ΘΑΝΑΣΗΣ ΒΕΓΓΟΣ[Ο ΔΙΚΟΣ ΜΑΣ ΘΑΝΑΣΗΣ Ο ΚΑΛΟΣ ΜΑΣ ΑΝΘΡΩΠΟΣ]-ΧΡΟΝΙΚΟ:Μαχαιρα Ξηρομερου-''Ηρθε Σινεμας''

.
.
ΘΑΝΑΣΗΣ ΒΕΓΓΟΣ
Ο ΔΙΚΟΣ ΜΑΣ  ΘΑΝΑΣΗΣ   Ο ΚΑΛΟΣ  ΜΑΣ  ΑΝΘΡΩΠΟΣ
.
.

.
.

.
.
ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟΝ ΚΑΛΟ ΜΑΣ ΑΝΘΡΩΠΟ
ΘΑΝΑΣΗ ΒΕΓΓΟ
.
ΧΡΟΝΙΚΟ:ΣΙΝΕΜΑ στη Μαχαιρα Ξηρομερου
''Ηρθε Σινεμας''
.
Τη δεκαετια του 1960 και του 1970 ερχονταν στη
Μαχαιρα να παιξει Σινεμας,καθε Σαββατο[αλλα
και αλλες μερες].Ηταν για το χωριο ενα μεγαλο
και σημαντικο γεγονος[οπως και οι παραστασεις
του Καραγκιοζη που εκανε στοι χωριο ο Μαχαιρι-
ωτης Καραγκιοζοπαιχτης Λιας Τσαπαρελης] χαρα
και για τα παιδια αλλα και για τους μεγαλους.
Σινεμα στο χωριο εφερνε ο Γιαννης Μπουσμπου-
ρελης απο τη Μαχαλα[τις Φυτειες],αργοτερα[που
ειχαμε συναγωνισμο... σινεμαδων]εφερνε και ο Μαγα-
ζης απο την Κατουνα,ερχονταν και ο ''Γαλαξιας'' απο
το Αγρινιο με βοηθο...προβολατζη τον Πανο Τσαπα-
ρελη.
Το αυτοκινητο του Σινεμα πηγαινε πανω -κατω το
κεντρικο δρομο του χωριου και με τα μεγαφωνα στη
διαπασον διαφημιζε το εργο:
''Αποψε το βραδυ στις 8 και μιση στο καφενειο
του...το εργο...
Πρωταγωνιστουν...''
Τα εργα ολα...ηταν καταλληλα[με...εξαιρεσεις του κανο-
να].Επαιζαν κωμωδιες[με τον Βεγγο,τον Χατζηχρηστο,
τον Αυλωνιτη,τον Ηλιοπουλο,τον Φωτοπουλο,τον Ριζο,...],
κοινωνικα-αισθηματικα[με το Ξανθοπουλο,τη Βουρτση,
τον Κουρκουλο,την Καρεζη,την Βουγιουκλακη,τον Μπαρ-
κουλη...],ποιμενικα-ιστορικα -πολεμικα [η Αστερω,η Γκολ-
φω,ο Παπαφλεσσας,εργα με την Γερμανικη κατοχη,...],
,θρησκευτικα[Τα Παθη του Χριστου],Μυθολογικα[Ο Ηρα-
κλης και ο Μασιστας,...]
Τα καφενεια που επαιζε Σινεμα στο χωριο ηταν το καφενειο
του Σταυρου Μακρυπιδη,το καφενειο του Χαριλαου Μπο-
ζωνη,εχει παιξει και στα Μακραιικα στην αποθηκη στο
μεγαλο σπιτι,εκει θυμαμαι Μυθολογικα,Ηρακλης,Αμαζονες,
Μονομαχοι,Μασιστες,δηλαδη...Τσαρλτο Ηστον,αλλα και
Παθη του Χριστου..[Θυμαμαι σινεμα και στου Πανου Παπα-
σταμου]
Οι θεατες καθονταν [οσοι προλαβαιναν]στις καρεκλες του
καφενειου[που εμπεναν σε παραλληλες σειρες].Πολλες γυναι-
κες[γιατι πηγαιναν σινεμα ...και γυναικες!]εφερναν καρεκλες
απ'το σπιτι να καθησουν.Τα παιδια καθονταν μπροστα απο το
πανι της οθονης προβολης σε ταβλες η' κατω στο πατωμα ,
στρωματσαδα],Πρωτη θεση δηλαδη,οι αλλοι ...ορθιοι και στοι-
βαγμενοι.Υπηρχαν βεβαια και...τζαμπατζηδες[ειδικα παιδια
που περνουσαν μεσα ...κατω απο τα ποδια των μεγαλων στον
συνωστισμο οταν εβγαναν εισητηριο στη εισοδο...του
σινεμα-καφενειου,αλλα περναγαν κρυμενα μεσα...στα φου-
στανια των μαναδων τους[η' οποιας αλλης,τωρα επιλογη
θα κανανε,τετοια ωρα],κι αλλα δικαιολογουνταν σαν...μι-
κρα ,ανηλικα,και τα περναγε ο πατερας η'η μανα η'
ο θειος[η'απ τ'αυτι τα γυριζαν πισω,αν δεν ηταν...καταλληλα
ανηλικα]Υπηρχαν κι αυτοι που εβλεπαν σινεμα...απ'εξω
κοιτωντας απ'τις ραγισματιες στα κλειστα παραθυροφυλα
του καφενειου,κι επειδη υπηρχε συνωστισμος εκει στα
παραθυροφυλλα και τις πορτες εβλεπαν... με τη σειρα
εκ περιτροπης,ευνοουμενοι φυσικα...οι μεγαλοι και οι
δυνατοτεροι.
Εγω ημουν παντα μεσα στο σινεμα ,με τραβαγε ο σινεμας,
τοτε αποκτησα τα κινηματογραφοφιλα ενδιαφεροντα.
Δηλαδη...τα πληρωσα με το εισητηριο.Κατι σαν Διπλωμα.
Οταν ξεθαρεψα,εφυγα απο τις... μπροστινες θεσεις και πη-
γα διπλα στη Μηχανη.Ρευμα απο γεννητρια[αλλο θαυμαστο].
Εκει παραδιπλα παρατηρουσα τον σινεμα,σαν μαγος μου
φαινονταν,ν'αλλαζει τις ταινιες[το φιλμ],εβλεπα το λαμπρο
εκτυφλωτικο φως,τοτε δεν ηξερα για φωτοβολταικα τοξα
και για...καρβουνα],οταν κοβονταν η ταινια τον εβλεπα
να την κολλαει [κι αφουγκραζομουν την δυσαρεσκεια των
θεατων που τους εκοψε...στο καλυτερεο.Τοτε στο σκοταδι
[ημιφως]της αιθουσας εσκηβα ...πονηρα και εξεπιτηδες
και μαζευα τα κοματια του φιλμ απο κατω,τα'βαζα στη
τσεπη κι ενιωθα πολυ ευτυχισμενος σαν να κατεχα πολυ-
τιμο θησαυρο.
Την αλλη μερα τα κοιτουσα κοντρα στο φως και μου φαι-
νονταν πολυ παραξενο[τοτε δεν μπορουσα να καταλαβω ,
αλλωστε για ...γεωργος προοριζομ'ταν,οχι για ΣΚΟΥΡΑσ,
για ΦΙΝΟΣ,για ...τροφιμος ΤΣΙΝΕΣΙΤΑΣ]πως γινεται η κι-
νηση,οι ανθρωποι να περπατουν,τα αλογα να καλπαζουν,
τα αυτοκινητα να τρεχουν,....Αφου το μονο που εβλεπα
στις ...κριτικες παρατηρησεις μου ηταν κατι ακινητες
οι ιδιες εικονες.Μεγαλη η απορια μου[επιτακτικη...προς
λυση]πως γινεται απο την ακινησια κινηση[τοτε δεν ηξερα
για τις 25 εικονες στο δευτερολεπτο,ουτε για τo
μετεικασμα]
Για τα...πειραματα μου κλεινομουν σε μια...σκοτεινη αι-
θουσα[π.χ ενα δωματιο στο σπιτι,αλλα και στον ημιυπο-γειο
των συσιτιων του σχολειου,κλειστικα και με ...θεατες αλλα
παιδια,[κινηματογραφο]φιλους.Μ'ενα φακο αναμμενο στον
σκοτεινο χωρο,περνουσα μπροστα τα αποκομματα των ται-
νιων που ειχα στην ...κατοχη μου,οσο μπορουσα γρηγορο-
τερα να τα προβαλω μπροστα,πανω σε μια απλωμενη σακε-
να απο αλευρι η' απο σαχαρι των συσιτιων [η' πανω στον
ασπρο τοιχο].Ματαια,καμια κινηση,θολουρα,αποτυχια ...προ-
βολης,αλλα...οχι απογοητευση.Δεν ειχα ...και τα μηχανηματα
του σινεμα,αμα...μεγαλωσω θα δουμε.[Τοτε εκεινη την επικη
εποχη της Φαντασιας δεν ηξερα για το ...Κατεστημενο του
Σινεμα]
Εκει διπλα στη μηχανη του σινεμα ακουγα τον ηχο του φιλμ
που περιστρεφονταν,ακολουθουσα τη φθοριζουσα δεσμη απο
το φως να πεφτει στο πανι στον απεναντι τοιχο.Εκει προβα-
λονταν η ταινια-το εργο που μαγευε ολους τους θεατες εκει
μεσα.Να κλαινε με τα παθη του ηρωα,να ικανοποιουνται
με την τιμωρια του κακου,ν'ανατριχιαζουν να κοκκινιζουν
και να...ντρεπονται με τα αθωα[..και οχι τοσο]φιλια των
πρωταγωνιστων.
Δεν ηξεραν απο ηθοποιους και σκηνοθεσιες,εβλεπαν τη
ζωη εκει,τη πραγματικοτητα.Τα αλογα να καλπαζουν
καταπανω τους και να φοβουνται μην τους πατησουν οπως
καθονται...στις καρεκλες μισοκοιμισμενοι μαγεμενοι,
να τους''πιανει το αιμα''στα πολεμικα και να...λυποθυ-
μουν αληθινα,να γελουν να ξεκαρδιζονται στα κωμικα
εργα,ο Βεγγος πανω στη βεσπα που δεν ξερει να οδηγει
...να οδηγει ιλιγγιωδως και να λεει την ατακα:''Ξερεις
απο Βεσπα;'',η' τον Αυλωνιτη να δηλωνει ''Εγω εχω λεφτα,
πολλα λεφτα''και να γεμιζει το στομα του,και τον Χατζη-
χρηστο να πεταει τα ''Αμ'πως'' του,τα ''Ασουπη ''του,τα
''ας μην ειμαστε και πλεονεχτες,να'μαστε και λογικοι'',να
κλαινε με τον μικρο Βασιλακη Καιλα,....Πραγματικη ζωη
στο πανι.
Ποσοι απο μας τους ...περιεργους αλλα και...αθωα αφελεις
θεατες θελαμε να σηκωθουμε να πλησιασουμε την οθονη
να τραβηξουμε το πανι να...δουμε απο πισω[τι γινεται].
Ετσι ενηλικιωθηκαμε με το σινεμα.Ειδαμε την αγαπη,τον
ερωτα,το μισος ,την εχθρα,τη συγκρουση ιδεων,αντιληψεων,
νοοτροπιων,την ιστορια,ειδαμε ηρωισμους,εμφυλιουε,προδο-
σιες,ειδαμε αλλους τοπους,ειδαμε την ανθρωπια,τη δυστυχια,
ειδαμε την ευτυχια,την σκληροτητα,ειδαμε αλλους ανθρω-
πους,γιατι τοτε οι ταινιες δεν ηταν μονο φιξιον[κατασκευες]
αλλα περιειχαν[ενσωματωναν]και κοματια πραγματικου
χωρου και χρονου,ενα ποσοστο ηταν ντοκυμαντερ.
Οικονομικα καλα πηγαιναν τα πραγματαστην επιχειρηση
''Ηρθε Σινεμας''.Πολλα εισητηρια [με χρημα ,οχι με αυγα και
κοτες που επερνε ακομα ο φτωχος και πεινασμενος Καραγ-
κιοζης]εκοβε ο σινεμας[παρα...τους τζαμπατζηδες και τους ...
ματακιδες α'πεξω]Το μαγαζι κονομαγε,ουζα,λεμοναδες
[απο λεμονι ...που'λεγε ο Μπριλης του Γκιωνακη],
πορτοκαλκαδες,λουκουμια[ειπα λουκουμια,ε οχι τοσο απο
τα ...λουκουμια.Μεσα στο σκοταδι μερικα παιδια τα
συγκινουσε πιο πολυ η γλυκα του λουκουμιου απο
την ομορφια της Βουγιουκλακης ,απλωνανε μακρυ
χερι και πιανανε ...ψαχνο,τα λουκουμια στο κουτι με
τα λουκουμια ....ποντικοι,την αλλη μερα μετρουσε τα λουκου-
μια ο μαγαζατορας [π.χ ο μπαρμπα Σταυροις Μακρυπιδης]
και δεν του βγαινανε στο μετρημα και στα εσοδα.Ετσι ειναι
καθε επαγγελμα εχει τα συν και τα πλην του,τα εξοδα τα εσοδα.
Θυμαμαι μικρο παιδι γυριζοντας στο σπιτι μετα το τελος του
σινεμα εκει στο δρομο στο στενο των Μακραιων οι γυναικες,
μαναδες μας ,θειες μας ,γειτονισες με τις καρεκλες στο χερι
μεσα στο λιγοστο φως της νυχτας σχολιαζαν μια ...ακαταλλη-
λη σκηνη.Εγω εστησα αυτι και ακουσα.
Η σκηνη που σκολιαζονταν ηταν απο το εργο ''Διακοπες στην
Αιγινα''με την Αλικη Βουγιουκλακη πλουσιοκοριτσο,πλου-
σιος μποεμ πατερας ο Λαμπρος Κωνστανταρας Σε μια σκηνη
σε μια βιλα στη Αιγινα ο ζωηρος Κωνστανταρας με κορη της
παντρειας ,την Αλικη,ξεμοναχιαζει την Αλεκα Στρατηγου
[ζωηρη παντρεμενη η' ζωηρη χηρα[ζωντοχηρα]θα σας γελασω]
της ...ριχνεται με ..ευγλωτες τις διαθεσεις και απο τις
γριλιες παρακολουθει τα...αρχικα ο Θανασης Βεγγος
...γριλιζων,δηλαδη ...να μην το παρεις στα σοβαρα[πολυ
εξυπνακιας ο σκηνοθετης.Αυτη την ...ατελη [δυστυχως
για τους αρρενες]σκηνη σχολιαζουν οι γυναικες:
''Τι ξωκιλμαρες ηταν αυτες!''
Τωρα τι ηθελαν να...εκφρασουν μ'αυτη την ...ειλικρινη
αποστροφη ενας; θεος ξερει.Εγω...παντως μεσα στο
σκοταδι ντραπηκα,γιατι καταλαβα πως ...καταλαβαν αυτο
που κι εγω καταλαβα και αισθανθηκα,και σαν να με καταλαβαν
που καταλαβα σαν να ηταν συννενοημενες ηθελαν να με
συνετισουν σχολιαζοντας...υποκρτικως.Αλλα απο το'να μου
αυτι μπηκε και απ'τ'αλλο βγηκε,γιατι εκεινη η σχολιασμενη
επιμαχη σκηνη δεν μ'αφησε να...κοιμηθω,ολη τη νυχτα εκανα
ακουσιως εκουσιως τη...προβολης της.
Αργοτερα τη δεκαετια του 1980[το 1984] στη πλατεια της εκ-
κλησιας εγινε προβολη της ταινιας του Θοδωρου Αγγελοπου-
λου ''Η Αναπαρασταση''[σε εκδηλωσεις του Πολιτιστικου
Συλλογου].Τη μηχανη προβολης χειριστηκε ο Πανος Τσαπα-
ρελλης[προβολατζης μονιμος του Γαλαξια]
Παλιοτερα το 1960 ερχονταν και σινεμαδες της Νομαρχιας
Αιτωλοακαρνανιας κι επαιζαν Εικαιρα,Φρειδερικες Βασι-
λιαδες,εγκαινια εργων Καραμανλη,τα επαναστατητικα εργα
Συνταγματαρχων,τα κακα του Πουλιου,αγωνες ποδοσφαιρο
Ολυμπιακος -Παναθηναικος,αλλα και...μαγειρικη[καλη ω-
ρα οπως σημερα στα καναλια].Σε μια τετοια προβολη
[στο λυομενο σχολειο,το ιταλικο]ενας αφηγητης στη ται
νια ελεγε πως να κανουν γλυκα,κρεμα καραμελε,μακαρο-
νια ογκρατεν,κλπ,εδειχνε λαχταριστα αγαθα και φαγητα,
σε φωτογραφιες και λιγουρικα πλανα.Ησυχια στο ακροα-
τηριον περα ως περα ,παρακολουθουσαν με τα στοματα
ανοιχτα μην χασουν ...χαψα μπουκια απ'αυτα που εβλεπαν.
Και τοτε μεσα στη εκσταση και την μαγεια της ευωχιας
ακουστηκε ξαφνικα μια φωνη:
''Τα υλικα δωστιμ'ιμενα.Κι απο συνταες οσες θελτε'',
ηταν ο Νεστορας ο Παπατρεχας ,κι ολοι ...προσγειοθηκαν
στην πραγματικοτητα.Στον τραχανα ,στα Μπιρμπιλονια.
Αυτα ηταν τα ΧΡΟΝΙΑ ΤΟΥ ΣΙΝΕΜΑ στη Μαχαιρα
Ξηρομερου.ΣΙΝΕΜΑ Ο ΠΑΡΑΔΕΙΣΟΣ
Εμεις ημασταν οι ηθοποιοι οι Πρωταγωνιστες και η
ζωη μας,η Πραγματικοτητα μας ηταν το Εργο.
Το εργο μας:''ΗΡΘΕ ΣΙΝΕΜΑΣ''
Μεγαλωσα μ'εκεινο Το ΣΙΝΕΜΑ και δεν το ξεχασα,
ουτε θα το ξεχασω ποτε,ΚΑΛΕ ΜΟΥ ΑΝΘΡΩΠΕ
ΘΑΝΑΣΗ ΒΕΓΓΟ
.
.

.
.