.
.
LITTERATURE-ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ
-GLOBAL HI-TECH PANOPTICON VOYEYRISM ALL TIME
-χ.ν.κουβελης c.n.couvelis-
GLOBAL HI-TECH PANOPTICON VOYEYRISM ALL TIME
-χ.ν.κουβελης c.n.couvelis
απογευμα,στο βιβλιοπωλείο Kauffman,ζήτησε το βιβλίο:
Surveiller et Punir.Naissance de la Prison
(Επίβλεψη και Τιμωρία.Η γεννηση της Φυλακής)
του Γάλλου φιλόσοφου Michel Foucault που εκδόθηκε το 1975,
υπήρχε,το αγόρασε,
σε ένα κεντρικό καφέ,το ξεφύλλισε,
διάβασε μεταφράζοντας από το γαλλικό κείμενο
C H A P I T R E III
Κεφάλαιο III -Panoptism
(Pan+opticon,ελληνικά Παν + οπτικόν)Τα Πανθ'ορα
(Συνεχής Επίβλεψη Πάντων)
να,σύμφωνα με έναν κανονισμό του τέλους του 17ου αιώνα,τα μετρα
που πρέπει να παρθούν όταν η πανούκλα εκδηλωθεί σε μια πολη:
Καταρχήν αυστηρός χωρικός τετραγωνισμός:εγκλεισμός,αυτονόητα,
της πολης και της περιοχης, απαγόρευση της εξόδου με ποινή θανάτου,
θανάτωση όλων των αδέσποτων σκυλιών.
τεμαχισμός της πόλης σε τετράγωνα διακριτά όπου ασκείται η εξουσία
ενός εποπτη.Καθε δρόμος είναι υπό την δικαιοδοσία ενός επιθεωρητού,
που την επιβλέπει,αν την παρατήσει,θα τιμωρηθεί με θάνατο.
Την ορισμένη μέρα,διαταζετε κάθε ένας να κλειστεί μέσα στο σπιτι του,
παραβαση της εξόδου τιμωρειτε με θανατο.Ο επιθεωρητής πηγαινει
ο ίδιος να κλείσει,από εξωτερικα,τη πόρτα κάθε σπιτιού.Παιρνει το
κλειδί που το παραδίνει στον εποπτη του τετραγώνου.αυτος το κρατα
μέχρι το τέλος της καραντίνας.
Κάθε οικογένεια θα έχει τις προμήθειες της,αλλά για το κρασί και το
ψωμί,θα κατασκευασθούν μεταξύ δρόμου και σπιτιου,μικρές ξύλινες ράμπες,
επιτρέποντας να μοιρασθεί σε καθε έναν το ανάλογο χωρίς
να υπάρξει επικοινωνία μεταξύ των προμηθευτών και των ενοίκων,
για το κρέας,τα ψάρια,τα λαχανικά,χρησιμοποιούνται τροχαλίες
και καλαθια.
Αν πρέπει για κάποιο λόγο να βγουν από τα σπίτια,αυτό θα γίνει με τη
σειρά,και αποφεύγοντας κάθε συνάντηση.
Δεν κυκλοφορούν παρά οι εποπτες,οι επιθεωρητες,οι περίπολοι στρατιωτών
και επίσης ανάμεσα στα μολυσμένα κτίρια,από ένα πτώμα στο άλλο,
τα 'κορακια' που αδιαφορούν για το θάνατο,αυτά είναι 'μικρη ομάδα
ανθρώπων που μεταφέρουν τους άρρωστους,θάβουν τους νεκρούς,
τους καθαρίζουν και εκτελουν αρκετές υπηρεσίες βρώμικες και
αηδιαστικες''
Και αν κάποιος κινηθεί,κινδυνεύει η ζωη του,με μόλυνση η' τιμωρία.
C H A P I T R E III
Le panoptisme
Voici, selon un règlement de la fin du XVIIe siècle, les mesures qu'il fallait
prendre quand la peste se déclarait dans une ville.
D'abord, un strict quadrillage spatial : fermeture, bien entendu, de la ville
et du « terroir », interdiction d'en sortir sous peine de la vie, mise à mort
de tous les animaux errants;
découpage de la ville en quartiers distincts où on établit le pouvoir d'un
intendant. Chaque rue est placée sous l'autorité d'un syndic; il la surveille;
s'il la quittait, il serait puni de mort.
Le jour désigné, on ordonne à chacun de se renfermer dans sa maison :
défense d'en sortir sous peine de la vie. Le syndic vient lui-même fermer,
de l'extérieur, la porte de chaque maison; il emporte la clef qu'il remet
à l'intendant de quartier; celui-ci la conserve jusqu'à la fin de la quarantaine.
Chaque famille aura fait ses provisions; mais pour le vin et le pain,
on aura aménagé entre la rue et l'intérieur des maisons, des petits canaux
de bois, permettant de déverser à chacun sa ration sans qu'il y ait
communication entre les fournisseurs et les habitants; pour la viande,
le poisson et les herbes, on utilise des poulies et des paniers. S'il faut
absolument sortir des maisons, on le fera à tour de rôle, et en évitant toute
rencontre.
Ne circulent que les intendants, les syndics, les soldats de la garde et aussi
entre les maisons infectées, d'un cadavre à l'autre, les « corbeaux » qu'il est
indifférent d'abandonner à la mort : ce sont « des gens de peu qui portent les
malades, enterrent les morts, nettoient et font beaucoup d'offices vile et abject ».
Espace découpé, immobile, figé. Chacun est arrimé à sa place.
Et s'il bouge, il y va de sa vie, contagion ou punition
de part en part.
είχε νυχτώσει,λίγοι άνθρωποι στο δρομο,
περιπλανήθηκε στις παρόδους,ερημιά,
γύρισε με το μέτρο σπίτι,
αργά,
κοιμήθηκε
σε εφιάλτη είδε πως είχε καταδικασθεί για κάποιο φόνο που δεν θυμάται,
στο κελί ήρθαν νύχτα και τον πήραν,τον γυμνωσαν και τον έσυραν
σε μια τεράστια πλατεία που τη φώτιζε η πανσέληνος,τον ξάπλωσαν
στα χαλίκια,με μια τσιμπίδα του άνοιγαν τη σάρκα στα στήθη,στα
χέρια,στα πόδια,έβλεπε τα πρόσωπα τους,έδειχναν να το απολαμβάνουν
αυτό που έκαναν,γυαλιζαν τα μάτια τους,έπειτα του ερριχναν κερί λιωμένο
στις πληγές,και γελούσαν δυνατά ,ο πόνος ήταν φοβερος αλλά δεν
του έβγαινε σε κραυγή,κάποια στιγμή κρύφτηκε το φεγγάρι σε σύννεφα
και χάθηκαν σαν φαντάσματα
πέρασαν αρκετά χρόνια,η κοινωνία άλλαξε σε όλα τα επίπεδα,πολιτική,
οικονομια,τεχνολογία,μια hi tech society,
έγκλειστος στο σπίτι,νύχτα στο μπαλκόνι,σβησμένα τα φώτα,κρυμμένος
στο πιο σκοτεινό σημείο,για να περάσει η ώρα,με τα κιάλια παρακολουθεί
τους γειτονους στα γύρω παράθυρα,ως φανατικός σινεφίλ,όπως ο James Stewart
στη ταινία του Alfred Hitchcock Rear Window του 1954,
είχε εντοπίσει μια γοητευτική γυναίκα στον δεύτερο όροφο της απεναντι
ακριβώς πολυκατοικιας,
το διαμέρισμα ειχε τρία μεγάλα παράθυρα,με τραβηγμένες τις κουρτίνες,
την έβλεπε ποτέ στο ένα και πότε στο άλλο,σαν καρέ κινηματογράφου,
εκείνη τη νυχτα είχε φορέσει ένα κοντό άσπρο φόρεμα και έκανε χορευτικές
κινήσεις,χορεύτρια σκέφτηκε,
τον διεκοψε το τηλέφωνο,σαν αλλη η Grace Kelly,η φιλενάδα του,
ένιωθε μοναξιά,κλεισμένη μέρες μέσα,και ήθελε να μιλήσει,
της είπε πως είχε πονοκέφαλο και είχε ξαπλώσει,
εκείνη έκλεισε το τηλέφωνο θυμωμένη,
η γυναίκα απέναντι εξαφανίσθηκε για αρκετά λεφτά,
περίμενε,
είδε ένα άντρα στο τρίτο παράθυρο ,έπειτα τη γυναίκα στο πρώτο,ο άντρας
πήγε στο δεύτερο,η γυναίκα ακίνητη στο πρώτο,ο άντρας στο πρώτο,
την έσπρωξε,η γυναίκα έπεσε,ο άντρας έσκυψε,τον έχασε,ύστερα τον είδε
να σηκώνεται,έσβησε το φως,
ξάπλωσε,τον ξύπνησε το τηλέφωνο,
ήταν η φίλη του,η φωνή της έτρεμε,ήταν τρομαγμένη,
κάποιος με παρακολουθείαπό απέναντι,φοβάμαι,
τι φοβάσαι; της είπε
μπορεί να με πυροβολήσει,
έλα ανοησίες,ησύχασε,κάποιος ηδονοβλεψίας,σβήσε το φως κλείσε τα
παραθυρα,
μετά από αυτό δεν είχε ύπνο,
βγήκε στο μπαλκόνι,τα φώτα σβηστά στο απέναντι διαμέρισμα,κρύωνε
είχε πέσει ψυχρά,
μπήκε μέσα,στη βιβλιοθήκη διάλεξε το βιβλίο Surveiller et Punir.Naissance
de la Prison του Γάλλου φιλόσοφου Michel Foucault,
είχε χρόνια να το ξανακοιταξει:
πήγε στο κεφάλαιο III,le Panoptism
διαβασε
Le Panopticon de Bentham est la figure architecturale de cette composition.
On en connaît le principe : à la périphérie un bâtiment en anneau; au centre,
une tour; celle -ci est percée de larges fenêtres qui ouvrent sur la face
intérieure de l'anneau ; le bâtiment périphérique est divisé en cellules, dont
chacune traverse toute l'épaisseur du bâtiment ; elles ont deux fenêtres,
l'une vers l'intérieur, correspondant aux fenêtres de la tour; l'autre, donnant
sur l'extérieur, permet à la lumière de traverser la cellule de part en part.
Il suffit alors de placer un surveillant dans la tour centrale, et dans chaque
cellule d'en- fermer un fou, un malade, un condamné, un ouvrier ou un écolier.
Par l'effet du contre-jour, on peut saisir de la tour, se découpant exactement
sur la lumière, les petites silhouettes captives dans les cellules de la périphérie.
Autant de cages, autant de petits théâtres, où chaque acteur est seul,
parfaitement individualisé et constamment visible.
....
Quoi d'étonnant si la prison ressemble aux usines, aux écoles, aux casernes,
aux hôpitaux, qui tous ressemblent aux prisons
Το Πανοπτικον(Panopticon) του Bentham είναι η αρχιτεκτονική μορφή
αυτής σύνθεσης.
Γνωστή η αρχή:στη περιφέρεια ένα κτίσμα σε δακτύλιο,στο κέντρο ένας
πύργος,που είναι τρυπημενος με μεγάλα παράθυρα τα οποία ανοίγουν
πάνω στην εσωτερική όψη του δακτυλίου.
Το περιφερειακό κτίσμα είναι χωρισμένο σε κελιά,όπου το καθένα πιάνει
όλο το πλάτος του κτίσματος,αυτά έχουν δύο παράθυρα,το ένα προς το
εσωτερικό,που αντιστοιχεί στα παράθυρα του πύργου,το άλλο,κοιτάζει
προς το εξωτερικό,επιτρέποντας το φως να διασχίσει το κελί από την
μια άκρη στην αλλη.
Επαρκεί τότε να τοποθετηθεί ένας επόπτης μέσα στον κεντρικό πύργο,
και μέσα σε κάθε κελί να εγκλειστεί ένας τρελός,ένας άρρωστος,
ένας καταδικασμένος,ένας εργάτης η' ένας μαθητής.
Με το εφέ του πίσω φωτισμού,κάποιος μπορεί να παρατηρεί από τον
πύργο,ξεχωρίζοντας επακριβώς στο φως,τις μικρές εγκλωβισμένες
σιλουέτες μέσα στα κελιά της περιφέρειας.
όσα τα κλουβιά,τόσα μικρά θέατρα,όπου ο κάθε ηθοποιός είναι μόνος,
απόλυτα ατομικοποιημενος και σταθερά θεωμενος.
......
ο έγκλειστος είναι θεωμενος,αλλα αυτός δεν βλέπει,είναι το αντικείμενο
πληροφορίας,ποτέ ένα υποκείμενο επικοινωνιας
.....
τι φοβερό αν η φυλακή μοιάζει σε εργοστάσια,σε σχολεία,σε στρατό,στα νοσοκομεία,
και ολα μοιάζουν σε φυλακες
Η Ιστορία ξανασυμβαινει ως φάρσα,έγραψε σε ένα χαρτί,όπως είπε ο Μαρξ
χτύπησε το τηλέφωνο,άγνωστος αριθμός,το άφησε,
επέμενε,
το σήκωσε,μια άγνωστη γυναικεία φωνή,ψιθυριστη,'σε είδα,σταματά
κινδυνευεις'
το τηλεφωνο εκλεισε,
τρόμαξε,ήταν θεωμενος και νόμιζε πως έβλεπε χωρίς να τον βλέπουν,
έπρεπε να συμμορφωθεί αλλιώς αυστηρή τιμωρία,
δεν έμενε παρά να εγκλειστεί στον κόσμο του,χωρίς επικοινωνία,όλες
οι κινήσεις επιβλέπονται από αόρατους επόπτες,
ένα Τεράστιο Hi-Tech Panopticon,
όπου σύμφωνα με τα λόγια του Άγγλου φιλοσόφου και νομικού Jeremy
Bentham o όποιος το 1791 σχεδίασε το Panopticon
Lawyers are the only persons in whom ignorance of the law is not punished.
και παρεφρασε:
Οι άνθρωποι της εξουσίας είναι τα μόνα πρόσωπα στα οποία η παραβίαση
των νόμων δεν τιμωρειται,
δεν κρατήθηκε και με πολύ προφύλαξη βγήκε στο μπαλκόνι,
σκοτάδι,
δεν βλέπω,αλλά με βλέπουν,
μπήκε μέσα,
ξάπλωσε,
αληθεια,σκέφθηκε,πως τον 18 αιώνα να τιμωρούνταν ένας ηδονοβλεψίας,
που βλέπει τη ζωή ενός άλλου,παίρνοντας ηδονή,ενώ ο άλλος δεν τον βλέπει;
άνοιξε το βιβλίο στο πρώτο κεφάλαιο,
διάβασε:
CHAPITRE PREMIER
Le corps des condamnés
Damiens avait été condamné, le 2 mars 1757, à « faire amende honorable
devant la principale porte de l'Église de Paris », où il devait être « mené
et conduit dans un tombereau, nu, en chemise, tenant une torche de cire
ardente du poids de deux livres »; puis, « dans le dit tombereau, à la place
de Grève, et sur un échafaud qui y sera dressé, tenaillé aux mamelles,
bras, cuisses et gras des jambes, sa main droite tenant en icelle le couteau
dont il a commis le dit parricide, brûlée de feu de soufre, et sur les endroits
où il sera tenaillé, jeté du plomb fondu, de l'huile bouillante, de la poix résine
brûlante, de la cire et soufre fondus ensemble et ensuite son corps tiré et
démembré à quatre chevaux et ses membres et corps consumés au feu,
réduits en cendres et ses cendres jetées au vent
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ
Τα σώματα των καταδικασμένων
Ο Damien είχε καταδικασθεί,στις 2 Μαρτίου 1757,να "κάνει δημοσιως
μετάνοια μπροστά στην κύρια είσοδο της Εκκλησιας του Παρισιου"
όπου πρόκειται να ειναι "οδηγημενος και συνοδευόμενος μέσα σε ένα
καρο,γυμνός,σε πουκαμισα,κρατώντας ένα κερί αναμμένο με βάρος
δύο λίβρες",
έπειτα, " μέσα στο εν λογω καρο,στη πλατεία de Breve,και πάνω σε ένα
ικριωμα που εκεί θα είναι στημένο,τσιμπιμενος στα βυζιά,,στα μπράτσα,
στα μπουτια,στο λίπος των γαμπων,το δεξί του χέρι κρατώντας ένα παλιό
μαχαίρι με το οποίο εκτέλεσε την εν λόγω πατροκτονια,καιγομενο με φωτιά
απο θειαφι,και πάνω στα σημεία που θα είναι τσιμπιμενος,χυμενο λιωμένο
μολύβι,βραστο λάδι, φλογισμένα ρετσινια,κερί και θειάφι λιωμένα μαζί
και ακολούθως το σώμα του τραβηγμένο και διαμελισμένο σε τέσσερα
άλογα και τα μέλη του και το σώμα καμένα στη φωτιά,γίνονται στάχτες,
και αυτές οι στάχτες πεταμενες στον αερα
Ίσως αυτή η τιμωρία των ηδονοβλεψιων,αν το όνομα του Damiens το
αντικαθιστούσε με το δικό του,το dit parricide με το voyeurisme,
να ήταν αυτή
κοιμήθηκε
έγκλειστος σε
GLOBAL HI-TECH PANOPTICON VOYEYRISM ALL TIME
.
.
.
What was Bentham's panopticon?A computer model
https://youtu.be/Myal-NSlIGA
.
.
φίλε Χρήστο,
ΑπάντησηΔιαγραφήη σκληρότητα των περιοριστικών μέτρων για την καταπολέμηση της πανούκλας και κάθε πανδημίας μπορεί να δικαιολογηθεί μόνο στο βαθμό που υπάρχει αντιστοίχηση πραγματικών δεδομένων υγειονομικού προβλήματος με τα λαμβανόμενα υγειονομικά μέτρα για την επίλυση του και όχι με την δήθεν ύπαρξη τεράστιου υγειονομικού προβλήματος να λαμβάνονται πολιτικού χαρακτήρα μέτρα που στερούν βασικές συνταγματικές ελευθερίες και βασικά ανθρώπινα δικαιώματα.Και μάλιστα με συγκεκριμένο χρονικό ορίζοντα και έλεγχο της αποτελεσματικοτητας. Σήμερα διαπιστώνεται η πλήρης αναντιστοιχία των παραπάνω δύο κριτηρίων.Η όλη προσέγγιση της λεγόμενης πανδημίας διότι τέτοια δεν υπάρχει, ιος υπάρχει αλλά όχι πανδημία,είναι μια κινεζοποίηση της καθημερινότητας.Το Κράτος καταναγκάζει τον πολίτη σε έλεγχο της προσωπικής, οικογενειακής, κοινωνικής,επαγγελματικής, και οικονομικής ζωής του.Αυτά για τα περί πανούκλας.
Για το πανοπτικουμ να σου αναφέρω για τον μεγάλο αδελφό και τα παρεμφερή, τον Τζώρτζ Όργουελ και το τρίπτυχο του ανάποδο κόσμου, όπου ο πόλεμος είναι ειρήνη, η ελευθερία είναι σκλαβιά, η άγνοια είναι δύναμη.Ή την ομαδική υστερία λόγω ρινοκερίτηδας στον ρινόκερο του Ιονέσκο ή την τηλεκοινότητα του Άλβιν Τόφλερ στο τρίτο κύμα.
Γιάννης Αμβούργο