.
.
LITTERATURE-ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ
-Πάνω στην αυτοκτονία του Walter Benjamin
-χ.ν.κουβελης c.n.couvelis-
Paul Klee,Angelus Novus(1920)
Πάνω στην αυτοκτονία του Walter Benjamin
-χ.ν.κουβελης c.n.couvelis
Svendborg,Δανία,1938,ο Bertolt Brecht και ο Walter Benjamin παίζουν σκάκι,ένα βήμα πριν την Γερμανία,έτοιμοι,κίνηση λευκού αλόγου,αντικινηση μαύρου πύργου,
'η πάλη των ιδεολογιών καταλήγει σε νέα ιδεολογία'(Die Bekämpfung der Ideologie ist zu einer neuen Ideologie geworden)σχολιαζει ο Brecht,'ο φίλος σου είναι πολύ αυστηρός μαζί μου' συνέχισε και προχώρησε το πιόνι,'εννοεις τον Theodor Andorno;',Mein Freund Walter μερικοί πιστεύουν σ'ενα μαρξισμό θεολογικό,θέλουν να κάνουν την επανάσταση να αποδείξουν τον διαλεκτικό υλισμο',,'ματ'απάντησε ο Benjamin,'εγω δεν ξέρω που θα τελειώσει η ζωή μου και πως','εχεις νέα της Hannah Arendt;'ρωτησε ο Brecht,'nein,πως να ξεφύγεις, Bertolt,απ'τον Hitler;η πυρπόληση του Reichstag δείχνει την de facto επικράτηση των Nazi στη Γερμανια',
έκαναν μια βόλτα στη πόλη,'Σκεφτομαι'ειπε ο Walter Benjamin 'πως η εξορία μας εδώ στη Δανία,στο Svendborg θα γίνει τουριστικη ατραξιόν,μια μηχανική αναπαραγωγή ιστορίας,δύο ηθοποιοί,μακιγιαρισμενοι να μας μοιάζουν,ένας Bertolt Brecht κι ένας Walter Benjamin,simulacrum,θα παίζουν την ίδια παρτίδα σκάκι που παίξαμε και μεις τώρα,τουρίστες θα τους φωτογραφιζουν,σουβενιρς,και το ίδιο θα συμβεί και με το τελευταίο μέρος που θα καταλήξω κυνηγημένος και σ'αδιεξοδο'γελασε'οπως θα έλεγε και ο Κάφκα:υπάρχει άφθονη ελπίδα,αλλά όχι για μενα'
In finsteren Zeiten 1940 στη Vichy-France,όπου η Gestapo λυσσαλέα ψάχνει τους προγραμμενους, γράφει:Über den Begriff der Geschichte
Es gibt ein Bild von Klee,das Angelus Novus heisst.Ein Engel ist darauf dargestellt,
der aussieht ,als ware er im Begriff,sich von etwas zu entfernen ,worauf er starr,
Seine Augen sind aufgerissen,sein Mund steht offen und seine Flugel sind
ausgespannt.Der Engel der Geschichte muss so aussehen.Er hat das Antlitz der
Vergangenheit zugewendet.Wo eine Kette von einzige Katastrophe die unablassig
Trummer auf Trummer hauft und Sie ihm vor die Fusse schleudert.Er mochte wohl
verweilen,die Toten wecken und das Zerschlagene zusammenfugen.Aber ein Sturm
weht vom Paradiese her,der sich in seinen Flugeln verfangen hat und so stark ist,
dass der Engel sie nicht mehr schliessen kann.Dieser Sturm treibt ihn
unaufhaltsam in Zukunft,der er den Rucken kehrt,wahrend der Trummerhaufen
vor ihn zum Himmel wachst.Das,was wir den Fortschritt nennen,ist dieser Sturm
Υπάρχει ένας πίνακας του Klee(που βρίσκεται στην κατοχή μου),που Angelus Novus ονομάζεται.Δειχνει έναν άγγελο που φαίνεται να ζητάει ν'απομακρυνθεί από κάτι που κοιτάζει επίμονα.Tα μάτια του είναι διασταλμενα,το στόμα του ανοιχτό,τα φτερά του ορθανοιχτα.Ο άγγελος της ιστορίας έτσι πρέπει να μοιάζει.Αυτος έχει το προσωπο στο παρελθόν στραμμένο.Οπου μια αλυσίδα μιας ξεχωριστής καταστροφής αδιακοπα ερείπια πάνω σε ερείπια σωριαζει και τα οποία σ''αυτον μπροστα στα πόδια ριχνει.Αυτος θα ήθελε να παραμεινει,τους νεκρους να ξυπνήσει ,και τα θρυμματισμένα να συνενώσει .Αλλα μια θύελλα φυσά απ'τόν Παράδεισο που τα φτερά του έχει αρπάξει και τοσο δυνατή ειναι, ώστε ο άγγελος δεν μπορεί πια να τα κλεισει.Αυτη η θύελλα τον σπρώχνει ασταμάτητα στο μέλλον,στο οποίο την πλάτη του στρεφει,ενώ ο σωρός των ερειπιων μπροστά του ορθωνεται ως τον ουρανό.Αυτο,που εμείς πρόοδο ονομάζουμε,είναι αυτή η θυελλα
στις 26 Σεπτεμβρίου 1940 ο Walter Benjamin στην καταλανική ισπανικη παραλιακή κωμόπολη Portbou,στα Πυρηναία,σύνορα με τη Γαλλία,αυτοκτονησε με χαπια,ευρισκόμενος σε τραγικό αδιέξοδο,να τον γυρίσουν πίσω στη κατεχομενη Γαλλια στα χέρια και τα βασανιστήρια της Gestapo,
δεν κατάφερε να κατέβει στη θαλασσα κι από εκει προς την ελευθερια,
αλλά,ισως,σε μια άλλη απόλυτη ελευθερία,
το Portbou,όπως προείπε,έγινε η τουριστική ατραξιόν του Walter Benjamin.
.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου