.
.
LITTERATURE-ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ-ΟΙ ΑΝΑΜΝΗΣΕΙΣ ΜΟΥ ΑΠΟ ΤΗ ΠΑΠΑΔΑΤΟΥ ΞΗΡΟΜΕΡΟΥ ΤΟ ΧΩΡΙΟ ΤΗΣ ΜΑΝΑΣ ΜΟΥ-χ.ν.κουβελης
-Και Αναμνησεις της μανας απο την Κατοχη στην Παπαδατου-
ΚΕΙΜΕΝΑ-TEXTS-Χ.Ν.Κουβελης[C.N.Couvelis}
.
.
ο κυρ-Κωνσταντινος Κοκκαλης ,απο τη Παπαδατου Ξηρομερου, παππους μου-χ.ν.κουβελης c.n.couvelis
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ ΓΑΜΟΥ της Μαριας Κουβελη του Νικολαου το 1950-Παπαδατου Ξηρομερου
-η μανα μου-χ.ν.κουβελης c.n.couvelis
.
.
ΟΙ ΑΝΑΜΝΗΣΕΙΣ ΜΟΥ ΑΠΟ ΤΗ ΠΑΠΑΔΑΤΟΥ ΞΗΡΟΜΕΡΟΥ ΤΟ ΧΩΡΙΟ
ΤΗΣ ΜΑΝΑΣ ΜΟΥ-χ.ν.κουβελης
-Και Αναμνησεις της μανας απο την Κατοχη στην Παπαδατου
Παιδι μικρο με πηγαινε η μανα μου στη Παπαδατου στη βαβω μου τη Κωτσενα,την
Πανωργια και στ'αδερφια της,τον Ρικο[Κυριακο]και την Ολγα και την Κικη.
Τοτε το σπιτι τους,πριν το σεισμο ,ηταν ενα ψηλο αρχοντικο διπατο σπιτι,με ωραια
εξωπορτα,με μπρουτζινο χερι για να τη χτυπας,μεσα ειχε ξυλινη σκαλα καλλιτεχνικη
με παραπετα,το σαλονι με τη μεγαλη πορτα -χωρισμα απο το υπνοδωματιο του θειου,
και μπαλκονι ανατολικα,που απο'κει εβλεπες περα το καμπο τ'Αγρινιου,τον Πεταλα,
τη λιμνη Ριβιο Αμβρακια,την Αμφιλοχια τον Καρβασαρα.Δυτικα ειχε και χαγιατια,
φουρνο,αποθηκη.
Απο'κει αρχιζε η γειτονια των Κοκκαλεων,παρεμβαλλονταν κανα δυο σπιτια Μπουρ-
ναζεων,πιο μπροστα και πλαι δυτικα ηταν η μαντρα των Μουντζουρεων και πιο πανω
οι Σιμαιοι,στα ανατολικα κατω ηταν οι Μουτζουγιαννεο.
Τα Κοκκαλεικα ηταν του Τασου,οι Ντελεοι[του Παντελη],οι Κρατεοι[του Ιπποκρατη],
οι Βαγγελεοι,οι Θοδωρεοι.
Το Μπουρναζεηκο ηταν μεγαλο σπιτι μακρυ διπατο με μεγαλη σκαλα,με μαντρα γυρω
γυρω.Εκει εμεναν οι οικογενειες του Πιπη[Σπυρου]και της Ασπασιας ,τα παιδια ηταν
ο Προκοπης,η Γιουλα[Σπυριδουλα],η Βικτωρια και η οικογενεια του αδερφου του του
Γιωργου και της Κουλας με τα παιδια τους τον Γιαννη,τον Λακια και την Βιργινια.
Ηταν αγαπημενα ολα τα σπιτια,οταν φουρνιζε η μια νοικοκυρα εδινε στην αλλη νταβα
καρβελι,οταν μαγειρευε εστελνε στην αλλη πιατο ζεστο,μοιραζε τη πιτα,η Κωτσινα[Κοκ-
καλη] με τη Γιαννενα[Μπουρναζου]και με τις αλλες,την Ντελεσσα ,την Κρατενα,μ'ολες.
Οι αντρες ειχαν στενο αδερφικο συνδεσμο και συννενοουνταν μεταξυ κι λληλοβοηθιο-
ντουσαν.
Τα παιδια σαν αδερφια μεταξυ τους.''Τη Κασσιανη τη Φωνη τις Μπουρναζεισες τις ειχα
σαν αδερφες''μου'λεγε η μανα μου,''και τις Κοκκαλεισες τη Γιαννουλα τη Ρεγα τη Τσαντα
τη Λενιω τη Σταθουλα,βγηκαμε μαζι,παιζαμε''.
Μεσα στη μαντρα στα Μπουρναζεικα ηταν παρκαρισμενη η πατοζα,η παλια αλωνιστι-
κη μηχανη,στον ισκιο μιας μεγαλης καρυδιας,εκει ανεβαινα κι επαιζα,τα φουγαρα,τα
λουρια,οι τροχαλιες,τα κοσκινα,η μυρωδια απ'τα σταρια,τ'αχυρο,τ'αγανι,με τραβαγαν
με γοητευαν.
Εξω στο δρομο κατω απ'το μπαλκονι του σπιτιου της γιαγιας ηταν το μπελαρους το
τρακτερ της πατοζας,μηχανικο θαυμα, ανεβαινα πανω, επιανα το τιμονι κι απο τοτε
μου'χει μεινει η μυρωδια του του τρακτεριου ,η μηχανη,το γρασσο,η εργασια του,
ο μοχθος του,ο αγωνας.
Η βαβω μου η Πανωργια ηταν απ'το Δραγαμεστο,κατω στον Αστακο,του Κωνσταντη
και της Ασημως Λιαλιου.
Ο παπουλης μου ο Κωτσος[Κωνσταντινος]Κοκκαλης[δεν τον γνωρισα] ειχε αδερφια
τον Αντρεα,τον Ντελη[Παντελη],τη Γιωργιτσα[παντρευτηκε στο χωριο τον Σταμου-
λακη],τη Λιοπη[Πηνελοπη][παντρευτηκε στο χωριο τον Γερολυμο,τη Νια [Ουρανια]
[παντρευτηκε στον Καρβασαρα την Αμφιλοχια τον Τρομπουκη].
Η μανα του παπουλη μου ηταν απο τους Καλλαρυτεους απο το χωριο.
Ο παπουλης μου ειχε παιδια τον Βασιλη,τη Μαρια[τη μανα μου],τον Ρικο[Κυριακο],
την Ολγα,την Βασιλικη[Κικη].Ο Βασιλης πεθανε μικρος,παιδι του σχολειου.
