.
.
LITTERATURE-ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ
-RIchard Feynman's Logoi-
ΚΕΙΜΕΝΑ-TEXTS-Χ.Ν.Κουβελης[C.N.Couvelis}
.
.
Richard Feynman-physicist-Nobel 1965-c.n.couvelis χ.ν.κουβελης
www.feynmanlectures.caltech.edu
[τα Μαθηματα Lessons που μου αλλαξαν τον τροπο που καποιος διδασκει
και μαθαινει]
RIchard Feynman's Logoi-μετάφραση χ.ν.κουβελης
“Surely You’re Joking, Mr Feynman!”
"Σιγουρα αστειεύεστε μίστερ Φεινμαν!"
What I cannot create, I do not understand
Ότι δεν μπορώ να δημιουργήσω δεν το καταλαβαινω
If I could explain it to the average person, it wouldn't have been worth the Nobel
prize.
Αν μπορούσα αυτό να το εξηγήσω στον μέσο άνθρωπο δεν θα είχε υπάρξει άξιο
για το βραβείο. Νομπελ
It is really quite impossible to say anything with absolute precision, unless that
thing is so abstracted from the real world as to not represent any real thing.
ειναι πραγματικα εντελως αδυνατο να πω οτιδηποτε με απολυτη ακριβεια,εκτος
εαν ειναι τοσο αφηρημενο απο τον παραγματικο κοσμο ωστε να μην αντι-
προσωπευει κανενα πραγματικο πραγμα
A very great deal more truth can become known than can be proven
μια πολυ περισσοτερο μεγαλη αληθεια μπορει να γινει γνωστη παρα απ' το
να μπορει να αποδειχθει
Do not read so much, look about you and think of what you see there
μην διαβαζετε τοσο πολυ,κοιταξτε γυρω σου και σκεφτειτε αυτο που βλε-
πετε εκει
Science is the belief in the ignorance of experts
Επιστημη ειναι η πιστη στην αγνοια των ειδικων
We are not to tell nature what she’s gotta be. … She's always got better imagi-
nation than we have.
εμεις δεν μπορουμε να πουμε στη φυση τι να κανει...Αυτη παντοτε εχει καλυτερη
φαντασια απ' οτι εμεις εχουμε
Tell your son to stop trying to fill your head with science — for to fill your heart
with love is enough!
πεστε στο γιο σας να σταματησει να προσπαθει να γεμισει το κεφαλι σας με επι-
στημη-για να γεμισει τη καρδια σας με αγαπη ειναι αρκετο!
I cannot define the real problem, therefore I suspect there's no real problem, but
I'm not sure there's no real problem.
εγω δεν μπορω να ορισω το πραγματικο προβλημα,κατα συνεπεια υποψιαζομαι
πως δεν υπαρχει πραγματικο προβλημα,αλλα δεν ειμαι σιγουρος πως δεν υπαρχει
πραγματικο προβλημα
but I know it is not true because the truth always turns out to be simpler than you
thought.
αλλα εγω γνωριζω πως δεν ειναι αληθεια γιατι η αληθεια παντοτε καταληγει να
ειναι απλουστερη απ'οτι εσεις νομιζατε
There are 10 to11 stars in the galaxy. That used to be a huge number. But it's only
a hundred billion. It's less than the national deficit! We used to call them astrono-
mical numbers. Now we should call them economical numbers.
υπαρχουν 10 εις την 11ην αστερια στον γαλαξια.Εκεινος χρησιμοποιηται να ειναι
ενας τεραστιος αριθμος.Αλλα ειναι μονο εκατο δισεκατομυρια.Ειναι μικροτερος
απ' το εθνικο ελλειμα!Εμεις συνειθισαμε να τους καλουμε αστρονομικους αριθμους.
Τωρα εμεις θα πρεπει να τους καλουμε οικονομικους αριθμους.
Einstein was a giant. His head was in the clouds, but his feet were on the ground.
But those of us who are not that tall have to choose!
ο Αισταιν ηταν ενας γιγαντας.Το κεφαλι του ηταν στα συννεφα,αλλα τα ποδια του
ηταν στο εδαφος.Αλλα εκεινοι απο'μας που δεν ειμαστε τοσο ψηλοι πρεπει να
διαλεξουμε!
Scientific knowledge is an enabling power to do either good or bad — but it does
not carry instructions on how to use it.
η επιστημονικη γνωση ειναι μια ικανη δυναμη να κανει ειτε το καλο ειτε το κακο-
αλλα δεν μεταφερει οδηγιες πως να χρησιμοποιηθει
I, a universe of atoms an atom in the universe.
Εγω,ενα συμπαν ατομων ενα ατομο στο συμπαν
To every man is given the key to the gates of heaven; the same key opens the gates
of hell.
the key may be a dangerous object to use.
But the key obviously has value: how can we enter heaven without it?
σε καθε ανθρωπο ειναι δοσμενο το κλειδι για τις πορτες τ'ουρανου,το ιδιο κλειδι
ανοιγει τις πορτες της κολασης.
το κλειδι μπορει να'ναι ενα επικινδυνο αντικειμενο να χρησιμοποιηθει.
Αλλα το κλειδι προφανως εχει αξια:πως μπορουμε να εισερθουμε στον ουρανο
χωρις αυτο;
Scientific knowledge is a body of statements of varying degrees of certainty — some
most unsure, some nearly sure, but none absolutely certain.
η επιστημονικη γνωση ειναι ενα σωμα δηλωσεων μεταβλητου βαθμου βεβαιοτητας-
καποιες πιο πολυ μη σιγουρες,καποιες σχεδον σιγουρες,αλλα καμια απολυτα βεβαιη.
In fact, everything we know is only some kind of approximation, because we know
that we do not know all the laws as yet. Therefore, things must be learned only to be
unlearned again or, more likely, to be corrected. … The test of all knowledge is expe-
riment. Experiment is the sole judge of scientific “truth”.
στη πραγματικοτητα,καθε τι που γνωριζουμε ειναι μονο καποιο ειδος προσεγγισης,
γιατι γνωριζουμε πως δεν γνωριζουμε ολους τους νομους ακομη.Επομενως,τα πραγ-
ματα πρεπει να ειναι μαθημενα μονο να ειναι ξεμαθημενα ξανα η',περισσοτερο πιθα-
νον,να ειναι διορθωμενα...Η δοκιμη ολης της γνωσης ειναι το πειραμα.Το πειραμα
ειναι ο μοναδικος κριτης της επιστημονικης ''αληθειας''
If an apple is magnified to the size of the earth, then the atoms in the apple are appro-
ximately the size of the original apple
αν ενα μηλο ειναι μεγενθυμενο στο μεγεθος της γης,τοτε τα ατομα στο μηλο
ειναι κατα προσεγγιση το μεγεθος του αρχικου μηλου
We can imagine that this complicated array of moving things which constitutes
“the world” is something like a great chess game being played by the gods, and
we are observers of the game. We do not know what the rules of the game are;
all we are allowed to do is to watch the playing. Of course, if we watch long enough,
we may eventually catch on to a few of the rules.
εμεις μπορουμε να φαντασθουμε πως αυτη η πολυπλοκη διαταξη των κινουμενων
πραγματων η οποια συνιστα ''τον κοσμο'' ειναι κατι σαν ενα μεγαλο παιχνιδι σκακιου
οντας παιγμενο απ' τους θεους,κι εμεις ειμαστε παρατηρητες του παιχνιδιου.Εμεις
δεν γνωριζουμε ποιοι ειναι οι κανονες του παιχνιδιου,ολο αυτο που μας επιτρεπεται
να κανουμε ειναι να κοιταζουμε προσεχτικα το παιξιμο.Φυσικα,αν εμεις κοιταζουμε
προσεχτικα για αρκετο χρονικο διαστημα,εμεις μπορουμε τελικα να συλλαβουμε
λιγο απ'τους κανονες .
The "paradox" is only a conflict between reality and your feeling of what reality
"ought to be."
το ''παραδοξο'' ειναι μονο μια συγκρουση αναμεσα στη πραγματικοτητα και στη
δικια σας αισθηση του τι η πραματικοτητα ''επρεπε να ειναι''
To those who do not know mathematics it is difficult to get across a real feeling as
to the beauty, the deepest beauty, of nature. … If you want to learn about nature,
to appreciate nature, it is necessary to understand the language that she speaks in.
σ'εκεινους που δεν γνωριζουν μαθηματικα ειναι δυσκολο να εκφρασουν μια πραγ-
ματικη αισθηση οπως για την ομορφια,την βαθυτατη ομορφια,της φυσης...Αν εσυ
θελεις να μαθεις για την φυση,να εκτιμισεις τη φυση,ειναι απαραιτητο να καταλα-
βεις τη γλωσσα που αυτη μιλαει
Mathematics is not just a language. Mathematics is a language plus reasoning.
It's like a language plus logic. Mathematics is a tool for reasoning. It's, in fact,
a big collection of the results of some person's careful thought and reasoning.
By mathematics, it is possible to connect one statement to another.
Τα Μαθηματικα δεν ειναι ακριβως μια γλωσσα.Τα Μαθηματικα ειναι μια γλωσσα
επιπλεον συλλογιστικη.Ειναι σαν μια γλωσσα επιπλεον λογικη.Τα Μαθηματικα
ειναι ενα εργαλειο για συλλογιστικη.Ειναι,στη πραγματικοτητα,μια μεγαλη
συλλογη αποτελεσματων της προσεκτικης σκεψης και συλλογιστικης καποιων
ανθρωπων.Με τα μαθηματικα,ειναι δυνατον να συνδεσεις μια δηλωση με μια
αλλη.
But while we don't know all the laws, we can use some to make guesses at theo-
rems which extend beyond the proof.
αλλα ενω εμεις δεν γνωριζουμε ολους τους νομους,εμεις μπορουμε να χρησιμο-
ποιησουμε καποιους να κανουμε εικασιεςς σε θεωρηματα τα οποια επεκτεινονται
περα απ'την αποδειξη
Our imagination is stretched to the utmost, not, as in fiction, to imagine things
which are not really there, but just to comprehend those things which are there.
η φαντασια μας ειναι τεντωμενη μεχρι τα ακρα,οχι,οπως στο μυθιστορημα,να
φαντασθουμε πραγματα τα οποια δεν ειναι πραγματικα εκει,αλλα ακριβως να
κατανοησουμε εκεινα τα πραγματα τα οποια ειναι εκει.
I think I can safely say that nobody understands quantum mechanics.
Εγω νομιζω πως Εγω μπορω ασφαλως να πω οτι κανενας δεν καταλαβαινει
την κβαντομηχανικη
It is scientific only to say what is more likely and what less likely, and not to be
proving all the time the possible and impossible.
ειναι επιστημονικο μονο να πει τι ειναι περισσοτερο πιθανον και τι λιγοτερο
πιθανον,και δεν ειναι αποδειχνωντας ολη την ωρα το δυνατον και το αδυνατον
The electron is a theory we use; it is so useful in understanding the way nature
works that we can almost call it real.
Το ηλεκτρονιο ειναι μια θεωρια που χρησιμοποιουμε:ειναι τοσο χρησιμη για
να καταλαβεις το τροπο που η φυση εργαζεται ωστε μπορουμε σχεδον να την
πουμε πραγματικη
I wanted very much to learn to draw, for a reason that I kept to myself:
I wanted to convey an emotion I have about the beauty of the world
εγω ηθελα παρα πολυ να μαθω να σχεδιαζω,για ενα λογο που φυλαω για
μενα:
εγω ηθελα να μεταφερω ενα συναισθημα το οποιο εχω για την ομορφια
του κοσμου
I don't know anything, but I do know that everything is interesting if you go
into it deeply enough.
Εγω δεν γνωριζω οτιδηποτε,αλλα εγω γνωριζω οτι καθετι ειναι ενδιαφερον αν
εσυ εισχωρησεις μεσα σ'αυτο αρκετα βαθεια
.
.
.
LITTERATURE-ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ
-RIchard Feynman's Logoi-
ΚΕΙΜΕΝΑ-TEXTS-Χ.Ν.Κουβελης[C.N.Couvelis}
.
.
Richard Feynman-physicist-Nobel 1965-c.n.couvelis χ.ν.κουβελης
www.feynmanlectures.caltech.edu
[τα Μαθηματα Lessons που μου αλλαξαν τον τροπο που καποιος διδασκει
και μαθαινει]
RIchard Feynman's Logoi-μετάφραση χ.ν.κουβελης
“Surely You’re Joking, Mr Feynman!”
"Σιγουρα αστειεύεστε μίστερ Φεινμαν!"
What I cannot create, I do not understand
Ότι δεν μπορώ να δημιουργήσω δεν το καταλαβαινω
If I could explain it to the average person, it wouldn't have been worth the Nobel
prize.
Αν μπορούσα αυτό να το εξηγήσω στον μέσο άνθρωπο δεν θα είχε υπάρξει άξιο
για το βραβείο. Νομπελ
It is really quite impossible to say anything with absolute precision, unless that
thing is so abstracted from the real world as to not represent any real thing.
ειναι πραγματικα εντελως αδυνατο να πω οτιδηποτε με απολυτη ακριβεια,εκτος
εαν ειναι τοσο αφηρημενο απο τον παραγματικο κοσμο ωστε να μην αντι-
προσωπευει κανενα πραγματικο πραγμα
A very great deal more truth can become known than can be proven
μια πολυ περισσοτερο μεγαλη αληθεια μπορει να γινει γνωστη παρα απ' το
να μπορει να αποδειχθει
Do not read so much, look about you and think of what you see there
μην διαβαζετε τοσο πολυ,κοιταξτε γυρω σου και σκεφτειτε αυτο που βλε-
πετε εκει
Science is the belief in the ignorance of experts
Επιστημη ειναι η πιστη στην αγνοια των ειδικων
We are not to tell nature what she’s gotta be. … She's always got better imagi-
nation than we have.
εμεις δεν μπορουμε να πουμε στη φυση τι να κανει...Αυτη παντοτε εχει καλυτερη
φαντασια απ' οτι εμεις εχουμε
Tell your son to stop trying to fill your head with science — for to fill your heart
with love is enough!
πεστε στο γιο σας να σταματησει να προσπαθει να γεμισει το κεφαλι σας με επι-
στημη-για να γεμισει τη καρδια σας με αγαπη ειναι αρκετο!
I cannot define the real problem, therefore I suspect there's no real problem, but
I'm not sure there's no real problem.
εγω δεν μπορω να ορισω το πραγματικο προβλημα,κατα συνεπεια υποψιαζομαι
πως δεν υπαρχει πραγματικο προβλημα,αλλα δεν ειμαι σιγουρος πως δεν υπαρχει
πραγματικο προβλημα
but I know it is not true because the truth always turns out to be simpler than you
thought.
αλλα εγω γνωριζω πως δεν ειναι αληθεια γιατι η αληθεια παντοτε καταληγει να
ειναι απλουστερη απ'οτι εσεις νομιζατε
There are 10 to11 stars in the galaxy. That used to be a huge number. But it's only
a hundred billion. It's less than the national deficit! We used to call them astrono-
mical numbers. Now we should call them economical numbers.
υπαρχουν 10 εις την 11ην αστερια στον γαλαξια.Εκεινος χρησιμοποιηται να ειναι
ενας τεραστιος αριθμος.Αλλα ειναι μονο εκατο δισεκατομυρια.Ειναι μικροτερος
απ' το εθνικο ελλειμα!Εμεις συνειθισαμε να τους καλουμε αστρονομικους αριθμους.
Τωρα εμεις θα πρεπει να τους καλουμε οικονομικους αριθμους.
Einstein was a giant. His head was in the clouds, but his feet were on the ground.
But those of us who are not that tall have to choose!
ο Αισταιν ηταν ενας γιγαντας.Το κεφαλι του ηταν στα συννεφα,αλλα τα ποδια του
ηταν στο εδαφος.Αλλα εκεινοι απο'μας που δεν ειμαστε τοσο ψηλοι πρεπει να
διαλεξουμε!
Scientific knowledge is an enabling power to do either good or bad — but it does
not carry instructions on how to use it.
η επιστημονικη γνωση ειναι μια ικανη δυναμη να κανει ειτε το καλο ειτε το κακο-
αλλα δεν μεταφερει οδηγιες πως να χρησιμοποιηθει
I, a universe of atoms an atom in the universe.
Εγω,ενα συμπαν ατομων ενα ατομο στο συμπαν
To every man is given the key to the gates of heaven; the same key opens the gates
of hell.
the key may be a dangerous object to use.
But the key obviously has value: how can we enter heaven without it?
σε καθε ανθρωπο ειναι δοσμενο το κλειδι για τις πορτες τ'ουρανου,το ιδιο κλειδι
ανοιγει τις πορτες της κολασης.
το κλειδι μπορει να'ναι ενα επικινδυνο αντικειμενο να χρησιμοποιηθει.
Αλλα το κλειδι προφανως εχει αξια:πως μπορουμε να εισερθουμε στον ουρανο
χωρις αυτο;
Scientific knowledge is a body of statements of varying degrees of certainty — some
most unsure, some nearly sure, but none absolutely certain.
η επιστημονικη γνωση ειναι ενα σωμα δηλωσεων μεταβλητου βαθμου βεβαιοτητας-
καποιες πιο πολυ μη σιγουρες,καποιες σχεδον σιγουρες,αλλα καμια απολυτα βεβαιη.
In fact, everything we know is only some kind of approximation, because we know
that we do not know all the laws as yet. Therefore, things must be learned only to be
unlearned again or, more likely, to be corrected. … The test of all knowledge is expe-
riment. Experiment is the sole judge of scientific “truth”.
στη πραγματικοτητα,καθε τι που γνωριζουμε ειναι μονο καποιο ειδος προσεγγισης,
γιατι γνωριζουμε πως δεν γνωριζουμε ολους τους νομους ακομη.Επομενως,τα πραγ-
ματα πρεπει να ειναι μαθημενα μονο να ειναι ξεμαθημενα ξανα η',περισσοτερο πιθα-
νον,να ειναι διορθωμενα...Η δοκιμη ολης της γνωσης ειναι το πειραμα.Το πειραμα
ειναι ο μοναδικος κριτης της επιστημονικης ''αληθειας''
If an apple is magnified to the size of the earth, then the atoms in the apple are appro-
ximately the size of the original apple
αν ενα μηλο ειναι μεγενθυμενο στο μεγεθος της γης,τοτε τα ατομα στο μηλο
ειναι κατα προσεγγιση το μεγεθος του αρχικου μηλου
We can imagine that this complicated array of moving things which constitutes
“the world” is something like a great chess game being played by the gods, and
we are observers of the game. We do not know what the rules of the game are;
all we are allowed to do is to watch the playing. Of course, if we watch long enough,
we may eventually catch on to a few of the rules.
εμεις μπορουμε να φαντασθουμε πως αυτη η πολυπλοκη διαταξη των κινουμενων
πραγματων η οποια συνιστα ''τον κοσμο'' ειναι κατι σαν ενα μεγαλο παιχνιδι σκακιου
οντας παιγμενο απ' τους θεους,κι εμεις ειμαστε παρατηρητες του παιχνιδιου.Εμεις
δεν γνωριζουμε ποιοι ειναι οι κανονες του παιχνιδιου,ολο αυτο που μας επιτρεπεται
να κανουμε ειναι να κοιταζουμε προσεχτικα το παιξιμο.Φυσικα,αν εμεις κοιταζουμε
προσεχτικα για αρκετο χρονικο διαστημα,εμεις μπορουμε τελικα να συλλαβουμε
λιγο απ'τους κανονες .
The "paradox" is only a conflict between reality and your feeling of what reality
"ought to be."
το ''παραδοξο'' ειναι μονο μια συγκρουση αναμεσα στη πραγματικοτητα και στη
δικια σας αισθηση του τι η πραματικοτητα ''επρεπε να ειναι''
To those who do not know mathematics it is difficult to get across a real feeling as
to the beauty, the deepest beauty, of nature. … If you want to learn about nature,
to appreciate nature, it is necessary to understand the language that she speaks in.
σ'εκεινους που δεν γνωριζουν μαθηματικα ειναι δυσκολο να εκφρασουν μια πραγ-
ματικη αισθηση οπως για την ομορφια,την βαθυτατη ομορφια,της φυσης...Αν εσυ
θελεις να μαθεις για την φυση,να εκτιμισεις τη φυση,ειναι απαραιτητο να καταλα-
βεις τη γλωσσα που αυτη μιλαει
Mathematics is not just a language. Mathematics is a language plus reasoning.
It's like a language plus logic. Mathematics is a tool for reasoning. It's, in fact,
a big collection of the results of some person's careful thought and reasoning.
By mathematics, it is possible to connect one statement to another.
Τα Μαθηματικα δεν ειναι ακριβως μια γλωσσα.Τα Μαθηματικα ειναι μια γλωσσα
επιπλεον συλλογιστικη.Ειναι σαν μια γλωσσα επιπλεον λογικη.Τα Μαθηματικα
ειναι ενα εργαλειο για συλλογιστικη.Ειναι,στη πραγματικοτητα,μια μεγαλη
συλλογη αποτελεσματων της προσεκτικης σκεψης και συλλογιστικης καποιων
ανθρωπων.Με τα μαθηματικα,ειναι δυνατον να συνδεσεις μια δηλωση με μια
αλλη.
But while we don't know all the laws, we can use some to make guesses at theo-
rems which extend beyond the proof.
αλλα ενω εμεις δεν γνωριζουμε ολους τους νομους,εμεις μπορουμε να χρησιμο-
ποιησουμε καποιους να κανουμε εικασιεςς σε θεωρηματα τα οποια επεκτεινονται
περα απ'την αποδειξη
Our imagination is stretched to the utmost, not, as in fiction, to imagine things
which are not really there, but just to comprehend those things which are there.
η φαντασια μας ειναι τεντωμενη μεχρι τα ακρα,οχι,οπως στο μυθιστορημα,να
φαντασθουμε πραγματα τα οποια δεν ειναι πραγματικα εκει,αλλα ακριβως να
κατανοησουμε εκεινα τα πραγματα τα οποια ειναι εκει.
I think I can safely say that nobody understands quantum mechanics.
Εγω νομιζω πως Εγω μπορω ασφαλως να πω οτι κανενας δεν καταλαβαινει
την κβαντομηχανικη
It is scientific only to say what is more likely and what less likely, and not to be
proving all the time the possible and impossible.
ειναι επιστημονικο μονο να πει τι ειναι περισσοτερο πιθανον και τι λιγοτερο
πιθανον,και δεν ειναι αποδειχνωντας ολη την ωρα το δυνατον και το αδυνατον
The electron is a theory we use; it is so useful in understanding the way nature
works that we can almost call it real.
Το ηλεκτρονιο ειναι μια θεωρια που χρησιμοποιουμε:ειναι τοσο χρησιμη για
να καταλαβεις το τροπο που η φυση εργαζεται ωστε μπορουμε σχεδον να την
πουμε πραγματικη
I wanted very much to learn to draw, for a reason that I kept to myself:
I wanted to convey an emotion I have about the beauty of the world
εγω ηθελα παρα πολυ να μαθω να σχεδιαζω,για ενα λογο που φυλαω για
μενα:
εγω ηθελα να μεταφερω ενα συναισθημα το οποιο εχω για την ομορφια
του κοσμου
I don't know anything, but I do know that everything is interesting if you go
into it deeply enough.
Εγω δεν γνωριζω οτιδηποτε,αλλα εγω γνωριζω οτι καθετι ειναι ενδιαφερον αν
εσυ εισχωρησεις μεσα σ'αυτο αρκετα βαθεια
.
.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου