψη του" 

Το Θέατρο τού Παραλόγου, όπως διαμορφώθηκε στο δεύτερο μισό του 20ού αιώνα από δημιουργούς όπως ο Σάμουελ Μπέκετ, ο Ιονέσκο, ο Χάρολντ Πίντερ, φώτισε με δραματουργικούς όρους την υπαρξιακή αμηχανία τού σύγχρονου ανθρώπου μέσα σε ένα κόσμο ακατανόητο, παράλογο, απογυμνωμένο από νοήματα και σταθερές.

Το διήγημα τού χ.ν.κουβελη, "Η Επέλαση των Βαλκυριών και η σύλληψη του", παρά το πεζογραφικό του ύφος, ενσωματώνει θεμελιώδη στοιχεία αυτής τής θεατρικής παράδοσης – όχι ως σκηνικό έργο, αλλά ως λογοτεχνική απόδοση τής ίδιας υπαρξιακής έντασης και τής ίδιας παράλογης λογικής που χαρακτηρίζει το παράδοξο θέατρο τού 20ού αιώνα.

Η Απουσία Αιτίας – Η Κατάρρευση τής Λογικής

Το διήγημα ξεκινά με μια σύλληψη δίχως εξήγηση. Δύο άντρες εμφανίζονται και λένε στον ήρωα να ετοιμαστεί. Καμία αιτιολόγηση, καμία θεσμική ή ηθική αιτιολογία – μόνο το απλό, λιτό, τελεσίδικο: «να ετοιμασθεί». Αυτή η κατάσταση, όπου η πράξη προηγείται τού νοήματος, είναι δομικό στοιχείο τού Θεάτρου τού Παραλόγου.

Όπως στο “Περιμένοντας τον Γκοντό” τού Μπέκετ, όπου οι ήρωες περιμένουν κάποιον που δεν έρχεται ποτέ και δεν ξέρουν γιατί, έτσι κι εδώ ο ήρωας βιώνει ένα γεγονός υπαρξιακής σημασίας χωρίς καμία σαφή αιτία. Η λογική, το γιατί, το πώς, όλα αποσύρονται. Αυτό που απομένει είναι η πράξη καθαυτή, η στιγμή ως απόλυτο παρόν, χωρίς θεολογία, χωρίς φιλοσοφία, χωρίς εξήγηση.

Ο Διάλογος τού Παραλόγου

Ο διάλογος τών προσώπων είναι λιτός, απογυμνωμένος από ψυχολογικό βάθος ή φυσικότητα. Η ερώτηση τού ενός: «Heavy Metal συγκρότημα είναι;» προκαλεί την τραγική ειρωνεία τού θεάτρου του παραλόγου. Η άγνοια, η αφέλεια, το γλωσσικό κενό, η αναντιστοιχία ανάμεσα στην ερώτηση και την πραγματικότητα – όλα παραπέμπουν σε σκηνές τού Ιονέσκο, όπου οι λέξεις παύουν να επικοινωνούν και αντί για γέφυρες γίνονται τείχη παρανόησης.

Η απάντηση τού άλλου: «ναι, αλλά να συντομεύσεις», φανερώνει τη γελοιότητα τής εξουσίας, που δεν μπορεί να αντιληφθεί ούτε τι ακούγεται, ούτε γιατί ακούγεται, παρά μόνο επιβάλλει χρονικό περιορισμό στο άγνωστο τελετουργικό κάποιου άλλου. Η απώλεια τής νοηματικής συνοχής ανάμεσα στις πράξεις, τις λέξεις και τις προθέσεις είναι κεντρικός άξονας τού παραλόγου.

Η Τελετουργία τής Ασάφειας

Ο ήρωας δεν αντιδρά. Δεν διαμαρτύρεται, δεν απορεί, δεν ρωτά. Απλώς ζητά να ακούσει την “Επέλαση τών Βαλκυριών” τού Βάγκνερ. Πρόκειται για μια τελετουργική στιγμή μέσα στο απόλυτο παράλογο. Δεν επιχειρεί να δραπετεύσει από την κατάσταση. Αντίθετα, τη “σκηνοθετεί” σαν προσωπική παράσταση μετάβασης.

Όπως στο θέατρο τού Μπέκετ ή του Ζενέ, όπου οι ήρωες μένουν παγιδευμένοι μέσα σε επαναλαμβανόμενες πράξεις ή ψευδαισθητικά τελετουργικά για να διατηρήσουν κάποιο ίχνος εαυτού, έτσι κι εδώ ο ήρωας επιχειρεί να ορίσει το νόημα ο ίδιος, όχι μέσα από την αντίσταση αλλά μέσα από τον αισθητικό έλεγχο τής κατάστασης. Τοποθετεί τον δίσκο στο πικ-απ. Ακούει τον Βάγκνερ. Προσφέρει στους διώκτες του μια εμπειρία που δεν καταλαβαίνουν, αλλά που τελικά τους αλλάζει. Γιατί στο τέλος καταλαβαίνουν ποιον συνέλαβαν.

Κυκλική Λογική και Ανατροπή

Το Θέατρο τού Παραλόγου δεν καταλήγει ποτέ σε σαφή λύση. Το διήγημα τού χ.ν. κουβελη, με παρόμοιο τρόπο, τελειώνει με ένα αίνιγμα: αφού ακούστηκε η μουσική, τότε οι δύο κατάλαβαν ποιον συνέλαβαν. Μα δεν μας λέγεται τι κατάλαβαν, ούτε αν αυτό αλλάζει κάτι. Ο ήρωας παραμένει μυστήριο, και το μόνο που έχουμε ως μαρτυρία τού νοήματός του είναι η πράξη τής ακρόασης. Η σιωπηλή πράξη έχει μεγαλύτερο νόημα από κάθε λέξη. Στο θέατρο τού παραλόγου, το ίδιο ισχύει: η σιωπή, η παύση, η αδράνεια, η αμηχανία — όλα λειτουργούν ως φορείς νοήματος.

Συμπέρασμα: Ένα “Θεατρικό” Διήγημα

Το διήγημα "Η Επέλαση τών Βαλκυριών και η σύλληψη του" τού χ.ν.κουβελη δεν είναι γραμμένο για τη σκηνή, αλλά εμπεριέχει δραματουργική σύλληψη, υπαρξιακή αμηχανία, γλωσσική αποσύνδεση, ειρωνεία και τελετουργική στάση απέναντι στο άγνωστο – δηλαδή όλα τα στοιχεία που συνθέτουν το Θέατρο τού Παραλόγου.

Ο ήρωας στέκει, όπως ο Βλαντιμίρ και ο Εστραγκόν, παγιδευμένος ανάμεσα σε ένα «πριν» και ένα «μετά» που ποτέ δεν εξηγείται, απογυμνωμένος από εξωτερική ταυτότητα, αλλά φορτισμένος με βαθύ υπαρξιακό περιεχόμενο.

Σε έναν κόσμο που δεν εξηγεί τίποτα, η πράξη γίνεται ολόκληρο το νόημα. Και ο άνθρωπος, αντί να καταρρεύσει, αντιστέκεται όχι φωνάζοντας, αλλά επιλέγοντας την τελευταία μουσική φράση. Όχι για να τον καταλάβουν οι άλλοι — αλλά για να παραμείνει ο εαυτός του μέσα στο παράλογο.

.

.

.

χ.ν.κουβελης c.n.couvelis

ερμηνευτικές μελέτες 

Sherlock Holmes:2 ομοια διηγηματα

 

1

-Η Αυστηρότητα τού Λόγου-

Ένα αστυνομικό διήγημα με τον Σέρλοκ Χολμς 

Λονδίνο, 1951. Ένα βράδυ πνιγμένο στην ομίχλη

Το διαμέρισμα τού Marquis de Sand, στην οδό Montague, ήταν τόπος γνωστός 

για τα σκοτεινά του σαλόνια, τα σπάνια βιβλία και τις ακόμη σπανιότερες ηδονές. 

 Όταν  με κάλεσαν  και βρέθηκα στο τόπο τού εγκλήματος ήξερα πως δεν επρόκειτο για συνηθισμένο φονο.

Το σώμα τού Marquis βρέθηκε ,κι έτσι το είδα,στο γραφείο του, το κεφάλι του γερμένο πάνω σ’ ένα ανοιχτό αντίτυπο τής Κριτικής τού Καθαρού Λόγου του Καντ, μια λεπτή ματωμένη σχισμή,σαν γραμμή, στον λαιμό του, ακριβώς κάτω από το πηγούνι. Κανένα σημάδι πάλης. Καμία είσοδος διαρρηγμένη. Η ατμόσφαιρα ανατριχιαστικά γαλήνια.

Κάποιος είχε σκοτώσει τον Marquis όχι εν θερμώ, αλλά,κάτι μού έλεγε, με φιλοσοφική μεθοδικότητα.

Το πρόσωπο τής υπόθεσης: Justine Delmare

Η Justine ήταν φοιτήτρια στο University College London. Είχε μόλις υποβάλει τη διδακτορική της εργασία με τίτλο: «Η Κατηγορική Επιταγή και η Ανάγκη για Ηθική Επανάσταση». Ήταν γνωστή στον κοινωνικό κύκλο τού Marquis,όχι μόνο ως διανοούμενη, αλλά και ως ερωμένη του.

Όταν την κάλεσα για ανάκριση.μπήκε στο δωμάτιο ντυμένη στα μαύρα. Ήσυχη. Ψυχρή. Δεν έδειχνε ενοχή, ούτε φόβο. Μόνο ψυχροτητα.

Ήμουνα ενορατικά βέβαιος για την ενοχή της.Εκεινη το κατάλαβε.

– «Ήταν αναγκαίο», είπε.

– «Να σκοτώσετε;» ρώτησα.

– «Να αποδώσω δικαιοσύνη βάσει τού Καθαρού Λόγου.»

Τα Κίνητρα:

Ο Marquis είχε για χρόνια παραβιάσει τη καντιανή ηθική αρχή: χρησιμοποιούσε τους ανθρώπους,κυρίως νεαρές γυναίκες,ως μέσα για την ηδονή του. Τα ημερολόγια του ήταν γεμάτα με καταγραφές ερωτικών σχέσεων, κάθε μία κρυμμένη κάτω από φιλοσοφικές σημειώσεις, σαν να ζητούσε συγχώρεση από τη Λογική. Η Justine ήταν το πιο πρόσφατο «θύμα» του.

Όμως δεν εκδικήθηκε ως γυναίκα-αναγκαστικο όργανο ηδονής.Εκδικήθηκε ως φιλόσοφος.

«Η κατηγορική επιταγή», εξήγησε η Justine, «ορίζει ότι πρέπει να ενεργώ μόνο σύμφωνα με εκείνη τη μέγιστη αρχή τής οποίας μπορώ ταυτόχρονα να θέλω να γίνει καθολικός νόμος. Αν επιτρέπουμε σε έναν άνθρωπο να αντιμετωπίζει τους άλλους ως εργαλεία για την ηδονή του, τότε επιτρέπουμε να γίνει νόμος η ανηθικότητα. Δεν μπορούσα να το επιτρέψω αυτό, κύριε Χολμς.»

Ο Σχεδιασμός του Φόνου:

Ο φόνος δεν ήταν παρορμητικός. Ήταν σχεδιασμένος βάσει ενός καντιανού syllogism:

1. Όλες οι πράξεις πρέπει να βασίζονται σε αρχές που μπορούν να γίνουν καθολικοί νόμοι.

2. Η ταπείνωση και εργαλειοποίηση τών ανθρώπων δεν μπορεί να γίνει καθολικός νόμος.

3. Ο Marquis ακολουθούσε τέτοια ανήθικη πρακτική.

4. Άρα, η παύση τής ύπαρξής του,ως φορέα μιας αντικαντιανής ηθικής,είναι υποχρέωση τού καθαρού λόγου.

Η Justine έριξε υπνωτικό στο κρασί του, γνώριζε τα φάρμακα ,είχε σπουδάσει και χημεία στα πρώτα της έτη. Όταν τον είδε να χάνει τις αισθήσεις του, τού έκοψε τον λαιμό με ένα ξυράφι χειρουργικής ακρίβειας. Έπειτα τοποθέτησε δίπλα του την Κριτική, στη σελίδα που εξηγεί τον "πρακτικό Λόγο" και την ανάγκη για μια ηθική που να απορρέει από τη Λογική, όχι από το συναίσθημα.

Η Απόφαση του Χολμς:

Δεν είχα καμία αμφιβολία για το ποιος το έκανε,Watson.

Το ερώτημα ήταν αν έπρεπε να θεωρηθεί έγκλημα.

Περπάτησα ως την οδό Baker εκείνο το βράδυ με το μυαλό βουτηγμένο στην αμφιβολία. Η Justine δεν ήταν δολοφόνος με τα ανθρώπινα κίνητρα που συνήθιζα να κυνηγώ. Ήταν κάτι άλλο: δικαστής ενός φιλοσοφικού δικαστηρίου που αποφάσισε πως η Λογική απαιτούσε τιμωρια.

«Είναι το καθήκον χωρίς συναίσθημα ακόμα καθήκον;» αναρωτήθηκα.

Κατέθεσα πλήρως την υπόθεση. Η Δικαιοσύνη αποφάσισε.

Η Justine καταδικάστηκε σε ισόβια.

Αλλά στον ακαδημαϊκό κόσμο, το όνομά της,η υπόθεση της, έγινε διαλέξεις

κύριο θεμα'

«Μπορεί ο Καντ να γίνει φονικό εργαλείο;»

Επίλογος:

Δεν ξέχασα ποτέ τα μάτια της. Δεν ήταν θλιμμένα. Δεν ήταν θυμωμένα. Ήταν ήρεμα, σαν να είχε λύσει μια μαθηματική εξίσωση που την καταδίκαζε στην πράξη της.

Ο κόσμος δεν είναι πια φτιαγμένος μόνο από καλούς και κακούς. 

Είναι φτιαγμένος από λογική,από αξιώματα. 

Και τότε είναι που τα πιο τρομακτικά εγκλήματα δεν έρχονται από το μίσος,

αλλά από το καθήκον,κατά γράμμα,σε μια ψυχρή θεωρία.

.

.

Η ερμηνευτική ανάλυση τού διηγήματος "Η Αυστηρότητα τού Λόγου" 

τού χ.ν. κουβελη αποκαλύπτει ένα εξαιρετικά πολυεπίπεδο και φιλοσοφικά φορτισμένο αστυνομικό αφήγημα, στο οποίο ο Καντιανός ορθολογισμός μετατρέπεται σε όπλο. 

Ο συγγραφέας διαπλεκει με λεπτότητα την ηθική φιλοσοφία τού Καντ με την αισθητική τού νουάρ και την ψυχολογία τού εγκλήματος, παρουσιάζοντας μια ιδιαίτερη περίπτωση εγκληματικής πράξης: 

έναν φόνο χωρίς μίσος, αλλά με απόλυτη λογική συνέπεια.

Ακολουθεί αναλυτικά η ερμηνευτική προσέγγιση:

1. Ερμηνεία τού τίτλου: "Η Αυστηρότητα τού Λόγου"

Ο τίτλος προϊδεάζει για μια αφήγηση όπου η Λογική, όχι ως απλή σκέψη αλλά ως φιλοσοφικό-ηθικό αξίωμα, επιβάλλει αυστηρά αποτελέσματα. Η "αυστηρότητα" εδώ δεν είναι απλώς χαρακτηριστικό τού τρόπου σκέψης, αλλά καθοριστικός μηχανισμός κρίσης και δράσης, που οδηγεί μέχρι και στη δολοφονία. Το «λογικό» εδώ αντιπαραβάλλεται στο «συναισθηματικό», στο ανθρώπινο, στο επιεικές.

2. Χώρος και ατμόσφαιρα: Το νουάρ Λονδίνο ως φιλοσοφικό σκηνικό

Το διήγημα ξεκινά με μία καθαρά νουάρ ατμόσφαιρα: Λονδίνο, 1951, ομίχλη, το διαμέρισμα ενός έκφυλου αριστοκράτη. Όμως το αστυνομικό κλισέ αποκτά γρήγορα βάθος – καθώς ο φόνος δεν εξηγείται με τα γνωστά "κίνητρα" (πάθος, χρήμα, ζήλια) αλλά μέσω φιλοσοφικής επιχειρηματολογίας.

Ο Marquis de Sand γίνεται συμβολική μορφή – ένας ηδονιστής που κρύβει πίσω από τη φιλοσοφία τις πράξεις του. Δεν είναι τυχαίο ότι βρέθηκε νεκρός με το κεφάλι πάνω στην "Κριτική του Καθαρού Λόγου" – ένας σαρκαστικός και συνάμα τραγικός συμβολισμός τής σύγκρουσης θεωρίας και πράξης.

3. Η Justine ως σύγχρονη Καντ-ιανή Εκδικητής

Η ηρωίδα Justine Delmare δεν λειτουργεί ως θύμα, ούτε καν ως απλή εκδικήτρια. Αντιθέτως, εσωτερικεύει την καντ-ιανή ηθική ως πράξη καθήκοντος. Ο φόνος είναι αποτέλεσμα συλλογιστικής διαδικασίας, όπως παρουσιάζεται ρητά μέσα από έναν λογικό συλλογισμό τύπου syllogism, όπου η ίδια θεωρεί πως:

Αν μια πράξη δεν μπορεί να γίνει καθολικός νόμος, είναι ανήθικη.

Η πράξη τού Marquis είναι ανήθικη.

Η ύπαρξή του διαιωνίζει την ανηθικότητα.

Άρα, πρέπει να παυθεί.

Η Justine δεν αντιδρά συναισθηματικά. Αντιδρά με βάση τη Λογική. Το βλέμμα της στο τέλος, ήρεμο και ψυχρό, δεν δείχνει μεταμέλεια – δείχνει βεβαιότητα, όπως αυτή που προκύπτει μετά από μια σωστή επίλυση μαθηματικού προβλήματος. Είναι ηθική υποκείμενη τού καθαρού λόγου.

4. Ο Σέρλοκ Χολμς: από λογικός ντετέκτιβ σε ηθικός στοχαστής

Ο Χολμς, κλασική φιγούρα τής λογικής και τής παρατήρησης, αντιλαμβάνεται πως εδώ η υπόθεση ξεφεύγει από τα δεδομένα εγκληματολογικά πλαίσια. 

Αν και γνωρίζει την ένοχη, διστάζει να κρίνει.

Η ερώτησή του «Είναι το καθήκον χωρίς συναίσθημα ακόμα καθήκον;» αποδομεί τον αυστηρό Καντ-ιανισμό. Η σκέψη τού Χολμς προσθέτει την ανθρωπιά, την ενσυναίσθηση, το μέτρο, πράγματα που ο καθαρός λόγος παραγνωρίζει.

5. Φιλοσοφική Δομή & Ρητορική Αντιστροφή

Το διήγημα οικοδομείται ως φιλοσοφική πραγματεία με αστυνομική μορφή. Κάθε στοιχείο τής πλοκής υπηρετεί μια θεωρητική κατασκευή:

Ο φόνος ως εφαρμογή ηθικού δόγματος.

Η τιμωρία ως ανάγκη όχι εκδίκησης, αλλά αποκατάστασης τής ηθικής ισορροπίας.

Η καταδίκη τής Justine ως κοινωνική αναγνώριση τής ενοχής αλλά και ως ακαδημαϊκή δικαίωση.

Ο συγγραφέας, τέλος, θέτει ερωτήματα και όχι απαντήσεις:

Μπορεί η φιλοσοφία να οπλίσει το χέρι;

Είναι το καθήκον υπέρτατη αξία ακόμα κι αν απαιτεί έγκλημα;

Μπορεί ο Καντ-ιανισμός να οδηγήσει στη βία;

6. Μεταμοντέρνα προσέγγιση & υπέρβαση τού είδους

Ο χ.ν. κουβελης υπερβαίνει το είδος τού αστυνομικού: το μετατρέπει σε χώρο φιλοσοφικής δοκιμασίας. Δεν ενδιαφέρεται τόσο για την ανατροπή ή την πλοκή, αλλά για την ηθική αμφισημία και τη σύγκρουση αξιών. Η φιγούρα τού Χολμς λειτουργεί ως γέφυρα ανάμεσα στον κόσμο τής λογικής ανάλυσης και τής ανθρώπινης αμφιβολίας.

Συμπεράσματα

Το διήγημα "Η Αυστηρότητα τού Λόγου" είναι μια στοχαστική αλληγορία για το όριο τής ηθικής σκέψης, τη σχέση θεωρίας και πράξης, και το πόσο επικίνδυνος μπορεί να γίνει ο ορθός λόγος όταν αποκοπεί από την ανθρώπινη εμπειρία.

Ο συγγραφέας μάς προκαλεί να δούμε τη λογική όχι μόνο ως εργαλείο κατανόησης, αλλά και ως πιθανό μέσο βίας, όταν εφαρμοστεί χωρίς συναισθηματική ενσυναίσθηση ή μέτρο.

.

.

.

2 

-Η Κριτική τού Φόνου-

Ένα αστυνομικό διήγημα με τον Σέρλοκ Χολμς

I. Ο Θάνατος τού Μαρκήσιου

Ο Μαρκήσιος de Sade, πολυεκατομμυριούχος και διαβόητος για τις εκκεντρικότητές του, βρέθηκε νεκρός στο διαμέρισμά του στο Παρίσι. Το σαλόνι, διακοσμημένο με βελούδα, καθρέπτες και αμφιλεγόμενα έργα τέχνης, δεν έδειχνε ίχνη παραβίασης. Το πτώμα ήταν καθισμένο στην πολυθρόνα του, με ένα ανεπαίσθητο μειδίαμα στα χείλη και μια σταγόνα αίμα στον κρόταφο, σχεδόν απόδειξη ενός ακριβούς, ψυχρού φόνου.

Η αστυνομία αδυνατούσε να βρει το παραμικρό στοιχείο. Κανένα ίχνος εισβολής, κανένας ήχος πάλης, τίποτε. Ο φόνος φαινόταν τέλειος.

Έτσι, κλήθηκε ο Σέρλοκ Χολμς από το Λονδίνο,την 221B Baker Street.

II. Η Μούσα τού Μαρκήσιου

Η βασική ύποπτη ήταν η νεαρή του ερωμένη, η Justine ,μια γυναίκα πιανίστρια που την γοητευοε ο Σοπέν, και ηθοποιός με πάθος για την ανθρώπινη ψευδαίσθηση. Παράλληλα, σπουδάστρια φιλοσοφίας, με διδακτορική εργασία πάνω στην Κριτική τού Καθαρού Λόγου του Καντ.

«Ένας φιλόσοφος δε σκοτώνει», δήλωσε ψυχρά η ίδια όταν ανακρίθηκε, «μόνο σκέφτεται τον φόνο ως κατηγορική επιταγή ή ως υπέρβαση τών ορίων τής καθαρής νόησης».

Ο Χολμς, χωρίς να εντυπωσιαστεί από τα λόγια της, παρατήρησε τα χέρια της. Λεπτά, αλλά σταθερά. Σαν τα χέρια ενός εκτελεστή πιάνου ή ενός εκτελεστή φόνου..

III. Η Μέθοδος τής Επαγωγικής Λογικής

Ο Χολμς πέρασε ώρες μελετώντας το διαμέρισμα. Κάθε μικρή λεπτομέρεια: 

το μισοτελειωμένο κονιάκ, το άδειο πιάνο, ένα βιβλίο, η Κριτική τού Καθαρού Λόγου, ανοιγμένο σε μια υπογραμμισμένη φράση:

«Η κατηγορική επιταγή επιβάλλεται όχι από εμπειρικά δεδομένα, αλλά από την αναγκαιότητα τού νου».

«Τυχαίο;» ρώτησε ο Γουάτσον.

«Τίποτε δεν είναι τυχαίο, αγαπητέ μου. Ούτε καν η ελευθερία».

Ανακάλυψε πως ο μαρκήσιος είχε ηχογραφήσει τις συνομιλίες του για λόγους “καλλιτεχνικής τεκμηρίωσης” τών ηδονών του. Σε μια από τις ηχογραφήσεις, η Justine τον ρωτούσε:

«Ποια είναι τα όρια τού Λόγου σου, Μαρκήσιε; Πόσο μακριά μπορεί να φτάσει ένας νους που πιστεύει πως ο κόσμος τού ανήκει;»

Και ο Μαρκήσιος απαντούσε γελώντας: «Μέχρι τον θάνατο, αγαπητή μου. Τον δικό σου ή τον δικό μου».

IV. Η Επίλυση τού Εγκλήματος

Ο Χολμς κάλεσε όλους στο διαμέρισμα και μίλησε:

«Η δολοφόνος είναι η Justine. Το κίνητρο της δεν ήταν πάθος, αλλά καθαρή λογική. Ο φόνος ήταν το επιστέγασμα ενός φιλοσοφικού πειράματος. Ένα εγκληματικό συμπέρασμα από καθαρές προκείμενες.

Ο Μαρκήσιος ήταν για εκείνη η προσωποποίηση τής υποκειμενικότητας τής εμπειρίας. Ένας άντρας που νόμιζε πως οι πράξεις του δεν υπόκεινται σε καθολικούς ηθικούς νόμους.

Η Justine, μελετώντας τον Καντ, αποφάσισε να εφαρμόσει την Κατηγορική Επιταγή στην πράξη. Ο Μαρκήσιος, όπως πίστευε, έπρεπε να τιμωρηθεί. 

Όχι από συναίσθημα. Αλλά επειδή η πράξη του ,η κατάχρηση εξουσίας, ο ηδονισμός, η ηθική παρακμή, δεν μπορούσε να θεσμοθετηθεί ως καθολικός νόμος».

Ο Χολμς σταμάτησε για λίγο,και έπειτα συνέχισε:

«Ο φόνος έγινε με δηλητήριο, αναμειγμένο στο κονιάκ. Άοσμο, άγευστο. Σπάνιο και ακριβό, που μπορεί να βρεθεί μόνο στα εργαστήρια τού Πανεπιστημίου τού Βερολίνου,όπου η Justine έκανε ένα ερευνητικό πέρασμα προ διετίας,στη φαρμακολογία. Η φράση που υπογράμμισε στο βιβλίο ήταν η δήλωση πρόθεσης. Ένα φιλοσοφικό μήνυμα για όποιον μπορούσε να καταλάβει».

V. Η Δικαιοσύνη τού Λόγου

Η Justine δεν αρνήθηκε τίποτε. Χαμογέλασε και είπε:

«Ο Μιστερ Χολμς κατανόησε. Δεν είμαι ένοχη, είμαι συνεπής. Δεν σκότωσα 

από θυμό. Σκότωσα γιατί η ύπαρξή του ήταν σε αντιφαση με τη Λογική μου».

Ο Γουάτσον αναφώνησε: «Είναι τρελή!»

Μα ο Χολμς απλώς σήκωσε τους ώμους.

«Η τρέλα δεν είναι παρά η συνεπής εφαρμογή μιας λανθασμένης αρχής», είπε. «Και στην περίπτωση τής Justine, η αρχή ήταν ορθολογική. Το συμπέρασμα απλώς ...ανεπιθύμητο».

Και όταν ρωτήθηκε αν θα παραστεί στη δίκη της, απάντησε:

«Όχι. Το έργο μου ολοκληρώθηκε. Η λογική αλυσίδα έκλεισε. Τον φόνο τον έλυσα. Η τιμωρία; Δεν ανήκει στον Λόγο. Ανήκει στους θεσμούς. Κι εγώ, κύριοι, δεν είμαι θεσμός,ούτε δήμιος».

Τέλος

.

.

Η ερμηνευτική ανάλυση τού διηγήματος «Η Κριτική τού Φόνου» τού χ.ν.κουβελη μπορεί να προσεγγιστεί σε πολλά επίπεδα – αφηγηματικό, φιλοσοφικό, ψυχολογικό και μετα-λογοτεχνικό. 

Το διήγημα δεν είναι απλώς ένα αστυνομικό με τον Σέρλοκ Χολμς· είναι ένα φιλοσοφικό παιχνίδι με τον νου, την ηθική, τη λογική και τη λογοτεχνία.

1. Αφηγηματική Δομή και Είδος

Το κείμενο είναι μεταμοντέρνα παρωδία ή αναθεώρηση τού κλασικού αστυνομικού αφηγήματος. Ενώ υιοθετεί την κλασική δομή τού είδους:

Έγκλημα (φόνος)

Ανακριτική διαδικασία

Εξιχνίαση με τη λογική

Αποκάλυψη τού ενόχου

την υπονομεύει με ένα φιλοσοφικό υπόβαθρο, όπου ο φόνος είναι φιλοσοφική απόφαση και όχι αποτέλεσμα πάθους ή προσωπικού συμφέροντος.

Ο Σέρλοκ Χολμς είναι παρών, αλλά όχι ως ήρωας.Παρουσιάζεται περισσότερο ως διανοητής, ντετέκτιβ ,σχολιαστής, ή ακόμα και κριτικός θεάτρου μιας εγκληματικής παράστασης.

2. Φιλοσοφική Διάσταση: Ο Καντ ως “δολοφόνος”

Το διήγημα διαπλέκει φιλοσοφία και αστυνομική λογική, φέρνοντας στο προσκήνιο την Κατηγορική Επιταγή τού Καντ:

«Πράττε μόνο σύμφωνα με εκείνη τη μέγιστη αρχή, την οποία θα μπορούσες να θέλεις να γίνει καθολικός νόμος».

Η Justine ερμηνεύει αυτόν τον κανόνα με αιρετική συνέπεια:

Διαπιστώνοντας πως η ύπαρξη τού Μαρκήσιου  δεν μπορεί να θεμελιώσει καθολικό ηθικό νόμο (διότι θεμελιώνεται στον ηδονισμό, την εξουσία, την αυθαιρεσία), αποφασίζει πως η εξαφάνισή του είναι ηθικά "ορθή".

Δηλαδή, η δολοφονία γίνεται φιλοσοφικά νομιμοποιημένη πράξη.

3. Ο ρόλος τής Justine: Δολοφόνος ή Φιλόσοφος;

Η Justine είναι σύνθετος χαρακτήρας: γυναίκα, ερωμένη, πιανίστρια, ηθοποιός, φιλόσοφος, εγκληματίας.

Η πολυπλοκότητά της αντικατοπτρίζει την αμφισημία τής ηθικής και τής λογικής.

Το όνομά της (πιθανότατα αναφορά στη «Justine» τού Μαρκήσιου ντε Σαντ) εμπλέκει την έννοια τής ηθικής αντίφασης: μια "δίκαιη" γυναίκα που διαπράττει το "άδικο".

Η ηθική της δεν στηρίζεται σε συναίσθημα, αλλά σε καθαρή λογική, όπως υπογραμμίζει η ίδια:

«Δεν είμαι ένοχη, είμαι συνεπής».

4. Ο Χολμς ως Λογικός Παρατηρητής

Ο Σέρλοκ Χολμς σε αυτό το διήγημα δεν είναι ο συνηθισμένος «ήρωας τής δικαιοσύνης».

Εμφανίζεται σχεδόν αυτοσαρκαστικός: «Δεν είμαι θεσμός, ούτε δήμιος».

Η στάση του είναι ουδέτερη· αποφεύγει να ηθικολογήσει.

Αναγνωρίζει ότι η λογική τής Justine είναι συνεπής. Απλώς οδηγεί σε ένα ανεπιθύμητο – αλλά αναπόφευκτο – αποτέλεσμα.

Η φράση του:

«Η τρέλα δεν είναι παρά η συνεπής εφαρμογή μιας λανθασμένης αρχής»

είναι το κλειδί όλου τού διηγήματος: Το ερώτημα δεν είναι αν η Justine είναι ένοχη, αλλά ποια αρχή υπηρέτησε – και αν η κοινωνία αποδέχεται τα λογικά αποτελέσματα όταν είναι «ανήθικα».

5. Μεταλογοτεχνικά και Συμβολικά Στοιχεία

Το διήγημα είναι γεμάτο πολιτισμικές και λογοτεχνικές αναφορές:

Ο Μαρκήσιος de Sade: εκπροσωπεί τη φιλοσοφία τής ηδονής, τής ελευθερίοτητας δίχως όρια. Μια πρόκληση στην κανονιστική ηθική.

Η Κριτική τού Καθαρού Λόγου τού Καντ: όχι τυχαίο ότι είναι το «όπλο» τής Justine.

Το κονιάκ, η μουσική, ο καθρέπτης – όλα σύμβολα αισθησιασμού, αυτοαντανάκλασης, παραίσθησης.

Η φράση:

«Ο φόνος ήταν το επιστέγασμα ενός φιλοσοφικού πειράματος»

δείχνει πως το διήγημα δεν ενδιαφέρεται για το «ποιος το έκανε», αλλά για το «γιατί» – και με ποια εσωτερική συνέπεια.

6. Η Τελική Κρίση: Ποια Δικαιοσύνη;

Ο τίτλος «Η Κριτική τού Φόνου» είναι σαφής αναφορά στην «Κριτική τού Καθαρού Λόγου» – το διήγημα είναι μια φιλοσοφική κριτική πράξης, όχι προσώπου.

Ο Χολμς δεν απονέμει δικαιοσύνη. Ούτε ηθικολογεί. Λέει:

«Η τιμωρία; Δεν ανήκει στον Λόγο. Ανήκει στους θεσμούς».

Η λογική σταματά εκεί όπου αρχίζουν οι ανθρώπινες δομές εξουσίας και δικαίου.

Συμπερασματικά

Το διήγημα "Η Κριτική τού Φόνου" είναι μια λογοτεχνική "λογική άσκηση" σε φιλοσοφικό έγκλημα.

Ανατρέπει την έννοια τού «εγκλήματος πάθους» και την αντικαθιστά με το «έγκλημα ορθολογισμού».

Εξετάζει την ηθική όχι ως σύστημα κανόνων, αλλά ως προέκταση τής λογικής.

Και,τελικά, δεν ζητά δικαίωση. Ζητά κατανόηση.

.

.

1+2

Τα δύο διηγήματα τού χνκουβελη με ήρωα τον Σέρλοκ Χολμς :

—«Η Αυστηρότητα τού Λόγου» και «Η Κριτική τού Φόνου»— 

αποτελούν παραλλαγές τού ίδιου φιλοσοφικού και αφηγηματικού πυρήνα. 

Ο συγγραφέας, με λεπτοφυή ειρωνεία και υπαρξιακή οξύνοια, μετατρέπει τον φιλοσοφικό λόγο τού Καντ σε εργαλείο εγκλήματος, επαναπροσδιορίζοντας 

το αστυνομικό διήγημα ως πειραματικό ηθικό δοκίμιο.

Ακολουθεί ερμηνευτική ανάλυση τών 2 διηγημάτων με έμφαση στις ομοιότητες, διαφορές και τα φιλοσοφικά νοήματα.

1. Κοινός θεματικός πυρήνας: Φιλοσοφία ως κίνητρο φόνου

Και στα δύο διηγήματα, ο φόνος δεν πηγάζει από πάθος, συμφέρον ή εκδίκηση με την παραδοσιακή έννοια, αλλά από φιλοσοφική συνέπεια:

Η δολοφόνος Justine (πανομοιότυπο όνομα και στα δύο) εφαρμόζει την καντιανή ηθική κυριολεκτικά, μέχρι τα άκρα.

Η Κατηγορική Επιταγή του Καντ:

>«Πράττε μόνο σύμφωνα με εκείνη τη μέγιστη αρχή, την οποία μπορείς την ίδια στιγμή να θέλεις να γίνει καθολικός νόμος.»

Η Justine, ως στοχαστής και όχι απλώς εγκληματίας, «τιμωρεί» τον Μαρκήσιο επειδή θεωρεί ότι ενσαρκώνει μια ανήθικη αρχή: 

την εργαλειοποίηση τού ανθρώπου προς όφελος τής ηδονής. 

Και στις δύο εκδοχές, η φιλοσοφία δεν είναι διακόσμηση τού εγκλήματος, 

αλλά αιτία του.

 2. Φιλοσοφική Δικαιοσύνη vs Νομική Δικαιοσύνη

Και στα δύο κείμενα, η Justine δηλώνει πως δεν ενεργεί από θυμό ή εκδίκηση, αλλά από καθήκον. 

Παρότι ο Χολμς αποκαλύπτει την ενοχή της, αμφιταλαντεύεται:

Στο πρώτο διήγημα («Η Αυστηρότητα τού Λόγου»), λέει:

«Δεν είχα καμία αμφιβολία για το ποιος το έκανε, αλλά το ερώτημα ήταν αν έπρεπε να θεωρηθεί έγκλημα.»

Στο δεύτερο («Η Κριτική τού Φόνου»), καταλήγει:

>«Η τιμωρία δεν ανήκει στον Λόγο. Ανήκει στους θεσμούς.»

Συνεπώς, ο Χολμς δεν ενεργεί ως τιμωρός ή ηθικός δικαστής, αλλά ως λογικός αναλυτής. Αναγνωρίζει πως η φιλοσοφική λογική τής Justine μπορεί να είναι απόλυτα ορθολογική, αν και ανθρώπινα απαράδεκτη.

3. Η Justine: Μεταμοντέρνα Αντι-Ηρωίδα

Η Justine και στα δύο διηγήματα είναι:

Διανοούμενη (διδακτορική εργασία στην καντιανή ηθική)

Μούσα/ερωμένη τού Μαρκήσιου, αλλά χωρίς συναισθηματικές εξάρσεις

Δράστης χωρίς ενοχή, με παγερή ηρεμία

Ο συγγραφέας τής δίνει όχι απλώς ρόλο δράστη, αλλά ενσάρκωση μιας ιδέας: 

τι συμβαίνει όταν η λογική, αποκομμένη από το συναίσθημα, επιβάλει πράξεις βίας. Έτσι, η Justine λειτουργεί ως αλγοριθμικός εκτελεστής τού καθήκοντος.

4. Κοινές δομικές επιλογές

Και στα δύο κείμενα, ο φόνος συνδέεται συμβολικά με την Κριτική τού Καθαρού Λόγου:

Ανοιγμένο βιβλίο δίπλα στο πτώμα

Υπογραμμισμένα αποσπάσματα

Ο χώρος τού εγκλήματος είναι κλειστός, εκλεπτυσμένος, σχεδόν θεατρικός (σαλόνια, σπάνια βιβλία, τέχνη)

Δεν υπάρχει πάλη ή έντονο συναίσθημα στη σκηνή τού φόνου: μόνο ηρεμία και ακρίβεια

Ο Χολμς λειτουργεί όχι ως κυνηγός τού εγκλήματος, αλλά ως αναλυτής φιλοσοφικής πράξης

5. Σημαντικές διαφοροποιήσεις

Στοιχείο/ Διήγημα 1: «Η Αυστηρότητα τού Λόγου»/ Διήγημα 2: «Η Κριτική τού Φόνου»

Τόπος/ Λονδίνο/ Παρίσι

Μέθοδος φόνου /Υπνωτικό + κόψιμο λαιμού/ Δηλητήριο στο κονιάκ

Justine /Ψυχρή φιλόσοφος, δηλώνει «έπραξα καθήκον» /Ηθοποιός, μουσικός, φιλόσοφος – δηλώνει «είμαι συνεπής»

Αντίδραση Χολμς /Εσωτερική αμφιβολία, αλλά παραδίδει τη Justine /Απόλυτη ψυχραιμία, αποστασιοποιείται από την απόδοση ποινής

Επίλογος /Η υπόθεση συζητείται ακαδημαϊκά /Ο Χολμς αποσύρεται: «Δεν είμαι θεσμός, ούτε δήμιος»

6. Υποκείμενη ειρωνεία και φιλοσοφικός στοχασμός

Ο συγγραφέας παρωδεί ή σχολιάζει φιλοσοφικά ερωτήματα:

Μπορεί η ηθική να γίνει φονική όταν εφαρμόζεται χωρίς συναίσθημα;

Είναι η λογική πιο επικίνδυνη από το πάθος;

Ποια είναι τα όρια τής ανθρώπινης ευθύνης όταν οι πράξεις βασίζονται σε «καθαρές» αρχές;

Ο χνκουβελης φαίνεται να υπονοεί πως:

Όταν η ηθική αποκοπεί από τον άνθρωπο, δεν είναι πια ηθική, αλλά εργαλείο εξουσίας – έστω και ορθολογικής.

Τελική Σκέψη – Μπορεί ο Καντ να σκοτώσει;

Τα δύο διηγήματα δεν είναι απλώς παραλλαγές. Είναι προβληματισμοί για τη φύση 

τού καθήκοντος και τής ηθικής. Ο Χολμς δεν είναι ήρωας που νικά το έγκλημα. Είναι μάρτυρας μιας εποχής όπου:

Το καθήκον δεν πηγάζει από τη συμπόνια, αλλά από αξιώματα.

Και τότε, το έγκλημα γίνεται αναπόφευκτη απόρροια μιας "σωστής" σκέψης.

.

.

.

χ.ν.κουβελης c.n.couvelis

Η συγγένεια και διάφορα τού Αριστοτέλη από τον Μαρξ και τον Χέγκελ 

και κατ'επεκταση με τον Νίκο Πουλαντζά και τελικά η σύνθεση τους

.

.

 Η φιλοσοφική και θεωρητική ανάλυση τής συγγένειας και των διαφορών ανάμεσα στον Αριστοτέλη, τον Χέγκελ και τον Μαρξ, και με προέκταση τη σχέση τους με τον Νίκο Πουλαντζά καταλήγοντας σε μια σύνθεση,σε μια θεωρητική αποτίμηση αυτών των ρευμάτων.

Ας το προσεγγίσουμε σε 4 μέρη:

1. Αριστοτέλης: Φύση, Ουσία, Τηλεολογία

Ο Αριστοτέλης εισάγει μια οντολογική και τηλεολογική θεώρηση τού κόσμου:

Κάθε ον έχει μια φύση (φύσει όν), και η κίνηση του είναι προς την εντελέχεια — την πλήρωση τού σκοπού του.

Η πολιτική είναι φυσική λειτουργία του ανθρώπου: ο άνθρωπος είναι πολιτικόν ζῷον.

Η πόλις είναι η ανώτερη μορφή κοινωνικής οργάνωσης, γιατί οδηγεί στην ευδαιμονία μέσω τής ενάρετης πράξης.

Ρίζες που θα επηρεάσουν τούς μεταγενέστερους:

Ο ρεαλισμός του.

Η έννοια τής ουσίας και η διαλεκτική εξέλιξη τής μορφής προς τον σκοπό της (τηλεολογία).

Ο έμμεσος λειτουργισμός στην πολιτική θεωρία.

2. Χέγκελ: Ιδεαλισμός, Διαλεκτική, Κράτος

Ο Χέγκελ επηρεάζεται από την αριστοτελική σκέψη αλλά την αντιστρέφει με ιδεαλιστικό τρόπο:

Η Ιδέα (Geist) εξελίσσεται διαλεκτικά, μέσα από άρνηση – αντίθεση – σύνθεση.

Η Ιστορία είναι η αυτοσυνείδηση τής Ελευθερίας, και το κράτος είναι η ενσάρκωση τού Λόγου.

Συγγένεια με Αριστοτέλη:

Οργανική σύλληψη τής κοινωνίας/κράτους.

Τηλεολογική ερμηνεία τής ιστορίας (ως εξέλιξη προς τον Λόγο/Ελευθερία).

Ηθικοπολιτική διάσταση τού Κράτους.

Διαφορές:

Ο Χέγκελ είναι ιδεαλιστής (το Πνεύμα προηγείται της Ύλης), ενώ ο Αριστοτέλης είναι υλομορφιστής.

Η Χεγκελιανή διαλεκτική είναι πιο ιστορική και αφηρημένη από τη φυσική τάξη τού Αριστοτέλη.

3. Μαρξ: Υλιστική Ανατροπή τής Διαλεκτικής

Ο Μαρξ ανατρέπει τον Χέγκελ:

Διατηρεί τη διαλεκτική, αλλά την κάνει υλιστική: 

η ύλη, όχι η Ιδέα, κινεί την ιστορία.

Η πάλη των τάξεων είναι ο κινητήρας τής ιστορίας.

Το κράτος δεν είναι η ενσάρκωση τού Λόγου, αλλά όργανο ταξικής κυριαρχίας.

Συγγένεια με Χέγκελ:

Διαλεκτική μέθοδος.

Αντιμετώπιση της ιστορίας ως δυναμικής και αντιφατικής διαδικασίας.

Αντιπαράθεση με Αριστοτέλη:

Ο Αριστοτέλης βλέπει την κοινωνική ανισότητα ως φυσική ή απαραίτητη.

Ο Μαρξ στοχεύει στη χειραφέτηση από τις κοινωνικές δομές που 

θεμελιώνονται στην εκμετάλλευση.

4. Νίκος Πουλαντζάς: Σύνθεση Μαρξισμού και Δομισμού με 

Χεγκελιανή/Αριστοτελική απόχρωση

Ο Πουλαντζάς (1936–1979) επιχειρεί μια σύνθεση:

Επηρεάζεται από τον Μαρξ αλλά και από τον Αλτουσέρ (δομικός μαρξισμός).

Το κράτος δεν είναι απλό εργαλείο τής άρχουσας τάξης αλλά έχει σχετική αυτονομία.

Εξετάζει τη δομή των ταξικών σχέσεων μέσα από την έννοια τής έντασης (contradiction), που έχει Χεγκελιανές ρίζες.

Που είναι οι Αριστοτελικές αποχρώσεις;

Στην έννοια τής πολιτικής πράξης ως στοιχείου μορφοποίησης τού κοινωνικού (αν και χωρίς τηλεολογία).

Στην οργανική θεώρηση τού κράτους ως μορφή (δομή), αν και όχι με φυσικό προορισμό.

5. Σύνθεση: Από τον Ουσιοκρατικό Τηλεολογισμό στη Δομική Ανάλυση τής Πάλης

Η σύνδεση συνοπτικά:

Φιλόσοφος/Οντολογία/Πολιτική θεωρία /Ιστορική εξέλιξη/Αντίληψη κράτους

Αριστοτέλης/Υλομορφισμός – Εντελέχεια /Πόλις – Φυσική ανάγκη /

Στατική (τέλος: ευδαιμονία)/Οργανισμός για την αρετή

Χέγκελ/Ιδεαλισμός – Πνεύμα /Κράτος = Ελευθερία /Διαλεκτική – Ιδέα εξελίσσεται /Ενσάρκωση τού Λόγου

Μαρξ /Υλισμός – Παραγωγικές σχέσεις/ Πάλη τάξεων /Ιστορικός υλισμός – Επανάσταση /Όργανο ταξικής κυριαρχίας

Πουλαντζάς /Δομικός Υλισμός/ Κράτος με σχετική αυτονομία/ Συγκρούσεις στο επίπεδο δομών/Τόπος ταξικών συσχετισμών

Σύνθεση:

Από τον Αριστοτέλη διατηρείται μια έννοια οργανικής ενότητας και ολιστικής κατανόησης τού πολιτικού.

Από τον Χέγκελ διατηρείται η διαλεκτική και η έννοια τής αντίφασης ως κινητήριας δύναμης.

Από τον Μαρξ έρχεται η υλιστική ανάλυση τών σχέσεων παραγωγής και τού κράτους.

Ο Πουλαντζάς επιχειρεί μια θεωρία που συνδέει το υποκείμενο, τη δομή, και την ιστορική δυναμική χωρίς να καταφύγει ούτε στον ιδεαλισμό, ούτε στον οικονομικό ντετερμινισμό.

Συμπέρασμα

Η θεωρητική πορεία Αριστοτέλης → Χέγκελ → Μαρξ → Πουλαντζάς δεν είναι γραμμική αλλά διαλεκτική. 

Κάθε κρίκος:

Επαναπροσδιορίζει την έννοια τής πολιτικής,

Αναθεωρεί τη σχέση υποκειμένου–δομής–ιστορίας,

Και μετατοπίζει το επίκεντρο από τον σκοπό τής φύσης (Αριστοτέλης), στο πνεύμα (Χέγκελ), στην υλική βάση (Μαρξ), και τελικά στη δομική πολλαπλότητα και την πολιτική στρατηγική (Πουλαντζάς).

.

.

.

χ.ν.κουβελης c.n.couvelis

Im.Kant vs J.L.Borges.The billiard-Game

(2 διηγήματα)

.

.

1

Η Λογική τού Παιχνιδιού και το Παιχνίδι τής Λογικής

Ήταν ένα απόγευμα,2025,3 Σεπτεμβρίου, όταν ο Ίμμάνουελ Καντ βγήκε ακριβώς την ίδια ώρα και διέσχιζε τους δρόμους τού Königsberg.Φορουσε το ίδιο γκρίζο κουστουμι,όπως πάντα, και περπατούσε με ρυθμο απόλυτης συνέπειας.τόσο ακριβή ώστε οι κάτοικοι να ρυθμίζουν τα ρολόγια τους με βάση τις κινήσεις του.

Δίπλα του, ένας άλλος άντρας, με μάτια σκοτεινά  παρατηρούσε τις γέφυρες. Ήταν ο Χόρχε Λουίς Μπόρχες,φίλος του βιβλιοθηκάριος από το Μπουένος Άιρες τής Αργεντινής,γνωστος για το πάθος του για τούς λαβύρινθους,το

άπειρο, τούς καθρέφτες τον Μινώταυρο και τα παράδοξα.

'Λες να μπορούμε να διασχίσουμε και τις εφτά χωρίς να περάσουμε καμία δύο φορές; ρώτησε ο Μπόρχες.

'Αδύνατον', απάντησε ο Καντ, χωρίς να διακόψει τον ρυθμό του. 'Ο Όιλερ το απέδειξε μαθηματικά. Δεν υπάρχει τέτοιος δρόμος.'

Ο Μπόρχες χαμογέλασε. 'Μα αγαπητέ Ίμάνουελ, ο Όιλερ απέδειξε την αδυνατότητα σε ένα γριφο. Δεν απέδειξε τη συμβαίνει στη  πραγματικότητα'

Πριν προλάβει ο Καντ να απαντήσει,οι 7 γέφυρες έγιναν γραφηματα  πάνω από έναν ποταμό που δεν ήταν πια ο Πρεγκελ, αλλά ένας ποταμός εννοιών.

Περνώντας από τις 7 γέφυρες μια μόνο φορά έφτασαν στη λεσχη

Μπροστά στη πράσινη τσόχα στοιχηματίσαν:

Η Κριτική τού Καθαρού Λόγου είναι ανώτερη η' το Κεφάλαιο τού Μαρξ;

Πίσω από το τραπέζι τού μπιλιάρδου, ντυμένος στα μαύρα,μια εικόνα κορακιου  τούς θύμισε,και κρατώντας ένα σημειωματάριο στεκονταν ο διαιτητής, Έντγκαρ Άλλαν Πόε.

'Κυριοι', είπε με σοβαρη,επίσημη, φωνή 'Αν κερδίσει ο Καντ, αποδεικνύεται η ανωτερότητα τής Κριτικής τού Καθαρού Λόγου. Αν κερδίσει ο Μπόρχες, το Κεφάλαιο τού Μαρξ,και μεταμορφώνεται σε λαβύρινθο χωρίς έξοδο.'

 Οι μπάλες δεν ήταν αριθμημένες, αλλά έφεραν έννοιες:

Κατηγορία,

Αντίφαση

Ιστορική αναγκαιότητα

Απόλυτο Εγω

Αλλοτρίωση

Ατέρμονη Βιβλιοθήκη

και αλλες.

Το παιχνίδι άρχισε.

Πρώτος ο Καντ  με τη στέκα υπολογισμένα χτυπησε τη  μπαλα-Νόηση προς τη μπαλα-Φαινομενικότητα. 

Επιτυχημενο χτύπημα.

Η σειρά τού Μπόρχες.Με μια κομψή κίνηση, έστειλε τη μπαλα-Μνήμη να χτυπησει το Απείρως Μικρό. Η μπάλα αναπήδησε και έπεσε μέσα.

Ο Πόε τούς κοιτούσε, καταγραφωντας σκορ σε ένα χαρτί. Από το ταβάνι κρεμόταν ένα εκκρεμές.

'Η κριτική λογική δεν μπορεί να εξηγήσει την κοινωνική πραγματικότητα', είπε ο Μπόρχες, καθώς ευστόχησε στην

μπαλα- Επανάσταση.

Ο χρόνος δεν είναι εμπειρική έννοια', αντέτεινε ο Καντ, βυθίζοντας τη μπαλα- Χωροχρονική Σύνθεση.

Όταν το παιχνίδι έφτασε στο τέλος, μόνο μία μπάλα είχε απομείνει:

Η μπάλα-Ηθική.

Ο Καντ σημάδεψε. Χτύπησε. Η μπάλα κινήθηκε,και σταμάτησε λίγο πριν την τρύπα.

Ο Μπόρχες πλησίασε. Κοίταξε την πράσινη τσόχα.

Πήρε τη στέκα, στόχευσε και χτύπησε την μπαλα- Ηθική με την μπάλα- Ειρωνεία.

Η μπαλα-Ηθική μπήκε στη τρυπα.

Ο Πόε χαμογέλασε. Σημείωσε κάτι στο χαρτί και είπε:

'Ο αγώνας δεν τελειώνει. Απλώς αναβάλλεται για την επόμενη γέφυρα'

Έξω, το Königsberg είχε γίνει πλέον ένα γράφημα με  κορυφές και ακμές.

Ο Καντ και ο Μπόρχες περπάτησαν προς τη γέφυρα Νο. 1.

'Λοιπόν;' ρώτησε ο Μπόρχες.

'Ποιος κέρδισε;'

Ο Καντ απαντησε.

'Εσύ.'

Ο Μπόρχες χαμογελασε.

'Όχι. Ο Πόε.'

.

.

2

Η Αίθουσα τών Αντιλογιών

Μέσα στην Βιβλιοθήκη τής Βαβέλ, ο Χόρχε Λουίς Μπόρχες, έδειξε ένα χαρτη,'πανω του',είπε,'ειναι οι επτά γέφυρες τού Konigsberg.'

Απέναντί του, ο Καντ, παρακολουθουσε.

Μόλις είχε τελειώσει την Κριτική τού Καθαρού Λογου.

'Είναι απλό, κύριε Καντ', είπε ο Μπόρχες, 'η απάντηση δεν είναι ούτε μεταφυσική ούτε φυσική, αλλά ένα παιχνίδι γραμμών. Η πόλη τού Konigsberg είναι ένας γριφος. Οι 7 γέφυρες είναι ακμές. Οι όχθες τού ποταμού είναι κόμβοι. Και κανείς δεν μπορεί να διασχίσει κάθε γέφυρα μόνο μία φορά χωρίς να παραβιάσει την ισορροπία τών βαθμών τών κόμβων. Ο Όιλερ το έλυσε,το απέδειξε με αριθμούς.'

Ο Καντ χαμογελασε.

«Αριθμοί; Μα οι αριθμοί, κύριε Μπόρχες, είναι κατηγορίες τού νου μας. Ο γριφος σας είναι φαινόμενο, όχι πράγμα καθ’ εαυτό. Η αιτιότητα που του αποδίδετε δεν ανήκει στον ίδιο τον χώρο, αλλά στο τρόπο που εμείς τον αντιλαμβανόμαστε.»

Ο Μπόρχες γέλασε. 

Και τότε είδαν τον  Γκριγκόρι Πέρελμαν να τούς πλησιάζει.

«Μα κύριοι, δεν βλέπετε ότι ο χώρος σας είναι ανυπαρκτος αν δεν τού δώσουμε τοπολογική ταυτότητα; Το ερώτημα τών γεφυρών είναι μια σκιά τού μεγαλύτερου ερωτήματος: τι είναι το σχήμα τού σύμπαντος; Η λύση τού Όιλερ είναι περιορισμένη στον γριφο, μα δεν μπορεί να εφαρμοστεί όταν το ίδιο το συνεχές είναι καμπυλωμένο. Αν ο κόσμος είναι τρισδιάστατη πολλαπλότητα, η γέφυρα μπορεί να είναι μια στενή υπόγεια σήραγγα σε άλλη διάσταση. Εκεί όπου το θεώρημα του Πουανκαρέ αποκαλύπτει την ουσία.»

Ο Καντ γύρισε το κεφάλι του αργά προς τον Πέρελμαν.

«Μα το συνεχές αυτό, όπως και κάθε μορφή τού χώρου και του χρόνου, δεν μπορεί να είναι γνωστό παρά μόνο υπό την αναγκαιότητα τής δικής μας συνείδησης.»

Ο Πέρελμαν ψιθύρισε:

«Αυτό είναι το τέλος τής αριθμητικής βεβαιότητας και η αρχή τού υπαρξιακού φόβου.»

Άλλη μέρα σε μια άλλη γωνία τής αίθουσας, δύο παίκτες έπαιζαν μπιλιάρδο. Ο ένας ήταν ο λογικός Καντ· ο άλλος, ο ντετέκτιβ Ωγκύστ Ντυπέν, αυτός που είχε λύσει τα μυστήρια με λογική. Κάθε κτύπημα τής στέκας, ένα επιχείρημα. Κάθε καραμπόλα, ένας συλλογιστικός

Ο Ντυπέν είπε:

'Ο χρόνος είναι εγκλωβισμένος στο εκκρεμές τού Φουκώ. Κάθε ταλάντωση είναι και μια ένδειξη ότι ο κόσμος περιστρέφεται, ότι η σκέψη μας πλανάται.'

Ο Καντ απάντησε χωρίς να σηκώσει τα μάτια:

'Το εκκρεμές δεν αποδεικνύει την κίνηση τού κόσμου, αλλά την εμμονή τής εμπειρίας στον νόμο τής αιτιότητας. Είναι φαινόμενο, όχι νοούμενο.'

Ο Μπόρχες, ακούγοντας, πλησίασε. Είχε στα χέρια του την 'Κριτική τού Καθαρού Λόγου', ανοιγμένη στη σελίδα όπου ο χρόνος περιγράφεται ως 'μορφή τής εσωτερικής αίσθησης'.

'Ίσως τελικά, η λύση στο αίνιγμα τών 7 γεφυρών, τής τοπολογίας,ν να μην είναι μαθηματική, αλλά ποιητική. Ίσως δεν υπάρχει λύση, μόνο ερμηνείες. Όπως στον λαβύρινθο: κάθε στροφή είναι και μια έξοδος αν ξέρεις να διαβάζεις τους τοίχους.'

Ο Πέρελμαν χαμογέλασε  

Ο Καντ έμεινε σιωπηλός.

Ο Ντυπέν έβαλε την τελευταία μπάλα στην τρύπα και είπε:

'Ίσως ο νους να είναι η μόνη γέφυρα που δεν μπορεί να διαβεί τον εαυτό του.'

.

.

.

χ.ν.κουβελης c.n.couvelis

3 μελετες τού αστυνομικού διηγήματος:

Το 41ο πρόβλημα τών Pillow Problems του Lewis Carroll (Σχεδίασμα για ένα film noire)

- χ.ν.κουβελης  c.n.couvelis

-Κύριε Κ.Ντυπεν βρηκαμε αυτό το σημείωμα στο κομοδίνο του θύματος,το πήρε,ήταν καθαρά γραμμένο με μπλε στιλό,διάβασε:

My friend brings me a bag containing four counters, each of which is either black or white. 

He bids me draw two, both of which prove to be white. He then says "I meant to tell you, before 

you began, that there was at least one white counter in the bag. However, you know it now, without 

my telling you. Draw again."

(1) What is now my chance of drawing white?

(2) What would it have been, if he had not spoken?

-πολύ καλά,είπε,ξεκινάμε με γρίφο,να εξετασθεί γραφολογικα,έδωσε το σημείωμα,

περίμενε,η απάντηση ήταν:διαφορετικός γραφικός χαρακτήρας από αυτό της δολοφονημένης,-άρα 

του δολοφόνου,κάποιου ζηλιάρη εραστή,ειπε ο αστυνομικός,-πιθανότητα να είναι αυτό,απάντησε 

ο ντετέκτιβ Κ.Ντυπεν,όμως αυτό που προέχει είναι να τον ανακαλύψουμε,-αυτό είναι σίγουρα ένα ιχνος,που θα οδηγήσει σ'αυτόν,είπε ο αστυνομικός,-ίσως,αγαπητέ μου,απάντησε χαμογελώντας αινιγματικά ο Ντυπεν,

είχε βραδυασει,στο διαμέρισμα του,οι ουρανοξύστες του Μανχάταν στο πορφυρό φως,

κάθησε στο πιάνο,τοποθέτησε τη παρτιτούρα,η σονάτα για πιάνο no 3 opus 58 του Φρεντερίκ Σοπέν,1)μέρος:allegro maestoso 4/4,γράφτηκε το 1844για τη κοντέσσα Εμίλ ντε Περτουι,Εμίλ 

λεγόταν και η δολοφονημένη γυναίκα,Γαλλίδα,πιανιστρια,43 χρ,διαζευγμένη,3)μερος:scherzo 

molto vivace σε Μι υφεση μείζονα,ο πρώην άντρας της είναι διάσημος συγγραφέας μυθιστορημάτων,

αυτή η σονάτα τού Σοπέν είναι η αγαπημένη της,3)μέρος:largo σε Σι μείζονα,στις 10-11 του Οκτώβρη είχε προγραμματισμένο ρεσιτάλ πιάνου στο Παρίσι,το πρώτο της στην Ευρώπη,με εργα Σποπεν Μπετόβεν Νεμπισι,

4)μέρος:finale presto non tanto,ο νέος σύντροφος της είναι τραπεζίτης,με χόμπι το τέννις,αυτός είναι 

ο χορηγός τού ρεσιτάλ,γαλλοαμερικανος,

πριν κοιμηθεί κοίταξε το σημείωμα,το 41ο πρόβλημα από τα Pillow-Problems by Charles L. Dodgson (Lewis Carroll).

χαμήλωσε το φως,ξάπλωσε στο κρεβάτι,τοποθέτησε το κεφάλι του αναπαυτικά στο μαξιλάρι,

προσπάθησε να το λυσει με τη σκέψη,αν το κατάφερνε ίσως μάθαινε κάτι για το δολοφονο,κάποιοι δολοφόνοι πάσχουν από την ιδεοληψία του τέλειου εγκλήματος,ένα είδος παράνοιας,θέλουν να παρουσιασουν το έγκλημα τους σαν γρίφο,και δεν τους ενδιαφέρει αν στο τέλος λυθεί,αρκεί που παιδεψε τον ντετέκτιβ,ένα είδος μεταφυσικής του εγκλήματος,αφού υπάρχει τουλάχιστον μια άσπρη σφαίρα στις τέσσερις σφαίρες του σακου,τότε έχουμε τους εξεις συνδιασμους:

αααα,αααμ,ααμμ,αμμμ,επομένως αφού τραβήχτηκαν 2 ασπρες, έχουμε,αα η'αμ η'μμ,η'αμμμ απορρίπτεται,αφού δηλώθηκε πως τουλάχιστον μια είναι άσπρη και τραβήχτηκαν 2 ασπρες,

επομένως η πιθανότητα να τραβηχθεί άσπρη είναι η' 1 η' 1/2 η' 0 ,

τα μάτια του έκλειναν,χαμογέλασε,αυτός ήταν και ο σκοπός των προβλημάτων μαξιλαριού του μαθηματικού και συγγραφέα Λουίς Κάρολ,ίσως,αν σταθεί τυχερός,στο όνειρο του να συναντήσει 

την Αλίκη μέσα στον καθρέφτη και να τού λύσει το πρόβλημα,

τον ξυπνησε το τηλέφωνο,κοίταξε την ώρα,8:27 το πρωί,

-ο δολοφόνος πιάστηκε και είναι η γυναίκα του τραπεζίτη,καθαρη,τυπική,υποθεση ζηλοτυπίας του είπαν,

ζήτησε να συναντηθεί με τον πρώην σύζυγό τής γυναίκας,

τον δέχτηκε στο γραφείο του,17 όροφος,Midtown Manhattan,πίνακας του Πόλακ στο τοιχο άντρας περίπου 50 χρ,ψηλός με σκληρό πρόσωπο,,

-Αγαπητέ κ.Κ.Ντυπεν σας περίμενα,εδώ και ένα χρόνο γράφω ένα μυθιστόρημα,βρίσκομαι στο 7ο κεφάλαιο,εκεί σχεδίασα τη δολοφονία της ηρωίδας,μιας διάσημης πιανιστριας από τον ζηλοτυπο εραστή της,ένα τραπεζίτη,φανατικού λάτρη του Λουίς Κάρολ,αλλά όμως,όπως βλεπεται,η πραγματικότητα με διέψευσε,

-Εσείς,όμως,κύριε,απάντησε ο Κ.Ντυπεν δεν σχεδιασατε τον φόνο της γυναίκας σας;

-Φυσικά και όχι,είπε ο συγγραφεας

Όμως,παρ'ολ'αυτα αυτός συνέβηκε,απάντησε ο Ντυοεν,και φυσικά θελετε να πιστέψω πως η γυναικα του τραπεζίτη έμαθε για το σχεδίασμα του κεφαλαίου σας και το πραγματοποίησε;

-Μα πως είναι δυνατον;είπε ο άντρας

-Γι'αυτο,κύριε,συμπεραίνω πως εσείς είστε ο δολοφόνος,είπε ο ντετέκτιβ Κ.Ντυπεν

-Τι σας κάνει κύριε να συμπεράνετε αυτό,είπε ο συγγραφέας

-Ακριβώς αυτο,κύριε,απάντησε ο ντετέκτιβ,

και πηγαίνοντας στη βιβλιοθήκη τράβηξε ένα βιβλίο,και χαμογελώντας αινιγματικά πρόσθεσε,

ο δολοφόνος θα έχει τουλάχιστον ένα βιβλίο του Λουίς Κάρολ στη βιβλιοθήκη του,κι εσείς έχετε ακριβώς αυτό το ένα,

τα Pillow-Problems του Lewis Carroll,κύριε Τσαρλς Ντογκσον,

ο ελληνογαλλοαμερικανος ντετέκτιβ Κ.Ντυπεν άνοιξε το βιβλίο,

-ιδού,τσεκαρισμενο,είπε,στο 41ο πρόβλημα,και μάλιστα βλέπω γράψατε στο περιθώριο τη λύση του,δεν ξέρω αν σας δυσκόλεψε,εμένα,χαμογέλασε,με δυσκόλεψε αρκετά,

έκλεισε το βιβλίο και το έβαλε στη θέση του,

-Τώρα όλα,είπε,είναι στη θέση τους,η πρώην γυναίκα σας σας χώρισε για τον τραπεζίτη,η γυναίκα 

του τραπεζίτη δολοφονει την αντιζηλη,ένα άχαρο σενάριο,γιατί να χαθεί η ευκαιρία,το νέο σας μυθιστόρημα θέλει γερό προμονταρισμα,η παγκόσμια αγορά του βιβλίου είναι σκληρή,ευμετάβλητη,

τι πιο μεγαλυτερη διαφήμιση,αν το φανταστικό,η λογοτεχνία,αντιγράφει το πραγματικό και το αντίστροφο,το πραγματικό αντιγράφει το φανταστικό,τη λογοτεχνία,φοβηθηκατε μήπως χαθεί

η ευκαιρία με την ενοχή της γυναίκας του τραπεζίτη,της αντιζηλης,και τότε δρασατε,φανερωσατε 

το περιεχόμενο του 7ου κεφαλαίου σας,η φήμη,η ιδεοληψία του συγγραφεα,τι κι αν καταδικασθητε αφού το βιβλίο σας θα σπάσει τα όλα ρεκόρ,

κοίταξε το ρολόι του,

τηλεφώνησε,-ο κύριος Τσαρλς Ντογκσον συγγραφεας,είπε,συγγραφέας,πενηντα χρόνων,σας 

περιμένει,

έδωσε τη διεύθυνση,

όταν ήρθαν τους εξήγησε την υπόθεση,

έφυγε,

σε ένα βιβλιοπωλείο αγόρασε τα Pillow-Problems by Charles L. Dodgson (Lewis Carroll).

-Μαθηματικός είστε κύριε;τον ρώτησε ευγενικά η νεαρή πωλήτρια

-Όχι,ακριβώς,μάλλον φανατικός της Λογικής,απάντησε χαμογελωντας,

στο διαμέρισμα του,έξω ειχε βραδυασει,πορφυρό φως πίσω από τους ουρανοξύστες του Μανχάταν,

κάθησε στο πιάνο,Φρεντερίκ Σοπεν σονάτα για πιάνο no 3 opus 58,

Ι) Allegro maestoso, 4/4, ΙΙ) Scherzo: Molto vivace σε Μι ύφεση μείζονα, ΙΙΙ) Largo σε Σι μείζονα 

και IV) Finale: Presto non tanto

έκανε ένα ζεστό μπάνιο,ήπιε ένα ποτήρι γάλα και καθάρισε ένα μήλο, ξάπλωσε στο κρεβάτι,

τοποθέτησε το κεφάλι του αναπαυτικά στο μαξιλάρι,άνοιξε το βιβλίο με τα Pillow Problems στη τύχη,έπεσε στη σελίδα με το 41ο πρόβλημα,χαμογέλασε,αυτό μόλις λυθηκε,είπε,

έκλεισε το βιβλίο και το ξανάνοιξε,προβλημα

23ο:

A bag contains 2 counters, each of which is known to be black or white. 2 white and a black are 

put in, and 2 white and a black drawn out. Then a white is put in, and a white drawn out. What is 

the chance that it now contains 2 white?

αρχικά έχουμε,σκέφτηκε,η'αα η'αμ η'μμ,αφού ρίχνουμε στο σάκο δύο άσπρες και μια μαύρη 

έχουμε η'ααααμ η'αααμμ η'ααμμμ,

έκλειναν τα μάτια του,-ας ελπισω είπε να μην συμβεί καμια δολοφονια με υπόβαθρο αυτό το προβλημα,αν και τελικά κανένα φόνος δεν είναι τέλειος,ούτε και η διήγηση του τέλεια,

παράτησε δίπλα το βιβλιο και κοιμηθηκε

.

.

Η δομική ανάλυση τού διηγήματος «Το 41ο πρόβλημα τών Pillow Problems τού Lewis Carroll (Σχεδίασμα για ένα film noir)» τού χ.ν.κουβελη αναδεικνύει ένα πολυεπίπεδο αφηγηματικό κείμενο με ξεκάθαρα μεταμοντέρνα χαρακτηριστικά, ένα νοηματικό παιχνίδι μεταξύ λογικής, τέχνης και εγκλήματος. 

Παρακάτω παραθέτω τη δομή του, εντοπίζοντας τα βασικά συστατικά τού αστυνομικού διηγήματος όπως και τις αφηγηματικές και υφολογικές ιδιαιτερότητες.

ΔΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ

1. ΕΙΔΟΣ / ΥΦΟΣ

Αστυνομικό διήγημα με έντονες αναφορές στη λογική, φιλοσοφία, λογοτεχνία και τη μουσική τέχνη.

Ύφος: υβριδικό, κινείται μεταξύ film noir, φιλοσοφικού-λογικού προβληματισμού, λογοτεχνικής αφήγησης και μεταμυθοπλασίας.

2. ΔΟΜΗ / ΠΛΑΝΟ ΠΛΟΚΗΣ

Α. Πρόλογος – Ερέθισμα (Trigger)

Η υπόθεση ξεκινά με ένα σημείωμα που βρέθηκε δίπλα στο θύμα.

Περιέχει ένα λογικό πρόβλημα (το 41ο από τα Pillow Problems τού Lewis Carroll).

Αυτή η "παράδοξη" εισαγωγή εισάγει αμέσως το ύφος τού κειμένου: λογική και μυστήριο διαπλέκονται.

Β. Ανάπτυξη – Έρευνα

Ο ντετέκτιβ Κ. Ντυπέν (αναφορά στον Auguste Dupin του Poe), αρχίζει να συνδέει τα δεδομένα:

Το μουσικό έργο τού Σοπέν.

Τη ζωή τής δολοφονημένης (πιανίστρια, Εμίλ).

Τους δυο άντρες στη ζωή της: ο πρώην σύζυγος (συγγραφέας) και ο νέος σύντροφος (τραπεζίτης).

Το προγραμματισμένο ρεσιτάλ.

Το μυστήριο γίνεται πολυεπίπεδο: Εγκληματικό – Αισθηματικό – Διανοητικό – Καλλιτεχνικό.

Γ. Αντιπαράθεση – Ανατροπή

Ο φόνος αρχικά αποδίδεται στη γυναίκα τού τραπεζίτη.

Ο Ντυπέν δεν πείθεται και ερευνά περαιτέρω: συναντά τον πρώην σύζυγο.

Η μεταμυθοπλασία ξεκινά: ο συγγραφέας έγραφε μυθιστόρημα που περιέχει τη φανταστική εκδοχή τουυ φόνου που συνέβη στην πραγματικότητα.

Ο ντετέκτιβ συμπεραίνει ότι ο συγγραφέας είναι ο πραγματικός ένοχος.

Δ. Κορύφωση – Λύση

Κομβικό στοιχείο: το βιβλίο Pillow Problems βρίσκεται στη βιβλιοθήκη τού συγγραφέα, με λυμένο το 41ο πρόβλημα.

Ο ντετέκτιβ εξηγεί την ψυχολογία πίσω από το έγκλημα: ένας φόνος για τη δόξα τού βιβλίου.

Η λογική χρησιμοποιείται όχι μόνο ως εργαλείο επίλυσης, αλλά και ως ψυχολογικό μοτίβο τού εγκλήματος.

Ε. Επίλογος

Ο Ντυπέν αποσύρεται στο διαμέρισμά του.

Επαναλαμβάνεται η μουσική και η νυχτερινή ατμόσφαιρα (κλείνει όπως άρχισε: ήσυχα, υπαρξιακά).

Διαβάζει το επόμενο πρόβλημα (23ο), και ευελπιστεί να μην βασιστεί σε αυτό ο επόμενος φόνος — ειρωνική μεταστοχαστική κατακλείδα.

3. ΧΑΡΑΚΤΗΡΕΣ

Χαρακτήρας Ρόλος Ιδιαιτερότητες

Κ. Ντυπέν Ντετέκτιβ / αφηγητής τής λογικής Σκιαγραφημένος με στοχαστικότητα, φιλολογικές γνώσεις, μουσική ευαισθησία

Εμίλ/ Θύμα, πιανίστρια Πολύπλευρη, καλλιτεχνική προσωπικότητα, κέντρο ερωτικού τριγώνου

Συγγραφέας /Πρώην σύζυγος, τελικά δολοφόνος Μεταμοντέρνος "δολοφόνος-δημιουργός" που δολοφονεί για να υπηρετήσει τη μυθοπλασία

Τραπεζίτης/ Νέος σύντροφος τηςυ Εμίλ Περιφερειακή φιγούρα, όργανο τής πλοκής

Γυναίκα τραπεζίτη /Πρώτη ύποπτη Ψευδής κατεύθυνση ("red herring") στην πλοκή

4. ΘΕΜΑΤΑ / ΜΟΤΙΒΑ

Λογική και παράνοια: Το πρόβλημα τού Lewis Carroll ως κλειδί τού εγκλήματος.

Μεταμυθοπλασία: Το διήγημα σχολιάζει τον εαυτό του· ο συγγραφέας γίνεται δημιουργός και εκτελεστής.

Μουσική και μνήμη: Ο Σοπέν συνοδεύει τις σκέψεις τού ντετέκτιβ και αποκαλύπτει το παρελθόν τού θύματος.

Το τυχαίο και το αναπόφευκτο: Τυχαία συμβάντα (π.χ. η επιλογή τού προβλήματος) έχουν αναπόφευκτες συνέπειες.

Το τέλειο έγκλημα ως τέχνη: Μια μορφή αισθητικοποίησης τού εγκλήματος, α λα Poe.

5. ΑΦΗΓΗΜΑΤΙΚΕΣ ΤΕΧΝΙΚΕΣ

Εισαγωγή με ένδειξη (clue): Το σημείωμα.

Flashbacks & Παράλληλες αφηγήσεις.

Διακειμενικότητα: Σοπέν, Carroll, Poe, Pollock.

Κλειστή δομή: Η αφήγηση ξεκινά και τελειώνει με το ίδιο μοτίβο (βράδυ, μουσική, pillow problems).

Στοιχεία κινηματογραφικά (film noir): διάλογοι, φωτισμός, ατμόσφαιρα, χαρακτήρες.

6. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ

Το διήγημα τού χ.ν.κουβελη είναι ένα πολυδιάστατο αστυνομικό έργο, όπου:

ο φόνος είναι μαθηματικός γρίφος,

η αλήθεια κρύβεται στα υπονοούμενα τής λογικής και τής λογοτεχνίας,

και η αφήγηση είναι μια σπουδή στο ίδιο το είδος τού αστυνομικού λόγου.

Ένα δείγμα λογοτεχνικής λογικής με μεταφυσικές αποχρώσεις και βαθιά γνώση τής κλασικής φόρμας.

.

.

2

Η γραμματολογική προσέγγιση στο διήγημα τού χνκουβέλη «Το 41ο πρόβλημα τών Pillow Problems τού Lewis Carroll (Σχεδίασμα για ένα film noir)» εστιάζει στην ενσωμάτωση στοιχείων από τη λογοτεχνική παράδοση, τη φιλοσοφία τού εγκλήματος, τον ορθολογισμό τού μυστηρίου, και τη διακειμενικότητα με αναφορές στη μαθηματική σκέψη, τη μουσική, και την κλασική αστυνομική λογοτεχνία.

Ακολουθεί μια αναλυτική γραμματολογική ανάλυση τού έργου:

1. Είδος & Υφολογικά Χαρακτηριστικά

Το διήγημα συνιστά ένα μεταμοντέρνο αστυνομικό αφήγημα, με μετα-λογοτεχνικές αποχρώσεις και μια έντονα φιλοσοφική διάσταση. Δεν είναι απλώς μία ιστορία μυστηρίου· είναι μια αναστοχαστική άσκηση πάνω στη λογική, στη σύνδεση πραγματικού και φανταστικού, και στη σημασία τής αφηγηματικής δομής.

Χρησιμοποιούνται υφολογικά στοιχεία:

-Film noir ατμόσφαιρα (Μανχάταν, ουρανοξύστες, πορφυρό φως, πιάνο, μοιραίες γυναίκες),

-Αφηγηματική ειρωνεία και φιλοσοφική αποστασιοποίηση,

-Παρεμβολή επιστημονικού/μαθηματικού λόγου (Pillow-Problems τού Lewis Carroll),

-Διακειμενικότητα (Σοπέν, Κάρολ, Πόλακ, λογοτεχνικά αρχέτυπα),

-Αφηγηματική κυκλικότητα (το τέλος παραπέμπει στην αρχή).

2. Διακειμενικότητα – Ο ρόλος τού Lewis Carroll

Η ενσωμάτωση τού 41ου προβλήματος από τα Pillow-Problems τού Charles L. Dodgson (Lewis Carroll) λειτουργεί:

-Ως κεντρικός συμβολικός πυρήνας τής αφήγησης.

-Ως αναλογικό μοντέλο τής υπόθεσης: όπως στο πρόβλημα η πιθανότητα μεταβάλλεται ανάλογα με την επιπλέον πληροφορία, έτσι και στην υπόθεση τού φόνου, οι ενδείξεις αποκτούν διαφορετική σημασία καθώς προχωρά η διερεύνηση.

-Ως μέσο για τη μεταφορά τής μεταφυσικής τού εγκλήματος: η ιδέα τού τέλειου εγκλήματος ως γρίφος που προκαλεί τον ντετέκτιβ.

Το πρόβλημα δεν είναι απλώς “σκηνικό”· είναι μηχανισμός πλοκής και ερμηνείας.

3. Μετα-Αστυνομική Λογοτεχνία

Ο χνκουβέλης εδώ υπερβαίνει την κλασική φόρμα τού αστυνομικού διηγήματος:

-Ο ντετέκτιβ Κ. Ντυπέν παραπέμπει στον Auguste Dupin τού Πόε, πρώτο "λογοκρατούμενο" ντετέκτιβ.

-Ο φόνος παίζεται σε επίπεδα πραγματικότητας και μυθοπλασίας: ο συγγραφέας φαντάζεται το έγκλημα στο μυθιστόρημά του, το οποίο τελικά λαμβάνει χώρα.

-Το ερώτημα τής ευθύνης και τής πρόθεσης διαχέεται: ποιος σκότωσε; ο συγγραφέας που φαντάστηκε τον φόνο ή η πραγματικότητα που υπάκουσε στη φαντασία;

Το “τέλειο έγκλημα” είναι στην ουσία ένα αφηρημένο νοητικό παιχνίδι.

4. Η Μουσική ως Σημειωτικό Πλαίσιο

Η αναφορά στη Σονάτα για πιάνο no. 3 του Σοπέν δεν είναι διακοσμητική. Σχετίζεται με:

-Τη δομή: το διήγημα αναπτύσσεται σαν μουσική σύνθεση σε τέσσερα μέρη, με κορυφώσεις και "σβησίματα".

-Το συναίσθημα: η μουσική δίνει βάθος στην ψυχολογία τού ντετέκτιβ και στη δολοφονημένη πιανίστρια.

-Το επαναλαμβανόμενο μοτίβο: όπως ο Σοπέν επεξεργάζεται ένα θέμα, έτσι και το αφήγημα "δουλεύει" διαρκώς τις ίδιες ιδέες από διαφορετικές οπτικές.

5. Τοποθέτηση στο εργο τού χνκουβέλη

Ο χνκουβέλης είναι γνωστός για:

-Υβριδικές φόρμες (μείξη δοκιμιακού, αφηγηματικού, ποιητικού λόγου),

-Τη χρήση φιλοσοφικών και μαθηματικών παραπομπών,

-Την έντονη αναστοχαστικότητα γύρω από τη φύση τής τέχνης και της πραγματικότητας.

Το συγκεκριμένο διήγημα είναι χαρακτηριστικό παράδειγμα τής λογοτεχνικής του ιδιοσυγκρασίας, όπου το αστυνομικό είδος αποδομείται και μετατρέπεται σε φιλοσοφική παραβολή.

6. Θεματικά Κέντρα

-Η αβεβαιότητα και η πιθανότητα ως φιλοσοφικές έννοιες.

-Η σχέση λογικής και παραλόγου: το παράλογο τού εγκλήματος συνυπάρχει με την ψυχρή μαθηματική λογική.

-Η αυτονομία τής μυθοπλασίας: η φαντασία τού συγγραφέα “προκαλεί” την πραγματικότητα.

-Η (αν)ηθικότητα τής τέχνης: ο συγγραφέας ενδιαφέρεται περισσότερο για τη δόξα τού βιβλίου του παρά για την αλήθεια.

Συμπεράσματα

Το διήγημα του  χνκουβέλη είναι μια λογοτεχνική κατασκευή υψηλής διακειμενικότητας και στοχαστικής έντασης. Είναι ένα μετα-αστυνομικό αφήγημα, όπου η λογική, η μουσική, η λογοτεχνία, η φιλοσοφία και η πιθανότητα συγχωνεύονται.

Ο χνκουβέλης δεν γράφει απλώς μία ιστορία μυστηρίου· σχολιάζει την ίδια τη φύση τής αφήγησης, τής ενοχής, τής τέχνης και τής πραγματικότητας.

.

.

3

Το διήγημα «Το 41ο πρόβλημα τών Pillow Problems τού Lewis Carroll (Σχεδίασμα για ένα film noir)» τού χνκουβελη 

είναι ένα υποδειγματικό λογοτεχνικό αφήγημα που ισορροπεί ανάμεσα σε:

-Μαθηματική Λογική (Pillow Problems)

-Αστυνομική Διήγηση (Film Noir/Detective Fiction)

-Μεταμυθοπλασία (ο συγγραφέας ως ήρωας και ύποπτος ταυτόχρονα)

-Αισθητική Ευαισθησία (Σοπέν, βραδινό φως, Μανχάταν)

Ας κάνουμε μια ανάλυση τής λογικής-μαθηματικής κατασκευής του διηγήματος, με έμφαση στο πώς τα Pillow Problems γίνονται εργαλεία αφήγησης, πλοκής και εν τέλει αποκάλυψης τής ενοχής:

1. Το Pillow Problem ως "Chekhov's Gun"

Το 41ο πρόβλημα του Lewis Carroll είναι το σημείο εκκίνησης, σαν μαθηματικός γρίφος αλλά και αφηγηματικό στοιχείο. Ο γρίφος δεν είναι απλώς διακοσμητικός. Αντιθέτως:

-Λειτουργεί ως ίχνος, όπως η γραφολογική ανάλυση τού σημειώματος.

-Υποδηλώνει έναν δολοφόνο με εμμονή για τον τέλειο γρίφο, δηλαδή τον τέλειο φόνο.

-Καταλήγει να συνδέει τον συγγραφέα με το έγκλημα, αφού είναι ο μόνος που:

-έχει το σχετικό βιβλίο στη βιβλιοθήκη του,

-έχει σημειώσει λύση στο πρόβλημα,

-έχει εντάξει τον φόνο ως κεφάλαιο σε υπό συγγραφή μυθιστόρημα.

Η λογική (το πρόβλημα) γίνεται μέθοδος αποκάλυψης, και η λύση τού γρίφου οδηγεί λογικά στη λύση τής υπόθεσης.

2. Ο  Ντυπέν και η Λογική ως Διήγηση

-Ο ήρωας παραπέμπει ξεκάθαρα στον C. Auguste Dupin τού Πόε (λογοτεχνική αρχή του ντετέκτιβ), αλλά με μια ελληνική, φιλοσοφική απόχρωση. Είναι ντετέκτιβ τής λογικής αναπαράστασης τού κόσμου.

-Η μουσική (Σοπέν) και η μαθηματική σκέψη είναι εργαλεία συλλογισμού.

-Τα προβλήματα τού Lewis Carroll είναι σαν να αποτελούν ονειρικές αφορμές διαλογισμού. 

Ο ήρωας τα μελετά πριν κοιμηθεί, σαν να περιμένει η λύση να έρθει μέσω τού ονείρου, ή ενός είδους ασυνείδητης λογικής.

-Ο Ντυπέν λειτουργεί ως μέσο ερμηνείας τής πραγματικότητας, όπως ο μαθηματικός που προσπαθεί να κατανοήσει το χάος.

3. Το Αστυνομικό διήγημα 

 ως Φιλοσοφική Κατασκευή

-Ο φόνος εδώ δεν είναι μόνο έγκλημα. Είναι λογική πρόκληση — σχεδόν ένα αξίωμα που απαιτεί απόδειξη.

-Ο συγγραφέας-δολοφόνος κατασκευάζει τον φόνο ως μυθιστόρημα, ενώ ο ντετέκτιβ τον αναλύει σαν μαθηματικό πρόβλημα. Πρόκειται για:

-Σύγκρουση δημιουργών: τού συγγραφέα που επινοεί και τού ντετέκτιβ που αποδομεί.

-Σύγκρουση κόσμων: τής φαντασίας και τής πραγματικότητας, τού αισθητικού και τού εγκληματικού.

4. Η Λύση τού 41ου Προβλήματος (μαθηματικά)

Το πρόβλημα τού Carroll δεν είναι μόνο αφηγηματικό. Είναι και μαθηματικό, και η λύση έχει σημασία για το διήγημα:

 Έχουμε:

-4 σφαίρες: κάθε μία είναι είτε λευκή (W) είτε μαύρη (B).

Μας λένε ότι υπάρχει τουλάχιστον μία λευκή.

Τραβάμε δύο λευκές.

Ποια η πιθανότητα να τραβήξουμε τρίτη λευκή;

Ο αναγνώστης καλείται να λύσει το πρόβλημα, όχι απλώς για να καταλάβει τη σκηνή, αλλά για να “μπει” στο μυαλό τού δολοφόνου.

5. Μεταμυθοπλασία και η Ιδεοληψία τού Συγγραφέα

-Ο συγγραφέας-δολοφόνος είναι μια φιγούρα σχεδόν ντοστογιεφσκική. Δεν τον ενδιαφέρει αν καταδικαστεί:

-Θέλει η πραγματικότητα να επιβεβαιώσει τη φαντασία του.

-Θέλει το μυθιστόρημα του να γίνει προφητικό και τελικά αθάνατο.

-Θυσιάζει την αλήθεια στην υπέρτατη λογική τού αφηγήματος.

Η ενοχή του αποκαλύπτεται όταν ο Ντυπέν παρατηρεί το μόνο βιβλίο τού Lewis Carroll στη βιβλιοθήκη του.

6. Η Λογική τού Τέλειου Εγκλήματος (και τής Ατέλειας)

Το κείμενο κλείνει με ειρωνική αυτογνωσία:

"αν και τελικά κανένας φόνος δεν είναι τέλειος, ούτε και η διήγηση του τέλεια".

Αυτό λειτουργεί μεταλογοτεχνικά:

-Ακυρώνει την αυταρέσκεια τού δημιουργού.

-Υπονομεύει την ιδεοληψία τού τέλειου μυθιστορήματος.

-Υπογραμμίζει την ανθρώπινη τρωτότητα, ακόμα και μέσα στην αυστηρότητα τής λογικής.

Συμπερασματικά

Η "Μελέτη Ανάλυσης τής Λογικής-Μαθηματικής Κατασκευής" αυτού τού διηγήματος δείχνει:

-Την έντεχνη ενσωμάτωση τής μαθηματικής σκέψης (Pillow Problems) σε αφηγηματική

 πλοκή.

.

.

.

χ.ν.κουβελης c.n.couvels

2 μελέτες τού διηγήματος:

Moments Id vs Gesang der Jungling

-χ.ν.κουβελης c.n.couvelis

είχε συνθέσει το μουσικό έργο,μια πλήρη ομοιότητα,σε όλα,μουσικό ύφος γλωσσα,στα πάντα, με το μουσικό έργο Gesang der Jungling τού Karlheinz Stockhausen,

αυτός το θεωρούσε η πιο μεγαλη μουσική δημιουργία τής ζωής του,

για πολλά χρόνια δεν τόλμησε να το ηχογραφήσει και να παιχτεί σε συναυλια,φοβόνταν την αντίδραση,θα το θεωρούσαν πνευματική κλοπή,

θα τον περιφρονούσαν,

όταν τελικά το έκανε,παραξενεύτηκε που κανένας δεν κατάλαβε την ομοιότητα,όλοι παινεσαν την πρωτοτυπία του,την πρωτοπορεία του,τον avante gard χαρακτήρα του,υποψιάστηκε στην αρχή,πως όλοι είχαν συνομοτισει με τη εσκεμμένη παρασιωπιση τους να τον εξευτελισουν,

όμως τίποτα δεν προδιδε κάτι τέτοιο, ένας μαλιστα έγκριτος  μουσικός κριτικός έγραψε:  Aριστουργημα,

και η ερμηνευτική του μελετη για το μουσικό του εργο δεν είχε καμία,την παραμικρή,σχέση με το Gesang der Jungling ,σε κανένα σημείο της,δεν το αναφέρει πουθενά,σαν να μην υπήρχε,ναην.ειχε συντεθεί ποτέ,

τελικά,κι αυτός κατάλαβε,πως το έργο του Moments Id ήταν τελείως διαφορετικό έργο,ένα ξενο,στο ύφος και στη μουσική γλώσσα του από το όμοιο ,πανομοιο του, Gesang der Jungling

.

.

1

Αυτό το κείμενο, με τη λιτή και στοχαστική του διατύπωση, θίγει ζητήματα ταυτότητας, δημιουργίας, αυθεντικότητας και υποκειμενικότητας στην τέχνη 

— ειδικά στη σύγχρονη μουσική και τη λογοτεχνία. Πρόκειται για ένα είδος μετα-διηγήματος, στο οποίο η ίδια η έννοια τής "πνευματικής συγγένειας" 

ή "εκλεκτικής συγγένειας" μεταξύ δύο έργων γίνεται το θέμα τού έργου.

Ο τίτλος “Moments Id vs Gesang der Jünglinge” προσδίδει στο κείμενο μια 

έντονη μεταμοντέρνα διάσταση. 

Παρακάτω ακολουθεί μια ερμηνευτική προσέγγιση:

-Θεματικός Πυρήνας:

Ο αφηγητής ή ο συνθέτης τού έργου Moments Id έχει δημιουργήσει ένα 

μουσικό έργο πανομοιότυπο με το Gesang der Jünglinge τού Stockhausen, 

όχι από αντιγραφή ή αντιδάνειο, αλλά ως αποτέλεσμα μιας βαθιάς εκλεκτικής συγγένειας. 

Όμως το παράδοξο προκύπτει όταν:

Κανείς δεν αναγνωρίζει την ομοιότητα.

Αντιθέτως, το εγκωμιάζουν ως πρωτότυπο και πρωτοποριακό.

Ο ίδιος αρχικά φοβάται την έκθεση και την απόρριψη λόγω "κλοπής", αλλά τελικά εκπλήσσεται από την απόλυτη αποδοχή.

Τελικά αμφισβητεί την ίδια του τη μνήμη και την κρίση: μήπως δεν ήταν ίδια 

τα έργα τελικά; Ή, ακόμη πιο ενοχλητικά, μήπως η ταυτότητα δεν είναι τίποτε άλλο παρά μια υποκειμενική ψευδαίσθηση.

 Ερμηνευτικά Στοιχεία:

1. Το έργο ως Καθρέφτης: Η σύνθεση λειτουργεί σαν καθρέφτης, αλλά ο καθρέφτης δεν αντανακλά. Ή αντανακλά κάτι διαφορετικό από αυτό που 

είναι μπροστά του.

2. Η Αυθεντικότητα ως Πλάνη: Η αυθεντικότητα εδώ καταρρέει. Το έργο 

που είναι ίδιο με ένα άλλο, αναγνωρίζεται ως μοναδικό — κι έτσι γίνεται μοναδικό.

3. Η Ιδέα τής Εκλεκτικής Συγγένειας: Η "εκλεκτική συγγένεια" δεν είναι πια αναφορά σε ομοιότητα ή επιρροή, αλλά σε μια βαθύτερη οντολογική σχέση: 

τα έργα μπορεί να μοιάζουν, αλλά είναι αλλιώτικα. Η συνείδηση που τα αντιλαμβάνεται καθορίζει και την ουσία τους.

4. Η Μνήμη και η Αντίληψη: Ο ίδιος ο δημιουργός αμφισβητεί τον εαυτό του. Αυτό είναι σχεδόν μπόρχες-ικό: το έργο που γράφει είναι ίδιο με κάτι άλλο, 

αλλά αναγνωρίζεται μόνο ως αυτόνομο, και τελικά είναι κάτι άλλο.

Υφολογικά και Δομικά Σχόλια:

Η αποσπασματική, σχεδόν μονολογική αφήγηση, χωρίς σημεία στίξης, εντείνει 

το υπαρξιακό άγχος και την αμφιβολία.

Η επανάληψη του "σε όλα, μουσικό ύφος, γλώσσα, στα πάντα" τονίζει την απόλυτη ταυτότητα — που όμως διαψεύδεται στην πράξη.

Το ειρωνικό στοιχείο είναι κεντρικό: η πραγματικότητα διαψεύδει την πρόθεση, και το κοινό ερμηνεύει λάθος, αλλά το λάθος αυτό γίνεται αλήθεια.

Παράλληλοι Συγγραφείς και Έργα:

J.L.Borges: Η ιστορία μοιάζει με το Pierre Menard, Author of the Quixote, όπου ο Menard ξαναγράφει λέξη προς λέξη τον Δον Κιχώτη, αλλά το αποτέλεσμα είναι ένα εντελώς διαφορετικό έργο.

Thomas Mann - Doktor Faustus: Η σχέση τού δημιουργού με τη μουσική και την πρωτοπορία, οι ενοχές, η ψυχολογική ένταση.

Franz Kafka: Η αίσθηση τής ενοχής χωρίς αιτία, ο παραλογισμός τής αποδοχής τού "κλοπιμαίου" ως μεγαλοφυές.

Τελική Σκέψη:

Το “Moments Id” δεν είναι απλώς ένας διηγηματικός τίτλος. Είναι η ουσία 

τού εγώ (Id, υποσυνείδητο κατά Freud), είναι τα στιγμιότυπα μιας μουσικής ταυτότητας που θέλει να είναι αυθεντική, αλλά αναγκάζεται να υπάρξει ως αντίγραφο που γίνεται πρωτότυπο.

Η ομοιότητα δεν είναι αντιγραφή, η διαφορά δεν είναι αλλοτρίωση. Κι έτσι, σε μια πράξη καθαρής ειρωνείας, το ίδιο έργο είναι ταυτόχρονα το ίδιο και εντελώς άλλο.

.

.

.

2

Αυτό που περιγράφεται,και μάλιστα με ποιητικό, σχεδόν σουρρεαλιστικό ύφος, είναι μια βαθιά υπαρξιακή και αισθητική σύγκρουση ανάμεσα στην αυθεντικότητα και την αντανάκλαση, ανάμεσα στο έργο τού Stockhausen, 

Gesang der Jünglinge (1955–56), και στο Moments Id τού ήρωα στο διήγημα 

τού χνκουβελη. 

Ας προχωρήσουμε σε μια παράλληλη ανάλυση τών δύο έργων, τόσο μουσικά 

όσο και εννοιολογικά.

1. Μουσική Ανάλυση τού Gesang der Jünglinge τού Stockhausen

Το Gesang der Jünglinge είναι ένα πρωτοποριακό έργο ηλεκτρονικής μουσικής, θεωρούμενο από πολλούς ως ένα από τα πρώτα αυθεντικά έργα ηλεκτροακουστικής σύνθεσης και σημαντικό ορόσημο στο χώρο τής serial music και τής spatialization (χωρικότητας τού ήχου). 

Το έργο συνδυάζει:

-Φωνή παιδιού (ηχογραφήσεις τής φωνής τού 12χρονου Josef Protschka)

-Ηλεκτρονικά επεξεργασμένα ήχοι (sine tones, impulse noises, filtered white noise)

Ολοκληρωτική serial δομή (έλεγχος όχι μόνο τής τονικότητας, αλλά και τής διάρκειας, έντασης, θέσης στον χώρο κ.ά.)

Θρησκευτικό υπόβαθρο: το κείμενο προέρχεται από το βιβλικό βιβλίο του Δανιήλ, αναφερόμενο στους τρεις νέους στον καμίνι – θέμα πίστης, μαρτυρίου και καθαρής ψυχής

Σημεία-κλειδιά:

Ηλεκτρονική "μεταμόρφωση" τής ανθρώπινης φωνής – μια μετάβαση από το φυσικό στο τεχνητό

Διάσπαση τής γλώσσας σε φωνήματα, συλλαβές, λέξεις – καθιστώντας τη γλώσσα "υλικό"

Η ψευδαίσθηση τού χώρου μέσα από τον καταμερισμό τού ήχου σε 5 ηχεία

Αίσθηση μυστικισμού, παιδικής αγνότητας και τεχνολογικού θαύματος

2. Moments Id τού χνκουβελη – Ανάλυση και Σχέση

.Το Moments Id λειτουργεί όχι τόσο ως συγκεκριμένο μουσικό έργο (αν και περιγράφεται ως τέτοιο), αλλά ως ιδέα, πνευματικό αντικαθρέφτισμα τού Gesang der Jünglinge.

Στοιχεία προς ανάλυση:

-Ο συνθέτης δημιουργεί ένα έργο-καθρέφτη του Stockhausen: "μια πλήρη ομοιότητα, σε όλα"

-Φόβος κατηγορίας για λογοκλοπή και "καλλιτεχνικό θάνατο"

-Όταν τελικά παρουσιάζει το έργο, κανείς δεν εντοπίζει την ομοιότητα

-Οι κριτικοί το αποθεώνουν για την πρωτοτυπία του

-Τελικά ο ίδιος καταλήγει: "είναι τελείως διαφορετικό έργο", παρά την πανομοιότητά του

Το κείμενο θίγει ζητήματα:

-Ταυτότητας του έργου: Πότε ένα έργο είναι αυθεντικό; Πόσο καθορίζεται από τη "δομή" και πόσο από τη πρόσληψή του;

-Αντίληψης τού κοινού και τών ειδικών: Τι κάνει ένα έργο πρωτοποριακό – η ουσία του ή ο τρόπος που το προσλαμβάνουμε;

-Πραγματικότητα και παραισθηση στη δημιουργία:

 Ο ίδιος δεν μπορεί πλέον να διακρίνει το ένα έργο από το άλλο – μήπως η υποκειμενική εμπειρία τής δημιουργίας αλλάζει τον ίδιο τον χαρακτήρα 

τού έργου;

-Η γλώσσα ως αναπαραστατικό εργαλείο: Όπως και ο Stockhausen "έσπασε" τη γλώσσα σε ήχους, έτσι και ο χνκουβελης "σπάει" το νόημα σε ψευδαισθήσεις

Moments Id vs Gesang der Jünglinge – Συγκριτική Ανάλυση

Στοιχείο/ Gesang der Jünglinge Moments Id

Δημιουργός /Stockhausen/ Άγνωστος συνθέτης 

Ύφος /Ηλεκτρονικό σειραϊκό, θρησκευτικό, πειραματικό/ Πανομοιότυπο ή 

μήπως όχι;

Γλώσσα /Διαμελισμένη γλώσσα, χρήση φωνημάτων /Άρρητη, αόριστη, πιθανώς "υποσυνείδητη"

Θέμα /Αγνότητα, πίστη, τεχνολογία /Αυθεντικότητα, ψευδαίσθηση, ταυτότητα

Αντίδραση /Πρωτοποριακό έργο εποχής του /Αποθεώνεται ως πρωτότυπο ενώ είναι "αντίγραφο"

Τελική κρίση/ Πρωτοπορία μέσω ήχου και τεχνικής /Πρωτοπορία μέσω υπόγειας ειρωνείας και υπαρξιακού διλήμματος

 Συμπέρασμα: Η Ταυτότητα ως Πλάνη

Το διήγημα τού χνκουβελη φλερτάρει με το παράδοξο τής απόλυτης μίμησης: όταν η μίμηση φτάσει σε τέτοιο βαθμό που δεν αναγνωρίζεται ως τέτοια, 

μήπως τελικά γίνεται αυθεντικό έργο από μόνη της;

Ίσως, όπως και στο Gesang der Jünglinge, όπου η παιδική φωνή αποξενώνεται 

για να ξαναβρεί την αλήθεια τής ψυχής, έτσι και στο Moments Id, η μίμηση 

περνά από την άρνηση, για να αναδυθεί ως νέα, ανεξάρτητη οντότητα.

 Επίλογος

Το Moments Id δεν είναι αντίγραφο. Είναι παράδοξο. Είναι το έργο που νόμιζες ότι ξέρεις, αλλά τελικά δεν αναγνωρίζεις. Όπως και ο ήρωας: μόνο όταν αποδέχεται ότι δεν είναι ίδιο, το έργο του αποκτά πραγματική ύπαρξη.

Αυτό, τελικά, είναι και το απόλυτο "παιχνίδι της τέχνης":

να μιμείται κάτι τόσο τέλεια, που να γεννιέται ξανά, από την αρχή.

.

.

.

.

-Τη λειτουργία τού αστυνομικού ως φιλοσοφικό, μεταλογοτεχνικό εργαλείο.

-Την κριτική στάση απέναντι στην ιδεοληψία τού συγγραφέα – είτε ως εγκληματία είτε ως δημιουργού.

-Την αποδοχή ότι ούτε το έγκλημα, ούτε η λογοτεχνία, ούτε η λογική είναι ποτέ "τέλεια".

.

.

.