Η μανα μου η Μαρια παντρευτηκε τον Νικο Κουβελη του Χριστοδουλου και της Βα-
σιλικης απο τη Μαχαιρα,η Ολγα παντρευτηκε στο χωριο τον Σταθακη Μουντζουρη
του Χαραλαμπου,η Κικη παντρευτηκε στον Αστακο τον Γιωργο Σαλαγιαννη του Αλεξη,
ο Ρικος εγινε δασκαλος κι εκανε πολλα χρονια μαθημα στο σχολειο στο χωριο,παντρευ-
τηκε τη Ρηνα[Ειρηνη] Μουντζουρη του Λια και της Αμαλιας.
Εχοντας αυτο το τεραστιο συγγενικο πλεγμα-συνδεσμο στο χωριο η μανα μου ηταν
πολυ δεμενη με τη Παπαδατου.Ο αδερφος μου ο Γιωργος[ο Γιωργακης] εβγαλε το
δημοτικο σχολειο στη Παπαδατου,που'τανε ο μπαρμπας του δασκαλος.
Το σχολειο της Παπαδατου τοτε εκεινα τα χρονια ηταν προτυπο,ειχε δασυλιο-βοτανικο
κηπο για τη Φυτολογια,μεσα στις αιθουσες αναγλυφες παραστασεις σε παγκους με αμ-
μο και χρωματιστη σκονη,βουνα λιμνες ποταμια πεδιαδες χωρια πολεις δαση,...,για το
μαθημα της Πατριδογνωσιας,ταριχευμενα πουλια και ζωα ,αετο,λαγο,...,για το μαθημα
της Ζωολογιας,βιβλια,αναγλυφα αγαλματα προτομες γυψινα φτιαγμενα απο τους μαθη-
τες σε καλουπια πλαστικα και επιζωγραφισμενα[θυμαμαι μια Νεφετριτη που... εκλεψα... καταγοητευμενος απο τη γυψινη ευθραυστη ομορφια της και μου πηρε ματι ...το ρο-
μαντζο ... η γηινη δασκαλα].
Ειχε και πολλους χαρτες κρεμασμενους στους τοιχους ,γεωφυσικους,ιστορικους,φυτο-
λογιας-ζωολογιας.Ζηλευτο σχολειο με μεγαλη θεα,τη Μαχαλα περα και προς το κατω
Ξηρομερο,τη Μπαμπινη,τη Μαχαιρα,τη Σκουρτου,τη Χρυσοβιτσα,μεχρι τα βουνα του
Αστακου.
Πηγαιναμε πολλες φορες με τη μανα στο χωριο,σε αρραβωνες,σε σασματα,σε γλυκι-
σματα],σε γαμους,σε γιορτασια.Οταν με ρωτουσαν ποιανου ειμαι απαντουσα
''της Μαριας Κοκκαλη''.
Αυτο το χωριο ηταν διαφορετικο,ειχαμε εκει συγγενεις σοι,που ηταν δεμενοι.
Μιλουσαν και διαφορετικα,εκεινο το σφυριχτο σ στις λεξεις,το Τακη τον λεγανε
Τακια,το τουρκοκαβαλα το ελεγαν καλιακοτσα.Τα τοπονυμια που'λεγε η μανα
μου οταν αφηγουνταν για τη ζωη της στο χωριο,Αννινου,Τζαουρνου,Κοζακας,
Πλακοτιτσα.
Ενα καλοκαιρι,μικρο παιδι,εμεινα ενα ολοκληρο μηνα,θυμαμαι τα φουρνελα που
βαζανε για τη υδρευση,τη δεξαμενη,φωναζαν ''Φουρνελο Φουρνελο'' να τρεξουν
να κρυφτουν οι ανθρωποι,εγω αντιθετα καθομουν εξω και κοιτουσα την εκρηξη,βροντος,σκονη,πετρες λιθαρια εκσφενδονιζονταν μακρυα,ποιος λογαριαζε
τον κινδυνο μπροστα στο θεαμα.
Εκτος απο το παιχνιδι μου στη Μπουρναζεικη πατοζα και στο μπελαρους πηγαινα
και κατω στο γκρεμο ,κατεβαινα χαμηλα,πιανομουν απ'τις δαφνες,εμεις στη Μαχαιρα
ειχαμε το βελανι στη Ππαδατου ειχαν το δαφνοφυλλο.
Εκανα,θυμαμαι,και μια ανθραγαθια,πεταξα μια πετρα και σημαδεψα το πανω παρα-
θυρι στο σπιτι του μπαρμπα Γακια Κοκκαλη ...σπαζοντας το και τρεχοντας.
Θυμαμαι πως ολα τα σπιτια ειχαν σκαλες με θολους και πολλα γυρω γυρω μαντρες.
Αρμενιζα και σ'αλλα σπιτια στο χωριο,στου Ματσελη,ηταν τσαγκαρης,παντα στο πα-
νω χωριο,στο κατω[στα Κατ' ]ποτε,μονο στην αγορα ,στα μαγαζια,[εκει θυμαμαι ειχε
ενα ωραιο κουρειο],και στη σταση των λεωφορειων.
Θυμαμαι τη ταμπελα σ'ενα μαγαζι ''Η ΣΤΑΣΗ''με ζωγραφισμενο ενα λεωφορειο,του
Γερολυμου ηταν.
Αυτα τα δυο χωρια το Παν ' και το Κατ' τα συνεδεε το πετρινο καλντεριμι ,αλλο ωραιο
μερος,που το ζηλευα,τετοιο δεν ειχαμε στη Μαχαιρα,μου αρεσε πολυ να το ανεβαινω
και να το κατεβαινω.
Στη πλατεια θαυμαζα τον πλατανο,εκει ηταν κι ενα περιπτερο του Τακη Ζαρεντη,και
τοξο βορεια και ανατολικα τα μαγαζια ,βορεια του Λια Μουντζουρη,το χασαπικο
του μπαρμπα Σταθακη και του Γιωργου Μουντζουρη,το καφενειο παντοπωλειο
του Νικου Μουντζουρη,το μαγαζι του Μενελαου Μουντζουρη,και ανατολικα το μα-
γαζι του Νικου Σταμουλακη,του Σπεραγκα[Θοδωρηλα]Μπουρναζου,του Μπουρνα-
ζου.
Στη μεση η εκκλησια ο Αγιος Νικολαος,εκει ,ανατολικα της εκκλησιας,ηταν και το
σπιτι που ειχαν για να μενει ο παπας.Τοτε παπας ηταν ο Μαχαιριωτης Παπαξαρχης...
εξω καρδια παπας,πολυ αγαπητος.
Νοτιο δυτικα,πανω στο καλντεριμι στην αρχη του ηταν το μαγαζι-παντοπωλειο του
Κωστα Μπουρναζου.
Στη πλατεια παιζαμε με τα παιδια μπαλα μπροστα απ'τα μαγαζια.
Η Μαχαιρα ειχε καλη σχεση με τη Παπαδατου και κανονιζανε τα καλοκαιρια να
κατεβουν στη Μαχαιρα να παιξουν μαζι αγωνα στο γηπεδο της μποστανιας.Η Παπα-
δατου ειχε καλη ομαδα και τεχνητες παιχτες,σ'ενα αγωνα ειχα παιξει κι εγω κι εβαλα
3 γκολ,και κερδισαμε,Μαχαιρα-Παπαδατου 3-0.
Οταν μετα απο λιγες μερες,μ'ετοιμασε η μανα μου μ'ενα καλαθι με σταφυλια και συκα
κι ηρθα πανω,κι ανεβαινα μ'ολο το φορτιο το ανηφορικο καλντεριμι,ακουω κατι μικρα
παιδια να λενε ''αυτος μας εβαλε 3 γκολ'',μαζευτηκα κι ειχα το νου μου μη με σημαδε-
ψουν επιτυχως με καμια πετρα στο κεφαλι σαν επιβραβευση για το χατ τρικ που πετυ-
χα, ευτυχως δεν επιτεθηκαν,μαλλον με θαυμασαν,και δεν μου σουταραν καμια σβου-
ριχτη.
Μια αλλη ανδραγαθια,που εκανα,μικρο παιδι στη Παπαδατου.Εκει στη μαντρα που
ειναι το μνημειο,καθονταν παιδια κι εγω πηγα κι εσπρωξα ενα μεγαλυτερο παιδι
και το'ριξα απο ψηλα κατω,στη σκαλα διπλα,και ανοιξε το κεφαλι του.
Εγω φυσικα εξαφανισθηκα,οταν αργοτερα,για χρονια παιδικα, εμφανιζομουν κι εβλε-
πα αυτο το παιδι,..το'βλεπα σωριασμενο κατω απ'τη μαντρα,και περιμενα να μου πει
γι'αυτη τη ...δολοφονικη πραξη και ντρεπομουν πολυ ,αυτο ομως παντα με χαιρε-
τουσε φιλικα και χαμογελαστα,φαινεται πως μαλλον με γλυτωσε που'μουν ο ανηψιος
του δασκαλου του χωριου.
Το Σεπτεμβρη που'τανε το πανηγυρι της Μαχαλας τ'Αη Γιαννιου[εγω λατρης των πανη-
γυριων απο μικρος],ανεβαινα στη Παπαδατου κι ο θειος μου'δωνε λεφτα και καθε
βραδυ μ'αλλα παιδια απ'το χωριο τραβουσαμε παρεα πεζα ντουγρου για τη Μαχαλα
στο πανηγυρι.Τοτε η Μαχαλα εκανε μια βδομαδα πανηγυρι,τα σχολεια ανοιγαν
τον Οκτωβριο,ξενυχτι καθε βραδυ παιδικο.
Στο χωριο ειχα φιλους,τα Μπουρναζακια τον Προκοπη[που τα παπουτσια του ηταν
παντα καθαρα και γυαλισμενα,ποτε λερα,περπατουσε στις πετρες,εμας των αλλων ηταν...αγνωριστα],τον Γιαννη,τον Λακια,τον Σακκια [Τασο]Κοκκαλη,τον Γιαννη
Γκουμα,τον Στελιο Μουτζουρη
Και θυμαμαι πολλους ανθρωπους,
-τον Πιπη την Ασπασια τον Γιωργο την Κουλα τον Προκοπη,τη Γιουλα,την Βικτωρια
τον Γιαννη τον Λακια την Βιργινια την Φωνη την Κασσιανη Μπουρναζο,
-τον Νικο την Κωνσταντω τον Γιαννη τον Σωκρατη τον Βαγγελη Μουτζογιαννη,
-τον Νικο την Λευτερια την Λενιω Σταμουλακη,
-τον Σταθακη τον Γιωργο την Ολγα τον Χαραλαμπο την Ουρανια την Χρυσουλα τον
Κωστα τον Κωστα την Χρυσουλα την Σοφουλα τον Αντρεα τη Λευτερια τον Νικο
την Ανθουλα τον Σταθη τον Περικλη την Αρσινοη τη Σοφια την Αργυρω
τον Λια την Αμαλια τον Γιωργο τον Γιαννη τον Λακια την Γιωτα Μουντζουρη,
-τον Κωστα τον Γιαννη Καλλαρυτη,-
τον Θοδωρηλα Μπουρναζο-τον Τακη τον Γιωργο Ζαρεντη-τον Αποστολη Γκουμα
-τον Μητσαρα Μπουρναζο-τον Γιαννη Ζαφειρη,
-τη Πανωργια τη Ρηνα τον Ρικο Κοκκαλη-τον Νικο την Κουλα την Τσαντα την
Νικη τον Θωμα- τον Παυλο τη Θοδωρα τον Βλασση τη Γκολφω τον Τασο τον
Νικολακη τον Φωτη τη Ρηνουλα τον Γακια τον Αλεκο τον Σταυρο τη Ρηνα
τον Γιαννη τον Σταθη Κοκκαλη
-τον Γιαννη Σιμο[αυτον τον ειχα δασκαλο στη πρωτη δημοτικου]
κι αλλους .
Καθε ανθρωπος κι η ιδιαιτερη παρουσια του.
Θυμαμαι με συγκινηση,ακομα με τα ματια ενος μικρου παιδιου,τους ταπεινους
ανθρωπους του χωριου,τον Κωτσο ΜΙα με το χαραχτηριστικο περπατημα,ηταν
και στην εκκλησια κι εκανε θεληματα,τον Τακια Μουτζογιαννη και εναν Τσιλικα,
αθωα πλασματα που περασαν πανω στη γη.
Η μανα μου ηταν δεμενη με τους δικους της ανθρωπους ,αγαπαγε τους συγγενεις
της,''μας τραβηξε στο σοι της''.Ανεβαινωντας την εξωτερικη σκαλα στο σπιτι να
παμε να κοιμηθουμε απο τη λοντζα τη νυχτα πανω ψηλα βορεια βλεπαμε τα φωτα
της Παπαδατου.Το χωριο της μανας μας.
.
.
ΟΙ ΓΕΡΜΑΝΟΙ ΣΤΟ ΞΗΡΟΜΕΡΟ ΣΤΗ ΠΑΠΑΔΑΤΟΥ
-ΑΝΑΜΝΗΣΕΙΣ-
.
[θυμαται κι αφηγειται η Μαρια Κουβελη του Νικολαου 88 χρονων
απο τη Μαχαιρα Ξηρομερου,με καταγωγη απο την Παπαδατου του
Κωνσταντινου και της Πανωραιας Κοκκαλη,στον πολεμο 15 χρο-
νων]
.
ηρθε τη νυχτα ενας Γερμανος απο τη Μαχαλα να παει σε μια απ'αυ-
τες τις γυναικες και καποιος τον ειδε και τον σκοτωσε
οι Γερμανοι ηθελαν να καψουν το χωριο και πιασανε τον πατερα
μου[Κωνσταντινο Κοκκαλη]κι ενα υπαλληλο ,που ειχε ,τον Γιωρ-
γο Μικρουλη κι ετοιμασανε να τους κρεμασουν,τοτε τους ειπε ο
πατερας μου,καλυτερα να βγαλτε τα πιστολια και να μας τουφε-
κιστε παρα να μας κρεμαστε εμενα και τον υπαλληλο μου, και
τοτε τους ελυσαν και τους αφησαν
ηρθε διαταγη οτι ο Γερμανος πηγαινε σε μια πορνη
Τραβηξαμε πολλα απ'αυτος
εγω στον πολεμο ημουνα 15 χρονων
στο σπιτι μας ητανε Γερμανοι κι εμενε η μανα μου να μην κλε-
ψουν τιποτα,εμεις ειμασταν εξω,στα πηγαδια παραπανω,μαζυ
μ'αλλους,ειχαμε και τον Νικο Ψωμα[πρωτο ξαδερφο απ'τον
Αστακο,αργοτερα εγινε Μαθηματικος και Γυμνασιαρχης],η Αγ-
γελω [η αδερφη του]ητανε στα Βζανα,κι ο μπαρμπα Γιαννακης
και η θεια Τασουλα[οι γονεις τους]ητανε εκει στο σπιτι[στον
Αστακο],
η μανα μου μας εφερε χλωρο τυρι κι αβγα να φαμε,τα'φκιαξα
εγω,κι ο Νικος μου'πε,πρωτα βαλε να καψει το λαδι επειτα
το χλωρο τυρι και μετα τα αβγα χωρις το ασπραδι κι ανακατε-
ψετα,ετσι εκανα κι εγινε ωραιο,του Νικου του ειχαμε φρατζα-
τα με δυο σκαλακια,ειχαμε και τη Λενιω,
ηρθε η μανα και την ρωτησαμε αν την κλεψανε και μας ειπε,
πηρανε κατι ψιλορουχα,αλλα πηρανε και τρια κοκκινα απλα-
δια,το'να το'χα για σενα,τ'αλλο για την Ολγα,και τ¨αλλο για
την Κικη
πηγαιναμε να κρυφτουμε και στο δρομο βρηκαμε δυο πορτο-
καλια,εγω[15 χρονων]δεν εσκυψα να τα παρω,ουτε ο Ρικος
[10 χρονων] τα πηρε,τα πηρε η Ολγα[5 με 6 χρονων],τα εφα-
γε και μας εδωνε και μας,εμεις δεν θελαμε,επρεπε να κρυ-
φτουμε μη μας σκοτωσουν,
το βραδυ εκει εξω,που κοιμομασταν ηρθε η μανα του Βαγγε-
λη και μας σκεπασε να μην κρυωνουμε,η θεια Παντελεηνα,
στο σπιτι μας ητανε Γερμανοι κι ειχανε στο φουρναριο καζα-
νι συσιτιο κι ηρθανε Γερμανοι τους ταισαν και τους εβαλαν
να κοιμηθουνε πανω,ειχαμε σπιτι διπατο,και γιομισαν τα ρου-
χα ψειρες,
τα πηγανε στο νεροτριβειο ,στα νερα της Τρυφου,και τρομα-
ξαν να τα καθαρισουν απ'τις ψειρες
ο μπαρμπα Αντρεας ειχε δωσει στη μανα μου οταν παντρευ-
τηκε[τον αδερφο του]πατατιφ για το λαιμο με πετραδακια,ωραιο,
με δυο καμπανουλες,η Ολγα το'κρυψε στον κορφο της,το γλυ-
ωσε,δεν το κλεψανε,ειχε πολλα λεφτα,
ο μπαρμπα Αντρεας ειχε ενα χρυσο δαχτυλιδι,πολλα εκατομυ-
ρια εκανε,με μια πετρα διαμαντι,αυτη εκανε τρια χρωματα,και
καποια το'κλεψε,η μανα μου ητανε στον Κατριλα σ'ενα πηγα-
δι,επλυνε τα ρουχα,φορτωσε στο γαιδουρι και τις βαρελες με
το νερο,ητανε εκει κι εκεινη η γυναικα,που'κλεψε το δαχτυ-
λιδι,της το'πε,κι εκεινη ειπε,αν το'κλεψα να πεσει αστραπη να
με στραβωσει,η μανα μου εφυγε κι επεσε αστραπη και τη σκο-
τωσε,πηγε η μανα μου και πηρε το δαχτυλιδι,
οταν μεγαλωσε ο Ρικος[ο μπαρμπα Αντρεας ειχε πεθανει]ηθε-
λαν να του το φορεσουν στο δαχτυλο,εκεινος το κοιταξε και
δεν το ηθελε,οχι δεν θελω τετοιο δαχτυλιδι,δεν μ'αρεσει,
παει κι εκεινο χαθηκε ,το κλεψανε,εκανε εκατομυρια
εμενα η μανα μου μου εδωσε χρυσα σκουλαρικια με δυο
ασπρες πετρες,κρεμονταν κατω,δεν τα'κρυψα στο κορφο
μου,οπως η Ολγα το πατατιφ,τα'φησα πανω στο τραπεζι και
τα κλεψανε
στον πατερα μου ο μπαρμπα Αντρεας του'χε δωσει ενα χρυ-
σο ρολοι,απ'αυτα που τα βαζουνε στο τσεπακι οχι στο χερι,
το ξεκουρδισε και το'κρυψε,οταν το βρηκανε το ειδανε ξε-
κουρδιστο,ειπανε πως ειναι χαλασμενο και δεν το πηρανε
.
.
.
.
LITTERATURE-ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ-ΟΙ ΑΝΑΜΝΗΣΕΙΣ ΜΟΥ ΑΠΟ ΤΗ ΠΑΠΑΔΑΤΟΥ ΞΗΡΟΜΕΡΟΥ ΤΟ ΧΩΡΙΟ ΤΗΣ ΜΑΝΑΣ ΜΟΥ-χ.ν.κουβελης
-Και Αναμνησεις της μανας απο την Κατοχη στην Παπαδατου-
ΚΕΙΜΕΝΑ-TEXTS-Χ.Ν.Κουβελης[C.N.Couvelis}
.
.
ο κυρ-Κωνσταντινος Κοκκαλης ,απο τη Παπαδατου Ξηρομερου, παππους μου-χ.ν.κουβελης c.n.couvelis
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ ΓΑΜΟΥ της Μαριας Κουβελη του Νικολαου το 1950-Παπαδατου Ξηρομερου
-η μανα μου-χ.ν.κουβελης c.n.couvelis
.
.
ΟΙ ΑΝΑΜΝΗΣΕΙΣ ΜΟΥ ΑΠΟ ΤΗ ΠΑΠΑΔΑΤΟΥ ΞΗΡΟΜΕΡΟΥ ΤΟ ΧΩΡΙΟ
ΤΗΣ ΜΑΝΑΣ ΜΟΥ-χ.ν.κουβελης
-Και Αναμνησεις της μανας απο την Κατοχη στην Παπαδατου
Παιδι μικρο με πηγαινε η μανα μου στη Παπαδατου στη βαβω μου τη Κωτσενα,την
Πανωργια και στ'αδερφια της,τον Ρικο[Κυριακο]και την Ολγα και την Κικη.
Τοτε το σπιτι τους,πριν το σεισμο ,ηταν ενα ψηλο αρχοντικο διπατο σπιτι,με ωραια
εξωπορτα,με μπρουτζινο χερι για να τη χτυπας,μεσα ειχε ξυλινη σκαλα καλλιτεχνικη
με παραπετα,το σαλονι με τη μεγαλη πορτα -χωρισμα απο το υπνοδωματιο του θειου,
και μπαλκονι ανατολικα,που απο'κει εβλεπες περα το καμπο τ'Αγρινιου,τον Πεταλα,
τη λιμνη Ριβιο Αμβρακια,την Αμφιλοχια τον Καρβασαρα.Δυτικα ειχε και χαγιατια,
φουρνο,αποθηκη.
Απο'κει αρχιζε η γειτονια των Κοκκαλεων,παρεμβαλλονταν κανα δυο σπιτια Μπουρ-
ναζεων,πιο μπροστα και πλαι δυτικα ηταν η μαντρα των Μουντζουρεων και πιο πανω
οι Σιμαιοι,στα ανατολικα κατω ηταν οι Μουτζουγιαννεο.
Τα Κοκκαλεικα ηταν του Τασου,οι Ντελεοι[του Παντελη],οι Κρατεοι[του Ιπποκρατη],
οι Βαγγελεοι,οι Θοδωρεοι.
Το Μπουρναζεηκο ηταν μεγαλο σπιτι μακρυ διπατο με μεγαλη σκαλα,με μαντρα γυρω
γυρω.Εκει εμεναν οι οικογενειες του Πιπη[Σπυρου]και της Ασπασιας ,τα παιδια ηταν
ο Προκοπης,η Γιουλα[Σπυριδουλα],η Βικτωρια και η οικογενεια του αδερφου του του
Γιωργου και της Κουλας με τα παιδια τους τον Γιαννη,τον Λακια και την Βιργινια.
Ηταν αγαπημενα ολα τα σπιτια,οταν φουρνιζε η μια νοικοκυρα εδινε στην αλλη νταβα
καρβελι,οταν μαγειρευε εστελνε στην αλλη πιατο ζεστο,μοιραζε τη πιτα,η Κωτσινα[Κοκ-
καλη] με τη Γιαννενα[Μπουρναζου]και με τις αλλες,την Ντελεσσα ,την Κρατενα,μ'ολες.
Οι αντρες ειχαν στενο αδερφικο συνδεσμο και συννενοουνταν μεταξυ κι λληλοβοηθιο-
ντουσαν.
Τα παιδια σαν αδερφια μεταξυ τους.''Τη Κασσιανη τη Φωνη τις Μπουρναζεισες τις ειχα
σαν αδερφες''μου'λεγε η μανα μου,''και τις Κοκκαλεισες τη Γιαννουλα τη Ρεγα τη Τσαντα
τη Λενιω τη Σταθουλα,βγηκαμε μαζι,παιζαμε''.
Μεσα στη μαντρα στα Μπουρναζεικα ηταν παρκαρισμενη η πατοζα,η παλια αλωνιστι-
κη μηχανη,στον ισκιο μιας μεγαλης καρυδιας,εκει ανεβαινα κι επαιζα,τα φουγαρα,τα
λουρια,οι τροχαλιες,τα κοσκινα,η μυρωδια απ'τα σταρια,τ'αχυρο,τ'αγανι,με τραβαγαν
με γοητευαν.
Εξω στο δρομο κατω απ'το μπαλκονι του σπιτιου της γιαγιας ηταν το μπελαρους το
τρακτερ της πατοζας,μηχανικο θαυμα, ανεβαινα πανω, επιανα το τιμονι κι απο τοτε
μου'χει μεινει η μυρωδια του του τρακτεριου ,η μηχανη,το γρασσο,η εργασια του,
ο μοχθος του,ο αγωνας.
Η βαβω μου η Πανωργια ηταν απ'το Δραγαμεστο,κατω στον Αστακο,του Κωνσταντη
και της Ασημως Λιαλιου.
Ο παπουλης μου ο Κωτσος[Κωνσταντινος]Κοκκαλης[δεν τον γνωρισα] ειχε αδερφια
τον Αντρεα,τον Ντελη[Παντελη],τη Γιωργιτσα[παντρευτηκε στο χωριο τον Σταμου-
λακη],τη Λιοπη[Πηνελοπη][παντρευτηκε στο χωριο τον Γερολυμο,τη Νια [Ουρανια]
[παντρευτηκε στον Καρβασαρα την Αμφιλοχια τον Τρομπουκη].
Η μανα του παπουλη μου ηταν απο τους Καλλαρυτεους απο το χωριο.
Ο παπουλης μου ειχε παιδια τον Βασιλη,τη Μαρια[τη μανα μου],τον Ρικο[Κυριακο],
την Ολγα,την Βασιλικη[Κικη].Ο Βασιλης πεθανε μικρος,παιδι του σχολειου.
Η μανα μου η Μαρια παντρευτηκε τον Νικο Κουβελη του Χριστοδουλου και της Βα-
σιλικης απο τη Μαχαιρα,η Ολγα παντρευτηκε στο χωριο τον Σταθακη Μουντζουρη
του Χαραλαμπου,η Κικη παντρευτηκε στον Αστακο τον Γιωργο Σαλαγιαννη του Αλεξη,
ο Ρικος εγινε δασκαλος κι εκανε πολλα χρονια μαθημα στο σχολειο στο χωριο,παντρευ-
τηκε τη Ρηνα[Ειρηνη] Μουντζουρη του Λια και της Αμαλιας.
Εχοντας αυτο το τεραστιο συγγενικο πλεγμα-συνδεσμο στο χωριο η μανα μου ηταν
πολυ δεμενη με τη Παπαδατου.Ο αδερφος μου ο Γιωργος[ο Γιωργακης] εβγαλε το
δημοτικο σχολειο στη Παπαδατου,που'τανε ο μπαρμπας του δασκαλος.
Το σχολειο της Παπαδατου τοτε εκεινα τα χρονια ηταν προτυπο,ειχε δασυλιο-βοτανικο
κηπο για τη Φυτολογια,μεσα στις αιθουσες αναγλυφες παραστασεις σε παγκους με αμ-
μο και χρωματιστη σκονη,βουνα λιμνες ποταμια πεδιαδες χωρια πολεις δαση,...,για το
μαθημα της Πατριδογνωσιας,ταριχευμενα πουλια και ζωα ,αετο,λαγο,...,για το μαθημα
της Ζωολογιας,βιβλια,αναγλυφα αγαλματα προτομες γυψινα φτιαγμενα απο τους μαθη-
τες σε καλουπια πλαστικα και επιζωγραφισμενα[θυμαμαι μια Νεφετριτη που... εκλεψα... καταγοητευμενος απο τη γυψινη ευθραυστη ομορφια της και μου πηρε ματι ...το ρο-
μαντζο ... η γηινη δασκαλα].
Ειχε και πολλους χαρτες κρεμασμενους στους τοιχους ,γεωφυσικους,ιστορικους,φυτο-
λογιας-ζωολογιας.Ζηλευτο σχολειο με μεγαλη θεα,τη Μαχαλα περα και προς το κατω
Ξηρομερο,τη Μπαμπινη,τη Μαχαιρα,τη Σκουρτου,τη Χρυσοβιτσα,μεχρι τα βουνα του
Αστακου.
Πηγαιναμε πολλες φορες με τη μανα στο χωριο,σε αρραβωνες,σε σασματα,σε γλυκι-
σματα],σε γαμους,σε γιορτασια.Οταν με ρωτουσαν ποιανου ειμαι απαντουσα
''της Μαριας Κοκκαλη''.
Αυτο το χωριο ηταν διαφορετικο,ειχαμε εκει συγγενεις σοι,που ηταν δεμενοι.
Μιλουσαν και διαφορετικα,εκεινο το σφυριχτο σ στις λεξεις,το Τακη τον λεγανε
Τακια,το τουρκοκαβαλα το ελεγαν καλιακοτσα.Τα τοπονυμια που'λεγε η μανα
μου οταν αφηγουνταν για τη ζωη της στο χωριο,Αννινου,Τζαουρνου,Κοζακας,
Πλακοτιτσα.
Ενα καλοκαιρι,μικρο παιδι,εμεινα ενα ολοκληρο μηνα,θυμαμαι τα φουρνελα που
βαζανε για τη υδρευση,τη δεξαμενη,φωναζαν ''Φουρνελο Φουρνελο'' να τρεξουν
να κρυφτουν οι ανθρωποι,εγω αντιθετα καθομουν εξω και κοιτουσα την εκρηξη,βροντος,σκονη,πετρες λιθαρια εκσφενδονιζονταν μακρυα,ποιος λογαριαζε
τον κινδυνο μπροστα στο θεαμα.
Εκτος απο το παιχνιδι μου στη Μπουρναζεικη πατοζα και στο μπελαρους πηγαινα
και κατω στο γκρεμο ,κατεβαινα χαμηλα,πιανομουν απ'τις δαφνες,εμεις στη Μαχαιρα
ειχαμε το βελανι στη Ππαδατου ειχαν το δαφνοφυλλο.
Εκανα,θυμαμαι,και μια ανθραγαθια,πεταξα μια πετρα και σημαδεψα το πανω παρα-
θυρι στο σπιτι του μπαρμπα Γακια Κοκκαλη ...σπαζοντας το και τρεχοντας.
Θυμαμαι πως ολα τα σπιτια ειχαν σκαλες με θολους και πολλα γυρω γυρω μαντρες.
Αρμενιζα και σ'αλλα σπιτια στο χωριο,στου Ματσελη,ηταν τσαγκαρης,παντα στο πα-
νω χωριο,στο κατω[στα Κατ' ]ποτε,μονο στην αγορα ,στα μαγαζια,[εκει θυμαμαι ειχε
ενα ωραιο κουρειο],και στη σταση των λεωφορειων.
Θυμαμαι τη ταμπελα σ'ενα μαγαζι ''Η ΣΤΑΣΗ''με ζωγραφισμενο ενα λεωφορειο,του
Γερολυμου ηταν.
Αυτα τα δυο χωρια το Παν ' και το Κατ' τα συνεδεε το πετρινο καλντεριμι ,αλλο ωραιο
μερος,που το ζηλευα,τετοιο δεν ειχαμε στη Μαχαιρα,μου αρεσε πολυ να το ανεβαινω
και να το κατεβαινω.
Στη πλατεια θαυμαζα τον πλατανο,εκει ηταν κι ενα περιπτερο του Τακη Ζαρεντη,και
τοξο βορεια και ανατολικα τα μαγαζια ,βορεια του Λια Μουντζουρη,το χασαπικο
του μπαρμπα Σταθακη και του Γιωργου Μουντζουρη,το καφενειο παντοπωλειο
του Νικου Μουντζουρη,το μαγαζι του Μενελαου Μουντζουρη,και ανατολικα το μα-
γαζι του Νικου Σταμουλακη,του Σπεραγκα[Θοδωρηλα]Μπουρναζου,του Μπουρνα-
ζου.
Στη μεση η εκκλησια ο Αγιος Νικολαος,εκει ,ανατολικα της εκκλησιας,ηταν και το
σπιτι που ειχαν για να μενει ο παπας.Τοτε παπας ηταν ο Μαχαιριωτης Παπαξαρχης...
εξω καρδια παπας,πολυ αγαπητος.
Νοτιο δυτικα,πανω στο καλντεριμι στην αρχη του ηταν το μαγαζι-παντοπωλειο του
Κωστα Μπουρναζου.
Στη πλατεια παιζαμε με τα παιδια μπαλα μπροστα απ'τα μαγαζια.
Η Μαχαιρα ειχε καλη σχεση με τη Παπαδατου και κανονιζανε τα καλοκαιρια να
κατεβουν στη Μαχαιρα να παιξουν μαζι αγωνα στο γηπεδο της μποστανιας.Η Παπα-
δατου ειχε καλη ομαδα και τεχνητες παιχτες,σ'ενα αγωνα ειχα παιξει κι εγω κι εβαλα
3 γκολ,και κερδισαμε,Μαχαιρα-Παπαδατου 3-0.
Οταν μετα απο λιγες μερες,μ'ετοιμασε η μανα μου μ'ενα καλαθι με σταφυλια και συκα
κι ηρθα πανω,κι ανεβαινα μ'ολο το φορτιο το ανηφορικο καλντεριμι,ακουω κατι μικρα
παιδια να λενε ''αυτος μας εβαλε 3 γκολ'',μαζευτηκα κι ειχα το νου μου μη με σημαδε-
ψουν επιτυχως με καμια πετρα στο κεφαλι σαν επιβραβευση για το χατ τρικ που πετυ-
χα, ευτυχως δεν επιτεθηκαν,μαλλον με θαυμασαν,και δεν μου σουταραν καμια σβου-
ριχτη.
Μια αλλη ανδραγαθια,που εκανα,μικρο παιδι στη Παπαδατου.Εκει στη μαντρα που
ειναι το μνημειο,καθονταν παιδια κι εγω πηγα κι εσπρωξα ενα μεγαλυτερο παιδι
και το'ριξα απο ψηλα κατω,στη σκαλα διπλα,και ανοιξε το κεφαλι του.
Εγω φυσικα εξαφανισθηκα,οταν αργοτερα,για χρονια παιδικα, εμφανιζομουν κι εβλε-
πα αυτο το παιδι,..το'βλεπα σωριασμενο κατω απ'τη μαντρα,και περιμενα να μου πει
γι'αυτη τη ...δολοφονικη πραξη και ντρεπομουν πολυ ,αυτο ομως παντα με χαιρε-
τουσε φιλικα και χαμογελαστα,φαινεται πως μαλλον με γλυτωσε που'μουν ο ανηψιος
του δασκαλου του χωριου.
Το Σεπτεμβρη που'τανε το πανηγυρι της Μαχαλας τ'Αη Γιαννιου[εγω λατρης των πανη-
γυριων απο μικρος],ανεβαινα στη Παπαδατου κι ο θειος μου'δωνε λεφτα και καθε
βραδυ μ'αλλα παιδια απ'το χωριο τραβουσαμε παρεα πεζα ντουγρου για τη Μαχαλα
στο πανηγυρι.Τοτε η Μαχαλα εκανε μια βδομαδα πανηγυρι,τα σχολεια ανοιγαν
τον Οκτωβριο,ξενυχτι καθε βραδυ παιδικο.
Στο χωριο ειχα φιλους,τα Μπουρναζακια τον Προκοπη[που τα παπουτσια του ηταν
παντα καθαρα και γυαλισμενα,ποτε λερα,περπατουσε στις πετρες,εμας των αλλων ηταν...αγνωριστα],τον Γιαννη,τον Λακια,τον Σακκια [Τασο]Κοκκαλη,τον Γιαννη
Γκουμα,τον Στελιο Μουτζουρη
Και θυμαμαι πολλους ανθρωπους,
-τον Πιπη την Ασπασια τον Γιωργο την Κουλα τον Προκοπη,τη Γιουλα,την Βικτωρια
τον Γιαννη τον Λακια την Βιργινια την Φωνη την Κασσιανη Μπουρναζο,
-τον Νικο την Κωνσταντω τον Γιαννη τον Σωκρατη τον Βαγγελη Μουτζογιαννη,
-τον Νικο την Λευτερια την Λενιω Σταμουλακη,
-τον Σταθακη τον Γιωργο την Ολγα τον Χαραλαμπο την Ουρανια την Χρυσουλα τον
Κωστα τον Κωστα την Χρυσουλα την Σοφουλα τον Αντρεα τη Λευτερια τον Νικο
την Ανθουλα τον Σταθη τον Περικλη την Αρσινοη τη Σοφια την Αργυρω
τον Λια την Αμαλια τον Γιωργο τον Γιαννη τον Λακια την Γιωτα Μουντζουρη,
-τον Κωστα τον Γιαννη Καλλαρυτη,-
τον Θοδωρηλα Μπουρναζο-τον Τακη τον Γιωργο Ζαρεντη-τον Αποστολη Γκουμα
-τον Μητσαρα Μπουρναζο-τον Γιαννη Ζαφειρη,
-τη Πανωργια τη Ρηνα τον Ρικο Κοκκαλη-τον Νικο την Κουλα την Τσαντα την
Νικη τον Θωμα- τον Παυλο τη Θοδωρα τον Βλασση τη Γκολφω τον Τασο τον
Νικολακη τον Φωτη τη Ρηνουλα τον Γακια τον Αλεκο τον Σταυρο τη Ρηνα
τον Γιαννη τον Σταθη Κοκκαλη
-τον Γιαννη Σιμο[αυτον τον ειχα δασκαλο στη πρωτη δημοτικου]
κι αλλους .
Καθε ανθρωπος κι η ιδιαιτερη παρουσια του.
Θυμαμαι με συγκινηση,ακομα με τα ματια ενος μικρου παιδιου,τους ταπεινους
ανθρωπους του χωριου,τον Κωτσο ΜΙα με το χαραχτηριστικο περπατημα,ηταν
και στην εκκλησια κι εκανε θεληματα,τον Τακια Μουτζογιαννη και εναν Τσιλικα,
αθωα πλασματα που περασαν πανω στη γη.
Η μανα μου ηταν δεμενη με τους δικους της ανθρωπους ,αγαπαγε τους συγγενεις
της,''μας τραβηξε στο σοι της''.Ανεβαινωντας την εξωτερικη σκαλα στο σπιτι να
παμε να κοιμηθουμε απο τη λοντζα τη νυχτα πανω ψηλα βορεια βλεπαμε τα φωτα
της Παπαδατου.Το χωριο της μανας μας.
.
.
ΟΙ ΓΕΡΜΑΝΟΙ ΣΤΟ ΞΗΡΟΜΕΡΟ ΣΤΗ ΠΑΠΑΔΑΤΟΥ
-ΑΝΑΜΝΗΣΕΙΣ-
.
[θυμαται κι αφηγειται η Μαρια Κουβελη του Νικολαου 88 χρονων
απο τη Μαχαιρα Ξηρομερου,με καταγωγη απο την Παπαδατου του
Κωνσταντινου και της Πανωραιας Κοκκαλη,στον πολεμο 15 χρο-
νων]
.
ηρθε τη νυχτα ενας Γερμανος απο τη Μαχαλα να παει σε μια απ'αυ-
τες τις γυναικες και καποιος τον ειδε και τον σκοτωσε
οι Γερμανοι ηθελαν να καψουν το χωριο και πιασανε τον πατερα
μου[Κωνσταντινο Κοκκαλη]κι ενα υπαλληλο ,που ειχε ,τον Γιωρ-
γο Μικρουλη κι ετοιμασανε να τους κρεμασουν,τοτε τους ειπε ο
πατερας μου,καλυτερα να βγαλτε τα πιστολια και να μας τουφε-
κιστε παρα να μας κρεμαστε εμενα και τον υπαλληλο μου, και
τοτε τους ελυσαν και τους αφησαν
ηρθε διαταγη οτι ο Γερμανος πηγαινε σε μια πορνη
Τραβηξαμε πολλα απ'αυτος
εγω στον πολεμο ημουνα 15 χρονων
στο σπιτι μας ητανε Γερμανοι κι εμενε η μανα μου να μην κλε-
ψουν τιποτα,εμεις ειμασταν εξω,στα πηγαδια παραπανω,μαζυ
μ'αλλους,ειχαμε και τον Νικο Ψωμα[πρωτο ξαδερφο απ'τον
Αστακο,αργοτερα εγινε Μαθηματικος και Γυμνασιαρχης],η Αγ-
γελω [η αδερφη του]ητανε στα Βζανα,κι ο μπαρμπα Γιαννακης
και η θεια Τασουλα[οι γονεις τους]ητανε εκει στο σπιτι[στον
Αστακο],
η μανα μου μας εφερε χλωρο τυρι κι αβγα να φαμε,τα'φκιαξα
εγω,κι ο Νικος μου'πε,πρωτα βαλε να καψει το λαδι επειτα
το χλωρο τυρι και μετα τα αβγα χωρις το ασπραδι κι ανακατε-
ψετα,ετσι εκανα κι εγινε ωραιο,του Νικου του ειχαμε φρατζα-
τα με δυο σκαλακια,ειχαμε και τη Λενιω,
ηρθε η μανα και την ρωτησαμε αν την κλεψανε και μας ειπε,
πηρανε κατι ψιλορουχα,αλλα πηρανε και τρια κοκκινα απλα-
δια,το'να το'χα για σενα,τ'αλλο για την Ολγα,και τ¨αλλο για
την Κικη
πηγαιναμε να κρυφτουμε και στο δρομο βρηκαμε δυο πορτο-
καλια,εγω[15 χρονων]δεν εσκυψα να τα παρω,ουτε ο Ρικος
[10 χρονων] τα πηρε,τα πηρε η Ολγα[5 με 6 χρονων],τα εφα-
γε και μας εδωνε και μας,εμεις δεν θελαμε,επρεπε να κρυ-
φτουμε μη μας σκοτωσουν,
το βραδυ εκει εξω,που κοιμομασταν ηρθε η μανα του Βαγγε-
λη και μας σκεπασε να μην κρυωνουμε,η θεια Παντελεηνα,
στο σπιτι μας ητανε Γερμανοι κι ειχανε στο φουρναριο καζα-
νι συσιτιο κι ηρθανε Γερμανοι τους ταισαν και τους εβαλαν
να κοιμηθουνε πανω,ειχαμε σπιτι διπατο,και γιομισαν τα ρου-
χα ψειρες,
τα πηγανε στο νεροτριβειο ,στα νερα της Τρυφου,και τρομα-
ξαν να τα καθαρισουν απ'τις ψειρες
ο μπαρμπα Αντρεας ειχε δωσει στη μανα μου οταν παντρευ-
τηκε[τον αδερφο του]πατατιφ για το λαιμο με πετραδακια,ωραιο,
με δυο καμπανουλες,η Ολγα το'κρυψε στον κορφο της,το γλυ-
ωσε,δεν το κλεψανε,ειχε πολλα λεφτα,
ο μπαρμπα Αντρεας ειχε ενα χρυσο δαχτυλιδι,πολλα εκατομυ-
ρια εκανε,με μια πετρα διαμαντι,αυτη εκανε τρια χρωματα,και
καποια το'κλεψε,η μανα μου ητανε στον Κατριλα σ'ενα πηγα-
δι,επλυνε τα ρουχα,φορτωσε στο γαιδουρι και τις βαρελες με
το νερο,ητανε εκει κι εκεινη η γυναικα,που'κλεψε το δαχτυ-
λιδι,της το'πε,κι εκεινη ειπε,αν το'κλεψα να πεσει αστραπη να
με στραβωσει,η μανα μου εφυγε κι επεσε αστραπη και τη σκο-
τωσε,πηγε η μανα μου και πηρε το δαχτυλιδι,
οταν μεγαλωσε ο Ρικος[ο μπαρμπα Αντρεας ειχε πεθανει]ηθε-
λαν να του το φορεσουν στο δαχτυλο,εκεινος το κοιταξε και
δεν το ηθελε,οχι δεν θελω τετοιο δαχτυλιδι,δεν μ'αρεσει,
παει κι εκεινο χαθηκε ,το κλεψανε,εκανε εκατομυρια
εμενα η μανα μου μου εδωσε χρυσα σκουλαρικια με δυο
ασπρες πετρες,κρεμονταν κατω,δεν τα'κρυψα στο κορφο
μου,οπως η Ολγα το πατατιφ,τα'φησα πανω στο τραπεζι και
τα κλεψανε
στον πατερα μου ο μπαρμπα Αντρεας του'χε δωσει ενα χρυ-
σο ρολοι,απ'αυτα που τα βαζουνε στο τσεπακι οχι στο χερι,
το ξεκουρδισε και το'κρυψε,οταν το βρηκανε το ειδανε ξε-
κουρδιστο,ειπανε πως ειναι χαλασμενο και δεν το πηρανε
.
.
.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου