.
.
LITTERATURE-ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ
-ΙΠΠΟΚΡΑΤΗΣ
ΠΕΡΙ ΙΕΡΗΣ ΝΟΥΣΟΥ
αποσπασμα
- μετάφραση χ.ν.κουβελης c.n.couvelis
ΙΠΠΟΚΡΑΤΗΣ
ΠΕΡΙ ΙΕΡΗΣ ΝΟΥΣΟΥ
αποσπασμα
- μετάφραση χ.ν.κουβελης c.n.couvelis
(Ιερή νόσο,από θεού,οι Ασκληπιαδες και οι προ-ιπποκρατικοι γιατροί
θεωρούσαν την επιληψία,και καταγινονταν με ξόρκια να την θεραπεύσουν.
Ο Ιπποκράτης τους απέδειξε πως καθόλου 'αυτη η νόσος όπως και όλες οι
άλλες,δεν είναι από θεό,ιερή,αλλά έχει φυσικά αίτια και βρίσκοντας τα
θα θεραπευθεί,επιστημονικά και όχι μαγικο-θεουργικα)
γι'αυτη που καλούν ιερή νόσο αυτο εδώ συμβαίνει.σε τίποτα δεν μου
φαινεται από τις άλλες νόσους ότι είναι πιο θεϊκή ούτε πιο ιερή,αλλά
από τη φύση είναι όπως και τα λοιπά νοσήματα,από όπου προέρχεται.
λόγω της φύσης της και με προφαση αυτό οι άνθρωποι νόμισαν πως
κάτι θεϊκό πράγμα είναι από απειρία και απορία,επειδή σε τίποτα δεν
μοιάζει με τις άλλες νοσους.
και μ'αυτη την απορία σ'αυτους να μην γνωρίζουν το θεϊκό σ'αυτη
παραμένει.και με την ευκολία του τρόπουτης θεραπείας με την οποία θεραπεύονται,
και με καθαρμους θεραπεύονταικαι με επωδους(ξορκισμους).
αν επειδή είναι παράξενη θεϊκή νομιζεται,τότε πολλά τα ιερά νοσήματα
θα είναι κι όχι ενα,όπως εγώ θα αποδείξω αλλά ούτε λιγότερο παράξενα
να είναι ούτε λιγότερο υπερφυσικά,τα οποια κανένας δεν νομίζει να είναι
ιερά.
επισης κι οι πυρετοι οι καθημερινοί και οι τριταιοι και οι τεταρταιοι
καθόλου λιγότερο δεν φαίνονται σε μένα ιεροί ότι ειναι κι από το θεό
προερχόμενοι απ'αυτην τη νόσο,αν και δεν είναι τόσο παραξενοι.
επίσης βλέπω μανιασμένους ανθρώπους και να παραφρονουν από μηδαμινή
εμφανή πρόφαση και πολλά και παράλογα κάνοντας,και στον ύπνο γνωρισα
πολλούς να στενάζουν βαρια και να φωνάζουν δυνατά,άλλους να πνίγονται,κι
άλλους να τινάζονται και να τρέχουν βγαίνοντας έξω και να παραφρονουν
μέχρι να ξυπνήσουν,έπειτα υγιείς γινονται και φρονούν όπως ακριβώς και προτυτερα,
αν κι έχουν γίνει χλωμοί και αδύναμοι,κι αυτά όχι μια φορά,
αλλα πολλέςφορες,κι άλλα πολλά είναι και παντός είδους για τα οποία
για το καθένα να πεις θα χρειάζονταν πολλά λόγια.
σε μένα φαίνεται ότι οι πρώτοι που αυτό το νόσημα έκαναν ιερό τέτοιοι
είναι άνθρωποι οι οποίοι και τώρα είναι και μάγοι και εξαγνιστες και
αλαζόνες,όσοι απ'αυτους προσποιούνται πως παρά πολύ θεοσεβεις είναι
και κάτι παραπάνω γνωριζουν
Αυτοί λοιπόν προφασιζόμενοι και προβάλλοντας το θείο απο την αμηχανία
να μπορέσουν να προσφέρουν ότι θα ωφελήσουν,για να μην φανερωθούν
πωςτίποτα δεν γνωρίζουν,ιερή θεώρησαν αυτή η ασθένεια είναι,και λόγους επιλέγοντας επιτήδειους τη θεραπεία κατέστησαν ασφαλή γι'αυτους τους
ίδιους,καθαρμους προσφέροντας και επωδας(ξορκισμους) και από τα λουτρα
να απέχουν ζητώντας και από φαγητά πολλά και βλαβερα στους ανθρώπους
που νοσούν να φανε.
από τα θαλασσινά το μπαρμπούνι,το μελανουρι,τη σφυρίδα,το χέλι(γιατί
αυτά τα ψάρια είναι τα πιο επικίνδυνα),από τα κρέατα του κατσικιού και
των ελαφιών και των γουρουνιών και του σκύλου(γιατί αυτά τα κρέατα
πιο πολύ ταράζουν τη κοιλιά),απ'τα πουλερικά του κόκορα και της
τρυγονας και του γαλου,ακόμα όσα θεωρούνται ότι πιο πολύ βαριά
είναι,από τα λάχανα τη μέντα,το σκόρδο και το κρεμμύδι(γιατί το
καυστικό μ'αυτον που ασθενει καθόλου δεν συμφωνεί),μαύρο ρούχο να
μην έχουν(γιατί ένδειξη θανάτου το μαύρο),μήτε πάνω σε κατσικίσιο δέρμα
να ξαπλωνουν μήτε να φορούν,μήτε το ένα πόδι πάνω στ'αλλο να εχουν,
μήτε το χέρι πάνω στο χέρι(να σταυρώνουν)(γιατί αυτά όλα εμπόδια
είναι(της αρρώστιας)).
Όλα δε αυτά ενεκα του θείου επιβάλλουν,ως κάτι περισσοτερο να
γνωρίζουν και άλλα,από πρόφαση λέγοντας,οπως,αν υγιής γίνει,αυτων
η δόξα θα είναι και η ικανότητα,αν πεθάνει,εκ του ασφαλούς παρουσιάζουν
τις απολογίες τους και προφασιζονται πως δεν είναι αίτιοι αυτοί ,αλλά
οι θεοί.γιατι ούτε να φάνε,ούτε να πιουν κανένα φάρμακο δεν εδοσαν,
ούτε σε λουτρά καυτά τους έβαλαν,ώστε να θεωρηθεί ότι αίτιο είναι.
Εγώ τότε νομίζω ότι από τους Λίβυους που κατοικούν στο εσωτερικό
της χώρας κανενας δεν υγιαινει,διότι πάνω σε κατσικίσια δέρματα
ξαπλώνουν και κρέατα κατσικίσια έχουν σε χρήση,επειδή δεν έχουν
ουτε στρωμα ούτε ρούχο ούτε παπούτσι το οποίο κατσικισιο να μην
είναι.γιατι δεν υπάρχει σ'αυτους κανένα άλλο πρόβατο παρά κατσίκια
και βόδια.
Αν λοιπόν αυτά όταν προσφερονται και τρώγονται τη νόσο και γεννούν
και αυξάνουν κι όταν δεν τρώγονται θεραπεύεται,άρα δεν είναι ο θεός
αίτιος για τίποτα,ουτε οι καθαρμοί ωφελούν,αλλά τα φαγητά είναι αυτά
που θεραπεύουν και που βλάπτουν,του δε θείου εξαφανίζεται η δύναμη.
.
.
Περὶ μὲν τῆς ἱερῆς νούσου καλεομένης ὧδ' ἔχει· οὐδέν τί μοι δοκέει
τῶν ἄλλων θειοτέρη εἶναι νούσων οὐδὲ ἱερωτέρη, ἀλλὰ φύσιν μὲν
ἔχει ἣν καὶ τὰ λοιπὰ νουσήματα, ὅθεν γίνεται. Φύσιν δὲ αὐτῇ καὶ
πρόφασιν οἱ ἄνθρωποι ἐνόμισαν θεῖόν τι πρῆγμα εἶναι ὑπὸ ἀπειρίης
καὶ θαυμασιότητος, ὅτι οὐδὲν ἔοικεν ἑτέρῃσι νούσοισιν· καὶ κατὰ
μὲν τὴν ἀπορίην αὐτοῖσι τοῦ μὴ γινώσκειν τὸ θεῖον αὐτῇ διασώζεται,
κατὰ δὲ τὴν εὐπορίην τοῦ τρόπου τῆς ἰήσιος ᾧ ἰῶνται, ἀπόλλυται, ὅτι καθαρμοῖσί τε ἰῶνται καὶ ἐπαοιδῇσιν. Εἰ δὲ διὰ τὸ θαυμάσιον θεῖον
νομιεῖται, πολλὰ τὰ ἱερὰ νουσήματα ἔσται καὶ οὐχὶ ἓν, ὡς ἐγὼ ἀποδείξω
ἕτερα οὐδὲν ἧσσον ἐόντα θαυμάσια οὐδὲ τερατώδεα, ἃ οὐδεὶς νομίζει
ἱερὰ εἶναι. Τοῦτο μὲν γὰρ οἱ πυρετοὶ οἱ ἀμφημερινοὶ καὶ οἱ τριταῖοι καὶ
οἱ τεταρταῖοι οὐδὲν ἧσσόν μοι δοκέουσιν ἱεροὶ εἶναι καὶ ὑπὸ θεοῦ
γίνεσθαι ταύτης τῆς νούσου, ὧν οὐ θαυμασίως γ' ἔχουσιν· τοῦτο δὲ
ὁρέω μαινομένους ἀνθρώπους καὶ παραφρονέοντας ἀπὸ μηδεμιῆς
προφάσιος ἐμφανέος, καὶ πολλά τε καὶ ἄκαιρα ποιέοντας, ἔν τε τῷ
ὕπνῳ οἶδα πολλοὺς οἰμώζοντας καὶ βοῶντας, τοὺς δὲ πνιγομένους,
τοὺς δὲ καὶ ἀναΐσσοντάς τε καὶ φεύγοντας ἔξω καὶ παραφρονέοντας
μέχρις ἂν ἐπέγρωνται, ἔπειτα δὲ ὑγιέας ἐόντας καὶ φρονέοντας ὥσπερ
καὶ πρότερον, ἐόντας τ' αὐτέους ὠχρούς τε καὶ ἀσθενέας, καὶ ταῦτα
οὐχ ἅπαξ, ἀλλὰ πολλάκις, ἄλλα τε πολλά ἐστι καὶ παντοδαπὰ ὧν περὶ
ἑκάστου λέγειν πουλὺς ἂν εἴη λόγος. Ἐμοὶ δὲ δοκέουσιν οἱ πρῶτοι
τοῦτο τὸ νόσημα ἀφιερώσαντες τοιοῦτοι εἶναι ἄνθρωποι οἷοι καὶ νῦν
εἰσι μάγοι τε καὶ καθάρται καὶ ἀγύρται καὶ ἀλαζόνες, ὁκόσοι δὴ
προσποιέονται σφόδρα θεοσεβέες εἶναι καὶ πλέον τι εἰδέναι.
Οὗτοι τοίνυν παραμπεχόμενοι καὶ προβαλλόμενοι τὸ θεῖον τῆς ἀμηχανίης
τοῦ μὴ ἴσχειν ὅ τι προσενέγκαντες ὠφελήσουσιν, ὡς μὴ κατάδηλοι ἔωσιν
οὐδὲν ἐπιστάμενοι, ἱερὸν ἐνόμισαν τοῦτο τὸ πάθος εἶναι, καὶ λόγους
ἐπιλέξαντες ἐπιτηδείους τὴν ἴησιν κατεστήσαντο ἐς τὸ ἀσφαλὲς σφίσιν
αὐτοῖσι, καθαρμοὺς προσφέροντες καὶ ἐπαοιδὰς, λουτρῶν τε ἀπέχεσθαι κελεύοντες καὶ ἐδεσμάτων πολλῶν καὶ ἀνεπιτηδείων ἀνθρώποισι
νοσέουσιν ἐσθίειν,
θαλασσίων μὲν τρίγλης, μελανούρου, κεστρέος, ἐγχέλυος (οὗτοι γὰρ
οἱ ἰχθύες εἰσὶν ἐπικαιρότατοι), κρεῶν δὲ αἰγείου καὶ ἐλάφων καὶ
χοιρίων καὶ κυνὸς (ταῦτα γὰρ κρεῶν ταρακτικώτατά ἐστι τῆς κοιλίης),
ὀρνίθων δὲ ἀλεκτρυόνος καὶ τρυγόνος καὶ ὠτίδος, ἔτι δὲ ὅσα νομίζεται ἰσχυρότατα
εἶναι, λαχάνων δὲ μίνθης, σκορόδου καὶ κρομύου (δριμὺ γὰρ ἀσθενέοντι οὐδὲν ξυμφέρει), ἱμάτιον δὲ μέλαν μὴ ἔχειν (θανατῶδες γὰρ
τὸ μέλαν), μηδὲ ἐν αἰγείῳ κατακέεσθαι δέρματι μηδὲ φορέειν, μηδὲ πόδα
ἐπὶ ποδὶ ἔχειν, μηδὲ χεῖρα ἐπὶ χειρὶ (ταῦτα γὰρ πάντα κωλύματα εἶναι).
Ταῦτα δὲ πάντα τοῦ θείου εἵνεκεν προστιθέασιν, ὡς πλέον τι εἰδότες
καὶ ἄλλα; προφάσιας λέγοντες, ὅκως, εἰ μὲν ὑγιὴς γένοιτο, αὐτῶν ἡ δόξα
εἴη καὶ ἡ δεξιότης, εἰ δὲ ἀποθάνοι, ἐν ἀσφαλεῖ καθισταῖντο αὐτῶν αἱ
ἀπολογίαι καὶ ἔχοιεν πρόφασιν ὡς οὐκ αἴτιοί εἰσιν αὐτοὶ, ἀλλ' οἱ θεοί·
οὔτε γὰρ φαγέειν οὔτε πιέειν ἔδοσαν φάρμακον οὐδὲν, οὔτε λουτροῖσι καθήψησαν,
ὥστε δοκέειν αἴτιον εἶναι. Ἐγὼ δὲ δοκέω Λιβύων τῶν τὴν
μεσόγειον οἰκεόντων οὐδένα ὑγιαίνειν, ὅτι ἐν αἰγείοισι δέρμασι
κατακέονται καὶ κρέασιν αἰγείοισι χρῶνται, ἐπεὶ οὐκ ἔχουσιν οὔτε στρῶμα
οὔτε ἱμάτιον οὔτε ὑπόδημα ὅ τι μὴ αἴγειόν ἐστιν· οὐ γάρ ἐστιν αὐτοῖς ἄλλο προβάτιον οὐδὲν ἢ αἶγες καὶ βόες. Εἰ δὲ ταῦτα προσφερό1.51 μενα καὶ ἐσθιόμενα τὴν νοῦσον
τίκτει τε καὶ αὔξει καὶ μὴ ἐσθιόμενα ἰῆται, οὐκ
ἐστὶν ἄρα ὁ θεὸς αἴτιος οὐδενὸς, οὐδὲ οἱ καθαρμοὶ ὠφελέουσιν, ἀλλὰ
τὰ ἐδέσματα τὰ ἰώμενά ἐστι καὶ τὰ βλάπτοντα, τοῦ δὲ θείου ἀφανίζεται
ἡ δύναμις.
.
.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου