.
.
.
ΜΕΤΑΦΡΑΖΟΝΤΑΣ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ
-TRANSLATING ANCIENT GREEK TEXTS
-χ.ν.κουβελης c.n.couvelis
-1
..
-1
.
.
ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ -οι Μεταφρασεις μου--χ.ν.κουβελης
ANCIENT GREEK -my Translations-c.n.couvelis
.
η ονομασια :''ανθρωπος''[αναθρων α οπωπε]
ΠΛΑΤΩΝ:Κρατυλος[η'Περι ορθοτητος ονοματων]
ΜΕΤΑ-ΦΡΑΣΤΙΚΑ-χ.ν.κουβελης.
.
ΣΩΚΡΑΤΗΣ:Τουτων τοινυν εν και το των ανθρωπων ονομα
πεπονθεν,ως εμοι δοκει.εκ γαρ ρηματος ονομα γεγονεν,ενος
γραμματος του αλφα εξαιρεθεντος και βαρυτερας της τελευτης
γενομενης
ΕΡΜΟΓΕΝΗΣ:Πως λεγεις;
ΣΩΚΡΑΤΗΣ:Ωδε ,σημαινει τουτο το ονομα ο ''ανθρωπος'' οτι τα
μεν αλλα θηρια ων ορα ουδεν επισκοπει ουδε αναλογιζεται ουδε
αναθρει,ο δε ανθρωπος αμα εωρακεν,τουτο δ'εστι ''οπωπε'' και
αναθρει και λογιζεται τουτο ο οπωπεν.εντευθεν δη μονον των
θηριων ορθως ο ανθρωπος ''ανθρωπος'' ωνομασθη,
αναθρων α οπωπε
.
[ΣΩΚΡΑΤΗΣ:Μου φαινεται,πως το ιδιο μ'εκεινα επαθε και το
ονομα των ανθρωπων.Απο ρηματικη εκφραση εγινε ονομα,αφαι-
ρεθηκε ενα γραμμα ,το αλφα, και η καταληξη προφερεται βαρυ-
τερα
ΕΡΜΟΓΕΝΗΣ:Πως το εξηγεις;
ΣΩΚΡΑΤΗΣ:Ετσι.Αυτο σημαινει το ονομα ''ανθρωπος'',οτι τα μεν
αλλα θηρια αυτα που βλεπουν δεν τα επιθεωρουν ουτε τα επεξερ-
γαζονται ουτε τα επαναεξεταζουν,ο ανθρωπος συναμα εχει δει,
αυτο ειναι το οπωπε,και επαναεζεταζει[αναθρει] και επεξεργαζεται
αυτο το οποιο εχει δει.Ορθα απο εκεινο μονον ο ανθρωπος απο
τα θηρια ονομασθηκε ''ανθρωπος''.
αναθρων α οπωπε,
αυτος,που επαναεξεταζει αυτα,που εχει δει]
.
.
.
[ΠΛΑΤΩΝ:Πολιτεια]PLATON:REBUBLIC
ΜΙΑ ΣΥΝΧΡΟΝΗ ΑΝΘΡΩΠΙΝΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ [ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΣΠΗΛΑΙΟ
ΤΟΥ ΠΛΑΤΩΝΑ]
.
Σ'ενα σκοτεινο υπογειο σπηλαιο ειναι σφιχτα δεμενοι χεροποδαρα
ακινητοποιημενοι ανθρωποι-παιδια χωρις προτερη εμπειρια , μονο
κατευθειαν μπροστα μπορει να δουν,σε καμια αλλη κατευθυνση,ουτε
αριστερα,ουτε δεξια,ουτε πισω,καμια κινηση δεν εχουν και πισω
απ'αυτους στο σπηλαιο ειναι ενας ψηλος τοιχος,που τους χωριζει
στην αιθουσα και τους απομονωνει,εκει καιει μια μεγαλη φωτια,που
ακτινοβολει πολυ λαμψη,μπροστα απο τον τοιχο συνεχεια περνουν
ανθρωποι-υποκριτες ,ειναι κρυμενοι απ'τον τοιχο,και στα σηκωμενα
ψηλα χερια τους κρατουν διαφορα αντικειμενα,αγαλματα με μορφες ανθρωπων,ζωων,πουλιων,ψαριων,δεντρων,διαφορα σκευη,τα παντα
κρατουν,οσα υπαρχουν με φυσικο τροπο,κι οσα κατασκευασθηκαν
απο καποια τεχνη,αυτα τα ειδωλα ξεχωριζουν πανω απ'τον τοιχο,η
λαμπερη δυνατη φωτια τα προβαλλει στον απεναντι τοιχο της σπηλιας ,
στην οθονη μπροστα από τους δεμενους ανθρωπους-παιδια,εκεινοι
βλεπουν τις προβολες τους καθαρα ζωντανα ,κι επειδη ταυτοχρονα
ακουν και τους ηχους,τις φωνες των ανθρωπων,που τα κρατουν,τα
ειδωλα τις εικονες αυτες τις νομιζουν πραγματικες,πως οι ηχοι οι
φωνες οι συνομιλιες προερχονται απο τις μορφες,που βλεπουν μπρο-
στα τους, και πως αυτα ειναι πραγματικα αντικειμενα,ο αληθινος
κοσμος,ζωη,που εκτυλλισεται μπροστα στα ματια τους,με ηχο,με
κινηση,με δραση,με ενεργεια,πληρης ζωη,την βλεπουν ,την παρατη=
ρουν,την αισθανονται,αν καποιος απ'αυτους μπορουσε να γυρισει το
κεφαλι του προς τα πισω για να δει απο το πολυ δυνατο φως θα τυ-
φλωνονταν και δεν θα' βλεπε τιποτα,τα ανδρεικελα δεν θα τα εβλεπε,
τοτε θα'λεγε στους αλλους,πως αυτα ,που βλεπουν μπροστα τους
ειναι τα μοναδικα οντα,που υπαρχουν,αν,ομως, εβλεπε τις κουκλες,τις
μαριονετες και τους ελεγε,πως αυτα,που βλεπουν ειναι ψευτικα,σκιες,
μεγαλη απατη,κανεις δεν θα τον πιστευες,ολοι θα τον κατηγορουσαν
για μεγαλο απατεωνα,αδιαντροπο ψευτη και θα διετρεχε πολυ μεγαλο
κινδυνο η ζωη του,αν καποιος καποτε ,καταφερνε να δραπετευσει απο
τα δεσμα του και να βγει απο το σκοτεινο σπηλαιο εξω στη μερα, στο
φως και στον ηλιο,στην αρχη το δυνατο φως του ηλιου θα τον τυφλωνε ,
δεν θα'βλεπε τιποτα,και μεχρι να συνειθισουν τα ματια του στο φως
θα περνουσε αρκετος χρονος, τοτε σιγα-σιγα θα συνειθιζε το δυνατο
φως του ηλιου και θα'βλεπε πρωτα-πρωτα τις σκιες των πραγματων,
οπως τις σκιες των δεντρων,κι υστερα θα'βλεπε τα ιδια τα αντικειμενα,
και τοτε θα καταλαβαινε την τεραστια διαφορα,πως αυτα ειναι τα αλη-
θινα,τ'αλλα μεσα στο σπηλαιο ειναι τα ψευτικα το απατηλα,και τοτε
θα' τρεχε στους αλλους μεσα στο σπηλαιο να τους πει την αληθεια,
κι εκεινοι δεν θα τον ακουγαν,θα τον κατηγορουσαν πως ειναι πολυ
μεγαλος ψευτης , ενας αχρειος αγυρτης και ενας παλιανθρωπος δη-
μαγωγος,που προσπαθει να τους κοροιδεψει,να τους εξαπατησει λε-
γοντας τους ασυστολα ψευδη για τον αληθινο πραγματικο κοσμο,που
βλεπουν μπροστα τους ζωντανο,να'χει μορφη,να εχει κινηση,ν'ανα-
σαινει,να'χει φωνη ,να'χει συναισθηματα, να'ναι παλομενη ζωη,να
ισχυριζεται πως αυτος ο θαυμαστος κοσμος δεν ειναι τιποτα αλλο
παρα μια μεγαλη τεραστια απατη, μια προβολη ανδρεικελων,τοτε,
ειναι πολυ βεβαιο,εκεινος ο ανθρωπος πραγματικα θα κινδυνευε να
λυντσαρισθει πολυ αγρια απο το εξοργισμενο πληθος εκεινων των
ανθρωπων και μαλιστα να χασει και την ιδια του τη ζωη
.
Η Αληγορια του Σπηλαιου[απο την ΠΟΛΙΤΕΙΑ του Πλατωνα]
Κεφαλαιο 7ο
[514a] Μετὰ ταῦτα δή, εἶπον, ἀπείκασον τοιούτῳ πάθει τὴν ἡμετέραν
φύσιν παιδείας τε πέρι καὶ ἀπαιδευσίας. ἰδὲ γὰρ ἀνθρώπους οἷον ἐν
καταγείῳ οἰκήσει σπηλαιώδει, ἀναπεπταμένην πρὸς τὸ φῶς τὴν εἴσοδον
ἐχούσῃ μακρὰν παρὰ πᾶν τὸ σπήλαιον, ἐν ταύτῃ ἐκ παίδων ὄντας ἐν
δεσμοῖς καὶ τὰ σκέλη καὶ τοὺς αὐχένας, ὥστε μένειν τε αὐτοὺς εἴς τε
τὸ [b.] πρόσθεν μόνον ὁρᾶν, κύκλῳ δὲ τὰς κεφαλὰς ὑπὸ τοῦ δεσμοῦ
ἀδυνάτους περιάγειν, φῶς δὲ αὐτοῖς πυρὸς ἄνωθεν καὶ πόρρωθεν
καόμενον ὄπισθεν αὐτῶν, μεταξὺ δὲ τοῦ πυρὸς καὶ τῶν δεσμωτῶν
ἐπάνω ὁδόν, παρ’ ἣν ἰδὲ τειχίον παρῳκοδομημένον, ὥσπερ τοῖς θαυμα-
τοποιοῖς πρὸ τῶν ἀνθρώπων πρόκειται τὰ παραφράγματα, ὑπὲρ ὧν τὰ
θαύματα δεικνύασιν.
῾Ορῶ, ἔφη.
῞Ορα τοίνυν παρὰ τοῦτο τὸ τειχίον φέροντας ἀνθρώπους [c.] σκεύη τε
παντοδαπὰ ὑπερέχοντα τοῦ τειχίου καὶ ἀνδριάντας [515a] καὶ ἄλλα
ζῷα λίθινά τε καὶ ξύλινα καὶ παντοῖα εἰργασμένα, οἷον εἰκὸς τοὺς μὲν
φθεγγομένους, τοὺς δὲ σιγῶντας τῶν παραφερόντων.
῎Ατοπον, ἔφη, λέγεις εἰκόνα καὶ δεσμώτας ἀτόπους.
῾Ομοίους ἡμῖν, ἦν δ’ ἐγώ· τοὺς γὰρ τοιούτους πρῶτον μὲν ἑαυτῶν τε
καὶ ἀλλήλων οἴει ἄν τι ἑωρακέναι ἄλλο πλὴν τὰς σκιὰς τὰς ὑπὸ τοῦ
πυρὸς εἰς τὸ καταντικρὺ αὐτῶν τοῦ σπηλαίου προσπιπτούσας;
Πῶς γάρ, ἔφη, εἰ ἀκινήτους γε τὰς κεφαλὰς ἔχειν ἠναγκα[b.]σμένοι
εἶεν διὰ βίου;
Τί δὲ τῶν παραφερομένων; οὐ ταὐτὸν τοῦτο;
Τί μήν;
Εἰ οὖν διαλέγεσθαι οἷοί τ’ εἶεν πρὸς ἀλλήλους, οὐ ταῦτα ἡγῇ ἂν τὰ
ὄντα αὐτοὺς νομίζειν ἅπερ ὁρῷεν;
᾿Ανάγκη.
Τί δ’ εἰ καὶ ἠχὼ τὸ δεσμωτήριον ἐκ τοῦ καταντικρὺ ἔχοι; ὁπότε τις τῶν
παριόντων φθέγξαιτο, οἴει ἂν ἄλλο τι αὐτοὺς ἡγεῖσθαι τὸ φθεγγόμενον
ἢ τὴν παριοῦσαν σκιάν;
Μὰ Δί’ οὐκ ἔγωγ’, ἔφη.
[c.] Παντάπασι δή, ἦν δ’ ἐγώ, οἱ τοιοῦτοι οὐκ ἂν ἄλλο τι νομίζοιεν τὸ
ἀληθὲς ἢ τὰς τῶν σκευαστῶν σκιάς.
Πολλὴ ἀνάγκη, ἔφη.
Σκόπει δή, ἦν δ’ ἐγώ, αὐτῶν λύσιν τε καὶ ἴασιν τῶν τε δεσμῶν καὶ τῆς
ἀφροσύνης, οἵα τις ἂν εἴη, εἰ φύσει τοιάδε συμβαίνοι αὐτοῖς· ὁπότε τις
λυθείη καὶ ἀναγκάζοιτο ἐξαίφνης ἀνίστασθαί τε καὶ περιάγειν τὸν αὐ-
χένα καὶ βαδίζειν καὶ πρὸς τὸ φῶς ἀναβλέπειν, πάντα δὲ ταῦτα ποιῶν
ἀλγοῖ τε καὶ διὰ τὰς μαρμαρυγὰς ἀδυνατοῖ καθορᾶν ἐκεῖνα ὧν [d.]
τότε τὰς σκιὰς ἑώρα, τί ἂν οἴει αὐτὸν εἰπεῖν, εἴ τις αὐτῷ λέγοι ὅτι
τότε μὲν ἑώρα φλυαρίας, νῦν δὲ μᾶλλόν τι ἐγγυτέρω τοῦ ὄντος καὶ
πρὸς μᾶλλον ὄντα τετραμμένος ὀρθότερον βλέποι, καὶ δὴ καὶ ἕκαστον
τῶν παριόντων δεικνὺς αὐτῷ ἀναγκάζοι ἐρωτῶν ἀποκρίνεσθαι ὅτι
ἔστιν; οὐκ οἴει αὐτὸν ἀπορεῖν τε ἂν καὶ ἡγεῖσθαι τὰ τότε ὁρώμενα
ἀληθέστερα ἢ τὰ νῦν δεικνύμενα;
Πολύ γ’, ἔφη.
[e.] Οὐκοῦν κἂν εἰ πρὸς αὐτὸ τὸ φῶς ἀναγκάζοι αὐτὸν βλέπειν, ἀλγεῖν
τε ἂν τὰ ὄμματα καὶ φεύγειν ἀποστρεφόμενον πρὸς ἐκεῖνα ἃ δύναται
καθορᾶν, καὶ νομίζειν ταῦτα τῷ ὄντι σαφέστερα τῶν δεικνυμένων;
Οὕτως, ἔφη.
Εἰ δέ, ἦν δ’ ἐγώ, ἐντεῦθεν ἕλκοι τις αὐτὸν βίᾳ διὰ τραχείας τῆς ἀναβά-
σεως καὶ ἀνάντους, καὶ μὴ ἀνείη πρὶν ἐξελκύσειεν εἰς τὸ τοῦ ἡλίου φῶς,
ἆρα οὐχὶ ὀδυνᾶσθαί τε [516a] ἂν καὶ ἀγανακτεῖν ἑλκόμενον, καὶ ἐπειδὴ
πρὸς τὸ φῶς ἔλθοι, αὐγῆς ἂν ἔχοντα τὰ ὄμματα μεστὰ ὁρᾶν οὐδ’ ἂν ἓν
δύνασθαι τῶν νῦν λεγομένων ἀληθῶν;
Οὐ γὰρ ἄν, ἔφη, ἐξαίφνης γε.
Συνηθείας δὴ οἶμαι δέοιτ’ ἄν, εἰ μέλλοι τὰ ἄνω ὄψεσθαι. καὶ πρῶτον
μὲν τὰς σκιὰς ἂν ῥᾷστα καθορῷ, καὶ μετὰ τοῦτο ἐν τοῖς ὕδασι τά τε
τῶν ἀνθρώπων καὶ τὰ τῶν ἄλλων εἴδωλα, ὕστερον δὲ αὐτά· ἐκ δὲ τού-
των τὰ ἐν τῷ οὐρανῷ καὶ αὐτὸν τὸν οὐρανὸν νύκτωρ ἂν ῥᾷον θεάσαιτο,
προσβλέπων τὸ τῶν [b.] ἄστρων τε καὶ σελήνης φῶς, ἢ μεθ’ ἡμέραν
τὸν ἥλιόν τε καὶ τὸ τοῦ ἡλίου.
Πῶς δ’ οὔ;
Τελευταῖον δὴ οἶμαι τὸν ἥλιον, οὐκ ἐν ὕδασιν οὐδ’ ἐν ἀλλοτρίᾳ ἕδρᾳ
φαντάσματα αὐτοῦ, ἀλλ’ αὐτὸν καθ’ αὑτὸν ἐν τῇ αὑτοῦ χώρᾳ δύναιτ’ ἂν
κατιδεῖν καὶ θεάσασθαι οἷός ἐστιν.
᾿Αναγκαῖον, ἔφη.
Καὶ μετὰ ταῦτ’ ἂν ἤδη συλλογίζοιτο περὶ αὐτοῦ ὅτι οὗτος ὁ τάς τε ὥρας
παρέχων καὶ ἐνιαυτοὺς καὶ πάντα ἐπιτρο[c.]πεύων τὰ ἐν τῷ ὁρωμένῳ
τόπῳ, καὶ ἐκείνων ὧν σφεῖς ἑώρων τρόπον τινὰ πάντων αἴτιος.
Δῆλον, ἔφη, ὅτι ἐπὶ ταῦτα ἂν μετ’ ἐκεῖνα ἔλθοι.
Τί οὖν; ἀναμιμνῃσκόμενον αὐτὸν τῆς πρώτης οἰκήσεως καὶ τῆς ἐκεῖ
σοφίας καὶ τῶν τότε συνδεσμωτῶν οὐκ ἂν οἴει αὑτὸν μὲν εὐδαιμονί-
ζειν τῆς μεταβολῆς, τοὺς δὲ ἐλεεῖν;
Καὶ μάλα.
Τιμαὶ δὲ καὶ ἔπαινοι εἴ τινες αὐτοῖς ἦσαν τότε παρ’ ἀλλήλων καὶ γέρα
τῷ ὀξύτατα καθορῶντι τὰ παριόντα, καὶ μνημονεύοντι μάλιστα ὅσα τε
πρότερα αὐτῶν καὶ ὕστερα [d.] εἰώθει καὶ ἅμα πορεύεσθαι, καὶ ἐκ τού-
των δὴ δυνατώτατα ἀπομαντευομένῳ τὸ μέλλον ἥξειν, δοκεῖς ἂν αὐτὸν
ἐπιθυμητικῶς αὐτῶν ἔχειν καὶ ζηλοῦν τοὺς παρ’ ἐκείνοις τιμωμένους
τε καὶ ἐνδυναστεύοντας, ἢ τὸ τοῦ ῾Ομήρου ἂν πεπονθέναι καὶ σφόδρα
βούλεσθαι “ἐπάρουρον ἐόντα θητευέμεν ἄλλῳ ἀνδρὶ παρ’ ἀκλήρῳ”
καὶ ὁτιοῦν ἂν πεπονθέναι μᾶλλον ἢ ’κεῖνά τε δοξάζειν καὶ ἐκείνως
ζῆν;[e.] Οὕτως, ἔφη, ἔγωγε οἶμαι, πᾶν μᾶλλον πεπονθέναι ἂν δέξα-
σθαι ἢ ζῆν ἐκείνως.Καὶ τόδε δὴ ἐννόησον, ἦν δ’ ἐγώ. εἰ πάλιν ὁ τοι-
οῦτος καταβὰς εἰς τὸν αὐτὸν θᾶκον καθίζοιτο, ἆρ’ οὐ σκότους;
<ἂν> ἀνάπλεως σχοίη τοὺς ὀφθαλμούς, ἐξαίφνης ἥκων ἐκ τοῦ ἡλίου;
Καὶ μάλα γ’, ἔφη.
Τὰς δὲ δὴ σκιὰς ἐκείνας πάλιν εἰ δέοι αὐτὸν γνωματεύοντα διαμιλλᾶ-
σθαι τοῖς ἀεὶ δεσμώταις ἐκείνοις, ἐν ᾧ ἀμβλυώττει, [517a] πρὶν κατα-
στῆναι τὰ ὄμματα, οὗτος δ’ ὁ χρόνος μὴ πάνυ ὀλίγος εἴη τῆς συνηθείας,
ἆρ’ οὐ γέλωτ’ ἂν παράσχοι, καὶ λέγοιτο ἂν περὶ αὐτοῦ ὡς ἀναβὰς ἄνω
διεφθαρμένος ἥκει τὰ ὄμματα, καὶ ὅτι οὐκ ἄξιον οὐδὲ πειρᾶσθαι ἄνω
ἰέναι; καὶ τὸν ἐπιχειροῦντα λύειν τε καὶ ἀνάγειν, εἴ πως ἐν ταῖς χερσὶ
δύναιντο λαβεῖν καὶ ἀποκτείνειν, ἀποκτεινύναι ἄν;
Σφόδρα γ’, ἔφη.
Ταύτην τοίνυν, ἦν δ’ ἐγώ, τὴν εἰκόνα, ὦ φίλε Γλαύκων, [b.] προσα-
πτέον ἅπασαν τοῖς ἔμπροσθεν λεγομένοις, τὴν μὲν δι’ ὄψεως φαινο-
μένην ἕδραν τῇ τοῦ δεσμωτηρίου οἰκήσει ἀφομοιοῦντα, τὸ δὲ τοῦ πυ-
ρὸς ἐν αὐτῇ φῶς τῇ τοῦ ἡλίου δυνάμει· τὴν δὲ ἄνω ἀνάβασιν καὶ θέαν
τῶν ἄνω τὴν εἰς τὸν νοητὸν τόπον τῆς ψυχῆς ἄνοδον τιθεὶς οὐχ ἁμαρ-
τήσῃ τῆς γ’ ἐμῆς ἐλπίδος, ἐπειδὴ ταύτης ἐπιθυμεῖς ἀκούειν. θεὸς δέ
που οἶδεν εἰ ἀληθὴς οὖσα τυγχάνει. τὰ δ’ οὖν ἐμοὶ φαινόμενα οὕτω
φαίνεται, ἐν τῷ γνωστῷ τελευταία ἡ τοῦ [c.] ἀγαθοῦ ἰδέα καὶ μόγις
ὁρᾶσθαι, ὀφθεῖσα δὲ συλλογιστέα εἶναι ὡς ἄρα πᾶσι πάντων αὕτη
ὀρθῶν τε καὶ καλῶν αἰτία, ἔν τε ὁρατῷ φῶς καὶ τὸν τούτου κύριον
τεκοῦσα, ἔν τε νοητῷ αὐτὴ κυρία ἀλήθειαν καὶ νοῦν παρασχομένη,
καὶ ὅτι δεῖ ταύτην ἰδεῖν τὸν μέλλοντα ἐμφρόνως πράξειν ἢ ἰδίᾳ ἢ
δημοσίᾳ.
.
.
.
ΜΥΘΟΙ ΤΟΥ ΑΙΣΩΠΟΥ
ΧΕΛΩΝΑ
.
.
Ο Αισωπος εγραψε μυθους για την χελωνα.
Ο ενας ειναι :Ζευς και Χελωνη:
Ζεὺς γαμῶν πάντα τὰ ζῷα εἱστία. Μόνης δὲ χελώνης ὑστερησάσης,
διαπορῶν τὴν αἰτίαν, τῇ ὑστεραίᾳ ἐπυνθάνετο αὐτῆς διὰ τά μόνη ἐπὶ
τὸ δεῖπνον οὐκ ἦλθε. Τῆς δὲ εἰπούσης· Οἶκος φίλος, οἶκος ἄριστος,
ἀγανακτήσας κατ᾿ αὐτῆς παρεσκεύασεν αὐτὴν τὸν οἶκον αὐτὸν
βαστάζουσαν περιφέρειν. Οὕτω πολλοὶ τῶν ἀνθρώπων αἱροῦνται
μᾶλλον λιτῶς οἰκεῖν ἢ παρ᾿ ἄλλοις πολυτελῶς διαιτᾶσθαι
[η χελωνα δεν πηγε στους γαμους του Δια κι οταν την επομενη
την ρωτησε γιατι δεν πηγε,εκεινη του απαντησε:Το καλυτερο
σπιτι ειναι το Δικο σου σπιτι.
Ο Διας τοτε θυμωσε και την εκανε πανω στη πλατη να κουβαλαει
το σπιτι της]
Λαγωος και Χελωνη
Ποδων χελωνης κατεγελα λαγωος.Η δε εφη.Εγω σε τον ταχυπουν
νικησω.Ο δε .Λογω μονω λεγεις τουτο.αλλ'εριζε και γνωθι.
Τις δε τον τοπον ορισει,εφη,και βραβευσει την νικην;
Αλωπηξ,εφη,η δικαια και σοφωτατη.Εταξε δε την αρχην της ωρας
του δρομου.Η δε χελωνη μη ραθυμησασα ηρξατο της οδου.Ο δε
λαγωος τοις ποσσιν θαρρων εκοιμηθη.Ελθων δε επι τον ωρισμενον
τοπον ευρε την χελωνην νικησασαν.Οτι πολλαι φυσεις ανθρωπων
ευφυεις εισιν,αλλ'εκ της ραθυμιας απωλοντο,εκ δε νηψεως και σπουδης
και μακροθυμιας τινες και φυσεως αργης περιεγενοντο
[ο λαγος κοροιδευε τη χελωνα για τα αργα ποδια της.Η χελωνα
του ειπε:Εγω εσενα τον γοργοποδαρο θα σε νικησω.Ο λαγος
της ειπε:Μονο στα λογια .Εκεινη επεμενε.
Ποιος θα ορισει το διαστημα και θα βραβευσει τον νικητην;
Η αλεπου,που ειναι δικαια και πολυ σοφη
Κι αυτη κανονισε τη ωρα του δρομου.
Η χελωνα δεν δειλιασε κι αρχισε το δρομο.
Ο δε λαγος εχοντας εμπιστοσυνη στα ποδια σταματησε και
κοιμηθηκε.Οταν ξυπνησε κι εφτασε στο τερμα του δρομου
η χελωνα ειχε ηδη τερματισει και φυσικα νικησει.
Ο μυθος θελει να πει πως με τη προσπαθεια ο μειονεκτι-
κωτερος στη φυση μπορει να ξεπερασει τον προικισμενο
απο τη φυση]
.
.
ΜΥΘΟΙ ΤΟΥ ΑΙΣΩΠΟΥ
μεταφραση-χ.ν.κουβελης
Η ΓΑΤΑ
.
.
ΑΦΡΟΔΙΤΗ ΚΑΙ ΓΑΛΗ
Γαλῆ ἐρασθεῖσα νεανίσκου εὐπρέπους ηὔξατο τῇ Ἀφροδίτῃ ὅπως
αὐτὴν μεταμορφώσῃ εἰς γυναῖκά. Καὶ ἡ θεὸς ἐλεήσασα αὐτῆς τὸ
πάθος μετετύπωσεν αὐτὴν εἰς κόρην εὐειδῆ, καὶ οὕτως ὁ νεανίσκος
θεασάμενος αὐτὴν καὶ ἐρασθεὶς οἴκαδε ὡς ἑαυτὸν ἀπήγαγε.
Καθημένων δὲ αὐτῶν ἐν τῷ θαλάμῳ, ἡ Ἀφροδίτη γνῶναι βουλομένη
εἰ μεταβαλοῦσα τὸ σῶμα ἡ γαλῆ καὶ τὸν τρόπον ἤλλαξε, μῦν εἰς τὸ
μέσον καθῆκεν. Ἡ δὲ ἐπιλαθομένη τῶν παρόντων ἐξαναστᾶσα ἀπὸ
τῆς κοίτης τὸν μῦν ἐδίωκε καταφαγεῖν θέλουσα. Καὶ ἡ θεὸς ἀγανα-
κτήσασα κατ' αὐτῆς πάλιν αὐτὴν εἰς τὴν ἀρχαίαν φύσιν ἀποκατέστη-
σεν.
Οὕτω καὶ τῶν ἀνθρώπων οἱ φύσει πονηροί, κἂν φύσιν ἀλλάξωσι, τὸν
γοῦν τρόπον οὐ μεταβάλλονται.
Η γατα ερωτευθηκε εναν καθως πρεπει νεαρο κι ευχηθηκε στην
Αφροδιτη να τη μεταμορφωσει σε κορη.Κι η θεα την λυπηθηκε
για το παθος της και την μεταμορφωσε σε μια ομορφη κορη,κι οταν
ο νεαρος την ειδε την ερωτευθηκε και την πηρε στο σπιτι του.
Οταν οι δυο ερωτευμενοι καθονταν στην κρεβατοκαμαρα,η Αφρο-
διτη ηθελε να ξερει αν η γατα μονο το σωμα της αλλαξε κι οχι
οχι και τις συνηθειες,και στη μεση του δωματιου εμφανισε ενα
ποντικι.
Η γατα ξεχασε τους παροντες σηκωθηκε απο το κρεβατι και κατα-
διωξε το ποντικι να το κατασπαραξει.Τοτε η θεα εξοργισθηκε και
την επανεφερε στη πρωτη της φυση
Ο μυθος δηλωνει πως οι πονηροι ανθρωποι απο τη φυση τους
κι αν αλλαξουν την φυση τους τον νου τους δεν τον αλλαζουν
ΓΑΛΗ ΚΑΙ ΡΙΝΗ
Γαλῆ εἰσελθοῦσα εἰς χαλκέως ἐργαστήριον τὴν ἐκεῖ κειμένην ῥίνην
περιέλειχε. Συνέβη δὲ, ἐκτριβομένης τῆς γλώσσης, πολὺ αἷμα φέρε-
σθαι. Ἡ δὲ ἐτέρπετο ὑπονοοῦσά τι τοῦ σιδήρου ἀφαιρεῖσθαι, μεχρὶ
παντελῶς ἀπέβαλε τὴν γλῶσσαν.
Ὁ λόγος εἴρηται πρὸς τοὺς ἐν φιλονεικίαις ἑαυτοὺς καταβλάπτοντας
Μια γατα μπηκε μεσα σε εργαστηριο σιδηρουργου και μια σιδερενια
λιμα,που βρηκε εκει την εγλειφε.Απο την πολυ τριβη η γλωσσα της
εβγαζε πολυ αιμα.Η γατα καταχαρηκε γιατι πιστευε πως ξυνει τον
σιδερο,και συνεχισε να γλειφει μεχρι που σωθηκε η γλωσσα της
Ο μυθος αυτος λεγεται γι'αυτους που επιμενοντας σε φιλονεικιες
βλαπτονται πολυ
ΝΥΧΤΕΡΙΣ ΚΑΙ ΓΑΛΗ
Νυκτερὶς ἐπὶ γῆς πεσοῦσα ὑπὸ γαλῆς συνελήφθη, καὶ μέλλουσα
ἀναιρεῖσθαι περὶ σωτηρίας ἐδεῖτο. Τῆς δὲ φαμένης μὴ δύνασθαι
αὐτὴν ἀπολῦσαι, φύσει γὰρ πᾶσι τοῖς πτηνοῖς πολεμεῖν, αὐτὴ
ἔλεγεν οὐκ ὄρνις, ἀλλὰ μῦς εἶναι, καὶ οὕτως ἀφείθη.
στερον δὲ πάλιν πεσοῦσα καὶ ὑφ᾿ ἑτέρας συλληφθεῖσα γαλῆς
μὴ βρωθῆναι ἐδεῖτο. Τῆς δὲ εἰπούσης ἅπασιν ἐχθραίνειν μυσίν,
αὐτὴ μὴ μῦς, ἀλλὰ νυκτερὶς ἔλεγεν εἶναι, καὶ πάλιν ἀπελύθη.
Καὶ οὕτω συνέβη δὶς αὐτὴν ἀλλαξαμένην τὸ ὄνομα σωτηρίας
τυχεῖν.
Ὁ μῦθος δηλοῖ ὅτι δεῖ καὶ ἡμᾶς μὴ τοῖς αὐτοῖς ἀεὶ ἐπιμένειν,
λογιζομένους ὡς οἱ τοῖς καιροῖς συμμετασχηματιζόμενοι
πολλάκις τοὺς κινδύνους ἐκφεύγουσιν
νυχτεριδα επεσε στη γη και την επιασε μια γατα,η νυχτεριδα
την παρακαλεσε να την αφησει να μην την φαει,η γατα της
ειπε πως δεν γινεται αυτο,γιατι απο τη φυση της ολα τα πουλια
τα πολεμαει,η νυχτεριδα της ειπε πως δεν ειναι πουλι αλλα
ποντικι,κι η γατα την αφησε.
Υστερα η νυχτεριδα παλι επεσε στη γη και πιαστηκε απο αλλη
γατα,η νυχτεριδα την παρακαλεσε να μην την φαει,η γατα
της ειπε πως ολα τα πoντικια τα εχθρευεται,αυτη της ειπε πως
δεν ειναι ποντικι αλλα νυχτεριδα,κι η γατα την αφησε.
Κι ετσι δυο φορες αλλαζοντας το ονομα της η νυχτεριδα
σωθηκε.
Ο μυθος αυτος δηλωνει πως πρεπει κι εμεις να μην επιμενουμε
συνεχως στα ιδια πραγματα αλλα πολλες φορες ν'αλλαζουμε
αναλογα με τον καιρο και τις περιστασεις για να αποφευγουμε
τις φασαριες και τους κινδυνους
ΠΕΡΔΙΞ ΚΑΙ ΓΑΛΗ
Πέρδικά τις πριάμενος τρέχειν οἴκῳ
ἀφῆκεν· ἡδέως γὰρ εἶχε τὸ ζῷον.
Κἀκεῖνος εὐθὺς κλαγγὴν ἐξ ἔθους ἄδων
πᾶσαν κατ᾿ αὐλὴν -- ἀκριβεία τῶν -- ᾔει.
Γαλῆ πρὸς αὐτὸν ἐπίβουλος ὡρμήθη,
καὶ πρῶτον εἶπε· Τίς μὲν εἶ, πόθεν ἥκεις;
Ἡ δέ· Ἠγόρασμαι, ἔφησεν, προσφάτως.
Ἐγὼ [χρόνον] τοσοῦτον ἐνθάδε διατρίβω
καὶ με ἔνδον ἔτεκεν ἡ μυοκτόνος [μήτηρ],
ἀλλ᾿ ἡσυχάζω καὶ προσέτι ἀνδύνω.
Σὺ δ᾿ ἄρτι πῶς ὠνητός, ὡς λέγεις, ἥκων,
παῤῥησιάζῃ, φησί, καὶ κατακρώζεις;
Πρόσφορος ὁ μῦθος πρὸς γέροντας εἰς τιμὴν
προκριθέντας καὶ ὑπὸ τῶν αὐτῶν κατὰ φθόνον
συνεγκλειομένους.
Καποιος αγορασε μια περδικα και την αφησε
στο σπιτι.Του πουλιου του αρεσε πολυ εκει.Κι απο συνηθεια
αρχισε αμεσως να τραγουδαει και να ξεσηκωνει την αυλη.
Μια γατα χυμησε εχθρικα καταπανω της
και της ειπε:Ποια εισαι,κι απο που ηρθες;
Η περδικα της απαντησε:Πριν λιγο μ'αγορασαν.
Εγω,ειπε η γατα,μενω εδω παρα πολυ καιρο
και μεσα εδω με γεννησε η μανα μου,που
κυνηγαει ποντικια ,και ησυχαζω.Εσυ,ομως
που μολις τωρα ηρθες εδω,αγοραστυη,οπως
λες,το πηρες πανω σου και ξεκουφαινεις τον
κοσμο με τα κρωξιματα σου.
Ο μυθος λεγεται για τους παλαιοτερους,που
ζηλευουν τους νεωτερους
.
.
.
ΣΥΚΟ-ΦΑΝΤΩΝΤΑΣ
.
Συκια η'Συκη,δεντρο ιθαγενες στην Μαχαιρα[και σ'ολη
οταν γυρισε στην Ιθακη ο Οδυσσεας και παρουσιασθηκε στον
πατερα του τον γερο Λαερτη,εκεινος του ζητησε σημαδια να
τον γνωρισει,του κορμιου του και του σπιτιου του κι ο Οδυσσεας
του ειπε:
"οὐλὴν μὲν πρῶτον τήνδε φράσαι ὀφθαλμοῖσι,
τὴν ἐν Παρνησῷ μ᾽ ἔλασεν σῦς λευκῷ ὀδόντι
οἰχόμενον· σὺ δέ με προΐεις καὶ πότνια μήτηρ
ἐς πατέρ᾽ Αὐτόλυκον μητρὸς φίλον, ὄφρ᾽ ἂν ἑλοίμην
δῶρα, τὰ δεῦρο μολών μοι ὑπέσχετο καὶ κατένευσεν.
εἰ δ᾽ ἄγε τοι καὶ δένδρε᾽ ἐϋκτιμένην κατ᾽ ἀλωὴν
εἴπω, ἅ μοί ποτ᾽ ἔδωκας, ἐγὼ δ᾽ ᾔτεόν σε ἕκαστα
παιδνὸς ἐών, κατὰ κῆπον ἐπισπόμενος· διὰ δ᾽ αὐτῶν
ἱκνεύμεσθα, σὺ δ᾽ ὠνόμασας καὶ ἔειπες ἕκαστα.
ὄγχνας μοι δῶκας τρισκαίδεκα καὶ δέκα μηλέας,
συκέας τεσσαράκοντ᾽· ὄρχους δέ μοι ὧδ᾽ ὀνόμηνας
δώσειν πεντήκοντα, διατρύγιος δὲ ἕκαστος
ἤην· ἔνθα δ᾽ ἀνὰ σταφυλαὶ παντοῖαι ἔασιν--
ὁππότε δὴ Διὸς ὧραι ἐπιβρίσειαν ὕπερθεν."
Ομηρου Οδυσσεια,ραψωδια ω'
''πρωτα κοιταξε με τα ιδια σου τα ματια τη βαθια ουλη
που μου'σκαψε με τ'ασπρο κοφτερο του δοντι αγριοχοιρος
πανω στον Παρνασο που εσυ μ'εστειλες με τη σεβαστη μητερα
στον Αυτολυκο τον αγαπημενο πατερα της μητερας να φερω δωρα
καθως αυτος καποτε εδω που ηρθε μου υποσχεθηκε,
και τωρα να σου πω τα δεντρα στ' ομορφο περιβολι μας,
τα δεντρα που καποτε μου'δωκες,εγω ημουν παιδι και το καθενα
ζητουσα ,στον κηπο σ'ακολουθησα ,αναμεσα τους περπατουσαμε,
και συ τα ονοματιζες κι ελεγες το καθενα:μου'δωκες δεκατρεις
αχλαδιες και δεκα μηλιες,συκιες σαραντα,πενηντα σειρες αμπελι
μου'ταξες να μου δωσεις,καθε μια με την δικια της ωρα του τρυ-
γου,γιατι απ'ολες τις ποικιλιες σταφυλια ηταν,και καθε χρονια
θα στελνε αφθονια ο Διας απο ψηλα''
μεταφραση χ.ν.κουβελης
.
Στο Πρωτο Βιβλιο ''Κλειω'' της Ιστοριας του Ηροδοτου,παραγραφος
71,ο σοφος Σανδινης συμβουλευει τον Λυδο βασιλια να μην
εκστρατευσει κατα των Περσων γιατι δεν εχουν συκα και ως εκ
τουτου δεν συμφερει η εκστρατεια:
1 Κροῖσος δὲ ἁμαρτὼν τοῦ χρησμοῦ ἐποιέετο στρατηίην ἐς Καππαδοκίην,
ἐλπίσας καταιρήσειν Κῦρόν τε καὶ τὴν Περσέων δύναμιν. 2 παρασκευα-
ζομένου δὲ Κροίσου στρατεύεσθαι ἐπὶ Πέρσας, τῶν τις Λυδῶν νομιζόμε-
νος καὶ πρόσθε εἶναι σοφός, ἀπὸ δὲ ταύτης τῆς γνώμης καὶ τὸ κάρτα
οὔνομα ἐν Λυδοῖσι ἔχων, συνεβούλευσε Κροίσῳ τάδε· οὔνομά οἱ ἦν
Σάνδανις. "ὦ βασιλεῦ, ἐπ᾽ ἄνδρας τοιούτους στρατεύεσθαι παρασκευ-
άζεαι, οἳ σκυτίνας μὲν ἀναξυρίδας σκυτίνην δὲ τὴν ἄλλην ἐσθῆτα φο-
ρέουσι, σιτέονται δὲ οὐκ ὅσα ἐθέλουσι ἀλλ᾽ ὅσα ἔχουσι, χώρην ἔχον-
τες τρηχέαν. 3 πρὸς δὲ οὐκ οἴνῳ διαχρέωνται ἀλλὰ ὑδροποτέουσι, οὐ
σῦκα δὲ ἔχουσι τρώγειν, οὐκ ἄλλο ἀγαθὸν οὐδέν. τοῦτο μὲν δή, εἰ νι-
κήσεις, τί σφέας ἀπαιρήσεαι, τοῖσί γε μὴ ἔστι μηδέν ; τοῦτο δέ, ἢν νικη-
θῇς, μάθε ὅσα ἀγαθὰ ἀποβαλέεις· γευσάμενοι γὰρ τῶν ἡμετέρων ἀγα-
θῶν περιέξονται οὐδὲ ἀπωστοὶ ἔσονται. 4 ἐγὼ μέν νυν θεοῖσι ἔχω χάριν,
οἳ οὐκ ἐπὶ νόον ποιέουσι Πέρσῃσι στρατεύεσθαι ἐπὶ Λυδούς." ταῦτα λέ-
γων οὐκ ἔπειθε τὸν Κροῖσον. Πέρσῃσι γάρ, πρὶν Λυδοὺς καταστρέψασθαι,
ἦν οὔτε ἁβρὸν οὔτε ἀγαθὸν οὐδέν.
Ο Κροισος μη δινοντας ορθη εξηγηση στον χρησμο ετοιμαζε εκστρατειαν
στην Καππαδοκια ελπιζοντας να διαλυσει τον Κυρο και την Περσικη
δυναμη.Ενω προετοιμαζονταν ο Κροισος να εκστρατευσει κατα των
Περσων,καποιος απο τους Λυδους που τον νομιζαν απο παλια πως
ειναι σοφος,κι απο αυτη τη γνωμη μεγαλωσε πολυ η φημη του ονο-
ματος του στους Λυδους,συμβουλευσε τον Κροισο ετσι,το ονομα
ηταν Σανδανις:
Βασιλεα,προετοιμαζεσαι να εκστρατευσεις κατα τετοιων ανθρωπων,
που εχουν αναξυριδας απο δερματα και τ'αλλα ρουχα που φορουν
ειναι απο δερματα,δεν τρωνε οσα θελουν αλλα οσα εχουν,η χωρα
τους ειναι αγονη.Εκτος απ'αυτα δεν ξερουν τι ειναι το κρασι και
νερο μονο πινουν,ουτε εχουν συκα να φανε,ουτε αλλα αγαθα ,τιπο--
τα.Ετσι λοιπον,αν νικησεις,τι θα παρεις απ'αυτους,που δεν εχουν τι-
ποτα;Αντιθετα λοιπον ,αν νικηθεις,υπολογισε ποσα αγαθα θα χασεις.
Και τοτε απολαμβανοντας τα δικα μας αγαθα θα κολλησουν και θα
ειναι αδυνατο να τους διωξουμε.Εγω τωρα ευχαριστω τους θεους,
γιατι δεν εβαλαν στο μυαλο των Περσων να κανουν εκστρατεια
κατα των Λυδων''αυτα ειπε και δεν επεισε τον Κροισο.Οι Περσες,
πριν καταστρεψουν τους λυδους ,δεν ειχαν ουτε κατι ευγενικο ουτε
κατι αγαθο .
μεταφραση χ.ν.κουβελης
.
Ο συκοφαντης εστι τοις πελας λυκος
Ο συκοφαντης ειναι λυκος για τους γυρω του
του Μενανδρου Αρχαιου Ελληνα ποιητη 4ος αιωνας π.Χ
.
Διογενης ερωτηθεις τι των θηριων κακιστα δακνει εφη.
των μεν αγριων συκοφαντης,των δε ημερων κολαξ
του Διογενη Κυνικου Φιλοσοφου 410-323 π.Χ
.
.
ΟΙ ΜΥΘΟΙ ΤΟΥ ΑΙΣΩΠΟΥ ΠΕΡΙ ΑΛΙΕΩΝ ΚΑΙ ΙΧΘΥΩΝ-
μεταφραση χ.ν.κουβελης
.
Ἁλιεὺς καὶ ἰχθύες μεγάλοι καὶ βραχεῖς
Ἁλιεὺς ἐκ τῆς θαλάσσης τὸ πρὸς ἄγραν δίκτυον ἐκβαλὼν
τῶν μὲν μεγάλων ἰχθύων ἐγκρατὴς γέγονε καὶ τούτους ἐν
τῇ γῇ ἥπλωσεν· οἱ δὲ βραχύτεροι τῶν ἰχθύων διὰ τῶν τρυ-
μαλιῶν διέδρασαν ἐν τῇ θαλάσσῃ.
Ὅτι εὔκολον ἡ σωτηρία τοῖς μὴ μεγάλως εὐτυχοῦσιν, τὸν
δὲ μέγαν ὄντα τῇ δόξῃ σπανίως ἴδοις ἂν ἐκφυγόντα τοὺς
κινδύνους.
Ψαρας και ψαρια μεγαλα και μικρα
Ψαρας τραβηξε το διχτυ απο τη θαλασσα,για τα μεγαλα
ψαρια ηταν προσεκτικος και τ'απλωσε στο χωμα,τα μικρο-
τερα απο τις τρυπες πηδησαν στη θαλασσα.
Τα πιο μικρα ευκολα πετυχαινουν τη σωτηρια,ενω τα πιο
μεγαλο σε δοξα σπανια να δεις να ξεφυγει τον κινδυνο.
.
Ἁλιεῖς καὶ θύννος
Ἁλιεῖς ἐπ' ἄγραν ἐξελθόντες καὶ πολὺν χρόνον κακοπραθή-
σαντες οὐδὲν συνέλαβον: καθεζόμενοι δὲ ἐν τῇ νηῒ ἠθύμουν.
Ἐν τοσοῦτῳ δὲ θύννος διωκόμενος καὶ πολλῷ τῷ ροίζῳ φε-
ρόμενος ἔλαθεν εἰς τὸ σκάφος ἐναλλόμενος. Οἱ δὲ συλλα-
βόντες αὐτὸν καὶ εἰς τὴν πόλιν ἐλάσαντες ἀπημπόλησαν.
Οὕτω πολλάκις ἁ μὴ τέχνη παρέσχε, ταῦτα τύχη διεβράβευ-
σεν.
Ψαραδες και τοννος
Ψαραδες πηγαν για ψαρεμα και πασχιζοντας πολυ χρονο τιποτα
δεν επιασαν και καθονταν στο καικι απογοητευμενοι.Τοτε εναν
τοννο καταδιωκομενο το δυνατο ρευμα τον ερριξε στο σκαφος.
Τον επιασαν και στη πολη πηγαν και τον πουλησαν.
Ομοια πολλες φορες οσα η τεχνη δεν σου δινει ,στα δινει η τυχη
.
Ἁλιεῖς λίθον ἀγρεύσαντες
Ἁλιεῖς σαγήνην εἷλκον: βαρείας δὲ αὐτῆς οὔσης, ἔχαιρον καὶ
ὠρχοῦντο, πολλὴν εἶναι νομίζοντες τὴν ἄγραν. Ὡς δὲ ἀφελκύ-
σαντες ἐπὶ τὴν ἠιόνα τῶν μὲν ἰχθύων ὀλίγους εὗρον, λίθων δὲ
καὶ ἄλλης ὕλης μεστὴν τὴν σαγήνην, οὐ μετρίως ἐβαρυθύμουν,
οὐ τοσοῦτον ἐπὶ τῷ συμβεβηκότι δυσφοροῦντες ὅσον ὅτι καὶ
τὰ ἐναντία προειλήφεισαν. Εἷς δέ τις ἐν αὐτοῖς γηραιὸς ὢν εἶ-
πεν: "Ἀλλὰ παυσώμεθα, ὦ ἑταῖροι: χαρᾶς γάρ, ὡς ἔοικεν, ἀδελ-
φή ἐστιν ἡ λύπη, καὶ ἡμᾶς ἔδει τοσαῦτα προησθέντας πάντως
παθεῖν τι καὶ λυπηρόν." Ἀτὰρ οὖν καὶ ἡμᾶς δεῖ τοῦ βίου τὸ εὐ-
μετάβλητον ὁρῶντας μὴ τοῖς αὐτοῖς πράγμασιν ἀεὶ ἐπαγάλ-
λεσθαι, λογιζομένους ὅτι ἐκ πολλῆς εὐδίας ἀνάγκη καὶ χει-
μῶνα γενέσθαι.
Ψαραδες λιθαρι ψαρεψαν
Ψαραδες τραβηξαν τα διχτυ,επειδη ηταν βαρυ χαρηκαν και
χορευαν νομιζαντας μεγαλη τη ψαρια.Οταν το τραβηξαν στο
νησι τα ψαρια τα βρηκαν λιγα και γεματο λιθαρια και λασπη
το διχτυ,πολυ απογοητευθηκαν,δεν στεναχωρεθηκαν τοσο για
το συμβαν οσο γιατι εγιναν τα εναντια.
Ενας γεροντας αναμεσα τους ειπε:''Ας σταματησουμε,συντροφοι,
της χαρας φαινεται πως ειναι αδερφη η λυπη,και σε μας αυτο
αποδειχθηκε να παθουμε κατι λυπηρο.
Και σε μας αποδειχθηκε να βλεπουμε το ευμεταβλητο της ζωης
μας και να μην περιμενουμε παντα αυτα που μας ευχαριστουν,
να συλογιζομαστε πως το πολυ ευχαριστο την καλοκαιρια θα
διαδεχθει το δυσαρεστο και ο χειμωνας.
.
Ἁλιεὺς αὐλῶν
Ἁλιεὺς αὐλητικῆς ἔμπειρος, ἀναλαβὼν αὐλοὺς καὶ τὰ δίκτυα,
παρεγένετο εἰς τὴν θάλασσαν καὶ στὰς ἐπί τινος προβλῆτος
πέτρας, τὸ μὲν πρῶτον ᾖδε, νομίζων αὐτομάτους πρὸς τὴν ἡδυ-
φωνίαν τοὺς ἰχθύας ἐξαλεῖσθαι πρὸς αὐτὸν. Ὡς δὲ, αὐτοῦ ἐπὶ
πολὺ διατεινομένου, οὐδὲν πέρας ἠνύετο,ἀποθέμενος τοὺς αὐ-
λοὺς ἀνείλετο τὸ ἀμφίβληστρον καὶ βαλὼν κατὰ τοῦ ὕδατος
πολλοὺς ἰχθύας ἤγρευσεν. Ἐκβαλὼν δὲ αὐτοὺς ἀπὸ τοῦ δικτύ
ου ἐπὶ τὴν ἠιόνα, ὡς ἐθεάσατο σπαίροντας, ἔφη· "Ὦ κάκιστα
ζῷα, ὑμεῖς, ὅτε μὲν ηὔλουν, οὐκ ὠρχεῖσθε, νῦν δὲ, ὅτε πέ-
παυμαι, τοῦτο πράττετε."
Πρὸς τοὺς παρὰ καιρόν τι πράττοντας ὁ λόγος εὔκαιρος.
Ψαρας παιζοντας αυλο
Ψαρας δεξιοτεχνης αυλητης πηρε τους αυλους του και τα
διχτυα και πηγε στη θαλασσα,εκει στη προβλητα καθησε
σε μια πετρα κι αρχισε να τραγουδαει,νομιζοντας πως αμε-
σως λογω της καλλιφωνιας θα πιασει τα ψαρια.Αν και προ-
σπαθησε πολυ τιποτα δεν εγινε,τοτε παρατησε τους αυ-
λους αρπαξε το κυκλικο διχτυ και το βυθισε στα νερα
κι επιασε πολλα ψαρια.Τα'βγαλε απο το διχτυ στο νησι
κι οταν τα ειδε να σπαραζουν ειπε:¨''Κακιστα ζωα,οταν
σας επαιζα αυλο δεν χορευατε,τωρα που σταματησα αυτο
κανετε''..
Αυτος ο λογος ταιριαζει γι'αυτους που κανουν κατι που
δεν ειναι ταιριαστο με την περισταση
.
Ἁλιεὺς καὶ σμαρίς
Ἁλιεὺς τὸ δίκτυον χαλάσας ἐν τῇ θαλάσσῃ ἀνήνεγκε σμαρίδα.
Σμικρὰ δὲ οὖσα ἱκέτευεν αὐτὸν νῦν μὲν μὴ λαβεῖν αὐτήν, ἀλλ'
ἐᾶσαι, διὰ τὸ σμικρὰν τυγχάνειν. "Ἀλλ ὅταν αὐξυνθῶ καὶ με#
γάλη, φησί, γένωμαι, συλλαβεῖν με δυνήσῃ, ἐπεὶ καὶ εἰς μεί#
ζονά σοι ὠφέλειαν ἔσομαι." Καὶ ὁ ἁλιεὺς εἶπεν· "Ἀλλ' ἔγωγε
ἄνους ἂν εἴην, εἰ τὸ ἐν χερσὶ παρεὶς κέρδος, κἂν σμικρὸν ᾖ,
τὸ προσδοκώμενον, κἂν μέγα ὑπάρχῃ, ἐλπίζοιμι."
Ὁ μῦθος δηλοῖ ὅτι ἀλόγιστος ἂν εἴη ὁ δι' ἐλπίδα μείζονος τὰ
ἐν χερσὶν ἀφεὶς σμικρὰ ὄντα.
Ψαρας και μαριδα
Ψαρας πεταξε το διχτυ στη θαλασσα και σηκωσε μαριδα.
Επειδη ηταν μικρη τον παρακαλεσε τωρα να μην την παρει
να την λυπηθει ''Αλλα οταν αυξηθω και γινω μεγαλη,ειπε,
τοτε μπορεις να με πιασεις επειδη τοτε για σενα θα ειμαι
μεγαλη ωφελεια''
Και ο ψαρας ειπε:''Αλλα εγω θα'μαι ανοητος εαν εχω στα
χερια μου κερδος εστω και μικρο,παρα το προσδοκομενο,
να ελπιζω,να υπαρχει μεγαλυτερο
.
Ἁλιεὺς ὕδωρ τύπτων
Ἁλιεὺς ἔν τινι ποταμῷ ἡλίευε. Καὶ δὴ κατατείνας τὰ δίκτυα, ὡς
ἐμπεριέλαβεν ἑκατέρωθεν τὸ ῥεῦμα, προσδήσας κάλῳ λινῷ
λίθον, ἔτυπτε τὸ ὕδωρ, ὅπως οἱ ἰχθύες φεύγοντες ἀπροφυλά-
κτως τοῖς βρόχοις ἐμπέσωσι. Τῶν δὲ περὶ τὸν τόπον οἰκούν-
των τις θεασάμενος αὐτὸν τοῦτο ποιοῦντα, ἐμέμφετο ἐπὶ τῷ
τὸν ποταμὸν θολοῦν καὶ μὴ ἐᾶν αὐτοὺς διαυγὲς ὕδωρ πίνειν.
Ὁ δὲ ἀπεκρίνατο· "Ἀλλ' ἐὰν μὴ οὕτως ὁ ποταμὸς ταράσσηται,
ἐμὲ δεήσει λιμώττοντα ἀποθανεῖν."
Οὕτω καὶ τῶν πόλεων οἱ δημαγωγοὶ τότε μάλιστα ἐνεργάζον-
ται, ὅταν τὰς πατρίδας εἰς στάσεις περιαγάγωσιν
Ψαρας χτυπα το νερο
Ψαρας σε καποιον ποταμο ψαρευε.Και ριχνοντας τα διχτυα πια-
νοντας απο'δω κι απο'κει το ρευμα πηρε πολυ καλα λειασμενο
λιθαρι και μ'αυτο χτυπουσε τη θαλασσα,για να αναστατωθουν
τα ψαρια και χωρις προφυλαξη να πεσουν στα βροχια.Ενας κα-
τοικος της περιοχης βλεποντας τον τι εκανε τον φωναξε πως
θολωνει τον ποταμο και το νερο δεν ειναι καθαρο για να πιουν.
Αυτος αποκριθηκε:''Αλλα εαν ετσι δεν ταραχθει ο ποταμος,εγω
νομιζω θα πεθανω απο την πεινα''
Ετσι και οι δημαγωγοι των πολεων επιτηδια ενεργουν οταν τις
πατριδες σε επαναστασεις ξεσηκωνουν
.
Θύννος καὶ δελφίς
Θύννος διωκόμενος ὑπὸ δελφῖνος καὶ πολλῷ τῷ ῥοίζῳ φε-
ρόμενος, ἐπειδὴ καταλαμβάνεσθαι ἔμελλεν, ἔλαθεν ὑπὸ
σφοδρᾶς ὁρμῆς ἐκβρασθεὶς εἴς τινα ἠϊόνα. Ὑπὸ δὲ τῆς αὐτῆς
φορᾶς ἐλαυνόμενος καὶ ὁ δελφὶς αὐτῷ συνεξώσθη. Καὶ ὁ
θύννος, ὡς ἐθεάσατο ἐπιστραφεὶς αὐτὸν λιποθυμοῦντα ἔφη·
Ἀλλ᾿ ἔμοιγε οὐκέτι λυπηρὸς ὁ θάνατος· ὡρῶ γὰρ καὶ τὸν αἴτιόν
μοι θανάτου γενόμενον συναποθνῄσκοντα.
Ὁ λόγος δηλοῖ ὅτι ῥᾴδιον φέρουσι τὰς συμφορὰς οἱ ἄνθρωποι,
ὅταν ἴδωσι καὶ τοὺς αἰτίους τούτων γεγονότας δυστυχοῦντας.
Τοννος και δελφινι
Τοννος καταδιωκομενος απο δελφινι και παρασυρομενος απο
το δυνατο ρευμα,επειδη επροκειτο να πιαστει, χωρις να το κα-
ταλαβει εκβρασθηκε σε καποιο νησι.Με την ιδια μεγαλη φορα
ερχεται και το δελφινι μαζι του απο πισω.Και ο τοννος στρα-
φηκε κι οταν τον ειδε να λιποθυμα ειπε:Δεν μου φαινεται οδυ-
νηρος ο θανατος οταν βλεπω και τον αιτιο του δικου μου θανα-
του να πεθαινει μαζι μου.
Αυτος ο μυθος δηλωνει πως ευκολωτερα οι ανθρωποι περνουν
τις συμφορες οταν βλεπουν τους αιτιους αυτων των συμφορων
να δυστυχουν.
.
.
.
ΥΠΑΤΙΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΟΣ [370-416μ.Χ]-ΧΡΟΝΙΚΟ ΤΟΥ ΤΕΛΟΥΣ
ΕΝ ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΑ
τῷ τετάρτῳ ἔτει τῆς Κυρίλλου ἐπισκοπῆς͵ ἐν ὑπατείᾳ Ὁνωρίου τὸ δέκατον͵
καὶ Θεοδοσίου τὸ ἕκτον͵ ἐν μηνὶ Μαρτίῳ͵ νηστειῶν οὐσῶν
.
.
ο ιστορικός Σωκράτης ο Σχολαστικός αναφέρει:
«῏Ην τις γυνὴ ἐν τῇ Ἀλεξανδρείᾳ͵ τοὔνομα Ὑπατία· αὕτη
Θέωνος μὲν τοῦ φιλοσόφου θυγάτηρ ἦν· ἐπὶ τοσοῦτον δὲ
προὔβη παιδείας͵ ὡς ὑπερακοντίσαι τοὺς κατ΄ αὐτὴν φιλο-
σόφους͵ τὴν δὲ Πλατωνικὴν ἀπὸ Πλωτίνου καταγομένην
διατριβὴν διαδέξασθαι͵ καὶ πάντα τὰ φιλόσοφα μαθήματα
τοῖς βουλομένοις ἐκτίθεσθαι· διὸ καὶ οἱ πανταχόθεν φιλο-
σοφεῖν βουλόμενοι κατέτρεχον παρ΄ αὐτήν. Διὰ τὴν προ-
σοῦσαν αὐτῇ ἐκ τῆς παιδεύσεως σεμνὴν παρρησίαν καὶ τοῖς
ἄρχουσι σωφρόνως εἰς πρόσωπον ἤρχετο· καὶ οὐκ ἦν τις
αἰσχύνη ἐν μέσῳ ἀνδρῶν παρεῖναι αὐτήν· πάντες γὰρ δι΄
ὑπερβάλλουσαν σωφροσύνην πλέον αὐτὴν ᾐδοῦντο καὶ
κατεπλήττοντο. Κατὰ δὴ ταύτης τότε ὁ φθόνος ὡπλίσα-
το· ἐπεὶ γὰρ συνετύγχανε συχνότερον τῷ Ὀρέστῃ͵ δια-
βολὴν τοῦτ΄ ἐκίνησε κατ΄ αὐτῆς παρὰ τῷ τῆς ἐκκλησίας
λαῷ͵ ὡς ἄρα εἴη αὕτη ἡ μὴ συγχωροῦσα τὸν Ὀρέστην εἰς
φιλίαν τῷ ἐπισκόπῳ συμβῆναι. Καὶ δὴ συμφρονήσαντες
ἄνδρες τὸ φρόνημα ἔνθερμοι͵ ὧν ἡγεῖτο Πέτρος τις ἀναγ-
νώστης͵ ἐπιτηροῦσι τὴν ἄνθρωπον ἐπανιοῦσαν ἐπὶ οἰκίαν
ποθέν· καὶ ἐκ τοῦ δίφρου ἐκβαλόντες͵ ἐπὶ τὴν ἐκκλησίαν
ᾗ ἐπώνυμον Καισάριον συνέλκουσιν͵ ἀποδύσαντές τε τὴν
ἐσθῆτα ὀστράκοις ἀνεῖλον· καὶ μεληδὸν διασπάσαντες͵ ἐπὶ
τὸν καλούμενον Κιναρῶνα τὰ μέλη συνάραντες πυρὶ κατη-
νάλωσαν. Τοῦτο οὐ μικρὸν μῶμον Κυρίλλῳ καὶ τῇ Ἀλεξαν-
δρέων ἐκκλησίᾳ εἰργάσατο· ἀλλότριον γὰρ παντελῶς τῶν
φρονούντων τὰ Χριστοῦ φόνοι καὶ μάχαι καὶ τὰ τούτοις
παραπλήσια. Καὶ ταῦτα πέπρακται τῷ τετάρτῳ ἔτει τῆς
Κυρίλλου ἐπισκοπῆς͵ ἐν ὑπατείᾳ Ὁνωρίου τὸ δέκατον͵ καὶ
Θεοδοσίου τὸ ἕκτον͵ ἐν μηνὶ Μαρτίῳ͵ νηστειῶν οὐσῶν».
.
τις ημερες εκεινες γινονταν μεγαλες αναταραχες στην Αλε-
ξανδρεια,αιματηρες συγκρουσεις των Χριστιανων του
Κυριλλου των Νιτριανων των Παραβαλανων κατα των αιρε-
τικων Νοβατιανων και Νεστοριανων,κατα Εβραιων,κατα Εθνι-
κων και κατα Νεοπλατωνιστων,μερα και νυκτα εχθρα,σκοτω-
μοι,βασανιστηρια,λεηλασιες,φωτια και τσεκουρι,κολαση,
τοτε στην Αλεξανδρεια διδασκε μια μεγαλη Μαθηματικος
η Υπατια κορη του φιλοσοφου Θεωνα,τελευταιου διευθυντη
της Βιβλιοθηκης της Αλεξανδρειας,ομορφη και ευγενικη,με εργο-
σχολιασμοι στην Αριθμητικη του Διοφαντου,στον Αστρονομικο
Κανονα του Πτολεμαιου,και στις Κωνικες Τομες του Απολλωνιου,
βοηθησε και τον πατερα της στην εκδοση των Στοιχειων της Γεω-
μετριας του Ευκλειδη,αυτη που εχουμε μεχρι σημερα,ειχε στους
κυκλους των Μαθηματων της αφοσιωμενους μαθητες,τον Συνεσιο
τον Κυρηναιο,και τον επαρχο της Αλεξανδρειας Ορεστη,
στα γραμματα του Συνεσιου υπαρχουν σχεδια για τη κατασκευη
επιστημονικων οργανων ,αστρολαβο,υδρομετρο,με τη καθοδη-
γηση της,
ασχοληθηκε και με τον Νεοπλατωνισμο,ενα φωτεινο ελευθερο
ελληνικο πνευμα,
σκληρη αδυσωπητη η εχθροτητα μεταξυ του Κυριλλου της Αλεξαν-
δρειας και του επαρχου της Αλεξανδρειας Ορεστη,η Υπατια θεω-
ρηθηκε απο τους Χριστιανους οτι υποκινει τον Ορεστη,και μια νυχτα
που γυριζε στο σπιτι της,ορμησε πανω της ο φανατισμενος οχλος ,με
επικεφαλης καποιον Πετρο αναγνωστην,την κατεβασαν απο την αμα-
ξα και την εσυραν στην εκκλησιαν την επονομαζομενην Καισαριον,
εκει την εγδυσαν ,την γυμνωσαν και με κοφτερα κομματια απο σπα-
σμενα πηλινα αγγεια,οστρακα,την εγδαραν και ξεψυχισε,υστερα την
εκοψαν κομματια την διαμελησαν και τα μελη της τα εκαψαν σ'ενα
μερος ονομαζομενον Κιναρον,
τετοια αποτροπαια αισχιστα κακουργηματα επραξαν στο σωμα
και στο φωτεινο πνευμα της
το τεταρτο ετος της επισκοπης του Κυριλλου,το δεκατον ετος
της υπατειας του Ονωριου,το εκτον ετος του Θεοδοσιου,τον
μηνα Μαρτη,διαρκουντων των Νηστειων
το 416 μ.Χ
ΤΕΛΕΙΩΣΕ Η ΥΠΑΤΙΑ
.
.
.
αρχαια κειμενα για την Ροδωπιν η' την Δωριχαν την ωραιοτατην εταιραν
[ο λαβυρινθος-Ηροδοτου Ιστοριαι,Βιβλιον 2 ,148-μεταφραση χ.ν.κουβελης]
.
αρχαια κειμενα για την Ροδωπιν η' την Δωριχαν την ωραιοτατην εταιραν
στην ελληνικην Ναυκρατιν στην Αιγυπτο-μεταφραση χ.ν.κουβελης
.
ἐνδόξους δὲ ἑταίρας καὶ ἐπὶ κάλλει διαφερούσας ἤνεγκεν καὶ
ἡ Ναύκρατις· Δωρίχαν τε, ἣν ἡ καλὴ Σαπφὼ ἐρωμένην γενο-
μένην Χαράξου τοῦ ἀδελφοῦ αὐτῆς κατ' ἐμπορίαν εἰς τὴν
Ναύκρατιν ἀπαίροντος διὰ τῆς ποιήσεως διαβάλλει ὡς πολ-
λὰ τοῦ Χαράξου νοσφισαμένην. Ἡρόδοτος δ' αὐτὴν Ῥοδῶπιν
καλεῖ, ἀγνοῶν ὅτι ἑτέρα τῆς Δωρίχης ἐστὶν αὕτη, ἡ καὶ τοὺς
περιβοήτους ὀβελίσκους ἀναθεῖσα ἐν Δελφοῖς, ὧν μέμνηται
Κρατῖνος διὰ τούτων ... εἰς δὲ τὴν Δωρίχαν τόδ' ἐποίησε
τοὐπίγραμμα Ποσείδιππος, [καίτοι] καὶ ἐν τῇ Αἰθιοπίᾳ πολ-
λάκις αὐτῆς μνημονεύσας. ἐστὶ <δὲ> τόδε·
Δωρίχα, ὀστέα μὲν σὰ πάλαι κόνιν, ἕσσατο δ' ἑσμὸς
χαίτης ἥ τε μύρων ἔκπνοος ἀμπεχόνη,
ᾗ ποτε τὸν χαρίεντα περιστέλλουσα Χάραξον
σύγχρους ὀρθρινῶν ἥψαο κισσυβίων.
Σαπφῷαι δὲ μένουσι φίλης ἔτι καὶ μενέουσιν
ᾠδῆς αἱ λευκαὶ φθεγγόμεναι σελίδες.
οὔνομα σὸν μακαριστόν, ὃ Ναύκρατις ὧδε φυλάξει,
ἔστ' ἂν ἴῃ Νείλου ναῦς ἐφ' ἁλὸς πελάγη.
ξακουστες εταιρες ειχε η Ναυκρατις ξεχωριστες στην ομορφια,
οπως τη Δωριχα,που η ομορφη Σαπφω,την κατηγορει στους στι-
χους της, επειδη ηταν ερωμενη του αδελφου Χαραξου που βρι-
σκονταν στη Ναυκρατη για εμποριο, πως του εφαγε τα λεφτα
του.
Ο Ηροδοτος την αναφερει ως Ροδωπιν αγνοωντας πως δεν
ηταν αλλη απο τη Δωριχα,αυτη που τους φημισμενους οβελι-
σκους αφιερωσε στους Δελφους τους οποιους μνημονευει ο
Κρατινος μ'αυτους τους στιχους...
για την Δωριχα ο Ποσειδιππος συνεθεσε επιγραμμα,και συχνα
στην Αιθιοπια την μνημονευει,
αυτο ειναι το επιγραμμα:
Δωριχα,παει καιρος που τα κοκκαλα σου εγιναν σταχτη
το ιδιο και η κορδελα στα μαλλια σου και τ'αρωματισμενο
φορεμα σου,που καποτε τον ομορφο αγκαλιαζες Χαραξο
κορμι με κορμι και ροφουσες στις κουπες πιοτο το πρωι
Της Σαπφως οι υψηλοι στιχοι μενουν ακομη και θα μενουν
για παντα να ηχουν οι λευκες σελιδες τ'ονομα σου
Τ'ονομα σου τιμημενο,η Ναυκρατη ετσι θα το φυλαξει,
οσο τα πλοια απ¨τον Νειλο στην αρμυρη θαλασσα ταξιδευουν
Ηροδοτου Ιστοριαι,Βιβλιον 2,135
Ῥοδῶπις δὲ ἐς Αἴγυπτον ἀπίκετο Ξάνθεω τοῦ Σαμίου κομίσαντός
[μιν], ἀπικομένη δὲ κατ' ἐργασίην ἐλύθη χρημάτων μεγάλων ὑπὸ
ἀνδρὸς Μυτιληναίου Χαράξου τοῦ Σκαμανδρωνύμου παιδός,
ἀδελφεοῦ δὲ Σαπφοῦς τῆς μουσοποιοῦ. Οὕτω δὴ ἡ Ῥοδῶπις ἐλευ-
θερώθη καὶ κατέμεινέ τε ἐν Αἰγύπτῳ καὶ κάρτα ἐπαφρόδιτος γενο-
μένη μεγάλα ἐκτήσατο χρήματα ὡς ἅλις εἶναι Ῥοδώπι, ἀτὰρ οὐκ
ὥς γε ἐς πυραμίδα τοιαύτην ἐξικέσθαι. Τῆς γὰρ τὴν δεκάτην τῶν
χρημάτων ἰδέσθαι ἔστι ἔτι καὶ ἐς τόδε παντὶ τῷ βουλομένῳ, οὐδὲν
δεῖ μεγάλα οἱ χρήματα ἀναθεῖναι. Ἐπεθύμησε γὰρ Ῥοδῶπις μνη-
μήιον ἑωυτῆς ἐν τῇ Ἑλλάδι καταλιπέσθαι, ποίημα ποιησαμένη
τοῦτο τὸ μὴ τυγχάνοι ἄλλῳ ἐξευρημένον καὶ ἀνακείμενον ἐν ἱρῷ,
τοῦτο <δ'> ἀναθεῖναι ἐς Δελφοὺς μνημόσυνον ἑωυτῆς. Τῆς ὦν
δεκάτης τῶν χρημάτων ποιησαμένη ὀβελοὺς βουπόρους πολλοὺς
σιδηρέους, ὅσον ἐνεχώρεε ἡ δεκάτη οἱ, ἀπέπεμπε ἐς Δελφούς·
οἳ καὶ νῦν ἔτι συννενέαται ὄπισθε μὲν τοῦ βωμοῦ τὸν Χῖοι ἀνέ-
θεσαν, ἀντίον δὲ αὐτοῦ τοῦ νηοῦ.
Φιλέουσι δέ κως ἐν τῇ Ναυκράτι ἐπαφρόδιτοι γίνεσθαι αἱ ἑταῖραι.
Τοῦτο μὲν γὰρ αὕτη, τῆς πέρι λέγεται ὅδε ὁ λόγος, οὕτω δή τι
κλεινὴ ἐγένετο ὡς καὶ οἱ πάντες Ἕλληνες Ῥοδώπιος τὸ οὔνομα
ἐξέμαθον, τοῦτο δὲ ὕστερον ταύτης <ἑτέρη> τῇ οὔνομα ἦν
Ἀρχιδίκη ἀοίδιμος ἀνὰ τὴν Ἑλλάδα ἐγένετο, ἧσσον δὲ τῆς
προτέρης περιλεσχήνευτος.
Χάραξος δὲ ὡς λυσάμενος Ῥοδῶπιν ἀπενόστησε ἐς Μυτιλήνην,
ἐν μέλεϊ Σαπφὼ πολλὰ κατεκερτόμησέ μιν.
Ῥοδώπιος μέν νυν πέρι πέπαυμαι.
.
η Ροδωπι ηρθε στην Αιγυπτο εκει την εφερε ο Ξανθος απο
τη Σαμο,αυτη εκανε το επαγγελμα της εταιρας κι απελευθε-
ρωθηκε για ενα σημαντικο ποσο χρηματων απο εναν αντρα
Μυτηλινιο τον Χαραξο,γιο του Σκαμαντρωνυμονα και αδερφο
της ποιητριας Σαπφως.
Ετσι η Ροδοπη ελευθερωθηκε,και παρεμεινε στην Αιγυπτο οπου
με τη δυναμη της ομορφιας της αποκτησε πολλα χρηματα,αρκετα
για την Ροδωπιν,αλλα οχι αρκετα για να χτισει σπιτι σαν πυρα-
μιδα
Το δεκατο του πλουτου της μπορει να δει καποιος ακομα,αν το
θελει,και τιποτα δεν επιτρεπει να δει πως διεθετε παρα πολλα
χρηματα.
Επιθυμησε η Ροδωπι για τον εαυτο της ν'αφησει στην Ελλαδα
ενα μνημειο ,τετοιο που να μη βρισκεται αλλο σαν αυτο τοποθε-
τημενο σε ιερο,να το αφιερωσει στους Δελφους στη μνημη της.
Με το δεκατο των χρηματων της κατασκευασε οβελισκους
απο σιδερο,στο μεγεθος να διαπερασουν βοδι,οσους εκανε
με το δεκατο τους εστειλε στους Δελφους ,τους οποιους ακομα
και ακομα και τωρα τους συνανταμε εκει πισω απ'τον βωμο
που εχουν αφιερωσει οι Χιωτες,απεναντι απ'αυτον τον ναο.
Πολυ αγαπητες ειναι οι εταιρες της Ναυκρατις πανεμορφες.
Αυτα γι'αυτη,για την οποια γινεται ο λογος,εγινε τοσο ξακου-
στη,που και ολοι οι Ελληνες εμαθαν το ονομα της Ροδωπις.
Μετα απ'αυτη ,μια αλλη εταιρα,που ονομαζονταν Αρχιδικη,
υμνηθηκε μεσα στην Ελλαδα,λιγοτερο ομως απ'την πρω-
την.
Για τον Χαραξο,οταν γυρισε στη Μυτηλινη,αφου απελευ-
θερωσε την Ροδωπιν,η Σαπφω εγραψε σε στιχους πολλα
σκληρα προσβλητικα .
Αλλα γι'αυτην την Ροδωπιν ας σταματησω τωρα να λεω.
.
Ηροδοτου Ιστοριαι,Βιβλιον 2,134
Τὴν δὴ μετεξέτεροί φασι Ἑλλήνων Ῥοδώπιος ἑταίρης
γυναικὸς εἶναι, οὐκ ὀρθῶς λέγοντες. Οὐδὲ ὦν οὐδὲ εἰ-
δότες μοι φαίνονται λέγειν οὗτοι ἥτις ἦν ἡ Ῥοδῶπις
(οὐ γὰρ ἄν οἱ πυραμίδα ἀνέθεσαν ποιήσασθαι τοιαύτην,
ἐς τὴν ταλάντων χιλιάδες ἀναρίθμητοι ὡς λόγῳ εἰπεῖν
ἀναισίμωνται), πρὸς δὲ ὅτι κατὰ Ἄμασιν βασιλεύοντα
ἦν ἀκμάζουσα Ῥοδῶπις, ἀλλ' οὐ κατὰ τοῦτον. Ἔτεσι
γὰρ κάρτα πολλοῖσι ὕστερον τούτων τῶν βασιλέων τῶν
τὰς πυραμίδας ταύτας λιπομένων ἦν Ῥοδῶπις, γενεὴν
μὲν ἀπὸ Θρηίκης, δούλη δὲ ἦν Ἰάδμονος τοῦ Ἡφαιστο-
όλιος ἀνδρὸς Σαμίου, σύνδουλος δὲ Αἰσώπου τοῦ λογο-
ποιου
.
[Η πυραμιδα του Μυκερινου]καποιοι μεταξυ των Ελληνων
λενε πως ανηκει στην Ροδωπιν μια γυναικα εταιρα,αλλα
αυτο δεν το λενε ορθα.Μου φαινεται,πως αυτοι ετσι λενε
χωρις να γνωριζουν ποια ηταν η Ροδωπις ,[δεν θα ανεθεταν
να κατασκευασθει τετοια πυραμιδα,που θα κοστιζε,ο λογος
το λεει,χιλιαδες αναριθμητα ταλαντα]που στη βασιλεια
του Αμασι ηταν σε πληρη ανθιση η Ροδωπις κι οχι μετα
.
Πολλα χρονια υστερα απο τουτους τους βασιλιαδες που
αφησαν τουτες τις πυραμιδες υπηρξε η Ροδωπις,ειχε γενια
απο τη Θρακη,δουλη ηταν του Ιαδμονα γιου του Ηφαιστο
πολι ανδρα απο τη Σαμο,δουλη μαζι με τον Αισωπο,τον
μυθογραφο.
Αιλιανος, VH 13, 33 :
Ῥοδῶπίν φασιν Αἰγυπτίων λόγοι ἑταίραν γενέσθαι ὡραιοτάτην.
καί ποτε αὐτῆς λουομένης ἡ τὰ παράδοξα καὶ τὰ ἀδόκητα
φιλοῦσα ἐργάζεσθαι τύχη προυξένησεν αὐτῇ οὐ τῆς γνώμης
ἀλλὰ τοῦ κάλλους ἄξια. λουομένης γὰρ καὶ τῶν θεραπαινίδων
τὴν ἐσθῆτα φυλαττουσῶν, ἀετὸς καταπτάς, τὸ ἕτερον τῶν ὑπο-
δημάτων ἁρπάσας, ἀπιὼν ᾤχετο· καὶ ἐκόμισεν ἐς Μέμφιν δικά-
ζοντος Ψαμμιτίχου, καὶ ἐς τὸν κόλπον ἐνέβαλε τὸ ὑπόδημα. ὁ
δὲ Ψαμμίτιχος θαυμάσας τοῦ ὑποδήματος τὸν ῥυθμὸν καὶ τῆς
ἐργασίας αὐτοῦ τὴν χάριν καὶ τὸ πραχθὲν ὑπὸ τοῦ ὄρνιθος προ-
σέταξεν ἀνὰ πᾶσαν τὴν Αἴγυπτον ἀναζητεῖσθαι τὴν ἄνθρωπον,
ἧς τὸ ὑπόδημά ἐστι· καὶ εὑρὼν γαμετὴν ἠγάγετο.
.
Η Ροδωπι λενε Αιγυπτιακες διηγησεις υπηρξε εταιρα πολυ
ομορφη και καποτε που αυτη λουζονταν,η τυχη που αγαπα
τα παραδοξα και τα απροσδοκητα να κανει,την θεωρησε
οχι αξια της γνωσης αλλα της ομορφιας.
Την ωρα που λουζονταν και οι υπηρετριες φυλαγαν τα ρου-
χα της ,ενας αετος χυμαει και το ενα απο τα σανδαλια της
αρπαζοντας και πεταξε,κι εφτασε στη Μεμφιδα,που δικαζε
ο Ψαμμιτιχος,και στην αγκαλια του πεταξε το σανδαλι,
ο Ψαμμιτιχος θαυμασε το σχεδιο και τη λεπτοδουλεια στο
σανδαλι και τι εκανε το πουλι.Τοτε διεταξε να ψαξουν σ'ολην
την Αιγυπτο την γυναικα,στην οποια ανηκει το σανδαλι.
Κι οποιος την βρει θα την παρει γυναικα του
.
[-ο λαβυρινθος-]
Ηροδοτου Ιστοριαι,Βιβλιον 2 ,148-μεταφραση χ.ν.κουβελης
... δόξαν δέ σφι ἐποιήσαντο λαβύρινθον, ὀλίγον ὑπὲρ τῆς λίμνης
τῆς Μοίριος κατὰ Κροκοδείλων καλεομένην πόλιν μάλιστά κῃ
κείμενον· τὸν ἐγὼ ἤδη εἶδον λόγου μέζω. 2 εἰ γάρ τις τὰ ἐξ Ἑλ-
λήνων τείχεά τε καὶ ἔργων ἀπόδεξιν συλλογίσαιτο, ἐλάσσονος
πόνου τε ἂν καὶ δαπάνης φανείη ἐόντα τοῦ λαβυρίνθου τούτου.
καίτοι ἀξιόλογός γε καὶ ὁ ἐν Ἐφέσῳ ἐστὶ νηὸς καὶ ὁ ἐν Σάμῳ. 3
ἦσαν μέν νυν καὶ αἱ πυραμίδες λόγου μέζονες, καὶ πολλῶν ἑκά-
στη αὐτέων Ἑλληνικῶν ἔργων καὶ μεγάλων ἀνταξίη, ὁ δὲ δὴ λα-
βύρινθος καὶ τὰς πυραμίδας ὑπερβάλλει· 4 τοῦ [γὰρ] δυώδεκα
μὲν εἰσὶ αὐλαὶ κατάστεγοι, ἀντίπυλοι ἀλλήλῃσι, ἓξ μὲν πρὸς βο-
ρέω ἓξ δὲ πρὸς νότον τετραμμέναι, συνεχέες· τοῖχος δὲ ἔξωθεν
ὁ αὐτός σφεας περιέργει. οἰκήματα δ᾽ ἔνεστι διπλᾶ, τὰ μὲν ὑπό-
γαια τὰ δὲ μετέωρα ἐπ᾽ ἐκείνοισι, τρισχίλια ἀριθμόν, πεντακο-
σίων καὶ χιλίων ἑκάτερα. 5 τὰ μέν νυν μετέωρα τῶν οἰκημάτων
αὐτοί τε ὡρῶμεν διεξιόντες καὶ αὐτοὶ θεησάμενοι λέγομεν, τὰ
δὲ αὐτῶν ὑπόγαια λόγοισι ἐπυνθανόμεθα· οἱ γὰρ ἐπεστεῶτες
τῶν Αἰγυπτίων δεικνύναι αὐτὰ οὐδαμῶς ἤθελον, φάμενοι θήκας
αὐτόθι εἶναι τῶν τε ἀρχὴν τὸν λαβύρινθον τοῦτον οἰκοδομησα-
μένων βασιλέων καὶ τῶν ἱρῶν κροκοδείλων. 6 οὕτω τῶν μὲν
κάτω πέρι οἰκημάτων ἀκοῇ παραλαβόντες λέγομεν, τὰ δὲ ἄνω
μέζονα ἀνθρωπηίων ἔργων αὐτοὶ ὡρῶμεν· αἵ τε γὰρ διέξοδοι
διὰ τῶν στεγέων καὶ οἱ ἑλιγμοὶ διὰ τῶν αὐλέων ἐόντες ποικι-
λώτατοι θῶμα μυρίον παρείχοντο ἐξ αὐλῆς τε ἐς τὰ οἰκήματα
διεξιοῦσι καὶ ἐκ τῶν οἰκημάτων ἐς παστάδας, ἐς στέγας τε ἄλ-
λας ἐκ τῶν παστάδων καὶ ἐς αὐλὰς ἄλλας ἐκ τῶν οἰκημάτων.
7 ὀροφὴ δὲ πάντων τούτων λιθίνη κατά περ οἱ τοῖχοι, οἱ δὲ τοῖ-
χοι τύπων ἐγγεγλυμμένων πλέοι, αὐλὴ δὲ ἑκάστη περίστυλος
λίθου λευκοῦ ἁρμοσμένου τὰ μάλιστα...
.
...κατασκευασαν για τη δοξα τους λαβυρινθο,λιγο παρα-
πανω απ'τη λιμνη Μοιριο,εκει που ειναι η πολη με τ'ο-
νομα Κροκοδειλουπολις,τον οποιον εγω το ειδα κι ειναι
πιο μεγαλος απο καθε περιγραφη.Αν καποιος τα τειχη
και τα εργα των Ελληνων αθροιζε για να το αποδειξει,
θα του φαινονταν πως αυτα εγιναν με λιγοτερο μοχθο
και δαπανη απ'αυτον τον λαβυρινθο.
Αν και αξιολογος ειναι ο ναος στην Εφεσο και ο ναος
στη Σαμο ,και οι πυραμιδες ηταν,ακομα και τωρα,ανω-
τερες απο καθε περιγραφη,και καθε μια ειναι ανταξια
πολλων απ'αυτα τα μεγαλα Ελληνικα εργα,ομως αυτος
ο λαβυρινθος κι απ'τις πυραμιδες υπερεχει
Εχει δωδεκα αυλες ολοσκεπαστες,με πυλες τη μια απε-
ναντι στην αλλη,εξι προς το βορα κι εξι προς το νοτο
στραμενες,συνεχομενες,κι απεξω ο ιδιος τοιχος τις περι-
βαλλει.
Τα οικηματα ειναι διπλα,τα υπογεια και τα υπερυψωμενα
πανω σ'εκεινα,τρεις χιλιαδες τον αριθμο,χιλιαπεντακοσια
στο καθενα απο τα δυο.
Τα υπερυψωμενα οικηματα τα ειδαμε οι ιδιοι αφου περ-
πατησαμε διαμεσου αυτων,τα παρατηρησαμε και τα πε-
ριγραφουμε,τα υπογεια τους τα μαθαμε απο διηγησεις.
Οι επιστατες των Αιγυπτιων δεν ηθελαν με κανενα τροπο
να τα δειξουν,λεγοντας πως εκει μεσα ειναι οι ταφοι των
βασιλεων που πρωτοι οικοδομησαν τον λαβυρινθο αυτο
και των ιερων κροκοδειλων.
Ετσι για τα κατω οικηματα λεμε οσα ακουσαμε,ενω τα
πανω ανωτερα απ'τ'ανθρωπινα εργα οι ιδιοι τα βλεπου-
με
Τα περασματα απο τις στεγες και τα γυρισματα απο τις αυλες
ηταν με παρα πολλες παραλλαγες κι απεραντο θαυμασμο μας
προκαλουσαν καθως διερχομασταν απο την αυλη στα οικημα-
τα κι απ'τα οικηματα στις στοες ,σ'αλλες στεγες απ'τις στοες
και σ'αλλες αυλες απ'τα οικηματα.
Η οροφη ολων αυτων ηταν λιθινη οπως κι οι γυρω τοιχοι,οι
τοιχοι ηταν γεματοι με αναγλυφες παραστασεις,κι η καθε
αυλη ηταν περιστυλος απο λευκη πετρα πολυ καλα αρμο-
σμενη...
.
.
ΜΥΘΟΙ ΑΙΣΩΠΟΥ
.
Ἀετὸς τὰ πτερὰ τιλθείς καὶ ἀλώπηξ
.
Ποτὲ ἀετὸς ἑάλω ὑπ' ἀνθρώπου. Τούτου δὲ τὰ πτερὰ ὁ
ἄνθρωπος κόψας ἀφῆκε μετὰ τῶν ὀρνίθων ἐν οἴκῳ εἶναι.
Ὀ δὲ ἦν κατηφὴς καὶ οὐδεν ἤσθιεν ἐκ τῆς λύπης. ὅμοιος
δὲ ἦν βασιλεῖ δεσμώτῃ. Ἕτερος δὲ τις τοῦτον ὠνησάμε-
νος καὶ τὰ πτερὰ ἀνασπάσας καὶ μύρῳ χρίσας ἐποίησε
πτερῶσαι. Ὁ δὲ πετασθεὶς καὶ τοῖς ὄνυξι λαγωὸν ἁρπά-
σας ἤνεγκεν αὐτῷ δῶρον. Ἀλώπηξ δὲ ἰδοῦσα εἶπεν "Μὴ
τούτῳ δίδου, ἀλλὰ τῷ πρώτῳ, ὅτι ὁ μὲν φύσει ἀγαθός
ἐστιν. Ἐκεῖνον δὲ μᾶλλον ἐξευμενίζου, μή πως πάλιν
λαβών σε τῶν πτερῶν ἐρημώσῃ. Ὅτι δεῖ χρηστὰς ἀμοιβὰς
τοῖς εὐεργέταις παρέχειν, τοὺς πονηροὺς δὲ φρονίμως
τροποὺσθαι.
.
.
Αετος,που του εκοψαν τα φτερα και Αλεπου
.
Καποτε αετος πιαστηκε απο ανθρωπο.Ο ανθρωπος του'κοψε
τα φτερα και τον εκλεισε στο σπιτι με τις κοτες.Ηταν πολυ
στεναχωρημενος και τιποτα δεν ετρωγε,εμοιαζε με αιχμα-
λωτισμενο βασιλια.Καποιος αλλος ανθρωπος τον εξαγορασε
κι αφου τα φτερα του τα σηκωσε προς τα πανω και τα
μυρωσε τον εφτερωσε.Εκεινος πεταξε κι αρπαζοντας στα
νυχια του ενα λαγο του τον εφερνε για δωρο.
Μια αλεπου τον ειδε και του ειπε:''Μην τον δινεις σ'αυτον,
αλλο να τον δωσεις στον πρωτον ,γιατι αυτος ειναι απο
τη φυση του καλος.Εκεινον να καλοπιασεις,μηπως και
παλι σε πιασει και απ'τα φτερα σου σε γδυσει.
Πρεπει ωφελιμες ανταμοιβες να δινεις στους ευεργετες,
τους κακους να μεταστρεφεις σε καλους
.
.
Ὄνος ἄγριος καὶ ὄνος ἥμερος
.
Ὄνος ἄγριος ὄνον ἥμερον θεασάμενος ἔν τινι εὐηλίῳ τόπῳ
προσελθὼν ἐμακάριζεν αὐτὸν ἐπὶ τῇ εὐεξίᾳ τοῦ σώματος καὶ
τῇ τῆς τροφῆς ἀπολαύσει. Ὕστερον δὲ ἰδὼν αὐτὸν ἀχθοφο-
ροῦντα καὶ τὸν ὀνηλάτην ὀπίσω ἑπόμενον καὶ ῥοπάλῳ παίοντα
εἶπεν· Ἀλλ᾿ ἔγωγε οὐκέτι σε εὐδαιμονίζω· ὁρῶ γὰρ ὅτι οὐκ
ἄνευ κακῶν μεγάλων τὴν ἀφθονίαν ἔχεις. Οὕτως οὐκ ἔστι
ζηλωτὰ τὰ μετὰ κινδύνων καὶ ταλαιπωριῶν περιγινόμενα
κέρδη
.
.
Αγριος γαιδαρος και ημερος γαιδαρος
.
Ενας αγριος γαιδαρος οταν ειδε εναν ημερο γαιδαρο σ'ενα
ηλιολουστο λιβαδι πλησιασε και τον καλοτυχιζε για την
υγεια του σωματος και για την τροφη που απολαμβανει.
Αργοτερα οταν τον ειδε βαρυφορτωμενο και το αφεντικο
του απο πισω να τον χτυπαει με το ροπαλο του ειπε:
Αλλα εγω τωρα καθολου πια δεν σε καλοτυχιζω,γιατι βλε-
πω πως την αφθονια δεν την εχεις χωρις μεγαλα κακα.
Ετσι δεν πρεπει να ζηλευεις τα παραπανισια κερδη που
δινονται με κινδυνους και ταλαιπωριες
.
.
ΕΥΚΛΕΙΔΗΣ
.
Ὅροι κγ΄.
α΄. Σημεῖόν ἐστιν, οὗ μέρος οὐθέν.
-σημειο ειναι αυτο που δεν εχει μερος πουθενα
β΄. Γραμμὴ δὲ μῆκος ἀπλατές.
-η γραμμη ειναι μηκος χωρις πλατος
γ΄. Γραμμῆς δὲ πέρατα σημεῖα.
-τα ακρα γραμμης ειναι σημεια
δ΄. Εὐθεῖα γραμμή ἐστιν, ἥτις ἐξ ἴσου τοῖς ἐφ' ἑαυτῆς σημείοις κεῖται.
-ευθεια γραμμη ειναι αυτη που εκτεινεται εξισου απο τα σημεια της
ε΄. Ἐπιφάνεια δέ ἐστιν, ὃ μῆκος καὶ πλάτος μόνον ἔχει.
-επιφανεια ειναι αυτη,που εχει μηκος και πλατος μονον
ϛ΄. Ἐπιφανείας δὲ πέρατα γραμμαί.
-τα ακρα επιφανειας ειναι γραμμαι
ζ΄. Ἐπίπεδος ἐπιφάνειά ἐστιν, ἥτις ἐξ ἴσου ταῖς ἐφ' ἑαυτῆς εὐθείαις
κεῖται.
-επιπεδη επιφανεια ειναι αυτη,που εκτεινεται εξισου απο τις ευθειες της
η΄. Ἐπίπεδος δὲ γωνία ἐστὶν ἡ ἐν ἐπιπέδῳ δύο γραμμῶν ἁπτομένων ἀλ-
λήλων καὶ μὴ ἐπ' εὐθείας κειμένων πρὸς ἀλλήλας τῶν γραμμῶν κλίσις.
-επιπεδη γωνια ειναι η κλιση δυο τεμνομενων ευθειων του επιπεδου
και που δεν βρισκονται πανω στην ιδια ευθεια
θ΄. Ὅταν δὲ αἱ περιέχουσαι τὴν γωνίαν γραμμαὶ εὐθεῖαι ὦσιν, εὐθύ-
γραμμος καλεῖται ἡ γωνία.
-ευθυγραμμη καλειται η γωνια οταν οι γραμμες που την περιεχουν
ειναι σ'ευθεια γραμμη
ι΄. Ὅταν δὲ εὐθεῖα ἐπ' εὐθεῖαν σταθεῖσα τὰς ἐφεξῆς γωνίας ἴσας ἀλ-
λήλαις ποιῇ, ὀρθὴ ἑκατέρα τῶν ἴσων γωνιῶν ἐστι, καὶ ἡ ἐφεστηκυῖα
εὐθεῖα κάθετος καλεῖται, ἐφ' ἣν ἐφέστηκεν.
-οταν μια ευθεια σταθει σ'αλλη ευθεια και κανει τις δυο εφεξεις
γωνιες ισες,ορθη ονομαζεται καθε μια απο τις ισες γωνιες
και η σταθησα ευθεια ονομαζεται καθετος ευθεια πανω στην
ευθεια ,που σταθηκε
ια΄. Ἀμβλεῖα γωνία ἐστὶν ἡ μείζων ὀρθῆς.
-αμβλεια γωνια ονομαζεται η μεγαλυτερη γωνια απο την ορθη
ιβ΄. Ὀξεῖα δὲ ἡ ἐλάσσων ὀρθῆς.
-οξεια γωνια ονομαζεται η μικροτερη γωνια απο την ορθη
ιγ΄. Ὅρος ἐστίν, ὅ τινός ἐστι πέρας.
-οριο ειναι το ακρο σε κατι
ιδ΄. Σχῆμά ἐστι τὸ ὑπό τινος ἤ τινων ὅρων περιεχόμενον.
-σχημα ειναι αυτο που περιεχεται σε καποιο η' καποια ορια
ιε΄. Κύκλος ἐστὶ σχῆμα ἐπίπεδον ὑπὸ μιᾶς γραμμῆς περιεχόμενον
[ἣ καλεῖται περιφέρεια], πρὸς ἣν ἀφ' ἑνὸς σημείου τῶν ἐντὸς τοῦ
σχήματος κειμένων πᾶσαι αἱ προσπίπτουσαι εὐθεῖαι [πρὸς τὴν
τοῦ κύκλου περιφέρειαν] ἴσαι ἀλλήλαις εἰσίν.
-κυκλος ονομαζεται το επιπεδο σχημα που περιεχεται σε
μια γραμμη[η οποια καλειται περιφερεια],προς την οποιαν
ειναι ισες ολες οι ευρισκομενες μεσα στο σχημα προσπιπτου-
σες ευθειες απο ενα σημειο
ιϛ΄. Κέντρον δὲ τοῦ κύκλου τὸ σημεῖον καλεῖται.
-κεντρο του κυκλου αυτο το σημειο καλειται
ιζ΄. Διάμετρος δὲ τοῦ κύκλου ἐστὶν εὐθεῖά τις διὰ τοῦ κέντρου
ἠγμένη καὶ περατουμένη ἐφ' ἑκάτερα τὰ μέρη ὑπὸ τῆς τοῦ κύ-
κλου περιφερείας, ἥτις καὶ δίχα τέμνει τὸν κύκλον.
-διαμετρος του κυκλου ειναι καποια ευθεια που διερχεται
απ'το κεντρο και τελειωνει στα δυο μερη της απο δω κι απο
εκει στην περιφερεια του κυκλου,και η οποια διαιρει τον κυ-
κλο στα δυο
ιη΄. Ἡμικύκλιον δέ ἐστι τὸ περιεχόμενον σχῆμα ὑπό τε τῆς δια-
μέτρου καὶ τῆς ἀπολαμβανομένης ὑπ' αὐτῆς περιφερείας. κέντρον
δὲ τοῦ ἡμικυκλίου τὸ αὐτό, ὃ καὶ τοῦ κύκλου ἐστίν.
-ημικυκλιο ειναι το σχημα που περιεχεται απο την διαμετρο
και την διαιρουμενη απ'αυτην περιφερεια,
κεντρο του ημικυκλιου ειναι αυτο,που ειναι και του κυκλου
ιθ΄. Σχήματα εὐθύγραμμά ἐστι τὰ ὑπὸ εὐθειῶν περιεχόμενα,
τρίπλευρα μὲν τὰ ὑπὸ τριῶν, τετράπλευρα δὲ τὰ ὑπὸ τεσσάρων,
πολύπλευρα δὲ τὰ ὑπὸ πλειόνων ἢ τεσσάρων εὐθειῶν περιε-
χόμενα.
-ευθυγραμμα σχηματα ειναι αυτα που περιεχονται απο
ευθειες,
τριπλευρα απο τρεις,τετραπλευρα απο τεσσερις,πολυπλευρα
απο περισσοτερες απο τεσσερις ευθειες περιεχομενα
κ΄. Τῶν δὲ τριπλεύρων σχημάτων ἰσόπλευρον μὲν τρίγωνόν
ἐστι τὸ τὰς τρεῖς ἴσας ἔχον πλευράς, ἰσοσκελὲς δὲ τὸ τὰς δύο
μόνας ἴσας ἔχον πλευράς, σκαληνὸν δὲ τὸ τὰς τρεῖς ἀνίσους
ἔχον πλευράς.
-απο τα τριπλευρα σχηματα ισοπλευρο τριγωνο ειναι αυτο
που εχει ισες και τις τρεις πλευρες,
ισοσκελες αυτο που εχει ισες μονο τις δυο πλευρες,
σκαληνο αυτο που εχει ανισες τις τρεις πλευρες
κα΄. Ἔτι δὲ τῶν τριπλεύρων σχημάτων ὀρθογώνιον μὲν τρίγωνόν
ἐστι τὸ ἔχον ὀρθὴν γωνίαν, ἀμβλυγώνιον δὲ τὸ ἔχον ἀμβλεῖαν γω-
νίαν, ὀξυγώνιον δὲ τὸ τὰς τρεῖς ὀξείας ἔχον γωνίας.
-ακομη απο τα τριπλευρα σχηματα ορθογωνιο τριγωνο ειναι αυτο
που εχει ορθη γωνια,
αμβλυγωνιο αυτο που εχει αμβλεια γωνια
οξυγωνιο αυτο που εχεις οξειες τις τρεις γωνιες
κβ΄. Τῶν δὲ τετραπλεύρων σχημάτων τετράγωνον μέν ἐστιν,
ὃ ἰσόπλευρόν τέ ἐστι καὶ ὀρθογώνιον, ἑτερόμηκες δέ, ὃ ὀρθογώνιον
μέν, οὐκ ἰσόπλευρον δέ, ῥόμβος δέ, ὃ ἰσόπλευρον μέν, οὐκ ὀρθογώ-
νιον δέ, ῥομβοειδὲς δὲ τὸ τὰς ἀπεναντίον πλευράς τε καὶ γωνίας ἴσας
ἀλλήλαις ἔχον, ὃ οὔτε ἰσόπλευρόν ἐστιν οὔτε ὀρθογώνιον: τὰ δὲ
παρὰ ταῦτα τετράπλευρα τραπέζια καλείσθω.
-απο τα τετραπλευρα σχηματα τετραγωνο ειναι αυτο που ειναι
ισοπλευρο και ορθογωνιο,
ετερομηκες,ορθογωνιο,οχι ισοπλευρο,
ρομβος,ισοπλευρο,οχι ορθογωνιο,
ρομβοειδες αυτο που εχει τις απεναντι πλευρες και γωνιες ισες,που
δεν ειναι ουτε ισοπλευρο ουτε ορθογωνιο,
τα δε αλλα απ'αυτα τετραπλευρα,τραπεζια ας ονομασθουν
κγ΄. Παράλληλοί εἰσιν εὐθεῖαι, αἵτινες ἐν τῷ αὐτῷ ἐπιπέδῳ οὖσαι
καὶ ἐκβαλλόμεναι εἰς ἄπειρον ἐφ' ἑκάτερα τὰ μέρη ἐπὶ μηδέτερα
συμπίπτουσιν ἀλλήλαις.
-παραλληλες ειναι οι ευθειες,εκεινες που βρισκονται στο ιδιο επι-
πεδο και οταν προεκταθουν στο απειρο και απ'τα δυο τους μερη
καμια δεν συνανταει την αλλη
Αἰτήματα ε΄.
α΄. Ἠιτήσθω ἀπὸ παντὸς σημείου ἐπὶ πᾶν σημεῖον εὐθεῖαν γραμμὴν
ἀγαγεῖν.
-να ζητηται απο καθε σημειο σε καθε σημειο να τραβιεται ευθεια
γραμμη
β΄. Καὶ πεπερασμένην εὐθεῖαν κατὰ τὸ συνεχὲς ἐπ' εὐθείας ἐκβαλεῖν.
-και πεπερασμενη ευθεια κατα συνεχη τροπο να προεκτεινεται σ'ευθεια
γ΄. Καὶ παντὶ κέντρῳ καὶ διαστήματι κύκλον γράφεσθαι.
-και απο καθε κεντρο και μηκος να σχεδιαζεται κυκλος
δ΄. Καὶ πάσας τὰς ὀρθὰς γωνίας ἴσας ἀλλήλαις εἶναι.
-και ολες οι ορθες γωνιες μεταξυ τους ισες ειναι
ε΄. Καὶ ἐὰν εἰς δύο εὐθείας εὐθεῖα ἐμπίπτουσα τὰς ἐντὸς καὶ ἐπὶ τὰ
αὐτὰ μέρη γωνίας δύο ὀρθῶν ἐλάσσονας ποιῇ, ἐκβαλλομένας τὰς
δύο εὐθείας ἐπ' ἄπειρον συμπίπτειν, ἐφ' ἃ μέρη εἰσὶν αἱ τῶν δύο
ὀρθῶν ἐλάσσονες.
-και αν σε δυο ευθειες η ευθεια που τις τεμνει τις εντος και επι
τα αυτα μερη γωνιες μικροτερες απο δυο ορθες κανει,προεκτει-
νομενες οι δυο ευθειες στο απειρο συναντιονται,προς το μερος
που ειναι οι δυο γωνιες οι μικροτερες απο τις δυο ορθες
Κοιναί Ἒνοιαι θ΄.
α΄. Τὰ τῷ αὐτῷ ἴσα καὶ ἀλλήλοις ἐστὶν ἴσα.
-αυτα που ειναι ισα με το ιδιο και το ενα με το αλλο ειναι ισα
β΄. Καὶ ἐὰν ἴσοις ἴσα προστεθῇ, τὰ ὅλα ἐστὶν ἴσα.
-και αν σε ισα ισα προστεθουν τα αθροισματα ισα ειναι
γ΄. Καὶ ἐὰν ἀπὸ ἴσων ἴσα ἀφαιρεθῇ, τὰ καταλειπόμενά ἐστιν ἴσα.
-και αν απο ισα ισα αφαιρεθουν ,τα υπολοιπα ισα εινα
δ΄. Καὶ ἐὰν ἀνίσοις ἴσα προστεθῇ, τὰ ὅλα ἐστὶν ἄνισα.
-και αν σε ανισα ισα προστεθουν,τα αθροισματα ειναι ανισα
ε΄. Καὶ τὰ τοῦ αὐτοῦ διπλάσια ἴσα ἀλλήλοις ἐστίν.
-και τα διπλασια του ιδιου ισα το ενα με το αλλο ειναι
ϛ΄. Καὶ τὰ τοῦ αὐτοῦ ἡμίση ἴσα ἀλλήλοις ἐστίν.
-και τα μισα του ιδιου ισα το ενα με το αλλο ειναι
ζ΄. Καὶ τὰ ἐφαρμόζοντα ἐπ' ἄλληλα ἴσα ἀλλήλοις ἐστίν.
-και αυτα που εφαρμοζουν το ενα με το αλλο ισα το ενα με
το αλλο ειναι
η΄. Καὶ τὸ ὅλον τοῦ μέρους μεῖζον [ἐστιν].
-και το ολο απο το μερος ειναι μεγαλυτερο
θ΄. Καὶ δύο εὐθεῖαι χωρίον οὐ περιέχουσιν.
-και δυο ευθειες δεν περιεχουν χωρο
.
.
[ενας μυθος του Αισωπου]
οδοιπορος πολλην οδον ανυων ηυξατο.ων αν ευρη το ημισυ
τω Ερμη αναθησειν.περιτυχων δε πηρα εν η αμυγδαλα τε ην
και φοινικες ταυτην ανειλατο οιομενος αργυριον ειναι.εκτινα-
ξας δε ως ευρετα ενιοντα.ταυτα καταφαγων και λαβων των
τε αμυγδαλων τα κελυφη και των φοινικων τα οστα ταυτα
επι τινος βωμου εθηκεν ειπων.''απεχεις,ω Ερμη,την ευχην.
και γαρ τα εντος,ων ευρον,και τα εκτος προς σε διανεμημαι''
προς ανδρα φιλαργυρον δια πλεονεξιαν και θεους κατασο-
φιζομενον ο λογος ευκαιρος.
.
[μεταφραση -χ.ν.κουβελης]
ενας πεζοπορος βαδιζε σε μακρυ δρομο κι ευχηθηκε,απ'αυτα
που θα βρει τα μισα θα τα καταθεσει στον Ερμη,κι ετυχε να
βρει σακκο που μεσα ειχε αμυγδαλα και χουρμαδες,τον σηκωσε
νομιζοντας πως ειχε λεφτα,τον αδειασε,μολις την βρηκε,απ'αυ-
τα που ειχε μεσα,αφου τα εφαγε ολα πηρε τα τσοφλια απο τα
αμυγδαλα και τα κουκουτσια απο τους χουρμαδες και αυτα πα-
νω σ'ενα βωμο τα'βαλε κι ειπε:¨''την εχεις πληρωμενη,Ερμη,την
ευχη,και τα μεσα και τα εξω απ'αυτα που βρηκα με σενα τα'χω
μοιρασμενα ''
ο λογος ταιριαζει για φιλαργυρο ανθρωπο που για τη
πλεονεξια του σοφιζεται να ξεγελασει και τους θεους
.
.
3 ΜΥΘΟΙ ΤΟΥ ΑΙΣΩΠΟΥ
ΕΛΙΑ-
.
.
Κάλαμος καὶ ἐλαία
Διὰ καρτερίαν καὶ ἰσχὺν καὶ ἡσυχίαν κάλαμος καὶ ἐλαία ἤριζον.
Τοῦ δὲ καλάμου ὀνειδιζομένου ὑπὸ τῆς ἐλαίας ὡς ἀδυνάτου
καὶ ῥᾳδίως ὑποκλινομένου πᾶσι τοῖς ἀνέμοις, ὁ κάλαμος σιω-
πῶν οὐκ ἐφθέγξατο. Καὶ μικρὸν ὑπομείνας, ἐπειδὴ ἄνεμος
ἔπνευσεν ἰσχυρός, ὁ μὲν κάλαμος ὑποσεισθεὶς καὶ ὑποκλιν-
θεὶς τοῖς ἀνέμοις ῥᾳδίως διεσώθη· ἡ δ᾿ ἐλαία, ἐπειδὴ ἀντέ-
τεινε τοῖς ἀνέμοις, κατεκλάσθη τῇ βίᾳ.
Ὁ μῦθος δηλοῖ ὅτι οἱ τῷ καιρῷ καὶ τοῖς κρείττοσιν αὐτῶν
μὴ ἀνθιστάμενοι κρείττους εἰσὶ τῶν πρὸς μείζονας φιλονει-
κούντων
.
Το καλαμι κι η Ελια-μεταφραση χ.ν.κουβελης
Για το ποιος εχει μεγαλυτερη αντοχη,δυναμη και αταραξια φιλο-
νικουσαν το καλαμι κι η ελια..
Η ελια περιγελουσε το καλαμι πως ειναι αδυνατο και παρα πο-
λυ ευκολα σκυβει σ'ολους του ανεμους,το καλαμι σιωπουσε,
δεν ελεγε λεξη.
Μετα απο λιγο επειδη φυσηξε ισχυρος ανεμος και το καλαμι
σεισθηκε κι εγυρε και παρα πολυ ευκολα διασωθηκε στους ανε-
μους,ενω η ελια επειδη αντισταθηκε στους ανεμους,κατατσακι-
σθηκε απο τη βιαιοτητα τους
ο μυθος δηλωνει πως με το καιρο εκεινοι που δεν αντιστεκον-
ται στους ισχυροτερους απ'αυτους ειναι ισχυροτεροι απο εκει-
νους που τους δυνατοτερους απ'αυτους φιλονικουν
.
.
Συκη και Ελαια
Συκῆ τις, ὥρᾳ χειμῶνος τὰ ἑαυτῆς ἀποβαλοῦσα φύλλα,
ὑπό τινος ἐλαίας πλησιαζούσης τὴν γύμνωσιν ὠνειδίζετο,
λεγούσης ὡς:
«Ἐγὼ καὶ χειμῶνος καὶ θέρους τοῖς φύλλοις μου κεκαλλώ-
πισμαι καὶ ἀείφυλλος πέφυκα, σὺ δὲ μόνῳ τῷ θὲρει πρόσκαι-
ρον ἔχεις τὸ κάλλος».
Οὕτω δὲ αὐτῆς καυχωμένης, κεραυνὸς ἄφνω θωόθεν κατηνέ-
χθη καὶ ταύτην κατέφλεξε· τῆς δὲ συκῆς τὸ παράπαν οὐχ ἥψα-
το.
Οὕτως οἱ τῷ πλούτῳ καὶ τῇ τύχῃ ἐγκαυχώμενοι ἐξαίσιον πτῶμα
ὑφίστανται
.
Συκια κι Ελια-μεταφραση χ.ν.κουβελης
Καποια συκια,την εποχη του χειμωνα ερριχνε τα φυλλα της
κι απο μια ελια που ηταν κοντα κοροιδευονταν για τη γυμνια
της.Που της ελεγε:
''Εγω και το χειμωνα και το καλοκαιρι ειμαι απο τα φυλλα
μου στολισμενη,κι ειμαι φυτεμενη παντα να εχω φυλλα.Εσυ
μονον μεσα στο καλοκαιρι εφημερη εχεις ομορφια''
Μολις αυτη ετσι καυχηθηκε επεσε ξαφνικα κεραυνος απ'
το θεο και την λαμπαδιασε,τη δε συκια καθολου δεν την αγγιξε
Ετσι κι εκεινοι που καυχιωνται για τα πλουτη και τη τυχη τους
γινονται λαμπρα πτωματα
.
.
Ξυλα και Ελαια
Ξύλα ποτὲ ἐπορεύθη τοῦ χειροτονῆσαι ἐφ᾿ ἑαυτῶν βασιλέα
καὶ εἶπαν τῇ ἐλαίᾳ· Βασίλευσον ἐφ᾿ ἡμῶν. Καὶ εἶπεν αὐτοῖς
ἡ ἐλαία· Ἀφεῖσα τὴν πιότητά μου ἣν ἐδόξασεν ἐν ἐμοὶ ὁ θεὸς
καὶ οἱ ἄνθρωποι, πορευθῶ ἄρχειν τῶν ξύλων; Καὶ εἶπαν τὰ
ξύλα τῇ συκῇ· Δεῦρο, βασίλευσον ἐφ᾿ ἡμῶν. Καὶ εἶπεν αὐτὴ
ἡ συκῆ· Ἀφεῖσα τὴν γλυκύτητά μου καὶ τὸ γέννημά μου τὸ
ἀγαθόν, πορευθῶ τοῦ ἄρχειν τῶν ξύλων; Καὶ εἶπαν τὰ ξύλα
πρὸς τὴν ῥάμνον· Δεῦρο, βασίλευσον ἐφ᾿ ἡμῶν. Καὶ εἶπεν
ἡ ῥαμνος πρὸς τὰ ξύλα· Εἰ ἐν ἀληθείᾳ ὑμεῖς χρίετέ με εἰς
βασιλέα ἐφ᾿ ὑμῶν, δεῦτε ὑπόστητε ἐν τῇ σκέπῃ μου· καὶ εἰ
μή, ἐξέλθοι πῦρ ἐκ τῆς ῥάμνον καὶ καταφάγοι τὰς κέδρους
τοῦ Λιβάνου
.
Δεντρα κι Ελια-μεταφραση χ.ν.κουβελης
Καποτε τα δεντρα ξεκινησαν για να χειροτονησουν τον
βασιλια τους και ειπαν στην ελια:Βασιλεψε σε μας.
Κι ειπε σ'αυτους η ελια:Να παρατησω του χυμους μου με
τους οποιους μ'εδοξασε ο θεος κι οι ανθρωποι και να'ρθω
να κυβερνησω στα δεντρα;
Κι ειπαν τα δεντρα στη συκια:Ελα,να βασιλεψεις σε μας.
Κι ειπε η συκια αυτη.Να παρατησω τη γλυκυτητα μου και
τους καλους καρπους μου και να'ρθω να κυβερνησω σε σας;
Κι ειπαν τα ξυλα στη βατο:Ελα,να βασιλεψεις σε μας.
Κι ειπε η βατος στα δεντρα.Αν αληθινα με χριζεται βασιλια
σας,ελατε να ειστε κατω απ'την προστασια μου ,αν ομως
δεν ειναι αληθεια τοτε θα πεταχτει φωτια απ'τη βατο και θα
κατακαψει ολα τα κεδρα του Λιβανου.
.
..
.
ΜΕΤΑΦΡΑΖΟΝΤΑΣ ΤΟΥΣ ΑΡΧΑΙΟΥΣ
ΘΕΟΦΡΑΣΤΟΥ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑΙ-Αποδοση ,Σχολια χ.ν.κουβελης
-
Η ΑΔΟΛΕΣΧΙΑ-Ο ΑΔΟΛΕΣΧΗΣ
[Η ΑΚΑΤΑΣΧΕΤΗ ΦΛΥΑΡΙΑ-Ο ΕΝΟΧΛΗΤΙΚΟΣ ΦΛΥΑΡΟΣ]
ΘΕΟΦΡΑΣΤΟΥ-ΑΔΟΛΕΣΧΙΑΣ
-
[ ΑΠΟ ΠΛΑΓΙΟ ΣΕ ΕΥΘΥ ΛΟΓΟ ]
ΑΝ ΣΕ ΠΛΗΣΙΑΖΕ Ο ΑΔΟΛΕΣΧΗΣ,Ο ΑΚΑΤΑΣΧΕΤΑ ΦΛΥΑΡΟΣ,
ΧΑΡΑΚΤΗΡΑΣ ΤΟΥ ΘΕΟΦΡΑΣΤΟΥ ΚΑΙ ΤΙ ΔΕΝ ΘΑ ΑΚΟΥΓΕΣ-χ.ν.κουβελης
.
.
ΜΕΤΑΦΡΑΖΟΝΤΑΣ ΤΟΥΣ ΑΡΧΑΙΟΥΣ
ΘΕΟΦΡΑΣΤΟΥ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑΙ-Αποδοση ,Σχολια χ.ν.κουβελης
.
Η ΑΔΟΛΕΣΧΙΑ-Ο ΑΔΟΛΕΣΧΗΣ
[Η ΑΚΑΤΑΣΧΕΤΗ ΦΛΥΑΡΙΑ-Ο ΕΝΟΧΛΗΤΙΚΟΣ ΦΛΥΑΡΟΣ]
ΘΕΟΦΡΑΣΤΟΥ-ΑΔΟΛΕΣΧΙΑΣ
Γ'
Ἡ δὲ ἀδολεσχία ἐστὶ μὲν διήγησις λόγων μακρῶν καὶ
ἀπροβουλεύτων, ὁ δὲ ἀδολέσχης τοιοῦτός ἐστιν, [2]
οἷος, ὃν μὴ γινώσκει, τούτῳ παρακαθεζόμενος
πλησίον πρῶτον μὲν τῆς αὑτοῦ γυναικὸς εἰπεῖν ἐγκώμιον·
εἶτα ὃ τῆς νυκτὸς εἶδεν ἐνύπνιον, τοῦτο διηγήσασθαι·
εἶθ' ὧν εἶχεν ἐπὶ τῷ δείπνῳ, τὰ καθ' ἕκαστα διεξελθεῖν.
[3] εἶτα δὴ προχωροῦντος τοῦ πράγματος λέγειν, ὡς πολὺ
πονηρότεροί εἰσιν οἱ νῦν ἄνθρωποι τῶν ἀρχαίων, καὶ ὡς
ἄξιοι γεγόνασιν οἱ πυροὶ ἐν τῇ ἀγορᾷ, καὶ ὡς πολλοὶ
ἐπιδημοῦσι ξένοι, καὶ τὴν θάλατταν ἐκ Διονυσίων πλόϊμον
εἶναι, καὶ εἰ ποιήσειεν ὁ Ζεὺς ὕδωρ πλεῖον, τὰ ἐν τῇ γῇ
βελτίω ἔσεσθαι, καὶ ὃ ἀγρὸν εἰς νέωτα γεωργήσει, καὶ ὡς
χαλεπόν ἐστι τὸ ζῆν, καὶ ὡς Δάμιππος μυστηρίοις μεγίστην
δᾷδα ἔστησεν, καὶ πόσοι εἰσὶ κίονες τοῦ Ὠιδείου, καὶ Χθὲς
ἤμεσα, καὶ Τίς ἐστιν ἡμέρα τήμερον; [4] κἂν ὑπομένῃ τις
αὐτόν, μὴ ἀφίστασθαι,[καὶ] ὡς Βοηδρομιῶνος μέν ἐστι τὰ
μυστήρια, Πυανοψιῶνος δὲ τἀπατούρια, Ποσιδεῶνος δὲ
[τὰ] κατ' ἀγροὺς Διονύσια.
[Παρασείσαντα δὴ δεῖ τοὺς τοιούτους τῶν ἀνθρώπων καὶ
διαράμενον ἀπαλλάττεσθαι, ὅστις ἀπύρευτος βούλεται εἶναι·
ἔργον γὰρ [5] συναρκεῖσθαι τοῖς μήτε σχολὴν μήτε σπουδὴν
διαγινώσκουσιν.]
.
.
Η ΑΔΟΛΕΣΧΙΑ-Ο ΑΔΟΛΕΣΧΗΣ
[Η ΑΚΑΤΑΣΧΕΤΗ ΦΛΥΑΡΙΑ-Ο ΕΝΟΧΛΗΤΙΚΟΣ ΦΛΥΑΡΟΣ]
.
Η αδολεσχια ειναι η ακατασχετη ενοχλητικη κι απερισκεπτη
χωρις ειρμο φλυαρια,και ο ενοχλητικος φλυαρος ο αδολεσχης
ειναι αυτος,που πλησιαζει καποιον,ακομα κι αν δεν τον γνωρι-
ζει,κι αρχιζει να παινευει τη γυναικα του,επειτα διηγειται το
ονειρο που ειδε χθες τη νυχτα,υστερα λεει τι θα δειπνισει κι
αναφερνει ενα προς ενα καταλεπτως τα φαγητα που θα φαει,
υστερα καθως προχωραει στη κουβεντα του κρινει πως οι ση-
μερινοι ανθρωποι ειναι πολυ πιο πονηροι απ'τους παλιοτερους,
και πως το σταρι πουλιεται πανακριβα στην αγορα και πως παρα
πολλοι ξενοι μεταναστες ζουν και μενουν στη πολη,και πως
απο τα Διονυσια και μετα αρχιζουν τα ταξιδια στη θαλασσα,
και πως αν ο θεος ριξει πολυ βροχη η γη θα γινει πολυ ευ-
φορη,και πως με τη νεα χρονια θα οργωσει το χωραφι του,
και πως η ζωη εγινε πολυ δυσκολη δυσβασταχτη,και πως ο
Δαμιππος κατα τη τελεση των μυστηριων αναψε μια πολυ
μεγαλη λαμπαδα,κι ακομα ποσες ειναι οι κολωνες του Ωιδειου,
και ''Χθες πηρα εμετικο'',λεει,και ''Τι μερα ειναι σημερα;'',
λεει,κι αν καποιος μπορει και τον αντεχει στη μεγαλη φλυαρια του
δεν ξεκολλαει απ'αυτον,συνεχιζει περισσοτερο ακαθεκτοε,και
πως τον μηνα Βοηδρομιωνα ειναι τα Ελευσινια μυστηρια,και πως
τον μηνα Πυανοψιωνα ειναι η γιορτη τα απατουρια,και πως
τον μηνα Ποσιδεωνα ειναι τα κατ'αγρους Διονυσια,
γι'αυτο πρεπει κανενας με ποδια και με χερια να τρεξει
να ξεφυγει πολυ μακρυα απο τετοιους ανθρωπους και ν'απαλαχτει
πριν ν'αρρωστησει τον πιασει πυρετος,γιατι ειναι πολυ δυσκολο να
ξεφυγεις απ'αυτους τους φλυαρους που δεν καταλαβαινουν ουτε
αν εισαι απασχολημενος ουτε αν αναπαυεσαι και θελουν να
φλυαρισουν
.
,
ΣΧΟΛΙΑ:
-Αδολεσχια[α στερητικο+εσδυ,ηδυ,γλυκο+λεσχη,συνομιλια,συζη-
τηση,λεγειν]η'[αδην,κατα κορον-η' ααδειν,ενοχλω+λεσχη ]
-ο Θεοφραστος διεκρινε τρεις τυπους ανθρωπων που μιλουν
πολυ:
1:τον αδολεσχη-τον φλυαρο που μιλα απερισκεπτα χωρις ειρμο
και θελει να γινει ευχαριστος,αρεστος.
2:τον λαλον-αυτος μιλαει πολυ,τα ξερει ολα,''ξερολας'',οτι λεει
ειναι σωστο ,χωρις αντιρρηση.
3:τον λογοποιο-τον παραμυθα,μιλαει πολυ,λεει ακατασχετα ψεματα ,
δεν σταματα να λεει συνεχως παραμυθια.
-Ο Αριστοτελης,ο δασκαλος του Θεοφραστου, λεει:
αδολεσχους λεγομεν τους φιλομυθους και διηγηματικους και
περι των τυχοντων κατατριβοντας τας ημερας.
Αδολεσχους λεμε αυτους που τους αρεσει να μιλουν πολυ
και να συζητουν και να χανονται ολη την ωρα μ' οτι τυχει.
-μετα τα Μεγαλα Διονυσια,Μαρτιο 'Απριλιο,αρχιζαν να ταξι-
δευουν στη θαλασσα,τοτε δεν κινδυνευαν.
-τα Ελευσινεια μυστηρια προς τιμη της Δημητρας και της Περσε-
φωνης διαρκουσαν εννια μερες,τον μηνα Βοηδρομιωνα,Σεπτεμβριο
-Οκτωβριο,την πεμπτη μερα αναβαν λαμπαδες και πηγαιναν στην
Ελευσινα με τον δαδουχο ,εμεναν ολη τη νυχτα στο ιερο
της Δημητρας,αναπαρισταναν τις περιπλανησεις της Δημητρας
που αναζητουσε τη χαμενη κορη της Περσεφωνη.
-το Ωιδειον ηταν κυκλικο κλειστο θεατρο μουσικης με κολωνες,
το εκτισε ο Περικλης.
-οι χωριατες οι αγροτες ειχαν τη συνηθεια να παιρνουν καποιο
εμετικο να καθαρισθουν,να προφυλαχτουν απο αρρωστειες.
-τον μηνα Πυανοψιωνα,Οκτωβριο-Νοεμβριο,γινονταν τα Απατου-
ρια,οικογενειακη γιορτη,των φρατριων,διαρκουσε τρεις μερες,
την πρωτη μερα την δορπια,δορπεια, ετρωγαν σ'ενα πλουσιο σπιτι,
την δευτερη μερα την αναρρυσιν εκαναν θυσιες στον Φρατριο Δια
στην Αθηνα και στον Μελαναιγιδο Διονυσο,[ερρυαν,τραβουσαν
τους λαιμους των θυσιαζομενω ζωων προς τα πανω],και την
τριτη μερα την κουρεωτις κουρευαν τα αρσενικα παιδια ,που
θα τα δεχονταν στην φρατρια,και προσφεραν τα κουρεια,αρνια,
κατσικια,γινονταν και σχολικες γιορτες.
Φρατρια λεγονταν το ενα τριτο η τριτυς μιας απο τις δωδεκα φυλες.
-τα Κατ'Αγρους Διονυσια,τα Μικρα Διονυσια,γινονταν τον μηνα
Ποσιδεωνα,Δεκεμβριο-Ιανουαριο,σ-αυτη τη γιορτη του Διονυσου
χωριατες αγροτες μασκαρεμενοι περιφερονταν πανω σε καρα στε-
φανωμενοι,κρατουσαν φαλλους,τραγουδουσαν φαλλικα ασματα
και πειραζαν τους αλλους αγροτες,με λογια και με εργα,ελεγαν
κι ακουγαν τα εξ αμαξης,αλληλοπειραζονταν,ειχαν και διαφορα
δρωμενα.Επαιζαν και δυο παιχνιδια:τη Σκαπερδα και την Αιωρα.
Στην Σκαπερδα περνουσαν απο μια τρυπα σ'ενα καθετα στερεω-
μενο ξυλο στο εδαφος ενα σχοινι και το ταβουσαν απο τη μια κι
απο την αλλη μερια με τη πλατη γυρισμενη δυο ομαδες παιδιων,κι
οποια ομαδα κατεφερνε να τραβηξει την αλλη και να την φερει πιο
κοντα στο ξυλο νικουσε.
Στην Αιωρα αγορια και κοριτσια σε κουνιες,αιωρες, κρεμασμενες
σε κλαδια δεντρων κουνιονταν κι επαιζαν με τραγουδια,
τα Αλητις,τα περιπλανωμενα,ετσι τα λεγανε
Τα Μεγαλα Διονυσια η' τα Εν Αστει Διονυσια γινονταν τον μηνα
Ελαφηρολιωνα,Μαρτιο-Απριλιο,διαρκουσαν πεντε μερες,τοτε γινον-
ταν,εδιδου χορον,και οι δραματικοι Αγωνες με τρεις Τετραλογιες.
-βρες στον στενο κι ευρυτερο κυκλο σου[συμπεριλαμβανομενου
και του εαυτου σου] ποιοι ταιριαζουν στους τρεις τυπους του Θεο-
φραστου [και στις αναμειξεις τους]:
τον φλυαρον,τον λαλαν,τον λογοποιον.
.
.
[ ΑΠΟ ΠΛΑΓΙΟ ΣΕ ΕΥΘΥ ΛΟΓΟ ]
ΑΝ ΣΕ ΠΛΗΣΙΑΖΕ Ο ΑΔΟΛΕΣΧΗΣ,Ο ΑΚΑΤΑΣΧΕΤΑ ΦΛΥΑΡΟΣ,
ΧΑΡΑΚΤΗΡΑΣ ΤΟΥ ΘΕΟΦΡΑΣΤΟΥ ΚΑΙ ΤΙ ΔΕΝ ΘΑ ΑΚΟΥΓΕΣ-χ.ν.κουβελης
.
φιλε ,που λες,η γυναικα μου ειναι θησαυρος,πολυ ομορφη,
καλη ,εργατικη,χρυσοχερα,καλη μαγειρισα,νοικοκυρα πρωτη,
οικονομα,ειμαι,τι να σου πω,πολυ τυχερος,ευχαριστημενος,
χθες το βραδυ ειδα ενα ονειρο πως ημουνα σ'ενα κηπο μεσα
πολυ μεγαλο,ειχε μεσα ο κηπος απ'ολα τα δεντρα,μηλιες θες;
ειχε,αχλαδιες θες;ειχε,πορτοκαλιες θες;,ειχε,συκιες θες;ειχε,
ειχε και τι δεν ειχε,απ'ολα τα κλαρια, θαμπωθηκα,κι απλωσα το
χερι να κοψω ενα μηλο,το αρπαξα να το κοψω και τοτε το κλαδι
της μηλιας σηκωθηκε ψηλα,εγω κρεμαστηκα σ'αυτο να μην πεσω,
μαζι με το κλαδι σηκωθηκε και το δεντρο ολοκληρο και πετουσαμε
στον αερα πανω απο καμπους και βουνα περνουσαμε,φθασαμε
σε μια θαλασσα,εκει το δεντρο αρχισε να πεφτει,περιεργα αλλα
δεν φοβηθηκα,λιγα μετρα πριν πεσει το δεντρο στο νερο παρατη-
σα το κλαδι κι επεσα στο νερο κι αρχισα να κολυμπω,κολυμπουσα
πολυ ωρα ,δεν θυμαμαι ποσο,τα κυματα ηταν μεγαλα,καταφερα
να φτασω σε μια στερια,εκει ειδα ενα παιδι στη παραλια,επαιζε
στην αμμο,σαραντα -πενηντα μετρα μακρια,το πλησιαζα και κεινο
ολο απομακρυνονταν,ηταν αδυνατο να το φτασω,ετρεχα και
δεν το εφτανα,μεχρι που το'χασα απ'τα ματια μου,αποψε το
βραδυ για δειπνο εχω κουνελι κοκκινιστο με κρεμμυδακια,φρε-
σκοτατο ψωμι με χωριατικο προζυμι,μια σαλατα με ντοματα κι
αγγουρακια και πιπεριες απ'τον κηπο μου απο τον κηπο μου,
υγιεινα,χωρις λιπασματα,εχω και τυρι φετα πολυ καλη,νοστιμο-
τατη,κοκκινο κρασι απο τον ματζανακη μου,ευφραινει τη καρδια,
τι τα θες ,φιλε μου,τι τα γυρευεις,χαλασε σημερα ο κοσμος,παει,
ολο ψευτες,πονηροι,και συμφεροντολογοι,λαμογια του κερατα,να
φυλαγεσαι απο δαυτους,να σε φανε θελουν,αχρειοι εκμεταλευτες,
οχι παλιοτερα δεν ηταν ετσι οι ανθρωποι,ανθρωπιζαν και λιγο,ειχαν
τσιπα,ειχαν φιλοτιμο,ειχαν καλωσυνες,οχι οπως καταντησαν ση-
μερα αγρια θηρια,τα 'μαθες τα νεα;παλι το σιταρι ακριβηνε,το που-
λανε πανακριβα οι εμποροι στην αγορα,να κερδισουν θελουν οσο
γινεται πιο πολλα,αισχροκερδεια και θα'δες γεμισε η πολη απο
ξενους,μεταναστες,απ'ολα τα μερη του κοσμου ερχονται εδω,τι
θελουν εδω,πες μου;,εδω δεν χωραμε εμεις,που θα παει αυτο το
ζητημα;,απο τις γιορτες τα Μεγαλα Διονυσια τον Μαρτη θ'αρχισουν
τα ταξιδια στη θαλασσα τα καραβια,τοτε καλλιτερευει ο καιρος,
δεν κινδυνευουν οι ναυτικοι να θαλασοπνιγουν ,α και να ριχνε
μια καλη δυνατη βροχη ο θεος να ποτισει τα χωραφια ,να χορτασει
το χωμα νερο,να γινουν ολα ,να το παρουν απανω τους,να
πρασινισει η γη,εγω με το νεο ετος μπαινω στο χωραφι κι οργω-
νω,ετσι εκανα ετσι θα κανω και φετος,τι να σου πω,φιλε μου,
δυστυχως η ζωη εχει γινει πολυ δυσκολη,δουλειες δεν υπαρ-
χουν,δεν κινειται το εμποριο,το χρημα ειναι λιγοστο,εξαφανι-
στηκε,η ανεργεια θ'ανεβει,κλεινουν μαγαζια,σε λιγο δεν θα τα
βγαζουμε περα,θα σφιξει το ζωναρι κι αλλο,α δεν σου'πα, ο
γειτονας μου ο Δαμιππος ,ενας δρομος χωριζει τα σπιτια μας ,
ηταν δαδουχος στα Ελευσινεια μυστηρια κι αναψε τη πιο μεγαλη
λαμπαδα,ξερεις τη πεμπτη μερα που πηγαινουν και καθονται
στην Ελευσινα οληνυχτια,ξερεις ποσες ειναι οι κολωνες γυρω-
γυρω στο Ωιδειο;,δεν ξερειςτις μετρησα,δεκαξι ακριβως,ουτε
μια πιο πανω η' πιο κατω,χθες πηρα εμετικο,παντα παιρνω
τετοια εποχη,τοσες αρρωστειες σερνονται,δεν ξερεις τι μπο-
ρει να κολλησεις,,δεν θυμαμαι,τι μερα εχουμε σημερα,Δευτε-
ρα,Τριτη;,εχασα το λογαριασμο,μυαλο ειν'αυτο,μπερδευεται,
α τον μηνα Βοηδρομιωνα γινονται τα Ελευσινια μυστηρια ,
ετσι δεν ειναι;,και μετα τον μηνα Πυανοψιωνα,ειναι τ'απατου-
ρια,που κουρευουν τα παιδια,και μετα τον μηνα Ποσιδεωνα
ειναι τα κατ'αγρους Διονυσια,τα'χεις δει,ετσι δεν ειναι;,εχουν
πλακα,μασκαρευονται οι χωριατες και πειραζει ο ενας τον
αλλον,το Ωιδειο σε πληροφορω το'κτισε ο Περικλης,τα μπαρ-
μπουνια τα προτιμω πιο πολυ απ'τις τσιπουρες,και μαλιστα
τηγανητα,στο Φαληρο πηγαινω για μπανιο το καλοκαιρι,προχθες ...
και συνεχιζει με το παραπροχθες,και με το περσινο,και το προ-
περσινο,και το φετινο και το κοντινο και το μακρυνο,το γνωστο
και το αγνωστο,το σχετικο και το ασχετο,...,και δεν βρισκει
ουτε ακρη,ουτε μεση,ουτε αρχη.
Καλη ακροση ,λοιπον,και πολυ υπομονη!
.
.
.ΟΔΥΣΣΕΙΑ ΤΟΥ ΟΜΗΡΟΥ,Ραψωδια Ο',στιχοι 402-484
.
.ἤλυθ' ἀνὴρ πολύϊδρις ἐμοῦ πρὸς δώματα πατρὸς
χρύσεον ὅρμον ἔχων, μετὰ δ' ἠλέκτροισιν ἔερτο. 460
τὸν μὲν ἄρ' ἐν μεγάρῳ δμῳαὶ καὶ πότνια μήτηρ
χερσίν τ' ἀμφαφόωντο καὶ ὀφθαλμοῖσιν ὁρῶντο,
ὦνον ὑπισχόμεναι
[μεταφραση χ.ν.κουβελης]
κι ηρθε πανουργος αντρας στο σπιτι του πατερα μου
κι ειχε μαζι του χρυσο περιδεραιο με κεχριμπαρια
περασμενα κι ολες οι δουλες τ'αρχοντικου κι η σεβαστη
μητερα το πηραν στα χερια και τ'αγγιζαν το κοιταζαν
με θαυμασμο και να τ'αγορασουν ζητουσαν
.
.
.
ΕΝΑ ΠΑΡΑΜΥΘΙ Η ΜΥΘΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ Η ΥΨΙΠΥΛΗ ΤΟΥ ΕΥΡΙΠΙΔΗ
-χ.ν.κουβελης
.
.
ΕΝΑ ΠΑΡΑΜΥΘΙ
Τα παλια χρονια σ'ενα νησι ηταν ενας αρχοντας βασιλιας κι
η γυναικα του κι ειχαν μια θυγατερα,τοτε εγινε μια αρρω-
στεια και σ'ολες τις παντρεμενες γυναικες του νησιου μυριζε
ασχημα το σωμα κι οι αντρες τις παρατησαν και πηγαιναν
στο κρεββατι μ'αλλες γυναικες,αυτες οι στεφανωμενες
γυναικες θυμωσαν με τους αντρες και πολυ τους κακοφα-
νηκε κι ηθελαν να εκδικηθουν τους αντρες,τοτε μαζευτηκαν
κρυφα και πηραν την αποφ;αση να σκοτωσουν ολους τους
αντρες,η θυγατερα του βασιλια λυπηθηκε τον πατερα της κι η-
θελε να τον σωσει,τον εκρυψε μεσα σ'ενα πιθαρι κι εκει τον
κραταγε κρυμενο να μην τον βρουν και τον σκοτωσουν,κι
ετσι σωθηκε ο βασιλιας,τους αλλους αντρες τους σκοτωσαν
ολους κι εκεινη την εκαναν βασιλισα τους,κι οταν αραξε στο
λιμανι του νησιου ενα μεγαλο καραβι μ'αντρες πολεμισταδες
που πηγαιναν εκστρατεια σε μια μακρυνη ξενη χωρα,ολες οι
γυναικες πλαγιασαν μαζι τους να κανουν παιδια κι η βασιλισα
πλαγιασε με τον αρχηγο των αντρων,απο'κεινο το σμιξιμο γεν-
νηθηκαν δυο διδυμα παιδια,οταν εφυγαν οι αντρες για την εκ-
στρατεια ο αρχηγος τα πηρε μαζι του τα δυο παιδια,μετα μαθευ-
τηκε σ'ολο το νησι πως η βασιλισα δεν κρατησε τον ορκο της κι
εσωσε τον πατερα της,τον βρηκαν κρυμενον στο πιθαρι και τον
σκοτωσαν,τοτε την εβγαλαν απο βασιλισα και την εξορισαν,την
επιασε μια συμμορια ανθρωπων και την πουλησε σκλαβα σ'αλλο
μερος,εκει την πηρε δουλα ο βασιλιας κι η βασιλισα την ειχε τροφο
να μεγαλωσει το παιδι της,και το παιδι ειχε πανω του ενα βαρυ λο-
γο,να μην το αφησει στο χωμα πριν περπατησει γιατι θα πεθανει
αμεσως,κι αυτο,της ειπε η βασιλισα,να το προσεχει πολυ και να'χει
παντα το νου της,να μην ξεχαστει,και μια μερα περασε απο'κεινο τον
τοπο μια μεγαλη στρατεια που την κυβερνουσαν εφτα αρχηγοι,πηγαι-
να σ'εναν αλλο τοπο να πολεμησει ο αδερφος τον αδερφο, κι ειδανε
τη δουλα με το παιδι στην αγκαλια και τη ρωτησαν να τους πει που βρι-
σκεται πηγη με νερο να πιουν να ξεδιψασουν κι εκεινη τους ειπε,και
ξεχαστηκε κι αφησε το παιδι πανω στα χορταρια να παει να τους δειξει
το νερο,κι οταν γυρισε βρηκε το παιδι πεθαμενο ,ο βαρυς λογος βγηκε
αληθινος, το φιδι της πηγης το'φαγε το παιδι,κι ενας απ'τους αρχηγους
σκοτωσε το φιδι που'κανε το κακο,τοτε το'μαθε η βασιλισα πως παει
το παιδι,κι ο βασιλιας ετυχε να λειπει σε κυνηγι,κι η μανα ετρεξε
με κλαματα και δυνατες φωνες στο τοπο που'ταν το παιδι πεθαμε-
νο,και φωναζε να σκοτωσουν τη δουλα ,να μην ζει,γιατι αυτη
εφταιγε για το χαμο του παιδιου της,τοτε αυτος ο αρχηγος που
σκοτωσε το φιδι ειπε για να παρηγορησει τη μανα να κανουν
αγωνες να τιμησουν τη μνημη του παιδιου και να μην σκοτωσουν
τη δουλα γυναικα,ακουσε η βασιλισα και συμφωνησε να γινουν
αγωνες,οταν γυρισε ο βασιλιας απ'το κυνηγι κι εμαθε τα γεγο-
νοτα ηθελε να σκοτωσει τη δουλα,να μην την λυπηθει και τοτε
ενας αλλος αρχηγος της στρατειας την εσωσε και δεν την
σκοτωσαν,κα ιμεσα στο στρατο πολεμιστες ηταν και τα διδυμα
παιδια της δουλας,που καποτε ηταν βασιλισα,τα παιδια πηραν
μεροςστους αγωνες,νικησαν στ'αθληματα κι ακουστηκαν τα ονο-
ματα τους,τ'ακουσε τα ονοματα η μανα η δουλα και καταλαβε πως
αυτα ηταν τα χαμενα παιδια της και πηγε κοντα τους κι αναγνω-
ριστηκαν τα παιδια με τη μαννα,και την πηραν και γυρισαν πισω
στο νησι τους εκει να ζησουν
κι εζησαν αυτοι καλα κι εμεις ακομα καλυτερα
.
Η ΜΥΘΟΛΟΓΙΑ
Η Υψιπυλη ηταν κορη του βασιλια της Λημνου Θοαντα ,απο την
Κρητη,γιος του Διονυσου και της Αριαδνης,μητερα της ηταν η Μυ-
ρινα,κορη του Κρηθεα βασιλια της Ιωλκου στη Θεσσαλια,κι αγαπου-
σε πολυ τον πατερα της.
Οι γυναικες αμελησαν να κανουν θυσια στη θεα Αφροδιτη κι εκει-
νη τις τιμωρησε να μυριζει ασχημα το σωμα τους,κι οι αντρες πη-
γαιναν στις εταιρες.Τοτε οι γυναικες θυμωσαν κι αποφασισαν να
σφαξουν τους αντρες.Η Υψιπυλη εσωσε το πατερα της,τον εκρυψε
σ'ενα πιθαρι.Οι αλλοι αντρες ολοι σφαχτηκαν και την Υψιπυλη την
εκαναν βασιλισα.
Οταν ηρθαν στο νησι οι Αργοναυτες με τον Ιασονα και τους αλλους
ηρωες,επιτραπηκε οι γυναικες να πανε μαζι τους να κανουν παιδια.
Η Υψιπυλη κοιμηθηκε με τον Ιασονα και γεννησε διδυμα παιδια,τον
Ευνηο και τον Θοαντα.Οταν εφυγαν απ'το νησι οι Αργοναυτες ο Ια-
σονας πηρε τα δυο παιδια μαζι του.
Μαθευτηκε πως η Υψιπυλη ειχε παραβει τον ορκο στις αλλες
γυναικες κι ειχε σωσει τον πατερα της,τον βρηκαν κρυμενον στο πιθαρι
και τον σκοτωσαν,εκεινη την εβγαλαν απο βασιλισα και την εξορισαν
απ'το νησι.Την επιασαν πειρατες και την πουλησαν σκλαβα στον βασι-
λια της Νεμεας Λυκουργο.Η γυναικα του Ευριδικη την ειχε τρο-
φο τους παιδιου τους Οφελτη.Για τον Οφελτη υπηρχε ενας χρησμος,
να μην πατησει το χωμα αν πρωτα δεν περπατησει.
Απο τη Νεμεα περασαν οι Επτα Αργειοι Στρατηγοι να πανε στη Θηβα
να εκδικηθει ο Ετεοκλης τον αδελφο του τον Πολυνεικη,ειπαν στην
σκλαβα να τους δειξει καποια πηγη με νερο να ξεδιψασουν.Εκεινη
αφησε πανω στα χορταρια το παιδι και πηγε να τους δειξει τη πηγη.
Οταν γυρισε βρηκε το παιδι πεθαμενο ,το ειχε φαει το φιδι της πηγης.
Ο Αμφιαραος,ενας απο τους επτα Αργειους αρχηγους σκοτωσε το φι-
δι.
Η Ευριδικη θυμωσε πολυ για το θανατο του παιδιου της και ζητησε
να πιασουν την Υψιπυλη και να την θανατωσουν.
Ο Αμφιαραος θεωρησε το θανατο του παιδιου κακο οιωνο για την
εκστρατεια στη Θηβα κι ονομασε το παιδι Αρχεμορο,[Αρχεμορος,αυτος
απο το οποιον αρχιζουν οι δυστυχιες]και προτεινε στην Ευριδικη,ο Λυ-
κουργος ελειπε,να τιμησουν τη μνημη του παιδιου με αγωνες.
Ετσι θεσπισθηκαν οι αγωνες τα Νεμεα.
Ο Λυκουργος οταν γυρισε κι εμαθε τα γεγονοτα επεμενε να σκο-
τωσουν την Υψιπυλη και τοτε με την επεμβαση του Αδραστου ενος
αλλου απο τους επτα στρατηγους και του Διονυσου που ηταν προ-
γονος της σωθηκε η Υψιπυλη.
Ακομα λενε πως στον στρατο ηταν και τα διδυμα παιδια της,ο Ια-
σονας τα ειχε φερει στη Κορινθο μαζι με τη Μηδεια μετα την
Αργοναυτικη Εκστρατυεια στη Κολχιδα.Τα παιδια πηραν μερος
στους αγωνες και νικησαν.Ακουστηκαν τα ονοματα τους ,η Υψι-
πυλη ακουσε τα ονοματα,καταλαβε πως ηταν τα δυο χαμενα
παιδια της ο Ευνηος και ο Θοας κι ετσι αναγνωρισθηκαν κι
εσμιξαν.Ο Ευνηος πηρε τη μανα του και γυρισαν στη Λημνο.
.
Η ΥΨΙΠΥΛΗ ΤΟΥ ΕΥΡΙΠΙΔΗ
Η Υψιπυλη ,το δραματικο εργο του Ευριπιδη,χαμενο για αιωνες
βρεθηκε σε παπυρο σε αποσπασματα στην Οξυρυγχο μια κωμο-
πολη της Ανω Αιγυπτου στη γειτονια του Φαγιουμ,τον Μαιο του
1906.Ειναι ο παπυρος 852 της Οξυρυγχου,γραμμενος περιπου το
200 μΧ.
Ο παπυρος απο τη μια πλευρα εχει λογαριασμους,με εσοδα εξοδα
και πληρωμες κι απο την αλλη την τραγωδια σε αποσπασματα.
Οι παπυροι βρεθηκαν σε ταφους στη περιοχη και σε χωρους σκουπιδιων.
Σωθηκαν γιατι συνηθιζαν να τυλιγουν τις μουμιες με αχρηστους παπυ-
ρους,τους οποιους αγοραζαν φθηνα και τους εβαζαν κολλημενους
τσε στρωματα στις μουμιες.
Για την τραγωδια της Υψιπυλη εχουμε πληροφοριες απο τους Βατραχους
του Αριστοφανη που διδαχθηκαν το 405 π.Χ στην Αθηνα σε σχολιο:
την Αδρομέδαν, των καλλίστων Ευριπίδου δράμα η Ανδρο-
μέδα, δια τι δε μη άλλο τι των προ ολίγου διδαχθέντων και
καλών Υψιπύλης, Φοινισσών, Αντιόπης. Η δε Ανδρομέδα
ογδόωι έτει προήκται».
Πρεπει να διδαχθηκε περιπου το 408 η' το 407 π.Χ.Και οι τρεις τραγωδιες
η Υψιπυλη,οι Φοινισσες[η μονη που σωθηκε ολοκληρη],η Αντιο-
πη,ανοικουν στον Θηβαικο Κυκλο.
Η Υψιπυλη του ΕυρΙπιδη διαδραματιζεται στη Νεμεα,οπου ειναι τροφος
του Οφελτη του γιου του βασιλια Λυκουργου και της Ευριδικης.
Ακολουθει το μυθο
Λεξεις-Αποσπασματα απο τον παπυρο της Οξυρυγχου:
Συμ[πλη]γαδων[αρχικος λογος της Υψιπυλης]
ζυγω
καταστήσειας α[ν … πρό]σθ’ ελευθέραν[ισως η Υψιπυλη
μιλαει στο παιδι και του διηγειται τα παθηματα της]
πότερα δώματος εισόδους σαίρεις;[τη ρωταει ο χορος]
Ιδου[δειχνει στο παιδι τα αετωματα]
καταλύσαντες παρά τη του Λυκούργου γυναικί[τα παιδια της,ο
Θοας και ο Ευνηος,που ακομα δεν ξερουν οτι ειναι η μητερα
τους,ζητουν φιλοξενια ,κι αυτη τους λεει πως μπορουν να μει-
νουν εκει]
χερνιβα[λεει ο Αμφιαραος οταν ζηταει νερο]
ημεις δ'ιδο[ντες][οι Αργειοι βλεπουν απο τη πηγη το παιδι
να κινδυνευει απο το φιδι]
αλ[ικες][απο τους θρηνους για το παιδι]
λε]ύσσειν αλλ[ά σοι πάρα»[ο χορος την ρωταει που ηταν
το παιδι]
εγγύς, ουχί μα[κράν[απανταει στο χορο η Υψιπυλη]
υπειδομην[ο Αμφιαραος πηγαινει στην Ευριδικη γιατι υπο-
ψιαζονταν πως θα καταδικαστει η Υψιπυλη για το θανατο
του παιδιου]
άνδρα κατέφυγεν[η Ευριδικη περιμενει να γυρισει ο αντρας
ο Λυκουργος για να αποφασισει τελικα την τυχη της Υψιπυλης]
ουκ έχουσι συμμάχους[οι δουλοι,και η Υψιπυλη που ειναι
δουλα]
Αμφιάρεως, σώσε [αυ]θις [η Υψιπυλη εχει την ελπιδα πως παλι
θα τη σωσει ο Αμφιαραος]
τον επιτάφιον του παιδός ηθέλησαν αγωνίσασθαι[τα δυο παιδια
της Υψιπυλης περνουν μερος στους αγωνες προς τιμη του
παιδιου Οφελτη,νικουν,κι ανακοινωνουν τα ονοματα τους,
τα ακουει η Υψιπυλη κι ετσι γινεται η αναγνωριση της μανας
και των χαμενων παιδιων της]
η δε τους προειρημένους ξενοδοχήσασα τούτους μεν επήνει
[η αναγνωριση των παιδιων της]
τούτους μεν επήνει, την μητέρα σ’ αυτών αποκτείνειν [ήμελ]λεν
[η Ευριδικη ηθελε να θανατωθει η Υψιπυλη στους αγωνες]
.
επεμβαινει ο Διονυσος προγονος απο τον πατερα της τον Θοαντα,
παιδι του Διονυσου και της Αριαδνης,σαν απο μηχανης θεος και τη
σωζει και λεει στον Ευνηο,κατα την Παλατινη Ανθολογια 3,10,5,
να την παρει στη Λημνο στη πατριδα της,στείχε δε και συ λιπών
Ασωπίδος, Εύνο’, άρουραν γειναμένην άξων Λήμνον ες ηγαθέην
κι επειτα να παει στην Αθηνα.Οι προγονοι του ηταν μουσικοι,οι
Ευνειδαι,[κατα τον Wilamovitz]
στη Μυριοβιβλο του ο Πατριαρχης Φωτιος ο Α'[Κωνσταντι-
νουπολη 810 η'820-893] γραφει:
γενος Αθήνησι μουσικόν, από Εύνεω του Ιάσονος και Υψιπύλης.
Γένος εστί παρά Αθηναίοις ούτως ονομαζόμενον. Ήσαν δε κιθα-
ρωδοί, προς τας ιερουργίας, παρέχοντες την χρείαν.
.
Ευνηος[ευ+ναυς,αυτος που εχει καλα πλοια,ο καλοταξειδος]
Ο Ευνηος στον Τρωικο Πολεμο τροφοδοτουσε με κρασι τους
Αχαιους.
Ομηρου Ιλιαδα,Ραψωδια Η',στιχοι 464-472
Ὣς οἳ μὲν τοιαῦτα πρὸς ἀλλήλους ἀγόρευον,
δύσετο δ' ἠέλιος, τετέλεστο δὲ ἔργον Ἀχαιῶν,
βουφόνεον δὲ κατὰ κλισίας καὶ δόρπον ἕλοντο.
νῆες δ' ἐκ Λήμνοιο παρέσταν οἶνον ἄγουσαι
πολλαί, τὰς προέηκεν Ἰησονίδης Εὔνηος,
τόν ῥ' ἔτεχ' Ὑψιπύλη ὑπ' Ἰήσονι ποιμένι λαῶν.
χωρὶς δ' Ἀτρεΐδῃς Ἀγαμέμνονι καὶ Μενελάῳ 470
δῶκεν Ἰησονίδης ἀγέμεν μέθυ χίλια μέτρα.
ἔνθεν οἰνίζοντο κάρη κομόωντες Ἀχαιοί
.
Ομηρου Ιλιαδα ,Ραψωδια Ψ',στιχοι 740-752
Πηλεΐδης δ' αἶψ' ἄλλα τίθει ταχυτῆτος ἄεθλα 740
ἀργύρεον κρητῆρα τετυγμένον· ἓξ δ' ἄρα μέτρα
χάνδανεν, αὐτὰρ κάλλει ἐνίκα πᾶσαν ἐπ' αἶαν
πολλόν, ἐπεὶ Σιδόνες πολυδαίδαλοι εὖ ἤσκησαν,
Φοίνικες δ' ἄγον ἄνδρες ἐπ' ἠεροειδέα πόντον,
στῆσαν δ' ἐν λιμένεσσι, Θόαντι δὲ δῶρον ἔδωκαν·
υἷος δὲ Πριάμοιο Λυκάονος ὦνον ἔδωκε
Πατρόκλῳ ἥρωϊ Ἰησονίδης Εὔνηος.
καὶ τὸν Ἀχιλλεὺς θῆκεν ἄεθλον οὗ ἑτάροιο,
ὅς τις ἐλαφρότατος ποσσὶ κραιπνοῖσι πέλοιτο·
δευτέρῳ αὖ βοῦν θῆκε μέγαν καὶ πίονα δημῷ, 750
ἡμιτάλαντον δὲ χρυσοῦ λοισθήϊ' ἔθηκε.
στῆ δ' ὀρθὸς καὶ μῦθον ἐν Ἀργείοισιν ἔειπεν·
.
Θοας[θεω,τρεχω,γρηγορος,γρηγοροποδαρος,απιαατος,αθεατος}
.
.
.
Ευκλειδης,Πυθαγορειο Θεωρημα-Πλατων,Μηδεις Αγεωμετρητος Εισιτω
- χ.ν.κουβελης c.n.couvelis
.
.
ΕΥΚΛΕΙΔΗΣ-Η ΑΠΟΔΕΙΞΗ ΤΟΥ ΠΥΘΑΓΟΡΕΙΟΥ ΘΕΩΡΗΜΑΤΟΣ
[ΣΤΟΙΧΕΙΑ του Ευκλειδη-Βιβλιο 1,Προταση 47}
[Αρχαιο κειμενο-μεταφραση χ.ν.κουβελης]
.
1.47] ἐν τοῖς ὀρθογωνίοις τριγώνοις τὸ ἀπὸ τῆς τὴν ὀρθὴν γωνίαν
ὑποτεινούσης πλευρᾶς τετράγωνον ἴσον ἐστὶ τοῖς ἀπὸ τῶν τὴν
ὀρθὴν γωνίαν περιεχουσῶν πλευρῶν τετραγώνοις.
ἔστω τρίγωνον ὀρθογώνιον τὸ ΑΒΓ ὀρθὴν ἔχον τὴν ὑπὸ ΒΑΓ
γωνίαν· λέγω, ὅτι τὸ ἀπὸ τῆς ΒΓ τετράγωνον ἴσον ἐστὶ τοῖς ἀπὸ
τῶν ΒΑ, ΑΓ τετραγώνοις.
ἀναγεγράφθω γὰρ ἀπὸ μὲν τῆς ΒΓ τετράγωνον τὸ ΒΔΕΓ, ἀπὸ
δὲ τῶν ΒΑ, ΑΓ τὰ ΗΒ, ΘΓ, καὶ διὰ τοῦ Α ὁποτέρᾳ τῶν ΒΔ, ΓΕ
παράλληλος ἤχθω ἡ ΑΛ· καὶ ἐπεζεύχθωσαν αἱ ΑΔ, ΖΓ. καὶ ἐπεὶ
ὀρθή ἐστιν ἑκατέρα τῶν ὑπὸ ΒΑΓ, ΒΑΗ γωνιῶν, πρὸς δή τινι
εὐθείᾳ τῇ ΒΑ καὶ τῷ πρὸς αὐτῇ σημείῳ τῷ Α δύο εὐθεῖαι αἱ ΑΓ,
ΑΗ μὴ ἐπὶ τὰ αὐτὰ μέρη κείμεναι τὰς ἐφεξῆς γωνίας δυσὶν ὀρθαῖς
ἴσας ποιοῦσιν· ἐπ᾽ εὐθείας ἄρα ἐστὶν ἡ ΓΑ τῇ ΑΗ. διὰ τὰ αὐτὰ
δὴ καὶ ἡ ΒΑ τῇ ΑΘ ἐστιν ἐπ᾽ εὐθείας. καὶ ἐπεὶ ἴση ἐστὶν ἡ ὑπὸ
ΔΒΓ γωνία τῇ ὑπὸ ΖΒΑ —ὀρθὴ γὰρ ἑκατέρα— κοινὴ προσκεί-
σθω ἡ ὑπὸ ΑΒΓ· ὅλη ἄρα ἡ ὑπὸ ΔΒΑ ὅλῃ τῇ ὑπὸ ΖΒΓ ἐστιν ἴση.
καὶ ἐπεὶ ἴση ἐστὶν ἡ μὲν ΔΒ τῇ ΒΓ, ἡ δὲ ΖΒ τῇ ΒΑ, δύο δὴ αἱ ΔΒ,
ΒΑ δύο ταῖς ΖΒ, ΒΓ ἴσαι εἰσὶν ἑκατέρα ἑκατέρᾳ· καὶ γωνία ἡ ὑπὸ
ΔΒΑ γωνίᾳ τῇ ὑπὸ ΖΒΓ ἴση· βάσις ἄρα ἡ ΑΔ βάσει τῇ ΖΓ {ἐστιν}
ἴση, καὶ τὸ ΑΒΔ τρίγωνον τῷ ΖΒΓ τριγώνῳ ἐστὶν ἴσον· καὶ {ἐστι}
τοῦ μὲν ΑΒΔ τριγώνου διπλάσιον τὸ ΒΛ παραλληλόγραμμον·
βάσιν τε γὰρ τὴν αὐτὴν ἔχουσι τὴν ΒΔ καὶ ἐν ταῖς αὐταῖς εἰσι πα-
ραλλήλοις ταῖς ΒΔ, ΑΛ· τοῦ δὲ ΖΒΓ τριγώνου διπλάσιον τὸ ΗΒ
τετράγωνον· βάσιν τε γὰρ πάλιν τὴν αὐτὴν ἔχουσι τὴν ΖΒ καὶ ἐν
ταῖς αὐταῖς εἰσι παραλλήλοις ταῖς ΖΒ, ΗΓ. {τὰ δὲ τῶν ἴσων δι-
πλάσια ἴσα ἀλλήλοις ἐστίν·} ἴσον ἄρα ἐστὶ καὶ τὸ ΒΛ παραλλη-
λόγραμμον τῷ ΗΒ τετραγώνῳ. ὁμοίως δὴ ἐπιζευγνυμένων τῶν
ΑΕ, ΒΚ δειχθήσεται καὶ τὸ ΓΛ παραλληλόγραμμον ἴσον τῷ ΘΓ
τετραγώνῳ· ὅλον ἄρα τὸ ΒΔΕΓ τετράγωνον δυσὶ τοῖς ΗΒ, ΘΓ
τετραγώνοις ἴσον ἐστίν. καί ἐστι τὸ μὲν ΒΔΕΓ τετράγωνον ἀπὸ
τῆς ΒΓ ἀναγραφέν, τὰ δὲ ΗΒ, ΘΓ ἀπὸ τῶν ΒΑ, ΑΓ. τὸ ἄρα ἀπὸ
τῆς ΒΓ πλευρᾶς τετράγωνον ἴσον ἐστὶ τοῖς ἀπὸ τῶν ΒΑ, ΑΓ
πλευρῶν τετραγώνοις.
ἐν ἄρα τοῖς ὀρθογωνίοις τριγώνοις τὸ ἀπὸ τῆς τὴν ὀρθὴν γωνίαν
ὑποτεινούσης πλευρᾶς τετράγωνον ἴσον ἐστὶ τοῖς ἀπὸ τῶν τὴν
ὀρθὴν {γωνίαν} περιεχουσῶν πλευρῶν τετραγώνοις· ὅπερ ἔδει
δεῖξαι.
.
.[μεταφραση χ.ν.κουβελης]
στα ορθογωνια τριγωνα το τετραγωνο της υποτεινουσας ,της
πλευρας απεναντι απο την ορθη γωνια,ειναι ισο με τα τετρα-
γωνα των πλευρων που περιεχουν την ορθη γωνια
εστω ορθογωνιο τριγωνο ΑΒΓ που εχει τη γωνια ΒΑΓ ορθη.
λεω[υποθετω]:πως το τετραγωνο της ΒΓ ειναι ισο με τα τετρα-
γωνα των ΒΑ,ΑΓ
ας σχεδιασω απο τη ΒΓ το τετραγωνο ΒΔΕΙ,απο τις ΒΑ,ΑΓ τα
τετραγωνα ΗΒ,ΘΓ και δια Α σε καθε μια απο τις ΒΔ,ΓΕ φερνω
την παραλληλο ΑΛ,κι ας συνδεθουν τα ΑΔ,ΖΓ,και επειδη καθε
γωνια ΒΑΓ,ΒΑΗ ειναι ορθη,αφου προς την ευθεια ΒΑ και προς
το σημειο της Α οι δυο ευθειες ΑΓ,ΑΗ δεν βρισκονται στο ιδιο
μερος τις εφεξης γωνιες τις κανουν ισες με δυο ορθες γωνιες,
ευθεια γωνια,επομενως σε ευθεια ειναι η ΓΑ με την ΑΗ,
για τον ιδιο λογο σε ευθεια ειναι και η ΒΑ με τη ΑΘ,
και επειδη η γωνια ΔΒΓ ειναι ιση με τη γωνια ΖΒΑ-αφου καθεμια
ορθη-αν τους κανω κοινη,τους προσθεσω,τη γωνια ΑΒΓ τοτε
το αθροισμα,ολη,η γωνια ΔΒΑ ειναι ιση με το αθροισμα,ολη,τη γωνια
ΖΒΓ,και επειδη ειναι ιση η ΔΒ με τη ΒΓ,και η ΖΒ με τη ΒΑ,οι ΔΒ,ΒΑ
με τις ΖΒ,ΒΓ καθεμια με καθεμια,και η γωνια ΔΒΑ ιση με τη ΖΒΓ,
τοτε η βαση ΑΔ ειναι ιση με τη βαση ΖΓ,και το τριγωνο ΔΒΑ
ειναι ισο με το τριγωνο ΖΒΓ,και ειναι το παραλληλογραμμο ΒΛ
διπλασιο του τριγωνου ΑΒΔ,αφου εχουν την ιδια βαση τη ΒΔ και
ειναι στις ιδιες παραλληλες στις ΒΔ,ΑΛ,το ΗΒ τετραγωνο ειναι διπλα-
σιο του τριγωνου ΖΒΓ,παλι εχουν την ιδια βαση την ΖΒ και ειναι
στις ιδιες παραλληλες στις ΖΒ,ΗΓ,[τα διπλασια ισων ειναι το ενα
με το αλλο ισα],επομενως ισο ειναι και το παραλληλογραμμο ΒΛ
με το τετραγωνο ΗΒ,ομοια συνδεδεμενων των ΑΕ,ΒΕ αποδειχνεται
και το παραλληλογραμμο ΓΛ ισο με το τετραγωνο ΘΓ,
επομενως ολοκληρο το τετραγωνο ΒΔΕΓ ειναι ισο και με τα δυο τετρα-
γωνα ΗΒ,ΘΓ μαζι,και ειναι το τετραγωνο ΒΔΕΓ σχεδιασμενο απο
την ΒΓ,και τα τετραγωνα ΗΒ,ΘΓ απο τις ΒΑ,ΑΓ,επομενως το τετραγωνο
απο τη πλευρα ΒΓ ειναι ισο με τα τετραγωνα απο τις πλευρες ΒΑ,ΑΓ.
επομενως στα ορθογωνια τριγωνα το τετραγωνο της υποτεινουσας,
της πλευρας απεναντι απο την ορθη γωνια,ειναι ισο με τα τετρα-
γωνα των πλευρων που περιεχουν την ορθη γωνια.[οπερ εδει δειξαι].
αυτο ακριβως το οποιο επρεπε να αποδειχθει
.
.
.
Ο Ηρακλειτος-φιλοσοφος-χ.ν.κουβελης c.n.couvelis
Interaction
-αρμονιη αφανης φανερης κρειττων
-οδος ανω κατω μια και αυτη
-θαλασσα υδωρ καθαροτατον και μιαροτατον
ιχθυσι μεν ποτιμον και σωτηριον
ανθρωποις δε αποτον και ολεθριον
-ποταμους τους αυτους εμβενομεν τε και ουκ εμβενομεν
ειμεν τε και ουκ ειμεν
-ποταμου γαρ ουκ εστιν εμβεναι δις ταυτω
-τα παντα ρει
-ξυνον γαρ αρχη και περας επι κυκλω περιφερειας
-αιων παις εστι παιζων πεσσευων
παιδος η βασιλιη
-φυσις δε κρυπτεσθαι φιλει
.
.
.
Η ΕΛΕΝΗ ΚΑΙ Η ΠΑΛΙΝΩΔΙΑ ΤΟΥ ΣΤΗΣΙΧΟΡΟΥ-χ.ν.κουβελης
οὐκ ἔστ᾽ ἔτυμος λόγος οὗτος,
οὐδ᾽ ἔβας ἐν νηυσὶν εὐσέλμοις,
οὐδ᾽ ἵκεο Πέργαμα Τροίας·
δεν ειναι αληθεια αυτη η διαδοση
ποτε δεν μπηκες στα γερα καραβια
ποτε δεν πατησες την ακροπολη της Τροιας
Αυτη τη Παλινωδια[Αναιρεση] εκανε ο Στησιχορος ποιητης απο την
Ιμερα της Σικελιας,οταν τον τυφλωσε η Ελενη μετα τους υβριστικους
στιχους που εγραψε για αυτην,πως παρατησε τον αντρα της τον Μενελαο
στη Σπαρτη κι ακολουθησε τον εραστη της τον Παρι στη Τροια.
Ψεματα.Εκεινη πηγε στη Αιγυπτο και στην Τροια βρισκονταν το ειδωλο της,
ενα συννεφο,μια νεφελη[ενα πουκαμισο αδειανο για μιαν Ελενη,που γραφει
ο Γ.Σ.Σεφερης στο ποιημα του ''Ελενη'']
ΕΛΕΝΗ:
Ουκ ήλθον ες γην Τρωάδ' , αλλ'είδωλον ήν.
λεει η Ελενη στο εργο του Ευριπιδη ''Ελενη''
Αυτη την Παλινωδια[Αναιρεση] την αναφερει ο Πλατωνας στον διαλογο του
''Φαιδρος'':
[και ειναι το μοναδικο σωζομενο αποσπασμα της]
Σωκράτης
...ἔστιν δὲ τοῖς ἁμαρτάνουσι περὶ μυθολογίαν καθαρμὸς ἀρχαῖος, ὃν Ὅμηρος
μὲν οὐκ ᾔσθετο, Στησίχορος δέ. τῶν γὰρ ὀμμάτων στερηθεὶς διὰ τὴν Ἑλένης
κακηγορίαν οὐκ ἠγνόησεν ὥσπερ Ὅμηρος, ἀλλ᾽ ἅτε μουσικὸς ὢν ἔγνω
τὴν αἰτίαν,καὶ ποιεῖ εὐθὺς
οὐκ ἔστ᾽ ἔτυμος λόγος οὗτος,
οὐδ᾽ ἔβας ἐν νηυσὶν εὐσέλμοις,
[243b] οὐδ᾽ ἵκεο Πέργαμα Τροίας·
καὶ ποιήσας δὴ πᾶσαν τὴν καλουμένην Παλινῳδίαν παραχρῆμα ἀνέβλεψεν...
κι αφου ο Στησιχορος εκαμε την Παλινωδιαν αμεσως ξαναβρηκε το φως του
ενω ο Ομηρος που δεν συμμορφωθηκε εμεινε τυφλος
.
.
.
ροια ροιδια ροδια ρογδια-χ.ν.κουβελης
.
ροια ροιη ροιδια ρογδια
ροιδι γλυκορροδο
ροιδια στους κηπους της Ναυσικας του Αλκινοου
και στο δικο μου κηπο
ροιδια που πρωτοφυτεψε η μανα μου
.
[Ομηρου Οδυσσεια - η' ραψωδια 112-119]
ἔκτοσθεν δ᾽ αὐλῆς μέγας ὄρχατος ἄγχι θυράων
τετράγυος· περὶ δ᾽ ἕρκος ἐλήλαται ἀμφοτέρωθεν.
ἔνθα δὲ δένδρεα μακρὰ πεφύκασι τηλεθόωντα,
ὄγχναι καὶ ῥοιαὶ καὶ μηλέαι ἀγλαόκαρποι
συκέαι τε γλυκεραὶ καὶ ἐλαῖαι τηλεθόωσαι.
τάων οὔ ποτε καρπὸς ἀπόλλυται οὐδ᾽ ἀπολείπει
χείματος οὐδὲ θέρευς, ἐπετήσιος· ἀλλὰ μάλ᾽ αἰεὶ
Ζεφυρίη πνείουσα τὰ μὲν φύει, ἄλλα δὲ πέσσει.
.
[μεταφραση χ.ν.κουβελης]
πιο εξω απ'την αυλη ειναι μεγαλος κηπος,κοντα στη πορτα,
τεσσερες οργωμενος και με φραχτη γυρω -γυρω
πο'χει εκει μεσα φυτεμενα δεντρα ψηλα και φουντωμενα
αχλαδιες και ροιδιες και μηλιες με λαμπερα τα μηλα
συκιες με γλυκα τα συκα και φουντωμενες ελιες
που ο καρπος μητε μαραινεται μητε λειπει
χειμωνα καλοκαιρι ολο το χρονο αλλα ο Ζεφυρος
πνεει και τα φυτρωνει αλλα τα ωριμαζει
.
.
ροια ροα στο Περι Φυτων Ιστοριαι του Θεοφραστου
ροδι των Ανθεστηριων
ροιη στον Ομηρικο Υμνο στη Δημητρα
αυτάρ ο λάθρη. Έμβαλε μοι ροιής κόκκον, μελήδε εδωδήν
[επειτα κρυφα στο χερι μ'αφησε σπυρι ροιδιου
τροφη σαν μελι]
ροιδια της αφθονιας της γονιμοτητας
ροιαι στη λ' ραψωδια 589 της Οδυσσειας
[ο καταδικασμενος Τανταλος δεν εφτανε να πιασει καρπους
απο τα δεντρα τετοια αιωνια τιμωρια ειχε]
τα δεντρα με τα ψηλα φυλλωματα τους π'ολουθε καρπους γιοματα
αχλαδιες και ροιδιες και μηλιες με λαμπερα τα μηλα
συκιες με τα γλυκα τα συκα και φουντωτες ελιες]
δένδρεα δ᾽ ὑψιπέτηλα κατὰ κρῆθεν χέε καρπόν,
ὄγχναι καὶ ῥοιαὶ καὶ μηλέαι ἀγλαόκαρποι
[απλωνε τα χερια κι εκεινα ψηλωναν και δεν προλαβαινε να κοψει
καρπο να φαει και να ξεδιψασει]
ροα στις Σφηκες του Αριστοφανη [στιχος 1268]
οὗτος ὅν γ᾽ ἐγώ ποτ᾽ εἶδον ἀντὶ μήλου καὶ ῥοᾶς
ροων στους Νομους του Πλατωνα[845b]
845b ξένια δεχόμενος, τῆς δὲ ἀγροίκου λεγομένης καὶ τῶν τοιούτων ὁ
νόμος εἰργέτω μὴ κοινωνεῖν ἡμῖν τοὺς ξένους: ἐὰν δέ τις ἀίστωρ ὢν αὐτὸς
ἢ δοῦλος ἅψηται, τὸν μὲν δοῦλον πληγαῖς κολάζειν, τὸν δὲ ἐλεύθερον
ἀποπέμπειν νουθετήσαντα καὶ διδάξαντα τῆς ἄλλης ὀπώρας ἅπτεσθαι
τῆς εἰς ἀπόθεσιν ἀσταφίδος οἴνου τε καὶ ξηρῶν σύκων ἀνεπιτηδείου
κεκτῆσθαι. ἀπίων δὲ πέρι καὶ μήλων καὶ ῥοῶν καὶ πάντων 845c τῶν
τοιούτων,
ροιδια
των φλογατων λουλουδιων
τρομπετες η' γραμμοφωνα
.
.
.
ΣΑΠΦΩ: 36. – Απόσπασμα 16 Lobel-Page
[για την Ανακτορια]
.
και ποσοο]ἰ μὲν ἰππήων στρότον, οἰ δὲ πέσδων,
οἰ δὲ νάων φαῖσ᾽ ἐπ[ὶ] γᾶν μέλαι[ν]αν
ἔ]μμεναι κάλλιστον, ἔγω δὲ κῆν᾽ ὄτ-
4 τω τις ἔραται·
πά]γχυ δ᾽ εὔμαρες σύνετον πόησαι
π]άντι τ[ο]ῦτ᾽, ἀ γὰρ πόλυ περσκέθοισα
κάλλος [ἀνθ]ρώπων Ἐλένα [τὸ]ν ἄνδρα
8 τὸν [πανάρ]ιστον
καλλ[ίποι]σ᾽ ἔβα ᾽ς Τροΐαν πλέοι[σα
κωὐδ[ὲ πα]ῖδος οὐδὲ φίλων το[κ]ήων
πά[μπαν] ἐμνάσθη, ἀλλὰ παράγαγ᾽ αὔταν
12 [ ]σαν
[ ]αμπτον γὰρ [
[ ]…κούφως τ[ ]οη.[.]ν
..]με νῦν Ἀνακτορί[ας ὀ]νέμναι-
16 σ᾽ οὐ ] παρεοίσας,
τᾶ]ς κε βολλοίμαν ἔρατόν τε βᾶμα
κἀμάρυχμα λάμπρον ἴδην προσώπω
ἢ τὰ Λύδων ἄρματα καὶ πανόπλοις
20 πεσδομ]άχεντας.
.
[μεταφραση χ.ν.κουβελης]
αλλοι το ιππικο λενε το ωραιοτερο ειναι
πανω στη σκοτεινη γη
αλλοι το πεζικο αλλοι το ναυτικο λενε
εγω ομως λεω εκεινο που καποιος αγαπα
και θα πω κατι π'ολοι θα το δεχτουν
εκεινη η πιο ωραια μεσα στους ανθρωπους
η Ελενη τον σ'ολα αξιο αντρα της αφησε
και μπηκε στο καραβι για την Τροια
κι ουτε για παιδι ουτε για συγγενεις ουτε για γονεις
για κανεναν δεν νοιαστηκε και παρασυρθηκε
απ'την αγαπη
ετσι και τωρα εγω την Ανακτορια φερνω στο μυαλο μου
που δεν ειναι εδω και μου λειπει
θελω να δω το λατρευτο της βημα
να δω τη λαμπερη λαμψη του προσωπο της
παρα τα αρματα των Λυδων να βλεπω
και τους πανοπλους πεζους να μαχονται
.
.
.
ΑΝΤΩΝΙΝΟΥ ΛΙΒΕΡΑΛΙΣ ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΕΩΝ ΣΥΝΑΓΩΓΗ-
2 Μελεαγριδες[μεταφραση χ.ν.κουβελης]
.
2.Μελεαγριδες
Οινευς ο Πορθεως του Αρεως εβασιλευσεν εν Καλυδωνι και εγεν-
το αυτω εξ Αλθαιας της Θεστιου Μελεαγρος,Φηρευς,Αγελεως,Το-
ξευς,Κλυμενος,Περιφας,θυγατερες δε Γοργη,Ευρυμηδη,Δηιανειρα,
Μελανιππη,επει δ' εθυεν απαρχας υπερ της χωρας εκλανθανεται
της Αρτεμιδος,αυτη κατα μηνιν εφορμα συν αγριον,ος κατεφθειρε,
την γην και πολλους απεκτεινεν,επειτα Μελεαγρος και οι Θεστιου
παιδες συνηγειραν τους αριστεας εκ της Ελλαδος επι τον συν,οι δε
αφικομενοι κτεινουσιν αυτον,ο δε Μελεαγρος διανειμας τα κρεα
αυτου τοις αριστευσι την κεφαλην και το δερος εξαιρει γερας εαυτω,
Αρτεμις δε,επει το ιερον συν εκτειναν,ετι μαλλον εχολωθη και νεικος
ενεβαλεν αυτοις,οι γαρ παιδες οι Θεστιου και οι αλλοι Κουρητες
απτονται του δερους φαμενοι μετεινε τα ημισεια των γερων εαυτοις,
Μελεαγρος δε αφαιρειται κατα βιαν και κτεινει τους Θεστιου παιδας,
εκ ταυτης της προφασεως πολεμος εγενετο Κουρησι και Καλυδωνιοις
και ο Μελεαγρος εις τον πολεμον ουκ εξηει μεμφομενος οτι αυτω
κατηρασατο η μητηρ δια τον των αδελφων θανατον,ηδη δε των Κου-
ρητων μελλοντων αιρειν την πολιν επεισε τον Μελεαγρον η γυνη
Κλεοπατρα τοις Καλυδωνιοις αμυναι,ο δε αναστας επι τον στρατον
των Κουρητων και αυτος αποθνησκει της μητρος εμπρησασης τον παρα
των Μοιρων αυτη δοθεντα δαλον,επεκλωσαν γαρ επι τοσουτον αυ-
τον εσεσθαι χρονον εφ' οσον αν ο δαλος διαμενη,απεθανον δε και οι
αλλοι παιδες Οινεως μαχομενοι,και πενθος επι Μελεαγρω μεγιστον
εγενετο παρα Καλυδωνιοις,αι δε αδελφαι αυτου παρα το σημα
εθρηνουν αδιαλειπτως αχρις αυτας Αρτεμις αψαμενη ραβδω μετα-
μορφωσεν εις ορνιθας και απωκισεν εις Λερον την νησον,ονομα-
σασα μελεαγριδας,αι δε αχρι νυ ετι καθ'ωραν ετους πενθος επι
Μελεαγρω φερειν,δυο δε των Αλθαιας θυγατερων ,Γοργην και
Δηιανειραν φασι κατ'ευμενειαν Διονυσου μη μεταβαλειν,οτι την
χαριν αυτω Αρτεμι διδοι
.
[μεταφραση χ.ν.κουβελης]
2.Μελεαγριδες
.
Ο Οινεας του Πορθεα γιου του Αρη εβασιλεψε στη Καλυδωνα
και απο την Αλθαια τη κορη του Θεστιου απεκτησε τον Μελεαγρο,
τον Φηρεα,τον Αγελαο,τον Τοξεα,τον Κλυμενο,τον Περιφα και θυγα-
τερες τη Γοργη,την Ευρυμηδη,την Δηιανειρα,και την Μελανιππη,
επειδη στη θυσια που εκανε για την αρχη των εργασιων στη χωρα
ξεχασε την Αρτεμη ,εκεινη θυμωσε πολυ κι εστειλε ενα αγριο χοιρο
που κατεστρεφε τη γη και πολλους ανθρωπους σκοτωσε,τοτε ο
Μελεαγρος και τα παιδια του Θεστιου καλεσαν τους αριστους
αντρες στην Ελλαδα να κυνηγησουν τον αγριοχοιρο,εκεινοι ηρθαν
και τον σκοτωσαν,ο Μελεαγρος μοιρασε το κρεας του στους αριστους
αντρες και το κεφαλι και το δερμα του το κρατησε επαθλο για τον
εαυτο του,η δε Αρτεμη επειδη σκοτωσαν το ιερο της αγριοχοιρο παρα
πολυ οργισθηκε και εσπειρε τη φιλονεικια αναμεσα τους,και τα
παιδια του Θεστιου και οι αλλοι Κουρητες παιρνουν το δερμα λεγον-
τας πως το μισο επαθλο ανηκει σ'αυτους ,τοτε ο Μελεαγρος
τ'αρπαξε με τη βια και σκοτωνει τα παιδια του Θεστιου κι απ'αυτη
τη προφαση ξεσπασε αναμεσα στους Κουρητες και τους Καλυδωνιους
πολεμος και ο Μελεγρος σ'αυτον τον πολεμο δεν βγαινει να παρει με-
ρος κατηγορωντας τη μανα του πως τον καταραστηκε που σκοτωσε
τ'αδερφια της, κι οταν οι Κουρητες ηταν ετοιμοι να καταλαβουν την πο-
λη τοτε επεισε τον Μελεαγρο η γυναικα του η Κλεοπατρα να βοηθησει
τους Καλυδωνιους να αμυνθουν,αυτος σταθηκε μπροστα στο στρατο
των Κουρητων και πεθανε οταν η μανα του εκαψε το ξυλο που της ειχαν
δωσει οι Μοιρες που του εκλωσαν οταν ηταν μωρο τοσο χρονο να ζησει
οσο χρονο το ξυλο θα μενει ακαιγο,και τ'αλλα παιδια του Οινεα πεθαναν
μαχομενα,και το πενθος για το θανατο του Μελεαγρου ηταν πολυ μεγαλο
στους Καλυδωνιους,κι οι αδερφες του θρηνουσαν στο μνημα του ακα-
ταπαυστα,μεχρι που η Αρτεμη πιανωντας μια ραβδο τις αγγιξε και τις
μεταμορφωσε σε πουλια και τις εγκατεστησε στο νησι Λερο και τις ονο-
μασε μελεαγριδες,που μεχρι τωρα λεγεται πως φερουν το πενθος για
τον Μελεαγρο,δυο δε απο τις θυγατερες της Αλθαιας,η Γοργη και η
Δηιανειρα,λενε πως απο ευμενεια του Διονυσου δεν μεταμορφωθηκαν,
πως η Αρτεμη του εκανε αυτη τη χαρι
.
.
.
ΟΙ ΑΡΧΑΙΕΣ ΑΚΑΡΝΑΝΙΚΕΣ ΠΟΛΕΙΣ--[Θουκυδιδου Ιστορια]
-χ.ν.κουβελης
.
οι θεσεις των αρχαιων ακαρνανικων πολεων:
η Λιμναια στην Αμφιλοχια-οι Οινιαδες στη Κατοχη-
ο Στρατος στο Στρατο-οι Φοιτιες στη Πορτα Μπαμπινης-
τα Κοροντα στη Χρυσοβιτσα-η Μεδιων στη Κατουνα-
ο Αστακος στο Δραγαμεστο Αστακου-ο Ευριπος στον Αγιο
Παντελεημωνα Αστακου-το Θυρρειον στο Θυρρειο -
ο Εχινος στο Λουτρακι-η Τορυβεια στο Μοναστηρακι
-η Αλυζια στη Κανδηλα Μυτικα-η Λευκας στη Λευκαδα-
η Παλαιρος στη Παλαιρο Ζαβερδα-το Ανακτοριον στο
Ακτιο-η Μητροπολις στη Παλαιομανινα-οι Δηριεις στη Ριγανη-
η Φοκρεα στη Κομπωτη-το Τυρβειον ειναι το Θυρρειον
[παραφραση]-η Απολλωνια στο νησι Καλαμος-
η Εστιαια και η Λαμπη στο Αρχοντοχωρι Ζαβιτσα [η' στα
Βλυζανα]-αι Αθηναι στις Οινιαδες Εχιναδες νησοι-
η Ερυσιχη στη Πενταλοφο-η Ακρα στη Σκουρτου-
η Σαυρια στη Ριγανη-το Σολλιον απεναντι απο τη Λευκαδα-
η Ηρακλεια στο Θυρρειο Βονιτσα-οι Τειρειοι στο Ακτιο-
η Μαραθος στη Βονιτσα-το Αργος Αμφιλοχικον στην Αμφιλοχια
-Ακριπος[]-Υπωρειαι[]-
.
αναφορες στην Ιστορια του Θουκυδιδη:
η Λιμναια,ο Στρατος[2.80]-
τούτῳ τῷ στρατῷ ἐπορεύετο Κνῆμος οὐ περιμείνας τὸ ἀπὸ Κορίνθου
ναυτικόν, καὶ διὰ τῆς ᾿Αργείας ἰόντες Λιμναίαν, κώμην ἀτείχιστον, ἐπόρ-
θησαν. ἀφικνοῦνταί τε ἐπὶ Στράτον, πόλιν μεγίστην τῆς ᾿Ακαρνανίας,
νομίζοντες, εἰ ταύτην πρώτην λάβοιεν, ῥᾳδίως σφίσι τἆλλα προσχωρήσειν.
.
το Αργος Αμφιλοχικον,ο Στρατος,η Φυτια,η Μεδεων,η Λιμναια,[3.106]
[106] Οἱ μὲν οὖν μετ᾿ Εὐρυλόχου Πελοποννήσιοι ὡς ᾔσθοντο τοὺς ἐν Ὄλπαις
Ἀμπρακιώτας ἥκοντας, ἄραντες ἐκ τοῦ Προσχίου ἐβοήθουν κατὰ τάχος, καὶ
διαβάντες τὸν Ἀχελῷον ἐχώρουν δι᾿ Ἀκαρνανίας οὔσης ἐρήμου διὰ τὴν ἐς
Ἄργος βοήθειαν, ἐν δεξιᾷ μὲν ἔχοντες τὴν Στρατίων πόλιν καὶ τὴν φρουρὰν
αὐτῶν,ἐν ἀριστερᾷ δὲ τὴν ἄλλην Ἀκαρνανίαν. καὶ διελθόντες τὴν Στρατίων
γῆν ἐχώρουν διὰ τῆς Φυτίας καὶ αὖθις Μεδεῶνος παρ᾿ ἔσχατα, ἔπειτα διὰ
Λιμναίας· καὶ ἐπέβησαν τῆς Ἀγραίων, οὐκέτι Ἀκαρνανίας, φιλίας δὲ
σφίσιν. λαβόμενοι δὲ τοῦ Θυάμου ὄρους, ὅ ἐστιν Ἀγραϊκόν, ἐχώρουν
δι᾿ αὐτοῦ καὶ κατέβησαν ἐς τὴν Ἀργείαν νυκτὸς ἤδη, καὶ διεξελθόντες
μεταξὺ τῆς τε Ἀργείων πόλεως καὶ τῆς ἐπὶ Κρήναις Ἀκαρνάνων φυλακῆς
ἔλαθον καὶ προσέμειξαν τοῖς ἐν Ὄλπαις Ἀμπρακιώταις. [107] γενόμενοι
δὲ ἁθρόοι ἅμα τῇ ἡμέρᾳ καθίζουσιν ἐπὶ τὴν Μητρόπολιν καλουμένην
καὶ στρατόπεδον ἐποιήσαντο. Ἀθηναῖοι δὲ ταῖς εἴκοσι ναυσὶν οὐ πολλῷ
ὕστερον παραγίγνονται ἐς τὸν Ἀμπρακικὸν κόλπον βοηθοῦντες τοῖς
Ἀργείοις, καὶ Δημοσθένης Μεσσηνίων μὲν ἔχων διακοσίους ὁπλίτας,
ἑξήκοντα δὲ τοξότας Ἀθηναίων. καὶ αἱ μὲν νῆες περὶ τὰς Ὄλπας τὸν λόφον
ἐκ θαλάσσης ἐφώρμουν· οἱ δὲ Ἀκαρνᾶνες καὶ Ἀμφιλόχων ὀλίγοι (οἱ γὰρ
πλείους ὑπὸ Ἀμπρακιωτῶν βίᾳ κατείχοντο) ἐς τὸ Ἄργος ἤδη ξυνεληλυθότες
παρεσκευάζοντο ὡς μαχούμενοι τοῖς ἐναντίοις, καὶ ἡγεμόνα τοῦ παντὸς
ξυμμαχικοῦ αἱροῦνται Δημοσθένη μετὰ τῶν σφετέρων στρατηγῶν. ὁ δὲ
προσαγαγὼν ἐγγὺς τῆς Ὄλπης ἐστρατοπεδεύσατο, χαράδρα δ᾿ αὐτοὺς
μεγάλη διεῖργεν. καὶ ἡμέρας μὲν πέντε ἡσύχαζον, τῇ δ᾿ ἕκτῃ ἐτάσσοντο
ἀμφότεροι ὡς ἐς μάχην. καὶ (μεῖζον γὰρ ἐγένετο καὶ περιέσχε τὸ τῶν
Πελοποννησίων στρατόπεδον) ὁ Δημοσθένης δείσας μὴ κυκλωθῇ λοχίζει
ἐς ὁδόν τινα κοίλην καὶ λοχμώδη ὁπλίτας καὶ ψιλοὺς ξυναμφοτέρους
ἐς τετρακοσίους, ὅπως κατὰ τὸ ὑπερέχον τῶν ἐναντίων ἐν τῇ ξυνόδῳ
αὐτῇ ἐξαναστάντες οὗτοι κατὰ νώτου γίγνωνται. ἐπεὶ δὲ παρεσκεύαστο
ἀμφοτέροις, ᾖσαν ἐς χεῖρας, Δημοσθένης μὲν τὸ δεξιὸν κέρας ἔχων μετὰ
Μεσσηνίων καὶ Ἀθηναίων ὀλίγων, τὸ δὲ ἄλλο Ἀκαρνᾶνες ὡς ἕκαστοι τεταγ-
μένοι ἐπεῖχον, καὶ Ἀμφιλόχων οἱ παρόντες ἀκοντισταί, Πελοποννήσιοι δὲ
καὶ Ἀμπρακιῶται ἀναμὶξ τεταγμένοι πλὴν Μαντινέων· οὗτοι δὲ ἐν τῷ εὐω-
νύμῳ μᾶλλον καὶ οὐ τὸ κέρας ἄκρον ἔχοντες ἁθρόοι ἦσαν, ἀλλ᾿ Εὐρύλοχος
ἔσχατον εἶχε τὸ εὐώνυμον καὶ οἱ μετ᾿ αὐτοῦ, κατὰ Μεσσηνίους καὶ Δημο-
σθένη. [108] ὡς δ᾿ ἐν χερσὶν ἤδη ὄντες περιέσχον τῷ κέρᾳ οἱ Πελοπον-
νήσιοι καὶ ἐκυκλοῦντο τὸ δεξιὸν τῶν ἐναντίων, οἱ ἐκ τῆς ἐνέδρας Ἀκαρ-
νᾶνες ἐπιγενόμενοι αὐτοῖς κατὰ νώτου προσπίπτουσί τε καὶ τρέπουσιν,
ὥστε μήτε ἐς ἀλκὴν ὑπομεῖναι φοβηθέντας τε ἐς φυγὴν καὶ τὸ πλέον τοῦ
στρατεύματος καταστῆσαι· ἐπειδὴ γὰρ εἶδον τὸ κατ᾿ Εὐρύλοχον καὶ ὃ κρά-
τιστον ἦν διαφθειρόμενον, πολλῷ μᾶλλον ἐφοβοῦντο. καὶ οἱ Μεσσήνιοι
ὄντες ταύτῃ μετὰ τοῦ Δημοσθένους τὸ πολὺ τοῦ ἔργου ἐπεξῆλθον. οἱ δὲ
Ἀμπρακιῶται καὶ οἱ κατὰ τὸ δεξιὸν κέρας ἐνίκων τὸ καθ᾿ ἑαυτοὺς καὶ πρὸς
τὸ Ἄργος ἀπεδίωξαν· καὶ γὰρ μαχιμώτατοι τῶν περὶ ἐκεῖνα τὰ χωρία τυγχά-
νουσιν ὄντες. ἐπαναχωροῦντες δὲ ὡς ἑώρων τὸ πλέον νενικημένον καὶ οἱ
ἄλλοι Ἀκαρνᾶνες σφίσι προσέκειντο, χαλεπῶς διεσῴζοντο ἐς τὰς Ὄλπας,
καὶ πολλοὶ ἀπέθανον αὐτῶν, ἀτάκτως καὶ οὐδενὶ κόσμῳ προσπίπτοντες
πλὴν Μαντινέων· οὗτοι δὲ μάλιστα ξυντεταγμένοι παντὸς τοῦ στρατοῦ
ἀνεχώρησαν. καὶ ἡ μὲν μάχη ἐτελεύτα ἐς ὀψέ.
.
-το Σολλιον,ο Παλαιρος,τα Κοροντα,ο Αστακος,ο Στρατος,οι Οινιαδες
[2.30]-[2.102]
[30] Οἱ δ' ἐν ταῖς ἑκατὸν ναυσὶν ᾿Αθηναῖοι ἔτι ὄντες περὶ Πελοπόννησον
Σόλλιόν τε Κορινθίων πόλισμα αἱροῦσι καὶ παραδιδόασι Παλαιρεῦσιν
᾿Ακαρνάνων μόνοις τὴν γῆν καὶ πόλιν νέμεσθαι· καὶ ᾿Αστακόν, ἧς Εὔαρχος
ἐτυράννει, λαβόντες κατὰ κράτος καὶ ἐξελάσαντες αὐτὸν τὸ χωρίον ἐς τὴν
ξυμμαχίαν προσεποιήσαντο. ἐπί τε Κεφαλληνίαν τὴν νῆσον προσπλεύ-
σαντες προσηγάγοντο ἄνευ μάχης· κεῖται δὲ ἡ Κεφαλληνία κατὰ ᾿Ακαρνα-
νίαν καὶ Λευκάδα τετράπολις οὖσα, Παλῆς, Κράνιοι, Σαμαῖοι, Προνναῖοι.
ὕστερον δ' οὐ πολλῷ ἀνεχώρησαν αἱ νῆες ἐς τὰς ᾿Αθήνας.
[102] Οἱ δὲ ἐν Ναυπάκτῳ ᾿Αθηναῖοι τοῦ αὐτοῦ χειμῶνος, ἐπειδὴ τὸ τῶν
Πελοποννησίων ναυτικὸν διελύθη, Φορμίωνος ἡγουμένου ἐστράτευσαν,
παραπλεύσαντες ἐπ' ᾿Αστακοῦ καὶ ἀποβάντες, ἐς τὴν μεσόγειαν τῆς ᾿Ακαρ-
νανίας τετρακοσίοις μὲν ὁπλίταις ᾿Αθηναίων τῶν ἀπὸ τῶν νεῶν, τετρακοσίοις
δὲ Μεσσηνίων, καὶ ἔκ τε Στράτου καὶ Κορόντων καὶ ἄλλων χωρίων ἄνδρας
οὐ δοκοῦντας βεβαίους εἶναι ἐξήλασαν, καὶ Κύνητα τὸν Θεολύτου ἐς
Κόροντα καταγαγόντες ἀνεχώρησαν πάλιν ἐπὶ τὰς ναῦς. ἐς γὰρ Οἰνιάδας
αἰεί ποτε πολεμίους ὄντας μόνους ᾿Ακαρνάνων οὐκ ἐδόκει δυνατὸν εἶναι
χειμῶνος ὄντος στρατεύειν· ὁ γὰρ ᾿Αχελῷος ποταμὸς ῥέων ἐκ Πίνδου ὄρους
διὰ Δολοπίας καὶ ᾿Αγραίων καὶ ᾿Αμφιλόχων καὶ διὰ τοῦ ᾿Ακαρνανικοῦ πεδίου,
ἄνωθεν μὲν παρὰ Στράτον πόλιν, ἐς θάλασσαν δ' ἐξιεὶς παρ' Οἰνιάδας καὶ τὴν
πόλιν αὐτοῖς περιλιμνάζων, ἄπορον ποιεῖ ὑπὸ τοῦ ὕδατος ἐν χειμῶνι στρα-
τεύειν.κεῖνται δὲ καὶ τῶν νήσων τῶν ᾿Εχινάδων αἱ πολλαὶ καταντικρὺ Οἰνι-
αδῶν τοῦ᾿Αχελῴου τῶν ἐκβολῶν οὐδὲν ἀπέχουσαι, ὥστε μέγας ὢν ὁ ποτα-
μὸς προσχοῖαἰεὶ καὶ εἰσὶ τῶν νήσων α῏ ἠπείρωνται, ἐλπὶς δὲ καὶ πάσας οὐκ
ἐν πολλῷ τινὶἂν χρόνῳ τοῦτο παθεῖν· τό τε γὰρ ῥεῦμά ἐστι μέγα καὶ πολὺ
καὶ θολερόν,αἵ τε νῆσοι πυκναί, καὶ ἀλλήλαις τῆς προσχώσεως [τῷ μὴ
σκεδάννυσθαι]ξύνδεσμοι γίγνονται, παραλλὰξ καὶ οὐ κατὰ στοῖχον κεί-
μεναι, οὐδ' ἔχουσαιεὐθείας διόδους τοῦ ὕδατος ἐς τὸ πέλαγος. ἐρῆμοι
δ' εἰσὶ καὶ οὐ μεγάλαι.λέγεται δὲ καὶ ᾿Αλκμέωνι τῷ ᾿Αμφιάρεω, ὅτε δὴ
ἀλᾶσθαι αὐτὸν μετὰ τὸνφόνον τῆς μητρός, τὸν ᾿Απόλλω ταύτην τὴν γῆν
χρῆσαι οἰκεῖν, ὑπειπόνταοὐκ εἶναι λύσιν τῶν δειμάτων πρὶν ἂν εὑρὼν ἐν
ταύτῃ τῇ χώρᾳ κατοικίσηταιἥτις ὅτε ἔκτεινε τὴν μητέρα μήπω ὑπὸ ἡλίου
ἑωρᾶτο μηδὲ γῆ ἦν, ὡς τῆς γε ἄλλης αὐτῷ μεμιασμένης. ὁ δ' ἀπορῶν, ὥς
φασι, μόλις κατενόησε τὴν πρόσχωσιν ταύτην τοῦ ᾿Αχελῴου, καὶ ἐδόκει
αὐτῷ ἱκανὴ ἂν κεχῶσθαι δίαιτα τῷσώματι ἀφ' οὗπερ κτείνας τὴν μητέρα
οὐκ ὀλίγον χρόνον ἐπλανᾶτο. καὶ κατοικισθεὶς ἐς τοὺς περὶ Οἰνιάδας τό-
πους ἐδυνάστευσέ τε καὶ ἀπὸ ᾿Ακαρνᾶνοςπαιδὸς ἑαυτοῦ τῆς χώρας τὴν
ἐπωνυμίαν ἐγκατέλιπεν. τὰ μὲν περὶ ᾿Αλκμέωνατοιαῦτα λεγόμενα παρε-
λάβομεν.
[103] Οἱ δὲ ᾿Αθηναῖοι καὶ ὁ Φορμίων ἄραντες ἐκ τῆς ᾿Ακαρνανίας καὶ
ἀφικόμενοιἐς τὴν Ναύπακτον ἅμα ἦρι κατέπλευσαν ἐς τὰς ᾿Αθήνας, τούς τε
ἐλευθέρους τῶν αἰχμαλώτων ἐκ τῶν ναυμαχιῶν ἄγοντες, ο῏ ἀνὴρ ἀντ' ἀν-
δρὸς ἐλύθησαν, καὶ τὰςναῦς ἃς εἷλον. καὶ ὁ χειμὼν ἐτελεύτα οὗτος, καὶ
τρίτον ἔτος τῷ πολέμῳ ἐτελεύτατῷδε ὃν Θουκυδίδης ξυνέγραψεν.
.
Σε αρχαια επιγραφη [στιχοι 56-76]]απο την Επιδαυρο[περιπου
365-356 π.Χ] ειναι γραμμενα ονοματα αρχαιων ακαρνανικων πο-
λεων και πολιτων θεωροδοκων.
Ελληνες θεωροι ,επισημοι αποσταλμενοι, γυρνουσαν στις
ελληνικες πολεις να λαβουν ενισχυση για τις θεωριες,γιορτες
και αγωνες.
Ο Καταλογος των Ακαρνανικων Πολεων και των Θεωροδοκων
[365-356 π.Χ]:
[μεσα σε παρενθΕση η συμπληρωση μετα το 354 π.Χ]
.
ΑΚΑΡΝΑΝΙΑ
[ΕΝ ΛΙΜΝΑΙΑΙ ΘΩΠΙΝΑΣ ΑΡΙ[Σ]ΤΟΛΑΟΥ]
ΟΙΝΙΑΔΑΙ ΛΑΙΠΠΟΣ [ΛΥΚΟΦΡΩΝ]
ΣΤΡΑΤΟΣ ΘΕΟΠΡΟΠΙΔΑΣ [ΦΙΛΛΟΣ]
ΦΟΙΤΙΑΙ ΣΙΣΥΡΝΟΣ
ΚΟΡΟΝΤΑΙ ΑΞΙΟΧΟΣ ΠΙΜΦΙΣ
ΜΕΔΙΩΝ ΑΡΙΣΤΙΩΝ
ΑΣΤΑΚΟΙ---- [ΚΑΛΛΙΑΣ [Ν]ΙΚΩΝΟΣ]
ΕΥΡΙΠΟΣ ΚΟΙΡΟΜΑΧΟΣ
ΘΥΡΡΕΙΟΝ ΤΑΥΡΙΣΚΟΣ
ΕΧΙΝΕΟΣ ΚΟΣΩΝ
ΤΟΡΥΒΕΙΑ ΑΝΤΑΝΔΡΟΣ ΠΡΟΞΕΝΟΣ
ΑΛΥΖΕΑ---- [ΑΡΓΕΙΟΣ ΓΟΡΓΟΥ]
ΛΕΥΚΑΣ ΤΙΜΟΦΡΑΔΗΣ
ΠΑΛΑΙΡΟΣ ΛΕΟΝΤΙΟΣ
ΑΝΑΚΤΟΡΙΟΝ--- [ΑΡΙΣΤΙΩΝ ΠΕΡΙΑΝΔΡΟΥ]
.
.
.
-Αντιγονη του Σοφοκλη-
Έρως ανίκατε μάχαν,781
Έρως, ός εν κτήμασι πίπτεις,
ός εν μαλακαίς παρειαίς
νεάνιδος εννυχεύεις,
φοιτάς δ” υπερπόντιος
εν τ” αγρονόμοις αυλαίς·
καί σ” ούτ” αθανάτων φύξιμος ουδείς
ούθ” αμερίων σέ γ” ανθρώπων.
Ο δ” έχων μέμηνεν.
Σύ καί δικαίων αδίκους
φρένας παρασπάς επί λώβα,791
.
[μεταφραση χ.ν.κουβελης]
Ερωτα π'οποιος σε μαχεται δεν σε νικα
Ερωτα καθετι που θελεις γινεται δικο σου
εσυ που στα μαλακα τα μαγουλα των κοριτσιων
ξενυχτας
συχναζεις σε μακρυνους τοπους περα απ'τη θαλασσα
και σ'αυλες αγροτοσπιτων
και δεν σου ξεφευγει ουτ' απ' τους αθανατους
ουτε κι απ'τους ολιγοημερους ανθρωπους κανεις
οποιον κατεχεις τον τρελενεις
εσυ και των δικαιων τα μυαλα τα κανεις
ν'αρρωστενουν
.
.
.
Ο ΜΥΘΟΣ ΤΟΥ ΔΑΧΤΥΛΙΔΙΟΥ ΤΟΥ ΓΥΓΗ ΣΤΗ ΠΟΛΙΤΕΙΑ
ΤΟΥ ΠΛΑΤΩΝΑ ΚΑΙ ΤΟ ΑΔΙΚΕΙΝ ΚΑΙ ΤΟ ΜΗ ΑΔΙΚΕΙΣΘΑΙ-
ΑΔΙΚΙΑ /ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ-χ.ν.κουβελης
.
η θεση του σοφιστη Θρασυμαχου ειναι πως ισχυει το δικιο του
ισχυροτερου,
και ο Σωκρατης πως η δικαιοσυνη ειναι αρετη ,αγαθον,και με
αυτη ο ανθρωπος θα γινει ευτυχης,και σε καμια περιπτωση
δεν πρεπει να πρατουμε το αδικο και να νομιζουμε πως μας
ωφελει,
ο Γλαυκων, ο αδελφος του Πλατωνα,λεει πως ο ανθρωπος επιλε-
γει το αδικο σαν το πιο ωφελιμο απο το δικαιο,και αναγκαζεται
να ειναι δικαιος γιατι δεν δυναται να αδικησει και να τιμωρησει
αυτους που τον αδικουν,η δικαιοσυνη ειναι μεσοτης του βελτιστου
που ειναι το αδικειν και του χειριστου να αδικεισαι,
οι ανθρωποι αδυνατωντας να τιμωρησουν αυτους που αδικουν,
επειδη ειναι ισχυροτεροι ,εξαναγκασθηκαν να θεσπισουν νομους,
η δικαιοσυνη ειναι μια αναγκαστικη συμβαση,
καθε ανθρωπος,δικαιος και αδικος,αν του δινονταν η δυναμη να
αδικησει και να μην τιμωρηθει τοτε με ευχαριστηση θα επελεγε
το αδικο απο το δικιο σαν περισσοτερο ωφελιμο γι'αυτον,προ-
τιμοτερον να αδικεις παρα να αδικεισαι.
Ο Γλαυκων στη Πολιτεια του Πλάτων. Πολιτείνα. [Βιβλίο Β,
359d-360d] διηγειται τον μυθο του δαχτυλιδιου του Γυγη:
.
οἵαν [359d] ποτέ φασιν δύναμιν τῷ [Γύγου] τοῦ Λυδοῦ προγόνῳ
γενέσθαι.εἶναι μὲν γὰρ αὐτὸν ποιμένα θητεύοντα παρὰ τῷ τότε
Λυδίας ἄρχοντι, ὄμβρου δὲ πολλοῦ γενομένου καὶ σεισμοῦ ῥα-
γῆναί τι τῆς γῆς καὶ γενέσθαι χάσμα κατὰ τὸν τόπον ᾗ ἔνεμεν.
ἰδόντα δὲ καὶ θαυμάσαντα καταβῆναι καὶ ἰδεῖν ἄλλα τε δὴ
ἃ μυθολογοῦσιν θαυμαστὰ καὶ ἵππον χαλκοῦν, κοῖλον, θυρίδας
ἔχοντα, καθ’ ἃς ἐγκύψαντα ἰδεῖν ἐνόντα νεκρόν, ὡς φαίνεσθαι
μείζω ἢ κατ’ ἄνθρωπον, τοῦτον δὲ ἄλλο μὲν οὐδέν, περὶ δὲ
[359e] τῇ χειρὶ χρυσοῦν δακτύλιον ὄντα περιελόμενον ἐκβῆναι.
συλλόγου δὲ γενομένου τοῖς ποιμέσιν εἰωθότος, ἵν’ ἐξαγ-
γέλλοιεν κατὰ μῆνα τῷ βασιλεῖ τὰ περὶ τὰ ποίμνια, ἀφικέσθαι
καὶ ἐκεῖνον ἔχοντα τὸν δακτύλιον· καθήμενον οὖν μετὰ τῶν
ἄλλων τυχεῖν τὴν σφενδόνην τοῦ δακτυλίου περιαγαγόντα
πρὸς ἑαυτὸν εἰς τὸ εἴσω τῆς χειρός, τούτου δὲ γενομένου
[360a] ἀφανῆ αὐτὸν γενέσθαι τοῖς παρακαθημένοις, καὶ διαλέ-
γεσθαι ὡς περὶ οἰχομένου. καὶ τὸν θαυμάζειν τε καὶ πάλιν ἐπιψη-
λαφῶντα τὸν δακτύλιον στρέψαι ἔξω τὴν σφενδόνην, καὶ
στρέψαντα φανερὸν γενέσθαι.
καὶ τοῦτο ἐννοήσαντα ἀποπειρᾶσθαι τοῦ δακτυλίου εἰ ταύτην
ἔχοι τὴν δύναμιν, καὶ αὐτῷ οὕτω συμβαίνειν, στρέφοντι μὲν
εἴσω τὴν σφενδόνην ἀδήλῳ γίγνεσθαι, ἔξω δὲ δήλῳ· αἰσθό-
μενον δὲ εὐθὺς διαπράξασθαι τῶν ἀγγέλων γενέσθαι τῶν παρὰ τὸν
βασιλέα, ἐλθόντα [360b] δὲ καὶ τὴν γυναῖκα αὐτοῦ μοιχεύσαντα,
μετ’ ἐκείνης ἐπιθέμενον τῷ βασιλεῖ ἀποκτεῖναι καὶ τὴν ἀρχὴν οὕτω
κατασχεῖν.
εἰ οὖν δύο τοιούτω δακτυλίω γενοίσθην, καὶ τὸν μὲν ὁ δίκαιος
περιθεῖτο, τὸν δὲ ὁ ἄδικος, οὐδεὶς ἂν γένοιτο, ὡς δόξειεν,
οὕτως ἀδαμάντινος, ὃς ἂν μείνειεν ἐν τῇ δικαιοσύνῃ καὶ
τολμήσειεν ἀπέχεσθαι τῶν ἀλλοτρίων καὶ μὴ ἅπτεσθαι, ἐξὸν
αὐτῷ καὶ ἐκ τῆς ἀγορᾶς ἀδεῶς ὅτι βούλοιτο λαμβάνειν,
[360c] καὶ εἰσιόντι εἰς τὰς οἰκίας συγγίγνεσθαι ὅτῳ βούλοιτο,
καὶ ἀποκτεινύναι καὶ ἐκ δεσμῶν λύειν οὕστινας βούλοιτο, καὶ
τἆλλα πράττειν ἐν τοῖς ἀνθρώποις ἰσόθεον ὄντα. οὕτω δὲ
δρῶν οὐδὲν ἂν διάφορον τοῦ ἑτέρου ποιοῖ, ἀλλ’ ἐπὶ ταὔτ’ ἂν
ἴοιεν ἀμφότεροι.
καίτοι μέγα τοῦτο τεκμήριον ἂν φαίη τις ὅτι οὐδεὶς ἑκὼν δίκαιος
ἀλλ’ ἀναγκαζόμενος, ὡς οὐκ ἀγαθοῦ ἰδίᾳ ὄντος, ἐπεὶ ὅπου γ’ ἂν
οἴηται ἕκαστος οἷός τε ἔσεσθαι ἀδικεῖν, ἀδικεῖν.
λυσιτελεῖν γὰρ δὴ οἴεται πᾶς ἀνὴρ πολὺ [360d] μᾶλλον ἰδίᾳ
τὴν ἀδικίαν τῆς δικαιοσύνης, ἀληθῆ οἰόμενος,ὡς φήσει ὁ περὶ
τοῦ τοιούτου λόγου λέγων· ἐπεὶ εἴ τις τοιαύτης ἐξουσίας ἐπιλα-
βόμενος μηδέν ποτε ἐθέλοι ἀδικῆσαι μηδὲ ἅψαιτο τῶν ἀλλοτρίων,
ἀθλιώτατος μὲν ἂν δόξειεν εἶναι τοῖς αἰσθανομένοις καὶ ἀνοητό-
τατος, ἐπαινοῖεν δ’ ἂν αὐτὸν ἀλλήλων ἐναντίον ἐξαπατῶντες ἀλλή-
λους διὰ τὸν τοῦ ἀδικεῖσθαι φόβον.
.
[μεταφραση χ.ν.κουβελης]
.
σαν εκεινη τη δυναμη που καποτε λενε απεκτησε ο Γυγης του Λυδου
ο προγονος,
ηταν λοιπον αυτος βοσκος υπηρετωντας τον τοτε αρχοντα της Λυδιας ,
επιασε δυνατη καταιγιδα και σεισμος ανοιξε τη γη κι εγινε χασμα στο
τοπο εκει που εβοσκε,
το ειδε κι απο περιεργεια κατεβηκε κι ειδε κι αλλα περιεργα εκει μεσα,
οπως μυθολογειται,και ενα χαλκικο αλογο κοιλο που'χε μικρες πορτες
κι απ'αυτες σκυβοντας βλεπει μεσα εναν νεκρο που φαινονταν να ηταν
πολυ μεγαλυτερος στο σωμα απο εναν συνειθισμενο ανθρωπο,απ'αυτον
τιποτα αλλο,στο χερι του φορουσε χρυσο δαχτυλιδι το οποιο τρα-
βωντας και γυρνωντας το το'βγαλε και βγηκε εξω,
οταν εγινε η καθιερωμενη συγκεντρωση των βοσκων για να
δωσουν την μηνιαια αναφορα στο βασιλια για τα κοπαδια
πηγε κι εκεινος εχοντας το δαχτυλιδι,κι οπως καθονταν με
τους αλλους συνεβηκε κατα τυχη να γυρισει τη πετρα του δα-
χτυλιδιου προς τα μεσα του χεριου, οταν εγινε αυτο εγινε αο-
ρατος στους παρευρισκομενους που συζητουσαν σαν να'χε φυ-
γει,εκεινος απορισε και ψαχουλευωντας το δαχτυλιδι γυρισε πα-
λι τη πετρα προς τα εξω και αφου την εστρεψε εγινε ορατος
κι αυτο συνειδοποιωντας δοκιμασε αν το δαχτυλιδι εχει αυτη τη
δυναμη και αυτο το ιδιο σμβαινει,στρεφοντας τη πετρα προς τα
μεσα γινεται αορατος,προς τα εξω αορατος,
αφου βεβαιωθηκε αμεσως ενεργησε να γινει ενας απ'τους εκπρο-
σωπους που θα παρουσιαζονταν στον βασιλια,
πηγε και με τη γυναικα του μοιχευσε,μ'εκεινη επιτιθεμενος στο βα-
σιλια τον σκοτωσε και την εξουσια ετσι του αρπαζει
αν λοιπον δυο τετοια ιδια δαχτυλιδια γινονταν να υπαρχουν και το ενα
το φορουσε ο δικαιος,το αλλο ο αδικος,κανενας τους δεν θα'ταν,οπως
θα φαινονταν,τοσο ισχυρος που να παραμεινει στη δικαιοσυνη και χω-
ρις δισταγμο ν'απεχει απο τα ξενα και να μην τ'αγγιξει,
ενω απ'αυτο θα μπορουσε απ'την αγορα αφοβα να παιρνει οτι θελει
και μπαινοντας στα σπιτια να'χει στενη επαφη μ'οποιον θελει
και να σκοτωνει και ν'απελευθερωνει απ'τη φυλακη οποιους θελει
κι αλλα τετοια να κανει μεσα στους ανθρωπους σαν ισος με θεο
κι ετσι δρωντας τιποτα διαφορετικο απ'τον αλλον δεν κανει
αλλα και οι δυο στα ιδια να ειναι,
και ποια μεγαλυτερη αποδειξη απ'αυτο αν καποιος πει πως κα-
νενας απ'τη θεληση του δικαιος αλλα αναγκαζεται να ειναι,
αφου δεν ειναι αγαθο απο μονο του,επειδη οπου ο καθενας
νομιζει πως μπορει ν'αδικει αδικει,
πολυ δε περισοτερο επωφελιμη καθε ανθρωπος νομιζει την
αδικια απ' τη δικαιοσυνη,κι αληθινα θα το νομιζει,οπως λεει
αυτος που υποστηριζει αυτο το λογο,
επειδη αν κανεις εχοντας λαβει τετοια εξουσια σε τιποτα δεν θελει
ν'αδικησει κι ουτε τιποτα απ'τα ξενα ν'αρπαξει,δυστυχισμενος θα φαι-
νονταν σ'οσους καταλαβαινουν και παρα πολυ ανοητος, να τον επαι-
νουν οταν ειναι μπροστα σ'αλλους παραπλανωντας ο ενας τον αλλον
για τον φοβο να αδικηθουν
.
.
.
ΤΑ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΑ ΤΟΥ ΠΛΑΤΩΝΑ ΣΤΗ ΠΟΛΙΤΕΙΑ ΤΟΥ
[Βιβλιο Β'-363b] ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΔΙΚΑΙΟΥΣ-Αποσπασματα απο τον ΗΣΙΟΔΟ
και τον ΟΜΗΡΟ- μεταφραση χ.ν.κουβελης
.
[για τους δικαιους]
.
ὥσπερ ὁ γενναῖος ῾Ησίοδός τε καὶ ῞Ομηρός φασιν, ὁ μὲν
τὰς δρῦς [363b] τοῖς δικαίοις τοὺς θεοὺς ποιεῖν
ἄκρας μέν τε φέρειν βαλάνους, μέσσας δὲ μελίσσας·
εἰροπόκοι δ’ ὄιες, φησίν, μαλλοῖς καταβεβρίθασι,
[το πρωτοτυπο κειμενο απο ΕΡΓΑ ΚΑΙ ΗΜΕΡΑΙ του Ησιοδου,
στιχοι 232-237]:
[τοῖσι φέρει μὲν γαῖα πολὺν βίον, οὔρεσι δὲ δρῦς
ἄκρη μέν τε φέρει βαλάνους, μέσση δὲ μελίσσας·
εἰροπόκοι δ᾽ ὄιες μαλλοῖς καταβεβρίθασιν·
τίκτουσιν δὲ γυναῖκες ἐοικότα τέκνα γονεῦσιν· 235
θάλλουσιν δ᾽ ἀγαθοῖσι διαμπερές· οὐδ᾽ ἐπὶ νηῶν
νίσονται, καρπὸν δὲ φέρει ζείδωρος ἄρουρα.]
καὶ ἄλλα δὴ πολλὰ ἀγαθὰ τούτων ἐχόμενα. παραπλήσια
δὲ καὶ ὁ ἕτερος·
ὥς τέ τευ γάρ φησιν ἢ βασιλῆος ἀμύμονος ὅς τε θεουδὴς
εὐδικίας ἀνέχῃσι, φέρῃσι δὲ γαῖα μέλαινα
[363c] πυροὺς καὶ κριθάς, βρίθῃσι δὲ δένδρεα καρπῷ,
τίκτῃ δ’ ἔμπεδα μῆλα, θάλασσα δὲ παρέχῃ ἰχθῦς.
[το πρωτοτυπο κειμενο απο την ΟΔΥΣΣΕΙΑ του Ομηρου,
ραψωδια τ',στιχοι 109-114]:
[ὥς τέ τευ ἢ βασιλῆος ἀμύμονος, ὅς τε θεουδὴς
ἀνδράσιν ἐν πολλοῖσι καὶ ἰφθίμοισιν ἀνάσσων 110
εὐδικίας ἀνέχῃσι, φέρῃσι δὲ γαῖα μέλαινα
πυροὺς καὶ κριθάς, βρίθῃσι δὲ δένδρεα καρπῷ,
τίκτῃ δ᾿ ἔμπεδα μῆλα, θάλασσα δὲ παρέχῃ ἰχθῦς
ἐξ εὐηγεσίης, ἀρετῶσι δὲ λαοὶ ὑπ᾿ αὐτοῦ.]
τὴν μὲν κακότητα καὶ ἰλαδὸν ἔστιν ἑλέσθαι
[364d] ῥηϊδίως· λείη μὲν ὁδός, μάλα δ’ ἐγγύθι ναίει·
τῆς δ’ ἀρετῆς ἱδρῶτα θεοὶ προπάροιθεν ἔθηκαν
καί τινα ὁδὸν μακράν τε καὶ τραχεῖαν καὶ ἀνάντη·
[το πρωτοτυπο κειμενο απο ΕΡΓΑ ΚΑΙ ΗΜΕΡΑΙ του Ησιοδου,
στιχοι 287-292]:
[τὴν μέν τοι κακότητα καὶ ἰλαδόν ἐστιν ἑλέσθαι
ῥῃδίως· λείη μὲν ὁδός, μάλα δ᾽ ἐγγύθι ναίει·
τῆς δ᾽ ἀρετῆς ἱδρῶτα θεοὶ προπάροιθεν ἔθηκαν
ἀθάνατοι· μακρὸς δὲ καὶ ὄρθιος οἶμος ἐς αὐτὴν 290
καὶ τρηχὺς τὸ πρῶτον· ἐπὴν δ᾽ εἰς ἄκρον ἵκηται,
ῥῃδίη δὴ ἔπειτα πέλει, χαλεπή περ ἐοῦσα].
.
[μεταφραση χ.ν.κουβελης]
[για τους δικαιους]
οπως και ο γενναιος Ησιοδος και ο Ομηρος λενε,
ο ενας
στους δικαιους τις βελανιδιες κανουν οι θεοι
να φερνουν στις ακρες των κλαδιων τους καρπους βελανιδια
και στα μεσα των κορμων τους μελισσια
τα πολυμαλλα προβατα στα μαλλια καταφορτωνουν
[το πρωτοτυπο κειμενο απο ΕΡΓΑ ΚΑΙ ΗΜΕΡΑΙ του Ησιοδου,
στιχοι 232-237]:
[σ'αυτους η γη πολλα αγαθα φερνει,στα ορη οι βελανιδιες
να φερνουν στις ακρες των κλαδιων τους καρπους βελανιδια
και στα μεσα των κορμων τους μελισσια
τα πολυμαλλα προβατα στα μαλλια καταφορτωνονται
οι γυναικες παιδια γεννουν που μοιαζουν στους γονεις
βλασταινουν τ'αγαθα περα ως περα,ουτε με τα καραβια
θαλασσοδερνωνται,το καρπο τον φερνει η ζωοδοτρα γη]
και αλλα πολλα αγαθα ακολουθουν.παραπλησια κι ο αλλος
λεει
οπως για καποιον φρονιμο βασιλια που τους θεους φοβαται
και τη δικαιοσυνη υποστηριζει,η ευφορος γη φερνει σιταρια
και κριθαρια,τα δεντρα καρπους γεμιζουν,
στα μαντρια γεννιουντα αρνια,ψαρια η θαλασσα δινει
[το πρωτοτυπο κειμενο απο την ΟΔΥΣΣΕΙΑ του Ομηρου,
ραψωδια τ',στιχοι 109-114]:
οπως για καποιον φρονιμο βασιλια που τους θεους φοβαται
και σε πολλους ανθρωπους και γενναιους κυβερναει
και τη δικαιοσυνη υποστηριζει,η ευφορος γη φερνει
σιταρια και κριθαρια,τα δεντρα καρπους γεμιζουν,
στα μαντρια γεννιουνται αρνια,ψαρια η θαλασσα δινει
απ'τη καλη κυβερνηση,ευτυχουν οι λαοι στη πολιτεια του]
της κακιας τα εργα και αφθονα κι ευκολα ερχονται
επιπεδος ομαλος ο δρομος,πολυ κοντα βρισκεται
στην αρετη κοπο ιδρωτα εβαλαν μπροστα οι θεοι
και τον δρομο μακρυ και τραχυ κι ανηφορικο
[το πρωτοτυπο κειμενο απο ΕΡΓΑ ΚΑΙ ΗΜΕΡΑΙ του Ησιοδου,
στιχοι 287-292]:
της κακιας τα εργα και αφθονα κι ευκολα ερχονται
επιπεδος ομαλος ο δρομος,πολυ κοντα βρισκεται
στην αρετη κοπο ιδρωτα εβαλαν μπροστα οι αθανατοι θεοι
μακρυς κι ανηφορικος ο δρομος γι'αυτην και τραχυς
στην αρχη,οταν ομως στη κορυφη φτασεις ευκολα
την αποκτας,αν κι ηταν δυσκολη κοπιαστικη]
.
.
.
απο τους Μυθους του Αισωπου
[μεταφραση χ.ν.κουβελης]
μερικα διασκεδαστικα και εκπαιδευτικα ετυμολογικα ολιγον
αυθαιρετα:
Αισωπος-[Αισα[αισιος]+ωπα[το 'ωπα ωπα'που φωναζουμε οταν
χορευουμαι,αλλα και οψη,προσωπο]]-
επομενως:Αισωπος-Γελαστος
[αν το αισα εχει σχεση με την αιθαλη,τη σταχτη,τοτε Αισωπος
σημαινει ο Μαυροματης δηλαδη ...ο Καραγκιοζης]
.
Ἐχθροὶ δύο-
Δύο τινὲς ἀλλήλοις ἐχθραίνοντες ἐπὶ τῆς αὐτῆς νεὼς ἔπλεον,
ὧν ἅτερος μὲν ἐπὶ τῆς πρύμνης,ἅτερος δὲ ἐπὶ τῆς πρώρας
ἐκάθητο. Χειμῶνος δὲ ἐπιγενομένου καὶ τῆς νεὼς μελλούσης
ἤδη καταποντίζεσθαι, ὁ ἐπὶ τῆς πρύμνης τὸν κυβερνήτην ἤρετο
πότερον τῶν μερῶν τοῦ πλοίου πρότερον μέλλει καταβαπτί-
ζεσθαι. Τοῦ δὲ τὴν πρώραν εἰπόντος· "Ἀλλ᾿ ἔμοιγε οὐκ ἔστι
λυπηρόν, εἶπεν, ὁ θάνατος, εἴγε ὁρᾶν μέλλω πρὸ ἐμοῦ τὸν
ἐχθρὸν ἀποθνῄσκοντα".
Ὁ μῦθος δηλοῖ ὅτι πολλοὶ τῶν ἀνθρώπων οὐδὲν τῆς ἑαυτῶν
βλάβης φροντίζουσιν, ἐὰν τοὺς ἐχθροὺς μόνον ἴδωσι πρὸ
αὐτῶν κακουμένους
οι δυο εχθροι-
καποιοι δυο που εχθρευονταν ο ενας τον αλλον πανω στο
ιδιο καραβι επλεαν,ο ενας ηταν στη πρυμνη,ο αλλος στη πλωρη
καθονταν,επιασε σφορδη κακοκαιρια και το καραβι επροκειτο
να καταποντισθει,αυτος που ηταν στη πρυμνη ρωτησε τον
καπετανιο,απο ποια μερια προκειται το πλοιο πρωτα να βου-
λιαξει,οταν του ειπε την πλωρη,εκεινος ειπε,''τοτε για μενα
δεν ειναι λυπη ο θανατος αν προκειται να δω πριν απο μενα τον
εχθρο μου να πεθαινει''
ο μυθος δηλωνει πως πολλους απ'τους ανθρωπους δεν τους
νοιαζειι η δικια τους ζημια αν και μονο ειναι να δουν τους εχθρους
των πριν απ'αυτους να κακοπαθαινουν
.
Λύκος καὶ ἒριφος-
Ἔριφος ἐπὶ τινος δώματος ἑστώς, ἐπειδὴ λύκον παριόντα εἶδεν,
ἐλοιδόρει καὶ ἔσκωπτεν αὐτόν.Ὁ δὲ λύκος ἔφη· οὐ σύ με λοιδορεῖς,
ἀλλ' ὁ τόπος.
Ὁ μῦθος δηλοῖ ὅτι πολλάκις καὶ ὁ τόπος καὶ ὁ καιρὸς δίδωσι τὸ
θράσος κατὰ τῶν ἀμεινόνων.
.
Λυκος και κατσικι-
Κατσικι πανω σ'ενα βραχο καθονταν ,οταν ειδε ενα λυκο να
περνα τον λοιδορουσε και τον περιγελουσε.Κι ο λυκος του
ειπε:δεν με λοιδορεις εσυ αλλα ο τοπος.
Ο μυθος δηλωνει πως πολλες φορες ο τοπος και η περισταση
σε κανουν θρασυ κατα των δυνατοτερων
.
Πῆραι δύο-
Ἀνθρώπων ἕκαστος δύο πήρας φέρει, τὴν μὲν ἔμπροσθεν, τὴν
δὲ ὄπισθεν, γέμει δὲ κακῶν ἑκατέρα΄ ἀλλ' ἡ μὲν ἔμπροσθεν ἀλ-
λοτρίων, ἡ δὲ ὄπισθεν τῶν αὐτοῦ τοῦ φέροντος. Καὶ διὰ τοῦτο
οἱ ἄνθρωποι τὰ μὲν ἑαυτῶν κακὰ οὐχ ὁρῶσι, τὰ δὲ ἀλλότρια
πάνυ ἀκριβῶς θεῶνται.
.
Οι δυο σακκοι-
Καθε ενας ανθρωπος δυο σακκους κουβαλα,τον ενα μπροστα του,
τον αλλο πισω του,και τα δυο γεματα κακα,αλλα ο μπροστινος των
ξενων,ο δε πισω του τα κακα αυτου που τους κουβαλα.
Και γι'αυτο οι ανθρωποι τα δικα τους κακα δεν τα βλεπουν,
τα δε ξενα παρα πολυ καθαρα τα παρατηρουν.
.
Χῆνες καὶ γέρανοι-
Χῆνες καὶ γέρανοι ἐπὶ ταὐτοῦ λειμῶνος ἐνέμοντο. Τῶν δὲ θη-
ρευτῶν ἐπιφανέντων, οἱ μὲν γέρανοι, κοῦφοι ὄντες, ταχέως
ἀπέπτησαν, οἱ δὲ χῆνες, διὰ τὸ βάρος τῶν σωμάτων μείναντες,
συνελήφθησαν.
Ὁ μῦθος δηλοῖ ὅτι καὶ ἐν ἁλώσει πόλεως οἱ μὲν ἀκτήμονες εὐ-
χερῶς φεύγουσιν, οἱ δὲ πλούσιοι δουλεύουσιν ἁλισκόμενοι.
.
Χηνες και γερανοι-
Χηνες και γερανοι στο ιδιο λιβαδι εβοσκαν.Οταν εμφανισθη-
καν οι κυνηγοι,οι μεν γερανοι,οπως ηταν ελαφροι,γρηγορα πετα-
ξαν,οι δε χηνες ,λογω του βαρους των σωματων τους εμειναν,
και πιαστηκαν.
Ο μυθος δηλωνει πως και στη πτωση πολης οι μεν ακτημονες
ευκολα ξεφευγουν,οι δε πλουσιοι αιχμαλωτιζονται και γινονται
δουλοι.
.
Λέαινα καί ἀλώπηξ-
Λέαινα ὀνειδιζομένη ὑπὸ ἀλώπεκος ἐπὶ τῷ διὰ παντὸς ἕνα τίκτειν·
«Ἕνα, ἔφη, ἀλλὰ λέοντα.»
Ὅτι τὸ καλὸν οὐκ ἐν πλήθει δεῖ μετρεῖν, ἀλλὰ πρὸς ἀρετὴν ἀφορᾶν.
.
Λεαινα και αλεπου-
Λεαινα κοροιδευομενη απο αλεπου πως γεννα ενα μια φορα και για
παντα
''Ενα,''ειπε,''αλλα λεοντα''
Ετσι το καλο δεν πρεπει να το μετρας με το πληθος,αλλα αν σχετιζε-
ται με την αρετη
.
Γηπόνος, ὄνος καὶ βοῦς-
Ὄνον τις ἔχων καὶ τῷ βοΐ συζεύξας ἠροτρία, πτωχῶς μὲν ἀλλ’ ἀναγ-
καίως. Ἐπεί δέ τὸ ἔργον ἐπληρώθη καὶ λύειν ἔμελλεν αὐτούς, ἡ ὄνος
διηρώτα τὸν βοῦν: «Τὶς ἄξει τῷ γηπόνῳ τὰ σκεύη;» Ὁ δὲ πρὸς αὐτὴν
εἶπε: «Πάντως ὅσπερ εἴωθεν.»
.
Γεωργος γαιδαρος και βοδι-
Καποιος ειχε ενα γαιδαρο και με το βοιδι το εζευξε και οργωνε,
δεν ηταν στη φυση του αλλα εξαναγκασθηκε.Οταν η εργασια τελει-
ωσε και επροκειτο να τους λυσει,ο γαιδαρος ρωτησε το βοιδι:
''Ποιος θα φορτωθει τα εργαλεια του γεωργου;''
Κι αυτο του ειπε:''Αυτος που παντα τα φορτωνονταν''
.
Αἶξ καί αἰπόλος-
Αἶγα ἀποστᾶσαν ἀγέλης ἐπανάγειν αἰπόλος ἐπειρᾶτο πρὸς τὰς
λοιπάς: ὡς δέ, φωναῖς καὶ συριγμοῖς χρώμενος, οὐδὲν μᾶλλον
ἤνυε, λίθον ἀφεὶς καὶ τοῦ κέρως τυχών, ἐδεῖτο τῷ δεσπότῃ μὴ
κατειπεῖν. ἡ δέ: " ἀνούστατε - εἶπεν - αἰπόλων, τὸ κέρας κεκρά-
ξεται κἂν ἐγὼ σιωπήσωμαι. "
Οὕτω λίαν εὐήθεις οἱ τὰ πρόδηλα κρύπτειν ἐθέλοντες
.
Κατσικα και βοσκος-
Μια κατσικα ξεφυγε απ'το κοπαδι κι ο βοσκος πασχιζε να την
γυρισει στις αλλες.Οπως με τις φωνες και τα σφυριγματα τιποτα
δεν καταφερε,πεταξε μια πετρα και την πετυχε στο κερατο,επει-
δη φοβονταν μην το μαρτυρησει στο αφεντικο εκεινη του'πε:
''απ'ολους τους βοσκους πιο ανοητε,το κερατο θα το φωναξει
κι αν εγω σιωπησω''
Ετσι παρα πολυ αγαθοι ειναι αυτοι που τα φανερα θελουν να
κρυψουν.
[στη Μαχαιρα Ξηρομερου οι βοσκοι μεχρι σημερα λενε μια
παροιμια που την ακουσαν απο τους παλιοτερους:
η γιδα δεν μαρτραει το κερατο μαρτραει]
.
Λύκος καί ποιμένες-
Λύκος ἰδὼν ποιμένας ἐσθίοντας ἐν σκηνῇ πρόβατον ἐγγὺς προ-
σελθών,"ἡλίκος ἂν ἦν",ἔφη, "θόρυβος ὑμῖν, εἰ ἐγὼ τοῦτο ἐποί-
ουν;"
.
Λυκος και βοσκοι-
Λυκος βλεποντας βοσκους να τρωνε στη καλυβα προβατο
πλησιασε κοντα κι ειπε''ποση πολυ μεγαλη αναστατωση θα γι-
νονταν σε σας αν αυτο εγω το εκανα ''
.
Ἔλαφος καί λέων-
Ἔλαφος κυνηγοὺς φεύγουσα ἐγένετο κατά τι σπήλαιον, ἐν ᾧ λέων
ἦν, καὶ ἐνταῦθα εἰσῄει κρυβησομένη. Συλληφθεῖσα δὲ ὑπὸ τοῦ λέ-
οντος καὶ ἀναιρουμένη ἔφη· "Βαρυδαίμων ἔγωγε, ἥτις ἀνθρώπους
φεύγουσα ἐμαυτὴν θηρίῳ ἐνεχείρισα."
Οὕτως ἔνιοι τῶν ἀνθρώπων διὰ φόβον ἐλάττονος εἰς κίνδυνον μεί-
ζονα ἑαυτοὺς ἐμβάλλουσιν.
.
Ελαφινα και λιονταρι-
Ελαφινα απο κυνηγους ξεφευγοντας βρεθηκε σε σπηλια,σ'αυτη
ηταν λιονταρι,κι εκει μεσα μπηκε να κρυφθει.Πιαστηκε απ'το λιον-
ταρι και κατασπαραζομενη ειπε:''η δυστυχη εγω,που απ'τους αν-
θρωπους ξεφυγα κι η ιδια επεσα στα νυχια του θηριου''
Ετσι μερικοι απ'τους ανθρωπους απο τον φοβο για το μικρο-
τερο σε πολυ μεγαλυτερο κινδυνο ριχνονται
.
Λυκος και ιππος-
Λυκος, κατά τινα αρουραν ιδευων, ευρε κριθας. Μη δυναμενος
δε αυταις τροφη χρησασθαι καταλιπων απηει. Ιππω δε συντυχων
[τουτον επι την αρουραν] εκει αυτόν εκαλει , λεγων ως ευρων κρι-
θας αυτος μεν ουκ εφαγεν , αυτω δε εφυλαξεν, επειδη και ηδεως
αυτου τον ψοφον των οδοντων ακουει. Και ιππος υποτυχων εφη :
«Αλλ’, ω ουτος, ει λυκοι κριθων τροφη ηδυναντο, ουκ αν ποτε τα
ωτα της γαστρος προεκρινας''
.
Λυκος και αλογο-
Λυκος απο καποιο χωραφι περνωντας βρηκε κριθαρια.Μη μπο-
ρωντας αυτα να του χρησιμεψουν για τροφη παρατωντας τα ε-
φυγε.Αλογο συναντωντας εκει προς το χωραφι το καλουσε,λε-
γωντας πως βρισκοντας κριθαρια αυτος δεν τα'φαγε,γι'αυτον
τα φυλαξε,επειδη και ευχαριστα το θορυβο τον δοντιων του α-
κουει.Και τ'αλογο απαντωντας ειπε:''Αλλα,τετοιε, αν οι λυκοι
μπορουσαν να τραφουν με κριθαρια,ποτε δεν θα προτιμουσες
τ'αυτια απ'το στομαχι''
..
Κώνωψ καὶ ταῦρος-
Κώνωψ ἐπιστὰς κέρατι ταύρου καὶ πολὺν χρόνον ἐπικαθίσας, ἐπειδὴ
ἀπαλλάττεσθαι ἔμελλεν, ἐπυνθάνετο τοῦ ταύρου εἰ ἤδη βούλεται
αὐτὸν ἀπελθεῖν. Ὁ δὲ ὑποτυχὼν εἶπεν· «Ἀλλ᾿ οὔτε, ὅτε ἦλθες, ἔγνων,
οὔτε, ἐὰν ἀπέλθῃς, γνώσομαι.»
Τούτῳ τῷ λόγῳ χρήσαιτο ἄν τις πρὸς ἄνδρα ἀδύνατον, ὃς οὔτε παρὼν
οὔτε ἀπὼν ἐπιβλαβὴς ἢ ὠφέλιμός ἐστι.
.
Κουνουπι και ταυρος-
Κουνουπι καθισε στο κερατο ταυρου και για πολυ χρονο εκει
θρονιατηκε,επειδη επροκειτο να φυγει ρωτησε τον ταυρο αν
ηθελε αυτος να αναχωρισει.Ο δε ταυρος απαντωντας ειπε:
''Αλλα ουτε οταν ηρθες το καταλαβα, ουτε αν φυγεις θα το
καταλαβω''
Αυτος ο μυθος θα χρησιμευσει σε καποιον για τον αδυνατο αν-
θρωπο,ο οποιος ουτε παρων ουτε απων επιβλαβης η' ωφελιμος
ειναι.
.
.
.
ΤΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΜΟΥ
απο τα ΣΤΟΙΧΕΙΑ του Ευκλειδη [Βιβλιο γ']-προταση θεωρημα κβ'-
μεταφραση χ.ν.κουβελης
.
κβ΄. Τῶν ἐν τοῖς κύκλοις τετραπλεύρων αἱ ἀπεναντίον γωνίαι δυσὶν ὀρθαῖς
ἴσαι εἰσίν
Ἔστω κύκλος ὁ ΑΒΓΔ, καὶ ἐν αὐτῷ τετράπλευρον ἔστω τὸ ΑΒΓΔ· λέγω, ὅτι αἱ
ἀπεναντίον γωνίαι δυσὶν ὀρθαῖς ἴσαι εἰσίν.
Ἐπεζεύχθωσαν αἱ ΑΓ, ΒΔ.
Ἐπεὶ οὖν παντὸς τριγώνου αἱ τρεῖς γωνίαι δυσὶν ὀρθαῖς ἴσαι εἰσίν, τοῦ ΑΒΓ ἄρα
τριγώνου αἱ τρεῖς γωνίαι αἱ ὑπὸ ΓΑΒ, ΑΒΓ, ΒΓΑ δυσὶν ὀρθαῖς ἴσαι εἰσίν. ἴση δὲ ἡ
μὲν ὑπὸ ΓΑΒ τῇ ὑπὸ ΒΔΓ· ἐν γὰρ τῷ αὐτῷ τμήματί εἰσι τῷ ΒΑΔΓ·
ἡ δὲ ὑπὸ ΑΓΒ τῇ ὑπὸ ΑΔΒ· ἐν γὰρ τῷ αὐτῷ τμήματί εἰσι τῷ ΑΔΓΒ· ὅλη ἄρα ἡ
ὑπὸ ΑΔΓ ταῖς ὑπὸ ΒΑΓ, ΑΓΒ ἴση ἐστίν. κοινὴ προσκείσθω ἡ ὑπὸ ΑΒΓ· αἱ ἄρα ὑπὸ
ΑΒΓ, ΒΑΓ, ΑΓΒ ταῖς ὑπὸ ΑΒΓ, ΑΔΓ ἴσαι εἰσίν. ἀλλ' αἱ ὑπὸ ΑΒΓ, ΒΑΓ, ΑΓΒ δυσὶν
ὀρθαῖς ἴσαι εἰσίν. καὶ αἱ ὑπὸ ΑΒΓ, ΑΔΓ ἄρα δυσὶν ὀρθαῖς ἴσαι εἰσίν. ὁμοίως δὴ δεί-
ξομεν, ὅτι καὶ αἱ ὑπὸ ΒΑΔ, ΔΓΒ γωνίαι δυσὶν ὀρθαῖς ἴσαι εἰσίν.
Τῶν ἄρα ἐν τοῖς κύκλοις τετραπλεύρων αἱ ἀπεναντίον γωνίαι δυσὶν ὀρθαῖς ἴσαι εἰσίν·
ὅπερ ἔδει δεῖξαι.
.
.
κβ'.οι απεναντι γωνιες των εγγεγραμενων σε κυκλο τετραπλευρων εχουν αθροισμα
ισο με δυο ορθες
Εστω κυκλος και τα σημεια του ΑΒΓΔ, και το εγγεγραμενο σ'αυτον τετραπλευρο
ΑΒΓΔ,
υποστηριζω οτι οι απεναντι γωνιες του εχουν αθροισμα ισον με δυο ορθες
Ας ενωσουμε το Α με το Γ,και το Β με το Δ
Επειδη σε καθε τριγωνο το αθροισμα των τριων γωνιων του ειναι ισο με δυο ορθες,
τοτε του τριγωνου ΑΒΓ οι τρεις γωνιες ΓΑΒ,ΑΒΓ,ΒΓΑ εχουν αθροισμα ισον με δυο
ορθες,
η γωνια ΓΑΒ ειναι ιση με τη γωνια ΒΔΓ επειδη ειναι εγγεγραμμενες[στον ιδιο κυκλο]
στο ιδιο τμημα ΒΑΔΓ[αντιστοιχουν στο ιδιο τοξο ΒΓ ]
και η γωνια ΑΓΒ ειναι ιση με τη γωνια ΑΔΒ επειδη ειναι εγγεγραμμενες[στον ιδιο
κυκλο]στο ιδιο τμημα ΑΔΓΒ[αντιστοιχουν στο ιδιο τοξο ΑΒ]
Επομενως ολοκληρη η γωνια ΑΔΓ ιση ειναι με το αθροισμα των γωνιων ΒΑΓ,ΑΓΒ ,
με κοινη προσκειμενη[απεναντι]την γωνια ΑΒΓ
Επομενως οι γωνιες ΑΒΓ και ΑΔΓ ειναι ισες,επειδη οι γωνιες ΑΒΓ,ΒΑΓ,ΑΓΒ εχουν
αθροισμα ισον με δυο ορθες,τοτε και οι [απεναντι]γωνιες ΑΒΓ και ΑΔΓ εχουν αθροι-
σμα ισον με δυο ορθες
Ομοια θα αποδειξουμε οτι και οι [απεναντι]γωνιες ΒΑΔ και ΔΓΒ εχουν αθροισμα ισον
με δυο ορθες
Επομενως οι απεναντι γωνιες των εγγεγραμενων σε κυκλο τετραπλευρων εχουν αθροι-
σμα ισο με δυο ορθες.
Αυτο το οποιο ακριβως επρεπε να αποδειχθει
.
.
.
ΣΑΠΦΩ
.
.
οιαν ταν υακινθον εν ωρεσι
ποιμενες ανδρες ποσσι
καταστειβοισι , χαμαι δε
το πορφυρον ανθος ...
[κειται ]
.
ετσι οπως τον υακινθο καταπατουν
με τα ποδια τους στο βουνο βοσκοι
και το πορφυρο ανθος στο χωμα...
[κειται]
..
οιον το γλυκομαλον ερευθεται
ακρω επ'υσδω, ακρον επ'ακροτατω,
λελαθοντο δε μαλοδροπηες ,
ουν μαν εκλελαθοντ',αλλ'ουκ
εδυναντο επικεσθαι
.
ετσι οπως το γλυκομηλο κοκκινιζει
στο ακρο του κλαδιου, στο μακρυτερο
ακρο του, το παρατησαν οι συγκομιδοι
των μηλων ,οχι γιατι το αγνοησαν
αλλα δεν μπορεσαν να τ'αρπαξουν
..
...Εμμεθεν δ'εχεισθα λαθαν
....Μ'εχεις ξεχασει
..
.
ολβιε γαμβρε ,σοι μεν δη γαμος ως αραο
εκτετελεστ,εχης δε παρθενον [αν] αραο...
σοι χαριεν μεν ειδος ,οππατα δ' [εστι ,
νυμφα] μελλιχ' , ερος δ'επ' ιμερτω κεχυται
προσωπω
....τετιμακ' εξοχα σ' Αφροδιτα
.
ευτυχισμενε γαμβρε ,ο γαμος σου,οπως
ηθελες γινεται, και την κορη που θελεις
εχεις, δικο σου το χαριτωμενο πλασμα,
τα γλυκα ματια της νυφης , κι ο ερωτας
γεμιζει το ευτυχισμενο προσωπο...
...σ'εχει τιμησει εξοχα η Αφροδιτη
..
Ερος δηυτε μ' ο λυσιμελης δονει,
γλυκυπικρον αμαχανον ορπετον.
.
Ο Ερωτας παλι με τρανταζει ,να
μου διαλυσει τα μελη του κορμιου,
γλυκοπικρο ανικητο πλασμα
.
.
εχει μεν Ανδρομεδα καλαν αμοιβαν...
Ψαπφοι, τι ταν πολυολβον Αφροδιταν...
[καλεις];
.
μια καλη ερωτηση εχει η Ανδρομεδα...
Σαπφω, γιατι καλεις την ευδαιμονα Αφροδιτη;
.
.
εστι μοι καλλα παις χρυσιοιησιν ανθεμοισιν
εμφερην εχοισα μορφαν Κλεις αγαπατα,
αντι τας εγωυδε Λυδιαν παισαν ουδ'ερανναν...
.
εχω μια κορη ομορφη ομοια στη μορφη
με τα χρυσα λουλουδια η αγαπημενη Κλεις,
μ'ολοκληρη τη Λυδια δεν αλλαζω ...
.
.
θελω τι τ'ειπην ,αλλα με κωλυει αιδως...
.
θελω κατι να σου πω, αλλα μ'εμποδιζει
η ντροπη...
.
.
παρθενον αδυφωνον
.
κορη γλυκοφωνη
.
.
πληρης μεν εφαινετ' α σελαννα
αι δ'ως περι βωμον εσταθησαν
.
φωτισε πληρης η σεληνη
κι αυτες γυρω απ'το βωμο
ακινητες σταθηκαν
.
.
Εσπερε,παντα φερων,οσα φαινολις
εσκεδασ' Αυως, [φερεις οιν,φερεις αιγα,
φερεις απυ] ματερι παιδα
.
Εσπερε,τα παντα φερνεις πισω, οσα
η φωτεινη Αυγη ξεχωρισε ,
φερνεις το προβατο,φερνεις την γιδα,
φερνεις στη μητερα τη θυγατερα
.
.
πολυ πακτιδος αδυμελεστερα...
χρυσω χρυσοτερα
.
περισσοτερο γλυκοφωνη απ'τη λυρα
λαμπροτερη απ'τον χρυσο
.
.
Δεδυκε μεν α σελαννα
και Πληιαδες ,μεσαι δε νυχτες,
παρα δ'ερχετ'ωρα,
εγω δε μονα κατευδω.
.
Εδυσε η σεληνη ,εδυσε
κι η Πουλια ,μεσανυχτα,
περασε η ωρα ,κι εγω
μονη κοιμαμαι
.
.
Τιμαδας αδε κονις ,ταν δη προ γαμοιο
θανουσαν δεξατο Φερσεφονας κυανεος
θαλαμος ,ας και αποφθιμενας πασαι
νεοθαγι σιδαρω αλικες ιμερταν κρατος
εθεντο κομαν
.
Αυτη ειναι η τεφρα της Τιμαδος,που
πεθανε πριν το γαμο και την δεχτηκε
στα σκοτεινα παλατια η Περσεφωνη
Ολες οι φιλες της με νεοτροχισμενο
μαχαιρι εκοψαν συριζα τ'αγαπημενα
πορφυρα μαλλια τους
.
.
Τω γριπει Πελαγωνι πατηρ επεθηκε
Μενισκος κυρτον και κωπαν ,
μναμα κακοζοιας.
.
Για τον ψαρα Πελαγωνα ο πατερας του
ο Μενισκος εστησε εδω την αγκυρα
και το κουπι του,
να μνημονευουν την κακοριζικη ζωη του
.
.
αστερες μεν αμφι καλαν σελανναν
αψ'απυκρυπτοισι φαενναν ειδος,
οπποτα πληθοισα μαλιστα λαμπη
γαν... αργυρια.
.
τ'αστερια γυρω απ'το λαμπρο φεγγαρι
χανουν το φωτισμενο προσωπο τους
οταν αυτο γεματο λαμπει τη γη
με τ'αργυρο του φως
.
.
...ποδας δε ποικιλος μασλης εκαλυπτε,
Λυδιον καλον εργον.
.
και τα ποδια καλυπτε πολυχρωμο
πεδιλο, Λυδικο εργο, ομορφο
.
.
Ερος δ'ετιναξε μοι φρενας,
ως ανεμος κατ'ορος δρυσιν εμπετων
.
Ο Ερωτας μου ταραξε τα μυαλα,
οπως ο ανεμος στα βουνα πανω
στα δεντρα πεφτει
.
.
ηρθες ,[καλ'] εποησας,
εγω δε σ'εμαιομαν,
ον δ'εψυξας εμαν φρενα
καιομενα ποθω
.
ηρθες τελικα ,ομορφια μου,
τοσο σε αναζητησα,
και δροσισες την καρδια μου
που την εκαιγε ο ποθος
.
.
η' τιν'αλλον
[μαλλον] ανθρωπων εμμεθεν φιλησθα
.
η' μηπως εναν αλλον περισσοτερο
απο μενα αγαπησες
.
.
σκιδναμενας εν στηθεσιν οργας
μαψυλακαν γλωσσαν πεφυλαχθαι
.
οταν τα στηθια σου φουσκωνει η οργη
φυλαξε τη γλωσσα σου απο τα ξεφωνητα
.
.
Λατω και Νιοβα μαλα μεν φιλαι ησαν εταιραι
.
η Λητω κι η Νιοβη ηταν συντροφες
πολυαγαπημενες φιλες
.
.
ποικιλοθρον'αθανατ'Αφροδιτα,
παι Διος δολοπλοκε,λισσομαι σε,
μη μ' ασαισι μηδ' ονιαισι δαμνα,
ποτνια,θυμον
[ποικιλοθρονη αθανατη Αφροδιτη
κορη του Δια ,δολοπλοκα, σε εκληπαρω,
μη μου μαραζωνεις με βασανα
και λυπες ,Δεσποινα ,τη καρδια]
.
αλλα τυιδ'ελθ',αι ποτα κατερωτα
τας εμας αυδας αιοισα πηλοι
εκλυες,πατρος δε δομον λιποισα
χρυσιον ηλθες
[αλλα εδω ελα,οπως καποτε παλια
ακουγοντας τις φωνες μου ,απο
μακρυα ,ηρθες αφηνοντας
το πατρικο λαμπρο παλατι]
.
αρμ'υπασδευξαισα. καλοι δε σ'αγον
ωκεες στρουθοι περι γας μελαινας
πυκνα διννεντες πτερ'απ'ωρανω
αιθερος δια μεσσω
[το αρμα εζευξες και καλα σπουργιτια
,γρηγορα ,στη μαυρη γη σε φερανε με
στροβιλους απ'τα δυνατα χτυπηματα των
φτερων πανω στον ουρανο μεσα στον αιθερα]
.
αιψα δ'εξικοντο.συ δ',ω μακαιρα,
μειδιαισαισ' αθανατω προσωπω
ηρε'οττι δηυτε πεπονθα κωττι
δηυτε καλημι
[γρηγορα εφτασαν, και συ,μακαρια,
μειδιασες στο αθανατο προσωπο
και με ρωτησε τι παλι επαθα ,
γιατι και παλι σε καλω ]
.
κωττι μοι μαλιστα θελω γενεσθαι
μαινολα θυμω,''τινα δηυτε [πειθω
αψ σ'αγην ] ες σαν φιλοτατα ; τις
σ',ω Ψαπφ',αδικηει;
[τι παλι θελω τοσο πολυ να γινει στην
αναστατωμενη καρδια μου ,''ποια
παλι[να πεισω να ρθει γρηγορα σε
σενα]στον ερωτα σου,ποια ,Σαπφω.
σε περιφρονει;'']
.
και γαρ αι φευγει ,ταχεως διωξει
αι δε δωρα μη δεκετ',αλλα δωσει
αι δε μη φιλει,ταχεως φιλησει
κωυκ εθελοισα
[κι αν σ'αποφευγει,γρηγορα θα σε
κυνηγα,κι αν δωρα δεν καταδεχεται
θα σου προσφερει ,κι αν δεν σ'αγαπα
γρηγορα θα σ'αγαπησει θελει δεν θελει]
.
ελθε μοι και νυν ,χαλεπαν δε λυσον
εκ μεριμναν, οσσα δε μοι τελεσσαι
θυμος ιμερρει,τελεσον. συ δ'αυτα
συμμαχος εσσο
[Ελα σε μενα και τωρα,αλαφρυνε με
απο τα βαρια βασανα,εκπληρωσε
οσα η καρδια μου επιθυμει,τελειωσετα,
και γινε εσυ η ιδια συνεργος μου]
.
.
.
ΛΕΞΙΛΟΓΙΑ [III]
ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΑ ΤΗΣ ΓΛΥΚΕΙΑΣ ΠΑΤΡΙΔΟΣ ΜΟΥ
.
κρατιστος ...........τετρατος
πνοιη................. αγορη
ξερος
εταρος εταρη
θαλασα φοως
..............κραδιη
πτολις...............πτολεμος
γλακτοφαγος
Οδυσηι
αμμι υμμι σφισι νοσφι
χρυσεοις.............αγοραασθε
ονομα Ουτιν
Λαοθοη
πλοος
νεκυεσσι........ ...ροος
ιππηεσσι βουσι αιγεσι οιεσι
αμφιρυτη αζειδωρος αρουρα γαιη ζαθεην
αγχιαλον τ'εφαλον πετρηεσσαν
.
Οι δ'Αργος τ'ειχον Τιρυνθα τε τειχιοεσσαν
Ερμιονην Ασινην τε,βαθυν κατα κολπον εχουσας,
Τροιζην'Ηιονας τε και αμπελοεντ'Επιδαυρον
οι τ'εχον Αιγιναν Μασητα τε
Οι δε Μυκηνες ειχον ευκτιμενον πτολιεθρον
αφνειον τε Κορινθον ευκτιμενας τε Κλεωνας
Ορνειας τ'ενεμοντο Αραιθυρεην τ'ερατεινην
και Σικυων
.
Οι δε Πυλον τ'ενεμοντο και Αρηνην ερατεινην και
Θρυον Αλφειοιο πορον και ευκτιτον Αιπυ
και Κυπαρισσηεντα και Αμφιγενειαν εναιον και
Πτελεον και Ελος και Δωριον
Οι δ'ειχον Αρκαδιην υπο Κυλληνης ορος απυ
Οι δ'αρα Βουπρασιον τε και Ηλιδα διαν εναιον οσσον
εφ'Υρμινη και Μυρσινος εσχατοωσα πετρη τ' Ωλενιη
και Αλησιον εντος εεργει
Οι δ'εκ Δουλιχιοιο Εχιναων θ'ιεραων νησων,αι ναιουσι
περην αλος Ηλιδος αντα
.
Αυταρ Οδυσσευς ηγε Κεφαλληνας μεγαθυμους,
οι ρ'Ιθακην ειχον και Νηριτον εινοσιφυλλον και
Κροκυλει'ενεμοντο και Αιγιλιπα τρηχειαν ,οι τε
Ζακυνθον εχον ηδ'οι Σαμον αμφενεμοντο,οι τ'ηπειρον
εχον ηδ'αντιπερατ'ενεμοντο. των μεν Οδυσσευς ηρχε
Διι μητιν αταλαντος
Αιτωλων δ'ηγειτο Θοας Ανδραιμονος υιος,οι Πλευρων
ενεμοντο και Ωλενον ηδε Πυληνην Χαλκιδα τ' αγχιαλον
Καλυδωνα τε πετρηεσσαν
.
Οι θ'Υπερησιην τε και αιπεινην Γονοεσσαν
Πελληνην τ'ειχον ηδ'Αιγιον αμφενεμοντο
Αιγιαλον τ'ανα παντα και αμφ'Ελικην ευρειαν
Αραιθυρεην τ'ερατεινην Ανθηδωνα τ'εσχατοωσαν
Οι Κυπαρισσον εχον Πυθωνα τε πετρηεσσαν
Κρισαν τε ζαθεην και Δαυλιδα και Πανοπηα,
οι τ'Ανεμωρειαν και Υαμπολιν αμφενεμοντο
οι τ'αρα παρ ποταμον Κηφισον διον εναιον
οι τε Λιλαιαν εχον πηγης επι Κηφισοιο
.
Οι θ'Υριην ενεμοντο και Αυλιδα πετρηεσσαν
Σχοινον τε Σκωλον τε πολυκνημον τ'Ετεωνον,
Θεσπειαν Γραιαν τε και ευρυχορον Μυκαλησσον,
οι τ'αμφ'Αρμ'ενεμοντο και Ειλεσιον και Ερυθρας,
οι τ'Ελεων ειχον ηδ'Υλην και Πετεωνα,
Ωκαλεην Μεδεωνα τ'ευκτιμενον πτολιεθρον
Κωπας Ευτρησιν τε πολυτρηρωνα τε Θισβην
οι τε Κορωνειαν και ποιηενθ'Αλιαρτον
οι τε Πλαταιαν εχον ηδ'οι Γλισαντ'ενεμοντο
οι θ'Υποθηβας ειχον ευκτιμενον πτολιεθρον
οι τε πολυσταφυλον Αρνην εχον,οι τε Μιδειαν
Νισσαν τε ζαθεην Ανθηδονα τ'εσχατοωσαν
.
Οι Κυνον τ'ενεμοντ'Οποεντα τε Καλλιαρον τε
Βησσαν τε Σκαρφην τε και Αυγειας ερατεινας
Ταρφην τε Θρονιον τε Βοαγριου αμφι ρεεθρα,
οι ναιουσι περην ιερης Ευβοιης,
Χαλκιδα τ' Ειρετριαν τε πολυσταφυλον θ'Ιστιαιαν
Κηρινθον τ'εφαλον ,οι τε Καρυστον εχον
ηδ'οι Στυρα ναιεταασκον
οι δ'αρ' Αθηνας ειχον ευκτιμενον πτολιεθρον
.
Οι δ'ειχον κοιλην Λακεδαιμονα κητωεσσαν ,Φαριν τε
Σπαρτην τε πολυτρηρωνα τε Μεσσην,
Βρυσειας τ'ενεμοντο και Αυγειας ερατεινας
οι τ'αρ'Αμυκλας ειχον Ελος τ'εφαλον πτολιεθρον
οι τε Λααν ειχον ηδ'Οιτυλον αμφενεμοντο
οι τε πολυσταφυλον Αρνην εχον
Οι Φενεον τ'ενεμοντο και Ορχομενον πολυμηλον
Ριπην τε Στρατιην τε και ηνεμοεσσαν Ενισπην
και Τεγεην ειχον και Μαντινεην ερατεινην
Στυμφηλον τ'ειχον και Παρρασιην ενεμοντο
.
Οι Κνωσον τ'ειχον Γορτυνα τε τειχιοεσσαν ,
Λυκτον Μιλητον τε αργινοεντα Λυκαστον
Φαιστον τε Ρυτιον τε ,πολεις ευ ναιετοωσας
αλλοι θ'οι Κρητην εκατομπολιν αμφενεμοντο
Οι Ροδον αμφενεμοντο δια τριχα κοσμηθεντες
Λινδον Ιηλυσον τε και αργινοεντα Καμειρον
Οι δ'αρα Νισυρον τ'ειχον Κραπαθον τε Κασον τε
και Κων Ευρυπυλοιο πολιν νησους τε Καλυδνας
αυ Συμηθεν
εκ Σαλαμινος
.
Οι δ'ειχον Φυλακην και Πυρασον ανθεμοεντα
Ιτωνα τε μητερα μηλων,αγχιαλον τ'Αντρωνα
ιδε Πτελεον λεχεποιην
Οι δε Φερας ενεμοντο παραι Βοιβηιδα λιμνην
Βοιβην και Γλαφυρας και ευκτιμενην Ιαωλκον
και Ολιζωνα τρηχειαν
Οι περι Δωδωνην δυσχειμερον οικι'εθεντο
οι τ'αμφ' ιμερτον Τιταρησσον εργα νεμοντο
ος ρ'ες Πηνειον προιει καλλιρροον υδωρ
.
Οι δ'ειχον Τρικκην και Ιθωμην κλωμακοεσσαν
οι τ'εχον Οιχαλιην
Οι δ'εχον Ορμενιον,οι τε κρηνην Υπερειαν,
οι τ' εχον Αστεριον Τιτανοιο τε λευκα καρηνα
Οι δ'αρα Μηθωνην και Θαυμακιην ενεμοντο
και Μελιβοιαν εχον και Ολιζωνα τρηχειαν
Οι δ'Ασπληδονα ναιον ιδ'Ορχομενον Μινυειον
Οι δ'Αργισσαν εχον και Γυρτωνην ενεμοντο
Ορθην Ηλωνην τε πολιν τ'Ολοοσσονα λευκην
οι περι Πηνειον και Πηλιον εινοσιφυλλονναιεσκον
οι τ'Αλον οι τ'Αλοπην οι τε Τρηχινα νεμοντο
Οι τ'ειχον Φθιην ηδ'Ελλαδα καλλιγυναικα,
Μυρμιδονες δε καλευντο και Ελληνες και Αχαιοι
.
ηελιος λας ζειδωρος αρουρα
............οροω
στην ραψωδια β' της Ιλιαδας του Ομηρου.
την γλυκυν πατριδα αρουρα γαιη
Ελλαδα τ' αγχιαλον τ'εφαλον
πετρηεσσαν ζαθεην
.
.
.
ΜΕΤΑ-ΦΡΑΣΤΙΚΑ
Ομηρου Οδυσσεια
ραψωδια Α',32-43
.
.
ω ποποι,οιον δη νυ θεους βροτοι αιτιοωνται
εξ'ημεων γαρ φασι κακ'εμμεναι,οι δε και αυτοι
σφησιν ατασθαλιησιν υπερ μορον αλγε'εχουσιν,
ως και νυν Αιγισθος υπερ μορον Ατρειδαο
γημ' αλοχον μνηστην,τον δ'εκτανε νοστησαντα,
ειδως αιπυν ολεθρον,επει προ οι ειπομεν ημεις,
Ερμειαν πεμψαντες,ευσκοπον αργειφοντην,
μητ'αυτον κτεινειν μητε μναασθαι ακοιτιν΄
εκ γαρ Ορεσταο τισις εσσεται Ατρειδαο,
οπποτ' αν ηβηση τε και ης ιμειρεται αιης.
Ως εφαθ'Ερμειας,αλλ'ου φρενας Αιγισθοιο
πειθ' αγαθα φρονεων΄νυν δ'αθροα παντ'απετισεν
.
αλιμονο,να θελουν οι ανθρωποι τους θεους αιτιους
πως απο'μας ,λενε,τα κακα τους βαραινουν,ενω
απ'τα δικα τους σφαλματα παν'απ'τη μοιρα τους
βασανα εχουν,οπως τωρα ο Αιγισθος που παν'απ'τη
μοιρα του κοιμηθηκε με τη γυναικα του Ατρειδη και
τον σκοτωσε σαν γυρισε πισω,γνωριζοντας τι σκληρη
συντριβη θα παθει,αν και τον προειδοποιησαμε,
του στειλαμε τον Ερμη που τα παντα βλεπει καλα
με χιλια ματια,μητε αυτον να σκοτωσει,μητε
να θελησει τη γυναικα του,γιατι απ'τον Ορεστη
θα'ρθει σκληρη τιμωρια εκδικηση για τον Ατρειδη,
οταν καποτε μεγαλωσει και πιθυμισει δυνατα τη γη του,
ετσι του'πε ο Ερμης,αλλα δεν γυρισε το νου του Αιγισθου
ορθα να σκεφτει,και τωρα γι'ολ'αυτα μαζι τιμωρηθηκε
πολυ σκληρα
.
.
.
ΜΕΤΑ-ΦΡΑΣΤΙΚΑ
Ομηρου Οδυσσεια
ραψωδια Ε',151-158
.
.
τον δ'αρ'επ'ακτης ευρε καθημενον΄ουδεν ποτ'οσσε
δακρυοφιν τερσοντο,κατειβετο δε γλυκυς αιων
νοστον οδυρωμενω,επει ουκετι ηνδανε νυφη.
αλλ'η τοι νυκτας μεν ιαυεσκεν και αναγκη
εν σπεσσι γλαφυροισι παρ'ουκ εθελων εθελουση
ηματα δ'αμ πετρησι και ηιονεσσι καθιζων
δακρυσι και στοναχησι και αλγεσι θυμον ερεχθων
ποντον επ'ατρυγετον δερκεσκετο δακρυα λειβων
.
τον ηβρε στ'ακρογυαλι καθισμενο,ποτε δεν στεγνωναν
τα δακρυα απ'τα ματια του,πνιγονταν η γλυκεια ζωη
απ'το βαρυ κλαμα για τον γυρισμο,η νυμφη πια
δεν τον ευχαριστουσε,και κοιμονταν τις νυχτες μαζι της
μεσα στη βαθεια σπηλια απο αναγκη,δεν ηθελε,εκεινη
ηθελε,τις μερες στις πετρες και στ'ακρωτηρια καθονταν
τα δακρυα οι στεναγμοι κι η λυπη σπαραζαν τη καρδια του
και την ερημη θαλασσα κοιτουσε χυνοντας δακρυα
.
.
.
ΜΕΤΑ-ΦΡΑΣΤΙΚΑ
Ομηρου Οδυσσεια,
ραψωδια Ε',159-170
.
.
ἀγχοῦ δ᾽ ἱσταμένη προσεφώνεε δῖα θεάων
"κάμμορε, μή μοι ἔτ᾽ ἐνθάδ᾽ ὀδύρεο, μηδέ τοι αἰὼν
φθινέτω· ἤδη γάρ σε μάλα πρόφρασσ᾽ ἀποπέμψω.
ἀλλ᾽ ἄγε δούρατα μακρὰ ταμὼν ἁρμόζεο χαλκῷ
εὐρεῖαν σχεδίην· ἀτὰρ ἴκρια πῆξαι ἐπ᾽ αὐτῆς
ὑψοῦ, ὥς σε φέρῃσιν ἐπ᾽ ἠεροειδέα πόντον.
αὐτὰρ ἐγὼ σῖτον καὶ ὕδωρ καὶ οἶνον ἐρυθρὸν
ἐνθήσω μενοεικέ᾽, ἅ κέν τοι λιμὸν ἐρύκοι,
εἵματά τ᾽ ἀμφιέσω· πέμψω δέ τοι οὖρον ὄπισθεν,
ὥς κε μάλ᾽ ἀσκηθὴς σὴν πατρίδα γαῖαν ἵκηαι,
αἴ κε θεοί γ᾽ ἐθέλωσι, τοὶ οὐρανὸν εὐρὺν ἔχουσιν,
οἵ μευ φέρτεροί εἰσι νοῆσαί τε κρῆναί τε."
.
κοντα του σταθηκε η ομορφη θεα και του'πε:
Δυστυχε,μη μου καθεσαι εδω κι οδυρεσαι ,και
μη χανεις τη ζωη σου,σοβαρα τ'αποφασισα
να σε στειλω πισω στη πατριδα σου,
τραβα λοιπον να κοψεις μακρια ξυλα και
να συναρμολογησεις με χαλκινα καρφια
μια ευρυχωρη σχεδια,πανω της στερεωσε ψηλα
δοκαρια,να σε περασει στην ομιχλωδη θαλασσα,
εγω θα σου βαλω μαζι σου ψωμι ,νερο και
κοκκινο κρασι,να μην πεθανεις της πεινας,
ρουχα θα σε ντυσω,και πισω σου θα στειλω
ουριο ανεμο,ευκολα στη πατρικη τη γη σου
να φτασεις,αν βεβαια το θελησουν κι οι θεοι,
που κρατουν στην εξουσια τους τον απεραντο
ουρανο,κι απο μενα ειναι ανωτεροι
και στη σκεψη και στη κριση
.
.
.
ΣΑΠΦΩ,ΠΟΙΗΜΑΤΑ,ΜΕΤΑΦΡΑΣΕΙΣ-χ.ν.κουβελης
.
δεῦρυ μ†μ’ ἐς Κρητας .π[ ]ναῦον
ἄγνον, ὄππ[αι δὴ] χάριεν μὲν ἄλσος
μαλί[αν], βῶμοι †δ’ ἔνι θυμιάμε-
νοι [λι]βανώτῳ·
ἐν δ’ ὔδωρ ψῦχρον κελάδει δι’ ὔσδων
μαλίνων, βρόδοισι δὲ παῖς ὀ χῶρος
ἐσκίαστ’, αἰθυσσομένων δὲ φύλλων
κῶμα †κατέρρ[ει]·
ἐν δὲ λείμων ἰππόβοτος τέθαλε
ἠρινίοισιν ἄνθεσιν, αἰ δ’ ἄνητοι
μέλλιχα πνέοισιν [
[ ]
ἔλθε δὴ σὺ στέμ[ματ’] ἔλοισα Κύπρι,
χρυσίαισιν ἐν κυλίκεσσιν ἄβρως
ὀμ[με]μείχμενον θαλίαισι νέκταρ
οἰνοχόαισον
ελα απο την Κρητη εδω κοντα μου στο ιερο μερος
που'ναι ωραιο περιβολι με μηλιες και τους
βωμους αρωματιζει το λιβανι
και δροσερο νερο κελαρυζει απ' τα κλαδια της μηλιας
ολος ο τοπος ειναι γεματος ροδα σκιασμενος κι απ'τα
ελαφρα τρεμουλιαζοντα φυλλα πεφτει κατω στο χωμα
γαληνη
και στο λιβαδι αλογο βοσκαει λουλουδια της ανοιξης,
κι ο αερας απαλα πνεει
ελα εδω,Κυπριδα,και ριξε με χαρι μεσα στα χρυσα ποτηρια
του κρασιου το νεκταρ και σμιξε τη χαρα με τη λατρεια μας
.
Κύπρι καὶ Νηρήιδες ἀβλάβην μοι
τὸν κασίγνητον δότε τυίδ' ἴκεσθαι
κὤσσα οἰ θύμῳ κε θέλῃ γένεσθαι
πάντα τελέσθην,
ὄσσα δὲ πρόσθ' ἄμβροτε πάντα λῦσαι
καὶ φίλοισι οἶσι χάραν γένεσθαι
κὠνίαν δ’ ἔχθροισι· γένοιτο δ’ ἄμμι
μηκέτι μηδ’ εἶς
τὰν κασιγνήταν δὲ θέλοι δὲ λύγραν
ἔμμορον τίμας. ὀνίαν δὲ λύγραν
ἐκλύοιτ’, ὄτοισι πάροιθ’ ἀχεύων
τὦμον ἐδάμνα
.
Κυπριδα και Νηρηιδες καντε ο αδερφος μου να γυρισει
σωος κι αβλαβης κι οσα ποθει η καρδια του να γινουν
ολα να εκπληρωθουν
κι οσα στο παρελθον σφαλματα εκανε ολα να τελειωσουν
και στους φιλους του χαρα να δωσει και φοβο στους εχθρους
και καμια λυπη για μας
και στην αδερφη του να ειναι καμαρι και ν'απελευθερωθει
απ'οσες πικρες του βασανισαν τη καρδια στο παρελθον
.
Κύ]πρι, κα[ί σ]ε πι[κροτάτ]αν ἐπεύ[ροι]
[μη]δὲ καυχάσ[α]ιτο τόδ᾽ ἐννέ[ποισα]
[Δ]ωρίχα, τὸ δεύ[τ]ερον ὠς πόθε[ννον]
........... [εἰς] ἔρον ἦλθε.
Κυπριδα,ποση πικρα εχεις
κανεις την Δωριχα να μην μπορει να καυχηθει
πως εχει βρει τον ερωτα που ποθουσε για δευτερη φορα
.
χλωροτέρα δὲ ποίας ἔμμι
πιο δροσερη ειμαι απο τη χλοη
.
αἴ με τιμίαν ἐπόησαν ἔργα
τὰ σφὰ δοῖσαι
μ'εχουν τιμησει τα δικα τους εργα
που μου εδωσαν
.
αἴθ' ἔγω, χρυσοστέφαν' Ἀφρόδιτα,
τόνδε τὸν πάλον [^ ^ -] λαχοίην.
χρυσοστεφανη Αφροδιτη,αυτη η τυχη
μου ετυχε
.
Ἄστερες μὲν ἀμφὶ κάλαν σελάνναν
ἂψ ἀπυκρύπτοισι φάεννον εἶδος,
ὄπποτα πλήθοισα μάλιστα λάμπῃ
γᾶν [ἐπὶ πᾶσαν]
... ἀργυρία ...
τ'αστρα γυρω απ'την ομορφη σεληνη
χανουν το φεγγος τους οταν πληρης
η σεληνη φωτιζει τη γη μ'αργυρο φως
.
καὶ ποθήω καὶ μάομαι .
και ποθω και δεν βαστω...
.
... πόδας δὲ
ποίκιλος μάσλης ἐκάλυπτε, Λύδι-
ον κάλον ἔργον
τα ποδια της καλυπτε κεντημενο πεδιλο
λεπτης λυδικης τεχνης
.
ταὶς κάλαισιν ὔμμι νόημμα τὦμον
οὐ διάμειπτον
για σας,ομορφιες μου,ο νους μου
δεν αλλαξε
.
ταῖσι [δὲ] ψῦχρος μὲν ἔγεντὀ θῦμος,
πὰρ δ' ἴεισι τὰ πτέρα
η καρδια τους κρυωσε
κι επεσαν τα φτερα τους
.
Ἔρος δ' ἐτίναξέ μοι
φρένας, ὠς ἄνεμος κὰτ ὄρος δρύσιν ἐμπέτων.
ο Ερωτας μου ξεσηκωσε τα μυαλα
οπως ο ανεμος στα βουνα ξετιναζει τις βελανιδιες
.
ἦλθες, †καλ’† ἐπόησας, ἔγω δέ σ’ ἐμαιόμαν,
ὂν δ’ ἔψυξας ἔμαν φρένα καιομέναν πόθῳ.
ηρθες,καλα που'καμες,εγω για σενα πονουσα,
δροσισες τα μυαλα μου που τα'καιγε ο ποθος
.
ἠράμαν μὲν ἔγω σέθεν, Ἄτθι, πάλαι ποτά ....
σμίκρα μοι πάις ἔμμεν’ ἐφαίνεο κἄχαρις
εγω εσενα ,Ατθιδα,καποτε παλια σ'αγαπουσα...
ησουν μικρη κοπελα και χαριτωμενη μου φαινοσουν
.
ὀ μὲν γὰρ κάλος ὄσσον ἴδην πέλεται [κάλος],
ὀ δὲ κἄγαθος αὔτικα καὶ κάλος ἔσσεται.
καποιος ειναι ομορφος μοναχα οσο καιρο διαρκει η ομορφια
καποιος που ειναι καλος ειναι συναμα και ομορφος για παντα
.
οὐκ οἶδ' ὄττι θέω
.δίχα μοι τὰ νοήμματα
δεν ξερω τι λατρευω,
ειμαι διχασμενη
.
ψαύην δ' οὐ δοκίμωμ' ὀράνω †δυσπαχέα†
/ Πσαύην δ᾽ οὐ δοκίμοιμ᾽ ὀράνω δύσι πάχεσιν.
με τα δυο μου χερια δεν μπορω ν'αγγιξω τον
ουρανο
.
βροδοπάχεες ἄγναι Χάριτες δεῦτε Δίος κόραι
Ελατε ροδοδαχτυλες Χαριτες κορες του Δια
.
ἔλθοντ' ἐξ ὀράνω πορφυρίαν περθέμενον χλάμυν ...
ηρθαν απ'τον ουρανο πορφυρο φορωντας ρουχο
.
κατθάνοισα δὲ κείσῃ οὐδέ ποτα
μναμοσύνα σέθεν
ἔσσετ' οὐδὲ †ποκ'†ὔστερον
· οὐγὰρ πεδέχῃς βρόδων
τῶν ἐκ Πιερίας
· ἀλλ' ἀφάνηςκἠν Ἀίδα δόμῳ
φοιτάσεις πεδ' ἀμαύρων νεκύων
ἐκπεποταμένα
πεθαμενη θα'σαι και ποτε
δεν θα σε μνημονευσουν
ουτε τωρα ουτε μετα
και δεν θα'χεις ροδα απο την Πιερια
αλλα αγνωστη θα τριγυρνας
στα παλατια του Αδη
αναμεσα στις μαυρες σκιες
των πεθαμενων
.
οὐδ' ἴαν δοκίμωμι προσίδοισαν φάος ἀλίω
ἔσσεσθαι σοφίαν πάρθενον εἰς οὐδένα πω χρόνον
τεαύταν
νομιζω πως ποτε παρθενα δεν θα αντικρισει το
φως του ηλιου και να'χει τη δικια σου σοφια
.
τίς δ' ἀγροίωτις θέλγει νόον .....
.οὐκ ἐπισταμένα τὰ βράκε' ἔλκην ἐπὶ τὼν σφύρων;
ποια χωριατισα σου μαγεψε το νου...
που δεν ξερει πως να σηκωσει το βρακι της
πανω απ'τους αστραγαλους
.
Ω Ψαπφα,ηραμαν μεν εγω
Ω Σαπφω,σ'αγαπουσα
.
[μελιος]τι γλυκερον
κι απ'το μελι πιο γλυκια
.
]α μελλιχόφων[
σταζει μελι το στομα του
.
δροσ[ό]εσσα[
δροσερη
μισσε Μίκα
δικια μου Μικα
.
σὺ δὲ στεφάνοις, ὦ Δίκα, πέρθεσθ' ἐράτοις φόβαισιν
ὄρπακας ἀνήτω συναέρραις' ἀπάλαισι χέρσιν
·εὐάνθεα †γὰρ† πέλεται καὶ Χάριτες μάκαιραι
μᾶλλον †προτερην†, ἀστεφανώτοισι δ' ἀπυστρέφονται.
Στεφανωσε,Δικα,τα ομορφα μαλλια σου και
πλεξε σ'αυτα ωραια ανθη με τ'απαλα σου χερια
γιατι εκεινες που ειναι ετσι στεφανωμενες
ξεχωριζουν και μεσα στις χαριτες,
που δεν αγαπανε τις αστεφανωτες κι ακαλλωπιστες
.
εὐμορφοτέρα Μνασιδίκα τὰς ἀπάλας Γυρίννως
πιο ομορφη ειναι η Μνασιδικα απο την απαλη
Γυριννω
,
κροκόεντα[
με κροκο χρωματισμενα
,
. . . . . . . . .
τεθνάκην ἀδόλως, θέλω·
ἀ με ψισδομένα κατελίμπανεν
πόλλα καὶ τόδ’ ἔειπέ μοι·
ὤιμ’ ὠς δεῖνα πεπόνθαμεν,
Ψάπφ’, ἦ μάν σ’ ἀέκοισ’ ἀπυλιμπάνω.
τὰν δ’ ἔγω τάδ’ ἀμειβόμαν·
χαιροισ'ἔρχεο κἄμεθεν
μέμναισ’, οἶσθα γὰρ ὤς σε πεδήπομεν·
αἰ δὲ μή, ἀλλά σ’ ἔγω θέλω
ὄμναισαι . . .
ὄσα μάλθακα καὶ κάλ’ ἐπάσχομεν·
πόλλοις γὰρ στεφάνοις ἴων
καὶ βρόδων πλοκίων τε ὔμοι
κἀνήτω πὰρ ἔμοι παρεθήκαο
καὶ πόλλαις ὐπαθύμιδας
πλέκταις ἀμφ’ ἀπάλαι δέραι
ἀνθέων ἐρατῶν πεποημέναις.
καὶ πολλῷ λιπαρῶς μύρῳ
βρενθείῳ τε κάλον χρόα
ἀξαλείψαο καὶ βασιληίῳ
καὶ στρώμναν ἐπὶ μολθάκαν
ἀπάλαν παρ ὀπαυόνοων
ἐξίης πόθον αἶψα νεανίδων
. . . . . . . . .
η Ατθις δεν γυρισε
να πεθανω θελω να ησυχασω
με πολυ πονο μ'αφησε,και μου'πε
Αλιμονο,τοσα κακα που παθαμε,
Σαπφω,σου ορκιζομαι πως χωρις τη θεληση μου
σ'αφηνω
και σ¨αυτην αποκριθηκανα'
σαι καλα οπου πας και μενα να θυμασαι να ξερεις
πως σε σενα βασισθηκα
κι αν εσυ δεν με θυμασαι,τοτε θελω
να σου θυμισω,ποσο γλυκα κι ομορφα
περνουσαμε
με πολλα στεφανια με μενεξεδες και με ροδα
πλεγμενα στα μαλλια πολυ κοντα μου
καθοσουν
και πολλα ειχες στολιδια γυρω
στον απαλο σου λαιμο φτιαγμενα πλεκτα
απο πανεμορφα ανθη
και την ομορφη επιδερμιδα σου αλοιβες
με ευγενικο και βασιλικο μυρο
και πανω σε στρωμα μαλακο κι απαλο αναπαυοσουν
και προκαλουσες γρηγορα ποθο στις κοπελες
.
ᾖρ’ ἀ[
δηρατ.[
Γογγυλα.[
ρωτησα τη Γογγυλα
.
κατθάνην δ’ ἴμερός τις [ἔχει με καὶ
λωτίνοις δροσόεντας [ὄ-
χ[θ]οις ἴδην Ἀχερ[
η επιθυμια μ'εχει κυριευσει να πεθανω
και βλεπω τους δροσερους λωτους
στις οχθες του Αχεροντα
.
. . . .
. . . . ἀπὺ Σαρδίων . . .
. . . . πόλλακι τυῖδε νῶν ἔχοισα
ὤς ποτ’ ἐζώομεν· . . . .
σε θέᾳ σ’ ἰκέλαν, Ἀρι-
γνώτα σᾷ δἐ μάλιστ’ ἔχαιρε μόλπᾳ
·
νῦν δἐ Λύδαισιν ἐμπρέπεται γυναί-
κεσσιν ὤς ποτ’ ἀελίω
δύντος ἀ βροδοδάκτυλος σελάννα;
πάντα παρρέχοισ’ ἄστρα φάος δ’ ἐπί-
σχει θάλασσαν ἐπ’ ἀλμύραν
ἴσως καὶ πολυανθέμοις ἀρούραις·
ἀ δ’ ἐέρσα κάλα κέχυται, τεθά-
λαισι δὲ βρόδα κἄπαλ’ ἄν-
θρυσκα καὶ μελίλωτος ἀνθεμώδης·
πόλλα δὲ ζαφοίταισ’ ἀγάνας ἐπι-
μνάσθεισ’ Ἄθτιδος ἰμέρῳ
λέπταν ποι φρένα κῆρ δ’ ἄσα βόρηται·
Ατθις,η αγαπημενη μας Μνασιδικα,
βρισκεται στις Σαρδεις,και συχνα εχει το
μυαλο της εδω τοτε που ζουσαμεν εδω,
και σαν θεα σ'ειχε,Αριγνωτα,και πολυ
την ευχαριστουσαν τα τραγουδια σου
και τωρα ειναι αναμεσα στις Λυδες κυριες
οπως η ροδοδαχτυλος σεληνη μετα τη δυση
του ηλιου ειναι αναμεσα στ'αστρα
και περιλουζει με το φως της
την αλμυρη θαλασσα και την πολυανθισμενη γη
καλη δροσια χυνεται,βλαστιζουν τα ροδα
και οι μελιλωτοι γεμιζουν ανθια
και τους πολλους περιπατους μας θα θυμαται
η Ατθις κι η νοσταλγια θα της κατατρωγει
την ευαισθητη καρδια ·
.
[π]ορφύρωι κατελιξαμέν[α πλόκωι
εχει τα μαλλια της τυλιγμενα μεσα
σε πορφυρο μαντηλι
.
γλύκηα μᾶτερ, οὔτοι δύναμαι κρέκην τὸν ἴστον
πόθῳ δάμεισα παῖδος βραδίναν δι' Ἀφροδίταν
γλυκεια μου μανα,δεν μπορω να ριξω τη σαιτα
στον αργαλειο,
με κραταει ο ποθος για ενα αγορι,
με βραδινε η Αφροδιτη
.
. . ἄγναι Χάριτες Πιέριδέ[ς τε] Μοῖ[σαι
Αγνες Χαριτες Πιεριδες Μουσες
.
. ατε τὰν εὔποδα νύμφαν
νυφη με τα ομορφα ποδια
.
η χρυσοπέδιλ<λ>[ο]ς Αὔως
η χρυσοπεδιλη Αυγη
.
Ἔσπερε, πάντα φέρων, ὄσα φαίνολις ἐσκέδασ' Αὔως,
†φέρεις ὄιν, φέρεις αἶγα, φέρεις ἄπυ† μάτερι παῖδα.
Εσπερε,ολα τα φερνεις,
οσα ξεχωρισε η λαμπερη Αυγη
φερνεις το προβατο,φερνεις τη γιδα,
φερνεις το παιδι στη μανα του
.
ἀστέρων πάντων ὀ κάλλιστος
το πιο ομορφο απ'ολα τ'αστερια
.
οἶον τὸ γλυκύμαλον / ἐρεύθεται ἄκρῳ ἐπ' ὔσδῳ,
ἄκρον ἐπ' ἀκροτάτῳ, / λελάθοντο δὲ μαλοδρόπηες,
οὐ μὰν ἐκλελάθοντ', ἀλλ' οὐκ ἐδύναντ' / ἐπίκεσθαι
οπως το γλυκομηλο κοκκινιζει
στην ακρη του κλαδιου
στην ακρη την ακροτατη που το αφησαν
οι μαζωχταδες των μηλων,
οχι γιατι το ξεχασαν,
αλλα γιατι δεν μπορουσαν να το
φθασουν
.
οἴαν τὰν ὐάκινθον ἐν ὤρεσι
ποίμενες ἄνδρες
πόσσι καταστείβοισι, χάμαι δέ
τὸ πόρφυρον ἄνθος ...
[κεῖται.]
οπως τον υακινθον πανω στα βουνα
τον καταπατουν με τα ποδια τους βοσκοι
και στο χωμα πατημενο μαραζωνει
το πορφυρο ανθος
.
ὦ κάλα, ὦ χαρίεσσα
Ομορφια μου,Χαρα μου
.
δαύοις ἀπάλας ἐτάρας ἐν στήθεσιν
χαιδευεις της απαλης φιλεναδας τα βυζια
.
.... ἔμεθεν δ' ἔχῃσθα λάθαν
εμενα μ'εχεις ξεχασει
.
τιν' ἄλλον
[μᾶλλον] ἀνθρώπων ἔμεθεν φίλησθα
καποιον αλλον περισσοτερο απο μενα αγαπας
.
Ἔρος δηὖτέ μ' ὀ λυσιμέλης δόνει,
γλυκύπικρον ἀμάχανον ὄρπετον
....
ο Ερωτας,ξανα αυτος που διαλυει το κορμι
με δονει
γλυκοπικρο ακαταμαχητο ερπετο
.
Ἄτθι, σοὶ δ' ἔμεθεν μὲν ἀπήχθετο
φροντίσδην, ἐπὶ δ' Ἀνδρομέδαν πότᾳ
Ατθι,εσυ εμενα με περιφρονεις,επειδη
την Ανδρομεδα ερωτοτροπεις
.
ἔστι μοι κάλα πάις χρυσίοισιν ἀνθέμοισιν
ἐμφέρην ἔχοισα μόρφαν Κλέις ἀγαπάτα,
ἀντὶ τᾶς ἔγωὐδὲ Λυδίαν παῖσαν οὐδ' ἐράνναν
εχω μια κορη ομορφη που στη μορφη
μοιαζει στα χρυσα ανθη,
Κλεις η πολυαγαπημενη,
την οποια πιο πολυ λατρευω
απ'ολη την Λυδια
.
ἦρος ἄγγελος ἰμερόφωνος ἀήδων
αγγελος της ανοιξης γκλυκοφωνο αηδονι
.
Κατθνάσκει Κυθέρἠ, ἄβροσ Ἄδωνισ, τί κε θεῖμεν,
Καττύπτεσθε κόραι καὶ κατερείκεσθε χίτωνασ.
πεθαινει,Κυθερεια,ο ευγενικος Αδωνις,
τι να κανουμε;
χτυπηστε τα στηθη κορες και σχιστε τα ρουχα
.
Λάτω καὶ Νιόβα μάλα μὲν φίλαι ἦσαν ἔταιραι
η Λητω και η Νιοβη πολυ φιλες αγαπημενες
..
οιαν ταν υακινθον εν ωρεσι
ποιμενες ανδρες ποσσι
καταστειβοισι , χαμαι δε
το πορφυρον ανθος ...
[κειται ]
ετσι οπως τον υακινθο καταπατουν
με τα ποδια τους στο βουνο βοσκοι
και το πορφυρο ανθος στο χωμα...
[κειται]
.
οιον το γλυκομαλον ερευθεται
ακρω επ'υσδω, ακρον επ'ακροτατω,
λελαθοντο δε μαλοδροπηες ,
ουν μαν εκλελαθοντ',αλλ'ουκ
εδυναντο επικεσθαι
ετσι οπως το γλυκομηλο κοκκινιζει
στο ακρο του κλαδιου, στο μακρυτερο
ακρο του, το παρατησαν οι συγκομιδοι
των μηλων ,οχι γιατι το αγνοησαν
αλλα δεν μπορεσαν να τ'αρπαξουν
.
...Εμμεθεν δ'εχεισθα λαθαν
...Μ'εχεις ξεχασει
.
ολβιε γαμβρε ,σοι μεν δη γαμος ως αραο
εκτετελεστ,εχης δε παρθενον [αν] αραο...
σοι χαριεν μεν ειδος ,οππατα δ' [εστι ,
νυμφα] μελλιχ' , ερος δ'επ' ιμερτω κεχυται
προσωπω
....τετιμακ' εξοχα σ' Αφροδιτα
ευτυχισμενε γαμβρε ,ο γαμος σου,οπως
ηθελες γινεται, και την κορη που θελεις
εχεις, δικο σου το χαριτωμενο πλασμα,
τα γλυκα ματια της νυφης , κι ο ερωτας
γεμιζει το ευτυχισμενο προσωπο...
...σ'εχει τιμησει εξοχα η Αφροδιτη
.
Ερος δηυτε μ' ο λυσιμελης δονει,
γλυκυπικρον αμαχανον ορπετον.
Ο Ερωτας παλι με τρανταζει ,να
μου διαλυσει τα μελη του κορμιου,
γλυκοπικρο ανικητο πλασμα
.
εχει μεν Ανδρομεδα καλαν αμοιβαν...
Ψαπφοι, τι ταν πολυολβον Αφροδιταν...
[καλεις];
μια καλη ερωτηση εχει η Ανδρομεδα...
Σαπφω, γιατι καλεις την ευδαιμονα Αφροδιτη;
.
εστι μοι καλλα παις χρυσιοιησιν ανθεμοισιν
εμφερην εχοισα μορφαν Κλεις αγαπατα,
αντι τας εγωυδε Λυδιαν παισαν ουδ'ερανναν...
εχω μια κορη ομορφη ομοια στη μορφη
με τα χρυσα λουλουδια η αγαπημενη Κλεις,
μ'ολοκληρη τη Λυδια δεν αλλαζω ...
.
θελω τι τ'ειπην ,αλλα με κωλυει αιδως...
.
θελω κατι να σου πω, αλλα μ'εμποδιζει
η ντροπη...
.
παρθενον αδυφωνον
κορη γλυκοφωνη
.
πληρης μεν εφαινετ' α σελαννα
αι δ'ως περι βωμον εσταθησαν
φωτισε πληρης η σεληνη
κι αυτες γυρω απ'το βωμο
ακινητες σταθηκαν
.
Εσπερε,παντα φερων,οσα φαινολις
εσκεδασ' Αυως, [φερεις οιν,φερεις αιγα,
φερεις απυ] ματερι παιδα
Εσπερε,τα παντα φερνεις πισω, οσα
η φωτεινη Αυγη ξεχωρισε ,
φερνεις το προβατο,φερνεις την γιδα,
φερνεις στη μητερα τη θυγατερα
.
πολυ πακτιδος αδυμελεστερα...
χρυσω χρυσοτερα
περισσοτερο γλυκοφωνη απ'τη λυρα
λαμπροτερη απ'τον χρυσο
.
Δεδυκε μεν α σελαννα
και Πληιαδες ,μεσαι δε νυχτες,
παρα δ'ερχετ'ωρα,
εγω δε μονα κατευδω.
Εδυσε η σεληνη ,εδυσε
κι η Πουλια ,μεσανυχτα,
περασε η ωρα ,κι εγω
μονη κοιμαμαι
.
Τιμαδας αδε κονις ,ταν δη προ γαμοιο
θανουσαν δεξατο Φερσεφονας κυανεος
θαλαμος ,ας και αποφθιμενας πασαι
νεοθαγι σιδαρω αλικες ιμερταν κρατος
εθεντο κομαν
Αυτη ειναι η τεφρα της Τιμαδος,που
πεθανε πριν το γαμο και την δεχτηκε
στα σκοτεινα παλατια η Περσεφωνη
Ολες οι φιλες της με νεοτροχισμενο
μαχαιρι εκοψαν συριζα τ'αγαπημενα
πορφυρα μαλλια τους
.
Τω γριπει Πελαγωνι πατηρ επεθηκε
Μενισκος κυρτον και κωπαν ,
μναμα κακοζοιας.
Για τον ψαρα Πελαγωνα ο πατερας του
ο Μενισκος εστησε εδω την αγκυρα
και το κουπι του,
να μνημονευουν την κακοριζικη ζωη του
.
αστερες μεν αμφι καλαν σελανναν
αψ'απυκρυπτοισι φαενναν ειδος,
οπποτα πληθοισα μαλιστα λαμπη
γαν... αργυρια.
τ'αστερια γυρω απ'το λαμπρο φεγγαρι
χανουν το φωτισμενο προσωπο τους
οταν αυτο γεματο λαμπει τη γη
με τ'αργυρο του φως
.
...ποδας δε ποικιλος μασλης εκαλυπτε,
Λυδιον καλον εργον.
και τα ποδια καλυπτε πολυχρωμο
πεδιλο, Λυδικο εργο, ομορφο
.
Ερος δ'ετιναξε μοι φρενας,
ως ανεμος κατ'ορος δρυσιν εμπετων
Ο Ερωτας μου ταραξε τα μυαλα,
οπως ο ανεμος στα βουνα πανω
στα δεντρα πεφτει
.
ηρθες ,[καλ'] εποησας,
εγω δε σ'εμαιομαν,
ον δ'εψυξας εμαν φρενα
καιομενα ποθω
ηρθες τελικα ,ομορφια μου,
τοσο σε αναζητησα,
και δροσισες την καρδια μου
που την εκαιγε ο ποθος
.
η' τιν'αλλον
[μαλλον] ανθρωπων εμμεθεν φιλησθα
η' μηπως εναν αλλον περισσοτερο
απο μενα αγαπησες
.
σκιδναμενας εν στηθεσιν οργας
μαψυλακαν γλωσσαν πεφυλαχθαι
οταν τα στηθια σου φουσκωνει η οργη
φυλαξε τη γλωσσα σου απο τα ξεφωνητα
.
Λατω και Νιοβα μαλα μεν φιλαι ησαν εταιραι
η Λητω κι η Νιοβη ηταν συντροφες
πολυαγαπημενες φιλες
.
ποικιλοθρον'αθανατ'Αφροδιτα,
παι Διος δολοπλοκε,λισσομαι σε,
μη μ' ασαισι μηδ' ονιαισι δαμνα,
ποτνια,θυμον
ποικιλοθρονη αθανατη Αφροδιτη
κορη του Δια ,δολοπλοκα, σε εκληπαρω,
μη μου μαραζωνεις με βασανα
και λυπες ,Δεσποινα ,τη καρδια
αλλα τυιδ'ελθ',αι ποτα κατερωτα
τας εμας αυδας αιοισα πηλοι
εκλυες,πατρος δε δομον λιποισα
χρυσιον ηλθες
αλλα εδω ελα,οπως καποτε παλια
ακουγοντας τις φωνες μου ,απο
μακρυα ,ηρθες αφηνοντας
το πατρικο λαμπρο παλατι
αρμ'υπασδευξαισα. καλοι δε σ'αγον
ωκεες στρουθοι περι γας μελαινας
πυκνα διννεντες πτερ'απ'ωρανω
αιθερος δια μεσσω
το αρμα εζευξες και καλα σπουργιτια
γρηγορα ,στη μαυρη γη σε φερανε με
στροβιλους απ'τα δυνατα χτυπηματα των
φτερων πανω στον ουρανο μεσα στον αιθερα
αιψα δ'εξικοντο.συ δ',ω μακαιρα,
μειδιαισαισ' αθανατω προσωπω
ηρε'οττι δηυτε πεπονθα κωττι
δηυτε καλημι
γρηγορα εφτασαν, και συ,μακαρια,
μειδιασες στο αθανατο προσωπο
και με ρωτησε τι παλι επαθα ,
γιατι και παλι σε καλω
κωττι μοι μαλιστα θελω γενεσθαι
μαινολα θυμω,''τινα δηυτε [πειθω
αψ σ'αγην ] ες σαν φιλοτατα ; τις
σ',ω Ψαπφ',αδικηει;
τι παλι θελω τοσο πολυ να γινει στην
αναστατωμενη καρδια μου ,''ποια
παλι[να πεισω να ρθει γρηγορα σε
σενα]στον ερωτα σου,ποια ,Σαπφω.
σε περιφρονει;''
και γαρ αι φευγει ,ταχεως διωξει
αι δε δωρα μη δεκετ',αλλα δωσει
αι δε μη φιλει,ταχεως φιλησει
κωυκ εθελοισα
κι αν σ'αποφευγει,γρηγορα θα σε
κυνηγα,κι αν δωρα δεν καταδεχεται
θα σου προσφερει ,κι αν δεν σ'αγαπα
γρηγορα θα σ'αγαπησει θελει δεν θελει
ελθε μοι και νυν ,χαλεπαν δε λυσον
εκ μεριμναν, οσσα δε μοι τελεσσαι
θυμος ιμερρει,τελεσον. συ δ'αυτα
συμμαχος εσσο
Ελα σε μενα και τωρα,αλαφρυνε με
απο τα βαρια βασανα,εκπληρωσε
οσα η καρδια μου επιθυμει,τελειωσετα,
και γινε εσυ η ιδια συνεργος μου
.
μήτε μοι μέλι μήτε μέλισσα
ουτε μελι για μενα ουτε μελισσα
.
παντοδάπαισι μεμειχμένα χροίαισιν
μ'ολα τα χρωματα αναμειγμενα
.
πάρθενον ἀδύφωνον
παρθενα γλυκυφωνη
.
πλήρης μὲν ἐφαίνετ' ἀ σελάννα
αἰ δ' ὠς περὶ βῶμον ἐστάθησαν
πληρης ανατειλε η σεληνη
και οι γυναικες γυρω στο βωμο
σταθηκαν
.
πόλυ πάκτιδος ἀδυμελεστέρα ...
χρύσω χρυσοτέρα ...
πιο πολυ απο τη λυρα μελωδικοτερη
απο τον χρυσο χρυσοτερη
.
πότνια Αὔως
σεβαστη Αυγη
.
σκιδναμένας ἐν στήθεσιν ὄργας
πεφύλαχθαι γλῶσσαν μαψυλάκαν
οταν η οργη σου φουσκωνει τα στηθια
φυλαξε τη γλωσσα να μην ξεστομισει
απρεπα
.
τάδε νῦν ἐταίραις
ταὶς ἔμαις τέρπνα κάλως ἀείσω
ετσι τωρα θα τραγουδησω καλα
τις φιλες μου να διασκεδασω
.
μέλημα τὦμον
δικια μου φροντιδα
.
φαῖσι δή ποτα Λήδαν †ὐακίνθινον† πεπυκάδμενον
εὔρην ᾤον
λενε πως καποτε η Ληδα βρηκε μεσα
στο ανθος του υακινθου κρυμενο ενα αυγο
.
μυθοπλοκος
παραμυθας
.
Κρῆσσαί νύ ποτ’ ὦδ’ ἐμμελέως πόδεσσιν
ὤρχηντ’ ἀπάλοισ’ ἀμφ’ ἐρόεντα βῶμον
πόας τέρεν ἄνθος μάλακον μάτεισαι.
οι κρητικες γυναικες καποιες φορες
με ρυθμο στα ποδια χορευουν
γυρω απ'τον ιερο βωμο
συντριβοντας τα μαλακα ανθη της χλοης
.
Δέδυκε μὲν ἀ σελάννα
καὶ Πληίαδες· μέσαι δὲνύκτες,
παρὰ δ’ ἔρχετ’ ὤρα,
ἔγω δὲ μόνα κατεύδω
Εδυσε η σεληνη
εδυσε κι η Πουλια,μεσανυχτα,
περασε η ωρα,
κι εγω μονη κοιμαμαι
.
Τῷ γριπεῖ Πελάγωνι πατὴρ ἐπέθηκε Μενίσκος
κύρτον καὶ κώπαν, μνᾶμα κακοζοίας
στον ψαρα Πελαγων ο πατερας του Μενισκος
τοποθετησς τη καρινα και το κουπι,
μνημα κακοριζικου
.
Ἀϊπάρθενοσ ἔσσομαι.
παντα παρθενα θα μεινω
.
.
.
ΜΕΤΑΦΡΑΖΟΝΤΑΣ ΤΟΝ ΟΜΗΡΟ-χ.ν.κουβελης
Ιλιαδα,Ραψωδια Α',1-52
.
Μῆνιν ἄειδε, θεά, Πηληιάδεω Ἀχιλῆος
οὐλομένην, ἣ μυρί’ Ἀχαιοῖς ἄλγε’ ἔθηκε,
πολλὰς δ’ ἰφθίμους ψυχὰς Ἄϊδι προΐαψεν
ἡρώων, αὐτοὺς δὲ ἑλώρια τεῦχε κύνεσσιν
οἰωνοῖσί τε πᾶσι· Διὸς δ’ ἐτελείετο βουλή· 5
ἐξ οὗ δὴ τὰ πρῶτα διαστήτην ἐρίσαντε
Ἀτρεΐδης τε ἄναξ ἀνδρῶν καὶ δῖος Ἀχιλλεύς.
Τίς γάρ σφωε θεῶν ἔριδι ξυνέηκε μάχεσθαι;
Λητοῦς καὶ Διὸς υἱός· ὃ γὰρ βασιλῆι χολωθεὶς
νοῦσον ἀνὰ στρατὸν ὦρσε κακήν, ὀλέκοντο δὲ λαοί, 10
οὕνεκα τὸν Χρύσην ἠτίμασεν ἀρητῆρα
Ἀτρεΐδης· ὃ γὰρ ἦλθε θοὰς ἐπὶ νῆας Ἀχαιῶν
λυσόμενός τε θύγατρα φέρων τ’ ἀπερείσι’ ἄποινα,
στέμματ' ἔχων ἐν χερσὶν ἑκηβόλου Ἀπόλλωνος
χρυσέῳ ἀνὰ σκήπτρῳ, καὶ λίσσετο πάντας Ἀχαιούς, 15
Ἀτρεΐδα δὲ μάλιστα δύω, κοσμήτορε λαῶν·
« Ἀτρεΐδαι τε καὶ ἄλλοι ἐϋκνήμιδες Ἀχαιοί,
ὑμῖν μὲν θεοὶ δοῖεν Ὀλύμπια δώματ’ ἔχοντες
ἐκπέρσαι Πριάμοιο πόλιν, εὖ δ’ οἴκαδ’ ἱκέσθαι·
παῖδα δ' ἐμοὶ λύσαιτε φίλην, τὰ δ’ ἄποινα δέχεσθαι, 20
ἁζόμενοι Διὸς υἱὸν ἑκηβόλον Ἀπόλλωνα. »
Ἔνθ' ἄλλοι μὲν πάντες ἐπευφήμησαν Ἀχαιοὶ
αἰδεῖσθαί θ’ ἱερῆα καὶ ἀγλαὰ δέχθαι ἄποινα·
ἀλλ' οὐκ Ἀτρεΐδῃ Ἀγαμέμνονι ἥνδανε θυμῷ,
ἀλλὰ κακῶς ἀφίει, κρατερὸν δ’ ἐπὶ μῦθον ἔτελλε· 25
« Μή σε, γέρον κοίλῃσιν ἐγὼ παρὰ νηυσὶ κιχείω
ἢ νῦν δηθύνοντ’ ἢ ὕστερον αὖτις ἰόντα,
μή νύ τοι οὐ χραίσμῃ σκῆπτρον καὶ στέμμα θεοῖο·
τὴν δ’ ἐγὼ οὐ λύσω· πρίν μιν καὶ γῆρας ἔπεισιν
ἡμετέρῳ ἐνὶ οἴκῳ ἐν Ἄργεϊ, τηλόθι πάτρης, 30
ἱστὸν ἐποιχομένην καὶ ἐμὸν λέχος ἀντιόωσαν·
ἀλλ’ ἴθι μή μ’ ἐρέθιζε, σαώτερος ὥς κε νέηαι. »
.
Την οργη πες μας,θεα,του γιου του Πηλεα Αχιλλεα
την καταραμενη,που εφερε στους Αχαιους μυριους πονους
και πολλες γενναιες ψυχες ηρωων τις εστειλε στον Αδη
κι εδωσε τα κορμια τους θρασιμια στα σκυλια και σ'ολα
τα ορνια,και του Δια εγινε η θεληση αφ'οτου πρωταρχισαν
να φιλονικουν και να χωριζουν ο Αγαμεμνωνας ο αφεντης
ανδρων και ο θεικος Αχιλλεας
ποιος απ'τους θεους τους εκανε να φιλονικησουν μεταξυ
τους;
ο γιος της Λητως και του Δια,με τον βασιλια πικραθηκε
κι εστειλε αρρωστεια κακια στο στρατο,και χανονταν
οι ανθρωποι,επειδη τον ιερεα Χρυση περιφρονισε ο Ατρειδης,
αυτος ηρθε στα γοργα καραβια των Αχαιων να παρει πισω
τη θυγατερα του φερνοντας αμετρητα λυτρα,εχοντας στα
χερια του το χρυσο σκηπτρο με το στεφανι του ευθυβολου
Απολλωνα και παρακαλουσε ολους τους Αχαιους,και πιο πολυ
τους δυο Ατρειδες,τους πρωτους των λαων
''Ατρειδες και οι αλλοι Αχαιοι με τις στερεες περικνημιδες,
ας σας δωσουν οι θεοι που εχουν τ'ανακτορα στον Ολυμπο
να παρετε την πολι του Πριαμου και σωοι να φθασεται στα
σπιτια σας,δωστε μου πισω την αγαπημενη κορη μου,και
τα λυτρα δεχθητε,αν εχετε τον φοβο του γιου του Δια
του ευθυβολου Απολλωνα
τοτε ο ενας με τον αλλον οι Αχαιοι μεγαλοφωνα συναινεσαν
να σεβασθουν τον ιερεα και τα λαμπρα λυτρα να δεχθουν,
αλλα του Ατρειδη δεν μαλακωνε η καρδια,αλλα βιαια τον
εσπρωχνε και σκληρο λογο απηυθυνε:
''Μη σε ξαναβρω,γεροντα,εδω γυρω στα κοιλα καραβια
η' τωρα να αργοπορεις η' υστερωτερα παλι να ξαναρθεις,
και μην πιστευεις πως θα σε βοηθησει το σκηπτρο και το
στεφανι του θεου,''
αυτην δεν θα ελευθερωσω,μεχρι τα γεραματα θα βρισκεται
μεσα στο σπιτι μου στο Αργος,πολυ μακρυα απ'την πατριδα,
στον αργαλειο να υφαινει και στο κρεβατι μου συντροφο
θα την εχω,
ελα τραβα,μη μ'ερεθιζεις,για να φυγεις σωος απο δω''
Ὣς ἔφατ’· ἔδεισεν δ’ ὁ γέρων καὶ ἐπείθετο μύθῳ·
βῆ δ’ ἀκέων παρὰ θῖνα πολυφλοίσβοιο θαλάσσης·
πολλὰ δ’ ἔπειτ’ ἀπάνευθε κιὼν ἠρᾶθ’ ὁ γεραιὸς 35
Ἀπόλλωνι ἄνακτι, τὸν ἠύκομος τέκε Λητώ·
« Κλῦθί μευ, Ἀργυρότοξ’, ὃς Χρύσην ἀμφιβέβηκας
Κίλλάν τε ζαθέην Τενέδοιό τε ἶφι ἀνάσσεις,
Σμινθεῦ, εἴ ποτέ τοι χαρίεντ’ ἐπὶ νηὸν ἔρεψα,
ἢ εἰ δή ποτέ τοι κατὰ πίονα μηρί’ ἔκηα 40
ταύρων ἠδ’ αἰγῶν, τὸδε μοι κρήηνον ἐέλδωρ·
τίσειαν Δαναοὶ ἐμὰ δάκρυα σοῖσι βέλεσσιν. »
Ὣς ἔφατ’ εὐχόμενος, τοῦ δ’ ἔκλυε Φοῖβος Ἀπόλλων,
βῆ δὲ κατ’ Οὐλύμποιο καρήνων χωόμενος κῆρ,
τόξ’ ὤμοισιν ἔχων ἀμφηρεφέα τε φαρέτρην· 45
ἔκλαγξαν δ’ ἄρ’ ὀιστοὶ ἐπ’ ὤμων χωομένοιο,
αὐτοῦ κινηθέντος· ὁ δ’ ἤιε νυκτὶ ἐοικώς·
ἕζετ’ ἔπειτ’ ἀπάνευθε νεῶν, μετὰ δ’ ἰὸν ἕηκε·
δεινὴ δὲ κλαγγὴ γένετ’ ἀργυρέοιο βιοῖο·
οὐρῆας μὲν πρῶτον ἐπῴχετο καὶ κύνας ἀργούς, 50
αὐτὰρ ἔπειτ’ αὐτοῖσι βέλος ἐχεπευκὲς ἐφιεὶς
βάλλ’· αἰεὶ δὲ πυραὶ νεκύων καίοντο θαμειαί.
ετσι μιλησε ,ο γεροντας φοβηθηκε και υπακουσε
στο λογο του,αποσυρθηκε σιωπηλος στην ακρογυαλια
της βοερης θαλασσας κι οταν πηγε πολυ απομερα
παρακαλεσε ο γερος τον δυνατο Απολλωνα που
τον γεννησε η ομορφομαλουσα Λητω.
''Ακουσε με αργυροτοξε,που την Χρυσην περιβλεπεις
την Κιλλα την καλην και στην Τενεδο κυριαρχεις,
Σμινθεα,αν ποτε εγω για σενα εχτισα ναο να τον
χαιρεσαι,κι αν ποτε για σενα παχια κρεατα εψησα
ταυρων και κατσικιων για τον βαρυ καημο μου
τιμωρησε τους Δαναους με τα βελη σου τα δακρυα μου ''
ετσι ειπε προσευχομενος,τον ακουσε ο Φοιβος Απολλων
κι απ'τις κορυφες του Ολυμπου κατεβηκε οργισμενος
με το τοξο και στους ωμους ειχε γεματη φαρετρα,
ετριξαν δυνατα τα βελη στους ωμους οργισμενος
καθως κινηθηκε και σαν την νυχτα εμοιαζε,
καθισε παραμερα των καραβιων κι επεταξε το βελος
και φοβερη βροντη βγηκε απ'τ'αργυρο τοξο
πρωτα-πρωτα τα μουλαρια χτυπησε και τα γρηγορα
σκυλια,επειτα σ'αυτους εστειλε το διαπεραστικο βελος,
κι ακαταπαυστα οι φωτιες εκαιγαν νεκρων σωματα στοιβες
.
.
.
ΜΕΤΑΦΡΑΖΟΝΤΑΣ ΑΡΧΙΛΟΧΟ-χ.ν.κουβελης
.
νῦν δὲ Λεώφιλος μὲν ἄρχει, Λεωφίλου δ᾽ ἐπικρατεῖν,
Λεωφίλωι δὲ πάντα κεῖται, Λεώφιλον δ᾽ ἀκούετε
. -
τωρα ο Λαοφιλος κυβερνα,ο Λαοφιλος κυριαρχει,
στον Λαοφιλο τα παντα ανοικουν,τον Λαοφιλο ν'ακουτε
.
.
Ἀσπίδι μὲν Σαΐων τις ἀγάλλεται, ἥν παρὰ θάμνῳ
ἔντος ἀμώμητον κάλλιπον οὐκ ἐθέλων·
αὐτὸν δ' ἔκ μ' ἐσάωσα· τί μοι μέλει ἀσπὶς ἐκείνη;
Ἐρρέτω· ἐξαῦτις κτήσομαι οὐ κακίω.
την ασπιδα μου καποιος απ'τους Σαιους καμαρωνει
που μεσα σ'ενα θαμνο την πεταξα αχαλαστη
αναγκαστικα τον εαυτο μου να γλυτωσω
τι με μελλει εκεινη η ασπιδα;.Στα τσακιδια.
ξανα παλι αλλη πιο καλη θ'αποκτησω
.
.
ἑπτὰ γὰρ νεκρῶν πεσόντων, οὓς ἐμάρψαμεν ποσίν,
χείλιοι φονῆές εἰμεν.
εφτα νεκροι επεσαν,
του πατησαμε με τα ποδια,
χιλιοι φονιαδες ειμαστε
.
.
.
ΜΕΤΑΦΡΑΖΟΝΤΑΣ ΤΟΝ ΟΜΗΡΟ
Ιλιαδα,ραψωδια α',στιχοι 53-68-χ,ν.κουβελης
.
Ἐννῆμαρ μὲν ἀνὰ στρατὸν ᾤχετο κῆλα θεοῖο,
τῇ δεκάτῃ δ' ἀγορὴν δὲ καλέσσατο λαὸν Ἀχιλλεύς·
τῷ γὰρ ἐπὶ φρεσὶ θῆκε θεὰ λευκώλενος Ἥρη· 55
κήδετο γὰρ Δαναῶν, ὅτι ῥα θνήσκοντας ὁρᾶτο·
οἳ δ’ ἐπεὶ οὖν ἤγερθεν ὁμηγερέες τ’ ἐγένοντο,
τοῖσι δ’ ἀνιστάμενος μετέφη πόδας ὠκὺς Ἀχιλλεύς·
« Ἀτρεΐδη, νῦν ἄμμε παλιμπλαγχθέντας ὀίω
ἂψ ἀπονοστήσειν, εἴ κεν θάνατόν γε φύγοιμεν, 60
εἰ δὴ ὁμοῦ πόλεμός τε δαμᾷ καὶ λοιμὸς Ἀχαιούς·
ἀλλ’ ἄγε δή τινα μάντιν ἐρείομεν ἢ ἱερῆα,
ἢ καὶ ὀνειροπόλον, καὶ γάρ τ’ ὄναρ ἐκ Διός ἐστιν,
ὅς κ’ εἴποι ὅ τι τόσσον ἐχώσατο Φοῖβος Ἀπόλλων,
εἴ ταρ ὅ γ’ εὐχωλῆς ἐπιμέμφεται ἠδ’ ἑκατόμβης, 65
αἴ κέν πως ἀρνῶν κνίσης αἰγῶν τε τελείων
βούλεται ἀντιάσας ἡμῖν ἀπὸ λοιγὸν ἀμῦναι. »
Ἤτοι ὅ γ’ ὣς εἰπὼν κατ’ ἄρ’ ἕζετο·
.
εννια μερες ριχνονταν στο στρατο τα βελη απ'το θεο
και τη δεκατη καλεσε σε συνελευση το λαο ο Αχιλλεας
αυτο το'βαλε στο μυαλο του η ασπροχερα θεα Ηρα
που για τους Δαναους στεναχωριονταν να τους βλεπει
να πεθαινουν κι οταν εκεινοι ολοι συγκεντρωθηκαν
σ'αυτους μπροστα σηκωθηκε ο ταχυς Αχιλλεας κι
ειπε:''Ατρειδη,τωρα πως θα γυριουμε προβλεπω
πισω στις πατριδες μας,αν απ'το θανατο ξεφυγουμε,
που μας καταβαλει τους Αχαιους ο πολεμος και η
αρρωστεια μαζι ,αλλ'ας παμε να ρωτησουμε καποιο μαντι
η' ιερεα η' ονειροκριτη,γιατι και το ονειρο απ'τον Δια
ερχεται,να μας πει γιατι τοσο οργιστηκε ο Φοιβος Απολλων
μηπως για καποιο υποσχεση μας κατακρινει η' για εκατομβη
μηπως απ 'αρνια κι απο κατσικια καλα τσικνας μυρωδια
θελει να δεχθει κι απ'τον ολεθρο να μας προστατευσει''
ετσι αυτα αυτος ειπε και καθισε
.
.
.
ΣΤΟ ΝΗΣΙ ΤΩΝ ΛΩΤΟΦΑΓΩΝ
[Ομηρου Θδυσσεια,ραψωδια ι',στιχοι 80-105]
Ελευθερη Αποδοση του αρχαιου κειμενου-χ.ν.κουβελης
.
ἀλλά με κῦμα ῥόος τε περιγνάμπτοντα Μάλειαν 80
καὶ βορέης ἀπέωσε, παρέπλαγξεν δὲ Κυθήρων.
ἔνθεν δ' ἐννῆμαρ φερόμην ὀλοοῖσ' ἀνέμοισι
πόντον ἐπ' ἰχθυόεντα· ἀτὰρ δεκάτῃ ἐπέβημεν
γαίης Λωτοφάγων, οἵ τ' ἄνθινον εἶδαρ ἔδουσιν.
ἔνθα δ' ἐπ' ἠπείρου βῆμεν καὶ ἀφυσσάμεθ' ὕδωρ,
αἶψα δὲ δεῖπνον ἕλοντο θοῇς παρὰ νηυσὶν ἑταῖροι.
αὐτὰρ ἐπεὶ σίτοιό τ' ἐπασσάμεθ' ἠδὲ ποτῆτος,
δὴ τότ' ἐγὼν ἑτάρους προΐην πεύθεσθαι ἰόντας,
οἵ τινες ἀνέρες εἶεν ἐπὶ χθονὶ σῖτον ἔδοντες,
ἄνδρε δύω κρίνας, τρίτατον κήρυχ' ἅμ' ὀπάσσας. 90
οἱ δ' αἶψ' οἰχόμενοι μίγεν ἀνδράσι Λωτοφάγοισιν·
οὐδ' ἄρα Λωτοφάγοι μήδονθ' ἑτάροισιν ὄλεθρον
ἡμετέροισ', ἀλλά σφι δόσαν λωτοῖο πάσασθαι.
τῶν δ' ὅς τις λωτοῖο φάγοι μελιηδέα καρπόν,
οὐκέτ' ἀπαγγεῖλαι πάλιν ἤθελεν οὐδὲ νέεσθαι,
ἀλλ' αὐτοῦ βούλοντο μετ' ἀνδράσι Λωτοφάγοισι
λωτὸν ἐρεπτόμενοι μενέμεν νόστου τε λαθέσθαι.
τοὺς μὲν ἐγὼν ἐπὶ νῆας ἄγον κλαίοντας ἀνάγκῃ,
νηυσὶ δ' ἐνὶ γλαφυρῇσιν ὑπὸ ζυγὰ δῆσα ἐρύσσας·
αὐτὰρ τοὺς ἄλλους κελόμην ἐρίηρας ἑταίρους 100
σπερχομένους νηῶν ἐπιβαινέμεν ὠκειάων,
μή πώς τις λωτοῖο φαγὼν νόστοιο λάθηται.
οἱ δ' αἶψ' εἴσβαινον καὶ ἐπὶ κληῖσι καθῖζον,
ἑξῆς δ' ἑζόμενοι πολιὴν ἅλα τύπτον ἐρετμοῖς.
ἔνθεν δὲ προτέρω πλέομεν ἀκαχήμενοι ἦτορ.
.
τα μεγαλα και δυνατα κυματα μας εμποδισαν να περασουμε
τον καβο Μαλια κι ο φοβερος βοριας μας αποτελειωσε πολυ
κατω απ'τα Κυθηρα μας εσυρε μακρια
εννια ολοκληρες μερες ειμασταν χαμενοι στ' απεραντο πελαγος
απ'τους δυνατους ανεμους και τη δεκατη μερα φθασαμε στο νησι
των λωτοφαγων που πινουν τον χυμο του λωτου και τρωνε τ'ανθη του,
σ'εκεινη τη στερια πατησαμε τα ποδια μας κι οι συντροφοι πεινουσαν
και διψουσαν πολυ κι ηθελαν κατι να φανε και να πιουν απ'τη μεγαλη
κακουχια να συνερθουν,
τοτ' εγω εστειλα τρεις συντροφους,ο ενας κυρηκας ηταν, να πανε
στους ανθρωπους που ζουσαν στο νησι και να τους ζητησουν φαι
και νερο κι εκεινοι πηγαν και βρηκαν τους ανθρωπους κι εκεινοι
οι ανθρωποι τους εδωσαν να φανε λωτους που'ταν γλυκυτατοι καρποι
και τοσο πολυ γλυκαθηκαν που ζαλιστηκαν και μας ξεχασαν,λησμονησαν
κι αυτο το γυρισμο στη πατριδα,
μ'εκεινους τους Λωτοφαγους ηθελαν για παντα να μεινουνεκει,
τοτ'εγω εστειλα αλλους συντροφους να τους φερουν πισω,
τους βρηκαν τους επιασαν και τους εσυραν πισω στα καραβια μας
κι εκεινοι εκλαιγαν με μαυρο δακρυ και φωναζαν πως δεν ηθελαν
να φυγουν,σαν μωρα παιδια ξελογιασμενοι ,τοτ'εγω τους εδεσα γερα
στα ξυλα του καραβιου με σχοινια χερια και ποδια πολυ σφιχτα
να μην μπορουν να λυθουν και τους αλλους μ'αυστηρη φωνη
τους απειλησα να μην τολμησουν και να μην διανοηθουν να πανε
σ'αυτους τους ανθρωπους να ποτισθουν με λωτους και τ'ανθη να φανε
και στη πατριδα να ξεχασουν να γυρισουν,
πολυ αυστηρα τους διεταξα να καθισουν ησυχοι κι υπακουοι
στα καθισματα τους καθε ενας και με δυναμη να σηκωνουν τα κουπια
και να χτυπουν μ'αυτα σταθερα την ασπρη θαλασσα γρηγορα
να ξεγλυστρισουμε απο'κεινο το νησι και τους ανθρωπους του
π'ολους θα μας κατεστρεφαν εναν-εναν,
απο-κει πλεαμε μακρια με πολυ βαρια καρδια
.
.
.
απο την ΠΑΛΑΤΙΝΗ ΑΝΘΟΛΟΓΙΑ
3 ΕΠΙΓΡΑΜΜΑΤΑ ΣΕ ΕΛΕΥΘΕΡΙΕΣ ΚΑΙ ΠΕΖΕΣ ΑΠΟΔΟΣΕΙΣ-χ.ν.κουβελης
.
.
Ἁδύ τό βινεῖν ἐστι· τίς οὐ λέγει; ἀλλ’ ὅταν αἰτῇ χαλκόν,
πικρότερον γίνεται ἑλλεβόρου.
[Κιλλακτορος ]
[ολοι το λενε,πως το καββαλημα ειναι γλυκο,
αλλ'οταν σου ζητανες χρηματα γι'αυτο τοτε γινετ;αι πολυ πιο πικρο
κι απ'το φαρμακι χορταρι του ελλεβορα]
γλυκο το ταρακουνημα ειναι,ποιος δεν το λεει,αλλ¨οταν
σου ζηταει χρηματα πιο πικρο κι απο φαρμακι γινεται
.
.
Ἑξήκοντα τελεῖ Χαριτώ λυκοβαντίδας ὥρας,
ἀλλ’ ἔτι κυανέων σύρμα μένει πλοκάμων,
κἀν στέρνοις ἔτι κεῖνα τά λύγδινα κώνια μαστῶν
ἕστηκεν, μίτρης γυμνά περιδρομάδος,
καί χρώς ἀρρυτίδωτος ἔτ’ ἀμβροσίην, ἔτι πειθώ
πᾶσαν, ἔτι στάζει μυριάδας χαρίτων.
Ἀλλά πόθους ὀργῶντας ὅσοι μή φεύγετ’, ἐρασταί,
δεῦρ’ ἴτε, τῆς ἐτέων ληθόμενοι δεκάδος.
[Φιλοδημου]
[πατησε αισιως τα εξηντα χρονια η Χαριτω και κοιταξε
ποσο καταμαυρα και στιλπνα ειναι ακομα τα μαλλια της,
και στο στηθος της τ'ασπρα βυζια της σαν μαρμαρο στητα
ακομα ειναι,σαν κωνοι,και δεν τα δενει με ζωνη να τα κραταει
μην πεσουν κι η επιδερμιδα της χωρις καμια ρυτιδα ελαστικη
ακομα ειναι,σταζει θεια αρωματα και χιλιαδες μυρωδιες,
ετσι λοιπον μην αποφευγεται τους ωριμους ποθους,κι οσοι
ειστε εραστες ελατε εδω,τα χρονια που περασαν τις δεκαδες
μην λογαριαζτε,ξεχαστετα]
τα εξηντα χρονια πατησε η Χαριτω
αλλ'ακομα καταμαυρα λαμπουν τα μαλλια της
και τα βυζια της ασπρα στητα στο στηθος σαν
κωνοι στεκουν ακομα,και με καμια ζωνη δεν τα δενει
μην πεσουν,κι η επιδερμιδα της χωρις ρυτιδα καμια
ελαστικη ακομα,θεια αρωματα σταζει και μυριαδες
μυρωδιες ανασαινει
Γι'αυτο σας λεω,τους ωριμους ποθους μην αποφευγεται,
οσοι ειστε εραστες ελατε ως εδω,τα χρονια τις δεκαδες
μην λογαριαζτε ξεχαστετα
[σχολιο:σαν διαφημηση ειναι της Χαριτως].
.
.
Τήν καταφλεξίπολιν Σθενελαΐδα, τήν βαρύμισθον,
τήν τοῖς βουλομένοις χρυσόν ἀμεργομένην,
γυμνήν μοι διά νυκτός ὅλης παρέκλινεν ὄνειρος
ἄχρι φίλης ἠοῦς προῖκα χαριζομένην.
Οὐκέτι γουνάσομαι τήν βάρβαρον οὐδ’ ἐπ’ ἐμαυτῷ
κλαύσομαι ὕπνον ἔχων κεῖνα χαριζόμενον.
[Ανωνυμου]
[αυτη τη Σθενελαιδα που'ναι καυτη σαν φλογα θερμη και
που πληρωνεται παρα πολυ ακριβα κι οσους την θελουν
τους μαδαει ολα τα λεφτα,χθες ολη τη νυχτα μου την
παρεδωσε το ονειρο ολογυμνη στο κρεβατι μου και μεχρι
την ροδαλη αυγη την ειχα καταδικη μου χωρις να πληρωνω
δραχμη,
ποτε πια απο δω και περα δεν θα την παρακαλαω γονατιστος
αυτη τη βαρβαρη τη σκληρη κι ουτε θα στεναχωριεμαι και
θα μελαγχολω,αφου τα παντα της θα'τα'χω στον υπνο μου
στ'ονειρο μου να τ'απολαμβανω τζαμπα]
την αναφτρα την Σθενελαιδα π'ακριβα πολυ πληρωνεται
κι οσους την γουσταρουν απ'ολα τους τα λεφτα τους αρμεγει
ολη τη νυχτα ολογυμνη μου την παραδωσε τ'ονειρο
και μεχρι τη ροδαλη αυγη την απολαμβανα χωρις πληρωμη
Ποτε πια δεν θα την παρακαλεσω γονατιστος αυτη τη βαρβαρη
ουτε θα κλαιω και θα μελαγχολω αφου στον υπνο μου
μπορω να την εχω ολη να την απολαμβανω τζαμπα
.[σχολιο:ετσι την εβγαζε καποιος φτωχος που δεν ειχε να
την πληρωσει και δεν τον δεχονταν,με φαντασιωσεις]
.
.
.
ΕΙΔΑ ΤΗΝ ΕΠΙΚΑΣΤΗΝ Η' ΤΗΝ ΙΟΚΑΣΤΗΝ ΜΑΝΑ ΤΟΥ ΟΙΔΙΠΟΔΑ
Τρεις Αναπτυξεις-χ.ν.κουβελης
[Ομηρου Οδυσσεια,Ραψωδια λ' Νεκυια,στιχοι 271-280-μεταφραση χ.ν.κουβελης]
.
.
ειδα τη μανα εκεινου του Οιδιποδα,την Επικαστην
η'την Ιοκαστην,αρχοντογυναικα,στεκονταν σε οχθη
ποταμου και μου φανηκε πως τιποτα δεν εβλεπε και
τιποτα δεν κοιτουσε ουτε τιποτα ακουγε,θλιμενη,
σιωπηλη,για το μεγαλο αμαρτημα,πηρε γι'αντρα της
το ιδιο το παιδι της και μαζι του πλαγιασε στο κρεβατι,
δεν το ηξερε πως ηταν το παιδι της που πολλα χρονια πριν
απο κακο χρησμο που πηραν το παρατησαν στο βουνο
να πεθανει μη σκοτωσει τον πατερα κι αντρα της και σμιξει
μαζι της σαν μεγαλωσει και γινει αντρας,
και τωρα να,ολα οσα πηγαν ν'αποφυγουν τα'παθαν
χωρις ελεος
και τον πατερα σκοτωσε κι εκεινη σμιχτηκε μαζι του
και σαν η πατροκτονια και η αιμομιξια φανερωθηκαν
στον κοσμο μεσα
τρελλαθηκε ετρεξε με τρομερο ουρλιαχτο στη καμαρα της
κλειστικε εκει κι εψαξε και βρηκε σχοινι εδεσε σε γερο
μαδερι τη μια ακρη του και στην αλλη εφτιαξε θηλια και
μεσα περασε το κεφαλι της και κρεμαστηκε τσακιστηκε
ο λαιμος της,που ηταν σαν κρινος κομσος κι ασπρος,
και πνιγηκε η αναπνοη της και κυλησε στα κατω μερη
ετουτα και δεν ειδε τον δυστυχο που την βρηκε
κρεμασμενη να αιωρειται αψυχη κακοθανατισμενη
και,δεν τον ειδε σαν τρελλος ν'αρπαζει τις καρφιτσες
που στεριωνε περιτεχνα τα μαλλια της ψηλα σο κεφαλι
και να τις μπηγει στα ματια του να τις στριφογυριζει
βαθια να ξεριζωνει τους βολβους να χανει το φως του
τυφλος να ουρλιαζει να μην ξαναδει τον ηλιο ποτε πια
μητέρα τ' Οἰδιπόδαο ἴδον, καλὴν Ἐπικάστην,271
ἣ μέγα ἔργον ἔρεξεν ἀϊδρείῃσι νόοιο
γημαμένη ᾧ υἷϊ· ὁ δ' ὃν πατέρ' ἐξεναρίξας
γῆμεν· ἄφαρ δ' ἀνάπυστα θεοὶ θέσαν ἀνθρώποισιν.
ἀλλ' ὁ μὲν ἐν Θήβῃ πολυηράτῳ ἄλγεα πάσχων
Καδμείων ἤνασσε θεῶν ὀλοὰς διὰ βουλάς·
ἡ δ' ἔβη εἰς Ἀΐδαο πυλάρταο κρατεροῖο,
ἁψαμένη βρόχον αἰπὺν ἀφ' ὑψηλοῖο μελάθρου
ᾧ ἄχεϊ σχομένη· τῷ δ' ἄλγεα κάλλιπ' ὀπίσσω
πολλὰ μάλ', ὅσσα τε μητρὸς ἐρινύες ἐκτελέουσι. 280
τη μανα του Οιδιποδα ειδα,την ομορφη Επικαστη,
που μη γνωριζοντας μεγαλο αμαρτημα εκαμε
να παντρευτει το γιο της,που τον πατερα σκοτωσε
και την παντρευτηκε,κι αμεσως στους ανθρωπους
τ'αποκαλυψαν οι θεοι,εκεινος στη Θηβα την πολυαγαπημενη
βασανισμενος των Καδμειων κυβερνησε απ'των θεων
τη θεληση να καταστραφει,κι εκεινη διαβηκε κατω στις πυλες
του κραταιου Αδη κρεμωντας στην απελπισια της θηλια σφιχτη
απο ψηλο μαδερι της οροφης,σ'εκεινον αφηνωντας πισω βασανα
παρα πολλα,οσα οι εκδικητριες οι ερινυες της μανας καταδικαζουν
κρατουσε το μωρο στην αγκαλια της,ορθια,
μεσα στον κηπο,ωρα μεσημερι,ζεστη μερα,ηλιος
λαμπρος,χιλια αρωματα εφερνε ο αερας,και χρωματα
κυματιζαν,τους αγκιζαν σιωπηλα σαν χαδι,κοιταξε
το παιδι,ευθραυστο μικρο πλασμα,ησυχη αναπνοη,
κοιμονταν ευτυχισμενο,τα ονειρα ξεχυλιζαν γαργαρα
κρυσταλλινα νερα,ειδε τα ποδια του,γελασε γλυκα,
της φανηκαν αστεια,τα γαργαλισε απαλα,το παιδι
κουνηθηκε,χαραξε μεσα στον υπνο του χαμογελα
.
.
Παραλληλα Κειμενα[Απολειπειν ο θεος Αντωνιον]
Πλουταρχου/Κ.Π.Καβαφη-χ.ν.κουβελης
.
.
.
Πλουταρχου Βιος Αντωνιου
[Απολειπειν ο θεος Αντωνιον]
[75.4] ἐν ταύτῃ τῇ νυκτὶ λέγεται μεσούσῃ σχεδόν, ἐν ἡσυχίᾳ καὶ
κατηφείᾳ τῆς πόλεως διὰ φόβον καὶ προσδοκίαν τοῦ μέλλοντος
οὔσης, αἰφνίδιον ὀργάνων τε παντοδαπῶν ἐμμελεῖς φωνὰς ἀκου-
σθῆναι καὶ βοὴν ὄχλου μετ᾽ εὐασμῶν καὶ πηδήσεων σατυρικῶν,
ὥσπερ θιάσου τινὸς οὐκ ἀθορύβως ἐξελαύνοντος· [75.5] εἶναι
δὲ τὴν ὁρμὴν ὁμοῦ τι διὰ τῆς πόλεως μέσης ἐπὶ τὴν πύλην ἔξω
τὴν τετραμμένην πρὸς τοὺς πολεμίους, καὶ ταύτῃ τὸν θόρυβον
ἐκπεσεῖν πλεῖστον γενόμενον. [75.6] ἐδόκει δὲ τοῖς ἀναλογιζο-
μένοις τὸ σημεῖον ἀπολείπειν ὁ θεὸς Ἀντώνιον, ᾧ μάλιστα συν-
εξομοιῶν καὶ συνοικειῶν ἑαυτὸν διετέλεσεν.
[μεταφραση χ.ν.κουβελης]
[75,4]εκεινη τη νυχτα περιπου τα μεσανυχτα ,λεγεται,ενω βρισκον-
ταν η πολη σε ησυχια και στεναχωρια απο το φοβο και την απειλη αυ-
των που προκειται να συμβουν ξαφνικα ακουστηκαν απο οργανα καθε
ειδους μελωδικοι ηχοι και βοη οχλου με βακχισμους ευοι ευαν
και πηδηματα σατυρων σαν να εξορμα καποιος θιασος με θορυβο
[75,5]κι ηταν σαν η ευθυμη παρεα να διασχιζει τη πολη με κατευθυν-
ση προς την εξω πυλη που'ναι στραμενη προς τους αντιπαλους εχθρους
κι εκει αφου εγινε ο θορυβος πολυ μεγαλυτερος μειωθηκε[75,6]εκεινοι
που ασχοληθηκαν να εξηγησουν το σημαδι αυτο ειχαν τη γνωμη
πως ο θεος εγκαταλειπει τον Αντωνιο με τον οποιο κατεξοχην ηθελε
να συνταυτισθει και να συνυπαρχει
.
.
.
Σαπφω-Ποιηματα.(μεταφραση-αποδοση χ.ν.κουβελης)
Sappho[Poems-translation c.n.couvelis]
.
Ατθις,η Μνασιδικη μας πολυ μακρια βρισκεται στις Σαρδεις
και θυμαται πως καποτε σαν θεα ηταν για μας
και ποσο αγαπουσαμε το τραγουδι της
και τωρα ειναι αναμεσα στις γυναικες της Λυδιας και λαμπει
σαν λαμπερο φεγγαρι που βγαινει μετα τη δυση του ηλιου
και το φως του χυνει πανω στην αρμυρη θαλασσα
και πανω στη πολυανθισμενη γη με τη δροσια στο χωμα
και τα τριανταφυλλα με τους λωτους ζωντανευουν
γεματα ανθη
κι οταν η πολυαγαπημενη μας,που'ναι μακρια στη ξενιτεια,
φερνει στο νου της την Ατθιδα τοτε η καρδια της πλημμυριζει
με τον καημο της νοσταλγιας τ'απαλο στηθος της
και μας φωναζει δυνατα να παμε εκει,
κι αυτο που φωναζει το ξερουμε καλα,κι εσυ κι εγω,
γιατι η νυχτα π'ολα τ'ακουει μας το φερνει εδω,
μεσ'απ'τη θαλασσα που μας χωριζει
.
αυτη εντυσε το σωμα της μ'ενα αραχνουφαντο πεπλο
.
γλυκεια μανουλα,δεν μπορω στον αργαλειο να υφανω,
την σαιτα να πεταξω,γιατι με διαλυσε ο ποθος για ενα αγορι,
απο θεληση της απαλης Αφροδιτης
.
καλα χαριεσσα
ομορφη χαριτωμενη
.
παρθενια,γιατι μ'εγκαταλειπεις;
ποτε,ποτε ξανα,δεν θα ξαναγυρισω σε σενα
.
Δικη,στεφανωσε τα ομορφα μαλλια σου
πλεκοντας ανθη με τ'απαλα χερακια σου
στις Χαριτες αρεσουν εκεινοι που στολιζονται
μ'ανθη
τους αλλους τους αποστρεφονται
.
ακομα,κοπελα μου,νοσταλγεις τη παρθενικη ηληκια;
.
δεν εχω κακια μεσα μου
παρα εχω τρυφεροτητα
.
χαιδευεις τ'απαλα στηθη της αγαπημενης
.
η' καποιαν αλλη αγαπησες περισσοτερο απο μενα
.
εμενα μ'εχεις ξεχασει
.
παλι ξανα με τρανταζει ο ερωτας
που τα μελη διαλυει
γλυκοπικρο αμαχητο ερπετο
.
αλλα εσυ Ατθις εμενα μ'αρνεισαι
με την Ανδρομεδα ερωτοτροπεις
.
εχω μια πανεμορφη κορη
που στη μορφη μοιαζει με τα χρυσανθεμα
την πολυαγαπημενη Κλειδα
που την αγαπω πιο πολυ απ'ολη τη Λυδια
.
ηθελες πραγματα καλα κι ησυχα
κι απ'το στομα σου δεν βγηκε κακος λογος
ντροπη δεν εδειξες στα ματια σου
αλλα ειλικρινα μιλησες γι'αυτο
.
πεθαινει Κυπρια ο ευγενικος Αδωνις
Τι πρεπει να κανουμε;
Χτυπηστε τα στηθια σας,κοπελες,
και τα ρουχα σας ξεσκιστε
.
μου λειπεις πολυ και σε λαχταραω
.
η καρδια της ψυχρανε
κι επεσαν τα φτερα της
.
η καρδια μου βαρυνε
και τα γονατα μου δεν με κρατουνε πια
αυτα που καποτε πετουσαν στο χορο
σαν ελαφακια
.
τα γλυκοφωνα φλαουτα με τις κιθαρες ταιριασμενα
και με τον ηχο των κρουστων
γλυκα τραγουδουσαν οι κοπελες το τραγουδι
κι ο θαυμαστος ηχος εφθανε στα ουρανια
.
φουστανι πολυχρωμμο
με κροκο βαμμενο
και πορφυρο
στεφανια
ομορφα
.
ηρθες ομορφια μου,εγω πολυ σε λατρευω
και δροσισες τη καρδια μου που ο ποθος τη καιει
.
για παντα θα'σαι πεθαμενη
δεν θα'ναι καμμια αναμνηση
για σενα στο μελλον
και τα τριανταφυλλα της Πιεριας
θα στερηθεις
θα τριγυρνας σκοτεινη στον Αδη
αναμεσα στις μαυρες ψυχες
των νεκρων
.
τωρα τ'απαλο καποτε σωμα μου
τα γηρατια το'χουν αρπαξει
τα μαλλια μου ασπρισαν
και πια μαυρα δεν ειναι
αυτη η κατασταση πολυ με βασανιζει
αλλα τι μπορω να κανω;
να μην γερασω,αφου ανθρωπος ειμαι,
ειναι αδυνατο
.
ονειρο,πανω στα σκοτεινα φτερα
.
και αυ η Δικα μου;
.
σ'αγαπουσα καποτε παλια,Ατθις,
μικρη και χαριτωμενη
.
ο ερωτας μου ταραξε το μυαλο
οπως ταραζει στα βουνα δυνατος ανεμος
τις βελανιδιες
.
πιο δροσερη απ'τη χλοη ειμαι
.
αυτο μου'λαχε,χρυσοστεφανη Αφροδιτη
.
ολα τ'αστρα ολογυρα της σεληνης
χανουν το φως τους καθως εκεινη βγαινει
γεματη φως κι αργυρη φωτιζει τη γη
.
πανεμορφα κεντητα παπουτσια της Λυδιας
στολιζαν τα ποδια της
.
δεν ξερω τι θελω,στα δυο χωριστηκε το μυαλο μου
.
ποτε δεν φανηκε στο φως του ηλιου κοπελα
που να'χει τη δικια σου σοφια
.
γιατι τοσο πολυ σε μαγεψε εκεινη η χωριατοπουλα
που δεν ξερει πως να φερει το φορεμα γυρω στους ωμους
.
Σαπφω,σ'αγαπω
.
Μικα,πολυαγαπημενη μου,
γλυκοφωνη ,λυγερη και δροσερη
.
πιο ομορφη η Μνασιδικη απο την απαλη Γυριννα
.
η Ατθις μου δεν θα ξαναγυρισει πια
κι εγω θελω να πεθανω
κι αυτη ειχε πολυ λυπη που μ'αφηνε
και μου'πε:Σαπφω,τι μεγαλη δυστυχια μας ετυχε;
σ'ορκιζομαι πως ειναι εναντια στη θεληση μου
να σ'αφησω
Κι εγω της αποκριθηκα:Τραβα το δρομο σου χαρουμενη
και να με θυμασαι,
γνωριζεις ποσο σ'αγαπουσα κι αν εσυ δεν θυμασαι
θα σου θυμισω ποσο ομορφη ηταν η ζωη μας
με στεφανια απο βιολετες και τριανταφυλλα στολισμενη
καθοσουν κοντα μου
και με περιδερεια ηταν στολισμενος ο λαιμος σου
και με μεθυστικα αρωματα ειχες αρωματισμενο το κορμι σου
κοντα μου
και ξαπλωμενη στ'απαλο στρωμα επινες γλυκα ποτα
και στις κοπελες αναβες τον ποθο
.
νομιζω πως για παντα θα μας θυμουνται οι ανθρωποι
.
κοπελα γλυκοφωνη
.
πιο πολυ γλυκοηχη απ'τη λυρα
και πιο χρυση απ'το χρυσο
.
οταν ο θυμος φουσκωνει να σκασει
στα στηθια σου
φυλαξε τη γλωσσα μην ξεστομισεις
απρεπα
.
και τωρα ομορφα γλυκα θα τραγουδησω
να ευχαριστησω τις κοπελες φιλες μου
.
λενε πως καποτε η Ληδα μεσα σ'ανθος υακινθου
βρηκε κρυμμενο εν'αυγο
.
Γελλω,η πιο αγαπημενη απ'τις κοπελες
.
αγαπημενε,
στο κρεβατι σου πηρες
νεωτερη κοπελα
δεν σου παραπονιεμαι
γιατι εγω εχω πια γερασει
.
αυτα για σενα Καλλιοπη
.
αφου δικια σου εχεις την ομορφη Ανδρομεδα,
Σαπφω,γιατι την Αφροδιτη παρακαλεις;
.
προαγγελος της Ανοιξης
το γλυκοφωνο αηδονι
.
η Λητω και η Νιοβη
ηταν πολυ φιλες
αγαπημενες
.
μητε μελι για μενα
μητε μελισσα
.
οπως το γλυκομηλο στην πιο μακρυνη
και ψηλη ακρη του κλαδιου
που το παρατησαν οι εργατες στη συγκομιδη
οχι πως το ξεχασαν
αλλα δεν μπορουσαν να τ'αρπαξουν
.
οπως πανω στα βουνα βοσκοι
ποδοπατουν ανθος υακινθου
και στο χωμα κατω μαραινεται
το πορφυρο ανθος
.
Υμεναιος
χτιστε ψηλο το σπιτι
γιατ'ειναι αντρειος ο γαμπρος
ψηλοτερος κι απ'τον πιο ψηλο αντρα
.
ευτυχισμενε γαμπρε,
καθως εσυ ηθελες ηρθε η ωρα
του γαμου σου
κι εχεις δικη σου την κοπελα
που λαχταρουσες
.
τετοια ματια!
.
καλον προσωπον
ομορφο προσωπο
.
αυτα που κσποιος λαχταραει
.
μ'ολες τις αποχρωσεις ταιριασμενα
.
γιατι αυτοι που ευεργετησα
σαν σκυλια με κυνηγουν;
.
τιποτα δεν εισαι για μενα
.
εδυσε η σεληνη
κι η Πουλια,μεσανυχτα,
περασ'η ωρα
κι εγω μονη μου κοιμαμαι
.
.
.
ΣΑΠΦΩ: 36. – Απόσπασμα 16 Lobel-Page
[για την Ανακτορια]
.
και ποσοο]ἰ μὲν ἰππήων στρότον, οἰ δὲ πέσδων,
οἰ δὲ νάων φαῖσ᾽ ἐπ[ὶ] γᾶν μέλαι[ν]αν
ἔ]μμεναι κάλλιστον, ἔγω δὲ κῆν᾽ ὄτ-
4 τω τις ἔραται·
πά]γχυ δ᾽ εὔμαρες σύνετον πόησαι
π]άντι τ[ο]ῦτ᾽, ἀ γὰρ πόλυ περσκέθοισα
κάλλος [ἀνθ]ρώπων Ἐλένα [τὸ]ν ἄνδρα
8 τὸν [πανάρ]ιστον
καλλ[ίποι]σ᾽ ἔβα ᾽ς Τροΐαν πλέοι[σα
κωὐδ[ὲ πα]ῖδος οὐδὲ φίλων το[κ]ήων
πά[μπαν] ἐμνάσθη, ἀλλὰ παράγαγ᾽ αὔταν
12 [ ]σαν
[ ]αμπτον γὰρ [
[ ]…κούφως τ[ ]οη.[.]ν
..]με νῦν Ἀνακτορί[ας ὀ]νέμναι-
16 σ᾽ οὐ ] παρεοίσας,
τᾶ]ς κε βολλοίμαν ἔρατόν τε βᾶμα
κἀμάρυχμα λάμπρον ἴδην προσώπω
ἢ τὰ Λύδων ἄρματα καὶ πανόπλοις
20 πεσδομ]άχεντας.
.
[μεταφραση χ.ν.κουβελης]
αλλοι το ιππικο λενε το ωραιοτερο ειναι
πανω στη σκοτεινη γη
αλλοι το πεζικο αλλοι το ναυτικο λενε
εγω ομως λεω εκεινο που καποιος αγαπα
και θα πω κατι π'ολοι θα το δεχτουν
εκεινη η πιο ωραια μεσα στους ανθρωπους
η Ελενη τον σ'ολα αξιο αντρα της αφησε
και μπηκε στο καραβι για την Τροια
κι ουτε για παιδι ουτε για συγγενεις ουτε για γονεις
για κανεναν δεν νοιαστηκε και παρασυρθηκε
απ'την αγαπη
ετσι και τωρα εγω την Ανακτορια φερνω στο μυαλο μου
που δεν ειναι εδω και μου λειπει
θελω να δω το λατρευτο της βημα
να δω τη λαμπερη λαμψη του προσωπου της
παρα τα αρματα των Λυδων να βλεπω
και τους πανοπλους πεζους να μαχονται
.
.
.
[Εις Ανακτοριαν]
Φαίνεταί μοι κῆνος ἴσος θέοισιν
ἔμμεν᾽ ὤνηρ, ὄττις ἐνάντιός τοι
ἰσδάνει καὶ πλάσιον ἆδυ φωνεί-
σας ὐπακούει
[5]καὶ γελαίσας ἰμέροεν. τό μ᾽ ἦ μάν
καρδίαν ἐν στήθεσιν ἐπτόαισεν.
ὢς γὰρ ἔς σ᾽ ἴδω βρόχε᾽, ὤς με φώνη-
σ᾽ οὖδεν ἔτ᾽ εἴκει,
ἀλλὰ κὰμ μὲν γλῶσσα ἔαγε, λέπτον
[10]δ᾽ αὔτικα χρῶι πῦρ ὐπαδεδρόμακεν,
ὀππάτεσσι δ᾽ οὖδεν ὄρημμ᾽, ἐπιρρόμ-
βεισι δ᾽ ἄκουαι,
ἀ δέ μ᾽ ἴδρως κακχέεται, τρόμος δέ
παῖσαν ἄγρει, χλωροτέρα δὲ ποίας
[15]ἔμμι, τεθνάκην δ᾽ ὀλίγω ᾽πιδεύης
φαίνομ᾽ ἔμ᾽ αὔται·
.[μεταφραση χ.ν.κουβελης]
οπως θεος μου φαινεται εκεινος ο αντρας
που καθεται απεναντι σου κι απο κοντα ακουει
τη γλυκεια φωνη σου και το λατρευτο σου γελιο
και πως χτυπαει στα στηθια μου η καρδια
και λιγο να σε κοιταξω η μιλια κοβεται
και η γλωσσα στο στομα μου δενεται
αμεσως καυτη θερμη καιγει το κορμι μου
και τιποτα δεν βλεπω και τιποτα δεν ακουω
τ'αυτια μου βουιζουν και ιδρωτας με λουζει
ολοκληρη τρεμω πιο χλωμη κι απ'το χορτο ειμαι
και μου φαινεται πως σε λιγο θα πεθανω
θα ξεψυχισω
.
.
.
Fragments from ARCHILOCHUS -Αποσπασματα του Αρχιλοχου
-μεταφραση translation c.n.couvelis χ.ν.κουβελης
Απόσπασμα που βρίσκεται σήμερα στην συλλογή παπύρων στην Κολωνία
της Γερμανίας. (P. Köln II 58)
.
.
Αποσπασματα του Αρχιλοχου-μεταφραση χ.ν.κουβελης
Fragments from ARCHILOCHUS -translation c.n.couvelis
[το αποσπασμα αυτο το διασωζει ο Αριστοτελης,
ειναι η αρχη ενος ιαμβου,που ο Αρχιλοχος[680πΧ-630πΧ]βαζει στο στομα ενος
αλλου του τεχνιτη ξυλουργου Χαρωνα λογια εναντια στη κουφια ματαιοδοξια
και τα πλουτη των ισχυρων
και ο Πλουταρχος περαθετει στο Περὶ εὐθυμίας 470b 11-c 3: τους 4 στιχους αλλα
δεν αναφερει το ονομα του ποιητη
επισης ο Ηροδοτος στο Α' Βιβλιο των Ιστοριων του στη νουβελα του Κανδαυλη
και της γυναικας του μνημονευει το ποιημα ιαμβο του Αρχιλοχου για τον Γυγη
237 I 12.5-9: Καὶ μετὰ ταῦτα ἀναπαυομένου Κανδαύλεω ὑπεκδύς τε καὶ ἀποκτεί-
νας αὐτὸν ἔσχε καὶ τὴν γυναῖκα καὶ τὴν βασιληίην Γύγης˙ τοῦ καὶ Ἀρχίλοχος ὁ
Πάριος, κατὰ τὸν αὐτὸν χρόνον γενόμενος, ἐν ἰάμβῳ τριμέτρῳ ἐπεμνήσθη.
.
ΑΡΧΙΛΟΧΟΣ: 17. – Απόσπασμα 19 West
οὔ μοι τὰ Γύγεω τοῦ πολυχρύσου μέλει,
οὐδ᾽ εἷλέ πώ με ζῆλος, οὐδ᾽ ἀγαίομαι
θεῶν ἔργα, μεγάλης δ᾽ οὐκ ἐρέω τυραννίδος·
ἀπόπροθεν γάρ ἐστιν ὀφθαλμῶν ἐμῶν.
τα πλουτη του πολυχρυσου Γυγη δεν με νοιαζουν
ουτε ποτε μ'επιασε ζηλια ουτε θαμπωνομαι
απ'των θεων τα εργα ουτε μεγαλη θελω εξουσια
περα μακρυα απ'τα ματια μου αυτα'ναι
.
ΑΡΧΙΛΟΧΟΣ: 18. – Απόσπασμα 114 West
οὐ φιλέω μέγαν στρατηγὸν οὐδὲ διαπεπλιγμένον
οὐδὲ βοστρύχοισι γαῦρον οὐδ᾽ ὑπεξυρημένον,
ἀλλά μοι σμικρός τις εἴη καὶ περὶ κνήμας ἰδεῖν
ῥοικός, ἀσφαλέως βεβηκὼς ποσσί, καρδίης πλέως.
δεν γουσταρω μεγαλοσωμο στρατηγον αλυγιστον
ουτε καμαρωτον για τριχες κατσαρες ουτε κοντρα ξυρισμενον
αλλ'εγω γουσταρω μικροσωμος να'ναι και στραβοκανης ας ειναι
μα στερεα να παταει στα ποδια και να το λεει η καρδια του.
.
απόσπασμα (frag.) 2011 in M.L. West (ed.), lamp et Elegi Graeci, Vol. I
(Oxford, 1971)
πόλλ΄ οἶδε ἀλώπηξ,
ἀλλ΄ ἐχῖνος ένα μέγα
πολλα γνωριζ'η αλεπου
αλλ'ομως ο σκαντζοχοιρος ενα μονο μεγαλο
[εννοει τη προβλεψη της εκλειψης ηλιου στις 6 Απριλιου το 648πΧ]
.
ἑπτὰ γὰρ νεκρῶν πεσόντων, οὓς ἐμάρψαμεν ποσίν,
χείλιοι φονῆές εἰμεν.
επτα επεσαν νεκροι που με τα ποδια τους πατησαμε
χιλιαδες φονιαδες ειμαστε
.
νῦν δὲ Λεώφιλος μὲν ἄρχει, Λεωφίλου δ᾽ ἐπικρατεῖν,
Λεωφίλωι δὲ πάντα κεῖται, Λεώφιλον δ᾽ ἀκούετε.
τωρα ο Λεωφιλος κυβερνα,ο Λεωφιλος κυριαρχει
στον Λεωφιλον τα παντα ανηκουν,τον Λεωφιλον υπακουτε
.
Ἐν δορὶ μὲν μοι μᾶζα μεμαγμένη,
ἐν δορὶ δ' οἶνος Ἰσμαρικός,
πίνω δ' ἐν δορὶ κεκλιμένος.
με το κονταρι βγαζω το ψωμι μου
με το κονταρι το κρασι απ'την Ισμαρο
και στο κονταρι μου γερμενος πινω
.
Ἀσπίδι μὲν Σαΐων τις ἀγάλλεται, ἥν παρὰ θάμνῳ
ἔντος ἀμώμητον κάλλιπον οὐκ ἐθέλων·
αὐτὸν δ' ἔκ μ' ἐσάωσα· τί μοι μέλει ἀσπὶς ἐκείνη;
Ἐρρέτω· ἐξαῦτις κτήσομαι οὐ κακίω
την ασπιδα μου καποιος απ'τους Σαιους τη χαιρετε που σε θαμνο
μεσα τη πεταξα απειραχτη αψογη χωρις να το θελω
τον εαυτο μου ομως εσωσω τι με νοιαζει εκεινη η ασπιδα
Ας παει στα κομματια γρηγορα μια καλυτερη θ'αποκτησω
.
[ειναι γνωστη η ερωτικη απογοητευση του Αρχιλοχου για τη κορη
του Λυκαμβη τη Νεοβουλη που του την ταξανε για γυναικα κι επειτα
τον γελασαν δινοντας την σε αλλον
Τοσο πολυ πικραθηκε και θυμωσε ο Αρχιλοχος που επιτεθηκε σε
πατερα και κορες με πολυ καυστικους και σκληρους στιχους]
Νεοβούλην
ἄλλος ἀνὴρ ἐχέτω·
την Νεοβουλην
αλλος ανδρας τη γλεντα
ἄνθος δ᾽ ἀπερρύηκε παρθενήϊον
το ανθος της παρθενιας της μαδησε
παρθένον δ᾽ ἐν ἄνθεσιν
τηλεθάεσσι λαβὼν
ἔκλινα· μαλθακῆι δέ μιν
χλαίνηι καλύψας, αὐχέν᾽ ἀγκάληις ἔχων,
δείματι παυσαμένην
τὼς ὥστε νεβρὸν...
μαζῶν τε χερσὶν ἠπίως ἐφηψάμην
ἧι παρέφηνε νέον
ἥβης ἐπήλυσιν χρόα
ἅπαν τε σῶμα καλὸν ἀμφαφώμενος
θερμὸν ἀφῆκα μένος
ξανθῆς ἐπιψαύων τριχός.
τη παρθενα κοπελα αφου την αγκαλιασα
στ'ανθισμενα λουλουδια την ξαπλωσα
και με την απαλη χλαινη μου την εκρυψα
το λαιμο της αγκαλιασμενο ειχα
και το κορμι της χαιδεψα μεχρι τους γοφους
τοτε εκεινη παλι σπαραζε
και το εφηβικο της χρωμα χυθηκε
σ'ολο τ'ομορφο κορμι της παντου χαιδευοντας
μεχρι που τη καυτη ορμη μου
πανω στο ξανθο αφησα τριχωμα της τριβωντας
.
Πάτερ Λυκάμβα, ποῖον ἐφράσω τόδε;
τίς σὰς παρήειρε φρένας,
ἧις τὸ πρὶν ἠρήρεισθα; νῦν δὲ δὴ πολύς
ἀστοῖσι φαίνεαι γέλως.
γερο Λυκαμβη,πως μιλας ετσι;
ποιος σου πηρε τα μυαλα;
εσυ που πριν τα΄χες τετρακοσια και τωρα
μεσα στη πολη καταντησες πολυ γελειος
.
τοῖος γὰρ φιλότητος ἔρως ὑπὸ καρδίην ἐλυσθείς
πολλὴν κατ᾽ ἀχλὺν ὀμμάτων ἔχευεν,
κλέψας ἐκ στηθέων ἁπαλὰς φρένας.
τετοιος ποθος του ερωτα απ'τη καρδια κατρακυλησε
π'απλωσε πυκνη ομιχλη στα ματια μπροστα
ξεριζωνοντας απ'τα στηθια τα τρυφερα πνευμονια
.
δύστηνος ἔγκειμαι πόθωι
ἄψυχος
δυστυχισμενος
καταντησα απο'τον ποθο
αψυχος
.
.
.
ΠΑΡΑΦΡΑΖΟΝΤΑΣ ΤΟΝ ΑΡΧΙΛΟΧΟ ΓΙΑ ΕΝΑ ΣΥΓΧΡΟΝΟ ΝΟΥΜΕΡΟ
-ΤΟΝ ΜΕΓΑ ΦΕΙΣΜΠΟΥΚΦΟΥΣΚΙΖωΝΤΑ=χ.ν.κουβελης
διαπλοκη-αόρατο πλέγμα συμφερόντων, η αλληλοσύνδεση συμφερόντων
με σκοπό το παράνομο όφελος και την εξυπηρέτηση εκείνων που μετέχουν
στο σχήμα αυτό
ΑΠΟΚΑΛΥΨΤΕ ΤΟΥΣ
ΑΡΧΙΛΟΧΟΣ: 18. – Απόσπασμα 114 West
οὐ φιλέω μέγαν στρατηγὸν οὐδὲ διαπεπλιγμένον
οὐδὲ βοστρύχοισι γαῦρον οὐδ᾽ ὑπεξυρημένον,
ἀλλά μοι σμικρός τις εἴη καὶ περὶ κνήμας ἰδεῖν
ῥοικός, ἀσφαλέως βεβηκὼς ποσσί, καρδίης πλέως.
δε γουσταρω μεγα νουμερο φεισμπουκΦουσκιΖωντα
αδιαντροπο διαπλεκομενο το λεω δεν τον παω αυτον
κι ας εχει κεφαλη μετα τριχων λιαν επιμηκων δεν το λαικαρω
κι ας εχει και μυστακα θρασυτατον αξυριστον λαιφστυλατον
γιατι σε μενα αρεσει ανθρωπος ταπεινος και ανιδεοτελης
αυτονε που στα δικα του ποδια στεκει πολυ τον παω
κι ειναι στα λογια του βαρομετρο και παλλικαρι στη καρδια
.
.
.
Παραφραζοντας στιχους [15 εως 276]απο την Οδυσσεια του Ομηρου
ραψωδια ζ' -χ.ν.κουβελης
μπηκε στη στολισμενη καμαρα οπου εκει κοιμονταν
η πανεμορφη κορη Ναυσικα
και σαν πνοη ανεμου ανασηκωσε τα σκεπασματα της κορης
που η ωρα του γαμου της πλησιαζει
και για πολυ δεν θα'ναι πια παρθενα
οταν ξημερωσε και ξυπνησε η Ναυσικα με τ'ασπρα μπρατσα
θαμπωμενη απο'κεινο τ'ονειρο αρχισε να τραγουδα
μολις ο Οδυσσεας ξυπνησε κι ειδε τη κορη με τα ομορφα ματια
αμεσως γλυκα της μιλησε
γονατιζω μπροστα σου βασιλισσα μου,θεα η ' θνητη να'σαι;
κι ο πιο ευτυχεστερος απ'ολους τους αντρες θα'ναι εκεινος ο αντρας
που στο σπιτι του θα σε φερει και στο κρεβατι του γυναικα του θα σ'εχει
ποτε δεν ειδαν τα ματια μου τετοια ομορφια
ποτε τετοιο λουλουδι δεν ανθισε απο κλαρακι της γης
κι οι κοπελες τον πηγαν να λουστει σε μερος που δεν το πιανει
αερας
κοπελες αναμεριστε μονος μου θα πλυθω να βγαλω την αρμυρα
απ'τους ωμους και ν'αλοιφτω με λαδι στο κορμι
παει πολυς καιρος που δεν αλοιψτηκα με λαδι
κι εγω μπροστα σας δεν πρεπει να λουστω
ντρεπομαι να γυμνωθω σε κορες με τα ομορφα μαλλια
κι επειτα αφου λουστηκε πηγε και καθισε στ'ακρογυαλι
μακρια
απ' ομορφια κι απο χαρη λαμπωντας
κι οταν ετσι τον ειδε θαμπωσε η κοπελα
ποιος ειναι αυτος ο ξενος αντρας που πισω ακολουθει
τη Ναυσικα
ομορφος φαινεται και δυνατος,
που τον ηβρε; κι αντρα της θα τον κανει
15 βῆ δ᾿ ἴμεν ἐς θάλαμον πολυδαίδαλον, ᾧ ἔνι κούρη
κοιμᾶτ᾿ ἀθανάτῃσι φυὴν καὶ εἶδος ὁμοίη,Ναυσικάα
20 ἡ δ᾿ ἀνέμου ὡς πνοιὴ ἐπέσσυτο δέμνια κούρης
σοὶ δὲ γάμος σχεδόν ἐστιν
ἐπεὶ οὔ τοι ἔτι δὴν παρθένος ἔσσεαι
αὐτίκα δ᾿ Ἠὼς ἦλθεν ἐύθρονος, ἥ μιν ἔγειρε
Ναυσικάαν ἐύπεπλον: ἄφαρ δ᾿ ἀπεθαύμασ᾿ ὄνειρον,
τῇσι δὲ Ναυσικάα λευκώλενος ἤρχετο μολπῆς
ὡς Ὀδυσεὺς ἔγροιτο, ἴδοι τ᾿ ἐυώπιδα κούρην
αὐτίκα μειλίχιον καὶ κερδαλέον φάτο μῦθον.
«γουνοῦμαί σε, ἄνασσα: θεός νύ τις, ἦ βροτός ἐσσι;
κεῖνος δ᾿ αὖ περὶ κῆρι μακάρτατος ἔξοχον ἄλλων,
ὅς κέ σ᾿ ἐέδνοισι βρίσας οἶκόνδ᾿ ἀγάγηται.
160 οὐ γάρ πω τοιοῦτον ἴδον βροτὸν ὀφθαλμοῖσιν,
οὔτ᾿ ἄνδρ᾿ οὔτε γυναῖκα: σέβας μ᾿ ἔχει εἰσορόωντα.
ἐπεὶ οὔ πω τοῖον ἀνήλυθεν ἐκ δόρυ γαίης,
λούσατέ τ᾿ ἐν ποταμῷ, ὅθ᾿ ἐπὶ σκέπας ἔστ᾿ ἀνέμοιο.
«ἀμφίπολοι, στῆθ᾿ οὕτω ἀπόπροθεν, ὄφρ᾿ ἐγὼ αὐτὸς
ἅλμην ὤμοιιν ἀπολούσομαι, ἀμφὶ δ᾿ ἐλαίῳ
220 χρίσομαι: ἦ γὰρ δηρὸν ἀπὸ χροός ἐστιν ἀλοιφή.
ἄντην δ᾿ οὐκ ἂν ἐγώ γε λοέσσομαι: αἰδέομαι γὰρ
γυμνοῦσθαι κούρῃσιν ἐυπλοκάμοισι μετελθών.»
ἕζετ᾿ ἔπειτ᾿ ἀπάνευθε κιὼν ἐπὶ θῖνα θαλάσσης,
κάλλεϊ καὶ χάρισι στίλβων: θηεῖτο δὲ κούρη.
276 τίς δ᾿ ὅδε Ναυσικάᾳ ἕπεται καλός τε μέγας τε
ξεῖνος; ποῦ δέ μιν εὗρε; πόσις νύ οἱ ἔσσεται αὐτῇ.
.
.
.
Παραφραζοντας ποιηματα της Σαπφους-σελιδα 97
.
σε ζηταω αποψε
ποσους ποθους αγιατρευτους σκορπας
τ'ασπρο σα γαλα σωμα σου
ομορφια μου και πεθαινω
.
σαν τον δυνατο αερα
που στα βουνα τρανταζει τα δεντρα
μου ταραξε τα μυαλα ο ερωτας
.
Γυρισες
τοσο πολυ σ'ηθελα
σε λαχταρουσα
και το κορμι μου δροσισες
που το'καψε ο ποθος
.
απ'το κρινο πιο λευκη
κι απ'το νερο πιο δροσερη
κι απ'τη χλοη πιο απαλη
.
απ'το χρυσαφη πιο χρυση
κι απ'το μελι πιο γλυκια
κι απ'τη κιθαρα πιο μουσικη η φωνη σου
.
τυχερος μου φαινεται πως ειμαι
που απεναντι σου καθομαι
κι η γλυκα της φωνης σου με τρελενει
και το γελιο σου με ξελογιαζει
λιωνει στα στηθια η καρδια μου
σε κοιταζω και μου κοβεται η μιλια
κι η γλωσσα μου μπερδευεται
πυρετος μου καιει το κορμι για σενα
κλεινουν τα ματια μου θολωνουν
τ'αυτια μου βουιζουν δεν ακουω
το κορμι μου ιδρωτας το λουζει
τρεμω ολοκληρος και χλωμιαζω περισσοτερο
απ'το ξερο φυλλο ετοιμο απ'τα κλαρια να πεσει
κι η ψυχη μου κοντευει να βγει
.
το μυαλο της εδω γυριζει
σε μενα
οταν εδω ζουσαμε μαζι
κι εμοιαζε σα θεα
κι η πιο μεγαλη χαρα μου
το τραγουδι της ηταν
και το γελιο της
.
κι αναμεσα στις αλλες γυναικες
η ομορφια της ξεχωριζει
οπως οταν ο ηλιος δυσει
και το λαμπρο φως της σεληνης
ολα τ'αλλα αστρα σκοτεινιαζει
ετσι και κεινη λαμπει αναμεσα
στις αλλες γυναικες και ξεχωριζει
.
κι οταν εισαι εσυ σιμα μου
τα τριανταφυλλα μοσχοβολουν
και τα γιοσεμια ολουθε ανθιζουν
.
σε ζηταω
κι η καρδια μου τρεμει
.
πανω στ'απαλα σεντονια ξαπλωμενη
κοιμοσουν
κι εγω το κεφαλι μου ακουμπουσα
στα τρυφερα κι ευωδιαστα στηθια σου
να'τανε εκεινη η νυχτα να βαστουσε αιωνια
.
πως περασε η ωρα
νυχτα περασμενα μεσανυχτα
το φεγγαρι χαθηκε κι η Πουλια
κι εγω κοιμαμαι εδω μοναχη
κι ερημη
κι ο ερωτας μ'αρπαξε και με τρανταξε
οπως δυνατος αερας
απ'τα βουνα χυμαει πανω στα δεντρα
και τα ξεριζωνει
.
.
.
Ομηρου Ιλιαδα
[Αποσπασματα]
-μεταφραση αποδοση χ.ν.κουβελης c.n.couvelis
.
- Ραψωδια Ζ'
ποιμαίνων δ᾽ ἐπ᾽ ὄεσσι μίγη φιλότητι καὶ εὐνῇ, 25
ἣ δ᾽ ὑποκυσαμένη διδυμάονε γείνατο παῖδε.
[εκει που εβοσκε τα προβατα εσμιξε με την αγαπημενη γυναικα
κι εκεινη γκαστρωθηκε και γεννησε παιδια διδυμα]
.
οἵη περ φύλλων γενεὴ τοίη δὲ καὶ ἀνδρῶν.
Φύλλα τὰ μέν τ᾽ ἄνεμος χαμάδις χέει, ἄλλα δέ θ᾽ ὕλη
τηλεθόωσα φύει, ἔαρος δ᾽ ἐπιγίγνεται ὥρη·
ὣς ἀνδρῶν γενεὴ ἣ μὲν φύει ἣ δ᾽ ἀπολήγει.
[ομοια με τα φυλλα τετοια ειναι η γενια των ανθρωπων
αλλα απο τα φυλλα ο ανεμος κατω τα ριχνει κι αλλα
φυτρωνουν κι αυξανουν γεματα καρπους οπως της ανοιξης
ερχεται η ωρα ετσι και των ανθρωπων η γεννια η μια φυτρωνει
κι η αλλη μαραινεται]
.
τέμενος τάμον ἔξοχον ἄλλων
καλὸν φυταλιῆς καὶ ἀρούρης, ὄφρα νέμοιτο. 195
Ἣ δ᾽ ἔτεκε τρία τέκνα
[του εδωσαν το καλλιτερο περιβολι
ομορφο με πολλα δεντρα και χωραφι να το καλλιεργει
κι η γυναικα του γεννησε τρια παιδια]
.
Ἕκτωρ δ᾽ ὡς Σκαιάς τε πύλας καὶ φηγὸν ἵκανεν,
ἀμφ᾽ ἄρα μιν Τρώων ἄλοχοι θέον ἠδὲ θύγατρες
εἰρόμεναι παῖδάς τε κασιγνήτους τε ἔτας τε
καὶ πόσιας
[Ο Εκτορας φτανει στις Σκαιες Πυλες στο καστρο
και τρεχοντας τον περιτριγυριζουν των Τρωων οι γυναικες
κι οι θυγατερες ρωτωντας για τα παιδια τους και τ'αδερφια
και για τους συγγενεις και για τους αντρες τους ]
.
ὸν δ᾽ Ἑλένη μύθοισι προσηύδα μειλιχίοισι·
δᾶερ ἐμεῖο κυνὸς κακομηχάνου ὀκρυοέσσης,
ὥς μ᾽ ὄφελ᾽ ἤματι τῷ ὅτε με πρῶτον τέκε μήτηρ
οἴχεσθαι προφέρουσα κακὴ ἀνέμοιο θύελλα
εἰς ὄρος ἢ εἰς κῦμα πολυφλοίσβοιο θαλάσσης,
ἔνθά με κῦμ᾽ ἀπόερσε πάρος τάδε ἔργα γενέσθαι.
[στον Εκτορα με πολυ σεβασμο μιλησε η Ελενη
αδερφε του αντρα μου εμενα την καταραμενη τη φριχτη σκυλα
ας ηταν τη μερα που με γεννησε η μανα να μ'αρπαζε αγρια ανεμοθυελλα
και να μ'εριχνε στα βουνα η' στα κυματα τρικυμισμενης θαλασσας
και στα κυματα να πνιγω μεσα πριν ετουτα τα κακα να γινουν]
.
.
.
ΠΑΛΑΤΙΝΗ ΑΝΘΟΛΟΓΙΑ [αποσπασματα]-μεταφραση χ.ν.κουβελης
.
V.115.ΦΙΛΟΔΗΜΟΥ
Ἠράσθην Δημοῦς Παφίης γένος· οὐ μέγα θαῦμα·
καὶ Σαμίης Δημοῦς δεύτερον· οὐχὶ μέγα·
καὶ πάλιν Ὑσιακῆς Δημοῦς τρίτον· οὐκέτι ταῦτα
παίγνια· καὶ Δημοῦς τέτρατον Ἀργολίδος.
αὐταί που Μοῖραί με κατωνόμασαν Φιλόδημον͵
ὡς αἰεὶ Δημοῦς θερμὸς ἔχοι με πόθος
.
ερωτευθηκα τη Δημω απο γεννια της Παφου
καθολου παραξενο
και τη Δημω απ'τη Σαμο δευτερη
ουτε κι αυτο ειναι παραξενο
και τριτη φορα παλι Δημω απ' την Υσια
δεν ειναι καθολου αστειο
και τη Δημω τεταρτη απ'την Αργολιδα
γι'αυτες μ'ονομασαν Φιλοδημο οι Μουσες
για παντα θερμος ποθος για τις Δημω
να με κατεχει
.
.
V.33 ΠΑΡΜΕΝΙΩΝΟΣ
Ὁ Ζεύς τήν Δανάην χρυσοῦ, κἀγώ δέ σέ χρυσοῦ·
πλείονα γάρ δοῦναι τοῦ Διός οὐ δύναμαι
.
Ο Διας τη Δαναη με χρυσο την εριξε.κι εγω εσενα με χρυσο.
ομως περισσοτερα απ'το Δια δεν μπορω να δωσω
.
.
V.34 ΠΑΡΜΕΝΙΩΝΟΣ
Καί πενίη καί ἔρως δύο μοι κακά· καί τό μέν οἴσω κούφως,
πῦρ δέ φέρειν Κύπριδος οὐ δύναμαι
.
Κι η φτωχεια κι ο ερωτας για μενα τα δυο κακα.
κι αν τη φτωχεια την υποφερω ευκολα
τη φωτια ομως που φερνει ο ερωτας δεν μπορω
.
.
V 55. ΔΙΟΣΚΟΡΙΔΟΥ
Δωρίδα τὴν ῥοδόπυγον ὑπὲρ λεχέων διατείνας
ἄνθεσιν ἐν χλοεροῖς ἀθάνατος γέγονα.
Ἡ γὰρ ὑπερφυέεσσι μέσον διαβᾶσά μὲ ποσσὶν
ἤνυεν ἀκλινέως τὸν Κύπριδος δόλιχον,
ὄμμασι νωθρὰ βλέπουσα· τὰ δ’ , ἠύτε πνεύματι φύλλα,
ἀμφισαλευομένης ἔτρεμε πορφύρεα,
μέχρις ἀπεσπείσθη λευκὸν μένος ἀμφοτέροισιν,
καὶ Δωρὶς παρέτοις ἐξεχύθη μέλεσι
.
Τη ροδοκαπουλη Δωριδα πανω στη χλοη τη ξαπλωσα
μεσα στα δροσερα ανθη πιο δυνατος εγινα
με τα πανυψηλα ποδια της μου'σφιξε τη μεση
του ερωτα το μακρυ αγωνισμα διανυοντας
τα ματια της θολωσαν. οπως τα φυλλα που αερακι φυσσαει
σπαραζε κι ετρεμε απ'τη φωτια πορφυρη
μεχρι που ξεσπασε η λευκο ορμη και στους δυο μας
και η Δωριδα αναστατωμενη εχυσε τη γλυκα της
.
.
V 60. ΡΟΥΦΙΝΟΥ
Παρθένος ἀργυρόπεζος ἐλούετο, χρύσεα μαζῶν
χρωτὶ γαλακτοπαγεῖ μῆλα διαινομένη·
πυγαὶ δ’ ἀλλήλαις περιηγέες εἱλίσσοντο,
ὕδατος ὑγροτέρῳ χρωτὶ σαλευόμεναι·
τὸν δ’ ὑπεροιδαίνοντα κατέσκεπε πεπταμένη χεὶρ
οὐχ ὅλον Εὐρώταν, ἀλλ’ ὅσον ἠδύνατο.
.
παρθενα με λαμπερα ποδια λουζονταν,σπαραζαν
στ'ασπρο σα γαλα σωμα της τα χρυσα μηλα των βυζιων της
τα καπουλια της το ενα μ'αλλο τριβωνταν χορευοντας
πιο υγροτερα απ'το νερο σπαραζανε
την φουσκωμενη ηβη της ολη δεν τη σκεπαζε τ'απλωμενο
χερι μπροστα της,μονο οσο μπορουσε
.
.
V 70. ΡΟΥΦΙΝΟΥ
Κάλλος ἔχεις Κύπριδος, Πειθοῦς στόμα, σώματος ἀκμὴν
εἰαρινὼν Ὡρῶν, φθέγμα δὲ Καλλιόπης,
νοῦν καὶ σωφροσύνην Θέμιδος καὶ χεῖρας Ἀθήνης·
σὺν σοὶ δ’ αἱ Χάριτες τέσσαρες εἰσι, Φίλη
.
την ομορφια εχεις της Αφροδιτης,το στομα να πειθεις της Πειθως
το θαλλερο σωμα της Ανοιξης τη γλυκεια φωνη της Καλλιοπης
το νου και τη σωφροσυνη της Θεμις και τα επιδεξια χερια της Αθηνας
μαζι με σενα τεσσερες οι Χαριτες ειναι,Αγαπημενη
.
.
V 73. ΡΟΥΦΙΝΟΥ
Δαίμονες, οὐκ ᾔδειν, ὅτι λούεται ἡ Κυθέρεια,
χερσὶ καταυχενίους λυσαμένη πλοκάμους.
Ἱλήκοις, δέσποινα, καὶ ὄμμασιν ἡμετέροισι
μήποτε μηνίσῃς θεῖον ἰδοῦσι τύπον.
Νῦν ἔγνων· Ῥοδόκλεια, καὶ οὐ Κύπρις. Εἶτα τὸ κάλλος
τοῦτο πόθεν; σύ, δοκῶ, τὴν θεὸν ἐκδέδυκας.
.
θε μου ,δεν ηξερα,πως λουζεται η Αφροδιτη
που με τα χερια ελυσε τα μαλλια και χυθηκαν στις πλατες
λυπησουμε,κυρα,και μην οργισθεις με τα ματια μου
και τα τυφλωσεις που'δαν το θεικο κορμι σου.
Τωρα καταλαβα.Η Ροδοκλεια ειναι κι οχι η Αφροδιτη.
επομενως απο που'ναι αυτη η ομορφια;εσυ,νομιζω,
πως τη θεα εχεις ξεγυμνωσει.
.
.
V 74. ΡΟΥΦΙΝΟΥ
Πέμπω σοι, Ῥοδόκλεια, τόδε στέφος, ἄνθεσι καλοῖς
αὐτὸς ἐφ’ ἡμετέραις πλεξάμενος παλάμαις.
Ἔστι κρίνον, ῥοδέη τε κάλυξ νοτερὴ τ’ ἀνεμώνη
καὶ νάρκισσος ὑγρὸς καὶ κυαναυγὲς ἴον.
Ταῦτα στεψαμένη, λῆξον μεγάλαυχος ἐοῦσα·
ἀνθεῖς καὶ λήγεις καὶ σὺ καὶ ὁ στέφανος.
.
σου στελνω,Ροδοκλεια,αυτο το στεφανι που μ'ομορφα
λουλουδια το πλεξανε τα δικα μου χερια
ειναι κρινο ροδο κι ανεμωνη με καλυκα δροσερο
και ναρκισσος υγρος και λαμπερο γαλαζωπο ιον
οταν αυτα στεφανωθεις παψε να περηφανευεσαι
ανθιζεις και μαραινεσαι κι εσυ και το στεφανι
.
.
V 81. ΔΙΟΝΥΣΙΟΥ ΣΟΦΙΣΤΟΥ
Ἡ τὰ ῥόδα, ῥοδόεσσαν ἔχεις χάριν. Ἀλλὰ τὶ πωλεῖς;
Σαυτὴν ἢ τὰ ῥόδα ἠὲ συναμφότερα;
.
ροδα εχεις,του ροδιου εχεις τη χαρη.Αλλα τι πουλας;
Τον εαυτο σου η ' τα ροδα η' και τα δυο μαζι;
.
.
V 83. ΑΝΩΝΥΜΟΥ
Εἲθ’ ἄνεμος γενόμην, σύ δ’ ἐπιστείχουσα παρ’ αὐγάς
στήθεα γυμνώσαις, καὶ με πνέοντα λάβοις.
.
να'ταν αερας να γινομουν εσενα να πλησιασω το ξημερωμα
τα στηθια σου να ξεγυμνωσω και μενα να παρεις ν'αναπνευεις
.
.
V 128. ΜΑΡΚΟΥ ΑΡΓΕΝΤΑΡΙΟΥ
Στέρνα περὶ στέρνοις, μαστῷ δ’ ἔπι μαστὸν ἐρείσας
χείλεά τε γλυκεροῖς χείλεσι συμπιέσας
Ἀντιγόνης καὶ χρῶτα λαβὼν πρὸς χρῶτα, τὰ λοιπὰ
σιγῶ, μάρτυς ἐφ’ οἷς λύχνος ἐπεγράφετο.
.
το στερνο μου στο στερνο της,το στηθος μου πανω
στο στηθος της ακουμπωντας
τα χειλια μου πανω στα γλυκα χειλια της πιεζοντας
της Αντιγονης και το κορμι μου ποτισμενο απ'το κορμι της
τα υπολοιπα δεν τα αποκαλυπτω,αυτα το λυχναρι μαρτυρας
τα σημειωνει
.
.
V 168. ΑΝΩΝΥΜΟΥ
Καὶ πυρὶ καὶ νιφετῷ με καί, εἰ βούλοιο, κεραυνῷ
βάλλε, καὶ εἰς κρημνοὺς ἕλκε καὶ εἰς πελάγη.
Τὸν γὰρ ἀπαυδήσαντα πόθοις καὶ Ἔρωτι δαμέντα
οὐδὲ Διὸς τρύχει πῦρ ἐπιβαλλόμενον.
.
ριξε μου φωτια και χιονι κι αν θελεις κεραυνο
πετα και σε γκρεμους συρε με και σε πελαγη
τον απελπισμενο απ'το ποθο κι απ'τον ερωτα ερμαιο
δεν τον κανει σταχτη ουτε η φωτια που ριχνει ο Διας
.
.
V 210. ΑΣΚΛΗΠΙΑΔΟΥ
Τῷ θαλλῷ Διδύμη μὲ συνήρπασεν· ὤμοι, ἐγὼ δὲ
τήκομαι, ὡς κηρὸς πὰρ πυρί, κάλλος ὁρῶν.
Εἰ δὲ μέλαινα, τὶ τοῦτο; καὶ ἄνθρακες· ἀλλ’ ὅτε
κείνους θάλψωμεν,λάμπουσ’ ὡς ῥόδεαι κάλυκες
.
μ'εν'ανθος η Διδυμη μ'αναστατωσε,αλιμονο,
λιωνω,σαν το κερι στη φωτια,την ομορφια βλεποντας
κι αν ειναι μαυρη μελαχροινη,τι μ'αυτο;και τα καρβουνα
αν τα πυρωσουμε σαν τα ροδα λαμπουν
.
.
V 252. ΠΑΥΛΟΥ ΣΙΛΕΝΤΙΑΡΙΟΥ
Ῥίψωμεν, χαρίεσσα,τὰ φάρεα, γυμνὰ δὲ γυμνοῖς
ἀμπελάσῃ γυίοις γυῖα περιπλοκάδην·
μηδὲν ἔοι τὸ μεταξύ· Σεμιράμιδος γὰρ ἐκεῖνο
τεῖχος ἐμοὶ δοκέει λεπτὸν ὕφασμα σέθεν·
στήθεα δ’ ἐζεύχθω,τά τε χείλεα· τἄλλα δὲ σιγῇ
κρυπτέον· ἐχθαίρω τὴν ἀθυροστομίην.
.
ας πεταξουμε,χαριτωμενη μου,τα ρουχα
γυμνο το δικο μου σωμα το δικο σου ν'αγκαλιασει
τιποτα να μην ειναι μεταξυ μας.
σαν της Σεμιραμις το τειχος μου φαινεται το λεπτο σου
ρουχο,
τα στηθη να ζευγαρωθουν και τα χειλη να ενωθουν
τ'αλλα ας τα κρυψει η σιωπη,απεχθανομαι τ'ασεμνα λογια
.
.
V 258. ΠΑΥΛΟΥ ΣΙΛΕΝΤΙΑΡΙΟΥ
Πρόκριτός ἐστι,Φίλιννα, τεὴ ῥυτὶς ἤ ὀπὸς ἥβης
πάσης· ἱμείρω δ’ ἀμφὶς ἔχειν παλάμαις
μᾶλλον ἐγὼ σέο μῆλα καρηβαρέοντα κορύμβοις
ἢ μαζὸν νεαρὴς ὄρθιον ἡλικίης.
Σὸν γὰρ ἔτι φθινόπωρον ὑπέρτερον εἴαρος ἄλλης,
χεῖμα σὸν ἀλλοτρίου θερμότερον θέρεος.
.
προτιμω,Φιλιννα,τις ρυτιδες σου παρα τους χυμους
των κοριτσιων.ερωτικα ποθω να'χω στα χερια μου
πιο πολυ τα μηλα σου με τις πεσμενες ρογες
παρα το στητο βυζι νεαρης.
Το φθινοπωρο σου ακομη ειναι πιο καλλιτερο
απ'την ανοιξη αλλης,
κι ο χειμωνας σου πιο θερμοτερος απ'το θερος
καποιας αλλης
.
.
.
Η ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΤΟΥ ΕΚΤΟΡΑ ΚΑΙ ΤΗΣ ΑΝΔΡΟΜΑΧΗΣ
ΣΤΗΝ ΙΛΙΑΔΑ ΤΟΥ ΟΜΗΡΟΥ -ραψωδια Ζ'-στιχοι 368-502
[μεταφραση χ.ν.κουβελης]
ο Ομηρος με μεγαλη δεξιοτεχνια περιγραφει τη συναντηση του Εκτορα
με την Ανδρομαχη,συγκινητικες στιγμες απο το μεγαλειο των ανθρωπινων
συναισθηματων-πολυ τρυφερη ειναι η σκηνη με το μωρο παιδι τον Αστυ-
ανακτα οταν παει ο πατερας του να το παρει να τ'αγκαλιασει κι εκεινο τρο-
μαζοντας απο τη λαμψη της περικεφαλαιας του κλαιει δυνατα
[Ομηρου Ιλιαδα-ραψωδια Ζ'-στιχοι 368-502-μεταφραση χ.ν.κουβελης]
Ὣς ἄρα φωνήσας ἀπέβη κορυθαίολος Ἕκτωρ·
ἄρα φωνήσας ἀπέβη κορυθαίολος Ἕκτωρ·
αἶψα δ' ἔπειθ' ἵκανε δόμους εὖ ναιετάοντας, 370
οὐδ' εὗρ' Ἀνδρομάχην λευκώλενον ἐν μεγάροισιν,
ἀλλ' ἥ γε ξὺν παιδὶ καὶ ἀμφιπόλῳ ἐϋπέπλῳ
πύργῳ ἐφεστήκει γοόωσά τε μυρομένη τε.
Ἕκτωρ δ' ὡς οὐκ ἔνδον ἀμύμονα τέτμεν ἄκοιτιν
ἔστη ἐπ' οὐδὸν ἰών, μετὰ δὲ δμῳῇσιν ἔειπεν·
εἰ δ' ἄγε μοι δμῳαὶ νημερτέα μυθήσασθε·
πῇ ἔβη Ἀνδρομάχη λευκώλενος ἐκ μεγάροιο;
ἠέ πῃ ἐς γαλόων ἢ εἰνατέρων ἐϋπέπλων
ἢ ἐς Ἀθηναίης ἐξοίχεται, ἔνθά περ ἄλλαι
Τρῳαὶ ἐϋπλόκαμοι δεινὴν θεὸν ἱλάσκονται; 380
Τὸν δ' αὖτ' ὀτρηρὴ ταμίη πρὸς μῦθον ἔειπεν·
Ἕκτορ ἐπεὶ μάλ' ἄνωγας ἀληθέα μυθήσασθαι,
οὔτέ πῃ ἐς γαλόων οὔτ' εἰνατέρων ἐϋπέπλων
οὔτ' ἐς Ἀθηναίης ἐξοίχεται, ἔνθά περ ἄλλαι
Τρῳαὶ ἐϋπλόκαμοι δεινὴν θεὸν ἱλάσκονται,
ἀλλ' ἐπὶ πύργον ἔβη μέγαν Ἰλίου, οὕνεκ' ἄκουσε
τείρεσθαι Τρῶας, μέγα δὲ κράτος εἶναι Ἀχαιῶν.
ἣ μὲν δὴ πρὸς τεῖχος ἐπειγομένη ἀφικάνει
μαινομένῃ ἐϊκυῖα· φέρει δ' ἅμα παῖδα τιθήνη.
Ἦ ῥα γυνὴ ταμίη, ὃ δ' ἀπέσσυτο δώματος Ἕκτωρ 390
τὴν αὐτὴν ὁδὸν αὖτις ἐϋκτιμένας κατ' ἀγυιάς.
εὖτε πύλας ἵκανε διερχόμενος μέγα ἄστυ
Σκαιάς, τῇ ἄρ' ἔμελλε διεξίμεναι πεδίον δέ,
ἔνθ' ἄλοχος πολύδωρος ἐναντίη ἦλθε θέουσα
Ἀνδρομάχη θυγάτηρ μεγαλήτορος Ἠετίωνος
Ἠετίων ὃς ἔναιεν ὑπὸ Πλάκῳ ὑληέσσῃ
Θήβῃ Ὑποπλακίῃ Κιλίκεσσ' ἄνδρεσσιν ἀνάσσων·
τοῦ περ δὴ θυγάτηρ ἔχεθ' Ἕκτορι χαλκοκορυστῇ.
ἥ οἱ ἔπειτ' ἤντησ', ἅμα δ' ἀμφίπολος κίεν αὐτῇ
παῖδ' ἐπὶ κόλπῳ ἔχουσ' ἀταλάφρονα νήπιον αὔτως 400
Ἑκτορίδην ἀγαπητὸν ἀλίγκιον ἀστέρι καλῷ,
τόν ῥ' Ἕκτωρ καλέεσκε Σκαμάνδριον, αὐτὰρ οἱ ἄλλοι
Ἀστυάνακτ'· οἶος γὰρ ἐρύετο Ἴλιον Ἕκτωρ.
ἤτοι ὃ μὲν μείδησεν ἰδὼν ἐς παῖδα σιωπῇ·
Ἀνδρομάχη δέ οἱ ἄγχι παρίστατο δάκρυ χέουσα,
ἔν τ' ἄρα οἱ φῦ χειρὶ ἔπος τ' ἔφατ' ἔκ τ' ὀνόμαζε·
δαιμόνιε φθίσει σε τὸ σὸν μένος, οὐδ' ἐλεαίρεις
παῖδά τε νηπίαχον καὶ ἔμ' ἄμμορον, ἣ τάχα χήρη
σεῦ ἔσομαι· τάχα γάρ σε κατακτανέουσιν Ἀχαιοὶ
πάντες ἐφορμηθέντες· ἐμοὶ δέ κε κέρδιον εἴη 410
σεῦ ἀφαμαρτούσῃ χθόνα δύμεναι· οὐ γὰρ ἔτ' ἄλλη
ἔσται θαλπωρὴ ἐπεὶ ἂν σύ γε πότμον ἐπίσπῃς
ἀλλ' ἄχε'· οὐδέ μοι ἔστι πατὴρ καὶ πότνια μήτηρ.
ἤτοι γὰρ πατέρ' ἁμὸν ἀπέκτανε δῖος Ἀχιλλεύς,
ἐκ δὲ πόλιν πέρσεν Κιλίκων εὖ ναιετάουσαν
Θήβην ὑψίπυλον· κατὰ δ' ἔκτανεν Ἠετίωνα,
οὐδέ μιν ἐξενάριξε, σεβάσσατο γὰρ τό γε θυμῷ,
ἀλλ' ἄρα μιν κατέκηε σὺν ἔντεσι δαιδαλέοισιν
ἠδ' ἐπὶ σῆμ' ἔχεεν· περὶ δὲ πτελέας ἐφύτευσαν
νύμφαι ὀρεστιάδες κοῦραι Διὸς αἰγιόχοιο. 420
οἳ δέ μοι ἑπτὰ κασίγνητοι ἔσαν ἐν μεγάροισιν
οἳ μὲν πάντες ἰῷ κίον ἤματι Ἄϊδος εἴσω·
πάντας γὰρ κατέπεφνε ποδάρκης δῖος Ἀχιλλεὺς
βουσὶν ἐπ' εἰλιπόδεσσι καὶ ἀργεννῇς ὀΐεσσι.
μητέρα δ', ἣ βασίλευεν ὑπὸ Πλάκῳ ὑληέσσῃ,
τὴν ἐπεὶ ἂρ δεῦρ' ἤγαγ' ἅμ' ἄλλοισι κτεάτεσσιν,
ἂψ ὅ γε τὴν ἀπέλυσε λαβὼν ἀπερείσι' ἄποινα,
πατρὸς δ' ἐν μεγάροισι βάλ' Ἄρτεμις ἰοχέαιρα.
Ἕκτορ ἀτὰρ σύ μοί ἐσσι πατὴρ καὶ πότνια μήτηρ
ἠδὲ κασίγνητος, σὺ δέ μοι θαλερὸς παρακοίτης· 430
ἀλλ' ἄγε νῦν ἐλέαιρε καὶ αὐτοῦ μίμν' ἐπὶ πύργῳ,
μὴ παῖδ' ὀρφανικὸν θήῃς χήρην τε γυναῖκα·
λαὸν δὲ στῆσον παρ' ἐρινεόν, ἔνθα μάλιστα
ἀμβατός ἐστι πόλις καὶ ἐπίδρομον ἔπλετο τεῖχος.
τρὶς γὰρ τῇ γ' ἐλθόντες ἐπειρήσανθ' οἱ ἄριστοι
ἀμφ' Αἴαντε δύω καὶ ἀγακλυτὸν Ἰδομενῆα
ἠδ' ἀμφ' Ἀτρεΐδας καὶ Τυδέος ἄλκιμον υἱόν·
ἤ πού τίς σφιν ἔνισπε θεοπροπίων ἐῢ εἰδώς,
ἤ νυ καὶ αὐτῶν θυμὸς ἐποτρύνει καὶ ἀνώγει.
Τὴν δ' αὖτε προσέειπε μέγας κορυθαίολος Ἕκτωρ· 440
ἦ καὶ ἐμοὶ τάδε πάντα μέλει γύναι· ἀλλὰ μάλ' αἰνῶς
αἰδέομαι Τρῶας καὶ Τρῳάδας ἑλκεσιπέπλους,
αἴ κε κακὸς ὣς νόσφιν ἀλυσκάζω πολέμοιο·
οὐδέ με θυμὸς ἄνωγεν, ἐπεὶ μάθον ἔμμεναι ἐσθλὸς
αἰεὶ καὶ πρώτοισι μετὰ Τρώεσσι μάχεσθαι
ἀρνύμενος πατρός τε μέγα κλέος ἠδ' ἐμὸν αὐτοῦ.
εὖ γὰρ ἐγὼ τόδε οἶδα κατὰ φρένα καὶ κατὰ θυμόν·
ἔσσεται ἦμαρ ὅτ' ἄν ποτ' ὀλώλῃ Ἴλιος ἱρὴ
καὶ Πρίαμος καὶ λαὸς ἐϋμμελίω Πριάμοιο.
ἀλλ' οὔ μοι Τρώων τόσσον μέλει ἄλγος ὀπίσσω, 450
οὔτ' αὐτῆς Ἑκάβης οὔτε Πριάμοιο ἄνακτος
οὔτε κασιγνήτων, οἵ κεν πολέες τε καὶ ἐσθλοὶ
ἐν κονίῃσι πέσοιεν ὑπ' ἀνδράσι δυσμενέεσσιν,
ὅσσον σεῦ, ὅτε κέν τις Ἀχαιῶν χαλκοχιτώνων
δακρυόεσσαν ἄγηται ἐλεύθερον ἦμαρ ἀπούρας·
καί κεν ἐν Ἄργει ἐοῦσα πρὸς ἄλλης ἱστὸν ὑφαίνοις,
καί κεν ὕδωρ φορέοις Μεσσηΐδος ἢ Ὑπερείης
πόλλ' ἀεκαζομένη, κρατερὴ δ' ἐπικείσετ' ἀνάγκη·
καί ποτέ τις εἴπῃσιν ἰδὼν κατὰ δάκρυ χέουσαν·
Ἕκτορος ἧδε γυνὴ ὃς ἀριστεύεσκε μάχεσθαι 460
Τρώων ἱπποδάμων ὅτε Ἴλιον ἀμφεμάχοντο.
ὥς ποτέ τις ἐρέει· σοὶ δ' αὖ νέον ἔσσεται ἄλγος
χήτεϊ τοιοῦδ' ἀνδρὸς ἀμύνειν δούλιον ἦμαρ.
ἀλλά με τεθνηῶτα χυτὴ κατὰ γαῖα καλύπτοι
πρίν γέ τι σῆς τε βοῆς σοῦ θ' ἑλκηθμοῖο πυθέσθαι.
Ὣς εἰπὼν οὗ παιδὸς ὀρέξατο φαίδιμος Ἕκτωρ·
ἂψ δ' ὃ πάϊς πρὸς κόλπον ἐϋζώνοιο τιθήνης
ἐκλίνθη ἰάχων πατρὸς φίλου ὄψιν ἀτυχθεὶς
ταρβήσας χαλκόν τε ἰδὲ λόφον ἱππιοχαίτην,
δεινὸν ἀπ' ἀκροτάτης κόρυθος νεύοντα νοήσας. 470
ἐκ δ' ἐγέλασσε πατήρ τε φίλος καὶ πότνια μήτηρ·
αὐτίκ' ἀπὸ κρατὸς κόρυθ' εἵλετο φαίδιμος Ἕκτωρ,
καὶ τὴν μὲν κατέθηκεν ἐπὶ χθονὶ παμφανόωσαν·
αὐτὰρ ὅ γ' ὃν φίλον υἱὸν ἐπεὶ κύσε πῆλέ τε χερσὶν
εἶπε δ' ἐπευξάμενος Διί τ' ἄλλοισίν τε θεοῖσι·
Ζεῦ ἄλλοι τε θεοὶ δότε δὴ καὶ τόνδε γενέσθαι
παῖδ' ἐμὸν ὡς καὶ ἐγώ περ ἀριπρεπέα Τρώεσσιν,
ὧδε βίην τ' ἀγαθόν, καὶ Ἰλίου ἶφι ἀνάσσειν·
καί ποτέ τις εἴποι πατρός γ' ὅδε πολλὸν ἀμείνων
ἐκ πολέμου ἀνιόντα· φέροι δ' ἔναρα βροτόεντα 480
κτείνας δήϊον ἄνδρα, χαρείη δὲ φρένα μήτηρ.
Ὣς εἰπὼν ἀλόχοιο φίλης ἐν χερσὶν ἔθηκε
παῖδ' ἑόν· ἣ δ' ἄρα μιν κηώδεϊ δέξατο κόλπῳ
δακρυόεν γελάσασα· πόσις δ' ἐλέησε νοήσας,
χειρί τέ μιν κατέρεξεν ἔπος τ' ἔφατ' ἔκ τ' ὀνόμαζε·
δαιμονίη μή μοί τι λίην ἀκαχίζεο θυμῷ·
οὐ γάρ τίς μ' ὑπὲρ αἶσαν ἀνὴρ Ἄϊδι προϊάψει·
μοῖραν δ' οὔ τινά φημι πεφυγμένον ἔμμεναι ἀνδρῶν,
οὐ κακὸν οὐδὲ μὲν ἐσθλόν, ἐπὴν τὰ πρῶτα γένηται.
ἀλλ' εἰς οἶκον ἰοῦσα τὰ σ' αὐτῆς ἔργα κόμιζε 490
ἱστόν τ' ἠλακάτην τε, καὶ ἀμφιπόλοισι κέλευε
ἔργον ἐποίχεσθαι· πόλεμος δ' ἄνδρεσσι μελήσει
πᾶσι, μάλιστα δ' ἐμοί, τοὶ Ἰλίῳ ἐγγεγάασιν.
Ὣς ἄρα φωνήσας κόρυθ' εἵλετο φαίδιμος Ἕκτωρ
ἵππουριν· ἄλοχος δὲ φίλη οἶκον δὲ βεβήκει
ἐντροπαλιζομένη, θαλερὸν κατὰ δάκρυ χέουσα.
αἶψα δ' ἔπειθ' ἵκανε δόμους εὖ ναιετάοντας
Ἕκτορος ἀνδροφόνοιο, κιχήσατο δ' ἔνδοθι πολλὰς
ἀμφιπόλους, τῇσιν δὲ γόον πάσῃσιν ἐνῶρσεν.
αἳ μὲν ἔτι ζωὸν γόον Ἕκτορα ᾧ ἐνὶ οἴκῳ· 500
οὐ γάρ μιν ἔτ' ἔφαντο ὑπότροπον ἐκ πολέμοιο
ἵξεσθαι προφυγόντα μένος καὶ χεῖρας Ἀχαιῶν.
.
.
]μεταφραση χ.ν.κουβελης]
αφου ετσι μιλησε αναχωρησε ο Εκτορας με τη λαμπερη περικεφαλαια
και σε λιγο εφτασε στο καλοχτισμενο σπιτι του
εκει μεσα στ'αρχοντικο δεν βρηκε την Ανδρομαχη με τ'ασπρα μπρατσα
γιατι αυτη με το παιδι και την υπηρετρια με τ'ομορφο λεπτο φορεμα
ψηλα στο πυργο εστεκε θρηνωντας και κλαιγοντας
τοτε ο Εκτορας οταν μεσα δεν βρηκε την ευγενικη γυναικα του
σταθηκε στην εξωπορτα και ρωτησε τις αιχμαλωτες σκλαβες να του πουν
ελατε σκλαβες πεστε μου με ασφαλτα λογια
που πηγε η Ανδρομαχη με τ'ασπρα μπρατσα φευγοντας απ'το απιτι,
μηπως πηγε σε καποια απ'τις συνυφαδες της η' πηγε σε καποια
απ'τις κουνιαδες της με τα ομορφα λεπτα φορεματα
η' βγηκε για να παει στο ναο της Αθηνας οπου μαζι με τις αλλες
Τρωαδιτισες με τα ομορφα μαλλια την τρομερη θεα να παρακαλεσουν
σ'αυτον απαντησε η πανεξυπνη οικονομα του σπιτιου κι ειπε:
Εκτορα αφου με διεταξες ,να πω ολη την αληθεια
δεν πηγε σε καποια απ'τις συνυφαδες της ουτε πηγε σε καποια
απ'τις κουνιαδες της με τα ομορφα λεπτα φορεματα
ουτε βγηκε για να παει στο ναο της Αθηνας οπου μαζι με τις αλλες
Τρωαδιτισες με τα ομορφα μαλλια την τρομερη θεα να παρακαλεσουν
αλλα στον ψηλο πυργο ανεβηκε του Ιλιου οταν ακουσε
πως κατατροπωθηκαν οι Τρωες και τεραστια η επικρατηση των Αχαιων
εκεινη τρεχοντας φθανει στο τειχος σαν τρελλη ομοια κουβαλωντας
μαζι και το παιδι η παραμανα
ετσι του μιλησε η οικονομα κι απ'το σπιτι εξω ορμησε ο Εκτορας
στην ιδια στρατα που'χε περασει πριν στους στερεους δρομους
κι οταν εφτασε στις Σκαιες Πυλες διασχιζοντας τη μεγαλη πολιτεια
κι απο κει περνωντας θα'βγαινε στη πεδιαδα ειδε απεναντι του
να'ρχεται τρεχοντας η πολυακριβη γυναικα του η Ανδρομαχη
η κορη του μεγαλοκαρδου Ηετιωνα που κατω απο την δασωδη
Πλακα κατοικει της Θηβας και στους ανδρες της Υποπλακιας της Κιλικιας
βασιλευει
εκεινη απεναντι του σταθηκε και μαζι η υπηρετρια ηρθε εχοντας
στην αγκαλια τ'αθωο μωρο τ'αγαπημενο παιδι του τον Εκτοριδη
παρομοιο με πανεμορφο αστερι που ο Εκτορας το φωναζε Σκαμανδριο
κι οι αλλοι Αστυανακτα γιατι ο Εκτορας εσωζε το Ιλιο τη πολη
κι αυτος χαμογελασε οταν ειδε το παιδι δεν ειπε λεξη
κι η Ανδρομαχη σταθηκε κοντα του χυνοντας δακρυα
και του'σφιξε το χερι και του μιλησε κι αυτα τα λογια του'πε
γενναιε μου θα σ'αφανισει η μεγαλη σου ορμη κι αντρεια
δεν λυπασαι το μωρο ετουτο παιδι κι εμενα την αμοιρη που γρηγορα
θα μεινω χηρα σου γιατι γρηγορα θα σε κατασπαραξουν οι Αχαιοι
ολοι ορμωντας καταπανω σου.σε μενα ποιο το οφελος θα'ναι αν σε χασω
προτιμω να μπω στο χωμα δεν θα'ναι αλλη θαλπωρη για μενα
γιατι αν εχεις τετοια τυχη θα'χω μοναχα μεγαλα βασανα
και δεν εχω ουτε τον πατερα μου ουτε την σεβαστη μου μανα
τον πατερα μου τον σκοτωσε ο θεικος Αχιλλεας
οταν πηρε τη πολη των Κιλικων την πλουσια Θηβα την Υψιπυλον
σκοτωσε τον Ηετριωνα
ομως δεν τον εγδυσε,στην καρδια του βαθεια τον σεβαστηκε
με τα περιτεχνα οπλα του τον εκαψε και σηκωσε μνημα
και γυρω φυτεψαν φτελιες οι νυμφες του βουνου οι κορες του Δια
που ριχνει τις καταιγιδες
και τα εφτα αδερφια μου,χαρα στο σπιτι μου,ολα την ιδια μερα κατεβηκαν
στον Αδη,ολα τα σκοτωσε ο Αχιλλεας που'ναι στα ποδια γρηγορος
μεσα στα βαριοποδα βοδια και στ'ασπρα προβατα τα βρηκε
και τη μητερα που βασιλευε στη κατω Πλακα τη δασωδη εδω την εφερε
μαζι μ'αλλα λαφυρα κι αφου την απελευθερωσε παιρνωντας αμετρητα
λυτρα στο σπιτι του πατερα την σημαδεψε και τη σκοτωσε η τοξευτρα Αρτεμη
Εκτορα τωρα εσυ'σαι ο πατερας μου κι η σεβαστη μου μανα
κι αδερφος,εσυ κι ο δυνατος συντροφος στο κρεβατι
ελα λυπησου μας τωρα κι εδω μεινε στο πυργο και μην αφησεις το παιδι
ορφανο και χηρα τη γυναικα και το στρατο κρατησε τον κοντα στην αγριοσυκια
εκει που'ναι η πολη περισσοτερο διαβατη κι ευκολα περνιεται το τειχος
τρεις φορες ηρθαν κι απο'κει δοκιμασαν ν'ανεβουν οι πιο αντρειωμενοι
οι δυο οι Αιαντες κι ο πολυδοξασμενος Ιδομενεας και οι δυο γιοι του Ατρεα
και του Τυδεα ο σκληροτραχηλος γιος
η' τους το φανερωσε καποιος που ξερει καλα τους χρησμους των θεων
η' τους παροτρυνει η ισχυρη ορμη τους και τους καθοδηγει
και της αποκριθηκε ο ανδρειος Εκτορας με τη λαμπερη περικεφαλαια
κι εμενα ολ'αυτα με νοιαζουν γυναικα αλλα ντρεπομαι τρομερα τους Τρωες
και τις Τρωαδιτισες με τα μακρια λεπτα φορεματα να απομακρυνομαι απ'τον πολεμο
σαν τιποτενιος
μητε η καρδια μου το οριζει επειδη εμαθα να'μαι γενναιος παντοτε
και με τους πρωτους απ'τους Τρωες να μαχομαι και να επιθυμω τη μεγαλη δοξα
του πατερα μου μα και τη δικη μου
γιατι πολυ καλα το ξερω και στο μυαλο και στη καρδια πως καποτε θα'ρθει μερα
που θα χαθει η Τροια το ιερο Ιλιο κι ο Πριαμος ο αξιος ακοντιστης
κι ο ολος ο λαος του
αλλα δεν με νοιαζει τοσο για τα βασανα που θα'ρθουν στους Τρωες
ουτε γι'αυτη την Εκαβη ουτε για τον βασιλια Πριαμο ουτε για τ'αδερφια
οπου πολλοι κι αντρειοι θα κυλιστουν στη σκονη απο αντρες εχθρους
οσο για σενα οταν καποιος απ'τους Αχαιους με τα χαλκινα οπλα
σου στερησει την ελευτερια και σε συρει μακρια δακρυσμενη
και στο Αργος εισαι και σε ξενης αφεντρας τον αργαλειο υφαινεις
και νερο κουβαλας απ'τη Μεσσηιδα η' απ'την Υπερεια χωρις να θελεις
πανισχυρος να σε βαραινει εξαναγκασμος
και καποτε καποιος να πει βλεποντας σε να χυνεις δακρυα
για δεστε τη γυναικα του Εκτορα που'ταν στη μαχη ο πρωτος αναμεσα
στους Τρωες τους αλογοδαμαστες οταν το Ιλιον πολιορκουσαν
ετσι θα πει καποτε καποιος και μεσα σου θ'αναψει καινουργιος πονος
για κεινον τον αντρα που θα'μποδιζε τη σκλαβια σου
καλυτερα πεθαμενος να μη ζω να 'μαι στη γη χωμενος
προτου ακουσω τη κραυγη σου οταν με βια θα σε σερνουν
ετσι ειπε και το παιδι λαχταρισε να παρει στα χερια του ο λαμπερος Εκτορας
το παιδι εσκουξε και χωθηκε τρομασγμενο να κρυφτει στο στηθος της παραμανας
με την ομορφη ζωνη οταν ειδε την οψη τ'αγαπητου πατερα
φοβηκε απ'τον χαλκο που'χε κι απ'την αλογισια χαιτη που σειστηκε απ'τη κορυφη
της περικεφαλαιας
μ'αυτο γελασε ο αγαπητος πατερας κι η σεβαστη μανα
κι αμεσως απ'το κεφαλι εβγαλε τη περικεφαλαια ο λαμπερος Εκτορας
και την ακουμπησε στο χωμα οπου λαμποκοπουσε
κι επειτα στα χερια του παιρνει τ'αγαπητο παιδι το φιλησε κι ειπε ευχομενος
στο Δια στους αλλους θεους
Δια κι οι αλλοι θεοι δωστε και σε τουτο το παιδι μου οπως κι εγω
να γινει ξεχωριστος αναμεσα στους Τρωες
δωστε του ζωη ευτυχισμενη και κραταιως το Ιλιο να κυβερνησει
και καποτε καποιος να πει
ετουτος πολυ ανωτερος απ'τον πατερα του
οταν απ'τον πολεμο ανεβαινοντας φερνει λαφυρα αιματωβαμενα
αρματα του εχθρου που σκοτωσε κι η μανα βαθεια μεσα της να χαιρεται
ετσι ειπε και στα χερια της αγαπημενης γυναικας αφησε το παιδι
κι αυτη το δεχτηκε στο ευωδιασμενο στηθος της γελωντας και κλαιγοντας
ο αντρας της οταν αυτο ειδε την συμπονεσε και με το χερι του τη χαιδεψε
κι αυτα τα λογια της ειπε
καλη μου μη μου τοσο στη καρδια πικραινεσαι γιατι κανενας ανθρωπος
δεν θα με στειλει στον Αδη πριν να'ρθει η ωρα μου
σου λεω πως απ'τη μοιρα του κανεις απ'τους ανθρωπους δεν μπορει να ξεφυγει
ειτε δειλος ειτε αντρειος επειδη ετσι ειναι απ'τη πρωτη φορα που γεννηθηκαν
ελα στο σπιτι πηγαινε και για τις δουλειες σου φροντιζε
τον αργαλειο και τη ροκα και τις υπηρετριες διαταζε να δουλευουν
ο πολεμος ειναι μελημα των αντρων ολων,και περισσοτερο εμενα,
οσων μεσα στο Ιλιο γεννηθηκαν
ετσι αφου μιλησε ο λαμπερος Εκτορας σηκωσε απ'το χωμα την αλογισια
περικεφαλαια και η αγαπημενη γυναικα τραβηξε για το σπιτι συχνα γυρνωντας πισω
το κεφαλι και χυνωντας δακρυα
σε λιγο επειτα εφτασε στο καλοχτισμενο αρχοντικο του αντροφονια Εκτορα
εκει μεσα βρηκε τις πολλες υπηρετριες και τις διεταξε θρηνο ολες να σηκωσουν
ετσι θρηνουσαν ακομα ζωντανο τον Εκτορα στο σπιτι του μεσα
γιατι πια δεν ελπιζαν να τον δουν απ'τον πολεμο να γυριζει ξεφευγοντας
απ'τη μανια κι απ'τα χερια των Αχαιων
.
.
.
ΗΡΙΝΝΑ Η ΑΡΧΑΙΑ ΠΟΙΗΤΡΙΑ [4ος αιωνας π.Χ] και το ποιημα της ''Ηλακατη''
-μεταφραση χ.ν.κουβελης
.
ΗΡΙΝΝΑ
Αρχαια Ελληνιδα ποιητρια απο την Τηλο[4ος αιωνας π.χ]
[Ηριννα>Εαρ>Ανοιξιατικη]
γραφει το Λεξικο της Σουδας για την Ηριννα:
Ηριννα Τεια[an Τηνια]η' Λεσβια,ως λεγουσι δε αλλοι ,
Τηλια[Τηλος δε εστι νησιδιον εγγυς Κνιδου].τινες δε και
Ροδιαν αυτην εδοξασαν.ην δε εποποιος.εγραψεν Ηλακατην.
ποιημα δε εστιν αιολικη και δωριδι διαλεκτω.επων τ'.
εποιησε δε και επιγραμματα.τελευτα παρθενος εννιακαιδεκετις.
οι δε στιχοι αυτης εκριθησαν ισοι Ομηρου.ην δε εταιρα Σαπφους
και ομοχρονος.
[η Ηριννα ηταν απο την Τηνο η' τη Λεσβο,οπως λενε αλλοι
ηταν απο τη Τηλο[η Τηλος ειναι ενα νησακι κοντα στη Κνιδο]
καποιοι πιστευουν πως ηταν απο τη Ροδο.ηταν ποιητρια,
εγραψε την Ηλακατην.το ποιημα ειναι γραμμενο στην αιολικη
και στη δωρικη διαλεκτο.και επη.εγραψε και επιγραμματα.
πεθανε παρθενος δεκαενια χρονων.οι στιχοι της κριθηκαν
ισαξιοι με τους στιχους του Ομηρου.ηταν φιλη της Σαπφους
και εζησε στα ιδια χρονια μ'αυτην]
κατα το λεξικο της Σουδας η Ηριννα ηταν φιλη και συγχρονη της Σαπφως.
η Σαπφω εζησε τον 7ο αιωνα-[630 -570 π.Χ]
ομως κατα τον εκκλησιαστικο συγγραφεα Ευσεβιο της Καισαρειας στο καταλογο
των Χρονικων του η Ηριννα εζησε στην εποχη της 107ης Ολυμπιαδος,το 352 π.χ
πεθανε 19 χρονων
εγραψε την Αλακαταν[Ηλακατην]ενα ποιημα αποτελουμενο απο 300 εξαμετρους
στιχους,εχουν διασωθει σε αποσπασματικη κατασταση μονο 54 στιχοι,σε έναν πάπυρο,περιπου τον 2ο αιώνα μ.Χ. που βρέθηκε το 1928. ο πάπυρος βρίσκεται στην Biblioteca Medicea Laurenziana.
-η ποιηση της Ηριννας θαυμαζονταν πολυ
-ενα επιγραμμα αγνώστου για την Ηριννα απο την Παλατινή Ανθολογία, ΙΧ 190:
οἱ δὲ στίχοι αὐτῆς ἐκρίθησαν ἐνάμιλλοι τοῖς Ὁμήρου.
ἀπῆλθε δὲ ἐννεακαιδεκέτις.
Δήλωσις δὲ τῶν ῥηθέντων καὶ τὸ εἰς αὐτὴν ἐπίγραμμα τοῦτο·
«Λέσβιον Ἠρίννης τόδε κηρίον, ἁδὺ τὸ μικρόν,
ἀλλ' ὅλον ἐκ Μουσέων κιρνάμενον μέλιτι. οἱ δὲ
τριηκόσιοι αὐτῆς στίχοι ἶσοι Ὁμήρῳ τῆς καὶ
παρθενικῆς ἐννεακαιδεκάτευς,...
[οι στιχοι της κριθηκαν ισαξιοι των Ομηρικων
εφυγε απ'τη ζωη δεκαεννια χρονων
Αποδειξη γι'αυτα που λεω το επιγραμμα που γραφτηκε γι'αυτην:
Αυτη ειναι της Ηριννας η Λεσβιακη κερηθρα,μικρη γλυκεια,
γεματη ολη απ'το μελι των Μουσων.κι οι τριακοσιοι στιχοι της
ισαξιοι των στιχων του Ομηρου και σε παρθενικη ηληκια πεθανε
μολις δεκαεννια χρονων]
η μητερα της Ηριννας ηταν πολυ αυταρχικη και την εξαναγκαζε
συνεχεια να γνεθει στη ροκα[ηλακατη]και να υφαινει.στον αργαλειο
εκεινες τις ωρες της κοπιαστικης εξαναγκαστικης δουλειας η μικρη κι ευαισθητη
ποιητρια εμπνεονταν τους τρυφερους λυρικους της στιχους [κατεχομενη πλη-
ρως απ'τις Μουσες]
....ἣ καὶ ἐπ' ἠλακάτῃ μητρὸς φόβῳ καὶ ἐφ' ἱστῷ
ἑστήκει Μουσῶν λάτρις ἐφαπτομένη.
-στο ποιημα Αλακαταν [Ηλακατην] περιγραφει με θαυμαστο λυρικο τροπο γεματο
ευγενικα συναισθηματα και μεγαλη συγκινηση τη νοσταλγια της για τη παιδικη
της ζωη με τις αλλες κοπελλες και τα παιχνιδια τους.
-αναφερεται ιδιαιτερα στην αγαπημενη της φιλη Βαυκιδα που παντρευτηκε και
πεθανε στο ανθος της ηληκιας της 19 χρονων.
και πως της απαγορευθηκε,δεν επιτρεπονταν,να παραβρεθει στη κηδεια της Βαυ-
κιδας να θρηνησει να κλαψει να τραβηξει τα μαλλια της για την αγαπημενη φιλη
κι ηταν κλεισμενη στο δωματιο της πολυ λυπημενη και απελπισμενη
[μια αρχαια δεισιδαιμονια που κρατησε μεχρι τα νεωτερα χρονια.να μην επιτρεπεται
σε μικρα και νεαρα ανυπαντρα κοριτσια να παραβρισκονται σε κηδειες].
-ενα παιδικο παιχνιδι που επαιζαν τα κοριτσια ηταν η Χελωνα[Χελυννη].
το αρχαιο παιχνιδι της Χελωνας:
χαραζανε στο χωμα ενα κυκλο και μεσα καθονταν ενα κοριτσι.
τ'αλλα κοριτσια ετρεχαν γυρω-γυρω στο κυκλο εξωτερικα και
ρωτουσαν διαφορα το κοριτσι-Χελωνα κι εκεινη απαντουσε,
ταυτοχρονα προσπαθουσε να πιασει καποια απ'τα κοριτσια,
αν επιανε καποια τοτε εκεινη εκανε τη χελωνα,και το παιχνιδι
συνεχιζονταν με χαρα και ξεγνοισια
-τα κοριτσια ρωτουσαν τη χελωνα:
χελύννη-χελύννη, τι ποιείς εν τω μέσω;
[χελώνα-χελώνα, τι κάνεις εκει μεσα;]
κι εκεινη απαντούσε:
έρια μαρύομαι και κρόκην Μιλησίαν
μαλλία γνεθω κι απ'τη Μιλητο νημα βαμμενο κροκο
[–⏔ –⏔ –⏔ –⏔ –⏑ ] χελύνναν
’[..]λ̣ισχ̣ω’ μ̣έγ̣' ἄϋσα· φ[ ⏑ –⏔ –⏑] χ̣ελύννα
[ἁλ]λ̣ομένα μεγάλασ̣ [μαλακὸν περὶ] χορτίον αὐλᾶς.
σ'επιασα φωναζωντας ''χελωνα''
και γυροφερνες με μεγαλα πηδηματα πανω στο μαλακο
χορταρι της αυλης-
-θυμαται και τη Μορμω,το Μπαμπουλα,ποσο πολυ τρομαζε ολα τα παιδια
με τα τεραστια αυτια στο κεφαλι της που περπατουσε με τα τεσσερα ποδια
κι αλλαζε συνεχεια μορφη τη μια μετα την αλλη
ἇι̣ μικρᾶι στ[ ⏔ –⏔ – ]ν̣ φόβον ἄ̄γαγε Μο[ρ]μώ,
[τᾶ]σ̣ ἐν μὲν κο[ρυφᾶι μεγάλ' ὤ]ατα, ποσσὶ δὲ φοιτῆι
[τέ]τ̣ρ̣[α]σιν· ἐκ δ' [ἑτέρας ἑτέραν] μετεβάλλετ' ὀπωπάν
.
οι 54 αποσπασματικα σωζομενοι στιχοι του ποιηματος:
ΑΛΑΚΑΤΑΝ
τουτόθεν εἰς Ἀίδαν κενεὰ διανήχεται ἀχώ·
σιγὰ δ' ἐν νεκύεσσι, τὸ δὲ σκότος ὄσσε κατέρρει
col I huius columnae perierunt sex uersus.
1b.1
[ ].κ[ ]
[–⏔ –⏔ –⏔ –⏔ –⏑ ] ἐοίσ̣[α]ς-
[–⏔ –⏔ –⏔ –⏔ –⏑ ]ε κώρας
[–⏔ –⏔ –⏔ –⏔ –⏑ ]σ̣ι νύμφαι·
1b.5
[–⏔ –⏔ –⏔ –⏔ –⏑ ] χελύνναν
[–⏔ –⏔ –⏔ –⏔ –⏑ ς]ελάννα·
[–⏔ –⏔ –⏔ –⏔ –⏑ χε]λ̣ύννα·
[–⏔ –⏔ –⏔ –⏔ –⏑ ]τ̣ε̣ λῆς[⏒]
[–⏔ –⏔ –⏔ –⏔ –⏑⏑ ]ώ̣ι̣κ̣ει·
1b.10
[–⏔ –⏔ –⏔ –⏔ –⏑ ]α φύλλοις
[–⏔ –⏔ –⏔ –⏔ –⏑ μ]α̣λάσσ̣ει·
[–⏔ –⏔ –⏔ –⏔ –⏑ σε]λ̣άνναν
[–⏔ –⏔ –⏔ –⏔ ἀμ]νίδ̣α πέξα[ι]
[–⏔ –⏔ –⏔ –⏔ ἐς βαθ]ὺ̣ κῦμα
col. II
1b.15
[λε]υκᾶν μαινομέν[οισιν ἐσάλατο π]ο̣σ̣σ̣ὶ̣ν̣ ἀφ' ἵ[π]π̣ω̣[ν]·’
’[..]λ̣ισχ̣ω’ μ̣έγ̣' ἄϋσα· φ[ ⏑ –⏔ –⏑] χ̣ελύννα
[ἁλ]λ̣ομένα μεγάλασ̣ [μαλακὸν περὶ] χορτίον αὐλᾶς.
[τα]ῦ̣τά τῠ, Βαυκὶ τάλαι[να, βαρὺ στονα]χεῖσα γόημ[ι]·
[τα]ῦτά μοι ἐν κρα[δίαι ⏔ –⏔] παίχνια κεῖται
1b.20
θέρμ' ἔτι· τῆν[α δὲ τοῖσιν ἀθ]ύ̣ρ̣ομες ἄνθρακες ἤδη,
δαγύ[δ]ων τε χ̣[ ⏑ –⏔ – ]ί̣δε̣ς ἐν θαλάμοισι
νύμ[φαι]σιν [⏔ –⏔ – ]έες· ἅ τε πὸτ ὄρθρον
μάτηρ ἀε̣[ίδοισα ⏑ –⏔ ]οισιν ἐρεί̣θο̣ις
τ̣ήνας ἦλθ[ε ⏑ –⏔ – μέ]ν̣α ἀμφ' ἁλίπαστον,
1b.25
ἇι̣ μικρᾶι στ[ ⏔ –⏔ – ]ν̣ φόβον ἄ̄γαγε Μο[ρ]μώ,
[τᾶ]σ̣ ἐν μὲν κο[ρυφᾶι μεγάλ' ὤ]ατα, ποσσὶ δὲ φοιτῆι
[τέ]τ̣ρ̣[α]σιν· ἐκ δ' [ἑτέρας ἑτέραν] μετεβάλλετ' ὀπωπάν.
ἁνίκα δ' ἐς [λ]έχος [ἀνδρὸς ἔβας, τ]ό̣κα πάν̣τ̣' ἐλέλασο,
ἅσσ' ἔτι̣ νηπιάσα̣[σα] τ[εᾶς παρὰ] ματρὸς ἄκουσας,
1b.30
[Β]αυκὶ φίλα· λάθα[ν...] ε[ (–)⏔ –] Ἀφρο[δ]ίτα.
τῷ τῠ κατακλαίοισα τα̣[ –⏔ – ].... λείπω·
ο̣ὐ̣ [γ]άρ μοι πόδες [ἐντὶ λιπῆν] ἄ̣π̣ο δῶμα βέβαλοι,
οὐ̣δ̣' ἐσιδῆν φαέε[σσι θέλω νέ]κυν, οὐδὲ γοᾶσαι
γυμναῖσιν χαίταισιν, [ἐπεὶ φο]ινίκεος αἰδώς
col. III
1b.35
δρύπτε[ι] μ' ἀμφι̣[χ]υ[θεῖσα ⏑ –⏔ –⏑⏑ –⏒]
αἰε̣[ὶ] δὲ προπάροιθ[ε ⏑ –⏔ –⏑⏑ –⏒]
ἐννεα[και]δέκατος [⏔ –⏔ – ἐνιαυτός]
Ἠρ̣ίνν̣α̣[ι τ]ε φίλᾱι π[ ⏔ –⏔ –⏑⏑ –⏒]
ἀλακάταν ἐ[ς]ορεῖ̣[σα ⏑ –⏔ –⏑⏑ –⏒]
1b.40
γνῶθ' ὅτι τοι κ[ ⏔ –⏔ –⏔ –⏑⏑ –⏒]
ἀμφ[έ]λ̣ικε̣ς γελ̣[ ⏑ –⏔ –⏔ –⏑⏑ –⏒].
ταῦτ' αἰδώς μ' [⏔ –⏔ –⏔ –⏑⏑ –⏒]
παρθε̣[ν]ίοισι̣[ ⏑ –⏔ –⏔ –⏑⏑ –⏒]
δερκομένα δ' ἐγ̣[ (⏑) –⏔ –⏔ –⏑⏑ –⏒]
1b.45
καὶ χαίταν̣ αν̣[ (⏑) –⏔ –⏔ –⏑⏑ –⏒]
πραϋλόγοι πο̣[⌊λιαί, ταὶ γήραος ἄνθεα θνατοῖς⌋]·
τῷ̣ τῠ, φίλα, φο̣[ (⏑) –⏔ –⏔ –⏑⏑ –⏒]
Βαυκί, κατακλα̣[ί –⏔ –⏔ –⏑⏑ –⏒],
ἃν φλόγα μι̣ν τ̣[ ⏔ –⏔ –⏔ –⏑⏑ –⏒]
1b.50
ὠρυγᾶς ἀΐοισα̣ ο[ (⏑) –⏔ –⏑⏑ –⏒].
ὦ πολλὰν Ὑμέν̣[αιε ⏑ –⏔ –⏑⏑ –⏒]
πολλὰ δ' ἐπιψαύ[οισα ⏑ –⏔ –⏑⏑ –⏒]
[π]ά̣νθ̣' ἑνός, ὦ Ὑμ[έναιε, ⏑ –⏔ –⏑⏑ –⏒]
αἰαῖ, Βαυκὶ τάλαιν[α, ⏑ –⏔ –⏑⏑ –⏒].
.
ΗΛΑΚΑΤΗ
.
απο'δω πανω φτανει στην ερημια του Αδη κατω ο αντιλαλος
αλλα δεν μιλουν οι νεκροι και το σκοταδι πεφτει στα ματια
1b.1
[ ].κ[ ]
[–⏔ –⏔ –⏔ –⏔ –εμοιαζες
[–⏔ –⏔ –⏔ –⏔ –⏑ ]κοριτσια
[–⏔ –⏔ –⏔ –⏔ –⏑ ]νυφες
1b.5
[–⏔ –⏔ –⏔ –⏔ –⏑ ] χελωνα
[–⏔ –⏔ –⏔ –⏔ –⏑ ς]σεληνη
[–⏔ –⏔ –⏔ –⏔ –⏑ χελωνα·
[–⏔ –⏔ –⏔ –⏔ –⏑ ]τ̣ε̣ λῆς[⏒]
[–⏔ –⏔ –⏔ –⏔ –⏑⏑ ]ώ̣ι̣κ̣ει·
1b.10
[–⏔ –⏔ –⏔ –⏔ –⏑ ]στα φυλλα
[–⏔ –⏔ –⏔ –⏔ –⏑ μαλακωνει
[–⏔ –⏔ –⏔ –⏔ –⏑ σεληνη
[–⏔ –⏔ –⏔ –⏔ σφαζει την αρναδα
[–⏔ –⏔ –⏔ –⏔ στο βαθυ κυμα
col. II
1b.15.
με ποση ορμη στα ποδια πηδηξες απ'τ'ασπρα τ'αλογα .
σ'επιασα φωναζοντας ''χελωνα''
και γυροφερνες με μεγαλα πηδηματα πανω στο μαλακο
χορταρι της αυλης
αυτα Βαυκιδα κακοτυχη με κανουν βαρια ν'αναστεναζω
να θρηνω
αυτα βαθεια μεσ'τη καρδια μου παραμενουν χαραγμενα
1b.20
ακομα ειναι ζεστα,τωρα πια ολα αυτα εγιναν σταχτη
χωρις εγνοιες με τις κουκλες στα χερια μας παιζαμε
μεσα στα δωματια
σαν νυφες
και με το ξημερωμα ερχονταν η μανα φωναζοντας
να μοιρασεις το μαλλι στις υφαντρες
και σου φωναζε και το παστο το κρεας να μοιρασεις
1b.25
αχ μικρες θυμασαι ποσο φοβομασταν τη Μορμω
που'χε μεγαλα στο κεφαλι αυτια και με τα τεσσερα ποδια
περπατουσε κι αλλαζε τη μια μετα την αλλη μορφη στην οψη
μα οταν πανω σε κρεβατι αντρα ανεβηκες τα παντα ξεχασες
οσ' απο μικρη μωρο απ'τη μανα σου ακουσες
1b.30
αγαπημενη μου Βαυκιδα σου πηρε τα μυαλα η Αφροδιτη
γι'αυτο και κλαιω πικρα δεν ειμαι στη κηδεια σου
τα ποδια μου δεν ειναι ελευθερα να φυγω απ'το δωματιο
ουτε να δω μπορω το νεκρο σου σωμα ουτε να θρηνησω
λυνοντας τα μαλλια μου
κοκκινιζω δεν μ'αφηνει η ντροπη
col. III
1b.35
απολαμβανει να ξεχυλιζει ⏑ –⏔ –⏑⏑ –⏒]
παντοτε στα περασμενα[ε ⏑ –⏔ –⏑⏑ –⏒]
δεκατος εννατος [⏔ –⏔ – χρονος]
Ηριννα αγαπημενη[ ⏔ –⏔ –⏑⏑ –⏒]
τη ροκα ψαχνει ⏑ –⏔ –⏑⏑ –⏒]
1b.40
να ξερεις οτι[ ⏔ –⏔ –⏔ –⏑⏑ –⏒]
γυροφερνουν[ ⏑ –⏔ –⏔ –⏑⏑ –⏒].
αυτα η ντροπη εμενα [⏔ –⏔ –⏔ –⏑⏑ –⏒]
στις παρθενες[ ⏑ –⏔ –⏔ –⏑⏑ –⏒]
βλεπουν καθαρα[ (⏑) –⏔ –⏔ –⏑⏑ –⏒]
1b.45
και τα μαλλια[ (⏑) –⏔ –⏔ –⏑⏑ –⏒]
[γυναικες]με γριζα μαλλια,στα γεραματα,ανθη στους θνητους⌋]·
και συ αγαπημενη[ (⏑) –⏔ –⏔ –⏑⏑ –⏒]
Βαυκίδα,κλαιω πικρα[ί –⏔ –⏔ –⏑⏑ –⏒],
η φωτια[ ⏔ –⏔ –⏔ –⏑⏑ –⏒]
1b.50
ουρλιαχτα,ακουγοντας (⏑) –⏔ –⏑⏑ –⏒].
Ὑμέν̣αιε ⏑ –⏔ –⏑⏑ –⏒]
συχνα αγγιζουν ⏑ –⏔ –⏑⏑ –⏒]
[π]ά̣νθ̣' ἑνός, ὦ Ὑμ[έναιε, ⏑ –⏔ –⏑⏑ –⏒]
αχ, Βαυκὶδα,κακοτυχη ⏑ –⏔ –⏑⏑ –⏒].
.
.
.
.
ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ -οι Μεταφρασεις μου--χ.ν.κουβελης
ANCIENT GREEK -my Translations-c.n.couvelis
.
η ονομασια :''ανθρωπος''[αναθρων α οπωπε]
ΠΛΑΤΩΝ:Κρατυλος[η'Περι ορθοτητος ονοματων]
ΜΕΤΑ-ΦΡΑΣΤΙΚΑ-χ.ν.κουβελης.
.
ΣΩΚΡΑΤΗΣ:Τουτων τοινυν εν και το των ανθρωπων ονομα
πεπονθεν,ως εμοι δοκει.εκ γαρ ρηματος ονομα γεγονεν,ενος
γραμματος του αλφα εξαιρεθεντος και βαρυτερας της τελευτης
γενομενης
ΕΡΜΟΓΕΝΗΣ:Πως λεγεις;
ΣΩΚΡΑΤΗΣ:Ωδε ,σημαινει τουτο το ονομα ο ''ανθρωπος'' οτι τα
μεν αλλα θηρια ων ορα ουδεν επισκοπει ουδε αναλογιζεται ουδε
αναθρει,ο δε ανθρωπος αμα εωρακεν,τουτο δ'εστι ''οπωπε'' και
αναθρει και λογιζεται τουτο ο οπωπεν.εντευθεν δη μονον των
θηριων ορθως ο ανθρωπος ''ανθρωπος'' ωνομασθη,
αναθρων α οπωπε
.
[ΣΩΚΡΑΤΗΣ:Μου φαινεται,πως το ιδιο μ'εκεινα επαθε και το
ονομα των ανθρωπων.Απο ρηματικη εκφραση εγινε ονομα,αφαι-
ρεθηκε ενα γραμμα ,το αλφα, και η καταληξη προφερεται βαρυ-
τερα
ΕΡΜΟΓΕΝΗΣ:Πως το εξηγεις;
ΣΩΚΡΑΤΗΣ:Ετσι.Αυτο σημαινει το ονομα ''ανθρωπος'',οτι τα μεν
αλλα θηρια αυτα που βλεπουν δεν τα επιθεωρουν ουτε τα επεξερ-
γαζονται ουτε τα επαναεξεταζουν,ο ανθρωπος συναμα εχει δει,
αυτο ειναι το οπωπε,και επαναεζεταζει[αναθρει] και επεξεργαζεται
αυτο το οποιο εχει δει.Ορθα απο εκεινο μονον ο ανθρωπος απο
τα θηρια ονομασθηκε ''ανθρωπος''.
αναθρων α οπωπε,
αυτος,που επαναεξεταζει αυτα,που εχει δει]
.
.
.
[ΠΛΑΤΩΝ:Πολιτεια]PLATON:REBUBLIC
ΜΙΑ ΣΥΝΧΡΟΝΗ ΑΝΘΡΩΠΙΝΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ [ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΣΠΗΛΑΙΟ
ΤΟΥ ΠΛΑΤΩΝΑ]
.
Σ'ενα σκοτεινο υπογειο σπηλαιο ειναι σφιχτα δεμενοι χεροποδαρα
ακινητοποιημενοι ανθρωποι-παιδια χωρις προτερη εμπειρια , μονο
κατευθειαν μπροστα μπορει να δουν,σε καμια αλλη κατευθυνση,ουτε
αριστερα,ουτε δεξια,ουτε πισω,καμια κινηση δεν εχουν και πισω
απ'αυτους στο σπηλαιο ειναι ενας ψηλος τοιχος,που τους χωριζει
στην αιθουσα και τους απομονωνει,εκει καιει μια μεγαλη φωτια,που
ακτινοβολει πολυ λαμψη,μπροστα απο τον τοιχο συνεχεια περνουν
ανθρωποι-υποκριτες ,ειναι κρυμενοι απ'τον τοιχο,και στα σηκωμενα
ψηλα χερια τους κρατουν διαφορα αντικειμενα,αγαλματα με μορφες ανθρωπων,ζωων,πουλιων,ψαριων,δεντρων,διαφορα σκευη,τα παντα
κρατουν,οσα υπαρχουν με φυσικο τροπο,κι οσα κατασκευασθηκαν
απο καποια τεχνη,αυτα τα ειδωλα ξεχωριζουν πανω απ'τον τοιχο,η
λαμπερη δυνατη φωτια τα προβαλλει στον απεναντι τοιχο της σπηλιας ,
στην οθονη μπροστα από τους δεμενους ανθρωπους-παιδια,εκεινοι
βλεπουν τις προβολες τους καθαρα ζωντανα ,κι επειδη ταυτοχρονα
ακουν και τους ηχους,τις φωνες των ανθρωπων,που τα κρατουν,τα
ειδωλα τις εικονες αυτες τις νομιζουν πραγματικες,πως οι ηχοι οι
φωνες οι συνομιλιες προερχονται απο τις μορφες,που βλεπουν μπρο-
στα τους, και πως αυτα ειναι πραγματικα αντικειμενα,ο αληθινος
κοσμος,ζωη,που εκτυλλισεται μπροστα στα ματια τους,με ηχο,με
κινηση,με δραση,με ενεργεια,πληρης ζωη,την βλεπουν ,την παρατη=
ρουν,την αισθανονται,αν καποιος απ'αυτους μπορουσε να γυρισει το
κεφαλι του προς τα πισω για να δει απο το πολυ δυνατο φως θα τυ-
φλωνονταν και δεν θα' βλεπε τιποτα,τα ανδρεικελα δεν θα τα εβλεπε,
τοτε θα'λεγε στους αλλους,πως αυτα ,που βλεπουν μπροστα τους
ειναι τα μοναδικα οντα,που υπαρχουν,αν,ομως, εβλεπε τις κουκλες,τις
μαριονετες και τους ελεγε,πως αυτα,που βλεπουν ειναι ψευτικα,σκιες,
μεγαλη απατη,κανεις δεν θα τον πιστευες,ολοι θα τον κατηγορουσαν
για μεγαλο απατεωνα,αδιαντροπο ψευτη και θα διετρεχε πολυ μεγαλο
κινδυνο η ζωη του,αν καποιος καποτε ,καταφερνε να δραπετευσει απο
τα δεσμα του και να βγει απο το σκοτεινο σπηλαιο εξω στη μερα, στο
φως και στον ηλιο,στην αρχη το δυνατο φως του ηλιου θα τον τυφλωνε ,
δεν θα'βλεπε τιποτα,και μεχρι να συνειθισουν τα ματια του στο φως
θα περνουσε αρκετος χρονος, τοτε σιγα-σιγα θα συνειθιζε το δυνατο
φως του ηλιου και θα'βλεπε πρωτα-πρωτα τις σκιες των πραγματων,
οπως τις σκιες των δεντρων,κι υστερα θα'βλεπε τα ιδια τα αντικειμενα,
και τοτε θα καταλαβαινε την τεραστια διαφορα,πως αυτα ειναι τα αλη-
θινα,τ'αλλα μεσα στο σπηλαιο ειναι τα ψευτικα το απατηλα,και τοτε
θα' τρεχε στους αλλους μεσα στο σπηλαιο να τους πει την αληθεια,
κι εκεινοι δεν θα τον ακουγαν,θα τον κατηγορουσαν πως ειναι πολυ
μεγαλος ψευτης , ενας αχρειος αγυρτης και ενας παλιανθρωπος δη-
μαγωγος,που προσπαθει να τους κοροιδεψει,να τους εξαπατησει λε-
γοντας τους ασυστολα ψευδη για τον αληθινο πραγματικο κοσμο,που
βλεπουν μπροστα τους ζωντανο,να'χει μορφη,να εχει κινηση,ν'ανα-
σαινει,να'χει φωνη ,να'χει συναισθηματα, να'ναι παλομενη ζωη,να
ισχυριζεται πως αυτος ο θαυμαστος κοσμος δεν ειναι τιποτα αλλο
παρα μια μεγαλη τεραστια απατη, μια προβολη ανδρεικελων,τοτε,
ειναι πολυ βεβαιο,εκεινος ο ανθρωπος πραγματικα θα κινδυνευε να
λυντσαρισθει πολυ αγρια απο το εξοργισμενο πληθος εκεινων των
ανθρωπων και μαλιστα να χασει και την ιδια του τη ζωη
.
Η Αληγορια του Σπηλαιου[απο την ΠΟΛΙΤΕΙΑ του Πλατωνα]
Κεφαλαιο 7ο
[514a] Μετὰ ταῦτα δή, εἶπον, ἀπείκασον τοιούτῳ πάθει τὴν ἡμετέραν
φύσιν παιδείας τε πέρι καὶ ἀπαιδευσίας. ἰδὲ γὰρ ἀνθρώπους οἷον ἐν
καταγείῳ οἰκήσει σπηλαιώδει, ἀναπεπταμένην πρὸς τὸ φῶς τὴν εἴσοδον
ἐχούσῃ μακρὰν παρὰ πᾶν τὸ σπήλαιον, ἐν ταύτῃ ἐκ παίδων ὄντας ἐν
δεσμοῖς καὶ τὰ σκέλη καὶ τοὺς αὐχένας, ὥστε μένειν τε αὐτοὺς εἴς τε
τὸ [b.] πρόσθεν μόνον ὁρᾶν, κύκλῳ δὲ τὰς κεφαλὰς ὑπὸ τοῦ δεσμοῦ
ἀδυνάτους περιάγειν, φῶς δὲ αὐτοῖς πυρὸς ἄνωθεν καὶ πόρρωθεν
καόμενον ὄπισθεν αὐτῶν, μεταξὺ δὲ τοῦ πυρὸς καὶ τῶν δεσμωτῶν
ἐπάνω ὁδόν, παρ’ ἣν ἰδὲ τειχίον παρῳκοδομημένον, ὥσπερ τοῖς θαυμα-
τοποιοῖς πρὸ τῶν ἀνθρώπων πρόκειται τὰ παραφράγματα, ὑπὲρ ὧν τὰ
θαύματα δεικνύασιν.
῾Ορῶ, ἔφη.
῞Ορα τοίνυν παρὰ τοῦτο τὸ τειχίον φέροντας ἀνθρώπους [c.] σκεύη τε
παντοδαπὰ ὑπερέχοντα τοῦ τειχίου καὶ ἀνδριάντας [515a] καὶ ἄλλα
ζῷα λίθινά τε καὶ ξύλινα καὶ παντοῖα εἰργασμένα, οἷον εἰκὸς τοὺς μὲν
φθεγγομένους, τοὺς δὲ σιγῶντας τῶν παραφερόντων.
῎Ατοπον, ἔφη, λέγεις εἰκόνα καὶ δεσμώτας ἀτόπους.
῾Ομοίους ἡμῖν, ἦν δ’ ἐγώ· τοὺς γὰρ τοιούτους πρῶτον μὲν ἑαυτῶν τε
καὶ ἀλλήλων οἴει ἄν τι ἑωρακέναι ἄλλο πλὴν τὰς σκιὰς τὰς ὑπὸ τοῦ
πυρὸς εἰς τὸ καταντικρὺ αὐτῶν τοῦ σπηλαίου προσπιπτούσας;
Πῶς γάρ, ἔφη, εἰ ἀκινήτους γε τὰς κεφαλὰς ἔχειν ἠναγκα[b.]σμένοι
εἶεν διὰ βίου;
Τί δὲ τῶν παραφερομένων; οὐ ταὐτὸν τοῦτο;
Τί μήν;
Εἰ οὖν διαλέγεσθαι οἷοί τ’ εἶεν πρὸς ἀλλήλους, οὐ ταῦτα ἡγῇ ἂν τὰ
ὄντα αὐτοὺς νομίζειν ἅπερ ὁρῷεν;
᾿Ανάγκη.
Τί δ’ εἰ καὶ ἠχὼ τὸ δεσμωτήριον ἐκ τοῦ καταντικρὺ ἔχοι; ὁπότε τις τῶν
παριόντων φθέγξαιτο, οἴει ἂν ἄλλο τι αὐτοὺς ἡγεῖσθαι τὸ φθεγγόμενον
ἢ τὴν παριοῦσαν σκιάν;
Μὰ Δί’ οὐκ ἔγωγ’, ἔφη.
[c.] Παντάπασι δή, ἦν δ’ ἐγώ, οἱ τοιοῦτοι οὐκ ἂν ἄλλο τι νομίζοιεν τὸ
ἀληθὲς ἢ τὰς τῶν σκευαστῶν σκιάς.
Πολλὴ ἀνάγκη, ἔφη.
Σκόπει δή, ἦν δ’ ἐγώ, αὐτῶν λύσιν τε καὶ ἴασιν τῶν τε δεσμῶν καὶ τῆς
ἀφροσύνης, οἵα τις ἂν εἴη, εἰ φύσει τοιάδε συμβαίνοι αὐτοῖς· ὁπότε τις
λυθείη καὶ ἀναγκάζοιτο ἐξαίφνης ἀνίστασθαί τε καὶ περιάγειν τὸν αὐ-
χένα καὶ βαδίζειν καὶ πρὸς τὸ φῶς ἀναβλέπειν, πάντα δὲ ταῦτα ποιῶν
ἀλγοῖ τε καὶ διὰ τὰς μαρμαρυγὰς ἀδυνατοῖ καθορᾶν ἐκεῖνα ὧν [d.]
τότε τὰς σκιὰς ἑώρα, τί ἂν οἴει αὐτὸν εἰπεῖν, εἴ τις αὐτῷ λέγοι ὅτι
τότε μὲν ἑώρα φλυαρίας, νῦν δὲ μᾶλλόν τι ἐγγυτέρω τοῦ ὄντος καὶ
πρὸς μᾶλλον ὄντα τετραμμένος ὀρθότερον βλέποι, καὶ δὴ καὶ ἕκαστον
τῶν παριόντων δεικνὺς αὐτῷ ἀναγκάζοι ἐρωτῶν ἀποκρίνεσθαι ὅτι
ἔστιν; οὐκ οἴει αὐτὸν ἀπορεῖν τε ἂν καὶ ἡγεῖσθαι τὰ τότε ὁρώμενα
ἀληθέστερα ἢ τὰ νῦν δεικνύμενα;
Πολύ γ’, ἔφη.
[e.] Οὐκοῦν κἂν εἰ πρὸς αὐτὸ τὸ φῶς ἀναγκάζοι αὐτὸν βλέπειν, ἀλγεῖν
τε ἂν τὰ ὄμματα καὶ φεύγειν ἀποστρεφόμενον πρὸς ἐκεῖνα ἃ δύναται
καθορᾶν, καὶ νομίζειν ταῦτα τῷ ὄντι σαφέστερα τῶν δεικνυμένων;
Οὕτως, ἔφη.
Εἰ δέ, ἦν δ’ ἐγώ, ἐντεῦθεν ἕλκοι τις αὐτὸν βίᾳ διὰ τραχείας τῆς ἀναβά-
σεως καὶ ἀνάντους, καὶ μὴ ἀνείη πρὶν ἐξελκύσειεν εἰς τὸ τοῦ ἡλίου φῶς,
ἆρα οὐχὶ ὀδυνᾶσθαί τε [516a] ἂν καὶ ἀγανακτεῖν ἑλκόμενον, καὶ ἐπειδὴ
πρὸς τὸ φῶς ἔλθοι, αὐγῆς ἂν ἔχοντα τὰ ὄμματα μεστὰ ὁρᾶν οὐδ’ ἂν ἓν
δύνασθαι τῶν νῦν λεγομένων ἀληθῶν;
Οὐ γὰρ ἄν, ἔφη, ἐξαίφνης γε.
Συνηθείας δὴ οἶμαι δέοιτ’ ἄν, εἰ μέλλοι τὰ ἄνω ὄψεσθαι. καὶ πρῶτον
μὲν τὰς σκιὰς ἂν ῥᾷστα καθορῷ, καὶ μετὰ τοῦτο ἐν τοῖς ὕδασι τά τε
τῶν ἀνθρώπων καὶ τὰ τῶν ἄλλων εἴδωλα, ὕστερον δὲ αὐτά· ἐκ δὲ τού-
των τὰ ἐν τῷ οὐρανῷ καὶ αὐτὸν τὸν οὐρανὸν νύκτωρ ἂν ῥᾷον θεάσαιτο,
προσβλέπων τὸ τῶν [b.] ἄστρων τε καὶ σελήνης φῶς, ἢ μεθ’ ἡμέραν
τὸν ἥλιόν τε καὶ τὸ τοῦ ἡλίου.
Πῶς δ’ οὔ;
Τελευταῖον δὴ οἶμαι τὸν ἥλιον, οὐκ ἐν ὕδασιν οὐδ’ ἐν ἀλλοτρίᾳ ἕδρᾳ
φαντάσματα αὐτοῦ, ἀλλ’ αὐτὸν καθ’ αὑτὸν ἐν τῇ αὑτοῦ χώρᾳ δύναιτ’ ἂν
κατιδεῖν καὶ θεάσασθαι οἷός ἐστιν.
᾿Αναγκαῖον, ἔφη.
Καὶ μετὰ ταῦτ’ ἂν ἤδη συλλογίζοιτο περὶ αὐτοῦ ὅτι οὗτος ὁ τάς τε ὥρας
παρέχων καὶ ἐνιαυτοὺς καὶ πάντα ἐπιτρο[c.]πεύων τὰ ἐν τῷ ὁρωμένῳ
τόπῳ, καὶ ἐκείνων ὧν σφεῖς ἑώρων τρόπον τινὰ πάντων αἴτιος.
Δῆλον, ἔφη, ὅτι ἐπὶ ταῦτα ἂν μετ’ ἐκεῖνα ἔλθοι.
Τί οὖν; ἀναμιμνῃσκόμενον αὐτὸν τῆς πρώτης οἰκήσεως καὶ τῆς ἐκεῖ
σοφίας καὶ τῶν τότε συνδεσμωτῶν οὐκ ἂν οἴει αὑτὸν μὲν εὐδαιμονί-
ζειν τῆς μεταβολῆς, τοὺς δὲ ἐλεεῖν;
Καὶ μάλα.
Τιμαὶ δὲ καὶ ἔπαινοι εἴ τινες αὐτοῖς ἦσαν τότε παρ’ ἀλλήλων καὶ γέρα
τῷ ὀξύτατα καθορῶντι τὰ παριόντα, καὶ μνημονεύοντι μάλιστα ὅσα τε
πρότερα αὐτῶν καὶ ὕστερα [d.] εἰώθει καὶ ἅμα πορεύεσθαι, καὶ ἐκ τού-
των δὴ δυνατώτατα ἀπομαντευομένῳ τὸ μέλλον ἥξειν, δοκεῖς ἂν αὐτὸν
ἐπιθυμητικῶς αὐτῶν ἔχειν καὶ ζηλοῦν τοὺς παρ’ ἐκείνοις τιμωμένους
τε καὶ ἐνδυναστεύοντας, ἢ τὸ τοῦ ῾Ομήρου ἂν πεπονθέναι καὶ σφόδρα
βούλεσθαι “ἐπάρουρον ἐόντα θητευέμεν ἄλλῳ ἀνδρὶ παρ’ ἀκλήρῳ”
καὶ ὁτιοῦν ἂν πεπονθέναι μᾶλλον ἢ ’κεῖνά τε δοξάζειν καὶ ἐκείνως
ζῆν;[e.] Οὕτως, ἔφη, ἔγωγε οἶμαι, πᾶν μᾶλλον πεπονθέναι ἂν δέξα-
σθαι ἢ ζῆν ἐκείνως.Καὶ τόδε δὴ ἐννόησον, ἦν δ’ ἐγώ. εἰ πάλιν ὁ τοι-
οῦτος καταβὰς εἰς τὸν αὐτὸν θᾶκον καθίζοιτο, ἆρ’ οὐ σκότους;
<ἂν> ἀνάπλεως σχοίη τοὺς ὀφθαλμούς, ἐξαίφνης ἥκων ἐκ τοῦ ἡλίου;
Καὶ μάλα γ’, ἔφη.
Τὰς δὲ δὴ σκιὰς ἐκείνας πάλιν εἰ δέοι αὐτὸν γνωματεύοντα διαμιλλᾶ-
σθαι τοῖς ἀεὶ δεσμώταις ἐκείνοις, ἐν ᾧ ἀμβλυώττει, [517a] πρὶν κατα-
στῆναι τὰ ὄμματα, οὗτος δ’ ὁ χρόνος μὴ πάνυ ὀλίγος εἴη τῆς συνηθείας,
ἆρ’ οὐ γέλωτ’ ἂν παράσχοι, καὶ λέγοιτο ἂν περὶ αὐτοῦ ὡς ἀναβὰς ἄνω
διεφθαρμένος ἥκει τὰ ὄμματα, καὶ ὅτι οὐκ ἄξιον οὐδὲ πειρᾶσθαι ἄνω
ἰέναι; καὶ τὸν ἐπιχειροῦντα λύειν τε καὶ ἀνάγειν, εἴ πως ἐν ταῖς χερσὶ
δύναιντο λαβεῖν καὶ ἀποκτείνειν, ἀποκτεινύναι ἄν;
Σφόδρα γ’, ἔφη.
Ταύτην τοίνυν, ἦν δ’ ἐγώ, τὴν εἰκόνα, ὦ φίλε Γλαύκων, [b.] προσα-
πτέον ἅπασαν τοῖς ἔμπροσθεν λεγομένοις, τὴν μὲν δι’ ὄψεως φαινο-
μένην ἕδραν τῇ τοῦ δεσμωτηρίου οἰκήσει ἀφομοιοῦντα, τὸ δὲ τοῦ πυ-
ρὸς ἐν αὐτῇ φῶς τῇ τοῦ ἡλίου δυνάμει· τὴν δὲ ἄνω ἀνάβασιν καὶ θέαν
τῶν ἄνω τὴν εἰς τὸν νοητὸν τόπον τῆς ψυχῆς ἄνοδον τιθεὶς οὐχ ἁμαρ-
τήσῃ τῆς γ’ ἐμῆς ἐλπίδος, ἐπειδὴ ταύτης ἐπιθυμεῖς ἀκούειν. θεὸς δέ
που οἶδεν εἰ ἀληθὴς οὖσα τυγχάνει. τὰ δ’ οὖν ἐμοὶ φαινόμενα οὕτω
φαίνεται, ἐν τῷ γνωστῷ τελευταία ἡ τοῦ [c.] ἀγαθοῦ ἰδέα καὶ μόγις
ὁρᾶσθαι, ὀφθεῖσα δὲ συλλογιστέα εἶναι ὡς ἄρα πᾶσι πάντων αὕτη
ὀρθῶν τε καὶ καλῶν αἰτία, ἔν τε ὁρατῷ φῶς καὶ τὸν τούτου κύριον
τεκοῦσα, ἔν τε νοητῷ αὐτὴ κυρία ἀλήθειαν καὶ νοῦν παρασχομένη,
καὶ ὅτι δεῖ ταύτην ἰδεῖν τὸν μέλλοντα ἐμφρόνως πράξειν ἢ ἰδίᾳ ἢ
δημοσίᾳ.
.
.
.
ΜΥΘΟΙ ΤΟΥ ΑΙΣΩΠΟΥ
ΧΕΛΩΝΑ
.
.
Ο Αισωπος εγραψε μυθους για την χελωνα.
Ο ενας ειναι :Ζευς και Χελωνη:
Ζεὺς γαμῶν πάντα τὰ ζῷα εἱστία. Μόνης δὲ χελώνης ὑστερησάσης,
διαπορῶν τὴν αἰτίαν, τῇ ὑστεραίᾳ ἐπυνθάνετο αὐτῆς διὰ τά μόνη ἐπὶ
τὸ δεῖπνον οὐκ ἦλθε. Τῆς δὲ εἰπούσης· Οἶκος φίλος, οἶκος ἄριστος,
ἀγανακτήσας κατ᾿ αὐτῆς παρεσκεύασεν αὐτὴν τὸν οἶκον αὐτὸν
βαστάζουσαν περιφέρειν. Οὕτω πολλοὶ τῶν ἀνθρώπων αἱροῦνται
μᾶλλον λιτῶς οἰκεῖν ἢ παρ᾿ ἄλλοις πολυτελῶς διαιτᾶσθαι
[η χελωνα δεν πηγε στους γαμους του Δια κι οταν την επομενη
την ρωτησε γιατι δεν πηγε,εκεινη του απαντησε:Το καλυτερο
σπιτι ειναι το Δικο σου σπιτι.
Ο Διας τοτε θυμωσε και την εκανε πανω στη πλατη να κουβαλαει
το σπιτι της]
Λαγωος και Χελωνη
Ποδων χελωνης κατεγελα λαγωος.Η δε εφη.Εγω σε τον ταχυπουν
νικησω.Ο δε .Λογω μονω λεγεις τουτο.αλλ'εριζε και γνωθι.
Τις δε τον τοπον ορισει,εφη,και βραβευσει την νικην;
Αλωπηξ,εφη,η δικαια και σοφωτατη.Εταξε δε την αρχην της ωρας
του δρομου.Η δε χελωνη μη ραθυμησασα ηρξατο της οδου.Ο δε
λαγωος τοις ποσσιν θαρρων εκοιμηθη.Ελθων δε επι τον ωρισμενον
τοπον ευρε την χελωνην νικησασαν.Οτι πολλαι φυσεις ανθρωπων
ευφυεις εισιν,αλλ'εκ της ραθυμιας απωλοντο,εκ δε νηψεως και σπουδης
και μακροθυμιας τινες και φυσεως αργης περιεγενοντο
[ο λαγος κοροιδευε τη χελωνα για τα αργα ποδια της.Η χελωνα
του ειπε:Εγω εσενα τον γοργοποδαρο θα σε νικησω.Ο λαγος
της ειπε:Μονο στα λογια .Εκεινη επεμενε.
Ποιος θα ορισει το διαστημα και θα βραβευσει τον νικητην;
Η αλεπου,που ειναι δικαια και πολυ σοφη
Κι αυτη κανονισε τη ωρα του δρομου.
Η χελωνα δεν δειλιασε κι αρχισε το δρομο.
Ο δε λαγος εχοντας εμπιστοσυνη στα ποδια σταματησε και
κοιμηθηκε.Οταν ξυπνησε κι εφτασε στο τερμα του δρομου
η χελωνα ειχε ηδη τερματισει και φυσικα νικησει.
Ο μυθος θελει να πει πως με τη προσπαθεια ο μειονεκτι-
κωτερος στη φυση μπορει να ξεπερασει τον προικισμενο
απο τη φυση]
.
.
ΜΥΘΟΙ ΤΟΥ ΑΙΣΩΠΟΥ
μεταφραση-χ.ν.κουβελης
Η ΓΑΤΑ
.
.
ΑΦΡΟΔΙΤΗ ΚΑΙ ΓΑΛΗ
Γαλῆ ἐρασθεῖσα νεανίσκου εὐπρέπους ηὔξατο τῇ Ἀφροδίτῃ ὅπως
αὐτὴν μεταμορφώσῃ εἰς γυναῖκά. Καὶ ἡ θεὸς ἐλεήσασα αὐτῆς τὸ
πάθος μετετύπωσεν αὐτὴν εἰς κόρην εὐειδῆ, καὶ οὕτως ὁ νεανίσκος
θεασάμενος αὐτὴν καὶ ἐρασθεὶς οἴκαδε ὡς ἑαυτὸν ἀπήγαγε.
Καθημένων δὲ αὐτῶν ἐν τῷ θαλάμῳ, ἡ Ἀφροδίτη γνῶναι βουλομένη
εἰ μεταβαλοῦσα τὸ σῶμα ἡ γαλῆ καὶ τὸν τρόπον ἤλλαξε, μῦν εἰς τὸ
μέσον καθῆκεν. Ἡ δὲ ἐπιλαθομένη τῶν παρόντων ἐξαναστᾶσα ἀπὸ
τῆς κοίτης τὸν μῦν ἐδίωκε καταφαγεῖν θέλουσα. Καὶ ἡ θεὸς ἀγανα-
κτήσασα κατ' αὐτῆς πάλιν αὐτὴν εἰς τὴν ἀρχαίαν φύσιν ἀποκατέστη-
σεν.
Οὕτω καὶ τῶν ἀνθρώπων οἱ φύσει πονηροί, κἂν φύσιν ἀλλάξωσι, τὸν
γοῦν τρόπον οὐ μεταβάλλονται.
Η γατα ερωτευθηκε εναν καθως πρεπει νεαρο κι ευχηθηκε στην
Αφροδιτη να τη μεταμορφωσει σε κορη.Κι η θεα την λυπηθηκε
για το παθος της και την μεταμορφωσε σε μια ομορφη κορη,κι οταν
ο νεαρος την ειδε την ερωτευθηκε και την πηρε στο σπιτι του.
Οταν οι δυο ερωτευμενοι καθονταν στην κρεβατοκαμαρα,η Αφρο-
διτη ηθελε να ξερει αν η γατα μονο το σωμα της αλλαξε κι οχι
οχι και τις συνηθειες,και στη μεση του δωματιου εμφανισε ενα
ποντικι.
Η γατα ξεχασε τους παροντες σηκωθηκε απο το κρεβατι και κατα-
διωξε το ποντικι να το κατασπαραξει.Τοτε η θεα εξοργισθηκε και
την επανεφερε στη πρωτη της φυση
Ο μυθος δηλωνει πως οι πονηροι ανθρωποι απο τη φυση τους
κι αν αλλαξουν την φυση τους τον νου τους δεν τον αλλαζουν
ΓΑΛΗ ΚΑΙ ΡΙΝΗ
Γαλῆ εἰσελθοῦσα εἰς χαλκέως ἐργαστήριον τὴν ἐκεῖ κειμένην ῥίνην
περιέλειχε. Συνέβη δὲ, ἐκτριβομένης τῆς γλώσσης, πολὺ αἷμα φέρε-
σθαι. Ἡ δὲ ἐτέρπετο ὑπονοοῦσά τι τοῦ σιδήρου ἀφαιρεῖσθαι, μεχρὶ
παντελῶς ἀπέβαλε τὴν γλῶσσαν.
Ὁ λόγος εἴρηται πρὸς τοὺς ἐν φιλονεικίαις ἑαυτοὺς καταβλάπτοντας
Μια γατα μπηκε μεσα σε εργαστηριο σιδηρουργου και μια σιδερενια
λιμα,που βρηκε εκει την εγλειφε.Απο την πολυ τριβη η γλωσσα της
εβγαζε πολυ αιμα.Η γατα καταχαρηκε γιατι πιστευε πως ξυνει τον
σιδερο,και συνεχισε να γλειφει μεχρι που σωθηκε η γλωσσα της
Ο μυθος αυτος λεγεται γι'αυτους που επιμενοντας σε φιλονεικιες
βλαπτονται πολυ
ΝΥΧΤΕΡΙΣ ΚΑΙ ΓΑΛΗ
Νυκτερὶς ἐπὶ γῆς πεσοῦσα ὑπὸ γαλῆς συνελήφθη, καὶ μέλλουσα
ἀναιρεῖσθαι περὶ σωτηρίας ἐδεῖτο. Τῆς δὲ φαμένης μὴ δύνασθαι
αὐτὴν ἀπολῦσαι, φύσει γὰρ πᾶσι τοῖς πτηνοῖς πολεμεῖν, αὐτὴ
ἔλεγεν οὐκ ὄρνις, ἀλλὰ μῦς εἶναι, καὶ οὕτως ἀφείθη.
στερον δὲ πάλιν πεσοῦσα καὶ ὑφ᾿ ἑτέρας συλληφθεῖσα γαλῆς
μὴ βρωθῆναι ἐδεῖτο. Τῆς δὲ εἰπούσης ἅπασιν ἐχθραίνειν μυσίν,
αὐτὴ μὴ μῦς, ἀλλὰ νυκτερὶς ἔλεγεν εἶναι, καὶ πάλιν ἀπελύθη.
Καὶ οὕτω συνέβη δὶς αὐτὴν ἀλλαξαμένην τὸ ὄνομα σωτηρίας
τυχεῖν.
Ὁ μῦθος δηλοῖ ὅτι δεῖ καὶ ἡμᾶς μὴ τοῖς αὐτοῖς ἀεὶ ἐπιμένειν,
λογιζομένους ὡς οἱ τοῖς καιροῖς συμμετασχηματιζόμενοι
πολλάκις τοὺς κινδύνους ἐκφεύγουσιν
νυχτεριδα επεσε στη γη και την επιασε μια γατα,η νυχτεριδα
την παρακαλεσε να την αφησει να μην την φαει,η γατα της
ειπε πως δεν γινεται αυτο,γιατι απο τη φυση της ολα τα πουλια
τα πολεμαει,η νυχτεριδα της ειπε πως δεν ειναι πουλι αλλα
ποντικι,κι η γατα την αφησε.
Υστερα η νυχτεριδα παλι επεσε στη γη και πιαστηκε απο αλλη
γατα,η νυχτεριδα την παρακαλεσε να μην την φαει,η γατα
της ειπε πως ολα τα πoντικια τα εχθρευεται,αυτη της ειπε πως
δεν ειναι ποντικι αλλα νυχτεριδα,κι η γατα την αφησε.
Κι ετσι δυο φορες αλλαζοντας το ονομα της η νυχτεριδα
σωθηκε.
Ο μυθος αυτος δηλωνει πως πρεπει κι εμεις να μην επιμενουμε
συνεχως στα ιδια πραγματα αλλα πολλες φορες ν'αλλαζουμε
αναλογα με τον καιρο και τις περιστασεις για να αποφευγουμε
τις φασαριες και τους κινδυνους
ΠΕΡΔΙΞ ΚΑΙ ΓΑΛΗ
Πέρδικά τις πριάμενος τρέχειν οἴκῳ
ἀφῆκεν· ἡδέως γὰρ εἶχε τὸ ζῷον.
Κἀκεῖνος εὐθὺς κλαγγὴν ἐξ ἔθους ἄδων
πᾶσαν κατ᾿ αὐλὴν -- ἀκριβεία τῶν -- ᾔει.
Γαλῆ πρὸς αὐτὸν ἐπίβουλος ὡρμήθη,
καὶ πρῶτον εἶπε· Τίς μὲν εἶ, πόθεν ἥκεις;
Ἡ δέ· Ἠγόρασμαι, ἔφησεν, προσφάτως.
Ἐγὼ [χρόνον] τοσοῦτον ἐνθάδε διατρίβω
καὶ με ἔνδον ἔτεκεν ἡ μυοκτόνος [μήτηρ],
ἀλλ᾿ ἡσυχάζω καὶ προσέτι ἀνδύνω.
Σὺ δ᾿ ἄρτι πῶς ὠνητός, ὡς λέγεις, ἥκων,
παῤῥησιάζῃ, φησί, καὶ κατακρώζεις;
Πρόσφορος ὁ μῦθος πρὸς γέροντας εἰς τιμὴν
προκριθέντας καὶ ὑπὸ τῶν αὐτῶν κατὰ φθόνον
συνεγκλειομένους.
Καποιος αγορασε μια περδικα και την αφησε
στο σπιτι.Του πουλιου του αρεσε πολυ εκει.Κι απο συνηθεια
αρχισε αμεσως να τραγουδαει και να ξεσηκωνει την αυλη.
Μια γατα χυμησε εχθρικα καταπανω της
και της ειπε:Ποια εισαι,κι απο που ηρθες;
Η περδικα της απαντησε:Πριν λιγο μ'αγορασαν.
Εγω,ειπε η γατα,μενω εδω παρα πολυ καιρο
και μεσα εδω με γεννησε η μανα μου,που
κυνηγαει ποντικια ,και ησυχαζω.Εσυ,ομως
που μολις τωρα ηρθες εδω,αγοραστυη,οπως
λες,το πηρες πανω σου και ξεκουφαινεις τον
κοσμο με τα κρωξιματα σου.
Ο μυθος λεγεται για τους παλαιοτερους,που
ζηλευουν τους νεωτερους
.
.
.
ΣΥΚΟ-ΦΑΝΤΩΝΤΑΣ
.
Συκια η'Συκη,δεντρο ιθαγενες στην Μαχαιρα[και σ'ολη
οταν γυρισε στην Ιθακη ο Οδυσσεας και παρουσιασθηκε στον
πατερα του τον γερο Λαερτη,εκεινος του ζητησε σημαδια να
τον γνωρισει,του κορμιου του και του σπιτιου του κι ο Οδυσσεας
του ειπε:
"οὐλὴν μὲν πρῶτον τήνδε φράσαι ὀφθαλμοῖσι,
τὴν ἐν Παρνησῷ μ᾽ ἔλασεν σῦς λευκῷ ὀδόντι
οἰχόμενον· σὺ δέ με προΐεις καὶ πότνια μήτηρ
ἐς πατέρ᾽ Αὐτόλυκον μητρὸς φίλον, ὄφρ᾽ ἂν ἑλοίμην
δῶρα, τὰ δεῦρο μολών μοι ὑπέσχετο καὶ κατένευσεν.
εἰ δ᾽ ἄγε τοι καὶ δένδρε᾽ ἐϋκτιμένην κατ᾽ ἀλωὴν
εἴπω, ἅ μοί ποτ᾽ ἔδωκας, ἐγὼ δ᾽ ᾔτεόν σε ἕκαστα
παιδνὸς ἐών, κατὰ κῆπον ἐπισπόμενος· διὰ δ᾽ αὐτῶν
ἱκνεύμεσθα, σὺ δ᾽ ὠνόμασας καὶ ἔειπες ἕκαστα.
ὄγχνας μοι δῶκας τρισκαίδεκα καὶ δέκα μηλέας,
συκέας τεσσαράκοντ᾽· ὄρχους δέ μοι ὧδ᾽ ὀνόμηνας
δώσειν πεντήκοντα, διατρύγιος δὲ ἕκαστος
ἤην· ἔνθα δ᾽ ἀνὰ σταφυλαὶ παντοῖαι ἔασιν--
ὁππότε δὴ Διὸς ὧραι ἐπιβρίσειαν ὕπερθεν."
Ομηρου Οδυσσεια,ραψωδια ω'
''πρωτα κοιταξε με τα ιδια σου τα ματια τη βαθια ουλη
που μου'σκαψε με τ'ασπρο κοφτερο του δοντι αγριοχοιρος
πανω στον Παρνασο που εσυ μ'εστειλες με τη σεβαστη μητερα
στον Αυτολυκο τον αγαπημενο πατερα της μητερας να φερω δωρα
καθως αυτος καποτε εδω που ηρθε μου υποσχεθηκε,
και τωρα να σου πω τα δεντρα στ' ομορφο περιβολι μας,
τα δεντρα που καποτε μου'δωκες,εγω ημουν παιδι και το καθενα
ζητουσα ,στον κηπο σ'ακολουθησα ,αναμεσα τους περπατουσαμε,
και συ τα ονοματιζες κι ελεγες το καθενα:μου'δωκες δεκατρεις
αχλαδιες και δεκα μηλιες,συκιες σαραντα,πενηντα σειρες αμπελι
μου'ταξες να μου δωσεις,καθε μια με την δικια της ωρα του τρυ-
γου,γιατι απ'ολες τις ποικιλιες σταφυλια ηταν,και καθε χρονια
θα στελνε αφθονια ο Διας απο ψηλα''
μεταφραση χ.ν.κουβελης
.
Στο Πρωτο Βιβλιο ''Κλειω'' της Ιστοριας του Ηροδοτου,παραγραφος
71,ο σοφος Σανδινης συμβουλευει τον Λυδο βασιλια να μην
εκστρατευσει κατα των Περσων γιατι δεν εχουν συκα και ως εκ
τουτου δεν συμφερει η εκστρατεια:
1 Κροῖσος δὲ ἁμαρτὼν τοῦ χρησμοῦ ἐποιέετο στρατηίην ἐς Καππαδοκίην,
ἐλπίσας καταιρήσειν Κῦρόν τε καὶ τὴν Περσέων δύναμιν. 2 παρασκευα-
ζομένου δὲ Κροίσου στρατεύεσθαι ἐπὶ Πέρσας, τῶν τις Λυδῶν νομιζόμε-
νος καὶ πρόσθε εἶναι σοφός, ἀπὸ δὲ ταύτης τῆς γνώμης καὶ τὸ κάρτα
οὔνομα ἐν Λυδοῖσι ἔχων, συνεβούλευσε Κροίσῳ τάδε· οὔνομά οἱ ἦν
Σάνδανις. "ὦ βασιλεῦ, ἐπ᾽ ἄνδρας τοιούτους στρατεύεσθαι παρασκευ-
άζεαι, οἳ σκυτίνας μὲν ἀναξυρίδας σκυτίνην δὲ τὴν ἄλλην ἐσθῆτα φο-
ρέουσι, σιτέονται δὲ οὐκ ὅσα ἐθέλουσι ἀλλ᾽ ὅσα ἔχουσι, χώρην ἔχον-
τες τρηχέαν. 3 πρὸς δὲ οὐκ οἴνῳ διαχρέωνται ἀλλὰ ὑδροποτέουσι, οὐ
σῦκα δὲ ἔχουσι τρώγειν, οὐκ ἄλλο ἀγαθὸν οὐδέν. τοῦτο μὲν δή, εἰ νι-
κήσεις, τί σφέας ἀπαιρήσεαι, τοῖσί γε μὴ ἔστι μηδέν ; τοῦτο δέ, ἢν νικη-
θῇς, μάθε ὅσα ἀγαθὰ ἀποβαλέεις· γευσάμενοι γὰρ τῶν ἡμετέρων ἀγα-
θῶν περιέξονται οὐδὲ ἀπωστοὶ ἔσονται. 4 ἐγὼ μέν νυν θεοῖσι ἔχω χάριν,
οἳ οὐκ ἐπὶ νόον ποιέουσι Πέρσῃσι στρατεύεσθαι ἐπὶ Λυδούς." ταῦτα λέ-
γων οὐκ ἔπειθε τὸν Κροῖσον. Πέρσῃσι γάρ, πρὶν Λυδοὺς καταστρέψασθαι,
ἦν οὔτε ἁβρὸν οὔτε ἀγαθὸν οὐδέν.
Ο Κροισος μη δινοντας ορθη εξηγηση στον χρησμο ετοιμαζε εκστρατειαν
στην Καππαδοκια ελπιζοντας να διαλυσει τον Κυρο και την Περσικη
δυναμη.Ενω προετοιμαζονταν ο Κροισος να εκστρατευσει κατα των
Περσων,καποιος απο τους Λυδους που τον νομιζαν απο παλια πως
ειναι σοφος,κι απο αυτη τη γνωμη μεγαλωσε πολυ η φημη του ονο-
ματος του στους Λυδους,συμβουλευσε τον Κροισο ετσι,το ονομα
ηταν Σανδανις:
Βασιλεα,προετοιμαζεσαι να εκστρατευσεις κατα τετοιων ανθρωπων,
που εχουν αναξυριδας απο δερματα και τ'αλλα ρουχα που φορουν
ειναι απο δερματα,δεν τρωνε οσα θελουν αλλα οσα εχουν,η χωρα
τους ειναι αγονη.Εκτος απ'αυτα δεν ξερουν τι ειναι το κρασι και
νερο μονο πινουν,ουτε εχουν συκα να φανε,ουτε αλλα αγαθα ,τιπο--
τα.Ετσι λοιπον,αν νικησεις,τι θα παρεις απ'αυτους,που δεν εχουν τι-
ποτα;Αντιθετα λοιπον ,αν νικηθεις,υπολογισε ποσα αγαθα θα χασεις.
Και τοτε απολαμβανοντας τα δικα μας αγαθα θα κολλησουν και θα
ειναι αδυνατο να τους διωξουμε.Εγω τωρα ευχαριστω τους θεους,
γιατι δεν εβαλαν στο μυαλο των Περσων να κανουν εκστρατεια
κατα των Λυδων''αυτα ειπε και δεν επεισε τον Κροισο.Οι Περσες,
πριν καταστρεψουν τους λυδους ,δεν ειχαν ουτε κατι ευγενικο ουτε
κατι αγαθο .
μεταφραση χ.ν.κουβελης
.
Ο συκοφαντης εστι τοις πελας λυκος
Ο συκοφαντης ειναι λυκος για τους γυρω του
του Μενανδρου Αρχαιου Ελληνα ποιητη 4ος αιωνας π.Χ
.
Διογενης ερωτηθεις τι των θηριων κακιστα δακνει εφη.
των μεν αγριων συκοφαντης,των δε ημερων κολαξ
του Διογενη Κυνικου Φιλοσοφου 410-323 π.Χ
.
.
ΟΙ ΜΥΘΟΙ ΤΟΥ ΑΙΣΩΠΟΥ ΠΕΡΙ ΑΛΙΕΩΝ ΚΑΙ ΙΧΘΥΩΝ-
μεταφραση χ.ν.κουβελης
.
Ἁλιεὺς καὶ ἰχθύες μεγάλοι καὶ βραχεῖς
Ἁλιεὺς ἐκ τῆς θαλάσσης τὸ πρὸς ἄγραν δίκτυον ἐκβαλὼν
τῶν μὲν μεγάλων ἰχθύων ἐγκρατὴς γέγονε καὶ τούτους ἐν
τῇ γῇ ἥπλωσεν· οἱ δὲ βραχύτεροι τῶν ἰχθύων διὰ τῶν τρυ-
μαλιῶν διέδρασαν ἐν τῇ θαλάσσῃ.
Ὅτι εὔκολον ἡ σωτηρία τοῖς μὴ μεγάλως εὐτυχοῦσιν, τὸν
δὲ μέγαν ὄντα τῇ δόξῃ σπανίως ἴδοις ἂν ἐκφυγόντα τοὺς
κινδύνους.
Ψαρας και ψαρια μεγαλα και μικρα
Ψαρας τραβηξε το διχτυ απο τη θαλασσα,για τα μεγαλα
ψαρια ηταν προσεκτικος και τ'απλωσε στο χωμα,τα μικρο-
τερα απο τις τρυπες πηδησαν στη θαλασσα.
Τα πιο μικρα ευκολα πετυχαινουν τη σωτηρια,ενω τα πιο
μεγαλο σε δοξα σπανια να δεις να ξεφυγει τον κινδυνο.
.
Ἁλιεῖς καὶ θύννος
Ἁλιεῖς ἐπ' ἄγραν ἐξελθόντες καὶ πολὺν χρόνον κακοπραθή-
σαντες οὐδὲν συνέλαβον: καθεζόμενοι δὲ ἐν τῇ νηῒ ἠθύμουν.
Ἐν τοσοῦτῳ δὲ θύννος διωκόμενος καὶ πολλῷ τῷ ροίζῳ φε-
ρόμενος ἔλαθεν εἰς τὸ σκάφος ἐναλλόμενος. Οἱ δὲ συλλα-
βόντες αὐτὸν καὶ εἰς τὴν πόλιν ἐλάσαντες ἀπημπόλησαν.
Οὕτω πολλάκις ἁ μὴ τέχνη παρέσχε, ταῦτα τύχη διεβράβευ-
σεν.
Ψαραδες και τοννος
Ψαραδες πηγαν για ψαρεμα και πασχιζοντας πολυ χρονο τιποτα
δεν επιασαν και καθονταν στο καικι απογοητευμενοι.Τοτε εναν
τοννο καταδιωκομενο το δυνατο ρευμα τον ερριξε στο σκαφος.
Τον επιασαν και στη πολη πηγαν και τον πουλησαν.
Ομοια πολλες φορες οσα η τεχνη δεν σου δινει ,στα δινει η τυχη
.
Ἁλιεῖς λίθον ἀγρεύσαντες
Ἁλιεῖς σαγήνην εἷλκον: βαρείας δὲ αὐτῆς οὔσης, ἔχαιρον καὶ
ὠρχοῦντο, πολλὴν εἶναι νομίζοντες τὴν ἄγραν. Ὡς δὲ ἀφελκύ-
σαντες ἐπὶ τὴν ἠιόνα τῶν μὲν ἰχθύων ὀλίγους εὗρον, λίθων δὲ
καὶ ἄλλης ὕλης μεστὴν τὴν σαγήνην, οὐ μετρίως ἐβαρυθύμουν,
οὐ τοσοῦτον ἐπὶ τῷ συμβεβηκότι δυσφοροῦντες ὅσον ὅτι καὶ
τὰ ἐναντία προειλήφεισαν. Εἷς δέ τις ἐν αὐτοῖς γηραιὸς ὢν εἶ-
πεν: "Ἀλλὰ παυσώμεθα, ὦ ἑταῖροι: χαρᾶς γάρ, ὡς ἔοικεν, ἀδελ-
φή ἐστιν ἡ λύπη, καὶ ἡμᾶς ἔδει τοσαῦτα προησθέντας πάντως
παθεῖν τι καὶ λυπηρόν." Ἀτὰρ οὖν καὶ ἡμᾶς δεῖ τοῦ βίου τὸ εὐ-
μετάβλητον ὁρῶντας μὴ τοῖς αὐτοῖς πράγμασιν ἀεὶ ἐπαγάλ-
λεσθαι, λογιζομένους ὅτι ἐκ πολλῆς εὐδίας ἀνάγκη καὶ χει-
μῶνα γενέσθαι.
Ψαραδες λιθαρι ψαρεψαν
Ψαραδες τραβηξαν τα διχτυ,επειδη ηταν βαρυ χαρηκαν και
χορευαν νομιζαντας μεγαλη τη ψαρια.Οταν το τραβηξαν στο
νησι τα ψαρια τα βρηκαν λιγα και γεματο λιθαρια και λασπη
το διχτυ,πολυ απογοητευθηκαν,δεν στεναχωρεθηκαν τοσο για
το συμβαν οσο γιατι εγιναν τα εναντια.
Ενας γεροντας αναμεσα τους ειπε:''Ας σταματησουμε,συντροφοι,
της χαρας φαινεται πως ειναι αδερφη η λυπη,και σε μας αυτο
αποδειχθηκε να παθουμε κατι λυπηρο.
Και σε μας αποδειχθηκε να βλεπουμε το ευμεταβλητο της ζωης
μας και να μην περιμενουμε παντα αυτα που μας ευχαριστουν,
να συλογιζομαστε πως το πολυ ευχαριστο την καλοκαιρια θα
διαδεχθει το δυσαρεστο και ο χειμωνας.
.
Ἁλιεὺς αὐλῶν
Ἁλιεὺς αὐλητικῆς ἔμπειρος, ἀναλαβὼν αὐλοὺς καὶ τὰ δίκτυα,
παρεγένετο εἰς τὴν θάλασσαν καὶ στὰς ἐπί τινος προβλῆτος
πέτρας, τὸ μὲν πρῶτον ᾖδε, νομίζων αὐτομάτους πρὸς τὴν ἡδυ-
φωνίαν τοὺς ἰχθύας ἐξαλεῖσθαι πρὸς αὐτὸν. Ὡς δὲ, αὐτοῦ ἐπὶ
πολὺ διατεινομένου, οὐδὲν πέρας ἠνύετο,ἀποθέμενος τοὺς αὐ-
λοὺς ἀνείλετο τὸ ἀμφίβληστρον καὶ βαλὼν κατὰ τοῦ ὕδατος
πολλοὺς ἰχθύας ἤγρευσεν. Ἐκβαλὼν δὲ αὐτοὺς ἀπὸ τοῦ δικτύ
ου ἐπὶ τὴν ἠιόνα, ὡς ἐθεάσατο σπαίροντας, ἔφη· "Ὦ κάκιστα
ζῷα, ὑμεῖς, ὅτε μὲν ηὔλουν, οὐκ ὠρχεῖσθε, νῦν δὲ, ὅτε πέ-
παυμαι, τοῦτο πράττετε."
Πρὸς τοὺς παρὰ καιρόν τι πράττοντας ὁ λόγος εὔκαιρος.
Ψαρας παιζοντας αυλο
Ψαρας δεξιοτεχνης αυλητης πηρε τους αυλους του και τα
διχτυα και πηγε στη θαλασσα,εκει στη προβλητα καθησε
σε μια πετρα κι αρχισε να τραγουδαει,νομιζοντας πως αμε-
σως λογω της καλλιφωνιας θα πιασει τα ψαρια.Αν και προ-
σπαθησε πολυ τιποτα δεν εγινε,τοτε παρατησε τους αυ-
λους αρπαξε το κυκλικο διχτυ και το βυθισε στα νερα
κι επιασε πολλα ψαρια.Τα'βγαλε απο το διχτυ στο νησι
κι οταν τα ειδε να σπαραζουν ειπε:¨''Κακιστα ζωα,οταν
σας επαιζα αυλο δεν χορευατε,τωρα που σταματησα αυτο
κανετε''..
Αυτος ο λογος ταιριαζει γι'αυτους που κανουν κατι που
δεν ειναι ταιριαστο με την περισταση
.
Ἁλιεὺς καὶ σμαρίς
Ἁλιεὺς τὸ δίκτυον χαλάσας ἐν τῇ θαλάσσῃ ἀνήνεγκε σμαρίδα.
Σμικρὰ δὲ οὖσα ἱκέτευεν αὐτὸν νῦν μὲν μὴ λαβεῖν αὐτήν, ἀλλ'
ἐᾶσαι, διὰ τὸ σμικρὰν τυγχάνειν. "Ἀλλ ὅταν αὐξυνθῶ καὶ με#
γάλη, φησί, γένωμαι, συλλαβεῖν με δυνήσῃ, ἐπεὶ καὶ εἰς μεί#
ζονά σοι ὠφέλειαν ἔσομαι." Καὶ ὁ ἁλιεὺς εἶπεν· "Ἀλλ' ἔγωγε
ἄνους ἂν εἴην, εἰ τὸ ἐν χερσὶ παρεὶς κέρδος, κἂν σμικρὸν ᾖ,
τὸ προσδοκώμενον, κἂν μέγα ὑπάρχῃ, ἐλπίζοιμι."
Ὁ μῦθος δηλοῖ ὅτι ἀλόγιστος ἂν εἴη ὁ δι' ἐλπίδα μείζονος τὰ
ἐν χερσὶν ἀφεὶς σμικρὰ ὄντα.
Ψαρας και μαριδα
Ψαρας πεταξε το διχτυ στη θαλασσα και σηκωσε μαριδα.
Επειδη ηταν μικρη τον παρακαλεσε τωρα να μην την παρει
να την λυπηθει ''Αλλα οταν αυξηθω και γινω μεγαλη,ειπε,
τοτε μπορεις να με πιασεις επειδη τοτε για σενα θα ειμαι
μεγαλη ωφελεια''
Και ο ψαρας ειπε:''Αλλα εγω θα'μαι ανοητος εαν εχω στα
χερια μου κερδος εστω και μικρο,παρα το προσδοκομενο,
να ελπιζω,να υπαρχει μεγαλυτερο
.
Ἁλιεὺς ὕδωρ τύπτων
Ἁλιεὺς ἔν τινι ποταμῷ ἡλίευε. Καὶ δὴ κατατείνας τὰ δίκτυα, ὡς
ἐμπεριέλαβεν ἑκατέρωθεν τὸ ῥεῦμα, προσδήσας κάλῳ λινῷ
λίθον, ἔτυπτε τὸ ὕδωρ, ὅπως οἱ ἰχθύες φεύγοντες ἀπροφυλά-
κτως τοῖς βρόχοις ἐμπέσωσι. Τῶν δὲ περὶ τὸν τόπον οἰκούν-
των τις θεασάμενος αὐτὸν τοῦτο ποιοῦντα, ἐμέμφετο ἐπὶ τῷ
τὸν ποταμὸν θολοῦν καὶ μὴ ἐᾶν αὐτοὺς διαυγὲς ὕδωρ πίνειν.
Ὁ δὲ ἀπεκρίνατο· "Ἀλλ' ἐὰν μὴ οὕτως ὁ ποταμὸς ταράσσηται,
ἐμὲ δεήσει λιμώττοντα ἀποθανεῖν."
Οὕτω καὶ τῶν πόλεων οἱ δημαγωγοὶ τότε μάλιστα ἐνεργάζον-
ται, ὅταν τὰς πατρίδας εἰς στάσεις περιαγάγωσιν
Ψαρας χτυπα το νερο
Ψαρας σε καποιον ποταμο ψαρευε.Και ριχνοντας τα διχτυα πια-
νοντας απο'δω κι απο'κει το ρευμα πηρε πολυ καλα λειασμενο
λιθαρι και μ'αυτο χτυπουσε τη θαλασσα,για να αναστατωθουν
τα ψαρια και χωρις προφυλαξη να πεσουν στα βροχια.Ενας κα-
τοικος της περιοχης βλεποντας τον τι εκανε τον φωναξε πως
θολωνει τον ποταμο και το νερο δεν ειναι καθαρο για να πιουν.
Αυτος αποκριθηκε:''Αλλα εαν ετσι δεν ταραχθει ο ποταμος,εγω
νομιζω θα πεθανω απο την πεινα''
Ετσι και οι δημαγωγοι των πολεων επιτηδια ενεργουν οταν τις
πατριδες σε επαναστασεις ξεσηκωνουν
.
Θύννος καὶ δελφίς
Θύννος διωκόμενος ὑπὸ δελφῖνος καὶ πολλῷ τῷ ῥοίζῳ φε-
ρόμενος, ἐπειδὴ καταλαμβάνεσθαι ἔμελλεν, ἔλαθεν ὑπὸ
σφοδρᾶς ὁρμῆς ἐκβρασθεὶς εἴς τινα ἠϊόνα. Ὑπὸ δὲ τῆς αὐτῆς
φορᾶς ἐλαυνόμενος καὶ ὁ δελφὶς αὐτῷ συνεξώσθη. Καὶ ὁ
θύννος, ὡς ἐθεάσατο ἐπιστραφεὶς αὐτὸν λιποθυμοῦντα ἔφη·
Ἀλλ᾿ ἔμοιγε οὐκέτι λυπηρὸς ὁ θάνατος· ὡρῶ γὰρ καὶ τὸν αἴτιόν
μοι θανάτου γενόμενον συναποθνῄσκοντα.
Ὁ λόγος δηλοῖ ὅτι ῥᾴδιον φέρουσι τὰς συμφορὰς οἱ ἄνθρωποι,
ὅταν ἴδωσι καὶ τοὺς αἰτίους τούτων γεγονότας δυστυχοῦντας.
Τοννος και δελφινι
Τοννος καταδιωκομενος απο δελφινι και παρασυρομενος απο
το δυνατο ρευμα,επειδη επροκειτο να πιαστει, χωρις να το κα-
ταλαβει εκβρασθηκε σε καποιο νησι.Με την ιδια μεγαλη φορα
ερχεται και το δελφινι μαζι του απο πισω.Και ο τοννος στρα-
φηκε κι οταν τον ειδε να λιποθυμα ειπε:Δεν μου φαινεται οδυ-
νηρος ο θανατος οταν βλεπω και τον αιτιο του δικου μου θανα-
του να πεθαινει μαζι μου.
Αυτος ο μυθος δηλωνει πως ευκολωτερα οι ανθρωποι περνουν
τις συμφορες οταν βλεπουν τους αιτιους αυτων των συμφορων
να δυστυχουν.
.
.
.
ΥΠΑΤΙΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΟΣ [370-416μ.Χ]-ΧΡΟΝΙΚΟ ΤΟΥ ΤΕΛΟΥΣ
ΕΝ ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΑ
τῷ τετάρτῳ ἔτει τῆς Κυρίλλου ἐπισκοπῆς͵ ἐν ὑπατείᾳ Ὁνωρίου τὸ δέκατον͵
καὶ Θεοδοσίου τὸ ἕκτον͵ ἐν μηνὶ Μαρτίῳ͵ νηστειῶν οὐσῶν
.
.
ο ιστορικός Σωκράτης ο Σχολαστικός αναφέρει:
«῏Ην τις γυνὴ ἐν τῇ Ἀλεξανδρείᾳ͵ τοὔνομα Ὑπατία· αὕτη
Θέωνος μὲν τοῦ φιλοσόφου θυγάτηρ ἦν· ἐπὶ τοσοῦτον δὲ
προὔβη παιδείας͵ ὡς ὑπερακοντίσαι τοὺς κατ΄ αὐτὴν φιλο-
σόφους͵ τὴν δὲ Πλατωνικὴν ἀπὸ Πλωτίνου καταγομένην
διατριβὴν διαδέξασθαι͵ καὶ πάντα τὰ φιλόσοφα μαθήματα
τοῖς βουλομένοις ἐκτίθεσθαι· διὸ καὶ οἱ πανταχόθεν φιλο-
σοφεῖν βουλόμενοι κατέτρεχον παρ΄ αὐτήν. Διὰ τὴν προ-
σοῦσαν αὐτῇ ἐκ τῆς παιδεύσεως σεμνὴν παρρησίαν καὶ τοῖς
ἄρχουσι σωφρόνως εἰς πρόσωπον ἤρχετο· καὶ οὐκ ἦν τις
αἰσχύνη ἐν μέσῳ ἀνδρῶν παρεῖναι αὐτήν· πάντες γὰρ δι΄
ὑπερβάλλουσαν σωφροσύνην πλέον αὐτὴν ᾐδοῦντο καὶ
κατεπλήττοντο. Κατὰ δὴ ταύτης τότε ὁ φθόνος ὡπλίσα-
το· ἐπεὶ γὰρ συνετύγχανε συχνότερον τῷ Ὀρέστῃ͵ δια-
βολὴν τοῦτ΄ ἐκίνησε κατ΄ αὐτῆς παρὰ τῷ τῆς ἐκκλησίας
λαῷ͵ ὡς ἄρα εἴη αὕτη ἡ μὴ συγχωροῦσα τὸν Ὀρέστην εἰς
φιλίαν τῷ ἐπισκόπῳ συμβῆναι. Καὶ δὴ συμφρονήσαντες
ἄνδρες τὸ φρόνημα ἔνθερμοι͵ ὧν ἡγεῖτο Πέτρος τις ἀναγ-
νώστης͵ ἐπιτηροῦσι τὴν ἄνθρωπον ἐπανιοῦσαν ἐπὶ οἰκίαν
ποθέν· καὶ ἐκ τοῦ δίφρου ἐκβαλόντες͵ ἐπὶ τὴν ἐκκλησίαν
ᾗ ἐπώνυμον Καισάριον συνέλκουσιν͵ ἀποδύσαντές τε τὴν
ἐσθῆτα ὀστράκοις ἀνεῖλον· καὶ μεληδὸν διασπάσαντες͵ ἐπὶ
τὸν καλούμενον Κιναρῶνα τὰ μέλη συνάραντες πυρὶ κατη-
νάλωσαν. Τοῦτο οὐ μικρὸν μῶμον Κυρίλλῳ καὶ τῇ Ἀλεξαν-
δρέων ἐκκλησίᾳ εἰργάσατο· ἀλλότριον γὰρ παντελῶς τῶν
φρονούντων τὰ Χριστοῦ φόνοι καὶ μάχαι καὶ τὰ τούτοις
παραπλήσια. Καὶ ταῦτα πέπρακται τῷ τετάρτῳ ἔτει τῆς
Κυρίλλου ἐπισκοπῆς͵ ἐν ὑπατείᾳ Ὁνωρίου τὸ δέκατον͵ καὶ
Θεοδοσίου τὸ ἕκτον͵ ἐν μηνὶ Μαρτίῳ͵ νηστειῶν οὐσῶν».
.
τις ημερες εκεινες γινονταν μεγαλες αναταραχες στην Αλε-
ξανδρεια,αιματηρες συγκρουσεις των Χριστιανων του
Κυριλλου των Νιτριανων των Παραβαλανων κατα των αιρε-
τικων Νοβατιανων και Νεστοριανων,κατα Εβραιων,κατα Εθνι-
κων και κατα Νεοπλατωνιστων,μερα και νυκτα εχθρα,σκοτω-
μοι,βασανιστηρια,λεηλασιες,φωτια και τσεκουρι,κολαση,
τοτε στην Αλεξανδρεια διδασκε μια μεγαλη Μαθηματικος
η Υπατια κορη του φιλοσοφου Θεωνα,τελευταιου διευθυντη
της Βιβλιοθηκης της Αλεξανδρειας,ομορφη και ευγενικη,με εργο-
σχολιασμοι στην Αριθμητικη του Διοφαντου,στον Αστρονομικο
Κανονα του Πτολεμαιου,και στις Κωνικες Τομες του Απολλωνιου,
βοηθησε και τον πατερα της στην εκδοση των Στοιχειων της Γεω-
μετριας του Ευκλειδη,αυτη που εχουμε μεχρι σημερα,ειχε στους
κυκλους των Μαθηματων της αφοσιωμενους μαθητες,τον Συνεσιο
τον Κυρηναιο,και τον επαρχο της Αλεξανδρειας Ορεστη,
στα γραμματα του Συνεσιου υπαρχουν σχεδια για τη κατασκευη
επιστημονικων οργανων ,αστρολαβο,υδρομετρο,με τη καθοδη-
γηση της,
ασχοληθηκε και με τον Νεοπλατωνισμο,ενα φωτεινο ελευθερο
ελληνικο πνευμα,
σκληρη αδυσωπητη η εχθροτητα μεταξυ του Κυριλλου της Αλεξαν-
δρειας και του επαρχου της Αλεξανδρειας Ορεστη,η Υπατια θεω-
ρηθηκε απο τους Χριστιανους οτι υποκινει τον Ορεστη,και μια νυχτα
που γυριζε στο σπιτι της,ορμησε πανω της ο φανατισμενος οχλος ,με
επικεφαλης καποιον Πετρο αναγνωστην,την κατεβασαν απο την αμα-
ξα και την εσυραν στην εκκλησιαν την επονομαζομενην Καισαριον,
εκει την εγδυσαν ,την γυμνωσαν και με κοφτερα κομματια απο σπα-
σμενα πηλινα αγγεια,οστρακα,την εγδαραν και ξεψυχισε,υστερα την
εκοψαν κομματια την διαμελησαν και τα μελη της τα εκαψαν σ'ενα
μερος ονομαζομενον Κιναρον,
τετοια αποτροπαια αισχιστα κακουργηματα επραξαν στο σωμα
και στο φωτεινο πνευμα της
το τεταρτο ετος της επισκοπης του Κυριλλου,το δεκατον ετος
της υπατειας του Ονωριου,το εκτον ετος του Θεοδοσιου,τον
μηνα Μαρτη,διαρκουντων των Νηστειων
το 416 μ.Χ
ΤΕΛΕΙΩΣΕ Η ΥΠΑΤΙΑ
.
.
.
αρχαια κειμενα για την Ροδωπιν η' την Δωριχαν την ωραιοτατην εταιραν
[ο λαβυρινθος-Ηροδοτου Ιστοριαι,Βιβλιον 2 ,148-μεταφραση χ.ν.κουβελης]
.
αρχαια κειμενα για την Ροδωπιν η' την Δωριχαν την ωραιοτατην εταιραν
στην ελληνικην Ναυκρατιν στην Αιγυπτο-μεταφραση χ.ν.κουβελης
.
ἐνδόξους δὲ ἑταίρας καὶ ἐπὶ κάλλει διαφερούσας ἤνεγκεν καὶ
ἡ Ναύκρατις· Δωρίχαν τε, ἣν ἡ καλὴ Σαπφὼ ἐρωμένην γενο-
μένην Χαράξου τοῦ ἀδελφοῦ αὐτῆς κατ' ἐμπορίαν εἰς τὴν
Ναύκρατιν ἀπαίροντος διὰ τῆς ποιήσεως διαβάλλει ὡς πολ-
λὰ τοῦ Χαράξου νοσφισαμένην. Ἡρόδοτος δ' αὐτὴν Ῥοδῶπιν
καλεῖ, ἀγνοῶν ὅτι ἑτέρα τῆς Δωρίχης ἐστὶν αὕτη, ἡ καὶ τοὺς
περιβοήτους ὀβελίσκους ἀναθεῖσα ἐν Δελφοῖς, ὧν μέμνηται
Κρατῖνος διὰ τούτων ... εἰς δὲ τὴν Δωρίχαν τόδ' ἐποίησε
τοὐπίγραμμα Ποσείδιππος, [καίτοι] καὶ ἐν τῇ Αἰθιοπίᾳ πολ-
λάκις αὐτῆς μνημονεύσας. ἐστὶ <δὲ> τόδε·
Δωρίχα, ὀστέα μὲν σὰ πάλαι κόνιν, ἕσσατο δ' ἑσμὸς
χαίτης ἥ τε μύρων ἔκπνοος ἀμπεχόνη,
ᾗ ποτε τὸν χαρίεντα περιστέλλουσα Χάραξον
σύγχρους ὀρθρινῶν ἥψαο κισσυβίων.
Σαπφῷαι δὲ μένουσι φίλης ἔτι καὶ μενέουσιν
ᾠδῆς αἱ λευκαὶ φθεγγόμεναι σελίδες.
οὔνομα σὸν μακαριστόν, ὃ Ναύκρατις ὧδε φυλάξει,
ἔστ' ἂν ἴῃ Νείλου ναῦς ἐφ' ἁλὸς πελάγη.
ξακουστες εταιρες ειχε η Ναυκρατις ξεχωριστες στην ομορφια,
οπως τη Δωριχα,που η ομορφη Σαπφω,την κατηγορει στους στι-
χους της, επειδη ηταν ερωμενη του αδελφου Χαραξου που βρι-
σκονταν στη Ναυκρατη για εμποριο, πως του εφαγε τα λεφτα
του.
Ο Ηροδοτος την αναφερει ως Ροδωπιν αγνοωντας πως δεν
ηταν αλλη απο τη Δωριχα,αυτη που τους φημισμενους οβελι-
σκους αφιερωσε στους Δελφους τους οποιους μνημονευει ο
Κρατινος μ'αυτους τους στιχους...
για την Δωριχα ο Ποσειδιππος συνεθεσε επιγραμμα,και συχνα
στην Αιθιοπια την μνημονευει,
αυτο ειναι το επιγραμμα:
Δωριχα,παει καιρος που τα κοκκαλα σου εγιναν σταχτη
το ιδιο και η κορδελα στα μαλλια σου και τ'αρωματισμενο
φορεμα σου,που καποτε τον ομορφο αγκαλιαζες Χαραξο
κορμι με κορμι και ροφουσες στις κουπες πιοτο το πρωι
Της Σαπφως οι υψηλοι στιχοι μενουν ακομη και θα μενουν
για παντα να ηχουν οι λευκες σελιδες τ'ονομα σου
Τ'ονομα σου τιμημενο,η Ναυκρατη ετσι θα το φυλαξει,
οσο τα πλοια απ¨τον Νειλο στην αρμυρη θαλασσα ταξιδευουν
Ηροδοτου Ιστοριαι,Βιβλιον 2,135
Ῥοδῶπις δὲ ἐς Αἴγυπτον ἀπίκετο Ξάνθεω τοῦ Σαμίου κομίσαντός
[μιν], ἀπικομένη δὲ κατ' ἐργασίην ἐλύθη χρημάτων μεγάλων ὑπὸ
ἀνδρὸς Μυτιληναίου Χαράξου τοῦ Σκαμανδρωνύμου παιδός,
ἀδελφεοῦ δὲ Σαπφοῦς τῆς μουσοποιοῦ. Οὕτω δὴ ἡ Ῥοδῶπις ἐλευ-
θερώθη καὶ κατέμεινέ τε ἐν Αἰγύπτῳ καὶ κάρτα ἐπαφρόδιτος γενο-
μένη μεγάλα ἐκτήσατο χρήματα ὡς ἅλις εἶναι Ῥοδώπι, ἀτὰρ οὐκ
ὥς γε ἐς πυραμίδα τοιαύτην ἐξικέσθαι. Τῆς γὰρ τὴν δεκάτην τῶν
χρημάτων ἰδέσθαι ἔστι ἔτι καὶ ἐς τόδε παντὶ τῷ βουλομένῳ, οὐδὲν
δεῖ μεγάλα οἱ χρήματα ἀναθεῖναι. Ἐπεθύμησε γὰρ Ῥοδῶπις μνη-
μήιον ἑωυτῆς ἐν τῇ Ἑλλάδι καταλιπέσθαι, ποίημα ποιησαμένη
τοῦτο τὸ μὴ τυγχάνοι ἄλλῳ ἐξευρημένον καὶ ἀνακείμενον ἐν ἱρῷ,
τοῦτο <δ'> ἀναθεῖναι ἐς Δελφοὺς μνημόσυνον ἑωυτῆς. Τῆς ὦν
δεκάτης τῶν χρημάτων ποιησαμένη ὀβελοὺς βουπόρους πολλοὺς
σιδηρέους, ὅσον ἐνεχώρεε ἡ δεκάτη οἱ, ἀπέπεμπε ἐς Δελφούς·
οἳ καὶ νῦν ἔτι συννενέαται ὄπισθε μὲν τοῦ βωμοῦ τὸν Χῖοι ἀνέ-
θεσαν, ἀντίον δὲ αὐτοῦ τοῦ νηοῦ.
Φιλέουσι δέ κως ἐν τῇ Ναυκράτι ἐπαφρόδιτοι γίνεσθαι αἱ ἑταῖραι.
Τοῦτο μὲν γὰρ αὕτη, τῆς πέρι λέγεται ὅδε ὁ λόγος, οὕτω δή τι
κλεινὴ ἐγένετο ὡς καὶ οἱ πάντες Ἕλληνες Ῥοδώπιος τὸ οὔνομα
ἐξέμαθον, τοῦτο δὲ ὕστερον ταύτης <ἑτέρη> τῇ οὔνομα ἦν
Ἀρχιδίκη ἀοίδιμος ἀνὰ τὴν Ἑλλάδα ἐγένετο, ἧσσον δὲ τῆς
προτέρης περιλεσχήνευτος.
Χάραξος δὲ ὡς λυσάμενος Ῥοδῶπιν ἀπενόστησε ἐς Μυτιλήνην,
ἐν μέλεϊ Σαπφὼ πολλὰ κατεκερτόμησέ μιν.
Ῥοδώπιος μέν νυν πέρι πέπαυμαι.
.
η Ροδωπι ηρθε στην Αιγυπτο εκει την εφερε ο Ξανθος απο
τη Σαμο,αυτη εκανε το επαγγελμα της εταιρας κι απελευθε-
ρωθηκε για ενα σημαντικο ποσο χρηματων απο εναν αντρα
Μυτηλινιο τον Χαραξο,γιο του Σκαμαντρωνυμονα και αδερφο
της ποιητριας Σαπφως.
Ετσι η Ροδοπη ελευθερωθηκε,και παρεμεινε στην Αιγυπτο οπου
με τη δυναμη της ομορφιας της αποκτησε πολλα χρηματα,αρκετα
για την Ροδωπιν,αλλα οχι αρκετα για να χτισει σπιτι σαν πυρα-
μιδα
Το δεκατο του πλουτου της μπορει να δει καποιος ακομα,αν το
θελει,και τιποτα δεν επιτρεπει να δει πως διεθετε παρα πολλα
χρηματα.
Επιθυμησε η Ροδωπι για τον εαυτο της ν'αφησει στην Ελλαδα
ενα μνημειο ,τετοιο που να μη βρισκεται αλλο σαν αυτο τοποθε-
τημενο σε ιερο,να το αφιερωσει στους Δελφους στη μνημη της.
Με το δεκατο των χρηματων της κατασκευασε οβελισκους
απο σιδερο,στο μεγεθος να διαπερασουν βοδι,οσους εκανε
με το δεκατο τους εστειλε στους Δελφους ,τους οποιους ακομα
και ακομα και τωρα τους συνανταμε εκει πισω απ'τον βωμο
που εχουν αφιερωσει οι Χιωτες,απεναντι απ'αυτον τον ναο.
Πολυ αγαπητες ειναι οι εταιρες της Ναυκρατις πανεμορφες.
Αυτα γι'αυτη,για την οποια γινεται ο λογος,εγινε τοσο ξακου-
στη,που και ολοι οι Ελληνες εμαθαν το ονομα της Ροδωπις.
Μετα απ'αυτη ,μια αλλη εταιρα,που ονομαζονταν Αρχιδικη,
υμνηθηκε μεσα στην Ελλαδα,λιγοτερο ομως απ'την πρω-
την.
Για τον Χαραξο,οταν γυρισε στη Μυτηλινη,αφου απελευ-
θερωσε την Ροδωπιν,η Σαπφω εγραψε σε στιχους πολλα
σκληρα προσβλητικα .
Αλλα γι'αυτην την Ροδωπιν ας σταματησω τωρα να λεω.
.
Ηροδοτου Ιστοριαι,Βιβλιον 2,134
Τὴν δὴ μετεξέτεροί φασι Ἑλλήνων Ῥοδώπιος ἑταίρης
γυναικὸς εἶναι, οὐκ ὀρθῶς λέγοντες. Οὐδὲ ὦν οὐδὲ εἰ-
δότες μοι φαίνονται λέγειν οὗτοι ἥτις ἦν ἡ Ῥοδῶπις
(οὐ γὰρ ἄν οἱ πυραμίδα ἀνέθεσαν ποιήσασθαι τοιαύτην,
ἐς τὴν ταλάντων χιλιάδες ἀναρίθμητοι ὡς λόγῳ εἰπεῖν
ἀναισίμωνται), πρὸς δὲ ὅτι κατὰ Ἄμασιν βασιλεύοντα
ἦν ἀκμάζουσα Ῥοδῶπις, ἀλλ' οὐ κατὰ τοῦτον. Ἔτεσι
γὰρ κάρτα πολλοῖσι ὕστερον τούτων τῶν βασιλέων τῶν
τὰς πυραμίδας ταύτας λιπομένων ἦν Ῥοδῶπις, γενεὴν
μὲν ἀπὸ Θρηίκης, δούλη δὲ ἦν Ἰάδμονος τοῦ Ἡφαιστο-
όλιος ἀνδρὸς Σαμίου, σύνδουλος δὲ Αἰσώπου τοῦ λογο-
ποιου
.
[Η πυραμιδα του Μυκερινου]καποιοι μεταξυ των Ελληνων
λενε πως ανηκει στην Ροδωπιν μια γυναικα εταιρα,αλλα
αυτο δεν το λενε ορθα.Μου φαινεται,πως αυτοι ετσι λενε
χωρις να γνωριζουν ποια ηταν η Ροδωπις ,[δεν θα ανεθεταν
να κατασκευασθει τετοια πυραμιδα,που θα κοστιζε,ο λογος
το λεει,χιλιαδες αναριθμητα ταλαντα]που στη βασιλεια
του Αμασι ηταν σε πληρη ανθιση η Ροδωπις κι οχι μετα
.
Πολλα χρονια υστερα απο τουτους τους βασιλιαδες που
αφησαν τουτες τις πυραμιδες υπηρξε η Ροδωπις,ειχε γενια
απο τη Θρακη,δουλη ηταν του Ιαδμονα γιου του Ηφαιστο
πολι ανδρα απο τη Σαμο,δουλη μαζι με τον Αισωπο,τον
μυθογραφο.
Αιλιανος, VH 13, 33 :
Ῥοδῶπίν φασιν Αἰγυπτίων λόγοι ἑταίραν γενέσθαι ὡραιοτάτην.
καί ποτε αὐτῆς λουομένης ἡ τὰ παράδοξα καὶ τὰ ἀδόκητα
φιλοῦσα ἐργάζεσθαι τύχη προυξένησεν αὐτῇ οὐ τῆς γνώμης
ἀλλὰ τοῦ κάλλους ἄξια. λουομένης γὰρ καὶ τῶν θεραπαινίδων
τὴν ἐσθῆτα φυλαττουσῶν, ἀετὸς καταπτάς, τὸ ἕτερον τῶν ὑπο-
δημάτων ἁρπάσας, ἀπιὼν ᾤχετο· καὶ ἐκόμισεν ἐς Μέμφιν δικά-
ζοντος Ψαμμιτίχου, καὶ ἐς τὸν κόλπον ἐνέβαλε τὸ ὑπόδημα. ὁ
δὲ Ψαμμίτιχος θαυμάσας τοῦ ὑποδήματος τὸν ῥυθμὸν καὶ τῆς
ἐργασίας αὐτοῦ τὴν χάριν καὶ τὸ πραχθὲν ὑπὸ τοῦ ὄρνιθος προ-
σέταξεν ἀνὰ πᾶσαν τὴν Αἴγυπτον ἀναζητεῖσθαι τὴν ἄνθρωπον,
ἧς τὸ ὑπόδημά ἐστι· καὶ εὑρὼν γαμετὴν ἠγάγετο.
.
Η Ροδωπι λενε Αιγυπτιακες διηγησεις υπηρξε εταιρα πολυ
ομορφη και καποτε που αυτη λουζονταν,η τυχη που αγαπα
τα παραδοξα και τα απροσδοκητα να κανει,την θεωρησε
οχι αξια της γνωσης αλλα της ομορφιας.
Την ωρα που λουζονταν και οι υπηρετριες φυλαγαν τα ρου-
χα της ,ενας αετος χυμαει και το ενα απο τα σανδαλια της
αρπαζοντας και πεταξε,κι εφτασε στη Μεμφιδα,που δικαζε
ο Ψαμμιτιχος,και στην αγκαλια του πεταξε το σανδαλι,
ο Ψαμμιτιχος θαυμασε το σχεδιο και τη λεπτοδουλεια στο
σανδαλι και τι εκανε το πουλι.Τοτε διεταξε να ψαξουν σ'ολην
την Αιγυπτο την γυναικα,στην οποια ανηκει το σανδαλι.
Κι οποιος την βρει θα την παρει γυναικα του
.
[-ο λαβυρινθος-]
Ηροδοτου Ιστοριαι,Βιβλιον 2 ,148-μεταφραση χ.ν.κουβελης
... δόξαν δέ σφι ἐποιήσαντο λαβύρινθον, ὀλίγον ὑπὲρ τῆς λίμνης
τῆς Μοίριος κατὰ Κροκοδείλων καλεομένην πόλιν μάλιστά κῃ
κείμενον· τὸν ἐγὼ ἤδη εἶδον λόγου μέζω. 2 εἰ γάρ τις τὰ ἐξ Ἑλ-
λήνων τείχεά τε καὶ ἔργων ἀπόδεξιν συλλογίσαιτο, ἐλάσσονος
πόνου τε ἂν καὶ δαπάνης φανείη ἐόντα τοῦ λαβυρίνθου τούτου.
καίτοι ἀξιόλογός γε καὶ ὁ ἐν Ἐφέσῳ ἐστὶ νηὸς καὶ ὁ ἐν Σάμῳ. 3
ἦσαν μέν νυν καὶ αἱ πυραμίδες λόγου μέζονες, καὶ πολλῶν ἑκά-
στη αὐτέων Ἑλληνικῶν ἔργων καὶ μεγάλων ἀνταξίη, ὁ δὲ δὴ λα-
βύρινθος καὶ τὰς πυραμίδας ὑπερβάλλει· 4 τοῦ [γὰρ] δυώδεκα
μὲν εἰσὶ αὐλαὶ κατάστεγοι, ἀντίπυλοι ἀλλήλῃσι, ἓξ μὲν πρὸς βο-
ρέω ἓξ δὲ πρὸς νότον τετραμμέναι, συνεχέες· τοῖχος δὲ ἔξωθεν
ὁ αὐτός σφεας περιέργει. οἰκήματα δ᾽ ἔνεστι διπλᾶ, τὰ μὲν ὑπό-
γαια τὰ δὲ μετέωρα ἐπ᾽ ἐκείνοισι, τρισχίλια ἀριθμόν, πεντακο-
σίων καὶ χιλίων ἑκάτερα. 5 τὰ μέν νυν μετέωρα τῶν οἰκημάτων
αὐτοί τε ὡρῶμεν διεξιόντες καὶ αὐτοὶ θεησάμενοι λέγομεν, τὰ
δὲ αὐτῶν ὑπόγαια λόγοισι ἐπυνθανόμεθα· οἱ γὰρ ἐπεστεῶτες
τῶν Αἰγυπτίων δεικνύναι αὐτὰ οὐδαμῶς ἤθελον, φάμενοι θήκας
αὐτόθι εἶναι τῶν τε ἀρχὴν τὸν λαβύρινθον τοῦτον οἰκοδομησα-
μένων βασιλέων καὶ τῶν ἱρῶν κροκοδείλων. 6 οὕτω τῶν μὲν
κάτω πέρι οἰκημάτων ἀκοῇ παραλαβόντες λέγομεν, τὰ δὲ ἄνω
μέζονα ἀνθρωπηίων ἔργων αὐτοὶ ὡρῶμεν· αἵ τε γὰρ διέξοδοι
διὰ τῶν στεγέων καὶ οἱ ἑλιγμοὶ διὰ τῶν αὐλέων ἐόντες ποικι-
λώτατοι θῶμα μυρίον παρείχοντο ἐξ αὐλῆς τε ἐς τὰ οἰκήματα
διεξιοῦσι καὶ ἐκ τῶν οἰκημάτων ἐς παστάδας, ἐς στέγας τε ἄλ-
λας ἐκ τῶν παστάδων καὶ ἐς αὐλὰς ἄλλας ἐκ τῶν οἰκημάτων.
7 ὀροφὴ δὲ πάντων τούτων λιθίνη κατά περ οἱ τοῖχοι, οἱ δὲ τοῖ-
χοι τύπων ἐγγεγλυμμένων πλέοι, αὐλὴ δὲ ἑκάστη περίστυλος
λίθου λευκοῦ ἁρμοσμένου τὰ μάλιστα...
.
...κατασκευασαν για τη δοξα τους λαβυρινθο,λιγο παρα-
πανω απ'τη λιμνη Μοιριο,εκει που ειναι η πολη με τ'ο-
νομα Κροκοδειλουπολις,τον οποιον εγω το ειδα κι ειναι
πιο μεγαλος απο καθε περιγραφη.Αν καποιος τα τειχη
και τα εργα των Ελληνων αθροιζε για να το αποδειξει,
θα του φαινονταν πως αυτα εγιναν με λιγοτερο μοχθο
και δαπανη απ'αυτον τον λαβυρινθο.
Αν και αξιολογος ειναι ο ναος στην Εφεσο και ο ναος
στη Σαμο ,και οι πυραμιδες ηταν,ακομα και τωρα,ανω-
τερες απο καθε περιγραφη,και καθε μια ειναι ανταξια
πολλων απ'αυτα τα μεγαλα Ελληνικα εργα,ομως αυτος
ο λαβυρινθος κι απ'τις πυραμιδες υπερεχει
Εχει δωδεκα αυλες ολοσκεπαστες,με πυλες τη μια απε-
ναντι στην αλλη,εξι προς το βορα κι εξι προς το νοτο
στραμενες,συνεχομενες,κι απεξω ο ιδιος τοιχος τις περι-
βαλλει.
Τα οικηματα ειναι διπλα,τα υπογεια και τα υπερυψωμενα
πανω σ'εκεινα,τρεις χιλιαδες τον αριθμο,χιλιαπεντακοσια
στο καθενα απο τα δυο.
Τα υπερυψωμενα οικηματα τα ειδαμε οι ιδιοι αφου περ-
πατησαμε διαμεσου αυτων,τα παρατηρησαμε και τα πε-
ριγραφουμε,τα υπογεια τους τα μαθαμε απο διηγησεις.
Οι επιστατες των Αιγυπτιων δεν ηθελαν με κανενα τροπο
να τα δειξουν,λεγοντας πως εκει μεσα ειναι οι ταφοι των
βασιλεων που πρωτοι οικοδομησαν τον λαβυρινθο αυτο
και των ιερων κροκοδειλων.
Ετσι για τα κατω οικηματα λεμε οσα ακουσαμε,ενω τα
πανω ανωτερα απ'τ'ανθρωπινα εργα οι ιδιοι τα βλεπου-
με
Τα περασματα απο τις στεγες και τα γυρισματα απο τις αυλες
ηταν με παρα πολλες παραλλαγες κι απεραντο θαυμασμο μας
προκαλουσαν καθως διερχομασταν απο την αυλη στα οικημα-
τα κι απ'τα οικηματα στις στοες ,σ'αλλες στεγες απ'τις στοες
και σ'αλλες αυλες απ'τα οικηματα.
Η οροφη ολων αυτων ηταν λιθινη οπως κι οι γυρω τοιχοι,οι
τοιχοι ηταν γεματοι με αναγλυφες παραστασεις,κι η καθε
αυλη ηταν περιστυλος απο λευκη πετρα πολυ καλα αρμο-
σμενη...
.
.
ΜΥΘΟΙ ΑΙΣΩΠΟΥ
.
Ἀετὸς τὰ πτερὰ τιλθείς καὶ ἀλώπηξ
.
Ποτὲ ἀετὸς ἑάλω ὑπ' ἀνθρώπου. Τούτου δὲ τὰ πτερὰ ὁ
ἄνθρωπος κόψας ἀφῆκε μετὰ τῶν ὀρνίθων ἐν οἴκῳ εἶναι.
Ὀ δὲ ἦν κατηφὴς καὶ οὐδεν ἤσθιεν ἐκ τῆς λύπης. ὅμοιος
δὲ ἦν βασιλεῖ δεσμώτῃ. Ἕτερος δὲ τις τοῦτον ὠνησάμε-
νος καὶ τὰ πτερὰ ἀνασπάσας καὶ μύρῳ χρίσας ἐποίησε
πτερῶσαι. Ὁ δὲ πετασθεὶς καὶ τοῖς ὄνυξι λαγωὸν ἁρπά-
σας ἤνεγκεν αὐτῷ δῶρον. Ἀλώπηξ δὲ ἰδοῦσα εἶπεν "Μὴ
τούτῳ δίδου, ἀλλὰ τῷ πρώτῳ, ὅτι ὁ μὲν φύσει ἀγαθός
ἐστιν. Ἐκεῖνον δὲ μᾶλλον ἐξευμενίζου, μή πως πάλιν
λαβών σε τῶν πτερῶν ἐρημώσῃ. Ὅτι δεῖ χρηστὰς ἀμοιβὰς
τοῖς εὐεργέταις παρέχειν, τοὺς πονηροὺς δὲ φρονίμως
τροποὺσθαι.
.
.
Αετος,που του εκοψαν τα φτερα και Αλεπου
.
Καποτε αετος πιαστηκε απο ανθρωπο.Ο ανθρωπος του'κοψε
τα φτερα και τον εκλεισε στο σπιτι με τις κοτες.Ηταν πολυ
στεναχωρημενος και τιποτα δεν ετρωγε,εμοιαζε με αιχμα-
λωτισμενο βασιλια.Καποιος αλλος ανθρωπος τον εξαγορασε
κι αφου τα φτερα του τα σηκωσε προς τα πανω και τα
μυρωσε τον εφτερωσε.Εκεινος πεταξε κι αρπαζοντας στα
νυχια του ενα λαγο του τον εφερνε για δωρο.
Μια αλεπου τον ειδε και του ειπε:''Μην τον δινεις σ'αυτον,
αλλο να τον δωσεις στον πρωτον ,γιατι αυτος ειναι απο
τη φυση του καλος.Εκεινον να καλοπιασεις,μηπως και
παλι σε πιασει και απ'τα φτερα σου σε γδυσει.
Πρεπει ωφελιμες ανταμοιβες να δινεις στους ευεργετες,
τους κακους να μεταστρεφεις σε καλους
.
.
Ὄνος ἄγριος καὶ ὄνος ἥμερος
.
Ὄνος ἄγριος ὄνον ἥμερον θεασάμενος ἔν τινι εὐηλίῳ τόπῳ
προσελθὼν ἐμακάριζεν αὐτὸν ἐπὶ τῇ εὐεξίᾳ τοῦ σώματος καὶ
τῇ τῆς τροφῆς ἀπολαύσει. Ὕστερον δὲ ἰδὼν αὐτὸν ἀχθοφο-
ροῦντα καὶ τὸν ὀνηλάτην ὀπίσω ἑπόμενον καὶ ῥοπάλῳ παίοντα
εἶπεν· Ἀλλ᾿ ἔγωγε οὐκέτι σε εὐδαιμονίζω· ὁρῶ γὰρ ὅτι οὐκ
ἄνευ κακῶν μεγάλων τὴν ἀφθονίαν ἔχεις. Οὕτως οὐκ ἔστι
ζηλωτὰ τὰ μετὰ κινδύνων καὶ ταλαιπωριῶν περιγινόμενα
κέρδη
.
.
Αγριος γαιδαρος και ημερος γαιδαρος
.
Ενας αγριος γαιδαρος οταν ειδε εναν ημερο γαιδαρο σ'ενα
ηλιολουστο λιβαδι πλησιασε και τον καλοτυχιζε για την
υγεια του σωματος και για την τροφη που απολαμβανει.
Αργοτερα οταν τον ειδε βαρυφορτωμενο και το αφεντικο
του απο πισω να τον χτυπαει με το ροπαλο του ειπε:
Αλλα εγω τωρα καθολου πια δεν σε καλοτυχιζω,γιατι βλε-
πω πως την αφθονια δεν την εχεις χωρις μεγαλα κακα.
Ετσι δεν πρεπει να ζηλευεις τα παραπανισια κερδη που
δινονται με κινδυνους και ταλαιπωριες
.
.
ΕΥΚΛΕΙΔΗΣ
.
Ὅροι κγ΄.
α΄. Σημεῖόν ἐστιν, οὗ μέρος οὐθέν.
-σημειο ειναι αυτο που δεν εχει μερος πουθενα
β΄. Γραμμὴ δὲ μῆκος ἀπλατές.
-η γραμμη ειναι μηκος χωρις πλατος
γ΄. Γραμμῆς δὲ πέρατα σημεῖα.
-τα ακρα γραμμης ειναι σημεια
δ΄. Εὐθεῖα γραμμή ἐστιν, ἥτις ἐξ ἴσου τοῖς ἐφ' ἑαυτῆς σημείοις κεῖται.
-ευθεια γραμμη ειναι αυτη που εκτεινεται εξισου απο τα σημεια της
ε΄. Ἐπιφάνεια δέ ἐστιν, ὃ μῆκος καὶ πλάτος μόνον ἔχει.
-επιφανεια ειναι αυτη,που εχει μηκος και πλατος μονον
ϛ΄. Ἐπιφανείας δὲ πέρατα γραμμαί.
-τα ακρα επιφανειας ειναι γραμμαι
ζ΄. Ἐπίπεδος ἐπιφάνειά ἐστιν, ἥτις ἐξ ἴσου ταῖς ἐφ' ἑαυτῆς εὐθείαις
κεῖται.
-επιπεδη επιφανεια ειναι αυτη,που εκτεινεται εξισου απο τις ευθειες της
η΄. Ἐπίπεδος δὲ γωνία ἐστὶν ἡ ἐν ἐπιπέδῳ δύο γραμμῶν ἁπτομένων ἀλ-
λήλων καὶ μὴ ἐπ' εὐθείας κειμένων πρὸς ἀλλήλας τῶν γραμμῶν κλίσις.
-επιπεδη γωνια ειναι η κλιση δυο τεμνομενων ευθειων του επιπεδου
και που δεν βρισκονται πανω στην ιδια ευθεια
θ΄. Ὅταν δὲ αἱ περιέχουσαι τὴν γωνίαν γραμμαὶ εὐθεῖαι ὦσιν, εὐθύ-
γραμμος καλεῖται ἡ γωνία.
-ευθυγραμμη καλειται η γωνια οταν οι γραμμες που την περιεχουν
ειναι σ'ευθεια γραμμη
ι΄. Ὅταν δὲ εὐθεῖα ἐπ' εὐθεῖαν σταθεῖσα τὰς ἐφεξῆς γωνίας ἴσας ἀλ-
λήλαις ποιῇ, ὀρθὴ ἑκατέρα τῶν ἴσων γωνιῶν ἐστι, καὶ ἡ ἐφεστηκυῖα
εὐθεῖα κάθετος καλεῖται, ἐφ' ἣν ἐφέστηκεν.
-οταν μια ευθεια σταθει σ'αλλη ευθεια και κανει τις δυο εφεξεις
γωνιες ισες,ορθη ονομαζεται καθε μια απο τις ισες γωνιες
και η σταθησα ευθεια ονομαζεται καθετος ευθεια πανω στην
ευθεια ,που σταθηκε
ια΄. Ἀμβλεῖα γωνία ἐστὶν ἡ μείζων ὀρθῆς.
-αμβλεια γωνια ονομαζεται η μεγαλυτερη γωνια απο την ορθη
ιβ΄. Ὀξεῖα δὲ ἡ ἐλάσσων ὀρθῆς.
-οξεια γωνια ονομαζεται η μικροτερη γωνια απο την ορθη
ιγ΄. Ὅρος ἐστίν, ὅ τινός ἐστι πέρας.
-οριο ειναι το ακρο σε κατι
ιδ΄. Σχῆμά ἐστι τὸ ὑπό τινος ἤ τινων ὅρων περιεχόμενον.
-σχημα ειναι αυτο που περιεχεται σε καποιο η' καποια ορια
ιε΄. Κύκλος ἐστὶ σχῆμα ἐπίπεδον ὑπὸ μιᾶς γραμμῆς περιεχόμενον
[ἣ καλεῖται περιφέρεια], πρὸς ἣν ἀφ' ἑνὸς σημείου τῶν ἐντὸς τοῦ
σχήματος κειμένων πᾶσαι αἱ προσπίπτουσαι εὐθεῖαι [πρὸς τὴν
τοῦ κύκλου περιφέρειαν] ἴσαι ἀλλήλαις εἰσίν.
-κυκλος ονομαζεται το επιπεδο σχημα που περιεχεται σε
μια γραμμη[η οποια καλειται περιφερεια],προς την οποιαν
ειναι ισες ολες οι ευρισκομενες μεσα στο σχημα προσπιπτου-
σες ευθειες απο ενα σημειο
ιϛ΄. Κέντρον δὲ τοῦ κύκλου τὸ σημεῖον καλεῖται.
-κεντρο του κυκλου αυτο το σημειο καλειται
ιζ΄. Διάμετρος δὲ τοῦ κύκλου ἐστὶν εὐθεῖά τις διὰ τοῦ κέντρου
ἠγμένη καὶ περατουμένη ἐφ' ἑκάτερα τὰ μέρη ὑπὸ τῆς τοῦ κύ-
κλου περιφερείας, ἥτις καὶ δίχα τέμνει τὸν κύκλον.
-διαμετρος του κυκλου ειναι καποια ευθεια που διερχεται
απ'το κεντρο και τελειωνει στα δυο μερη της απο δω κι απο
εκει στην περιφερεια του κυκλου,και η οποια διαιρει τον κυ-
κλο στα δυο
ιη΄. Ἡμικύκλιον δέ ἐστι τὸ περιεχόμενον σχῆμα ὑπό τε τῆς δια-
μέτρου καὶ τῆς ἀπολαμβανομένης ὑπ' αὐτῆς περιφερείας. κέντρον
δὲ τοῦ ἡμικυκλίου τὸ αὐτό, ὃ καὶ τοῦ κύκλου ἐστίν.
-ημικυκλιο ειναι το σχημα που περιεχεται απο την διαμετρο
και την διαιρουμενη απ'αυτην περιφερεια,
κεντρο του ημικυκλιου ειναι αυτο,που ειναι και του κυκλου
ιθ΄. Σχήματα εὐθύγραμμά ἐστι τὰ ὑπὸ εὐθειῶν περιεχόμενα,
τρίπλευρα μὲν τὰ ὑπὸ τριῶν, τετράπλευρα δὲ τὰ ὑπὸ τεσσάρων,
πολύπλευρα δὲ τὰ ὑπὸ πλειόνων ἢ τεσσάρων εὐθειῶν περιε-
χόμενα.
-ευθυγραμμα σχηματα ειναι αυτα που περιεχονται απο
ευθειες,
τριπλευρα απο τρεις,τετραπλευρα απο τεσσερις,πολυπλευρα
απο περισσοτερες απο τεσσερις ευθειες περιεχομενα
κ΄. Τῶν δὲ τριπλεύρων σχημάτων ἰσόπλευρον μὲν τρίγωνόν
ἐστι τὸ τὰς τρεῖς ἴσας ἔχον πλευράς, ἰσοσκελὲς δὲ τὸ τὰς δύο
μόνας ἴσας ἔχον πλευράς, σκαληνὸν δὲ τὸ τὰς τρεῖς ἀνίσους
ἔχον πλευράς.
-απο τα τριπλευρα σχηματα ισοπλευρο τριγωνο ειναι αυτο
που εχει ισες και τις τρεις πλευρες,
ισοσκελες αυτο που εχει ισες μονο τις δυο πλευρες,
σκαληνο αυτο που εχει ανισες τις τρεις πλευρες
κα΄. Ἔτι δὲ τῶν τριπλεύρων σχημάτων ὀρθογώνιον μὲν τρίγωνόν
ἐστι τὸ ἔχον ὀρθὴν γωνίαν, ἀμβλυγώνιον δὲ τὸ ἔχον ἀμβλεῖαν γω-
νίαν, ὀξυγώνιον δὲ τὸ τὰς τρεῖς ὀξείας ἔχον γωνίας.
-ακομη απο τα τριπλευρα σχηματα ορθογωνιο τριγωνο ειναι αυτο
που εχει ορθη γωνια,
αμβλυγωνιο αυτο που εχει αμβλεια γωνια
οξυγωνιο αυτο που εχεις οξειες τις τρεις γωνιες
κβ΄. Τῶν δὲ τετραπλεύρων σχημάτων τετράγωνον μέν ἐστιν,
ὃ ἰσόπλευρόν τέ ἐστι καὶ ὀρθογώνιον, ἑτερόμηκες δέ, ὃ ὀρθογώνιον
μέν, οὐκ ἰσόπλευρον δέ, ῥόμβος δέ, ὃ ἰσόπλευρον μέν, οὐκ ὀρθογώ-
νιον δέ, ῥομβοειδὲς δὲ τὸ τὰς ἀπεναντίον πλευράς τε καὶ γωνίας ἴσας
ἀλλήλαις ἔχον, ὃ οὔτε ἰσόπλευρόν ἐστιν οὔτε ὀρθογώνιον: τὰ δὲ
παρὰ ταῦτα τετράπλευρα τραπέζια καλείσθω.
-απο τα τετραπλευρα σχηματα τετραγωνο ειναι αυτο που ειναι
ισοπλευρο και ορθογωνιο,
ετερομηκες,ορθογωνιο,οχι ισοπλευρο,
ρομβος,ισοπλευρο,οχι ορθογωνιο,
ρομβοειδες αυτο που εχει τις απεναντι πλευρες και γωνιες ισες,που
δεν ειναι ουτε ισοπλευρο ουτε ορθογωνιο,
τα δε αλλα απ'αυτα τετραπλευρα,τραπεζια ας ονομασθουν
κγ΄. Παράλληλοί εἰσιν εὐθεῖαι, αἵτινες ἐν τῷ αὐτῷ ἐπιπέδῳ οὖσαι
καὶ ἐκβαλλόμεναι εἰς ἄπειρον ἐφ' ἑκάτερα τὰ μέρη ἐπὶ μηδέτερα
συμπίπτουσιν ἀλλήλαις.
-παραλληλες ειναι οι ευθειες,εκεινες που βρισκονται στο ιδιο επι-
πεδο και οταν προεκταθουν στο απειρο και απ'τα δυο τους μερη
καμια δεν συνανταει την αλλη
Αἰτήματα ε΄.
α΄. Ἠιτήσθω ἀπὸ παντὸς σημείου ἐπὶ πᾶν σημεῖον εὐθεῖαν γραμμὴν
ἀγαγεῖν.
-να ζητηται απο καθε σημειο σε καθε σημειο να τραβιεται ευθεια
γραμμη
β΄. Καὶ πεπερασμένην εὐθεῖαν κατὰ τὸ συνεχὲς ἐπ' εὐθείας ἐκβαλεῖν.
-και πεπερασμενη ευθεια κατα συνεχη τροπο να προεκτεινεται σ'ευθεια
γ΄. Καὶ παντὶ κέντρῳ καὶ διαστήματι κύκλον γράφεσθαι.
-και απο καθε κεντρο και μηκος να σχεδιαζεται κυκλος
δ΄. Καὶ πάσας τὰς ὀρθὰς γωνίας ἴσας ἀλλήλαις εἶναι.
-και ολες οι ορθες γωνιες μεταξυ τους ισες ειναι
ε΄. Καὶ ἐὰν εἰς δύο εὐθείας εὐθεῖα ἐμπίπτουσα τὰς ἐντὸς καὶ ἐπὶ τὰ
αὐτὰ μέρη γωνίας δύο ὀρθῶν ἐλάσσονας ποιῇ, ἐκβαλλομένας τὰς
δύο εὐθείας ἐπ' ἄπειρον συμπίπτειν, ἐφ' ἃ μέρη εἰσὶν αἱ τῶν δύο
ὀρθῶν ἐλάσσονες.
-και αν σε δυο ευθειες η ευθεια που τις τεμνει τις εντος και επι
τα αυτα μερη γωνιες μικροτερες απο δυο ορθες κανει,προεκτει-
νομενες οι δυο ευθειες στο απειρο συναντιονται,προς το μερος
που ειναι οι δυο γωνιες οι μικροτερες απο τις δυο ορθες
Κοιναί Ἒνοιαι θ΄.
α΄. Τὰ τῷ αὐτῷ ἴσα καὶ ἀλλήλοις ἐστὶν ἴσα.
-αυτα που ειναι ισα με το ιδιο και το ενα με το αλλο ειναι ισα
β΄. Καὶ ἐὰν ἴσοις ἴσα προστεθῇ, τὰ ὅλα ἐστὶν ἴσα.
-και αν σε ισα ισα προστεθουν τα αθροισματα ισα ειναι
γ΄. Καὶ ἐὰν ἀπὸ ἴσων ἴσα ἀφαιρεθῇ, τὰ καταλειπόμενά ἐστιν ἴσα.
-και αν απο ισα ισα αφαιρεθουν ,τα υπολοιπα ισα εινα
δ΄. Καὶ ἐὰν ἀνίσοις ἴσα προστεθῇ, τὰ ὅλα ἐστὶν ἄνισα.
-και αν σε ανισα ισα προστεθουν,τα αθροισματα ειναι ανισα
ε΄. Καὶ τὰ τοῦ αὐτοῦ διπλάσια ἴσα ἀλλήλοις ἐστίν.
-και τα διπλασια του ιδιου ισα το ενα με το αλλο ειναι
ϛ΄. Καὶ τὰ τοῦ αὐτοῦ ἡμίση ἴσα ἀλλήλοις ἐστίν.
-και τα μισα του ιδιου ισα το ενα με το αλλο ειναι
ζ΄. Καὶ τὰ ἐφαρμόζοντα ἐπ' ἄλληλα ἴσα ἀλλήλοις ἐστίν.
-και αυτα που εφαρμοζουν το ενα με το αλλο ισα το ενα με
το αλλο ειναι
η΄. Καὶ τὸ ὅλον τοῦ μέρους μεῖζον [ἐστιν].
-και το ολο απο το μερος ειναι μεγαλυτερο
θ΄. Καὶ δύο εὐθεῖαι χωρίον οὐ περιέχουσιν.
-και δυο ευθειες δεν περιεχουν χωρο
.
.
[ενας μυθος του Αισωπου]
οδοιπορος πολλην οδον ανυων ηυξατο.ων αν ευρη το ημισυ
τω Ερμη αναθησειν.περιτυχων δε πηρα εν η αμυγδαλα τε ην
και φοινικες ταυτην ανειλατο οιομενος αργυριον ειναι.εκτινα-
ξας δε ως ευρετα ενιοντα.ταυτα καταφαγων και λαβων των
τε αμυγδαλων τα κελυφη και των φοινικων τα οστα ταυτα
επι τινος βωμου εθηκεν ειπων.''απεχεις,ω Ερμη,την ευχην.
και γαρ τα εντος,ων ευρον,και τα εκτος προς σε διανεμημαι''
προς ανδρα φιλαργυρον δια πλεονεξιαν και θεους κατασο-
φιζομενον ο λογος ευκαιρος.
.
[μεταφραση -χ.ν.κουβελης]
ενας πεζοπορος βαδιζε σε μακρυ δρομο κι ευχηθηκε,απ'αυτα
που θα βρει τα μισα θα τα καταθεσει στον Ερμη,κι ετυχε να
βρει σακκο που μεσα ειχε αμυγδαλα και χουρμαδες,τον σηκωσε
νομιζοντας πως ειχε λεφτα,τον αδειασε,μολις την βρηκε,απ'αυ-
τα που ειχε μεσα,αφου τα εφαγε ολα πηρε τα τσοφλια απο τα
αμυγδαλα και τα κουκουτσια απο τους χουρμαδες και αυτα πα-
νω σ'ενα βωμο τα'βαλε κι ειπε:¨''την εχεις πληρωμενη,Ερμη,την
ευχη,και τα μεσα και τα εξω απ'αυτα που βρηκα με σενα τα'χω
μοιρασμενα ''
ο λογος ταιριαζει για φιλαργυρο ανθρωπο που για τη
πλεονεξια του σοφιζεται να ξεγελασει και τους θεους
.
.
3 ΜΥΘΟΙ ΤΟΥ ΑΙΣΩΠΟΥ
ΕΛΙΑ-
.
.
Κάλαμος καὶ ἐλαία
Διὰ καρτερίαν καὶ ἰσχὺν καὶ ἡσυχίαν κάλαμος καὶ ἐλαία ἤριζον.
Τοῦ δὲ καλάμου ὀνειδιζομένου ὑπὸ τῆς ἐλαίας ὡς ἀδυνάτου
καὶ ῥᾳδίως ὑποκλινομένου πᾶσι τοῖς ἀνέμοις, ὁ κάλαμος σιω-
πῶν οὐκ ἐφθέγξατο. Καὶ μικρὸν ὑπομείνας, ἐπειδὴ ἄνεμος
ἔπνευσεν ἰσχυρός, ὁ μὲν κάλαμος ὑποσεισθεὶς καὶ ὑποκλιν-
θεὶς τοῖς ἀνέμοις ῥᾳδίως διεσώθη· ἡ δ᾿ ἐλαία, ἐπειδὴ ἀντέ-
τεινε τοῖς ἀνέμοις, κατεκλάσθη τῇ βίᾳ.
Ὁ μῦθος δηλοῖ ὅτι οἱ τῷ καιρῷ καὶ τοῖς κρείττοσιν αὐτῶν
μὴ ἀνθιστάμενοι κρείττους εἰσὶ τῶν πρὸς μείζονας φιλονει-
κούντων
.
Το καλαμι κι η Ελια-μεταφραση χ.ν.κουβελης
Για το ποιος εχει μεγαλυτερη αντοχη,δυναμη και αταραξια φιλο-
νικουσαν το καλαμι κι η ελια..
Η ελια περιγελουσε το καλαμι πως ειναι αδυνατο και παρα πο-
λυ ευκολα σκυβει σ'ολους του ανεμους,το καλαμι σιωπουσε,
δεν ελεγε λεξη.
Μετα απο λιγο επειδη φυσηξε ισχυρος ανεμος και το καλαμι
σεισθηκε κι εγυρε και παρα πολυ ευκολα διασωθηκε στους ανε-
μους,ενω η ελια επειδη αντισταθηκε στους ανεμους,κατατσακι-
σθηκε απο τη βιαιοτητα τους
ο μυθος δηλωνει πως με το καιρο εκεινοι που δεν αντιστεκον-
ται στους ισχυροτερους απ'αυτους ειναι ισχυροτεροι απο εκει-
νους που τους δυνατοτερους απ'αυτους φιλονικουν
.
.
Συκη και Ελαια
Συκῆ τις, ὥρᾳ χειμῶνος τὰ ἑαυτῆς ἀποβαλοῦσα φύλλα,
ὑπό τινος ἐλαίας πλησιαζούσης τὴν γύμνωσιν ὠνειδίζετο,
λεγούσης ὡς:
«Ἐγὼ καὶ χειμῶνος καὶ θέρους τοῖς φύλλοις μου κεκαλλώ-
πισμαι καὶ ἀείφυλλος πέφυκα, σὺ δὲ μόνῳ τῷ θὲρει πρόσκαι-
ρον ἔχεις τὸ κάλλος».
Οὕτω δὲ αὐτῆς καυχωμένης, κεραυνὸς ἄφνω θωόθεν κατηνέ-
χθη καὶ ταύτην κατέφλεξε· τῆς δὲ συκῆς τὸ παράπαν οὐχ ἥψα-
το.
Οὕτως οἱ τῷ πλούτῳ καὶ τῇ τύχῃ ἐγκαυχώμενοι ἐξαίσιον πτῶμα
ὑφίστανται
.
Συκια κι Ελια-μεταφραση χ.ν.κουβελης
Καποια συκια,την εποχη του χειμωνα ερριχνε τα φυλλα της
κι απο μια ελια που ηταν κοντα κοροιδευονταν για τη γυμνια
της.Που της ελεγε:
''Εγω και το χειμωνα και το καλοκαιρι ειμαι απο τα φυλλα
μου στολισμενη,κι ειμαι φυτεμενη παντα να εχω φυλλα.Εσυ
μονον μεσα στο καλοκαιρι εφημερη εχεις ομορφια''
Μολις αυτη ετσι καυχηθηκε επεσε ξαφνικα κεραυνος απ'
το θεο και την λαμπαδιασε,τη δε συκια καθολου δεν την αγγιξε
Ετσι κι εκεινοι που καυχιωνται για τα πλουτη και τη τυχη τους
γινονται λαμπρα πτωματα
.
.
Ξυλα και Ελαια
Ξύλα ποτὲ ἐπορεύθη τοῦ χειροτονῆσαι ἐφ᾿ ἑαυτῶν βασιλέα
καὶ εἶπαν τῇ ἐλαίᾳ· Βασίλευσον ἐφ᾿ ἡμῶν. Καὶ εἶπεν αὐτοῖς
ἡ ἐλαία· Ἀφεῖσα τὴν πιότητά μου ἣν ἐδόξασεν ἐν ἐμοὶ ὁ θεὸς
καὶ οἱ ἄνθρωποι, πορευθῶ ἄρχειν τῶν ξύλων; Καὶ εἶπαν τὰ
ξύλα τῇ συκῇ· Δεῦρο, βασίλευσον ἐφ᾿ ἡμῶν. Καὶ εἶπεν αὐτὴ
ἡ συκῆ· Ἀφεῖσα τὴν γλυκύτητά μου καὶ τὸ γέννημά μου τὸ
ἀγαθόν, πορευθῶ τοῦ ἄρχειν τῶν ξύλων; Καὶ εἶπαν τὰ ξύλα
πρὸς τὴν ῥάμνον· Δεῦρο, βασίλευσον ἐφ᾿ ἡμῶν. Καὶ εἶπεν
ἡ ῥαμνος πρὸς τὰ ξύλα· Εἰ ἐν ἀληθείᾳ ὑμεῖς χρίετέ με εἰς
βασιλέα ἐφ᾿ ὑμῶν, δεῦτε ὑπόστητε ἐν τῇ σκέπῃ μου· καὶ εἰ
μή, ἐξέλθοι πῦρ ἐκ τῆς ῥάμνον καὶ καταφάγοι τὰς κέδρους
τοῦ Λιβάνου
.
Δεντρα κι Ελια-μεταφραση χ.ν.κουβελης
Καποτε τα δεντρα ξεκινησαν για να χειροτονησουν τον
βασιλια τους και ειπαν στην ελια:Βασιλεψε σε μας.
Κι ειπε σ'αυτους η ελια:Να παρατησω του χυμους μου με
τους οποιους μ'εδοξασε ο θεος κι οι ανθρωποι και να'ρθω
να κυβερνησω στα δεντρα;
Κι ειπαν τα δεντρα στη συκια:Ελα,να βασιλεψεις σε μας.
Κι ειπε η συκια αυτη.Να παρατησω τη γλυκυτητα μου και
τους καλους καρπους μου και να'ρθω να κυβερνησω σε σας;
Κι ειπαν τα ξυλα στη βατο:Ελα,να βασιλεψεις σε μας.
Κι ειπε η βατος στα δεντρα.Αν αληθινα με χριζεται βασιλια
σας,ελατε να ειστε κατω απ'την προστασια μου ,αν ομως
δεν ειναι αληθεια τοτε θα πεταχτει φωτια απ'τη βατο και θα
κατακαψει ολα τα κεδρα του Λιβανου.
.
..
.
ΜΕΤΑΦΡΑΖΟΝΤΑΣ ΤΟΥΣ ΑΡΧΑΙΟΥΣ
ΘΕΟΦΡΑΣΤΟΥ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑΙ-Αποδοση ,Σχολια χ.ν.κουβελης
-
Η ΑΔΟΛΕΣΧΙΑ-Ο ΑΔΟΛΕΣΧΗΣ
[Η ΑΚΑΤΑΣΧΕΤΗ ΦΛΥΑΡΙΑ-Ο ΕΝΟΧΛΗΤΙΚΟΣ ΦΛΥΑΡΟΣ]
ΘΕΟΦΡΑΣΤΟΥ-ΑΔΟΛΕΣΧΙΑΣ
-
[ ΑΠΟ ΠΛΑΓΙΟ ΣΕ ΕΥΘΥ ΛΟΓΟ ]
ΑΝ ΣΕ ΠΛΗΣΙΑΖΕ Ο ΑΔΟΛΕΣΧΗΣ,Ο ΑΚΑΤΑΣΧΕΤΑ ΦΛΥΑΡΟΣ,
ΧΑΡΑΚΤΗΡΑΣ ΤΟΥ ΘΕΟΦΡΑΣΤΟΥ ΚΑΙ ΤΙ ΔΕΝ ΘΑ ΑΚΟΥΓΕΣ-χ.ν.κουβελης
.
.
ΜΕΤΑΦΡΑΖΟΝΤΑΣ ΤΟΥΣ ΑΡΧΑΙΟΥΣ
ΘΕΟΦΡΑΣΤΟΥ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑΙ-Αποδοση ,Σχολια χ.ν.κουβελης
.
Η ΑΔΟΛΕΣΧΙΑ-Ο ΑΔΟΛΕΣΧΗΣ
[Η ΑΚΑΤΑΣΧΕΤΗ ΦΛΥΑΡΙΑ-Ο ΕΝΟΧΛΗΤΙΚΟΣ ΦΛΥΑΡΟΣ]
ΘΕΟΦΡΑΣΤΟΥ-ΑΔΟΛΕΣΧΙΑΣ
Γ'
Ἡ δὲ ἀδολεσχία ἐστὶ μὲν διήγησις λόγων μακρῶν καὶ
ἀπροβουλεύτων, ὁ δὲ ἀδολέσχης τοιοῦτός ἐστιν, [2]
οἷος, ὃν μὴ γινώσκει, τούτῳ παρακαθεζόμενος
πλησίον πρῶτον μὲν τῆς αὑτοῦ γυναικὸς εἰπεῖν ἐγκώμιον·
εἶτα ὃ τῆς νυκτὸς εἶδεν ἐνύπνιον, τοῦτο διηγήσασθαι·
εἶθ' ὧν εἶχεν ἐπὶ τῷ δείπνῳ, τὰ καθ' ἕκαστα διεξελθεῖν.
[3] εἶτα δὴ προχωροῦντος τοῦ πράγματος λέγειν, ὡς πολὺ
πονηρότεροί εἰσιν οἱ νῦν ἄνθρωποι τῶν ἀρχαίων, καὶ ὡς
ἄξιοι γεγόνασιν οἱ πυροὶ ἐν τῇ ἀγορᾷ, καὶ ὡς πολλοὶ
ἐπιδημοῦσι ξένοι, καὶ τὴν θάλατταν ἐκ Διονυσίων πλόϊμον
εἶναι, καὶ εἰ ποιήσειεν ὁ Ζεὺς ὕδωρ πλεῖον, τὰ ἐν τῇ γῇ
βελτίω ἔσεσθαι, καὶ ὃ ἀγρὸν εἰς νέωτα γεωργήσει, καὶ ὡς
χαλεπόν ἐστι τὸ ζῆν, καὶ ὡς Δάμιππος μυστηρίοις μεγίστην
δᾷδα ἔστησεν, καὶ πόσοι εἰσὶ κίονες τοῦ Ὠιδείου, καὶ Χθὲς
ἤμεσα, καὶ Τίς ἐστιν ἡμέρα τήμερον; [4] κἂν ὑπομένῃ τις
αὐτόν, μὴ ἀφίστασθαι,[καὶ] ὡς Βοηδρομιῶνος μέν ἐστι τὰ
μυστήρια, Πυανοψιῶνος δὲ τἀπατούρια, Ποσιδεῶνος δὲ
[τὰ] κατ' ἀγροὺς Διονύσια.
[Παρασείσαντα δὴ δεῖ τοὺς τοιούτους τῶν ἀνθρώπων καὶ
διαράμενον ἀπαλλάττεσθαι, ὅστις ἀπύρευτος βούλεται εἶναι·
ἔργον γὰρ [5] συναρκεῖσθαι τοῖς μήτε σχολὴν μήτε σπουδὴν
διαγινώσκουσιν.]
.
.
Η ΑΔΟΛΕΣΧΙΑ-Ο ΑΔΟΛΕΣΧΗΣ
[Η ΑΚΑΤΑΣΧΕΤΗ ΦΛΥΑΡΙΑ-Ο ΕΝΟΧΛΗΤΙΚΟΣ ΦΛΥΑΡΟΣ]
.
Η αδολεσχια ειναι η ακατασχετη ενοχλητικη κι απερισκεπτη
χωρις ειρμο φλυαρια,και ο ενοχλητικος φλυαρος ο αδολεσχης
ειναι αυτος,που πλησιαζει καποιον,ακομα κι αν δεν τον γνωρι-
ζει,κι αρχιζει να παινευει τη γυναικα του,επειτα διηγειται το
ονειρο που ειδε χθες τη νυχτα,υστερα λεει τι θα δειπνισει κι
αναφερνει ενα προς ενα καταλεπτως τα φαγητα που θα φαει,
υστερα καθως προχωραει στη κουβεντα του κρινει πως οι ση-
μερινοι ανθρωποι ειναι πολυ πιο πονηροι απ'τους παλιοτερους,
και πως το σταρι πουλιεται πανακριβα στην αγορα και πως παρα
πολλοι ξενοι μεταναστες ζουν και μενουν στη πολη,και πως
απο τα Διονυσια και μετα αρχιζουν τα ταξιδια στη θαλασσα,
και πως αν ο θεος ριξει πολυ βροχη η γη θα γινει πολυ ευ-
φορη,και πως με τη νεα χρονια θα οργωσει το χωραφι του,
και πως η ζωη εγινε πολυ δυσκολη δυσβασταχτη,και πως ο
Δαμιππος κατα τη τελεση των μυστηριων αναψε μια πολυ
μεγαλη λαμπαδα,κι ακομα ποσες ειναι οι κολωνες του Ωιδειου,
και ''Χθες πηρα εμετικο'',λεει,και ''Τι μερα ειναι σημερα;'',
λεει,κι αν καποιος μπορει και τον αντεχει στη μεγαλη φλυαρια του
δεν ξεκολλαει απ'αυτον,συνεχιζει περισσοτερο ακαθεκτοε,και
πως τον μηνα Βοηδρομιωνα ειναι τα Ελευσινια μυστηρια,και πως
τον μηνα Πυανοψιωνα ειναι η γιορτη τα απατουρια,και πως
τον μηνα Ποσιδεωνα ειναι τα κατ'αγρους Διονυσια,
γι'αυτο πρεπει κανενας με ποδια και με χερια να τρεξει
να ξεφυγει πολυ μακρυα απο τετοιους ανθρωπους και ν'απαλαχτει
πριν ν'αρρωστησει τον πιασει πυρετος,γιατι ειναι πολυ δυσκολο να
ξεφυγεις απ'αυτους τους φλυαρους που δεν καταλαβαινουν ουτε
αν εισαι απασχολημενος ουτε αν αναπαυεσαι και θελουν να
φλυαρισουν
.
,
ΣΧΟΛΙΑ:
-Αδολεσχια[α στερητικο+εσδυ,ηδυ,γλυκο+λεσχη,συνομιλια,συζη-
τηση,λεγειν]η'[αδην,κατα κορον-η' ααδειν,ενοχλω+λεσχη ]
-ο Θεοφραστος διεκρινε τρεις τυπους ανθρωπων που μιλουν
πολυ:
1:τον αδολεσχη-τον φλυαρο που μιλα απερισκεπτα χωρις ειρμο
και θελει να γινει ευχαριστος,αρεστος.
2:τον λαλον-αυτος μιλαει πολυ,τα ξερει ολα,''ξερολας'',οτι λεει
ειναι σωστο ,χωρις αντιρρηση.
3:τον λογοποιο-τον παραμυθα,μιλαει πολυ,λεει ακατασχετα ψεματα ,
δεν σταματα να λεει συνεχως παραμυθια.
-Ο Αριστοτελης,ο δασκαλος του Θεοφραστου, λεει:
αδολεσχους λεγομεν τους φιλομυθους και διηγηματικους και
περι των τυχοντων κατατριβοντας τας ημερας.
Αδολεσχους λεμε αυτους που τους αρεσει να μιλουν πολυ
και να συζητουν και να χανονται ολη την ωρα μ' οτι τυχει.
-μετα τα Μεγαλα Διονυσια,Μαρτιο 'Απριλιο,αρχιζαν να ταξι-
δευουν στη θαλασσα,τοτε δεν κινδυνευαν.
-τα Ελευσινεια μυστηρια προς τιμη της Δημητρας και της Περσε-
φωνης διαρκουσαν εννια μερες,τον μηνα Βοηδρομιωνα,Σεπτεμβριο
-Οκτωβριο,την πεμπτη μερα αναβαν λαμπαδες και πηγαιναν στην
Ελευσινα με τον δαδουχο ,εμεναν ολη τη νυχτα στο ιερο
της Δημητρας,αναπαρισταναν τις περιπλανησεις της Δημητρας
που αναζητουσε τη χαμενη κορη της Περσεφωνη.
-το Ωιδειον ηταν κυκλικο κλειστο θεατρο μουσικης με κολωνες,
το εκτισε ο Περικλης.
-οι χωριατες οι αγροτες ειχαν τη συνηθεια να παιρνουν καποιο
εμετικο να καθαρισθουν,να προφυλαχτουν απο αρρωστειες.
-τον μηνα Πυανοψιωνα,Οκτωβριο-Νοεμβριο,γινονταν τα Απατου-
ρια,οικογενειακη γιορτη,των φρατριων,διαρκουσε τρεις μερες,
την πρωτη μερα την δορπια,δορπεια, ετρωγαν σ'ενα πλουσιο σπιτι,
την δευτερη μερα την αναρρυσιν εκαναν θυσιες στον Φρατριο Δια
στην Αθηνα και στον Μελαναιγιδο Διονυσο,[ερρυαν,τραβουσαν
τους λαιμους των θυσιαζομενω ζωων προς τα πανω],και την
τριτη μερα την κουρεωτις κουρευαν τα αρσενικα παιδια ,που
θα τα δεχονταν στην φρατρια,και προσφεραν τα κουρεια,αρνια,
κατσικια,γινονταν και σχολικες γιορτες.
Φρατρια λεγονταν το ενα τριτο η τριτυς μιας απο τις δωδεκα φυλες.
-τα Κατ'Αγρους Διονυσια,τα Μικρα Διονυσια,γινονταν τον μηνα
Ποσιδεωνα,Δεκεμβριο-Ιανουαριο,σ-αυτη τη γιορτη του Διονυσου
χωριατες αγροτες μασκαρεμενοι περιφερονταν πανω σε καρα στε-
φανωμενοι,κρατουσαν φαλλους,τραγουδουσαν φαλλικα ασματα
και πειραζαν τους αλλους αγροτες,με λογια και με εργα,ελεγαν
κι ακουγαν τα εξ αμαξης,αλληλοπειραζονταν,ειχαν και διαφορα
δρωμενα.Επαιζαν και δυο παιχνιδια:τη Σκαπερδα και την Αιωρα.
Στην Σκαπερδα περνουσαν απο μια τρυπα σ'ενα καθετα στερεω-
μενο ξυλο στο εδαφος ενα σχοινι και το ταβουσαν απο τη μια κι
απο την αλλη μερια με τη πλατη γυρισμενη δυο ομαδες παιδιων,κι
οποια ομαδα κατεφερνε να τραβηξει την αλλη και να την φερει πιο
κοντα στο ξυλο νικουσε.
Στην Αιωρα αγορια και κοριτσια σε κουνιες,αιωρες, κρεμασμενες
σε κλαδια δεντρων κουνιονταν κι επαιζαν με τραγουδια,
τα Αλητις,τα περιπλανωμενα,ετσι τα λεγανε
Τα Μεγαλα Διονυσια η' τα Εν Αστει Διονυσια γινονταν τον μηνα
Ελαφηρολιωνα,Μαρτιο-Απριλιο,διαρκουσαν πεντε μερες,τοτε γινον-
ταν,εδιδου χορον,και οι δραματικοι Αγωνες με τρεις Τετραλογιες.
-βρες στον στενο κι ευρυτερο κυκλο σου[συμπεριλαμβανομενου
και του εαυτου σου] ποιοι ταιριαζουν στους τρεις τυπους του Θεο-
φραστου [και στις αναμειξεις τους]:
τον φλυαρον,τον λαλαν,τον λογοποιον.
.
.
[ ΑΠΟ ΠΛΑΓΙΟ ΣΕ ΕΥΘΥ ΛΟΓΟ ]
ΑΝ ΣΕ ΠΛΗΣΙΑΖΕ Ο ΑΔΟΛΕΣΧΗΣ,Ο ΑΚΑΤΑΣΧΕΤΑ ΦΛΥΑΡΟΣ,
ΧΑΡΑΚΤΗΡΑΣ ΤΟΥ ΘΕΟΦΡΑΣΤΟΥ ΚΑΙ ΤΙ ΔΕΝ ΘΑ ΑΚΟΥΓΕΣ-χ.ν.κουβελης
.
φιλε ,που λες,η γυναικα μου ειναι θησαυρος,πολυ ομορφη,
καλη ,εργατικη,χρυσοχερα,καλη μαγειρισα,νοικοκυρα πρωτη,
οικονομα,ειμαι,τι να σου πω,πολυ τυχερος,ευχαριστημενος,
χθες το βραδυ ειδα ενα ονειρο πως ημουνα σ'ενα κηπο μεσα
πολυ μεγαλο,ειχε μεσα ο κηπος απ'ολα τα δεντρα,μηλιες θες;
ειχε,αχλαδιες θες;ειχε,πορτοκαλιες θες;,ειχε,συκιες θες;ειχε,
ειχε και τι δεν ειχε,απ'ολα τα κλαρια, θαμπωθηκα,κι απλωσα το
χερι να κοψω ενα μηλο,το αρπαξα να το κοψω και τοτε το κλαδι
της μηλιας σηκωθηκε ψηλα,εγω κρεμαστηκα σ'αυτο να μην πεσω,
μαζι με το κλαδι σηκωθηκε και το δεντρο ολοκληρο και πετουσαμε
στον αερα πανω απο καμπους και βουνα περνουσαμε,φθασαμε
σε μια θαλασσα,εκει το δεντρο αρχισε να πεφτει,περιεργα αλλα
δεν φοβηθηκα,λιγα μετρα πριν πεσει το δεντρο στο νερο παρατη-
σα το κλαδι κι επεσα στο νερο κι αρχισα να κολυμπω,κολυμπουσα
πολυ ωρα ,δεν θυμαμαι ποσο,τα κυματα ηταν μεγαλα,καταφερα
να φτασω σε μια στερια,εκει ειδα ενα παιδι στη παραλια,επαιζε
στην αμμο,σαραντα -πενηντα μετρα μακρια,το πλησιαζα και κεινο
ολο απομακρυνονταν,ηταν αδυνατο να το φτασω,ετρεχα και
δεν το εφτανα,μεχρι που το'χασα απ'τα ματια μου,αποψε το
βραδυ για δειπνο εχω κουνελι κοκκινιστο με κρεμμυδακια,φρε-
σκοτατο ψωμι με χωριατικο προζυμι,μια σαλατα με ντοματα κι
αγγουρακια και πιπεριες απ'τον κηπο μου απο τον κηπο μου,
υγιεινα,χωρις λιπασματα,εχω και τυρι φετα πολυ καλη,νοστιμο-
τατη,κοκκινο κρασι απο τον ματζανακη μου,ευφραινει τη καρδια,
τι τα θες ,φιλε μου,τι τα γυρευεις,χαλασε σημερα ο κοσμος,παει,
ολο ψευτες,πονηροι,και συμφεροντολογοι,λαμογια του κερατα,να
φυλαγεσαι απο δαυτους,να σε φανε θελουν,αχρειοι εκμεταλευτες,
οχι παλιοτερα δεν ηταν ετσι οι ανθρωποι,ανθρωπιζαν και λιγο,ειχαν
τσιπα,ειχαν φιλοτιμο,ειχαν καλωσυνες,οχι οπως καταντησαν ση-
μερα αγρια θηρια,τα 'μαθες τα νεα;παλι το σιταρι ακριβηνε,το που-
λανε πανακριβα οι εμποροι στην αγορα,να κερδισουν θελουν οσο
γινεται πιο πολλα,αισχροκερδεια και θα'δες γεμισε η πολη απο
ξενους,μεταναστες,απ'ολα τα μερη του κοσμου ερχονται εδω,τι
θελουν εδω,πες μου;,εδω δεν χωραμε εμεις,που θα παει αυτο το
ζητημα;,απο τις γιορτες τα Μεγαλα Διονυσια τον Μαρτη θ'αρχισουν
τα ταξιδια στη θαλασσα τα καραβια,τοτε καλλιτερευει ο καιρος,
δεν κινδυνευουν οι ναυτικοι να θαλασοπνιγουν ,α και να ριχνε
μια καλη δυνατη βροχη ο θεος να ποτισει τα χωραφια ,να χορτασει
το χωμα νερο,να γινουν ολα ,να το παρουν απανω τους,να
πρασινισει η γη,εγω με το νεο ετος μπαινω στο χωραφι κι οργω-
νω,ετσι εκανα ετσι θα κανω και φετος,τι να σου πω,φιλε μου,
δυστυχως η ζωη εχει γινει πολυ δυσκολη,δουλειες δεν υπαρ-
χουν,δεν κινειται το εμποριο,το χρημα ειναι λιγοστο,εξαφανι-
στηκε,η ανεργεια θ'ανεβει,κλεινουν μαγαζια,σε λιγο δεν θα τα
βγαζουμε περα,θα σφιξει το ζωναρι κι αλλο,α δεν σου'πα, ο
γειτονας μου ο Δαμιππος ,ενας δρομος χωριζει τα σπιτια μας ,
ηταν δαδουχος στα Ελευσινεια μυστηρια κι αναψε τη πιο μεγαλη
λαμπαδα,ξερεις τη πεμπτη μερα που πηγαινουν και καθονται
στην Ελευσινα οληνυχτια,ξερεις ποσες ειναι οι κολωνες γυρω-
γυρω στο Ωιδειο;,δεν ξερειςτις μετρησα,δεκαξι ακριβως,ουτε
μια πιο πανω η' πιο κατω,χθες πηρα εμετικο,παντα παιρνω
τετοια εποχη,τοσες αρρωστειες σερνονται,δεν ξερεις τι μπο-
ρει να κολλησεις,,δεν θυμαμαι,τι μερα εχουμε σημερα,Δευτε-
ρα,Τριτη;,εχασα το λογαριασμο,μυαλο ειν'αυτο,μπερδευεται,
α τον μηνα Βοηδρομιωνα γινονται τα Ελευσινια μυστηρια ,
ετσι δεν ειναι;,και μετα τον μηνα Πυανοψιωνα,ειναι τ'απατου-
ρια,που κουρευουν τα παιδια,και μετα τον μηνα Ποσιδεωνα
ειναι τα κατ'αγρους Διονυσια,τα'χεις δει,ετσι δεν ειναι;,εχουν
πλακα,μασκαρευονται οι χωριατες και πειραζει ο ενας τον
αλλον,το Ωιδειο σε πληροφορω το'κτισε ο Περικλης,τα μπαρ-
μπουνια τα προτιμω πιο πολυ απ'τις τσιπουρες,και μαλιστα
τηγανητα,στο Φαληρο πηγαινω για μπανιο το καλοκαιρι,προχθες ...
και συνεχιζει με το παραπροχθες,και με το περσινο,και το προ-
περσινο,και το φετινο και το κοντινο και το μακρυνο,το γνωστο
και το αγνωστο,το σχετικο και το ασχετο,...,και δεν βρισκει
ουτε ακρη,ουτε μεση,ουτε αρχη.
Καλη ακροση ,λοιπον,και πολυ υπομονη!
.
.
.ΟΔΥΣΣΕΙΑ ΤΟΥ ΟΜΗΡΟΥ,Ραψωδια Ο',στιχοι 402-484
.
.ἤλυθ' ἀνὴρ πολύϊδρις ἐμοῦ πρὸς δώματα πατρὸς
χρύσεον ὅρμον ἔχων, μετὰ δ' ἠλέκτροισιν ἔερτο. 460
τὸν μὲν ἄρ' ἐν μεγάρῳ δμῳαὶ καὶ πότνια μήτηρ
χερσίν τ' ἀμφαφόωντο καὶ ὀφθαλμοῖσιν ὁρῶντο,
ὦνον ὑπισχόμεναι
[μεταφραση χ.ν.κουβελης]
κι ηρθε πανουργος αντρας στο σπιτι του πατερα μου
κι ειχε μαζι του χρυσο περιδεραιο με κεχριμπαρια
περασμενα κι ολες οι δουλες τ'αρχοντικου κι η σεβαστη
μητερα το πηραν στα χερια και τ'αγγιζαν το κοιταζαν
με θαυμασμο και να τ'αγορασουν ζητουσαν
.
.
.
ΕΝΑ ΠΑΡΑΜΥΘΙ Η ΜΥΘΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ Η ΥΨΙΠΥΛΗ ΤΟΥ ΕΥΡΙΠΙΔΗ
-χ.ν.κουβελης
.
.
ΕΝΑ ΠΑΡΑΜΥΘΙ
Τα παλια χρονια σ'ενα νησι ηταν ενας αρχοντας βασιλιας κι
η γυναικα του κι ειχαν μια θυγατερα,τοτε εγινε μια αρρω-
στεια και σ'ολες τις παντρεμενες γυναικες του νησιου μυριζε
ασχημα το σωμα κι οι αντρες τις παρατησαν και πηγαιναν
στο κρεββατι μ'αλλες γυναικες,αυτες οι στεφανωμενες
γυναικες θυμωσαν με τους αντρες και πολυ τους κακοφα-
νηκε κι ηθελαν να εκδικηθουν τους αντρες,τοτε μαζευτηκαν
κρυφα και πηραν την αποφ;αση να σκοτωσουν ολους τους
αντρες,η θυγατερα του βασιλια λυπηθηκε τον πατερα της κι η-
θελε να τον σωσει,τον εκρυψε μεσα σ'ενα πιθαρι κι εκει τον
κραταγε κρυμενο να μην τον βρουν και τον σκοτωσουν,κι
ετσι σωθηκε ο βασιλιας,τους αλλους αντρες τους σκοτωσαν
ολους κι εκεινη την εκαναν βασιλισα τους,κι οταν αραξε στο
λιμανι του νησιου ενα μεγαλο καραβι μ'αντρες πολεμισταδες
που πηγαιναν εκστρατεια σε μια μακρυνη ξενη χωρα,ολες οι
γυναικες πλαγιασαν μαζι τους να κανουν παιδια κι η βασιλισα
πλαγιασε με τον αρχηγο των αντρων,απο'κεινο το σμιξιμο γεν-
νηθηκαν δυο διδυμα παιδια,οταν εφυγαν οι αντρες για την εκ-
στρατεια ο αρχηγος τα πηρε μαζι του τα δυο παιδια,μετα μαθευ-
τηκε σ'ολο το νησι πως η βασιλισα δεν κρατησε τον ορκο της κι
εσωσε τον πατερα της,τον βρηκαν κρυμενον στο πιθαρι και τον
σκοτωσαν,τοτε την εβγαλαν απο βασιλισα και την εξορισαν,την
επιασε μια συμμορια ανθρωπων και την πουλησε σκλαβα σ'αλλο
μερος,εκει την πηρε δουλα ο βασιλιας κι η βασιλισα την ειχε τροφο
να μεγαλωσει το παιδι της,και το παιδι ειχε πανω του ενα βαρυ λο-
γο,να μην το αφησει στο χωμα πριν περπατησει γιατι θα πεθανει
αμεσως,κι αυτο,της ειπε η βασιλισα,να το προσεχει πολυ και να'χει
παντα το νου της,να μην ξεχαστει,και μια μερα περασε απο'κεινο τον
τοπο μια μεγαλη στρατεια που την κυβερνουσαν εφτα αρχηγοι,πηγαι-
να σ'εναν αλλο τοπο να πολεμησει ο αδερφος τον αδερφο, κι ειδανε
τη δουλα με το παιδι στην αγκαλια και τη ρωτησαν να τους πει που βρι-
σκεται πηγη με νερο να πιουν να ξεδιψασουν κι εκεινη τους ειπε,και
ξεχαστηκε κι αφησε το παιδι πανω στα χορταρια να παει να τους δειξει
το νερο,κι οταν γυρισε βρηκε το παιδι πεθαμενο ,ο βαρυς λογος βγηκε
αληθινος, το φιδι της πηγης το'φαγε το παιδι,κι ενας απ'τους αρχηγους
σκοτωσε το φιδι που'κανε το κακο,τοτε το'μαθε η βασιλισα πως παει
το παιδι,κι ο βασιλιας ετυχε να λειπει σε κυνηγι,κι η μανα ετρεξε
με κλαματα και δυνατες φωνες στο τοπο που'ταν το παιδι πεθαμε-
νο,και φωναζε να σκοτωσουν τη δουλα ,να μην ζει,γιατι αυτη
εφταιγε για το χαμο του παιδιου της,τοτε αυτος ο αρχηγος που
σκοτωσε το φιδι ειπε για να παρηγορησει τη μανα να κανουν
αγωνες να τιμησουν τη μνημη του παιδιου και να μην σκοτωσουν
τη δουλα γυναικα,ακουσε η βασιλισα και συμφωνησε να γινουν
αγωνες,οταν γυρισε ο βασιλιας απ'το κυνηγι κι εμαθε τα γεγο-
νοτα ηθελε να σκοτωσει τη δουλα,να μην την λυπηθει και τοτε
ενας αλλος αρχηγος της στρατειας την εσωσε και δεν την
σκοτωσαν,κα ιμεσα στο στρατο πολεμιστες ηταν και τα διδυμα
παιδια της δουλας,που καποτε ηταν βασιλισα,τα παιδια πηραν
μεροςστους αγωνες,νικησαν στ'αθληματα κι ακουστηκαν τα ονο-
ματα τους,τ'ακουσε τα ονοματα η μανα η δουλα και καταλαβε πως
αυτα ηταν τα χαμενα παιδια της και πηγε κοντα τους κι αναγνω-
ριστηκαν τα παιδια με τη μαννα,και την πηραν και γυρισαν πισω
στο νησι τους εκει να ζησουν
κι εζησαν αυτοι καλα κι εμεις ακομα καλυτερα
.
Η ΜΥΘΟΛΟΓΙΑ
Η Υψιπυλη ηταν κορη του βασιλια της Λημνου Θοαντα ,απο την
Κρητη,γιος του Διονυσου και της Αριαδνης,μητερα της ηταν η Μυ-
ρινα,κορη του Κρηθεα βασιλια της Ιωλκου στη Θεσσαλια,κι αγαπου-
σε πολυ τον πατερα της.
Οι γυναικες αμελησαν να κανουν θυσια στη θεα Αφροδιτη κι εκει-
νη τις τιμωρησε να μυριζει ασχημα το σωμα τους,κι οι αντρες πη-
γαιναν στις εταιρες.Τοτε οι γυναικες θυμωσαν κι αποφασισαν να
σφαξουν τους αντρες.Η Υψιπυλη εσωσε το πατερα της,τον εκρυψε
σ'ενα πιθαρι.Οι αλλοι αντρες ολοι σφαχτηκαν και την Υψιπυλη την
εκαναν βασιλισα.
Οταν ηρθαν στο νησι οι Αργοναυτες με τον Ιασονα και τους αλλους
ηρωες,επιτραπηκε οι γυναικες να πανε μαζι τους να κανουν παιδια.
Η Υψιπυλη κοιμηθηκε με τον Ιασονα και γεννησε διδυμα παιδια,τον
Ευνηο και τον Θοαντα.Οταν εφυγαν απ'το νησι οι Αργοναυτες ο Ια-
σονας πηρε τα δυο παιδια μαζι του.
Μαθευτηκε πως η Υψιπυλη ειχε παραβει τον ορκο στις αλλες
γυναικες κι ειχε σωσει τον πατερα της,τον βρηκαν κρυμενον στο πιθαρι
και τον σκοτωσαν,εκεινη την εβγαλαν απο βασιλισα και την εξορισαν
απ'το νησι.Την επιασαν πειρατες και την πουλησαν σκλαβα στον βασι-
λια της Νεμεας Λυκουργο.Η γυναικα του Ευριδικη την ειχε τρο-
φο τους παιδιου τους Οφελτη.Για τον Οφελτη υπηρχε ενας χρησμος,
να μην πατησει το χωμα αν πρωτα δεν περπατησει.
Απο τη Νεμεα περασαν οι Επτα Αργειοι Στρατηγοι να πανε στη Θηβα
να εκδικηθει ο Ετεοκλης τον αδελφο του τον Πολυνεικη,ειπαν στην
σκλαβα να τους δειξει καποια πηγη με νερο να ξεδιψασουν.Εκεινη
αφησε πανω στα χορταρια το παιδι και πηγε να τους δειξει τη πηγη.
Οταν γυρισε βρηκε το παιδι πεθαμενο ,το ειχε φαει το φιδι της πηγης.
Ο Αμφιαραος,ενας απο τους επτα Αργειους αρχηγους σκοτωσε το φι-
δι.
Η Ευριδικη θυμωσε πολυ για το θανατο του παιδιου της και ζητησε
να πιασουν την Υψιπυλη και να την θανατωσουν.
Ο Αμφιαραος θεωρησε το θανατο του παιδιου κακο οιωνο για την
εκστρατεια στη Θηβα κι ονομασε το παιδι Αρχεμορο,[Αρχεμορος,αυτος
απο το οποιον αρχιζουν οι δυστυχιες]και προτεινε στην Ευριδικη,ο Λυ-
κουργος ελειπε,να τιμησουν τη μνημη του παιδιου με αγωνες.
Ετσι θεσπισθηκαν οι αγωνες τα Νεμεα.
Ο Λυκουργος οταν γυρισε κι εμαθε τα γεγονοτα επεμενε να σκο-
τωσουν την Υψιπυλη και τοτε με την επεμβαση του Αδραστου ενος
αλλου απο τους επτα στρατηγους και του Διονυσου που ηταν προ-
γονος της σωθηκε η Υψιπυλη.
Ακομα λενε πως στον στρατο ηταν και τα διδυμα παιδια της,ο Ια-
σονας τα ειχε φερει στη Κορινθο μαζι με τη Μηδεια μετα την
Αργοναυτικη Εκστρατυεια στη Κολχιδα.Τα παιδια πηραν μερος
στους αγωνες και νικησαν.Ακουστηκαν τα ονοματα τους ,η Υψι-
πυλη ακουσε τα ονοματα,καταλαβε πως ηταν τα δυο χαμενα
παιδια της ο Ευνηος και ο Θοας κι ετσι αναγνωρισθηκαν κι
εσμιξαν.Ο Ευνηος πηρε τη μανα του και γυρισαν στη Λημνο.
.
Η ΥΨΙΠΥΛΗ ΤΟΥ ΕΥΡΙΠΙΔΗ
Η Υψιπυλη ,το δραματικο εργο του Ευριπιδη,χαμενο για αιωνες
βρεθηκε σε παπυρο σε αποσπασματα στην Οξυρυγχο μια κωμο-
πολη της Ανω Αιγυπτου στη γειτονια του Φαγιουμ,τον Μαιο του
1906.Ειναι ο παπυρος 852 της Οξυρυγχου,γραμμενος περιπου το
200 μΧ.
Ο παπυρος απο τη μια πλευρα εχει λογαριασμους,με εσοδα εξοδα
και πληρωμες κι απο την αλλη την τραγωδια σε αποσπασματα.
Οι παπυροι βρεθηκαν σε ταφους στη περιοχη και σε χωρους σκουπιδιων.
Σωθηκαν γιατι συνηθιζαν να τυλιγουν τις μουμιες με αχρηστους παπυ-
ρους,τους οποιους αγοραζαν φθηνα και τους εβαζαν κολλημενους
τσε στρωματα στις μουμιες.
Για την τραγωδια της Υψιπυλη εχουμε πληροφοριες απο τους Βατραχους
του Αριστοφανη που διδαχθηκαν το 405 π.Χ στην Αθηνα σε σχολιο:
την Αδρομέδαν, των καλλίστων Ευριπίδου δράμα η Ανδρο-
μέδα, δια τι δε μη άλλο τι των προ ολίγου διδαχθέντων και
καλών Υψιπύλης, Φοινισσών, Αντιόπης. Η δε Ανδρομέδα
ογδόωι έτει προήκται».
Πρεπει να διδαχθηκε περιπου το 408 η' το 407 π.Χ.Και οι τρεις τραγωδιες
η Υψιπυλη,οι Φοινισσες[η μονη που σωθηκε ολοκληρη],η Αντιο-
πη,ανοικουν στον Θηβαικο Κυκλο.
Η Υψιπυλη του ΕυρΙπιδη διαδραματιζεται στη Νεμεα,οπου ειναι τροφος
του Οφελτη του γιου του βασιλια Λυκουργου και της Ευριδικης.
Ακολουθει το μυθο
Λεξεις-Αποσπασματα απο τον παπυρο της Οξυρυγχου:
Συμ[πλη]γαδων[αρχικος λογος της Υψιπυλης]
ζυγω
καταστήσειας α[ν … πρό]σθ’ ελευθέραν[ισως η Υψιπυλη
μιλαει στο παιδι και του διηγειται τα παθηματα της]
πότερα δώματος εισόδους σαίρεις;[τη ρωταει ο χορος]
Ιδου[δειχνει στο παιδι τα αετωματα]
καταλύσαντες παρά τη του Λυκούργου γυναικί[τα παιδια της,ο
Θοας και ο Ευνηος,που ακομα δεν ξερουν οτι ειναι η μητερα
τους,ζητουν φιλοξενια ,κι αυτη τους λεει πως μπορουν να μει-
νουν εκει]
χερνιβα[λεει ο Αμφιαραος οταν ζηταει νερο]
ημεις δ'ιδο[ντες][οι Αργειοι βλεπουν απο τη πηγη το παιδι
να κινδυνευει απο το φιδι]
αλ[ικες][απο τους θρηνους για το παιδι]
λε]ύσσειν αλλ[ά σοι πάρα»[ο χορος την ρωταει που ηταν
το παιδι]
εγγύς, ουχί μα[κράν[απανταει στο χορο η Υψιπυλη]
υπειδομην[ο Αμφιαραος πηγαινει στην Ευριδικη γιατι υπο-
ψιαζονταν πως θα καταδικαστει η Υψιπυλη για το θανατο
του παιδιου]
άνδρα κατέφυγεν[η Ευριδικη περιμενει να γυρισει ο αντρας
ο Λυκουργος για να αποφασισει τελικα την τυχη της Υψιπυλης]
ουκ έχουσι συμμάχους[οι δουλοι,και η Υψιπυλη που ειναι
δουλα]
Αμφιάρεως, σώσε [αυ]θις [η Υψιπυλη εχει την ελπιδα πως παλι
θα τη σωσει ο Αμφιαραος]
τον επιτάφιον του παιδός ηθέλησαν αγωνίσασθαι[τα δυο παιδια
της Υψιπυλης περνουν μερος στους αγωνες προς τιμη του
παιδιου Οφελτη,νικουν,κι ανακοινωνουν τα ονοματα τους,
τα ακουει η Υψιπυλη κι ετσι γινεται η αναγνωριση της μανας
και των χαμενων παιδιων της]
η δε τους προειρημένους ξενοδοχήσασα τούτους μεν επήνει
[η αναγνωριση των παιδιων της]
τούτους μεν επήνει, την μητέρα σ’ αυτών αποκτείνειν [ήμελ]λεν
[η Ευριδικη ηθελε να θανατωθει η Υψιπυλη στους αγωνες]
.
επεμβαινει ο Διονυσος προγονος απο τον πατερα της τον Θοαντα,
παιδι του Διονυσου και της Αριαδνης,σαν απο μηχανης θεος και τη
σωζει και λεει στον Ευνηο,κατα την Παλατινη Ανθολογια 3,10,5,
να την παρει στη Λημνο στη πατριδα της,στείχε δε και συ λιπών
Ασωπίδος, Εύνο’, άρουραν γειναμένην άξων Λήμνον ες ηγαθέην
κι επειτα να παει στην Αθηνα.Οι προγονοι του ηταν μουσικοι,οι
Ευνειδαι,[κατα τον Wilamovitz]
στη Μυριοβιβλο του ο Πατριαρχης Φωτιος ο Α'[Κωνσταντι-
νουπολη 810 η'820-893] γραφει:
γενος Αθήνησι μουσικόν, από Εύνεω του Ιάσονος και Υψιπύλης.
Γένος εστί παρά Αθηναίοις ούτως ονομαζόμενον. Ήσαν δε κιθα-
ρωδοί, προς τας ιερουργίας, παρέχοντες την χρείαν.
.
Ευνηος[ευ+ναυς,αυτος που εχει καλα πλοια,ο καλοταξειδος]
Ο Ευνηος στον Τρωικο Πολεμο τροφοδοτουσε με κρασι τους
Αχαιους.
Ομηρου Ιλιαδα,Ραψωδια Η',στιχοι 464-472
Ὣς οἳ μὲν τοιαῦτα πρὸς ἀλλήλους ἀγόρευον,
δύσετο δ' ἠέλιος, τετέλεστο δὲ ἔργον Ἀχαιῶν,
βουφόνεον δὲ κατὰ κλισίας καὶ δόρπον ἕλοντο.
νῆες δ' ἐκ Λήμνοιο παρέσταν οἶνον ἄγουσαι
πολλαί, τὰς προέηκεν Ἰησονίδης Εὔνηος,
τόν ῥ' ἔτεχ' Ὑψιπύλη ὑπ' Ἰήσονι ποιμένι λαῶν.
χωρὶς δ' Ἀτρεΐδῃς Ἀγαμέμνονι καὶ Μενελάῳ 470
δῶκεν Ἰησονίδης ἀγέμεν μέθυ χίλια μέτρα.
ἔνθεν οἰνίζοντο κάρη κομόωντες Ἀχαιοί
.
Ομηρου Ιλιαδα ,Ραψωδια Ψ',στιχοι 740-752
Πηλεΐδης δ' αἶψ' ἄλλα τίθει ταχυτῆτος ἄεθλα 740
ἀργύρεον κρητῆρα τετυγμένον· ἓξ δ' ἄρα μέτρα
χάνδανεν, αὐτὰρ κάλλει ἐνίκα πᾶσαν ἐπ' αἶαν
πολλόν, ἐπεὶ Σιδόνες πολυδαίδαλοι εὖ ἤσκησαν,
Φοίνικες δ' ἄγον ἄνδρες ἐπ' ἠεροειδέα πόντον,
στῆσαν δ' ἐν λιμένεσσι, Θόαντι δὲ δῶρον ἔδωκαν·
υἷος δὲ Πριάμοιο Λυκάονος ὦνον ἔδωκε
Πατρόκλῳ ἥρωϊ Ἰησονίδης Εὔνηος.
καὶ τὸν Ἀχιλλεὺς θῆκεν ἄεθλον οὗ ἑτάροιο,
ὅς τις ἐλαφρότατος ποσσὶ κραιπνοῖσι πέλοιτο·
δευτέρῳ αὖ βοῦν θῆκε μέγαν καὶ πίονα δημῷ, 750
ἡμιτάλαντον δὲ χρυσοῦ λοισθήϊ' ἔθηκε.
στῆ δ' ὀρθὸς καὶ μῦθον ἐν Ἀργείοισιν ἔειπεν·
.
Θοας[θεω,τρεχω,γρηγορος,γρηγοροποδαρος,απιαατος,αθεατος}
.
.
.
Ευκλειδης,Πυθαγορειο Θεωρημα-Πλατων,Μηδεις Αγεωμετρητος Εισιτω
- χ.ν.κουβελης c.n.couvelis
.
.
ΕΥΚΛΕΙΔΗΣ-Η ΑΠΟΔΕΙΞΗ ΤΟΥ ΠΥΘΑΓΟΡΕΙΟΥ ΘΕΩΡΗΜΑΤΟΣ
[ΣΤΟΙΧΕΙΑ του Ευκλειδη-Βιβλιο 1,Προταση 47}
[Αρχαιο κειμενο-μεταφραση χ.ν.κουβελης]
.
1.47] ἐν τοῖς ὀρθογωνίοις τριγώνοις τὸ ἀπὸ τῆς τὴν ὀρθὴν γωνίαν
ὑποτεινούσης πλευρᾶς τετράγωνον ἴσον ἐστὶ τοῖς ἀπὸ τῶν τὴν
ὀρθὴν γωνίαν περιεχουσῶν πλευρῶν τετραγώνοις.
ἔστω τρίγωνον ὀρθογώνιον τὸ ΑΒΓ ὀρθὴν ἔχον τὴν ὑπὸ ΒΑΓ
γωνίαν· λέγω, ὅτι τὸ ἀπὸ τῆς ΒΓ τετράγωνον ἴσον ἐστὶ τοῖς ἀπὸ
τῶν ΒΑ, ΑΓ τετραγώνοις.
ἀναγεγράφθω γὰρ ἀπὸ μὲν τῆς ΒΓ τετράγωνον τὸ ΒΔΕΓ, ἀπὸ
δὲ τῶν ΒΑ, ΑΓ τὰ ΗΒ, ΘΓ, καὶ διὰ τοῦ Α ὁποτέρᾳ τῶν ΒΔ, ΓΕ
παράλληλος ἤχθω ἡ ΑΛ· καὶ ἐπεζεύχθωσαν αἱ ΑΔ, ΖΓ. καὶ ἐπεὶ
ὀρθή ἐστιν ἑκατέρα τῶν ὑπὸ ΒΑΓ, ΒΑΗ γωνιῶν, πρὸς δή τινι
εὐθείᾳ τῇ ΒΑ καὶ τῷ πρὸς αὐτῇ σημείῳ τῷ Α δύο εὐθεῖαι αἱ ΑΓ,
ΑΗ μὴ ἐπὶ τὰ αὐτὰ μέρη κείμεναι τὰς ἐφεξῆς γωνίας δυσὶν ὀρθαῖς
ἴσας ποιοῦσιν· ἐπ᾽ εὐθείας ἄρα ἐστὶν ἡ ΓΑ τῇ ΑΗ. διὰ τὰ αὐτὰ
δὴ καὶ ἡ ΒΑ τῇ ΑΘ ἐστιν ἐπ᾽ εὐθείας. καὶ ἐπεὶ ἴση ἐστὶν ἡ ὑπὸ
ΔΒΓ γωνία τῇ ὑπὸ ΖΒΑ —ὀρθὴ γὰρ ἑκατέρα— κοινὴ προσκεί-
σθω ἡ ὑπὸ ΑΒΓ· ὅλη ἄρα ἡ ὑπὸ ΔΒΑ ὅλῃ τῇ ὑπὸ ΖΒΓ ἐστιν ἴση.
καὶ ἐπεὶ ἴση ἐστὶν ἡ μὲν ΔΒ τῇ ΒΓ, ἡ δὲ ΖΒ τῇ ΒΑ, δύο δὴ αἱ ΔΒ,
ΒΑ δύο ταῖς ΖΒ, ΒΓ ἴσαι εἰσὶν ἑκατέρα ἑκατέρᾳ· καὶ γωνία ἡ ὑπὸ
ΔΒΑ γωνίᾳ τῇ ὑπὸ ΖΒΓ ἴση· βάσις ἄρα ἡ ΑΔ βάσει τῇ ΖΓ {ἐστιν}
ἴση, καὶ τὸ ΑΒΔ τρίγωνον τῷ ΖΒΓ τριγώνῳ ἐστὶν ἴσον· καὶ {ἐστι}
τοῦ μὲν ΑΒΔ τριγώνου διπλάσιον τὸ ΒΛ παραλληλόγραμμον·
βάσιν τε γὰρ τὴν αὐτὴν ἔχουσι τὴν ΒΔ καὶ ἐν ταῖς αὐταῖς εἰσι πα-
ραλλήλοις ταῖς ΒΔ, ΑΛ· τοῦ δὲ ΖΒΓ τριγώνου διπλάσιον τὸ ΗΒ
τετράγωνον· βάσιν τε γὰρ πάλιν τὴν αὐτὴν ἔχουσι τὴν ΖΒ καὶ ἐν
ταῖς αὐταῖς εἰσι παραλλήλοις ταῖς ΖΒ, ΗΓ. {τὰ δὲ τῶν ἴσων δι-
πλάσια ἴσα ἀλλήλοις ἐστίν·} ἴσον ἄρα ἐστὶ καὶ τὸ ΒΛ παραλλη-
λόγραμμον τῷ ΗΒ τετραγώνῳ. ὁμοίως δὴ ἐπιζευγνυμένων τῶν
ΑΕ, ΒΚ δειχθήσεται καὶ τὸ ΓΛ παραλληλόγραμμον ἴσον τῷ ΘΓ
τετραγώνῳ· ὅλον ἄρα τὸ ΒΔΕΓ τετράγωνον δυσὶ τοῖς ΗΒ, ΘΓ
τετραγώνοις ἴσον ἐστίν. καί ἐστι τὸ μὲν ΒΔΕΓ τετράγωνον ἀπὸ
τῆς ΒΓ ἀναγραφέν, τὰ δὲ ΗΒ, ΘΓ ἀπὸ τῶν ΒΑ, ΑΓ. τὸ ἄρα ἀπὸ
τῆς ΒΓ πλευρᾶς τετράγωνον ἴσον ἐστὶ τοῖς ἀπὸ τῶν ΒΑ, ΑΓ
πλευρῶν τετραγώνοις.
ἐν ἄρα τοῖς ὀρθογωνίοις τριγώνοις τὸ ἀπὸ τῆς τὴν ὀρθὴν γωνίαν
ὑποτεινούσης πλευρᾶς τετράγωνον ἴσον ἐστὶ τοῖς ἀπὸ τῶν τὴν
ὀρθὴν {γωνίαν} περιεχουσῶν πλευρῶν τετραγώνοις· ὅπερ ἔδει
δεῖξαι.
.
.[μεταφραση χ.ν.κουβελης]
στα ορθογωνια τριγωνα το τετραγωνο της υποτεινουσας ,της
πλευρας απεναντι απο την ορθη γωνια,ειναι ισο με τα τετρα-
γωνα των πλευρων που περιεχουν την ορθη γωνια
εστω ορθογωνιο τριγωνο ΑΒΓ που εχει τη γωνια ΒΑΓ ορθη.
λεω[υποθετω]:πως το τετραγωνο της ΒΓ ειναι ισο με τα τετρα-
γωνα των ΒΑ,ΑΓ
ας σχεδιασω απο τη ΒΓ το τετραγωνο ΒΔΕΙ,απο τις ΒΑ,ΑΓ τα
τετραγωνα ΗΒ,ΘΓ και δια Α σε καθε μια απο τις ΒΔ,ΓΕ φερνω
την παραλληλο ΑΛ,κι ας συνδεθουν τα ΑΔ,ΖΓ,και επειδη καθε
γωνια ΒΑΓ,ΒΑΗ ειναι ορθη,αφου προς την ευθεια ΒΑ και προς
το σημειο της Α οι δυο ευθειες ΑΓ,ΑΗ δεν βρισκονται στο ιδιο
μερος τις εφεξης γωνιες τις κανουν ισες με δυο ορθες γωνιες,
ευθεια γωνια,επομενως σε ευθεια ειναι η ΓΑ με την ΑΗ,
για τον ιδιο λογο σε ευθεια ειναι και η ΒΑ με τη ΑΘ,
και επειδη η γωνια ΔΒΓ ειναι ιση με τη γωνια ΖΒΑ-αφου καθεμια
ορθη-αν τους κανω κοινη,τους προσθεσω,τη γωνια ΑΒΓ τοτε
το αθροισμα,ολη,η γωνια ΔΒΑ ειναι ιση με το αθροισμα,ολη,τη γωνια
ΖΒΓ,και επειδη ειναι ιση η ΔΒ με τη ΒΓ,και η ΖΒ με τη ΒΑ,οι ΔΒ,ΒΑ
με τις ΖΒ,ΒΓ καθεμια με καθεμια,και η γωνια ΔΒΑ ιση με τη ΖΒΓ,
τοτε η βαση ΑΔ ειναι ιση με τη βαση ΖΓ,και το τριγωνο ΔΒΑ
ειναι ισο με το τριγωνο ΖΒΓ,και ειναι το παραλληλογραμμο ΒΛ
διπλασιο του τριγωνου ΑΒΔ,αφου εχουν την ιδια βαση τη ΒΔ και
ειναι στις ιδιες παραλληλες στις ΒΔ,ΑΛ,το ΗΒ τετραγωνο ειναι διπλα-
σιο του τριγωνου ΖΒΓ,παλι εχουν την ιδια βαση την ΖΒ και ειναι
στις ιδιες παραλληλες στις ΖΒ,ΗΓ,[τα διπλασια ισων ειναι το ενα
με το αλλο ισα],επομενως ισο ειναι και το παραλληλογραμμο ΒΛ
με το τετραγωνο ΗΒ,ομοια συνδεδεμενων των ΑΕ,ΒΕ αποδειχνεται
και το παραλληλογραμμο ΓΛ ισο με το τετραγωνο ΘΓ,
επομενως ολοκληρο το τετραγωνο ΒΔΕΓ ειναι ισο και με τα δυο τετρα-
γωνα ΗΒ,ΘΓ μαζι,και ειναι το τετραγωνο ΒΔΕΓ σχεδιασμενο απο
την ΒΓ,και τα τετραγωνα ΗΒ,ΘΓ απο τις ΒΑ,ΑΓ,επομενως το τετραγωνο
απο τη πλευρα ΒΓ ειναι ισο με τα τετραγωνα απο τις πλευρες ΒΑ,ΑΓ.
επομενως στα ορθογωνια τριγωνα το τετραγωνο της υποτεινουσας,
της πλευρας απεναντι απο την ορθη γωνια,ειναι ισο με τα τετρα-
γωνα των πλευρων που περιεχουν την ορθη γωνια.[οπερ εδει δειξαι].
αυτο ακριβως το οποιο επρεπε να αποδειχθει
.
.
.
Ο Ηρακλειτος-φιλοσοφος-χ.ν.κουβελης c.n.couvelis
Interaction
-αρμονιη αφανης φανερης κρειττων
-οδος ανω κατω μια και αυτη
-θαλασσα υδωρ καθαροτατον και μιαροτατον
ιχθυσι μεν ποτιμον και σωτηριον
ανθρωποις δε αποτον και ολεθριον
-ποταμους τους αυτους εμβενομεν τε και ουκ εμβενομεν
ειμεν τε και ουκ ειμεν
-ποταμου γαρ ουκ εστιν εμβεναι δις ταυτω
-τα παντα ρει
-ξυνον γαρ αρχη και περας επι κυκλω περιφερειας
-αιων παις εστι παιζων πεσσευων
παιδος η βασιλιη
-φυσις δε κρυπτεσθαι φιλει
.
.
.
Η ΕΛΕΝΗ ΚΑΙ Η ΠΑΛΙΝΩΔΙΑ ΤΟΥ ΣΤΗΣΙΧΟΡΟΥ-χ.ν.κουβελης
οὐκ ἔστ᾽ ἔτυμος λόγος οὗτος,
οὐδ᾽ ἔβας ἐν νηυσὶν εὐσέλμοις,
οὐδ᾽ ἵκεο Πέργαμα Τροίας·
δεν ειναι αληθεια αυτη η διαδοση
ποτε δεν μπηκες στα γερα καραβια
ποτε δεν πατησες την ακροπολη της Τροιας
Αυτη τη Παλινωδια[Αναιρεση] εκανε ο Στησιχορος ποιητης απο την
Ιμερα της Σικελιας,οταν τον τυφλωσε η Ελενη μετα τους υβριστικους
στιχους που εγραψε για αυτην,πως παρατησε τον αντρα της τον Μενελαο
στη Σπαρτη κι ακολουθησε τον εραστη της τον Παρι στη Τροια.
Ψεματα.Εκεινη πηγε στη Αιγυπτο και στην Τροια βρισκονταν το ειδωλο της,
ενα συννεφο,μια νεφελη[ενα πουκαμισο αδειανο για μιαν Ελενη,που γραφει
ο Γ.Σ.Σεφερης στο ποιημα του ''Ελενη'']
ΕΛΕΝΗ:
Ουκ ήλθον ες γην Τρωάδ' , αλλ'είδωλον ήν.
λεει η Ελενη στο εργο του Ευριπιδη ''Ελενη''
Αυτη την Παλινωδια[Αναιρεση] την αναφερει ο Πλατωνας στον διαλογο του
''Φαιδρος'':
[και ειναι το μοναδικο σωζομενο αποσπασμα της]
Σωκράτης
...ἔστιν δὲ τοῖς ἁμαρτάνουσι περὶ μυθολογίαν καθαρμὸς ἀρχαῖος, ὃν Ὅμηρος
μὲν οὐκ ᾔσθετο, Στησίχορος δέ. τῶν γὰρ ὀμμάτων στερηθεὶς διὰ τὴν Ἑλένης
κακηγορίαν οὐκ ἠγνόησεν ὥσπερ Ὅμηρος, ἀλλ᾽ ἅτε μουσικὸς ὢν ἔγνω
τὴν αἰτίαν,καὶ ποιεῖ εὐθὺς
οὐκ ἔστ᾽ ἔτυμος λόγος οὗτος,
οὐδ᾽ ἔβας ἐν νηυσὶν εὐσέλμοις,
[243b] οὐδ᾽ ἵκεο Πέργαμα Τροίας·
καὶ ποιήσας δὴ πᾶσαν τὴν καλουμένην Παλινῳδίαν παραχρῆμα ἀνέβλεψεν...
κι αφου ο Στησιχορος εκαμε την Παλινωδιαν αμεσως ξαναβρηκε το φως του
ενω ο Ομηρος που δεν συμμορφωθηκε εμεινε τυφλος
.
.
.
ροια ροιδια ροδια ρογδια-χ.ν.κουβελης
.
ροια ροιη ροιδια ρογδια
ροιδι γλυκορροδο
ροιδια στους κηπους της Ναυσικας του Αλκινοου
και στο δικο μου κηπο
ροιδια που πρωτοφυτεψε η μανα μου
.
[Ομηρου Οδυσσεια - η' ραψωδια 112-119]
ἔκτοσθεν δ᾽ αὐλῆς μέγας ὄρχατος ἄγχι θυράων
τετράγυος· περὶ δ᾽ ἕρκος ἐλήλαται ἀμφοτέρωθεν.
ἔνθα δὲ δένδρεα μακρὰ πεφύκασι τηλεθόωντα,
ὄγχναι καὶ ῥοιαὶ καὶ μηλέαι ἀγλαόκαρποι
συκέαι τε γλυκεραὶ καὶ ἐλαῖαι τηλεθόωσαι.
τάων οὔ ποτε καρπὸς ἀπόλλυται οὐδ᾽ ἀπολείπει
χείματος οὐδὲ θέρευς, ἐπετήσιος· ἀλλὰ μάλ᾽ αἰεὶ
Ζεφυρίη πνείουσα τὰ μὲν φύει, ἄλλα δὲ πέσσει.
.
[μεταφραση χ.ν.κουβελης]
πιο εξω απ'την αυλη ειναι μεγαλος κηπος,κοντα στη πορτα,
τεσσερες οργωμενος και με φραχτη γυρω -γυρω
πο'χει εκει μεσα φυτεμενα δεντρα ψηλα και φουντωμενα
αχλαδιες και ροιδιες και μηλιες με λαμπερα τα μηλα
συκιες με γλυκα τα συκα και φουντωμενες ελιες
που ο καρπος μητε μαραινεται μητε λειπει
χειμωνα καλοκαιρι ολο το χρονο αλλα ο Ζεφυρος
πνεει και τα φυτρωνει αλλα τα ωριμαζει
.
.
ροια ροα στο Περι Φυτων Ιστοριαι του Θεοφραστου
ροδι των Ανθεστηριων
ροιη στον Ομηρικο Υμνο στη Δημητρα
αυτάρ ο λάθρη. Έμβαλε μοι ροιής κόκκον, μελήδε εδωδήν
[επειτα κρυφα στο χερι μ'αφησε σπυρι ροιδιου
τροφη σαν μελι]
ροιδια της αφθονιας της γονιμοτητας
ροιαι στη λ' ραψωδια 589 της Οδυσσειας
[ο καταδικασμενος Τανταλος δεν εφτανε να πιασει καρπους
απο τα δεντρα τετοια αιωνια τιμωρια ειχε]
τα δεντρα με τα ψηλα φυλλωματα τους π'ολουθε καρπους γιοματα
αχλαδιες και ροιδιες και μηλιες με λαμπερα τα μηλα
συκιες με τα γλυκα τα συκα και φουντωτες ελιες]
δένδρεα δ᾽ ὑψιπέτηλα κατὰ κρῆθεν χέε καρπόν,
ὄγχναι καὶ ῥοιαὶ καὶ μηλέαι ἀγλαόκαρποι
[απλωνε τα χερια κι εκεινα ψηλωναν και δεν προλαβαινε να κοψει
καρπο να φαει και να ξεδιψασει]
ροα στις Σφηκες του Αριστοφανη [στιχος 1268]
οὗτος ὅν γ᾽ ἐγώ ποτ᾽ εἶδον ἀντὶ μήλου καὶ ῥοᾶς
ροων στους Νομους του Πλατωνα[845b]
845b ξένια δεχόμενος, τῆς δὲ ἀγροίκου λεγομένης καὶ τῶν τοιούτων ὁ
νόμος εἰργέτω μὴ κοινωνεῖν ἡμῖν τοὺς ξένους: ἐὰν δέ τις ἀίστωρ ὢν αὐτὸς
ἢ δοῦλος ἅψηται, τὸν μὲν δοῦλον πληγαῖς κολάζειν, τὸν δὲ ἐλεύθερον
ἀποπέμπειν νουθετήσαντα καὶ διδάξαντα τῆς ἄλλης ὀπώρας ἅπτεσθαι
τῆς εἰς ἀπόθεσιν ἀσταφίδος οἴνου τε καὶ ξηρῶν σύκων ἀνεπιτηδείου
κεκτῆσθαι. ἀπίων δὲ πέρι καὶ μήλων καὶ ῥοῶν καὶ πάντων 845c τῶν
τοιούτων,
ροιδια
των φλογατων λουλουδιων
τρομπετες η' γραμμοφωνα
.
.
.
ΣΑΠΦΩ: 36. – Απόσπασμα 16 Lobel-Page
[για την Ανακτορια]
.
και ποσοο]ἰ μὲν ἰππήων στρότον, οἰ δὲ πέσδων,
οἰ δὲ νάων φαῖσ᾽ ἐπ[ὶ] γᾶν μέλαι[ν]αν
ἔ]μμεναι κάλλιστον, ἔγω δὲ κῆν᾽ ὄτ-
4 τω τις ἔραται·
πά]γχυ δ᾽ εὔμαρες σύνετον πόησαι
π]άντι τ[ο]ῦτ᾽, ἀ γὰρ πόλυ περσκέθοισα
κάλλος [ἀνθ]ρώπων Ἐλένα [τὸ]ν ἄνδρα
8 τὸν [πανάρ]ιστον
καλλ[ίποι]σ᾽ ἔβα ᾽ς Τροΐαν πλέοι[σα
κωὐδ[ὲ πα]ῖδος οὐδὲ φίλων το[κ]ήων
πά[μπαν] ἐμνάσθη, ἀλλὰ παράγαγ᾽ αὔταν
12 [ ]σαν
[ ]αμπτον γὰρ [
[ ]…κούφως τ[ ]οη.[.]ν
..]με νῦν Ἀνακτορί[ας ὀ]νέμναι-
16 σ᾽ οὐ ] παρεοίσας,
τᾶ]ς κε βολλοίμαν ἔρατόν τε βᾶμα
κἀμάρυχμα λάμπρον ἴδην προσώπω
ἢ τὰ Λύδων ἄρματα καὶ πανόπλοις
20 πεσδομ]άχεντας.
.
[μεταφραση χ.ν.κουβελης]
αλλοι το ιππικο λενε το ωραιοτερο ειναι
πανω στη σκοτεινη γη
αλλοι το πεζικο αλλοι το ναυτικο λενε
εγω ομως λεω εκεινο που καποιος αγαπα
και θα πω κατι π'ολοι θα το δεχτουν
εκεινη η πιο ωραια μεσα στους ανθρωπους
η Ελενη τον σ'ολα αξιο αντρα της αφησε
και μπηκε στο καραβι για την Τροια
κι ουτε για παιδι ουτε για συγγενεις ουτε για γονεις
για κανεναν δεν νοιαστηκε και παρασυρθηκε
απ'την αγαπη
ετσι και τωρα εγω την Ανακτορια φερνω στο μυαλο μου
που δεν ειναι εδω και μου λειπει
θελω να δω το λατρευτο της βημα
να δω τη λαμπερη λαμψη του προσωπο της
παρα τα αρματα των Λυδων να βλεπω
και τους πανοπλους πεζους να μαχονται
.
.
.
ΑΝΤΩΝΙΝΟΥ ΛΙΒΕΡΑΛΙΣ ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΕΩΝ ΣΥΝΑΓΩΓΗ-
2 Μελεαγριδες[μεταφραση χ.ν.κουβελης]
.
2.Μελεαγριδες
Οινευς ο Πορθεως του Αρεως εβασιλευσεν εν Καλυδωνι και εγεν-
το αυτω εξ Αλθαιας της Θεστιου Μελεαγρος,Φηρευς,Αγελεως,Το-
ξευς,Κλυμενος,Περιφας,θυγατερες δε Γοργη,Ευρυμηδη,Δηιανειρα,
Μελανιππη,επει δ' εθυεν απαρχας υπερ της χωρας εκλανθανεται
της Αρτεμιδος,αυτη κατα μηνιν εφορμα συν αγριον,ος κατεφθειρε,
την γην και πολλους απεκτεινεν,επειτα Μελεαγρος και οι Θεστιου
παιδες συνηγειραν τους αριστεας εκ της Ελλαδος επι τον συν,οι δε
αφικομενοι κτεινουσιν αυτον,ο δε Μελεαγρος διανειμας τα κρεα
αυτου τοις αριστευσι την κεφαλην και το δερος εξαιρει γερας εαυτω,
Αρτεμις δε,επει το ιερον συν εκτειναν,ετι μαλλον εχολωθη και νεικος
ενεβαλεν αυτοις,οι γαρ παιδες οι Θεστιου και οι αλλοι Κουρητες
απτονται του δερους φαμενοι μετεινε τα ημισεια των γερων εαυτοις,
Μελεαγρος δε αφαιρειται κατα βιαν και κτεινει τους Θεστιου παιδας,
εκ ταυτης της προφασεως πολεμος εγενετο Κουρησι και Καλυδωνιοις
και ο Μελεαγρος εις τον πολεμον ουκ εξηει μεμφομενος οτι αυτω
κατηρασατο η μητηρ δια τον των αδελφων θανατον,ηδη δε των Κου-
ρητων μελλοντων αιρειν την πολιν επεισε τον Μελεαγρον η γυνη
Κλεοπατρα τοις Καλυδωνιοις αμυναι,ο δε αναστας επι τον στρατον
των Κουρητων και αυτος αποθνησκει της μητρος εμπρησασης τον παρα
των Μοιρων αυτη δοθεντα δαλον,επεκλωσαν γαρ επι τοσουτον αυ-
τον εσεσθαι χρονον εφ' οσον αν ο δαλος διαμενη,απεθανον δε και οι
αλλοι παιδες Οινεως μαχομενοι,και πενθος επι Μελεαγρω μεγιστον
εγενετο παρα Καλυδωνιοις,αι δε αδελφαι αυτου παρα το σημα
εθρηνουν αδιαλειπτως αχρις αυτας Αρτεμις αψαμενη ραβδω μετα-
μορφωσεν εις ορνιθας και απωκισεν εις Λερον την νησον,ονομα-
σασα μελεαγριδας,αι δε αχρι νυ ετι καθ'ωραν ετους πενθος επι
Μελεαγρω φερειν,δυο δε των Αλθαιας θυγατερων ,Γοργην και
Δηιανειραν φασι κατ'ευμενειαν Διονυσου μη μεταβαλειν,οτι την
χαριν αυτω Αρτεμι διδοι
.
[μεταφραση χ.ν.κουβελης]
2.Μελεαγριδες
.
Ο Οινεας του Πορθεα γιου του Αρη εβασιλεψε στη Καλυδωνα
και απο την Αλθαια τη κορη του Θεστιου απεκτησε τον Μελεαγρο,
τον Φηρεα,τον Αγελαο,τον Τοξεα,τον Κλυμενο,τον Περιφα και θυγα-
τερες τη Γοργη,την Ευρυμηδη,την Δηιανειρα,και την Μελανιππη,
επειδη στη θυσια που εκανε για την αρχη των εργασιων στη χωρα
ξεχασε την Αρτεμη ,εκεινη θυμωσε πολυ κι εστειλε ενα αγριο χοιρο
που κατεστρεφε τη γη και πολλους ανθρωπους σκοτωσε,τοτε ο
Μελεαγρος και τα παιδια του Θεστιου καλεσαν τους αριστους
αντρες στην Ελλαδα να κυνηγησουν τον αγριοχοιρο,εκεινοι ηρθαν
και τον σκοτωσαν,ο Μελεαγρος μοιρασε το κρεας του στους αριστους
αντρες και το κεφαλι και το δερμα του το κρατησε επαθλο για τον
εαυτο του,η δε Αρτεμη επειδη σκοτωσαν το ιερο της αγριοχοιρο παρα
πολυ οργισθηκε και εσπειρε τη φιλονεικια αναμεσα τους,και τα
παιδια του Θεστιου και οι αλλοι Κουρητες παιρνουν το δερμα λεγον-
τας πως το μισο επαθλο ανηκει σ'αυτους ,τοτε ο Μελεαγρος
τ'αρπαξε με τη βια και σκοτωνει τα παιδια του Θεστιου κι απ'αυτη
τη προφαση ξεσπασε αναμεσα στους Κουρητες και τους Καλυδωνιους
πολεμος και ο Μελεγρος σ'αυτον τον πολεμο δεν βγαινει να παρει με-
ρος κατηγορωντας τη μανα του πως τον καταραστηκε που σκοτωσε
τ'αδερφια της, κι οταν οι Κουρητες ηταν ετοιμοι να καταλαβουν την πο-
λη τοτε επεισε τον Μελεαγρο η γυναικα του η Κλεοπατρα να βοηθησει
τους Καλυδωνιους να αμυνθουν,αυτος σταθηκε μπροστα στο στρατο
των Κουρητων και πεθανε οταν η μανα του εκαψε το ξυλο που της ειχαν
δωσει οι Μοιρες που του εκλωσαν οταν ηταν μωρο τοσο χρονο να ζησει
οσο χρονο το ξυλο θα μενει ακαιγο,και τ'αλλα παιδια του Οινεα πεθαναν
μαχομενα,και το πενθος για το θανατο του Μελεαγρου ηταν πολυ μεγαλο
στους Καλυδωνιους,κι οι αδερφες του θρηνουσαν στο μνημα του ακα-
ταπαυστα,μεχρι που η Αρτεμη πιανωντας μια ραβδο τις αγγιξε και τις
μεταμορφωσε σε πουλια και τις εγκατεστησε στο νησι Λερο και τις ονο-
μασε μελεαγριδες,που μεχρι τωρα λεγεται πως φερουν το πενθος για
τον Μελεαγρο,δυο δε απο τις θυγατερες της Αλθαιας,η Γοργη και η
Δηιανειρα,λενε πως απο ευμενεια του Διονυσου δεν μεταμορφωθηκαν,
πως η Αρτεμη του εκανε αυτη τη χαρι
.
.
.
ΟΙ ΑΡΧΑΙΕΣ ΑΚΑΡΝΑΝΙΚΕΣ ΠΟΛΕΙΣ--[Θουκυδιδου Ιστορια]
-χ.ν.κουβελης
.
οι θεσεις των αρχαιων ακαρνανικων πολεων:
η Λιμναια στην Αμφιλοχια-οι Οινιαδες στη Κατοχη-
ο Στρατος στο Στρατο-οι Φοιτιες στη Πορτα Μπαμπινης-
τα Κοροντα στη Χρυσοβιτσα-η Μεδιων στη Κατουνα-
ο Αστακος στο Δραγαμεστο Αστακου-ο Ευριπος στον Αγιο
Παντελεημωνα Αστακου-το Θυρρειον στο Θυρρειο -
ο Εχινος στο Λουτρακι-η Τορυβεια στο Μοναστηρακι
-η Αλυζια στη Κανδηλα Μυτικα-η Λευκας στη Λευκαδα-
η Παλαιρος στη Παλαιρο Ζαβερδα-το Ανακτοριον στο
Ακτιο-η Μητροπολις στη Παλαιομανινα-οι Δηριεις στη Ριγανη-
η Φοκρεα στη Κομπωτη-το Τυρβειον ειναι το Θυρρειον
[παραφραση]-η Απολλωνια στο νησι Καλαμος-
η Εστιαια και η Λαμπη στο Αρχοντοχωρι Ζαβιτσα [η' στα
Βλυζανα]-αι Αθηναι στις Οινιαδες Εχιναδες νησοι-
η Ερυσιχη στη Πενταλοφο-η Ακρα στη Σκουρτου-
η Σαυρια στη Ριγανη-το Σολλιον απεναντι απο τη Λευκαδα-
η Ηρακλεια στο Θυρρειο Βονιτσα-οι Τειρειοι στο Ακτιο-
η Μαραθος στη Βονιτσα-το Αργος Αμφιλοχικον στην Αμφιλοχια
-Ακριπος[]-Υπωρειαι[]-
.
αναφορες στην Ιστορια του Θουκυδιδη:
η Λιμναια,ο Στρατος[2.80]-
τούτῳ τῷ στρατῷ ἐπορεύετο Κνῆμος οὐ περιμείνας τὸ ἀπὸ Κορίνθου
ναυτικόν, καὶ διὰ τῆς ᾿Αργείας ἰόντες Λιμναίαν, κώμην ἀτείχιστον, ἐπόρ-
θησαν. ἀφικνοῦνταί τε ἐπὶ Στράτον, πόλιν μεγίστην τῆς ᾿Ακαρνανίας,
νομίζοντες, εἰ ταύτην πρώτην λάβοιεν, ῥᾳδίως σφίσι τἆλλα προσχωρήσειν.
.
το Αργος Αμφιλοχικον,ο Στρατος,η Φυτια,η Μεδεων,η Λιμναια,[3.106]
[106] Οἱ μὲν οὖν μετ᾿ Εὐρυλόχου Πελοποννήσιοι ὡς ᾔσθοντο τοὺς ἐν Ὄλπαις
Ἀμπρακιώτας ἥκοντας, ἄραντες ἐκ τοῦ Προσχίου ἐβοήθουν κατὰ τάχος, καὶ
διαβάντες τὸν Ἀχελῷον ἐχώρουν δι᾿ Ἀκαρνανίας οὔσης ἐρήμου διὰ τὴν ἐς
Ἄργος βοήθειαν, ἐν δεξιᾷ μὲν ἔχοντες τὴν Στρατίων πόλιν καὶ τὴν φρουρὰν
αὐτῶν,ἐν ἀριστερᾷ δὲ τὴν ἄλλην Ἀκαρνανίαν. καὶ διελθόντες τὴν Στρατίων
γῆν ἐχώρουν διὰ τῆς Φυτίας καὶ αὖθις Μεδεῶνος παρ᾿ ἔσχατα, ἔπειτα διὰ
Λιμναίας· καὶ ἐπέβησαν τῆς Ἀγραίων, οὐκέτι Ἀκαρνανίας, φιλίας δὲ
σφίσιν. λαβόμενοι δὲ τοῦ Θυάμου ὄρους, ὅ ἐστιν Ἀγραϊκόν, ἐχώρουν
δι᾿ αὐτοῦ καὶ κατέβησαν ἐς τὴν Ἀργείαν νυκτὸς ἤδη, καὶ διεξελθόντες
μεταξὺ τῆς τε Ἀργείων πόλεως καὶ τῆς ἐπὶ Κρήναις Ἀκαρνάνων φυλακῆς
ἔλαθον καὶ προσέμειξαν τοῖς ἐν Ὄλπαις Ἀμπρακιώταις. [107] γενόμενοι
δὲ ἁθρόοι ἅμα τῇ ἡμέρᾳ καθίζουσιν ἐπὶ τὴν Μητρόπολιν καλουμένην
καὶ στρατόπεδον ἐποιήσαντο. Ἀθηναῖοι δὲ ταῖς εἴκοσι ναυσὶν οὐ πολλῷ
ὕστερον παραγίγνονται ἐς τὸν Ἀμπρακικὸν κόλπον βοηθοῦντες τοῖς
Ἀργείοις, καὶ Δημοσθένης Μεσσηνίων μὲν ἔχων διακοσίους ὁπλίτας,
ἑξήκοντα δὲ τοξότας Ἀθηναίων. καὶ αἱ μὲν νῆες περὶ τὰς Ὄλπας τὸν λόφον
ἐκ θαλάσσης ἐφώρμουν· οἱ δὲ Ἀκαρνᾶνες καὶ Ἀμφιλόχων ὀλίγοι (οἱ γὰρ
πλείους ὑπὸ Ἀμπρακιωτῶν βίᾳ κατείχοντο) ἐς τὸ Ἄργος ἤδη ξυνεληλυθότες
παρεσκευάζοντο ὡς μαχούμενοι τοῖς ἐναντίοις, καὶ ἡγεμόνα τοῦ παντὸς
ξυμμαχικοῦ αἱροῦνται Δημοσθένη μετὰ τῶν σφετέρων στρατηγῶν. ὁ δὲ
προσαγαγὼν ἐγγὺς τῆς Ὄλπης ἐστρατοπεδεύσατο, χαράδρα δ᾿ αὐτοὺς
μεγάλη διεῖργεν. καὶ ἡμέρας μὲν πέντε ἡσύχαζον, τῇ δ᾿ ἕκτῃ ἐτάσσοντο
ἀμφότεροι ὡς ἐς μάχην. καὶ (μεῖζον γὰρ ἐγένετο καὶ περιέσχε τὸ τῶν
Πελοποννησίων στρατόπεδον) ὁ Δημοσθένης δείσας μὴ κυκλωθῇ λοχίζει
ἐς ὁδόν τινα κοίλην καὶ λοχμώδη ὁπλίτας καὶ ψιλοὺς ξυναμφοτέρους
ἐς τετρακοσίους, ὅπως κατὰ τὸ ὑπερέχον τῶν ἐναντίων ἐν τῇ ξυνόδῳ
αὐτῇ ἐξαναστάντες οὗτοι κατὰ νώτου γίγνωνται. ἐπεὶ δὲ παρεσκεύαστο
ἀμφοτέροις, ᾖσαν ἐς χεῖρας, Δημοσθένης μὲν τὸ δεξιὸν κέρας ἔχων μετὰ
Μεσσηνίων καὶ Ἀθηναίων ὀλίγων, τὸ δὲ ἄλλο Ἀκαρνᾶνες ὡς ἕκαστοι τεταγ-
μένοι ἐπεῖχον, καὶ Ἀμφιλόχων οἱ παρόντες ἀκοντισταί, Πελοποννήσιοι δὲ
καὶ Ἀμπρακιῶται ἀναμὶξ τεταγμένοι πλὴν Μαντινέων· οὗτοι δὲ ἐν τῷ εὐω-
νύμῳ μᾶλλον καὶ οὐ τὸ κέρας ἄκρον ἔχοντες ἁθρόοι ἦσαν, ἀλλ᾿ Εὐρύλοχος
ἔσχατον εἶχε τὸ εὐώνυμον καὶ οἱ μετ᾿ αὐτοῦ, κατὰ Μεσσηνίους καὶ Δημο-
σθένη. [108] ὡς δ᾿ ἐν χερσὶν ἤδη ὄντες περιέσχον τῷ κέρᾳ οἱ Πελοπον-
νήσιοι καὶ ἐκυκλοῦντο τὸ δεξιὸν τῶν ἐναντίων, οἱ ἐκ τῆς ἐνέδρας Ἀκαρ-
νᾶνες ἐπιγενόμενοι αὐτοῖς κατὰ νώτου προσπίπτουσί τε καὶ τρέπουσιν,
ὥστε μήτε ἐς ἀλκὴν ὑπομεῖναι φοβηθέντας τε ἐς φυγὴν καὶ τὸ πλέον τοῦ
στρατεύματος καταστῆσαι· ἐπειδὴ γὰρ εἶδον τὸ κατ᾿ Εὐρύλοχον καὶ ὃ κρά-
τιστον ἦν διαφθειρόμενον, πολλῷ μᾶλλον ἐφοβοῦντο. καὶ οἱ Μεσσήνιοι
ὄντες ταύτῃ μετὰ τοῦ Δημοσθένους τὸ πολὺ τοῦ ἔργου ἐπεξῆλθον. οἱ δὲ
Ἀμπρακιῶται καὶ οἱ κατὰ τὸ δεξιὸν κέρας ἐνίκων τὸ καθ᾿ ἑαυτοὺς καὶ πρὸς
τὸ Ἄργος ἀπεδίωξαν· καὶ γὰρ μαχιμώτατοι τῶν περὶ ἐκεῖνα τὰ χωρία τυγχά-
νουσιν ὄντες. ἐπαναχωροῦντες δὲ ὡς ἑώρων τὸ πλέον νενικημένον καὶ οἱ
ἄλλοι Ἀκαρνᾶνες σφίσι προσέκειντο, χαλεπῶς διεσῴζοντο ἐς τὰς Ὄλπας,
καὶ πολλοὶ ἀπέθανον αὐτῶν, ἀτάκτως καὶ οὐδενὶ κόσμῳ προσπίπτοντες
πλὴν Μαντινέων· οὗτοι δὲ μάλιστα ξυντεταγμένοι παντὸς τοῦ στρατοῦ
ἀνεχώρησαν. καὶ ἡ μὲν μάχη ἐτελεύτα ἐς ὀψέ.
.
-το Σολλιον,ο Παλαιρος,τα Κοροντα,ο Αστακος,ο Στρατος,οι Οινιαδες
[2.30]-[2.102]
[30] Οἱ δ' ἐν ταῖς ἑκατὸν ναυσὶν ᾿Αθηναῖοι ἔτι ὄντες περὶ Πελοπόννησον
Σόλλιόν τε Κορινθίων πόλισμα αἱροῦσι καὶ παραδιδόασι Παλαιρεῦσιν
᾿Ακαρνάνων μόνοις τὴν γῆν καὶ πόλιν νέμεσθαι· καὶ ᾿Αστακόν, ἧς Εὔαρχος
ἐτυράννει, λαβόντες κατὰ κράτος καὶ ἐξελάσαντες αὐτὸν τὸ χωρίον ἐς τὴν
ξυμμαχίαν προσεποιήσαντο. ἐπί τε Κεφαλληνίαν τὴν νῆσον προσπλεύ-
σαντες προσηγάγοντο ἄνευ μάχης· κεῖται δὲ ἡ Κεφαλληνία κατὰ ᾿Ακαρνα-
νίαν καὶ Λευκάδα τετράπολις οὖσα, Παλῆς, Κράνιοι, Σαμαῖοι, Προνναῖοι.
ὕστερον δ' οὐ πολλῷ ἀνεχώρησαν αἱ νῆες ἐς τὰς ᾿Αθήνας.
[102] Οἱ δὲ ἐν Ναυπάκτῳ ᾿Αθηναῖοι τοῦ αὐτοῦ χειμῶνος, ἐπειδὴ τὸ τῶν
Πελοποννησίων ναυτικὸν διελύθη, Φορμίωνος ἡγουμένου ἐστράτευσαν,
παραπλεύσαντες ἐπ' ᾿Αστακοῦ καὶ ἀποβάντες, ἐς τὴν μεσόγειαν τῆς ᾿Ακαρ-
νανίας τετρακοσίοις μὲν ὁπλίταις ᾿Αθηναίων τῶν ἀπὸ τῶν νεῶν, τετρακοσίοις
δὲ Μεσσηνίων, καὶ ἔκ τε Στράτου καὶ Κορόντων καὶ ἄλλων χωρίων ἄνδρας
οὐ δοκοῦντας βεβαίους εἶναι ἐξήλασαν, καὶ Κύνητα τὸν Θεολύτου ἐς
Κόροντα καταγαγόντες ἀνεχώρησαν πάλιν ἐπὶ τὰς ναῦς. ἐς γὰρ Οἰνιάδας
αἰεί ποτε πολεμίους ὄντας μόνους ᾿Ακαρνάνων οὐκ ἐδόκει δυνατὸν εἶναι
χειμῶνος ὄντος στρατεύειν· ὁ γὰρ ᾿Αχελῷος ποταμὸς ῥέων ἐκ Πίνδου ὄρους
διὰ Δολοπίας καὶ ᾿Αγραίων καὶ ᾿Αμφιλόχων καὶ διὰ τοῦ ᾿Ακαρνανικοῦ πεδίου,
ἄνωθεν μὲν παρὰ Στράτον πόλιν, ἐς θάλασσαν δ' ἐξιεὶς παρ' Οἰνιάδας καὶ τὴν
πόλιν αὐτοῖς περιλιμνάζων, ἄπορον ποιεῖ ὑπὸ τοῦ ὕδατος ἐν χειμῶνι στρα-
τεύειν.κεῖνται δὲ καὶ τῶν νήσων τῶν ᾿Εχινάδων αἱ πολλαὶ καταντικρὺ Οἰνι-
αδῶν τοῦ᾿Αχελῴου τῶν ἐκβολῶν οὐδὲν ἀπέχουσαι, ὥστε μέγας ὢν ὁ ποτα-
μὸς προσχοῖαἰεὶ καὶ εἰσὶ τῶν νήσων α῏ ἠπείρωνται, ἐλπὶς δὲ καὶ πάσας οὐκ
ἐν πολλῷ τινὶἂν χρόνῳ τοῦτο παθεῖν· τό τε γὰρ ῥεῦμά ἐστι μέγα καὶ πολὺ
καὶ θολερόν,αἵ τε νῆσοι πυκναί, καὶ ἀλλήλαις τῆς προσχώσεως [τῷ μὴ
σκεδάννυσθαι]ξύνδεσμοι γίγνονται, παραλλὰξ καὶ οὐ κατὰ στοῖχον κεί-
μεναι, οὐδ' ἔχουσαιεὐθείας διόδους τοῦ ὕδατος ἐς τὸ πέλαγος. ἐρῆμοι
δ' εἰσὶ καὶ οὐ μεγάλαι.λέγεται δὲ καὶ ᾿Αλκμέωνι τῷ ᾿Αμφιάρεω, ὅτε δὴ
ἀλᾶσθαι αὐτὸν μετὰ τὸνφόνον τῆς μητρός, τὸν ᾿Απόλλω ταύτην τὴν γῆν
χρῆσαι οἰκεῖν, ὑπειπόνταοὐκ εἶναι λύσιν τῶν δειμάτων πρὶν ἂν εὑρὼν ἐν
ταύτῃ τῇ χώρᾳ κατοικίσηταιἥτις ὅτε ἔκτεινε τὴν μητέρα μήπω ὑπὸ ἡλίου
ἑωρᾶτο μηδὲ γῆ ἦν, ὡς τῆς γε ἄλλης αὐτῷ μεμιασμένης. ὁ δ' ἀπορῶν, ὥς
φασι, μόλις κατενόησε τὴν πρόσχωσιν ταύτην τοῦ ᾿Αχελῴου, καὶ ἐδόκει
αὐτῷ ἱκανὴ ἂν κεχῶσθαι δίαιτα τῷσώματι ἀφ' οὗπερ κτείνας τὴν μητέρα
οὐκ ὀλίγον χρόνον ἐπλανᾶτο. καὶ κατοικισθεὶς ἐς τοὺς περὶ Οἰνιάδας τό-
πους ἐδυνάστευσέ τε καὶ ἀπὸ ᾿Ακαρνᾶνοςπαιδὸς ἑαυτοῦ τῆς χώρας τὴν
ἐπωνυμίαν ἐγκατέλιπεν. τὰ μὲν περὶ ᾿Αλκμέωνατοιαῦτα λεγόμενα παρε-
λάβομεν.
[103] Οἱ δὲ ᾿Αθηναῖοι καὶ ὁ Φορμίων ἄραντες ἐκ τῆς ᾿Ακαρνανίας καὶ
ἀφικόμενοιἐς τὴν Ναύπακτον ἅμα ἦρι κατέπλευσαν ἐς τὰς ᾿Αθήνας, τούς τε
ἐλευθέρους τῶν αἰχμαλώτων ἐκ τῶν ναυμαχιῶν ἄγοντες, ο῏ ἀνὴρ ἀντ' ἀν-
δρὸς ἐλύθησαν, καὶ τὰςναῦς ἃς εἷλον. καὶ ὁ χειμὼν ἐτελεύτα οὗτος, καὶ
τρίτον ἔτος τῷ πολέμῳ ἐτελεύτατῷδε ὃν Θουκυδίδης ξυνέγραψεν.
.
Σε αρχαια επιγραφη [στιχοι 56-76]]απο την Επιδαυρο[περιπου
365-356 π.Χ] ειναι γραμμενα ονοματα αρχαιων ακαρνανικων πο-
λεων και πολιτων θεωροδοκων.
Ελληνες θεωροι ,επισημοι αποσταλμενοι, γυρνουσαν στις
ελληνικες πολεις να λαβουν ενισχυση για τις θεωριες,γιορτες
και αγωνες.
Ο Καταλογος των Ακαρνανικων Πολεων και των Θεωροδοκων
[365-356 π.Χ]:
[μεσα σε παρενθΕση η συμπληρωση μετα το 354 π.Χ]
.
ΑΚΑΡΝΑΝΙΑ
[ΕΝ ΛΙΜΝΑΙΑΙ ΘΩΠΙΝΑΣ ΑΡΙ[Σ]ΤΟΛΑΟΥ]
ΟΙΝΙΑΔΑΙ ΛΑΙΠΠΟΣ [ΛΥΚΟΦΡΩΝ]
ΣΤΡΑΤΟΣ ΘΕΟΠΡΟΠΙΔΑΣ [ΦΙΛΛΟΣ]
ΦΟΙΤΙΑΙ ΣΙΣΥΡΝΟΣ
ΚΟΡΟΝΤΑΙ ΑΞΙΟΧΟΣ ΠΙΜΦΙΣ
ΜΕΔΙΩΝ ΑΡΙΣΤΙΩΝ
ΑΣΤΑΚΟΙ---- [ΚΑΛΛΙΑΣ [Ν]ΙΚΩΝΟΣ]
ΕΥΡΙΠΟΣ ΚΟΙΡΟΜΑΧΟΣ
ΘΥΡΡΕΙΟΝ ΤΑΥΡΙΣΚΟΣ
ΕΧΙΝΕΟΣ ΚΟΣΩΝ
ΤΟΡΥΒΕΙΑ ΑΝΤΑΝΔΡΟΣ ΠΡΟΞΕΝΟΣ
ΑΛΥΖΕΑ---- [ΑΡΓΕΙΟΣ ΓΟΡΓΟΥ]
ΛΕΥΚΑΣ ΤΙΜΟΦΡΑΔΗΣ
ΠΑΛΑΙΡΟΣ ΛΕΟΝΤΙΟΣ
ΑΝΑΚΤΟΡΙΟΝ--- [ΑΡΙΣΤΙΩΝ ΠΕΡΙΑΝΔΡΟΥ]
.
.
.
-Αντιγονη του Σοφοκλη-
Έρως ανίκατε μάχαν,781
Έρως, ός εν κτήμασι πίπτεις,
ός εν μαλακαίς παρειαίς
νεάνιδος εννυχεύεις,
φοιτάς δ” υπερπόντιος
εν τ” αγρονόμοις αυλαίς·
καί σ” ούτ” αθανάτων φύξιμος ουδείς
ούθ” αμερίων σέ γ” ανθρώπων.
Ο δ” έχων μέμηνεν.
Σύ καί δικαίων αδίκους
φρένας παρασπάς επί λώβα,791
.
[μεταφραση χ.ν.κουβελης]
Ερωτα π'οποιος σε μαχεται δεν σε νικα
Ερωτα καθετι που θελεις γινεται δικο σου
εσυ που στα μαλακα τα μαγουλα των κοριτσιων
ξενυχτας
συχναζεις σε μακρυνους τοπους περα απ'τη θαλασσα
και σ'αυλες αγροτοσπιτων
και δεν σου ξεφευγει ουτ' απ' τους αθανατους
ουτε κι απ'τους ολιγοημερους ανθρωπους κανεις
οποιον κατεχεις τον τρελενεις
εσυ και των δικαιων τα μυαλα τα κανεις
ν'αρρωστενουν
.
.
.
Ο ΜΥΘΟΣ ΤΟΥ ΔΑΧΤΥΛΙΔΙΟΥ ΤΟΥ ΓΥΓΗ ΣΤΗ ΠΟΛΙΤΕΙΑ
ΤΟΥ ΠΛΑΤΩΝΑ ΚΑΙ ΤΟ ΑΔΙΚΕΙΝ ΚΑΙ ΤΟ ΜΗ ΑΔΙΚΕΙΣΘΑΙ-
ΑΔΙΚΙΑ /ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ-χ.ν.κουβελης
.
η θεση του σοφιστη Θρασυμαχου ειναι πως ισχυει το δικιο του
ισχυροτερου,
και ο Σωκρατης πως η δικαιοσυνη ειναι αρετη ,αγαθον,και με
αυτη ο ανθρωπος θα γινει ευτυχης,και σε καμια περιπτωση
δεν πρεπει να πρατουμε το αδικο και να νομιζουμε πως μας
ωφελει,
ο Γλαυκων, ο αδελφος του Πλατωνα,λεει πως ο ανθρωπος επιλε-
γει το αδικο σαν το πιο ωφελιμο απο το δικαιο,και αναγκαζεται
να ειναι δικαιος γιατι δεν δυναται να αδικησει και να τιμωρησει
αυτους που τον αδικουν,η δικαιοσυνη ειναι μεσοτης του βελτιστου
που ειναι το αδικειν και του χειριστου να αδικεισαι,
οι ανθρωποι αδυνατωντας να τιμωρησουν αυτους που αδικουν,
επειδη ειναι ισχυροτεροι ,εξαναγκασθηκαν να θεσπισουν νομους,
η δικαιοσυνη ειναι μια αναγκαστικη συμβαση,
καθε ανθρωπος,δικαιος και αδικος,αν του δινονταν η δυναμη να
αδικησει και να μην τιμωρηθει τοτε με ευχαριστηση θα επελεγε
το αδικο απο το δικιο σαν περισσοτερο ωφελιμο γι'αυτον,προ-
τιμοτερον να αδικεις παρα να αδικεισαι.
Ο Γλαυκων στη Πολιτεια του Πλάτων. Πολιτείνα. [Βιβλίο Β,
359d-360d] διηγειται τον μυθο του δαχτυλιδιου του Γυγη:
.
οἵαν [359d] ποτέ φασιν δύναμιν τῷ [Γύγου] τοῦ Λυδοῦ προγόνῳ
γενέσθαι.εἶναι μὲν γὰρ αὐτὸν ποιμένα θητεύοντα παρὰ τῷ τότε
Λυδίας ἄρχοντι, ὄμβρου δὲ πολλοῦ γενομένου καὶ σεισμοῦ ῥα-
γῆναί τι τῆς γῆς καὶ γενέσθαι χάσμα κατὰ τὸν τόπον ᾗ ἔνεμεν.
ἰδόντα δὲ καὶ θαυμάσαντα καταβῆναι καὶ ἰδεῖν ἄλλα τε δὴ
ἃ μυθολογοῦσιν θαυμαστὰ καὶ ἵππον χαλκοῦν, κοῖλον, θυρίδας
ἔχοντα, καθ’ ἃς ἐγκύψαντα ἰδεῖν ἐνόντα νεκρόν, ὡς φαίνεσθαι
μείζω ἢ κατ’ ἄνθρωπον, τοῦτον δὲ ἄλλο μὲν οὐδέν, περὶ δὲ
[359e] τῇ χειρὶ χρυσοῦν δακτύλιον ὄντα περιελόμενον ἐκβῆναι.
συλλόγου δὲ γενομένου τοῖς ποιμέσιν εἰωθότος, ἵν’ ἐξαγ-
γέλλοιεν κατὰ μῆνα τῷ βασιλεῖ τὰ περὶ τὰ ποίμνια, ἀφικέσθαι
καὶ ἐκεῖνον ἔχοντα τὸν δακτύλιον· καθήμενον οὖν μετὰ τῶν
ἄλλων τυχεῖν τὴν σφενδόνην τοῦ δακτυλίου περιαγαγόντα
πρὸς ἑαυτὸν εἰς τὸ εἴσω τῆς χειρός, τούτου δὲ γενομένου
[360a] ἀφανῆ αὐτὸν γενέσθαι τοῖς παρακαθημένοις, καὶ διαλέ-
γεσθαι ὡς περὶ οἰχομένου. καὶ τὸν θαυμάζειν τε καὶ πάλιν ἐπιψη-
λαφῶντα τὸν δακτύλιον στρέψαι ἔξω τὴν σφενδόνην, καὶ
στρέψαντα φανερὸν γενέσθαι.
καὶ τοῦτο ἐννοήσαντα ἀποπειρᾶσθαι τοῦ δακτυλίου εἰ ταύτην
ἔχοι τὴν δύναμιν, καὶ αὐτῷ οὕτω συμβαίνειν, στρέφοντι μὲν
εἴσω τὴν σφενδόνην ἀδήλῳ γίγνεσθαι, ἔξω δὲ δήλῳ· αἰσθό-
μενον δὲ εὐθὺς διαπράξασθαι τῶν ἀγγέλων γενέσθαι τῶν παρὰ τὸν
βασιλέα, ἐλθόντα [360b] δὲ καὶ τὴν γυναῖκα αὐτοῦ μοιχεύσαντα,
μετ’ ἐκείνης ἐπιθέμενον τῷ βασιλεῖ ἀποκτεῖναι καὶ τὴν ἀρχὴν οὕτω
κατασχεῖν.
εἰ οὖν δύο τοιούτω δακτυλίω γενοίσθην, καὶ τὸν μὲν ὁ δίκαιος
περιθεῖτο, τὸν δὲ ὁ ἄδικος, οὐδεὶς ἂν γένοιτο, ὡς δόξειεν,
οὕτως ἀδαμάντινος, ὃς ἂν μείνειεν ἐν τῇ δικαιοσύνῃ καὶ
τολμήσειεν ἀπέχεσθαι τῶν ἀλλοτρίων καὶ μὴ ἅπτεσθαι, ἐξὸν
αὐτῷ καὶ ἐκ τῆς ἀγορᾶς ἀδεῶς ὅτι βούλοιτο λαμβάνειν,
[360c] καὶ εἰσιόντι εἰς τὰς οἰκίας συγγίγνεσθαι ὅτῳ βούλοιτο,
καὶ ἀποκτεινύναι καὶ ἐκ δεσμῶν λύειν οὕστινας βούλοιτο, καὶ
τἆλλα πράττειν ἐν τοῖς ἀνθρώποις ἰσόθεον ὄντα. οὕτω δὲ
δρῶν οὐδὲν ἂν διάφορον τοῦ ἑτέρου ποιοῖ, ἀλλ’ ἐπὶ ταὔτ’ ἂν
ἴοιεν ἀμφότεροι.
καίτοι μέγα τοῦτο τεκμήριον ἂν φαίη τις ὅτι οὐδεὶς ἑκὼν δίκαιος
ἀλλ’ ἀναγκαζόμενος, ὡς οὐκ ἀγαθοῦ ἰδίᾳ ὄντος, ἐπεὶ ὅπου γ’ ἂν
οἴηται ἕκαστος οἷός τε ἔσεσθαι ἀδικεῖν, ἀδικεῖν.
λυσιτελεῖν γὰρ δὴ οἴεται πᾶς ἀνὴρ πολὺ [360d] μᾶλλον ἰδίᾳ
τὴν ἀδικίαν τῆς δικαιοσύνης, ἀληθῆ οἰόμενος,ὡς φήσει ὁ περὶ
τοῦ τοιούτου λόγου λέγων· ἐπεὶ εἴ τις τοιαύτης ἐξουσίας ἐπιλα-
βόμενος μηδέν ποτε ἐθέλοι ἀδικῆσαι μηδὲ ἅψαιτο τῶν ἀλλοτρίων,
ἀθλιώτατος μὲν ἂν δόξειεν εἶναι τοῖς αἰσθανομένοις καὶ ἀνοητό-
τατος, ἐπαινοῖεν δ’ ἂν αὐτὸν ἀλλήλων ἐναντίον ἐξαπατῶντες ἀλλή-
λους διὰ τὸν τοῦ ἀδικεῖσθαι φόβον.
.
[μεταφραση χ.ν.κουβελης]
.
σαν εκεινη τη δυναμη που καποτε λενε απεκτησε ο Γυγης του Λυδου
ο προγονος,
ηταν λοιπον αυτος βοσκος υπηρετωντας τον τοτε αρχοντα της Λυδιας ,
επιασε δυνατη καταιγιδα και σεισμος ανοιξε τη γη κι εγινε χασμα στο
τοπο εκει που εβοσκε,
το ειδε κι απο περιεργεια κατεβηκε κι ειδε κι αλλα περιεργα εκει μεσα,
οπως μυθολογειται,και ενα χαλκικο αλογο κοιλο που'χε μικρες πορτες
κι απ'αυτες σκυβοντας βλεπει μεσα εναν νεκρο που φαινονταν να ηταν
πολυ μεγαλυτερος στο σωμα απο εναν συνειθισμενο ανθρωπο,απ'αυτον
τιποτα αλλο,στο χερι του φορουσε χρυσο δαχτυλιδι το οποιο τρα-
βωντας και γυρνωντας το το'βγαλε και βγηκε εξω,
οταν εγινε η καθιερωμενη συγκεντρωση των βοσκων για να
δωσουν την μηνιαια αναφορα στο βασιλια για τα κοπαδια
πηγε κι εκεινος εχοντας το δαχτυλιδι,κι οπως καθονταν με
τους αλλους συνεβηκε κατα τυχη να γυρισει τη πετρα του δα-
χτυλιδιου προς τα μεσα του χεριου, οταν εγινε αυτο εγινε αο-
ρατος στους παρευρισκομενους που συζητουσαν σαν να'χε φυ-
γει,εκεινος απορισε και ψαχουλευωντας το δαχτυλιδι γυρισε πα-
λι τη πετρα προς τα εξω και αφου την εστρεψε εγινε ορατος
κι αυτο συνειδοποιωντας δοκιμασε αν το δαχτυλιδι εχει αυτη τη
δυναμη και αυτο το ιδιο σμβαινει,στρεφοντας τη πετρα προς τα
μεσα γινεται αορατος,προς τα εξω αορατος,
αφου βεβαιωθηκε αμεσως ενεργησε να γινει ενας απ'τους εκπρο-
σωπους που θα παρουσιαζονταν στον βασιλια,
πηγε και με τη γυναικα του μοιχευσε,μ'εκεινη επιτιθεμενος στο βα-
σιλια τον σκοτωσε και την εξουσια ετσι του αρπαζει
αν λοιπον δυο τετοια ιδια δαχτυλιδια γινονταν να υπαρχουν και το ενα
το φορουσε ο δικαιος,το αλλο ο αδικος,κανενας τους δεν θα'ταν,οπως
θα φαινονταν,τοσο ισχυρος που να παραμεινει στη δικαιοσυνη και χω-
ρις δισταγμο ν'απεχει απο τα ξενα και να μην τ'αγγιξει,
ενω απ'αυτο θα μπορουσε απ'την αγορα αφοβα να παιρνει οτι θελει
και μπαινοντας στα σπιτια να'χει στενη επαφη μ'οποιον θελει
και να σκοτωνει και ν'απελευθερωνει απ'τη φυλακη οποιους θελει
κι αλλα τετοια να κανει μεσα στους ανθρωπους σαν ισος με θεο
κι ετσι δρωντας τιποτα διαφορετικο απ'τον αλλον δεν κανει
αλλα και οι δυο στα ιδια να ειναι,
και ποια μεγαλυτερη αποδειξη απ'αυτο αν καποιος πει πως κα-
νενας απ'τη θεληση του δικαιος αλλα αναγκαζεται να ειναι,
αφου δεν ειναι αγαθο απο μονο του,επειδη οπου ο καθενας
νομιζει πως μπορει ν'αδικει αδικει,
πολυ δε περισοτερο επωφελιμη καθε ανθρωπος νομιζει την
αδικια απ' τη δικαιοσυνη,κι αληθινα θα το νομιζει,οπως λεει
αυτος που υποστηριζει αυτο το λογο,
επειδη αν κανεις εχοντας λαβει τετοια εξουσια σε τιποτα δεν θελει
ν'αδικησει κι ουτε τιποτα απ'τα ξενα ν'αρπαξει,δυστυχισμενος θα φαι-
νονταν σ'οσους καταλαβαινουν και παρα πολυ ανοητος, να τον επαι-
νουν οταν ειναι μπροστα σ'αλλους παραπλανωντας ο ενας τον αλλον
για τον φοβο να αδικηθουν
.
.
.
ΤΑ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΑ ΤΟΥ ΠΛΑΤΩΝΑ ΣΤΗ ΠΟΛΙΤΕΙΑ ΤΟΥ
[Βιβλιο Β'-363b] ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΔΙΚΑΙΟΥΣ-Αποσπασματα απο τον ΗΣΙΟΔΟ
και τον ΟΜΗΡΟ- μεταφραση χ.ν.κουβελης
.
[για τους δικαιους]
.
ὥσπερ ὁ γενναῖος ῾Ησίοδός τε καὶ ῞Ομηρός φασιν, ὁ μὲν
τὰς δρῦς [363b] τοῖς δικαίοις τοὺς θεοὺς ποιεῖν
ἄκρας μέν τε φέρειν βαλάνους, μέσσας δὲ μελίσσας·
εἰροπόκοι δ’ ὄιες, φησίν, μαλλοῖς καταβεβρίθασι,
[το πρωτοτυπο κειμενο απο ΕΡΓΑ ΚΑΙ ΗΜΕΡΑΙ του Ησιοδου,
στιχοι 232-237]:
[τοῖσι φέρει μὲν γαῖα πολὺν βίον, οὔρεσι δὲ δρῦς
ἄκρη μέν τε φέρει βαλάνους, μέσση δὲ μελίσσας·
εἰροπόκοι δ᾽ ὄιες μαλλοῖς καταβεβρίθασιν·
τίκτουσιν δὲ γυναῖκες ἐοικότα τέκνα γονεῦσιν· 235
θάλλουσιν δ᾽ ἀγαθοῖσι διαμπερές· οὐδ᾽ ἐπὶ νηῶν
νίσονται, καρπὸν δὲ φέρει ζείδωρος ἄρουρα.]
καὶ ἄλλα δὴ πολλὰ ἀγαθὰ τούτων ἐχόμενα. παραπλήσια
δὲ καὶ ὁ ἕτερος·
ὥς τέ τευ γάρ φησιν ἢ βασιλῆος ἀμύμονος ὅς τε θεουδὴς
εὐδικίας ἀνέχῃσι, φέρῃσι δὲ γαῖα μέλαινα
[363c] πυροὺς καὶ κριθάς, βρίθῃσι δὲ δένδρεα καρπῷ,
τίκτῃ δ’ ἔμπεδα μῆλα, θάλασσα δὲ παρέχῃ ἰχθῦς.
[το πρωτοτυπο κειμενο απο την ΟΔΥΣΣΕΙΑ του Ομηρου,
ραψωδια τ',στιχοι 109-114]:
[ὥς τέ τευ ἢ βασιλῆος ἀμύμονος, ὅς τε θεουδὴς
ἀνδράσιν ἐν πολλοῖσι καὶ ἰφθίμοισιν ἀνάσσων 110
εὐδικίας ἀνέχῃσι, φέρῃσι δὲ γαῖα μέλαινα
πυροὺς καὶ κριθάς, βρίθῃσι δὲ δένδρεα καρπῷ,
τίκτῃ δ᾿ ἔμπεδα μῆλα, θάλασσα δὲ παρέχῃ ἰχθῦς
ἐξ εὐηγεσίης, ἀρετῶσι δὲ λαοὶ ὑπ᾿ αὐτοῦ.]
τὴν μὲν κακότητα καὶ ἰλαδὸν ἔστιν ἑλέσθαι
[364d] ῥηϊδίως· λείη μὲν ὁδός, μάλα δ’ ἐγγύθι ναίει·
τῆς δ’ ἀρετῆς ἱδρῶτα θεοὶ προπάροιθεν ἔθηκαν
καί τινα ὁδὸν μακράν τε καὶ τραχεῖαν καὶ ἀνάντη·
[το πρωτοτυπο κειμενο απο ΕΡΓΑ ΚΑΙ ΗΜΕΡΑΙ του Ησιοδου,
στιχοι 287-292]:
[τὴν μέν τοι κακότητα καὶ ἰλαδόν ἐστιν ἑλέσθαι
ῥῃδίως· λείη μὲν ὁδός, μάλα δ᾽ ἐγγύθι ναίει·
τῆς δ᾽ ἀρετῆς ἱδρῶτα θεοὶ προπάροιθεν ἔθηκαν
ἀθάνατοι· μακρὸς δὲ καὶ ὄρθιος οἶμος ἐς αὐτὴν 290
καὶ τρηχὺς τὸ πρῶτον· ἐπὴν δ᾽ εἰς ἄκρον ἵκηται,
ῥῃδίη δὴ ἔπειτα πέλει, χαλεπή περ ἐοῦσα].
.
[μεταφραση χ.ν.κουβελης]
[για τους δικαιους]
οπως και ο γενναιος Ησιοδος και ο Ομηρος λενε,
ο ενας
στους δικαιους τις βελανιδιες κανουν οι θεοι
να φερνουν στις ακρες των κλαδιων τους καρπους βελανιδια
και στα μεσα των κορμων τους μελισσια
τα πολυμαλλα προβατα στα μαλλια καταφορτωνουν
[το πρωτοτυπο κειμενο απο ΕΡΓΑ ΚΑΙ ΗΜΕΡΑΙ του Ησιοδου,
στιχοι 232-237]:
[σ'αυτους η γη πολλα αγαθα φερνει,στα ορη οι βελανιδιες
να φερνουν στις ακρες των κλαδιων τους καρπους βελανιδια
και στα μεσα των κορμων τους μελισσια
τα πολυμαλλα προβατα στα μαλλια καταφορτωνονται
οι γυναικες παιδια γεννουν που μοιαζουν στους γονεις
βλασταινουν τ'αγαθα περα ως περα,ουτε με τα καραβια
θαλασσοδερνωνται,το καρπο τον φερνει η ζωοδοτρα γη]
και αλλα πολλα αγαθα ακολουθουν.παραπλησια κι ο αλλος
λεει
οπως για καποιον φρονιμο βασιλια που τους θεους φοβαται
και τη δικαιοσυνη υποστηριζει,η ευφορος γη φερνει σιταρια
και κριθαρια,τα δεντρα καρπους γεμιζουν,
στα μαντρια γεννιουντα αρνια,ψαρια η θαλασσα δινει
[το πρωτοτυπο κειμενο απο την ΟΔΥΣΣΕΙΑ του Ομηρου,
ραψωδια τ',στιχοι 109-114]:
οπως για καποιον φρονιμο βασιλια που τους θεους φοβαται
και σε πολλους ανθρωπους και γενναιους κυβερναει
και τη δικαιοσυνη υποστηριζει,η ευφορος γη φερνει
σιταρια και κριθαρια,τα δεντρα καρπους γεμιζουν,
στα μαντρια γεννιουνται αρνια,ψαρια η θαλασσα δινει
απ'τη καλη κυβερνηση,ευτυχουν οι λαοι στη πολιτεια του]
της κακιας τα εργα και αφθονα κι ευκολα ερχονται
επιπεδος ομαλος ο δρομος,πολυ κοντα βρισκεται
στην αρετη κοπο ιδρωτα εβαλαν μπροστα οι θεοι
και τον δρομο μακρυ και τραχυ κι ανηφορικο
[το πρωτοτυπο κειμενο απο ΕΡΓΑ ΚΑΙ ΗΜΕΡΑΙ του Ησιοδου,
στιχοι 287-292]:
της κακιας τα εργα και αφθονα κι ευκολα ερχονται
επιπεδος ομαλος ο δρομος,πολυ κοντα βρισκεται
στην αρετη κοπο ιδρωτα εβαλαν μπροστα οι αθανατοι θεοι
μακρυς κι ανηφορικος ο δρομος γι'αυτην και τραχυς
στην αρχη,οταν ομως στη κορυφη φτασεις ευκολα
την αποκτας,αν κι ηταν δυσκολη κοπιαστικη]
.
.
.
απο τους Μυθους του Αισωπου
[μεταφραση χ.ν.κουβελης]
μερικα διασκεδαστικα και εκπαιδευτικα ετυμολογικα ολιγον
αυθαιρετα:
Αισωπος-[Αισα[αισιος]+ωπα[το 'ωπα ωπα'που φωναζουμε οταν
χορευουμαι,αλλα και οψη,προσωπο]]-
επομενως:Αισωπος-Γελαστος
[αν το αισα εχει σχεση με την αιθαλη,τη σταχτη,τοτε Αισωπος
σημαινει ο Μαυροματης δηλαδη ...ο Καραγκιοζης]
.
Ἐχθροὶ δύο-
Δύο τινὲς ἀλλήλοις ἐχθραίνοντες ἐπὶ τῆς αὐτῆς νεὼς ἔπλεον,
ὧν ἅτερος μὲν ἐπὶ τῆς πρύμνης,ἅτερος δὲ ἐπὶ τῆς πρώρας
ἐκάθητο. Χειμῶνος δὲ ἐπιγενομένου καὶ τῆς νεὼς μελλούσης
ἤδη καταποντίζεσθαι, ὁ ἐπὶ τῆς πρύμνης τὸν κυβερνήτην ἤρετο
πότερον τῶν μερῶν τοῦ πλοίου πρότερον μέλλει καταβαπτί-
ζεσθαι. Τοῦ δὲ τὴν πρώραν εἰπόντος· "Ἀλλ᾿ ἔμοιγε οὐκ ἔστι
λυπηρόν, εἶπεν, ὁ θάνατος, εἴγε ὁρᾶν μέλλω πρὸ ἐμοῦ τὸν
ἐχθρὸν ἀποθνῄσκοντα".
Ὁ μῦθος δηλοῖ ὅτι πολλοὶ τῶν ἀνθρώπων οὐδὲν τῆς ἑαυτῶν
βλάβης φροντίζουσιν, ἐὰν τοὺς ἐχθροὺς μόνον ἴδωσι πρὸ
αὐτῶν κακουμένους
οι δυο εχθροι-
καποιοι δυο που εχθρευονταν ο ενας τον αλλον πανω στο
ιδιο καραβι επλεαν,ο ενας ηταν στη πρυμνη,ο αλλος στη πλωρη
καθονταν,επιασε σφορδη κακοκαιρια και το καραβι επροκειτο
να καταποντισθει,αυτος που ηταν στη πρυμνη ρωτησε τον
καπετανιο,απο ποια μερια προκειται το πλοιο πρωτα να βου-
λιαξει,οταν του ειπε την πλωρη,εκεινος ειπε,''τοτε για μενα
δεν ειναι λυπη ο θανατος αν προκειται να δω πριν απο μενα τον
εχθρο μου να πεθαινει''
ο μυθος δηλωνει πως πολλους απ'τους ανθρωπους δεν τους
νοιαζειι η δικια τους ζημια αν και μονο ειναι να δουν τους εχθρους
των πριν απ'αυτους να κακοπαθαινουν
.
Λύκος καὶ ἒριφος-
Ἔριφος ἐπὶ τινος δώματος ἑστώς, ἐπειδὴ λύκον παριόντα εἶδεν,
ἐλοιδόρει καὶ ἔσκωπτεν αὐτόν.Ὁ δὲ λύκος ἔφη· οὐ σύ με λοιδορεῖς,
ἀλλ' ὁ τόπος.
Ὁ μῦθος δηλοῖ ὅτι πολλάκις καὶ ὁ τόπος καὶ ὁ καιρὸς δίδωσι τὸ
θράσος κατὰ τῶν ἀμεινόνων.
.
Λυκος και κατσικι-
Κατσικι πανω σ'ενα βραχο καθονταν ,οταν ειδε ενα λυκο να
περνα τον λοιδορουσε και τον περιγελουσε.Κι ο λυκος του
ειπε:δεν με λοιδορεις εσυ αλλα ο τοπος.
Ο μυθος δηλωνει πως πολλες φορες ο τοπος και η περισταση
σε κανουν θρασυ κατα των δυνατοτερων
.
Πῆραι δύο-
Ἀνθρώπων ἕκαστος δύο πήρας φέρει, τὴν μὲν ἔμπροσθεν, τὴν
δὲ ὄπισθεν, γέμει δὲ κακῶν ἑκατέρα΄ ἀλλ' ἡ μὲν ἔμπροσθεν ἀλ-
λοτρίων, ἡ δὲ ὄπισθεν τῶν αὐτοῦ τοῦ φέροντος. Καὶ διὰ τοῦτο
οἱ ἄνθρωποι τὰ μὲν ἑαυτῶν κακὰ οὐχ ὁρῶσι, τὰ δὲ ἀλλότρια
πάνυ ἀκριβῶς θεῶνται.
.
Οι δυο σακκοι-
Καθε ενας ανθρωπος δυο σακκους κουβαλα,τον ενα μπροστα του,
τον αλλο πισω του,και τα δυο γεματα κακα,αλλα ο μπροστινος των
ξενων,ο δε πισω του τα κακα αυτου που τους κουβαλα.
Και γι'αυτο οι ανθρωποι τα δικα τους κακα δεν τα βλεπουν,
τα δε ξενα παρα πολυ καθαρα τα παρατηρουν.
.
Χῆνες καὶ γέρανοι-
Χῆνες καὶ γέρανοι ἐπὶ ταὐτοῦ λειμῶνος ἐνέμοντο. Τῶν δὲ θη-
ρευτῶν ἐπιφανέντων, οἱ μὲν γέρανοι, κοῦφοι ὄντες, ταχέως
ἀπέπτησαν, οἱ δὲ χῆνες, διὰ τὸ βάρος τῶν σωμάτων μείναντες,
συνελήφθησαν.
Ὁ μῦθος δηλοῖ ὅτι καὶ ἐν ἁλώσει πόλεως οἱ μὲν ἀκτήμονες εὐ-
χερῶς φεύγουσιν, οἱ δὲ πλούσιοι δουλεύουσιν ἁλισκόμενοι.
.
Χηνες και γερανοι-
Χηνες και γερανοι στο ιδιο λιβαδι εβοσκαν.Οταν εμφανισθη-
καν οι κυνηγοι,οι μεν γερανοι,οπως ηταν ελαφροι,γρηγορα πετα-
ξαν,οι δε χηνες ,λογω του βαρους των σωματων τους εμειναν,
και πιαστηκαν.
Ο μυθος δηλωνει πως και στη πτωση πολης οι μεν ακτημονες
ευκολα ξεφευγουν,οι δε πλουσιοι αιχμαλωτιζονται και γινονται
δουλοι.
.
Λέαινα καί ἀλώπηξ-
Λέαινα ὀνειδιζομένη ὑπὸ ἀλώπεκος ἐπὶ τῷ διὰ παντὸς ἕνα τίκτειν·
«Ἕνα, ἔφη, ἀλλὰ λέοντα.»
Ὅτι τὸ καλὸν οὐκ ἐν πλήθει δεῖ μετρεῖν, ἀλλὰ πρὸς ἀρετὴν ἀφορᾶν.
.
Λεαινα και αλεπου-
Λεαινα κοροιδευομενη απο αλεπου πως γεννα ενα μια φορα και για
παντα
''Ενα,''ειπε,''αλλα λεοντα''
Ετσι το καλο δεν πρεπει να το μετρας με το πληθος,αλλα αν σχετιζε-
ται με την αρετη
.
Γηπόνος, ὄνος καὶ βοῦς-
Ὄνον τις ἔχων καὶ τῷ βοΐ συζεύξας ἠροτρία, πτωχῶς μὲν ἀλλ’ ἀναγ-
καίως. Ἐπεί δέ τὸ ἔργον ἐπληρώθη καὶ λύειν ἔμελλεν αὐτούς, ἡ ὄνος
διηρώτα τὸν βοῦν: «Τὶς ἄξει τῷ γηπόνῳ τὰ σκεύη;» Ὁ δὲ πρὸς αὐτὴν
εἶπε: «Πάντως ὅσπερ εἴωθεν.»
.
Γεωργος γαιδαρος και βοδι-
Καποιος ειχε ενα γαιδαρο και με το βοιδι το εζευξε και οργωνε,
δεν ηταν στη φυση του αλλα εξαναγκασθηκε.Οταν η εργασια τελει-
ωσε και επροκειτο να τους λυσει,ο γαιδαρος ρωτησε το βοιδι:
''Ποιος θα φορτωθει τα εργαλεια του γεωργου;''
Κι αυτο του ειπε:''Αυτος που παντα τα φορτωνονταν''
.
Αἶξ καί αἰπόλος-
Αἶγα ἀποστᾶσαν ἀγέλης ἐπανάγειν αἰπόλος ἐπειρᾶτο πρὸς τὰς
λοιπάς: ὡς δέ, φωναῖς καὶ συριγμοῖς χρώμενος, οὐδὲν μᾶλλον
ἤνυε, λίθον ἀφεὶς καὶ τοῦ κέρως τυχών, ἐδεῖτο τῷ δεσπότῃ μὴ
κατειπεῖν. ἡ δέ: " ἀνούστατε - εἶπεν - αἰπόλων, τὸ κέρας κεκρά-
ξεται κἂν ἐγὼ σιωπήσωμαι. "
Οὕτω λίαν εὐήθεις οἱ τὰ πρόδηλα κρύπτειν ἐθέλοντες
.
Κατσικα και βοσκος-
Μια κατσικα ξεφυγε απ'το κοπαδι κι ο βοσκος πασχιζε να την
γυρισει στις αλλες.Οπως με τις φωνες και τα σφυριγματα τιποτα
δεν καταφερε,πεταξε μια πετρα και την πετυχε στο κερατο,επει-
δη φοβονταν μην το μαρτυρησει στο αφεντικο εκεινη του'πε:
''απ'ολους τους βοσκους πιο ανοητε,το κερατο θα το φωναξει
κι αν εγω σιωπησω''
Ετσι παρα πολυ αγαθοι ειναι αυτοι που τα φανερα θελουν να
κρυψουν.
[στη Μαχαιρα Ξηρομερου οι βοσκοι μεχρι σημερα λενε μια
παροιμια που την ακουσαν απο τους παλιοτερους:
η γιδα δεν μαρτραει το κερατο μαρτραει]
.
Λύκος καί ποιμένες-
Λύκος ἰδὼν ποιμένας ἐσθίοντας ἐν σκηνῇ πρόβατον ἐγγὺς προ-
σελθών,"ἡλίκος ἂν ἦν",ἔφη, "θόρυβος ὑμῖν, εἰ ἐγὼ τοῦτο ἐποί-
ουν;"
.
Λυκος και βοσκοι-
Λυκος βλεποντας βοσκους να τρωνε στη καλυβα προβατο
πλησιασε κοντα κι ειπε''ποση πολυ μεγαλη αναστατωση θα γι-
νονταν σε σας αν αυτο εγω το εκανα ''
.
Ἔλαφος καί λέων-
Ἔλαφος κυνηγοὺς φεύγουσα ἐγένετο κατά τι σπήλαιον, ἐν ᾧ λέων
ἦν, καὶ ἐνταῦθα εἰσῄει κρυβησομένη. Συλληφθεῖσα δὲ ὑπὸ τοῦ λέ-
οντος καὶ ἀναιρουμένη ἔφη· "Βαρυδαίμων ἔγωγε, ἥτις ἀνθρώπους
φεύγουσα ἐμαυτὴν θηρίῳ ἐνεχείρισα."
Οὕτως ἔνιοι τῶν ἀνθρώπων διὰ φόβον ἐλάττονος εἰς κίνδυνον μεί-
ζονα ἑαυτοὺς ἐμβάλλουσιν.
.
Ελαφινα και λιονταρι-
Ελαφινα απο κυνηγους ξεφευγοντας βρεθηκε σε σπηλια,σ'αυτη
ηταν λιονταρι,κι εκει μεσα μπηκε να κρυφθει.Πιαστηκε απ'το λιον-
ταρι και κατασπαραζομενη ειπε:''η δυστυχη εγω,που απ'τους αν-
θρωπους ξεφυγα κι η ιδια επεσα στα νυχια του θηριου''
Ετσι μερικοι απ'τους ανθρωπους απο τον φοβο για το μικρο-
τερο σε πολυ μεγαλυτερο κινδυνο ριχνονται
.
Λυκος και ιππος-
Λυκος, κατά τινα αρουραν ιδευων, ευρε κριθας. Μη δυναμενος
δε αυταις τροφη χρησασθαι καταλιπων απηει. Ιππω δε συντυχων
[τουτον επι την αρουραν] εκει αυτόν εκαλει , λεγων ως ευρων κρι-
θας αυτος μεν ουκ εφαγεν , αυτω δε εφυλαξεν, επειδη και ηδεως
αυτου τον ψοφον των οδοντων ακουει. Και ιππος υποτυχων εφη :
«Αλλ’, ω ουτος, ει λυκοι κριθων τροφη ηδυναντο, ουκ αν ποτε τα
ωτα της γαστρος προεκρινας''
.
Λυκος και αλογο-
Λυκος απο καποιο χωραφι περνωντας βρηκε κριθαρια.Μη μπο-
ρωντας αυτα να του χρησιμεψουν για τροφη παρατωντας τα ε-
φυγε.Αλογο συναντωντας εκει προς το χωραφι το καλουσε,λε-
γωντας πως βρισκοντας κριθαρια αυτος δεν τα'φαγε,γι'αυτον
τα φυλαξε,επειδη και ευχαριστα το θορυβο τον δοντιων του α-
κουει.Και τ'αλογο απαντωντας ειπε:''Αλλα,τετοιε, αν οι λυκοι
μπορουσαν να τραφουν με κριθαρια,ποτε δεν θα προτιμουσες
τ'αυτια απ'το στομαχι''
..
Κώνωψ καὶ ταῦρος-
Κώνωψ ἐπιστὰς κέρατι ταύρου καὶ πολὺν χρόνον ἐπικαθίσας, ἐπειδὴ
ἀπαλλάττεσθαι ἔμελλεν, ἐπυνθάνετο τοῦ ταύρου εἰ ἤδη βούλεται
αὐτὸν ἀπελθεῖν. Ὁ δὲ ὑποτυχὼν εἶπεν· «Ἀλλ᾿ οὔτε, ὅτε ἦλθες, ἔγνων,
οὔτε, ἐὰν ἀπέλθῃς, γνώσομαι.»
Τούτῳ τῷ λόγῳ χρήσαιτο ἄν τις πρὸς ἄνδρα ἀδύνατον, ὃς οὔτε παρὼν
οὔτε ἀπὼν ἐπιβλαβὴς ἢ ὠφέλιμός ἐστι.
.
Κουνουπι και ταυρος-
Κουνουπι καθισε στο κερατο ταυρου και για πολυ χρονο εκει
θρονιατηκε,επειδη επροκειτο να φυγει ρωτησε τον ταυρο αν
ηθελε αυτος να αναχωρισει.Ο δε ταυρος απαντωντας ειπε:
''Αλλα ουτε οταν ηρθες το καταλαβα, ουτε αν φυγεις θα το
καταλαβω''
Αυτος ο μυθος θα χρησιμευσει σε καποιον για τον αδυνατο αν-
θρωπο,ο οποιος ουτε παρων ουτε απων επιβλαβης η' ωφελιμος
ειναι.
.
.
.
ΤΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΜΟΥ
απο τα ΣΤΟΙΧΕΙΑ του Ευκλειδη [Βιβλιο γ']-προταση θεωρημα κβ'-
μεταφραση χ.ν.κουβελης
.
κβ΄. Τῶν ἐν τοῖς κύκλοις τετραπλεύρων αἱ ἀπεναντίον γωνίαι δυσὶν ὀρθαῖς
ἴσαι εἰσίν
Ἔστω κύκλος ὁ ΑΒΓΔ, καὶ ἐν αὐτῷ τετράπλευρον ἔστω τὸ ΑΒΓΔ· λέγω, ὅτι αἱ
ἀπεναντίον γωνίαι δυσὶν ὀρθαῖς ἴσαι εἰσίν.
Ἐπεζεύχθωσαν αἱ ΑΓ, ΒΔ.
Ἐπεὶ οὖν παντὸς τριγώνου αἱ τρεῖς γωνίαι δυσὶν ὀρθαῖς ἴσαι εἰσίν, τοῦ ΑΒΓ ἄρα
τριγώνου αἱ τρεῖς γωνίαι αἱ ὑπὸ ΓΑΒ, ΑΒΓ, ΒΓΑ δυσὶν ὀρθαῖς ἴσαι εἰσίν. ἴση δὲ ἡ
μὲν ὑπὸ ΓΑΒ τῇ ὑπὸ ΒΔΓ· ἐν γὰρ τῷ αὐτῷ τμήματί εἰσι τῷ ΒΑΔΓ·
ἡ δὲ ὑπὸ ΑΓΒ τῇ ὑπὸ ΑΔΒ· ἐν γὰρ τῷ αὐτῷ τμήματί εἰσι τῷ ΑΔΓΒ· ὅλη ἄρα ἡ
ὑπὸ ΑΔΓ ταῖς ὑπὸ ΒΑΓ, ΑΓΒ ἴση ἐστίν. κοινὴ προσκείσθω ἡ ὑπὸ ΑΒΓ· αἱ ἄρα ὑπὸ
ΑΒΓ, ΒΑΓ, ΑΓΒ ταῖς ὑπὸ ΑΒΓ, ΑΔΓ ἴσαι εἰσίν. ἀλλ' αἱ ὑπὸ ΑΒΓ, ΒΑΓ, ΑΓΒ δυσὶν
ὀρθαῖς ἴσαι εἰσίν. καὶ αἱ ὑπὸ ΑΒΓ, ΑΔΓ ἄρα δυσὶν ὀρθαῖς ἴσαι εἰσίν. ὁμοίως δὴ δεί-
ξομεν, ὅτι καὶ αἱ ὑπὸ ΒΑΔ, ΔΓΒ γωνίαι δυσὶν ὀρθαῖς ἴσαι εἰσίν.
Τῶν ἄρα ἐν τοῖς κύκλοις τετραπλεύρων αἱ ἀπεναντίον γωνίαι δυσὶν ὀρθαῖς ἴσαι εἰσίν·
ὅπερ ἔδει δεῖξαι.
.
.
κβ'.οι απεναντι γωνιες των εγγεγραμενων σε κυκλο τετραπλευρων εχουν αθροισμα
ισο με δυο ορθες
Εστω κυκλος και τα σημεια του ΑΒΓΔ, και το εγγεγραμενο σ'αυτον τετραπλευρο
ΑΒΓΔ,
υποστηριζω οτι οι απεναντι γωνιες του εχουν αθροισμα ισον με δυο ορθες
Ας ενωσουμε το Α με το Γ,και το Β με το Δ
Επειδη σε καθε τριγωνο το αθροισμα των τριων γωνιων του ειναι ισο με δυο ορθες,
τοτε του τριγωνου ΑΒΓ οι τρεις γωνιες ΓΑΒ,ΑΒΓ,ΒΓΑ εχουν αθροισμα ισον με δυο
ορθες,
η γωνια ΓΑΒ ειναι ιση με τη γωνια ΒΔΓ επειδη ειναι εγγεγραμμενες[στον ιδιο κυκλο]
στο ιδιο τμημα ΒΑΔΓ[αντιστοιχουν στο ιδιο τοξο ΒΓ ]
και η γωνια ΑΓΒ ειναι ιση με τη γωνια ΑΔΒ επειδη ειναι εγγεγραμμενες[στον ιδιο
κυκλο]στο ιδιο τμημα ΑΔΓΒ[αντιστοιχουν στο ιδιο τοξο ΑΒ]
Επομενως ολοκληρη η γωνια ΑΔΓ ιση ειναι με το αθροισμα των γωνιων ΒΑΓ,ΑΓΒ ,
με κοινη προσκειμενη[απεναντι]την γωνια ΑΒΓ
Επομενως οι γωνιες ΑΒΓ και ΑΔΓ ειναι ισες,επειδη οι γωνιες ΑΒΓ,ΒΑΓ,ΑΓΒ εχουν
αθροισμα ισον με δυο ορθες,τοτε και οι [απεναντι]γωνιες ΑΒΓ και ΑΔΓ εχουν αθροι-
σμα ισον με δυο ορθες
Ομοια θα αποδειξουμε οτι και οι [απεναντι]γωνιες ΒΑΔ και ΔΓΒ εχουν αθροισμα ισον
με δυο ορθες
Επομενως οι απεναντι γωνιες των εγγεγραμενων σε κυκλο τετραπλευρων εχουν αθροι-
σμα ισο με δυο ορθες.
Αυτο το οποιο ακριβως επρεπε να αποδειχθει
.
.
.
ΣΑΠΦΩ
.
.
οιαν ταν υακινθον εν ωρεσι
ποιμενες ανδρες ποσσι
καταστειβοισι , χαμαι δε
το πορφυρον ανθος ...
[κειται ]
.
ετσι οπως τον υακινθο καταπατουν
με τα ποδια τους στο βουνο βοσκοι
και το πορφυρο ανθος στο χωμα...
[κειται]
..
οιον το γλυκομαλον ερευθεται
ακρω επ'υσδω, ακρον επ'ακροτατω,
λελαθοντο δε μαλοδροπηες ,
ουν μαν εκλελαθοντ',αλλ'ουκ
εδυναντο επικεσθαι
.
ετσι οπως το γλυκομηλο κοκκινιζει
στο ακρο του κλαδιου, στο μακρυτερο
ακρο του, το παρατησαν οι συγκομιδοι
των μηλων ,οχι γιατι το αγνοησαν
αλλα δεν μπορεσαν να τ'αρπαξουν
..
...Εμμεθεν δ'εχεισθα λαθαν
....Μ'εχεις ξεχασει
..
.
ολβιε γαμβρε ,σοι μεν δη γαμος ως αραο
εκτετελεστ,εχης δε παρθενον [αν] αραο...
σοι χαριεν μεν ειδος ,οππατα δ' [εστι ,
νυμφα] μελλιχ' , ερος δ'επ' ιμερτω κεχυται
προσωπω
....τετιμακ' εξοχα σ' Αφροδιτα
.
ευτυχισμενε γαμβρε ,ο γαμος σου,οπως
ηθελες γινεται, και την κορη που θελεις
εχεις, δικο σου το χαριτωμενο πλασμα,
τα γλυκα ματια της νυφης , κι ο ερωτας
γεμιζει το ευτυχισμενο προσωπο...
...σ'εχει τιμησει εξοχα η Αφροδιτη
..
Ερος δηυτε μ' ο λυσιμελης δονει,
γλυκυπικρον αμαχανον ορπετον.
.
Ο Ερωτας παλι με τρανταζει ,να
μου διαλυσει τα μελη του κορμιου,
γλυκοπικρο ανικητο πλασμα
.
.
εχει μεν Ανδρομεδα καλαν αμοιβαν...
Ψαπφοι, τι ταν πολυολβον Αφροδιταν...
[καλεις];
.
μια καλη ερωτηση εχει η Ανδρομεδα...
Σαπφω, γιατι καλεις την ευδαιμονα Αφροδιτη;
.
.
εστι μοι καλλα παις χρυσιοιησιν ανθεμοισιν
εμφερην εχοισα μορφαν Κλεις αγαπατα,
αντι τας εγωυδε Λυδιαν παισαν ουδ'ερανναν...
.
εχω μια κορη ομορφη ομοια στη μορφη
με τα χρυσα λουλουδια η αγαπημενη Κλεις,
μ'ολοκληρη τη Λυδια δεν αλλαζω ...
.
.
θελω τι τ'ειπην ,αλλα με κωλυει αιδως...
.
θελω κατι να σου πω, αλλα μ'εμποδιζει
η ντροπη...
.
.
παρθενον αδυφωνον
.
κορη γλυκοφωνη
.
.
πληρης μεν εφαινετ' α σελαννα
αι δ'ως περι βωμον εσταθησαν
.
φωτισε πληρης η σεληνη
κι αυτες γυρω απ'το βωμο
ακινητες σταθηκαν
.
.
Εσπερε,παντα φερων,οσα φαινολις
εσκεδασ' Αυως, [φερεις οιν,φερεις αιγα,
φερεις απυ] ματερι παιδα
.
Εσπερε,τα παντα φερνεις πισω, οσα
η φωτεινη Αυγη ξεχωρισε ,
φερνεις το προβατο,φερνεις την γιδα,
φερνεις στη μητερα τη θυγατερα
.
.
πολυ πακτιδος αδυμελεστερα...
χρυσω χρυσοτερα
.
περισσοτερο γλυκοφωνη απ'τη λυρα
λαμπροτερη απ'τον χρυσο
.
.
Δεδυκε μεν α σελαννα
και Πληιαδες ,μεσαι δε νυχτες,
παρα δ'ερχετ'ωρα,
εγω δε μονα κατευδω.
.
Εδυσε η σεληνη ,εδυσε
κι η Πουλια ,μεσανυχτα,
περασε η ωρα ,κι εγω
μονη κοιμαμαι
.
.
Τιμαδας αδε κονις ,ταν δη προ γαμοιο
θανουσαν δεξατο Φερσεφονας κυανεος
θαλαμος ,ας και αποφθιμενας πασαι
νεοθαγι σιδαρω αλικες ιμερταν κρατος
εθεντο κομαν
.
Αυτη ειναι η τεφρα της Τιμαδος,που
πεθανε πριν το γαμο και την δεχτηκε
στα σκοτεινα παλατια η Περσεφωνη
Ολες οι φιλες της με νεοτροχισμενο
μαχαιρι εκοψαν συριζα τ'αγαπημενα
πορφυρα μαλλια τους
.
.
Τω γριπει Πελαγωνι πατηρ επεθηκε
Μενισκος κυρτον και κωπαν ,
μναμα κακοζοιας.
.
Για τον ψαρα Πελαγωνα ο πατερας του
ο Μενισκος εστησε εδω την αγκυρα
και το κουπι του,
να μνημονευουν την κακοριζικη ζωη του
.
.
αστερες μεν αμφι καλαν σελανναν
αψ'απυκρυπτοισι φαενναν ειδος,
οπποτα πληθοισα μαλιστα λαμπη
γαν... αργυρια.
.
τ'αστερια γυρω απ'το λαμπρο φεγγαρι
χανουν το φωτισμενο προσωπο τους
οταν αυτο γεματο λαμπει τη γη
με τ'αργυρο του φως
.
.
...ποδας δε ποικιλος μασλης εκαλυπτε,
Λυδιον καλον εργον.
.
και τα ποδια καλυπτε πολυχρωμο
πεδιλο, Λυδικο εργο, ομορφο
.
.
Ερος δ'ετιναξε μοι φρενας,
ως ανεμος κατ'ορος δρυσιν εμπετων
.
Ο Ερωτας μου ταραξε τα μυαλα,
οπως ο ανεμος στα βουνα πανω
στα δεντρα πεφτει
.
.
ηρθες ,[καλ'] εποησας,
εγω δε σ'εμαιομαν,
ον δ'εψυξας εμαν φρενα
καιομενα ποθω
.
ηρθες τελικα ,ομορφια μου,
τοσο σε αναζητησα,
και δροσισες την καρδια μου
που την εκαιγε ο ποθος
.
.
η' τιν'αλλον
[μαλλον] ανθρωπων εμμεθεν φιλησθα
.
η' μηπως εναν αλλον περισσοτερο
απο μενα αγαπησες
.
.
σκιδναμενας εν στηθεσιν οργας
μαψυλακαν γλωσσαν πεφυλαχθαι
.
οταν τα στηθια σου φουσκωνει η οργη
φυλαξε τη γλωσσα σου απο τα ξεφωνητα
.
.
Λατω και Νιοβα μαλα μεν φιλαι ησαν εταιραι
.
η Λητω κι η Νιοβη ηταν συντροφες
πολυαγαπημενες φιλες
.
.
ποικιλοθρον'αθανατ'Αφροδιτα,
παι Διος δολοπλοκε,λισσομαι σε,
μη μ' ασαισι μηδ' ονιαισι δαμνα,
ποτνια,θυμον
[ποικιλοθρονη αθανατη Αφροδιτη
κορη του Δια ,δολοπλοκα, σε εκληπαρω,
μη μου μαραζωνεις με βασανα
και λυπες ,Δεσποινα ,τη καρδια]
.
αλλα τυιδ'ελθ',αι ποτα κατερωτα
τας εμας αυδας αιοισα πηλοι
εκλυες,πατρος δε δομον λιποισα
χρυσιον ηλθες
[αλλα εδω ελα,οπως καποτε παλια
ακουγοντας τις φωνες μου ,απο
μακρυα ,ηρθες αφηνοντας
το πατρικο λαμπρο παλατι]
.
αρμ'υπασδευξαισα. καλοι δε σ'αγον
ωκεες στρουθοι περι γας μελαινας
πυκνα διννεντες πτερ'απ'ωρανω
αιθερος δια μεσσω
[το αρμα εζευξες και καλα σπουργιτια
,γρηγορα ,στη μαυρη γη σε φερανε με
στροβιλους απ'τα δυνατα χτυπηματα των
φτερων πανω στον ουρανο μεσα στον αιθερα]
.
αιψα δ'εξικοντο.συ δ',ω μακαιρα,
μειδιαισαισ' αθανατω προσωπω
ηρε'οττι δηυτε πεπονθα κωττι
δηυτε καλημι
[γρηγορα εφτασαν, και συ,μακαρια,
μειδιασες στο αθανατο προσωπο
και με ρωτησε τι παλι επαθα ,
γιατι και παλι σε καλω ]
.
κωττι μοι μαλιστα θελω γενεσθαι
μαινολα θυμω,''τινα δηυτε [πειθω
αψ σ'αγην ] ες σαν φιλοτατα ; τις
σ',ω Ψαπφ',αδικηει;
[τι παλι θελω τοσο πολυ να γινει στην
αναστατωμενη καρδια μου ,''ποια
παλι[να πεισω να ρθει γρηγορα σε
σενα]στον ερωτα σου,ποια ,Σαπφω.
σε περιφρονει;'']
.
και γαρ αι φευγει ,ταχεως διωξει
αι δε δωρα μη δεκετ',αλλα δωσει
αι δε μη φιλει,ταχεως φιλησει
κωυκ εθελοισα
[κι αν σ'αποφευγει,γρηγορα θα σε
κυνηγα,κι αν δωρα δεν καταδεχεται
θα σου προσφερει ,κι αν δεν σ'αγαπα
γρηγορα θα σ'αγαπησει θελει δεν θελει]
.
ελθε μοι και νυν ,χαλεπαν δε λυσον
εκ μεριμναν, οσσα δε μοι τελεσσαι
θυμος ιμερρει,τελεσον. συ δ'αυτα
συμμαχος εσσο
[Ελα σε μενα και τωρα,αλαφρυνε με
απο τα βαρια βασανα,εκπληρωσε
οσα η καρδια μου επιθυμει,τελειωσετα,
και γινε εσυ η ιδια συνεργος μου]
.
.
.
ΛΕΞΙΛΟΓΙΑ [III]
ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΑ ΤΗΣ ΓΛΥΚΕΙΑΣ ΠΑΤΡΙΔΟΣ ΜΟΥ
.
κρατιστος ...........τετρατος
πνοιη................. αγορη
ξερος
εταρος εταρη
θαλασα φοως
..............κραδιη
πτολις...............πτολεμος
γλακτοφαγος
Οδυσηι
αμμι υμμι σφισι νοσφι
χρυσεοις.............αγοραασθε
ονομα Ουτιν
Λαοθοη
πλοος
νεκυεσσι........ ...ροος
ιππηεσσι βουσι αιγεσι οιεσι
αμφιρυτη αζειδωρος αρουρα γαιη ζαθεην
αγχιαλον τ'εφαλον πετρηεσσαν
.
Οι δ'Αργος τ'ειχον Τιρυνθα τε τειχιοεσσαν
Ερμιονην Ασινην τε,βαθυν κατα κολπον εχουσας,
Τροιζην'Ηιονας τε και αμπελοεντ'Επιδαυρον
οι τ'εχον Αιγιναν Μασητα τε
Οι δε Μυκηνες ειχον ευκτιμενον πτολιεθρον
αφνειον τε Κορινθον ευκτιμενας τε Κλεωνας
Ορνειας τ'ενεμοντο Αραιθυρεην τ'ερατεινην
και Σικυων
.
Οι δε Πυλον τ'ενεμοντο και Αρηνην ερατεινην και
Θρυον Αλφειοιο πορον και ευκτιτον Αιπυ
και Κυπαρισσηεντα και Αμφιγενειαν εναιον και
Πτελεον και Ελος και Δωριον
Οι δ'ειχον Αρκαδιην υπο Κυλληνης ορος απυ
Οι δ'αρα Βουπρασιον τε και Ηλιδα διαν εναιον οσσον
εφ'Υρμινη και Μυρσινος εσχατοωσα πετρη τ' Ωλενιη
και Αλησιον εντος εεργει
Οι δ'εκ Δουλιχιοιο Εχιναων θ'ιεραων νησων,αι ναιουσι
περην αλος Ηλιδος αντα
.
Αυταρ Οδυσσευς ηγε Κεφαλληνας μεγαθυμους,
οι ρ'Ιθακην ειχον και Νηριτον εινοσιφυλλον και
Κροκυλει'ενεμοντο και Αιγιλιπα τρηχειαν ,οι τε
Ζακυνθον εχον ηδ'οι Σαμον αμφενεμοντο,οι τ'ηπειρον
εχον ηδ'αντιπερατ'ενεμοντο. των μεν Οδυσσευς ηρχε
Διι μητιν αταλαντος
Αιτωλων δ'ηγειτο Θοας Ανδραιμονος υιος,οι Πλευρων
ενεμοντο και Ωλενον ηδε Πυληνην Χαλκιδα τ' αγχιαλον
Καλυδωνα τε πετρηεσσαν
.
Οι θ'Υπερησιην τε και αιπεινην Γονοεσσαν
Πελληνην τ'ειχον ηδ'Αιγιον αμφενεμοντο
Αιγιαλον τ'ανα παντα και αμφ'Ελικην ευρειαν
Αραιθυρεην τ'ερατεινην Ανθηδωνα τ'εσχατοωσαν
Οι Κυπαρισσον εχον Πυθωνα τε πετρηεσσαν
Κρισαν τε ζαθεην και Δαυλιδα και Πανοπηα,
οι τ'Ανεμωρειαν και Υαμπολιν αμφενεμοντο
οι τ'αρα παρ ποταμον Κηφισον διον εναιον
οι τε Λιλαιαν εχον πηγης επι Κηφισοιο
.
Οι θ'Υριην ενεμοντο και Αυλιδα πετρηεσσαν
Σχοινον τε Σκωλον τε πολυκνημον τ'Ετεωνον,
Θεσπειαν Γραιαν τε και ευρυχορον Μυκαλησσον,
οι τ'αμφ'Αρμ'ενεμοντο και Ειλεσιον και Ερυθρας,
οι τ'Ελεων ειχον ηδ'Υλην και Πετεωνα,
Ωκαλεην Μεδεωνα τ'ευκτιμενον πτολιεθρον
Κωπας Ευτρησιν τε πολυτρηρωνα τε Θισβην
οι τε Κορωνειαν και ποιηενθ'Αλιαρτον
οι τε Πλαταιαν εχον ηδ'οι Γλισαντ'ενεμοντο
οι θ'Υποθηβας ειχον ευκτιμενον πτολιεθρον
οι τε πολυσταφυλον Αρνην εχον,οι τε Μιδειαν
Νισσαν τε ζαθεην Ανθηδονα τ'εσχατοωσαν
.
Οι Κυνον τ'ενεμοντ'Οποεντα τε Καλλιαρον τε
Βησσαν τε Σκαρφην τε και Αυγειας ερατεινας
Ταρφην τε Θρονιον τε Βοαγριου αμφι ρεεθρα,
οι ναιουσι περην ιερης Ευβοιης,
Χαλκιδα τ' Ειρετριαν τε πολυσταφυλον θ'Ιστιαιαν
Κηρινθον τ'εφαλον ,οι τε Καρυστον εχον
ηδ'οι Στυρα ναιεταασκον
οι δ'αρ' Αθηνας ειχον ευκτιμενον πτολιεθρον
.
Οι δ'ειχον κοιλην Λακεδαιμονα κητωεσσαν ,Φαριν τε
Σπαρτην τε πολυτρηρωνα τε Μεσσην,
Βρυσειας τ'ενεμοντο και Αυγειας ερατεινας
οι τ'αρ'Αμυκλας ειχον Ελος τ'εφαλον πτολιεθρον
οι τε Λααν ειχον ηδ'Οιτυλον αμφενεμοντο
οι τε πολυσταφυλον Αρνην εχον
Οι Φενεον τ'ενεμοντο και Ορχομενον πολυμηλον
Ριπην τε Στρατιην τε και ηνεμοεσσαν Ενισπην
και Τεγεην ειχον και Μαντινεην ερατεινην
Στυμφηλον τ'ειχον και Παρρασιην ενεμοντο
.
Οι Κνωσον τ'ειχον Γορτυνα τε τειχιοεσσαν ,
Λυκτον Μιλητον τε αργινοεντα Λυκαστον
Φαιστον τε Ρυτιον τε ,πολεις ευ ναιετοωσας
αλλοι θ'οι Κρητην εκατομπολιν αμφενεμοντο
Οι Ροδον αμφενεμοντο δια τριχα κοσμηθεντες
Λινδον Ιηλυσον τε και αργινοεντα Καμειρον
Οι δ'αρα Νισυρον τ'ειχον Κραπαθον τε Κασον τε
και Κων Ευρυπυλοιο πολιν νησους τε Καλυδνας
αυ Συμηθεν
εκ Σαλαμινος
.
Οι δ'ειχον Φυλακην και Πυρασον ανθεμοεντα
Ιτωνα τε μητερα μηλων,αγχιαλον τ'Αντρωνα
ιδε Πτελεον λεχεποιην
Οι δε Φερας ενεμοντο παραι Βοιβηιδα λιμνην
Βοιβην και Γλαφυρας και ευκτιμενην Ιαωλκον
και Ολιζωνα τρηχειαν
Οι περι Δωδωνην δυσχειμερον οικι'εθεντο
οι τ'αμφ' ιμερτον Τιταρησσον εργα νεμοντο
ος ρ'ες Πηνειον προιει καλλιρροον υδωρ
.
Οι δ'ειχον Τρικκην και Ιθωμην κλωμακοεσσαν
οι τ'εχον Οιχαλιην
Οι δ'εχον Ορμενιον,οι τε κρηνην Υπερειαν,
οι τ' εχον Αστεριον Τιτανοιο τε λευκα καρηνα
Οι δ'αρα Μηθωνην και Θαυμακιην ενεμοντο
και Μελιβοιαν εχον και Ολιζωνα τρηχειαν
Οι δ'Ασπληδονα ναιον ιδ'Ορχομενον Μινυειον
Οι δ'Αργισσαν εχον και Γυρτωνην ενεμοντο
Ορθην Ηλωνην τε πολιν τ'Ολοοσσονα λευκην
οι περι Πηνειον και Πηλιον εινοσιφυλλονναιεσκον
οι τ'Αλον οι τ'Αλοπην οι τε Τρηχινα νεμοντο
Οι τ'ειχον Φθιην ηδ'Ελλαδα καλλιγυναικα,
Μυρμιδονες δε καλευντο και Ελληνες και Αχαιοι
.
ηελιος λας ζειδωρος αρουρα
............οροω
στην ραψωδια β' της Ιλιαδας του Ομηρου.
την γλυκυν πατριδα αρουρα γαιη
Ελλαδα τ' αγχιαλον τ'εφαλον
πετρηεσσαν ζαθεην
.
.
.
ΜΕΤΑ-ΦΡΑΣΤΙΚΑ
Ομηρου Οδυσσεια
ραψωδια Α',32-43
.
.
ω ποποι,οιον δη νυ θεους βροτοι αιτιοωνται
εξ'ημεων γαρ φασι κακ'εμμεναι,οι δε και αυτοι
σφησιν ατασθαλιησιν υπερ μορον αλγε'εχουσιν,
ως και νυν Αιγισθος υπερ μορον Ατρειδαο
γημ' αλοχον μνηστην,τον δ'εκτανε νοστησαντα,
ειδως αιπυν ολεθρον,επει προ οι ειπομεν ημεις,
Ερμειαν πεμψαντες,ευσκοπον αργειφοντην,
μητ'αυτον κτεινειν μητε μναασθαι ακοιτιν΄
εκ γαρ Ορεσταο τισις εσσεται Ατρειδαο,
οπποτ' αν ηβηση τε και ης ιμειρεται αιης.
Ως εφαθ'Ερμειας,αλλ'ου φρενας Αιγισθοιο
πειθ' αγαθα φρονεων΄νυν δ'αθροα παντ'απετισεν
.
αλιμονο,να θελουν οι ανθρωποι τους θεους αιτιους
πως απο'μας ,λενε,τα κακα τους βαραινουν,ενω
απ'τα δικα τους σφαλματα παν'απ'τη μοιρα τους
βασανα εχουν,οπως τωρα ο Αιγισθος που παν'απ'τη
μοιρα του κοιμηθηκε με τη γυναικα του Ατρειδη και
τον σκοτωσε σαν γυρισε πισω,γνωριζοντας τι σκληρη
συντριβη θα παθει,αν και τον προειδοποιησαμε,
του στειλαμε τον Ερμη που τα παντα βλεπει καλα
με χιλια ματια,μητε αυτον να σκοτωσει,μητε
να θελησει τη γυναικα του,γιατι απ'τον Ορεστη
θα'ρθει σκληρη τιμωρια εκδικηση για τον Ατρειδη,
οταν καποτε μεγαλωσει και πιθυμισει δυνατα τη γη του,
ετσι του'πε ο Ερμης,αλλα δεν γυρισε το νου του Αιγισθου
ορθα να σκεφτει,και τωρα γι'ολ'αυτα μαζι τιμωρηθηκε
πολυ σκληρα
.
.
.
ΜΕΤΑ-ΦΡΑΣΤΙΚΑ
Ομηρου Οδυσσεια
ραψωδια Ε',151-158
.
.
τον δ'αρ'επ'ακτης ευρε καθημενον΄ουδεν ποτ'οσσε
δακρυοφιν τερσοντο,κατειβετο δε γλυκυς αιων
νοστον οδυρωμενω,επει ουκετι ηνδανε νυφη.
αλλ'η τοι νυκτας μεν ιαυεσκεν και αναγκη
εν σπεσσι γλαφυροισι παρ'ουκ εθελων εθελουση
ηματα δ'αμ πετρησι και ηιονεσσι καθιζων
δακρυσι και στοναχησι και αλγεσι θυμον ερεχθων
ποντον επ'ατρυγετον δερκεσκετο δακρυα λειβων
.
τον ηβρε στ'ακρογυαλι καθισμενο,ποτε δεν στεγνωναν
τα δακρυα απ'τα ματια του,πνιγονταν η γλυκεια ζωη
απ'το βαρυ κλαμα για τον γυρισμο,η νυμφη πια
δεν τον ευχαριστουσε,και κοιμονταν τις νυχτες μαζι της
μεσα στη βαθεια σπηλια απο αναγκη,δεν ηθελε,εκεινη
ηθελε,τις μερες στις πετρες και στ'ακρωτηρια καθονταν
τα δακρυα οι στεναγμοι κι η λυπη σπαραζαν τη καρδια του
και την ερημη θαλασσα κοιτουσε χυνοντας δακρυα
.
.
.
ΜΕΤΑ-ΦΡΑΣΤΙΚΑ
Ομηρου Οδυσσεια,
ραψωδια Ε',159-170
.
.
ἀγχοῦ δ᾽ ἱσταμένη προσεφώνεε δῖα θεάων
"κάμμορε, μή μοι ἔτ᾽ ἐνθάδ᾽ ὀδύρεο, μηδέ τοι αἰὼν
φθινέτω· ἤδη γάρ σε μάλα πρόφρασσ᾽ ἀποπέμψω.
ἀλλ᾽ ἄγε δούρατα μακρὰ ταμὼν ἁρμόζεο χαλκῷ
εὐρεῖαν σχεδίην· ἀτὰρ ἴκρια πῆξαι ἐπ᾽ αὐτῆς
ὑψοῦ, ὥς σε φέρῃσιν ἐπ᾽ ἠεροειδέα πόντον.
αὐτὰρ ἐγὼ σῖτον καὶ ὕδωρ καὶ οἶνον ἐρυθρὸν
ἐνθήσω μενοεικέ᾽, ἅ κέν τοι λιμὸν ἐρύκοι,
εἵματά τ᾽ ἀμφιέσω· πέμψω δέ τοι οὖρον ὄπισθεν,
ὥς κε μάλ᾽ ἀσκηθὴς σὴν πατρίδα γαῖαν ἵκηαι,
αἴ κε θεοί γ᾽ ἐθέλωσι, τοὶ οὐρανὸν εὐρὺν ἔχουσιν,
οἵ μευ φέρτεροί εἰσι νοῆσαί τε κρῆναί τε."
.
κοντα του σταθηκε η ομορφη θεα και του'πε:
Δυστυχε,μη μου καθεσαι εδω κι οδυρεσαι ,και
μη χανεις τη ζωη σου,σοβαρα τ'αποφασισα
να σε στειλω πισω στη πατριδα σου,
τραβα λοιπον να κοψεις μακρια ξυλα και
να συναρμολογησεις με χαλκινα καρφια
μια ευρυχωρη σχεδια,πανω της στερεωσε ψηλα
δοκαρια,να σε περασει στην ομιχλωδη θαλασσα,
εγω θα σου βαλω μαζι σου ψωμι ,νερο και
κοκκινο κρασι,να μην πεθανεις της πεινας,
ρουχα θα σε ντυσω,και πισω σου θα στειλω
ουριο ανεμο,ευκολα στη πατρικη τη γη σου
να φτασεις,αν βεβαια το θελησουν κι οι θεοι,
που κρατουν στην εξουσια τους τον απεραντο
ουρανο,κι απο μενα ειναι ανωτεροι
και στη σκεψη και στη κριση
.
.
.
ΣΑΠΦΩ,ΠΟΙΗΜΑΤΑ,ΜΕΤΑΦΡΑΣΕΙΣ-χ.ν.κουβελης
.
δεῦρυ μ†μ’ ἐς Κρητας .π[ ]ναῦον
ἄγνον, ὄππ[αι δὴ] χάριεν μὲν ἄλσος
μαλί[αν], βῶμοι †δ’ ἔνι θυμιάμε-
νοι [λι]βανώτῳ·
ἐν δ’ ὔδωρ ψῦχρον κελάδει δι’ ὔσδων
μαλίνων, βρόδοισι δὲ παῖς ὀ χῶρος
ἐσκίαστ’, αἰθυσσομένων δὲ φύλλων
κῶμα †κατέρρ[ει]·
ἐν δὲ λείμων ἰππόβοτος τέθαλε
ἠρινίοισιν ἄνθεσιν, αἰ δ’ ἄνητοι
μέλλιχα πνέοισιν [
[ ]
ἔλθε δὴ σὺ στέμ[ματ’] ἔλοισα Κύπρι,
χρυσίαισιν ἐν κυλίκεσσιν ἄβρως
ὀμ[με]μείχμενον θαλίαισι νέκταρ
οἰνοχόαισον
ελα απο την Κρητη εδω κοντα μου στο ιερο μερος
που'ναι ωραιο περιβολι με μηλιες και τους
βωμους αρωματιζει το λιβανι
και δροσερο νερο κελαρυζει απ' τα κλαδια της μηλιας
ολος ο τοπος ειναι γεματος ροδα σκιασμενος κι απ'τα
ελαφρα τρεμουλιαζοντα φυλλα πεφτει κατω στο χωμα
γαληνη
και στο λιβαδι αλογο βοσκαει λουλουδια της ανοιξης,
κι ο αερας απαλα πνεει
ελα εδω,Κυπριδα,και ριξε με χαρι μεσα στα χρυσα ποτηρια
του κρασιου το νεκταρ και σμιξε τη χαρα με τη λατρεια μας
.
Κύπρι καὶ Νηρήιδες ἀβλάβην μοι
τὸν κασίγνητον δότε τυίδ' ἴκεσθαι
κὤσσα οἰ θύμῳ κε θέλῃ γένεσθαι
πάντα τελέσθην,
ὄσσα δὲ πρόσθ' ἄμβροτε πάντα λῦσαι
καὶ φίλοισι οἶσι χάραν γένεσθαι
κὠνίαν δ’ ἔχθροισι· γένοιτο δ’ ἄμμι
μηκέτι μηδ’ εἶς
τὰν κασιγνήταν δὲ θέλοι δὲ λύγραν
ἔμμορον τίμας. ὀνίαν δὲ λύγραν
ἐκλύοιτ’, ὄτοισι πάροιθ’ ἀχεύων
τὦμον ἐδάμνα
.
Κυπριδα και Νηρηιδες καντε ο αδερφος μου να γυρισει
σωος κι αβλαβης κι οσα ποθει η καρδια του να γινουν
ολα να εκπληρωθουν
κι οσα στο παρελθον σφαλματα εκανε ολα να τελειωσουν
και στους φιλους του χαρα να δωσει και φοβο στους εχθρους
και καμια λυπη για μας
και στην αδερφη του να ειναι καμαρι και ν'απελευθερωθει
απ'οσες πικρες του βασανισαν τη καρδια στο παρελθον
.
Κύ]πρι, κα[ί σ]ε πι[κροτάτ]αν ἐπεύ[ροι]
[μη]δὲ καυχάσ[α]ιτο τόδ᾽ ἐννέ[ποισα]
[Δ]ωρίχα, τὸ δεύ[τ]ερον ὠς πόθε[ννον]
........... [εἰς] ἔρον ἦλθε.
Κυπριδα,ποση πικρα εχεις
κανεις την Δωριχα να μην μπορει να καυχηθει
πως εχει βρει τον ερωτα που ποθουσε για δευτερη φορα
.
χλωροτέρα δὲ ποίας ἔμμι
πιο δροσερη ειμαι απο τη χλοη
.
αἴ με τιμίαν ἐπόησαν ἔργα
τὰ σφὰ δοῖσαι
μ'εχουν τιμησει τα δικα τους εργα
που μου εδωσαν
.
αἴθ' ἔγω, χρυσοστέφαν' Ἀφρόδιτα,
τόνδε τὸν πάλον [^ ^ -] λαχοίην.
χρυσοστεφανη Αφροδιτη,αυτη η τυχη
μου ετυχε
.
Ἄστερες μὲν ἀμφὶ κάλαν σελάνναν
ἂψ ἀπυκρύπτοισι φάεννον εἶδος,
ὄπποτα πλήθοισα μάλιστα λάμπῃ
γᾶν [ἐπὶ πᾶσαν]
... ἀργυρία ...
τ'αστρα γυρω απ'την ομορφη σεληνη
χανουν το φεγγος τους οταν πληρης
η σεληνη φωτιζει τη γη μ'αργυρο φως
.
καὶ ποθήω καὶ μάομαι .
και ποθω και δεν βαστω...
.
... πόδας δὲ
ποίκιλος μάσλης ἐκάλυπτε, Λύδι-
ον κάλον ἔργον
τα ποδια της καλυπτε κεντημενο πεδιλο
λεπτης λυδικης τεχνης
.
ταὶς κάλαισιν ὔμμι νόημμα τὦμον
οὐ διάμειπτον
για σας,ομορφιες μου,ο νους μου
δεν αλλαξε
.
ταῖσι [δὲ] ψῦχρος μὲν ἔγεντὀ θῦμος,
πὰρ δ' ἴεισι τὰ πτέρα
η καρδια τους κρυωσε
κι επεσαν τα φτερα τους
.
Ἔρος δ' ἐτίναξέ μοι
φρένας, ὠς ἄνεμος κὰτ ὄρος δρύσιν ἐμπέτων.
ο Ερωτας μου ξεσηκωσε τα μυαλα
οπως ο ανεμος στα βουνα ξετιναζει τις βελανιδιες
.
ἦλθες, †καλ’† ἐπόησας, ἔγω δέ σ’ ἐμαιόμαν,
ὂν δ’ ἔψυξας ἔμαν φρένα καιομέναν πόθῳ.
ηρθες,καλα που'καμες,εγω για σενα πονουσα,
δροσισες τα μυαλα μου που τα'καιγε ο ποθος
.
ἠράμαν μὲν ἔγω σέθεν, Ἄτθι, πάλαι ποτά ....
σμίκρα μοι πάις ἔμμεν’ ἐφαίνεο κἄχαρις
εγω εσενα ,Ατθιδα,καποτε παλια σ'αγαπουσα...
ησουν μικρη κοπελα και χαριτωμενη μου φαινοσουν
.
ὀ μὲν γὰρ κάλος ὄσσον ἴδην πέλεται [κάλος],
ὀ δὲ κἄγαθος αὔτικα καὶ κάλος ἔσσεται.
καποιος ειναι ομορφος μοναχα οσο καιρο διαρκει η ομορφια
καποιος που ειναι καλος ειναι συναμα και ομορφος για παντα
.
οὐκ οἶδ' ὄττι θέω
.δίχα μοι τὰ νοήμματα
δεν ξερω τι λατρευω,
ειμαι διχασμενη
.
ψαύην δ' οὐ δοκίμωμ' ὀράνω †δυσπαχέα†
/ Πσαύην δ᾽ οὐ δοκίμοιμ᾽ ὀράνω δύσι πάχεσιν.
με τα δυο μου χερια δεν μπορω ν'αγγιξω τον
ουρανο
.
βροδοπάχεες ἄγναι Χάριτες δεῦτε Δίος κόραι
Ελατε ροδοδαχτυλες Χαριτες κορες του Δια
.
ἔλθοντ' ἐξ ὀράνω πορφυρίαν περθέμενον χλάμυν ...
ηρθαν απ'τον ουρανο πορφυρο φορωντας ρουχο
.
κατθάνοισα δὲ κείσῃ οὐδέ ποτα
μναμοσύνα σέθεν
ἔσσετ' οὐδὲ †ποκ'†ὔστερον
· οὐγὰρ πεδέχῃς βρόδων
τῶν ἐκ Πιερίας
· ἀλλ' ἀφάνηςκἠν Ἀίδα δόμῳ
φοιτάσεις πεδ' ἀμαύρων νεκύων
ἐκπεποταμένα
πεθαμενη θα'σαι και ποτε
δεν θα σε μνημονευσουν
ουτε τωρα ουτε μετα
και δεν θα'χεις ροδα απο την Πιερια
αλλα αγνωστη θα τριγυρνας
στα παλατια του Αδη
αναμεσα στις μαυρες σκιες
των πεθαμενων
.
οὐδ' ἴαν δοκίμωμι προσίδοισαν φάος ἀλίω
ἔσσεσθαι σοφίαν πάρθενον εἰς οὐδένα πω χρόνον
τεαύταν
νομιζω πως ποτε παρθενα δεν θα αντικρισει το
φως του ηλιου και να'χει τη δικια σου σοφια
.
τίς δ' ἀγροίωτις θέλγει νόον .....
.οὐκ ἐπισταμένα τὰ βράκε' ἔλκην ἐπὶ τὼν σφύρων;
ποια χωριατισα σου μαγεψε το νου...
που δεν ξερει πως να σηκωσει το βρακι της
πανω απ'τους αστραγαλους
.
Ω Ψαπφα,ηραμαν μεν εγω
Ω Σαπφω,σ'αγαπουσα
.
[μελιος]τι γλυκερον
κι απ'το μελι πιο γλυκια
.
]α μελλιχόφων[
σταζει μελι το στομα του
.
δροσ[ό]εσσα[
δροσερη
μισσε Μίκα
δικια μου Μικα
.
σὺ δὲ στεφάνοις, ὦ Δίκα, πέρθεσθ' ἐράτοις φόβαισιν
ὄρπακας ἀνήτω συναέρραις' ἀπάλαισι χέρσιν
·εὐάνθεα †γὰρ† πέλεται καὶ Χάριτες μάκαιραι
μᾶλλον †προτερην†, ἀστεφανώτοισι δ' ἀπυστρέφονται.
Στεφανωσε,Δικα,τα ομορφα μαλλια σου και
πλεξε σ'αυτα ωραια ανθη με τ'απαλα σου χερια
γιατι εκεινες που ειναι ετσι στεφανωμενες
ξεχωριζουν και μεσα στις χαριτες,
που δεν αγαπανε τις αστεφανωτες κι ακαλλωπιστες
.
εὐμορφοτέρα Μνασιδίκα τὰς ἀπάλας Γυρίννως
πιο ομορφη ειναι η Μνασιδικα απο την απαλη
Γυριννω
,
κροκόεντα[
με κροκο χρωματισμενα
,
. . . . . . . . .
τεθνάκην ἀδόλως, θέλω·
ἀ με ψισδομένα κατελίμπανεν
πόλλα καὶ τόδ’ ἔειπέ μοι·
ὤιμ’ ὠς δεῖνα πεπόνθαμεν,
Ψάπφ’, ἦ μάν σ’ ἀέκοισ’ ἀπυλιμπάνω.
τὰν δ’ ἔγω τάδ’ ἀμειβόμαν·
χαιροισ'ἔρχεο κἄμεθεν
μέμναισ’, οἶσθα γὰρ ὤς σε πεδήπομεν·
αἰ δὲ μή, ἀλλά σ’ ἔγω θέλω
ὄμναισαι . . .
ὄσα μάλθακα καὶ κάλ’ ἐπάσχομεν·
πόλλοις γὰρ στεφάνοις ἴων
καὶ βρόδων πλοκίων τε ὔμοι
κἀνήτω πὰρ ἔμοι παρεθήκαο
καὶ πόλλαις ὐπαθύμιδας
πλέκταις ἀμφ’ ἀπάλαι δέραι
ἀνθέων ἐρατῶν πεποημέναις.
καὶ πολλῷ λιπαρῶς μύρῳ
βρενθείῳ τε κάλον χρόα
ἀξαλείψαο καὶ βασιληίῳ
καὶ στρώμναν ἐπὶ μολθάκαν
ἀπάλαν παρ ὀπαυόνοων
ἐξίης πόθον αἶψα νεανίδων
. . . . . . . . .
η Ατθις δεν γυρισε
να πεθανω θελω να ησυχασω
με πολυ πονο μ'αφησε,και μου'πε
Αλιμονο,τοσα κακα που παθαμε,
Σαπφω,σου ορκιζομαι πως χωρις τη θεληση μου
σ'αφηνω
και σ¨αυτην αποκριθηκανα'
σαι καλα οπου πας και μενα να θυμασαι να ξερεις
πως σε σενα βασισθηκα
κι αν εσυ δεν με θυμασαι,τοτε θελω
να σου θυμισω,ποσο γλυκα κι ομορφα
περνουσαμε
με πολλα στεφανια με μενεξεδες και με ροδα
πλεγμενα στα μαλλια πολυ κοντα μου
καθοσουν
και πολλα ειχες στολιδια γυρω
στον απαλο σου λαιμο φτιαγμενα πλεκτα
απο πανεμορφα ανθη
και την ομορφη επιδερμιδα σου αλοιβες
με ευγενικο και βασιλικο μυρο
και πανω σε στρωμα μαλακο κι απαλο αναπαυοσουν
και προκαλουσες γρηγορα ποθο στις κοπελες
.
ᾖρ’ ἀ[
δηρατ.[
Γογγυλα.[
ρωτησα τη Γογγυλα
.
κατθάνην δ’ ἴμερός τις [ἔχει με καὶ
λωτίνοις δροσόεντας [ὄ-
χ[θ]οις ἴδην Ἀχερ[
η επιθυμια μ'εχει κυριευσει να πεθανω
και βλεπω τους δροσερους λωτους
στις οχθες του Αχεροντα
.
. . . .
. . . . ἀπὺ Σαρδίων . . .
. . . . πόλλακι τυῖδε νῶν ἔχοισα
ὤς ποτ’ ἐζώομεν· . . . .
σε θέᾳ σ’ ἰκέλαν, Ἀρι-
γνώτα σᾷ δἐ μάλιστ’ ἔχαιρε μόλπᾳ
·
νῦν δἐ Λύδαισιν ἐμπρέπεται γυναί-
κεσσιν ὤς ποτ’ ἀελίω
δύντος ἀ βροδοδάκτυλος σελάννα;
πάντα παρρέχοισ’ ἄστρα φάος δ’ ἐπί-
σχει θάλασσαν ἐπ’ ἀλμύραν
ἴσως καὶ πολυανθέμοις ἀρούραις·
ἀ δ’ ἐέρσα κάλα κέχυται, τεθά-
λαισι δὲ βρόδα κἄπαλ’ ἄν-
θρυσκα καὶ μελίλωτος ἀνθεμώδης·
πόλλα δὲ ζαφοίταισ’ ἀγάνας ἐπι-
μνάσθεισ’ Ἄθτιδος ἰμέρῳ
λέπταν ποι φρένα κῆρ δ’ ἄσα βόρηται·
Ατθις,η αγαπημενη μας Μνασιδικα,
βρισκεται στις Σαρδεις,και συχνα εχει το
μυαλο της εδω τοτε που ζουσαμεν εδω,
και σαν θεα σ'ειχε,Αριγνωτα,και πολυ
την ευχαριστουσαν τα τραγουδια σου
και τωρα ειναι αναμεσα στις Λυδες κυριες
οπως η ροδοδαχτυλος σεληνη μετα τη δυση
του ηλιου ειναι αναμεσα στ'αστρα
και περιλουζει με το φως της
την αλμυρη θαλασσα και την πολυανθισμενη γη
καλη δροσια χυνεται,βλαστιζουν τα ροδα
και οι μελιλωτοι γεμιζουν ανθια
και τους πολλους περιπατους μας θα θυμαται
η Ατθις κι η νοσταλγια θα της κατατρωγει
την ευαισθητη καρδια ·
.
[π]ορφύρωι κατελιξαμέν[α πλόκωι
εχει τα μαλλια της τυλιγμενα μεσα
σε πορφυρο μαντηλι
.
γλύκηα μᾶτερ, οὔτοι δύναμαι κρέκην τὸν ἴστον
πόθῳ δάμεισα παῖδος βραδίναν δι' Ἀφροδίταν
γλυκεια μου μανα,δεν μπορω να ριξω τη σαιτα
στον αργαλειο,
με κραταει ο ποθος για ενα αγορι,
με βραδινε η Αφροδιτη
.
. . ἄγναι Χάριτες Πιέριδέ[ς τε] Μοῖ[σαι
Αγνες Χαριτες Πιεριδες Μουσες
.
. ατε τὰν εὔποδα νύμφαν
νυφη με τα ομορφα ποδια
.
η χρυσοπέδιλ<λ>[ο]ς Αὔως
η χρυσοπεδιλη Αυγη
.
Ἔσπερε, πάντα φέρων, ὄσα φαίνολις ἐσκέδασ' Αὔως,
†φέρεις ὄιν, φέρεις αἶγα, φέρεις ἄπυ† μάτερι παῖδα.
Εσπερε,ολα τα φερνεις,
οσα ξεχωρισε η λαμπερη Αυγη
φερνεις το προβατο,φερνεις τη γιδα,
φερνεις το παιδι στη μανα του
.
ἀστέρων πάντων ὀ κάλλιστος
το πιο ομορφο απ'ολα τ'αστερια
.
οἶον τὸ γλυκύμαλον / ἐρεύθεται ἄκρῳ ἐπ' ὔσδῳ,
ἄκρον ἐπ' ἀκροτάτῳ, / λελάθοντο δὲ μαλοδρόπηες,
οὐ μὰν ἐκλελάθοντ', ἀλλ' οὐκ ἐδύναντ' / ἐπίκεσθαι
οπως το γλυκομηλο κοκκινιζει
στην ακρη του κλαδιου
στην ακρη την ακροτατη που το αφησαν
οι μαζωχταδες των μηλων,
οχι γιατι το ξεχασαν,
αλλα γιατι δεν μπορουσαν να το
φθασουν
.
οἴαν τὰν ὐάκινθον ἐν ὤρεσι
ποίμενες ἄνδρες
πόσσι καταστείβοισι, χάμαι δέ
τὸ πόρφυρον ἄνθος ...
[κεῖται.]
οπως τον υακινθον πανω στα βουνα
τον καταπατουν με τα ποδια τους βοσκοι
και στο χωμα πατημενο μαραζωνει
το πορφυρο ανθος
.
ὦ κάλα, ὦ χαρίεσσα
Ομορφια μου,Χαρα μου
.
δαύοις ἀπάλας ἐτάρας ἐν στήθεσιν
χαιδευεις της απαλης φιλεναδας τα βυζια
.
.... ἔμεθεν δ' ἔχῃσθα λάθαν
εμενα μ'εχεις ξεχασει
.
τιν' ἄλλον
[μᾶλλον] ἀνθρώπων ἔμεθεν φίλησθα
καποιον αλλον περισσοτερο απο μενα αγαπας
.
Ἔρος δηὖτέ μ' ὀ λυσιμέλης δόνει,
γλυκύπικρον ἀμάχανον ὄρπετον
....
ο Ερωτας,ξανα αυτος που διαλυει το κορμι
με δονει
γλυκοπικρο ακαταμαχητο ερπετο
.
Ἄτθι, σοὶ δ' ἔμεθεν μὲν ἀπήχθετο
φροντίσδην, ἐπὶ δ' Ἀνδρομέδαν πότᾳ
Ατθι,εσυ εμενα με περιφρονεις,επειδη
την Ανδρομεδα ερωτοτροπεις
.
ἔστι μοι κάλα πάις χρυσίοισιν ἀνθέμοισιν
ἐμφέρην ἔχοισα μόρφαν Κλέις ἀγαπάτα,
ἀντὶ τᾶς ἔγωὐδὲ Λυδίαν παῖσαν οὐδ' ἐράνναν
εχω μια κορη ομορφη που στη μορφη
μοιαζει στα χρυσα ανθη,
Κλεις η πολυαγαπημενη,
την οποια πιο πολυ λατρευω
απ'ολη την Λυδια
.
ἦρος ἄγγελος ἰμερόφωνος ἀήδων
αγγελος της ανοιξης γκλυκοφωνο αηδονι
.
Κατθνάσκει Κυθέρἠ, ἄβροσ Ἄδωνισ, τί κε θεῖμεν,
Καττύπτεσθε κόραι καὶ κατερείκεσθε χίτωνασ.
πεθαινει,Κυθερεια,ο ευγενικος Αδωνις,
τι να κανουμε;
χτυπηστε τα στηθη κορες και σχιστε τα ρουχα
.
Λάτω καὶ Νιόβα μάλα μὲν φίλαι ἦσαν ἔταιραι
η Λητω και η Νιοβη πολυ φιλες αγαπημενες
..
οιαν ταν υακινθον εν ωρεσι
ποιμενες ανδρες ποσσι
καταστειβοισι , χαμαι δε
το πορφυρον ανθος ...
[κειται ]
ετσι οπως τον υακινθο καταπατουν
με τα ποδια τους στο βουνο βοσκοι
και το πορφυρο ανθος στο χωμα...
[κειται]
.
οιον το γλυκομαλον ερευθεται
ακρω επ'υσδω, ακρον επ'ακροτατω,
λελαθοντο δε μαλοδροπηες ,
ουν μαν εκλελαθοντ',αλλ'ουκ
εδυναντο επικεσθαι
ετσι οπως το γλυκομηλο κοκκινιζει
στο ακρο του κλαδιου, στο μακρυτερο
ακρο του, το παρατησαν οι συγκομιδοι
των μηλων ,οχι γιατι το αγνοησαν
αλλα δεν μπορεσαν να τ'αρπαξουν
.
...Εμμεθεν δ'εχεισθα λαθαν
...Μ'εχεις ξεχασει
.
ολβιε γαμβρε ,σοι μεν δη γαμος ως αραο
εκτετελεστ,εχης δε παρθενον [αν] αραο...
σοι χαριεν μεν ειδος ,οππατα δ' [εστι ,
νυμφα] μελλιχ' , ερος δ'επ' ιμερτω κεχυται
προσωπω
....τετιμακ' εξοχα σ' Αφροδιτα
ευτυχισμενε γαμβρε ,ο γαμος σου,οπως
ηθελες γινεται, και την κορη που θελεις
εχεις, δικο σου το χαριτωμενο πλασμα,
τα γλυκα ματια της νυφης , κι ο ερωτας
γεμιζει το ευτυχισμενο προσωπο...
...σ'εχει τιμησει εξοχα η Αφροδιτη
.
Ερος δηυτε μ' ο λυσιμελης δονει,
γλυκυπικρον αμαχανον ορπετον.
Ο Ερωτας παλι με τρανταζει ,να
μου διαλυσει τα μελη του κορμιου,
γλυκοπικρο ανικητο πλασμα
.
εχει μεν Ανδρομεδα καλαν αμοιβαν...
Ψαπφοι, τι ταν πολυολβον Αφροδιταν...
[καλεις];
μια καλη ερωτηση εχει η Ανδρομεδα...
Σαπφω, γιατι καλεις την ευδαιμονα Αφροδιτη;
.
εστι μοι καλλα παις χρυσιοιησιν ανθεμοισιν
εμφερην εχοισα μορφαν Κλεις αγαπατα,
αντι τας εγωυδε Λυδιαν παισαν ουδ'ερανναν...
εχω μια κορη ομορφη ομοια στη μορφη
με τα χρυσα λουλουδια η αγαπημενη Κλεις,
μ'ολοκληρη τη Λυδια δεν αλλαζω ...
.
θελω τι τ'ειπην ,αλλα με κωλυει αιδως...
.
θελω κατι να σου πω, αλλα μ'εμποδιζει
η ντροπη...
.
παρθενον αδυφωνον
κορη γλυκοφωνη
.
πληρης μεν εφαινετ' α σελαννα
αι δ'ως περι βωμον εσταθησαν
φωτισε πληρης η σεληνη
κι αυτες γυρω απ'το βωμο
ακινητες σταθηκαν
.
Εσπερε,παντα φερων,οσα φαινολις
εσκεδασ' Αυως, [φερεις οιν,φερεις αιγα,
φερεις απυ] ματερι παιδα
Εσπερε,τα παντα φερνεις πισω, οσα
η φωτεινη Αυγη ξεχωρισε ,
φερνεις το προβατο,φερνεις την γιδα,
φερνεις στη μητερα τη θυγατερα
.
πολυ πακτιδος αδυμελεστερα...
χρυσω χρυσοτερα
περισσοτερο γλυκοφωνη απ'τη λυρα
λαμπροτερη απ'τον χρυσο
.
Δεδυκε μεν α σελαννα
και Πληιαδες ,μεσαι δε νυχτες,
παρα δ'ερχετ'ωρα,
εγω δε μονα κατευδω.
Εδυσε η σεληνη ,εδυσε
κι η Πουλια ,μεσανυχτα,
περασε η ωρα ,κι εγω
μονη κοιμαμαι
.
Τιμαδας αδε κονις ,ταν δη προ γαμοιο
θανουσαν δεξατο Φερσεφονας κυανεος
θαλαμος ,ας και αποφθιμενας πασαι
νεοθαγι σιδαρω αλικες ιμερταν κρατος
εθεντο κομαν
Αυτη ειναι η τεφρα της Τιμαδος,που
πεθανε πριν το γαμο και την δεχτηκε
στα σκοτεινα παλατια η Περσεφωνη
Ολες οι φιλες της με νεοτροχισμενο
μαχαιρι εκοψαν συριζα τ'αγαπημενα
πορφυρα μαλλια τους
.
Τω γριπει Πελαγωνι πατηρ επεθηκε
Μενισκος κυρτον και κωπαν ,
μναμα κακοζοιας.
Για τον ψαρα Πελαγωνα ο πατερας του
ο Μενισκος εστησε εδω την αγκυρα
και το κουπι του,
να μνημονευουν την κακοριζικη ζωη του
.
αστερες μεν αμφι καλαν σελανναν
αψ'απυκρυπτοισι φαενναν ειδος,
οπποτα πληθοισα μαλιστα λαμπη
γαν... αργυρια.
τ'αστερια γυρω απ'το λαμπρο φεγγαρι
χανουν το φωτισμενο προσωπο τους
οταν αυτο γεματο λαμπει τη γη
με τ'αργυρο του φως
.
...ποδας δε ποικιλος μασλης εκαλυπτε,
Λυδιον καλον εργον.
και τα ποδια καλυπτε πολυχρωμο
πεδιλο, Λυδικο εργο, ομορφο
.
Ερος δ'ετιναξε μοι φρενας,
ως ανεμος κατ'ορος δρυσιν εμπετων
Ο Ερωτας μου ταραξε τα μυαλα,
οπως ο ανεμος στα βουνα πανω
στα δεντρα πεφτει
.
ηρθες ,[καλ'] εποησας,
εγω δε σ'εμαιομαν,
ον δ'εψυξας εμαν φρενα
καιομενα ποθω
ηρθες τελικα ,ομορφια μου,
τοσο σε αναζητησα,
και δροσισες την καρδια μου
που την εκαιγε ο ποθος
.
η' τιν'αλλον
[μαλλον] ανθρωπων εμμεθεν φιλησθα
η' μηπως εναν αλλον περισσοτερο
απο μενα αγαπησες
.
σκιδναμενας εν στηθεσιν οργας
μαψυλακαν γλωσσαν πεφυλαχθαι
οταν τα στηθια σου φουσκωνει η οργη
φυλαξε τη γλωσσα σου απο τα ξεφωνητα
.
Λατω και Νιοβα μαλα μεν φιλαι ησαν εταιραι
η Λητω κι η Νιοβη ηταν συντροφες
πολυαγαπημενες φιλες
.
ποικιλοθρον'αθανατ'Αφροδιτα,
παι Διος δολοπλοκε,λισσομαι σε,
μη μ' ασαισι μηδ' ονιαισι δαμνα,
ποτνια,θυμον
ποικιλοθρονη αθανατη Αφροδιτη
κορη του Δια ,δολοπλοκα, σε εκληπαρω,
μη μου μαραζωνεις με βασανα
και λυπες ,Δεσποινα ,τη καρδια
αλλα τυιδ'ελθ',αι ποτα κατερωτα
τας εμας αυδας αιοισα πηλοι
εκλυες,πατρος δε δομον λιποισα
χρυσιον ηλθες
αλλα εδω ελα,οπως καποτε παλια
ακουγοντας τις φωνες μου ,απο
μακρυα ,ηρθες αφηνοντας
το πατρικο λαμπρο παλατι
αρμ'υπασδευξαισα. καλοι δε σ'αγον
ωκεες στρουθοι περι γας μελαινας
πυκνα διννεντες πτερ'απ'ωρανω
αιθερος δια μεσσω
το αρμα εζευξες και καλα σπουργιτια
γρηγορα ,στη μαυρη γη σε φερανε με
στροβιλους απ'τα δυνατα χτυπηματα των
φτερων πανω στον ουρανο μεσα στον αιθερα
αιψα δ'εξικοντο.συ δ',ω μακαιρα,
μειδιαισαισ' αθανατω προσωπω
ηρε'οττι δηυτε πεπονθα κωττι
δηυτε καλημι
γρηγορα εφτασαν, και συ,μακαρια,
μειδιασες στο αθανατο προσωπο
και με ρωτησε τι παλι επαθα ,
γιατι και παλι σε καλω
κωττι μοι μαλιστα θελω γενεσθαι
μαινολα θυμω,''τινα δηυτε [πειθω
αψ σ'αγην ] ες σαν φιλοτατα ; τις
σ',ω Ψαπφ',αδικηει;
τι παλι θελω τοσο πολυ να γινει στην
αναστατωμενη καρδια μου ,''ποια
παλι[να πεισω να ρθει γρηγορα σε
σενα]στον ερωτα σου,ποια ,Σαπφω.
σε περιφρονει;''
και γαρ αι φευγει ,ταχεως διωξει
αι δε δωρα μη δεκετ',αλλα δωσει
αι δε μη φιλει,ταχεως φιλησει
κωυκ εθελοισα
κι αν σ'αποφευγει,γρηγορα θα σε
κυνηγα,κι αν δωρα δεν καταδεχεται
θα σου προσφερει ,κι αν δεν σ'αγαπα
γρηγορα θα σ'αγαπησει θελει δεν θελει
ελθε μοι και νυν ,χαλεπαν δε λυσον
εκ μεριμναν, οσσα δε μοι τελεσσαι
θυμος ιμερρει,τελεσον. συ δ'αυτα
συμμαχος εσσο
Ελα σε μενα και τωρα,αλαφρυνε με
απο τα βαρια βασανα,εκπληρωσε
οσα η καρδια μου επιθυμει,τελειωσετα,
και γινε εσυ η ιδια συνεργος μου
.
μήτε μοι μέλι μήτε μέλισσα
ουτε μελι για μενα ουτε μελισσα
.
παντοδάπαισι μεμειχμένα χροίαισιν
μ'ολα τα χρωματα αναμειγμενα
.
πάρθενον ἀδύφωνον
παρθενα γλυκυφωνη
.
πλήρης μὲν ἐφαίνετ' ἀ σελάννα
αἰ δ' ὠς περὶ βῶμον ἐστάθησαν
πληρης ανατειλε η σεληνη
και οι γυναικες γυρω στο βωμο
σταθηκαν
.
πόλυ πάκτιδος ἀδυμελεστέρα ...
χρύσω χρυσοτέρα ...
πιο πολυ απο τη λυρα μελωδικοτερη
απο τον χρυσο χρυσοτερη
.
πότνια Αὔως
σεβαστη Αυγη
.
σκιδναμένας ἐν στήθεσιν ὄργας
πεφύλαχθαι γλῶσσαν μαψυλάκαν
οταν η οργη σου φουσκωνει τα στηθια
φυλαξε τη γλωσσα να μην ξεστομισει
απρεπα
.
τάδε νῦν ἐταίραις
ταὶς ἔμαις τέρπνα κάλως ἀείσω
ετσι τωρα θα τραγουδησω καλα
τις φιλες μου να διασκεδασω
.
μέλημα τὦμον
δικια μου φροντιδα
.
φαῖσι δή ποτα Λήδαν †ὐακίνθινον† πεπυκάδμενον
εὔρην ᾤον
λενε πως καποτε η Ληδα βρηκε μεσα
στο ανθος του υακινθου κρυμενο ενα αυγο
.
μυθοπλοκος
παραμυθας
.
Κρῆσσαί νύ ποτ’ ὦδ’ ἐμμελέως πόδεσσιν
ὤρχηντ’ ἀπάλοισ’ ἀμφ’ ἐρόεντα βῶμον
πόας τέρεν ἄνθος μάλακον μάτεισαι.
οι κρητικες γυναικες καποιες φορες
με ρυθμο στα ποδια χορευουν
γυρω απ'τον ιερο βωμο
συντριβοντας τα μαλακα ανθη της χλοης
.
Δέδυκε μὲν ἀ σελάννα
καὶ Πληίαδες· μέσαι δὲνύκτες,
παρὰ δ’ ἔρχετ’ ὤρα,
ἔγω δὲ μόνα κατεύδω
Εδυσε η σεληνη
εδυσε κι η Πουλια,μεσανυχτα,
περασε η ωρα,
κι εγω μονη κοιμαμαι
.
Τῷ γριπεῖ Πελάγωνι πατὴρ ἐπέθηκε Μενίσκος
κύρτον καὶ κώπαν, μνᾶμα κακοζοίας
στον ψαρα Πελαγων ο πατερας του Μενισκος
τοποθετησς τη καρινα και το κουπι,
μνημα κακοριζικου
.
Ἀϊπάρθενοσ ἔσσομαι.
παντα παρθενα θα μεινω
.
.
.
ΜΕΤΑΦΡΑΖΟΝΤΑΣ ΤΟΝ ΟΜΗΡΟ-χ.ν.κουβελης
Ιλιαδα,Ραψωδια Α',1-52
.
Μῆνιν ἄειδε, θεά, Πηληιάδεω Ἀχιλῆος
οὐλομένην, ἣ μυρί’ Ἀχαιοῖς ἄλγε’ ἔθηκε,
πολλὰς δ’ ἰφθίμους ψυχὰς Ἄϊδι προΐαψεν
ἡρώων, αὐτοὺς δὲ ἑλώρια τεῦχε κύνεσσιν
οἰωνοῖσί τε πᾶσι· Διὸς δ’ ἐτελείετο βουλή· 5
ἐξ οὗ δὴ τὰ πρῶτα διαστήτην ἐρίσαντε
Ἀτρεΐδης τε ἄναξ ἀνδρῶν καὶ δῖος Ἀχιλλεύς.
Τίς γάρ σφωε θεῶν ἔριδι ξυνέηκε μάχεσθαι;
Λητοῦς καὶ Διὸς υἱός· ὃ γὰρ βασιλῆι χολωθεὶς
νοῦσον ἀνὰ στρατὸν ὦρσε κακήν, ὀλέκοντο δὲ λαοί, 10
οὕνεκα τὸν Χρύσην ἠτίμασεν ἀρητῆρα
Ἀτρεΐδης· ὃ γὰρ ἦλθε θοὰς ἐπὶ νῆας Ἀχαιῶν
λυσόμενός τε θύγατρα φέρων τ’ ἀπερείσι’ ἄποινα,
στέμματ' ἔχων ἐν χερσὶν ἑκηβόλου Ἀπόλλωνος
χρυσέῳ ἀνὰ σκήπτρῳ, καὶ λίσσετο πάντας Ἀχαιούς, 15
Ἀτρεΐδα δὲ μάλιστα δύω, κοσμήτορε λαῶν·
« Ἀτρεΐδαι τε καὶ ἄλλοι ἐϋκνήμιδες Ἀχαιοί,
ὑμῖν μὲν θεοὶ δοῖεν Ὀλύμπια δώματ’ ἔχοντες
ἐκπέρσαι Πριάμοιο πόλιν, εὖ δ’ οἴκαδ’ ἱκέσθαι·
παῖδα δ' ἐμοὶ λύσαιτε φίλην, τὰ δ’ ἄποινα δέχεσθαι, 20
ἁζόμενοι Διὸς υἱὸν ἑκηβόλον Ἀπόλλωνα. »
Ἔνθ' ἄλλοι μὲν πάντες ἐπευφήμησαν Ἀχαιοὶ
αἰδεῖσθαί θ’ ἱερῆα καὶ ἀγλαὰ δέχθαι ἄποινα·
ἀλλ' οὐκ Ἀτρεΐδῃ Ἀγαμέμνονι ἥνδανε θυμῷ,
ἀλλὰ κακῶς ἀφίει, κρατερὸν δ’ ἐπὶ μῦθον ἔτελλε· 25
« Μή σε, γέρον κοίλῃσιν ἐγὼ παρὰ νηυσὶ κιχείω
ἢ νῦν δηθύνοντ’ ἢ ὕστερον αὖτις ἰόντα,
μή νύ τοι οὐ χραίσμῃ σκῆπτρον καὶ στέμμα θεοῖο·
τὴν δ’ ἐγὼ οὐ λύσω· πρίν μιν καὶ γῆρας ἔπεισιν
ἡμετέρῳ ἐνὶ οἴκῳ ἐν Ἄργεϊ, τηλόθι πάτρης, 30
ἱστὸν ἐποιχομένην καὶ ἐμὸν λέχος ἀντιόωσαν·
ἀλλ’ ἴθι μή μ’ ἐρέθιζε, σαώτερος ὥς κε νέηαι. »
.
Την οργη πες μας,θεα,του γιου του Πηλεα Αχιλλεα
την καταραμενη,που εφερε στους Αχαιους μυριους πονους
και πολλες γενναιες ψυχες ηρωων τις εστειλε στον Αδη
κι εδωσε τα κορμια τους θρασιμια στα σκυλια και σ'ολα
τα ορνια,και του Δια εγινε η θεληση αφ'οτου πρωταρχισαν
να φιλονικουν και να χωριζουν ο Αγαμεμνωνας ο αφεντης
ανδρων και ο θεικος Αχιλλεας
ποιος απ'τους θεους τους εκανε να φιλονικησουν μεταξυ
τους;
ο γιος της Λητως και του Δια,με τον βασιλια πικραθηκε
κι εστειλε αρρωστεια κακια στο στρατο,και χανονταν
οι ανθρωποι,επειδη τον ιερεα Χρυση περιφρονισε ο Ατρειδης,
αυτος ηρθε στα γοργα καραβια των Αχαιων να παρει πισω
τη θυγατερα του φερνοντας αμετρητα λυτρα,εχοντας στα
χερια του το χρυσο σκηπτρο με το στεφανι του ευθυβολου
Απολλωνα και παρακαλουσε ολους τους Αχαιους,και πιο πολυ
τους δυο Ατρειδες,τους πρωτους των λαων
''Ατρειδες και οι αλλοι Αχαιοι με τις στερεες περικνημιδες,
ας σας δωσουν οι θεοι που εχουν τ'ανακτορα στον Ολυμπο
να παρετε την πολι του Πριαμου και σωοι να φθασεται στα
σπιτια σας,δωστε μου πισω την αγαπημενη κορη μου,και
τα λυτρα δεχθητε,αν εχετε τον φοβο του γιου του Δια
του ευθυβολου Απολλωνα
τοτε ο ενας με τον αλλον οι Αχαιοι μεγαλοφωνα συναινεσαν
να σεβασθουν τον ιερεα και τα λαμπρα λυτρα να δεχθουν,
αλλα του Ατρειδη δεν μαλακωνε η καρδια,αλλα βιαια τον
εσπρωχνε και σκληρο λογο απηυθυνε:
''Μη σε ξαναβρω,γεροντα,εδω γυρω στα κοιλα καραβια
η' τωρα να αργοπορεις η' υστερωτερα παλι να ξαναρθεις,
και μην πιστευεις πως θα σε βοηθησει το σκηπτρο και το
στεφανι του θεου,''
αυτην δεν θα ελευθερωσω,μεχρι τα γεραματα θα βρισκεται
μεσα στο σπιτι μου στο Αργος,πολυ μακρυα απ'την πατριδα,
στον αργαλειο να υφαινει και στο κρεβατι μου συντροφο
θα την εχω,
ελα τραβα,μη μ'ερεθιζεις,για να φυγεις σωος απο δω''
Ὣς ἔφατ’· ἔδεισεν δ’ ὁ γέρων καὶ ἐπείθετο μύθῳ·
βῆ δ’ ἀκέων παρὰ θῖνα πολυφλοίσβοιο θαλάσσης·
πολλὰ δ’ ἔπειτ’ ἀπάνευθε κιὼν ἠρᾶθ’ ὁ γεραιὸς 35
Ἀπόλλωνι ἄνακτι, τὸν ἠύκομος τέκε Λητώ·
« Κλῦθί μευ, Ἀργυρότοξ’, ὃς Χρύσην ἀμφιβέβηκας
Κίλλάν τε ζαθέην Τενέδοιό τε ἶφι ἀνάσσεις,
Σμινθεῦ, εἴ ποτέ τοι χαρίεντ’ ἐπὶ νηὸν ἔρεψα,
ἢ εἰ δή ποτέ τοι κατὰ πίονα μηρί’ ἔκηα 40
ταύρων ἠδ’ αἰγῶν, τὸδε μοι κρήηνον ἐέλδωρ·
τίσειαν Δαναοὶ ἐμὰ δάκρυα σοῖσι βέλεσσιν. »
Ὣς ἔφατ’ εὐχόμενος, τοῦ δ’ ἔκλυε Φοῖβος Ἀπόλλων,
βῆ δὲ κατ’ Οὐλύμποιο καρήνων χωόμενος κῆρ,
τόξ’ ὤμοισιν ἔχων ἀμφηρεφέα τε φαρέτρην· 45
ἔκλαγξαν δ’ ἄρ’ ὀιστοὶ ἐπ’ ὤμων χωομένοιο,
αὐτοῦ κινηθέντος· ὁ δ’ ἤιε νυκτὶ ἐοικώς·
ἕζετ’ ἔπειτ’ ἀπάνευθε νεῶν, μετὰ δ’ ἰὸν ἕηκε·
δεινὴ δὲ κλαγγὴ γένετ’ ἀργυρέοιο βιοῖο·
οὐρῆας μὲν πρῶτον ἐπῴχετο καὶ κύνας ἀργούς, 50
αὐτὰρ ἔπειτ’ αὐτοῖσι βέλος ἐχεπευκὲς ἐφιεὶς
βάλλ’· αἰεὶ δὲ πυραὶ νεκύων καίοντο θαμειαί.
ετσι μιλησε ,ο γεροντας φοβηθηκε και υπακουσε
στο λογο του,αποσυρθηκε σιωπηλος στην ακρογυαλια
της βοερης θαλασσας κι οταν πηγε πολυ απομερα
παρακαλεσε ο γερος τον δυνατο Απολλωνα που
τον γεννησε η ομορφομαλουσα Λητω.
''Ακουσε με αργυροτοξε,που την Χρυσην περιβλεπεις
την Κιλλα την καλην και στην Τενεδο κυριαρχεις,
Σμινθεα,αν ποτε εγω για σενα εχτισα ναο να τον
χαιρεσαι,κι αν ποτε για σενα παχια κρεατα εψησα
ταυρων και κατσικιων για τον βαρυ καημο μου
τιμωρησε τους Δαναους με τα βελη σου τα δακρυα μου ''
ετσι ειπε προσευχομενος,τον ακουσε ο Φοιβος Απολλων
κι απ'τις κορυφες του Ολυμπου κατεβηκε οργισμενος
με το τοξο και στους ωμους ειχε γεματη φαρετρα,
ετριξαν δυνατα τα βελη στους ωμους οργισμενος
καθως κινηθηκε και σαν την νυχτα εμοιαζε,
καθισε παραμερα των καραβιων κι επεταξε το βελος
και φοβερη βροντη βγηκε απ'τ'αργυρο τοξο
πρωτα-πρωτα τα μουλαρια χτυπησε και τα γρηγορα
σκυλια,επειτα σ'αυτους εστειλε το διαπεραστικο βελος,
κι ακαταπαυστα οι φωτιες εκαιγαν νεκρων σωματα στοιβες
.
.
.
ΜΕΤΑΦΡΑΖΟΝΤΑΣ ΑΡΧΙΛΟΧΟ-χ.ν.κουβελης
.
νῦν δὲ Λεώφιλος μὲν ἄρχει, Λεωφίλου δ᾽ ἐπικρατεῖν,
Λεωφίλωι δὲ πάντα κεῖται, Λεώφιλον δ᾽ ἀκούετε
. -
τωρα ο Λαοφιλος κυβερνα,ο Λαοφιλος κυριαρχει,
στον Λαοφιλο τα παντα ανοικουν,τον Λαοφιλο ν'ακουτε
.
.
Ἀσπίδι μὲν Σαΐων τις ἀγάλλεται, ἥν παρὰ θάμνῳ
ἔντος ἀμώμητον κάλλιπον οὐκ ἐθέλων·
αὐτὸν δ' ἔκ μ' ἐσάωσα· τί μοι μέλει ἀσπὶς ἐκείνη;
Ἐρρέτω· ἐξαῦτις κτήσομαι οὐ κακίω.
την ασπιδα μου καποιος απ'τους Σαιους καμαρωνει
που μεσα σ'ενα θαμνο την πεταξα αχαλαστη
αναγκαστικα τον εαυτο μου να γλυτωσω
τι με μελλει εκεινη η ασπιδα;.Στα τσακιδια.
ξανα παλι αλλη πιο καλη θ'αποκτησω
.
.
ἑπτὰ γὰρ νεκρῶν πεσόντων, οὓς ἐμάρψαμεν ποσίν,
χείλιοι φονῆές εἰμεν.
εφτα νεκροι επεσαν,
του πατησαμε με τα ποδια,
χιλιοι φονιαδες ειμαστε
.
.
.
ΜΕΤΑΦΡΑΖΟΝΤΑΣ ΤΟΝ ΟΜΗΡΟ
Ιλιαδα,ραψωδια α',στιχοι 53-68-χ,ν.κουβελης
.
Ἐννῆμαρ μὲν ἀνὰ στρατὸν ᾤχετο κῆλα θεοῖο,
τῇ δεκάτῃ δ' ἀγορὴν δὲ καλέσσατο λαὸν Ἀχιλλεύς·
τῷ γὰρ ἐπὶ φρεσὶ θῆκε θεὰ λευκώλενος Ἥρη· 55
κήδετο γὰρ Δαναῶν, ὅτι ῥα θνήσκοντας ὁρᾶτο·
οἳ δ’ ἐπεὶ οὖν ἤγερθεν ὁμηγερέες τ’ ἐγένοντο,
τοῖσι δ’ ἀνιστάμενος μετέφη πόδας ὠκὺς Ἀχιλλεύς·
« Ἀτρεΐδη, νῦν ἄμμε παλιμπλαγχθέντας ὀίω
ἂψ ἀπονοστήσειν, εἴ κεν θάνατόν γε φύγοιμεν, 60
εἰ δὴ ὁμοῦ πόλεμός τε δαμᾷ καὶ λοιμὸς Ἀχαιούς·
ἀλλ’ ἄγε δή τινα μάντιν ἐρείομεν ἢ ἱερῆα,
ἢ καὶ ὀνειροπόλον, καὶ γάρ τ’ ὄναρ ἐκ Διός ἐστιν,
ὅς κ’ εἴποι ὅ τι τόσσον ἐχώσατο Φοῖβος Ἀπόλλων,
εἴ ταρ ὅ γ’ εὐχωλῆς ἐπιμέμφεται ἠδ’ ἑκατόμβης, 65
αἴ κέν πως ἀρνῶν κνίσης αἰγῶν τε τελείων
βούλεται ἀντιάσας ἡμῖν ἀπὸ λοιγὸν ἀμῦναι. »
Ἤτοι ὅ γ’ ὣς εἰπὼν κατ’ ἄρ’ ἕζετο·
.
εννια μερες ριχνονταν στο στρατο τα βελη απ'το θεο
και τη δεκατη καλεσε σε συνελευση το λαο ο Αχιλλεας
αυτο το'βαλε στο μυαλο του η ασπροχερα θεα Ηρα
που για τους Δαναους στεναχωριονταν να τους βλεπει
να πεθαινουν κι οταν εκεινοι ολοι συγκεντρωθηκαν
σ'αυτους μπροστα σηκωθηκε ο ταχυς Αχιλλεας κι
ειπε:''Ατρειδη,τωρα πως θα γυριουμε προβλεπω
πισω στις πατριδες μας,αν απ'το θανατο ξεφυγουμε,
που μας καταβαλει τους Αχαιους ο πολεμος και η
αρρωστεια μαζι ,αλλ'ας παμε να ρωτησουμε καποιο μαντι
η' ιερεα η' ονειροκριτη,γιατι και το ονειρο απ'τον Δια
ερχεται,να μας πει γιατι τοσο οργιστηκε ο Φοιβος Απολλων
μηπως για καποιο υποσχεση μας κατακρινει η' για εκατομβη
μηπως απ 'αρνια κι απο κατσικια καλα τσικνας μυρωδια
θελει να δεχθει κι απ'τον ολεθρο να μας προστατευσει''
ετσι αυτα αυτος ειπε και καθισε
.
.
.
ΣΤΟ ΝΗΣΙ ΤΩΝ ΛΩΤΟΦΑΓΩΝ
[Ομηρου Θδυσσεια,ραψωδια ι',στιχοι 80-105]
Ελευθερη Αποδοση του αρχαιου κειμενου-χ.ν.κουβελης
.
ἀλλά με κῦμα ῥόος τε περιγνάμπτοντα Μάλειαν 80
καὶ βορέης ἀπέωσε, παρέπλαγξεν δὲ Κυθήρων.
ἔνθεν δ' ἐννῆμαρ φερόμην ὀλοοῖσ' ἀνέμοισι
πόντον ἐπ' ἰχθυόεντα· ἀτὰρ δεκάτῃ ἐπέβημεν
γαίης Λωτοφάγων, οἵ τ' ἄνθινον εἶδαρ ἔδουσιν.
ἔνθα δ' ἐπ' ἠπείρου βῆμεν καὶ ἀφυσσάμεθ' ὕδωρ,
αἶψα δὲ δεῖπνον ἕλοντο θοῇς παρὰ νηυσὶν ἑταῖροι.
αὐτὰρ ἐπεὶ σίτοιό τ' ἐπασσάμεθ' ἠδὲ ποτῆτος,
δὴ τότ' ἐγὼν ἑτάρους προΐην πεύθεσθαι ἰόντας,
οἵ τινες ἀνέρες εἶεν ἐπὶ χθονὶ σῖτον ἔδοντες,
ἄνδρε δύω κρίνας, τρίτατον κήρυχ' ἅμ' ὀπάσσας. 90
οἱ δ' αἶψ' οἰχόμενοι μίγεν ἀνδράσι Λωτοφάγοισιν·
οὐδ' ἄρα Λωτοφάγοι μήδονθ' ἑτάροισιν ὄλεθρον
ἡμετέροισ', ἀλλά σφι δόσαν λωτοῖο πάσασθαι.
τῶν δ' ὅς τις λωτοῖο φάγοι μελιηδέα καρπόν,
οὐκέτ' ἀπαγγεῖλαι πάλιν ἤθελεν οὐδὲ νέεσθαι,
ἀλλ' αὐτοῦ βούλοντο μετ' ἀνδράσι Λωτοφάγοισι
λωτὸν ἐρεπτόμενοι μενέμεν νόστου τε λαθέσθαι.
τοὺς μὲν ἐγὼν ἐπὶ νῆας ἄγον κλαίοντας ἀνάγκῃ,
νηυσὶ δ' ἐνὶ γλαφυρῇσιν ὑπὸ ζυγὰ δῆσα ἐρύσσας·
αὐτὰρ τοὺς ἄλλους κελόμην ἐρίηρας ἑταίρους 100
σπερχομένους νηῶν ἐπιβαινέμεν ὠκειάων,
μή πώς τις λωτοῖο φαγὼν νόστοιο λάθηται.
οἱ δ' αἶψ' εἴσβαινον καὶ ἐπὶ κληῖσι καθῖζον,
ἑξῆς δ' ἑζόμενοι πολιὴν ἅλα τύπτον ἐρετμοῖς.
ἔνθεν δὲ προτέρω πλέομεν ἀκαχήμενοι ἦτορ.
.
τα μεγαλα και δυνατα κυματα μας εμποδισαν να περασουμε
τον καβο Μαλια κι ο φοβερος βοριας μας αποτελειωσε πολυ
κατω απ'τα Κυθηρα μας εσυρε μακρια
εννια ολοκληρες μερες ειμασταν χαμενοι στ' απεραντο πελαγος
απ'τους δυνατους ανεμους και τη δεκατη μερα φθασαμε στο νησι
των λωτοφαγων που πινουν τον χυμο του λωτου και τρωνε τ'ανθη του,
σ'εκεινη τη στερια πατησαμε τα ποδια μας κι οι συντροφοι πεινουσαν
και διψουσαν πολυ κι ηθελαν κατι να φανε και να πιουν απ'τη μεγαλη
κακουχια να συνερθουν,
τοτ' εγω εστειλα τρεις συντροφους,ο ενας κυρηκας ηταν, να πανε
στους ανθρωπους που ζουσαν στο νησι και να τους ζητησουν φαι
και νερο κι εκεινοι πηγαν και βρηκαν τους ανθρωπους κι εκεινοι
οι ανθρωποι τους εδωσαν να φανε λωτους που'ταν γλυκυτατοι καρποι
και τοσο πολυ γλυκαθηκαν που ζαλιστηκαν και μας ξεχασαν,λησμονησαν
κι αυτο το γυρισμο στη πατριδα,
μ'εκεινους τους Λωτοφαγους ηθελαν για παντα να μεινουνεκει,
τοτ'εγω εστειλα αλλους συντροφους να τους φερουν πισω,
τους βρηκαν τους επιασαν και τους εσυραν πισω στα καραβια μας
κι εκεινοι εκλαιγαν με μαυρο δακρυ και φωναζαν πως δεν ηθελαν
να φυγουν,σαν μωρα παιδια ξελογιασμενοι ,τοτ'εγω τους εδεσα γερα
στα ξυλα του καραβιου με σχοινια χερια και ποδια πολυ σφιχτα
να μην μπορουν να λυθουν και τους αλλους μ'αυστηρη φωνη
τους απειλησα να μην τολμησουν και να μην διανοηθουν να πανε
σ'αυτους τους ανθρωπους να ποτισθουν με λωτους και τ'ανθη να φανε
και στη πατριδα να ξεχασουν να γυρισουν,
πολυ αυστηρα τους διεταξα να καθισουν ησυχοι κι υπακουοι
στα καθισματα τους καθε ενας και με δυναμη να σηκωνουν τα κουπια
και να χτυπουν μ'αυτα σταθερα την ασπρη θαλασσα γρηγορα
να ξεγλυστρισουμε απο'κεινο το νησι και τους ανθρωπους του
π'ολους θα μας κατεστρεφαν εναν-εναν,
απο-κει πλεαμε μακρια με πολυ βαρια καρδια
.
.
.
απο την ΠΑΛΑΤΙΝΗ ΑΝΘΟΛΟΓΙΑ
3 ΕΠΙΓΡΑΜΜΑΤΑ ΣΕ ΕΛΕΥΘΕΡΙΕΣ ΚΑΙ ΠΕΖΕΣ ΑΠΟΔΟΣΕΙΣ-χ.ν.κουβελης
.
.
Ἁδύ τό βινεῖν ἐστι· τίς οὐ λέγει; ἀλλ’ ὅταν αἰτῇ χαλκόν,
πικρότερον γίνεται ἑλλεβόρου.
[Κιλλακτορος ]
[ολοι το λενε,πως το καββαλημα ειναι γλυκο,
αλλ'οταν σου ζητανες χρηματα γι'αυτο τοτε γινετ;αι πολυ πιο πικρο
κι απ'το φαρμακι χορταρι του ελλεβορα]
γλυκο το ταρακουνημα ειναι,ποιος δεν το λεει,αλλ¨οταν
σου ζηταει χρηματα πιο πικρο κι απο φαρμακι γινεται
.
.
Ἑξήκοντα τελεῖ Χαριτώ λυκοβαντίδας ὥρας,
ἀλλ’ ἔτι κυανέων σύρμα μένει πλοκάμων,
κἀν στέρνοις ἔτι κεῖνα τά λύγδινα κώνια μαστῶν
ἕστηκεν, μίτρης γυμνά περιδρομάδος,
καί χρώς ἀρρυτίδωτος ἔτ’ ἀμβροσίην, ἔτι πειθώ
πᾶσαν, ἔτι στάζει μυριάδας χαρίτων.
Ἀλλά πόθους ὀργῶντας ὅσοι μή φεύγετ’, ἐρασταί,
δεῦρ’ ἴτε, τῆς ἐτέων ληθόμενοι δεκάδος.
[Φιλοδημου]
[πατησε αισιως τα εξηντα χρονια η Χαριτω και κοιταξε
ποσο καταμαυρα και στιλπνα ειναι ακομα τα μαλλια της,
και στο στηθος της τ'ασπρα βυζια της σαν μαρμαρο στητα
ακομα ειναι,σαν κωνοι,και δεν τα δενει με ζωνη να τα κραταει
μην πεσουν κι η επιδερμιδα της χωρις καμια ρυτιδα ελαστικη
ακομα ειναι,σταζει θεια αρωματα και χιλιαδες μυρωδιες,
ετσι λοιπον μην αποφευγεται τους ωριμους ποθους,κι οσοι
ειστε εραστες ελατε εδω,τα χρονια που περασαν τις δεκαδες
μην λογαριαζτε,ξεχαστετα]
τα εξηντα χρονια πατησε η Χαριτω
αλλ'ακομα καταμαυρα λαμπουν τα μαλλια της
και τα βυζια της ασπρα στητα στο στηθος σαν
κωνοι στεκουν ακομα,και με καμια ζωνη δεν τα δενει
μην πεσουν,κι η επιδερμιδα της χωρις ρυτιδα καμια
ελαστικη ακομα,θεια αρωματα σταζει και μυριαδες
μυρωδιες ανασαινει
Γι'αυτο σας λεω,τους ωριμους ποθους μην αποφευγεται,
οσοι ειστε εραστες ελατε ως εδω,τα χρονια τις δεκαδες
μην λογαριαζτε ξεχαστετα
[σχολιο:σαν διαφημηση ειναι της Χαριτως].
.
.
Τήν καταφλεξίπολιν Σθενελαΐδα, τήν βαρύμισθον,
τήν τοῖς βουλομένοις χρυσόν ἀμεργομένην,
γυμνήν μοι διά νυκτός ὅλης παρέκλινεν ὄνειρος
ἄχρι φίλης ἠοῦς προῖκα χαριζομένην.
Οὐκέτι γουνάσομαι τήν βάρβαρον οὐδ’ ἐπ’ ἐμαυτῷ
κλαύσομαι ὕπνον ἔχων κεῖνα χαριζόμενον.
[Ανωνυμου]
[αυτη τη Σθενελαιδα που'ναι καυτη σαν φλογα θερμη και
που πληρωνεται παρα πολυ ακριβα κι οσους την θελουν
τους μαδαει ολα τα λεφτα,χθες ολη τη νυχτα μου την
παρεδωσε το ονειρο ολογυμνη στο κρεβατι μου και μεχρι
την ροδαλη αυγη την ειχα καταδικη μου χωρις να πληρωνω
δραχμη,
ποτε πια απο δω και περα δεν θα την παρακαλαω γονατιστος
αυτη τη βαρβαρη τη σκληρη κι ουτε θα στεναχωριεμαι και
θα μελαγχολω,αφου τα παντα της θα'τα'χω στον υπνο μου
στ'ονειρο μου να τ'απολαμβανω τζαμπα]
την αναφτρα την Σθενελαιδα π'ακριβα πολυ πληρωνεται
κι οσους την γουσταρουν απ'ολα τους τα λεφτα τους αρμεγει
ολη τη νυχτα ολογυμνη μου την παραδωσε τ'ονειρο
και μεχρι τη ροδαλη αυγη την απολαμβανα χωρις πληρωμη
Ποτε πια δεν θα την παρακαλεσω γονατιστος αυτη τη βαρβαρη
ουτε θα κλαιω και θα μελαγχολω αφου στον υπνο μου
μπορω να την εχω ολη να την απολαμβανω τζαμπα
.[σχολιο:ετσι την εβγαζε καποιος φτωχος που δεν ειχε να
την πληρωσει και δεν τον δεχονταν,με φαντασιωσεις]
.
.
.
ΕΙΔΑ ΤΗΝ ΕΠΙΚΑΣΤΗΝ Η' ΤΗΝ ΙΟΚΑΣΤΗΝ ΜΑΝΑ ΤΟΥ ΟΙΔΙΠΟΔΑ
Τρεις Αναπτυξεις-χ.ν.κουβελης
[Ομηρου Οδυσσεια,Ραψωδια λ' Νεκυια,στιχοι 271-280-μεταφραση χ.ν.κουβελης]
.
.
ειδα τη μανα εκεινου του Οιδιποδα,την Επικαστην
η'την Ιοκαστην,αρχοντογυναικα,στεκονταν σε οχθη
ποταμου και μου φανηκε πως τιποτα δεν εβλεπε και
τιποτα δεν κοιτουσε ουτε τιποτα ακουγε,θλιμενη,
σιωπηλη,για το μεγαλο αμαρτημα,πηρε γι'αντρα της
το ιδιο το παιδι της και μαζι του πλαγιασε στο κρεβατι,
δεν το ηξερε πως ηταν το παιδι της που πολλα χρονια πριν
απο κακο χρησμο που πηραν το παρατησαν στο βουνο
να πεθανει μη σκοτωσει τον πατερα κι αντρα της και σμιξει
μαζι της σαν μεγαλωσει και γινει αντρας,
και τωρα να,ολα οσα πηγαν ν'αποφυγουν τα'παθαν
χωρις ελεος
και τον πατερα σκοτωσε κι εκεινη σμιχτηκε μαζι του
και σαν η πατροκτονια και η αιμομιξια φανερωθηκαν
στον κοσμο μεσα
τρελλαθηκε ετρεξε με τρομερο ουρλιαχτο στη καμαρα της
κλειστικε εκει κι εψαξε και βρηκε σχοινι εδεσε σε γερο
μαδερι τη μια ακρη του και στην αλλη εφτιαξε θηλια και
μεσα περασε το κεφαλι της και κρεμαστηκε τσακιστηκε
ο λαιμος της,που ηταν σαν κρινος κομσος κι ασπρος,
και πνιγηκε η αναπνοη της και κυλησε στα κατω μερη
ετουτα και δεν ειδε τον δυστυχο που την βρηκε
κρεμασμενη να αιωρειται αψυχη κακοθανατισμενη
και,δεν τον ειδε σαν τρελλος ν'αρπαζει τις καρφιτσες
που στεριωνε περιτεχνα τα μαλλια της ψηλα σο κεφαλι
και να τις μπηγει στα ματια του να τις στριφογυριζει
βαθια να ξεριζωνει τους βολβους να χανει το φως του
τυφλος να ουρλιαζει να μην ξαναδει τον ηλιο ποτε πια
μητέρα τ' Οἰδιπόδαο ἴδον, καλὴν Ἐπικάστην,271
ἣ μέγα ἔργον ἔρεξεν ἀϊδρείῃσι νόοιο
γημαμένη ᾧ υἷϊ· ὁ δ' ὃν πατέρ' ἐξεναρίξας
γῆμεν· ἄφαρ δ' ἀνάπυστα θεοὶ θέσαν ἀνθρώποισιν.
ἀλλ' ὁ μὲν ἐν Θήβῃ πολυηράτῳ ἄλγεα πάσχων
Καδμείων ἤνασσε θεῶν ὀλοὰς διὰ βουλάς·
ἡ δ' ἔβη εἰς Ἀΐδαο πυλάρταο κρατεροῖο,
ἁψαμένη βρόχον αἰπὺν ἀφ' ὑψηλοῖο μελάθρου
ᾧ ἄχεϊ σχομένη· τῷ δ' ἄλγεα κάλλιπ' ὀπίσσω
πολλὰ μάλ', ὅσσα τε μητρὸς ἐρινύες ἐκτελέουσι. 280
τη μανα του Οιδιποδα ειδα,την ομορφη Επικαστη,
που μη γνωριζοντας μεγαλο αμαρτημα εκαμε
να παντρευτει το γιο της,που τον πατερα σκοτωσε
και την παντρευτηκε,κι αμεσως στους ανθρωπους
τ'αποκαλυψαν οι θεοι,εκεινος στη Θηβα την πολυαγαπημενη
βασανισμενος των Καδμειων κυβερνησε απ'των θεων
τη θεληση να καταστραφει,κι εκεινη διαβηκε κατω στις πυλες
του κραταιου Αδη κρεμωντας στην απελπισια της θηλια σφιχτη
απο ψηλο μαδερι της οροφης,σ'εκεινον αφηνωντας πισω βασανα
παρα πολλα,οσα οι εκδικητριες οι ερινυες της μανας καταδικαζουν
κρατουσε το μωρο στην αγκαλια της,ορθια,
μεσα στον κηπο,ωρα μεσημερι,ζεστη μερα,ηλιος
λαμπρος,χιλια αρωματα εφερνε ο αερας,και χρωματα
κυματιζαν,τους αγκιζαν σιωπηλα σαν χαδι,κοιταξε
το παιδι,ευθραυστο μικρο πλασμα,ησυχη αναπνοη,
κοιμονταν ευτυχισμενο,τα ονειρα ξεχυλιζαν γαργαρα
κρυσταλλινα νερα,ειδε τα ποδια του,γελασε γλυκα,
της φανηκαν αστεια,τα γαργαλισε απαλα,το παιδι
κουνηθηκε,χαραξε μεσα στον υπνο του χαμογελα
.
.
Παραλληλα Κειμενα[Απολειπειν ο θεος Αντωνιον]
Πλουταρχου/Κ.Π.Καβαφη-χ.ν.κουβελης
.
.
.
Πλουταρχου Βιος Αντωνιου
[Απολειπειν ο θεος Αντωνιον]
[75.4] ἐν ταύτῃ τῇ νυκτὶ λέγεται μεσούσῃ σχεδόν, ἐν ἡσυχίᾳ καὶ
κατηφείᾳ τῆς πόλεως διὰ φόβον καὶ προσδοκίαν τοῦ μέλλοντος
οὔσης, αἰφνίδιον ὀργάνων τε παντοδαπῶν ἐμμελεῖς φωνὰς ἀκου-
σθῆναι καὶ βοὴν ὄχλου μετ᾽ εὐασμῶν καὶ πηδήσεων σατυρικῶν,
ὥσπερ θιάσου τινὸς οὐκ ἀθορύβως ἐξελαύνοντος· [75.5] εἶναι
δὲ τὴν ὁρμὴν ὁμοῦ τι διὰ τῆς πόλεως μέσης ἐπὶ τὴν πύλην ἔξω
τὴν τετραμμένην πρὸς τοὺς πολεμίους, καὶ ταύτῃ τὸν θόρυβον
ἐκπεσεῖν πλεῖστον γενόμενον. [75.6] ἐδόκει δὲ τοῖς ἀναλογιζο-
μένοις τὸ σημεῖον ἀπολείπειν ὁ θεὸς Ἀντώνιον, ᾧ μάλιστα συν-
εξομοιῶν καὶ συνοικειῶν ἑαυτὸν διετέλεσεν.
[μεταφραση χ.ν.κουβελης]
[75,4]εκεινη τη νυχτα περιπου τα μεσανυχτα ,λεγεται,ενω βρισκον-
ταν η πολη σε ησυχια και στεναχωρια απο το φοβο και την απειλη αυ-
των που προκειται να συμβουν ξαφνικα ακουστηκαν απο οργανα καθε
ειδους μελωδικοι ηχοι και βοη οχλου με βακχισμους ευοι ευαν
και πηδηματα σατυρων σαν να εξορμα καποιος θιασος με θορυβο
[75,5]κι ηταν σαν η ευθυμη παρεα να διασχιζει τη πολη με κατευθυν-
ση προς την εξω πυλη που'ναι στραμενη προς τους αντιπαλους εχθρους
κι εκει αφου εγινε ο θορυβος πολυ μεγαλυτερος μειωθηκε[75,6]εκεινοι
που ασχοληθηκαν να εξηγησουν το σημαδι αυτο ειχαν τη γνωμη
πως ο θεος εγκαταλειπει τον Αντωνιο με τον οποιο κατεξοχην ηθελε
να συνταυτισθει και να συνυπαρχει
.
.
.
Σαπφω-Ποιηματα.(μεταφραση-αποδοση χ.ν.κουβελης)
Sappho[Poems-translation c.n.couvelis]
.
Ατθις,η Μνασιδικη μας πολυ μακρια βρισκεται στις Σαρδεις
και θυμαται πως καποτε σαν θεα ηταν για μας
και ποσο αγαπουσαμε το τραγουδι της
και τωρα ειναι αναμεσα στις γυναικες της Λυδιας και λαμπει
σαν λαμπερο φεγγαρι που βγαινει μετα τη δυση του ηλιου
και το φως του χυνει πανω στην αρμυρη θαλασσα
και πανω στη πολυανθισμενη γη με τη δροσια στο χωμα
και τα τριανταφυλλα με τους λωτους ζωντανευουν
γεματα ανθη
κι οταν η πολυαγαπημενη μας,που'ναι μακρια στη ξενιτεια,
φερνει στο νου της την Ατθιδα τοτε η καρδια της πλημμυριζει
με τον καημο της νοσταλγιας τ'απαλο στηθος της
και μας φωναζει δυνατα να παμε εκει,
κι αυτο που φωναζει το ξερουμε καλα,κι εσυ κι εγω,
γιατι η νυχτα π'ολα τ'ακουει μας το φερνει εδω,
μεσ'απ'τη θαλασσα που μας χωριζει
.
αυτη εντυσε το σωμα της μ'ενα αραχνουφαντο πεπλο
.
γλυκεια μανουλα,δεν μπορω στον αργαλειο να υφανω,
την σαιτα να πεταξω,γιατι με διαλυσε ο ποθος για ενα αγορι,
απο θεληση της απαλης Αφροδιτης
.
καλα χαριεσσα
ομορφη χαριτωμενη
.
παρθενια,γιατι μ'εγκαταλειπεις;
ποτε,ποτε ξανα,δεν θα ξαναγυρισω σε σενα
.
Δικη,στεφανωσε τα ομορφα μαλλια σου
πλεκοντας ανθη με τ'απαλα χερακια σου
στις Χαριτες αρεσουν εκεινοι που στολιζονται
μ'ανθη
τους αλλους τους αποστρεφονται
.
ακομα,κοπελα μου,νοσταλγεις τη παρθενικη ηληκια;
.
δεν εχω κακια μεσα μου
παρα εχω τρυφεροτητα
.
χαιδευεις τ'απαλα στηθη της αγαπημενης
.
η' καποιαν αλλη αγαπησες περισσοτερο απο μενα
.
εμενα μ'εχεις ξεχασει
.
παλι ξανα με τρανταζει ο ερωτας
που τα μελη διαλυει
γλυκοπικρο αμαχητο ερπετο
.
αλλα εσυ Ατθις εμενα μ'αρνεισαι
με την Ανδρομεδα ερωτοτροπεις
.
εχω μια πανεμορφη κορη
που στη μορφη μοιαζει με τα χρυσανθεμα
την πολυαγαπημενη Κλειδα
που την αγαπω πιο πολυ απ'ολη τη Λυδια
.
ηθελες πραγματα καλα κι ησυχα
κι απ'το στομα σου δεν βγηκε κακος λογος
ντροπη δεν εδειξες στα ματια σου
αλλα ειλικρινα μιλησες γι'αυτο
.
πεθαινει Κυπρια ο ευγενικος Αδωνις
Τι πρεπει να κανουμε;
Χτυπηστε τα στηθια σας,κοπελες,
και τα ρουχα σας ξεσκιστε
.
μου λειπεις πολυ και σε λαχταραω
.
η καρδια της ψυχρανε
κι επεσαν τα φτερα της
.
η καρδια μου βαρυνε
και τα γονατα μου δεν με κρατουνε πια
αυτα που καποτε πετουσαν στο χορο
σαν ελαφακια
.
τα γλυκοφωνα φλαουτα με τις κιθαρες ταιριασμενα
και με τον ηχο των κρουστων
γλυκα τραγουδουσαν οι κοπελες το τραγουδι
κι ο θαυμαστος ηχος εφθανε στα ουρανια
.
φουστανι πολυχρωμμο
με κροκο βαμμενο
και πορφυρο
στεφανια
ομορφα
.
ηρθες ομορφια μου,εγω πολυ σε λατρευω
και δροσισες τη καρδια μου που ο ποθος τη καιει
.
για παντα θα'σαι πεθαμενη
δεν θα'ναι καμμια αναμνηση
για σενα στο μελλον
και τα τριανταφυλλα της Πιεριας
θα στερηθεις
θα τριγυρνας σκοτεινη στον Αδη
αναμεσα στις μαυρες ψυχες
των νεκρων
.
τωρα τ'απαλο καποτε σωμα μου
τα γηρατια το'χουν αρπαξει
τα μαλλια μου ασπρισαν
και πια μαυρα δεν ειναι
αυτη η κατασταση πολυ με βασανιζει
αλλα τι μπορω να κανω;
να μην γερασω,αφου ανθρωπος ειμαι,
ειναι αδυνατο
.
ονειρο,πανω στα σκοτεινα φτερα
.
και αυ η Δικα μου;
.
σ'αγαπουσα καποτε παλια,Ατθις,
μικρη και χαριτωμενη
.
ο ερωτας μου ταραξε το μυαλο
οπως ταραζει στα βουνα δυνατος ανεμος
τις βελανιδιες
.
πιο δροσερη απ'τη χλοη ειμαι
.
αυτο μου'λαχε,χρυσοστεφανη Αφροδιτη
.
ολα τ'αστρα ολογυρα της σεληνης
χανουν το φως τους καθως εκεινη βγαινει
γεματη φως κι αργυρη φωτιζει τη γη
.
πανεμορφα κεντητα παπουτσια της Λυδιας
στολιζαν τα ποδια της
.
δεν ξερω τι θελω,στα δυο χωριστηκε το μυαλο μου
.
ποτε δεν φανηκε στο φως του ηλιου κοπελα
που να'χει τη δικια σου σοφια
.
γιατι τοσο πολυ σε μαγεψε εκεινη η χωριατοπουλα
που δεν ξερει πως να φερει το φορεμα γυρω στους ωμους
.
Σαπφω,σ'αγαπω
.
Μικα,πολυαγαπημενη μου,
γλυκοφωνη ,λυγερη και δροσερη
.
πιο ομορφη η Μνασιδικη απο την απαλη Γυριννα
.
η Ατθις μου δεν θα ξαναγυρισει πια
κι εγω θελω να πεθανω
κι αυτη ειχε πολυ λυπη που μ'αφηνε
και μου'πε:Σαπφω,τι μεγαλη δυστυχια μας ετυχε;
σ'ορκιζομαι πως ειναι εναντια στη θεληση μου
να σ'αφησω
Κι εγω της αποκριθηκα:Τραβα το δρομο σου χαρουμενη
και να με θυμασαι,
γνωριζεις ποσο σ'αγαπουσα κι αν εσυ δεν θυμασαι
θα σου θυμισω ποσο ομορφη ηταν η ζωη μας
με στεφανια απο βιολετες και τριανταφυλλα στολισμενη
καθοσουν κοντα μου
και με περιδερεια ηταν στολισμενος ο λαιμος σου
και με μεθυστικα αρωματα ειχες αρωματισμενο το κορμι σου
κοντα μου
και ξαπλωμενη στ'απαλο στρωμα επινες γλυκα ποτα
και στις κοπελες αναβες τον ποθο
.
νομιζω πως για παντα θα μας θυμουνται οι ανθρωποι
.
κοπελα γλυκοφωνη
.
πιο πολυ γλυκοηχη απ'τη λυρα
και πιο χρυση απ'το χρυσο
.
οταν ο θυμος φουσκωνει να σκασει
στα στηθια σου
φυλαξε τη γλωσσα μην ξεστομισεις
απρεπα
.
και τωρα ομορφα γλυκα θα τραγουδησω
να ευχαριστησω τις κοπελες φιλες μου
.
λενε πως καποτε η Ληδα μεσα σ'ανθος υακινθου
βρηκε κρυμμενο εν'αυγο
.
Γελλω,η πιο αγαπημενη απ'τις κοπελες
.
αγαπημενε,
στο κρεβατι σου πηρες
νεωτερη κοπελα
δεν σου παραπονιεμαι
γιατι εγω εχω πια γερασει
.
αυτα για σενα Καλλιοπη
.
αφου δικια σου εχεις την ομορφη Ανδρομεδα,
Σαπφω,γιατι την Αφροδιτη παρακαλεις;
.
προαγγελος της Ανοιξης
το γλυκοφωνο αηδονι
.
η Λητω και η Νιοβη
ηταν πολυ φιλες
αγαπημενες
.
μητε μελι για μενα
μητε μελισσα
.
οπως το γλυκομηλο στην πιο μακρυνη
και ψηλη ακρη του κλαδιου
που το παρατησαν οι εργατες στη συγκομιδη
οχι πως το ξεχασαν
αλλα δεν μπορουσαν να τ'αρπαξουν
.
οπως πανω στα βουνα βοσκοι
ποδοπατουν ανθος υακινθου
και στο χωμα κατω μαραινεται
το πορφυρο ανθος
.
Υμεναιος
χτιστε ψηλο το σπιτι
γιατ'ειναι αντρειος ο γαμπρος
ψηλοτερος κι απ'τον πιο ψηλο αντρα
.
ευτυχισμενε γαμπρε,
καθως εσυ ηθελες ηρθε η ωρα
του γαμου σου
κι εχεις δικη σου την κοπελα
που λαχταρουσες
.
τετοια ματια!
.
καλον προσωπον
ομορφο προσωπο
.
αυτα που κσποιος λαχταραει
.
μ'ολες τις αποχρωσεις ταιριασμενα
.
γιατι αυτοι που ευεργετησα
σαν σκυλια με κυνηγουν;
.
τιποτα δεν εισαι για μενα
.
εδυσε η σεληνη
κι η Πουλια,μεσανυχτα,
περασ'η ωρα
κι εγω μονη μου κοιμαμαι
.
.
.
ΣΑΠΦΩ: 36. – Απόσπασμα 16 Lobel-Page
[για την Ανακτορια]
.
και ποσοο]ἰ μὲν ἰππήων στρότον, οἰ δὲ πέσδων,
οἰ δὲ νάων φαῖσ᾽ ἐπ[ὶ] γᾶν μέλαι[ν]αν
ἔ]μμεναι κάλλιστον, ἔγω δὲ κῆν᾽ ὄτ-
4 τω τις ἔραται·
πά]γχυ δ᾽ εὔμαρες σύνετον πόησαι
π]άντι τ[ο]ῦτ᾽, ἀ γὰρ πόλυ περσκέθοισα
κάλλος [ἀνθ]ρώπων Ἐλένα [τὸ]ν ἄνδρα
8 τὸν [πανάρ]ιστον
καλλ[ίποι]σ᾽ ἔβα ᾽ς Τροΐαν πλέοι[σα
κωὐδ[ὲ πα]ῖδος οὐδὲ φίλων το[κ]ήων
πά[μπαν] ἐμνάσθη, ἀλλὰ παράγαγ᾽ αὔταν
12 [ ]σαν
[ ]αμπτον γὰρ [
[ ]…κούφως τ[ ]οη.[.]ν
..]με νῦν Ἀνακτορί[ας ὀ]νέμναι-
16 σ᾽ οὐ ] παρεοίσας,
τᾶ]ς κε βολλοίμαν ἔρατόν τε βᾶμα
κἀμάρυχμα λάμπρον ἴδην προσώπω
ἢ τὰ Λύδων ἄρματα καὶ πανόπλοις
20 πεσδομ]άχεντας.
.
[μεταφραση χ.ν.κουβελης]
αλλοι το ιππικο λενε το ωραιοτερο ειναι
πανω στη σκοτεινη γη
αλλοι το πεζικο αλλοι το ναυτικο λενε
εγω ομως λεω εκεινο που καποιος αγαπα
και θα πω κατι π'ολοι θα το δεχτουν
εκεινη η πιο ωραια μεσα στους ανθρωπους
η Ελενη τον σ'ολα αξιο αντρα της αφησε
και μπηκε στο καραβι για την Τροια
κι ουτε για παιδι ουτε για συγγενεις ουτε για γονεις
για κανεναν δεν νοιαστηκε και παρασυρθηκε
απ'την αγαπη
ετσι και τωρα εγω την Ανακτορια φερνω στο μυαλο μου
που δεν ειναι εδω και μου λειπει
θελω να δω το λατρευτο της βημα
να δω τη λαμπερη λαμψη του προσωπου της
παρα τα αρματα των Λυδων να βλεπω
και τους πανοπλους πεζους να μαχονται
.
.
.
[Εις Ανακτοριαν]
Φαίνεταί μοι κῆνος ἴσος θέοισιν
ἔμμεν᾽ ὤνηρ, ὄττις ἐνάντιός τοι
ἰσδάνει καὶ πλάσιον ἆδυ φωνεί-
σας ὐπακούει
[5]καὶ γελαίσας ἰμέροεν. τό μ᾽ ἦ μάν
καρδίαν ἐν στήθεσιν ἐπτόαισεν.
ὢς γὰρ ἔς σ᾽ ἴδω βρόχε᾽, ὤς με φώνη-
σ᾽ οὖδεν ἔτ᾽ εἴκει,
ἀλλὰ κὰμ μὲν γλῶσσα ἔαγε, λέπτον
[10]δ᾽ αὔτικα χρῶι πῦρ ὐπαδεδρόμακεν,
ὀππάτεσσι δ᾽ οὖδεν ὄρημμ᾽, ἐπιρρόμ-
βεισι δ᾽ ἄκουαι,
ἀ δέ μ᾽ ἴδρως κακχέεται, τρόμος δέ
παῖσαν ἄγρει, χλωροτέρα δὲ ποίας
[15]ἔμμι, τεθνάκην δ᾽ ὀλίγω ᾽πιδεύης
φαίνομ᾽ ἔμ᾽ αὔται·
.[μεταφραση χ.ν.κουβελης]
οπως θεος μου φαινεται εκεινος ο αντρας
που καθεται απεναντι σου κι απο κοντα ακουει
τη γλυκεια φωνη σου και το λατρευτο σου γελιο
και πως χτυπαει στα στηθια μου η καρδια
και λιγο να σε κοιταξω η μιλια κοβεται
και η γλωσσα στο στομα μου δενεται
αμεσως καυτη θερμη καιγει το κορμι μου
και τιποτα δεν βλεπω και τιποτα δεν ακουω
τ'αυτια μου βουιζουν και ιδρωτας με λουζει
ολοκληρη τρεμω πιο χλωμη κι απ'το χορτο ειμαι
και μου φαινεται πως σε λιγο θα πεθανω
θα ξεψυχισω
.
.
.
Fragments from ARCHILOCHUS -Αποσπασματα του Αρχιλοχου
-μεταφραση translation c.n.couvelis χ.ν.κουβελης
Απόσπασμα που βρίσκεται σήμερα στην συλλογή παπύρων στην Κολωνία
της Γερμανίας. (P. Köln II 58)
.
.
Αποσπασματα του Αρχιλοχου-μεταφραση χ.ν.κουβελης
Fragments from ARCHILOCHUS -translation c.n.couvelis
[το αποσπασμα αυτο το διασωζει ο Αριστοτελης,
ειναι η αρχη ενος ιαμβου,που ο Αρχιλοχος[680πΧ-630πΧ]βαζει στο στομα ενος
αλλου του τεχνιτη ξυλουργου Χαρωνα λογια εναντια στη κουφια ματαιοδοξια
και τα πλουτη των ισχυρων
και ο Πλουταρχος περαθετει στο Περὶ εὐθυμίας 470b 11-c 3: τους 4 στιχους αλλα
δεν αναφερει το ονομα του ποιητη
επισης ο Ηροδοτος στο Α' Βιβλιο των Ιστοριων του στη νουβελα του Κανδαυλη
και της γυναικας του μνημονευει το ποιημα ιαμβο του Αρχιλοχου για τον Γυγη
237 I 12.5-9: Καὶ μετὰ ταῦτα ἀναπαυομένου Κανδαύλεω ὑπεκδύς τε καὶ ἀποκτεί-
νας αὐτὸν ἔσχε καὶ τὴν γυναῖκα καὶ τὴν βασιληίην Γύγης˙ τοῦ καὶ Ἀρχίλοχος ὁ
Πάριος, κατὰ τὸν αὐτὸν χρόνον γενόμενος, ἐν ἰάμβῳ τριμέτρῳ ἐπεμνήσθη.
.
ΑΡΧΙΛΟΧΟΣ: 17. – Απόσπασμα 19 West
οὔ μοι τὰ Γύγεω τοῦ πολυχρύσου μέλει,
οὐδ᾽ εἷλέ πώ με ζῆλος, οὐδ᾽ ἀγαίομαι
θεῶν ἔργα, μεγάλης δ᾽ οὐκ ἐρέω τυραννίδος·
ἀπόπροθεν γάρ ἐστιν ὀφθαλμῶν ἐμῶν.
τα πλουτη του πολυχρυσου Γυγη δεν με νοιαζουν
ουτε ποτε μ'επιασε ζηλια ουτε θαμπωνομαι
απ'των θεων τα εργα ουτε μεγαλη θελω εξουσια
περα μακρυα απ'τα ματια μου αυτα'ναι
.
ΑΡΧΙΛΟΧΟΣ: 18. – Απόσπασμα 114 West
οὐ φιλέω μέγαν στρατηγὸν οὐδὲ διαπεπλιγμένον
οὐδὲ βοστρύχοισι γαῦρον οὐδ᾽ ὑπεξυρημένον,
ἀλλά μοι σμικρός τις εἴη καὶ περὶ κνήμας ἰδεῖν
ῥοικός, ἀσφαλέως βεβηκὼς ποσσί, καρδίης πλέως.
δεν γουσταρω μεγαλοσωμο στρατηγον αλυγιστον
ουτε καμαρωτον για τριχες κατσαρες ουτε κοντρα ξυρισμενον
αλλ'εγω γουσταρω μικροσωμος να'ναι και στραβοκανης ας ειναι
μα στερεα να παταει στα ποδια και να το λεει η καρδια του.
.
απόσπασμα (frag.) 2011 in M.L. West (ed.), lamp et Elegi Graeci, Vol. I
(Oxford, 1971)
πόλλ΄ οἶδε ἀλώπηξ,
ἀλλ΄ ἐχῖνος ένα μέγα
πολλα γνωριζ'η αλεπου
αλλ'ομως ο σκαντζοχοιρος ενα μονο μεγαλο
[εννοει τη προβλεψη της εκλειψης ηλιου στις 6 Απριλιου το 648πΧ]
.
ἑπτὰ γὰρ νεκρῶν πεσόντων, οὓς ἐμάρψαμεν ποσίν,
χείλιοι φονῆές εἰμεν.
επτα επεσαν νεκροι που με τα ποδια τους πατησαμε
χιλιαδες φονιαδες ειμαστε
.
νῦν δὲ Λεώφιλος μὲν ἄρχει, Λεωφίλου δ᾽ ἐπικρατεῖν,
Λεωφίλωι δὲ πάντα κεῖται, Λεώφιλον δ᾽ ἀκούετε.
τωρα ο Λεωφιλος κυβερνα,ο Λεωφιλος κυριαρχει
στον Λεωφιλον τα παντα ανηκουν,τον Λεωφιλον υπακουτε
.
Ἐν δορὶ μὲν μοι μᾶζα μεμαγμένη,
ἐν δορὶ δ' οἶνος Ἰσμαρικός,
πίνω δ' ἐν δορὶ κεκλιμένος.
με το κονταρι βγαζω το ψωμι μου
με το κονταρι το κρασι απ'την Ισμαρο
και στο κονταρι μου γερμενος πινω
.
Ἀσπίδι μὲν Σαΐων τις ἀγάλλεται, ἥν παρὰ θάμνῳ
ἔντος ἀμώμητον κάλλιπον οὐκ ἐθέλων·
αὐτὸν δ' ἔκ μ' ἐσάωσα· τί μοι μέλει ἀσπὶς ἐκείνη;
Ἐρρέτω· ἐξαῦτις κτήσομαι οὐ κακίω
την ασπιδα μου καποιος απ'τους Σαιους τη χαιρετε που σε θαμνο
μεσα τη πεταξα απειραχτη αψογη χωρις να το θελω
τον εαυτο μου ομως εσωσω τι με νοιαζει εκεινη η ασπιδα
Ας παει στα κομματια γρηγορα μια καλυτερη θ'αποκτησω
.
[ειναι γνωστη η ερωτικη απογοητευση του Αρχιλοχου για τη κορη
του Λυκαμβη τη Νεοβουλη που του την ταξανε για γυναικα κι επειτα
τον γελασαν δινοντας την σε αλλον
Τοσο πολυ πικραθηκε και θυμωσε ο Αρχιλοχος που επιτεθηκε σε
πατερα και κορες με πολυ καυστικους και σκληρους στιχους]
Νεοβούλην
ἄλλος ἀνὴρ ἐχέτω·
την Νεοβουλην
αλλος ανδρας τη γλεντα
ἄνθος δ᾽ ἀπερρύηκε παρθενήϊον
το ανθος της παρθενιας της μαδησε
παρθένον δ᾽ ἐν ἄνθεσιν
τηλεθάεσσι λαβὼν
ἔκλινα· μαλθακῆι δέ μιν
χλαίνηι καλύψας, αὐχέν᾽ ἀγκάληις ἔχων,
δείματι παυσαμένην
τὼς ὥστε νεβρὸν...
μαζῶν τε χερσὶν ἠπίως ἐφηψάμην
ἧι παρέφηνε νέον
ἥβης ἐπήλυσιν χρόα
ἅπαν τε σῶμα καλὸν ἀμφαφώμενος
θερμὸν ἀφῆκα μένος
ξανθῆς ἐπιψαύων τριχός.
τη παρθενα κοπελα αφου την αγκαλιασα
στ'ανθισμενα λουλουδια την ξαπλωσα
και με την απαλη χλαινη μου την εκρυψα
το λαιμο της αγκαλιασμενο ειχα
και το κορμι της χαιδεψα μεχρι τους γοφους
τοτε εκεινη παλι σπαραζε
και το εφηβικο της χρωμα χυθηκε
σ'ολο τ'ομορφο κορμι της παντου χαιδευοντας
μεχρι που τη καυτη ορμη μου
πανω στο ξανθο αφησα τριχωμα της τριβωντας
.
Πάτερ Λυκάμβα, ποῖον ἐφράσω τόδε;
τίς σὰς παρήειρε φρένας,
ἧις τὸ πρὶν ἠρήρεισθα; νῦν δὲ δὴ πολύς
ἀστοῖσι φαίνεαι γέλως.
γερο Λυκαμβη,πως μιλας ετσι;
ποιος σου πηρε τα μυαλα;
εσυ που πριν τα΄χες τετρακοσια και τωρα
μεσα στη πολη καταντησες πολυ γελειος
.
τοῖος γὰρ φιλότητος ἔρως ὑπὸ καρδίην ἐλυσθείς
πολλὴν κατ᾽ ἀχλὺν ὀμμάτων ἔχευεν,
κλέψας ἐκ στηθέων ἁπαλὰς φρένας.
τετοιος ποθος του ερωτα απ'τη καρδια κατρακυλησε
π'απλωσε πυκνη ομιχλη στα ματια μπροστα
ξεριζωνοντας απ'τα στηθια τα τρυφερα πνευμονια
.
δύστηνος ἔγκειμαι πόθωι
ἄψυχος
δυστυχισμενος
καταντησα απο'τον ποθο
αψυχος
.
.
.
ΠΑΡΑΦΡΑΖΟΝΤΑΣ ΤΟΝ ΑΡΧΙΛΟΧΟ ΓΙΑ ΕΝΑ ΣΥΓΧΡΟΝΟ ΝΟΥΜΕΡΟ
-ΤΟΝ ΜΕΓΑ ΦΕΙΣΜΠΟΥΚΦΟΥΣΚΙΖωΝΤΑ=χ.ν.κουβελης
διαπλοκη-αόρατο πλέγμα συμφερόντων, η αλληλοσύνδεση συμφερόντων
με σκοπό το παράνομο όφελος και την εξυπηρέτηση εκείνων που μετέχουν
στο σχήμα αυτό
ΑΠΟΚΑΛΥΨΤΕ ΤΟΥΣ
ΑΡΧΙΛΟΧΟΣ: 18. – Απόσπασμα 114 West
οὐ φιλέω μέγαν στρατηγὸν οὐδὲ διαπεπλιγμένον
οὐδὲ βοστρύχοισι γαῦρον οὐδ᾽ ὑπεξυρημένον,
ἀλλά μοι σμικρός τις εἴη καὶ περὶ κνήμας ἰδεῖν
ῥοικός, ἀσφαλέως βεβηκὼς ποσσί, καρδίης πλέως.
δε γουσταρω μεγα νουμερο φεισμπουκΦουσκιΖωντα
αδιαντροπο διαπλεκομενο το λεω δεν τον παω αυτον
κι ας εχει κεφαλη μετα τριχων λιαν επιμηκων δεν το λαικαρω
κι ας εχει και μυστακα θρασυτατον αξυριστον λαιφστυλατον
γιατι σε μενα αρεσει ανθρωπος ταπεινος και ανιδεοτελης
αυτονε που στα δικα του ποδια στεκει πολυ τον παω
κι ειναι στα λογια του βαρομετρο και παλλικαρι στη καρδια
.
.
.
Παραφραζοντας στιχους [15 εως 276]απο την Οδυσσεια του Ομηρου
ραψωδια ζ' -χ.ν.κουβελης
μπηκε στη στολισμενη καμαρα οπου εκει κοιμονταν
η πανεμορφη κορη Ναυσικα
και σαν πνοη ανεμου ανασηκωσε τα σκεπασματα της κορης
που η ωρα του γαμου της πλησιαζει
και για πολυ δεν θα'ναι πια παρθενα
οταν ξημερωσε και ξυπνησε η Ναυσικα με τ'ασπρα μπρατσα
θαμπωμενη απο'κεινο τ'ονειρο αρχισε να τραγουδα
μολις ο Οδυσσεας ξυπνησε κι ειδε τη κορη με τα ομορφα ματια
αμεσως γλυκα της μιλησε
γονατιζω μπροστα σου βασιλισσα μου,θεα η ' θνητη να'σαι;
κι ο πιο ευτυχεστερος απ'ολους τους αντρες θα'ναι εκεινος ο αντρας
που στο σπιτι του θα σε φερει και στο κρεβατι του γυναικα του θα σ'εχει
ποτε δεν ειδαν τα ματια μου τετοια ομορφια
ποτε τετοιο λουλουδι δεν ανθισε απο κλαρακι της γης
κι οι κοπελες τον πηγαν να λουστει σε μερος που δεν το πιανει
αερας
κοπελες αναμεριστε μονος μου θα πλυθω να βγαλω την αρμυρα
απ'τους ωμους και ν'αλοιφτω με λαδι στο κορμι
παει πολυς καιρος που δεν αλοιψτηκα με λαδι
κι εγω μπροστα σας δεν πρεπει να λουστω
ντρεπομαι να γυμνωθω σε κορες με τα ομορφα μαλλια
κι επειτα αφου λουστηκε πηγε και καθισε στ'ακρογυαλι
μακρια
απ' ομορφια κι απο χαρη λαμπωντας
κι οταν ετσι τον ειδε θαμπωσε η κοπελα
ποιος ειναι αυτος ο ξενος αντρας που πισω ακολουθει
τη Ναυσικα
ομορφος φαινεται και δυνατος,
που τον ηβρε; κι αντρα της θα τον κανει
15 βῆ δ᾿ ἴμεν ἐς θάλαμον πολυδαίδαλον, ᾧ ἔνι κούρη
κοιμᾶτ᾿ ἀθανάτῃσι φυὴν καὶ εἶδος ὁμοίη,Ναυσικάα
20 ἡ δ᾿ ἀνέμου ὡς πνοιὴ ἐπέσσυτο δέμνια κούρης
σοὶ δὲ γάμος σχεδόν ἐστιν
ἐπεὶ οὔ τοι ἔτι δὴν παρθένος ἔσσεαι
αὐτίκα δ᾿ Ἠὼς ἦλθεν ἐύθρονος, ἥ μιν ἔγειρε
Ναυσικάαν ἐύπεπλον: ἄφαρ δ᾿ ἀπεθαύμασ᾿ ὄνειρον,
τῇσι δὲ Ναυσικάα λευκώλενος ἤρχετο μολπῆς
ὡς Ὀδυσεὺς ἔγροιτο, ἴδοι τ᾿ ἐυώπιδα κούρην
αὐτίκα μειλίχιον καὶ κερδαλέον φάτο μῦθον.
«γουνοῦμαί σε, ἄνασσα: θεός νύ τις, ἦ βροτός ἐσσι;
κεῖνος δ᾿ αὖ περὶ κῆρι μακάρτατος ἔξοχον ἄλλων,
ὅς κέ σ᾿ ἐέδνοισι βρίσας οἶκόνδ᾿ ἀγάγηται.
160 οὐ γάρ πω τοιοῦτον ἴδον βροτὸν ὀφθαλμοῖσιν,
οὔτ᾿ ἄνδρ᾿ οὔτε γυναῖκα: σέβας μ᾿ ἔχει εἰσορόωντα.
ἐπεὶ οὔ πω τοῖον ἀνήλυθεν ἐκ δόρυ γαίης,
λούσατέ τ᾿ ἐν ποταμῷ, ὅθ᾿ ἐπὶ σκέπας ἔστ᾿ ἀνέμοιο.
«ἀμφίπολοι, στῆθ᾿ οὕτω ἀπόπροθεν, ὄφρ᾿ ἐγὼ αὐτὸς
ἅλμην ὤμοιιν ἀπολούσομαι, ἀμφὶ δ᾿ ἐλαίῳ
220 χρίσομαι: ἦ γὰρ δηρὸν ἀπὸ χροός ἐστιν ἀλοιφή.
ἄντην δ᾿ οὐκ ἂν ἐγώ γε λοέσσομαι: αἰδέομαι γὰρ
γυμνοῦσθαι κούρῃσιν ἐυπλοκάμοισι μετελθών.»
ἕζετ᾿ ἔπειτ᾿ ἀπάνευθε κιὼν ἐπὶ θῖνα θαλάσσης,
κάλλεϊ καὶ χάρισι στίλβων: θηεῖτο δὲ κούρη.
276 τίς δ᾿ ὅδε Ναυσικάᾳ ἕπεται καλός τε μέγας τε
ξεῖνος; ποῦ δέ μιν εὗρε; πόσις νύ οἱ ἔσσεται αὐτῇ.
.
.
.
Παραφραζοντας ποιηματα της Σαπφους-σελιδα 97
.
σε ζηταω αποψε
ποσους ποθους αγιατρευτους σκορπας
τ'ασπρο σα γαλα σωμα σου
ομορφια μου και πεθαινω
.
σαν τον δυνατο αερα
που στα βουνα τρανταζει τα δεντρα
μου ταραξε τα μυαλα ο ερωτας
.
Γυρισες
τοσο πολυ σ'ηθελα
σε λαχταρουσα
και το κορμι μου δροσισες
που το'καψε ο ποθος
.
απ'το κρινο πιο λευκη
κι απ'το νερο πιο δροσερη
κι απ'τη χλοη πιο απαλη
.
απ'το χρυσαφη πιο χρυση
κι απ'το μελι πιο γλυκια
κι απ'τη κιθαρα πιο μουσικη η φωνη σου
.
τυχερος μου φαινεται πως ειμαι
που απεναντι σου καθομαι
κι η γλυκα της φωνης σου με τρελενει
και το γελιο σου με ξελογιαζει
λιωνει στα στηθια η καρδια μου
σε κοιταζω και μου κοβεται η μιλια
κι η γλωσσα μου μπερδευεται
πυρετος μου καιει το κορμι για σενα
κλεινουν τα ματια μου θολωνουν
τ'αυτια μου βουιζουν δεν ακουω
το κορμι μου ιδρωτας το λουζει
τρεμω ολοκληρος και χλωμιαζω περισσοτερο
απ'το ξερο φυλλο ετοιμο απ'τα κλαρια να πεσει
κι η ψυχη μου κοντευει να βγει
.
το μυαλο της εδω γυριζει
σε μενα
οταν εδω ζουσαμε μαζι
κι εμοιαζε σα θεα
κι η πιο μεγαλη χαρα μου
το τραγουδι της ηταν
και το γελιο της
.
κι αναμεσα στις αλλες γυναικες
η ομορφια της ξεχωριζει
οπως οταν ο ηλιος δυσει
και το λαμπρο φως της σεληνης
ολα τ'αλλα αστρα σκοτεινιαζει
ετσι και κεινη λαμπει αναμεσα
στις αλλες γυναικες και ξεχωριζει
.
κι οταν εισαι εσυ σιμα μου
τα τριανταφυλλα μοσχοβολουν
και τα γιοσεμια ολουθε ανθιζουν
.
σε ζηταω
κι η καρδια μου τρεμει
.
πανω στ'απαλα σεντονια ξαπλωμενη
κοιμοσουν
κι εγω το κεφαλι μου ακουμπουσα
στα τρυφερα κι ευωδιαστα στηθια σου
να'τανε εκεινη η νυχτα να βαστουσε αιωνια
.
πως περασε η ωρα
νυχτα περασμενα μεσανυχτα
το φεγγαρι χαθηκε κι η Πουλια
κι εγω κοιμαμαι εδω μοναχη
κι ερημη
κι ο ερωτας μ'αρπαξε και με τρανταξε
οπως δυνατος αερας
απ'τα βουνα χυμαει πανω στα δεντρα
και τα ξεριζωνει
.
.
.
Ομηρου Ιλιαδα
[Αποσπασματα]
-μεταφραση αποδοση χ.ν.κουβελης c.n.couvelis
.
- Ραψωδια Ζ'
ποιμαίνων δ᾽ ἐπ᾽ ὄεσσι μίγη φιλότητι καὶ εὐνῇ, 25
ἣ δ᾽ ὑποκυσαμένη διδυμάονε γείνατο παῖδε.
[εκει που εβοσκε τα προβατα εσμιξε με την αγαπημενη γυναικα
κι εκεινη γκαστρωθηκε και γεννησε παιδια διδυμα]
.
οἵη περ φύλλων γενεὴ τοίη δὲ καὶ ἀνδρῶν.
Φύλλα τὰ μέν τ᾽ ἄνεμος χαμάδις χέει, ἄλλα δέ θ᾽ ὕλη
τηλεθόωσα φύει, ἔαρος δ᾽ ἐπιγίγνεται ὥρη·
ὣς ἀνδρῶν γενεὴ ἣ μὲν φύει ἣ δ᾽ ἀπολήγει.
[ομοια με τα φυλλα τετοια ειναι η γενια των ανθρωπων
αλλα απο τα φυλλα ο ανεμος κατω τα ριχνει κι αλλα
φυτρωνουν κι αυξανουν γεματα καρπους οπως της ανοιξης
ερχεται η ωρα ετσι και των ανθρωπων η γεννια η μια φυτρωνει
κι η αλλη μαραινεται]
.
τέμενος τάμον ἔξοχον ἄλλων
καλὸν φυταλιῆς καὶ ἀρούρης, ὄφρα νέμοιτο. 195
Ἣ δ᾽ ἔτεκε τρία τέκνα
[του εδωσαν το καλλιτερο περιβολι
ομορφο με πολλα δεντρα και χωραφι να το καλλιεργει
κι η γυναικα του γεννησε τρια παιδια]
.
Ἕκτωρ δ᾽ ὡς Σκαιάς τε πύλας καὶ φηγὸν ἵκανεν,
ἀμφ᾽ ἄρα μιν Τρώων ἄλοχοι θέον ἠδὲ θύγατρες
εἰρόμεναι παῖδάς τε κασιγνήτους τε ἔτας τε
καὶ πόσιας
[Ο Εκτορας φτανει στις Σκαιες Πυλες στο καστρο
και τρεχοντας τον περιτριγυριζουν των Τρωων οι γυναικες
κι οι θυγατερες ρωτωντας για τα παιδια τους και τ'αδερφια
και για τους συγγενεις και για τους αντρες τους ]
.
ὸν δ᾽ Ἑλένη μύθοισι προσηύδα μειλιχίοισι·
δᾶερ ἐμεῖο κυνὸς κακομηχάνου ὀκρυοέσσης,
ὥς μ᾽ ὄφελ᾽ ἤματι τῷ ὅτε με πρῶτον τέκε μήτηρ
οἴχεσθαι προφέρουσα κακὴ ἀνέμοιο θύελλα
εἰς ὄρος ἢ εἰς κῦμα πολυφλοίσβοιο θαλάσσης,
ἔνθά με κῦμ᾽ ἀπόερσε πάρος τάδε ἔργα γενέσθαι.
[στον Εκτορα με πολυ σεβασμο μιλησε η Ελενη
αδερφε του αντρα μου εμενα την καταραμενη τη φριχτη σκυλα
ας ηταν τη μερα που με γεννησε η μανα να μ'αρπαζε αγρια ανεμοθυελλα
και να μ'εριχνε στα βουνα η' στα κυματα τρικυμισμενης θαλασσας
και στα κυματα να πνιγω μεσα πριν ετουτα τα κακα να γινουν]
.
.
.
ΠΑΛΑΤΙΝΗ ΑΝΘΟΛΟΓΙΑ [αποσπασματα]-μεταφραση χ.ν.κουβελης
.
V.115.ΦΙΛΟΔΗΜΟΥ
Ἠράσθην Δημοῦς Παφίης γένος· οὐ μέγα θαῦμα·
καὶ Σαμίης Δημοῦς δεύτερον· οὐχὶ μέγα·
καὶ πάλιν Ὑσιακῆς Δημοῦς τρίτον· οὐκέτι ταῦτα
παίγνια· καὶ Δημοῦς τέτρατον Ἀργολίδος.
αὐταί που Μοῖραί με κατωνόμασαν Φιλόδημον͵
ὡς αἰεὶ Δημοῦς θερμὸς ἔχοι με πόθος
.
ερωτευθηκα τη Δημω απο γεννια της Παφου
καθολου παραξενο
και τη Δημω απ'τη Σαμο δευτερη
ουτε κι αυτο ειναι παραξενο
και τριτη φορα παλι Δημω απ' την Υσια
δεν ειναι καθολου αστειο
και τη Δημω τεταρτη απ'την Αργολιδα
γι'αυτες μ'ονομασαν Φιλοδημο οι Μουσες
για παντα θερμος ποθος για τις Δημω
να με κατεχει
.
.
V.33 ΠΑΡΜΕΝΙΩΝΟΣ
Ὁ Ζεύς τήν Δανάην χρυσοῦ, κἀγώ δέ σέ χρυσοῦ·
πλείονα γάρ δοῦναι τοῦ Διός οὐ δύναμαι
.
Ο Διας τη Δαναη με χρυσο την εριξε.κι εγω εσενα με χρυσο.
ομως περισσοτερα απ'το Δια δεν μπορω να δωσω
.
.
V.34 ΠΑΡΜΕΝΙΩΝΟΣ
Καί πενίη καί ἔρως δύο μοι κακά· καί τό μέν οἴσω κούφως,
πῦρ δέ φέρειν Κύπριδος οὐ δύναμαι
.
Κι η φτωχεια κι ο ερωτας για μενα τα δυο κακα.
κι αν τη φτωχεια την υποφερω ευκολα
τη φωτια ομως που φερνει ο ερωτας δεν μπορω
.
.
V 55. ΔΙΟΣΚΟΡΙΔΟΥ
Δωρίδα τὴν ῥοδόπυγον ὑπὲρ λεχέων διατείνας
ἄνθεσιν ἐν χλοεροῖς ἀθάνατος γέγονα.
Ἡ γὰρ ὑπερφυέεσσι μέσον διαβᾶσά μὲ ποσσὶν
ἤνυεν ἀκλινέως τὸν Κύπριδος δόλιχον,
ὄμμασι νωθρὰ βλέπουσα· τὰ δ’ , ἠύτε πνεύματι φύλλα,
ἀμφισαλευομένης ἔτρεμε πορφύρεα,
μέχρις ἀπεσπείσθη λευκὸν μένος ἀμφοτέροισιν,
καὶ Δωρὶς παρέτοις ἐξεχύθη μέλεσι
.
Τη ροδοκαπουλη Δωριδα πανω στη χλοη τη ξαπλωσα
μεσα στα δροσερα ανθη πιο δυνατος εγινα
με τα πανυψηλα ποδια της μου'σφιξε τη μεση
του ερωτα το μακρυ αγωνισμα διανυοντας
τα ματια της θολωσαν. οπως τα φυλλα που αερακι φυσσαει
σπαραζε κι ετρεμε απ'τη φωτια πορφυρη
μεχρι που ξεσπασε η λευκο ορμη και στους δυο μας
και η Δωριδα αναστατωμενη εχυσε τη γλυκα της
.
.
V 60. ΡΟΥΦΙΝΟΥ
Παρθένος ἀργυρόπεζος ἐλούετο, χρύσεα μαζῶν
χρωτὶ γαλακτοπαγεῖ μῆλα διαινομένη·
πυγαὶ δ’ ἀλλήλαις περιηγέες εἱλίσσοντο,
ὕδατος ὑγροτέρῳ χρωτὶ σαλευόμεναι·
τὸν δ’ ὑπεροιδαίνοντα κατέσκεπε πεπταμένη χεὶρ
οὐχ ὅλον Εὐρώταν, ἀλλ’ ὅσον ἠδύνατο.
.
παρθενα με λαμπερα ποδια λουζονταν,σπαραζαν
στ'ασπρο σα γαλα σωμα της τα χρυσα μηλα των βυζιων της
τα καπουλια της το ενα μ'αλλο τριβωνταν χορευοντας
πιο υγροτερα απ'το νερο σπαραζανε
την φουσκωμενη ηβη της ολη δεν τη σκεπαζε τ'απλωμενο
χερι μπροστα της,μονο οσο μπορουσε
.
.
V 70. ΡΟΥΦΙΝΟΥ
Κάλλος ἔχεις Κύπριδος, Πειθοῦς στόμα, σώματος ἀκμὴν
εἰαρινὼν Ὡρῶν, φθέγμα δὲ Καλλιόπης,
νοῦν καὶ σωφροσύνην Θέμιδος καὶ χεῖρας Ἀθήνης·
σὺν σοὶ δ’ αἱ Χάριτες τέσσαρες εἰσι, Φίλη
.
την ομορφια εχεις της Αφροδιτης,το στομα να πειθεις της Πειθως
το θαλλερο σωμα της Ανοιξης τη γλυκεια φωνη της Καλλιοπης
το νου και τη σωφροσυνη της Θεμις και τα επιδεξια χερια της Αθηνας
μαζι με σενα τεσσερες οι Χαριτες ειναι,Αγαπημενη
.
.
V 73. ΡΟΥΦΙΝΟΥ
Δαίμονες, οὐκ ᾔδειν, ὅτι λούεται ἡ Κυθέρεια,
χερσὶ καταυχενίους λυσαμένη πλοκάμους.
Ἱλήκοις, δέσποινα, καὶ ὄμμασιν ἡμετέροισι
μήποτε μηνίσῃς θεῖον ἰδοῦσι τύπον.
Νῦν ἔγνων· Ῥοδόκλεια, καὶ οὐ Κύπρις. Εἶτα τὸ κάλλος
τοῦτο πόθεν; σύ, δοκῶ, τὴν θεὸν ἐκδέδυκας.
.
θε μου ,δεν ηξερα,πως λουζεται η Αφροδιτη
που με τα χερια ελυσε τα μαλλια και χυθηκαν στις πλατες
λυπησουμε,κυρα,και μην οργισθεις με τα ματια μου
και τα τυφλωσεις που'δαν το θεικο κορμι σου.
Τωρα καταλαβα.Η Ροδοκλεια ειναι κι οχι η Αφροδιτη.
επομενως απο που'ναι αυτη η ομορφια;εσυ,νομιζω,
πως τη θεα εχεις ξεγυμνωσει.
.
.
V 74. ΡΟΥΦΙΝΟΥ
Πέμπω σοι, Ῥοδόκλεια, τόδε στέφος, ἄνθεσι καλοῖς
αὐτὸς ἐφ’ ἡμετέραις πλεξάμενος παλάμαις.
Ἔστι κρίνον, ῥοδέη τε κάλυξ νοτερὴ τ’ ἀνεμώνη
καὶ νάρκισσος ὑγρὸς καὶ κυαναυγὲς ἴον.
Ταῦτα στεψαμένη, λῆξον μεγάλαυχος ἐοῦσα·
ἀνθεῖς καὶ λήγεις καὶ σὺ καὶ ὁ στέφανος.
.
σου στελνω,Ροδοκλεια,αυτο το στεφανι που μ'ομορφα
λουλουδια το πλεξανε τα δικα μου χερια
ειναι κρινο ροδο κι ανεμωνη με καλυκα δροσερο
και ναρκισσος υγρος και λαμπερο γαλαζωπο ιον
οταν αυτα στεφανωθεις παψε να περηφανευεσαι
ανθιζεις και μαραινεσαι κι εσυ και το στεφανι
.
.
V 81. ΔΙΟΝΥΣΙΟΥ ΣΟΦΙΣΤΟΥ
Ἡ τὰ ῥόδα, ῥοδόεσσαν ἔχεις χάριν. Ἀλλὰ τὶ πωλεῖς;
Σαυτὴν ἢ τὰ ῥόδα ἠὲ συναμφότερα;
.
ροδα εχεις,του ροδιου εχεις τη χαρη.Αλλα τι πουλας;
Τον εαυτο σου η ' τα ροδα η' και τα δυο μαζι;
.
.
V 83. ΑΝΩΝΥΜΟΥ
Εἲθ’ ἄνεμος γενόμην, σύ δ’ ἐπιστείχουσα παρ’ αὐγάς
στήθεα γυμνώσαις, καὶ με πνέοντα λάβοις.
.
να'ταν αερας να γινομουν εσενα να πλησιασω το ξημερωμα
τα στηθια σου να ξεγυμνωσω και μενα να παρεις ν'αναπνευεις
.
.
V 128. ΜΑΡΚΟΥ ΑΡΓΕΝΤΑΡΙΟΥ
Στέρνα περὶ στέρνοις, μαστῷ δ’ ἔπι μαστὸν ἐρείσας
χείλεά τε γλυκεροῖς χείλεσι συμπιέσας
Ἀντιγόνης καὶ χρῶτα λαβὼν πρὸς χρῶτα, τὰ λοιπὰ
σιγῶ, μάρτυς ἐφ’ οἷς λύχνος ἐπεγράφετο.
.
το στερνο μου στο στερνο της,το στηθος μου πανω
στο στηθος της ακουμπωντας
τα χειλια μου πανω στα γλυκα χειλια της πιεζοντας
της Αντιγονης και το κορμι μου ποτισμενο απ'το κορμι της
τα υπολοιπα δεν τα αποκαλυπτω,αυτα το λυχναρι μαρτυρας
τα σημειωνει
.
.
V 168. ΑΝΩΝΥΜΟΥ
Καὶ πυρὶ καὶ νιφετῷ με καί, εἰ βούλοιο, κεραυνῷ
βάλλε, καὶ εἰς κρημνοὺς ἕλκε καὶ εἰς πελάγη.
Τὸν γὰρ ἀπαυδήσαντα πόθοις καὶ Ἔρωτι δαμέντα
οὐδὲ Διὸς τρύχει πῦρ ἐπιβαλλόμενον.
.
ριξε μου φωτια και χιονι κι αν θελεις κεραυνο
πετα και σε γκρεμους συρε με και σε πελαγη
τον απελπισμενο απ'το ποθο κι απ'τον ερωτα ερμαιο
δεν τον κανει σταχτη ουτε η φωτια που ριχνει ο Διας
.
.
V 210. ΑΣΚΛΗΠΙΑΔΟΥ
Τῷ θαλλῷ Διδύμη μὲ συνήρπασεν· ὤμοι, ἐγὼ δὲ
τήκομαι, ὡς κηρὸς πὰρ πυρί, κάλλος ὁρῶν.
Εἰ δὲ μέλαινα, τὶ τοῦτο; καὶ ἄνθρακες· ἀλλ’ ὅτε
κείνους θάλψωμεν,λάμπουσ’ ὡς ῥόδεαι κάλυκες
.
μ'εν'ανθος η Διδυμη μ'αναστατωσε,αλιμονο,
λιωνω,σαν το κερι στη φωτια,την ομορφια βλεποντας
κι αν ειναι μαυρη μελαχροινη,τι μ'αυτο;και τα καρβουνα
αν τα πυρωσουμε σαν τα ροδα λαμπουν
.
.
V 252. ΠΑΥΛΟΥ ΣΙΛΕΝΤΙΑΡΙΟΥ
Ῥίψωμεν, χαρίεσσα,τὰ φάρεα, γυμνὰ δὲ γυμνοῖς
ἀμπελάσῃ γυίοις γυῖα περιπλοκάδην·
μηδὲν ἔοι τὸ μεταξύ· Σεμιράμιδος γὰρ ἐκεῖνο
τεῖχος ἐμοὶ δοκέει λεπτὸν ὕφασμα σέθεν·
στήθεα δ’ ἐζεύχθω,τά τε χείλεα· τἄλλα δὲ σιγῇ
κρυπτέον· ἐχθαίρω τὴν ἀθυροστομίην.
.
ας πεταξουμε,χαριτωμενη μου,τα ρουχα
γυμνο το δικο μου σωμα το δικο σου ν'αγκαλιασει
τιποτα να μην ειναι μεταξυ μας.
σαν της Σεμιραμις το τειχος μου φαινεται το λεπτο σου
ρουχο,
τα στηθη να ζευγαρωθουν και τα χειλη να ενωθουν
τ'αλλα ας τα κρυψει η σιωπη,απεχθανομαι τ'ασεμνα λογια
.
.
V 258. ΠΑΥΛΟΥ ΣΙΛΕΝΤΙΑΡΙΟΥ
Πρόκριτός ἐστι,Φίλιννα, τεὴ ῥυτὶς ἤ ὀπὸς ἥβης
πάσης· ἱμείρω δ’ ἀμφὶς ἔχειν παλάμαις
μᾶλλον ἐγὼ σέο μῆλα καρηβαρέοντα κορύμβοις
ἢ μαζὸν νεαρὴς ὄρθιον ἡλικίης.
Σὸν γὰρ ἔτι φθινόπωρον ὑπέρτερον εἴαρος ἄλλης,
χεῖμα σὸν ἀλλοτρίου θερμότερον θέρεος.
.
προτιμω,Φιλιννα,τις ρυτιδες σου παρα τους χυμους
των κοριτσιων.ερωτικα ποθω να'χω στα χερια μου
πιο πολυ τα μηλα σου με τις πεσμενες ρογες
παρα το στητο βυζι νεαρης.
Το φθινοπωρο σου ακομη ειναι πιο καλλιτερο
απ'την ανοιξη αλλης,
κι ο χειμωνας σου πιο θερμοτερος απ'το θερος
καποιας αλλης
.
.
.
Η ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΤΟΥ ΕΚΤΟΡΑ ΚΑΙ ΤΗΣ ΑΝΔΡΟΜΑΧΗΣ
ΣΤΗΝ ΙΛΙΑΔΑ ΤΟΥ ΟΜΗΡΟΥ -ραψωδια Ζ'-στιχοι 368-502
[μεταφραση χ.ν.κουβελης]
ο Ομηρος με μεγαλη δεξιοτεχνια περιγραφει τη συναντηση του Εκτορα
με την Ανδρομαχη,συγκινητικες στιγμες απο το μεγαλειο των ανθρωπινων
συναισθηματων-πολυ τρυφερη ειναι η σκηνη με το μωρο παιδι τον Αστυ-
ανακτα οταν παει ο πατερας του να το παρει να τ'αγκαλιασει κι εκεινο τρο-
μαζοντας απο τη λαμψη της περικεφαλαιας του κλαιει δυνατα
[Ομηρου Ιλιαδα-ραψωδια Ζ'-στιχοι 368-502-μεταφραση χ.ν.κουβελης]
Ὣς ἄρα φωνήσας ἀπέβη κορυθαίολος Ἕκτωρ·
ἄρα φωνήσας ἀπέβη κορυθαίολος Ἕκτωρ·
αἶψα δ' ἔπειθ' ἵκανε δόμους εὖ ναιετάοντας, 370
οὐδ' εὗρ' Ἀνδρομάχην λευκώλενον ἐν μεγάροισιν,
ἀλλ' ἥ γε ξὺν παιδὶ καὶ ἀμφιπόλῳ ἐϋπέπλῳ
πύργῳ ἐφεστήκει γοόωσά τε μυρομένη τε.
Ἕκτωρ δ' ὡς οὐκ ἔνδον ἀμύμονα τέτμεν ἄκοιτιν
ἔστη ἐπ' οὐδὸν ἰών, μετὰ δὲ δμῳῇσιν ἔειπεν·
εἰ δ' ἄγε μοι δμῳαὶ νημερτέα μυθήσασθε·
πῇ ἔβη Ἀνδρομάχη λευκώλενος ἐκ μεγάροιο;
ἠέ πῃ ἐς γαλόων ἢ εἰνατέρων ἐϋπέπλων
ἢ ἐς Ἀθηναίης ἐξοίχεται, ἔνθά περ ἄλλαι
Τρῳαὶ ἐϋπλόκαμοι δεινὴν θεὸν ἱλάσκονται; 380
Τὸν δ' αὖτ' ὀτρηρὴ ταμίη πρὸς μῦθον ἔειπεν·
Ἕκτορ ἐπεὶ μάλ' ἄνωγας ἀληθέα μυθήσασθαι,
οὔτέ πῃ ἐς γαλόων οὔτ' εἰνατέρων ἐϋπέπλων
οὔτ' ἐς Ἀθηναίης ἐξοίχεται, ἔνθά περ ἄλλαι
Τρῳαὶ ἐϋπλόκαμοι δεινὴν θεὸν ἱλάσκονται,
ἀλλ' ἐπὶ πύργον ἔβη μέγαν Ἰλίου, οὕνεκ' ἄκουσε
τείρεσθαι Τρῶας, μέγα δὲ κράτος εἶναι Ἀχαιῶν.
ἣ μὲν δὴ πρὸς τεῖχος ἐπειγομένη ἀφικάνει
μαινομένῃ ἐϊκυῖα· φέρει δ' ἅμα παῖδα τιθήνη.
Ἦ ῥα γυνὴ ταμίη, ὃ δ' ἀπέσσυτο δώματος Ἕκτωρ 390
τὴν αὐτὴν ὁδὸν αὖτις ἐϋκτιμένας κατ' ἀγυιάς.
εὖτε πύλας ἵκανε διερχόμενος μέγα ἄστυ
Σκαιάς, τῇ ἄρ' ἔμελλε διεξίμεναι πεδίον δέ,
ἔνθ' ἄλοχος πολύδωρος ἐναντίη ἦλθε θέουσα
Ἀνδρομάχη θυγάτηρ μεγαλήτορος Ἠετίωνος
Ἠετίων ὃς ἔναιεν ὑπὸ Πλάκῳ ὑληέσσῃ
Θήβῃ Ὑποπλακίῃ Κιλίκεσσ' ἄνδρεσσιν ἀνάσσων·
τοῦ περ δὴ θυγάτηρ ἔχεθ' Ἕκτορι χαλκοκορυστῇ.
ἥ οἱ ἔπειτ' ἤντησ', ἅμα δ' ἀμφίπολος κίεν αὐτῇ
παῖδ' ἐπὶ κόλπῳ ἔχουσ' ἀταλάφρονα νήπιον αὔτως 400
Ἑκτορίδην ἀγαπητὸν ἀλίγκιον ἀστέρι καλῷ,
τόν ῥ' Ἕκτωρ καλέεσκε Σκαμάνδριον, αὐτὰρ οἱ ἄλλοι
Ἀστυάνακτ'· οἶος γὰρ ἐρύετο Ἴλιον Ἕκτωρ.
ἤτοι ὃ μὲν μείδησεν ἰδὼν ἐς παῖδα σιωπῇ·
Ἀνδρομάχη δέ οἱ ἄγχι παρίστατο δάκρυ χέουσα,
ἔν τ' ἄρα οἱ φῦ χειρὶ ἔπος τ' ἔφατ' ἔκ τ' ὀνόμαζε·
δαιμόνιε φθίσει σε τὸ σὸν μένος, οὐδ' ἐλεαίρεις
παῖδά τε νηπίαχον καὶ ἔμ' ἄμμορον, ἣ τάχα χήρη
σεῦ ἔσομαι· τάχα γάρ σε κατακτανέουσιν Ἀχαιοὶ
πάντες ἐφορμηθέντες· ἐμοὶ δέ κε κέρδιον εἴη 410
σεῦ ἀφαμαρτούσῃ χθόνα δύμεναι· οὐ γὰρ ἔτ' ἄλλη
ἔσται θαλπωρὴ ἐπεὶ ἂν σύ γε πότμον ἐπίσπῃς
ἀλλ' ἄχε'· οὐδέ μοι ἔστι πατὴρ καὶ πότνια μήτηρ.
ἤτοι γὰρ πατέρ' ἁμὸν ἀπέκτανε δῖος Ἀχιλλεύς,
ἐκ δὲ πόλιν πέρσεν Κιλίκων εὖ ναιετάουσαν
Θήβην ὑψίπυλον· κατὰ δ' ἔκτανεν Ἠετίωνα,
οὐδέ μιν ἐξενάριξε, σεβάσσατο γὰρ τό γε θυμῷ,
ἀλλ' ἄρα μιν κατέκηε σὺν ἔντεσι δαιδαλέοισιν
ἠδ' ἐπὶ σῆμ' ἔχεεν· περὶ δὲ πτελέας ἐφύτευσαν
νύμφαι ὀρεστιάδες κοῦραι Διὸς αἰγιόχοιο. 420
οἳ δέ μοι ἑπτὰ κασίγνητοι ἔσαν ἐν μεγάροισιν
οἳ μὲν πάντες ἰῷ κίον ἤματι Ἄϊδος εἴσω·
πάντας γὰρ κατέπεφνε ποδάρκης δῖος Ἀχιλλεὺς
βουσὶν ἐπ' εἰλιπόδεσσι καὶ ἀργεννῇς ὀΐεσσι.
μητέρα δ', ἣ βασίλευεν ὑπὸ Πλάκῳ ὑληέσσῃ,
τὴν ἐπεὶ ἂρ δεῦρ' ἤγαγ' ἅμ' ἄλλοισι κτεάτεσσιν,
ἂψ ὅ γε τὴν ἀπέλυσε λαβὼν ἀπερείσι' ἄποινα,
πατρὸς δ' ἐν μεγάροισι βάλ' Ἄρτεμις ἰοχέαιρα.
Ἕκτορ ἀτὰρ σύ μοί ἐσσι πατὴρ καὶ πότνια μήτηρ
ἠδὲ κασίγνητος, σὺ δέ μοι θαλερὸς παρακοίτης· 430
ἀλλ' ἄγε νῦν ἐλέαιρε καὶ αὐτοῦ μίμν' ἐπὶ πύργῳ,
μὴ παῖδ' ὀρφανικὸν θήῃς χήρην τε γυναῖκα·
λαὸν δὲ στῆσον παρ' ἐρινεόν, ἔνθα μάλιστα
ἀμβατός ἐστι πόλις καὶ ἐπίδρομον ἔπλετο τεῖχος.
τρὶς γὰρ τῇ γ' ἐλθόντες ἐπειρήσανθ' οἱ ἄριστοι
ἀμφ' Αἴαντε δύω καὶ ἀγακλυτὸν Ἰδομενῆα
ἠδ' ἀμφ' Ἀτρεΐδας καὶ Τυδέος ἄλκιμον υἱόν·
ἤ πού τίς σφιν ἔνισπε θεοπροπίων ἐῢ εἰδώς,
ἤ νυ καὶ αὐτῶν θυμὸς ἐποτρύνει καὶ ἀνώγει.
Τὴν δ' αὖτε προσέειπε μέγας κορυθαίολος Ἕκτωρ· 440
ἦ καὶ ἐμοὶ τάδε πάντα μέλει γύναι· ἀλλὰ μάλ' αἰνῶς
αἰδέομαι Τρῶας καὶ Τρῳάδας ἑλκεσιπέπλους,
αἴ κε κακὸς ὣς νόσφιν ἀλυσκάζω πολέμοιο·
οὐδέ με θυμὸς ἄνωγεν, ἐπεὶ μάθον ἔμμεναι ἐσθλὸς
αἰεὶ καὶ πρώτοισι μετὰ Τρώεσσι μάχεσθαι
ἀρνύμενος πατρός τε μέγα κλέος ἠδ' ἐμὸν αὐτοῦ.
εὖ γὰρ ἐγὼ τόδε οἶδα κατὰ φρένα καὶ κατὰ θυμόν·
ἔσσεται ἦμαρ ὅτ' ἄν ποτ' ὀλώλῃ Ἴλιος ἱρὴ
καὶ Πρίαμος καὶ λαὸς ἐϋμμελίω Πριάμοιο.
ἀλλ' οὔ μοι Τρώων τόσσον μέλει ἄλγος ὀπίσσω, 450
οὔτ' αὐτῆς Ἑκάβης οὔτε Πριάμοιο ἄνακτος
οὔτε κασιγνήτων, οἵ κεν πολέες τε καὶ ἐσθλοὶ
ἐν κονίῃσι πέσοιεν ὑπ' ἀνδράσι δυσμενέεσσιν,
ὅσσον σεῦ, ὅτε κέν τις Ἀχαιῶν χαλκοχιτώνων
δακρυόεσσαν ἄγηται ἐλεύθερον ἦμαρ ἀπούρας·
καί κεν ἐν Ἄργει ἐοῦσα πρὸς ἄλλης ἱστὸν ὑφαίνοις,
καί κεν ὕδωρ φορέοις Μεσσηΐδος ἢ Ὑπερείης
πόλλ' ἀεκαζομένη, κρατερὴ δ' ἐπικείσετ' ἀνάγκη·
καί ποτέ τις εἴπῃσιν ἰδὼν κατὰ δάκρυ χέουσαν·
Ἕκτορος ἧδε γυνὴ ὃς ἀριστεύεσκε μάχεσθαι 460
Τρώων ἱπποδάμων ὅτε Ἴλιον ἀμφεμάχοντο.
ὥς ποτέ τις ἐρέει· σοὶ δ' αὖ νέον ἔσσεται ἄλγος
χήτεϊ τοιοῦδ' ἀνδρὸς ἀμύνειν δούλιον ἦμαρ.
ἀλλά με τεθνηῶτα χυτὴ κατὰ γαῖα καλύπτοι
πρίν γέ τι σῆς τε βοῆς σοῦ θ' ἑλκηθμοῖο πυθέσθαι.
Ὣς εἰπὼν οὗ παιδὸς ὀρέξατο φαίδιμος Ἕκτωρ·
ἂψ δ' ὃ πάϊς πρὸς κόλπον ἐϋζώνοιο τιθήνης
ἐκλίνθη ἰάχων πατρὸς φίλου ὄψιν ἀτυχθεὶς
ταρβήσας χαλκόν τε ἰδὲ λόφον ἱππιοχαίτην,
δεινὸν ἀπ' ἀκροτάτης κόρυθος νεύοντα νοήσας. 470
ἐκ δ' ἐγέλασσε πατήρ τε φίλος καὶ πότνια μήτηρ·
αὐτίκ' ἀπὸ κρατὸς κόρυθ' εἵλετο φαίδιμος Ἕκτωρ,
καὶ τὴν μὲν κατέθηκεν ἐπὶ χθονὶ παμφανόωσαν·
αὐτὰρ ὅ γ' ὃν φίλον υἱὸν ἐπεὶ κύσε πῆλέ τε χερσὶν
εἶπε δ' ἐπευξάμενος Διί τ' ἄλλοισίν τε θεοῖσι·
Ζεῦ ἄλλοι τε θεοὶ δότε δὴ καὶ τόνδε γενέσθαι
παῖδ' ἐμὸν ὡς καὶ ἐγώ περ ἀριπρεπέα Τρώεσσιν,
ὧδε βίην τ' ἀγαθόν, καὶ Ἰλίου ἶφι ἀνάσσειν·
καί ποτέ τις εἴποι πατρός γ' ὅδε πολλὸν ἀμείνων
ἐκ πολέμου ἀνιόντα· φέροι δ' ἔναρα βροτόεντα 480
κτείνας δήϊον ἄνδρα, χαρείη δὲ φρένα μήτηρ.
Ὣς εἰπὼν ἀλόχοιο φίλης ἐν χερσὶν ἔθηκε
παῖδ' ἑόν· ἣ δ' ἄρα μιν κηώδεϊ δέξατο κόλπῳ
δακρυόεν γελάσασα· πόσις δ' ἐλέησε νοήσας,
χειρί τέ μιν κατέρεξεν ἔπος τ' ἔφατ' ἔκ τ' ὀνόμαζε·
δαιμονίη μή μοί τι λίην ἀκαχίζεο θυμῷ·
οὐ γάρ τίς μ' ὑπὲρ αἶσαν ἀνὴρ Ἄϊδι προϊάψει·
μοῖραν δ' οὔ τινά φημι πεφυγμένον ἔμμεναι ἀνδρῶν,
οὐ κακὸν οὐδὲ μὲν ἐσθλόν, ἐπὴν τὰ πρῶτα γένηται.
ἀλλ' εἰς οἶκον ἰοῦσα τὰ σ' αὐτῆς ἔργα κόμιζε 490
ἱστόν τ' ἠλακάτην τε, καὶ ἀμφιπόλοισι κέλευε
ἔργον ἐποίχεσθαι· πόλεμος δ' ἄνδρεσσι μελήσει
πᾶσι, μάλιστα δ' ἐμοί, τοὶ Ἰλίῳ ἐγγεγάασιν.
Ὣς ἄρα φωνήσας κόρυθ' εἵλετο φαίδιμος Ἕκτωρ
ἵππουριν· ἄλοχος δὲ φίλη οἶκον δὲ βεβήκει
ἐντροπαλιζομένη, θαλερὸν κατὰ δάκρυ χέουσα.
αἶψα δ' ἔπειθ' ἵκανε δόμους εὖ ναιετάοντας
Ἕκτορος ἀνδροφόνοιο, κιχήσατο δ' ἔνδοθι πολλὰς
ἀμφιπόλους, τῇσιν δὲ γόον πάσῃσιν ἐνῶρσεν.
αἳ μὲν ἔτι ζωὸν γόον Ἕκτορα ᾧ ἐνὶ οἴκῳ· 500
οὐ γάρ μιν ἔτ' ἔφαντο ὑπότροπον ἐκ πολέμοιο
ἵξεσθαι προφυγόντα μένος καὶ χεῖρας Ἀχαιῶν.
.
.
]μεταφραση χ.ν.κουβελης]
αφου ετσι μιλησε αναχωρησε ο Εκτορας με τη λαμπερη περικεφαλαια
και σε λιγο εφτασε στο καλοχτισμενο σπιτι του
εκει μεσα στ'αρχοντικο δεν βρηκε την Ανδρομαχη με τ'ασπρα μπρατσα
γιατι αυτη με το παιδι και την υπηρετρια με τ'ομορφο λεπτο φορεμα
ψηλα στο πυργο εστεκε θρηνωντας και κλαιγοντας
τοτε ο Εκτορας οταν μεσα δεν βρηκε την ευγενικη γυναικα του
σταθηκε στην εξωπορτα και ρωτησε τις αιχμαλωτες σκλαβες να του πουν
ελατε σκλαβες πεστε μου με ασφαλτα λογια
που πηγε η Ανδρομαχη με τ'ασπρα μπρατσα φευγοντας απ'το απιτι,
μηπως πηγε σε καποια απ'τις συνυφαδες της η' πηγε σε καποια
απ'τις κουνιαδες της με τα ομορφα λεπτα φορεματα
η' βγηκε για να παει στο ναο της Αθηνας οπου μαζι με τις αλλες
Τρωαδιτισες με τα ομορφα μαλλια την τρομερη θεα να παρακαλεσουν
σ'αυτον απαντησε η πανεξυπνη οικονομα του σπιτιου κι ειπε:
Εκτορα αφου με διεταξες ,να πω ολη την αληθεια
δεν πηγε σε καποια απ'τις συνυφαδες της ουτε πηγε σε καποια
απ'τις κουνιαδες της με τα ομορφα λεπτα φορεματα
ουτε βγηκε για να παει στο ναο της Αθηνας οπου μαζι με τις αλλες
Τρωαδιτισες με τα ομορφα μαλλια την τρομερη θεα να παρακαλεσουν
αλλα στον ψηλο πυργο ανεβηκε του Ιλιου οταν ακουσε
πως κατατροπωθηκαν οι Τρωες και τεραστια η επικρατηση των Αχαιων
εκεινη τρεχοντας φθανει στο τειχος σαν τρελλη ομοια κουβαλωντας
μαζι και το παιδι η παραμανα
ετσι του μιλησε η οικονομα κι απ'το σπιτι εξω ορμησε ο Εκτορας
στην ιδια στρατα που'χε περασει πριν στους στερεους δρομους
κι οταν εφτασε στις Σκαιες Πυλες διασχιζοντας τη μεγαλη πολιτεια
κι απο κει περνωντας θα'βγαινε στη πεδιαδα ειδε απεναντι του
να'ρχεται τρεχοντας η πολυακριβη γυναικα του η Ανδρομαχη
η κορη του μεγαλοκαρδου Ηετιωνα που κατω απο την δασωδη
Πλακα κατοικει της Θηβας και στους ανδρες της Υποπλακιας της Κιλικιας
βασιλευει
εκεινη απεναντι του σταθηκε και μαζι η υπηρετρια ηρθε εχοντας
στην αγκαλια τ'αθωο μωρο τ'αγαπημενο παιδι του τον Εκτοριδη
παρομοιο με πανεμορφο αστερι που ο Εκτορας το φωναζε Σκαμανδριο
κι οι αλλοι Αστυανακτα γιατι ο Εκτορας εσωζε το Ιλιο τη πολη
κι αυτος χαμογελασε οταν ειδε το παιδι δεν ειπε λεξη
κι η Ανδρομαχη σταθηκε κοντα του χυνοντας δακρυα
και του'σφιξε το χερι και του μιλησε κι αυτα τα λογια του'πε
γενναιε μου θα σ'αφανισει η μεγαλη σου ορμη κι αντρεια
δεν λυπασαι το μωρο ετουτο παιδι κι εμενα την αμοιρη που γρηγορα
θα μεινω χηρα σου γιατι γρηγορα θα σε κατασπαραξουν οι Αχαιοι
ολοι ορμωντας καταπανω σου.σε μενα ποιο το οφελος θα'ναι αν σε χασω
προτιμω να μπω στο χωμα δεν θα'ναι αλλη θαλπωρη για μενα
γιατι αν εχεις τετοια τυχη θα'χω μοναχα μεγαλα βασανα
και δεν εχω ουτε τον πατερα μου ουτε την σεβαστη μου μανα
τον πατερα μου τον σκοτωσε ο θεικος Αχιλλεας
οταν πηρε τη πολη των Κιλικων την πλουσια Θηβα την Υψιπυλον
σκοτωσε τον Ηετριωνα
ομως δεν τον εγδυσε,στην καρδια του βαθεια τον σεβαστηκε
με τα περιτεχνα οπλα του τον εκαψε και σηκωσε μνημα
και γυρω φυτεψαν φτελιες οι νυμφες του βουνου οι κορες του Δια
που ριχνει τις καταιγιδες
και τα εφτα αδερφια μου,χαρα στο σπιτι μου,ολα την ιδια μερα κατεβηκαν
στον Αδη,ολα τα σκοτωσε ο Αχιλλεας που'ναι στα ποδια γρηγορος
μεσα στα βαριοποδα βοδια και στ'ασπρα προβατα τα βρηκε
και τη μητερα που βασιλευε στη κατω Πλακα τη δασωδη εδω την εφερε
μαζι μ'αλλα λαφυρα κι αφου την απελευθερωσε παιρνωντας αμετρητα
λυτρα στο σπιτι του πατερα την σημαδεψε και τη σκοτωσε η τοξευτρα Αρτεμη
Εκτορα τωρα εσυ'σαι ο πατερας μου κι η σεβαστη μου μανα
κι αδερφος,εσυ κι ο δυνατος συντροφος στο κρεβατι
ελα λυπησου μας τωρα κι εδω μεινε στο πυργο και μην αφησεις το παιδι
ορφανο και χηρα τη γυναικα και το στρατο κρατησε τον κοντα στην αγριοσυκια
εκει που'ναι η πολη περισσοτερο διαβατη κι ευκολα περνιεται το τειχος
τρεις φορες ηρθαν κι απο'κει δοκιμασαν ν'ανεβουν οι πιο αντρειωμενοι
οι δυο οι Αιαντες κι ο πολυδοξασμενος Ιδομενεας και οι δυο γιοι του Ατρεα
και του Τυδεα ο σκληροτραχηλος γιος
η' τους το φανερωσε καποιος που ξερει καλα τους χρησμους των θεων
η' τους παροτρυνει η ισχυρη ορμη τους και τους καθοδηγει
και της αποκριθηκε ο ανδρειος Εκτορας με τη λαμπερη περικεφαλαια
κι εμενα ολ'αυτα με νοιαζουν γυναικα αλλα ντρεπομαι τρομερα τους Τρωες
και τις Τρωαδιτισες με τα μακρια λεπτα φορεματα να απομακρυνομαι απ'τον πολεμο
σαν τιποτενιος
μητε η καρδια μου το οριζει επειδη εμαθα να'μαι γενναιος παντοτε
και με τους πρωτους απ'τους Τρωες να μαχομαι και να επιθυμω τη μεγαλη δοξα
του πατερα μου μα και τη δικη μου
γιατι πολυ καλα το ξερω και στο μυαλο και στη καρδια πως καποτε θα'ρθει μερα
που θα χαθει η Τροια το ιερο Ιλιο κι ο Πριαμος ο αξιος ακοντιστης
κι ο ολος ο λαος του
αλλα δεν με νοιαζει τοσο για τα βασανα που θα'ρθουν στους Τρωες
ουτε γι'αυτη την Εκαβη ουτε για τον βασιλια Πριαμο ουτε για τ'αδερφια
οπου πολλοι κι αντρειοι θα κυλιστουν στη σκονη απο αντρες εχθρους
οσο για σενα οταν καποιος απ'τους Αχαιους με τα χαλκινα οπλα
σου στερησει την ελευτερια και σε συρει μακρια δακρυσμενη
και στο Αργος εισαι και σε ξενης αφεντρας τον αργαλειο υφαινεις
και νερο κουβαλας απ'τη Μεσσηιδα η' απ'την Υπερεια χωρις να θελεις
πανισχυρος να σε βαραινει εξαναγκασμος
και καποτε καποιος να πει βλεποντας σε να χυνεις δακρυα
για δεστε τη γυναικα του Εκτορα που'ταν στη μαχη ο πρωτος αναμεσα
στους Τρωες τους αλογοδαμαστες οταν το Ιλιον πολιορκουσαν
ετσι θα πει καποτε καποιος και μεσα σου θ'αναψει καινουργιος πονος
για κεινον τον αντρα που θα'μποδιζε τη σκλαβια σου
καλυτερα πεθαμενος να μη ζω να 'μαι στη γη χωμενος
προτου ακουσω τη κραυγη σου οταν με βια θα σε σερνουν
ετσι ειπε και το παιδι λαχταρισε να παρει στα χερια του ο λαμπερος Εκτορας
το παιδι εσκουξε και χωθηκε τρομασγμενο να κρυφτει στο στηθος της παραμανας
με την ομορφη ζωνη οταν ειδε την οψη τ'αγαπητου πατερα
φοβηκε απ'τον χαλκο που'χε κι απ'την αλογισια χαιτη που σειστηκε απ'τη κορυφη
της περικεφαλαιας
μ'αυτο γελασε ο αγαπητος πατερας κι η σεβαστη μανα
κι αμεσως απ'το κεφαλι εβγαλε τη περικεφαλαια ο λαμπερος Εκτορας
και την ακουμπησε στο χωμα οπου λαμποκοπουσε
κι επειτα στα χερια του παιρνει τ'αγαπητο παιδι το φιλησε κι ειπε ευχομενος
στο Δια στους αλλους θεους
Δια κι οι αλλοι θεοι δωστε και σε τουτο το παιδι μου οπως κι εγω
να γινει ξεχωριστος αναμεσα στους Τρωες
δωστε του ζωη ευτυχισμενη και κραταιως το Ιλιο να κυβερνησει
και καποτε καποιος να πει
ετουτος πολυ ανωτερος απ'τον πατερα του
οταν απ'τον πολεμο ανεβαινοντας φερνει λαφυρα αιματωβαμενα
αρματα του εχθρου που σκοτωσε κι η μανα βαθεια μεσα της να χαιρεται
ετσι ειπε και στα χερια της αγαπημενης γυναικας αφησε το παιδι
κι αυτη το δεχτηκε στο ευωδιασμενο στηθος της γελωντας και κλαιγοντας
ο αντρας της οταν αυτο ειδε την συμπονεσε και με το χερι του τη χαιδεψε
κι αυτα τα λογια της ειπε
καλη μου μη μου τοσο στη καρδια πικραινεσαι γιατι κανενας ανθρωπος
δεν θα με στειλει στον Αδη πριν να'ρθει η ωρα μου
σου λεω πως απ'τη μοιρα του κανεις απ'τους ανθρωπους δεν μπορει να ξεφυγει
ειτε δειλος ειτε αντρειος επειδη ετσι ειναι απ'τη πρωτη φορα που γεννηθηκαν
ελα στο σπιτι πηγαινε και για τις δουλειες σου φροντιζε
τον αργαλειο και τη ροκα και τις υπηρετριες διαταζε να δουλευουν
ο πολεμος ειναι μελημα των αντρων ολων,και περισσοτερο εμενα,
οσων μεσα στο Ιλιο γεννηθηκαν
ετσι αφου μιλησε ο λαμπερος Εκτορας σηκωσε απ'το χωμα την αλογισια
περικεφαλαια και η αγαπημενη γυναικα τραβηξε για το σπιτι συχνα γυρνωντας πισω
το κεφαλι και χυνωντας δακρυα
σε λιγο επειτα εφτασε στο καλοχτισμενο αρχοντικο του αντροφονια Εκτορα
εκει μεσα βρηκε τις πολλες υπηρετριες και τις διεταξε θρηνο ολες να σηκωσουν
ετσι θρηνουσαν ακομα ζωντανο τον Εκτορα στο σπιτι του μεσα
γιατι πια δεν ελπιζαν να τον δουν απ'τον πολεμο να γυριζει ξεφευγοντας
απ'τη μανια κι απ'τα χερια των Αχαιων
.
.
.
ΗΡΙΝΝΑ Η ΑΡΧΑΙΑ ΠΟΙΗΤΡΙΑ [4ος αιωνας π.Χ] και το ποιημα της ''Ηλακατη''
-μεταφραση χ.ν.κουβελης
.
ΗΡΙΝΝΑ
Αρχαια Ελληνιδα ποιητρια απο την Τηλο[4ος αιωνας π.χ]
[Ηριννα>Εαρ>Ανοιξιατικη]
γραφει το Λεξικο της Σουδας για την Ηριννα:
Ηριννα Τεια[an Τηνια]η' Λεσβια,ως λεγουσι δε αλλοι ,
Τηλια[Τηλος δε εστι νησιδιον εγγυς Κνιδου].τινες δε και
Ροδιαν αυτην εδοξασαν.ην δε εποποιος.εγραψεν Ηλακατην.
ποιημα δε εστιν αιολικη και δωριδι διαλεκτω.επων τ'.
εποιησε δε και επιγραμματα.τελευτα παρθενος εννιακαιδεκετις.
οι δε στιχοι αυτης εκριθησαν ισοι Ομηρου.ην δε εταιρα Σαπφους
και ομοχρονος.
[η Ηριννα ηταν απο την Τηνο η' τη Λεσβο,οπως λενε αλλοι
ηταν απο τη Τηλο[η Τηλος ειναι ενα νησακι κοντα στη Κνιδο]
καποιοι πιστευουν πως ηταν απο τη Ροδο.ηταν ποιητρια,
εγραψε την Ηλακατην.το ποιημα ειναι γραμμενο στην αιολικη
και στη δωρικη διαλεκτο.και επη.εγραψε και επιγραμματα.
πεθανε παρθενος δεκαενια χρονων.οι στιχοι της κριθηκαν
ισαξιοι με τους στιχους του Ομηρου.ηταν φιλη της Σαπφους
και εζησε στα ιδια χρονια μ'αυτην]
κατα το λεξικο της Σουδας η Ηριννα ηταν φιλη και συγχρονη της Σαπφως.
η Σαπφω εζησε τον 7ο αιωνα-[630 -570 π.Χ]
ομως κατα τον εκκλησιαστικο συγγραφεα Ευσεβιο της Καισαρειας στο καταλογο
των Χρονικων του η Ηριννα εζησε στην εποχη της 107ης Ολυμπιαδος,το 352 π.χ
πεθανε 19 χρονων
εγραψε την Αλακαταν[Ηλακατην]ενα ποιημα αποτελουμενο απο 300 εξαμετρους
στιχους,εχουν διασωθει σε αποσπασματικη κατασταση μονο 54 στιχοι,σε έναν πάπυρο,περιπου τον 2ο αιώνα μ.Χ. που βρέθηκε το 1928. ο πάπυρος βρίσκεται στην Biblioteca Medicea Laurenziana.
-η ποιηση της Ηριννας θαυμαζονταν πολυ
-ενα επιγραμμα αγνώστου για την Ηριννα απο την Παλατινή Ανθολογία, ΙΧ 190:
οἱ δὲ στίχοι αὐτῆς ἐκρίθησαν ἐνάμιλλοι τοῖς Ὁμήρου.
ἀπῆλθε δὲ ἐννεακαιδεκέτις.
Δήλωσις δὲ τῶν ῥηθέντων καὶ τὸ εἰς αὐτὴν ἐπίγραμμα τοῦτο·
«Λέσβιον Ἠρίννης τόδε κηρίον, ἁδὺ τὸ μικρόν,
ἀλλ' ὅλον ἐκ Μουσέων κιρνάμενον μέλιτι. οἱ δὲ
τριηκόσιοι αὐτῆς στίχοι ἶσοι Ὁμήρῳ τῆς καὶ
παρθενικῆς ἐννεακαιδεκάτευς,...
[οι στιχοι της κριθηκαν ισαξιοι των Ομηρικων
εφυγε απ'τη ζωη δεκαεννια χρονων
Αποδειξη γι'αυτα που λεω το επιγραμμα που γραφτηκε γι'αυτην:
Αυτη ειναι της Ηριννας η Λεσβιακη κερηθρα,μικρη γλυκεια,
γεματη ολη απ'το μελι των Μουσων.κι οι τριακοσιοι στιχοι της
ισαξιοι των στιχων του Ομηρου και σε παρθενικη ηληκια πεθανε
μολις δεκαεννια χρονων]
η μητερα της Ηριννας ηταν πολυ αυταρχικη και την εξαναγκαζε
συνεχεια να γνεθει στη ροκα[ηλακατη]και να υφαινει.στον αργαλειο
εκεινες τις ωρες της κοπιαστικης εξαναγκαστικης δουλειας η μικρη κι ευαισθητη
ποιητρια εμπνεονταν τους τρυφερους λυρικους της στιχους [κατεχομενη πλη-
ρως απ'τις Μουσες]
....ἣ καὶ ἐπ' ἠλακάτῃ μητρὸς φόβῳ καὶ ἐφ' ἱστῷ
ἑστήκει Μουσῶν λάτρις ἐφαπτομένη.
-στο ποιημα Αλακαταν [Ηλακατην] περιγραφει με θαυμαστο λυρικο τροπο γεματο
ευγενικα συναισθηματα και μεγαλη συγκινηση τη νοσταλγια της για τη παιδικη
της ζωη με τις αλλες κοπελλες και τα παιχνιδια τους.
-αναφερεται ιδιαιτερα στην αγαπημενη της φιλη Βαυκιδα που παντρευτηκε και
πεθανε στο ανθος της ηληκιας της 19 χρονων.
και πως της απαγορευθηκε,δεν επιτρεπονταν,να παραβρεθει στη κηδεια της Βαυ-
κιδας να θρηνησει να κλαψει να τραβηξει τα μαλλια της για την αγαπημενη φιλη
κι ηταν κλεισμενη στο δωματιο της πολυ λυπημενη και απελπισμενη
[μια αρχαια δεισιδαιμονια που κρατησε μεχρι τα νεωτερα χρονια.να μην επιτρεπεται
σε μικρα και νεαρα ανυπαντρα κοριτσια να παραβρισκονται σε κηδειες].
-ενα παιδικο παιχνιδι που επαιζαν τα κοριτσια ηταν η Χελωνα[Χελυννη].
το αρχαιο παιχνιδι της Χελωνας:
χαραζανε στο χωμα ενα κυκλο και μεσα καθονταν ενα κοριτσι.
τ'αλλα κοριτσια ετρεχαν γυρω-γυρω στο κυκλο εξωτερικα και
ρωτουσαν διαφορα το κοριτσι-Χελωνα κι εκεινη απαντουσε,
ταυτοχρονα προσπαθουσε να πιασει καποια απ'τα κοριτσια,
αν επιανε καποια τοτε εκεινη εκανε τη χελωνα,και το παιχνιδι
συνεχιζονταν με χαρα και ξεγνοισια
-τα κοριτσια ρωτουσαν τη χελωνα:
χελύννη-χελύννη, τι ποιείς εν τω μέσω;
[χελώνα-χελώνα, τι κάνεις εκει μεσα;]
κι εκεινη απαντούσε:
έρια μαρύομαι και κρόκην Μιλησίαν
μαλλία γνεθω κι απ'τη Μιλητο νημα βαμμενο κροκο
[–⏔ –⏔ –⏔ –⏔ –⏑ ] χελύνναν
’[..]λ̣ισχ̣ω’ μ̣έγ̣' ἄϋσα· φ[ ⏑ –⏔ –⏑] χ̣ελύννα
[ἁλ]λ̣ομένα μεγάλασ̣ [μαλακὸν περὶ] χορτίον αὐλᾶς.
σ'επιασα φωναζωντας ''χελωνα''
και γυροφερνες με μεγαλα πηδηματα πανω στο μαλακο
χορταρι της αυλης-
-θυμαται και τη Μορμω,το Μπαμπουλα,ποσο πολυ τρομαζε ολα τα παιδια
με τα τεραστια αυτια στο κεφαλι της που περπατουσε με τα τεσσερα ποδια
κι αλλαζε συνεχεια μορφη τη μια μετα την αλλη
ἇι̣ μικρᾶι στ[ ⏔ –⏔ – ]ν̣ φόβον ἄ̄γαγε Μο[ρ]μώ,
[τᾶ]σ̣ ἐν μὲν κο[ρυφᾶι μεγάλ' ὤ]ατα, ποσσὶ δὲ φοιτῆι
[τέ]τ̣ρ̣[α]σιν· ἐκ δ' [ἑτέρας ἑτέραν] μετεβάλλετ' ὀπωπάν
.
οι 54 αποσπασματικα σωζομενοι στιχοι του ποιηματος:
ΑΛΑΚΑΤΑΝ
τουτόθεν εἰς Ἀίδαν κενεὰ διανήχεται ἀχώ·
σιγὰ δ' ἐν νεκύεσσι, τὸ δὲ σκότος ὄσσε κατέρρει
col I huius columnae perierunt sex uersus.
1b.1
[ ].κ[ ]
[–⏔ –⏔ –⏔ –⏔ –⏑ ] ἐοίσ̣[α]ς-
[–⏔ –⏔ –⏔ –⏔ –⏑ ]ε κώρας
[–⏔ –⏔ –⏔ –⏔ –⏑ ]σ̣ι νύμφαι·
1b.5
[–⏔ –⏔ –⏔ –⏔ –⏑ ] χελύνναν
[–⏔ –⏔ –⏔ –⏔ –⏑ ς]ελάννα·
[–⏔ –⏔ –⏔ –⏔ –⏑ χε]λ̣ύννα·
[–⏔ –⏔ –⏔ –⏔ –⏑ ]τ̣ε̣ λῆς[⏒]
[–⏔ –⏔ –⏔ –⏔ –⏑⏑ ]ώ̣ι̣κ̣ει·
1b.10
[–⏔ –⏔ –⏔ –⏔ –⏑ ]α φύλλοις
[–⏔ –⏔ –⏔ –⏔ –⏑ μ]α̣λάσσ̣ει·
[–⏔ –⏔ –⏔ –⏔ –⏑ σε]λ̣άνναν
[–⏔ –⏔ –⏔ –⏔ ἀμ]νίδ̣α πέξα[ι]
[–⏔ –⏔ –⏔ –⏔ ἐς βαθ]ὺ̣ κῦμα
col. II
1b.15
[λε]υκᾶν μαινομέν[οισιν ἐσάλατο π]ο̣σ̣σ̣ὶ̣ν̣ ἀφ' ἵ[π]π̣ω̣[ν]·’
’[..]λ̣ισχ̣ω’ μ̣έγ̣' ἄϋσα· φ[ ⏑ –⏔ –⏑] χ̣ελύννα
[ἁλ]λ̣ομένα μεγάλασ̣ [μαλακὸν περὶ] χορτίον αὐλᾶς.
[τα]ῦ̣τά τῠ, Βαυκὶ τάλαι[να, βαρὺ στονα]χεῖσα γόημ[ι]·
[τα]ῦτά μοι ἐν κρα[δίαι ⏔ –⏔] παίχνια κεῖται
1b.20
θέρμ' ἔτι· τῆν[α δὲ τοῖσιν ἀθ]ύ̣ρ̣ομες ἄνθρακες ἤδη,
δαγύ[δ]ων τε χ̣[ ⏑ –⏔ – ]ί̣δε̣ς ἐν θαλάμοισι
νύμ[φαι]σιν [⏔ –⏔ – ]έες· ἅ τε πὸτ ὄρθρον
μάτηρ ἀε̣[ίδοισα ⏑ –⏔ ]οισιν ἐρεί̣θο̣ις
τ̣ήνας ἦλθ[ε ⏑ –⏔ – μέ]ν̣α ἀμφ' ἁλίπαστον,
1b.25
ἇι̣ μικρᾶι στ[ ⏔ –⏔ – ]ν̣ φόβον ἄ̄γαγε Μο[ρ]μώ,
[τᾶ]σ̣ ἐν μὲν κο[ρυφᾶι μεγάλ' ὤ]ατα, ποσσὶ δὲ φοιτῆι
[τέ]τ̣ρ̣[α]σιν· ἐκ δ' [ἑτέρας ἑτέραν] μετεβάλλετ' ὀπωπάν.
ἁνίκα δ' ἐς [λ]έχος [ἀνδρὸς ἔβας, τ]ό̣κα πάν̣τ̣' ἐλέλασο,
ἅσσ' ἔτι̣ νηπιάσα̣[σα] τ[εᾶς παρὰ] ματρὸς ἄκουσας,
1b.30
[Β]αυκὶ φίλα· λάθα[ν...] ε[ (–)⏔ –] Ἀφρο[δ]ίτα.
τῷ τῠ κατακλαίοισα τα̣[ –⏔ – ].... λείπω·
ο̣ὐ̣ [γ]άρ μοι πόδες [ἐντὶ λιπῆν] ἄ̣π̣ο δῶμα βέβαλοι,
οὐ̣δ̣' ἐσιδῆν φαέε[σσι θέλω νέ]κυν, οὐδὲ γοᾶσαι
γυμναῖσιν χαίταισιν, [ἐπεὶ φο]ινίκεος αἰδώς
col. III
1b.35
δρύπτε[ι] μ' ἀμφι̣[χ]υ[θεῖσα ⏑ –⏔ –⏑⏑ –⏒]
αἰε̣[ὶ] δὲ προπάροιθ[ε ⏑ –⏔ –⏑⏑ –⏒]
ἐννεα[και]δέκατος [⏔ –⏔ – ἐνιαυτός]
Ἠρ̣ίνν̣α̣[ι τ]ε φίλᾱι π[ ⏔ –⏔ –⏑⏑ –⏒]
ἀλακάταν ἐ[ς]ορεῖ̣[σα ⏑ –⏔ –⏑⏑ –⏒]
1b.40
γνῶθ' ὅτι τοι κ[ ⏔ –⏔ –⏔ –⏑⏑ –⏒]
ἀμφ[έ]λ̣ικε̣ς γελ̣[ ⏑ –⏔ –⏔ –⏑⏑ –⏒].
ταῦτ' αἰδώς μ' [⏔ –⏔ –⏔ –⏑⏑ –⏒]
παρθε̣[ν]ίοισι̣[ ⏑ –⏔ –⏔ –⏑⏑ –⏒]
δερκομένα δ' ἐγ̣[ (⏑) –⏔ –⏔ –⏑⏑ –⏒]
1b.45
καὶ χαίταν̣ αν̣[ (⏑) –⏔ –⏔ –⏑⏑ –⏒]
πραϋλόγοι πο̣[⌊λιαί, ταὶ γήραος ἄνθεα θνατοῖς⌋]·
τῷ̣ τῠ, φίλα, φο̣[ (⏑) –⏔ –⏔ –⏑⏑ –⏒]
Βαυκί, κατακλα̣[ί –⏔ –⏔ –⏑⏑ –⏒],
ἃν φλόγα μι̣ν τ̣[ ⏔ –⏔ –⏔ –⏑⏑ –⏒]
1b.50
ὠρυγᾶς ἀΐοισα̣ ο[ (⏑) –⏔ –⏑⏑ –⏒].
ὦ πολλὰν Ὑμέν̣[αιε ⏑ –⏔ –⏑⏑ –⏒]
πολλὰ δ' ἐπιψαύ[οισα ⏑ –⏔ –⏑⏑ –⏒]
[π]ά̣νθ̣' ἑνός, ὦ Ὑμ[έναιε, ⏑ –⏔ –⏑⏑ –⏒]
αἰαῖ, Βαυκὶ τάλαιν[α, ⏑ –⏔ –⏑⏑ –⏒].
.
ΗΛΑΚΑΤΗ
.
απο'δω πανω φτανει στην ερημια του Αδη κατω ο αντιλαλος
αλλα δεν μιλουν οι νεκροι και το σκοταδι πεφτει στα ματια
1b.1
[ ].κ[ ]
[–⏔ –⏔ –⏔ –⏔ –εμοιαζες
[–⏔ –⏔ –⏔ –⏔ –⏑ ]κοριτσια
[–⏔ –⏔ –⏔ –⏔ –⏑ ]νυφες
1b.5
[–⏔ –⏔ –⏔ –⏔ –⏑ ] χελωνα
[–⏔ –⏔ –⏔ –⏔ –⏑ ς]σεληνη
[–⏔ –⏔ –⏔ –⏔ –⏑ χελωνα·
[–⏔ –⏔ –⏔ –⏔ –⏑ ]τ̣ε̣ λῆς[⏒]
[–⏔ –⏔ –⏔ –⏔ –⏑⏑ ]ώ̣ι̣κ̣ει·
1b.10
[–⏔ –⏔ –⏔ –⏔ –⏑ ]στα φυλλα
[–⏔ –⏔ –⏔ –⏔ –⏑ μαλακωνει
[–⏔ –⏔ –⏔ –⏔ –⏑ σεληνη
[–⏔ –⏔ –⏔ –⏔ σφαζει την αρναδα
[–⏔ –⏔ –⏔ –⏔ στο βαθυ κυμα
col. II
1b.15.
με ποση ορμη στα ποδια πηδηξες απ'τ'ασπρα τ'αλογα .
σ'επιασα φωναζοντας ''χελωνα''
και γυροφερνες με μεγαλα πηδηματα πανω στο μαλακο
χορταρι της αυλης
αυτα Βαυκιδα κακοτυχη με κανουν βαρια ν'αναστεναζω
να θρηνω
αυτα βαθεια μεσ'τη καρδια μου παραμενουν χαραγμενα
1b.20
ακομα ειναι ζεστα,τωρα πια ολα αυτα εγιναν σταχτη
χωρις εγνοιες με τις κουκλες στα χερια μας παιζαμε
μεσα στα δωματια
σαν νυφες
και με το ξημερωμα ερχονταν η μανα φωναζοντας
να μοιρασεις το μαλλι στις υφαντρες
και σου φωναζε και το παστο το κρεας να μοιρασεις
1b.25
αχ μικρες θυμασαι ποσο φοβομασταν τη Μορμω
που'χε μεγαλα στο κεφαλι αυτια και με τα τεσσερα ποδια
περπατουσε κι αλλαζε τη μια μετα την αλλη μορφη στην οψη
μα οταν πανω σε κρεβατι αντρα ανεβηκες τα παντα ξεχασες
οσ' απο μικρη μωρο απ'τη μανα σου ακουσες
1b.30
αγαπημενη μου Βαυκιδα σου πηρε τα μυαλα η Αφροδιτη
γι'αυτο και κλαιω πικρα δεν ειμαι στη κηδεια σου
τα ποδια μου δεν ειναι ελευθερα να φυγω απ'το δωματιο
ουτε να δω μπορω το νεκρο σου σωμα ουτε να θρηνησω
λυνοντας τα μαλλια μου
κοκκινιζω δεν μ'αφηνει η ντροπη
col. III
1b.35
απολαμβανει να ξεχυλιζει ⏑ –⏔ –⏑⏑ –⏒]
παντοτε στα περασμενα[ε ⏑ –⏔ –⏑⏑ –⏒]
δεκατος εννατος [⏔ –⏔ – χρονος]
Ηριννα αγαπημενη[ ⏔ –⏔ –⏑⏑ –⏒]
τη ροκα ψαχνει ⏑ –⏔ –⏑⏑ –⏒]
1b.40
να ξερεις οτι[ ⏔ –⏔ –⏔ –⏑⏑ –⏒]
γυροφερνουν[ ⏑ –⏔ –⏔ –⏑⏑ –⏒].
αυτα η ντροπη εμενα [⏔ –⏔ –⏔ –⏑⏑ –⏒]
στις παρθενες[ ⏑ –⏔ –⏔ –⏑⏑ –⏒]
βλεπουν καθαρα[ (⏑) –⏔ –⏔ –⏑⏑ –⏒]
1b.45
και τα μαλλια[ (⏑) –⏔ –⏔ –⏑⏑ –⏒]
[γυναικες]με γριζα μαλλια,στα γεραματα,ανθη στους θνητους⌋]·
και συ αγαπημενη[ (⏑) –⏔ –⏔ –⏑⏑ –⏒]
Βαυκίδα,κλαιω πικρα[ί –⏔ –⏔ –⏑⏑ –⏒],
η φωτια[ ⏔ –⏔ –⏔ –⏑⏑ –⏒]
1b.50
ουρλιαχτα,ακουγοντας (⏑) –⏔ –⏑⏑ –⏒].
Ὑμέν̣αιε ⏑ –⏔ –⏑⏑ –⏒]
συχνα αγγιζουν ⏑ –⏔ –⏑⏑ –⏒]
[π]ά̣νθ̣' ἑνός, ὦ Ὑμ[έναιε, ⏑ –⏔ –⏑⏑ –⏒]
αχ, Βαυκὶδα,κακοτυχη ⏑ –⏔ –⏑⏑ –⏒].
.
.
.
Αλκαίος και Σαπφώ-ΑΛΚΑΙΟΣ -ΣΑΦΟ-ερυθρόμορφος κάλαθος-470 π.Χ-
του Βρύγου-ύψος 19,7 εκ., διάμ. 14,2 εκ.-Κρατική αρχαιολογική
συλλογή Μονάχου-Αριθμός καταλόγου 2416
.
.
ΕΛΛΗΝΙΚΑ Η ΓΛΩΣΣΑ ΜΟΥ
Αλκαιος ο Μυτιληναιος -ποιηματα-μεταφραση χ.ν.κουβελης c.n.couvelis
Αλκαιος,αρχαιος Ελληνας ποιητης απο τη Λεσβο[γεννηθηκε περιπου το
620 π.Χ]-συγχρονος της Σαπφους
.
[ΑΛΚΑΙΟΣ]ΓΙΑ ΤΗ ΣΑΠΦΩ-χ.ν.κουβελης
κοπελα με τα ροδαλα μαγουλα
ο ποθος τα στηθια σου βαραινει
και τις νυχτες δεν σ'αφηνει να κοιμηθεις
ν'ανασανεις
.
.
ΑΛΚΑΙΟΣ -ΠΟΙΗΜΑΤΑ
[μεταφραση χ.ν.κουβελης]
οὐ χρῆ κάκοισι θῦμον ἐπιτρέπην,
προκόψομεν γὰρ οὐδὲν ἀσάμενοι,
ὦ Βύκχι, φαρμάκων δ' ἄριστον
οἶνον ἐνεικαμένοις μεθύσθην
δεν πρεπει τις στενοχωριες ν'αφησουμε να μας βαριοκαρδιζουν
δεν θ'απολαυσουμε τιποτα βαριαστεναζοντας
κοπελα μου γλυκεια του Βακχου,φερνε το κρασι για να μεθυσουμε
το πιο καλο'ναι γιατρικο
.
.
.
ΖΗΤΙΑΝΙΑΔΑ
[προαγγελμα της Νεας Κωμωδιας και της Commedia dell'Arte]
[Ομηρου Οδυσσεια-ραψωδια σ' στιχοι 1-31]-μεταφραση χ.ν.κουβελης
ἦλθε δ᾽ ἐπὶ πτωχὸς πανδήμιος, ὃς κατὰ ἄστυ
πτωχεύεσκ᾽ Ἰθάκης, μετὰ δ᾽ ἔπρεπε γαστέρι μάργῃ
ἀζηχὲς φαγέμεν καὶ πιέμεν· οὐδέ οἱ ἦν ἲς
οὐδὲ βίη, εἶδος δὲ μάλα μέγας ἦν ὁράασθαι.
Ἀρναῖος δ᾽ ὄνομ᾽ ἔσκε· τὸ γὰρ θέτο πότνια μήτηρ
ἐκ γενετῆς· Ἶρον δὲ νέοι κίκλησκον ἅπαντες,
οὕνεκ᾽ ἀπαγγέλλεσκε κιών, ὅτε πού τις ἀνώγοι·
ὅς ῥ᾽ ἐλθὼν Ὀδυσῆα διώκετο οἷο δόμοιο,
καί μιν νεικείων ἔπεα πτερόεντα προσηύδα·
"εἶκε, γέρον, προθύρου, μὴ δὴ τάχα καὶ ποδὸς ἕλκῃ.
οὐκ ἀΐεις ὅτι δή μοι ἐπιλλίζουσιν ἅπαντες,
ἑλκέμεναι δὲ κέλονται; ἐγὼ δ᾽ αἰσχύνομαι ἔμπης.
ἀλλ᾽ ἄνα, μὴ τάχα νῶϊν ἔρις καὶ χερσὶ γένηται."
τὸν δ᾽ ἄρ᾽ ὑπόδρα ἰδὼν προσέφη πολύμητις Ὀδυσσεύς·
"δαιμόνι᾽, οὔτε τί σε ῥέζω κακὸν οὔτ᾽ ἀγορεύω,
οὔτε τινὰ φθονέω δόμεναι καὶ πόλλ᾽ ἀνελόντα.
οὐδὸς δ᾽ ἀμφοτέρους ὅδε χείσεται, οὐδέ τί σε χρὴ
ἀλλοτρίων φθονέειν· δοκέεις δέ μοι εἶναι ἀλήτης
ὥς περ ἐγών, ὄλβον δὲ θεοὶ μέλλουσιν ὀπάζειν.
χερσὶ δὲ μή τι λίην προκαλίζεο, μή με χολώσῃς,
μή σε γέρων περ ἐὼν στῆθος καὶ χείλεα φύρσω
αἵματος· ἡσυχίη δ᾽ ἂν ἐμοὶ καὶ μᾶλλον ἔτ᾽ εἴη
αὔριον· οὐ μὲν γάρ τί σ᾽ ὑποστρέψεσθαι ὀΐω
δεύτερον ἐς μέγαρον Λαερτιάδεω Ὀδυσῆος."
τὸν δὲ χολωσάμενος προσεφώνεεν Ἶρος ἀλήτης·
"ὢ πόποι, ὡς ὁ μολοβρὸς ἐπιτροχάδην ἀγορεύει,
γρηῒ καμινοῖ ἶσος· ὃν ἂν κακὰ μητισαίμην
κόπτων ἀμφοτέρῃσι, χαμαὶ δέ κε πάντας ὀδόντας
γναθμῶν ἐξελάσαιμι συὸς ὣς ληϊβοτείρης.
ζῶσαι νῦν, ἵνα πάντες ἐπιγνώωσι καὶ οἵδε
μαρναμένους· πῶς δ᾽ ἂν σὺ νεωτέρῳ ἀνδρὶ μάχοιο;"
εκει ηρθε ενας πασιγνωστος σ'ολοκληρο τον δημο διακονιαρης
που διακονευε μεσα στη πολη της Ιθακης,αχορταγη η κοιλια του
ετρωγε κι επινε ακαταπαυστα, ομως ουτε δυναμη ειχε
ουτε παλλικαρια,αν και πολυ μεγαλοσωμος φαινονταν να'ναι
Αρναιος ηταν τ'ονομα του,αυτο του το'δωσε η κυρα μανα του
σαν γεννηθηκε.Ιρον τον φωναζαν οι νεαροι απαντες
γιατι ετρεχε και πηγαινε μηνυματα οπου καποιος τον εστελνε,
αυτος οταν ηρθε εδιωχνε τον Οδυσσεα απ'το δικο του σπιτι
και μ' εριστικα λογια πεταχτα για καβγα τ'απευθυνθηκε
''φευγα,γερο,απ'τη πορτα,γρηγορα κι απ'τα ποδια θα σε συρω
δεν βλεπεις π'ολοι μου κανουν νοημα,να σε συρω με παρακινουν
εγω ομως ντρεπομαι να το κανω
Ελα σηκω,τραβα γρηγορα,μην πιαστουμε στα χερια απ'τα λογια''
Αυτον τον στραβοκοιταξε ο πανεξυπνος Οδυσσεας απαντωντας
''παλιανθρωπε,ουτε μ'εργα σ'εβλαψα ουτε λογια σου'πα
ουτε αυτα που σου δινουν φτοναω οσα πολλα κι αν ειναι
το κατωφλι και τους δυο μας χωραει,ουτε σε κατι σ'ωφελει
για τα ξενα να φθονεις,μου φαινεται να'σαι περιπλανωμενος
οπως κι εγω,την ευτυχια στο μελλον οι θεοι θα στειλουν,
στα χερια να πιαστουμε μη με παραπροκαλεις,μη με θυμωσεις
αν και γερος στα στηθια και στα χειλια θα σε γεμισω
μ'αιματα.και την ησυχια μου μαλιστα θα βρω απ'αυριο
γιατι δεν νομιζω να τολμησεις να ξαναγυρισεις για δευτερη φορα
στο σπιτι του γιου του Λαερτη Οδυσσεα''
Σ'αυτον θυμωμενος απαντησε ο περιπλανωμενος ζητιανος Ιρος
''Α φοβηθηκα,πως το ψωρογουρουνι χωρις να σκεφτει μιλαει,
ομοια με μπαμπογρια στο τζακι,στ'αληθεια να τον τσακισω
μετα δυο μου τα χερια,κατω στο χωμα ολα τα δοντια
απ'τα σαγονια να ξεριζωσω οπως γουρουνας που ρημαζει σιταροχωραφα
Ετοιμασου λοιπον τωρα,ωστε ολοι να μας δουν και να διασκεδασουν
ν'αρπαζομαστε,πως εσυ μ'εναν νεωτερο ανδρα τσακωνεσαι''
.
και η ΖΗΤΙΑΝΙΑΔΑ σε Αγοραιον Λογον
τοτε μπουκαρισ'εδω ενα νουμερο ρεντικολο σ'ολη τη πολη διακονιαρης
που στο Θιακη μεσα ψωμοζητουσε αχορταγη η μπακα του
ετρωγε κι επινε του σκασμου ομως δεν ειχε καρδια ουτε
παλλικαρια κι ας φαινονταν μεγας μαμουχαλος κρεμανταλας.
Αρναιος ητανε το'νομα του,ετσι τον νοματισε η κακομοιρα η μανα του
σαν γεννηθηκε,Ιρο τον εκραζε απασα η μαριδα
γιατ'ετρεχε για θεληματα παντου οποιος τον εστελνε
αυτος λοιπον οταν εφτασε εδω κοιταε πως να διωξει τον Δυσσεα απ'το σπιτικο του
και με μπολικες εριστικες κουβεντες για καβγα του επιτεθηκε
''Ξεκουμπα,γερο,απ'τη πορτα αντε μπρος απο δω μη σε συρω απ'τα ποδαρια
δεν βλεπεις π'ολοι νοημα μου κανουν να σε τραβηξω μου λενε
εγω ομως πολυ εντρεπομαι να το πραξω ετουτο
Ελα σηκω,αντε τραβα,μην αρπαχτουμε για καλα στα χερια απ'τα λογια''
Τοτε τον στραβοκοιταξε ο μαχαλομαγκας Δυσσεας και του'ριξε τα λογια
''παλιοδιαολε,μ'εργα δεν σ'εβλαψα ουτε με λογια
ουτε αυτηνα που σου πετανε ζηλευω οσα πολλα κι αν κονομας
το κατωφλι εδω ειναι και για τους δυο ,ουτε κι ωφελεισαι
τιποτα για τα ξενα να ζηλευεις,βλεπω πως εισαι ταλαιπωρος
αλητης σαν κι εμενα,κι οι θεοι θ'αργησουν εντελει να μας καζαντισουν
μην με προκαλεις το λοιπον ν'αρπαχτουμε στα χερια,μη με τσαντισεις
γιατι αν και γερος τα στηθια και τα χειλια σου με γροθιες
θα τα μπλατσαρωσω μ'αιματα,κι ετσι απο αυριο θα'χω ησυχια
γιατι δεν νομιζω να τολμησεις να ξαναμολαρεις δευτερη φορα
για το σπιτι του Δυσσεα του Λαερτη υιου λεω''
Και τοτε αγριεμενο σκυλι του την επεσε αυτος ο αλητηριος Ιρος
''Α ποσο σκιαχτικα,ψωρογουρουνι χωρις νιονιο παρλαρεις
σαν να'σαι καμια μπαμπογρια στις σταχτες, θα σου ορμιξω
και θα σε τσακισω με τα δυο μου χερια κι ολα τα δοντια απ'τα σαγονια σου
θα τα ξεριζωσω να φανε χωμα οπως γουρουνας που ρημαζει αγροτεμαχια
Ελα λοιπον τωρα τοιμασου,ολοι να μας παρουν ματι και να κανουν χαζι
που θ'αρπαχτουμε,εσυ ενας γερος ν'αυτοχειρεις μ'ενα τζοβενο σου να πιαστεις''
.
.
.
Αισωπος-Esopos-c.n.couvelis χ.ν.κουβελης
.
.
ΑΙΣΩΠΟΥ ΜΥΘΟΙ-μεταφραση χ.ν.κουβελης
Υς και κυων
Ὗς καὶ κύων περὶ εὐτοκίας ἤριζον. Ἔφη δ᾿ ἡ κύων εὔτοκος εἶναι μάλιστα πάντων τῶν
πεζῶν ζώων. Καὶ ἡ ὗς ὑποτυχοῦσα πρὸς ταῦτα φησίν· Ἀλλ᾿, ὅταν τοῦτο λέγῃς, ἴσθι ὅτι
και τυφλοὺς τοὺς σαυτῆς σκύλακας τίκτεις.
Ὁ μῦθος δηλοῖ ὅτι οὐκ ἐν τῷ τάχει τὰ πράγματα, ἀλλ᾿ ἐν τῇ τελειότητι κρίνεται.
Γουρουνα και σκυλα
Μια γουρουνα και μια σκυλα για την ευτοκια φιλονικουσαν.Η σκυλα ειπε πως εχει
την καλυτερη γεννα απ'ολα τα ζωα που περπατουν.
Και η γουρουνα απαντωντας σ'αυτα ειπε.Αλλα,οταν αυτο λες,να γνωριζεις οτι και
τυφλα γεννας τα κουταβια σου.
Ο μυθος θελει να πει πως τα πραγματα δεν πρεπει να κρινονται απο την ταχυτητα
που γινονται αλλα απο την τελειοτητα
Μεχρι σημερα λεγεται μια παροιμια:
Η σκυλα κανει στραβα τα κταβια
.
.
.
ελια-χ.ν.κουβελης c.n.couvelis
.
.
Η ΕΛΙΑ ΣΤΟΝ ΟΜΗΡΟ
Ομηρου Οδυσσεια-ραψωδια ε'-στιχοι 476-482
[μεταφραση χ.ν.κουβελης]
[Οταν ο Οδυσσεας βρεθηκε ναυαγος στο νησι των Φαιακων κρυφθηκε να σωθει
απο ανθρωπους κι αγρια θηρια κατω απο μια ελια και μια αγριελια φυτρωμενες
μαζι]
476...................δοιοὺς δ᾽ ἄρ᾽ ὑπήλυθε θάμνους,
ἐξ ὁμόθεν πεφυῶτας· ὁ μὲν φυλίης, ὁ δ᾽ ἐλαίης.
τοὺς μὲν ἄρ᾽ οὔτ᾽ ἀνέμων διάη μένος ὑγρὸν ἀέντων,
οὔτε ποτ᾽ ἠέλιος φαέθων ἀκτῖσιν ἔβαλλεν,
οὔτ᾽ ὄμβρος περάασκε διαμπερές· ὣς ἄρα πυκνοὶ
ἀλλήλοισιν ἔφυν ἐπαμοιβαδίς· οὓς ὑπ᾽ Ὀδυσσεὺς
δύσετ᾽...................................................482
..................κατω απο δυο χαμηλα δεντρα τρυπωσε
που μαζι και τα δυο φυτρωναν,το'να αγριελια,τ'αλλο ελια
και δεν τα περνουσε η τρομερη υγρασια των ανεμων οταν φυσουσαν
ουτε ποτε ο λαμπερος ηλιος με τις ακτινες τα χτυπουσε
ουτε η βροχη τα διαπερνουσε .τοσο πυκνα πλεγμενα
το'να μετ'αλλο ηταν φυτρωμενα.εκει απο κατω ο Οδυσσεας
κρυφθηκε.............
.
.
.
Geometricous Εντελεχεια-2μ χ 3μ -χ.ν.κουβελης c.n.couveis
.
.
ΧΡΟΝΙΚΟ-χ.ν.κουβελης
Αιας και Τεκμησσα
12:58.νυχτα.η σκεψη επιμονη.για την Τεκμησσα.οὗτος δ' Αἴας ἐστὶ πελώριος
ἕρκος Ἀχαιῶν.15/14 ψηφοι.η ηττα.η ταπεινωση.ακουει.προβατα κι αρνια
κλεισμενα στα μαντρια.τωρα.η ωρα ειναι.ο Τευκτρος κοιμαται.ἀλλ᾽ ἢ καλῶς ζῆν
ἢ καλῶς τεθνηκέναι τὸν εὐγενῆ χρή[Αιας Σοφοκλη στιχ.479-480]η με τιμη
καλα να ζει η' με τιμη καλα να πεθαινει πρεπει ο αντρειωμενος.λογια.
η Τεκμησσα.ομορφη.γυναικα του.φωτεινος ωμος.λευκος λαιμος κυκνου.
η αναπνοη.σκεψη.επιμονη.''Εγω σηκωσα τον Αχιλλεα''.15/14 ψηφοι[Ζωγραφος
του[κεραμεα] Βρυγου-Κύλικα ύψος 11,4 εκ. διάμετρος 31,6 εκ. 480 π.Χ. The J. Paul
Getty Museum 86.AE.286]''Εγω αντιμετωπος του Εχτορα''.λογια.μηνις.η αρχαια
ανδρεια.ο νους.τωρα.
ἀλλ᾽ εἰρκτέον τάδ᾽ ἐστίν· οὐ γὰρ οἱ πλατεῖς 1250
οὐδ᾽ εὐρύνωτοι φῶτες ἀσφαλέστατοι,
ἀλλ᾽ οἱ φρονοῦντες εὖ κρατοῦσι πανταχοῦ.
[αλλα τουτο αποφασιστηκε:δεν ειναι οι αντρες με τις πλατιες
και δυνατες πλατες αντρανταχτοι .αλλα οι εξυπνοι παντου
κυριαρχουν].οι εξυπνοι.''οι πονηροι''.ακουει.τον αγριο παφλασμο
των κυματων.Τέκμησσα.''Τεκμησσα μου''.
ἰώ μοί μοι.-τίνος βοὴ πάραυλος ἐξέβη νάπους;-ἰὼ τλήμων.-τὴν δουρίληπτον΄ρον
νύμφην ὁρῶ Τέκμησσαν,[ο αερας να ξεριζωσει τα δεντρα] οἴκτῳ, τῷδε συγκεκραμένην.
895-ᾤχωκ᾽, ὄλωλα, διαπεπόρθημαι, φίλοι.[νυχτα.και το φεγγαρι κρυφτηκε]-τί δ᾽ ἔστιν;
-Αἴας ὅδ᾽ ἡμῖν ἀρτίως νεοσφαγὴς κεῖται, κρυφαίῳ φασγάνῳ περιπτυχής.-ὤμοι ἐμῶν
νόστων· 900 ὤμοι, κατέπεφνες, ἄναξ,τόνδε συνναύταν, τάλας ὦ ταλαίφρων γύναι·
-[τι δ'εστιν ;αιαζω τον Αιαντα.Σκοτωθηκε ο Αιας με τα ιδια του τα χερια.Και τι θα κανω;]
-ὡς ὧδε τοῦδ᾽ ἔχοντος αἰάζειν πάρα. 905 -τίνος ποτ᾽ ἆρ᾽ ἔπραξε χειρὶ δύσμορος;-αὐτὸς
πρὸς αὑτοῦ, δῆλον· ἐν γάρ οἱ χθονὶ πηκτὸν τόδ᾽ ἔγχος περιπετὲς κατηγορεῖ. 910
[βλεπω.να μη βλεπω θελω.να μην ακουω θελω]-ὤμοι ἐμᾶς ἄτας, οἶος ἄρ᾽ αἱμάχθης,
ἄφαρκτος φίλων·ἐγὼ δ᾽ ὁ πάντα κωφός, ὁ πάντ᾽ ἄϊδρις, κατημέλησα. πᾷ πᾷ
κεῖται ὁ δυστράπελος, δυσώνυμος Αἴας;-[τι δ'εστιν;τι εγινε;τι επαθε ο Αιας;]
[οὔτοι θεατός· ἀλλά νιν περιπτυχεῖ 915 φάρει καλύψω τῷδε παμπήδην, ἐπεὶ
οὐδεὶς ἄν, ὅστις καὶ φίλος, τλαίη βλέπειν φυσῶντ᾽ ἄνω πρὸς ῥῖνας ἔκ τε φοινίας
πληγῆς μελανθὲν αἷμ᾽ ἀπ᾽ οἰκείας σφαγῆς. 920 [πανω στο ορθο μαχαιρι επεσε
και καρφωθηκε το πελωριο σωμα και διαλυθηκε το ερκος Αχαιων]οἴμοι, τί δράσω;
τίς σε βαστάσει φίλων;ποῦ Τεῦκρος; ὡς ἀκμαῖ᾽ ἄν, εἰ βαίη, μόλοι,[τι να κανω;
πως να το βασταξω;]πεπτῶτ᾽ ἀδελφὸν τόνδε συγκαθαρμόσαι.ὦ δύσμορ᾽ Αἴας,
οἷος ὢν οἵως ἔχεις,ὡς καὶ παρ᾽ ἐχθροῖς ἄξιος θρήνων τυχεῖν. 925-ἔμελλες, τάλας,
ἔμελλες χρόνῳ στερεόφρων ἄρ᾽ ἐξανύσσειν κακὰν μοῖραν ἀπειρεσίων πόνων. τοῖά μοι
930-[τα οπλα.τι τα'θελες τα οπλα;ανδρειος ησουν.δεντρο γερο κι ατρανταχτο.
τι τα χρειαζουν τα οπλα;]πάννυχα καὶ φαέθοντ᾽ ἀνεστέναζες ὠμόφρων ἐχθοδόπ᾽
Ἀτρείδαις οὐλίῳ σὺν πάθει.μέγας ἄρ᾽ ἦν ἐκεῖνος ἄρχων χρόνος πημάτων, ἦμος
ἀριστόχειρ 935............ὅπλων ἔκειτ᾽ ἀγὼν πέρι.-ἰώ μοί μοι.-χωρεῖ πρὸς ἧπαρ, οἶδα,
γενναία δύη.-ἰώ μοί μοι.-οὐδέν σ᾽ ἀπιστῶ καὶ δὶς οἰμῶξαι, γύναι, 940τοιοῦδ᾽ ἀποβλα-
φθεῖσαν ἀρτίως φίλου.-[δεν αντεξες τη ντροπη.να χασεις εσυ τα μυαλα;να σφαξεις τα
προβατα;γιατι εχασες τον νου;Εγω η Τεκμησσα σου σου μιλαω.ελα ησυχασε.θα
περασει.εφιαλτης ειναι.θα διαλυθει στο φως.καπνος και θα καθαρισε]σοὶ μὲν δοκεῖν
ταῦτ᾽ ἔστ᾽, ἐμοὶ δ᾽ ἄγαν φρονεῖν.-ξυναυδῶ.-οἴμοι, τέκνον, πρὸς οἷα δουλείας ζυγὰ
χωροῦμεν, οἷοι νῷν ἐφεστᾶσιν σκοποί.945-ὤμοι, ἀναλγήτων δισσῶν ἐθρόησας
ἄναυδ᾽ἔργ᾽ Ἀτρειδᾶν τῷδ᾽ ἄχει.ἀλλ᾽ ἀπείργοι θεός.-[τωρα δουλα θα με συρουν.τη
γυναικα σου Αιαντα γλυκε μου θ'ατιμασουν.και συ δεν θα'σαι με προστατεψεις.
ερκος συ εμοι.σαν αδυνατο πουλακι]οὐκ ἂν τάδ᾽ ἔστη τῇδε μὴ θεῶν μέτα. 950-ἄγαν
ὑπερβριθὲς γὰρ ἄχθος ἤνυσαν.[ἄγαν γε λυπεῖς· οὐ κάτοισθ᾽ ἐγὼ θεοῖς ὡς οὐδὲν ἀρκεῖν
εἴμ᾽ ὀφειλέτης ἔτι;παρα πολυ με στεναχωρεις.δεν καταλαβαινεις πως εγω στους δυ-
νατους τιποτα δεν χρωσταω]-τοιόνδε μέντοι Ζηνὸς ἡ δεινὴ θεὸς Παλλὰς φυτεύει
πῆμ᾽ Ὀδυσσέως χάριν.-ἦ ῥα κελαινώπαν θυμὸν ἐφυβρίζει πολύτλας ἀνήρ, 955γελᾷ
δὲ τοῖσδε μαινομένοις ἄχεσιν πολὺν γέλωτα, [νους,το ξερω,δισσοις λογοις,να λες να
ξελες]φεῦ φεῦ,ξύν τε διπλοῖ βασιλῆς κλύοντες Ἀτρεῖδαι.960-οἱ δ᾽ οὖν γελώντων
κἀπιχαιρόντων κακοῖς τοῖς τοῦδ᾽· ἴσως τοι, κεἰ βλέποντα μὴ ᾽πόθουν,θανόντ᾽ ἂν
οἰμώξειαν ἐν χρείᾳ δορός.οἱ γὰρ κακοὶ γνώμαισι τἀγαθὸν χεροῖν ἔχοντες οὐκ ἴσασι,
[τι δ'εστιν;ο Αιαντας δεν ειναι.τι εγινε;]πρίν τις ἐκβάλῃ.965 ἐμοὶ πικρὸς τέθνηκεν
ἢ κείνοις γλυκύς,αὑτῷ δὲ τερπνός·
ὧν γὰρ ἠράσθη τυχεῖν ἐκτήσαθ᾽ αὑτῷ, θάνατον ὅνπερ ἤθελεν.τί δῆτα τοῦδ᾽ ἐπεγ-
γελῷεν ἂν κάτα;θεοῖς τέθνηκεν οὗτος, οὐ κείνοισιν, οὔ. 970 πρὸς ταῦτ᾽ Ὀδυσσεὺς
ἐν κενοῖς ὑβριζέτω.Αἴας γὰρ αὐτοῖς οὐκέτ᾽ ἐστίν, ἀλλ᾽ ἐμοὶ λιπὼν ἀνίας καὶ γόους
διοίχεται.[τι δ'εστιν;τι εγινε;ρωτω.για κεινους τιποτα δεν ηταν .για μενα τα παντα]
Τεκμησσα.ησυχασε.ου τι εστιν.εδω κοντα σου ειμαι.κοιμασε και ξαγρυπνω.σαν
λιονταρι.ησυχασε]Τεκμησσα.βελουδινα βλεφαρα.τριανταφυλλενια μαγουλα.
αναπνοη.γαρυφαλλο.''Τεκμησα μου''.μνημη.τοτε.εστιν.Αιας.
Τὸ τρίτον αὖτ' Αἴαντα ἰδὼν ἐρέειν' ὃ γεραιός·
μολις ειδε τον Αιαντα ο σεβαστος γεροντας ρωτησε την Ελενη
για τριτη φορα
τίς τὰρ ὅδ' ἄλλος Ἀχαιὸς ἀνὴρ ἠΰς τε μέγας τε
ποιος ειν'αυτος ο αλλος Αχαιος αντρας γερος και μεγας
ἔξοχος Ἀργείων κεφαλήν τε καὶ εὐρέας ὤμους;
ξεχωριστος μεσα στους Αχαιους στ'αναστημα και στους πλατιους
τους ωμους;
Τὸν δ' Ἑλένη τανύπεπλος ἀμείβετο δῖα γυναικῶν·
σ'αυτον απαντησε η πανεμορφη των γυναικων Ελενη με το φορεμα
π'ανεμιζε
οὗτος δ' Αἴας ἐστὶ πελώριος ἕρκος Ἀχαιῶν·
αυτος ο Αιας ειναι,γιγαντας και φραχτης των Αχαιων
[Ομηρου Ιλιαδα-ραψωδια γ' -στιχοι 225-229]
τι δ'εστιν;Τεκμησσα.''Τεκμησσα μου''.ο Αιας δ'εστιν.
3:37πμ
.
.
.
.
.
Great Greek Geometricous-2μ χ 3μ-χ.ν.κουβελης c.n.couvelis
.
.
ΑΠΟΣΚΟΤΗΣΩΝ ΜΕ-ΕΠΙΚΑΙΡΑ-
ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΛΟΓΙΑ-[Εισαγωγη-μεταφραση χ.ν.κουβελης]-
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Οι Αρχαιοι Ελληνες οι Επιστημονες της Γλωσσας.Οι Πρωτοι Ερευνητες των
Λεξεων.Οι Εφευρετες των Νοηματων.Οι Τεχνητες των Λεπτων Αποχρωσεων
του Εκφραστικου Υφους.Τελος του Σκοτους.Της Πιστης,Της Δεισιδαιμονιας.
Της Δοξας.Αρχη του Φωτος.Ψαχνω.Βρισκω.Αποκαλυπτω.Φωτιζω.Επιστημη.
Επιστημη της Φυσης.Επιστημη του Ανθρωπου.Τι ηταν Πριν;.Τι ειναι Τωρα;
Τι θα γινει Μετα;Ο Χρονος Τι Ειναι;Εχει Υποσταση η' ειναι Επινοημα;
Κινησις Διαρκης;η ΄Ασυνεχης;Μεταβολη η' Στασιμοτητα;Συνεχεια η' Ασυ-
νεχεια;Χασματα Κενα Αλματα;η' Ολικη Ενοτητα;.Ασκοπον η' Σκοπιμον;
Προς Τυχην; η' Προς Τελος;Εντελεχεια.Νομοι;Μετρον; η' Ατακτον;Το
Ον-Ειναι του Ανθρωπου .Το Ον-Ειναι των Ζωων και των Φυτων.Η Συν-
διαλλαγη τους.Το Συν-Ειναι του Κοσμου.Σωμα/Ψυχη.Διπολικοτητα.
Το Υψηλον/το Κατωτερον.Τα Φυσει.Και οι Εξεις.Ανθρωπος φυσει πολιτικον
ζωον.Ος ορεγεται φυσει του Ειδεναι.Η Γνωση.Γνωθι σαυτον.Μια ηπειρος
αποκαλυπτεται προς Εξερευνηση.Παρατηρω.Υποθετω.Αποδεικνυω.
Το Νοητικον.Το Επιθυμιτικον.Το Θυμικον.Η Πολις.Το Αγαθον.Το Αριστον.
Η Δικη.Το Αδικειν και το Μη Αδικειν.Το Αληθες και το Στρεβλον.Το Φαυ-
λον και το Αμεινον.Το Καλιστον.Να θεσμισθει το Ανθρωπινο και το Φυσει.
Ες Αει.Τα Πρωτα του Κοσμου.Τα Ριζωματα του Ειναι και του Φαινεσθαι.
Το Φυσικο και το ΜεταΦυσικο.Πραξη και θεωρια.Ιδεες και Ειδωλα.Ουσια.
Φως.Φως.Φως.Εν οιδα οτι ουδεν οιδα.Στην Αρχη-δεν ξερω τι ειναι κατι-
αυτος που λεει πως το ξερει,γιατι ισχυριζεται πως το ξερει-ας το διερευ-
νησουμε αυτο-σαν εργαλεια εχουμε κυριως το λογο-τη δυναμη του
νου-και την εμπειρια-τις αισθησεις-την διαισθηση-αν το δουμε απο εδω
που καταληγουμε;-προσθετουμε η' αφαιρουμε-ειμαστε αντιφατικοι;-ειμαστε
σε ενα υποσυνολου του καθολικου συνολου-ας προχωρησουμε,αν δεν
υπαρχει αντιρρηση-ευ-ερωτησεις ακρας ακριβειας-λεπτες-αν εκεινο ειναι,τοτε...
-η Αληθεια προσεγγιζεται σταδιακα-ξεφευγει-επειδη φιλει κρυπτεται-υπομονη-
επιμονη-το εργαλειο του Λογου -την αποδομει-αναλυτικο και συνθετικο-απο το
Μερος το Ολον και απο το Ολον το Μερος-το Εν,που διασπασθηκε,χωρισθηκε,
σε πολλα-ερευνα να βρουμε και να ανασυνθεσουμε τα πολλα -ες Εν-ο φιλοσοφος
'μαια' κατευθυνει την ερευνα-στον τοκετο της Αληθειας-της Πρωτης Ουσιας-συμπε-
ρασμα/αποτελεσμα:ο Ανθρωπος να ζει σε κοσμο που μπορει να τον καταλαβει-
και αρα-ζην τε ευ ζην τε-
Ἓν οἶδα ὅτι οὐδὲν οἶδα
Σωκρατης
[Στην Αρχη Ολων] Ενα γνωριζω οτι τιποτα δεν γνωριζω
Αρχή Σοφίας ονομάτων επίσκεψις.
Αντισθένης, 445-360 π.Χ
Αρχη της Σοφιας ειναι ορθη κατανοηση των λεξεων
Γνῶθι σαὐτόν
Σωκρατης
Γνωρισε τον εαυτο σου
Δικαιοσύνην ασκείν έργω τε λόγω τε
[Πυθαγορας]
Την δικαιοσυνη να την εξασκεις και με τα εργα και με τα λογια
Μηδ' ύπνον μαλακοίσιν επ' όμμασι προσδέξασθαι. Πριν των ημερινών έργων
λογίσασθαι έκαστον·΄Πη παρέβην; Τι δ' έρεξα; Τι μοι δέον ούκ ετελέσθη;
[Πυθαγορας]
Να μην αφησεις τα μαλακα σου βλεφαρα να τα κλεισει ο υπνος.
Αν πριν δεν συλλογισθεις καθε μια σου πραξη της μερας που
περασε:
Τι δεν εκανα;-Τι εκανα;-Τι επρεπε να κανω και δεν εκανα;
Κατόπιν εορτής ήκεις.
Πλάτων, 427-347 π.Χ
Κατοπιν εορτης εφτασες
Χαλεπόν ετέρου νόον ίδμεναι ανδρός.
Θεόκριτος, 3ος π.Χ
Ειναι δυσκολο να γνωρισεις τι σκεπτεται ο αλλος ανθρωπος
Απορίαν γαρ δει βοηθείν, ουκ αργίαν εφοδιάζειν.
Σόλων, 630-560 π.Χ
Τη φτωχεια πρεπει να βοηθαμε,την τεμπελια να μην υποστηριζουμε
Καγώ, φησίν, Διογένης ο κύων.
Διογένης, 410-323 π.Χ
Κι εγω,ειπε,ειμαι ο Διογενης ο Σκυλος
Ένθα ούτε μίμνειν άνεμος ούτ’ εκπλείν εά.
Αισχύλος, 525-456 π.Χ
Οπου δεν φυσα ανεμος δεν μπορεις να αποπλευσεις απο κει
Νόημα ή μέτρον τον χρόνον, ουχ υπόστασιν.
Αντιφών ο Ραμνούσιος, 470-410 π.Χ
Φαντασια η' μετρο ο Χρονος,δεν εχει υπαρξη
Πάντες άνθρωποι φύσει ορέγονται του ειδέναι.
[Αριστοτέλης, 384-322 π.Χ]
Ολων των ανθρωπων τους αρεσει να γνωριζουν απο τη φυση τους
Των σωμάτων θηλυνομένων και αι ψυχαί πολύ ασθενέστεραι γίγνονται
[Σωκράτης, 469-399 π.Χ]
Αν τα σωματα γινουν μαλθακα τοτε κι οι ψυχες γινονται πολυ αδυνατες
Δια δύο προφάσεις των αδικημάτων άνθρωποι απέχονται: ή δια φόβον ή δι’ αισχύνην.
Υπερείδης, 389-322 π.Χ
Για δυο λογους οι ανθρωποι αποφευγουν να παρανομουν:η' απο φοβο η' απο ντροπη
Τάχιστον νους,δια παντός γαρ τρέχει
Θαλής ο Μιλήσιος, 643-548 π.Χ
Ο νους ειναι το πιο γρηγορο[στον κοσμο] κι ολα τα διαπερναει
Χρονου φειδου
[ Χίλων ο Λακεδαιμόνιος ,600 - 520 π.Χ]
Μην σπαταλας τον χρονο σου
Αποσκότησων με.
Διογένης, 410-323 π.Χ
Μη με σκοτιζεις
[το'πε ο Διογενης στον Αλεξανδρο]
Άνθρωπος τελειωθείς βέλτιστον των ζώων, χωρισθέν δε νόμου και δίκης,
χείριστον πάντων.
Πλάτων, 427-347 π.Χ
Αν ο ανθρωπος τελειοποιηθει ειναι ο πιο καλος απ'ολα οσα ζουν,
αν ομως ξεχωρισθει απο τον νομο και τη δικαιοσυνη ειναι ο χειροτερος ολων
Ου με πείσεις, καν με πείσης.
Αριστοφάνης, 445-386 π.Χ
Δε θα με πεισεις,κι αν με πεισεις
αμείνω δ’ αίσιμα πάντα
Ομηρος
Το πιο καλο ειναι στα παντα να'χεις μετρο
Εδιζησάμην εμεωυτόν.
Ηράκλειτος, 544-484 π.Χ
Βαθεια ζητησα τον δικο μου εαυτον
Τί δέ τις; Τί δ' οὔ τις; Σκιᾶς ὄναρ ἄνθρωπος
Πίνδαρος, 522-438 π.Χ
Τι ειναι;Τι δεν ειναι;Σκια[Εικονα] ονειρου ο ανθρωπος
Χρήσιμ’ ειδώς ουχ ο πολλά ειδώς σοφός.
Αισχύλος, 525-456 π.Χ
Σοφος δεν ειναι αυτος που γνωριζει πολλα αλλα αυτος που γνωριζει χρησιμα
Ά μη προσήκει μητ’ άκουε μηθ’ όρα.
Μένανδρος, 4ος αιών π.Χ
Αυτα που δεν ειναι πρεποντα ουτε να τ'ακους ουτε να τα βλεπεις
Μέτρον άριστον.
Κλεόβουλος ο Ρόδιος, 6ος π.Χ
Το μετρο ειναι το αριστον
Ανήρ δεδμημένος ούτε τι ειπείν ούθ έρξαι δύναται, γλώσσα δε δέδεται.
Θέογνις, 6ος αιών π.Χ
Ο ανθρωπος που φτωχευσε ουτε κατι μπορει να πει ουτε να κανει,
η γλωσσα του δεθηκε
Τοις ελευθέροις μεγίστη ανάγκη η υπέρ των πραγμάτων αισχύνη.
Δημοσθένης, 384-322 π.Χ
Στους ελευθερους πολιτες η πιο μεγαλη αναγκη ειναι η ευαισθησια
για τα πολιτικα πραγματα
Κοσκίνω ύδωρ αντλείς
[παροιμια]
με το κοσκινο νερο βγαζεις
Ο ήλιος εις τους αποπάτους, αλλ’ ου μιαίνεται.
Διογένης, 410-323 π.Χ
Και στ'αποχωρητηρια ειναι ηλιος,αλλα δεν βρωμιζεται
Ποθητός είναι μάλλον ή φοβερός κατά βίον προαιρού. Ον πάντες φοβούνται,
πάντας φοβείται.
Δημόκριτος, 470-370 π.Χ
Διαλεξε στη ζωη σου καλυτερα να'σαι αγαπητος παρα φοβητρο.
Αυτον ολοι τον φοβουνται,κι ολους τους φοβαται
Ως χαρίεν εστ’ άνθρωπος αν άνθρωπος ή.
Μένανδρος, 4ος αιών π.Χ
Ποσο χαριτωμενος ειναι ο ανθρωπος οταν ανθρωπος ειναι
Σπεύδε βραδέως.
Πυθαγόρας, 580-490 π.Χ
Να φτανεις αργα [ Να σκεφτεσαι πριν ]
Έργον δ’ ουδέν όνειδος, αεργίη δε τ’ όνειδος.
Ησίοδος, 7ος αιών π.Χ
Να εργαζεται καποιος δεν ειναι καμια ντροπη
να μην εργαζεται ειναι ντροπη
Μισώ τον άνδρα τον διπλούν πεφυκότα, χρηστόν λόγοισι, πολέμιον δε τοις τρόποις.
Φωκυλίδης, ~5ος αιών π.Χ
Απεχθανομαι τον διπροσωπο ανθρωπο,καλον στα λογια και κακον στις πραξεις
Αισχρόν το γ’ αισχρόν, καν δοκή καν μη δοκή.
Αντισθένης, 445-360 π.Χ
Το αισχρο ειναι αισχρο,ειτε φαινεται ειτε δεν φαινεται
δόσις ολίγη τε φίλη τε
Ομηρος- Οδυσσεια- β' 208
Και μικρο δωρο και οφελιμο
Ραθυμία τα πολλ’ ελαττούσθαι ποιεί.
Μένανδρος, 4ος αιών π.Χ
Η τεμπελια κανει τα πολλα να λιγοστευουν
Ουκ αεί θέρος έσσεται, ποιείσθε καλιάς.
Ησίοδος, 7ος αιών π.Χ
Δεν θα'ναι παντα θερος,θεριστε τωρα που'ναι καλοκαιρι
Μέμνησο νέος ων, ως γέρων έση ποτέ.
Μένανδρος, 4ος αιών π.Χ
Να θυμασαι τωρα που'σαι νεος,πως γερος θα γινεις καποτε
Φρονήσης μεν μηδέποτε επί σεαυτώ μέγα, αλλά μηδέ καταφρονήσης σεαυτού.
Ισοκράτης, 436-338 π.Χ
Να μη νομισεις ποτε τον εαυτο σου σπουδαιο,
αλλα και ποτε να μην τον περιφρονησεις για ασημαντο
ἥμισυ γάρ τ᾽ ἀρετῆς ἀποαίνυται εὐρύοπα Ζεὺς
ἀνέρος, εὖτ᾽ ἄν μιν κατὰ δούλιον ἦμαρ ἕλῃσιν
Ομηρος-Οδυσσια-ρ' 322-323
Η αξιοπρεπεια χανεται απ'τον ανθρωπο
σαν ερθει η μερα της υποδουλωσης του
Η πενία πολλών εστιν ενδεής, η δ’ απληστία πάντων.
Αριστοτέλης, 384-322 π.Χ
Η φτωχεια ειναι η ελλειψη πολλων,και η απληστια ειναι [ελλειψη]των παντων
Τύχη μη πίστευε.
Χίλων ο Λακεδαιμόνιος, 6ος π.Χ
Στη Τυχη να μην πιστευεις
αιδώς Αργείοι
Ομηρος-Ιλιαδα-Ε' 787- 0\ 502
Να ντρεπεσθε
Έξις δευτέρα φύσις.
Αριστοτέλης, 384-322 π.Χ
Η συνηθεια γινεται δευτερη φυση
Δει τον αγαθόν άνδρα παυόμενον της αρχής μη πλουσιώτερον, αλλά μάλλον
ενδοξότερον γεγονέναι.
Βίας ο Πριηνεύς, 625-540 π.Χ
Πρεπει ο αγαθος ανθρωπος οταν σταματησει να πολιτευεται να μην εγινε πλου-
σιωτερος αλλα πιο ενδοξος[πιο θαυμαστος]
Ου συνέχθειν αλλά συμφιλείν έφυν.
Σοφοκλής, 496-406 π.Χ.
Οχι για να μισω αλλα για ν'αγαπω γεννηθηκα
Ατυχίαν μη ονειδίζειν, νέμεσιν αιδούμενον.
Πιττακός ο Μυτιληναίος, 650-570 π.Χ
Μη γελας την ατυχια[καποιου],να φοβασαι την τιμωρια [σου]
χαλεπή δ’ έχε δήμου φήμι
Ομηρος
Αυστηρη θα'ναι η κριση των πολιτων του δημου
Τα αφανή τοις φανεροίς τεκμαίρου.
Σόλων, 630-560 π.Χ
Απο τα αφανη να βγαλεις συμπερασμα για τα φανερα
Ύες βορβόρω ήδονται μάλλον ή καθαρώ ύδατι.
Ηράκλειτος, 544-484 π.Χ
Τα γουρουνια ευχαριστιουνται καλυτερα στη λασπη παρα στο καθαρο νερο
Το αεί μέλλειν ατελέας ποιέει τας πρήξιας
Δημόκριτος, 470-370 π.Χ
Η συνεχης αναβολη στο μελλον κανει ατελειωτες τις υποθεσεις
Ανθρώπου μέρους ειμί, ο και τέμνει με σίδηρος. Γράμματος αιρομένου, δύεται ηέλιος
[αινιγμα]
Του ανθρωπου μερος ειμαι,και με κοβει το σιδερο.Αν αφαιρεσεις ενα γραμμα
ο ηλιος δυει
[ονυξ-νυχι]
Εκ του οράν το εράν
[παροιμια]
Ο Ερωτας απ'τα ματια πιανεται
έπεα πτερόεντα
Ομηρος
Λογια του αερα
Ο μέλλεις πράττειν μη πρόλεγε, αποτυχών γαρ γελασθήση.
Πιττακός ο Μυτιληναίος, 650-570 π.Χ
Αυτο που θα κανεις στο μελλον μην το προλεγεις,γιατι αν αποτυχεις
τοτε θα γελασουν μαζι σου
Μεγαλοψυχίη το φέρειν πραέως πλημμέλειαν.
Δημόκριτος, 470-370 π.Χ
Μεγαλοψυχια ειναι ν'αντιμετωπιζεις τα σφαλματα των αλλων με επιεικεια
Ώδινεν όρος και έτεκεν μυν.
Λουκιανός, 120-180 μ.Χ
Βουνο το επιασαν οι πονοι και γεννησε ποντικο
Θεόν επιορκών μη δόκει λεληθέναι.
Μένανδρος, 4ος αιών π.Χ.
Αν κανεις κακο μην νομισεις πως θα ξεχασθει
Χέσαιτο γαρ ει μαχαίσετο.
Αριστοφάνης, 445-386 π.Χ
Αν καθονταν να τσακωθει θα χεζονταν πανω του
Ουχ ο τόπος τον άνδρα αλλ’ ο ανήρ αυτόν έντιμον ποιεί.
Αγησίλαος, Σπαρτιάτης βασιλιάς
Δεν κανει ο τοπος τον ανθρωπο σωστο αλλα ο ανθρωπος τον κανει σωστο
Έστι δίκης οφθαλμός, ος τα πάνθ’ ορά.
Μένανδρος, 4ος αιών π.Χ
Το ματι της δικαιοσυνης ολα τα βλεπει
Νήπιοι, ουδέ ίσασιν όσω πλέον ήμισυ παντός.
Ησίοδος, 7ος αιών π.Χ
Οι ανοητοι,καθολου δεν γνωριζουν ποσο πολυ περισσοτερο ειναι το μισο
απο το ολον
Στέργε μεν τα παρόντα, ζήτει δε τα βελτίω.
Ισοκράτης, 436-338 π.Χ
Δεξου τα παροντα,ζητα τα πιο καλα
Το εύδαιμον το ελεύθερον, το δ’ ελεύθερον το εύψυχον.
Θουκυδίδης, 460-394 π.Χ
Η ευτυχια απο την ελευθερια,η ελευθερια απο την ευψυχια
Φύσιν πονηρά μεταβαλείν ου ράδιον.
Μένανδρος, 4ος αιών π.Χ
Ο πονηρος απ'τη φυση του δεν αλλαζει ευκολα
Σοφόν το σαφές.
Ευριπίδης, 480-406 π.Χ
Σοφον το σαφες
Θάλαττα ύδωρ καθαρώτατον και μιαρώτατον, ιχθύσι μεν πότιμον και σωτήριον,
ανθρώποις δε άποτον και ολέθριον.
Ηράκλειτος, 544-484 π.Χ
Το θαλασσινο νερο ειναι το πιο καθαρο και το πιο βρωμικο,
στα ψαρια ειναι ποσιμο και σωτηριο,στους ανθρωπους δεν πινεται
και καταστροφη
Ανδρών δε φαύλων όρκον εις ύδωρ γράφε.
Μένανδρος, 4ος αιών π.Χ
Τους ορκους ανθρωπων πονηρων να τους γραφεις στο νερο
Πειρώ τω μεν σώματι είναι φιλόπονος, τη δε ψυχή φιλόσοφος.
Ισοκράτης, 436-338 π.Χ
Να προσπαθεις σωματικα να'σαι φιλοπονος και στη συμπεριφορα φιλοσοφος
Αγαθόν ού το μη αδικείν, αλλά το μηδέν θέλειν
Δημοκριτος
Αγαθον δεν ειναι να μην αδικεις,αλλα να μην θελεις καθολου να αδικεις
Κενής δε δόξης ουδέν αθλιώτερον.
Μένανδρος, 4ος αιών π.Χ
Απο την κενοδοξια τιποτα πιο αθλιωτερο
Μηδέν Άγαν.
Σόλων, 630-560 π.Χ
Καθολου μην υπερβαλλεις
[μετρο]
Μάλλον φιλούσιν οι ποιήσαντες ευ τους παθόντας ή οι παθόντες ευ τους ποιήσαντας.
Αριστοτέλης, 384-322 π.Χ
Περισσοτερο αγαπουν οι ευεργετες τους πασχοντες παρα οι πασχοντες τους ευεργετες
Καθαρόν αν τον νουν έχης, άπαν το σώμα καθαρός ει.
Επίχαρμος, 530-440 π.Χ
Αν εχεις καθαρο το νου,ολο το σωμα το εχεις καθαρο
Άμα δε το χιτώνι εκδυομένω εκδύεται και την αιδώ γυνή.
Ηρόδοτος, 480-420 π.Χ
Μολις η γυναικα ξεντυθει απ'τα ρουχα κι απ'τη ντροπη ξεντυνεται
Άπας ό βίος των ανθρώπων φύσει και νόμοις διοικείται.
Αριστοτέλης, 384-322 π.Χ
Ολη η ζωη των ανθρωπων κυβερνιεται απο τη φυση και τους νομους
Αργός μη ίσθι μηδ’ αν πλουτής
Πιττακός ο Μυτιληναίος, 650-570 π.Χ
Μη καθεσαι και τεμπελιαζεις ακομα κι αν εχεις περιουσια
Αυτό δε τo σιγάν ομολογούντος εστί σου.
Ευριπίδης, 480-406 π.Χ
Σε μαρτυραει[σε προδινει] η σιωπη σου
Συν όχλω αμαθία πλείστον κακόν.
Ευριπίδης, 480-406 π.Χ
Η αμαθια μαζι με τον οχλο ειναι το πιο μεγαλο κακο
Μικρός δε λίθος μέγα κύμ’ αποέργει
Ομηρος
Μικρο λιθαρι μεγαλο κυμα συγκρατει
[αποδυναμωνει-εξουδετερωνει]
Αι δεύτεραι πως φροντίδες σοφώτεραι.
Ευριπίδης, 480-406 π.Χ
Οι δευτερες σκεψεις σοφωτερες
Το δις εξαμαρτείν τ’ αυτόν ουκ ανδρός σοφού.
Μένανδρος, 4ος αιών π.Χ
Δυο φορες το ιδιο λαθος δεν ταιριαζει σ'ανθρωπο σοφο
Βασιλικόν, καλώς ποιούντα κακώς ακούειν.
Αντισθένης, 445-360 π.Χ
Μεγαλειωδες,να πραττεις σωστα και ν'ακους βρισιες
Ου το ζην περί πλείστου ποιητέον, αλλά το ευ ζην.
Πλάτων, 427-347 π.Χ
Το να ζεις δεν ειναι για να κανεις πιο πολλα,αλλα το να ζεις καλα[να ευτυχεις]
Το γαρ ευ πράττειν παρά την αξίαν, αφορμήν του κακώς φρονείν τοις ανοήτοις γίγνεται.
Δημοσθένης, 384-322 π.Χ
Το να πετυχαινεις χωρις την αξια σου,γινεται αφορμη στους ανοητους να σκεφτουν κακα
[να μιμηθουν το παραδειγμα σου]
Χρόνος ο πάντων πρόγονος.
Πίνδαρος, 522-438 π.Χ
Απ'τον Χρονο ολα καταγονται
Ζώμεν γαρ ού ως θέλομεν, αλλ’ ως δυνάμεθα.
Μένανδρος, 4ος αιών π.Χ
Δεν ζουμε οπως θελουμε,αλλα οπως μπορουμε
Γελά ο μωρός καν τι μη γελοίον ή.
Πιττακός ο Μυτιληναίος, 650-570 π.Χ.
Γελαει ο ηληθιος ακομα κι αν δεν υπαρχει κατι για να γελασει
Νομίζω τους ανθρώπους ουκ εν τη οικία τον πλούτον και την πενίαν έχειν,
αλλ’ εν ταις ψυχαίς.
Ξενοφών, 430-355 π.Χ
Νομιζω πως οι ανθρωποι δεν εχουν μεσα στο σπιτι τους πλουτο και φτωχεια,
αλλα μεσα στις ψυχες τους
Χω Ζευς άλλοκα μεν πέλει αίθριος, άλλοκα δ’ ύει.
Θεόκριτος, 3ος π.Χ
Αλλου ο θεος καλοκαιριαζει κι αλλου βρονταει και βρεχει
Εν τη προαιρέσει η μοχθηρία και το αδικείν.
Αριστοτέλης, 384-322 π.Χ
Απο προθεση ειναι και η μοχθηρια και η αδικια
Γνους πράττε.
Πιττακός ο Μυτιληναίος, 650-570 π.Χ
Να γνωριζεις για να ενεργεις
Ανοήμονες βιούσι ού τερπόμενοι βιούν.
Δημόκριτος, 470-370 π.Χ
Οι ανοητοι ζουν χωρις να ευχαριστιουνται που ζουν
Φύσις κρύπτεσθαι φιλεί.
Ηράκλειτος, 544-484 π.Χ
Η φυση προτιμα να μην αποκαλυπτεται
Των οικιών ημών εμπιμπραμένων, ημείς άδομεν.
[παροιμια[
Τα σπιτια μας καιγονται,κι εμεις τραγουδαμε
Κόρακος εξελεύσεται «κρα».
[παροιμια]
Ο κορακας φωναξε κι ειπε:΄΄Κρα''
[Απο κορακα βγαινει ''κρα'']
Αν μεν καλήν, έξεις κοινήν, αν δε αισχράν, έξεις ποινήν.
Αντισθένης, 445-360 π.Χ
Αν παρεις ομορφη γυναικα,μ'αλλους θα την μοιραζεσαι,
αν παρεις ασχημη,μονος σου θα την φορτωνεσαι
επί ξυρού ακμής
Ομηρος-Ιλιαδα-Κ' 173, Ηροδοτου Ιστοριαι-βιβλια VI, II.
Στη κοψη του ξυραφιου
Μη πλούτει κακώς.
Πιττακός ο Μυτιληναίος, 650-570 π.Χ
Να μην πλουτισεις παρανομα
Πολλ’ οίδ’ αλώπηξ, εχίνος δε εν, μέγα.
Αρχίλοχος, 725-650 π.Χ.
Πολλα ξερ' η αλεπου κι ενα ο σκαντζοχοιρος μεγα
Δύσκολον τον εαυτόν γνώναι, εύκολον τω άλλω υποτίθεσθαι.
Θαλής ο Μιλήσιος, 643-548 π.Χ
Να γνωρισεις τον εαυτο σου ειναι δυσκολο,ομως ευκολο ειναι για τον αλλον
να φανταστεις
Μέμνησο μη σε νικάτω φόβος τας φρένας.
Αισχύλος, 525-456 π.Χ
Να θυμασαι να μη σου νικησει ο φοβος το μυαλο
Έσσετ’ ήμαρ.
Όμηρος, 800-750 π.Χ ‐ Ιλιάδα Δ’ 164, Ζ:448
Θα'ρθει μια μερα
Νηπίοισιν ου λόγος, αλλά ξυμφορή γίνεται διδάσκαλος.
Δημόκριτος, 470-370 π.Χ
Για τους μωρους δεν ειναι η λογικη δασκαλος αλλα το τυχαιο συμβαν
Τα ψυχρά θέρεται, θερμόν ψύχεται, υγρόν αυαίνεται, καρφαλέον νοτίζεται.
Ηράκλειτος, 544-484 π.Χ
Το ψυχρο θερμαινεται,το θερμο ψυχεται,το υγρο ξηραινεται,το στεγνο νοτιζεται
Τότε τας πόλεις απόλλυσθαι, όταν μη δύνωνται τους φαύλους από των σπουδαίων
διακρίνειν.
Αντισθένης, 445-360 π.Χ
Τοτε οι κοινωνιες χανονται,οταν δεν μπορουν να διακρινουν τους φαυλους
απο τους αγαθους
Διογένης τον έρωτα είπε σχολαζόντων ασχολίαν.
Διογένης, 410-323 π.Χ
Ο Διογενης ειπε πως ο ερωτας ειναι ασχολια αυτων που δεν ασχολουνται
[που καθονται]
ο ερωτας ειναι εργασια αυτων που δεν εργαζονται
Ουδαμού δε αδικείν. Ουδ’ αδικούμενον ανταδικείν.
Σωκράτης, 469-399 π.Χ
Καθολου να μην αδικεις,ουτε αδικουμενος να αντιδικεις
Όμοιος ομοίω αεί πελάζει.
Πλάτων, 427-347 π.Χ
Ο ομοιος με τον ομοιον παντα συναναστρεφεται
Πάντων νους κρατεί.
Αναξαγόρας, π.500-427 π.Χ
Στα παντα ο νους κυριαρχει
Αεί δ’ οπλοτέρων ανδρών φρένες ηερέθονται
Ομηρος
Παντοτε στη νεοτητα τα μυαλα παιρνουν αερα
Λυχνίας σβεσθείσης, πάσα γυνή ομοία.
Διογένης, 410-323 π.Χ
Οταν σβηστει η λαμπα,ολες οι γυναικες ειναι ιδιες
Το κατα Φύσιν ζην, ταυτό του κατ' Αρετήν ζήν.
Ζήνων
Το να ζεις συμφωνα με τη Φυση ειναι ταυτοσημο το να ζεις συμφωνα με την Αρετη
Στρεπτή δε γλώσσ’ εστί βροτών, πολλέες δ’ ένι μύθοι παντοίοι,
επέων δε πολύς νόμος ένθα και ένθα. οποίον κ’ είπησθα έπος,
τοιόν κ’ επακούσαις.
Ομηρος
Ευμεταβλητη η γλωσσα των ανθρωπων ειναι,πολλα και παντος ειδους
τα λογια,κι αυτα που λεγονται εχουν πολλες διατυπωσεις απο δω κι απο κει,
οποιον λογο θα πεις τετοιον και θ'ακουσεις
Άνευ των αναγκαίων αδύνατον και ζην και εύ ζην.
Αριστοτέλης, 384-322 π.Χ
Χωρις τα απαραιτητα ειναι αδυνατο και να ζεις και να ζεις καλα
Θάρσει. Λέγων τ' αληθές ου σφαλεί ποτε.
Σοφοκλής, 496-406 π.Χ
Να'χεις θαρρος.Οταν λες την αληθεια ποτε δεν κανεις λαθος
Άμες γ’ εσόμεθα πολλώ κάρρονες
[νεοι Σπαρτης]
καποτε εμεις θα γινουμαι πολυ καλυτεροι
Πας γαρ ο τ’ επί γης και υπό γης χρυσός αρετής ουκ αντάξιος.
Πλάτων, 427-347 π.Χ
Ολο το χρυσαφι πανω απ'τη γη και κατω απ'τη γη δεν αξιζει οσο η αρετη
Ρώμη δε μετά φρονήσεως ωφέλησεν, άνευ δε ταύτης πλείον τους έχοντας έβλαψεν.
Ισοκράτης, 436-338 π.Χ
Η σωματικη δυναμη μαζι με τη φρονιμαδα ωφελησε,χωρις αυτη τους περισσοτερους
που την ειχαν τους εβλαψε
Διότι τηλικούτος ών, κιθαρωδεί και ου ληστεύει!
Διογένης, 410-323 π.Χ
[τον προτιμω]ας ειναι ετσι,παιζει κιθαρα και δεν ληστευει!
Πέρας γαρ ουδέν μη διά γλώσσης ιόν.
Ευριπίδης, 480-406 π.Χ
Τιποτα δεν τελειωνει αν δεν το εκφρασεις με τη γλωσσα
Η ψυχή διαιρείται εις τρία· το μεν γαρ αυτής εστι λογιστικόν,
το δε επιθυμητικόν, το δε θυμικόν.
[Πλάτων, 427-347 π.Χ]
Η ψυχη διαιρειται σε τρια μερη:το νοητικο,το επιθυμιτικο,το συναισθηματικο
Άνθρωποι τύχης είδωλον επλάσαντο, πρόφασιν ιδίης αβουλίης.
Δημόκριτος, 470-370 π.Χ
Οι ανθρωποι θεοποιησαν τη τυχη,για να δικαιολογησουν την αδυναμια
της θελησης τους
Λέων μεν όνυξι κρατεί, κέρασι δε βούς, άνθρωπος δε νώ.
Αναξαγόρας, π.500-427 π.Χ
Το λιονταρι με τα νυχια επικρατει,το βοδι με τα κερατα,κι ο ανθρωπος με το μυαλο
Η φύσις ουδέν ποιεί άλματα.
Αριστοτέλης, 384-322 π.Χ
Η φυση ποτε δεν δημιουργει κενα[χασματα]
Ο σιωπών συναινεί
[παροιμια]
Αυτος που σιωπα ειναι συνυπευθυνος
Ου μοι θέμις εστί ξείνον ατιμήσαι
Ομηρος
Δεν ειναι σωστο σε μενα ξενο να περιφρονησω
Το μεν σώμα εστίν ημίν σήμα.
Πυθαγόρας, 580-490 π.Χ
Το σωμα ειναι η ταυτοτητα μας
Όστις εταίρους δέδοικε, δούλος ων λέληθεν εαυτόν.
Αντισθένης, 445-360 π.Χ
Οποιος τους αλλους φοβαται,χωρις να το καταλαβει σ'αυτους εκανε τον
εαυτο του δουλο
Τα ανθρώπων δοξάσματα παίδων αθύρματα.
Ηράκλειτος, 544-484 π.Χ
Αυτα που πιστευουν[που νομιζουν] οι ανθρωποι ειναι παιχνιδια μικρων παιδιων
Πάντα εκκαλύπτων ο χρόνος εις το φως άγει.
Σοφοκλής, 496-406 π.Χ
Ολα ο Χρονος τ'αποκαλυπτει και τα φερνει στο φως
Πυρ μαχαίρα μη σκαλεύειν.
Πυθαγόρας, 580-490 π.Χ
Φωτια και μαχαιρι μην αγγιζεις[μην σκαλιζεις]
Σφαλερόν εστι τό άν μή οίδε τις ταύτα ή λέγειν ή πράττειν.
Ξενοφών, 430-355 π.Χ
Ειναι σφαλμα καποιος να λεει η' να κανει αυτα που δεν ξερει
Άνευ χαλκού Φοίβος ου μαντεύεται.
Αίσωπος, 620-560 π.Χ
Χωρις χρηματα κανεις δεν σε υπολογιζει
Αριστείδης ο δίκαιος ερωτηθείς τι εστι το δίκαιον, «το μη αλλοτρίων επιθυμείν», έφη.
Ιωάννης Στοβαίος, 5ος μ.Χ
Ο Αριστειδης ο δικαιος οταν ρωτηθηκε τι ειναι το δικαιον απαντησε:''το να μην
επιθυμεις τα ξενα πραγματα''
Ουκ έστι χώρα άνευ σκωλήκων
[παροιμια]
Δεν υπαρχει χωρα[φι] χωρις σκουληκια
Χόλος νόον οιδάνει
Ομηρος
Ο θυμος το μυαλο πρηζει[φουσκωνει] νοσηρα
Υφ’ ων κρατείσθαι την ψυχήν αισχρόν, τούτων εγκράτεια άσκει πάντων: κέρδους, οργής,
ηδονής, λύπης.
Ισοκράτης, 436-338 π.Χ
Σ'αυτα που κανουν στην ψυχη κακο,να ασκεισαι να συγκρατεισαι απ'όλα:απο το κερδος,
απο τον θυμο,απο την ηδονη,απο την στεναχωρια
Παρέρχεται ως όναρ η ήβη.
Θεόκριτος, 3ος π.Χ
Σαν ονειρο περναει η νεοτητα
Ο κακώς διανοηθείς περί των οικείων, ουδέποτε καλώς βουλεύεται περί των αλλοτρίων.
Ισοκράτης, 436-338 π.Χ
Αυτος που σκεπτεται κακα για τις υποθεσεις του σπιτιου του,ποτε δεν συλλογιζεται
καλα για τις ξενες υποθεσεις
Ράβδος εν γωνία, άρα βρέχει
[παροιμια]
Ομπρελλα βλεπω.Αρα βρεχει
Ει το τρέφειν πώγωνα δοκείς σοφίαν περιποιείν, και τράγος ευπώγων αίψ’ όλος
εστὶ Πλάτων.
Λουκιανός, 120-180 μ.Χ
Το να τρεφεις μουσι νομιζεις πως εγινες σοφος,κι ο τραγος ομορφο εχει μουσι,
ε τοτε ολοκληρος ειναι ο Πλατωνας
Ουδείς αχαριστότερος του ευεργετηθέντος.
Καλλίμαχος, 310-240 π.Χ
Ουδείς αχαριστότερος του ευεργετηθέντος
κάκιον πενθήμεναι άκριτον αιεί
Ομηρος
Ειναι κακο να λυπουμαστε και να μην το κρινουμε ποτε
Ουδέν άτακτον των φύσει.
Αριστοτέλης, 384-322 π.Χ
Καμμια αταξια σ'αυτα που'ναι φυσικα
Όστις ανήρ αγαθός και εχέφρων την αυτού φιλέει και κήδεται
Ομηρος
Οποιος αντρας ειναι καλος και μυαλωμενος τη δικια του γυναικα
την αγαπαει και την προσεχει[φροντιζει]
Κράτιστον κτημάτων ευβουλία.
Σοφοκλής, 496-406 π.Χ
Απο ολα τα αποκτηματα το πιο καλο ειναι η ορθη κριση
Παχεία γαστὴρ λεπτὸν ου τίκτει νόον.
Κλαύδιος Γαληνός, 131-201 μ.Χ
Χοντρη κοιλια δεν γενναει λεπτη σκεψη
Ήλιος ούκ αν υπερβήσεται μέτρα.
Ηράκλειτος, 544-484 π.Χ
Κι ο ηλιος δεν θα ξεφυγει απ'την φυσικη πορεια του[τον φυσικο νομο]
Τοσοῦτον δ' ἀπολέλοιπεν ἡ πόλις ἡμῶν περὶ τὸ φρονεῖν καὶ λέγειν τοὺς ἄλλους ἀνθρώπους,
ὥσθ' οἱ ταύτης μαθηταὶ τῶν ἄλλων διδάσκαλοι γεγόνασι, καὶ τὸ τῶν
Ἑλλήνων ὄνομα πεποίηκε μηκέτι τοῦ γένους ἀλλὰ τῆς διανοίας δοκεῖν εἶναι, καὶ
μᾶλλον Ἕλληνας καλεῖσθαι τοὺς τῆς παιδεύσεως τῆς ἡμετέρας ἢ τοὺς τῆς κοινῆς
φύσεως μετέχοντας
Ισοκράτης, 436-338 π.Χ
Τοσο πολυ απεχει η πολιτεια μας στη μορφωση και στη φιλολογια απ'τους αλλους
ανθρωπους,ωστε οι μαθητες της να γινονται δασκαλοι των αλλων ,και το ονομα
των Ελληνων δεν βγαινει καθολου απ'τη καταγωγη αλλα νομιζω απο τη διανοια,
και μαλλον καλουνται Ελληνες εκεινοι που συμμετεχουν στη δικη μας εκπαιδευση
παρα εκεινοι με την κοινη καταγωγη
.
.
.
Οδυσσεας Odyssea-2μ χ 2μ-χ.ν.κουβελης c.n.couvelis
.
.
ΣΤΟΥΣ ΚΙΚΟΝΕΣ
[Ομηρου Οδυσσεια-ραψωδια ι'-στιχοι 39-81]-μεταφραση χ.ν.κουβελης c.n.couvelis
απ'το Ιλιο μ' εφερε ο ανεμος κοντα στους Κικονες 39
στην Ισμαρο,εκει εγω την πολη ερημωσα κι αυτους αφανισα
απ'τη πολη γυναικες και πολλα υπαρχοντα αφου αρπαξαμε
τα μοιρασαμε ισα ωστε καποιος με μενα να μην δυσαρεστηθει
οπου αυτους επιμονα προετρεπα να παρουμε ποδι
αλλ'αυτοί ,παρα πολυ ανοητοι μωροι , δεν πυθονταν
οπου πολυ κρασι πινωντας μεθουσαν,και πολλα προβατα
εσφαζαν στ'ακρογυαλι και βοδια με τα ελικοειδη ποδια
εν τω μεταξυ πηγαν οι Κικονες αλλους Κικονες να φωναξουν
που μ'αυτους γειτονες ησαν κι ηταν πιο πολλοι και πιο δυνατοι
στη στερια εμεναν,κι ηξεραν καλα πανω απ'τ'αρματα
κατα ανδρων να μαχονται κι οπου χρειασθει και πεζοι να ειναι
ηρθαν οπως οσα φυλλα κι ανθη βγαινουν την ανοιξη
ξημερωμα,και τοτε η κακη μοιρα απ'τον Δια επεσε
σ'εμας τους δυσμοιρους για να παθουμε πολλα βασανα
σταθηκαν και πολεμουσαν κοντα στα γρηγορα καραβια
κι εριχναν ο ενας στον αλλον τα χαλκινα κονταρια
οσο ηταν πρωι και μεγαλωνε μερα του θεου
τοσο τους αποκρουαμε αν κι ηταν πιο πολλοι απο μας
ομως ηρθε η ωρα του ηλιου που λυνουν τα βοδια απ'το ζευγαρι
και τοτε οι Κικονες επικρατησαν πανω στους Αχαιους
εξι απο καθε καραβι συντροφοι με τις γερες περικνημιδες
χαθηκαν κι οι υπολοιποι ξεφυγαμε απ'τον θανατο και τη μοιρα
απο εκει πρωτα να πλευσουμε με βαρια απ'τη λυπη καρδια
ανακουφισμενοι που τον θανατο δεν βρηκαμε,χανοντας αγαπημενους
συντροφους,ουτε τα γερτα απ'τη μια κι απ'την αλλη μερια καραβια κινησαν
πριν καποιον απ'τους διστακτικους συντροφους τρεις φορες καθεναν
φωναξουμε,που πεθαναν στη πεδιαδα απ'τους Κικονες χτυπημενοι,
στα καραβια σηκωσε καταπανω ανεμο Βορια ο Διας που τα συννεφα μαζευει
φοβερη θυελλα,με συννεφα σκεπασε τη γη
μαζι και τη θαλασσα κι απ'τον ουρανο κατεβαινει νυχτα
και τα καραβια γερναν σε γωνια και τα πανια τους
σε τρια και τεσσερα κομματια τα'σχισε η ισχυς τ'ανεμου
κι εμεις στα καραβια τα κατεβασαμε,φοβουμενοι καταστροφη,
αυτα βιαστικα τα κουπηλατισαμε προς τη στερια
εκει δυο νυχτες και δυο μερες χωρις διακοπη καμια
ακουνητοι ημασταν,μαζι η κουραση κι ο πονος τη καρδια ετρωγαν
αλλα οταν την τριτη μερα η ομορφοπλεξουδη Αυγη εφεξε
τα καταρτια στησαμε και πανω τους τ'ασπρα πανια τραβηξαμε
καθησαμε,τα καραβια οι ανεμοι και οι κυβερνητες τα καθοδηγουσαν
και τοτε σωος θα 'φθανα στη γη της πατριδας
αλλ'ομως το κυμα και το ρευμα παρακαμπτωντας τον Μαλεα
κι ο Βοριας μ'εσπρωξε μακρυα,περα απ'τα Κυθηρα να περιπλανιεμαι 81
.
Ἰλιόθεν με φέρων ἄνεμος Κικόνεσσι πέλασσεν,39
Ἰσμάρῳ. ἔνθα δ᾽ ἐγὼ πόλιν ἔπραθον, ὤλεσα δ᾽ αὐτούς·
ἐκ πόλιος δ᾽ ἀλόχους καὶ κτήματα πολλὰ λαβόντες
δασσάμεθ᾽, ὡς μή τίς μοι ἀτεμβόμενος κίοι ἴσης.
ἔνθ᾽ ἦ τοι μὲν ἐγὼ διερῷ ποδὶ φευγέμεν ἡμέας
ἠνώγεα, τοὶ δὲ μέγα νήπιοι οὐκ ἐπίθοντο.
ἔνθα δὲ πολλὸν μὲν μέθυ πίνετο, πολλὰ δὲ μῆλα
ἔσφαζον παρὰ θῖνα καὶ εἰλίποδας ἕλικας βοῦς·
τόφρα δ᾽ ἄρ᾽ οἰχόμενοι Κίκονες Κικόνεσσι γεγώνευν,
οἵ σφιν γείτονες ἦσαν, ἅμα πλέονες καὶ ἀρείους,
ἤπειρον ναίοντες, ἐπιστάμενοι μὲν ἀφ᾽ ἵππων
ἀνδράσι μάρνασθαι καὶ ὅθι χρὴ πεζὸν ἐόντα.
ἦλθον ἔπειθ᾽ ὅσα φύλλα καὶ ἄνθεα γίγνεται ὥρῃ,
ἠέριοι· τότε δή ῥα κακὴ Διὸς αἶσα παρέστη
ἡμῖν αἰνομόροισιν, ἵν᾽ ἄλγεα πολλὰ πάθοιμεν.
στησάμενοι δ᾽ ἐμάχοντο μάχην παρὰ νηυσὶ θοῇσι,
βάλλον δ᾽ ἀλλήλους χαλκήρεσιν ἐγχείῃσιν.
ὄφρα μὲν ἠὼς ἦν καὶ ἀέξετο ἱερὸν ἦμαρ,
τόφρα δ᾽ ἀλεξόμενοι μένομεν πλέονάς περ ἐόντας.
ἦμος δ᾽ ἠέλιος μετενίσσετο βουλυτόνδε,
καὶ τότε δὴ Κίκονες κλῖναν δαμάσαντες Ἀχαιούς.
ἓξ δ᾽ ἀφ᾽ ἑκάστης νηὸς ἐυκνήμιδες ἑταῖροι
ὤλονθ᾽· οἱ δ᾽ ἄλλοι φύγομεν θάνατόν τε μόρον τε.
"ἔνθεν δὲ προτέρω πλέομεν ἀκαχήμενοι ἦτορ,
ἄσμενοι ἐκ θανάτοιο, φίλους ὀλέσαντες ἑταίρους.
οὐδ᾽ ἄρα μοι προτέρω νῆες κίον ἀμφιέλισσαι,
πρίν τινα τῶν δειλῶν ἑτάρων τρὶς ἕκαστον ἀῦσαι,
οἳ θάνον ἐν πεδίῳ Κικόνων ὕπο δῃωθέντες.
νηυσὶ δ᾽ ἐπῶρσ᾽ ἄνεμον Βορέην νεφεληγερέτα Ζεὺς
λαίλαπι θεσπεσίῃ, σὺν δὲ νεφέεσσι κάλυψε
γαῖαν ὁμοῦ καὶ πόντον· ὀρώρει δ᾽ οὐρανόθεν νύξ.
αἱ μὲν ἔπειτ᾽ ἐφέροντ᾽ ἐπικάρσιαι, ἱστία δέ σφιν
τριχθά τε καὶ τετραχθὰ διέσχισεν ἲς ἀνέμοιο.
καὶ τὰ μὲν ἐς νῆας κάθεμεν, δείσαντες ὄλεθρον,
αὐτὰς δ᾽ ἐσσυμένως προερέσσαμεν ἤπειρόνδε.
ἔνθα δύω νύκτας δύο τ᾽ ἤματα συνεχὲς αἰεὶ
κείμεθ᾽, ὁμοῦ καμάτῳ τε καὶ ἄλγεσι θυμὸν ἔδοντες.
ἀλλ᾽ ὅτε δὴ τρίτον ἦμαρ ἐυπλόκαμος τέλεσ᾽ Ἠώς,
ἱστοὺς στησάμενοι ἀνά θ᾽ ἱστία λεύκ᾽ ἐρύσαντες
ἥμεθα, τὰς δ᾽ ἄνεμός τε κυβερνῆταί τ᾽ ἴθυνον.
καί νύ κεν ἀσκηθὴς ἱκόμην ἐς πατρίδα γαῖαν·
ἀλλά με κῦμα ῥόος τε περιγνάμπτοντα Μάλειαν
καὶ Βορέης ἀπέωσε, παρέπλαγξεν δὲ Κυθήρων.81
.
.
.
Οδυσσεας-Odysseas-χ.ν.κουβελης c.n.couvelis
.
.
ΣΤΟΥΣ ΛΩΤΟΦΑΓΟΥΣ
[Ομηρου Οδυσσεια-ραψωδια ι'-στιχοι 82-104]-μεταφραση χ.ν.κουβελης c.n.couvelis
απο'κει εννια μερες παρασυρομουν απ'τους καταστροφικους ανεμους 82
στη θαλασσα που'ναι γεματη ψαρια .μετα τη δεκατη μερα πατησαμε
τη γη των Λωτοφαγων,που λουλουδιου τροφη τρωνε
οπου στη στερια περπατησαμε κι αντλησαμε νερο
κι αμεσως γευματισαν κοντα στα γρηγορα καραβια οι συντροφοι
μετα αφου γευτηκαν τη τροφη και το ποτο
τοτε εγω εστειλα συντροφους να πανε και να παρουν πληροφοριες
ποιοι ειν'αυτοι οι ανθρωποι στη γη που τρωνε σιταρι
δυο αντρες διαλεξα και τριτον ενα κηρυκα εστειλα μαζι τους
που αμεσως πηγαν κι εσμιξαν με τους Λωτοφαγους ανδρες
κι οι Λωτοφαγοι δεν σκεφτονταν θανατο για τους δικους μου
συντροφους,αλλα σ'αυτους εδωσαν απ'τους λωτους να γευτουν
κι οποιος απ'αυτους ετρωγε τον γλυκο σαν μελι καρπο
ουτ'ηθελε παλι να φερει αναφορα ουτε να γυρισει πισω
αλλ'αυτο επιθυμουσαν να μεινουν με τους Λωτοφαγους ανδρες
λωτο να τρωνε κι εντελως τον γυρισμο στη πατριδα να ξεχασουν
αυτους εγω τους εφερα κλαιγοντας στα καραβια με τη βια
στα κοιλα καραβια καθεναν τραβηξα και κατω απ'τους παγκους εδεσα
και τους αλλους εμπιστους συντροφους προσταξα
γρηγορα να κινηθουν και στα γοργα καραβια ν'ανεβουν
μηπως καποιος τρωγοντας λωτο τον γυρισμο στη πατριδα ξεχασει
κι αυτοι αμεσως μπηκαν στα καραβια και στα καθισματα καθησαν
στη σειρα καθισμενοι την αφρισμενη θαλασσα με τα κουπια χτυπουσαν 104
πόντον ἐπ᾽ ἰχθυόεντα· ἀτὰρ δεκάτῃ ἐπέβημεν
γαίης Λωτοφάγων, οἵ τ᾽ ἄνθινον εἶδαρ ἔδουσιν.
ἔνθα δ᾽ ἐπ᾽ ἠπείρου βῆμεν καὶ ἀφυσσάμεθ᾽ ὕδωρ,
αἶψα δὲ δεῖπνον ἕλοντο θοῇς παρὰ νηυσὶν ἑταῖροι.
αὐτὰρ ἐπεὶ σίτοιό τ᾽ ἐπασσάμεθ᾽ ἠδὲ ποτῆτος,
δὴ τοτ᾽ ἐγὼν ἑτάρους προΐειν πεύθεσθαι ἰόντας,
οἵ τινες ἀνέρες εἶεν ἐπὶ χθονὶ σῖτον ἔδοντες
ἄνδρε δύω κρίνας, τρίτατον κήρυχ᾽ ἅμ᾽ ὀπάσσας.
οἱ δ᾽ αἶψ᾽ οἰχόμενοι μίγεν ἀνδράσι Λωτοφάγοισιν·
οὐδ᾽ ἄρα Λωτοφάγοι μήδονθ᾽ ἑτάροισιν ὄλεθρον
ἡμετέροις, ἀλλά σφι δόσαν λωτοῖο πάσασθαι.
τῶν δ᾽ ὅς τις λωτοῖο φάγοι μελιηδέα καρπόν,
οὐκέτ᾽ ἀπαγγεῖλαι πάλιν ἤθελεν οὐδὲ νέεσθαι,
ἀλλ᾽ αὐτοῦ βούλοντο μετ᾽ ἀνδράσι Λωτοφάγοισι
λωτὸν ἐρεπτόμενοι μενέμεν νόστου τε λαθέσθαι.
τοὺς μὲν ἐγὼν ἐπὶ νῆας ἄγον κλαίοντας ἀνάγκῃ,
νηυσὶ δ᾽ ἐνὶ γλαφυρῇσιν ὑπὸ ζυγὰ δῆσα ἐρύσσας.
αὐτὰρ τοὺς ἄλλους κελόμην ἐρίηρας ἑταίρους
σπερχομένους νηῶν ἐπιβαινέμεν ὠκειάων,
μή πώς τις λωτοῖο φαγὼν νόστοιο λάθηται.
οἱ δ᾽ αἶψ᾽ εἴσβαινον καὶ ἐπὶ κληῖσι καθῖζον,
ἑξῆς δ᾽ ἑζόμενοι πολιὴν ἅλα τύπτον ἐρετμοῖς.104
.
.
.
ΠΛΑΤΩΝ -PLATON-c.n.couvelis χ.ν.κουβελης
ΤΑ ΚΑΤΑ ΤΟΥ ΓΡΑΠΤΟΥ ΛΟΓΟΥ ΣΤΟΝ ΜΥΘΟ ΤΟΥ ΘΕΥΘ
[Πλατων-Φαιδρος-274c-275b]
[μεταφραση-χ.ν.κουβελης]
Σωκράτης
ακουσα λοιπον πως στα περιχωρα της Ναυκρατης της Αιγυπτου γεννηθηκε
καποιος απο τους παλαιους θεους,που ιερο του το πουλι ,που το φωναζουν
Ιβι.σ'αυτον τον θεο το ονομα ειναι Θευθ.Τουτος πρωτος βρηκε και τον αριθμο
και τον λογισμο και την γεωμετρια και την αστρονομια,ακομη και τους πεσσους
και τους κυβους και επιπλεων και τη γραφη.βασιλιας τοτε ολης της Αιγυπτου
ηταν ο Θαμου στη περιοχη της μεγαλης πολης στη ανω χωρα την οποια οι
Ελληνες ονομαζουν Αιγυπτιες Θηβες και τον θεο Αμμωνα,σε τουτον ερχομενος
ο Θευθ του εδειξε τις τεχνες και ειπε πως πρεπει να διαδωθουνε στους αλλους
Αιγυπτιους,αυτος δε τον ρωτησε ποια ωφελια καθε μια μπορει να εχει,
κατα το χρονο που τις περιεγραφε με ακριβεια,εκεινος ελεγε πως αλλες του
φαινονταν καλες και αλλες οχι καλες,τη μια αποδοκιμαζε,την αλλη επαινουσε,
πολλες ηταν οι κρισεις που εκανε για καθε μια τεχνη και για τα δυο ο Θαμουν
στον Θευθ,θα πολυλογουσαμε αν ηταν να το εξετασουμε αυτο.οταν στα
γραμματα ηταν.''τουτο,βασιλια,το μαθημα'' ειπε ο Θευθ ''σοφωτερους τους
Αιγυπτιους και πιο ικανους στη μνημη θα κανει να ειναι,γιατι της μνημης και
της σοφιας το φαρμακο βρεθηκε''.εκεινος ειπε '' αριστε τεχνικε Θευθ,αλ-
λος ειναι ικανος να γεννα την τεχνη,κι αλλος να κρινει τι μερος και βλαβης
και ωφελιας εχει στους μελλοντες που θα κανουν χρηση.και τωρα εσυ,πατερας
οντας των γραμματων,απο ευνοια το αντιθετο ειπες απο οτι μπορει
να κανει.γιατι τουτο στις ψυχες αυτων που θα τα μαθουν θα προξενη-
σει ληθη σβησιμο της μνημης και παραμεληση της μνημης,ετσι
απο πιστη στη γραφη απο εξω με ξενα σημαδια κι οχι απο μεσα αυτοι
οι ιδιοι αυτοι να αναθυμουνται.τοτε λοιπον δεν βρηκες της μνημης το φαρ-
μακο αλλα της υπενθυμησης ,στους μαθητες γνωμη,και οχι αληθεια προσ-
φερεις ·γιατι πολλα-ακουγοντας σε σενα θα νομισουν χωρις διδασκαλια
πως ειναι πολλα-γνωριζοντες.χωρις κριση για τα πολλα οντες,και δυσκολοι
να συναναστρεφονται,θα γινουν δοξοσοφοι αντι σοφοι''
.
Σωκράτης
ἤκουσα τοίνυν περὶ Ναύκρατιν τῆς Αἰγύπτου γενέσθαι τῶν ἐκεῖ παλαιῶν
τινα θεῶν, οὗ καὶ τὸ ὄρνεον ἱερὸν ὃ δὴ καλοῦσιν Ἶβιν· αὐτῷ δὲ ὄνομα
τῷ δαίμονι εἶναι Θεύθ. τοῦτον δὴ πρῶτον ἀριθμόν τε καὶ λογισμὸν εὑρεῖν
καὶ [274d] γεωμετρίαν καὶ ἀστρονομίαν, ἔτι δὲ πεττείας τε καὶ κυβείας,
καὶ δὴ καὶ γράμματα. βασιλέως δ᾽ αὖ τότε ὄντος Αἰγύπτου ὅλης Θαμοῦ
περὶ τὴν μεγάλην πόλιν τοῦ ἄνω τόπου ἣν οἱ Ἕλληνες Αἰγυπτίας Θήβας
καλοῦσι, καὶ τὸν θεὸν Ἄμμωνα, παρὰ τοῦτον ἐλθὼν ὁ Θεὺθ τὰς τέχνας
ἐπέδειξεν, καὶ ἔφη δεῖν διαδοθῆναι τοῖς ἄλλοις Αἰγυπτίοις· ὁ δὲ ἤρετο
ἥντινα ἑκάστη ἔχοι ὠφελίαν, διεξιόντος δέ, ὅτι καλῶς ἢ μὴ [274e] καλῶς
δοκοῖ λέγειν, τὸ μὲν ἔψεγεν, τὸ δ᾽ ἐπῄνει. πολλὰ μὲν δὴ περὶ ἑκάστης
τῆς τέχνης ἐπ᾽ ἀμφότερα Θαμοῦν τῷ Θεὺθ λέγεται ἀποφήνασθαι, ἃ λόγος
πολὺς ἂν εἴη διελθεῖν· ἐπειδὴ δὲ ἐπὶ τοῖς γράμμασιν ἦν, "τοῦτο δέ, ὦ βασιλεῦ,
τὸ μάθημα," ἔφη ὁ Θεύθ, "σοφωτέρους Αἰγυπτίους καὶ μνημονικωτέρους
παρέξει· μνήμης τε γὰρ καὶ σοφίας φάρμακον ηὑρέθη." ὁ δ᾽ εἶπεν·
"ὦ τεχνικώτατε Θεύθ, ἄλλος μὲν τεκεῖν δυνατὸς τὰ τέχνης, ἄλλος δὲ κρῖναι
τίν᾽ ἔχει μοῖραν βλάβης τε καὶ ὠφελίας τοῖς μέλλουσι χρῆσθαι· καὶ νῦν
[275a] σύ, πατὴρ ὢν γραμμάτων, δι᾽ εὔνοιαν τοὐναντίον εἶπες ἢ δύναται.
τοῦτο γὰρ τῶν μαθόντων λήθην μὲν ἐν ψυχαῖς παρέξει μνήμης ἀμελετησίᾳ,
ἅτε διὰ πίστιν γραφῆς ἔξωθεν ὑπ᾽ ἀλλοτρίων τύπων, οὐκ ἔνδοθεν αὐτοὺς
ὑφ᾽ αὑτῶν ἀναμιμνῃσκομένους· οὔκουν μνήμης ἀλλὰ ὑπομνήσεως φάρμακον
ηὗρες. σοφίας δὲ τοῖς μαθηταῖς δόξαν, οὐκ ἀλήθειαν πορίζεις· πολυήκοοι
γάρ σοι γενόμενοι ἄνευ διδαχῆς πολυγνώμονες [275b] εἶναι δόξουσιν,
ἀγνώμονες ὡς ἐπὶ τὸ πλῆθος ὄντες, καὶ χαλεποὶ συνεῖναι, δοξόσοφοι
γεγονότες ἀντὶ σοφῶν.
.
[ελευθερη αποδοση]-χ.ν.κουβελης
Σωκρατης
ακουσα καποτε πως στα περιχωρα της Ναυκρατης υπηρχε καποιος
απ'τους παλιους θεους του τοπου,που το ιερο πουλι του το ονομαζαν
Ιβι.Το ονομα του θεου ηταν Θευθ.Αυτος ηταν ο πρωτος που ανακα-
λυψε τους αριθμους και τη μαθηματικη λογικη και τη γεωμετρια
και την αστρονομια κι ακομα τα παιχνιδια με τους πεσσους και τους
κυβους και τελος τα συμβολα των γραμματων.Τοτε εκεινη την εποχη
βασιλευε σ'ολην την Αιγυπτο ο Θαμους,που εμενε στην πρωτευουσα
της πανω χωρας,που οι Ελληνες ονομαζουν Θηβαικες Θηβες και Αμμωνα
ονομαζουν τον θεο της. Σ'αυτον πηγε ο Θευθ και του εκανε επιδειξη των
τεχνων που εφευρε,και υποστηριξε πως πρεπει να διαδοθουν σ'ολους
τους Αιγυπτιους.Ο Θαμους τον ρωτησε να του πει πια θα ειναι η χρησιμοτητα
απο καθε μια.Και οσο ο Θευθ μιλουσε κι εξηγουσε μια-μια ο Βασιλιας ακουγε
κι οποια εκρινε καλη την επαινουσε κι οποια εκρινε κακη την απορριπτε.Λενε
πως ο Θαμους στον Θευθ ειπε πολλα υπερ και κατα καθε τεχνης που
ακουσε,αυτα αν τα επεξεργασθουμε αναλυτικοτερα,θα μιλουσαμε
πολυ ωρα.Τελικα οταν εφτασαν στα γραμματα ο Θευθ ειπε:Βασιλια
μου η γνωση των γραμματων θα κανει περισσοτερο σοφους τους
Αιγυπτιους και περισσοτερο δυνατους στη μνημη,γιατι εχει βρεθει το
φαρμακο για τη σοφια και τη μνημη.Τοτε ο Αμμωνας του απαντησε:
Θευθ,τοσες τεχνες γνωριζεις,να ξερεις ομως πως αλλος εχει την ικανο
τητα να εφευρισκει τεχνες κι αλλος εχει την ικανοτητα να μπορει να κρινει
ποια ειναι χρησιμη και ποια ειναι βλαβερη οταν θα πραγματοποιηθουν.
Να τωρα,εσυ που'σαι ο πατερας των γραμματων,για να υπερασπισθεις
το δημιουργημα σου εμφανισες τα αντιθετα απ'ἀυτα που πραγματικα
μπορει να κανει αυτη η τεχνη.Γιατι,να ξερεις,τα γραμματα θα φερουν τη
λησμονια στις ψυχες οσων ανθρωπων θα τα μαθουν,αφου οι ιδιοι αυτοι
δεν θα νοιαστουν ν'ασκησουν τη μνημη τους,αφου,αν δωσουν πιστη
στη γραφη,θα ανακαλουν τα πραγματα στη μνημη τους οχι απο μονοι
τους απο μεσα τους,αλλα απο εξω,με τη βοηθεια ξενων συμβολων.
Γιἀυτο σου λεω πως δεν ανακαλυψες το φαρμακο της μνημης αλλα
της υπενθυμισης.Κι ετσι δινεις στους μαθητες σου μια σοφια φαινο
μενικη-,οχι την αληθεια,γιατι μ'ἀυτη την τεχνη θ'ακουσουν πολλα χωρις
να τα εχουν διδαχθει,και επομενως,θα πιστεψουν πως γνωριζουν πολλα,
στην πραγματικοτητα ομως,στα περισσοτερα τους λειπει η γνωση και
θα'ναι δυσκολα να τους συναναστρεφεται κανεις,αφου,αντι να'ναι σοφοι
θα'χουν καταντισει δοκησισοφοι,δηλαδη να νομιζουν πως ειναι σοφοι
.
.
.
Ενρυθμον Abstract-1.50μ χ 3μ-χ.ν.κουβελης c.n.couvelis
.
.
κατω απο επιφανειες ανθρωπων ζουμε-χ.ν.κουβελης
τι ειπε ο Τειρεσιας στον Οδυσσεα
[Ομηρου Οδυσσεια-ραψωδια λ' στιχοι 84-137]-μεταφραση χ.ν.κουβελης
φυτα σε Antonio Vivaldi for oboe andante πρασινη βλαστηση
απο λεξη σε λεξη η σιωπη κι ας ηχει
μια κυρτωμενη αιωρηση το απογευμα
ο ανθρωπος;τρισυλλαβο ον
κατω απο επιφανειες ανθρωπων ζουμε
τα μωρα του μηδομαι
πολυοματη οιηση
ξεκουμπωνοντας τα χωματα της γης αναδυεται η Περσεφονη
η βλαστηση κουρη Φερεφατα Δαματρης
γυμνα στηθη κρινων ομοια λευκων
στις ανεμωνες αιμοραγει ο Αδωνις
τοτε κρυφοβλεψε ο Τειρεσιας να λουζεται η Αρτεμις
πανσεληνος νυχτα ακτινοβολουσα στους ωμους
και στους μοιρους και στη κοιλια
η' η ωραιοτατη μηδουσα Αθηνη
και φυσικα τον τυφλωσαν
οταν πει τι ειδε να μην τον πιστεψουν στραβο ανθρωπο
κι ετσι τα θεια να μην διασαλευθουν
κι αργοτερα ,λενε,γυναικα τον εκαναν,
ετσι τον γελοιοποιησαν
ανδρογυνο
ειχε γυναικεια στηθη και γενια αντρα
αυτον τον Τειρεσια στη νεκυια της Ομηρου Οδυσσειας
κατεβηκε στον κατω κοσμο να τον συμβουλευτει ο Οδυσσεας
για καλο νοστο
ευνοστον
ραψωδια λ' νεκυια -στιχοι 84-137
[μεταφραση χ.ν.κουβελης]
''κι ηρθε σε μενα τοτε της πεθαμενης μανας η ψυχη 84
η Αντικλεια του μεγαλοψυχου Αυτολυκου η θυγατερα
που στη ζωη την αφησα φευγοντας για το Ιλιο νεος
οταν την ειδα δακρυσα και θλιφτηκε η καρδια μου
αλλ'ομως δεν την αφηνα πρωτη να'ρθει οσο κι αν πολυ θρηνουσα,
στο αιμα κοντα,πριν τον Τειρεσια να ρωτησω
και τοτε κοντα σε μενα ηρθε η ψυχη του Θηβαιου Τειρεσια.
και το χρυσο σκηπτρο κρατουσε.αυτος με γνωρισε και μου'πε
''Θεογεννητε γιε του Λαερτη πολυμηχανε Οδυσσεα
γιατι παρατησες,δυστυχε,το φως του ηλιου κι ηρθες εδω
νεκρους να δεις και τον αχαρο τουτο τοπο;
απομακρυνσου απ'το λακκο,και τραβηξε περα το κοφτερο σπαθι σου
για να πιω αιμα κι επειτα να σου πω τ'αλαθητα λογια''
Αυτος ειπε,κι εγω αναμερισα μακρυα και στη θηκη χωνω
το σπαθι με τ'αργυρα καρφια,κι αιμα οταν ηπιε μαυρο
αυτα τα λογια μιλησε κι ειπε ο αλανθαστος μαντις
''τον γλυκο γυρισμο ζητας λαμπρε Οδυσσεα
ομως σ'εναντιωνεται ο θεος και νομιζω πως δεν θα σ'αφησει
ο σειστης της γης που στη καρδια του για σενα εχει εκδικηση
και βραζει απο οργη που τον αγαπημενο γιο του τυφλωσες
αλλα παλι οσα κακα κι αν παθετε θα φτασετε αν θελησεις
να συγκρατηθεις εσυ κι οι συντροφοι σου,
οταν πλησιασετε με το καλοφκιαγμενο καραβι
στο νησι της Θρηνακιας ξεφευγοντας το βιολετι πελαγος
να βοσκουν εκει θα βρητε βοδια και παχια προβατα
του Ηλιου ,π'ολα απο ψηλα τα βλεπει κι ολα τ'ακουει
αυτα αν δεν πειραξεις και το γυρισμο σκεφτεσε
οσα κακα κι αν παθετε στην Ιθακη θα φτασετε
αν ομως τα πειραξετε τοτε να περιμενετε καταστροφη
στο καραβι και στους συντροφους κι αν εσυ διασωθεις
με καθυστερηση κακα θα φτασεις χανοντας ολους τους συντροφους
με ξενο καραβι και θ'αντιμετωπισεις στο σπιτι συμφορες
αντρες ξιπασμενους που το βιος σου κατατρωγουν
ανταγωνιζονται την ισοθεη γυναικα σου να παρουν και δινοντας δωρα
αλλ'ομως εκεινους με τη βια θα τιμωρησεις οταν φτασεις
κι αφου επειτα τους μνηστηρες στα μεγαρα σου μεσα τιμωρησεις
και σκοτωσεις με δολο η' στα φανερα με κοφτερο χαλκο
θ'αναχωρισεις επειτα παιρνωντας το καλοφκιαγμενο κουπι σου
να φτασεις σ'εκεινους που δεν γνωριζουν τη θαλασσα
ανθρωπους,ουτε μ'αλατι αναμειγμενη τροφη τρωνε
ουτ'ακομα αυτοι γνωριζουν τα κοκκινοπλευρα καραβια
ουτε τα καλοφκιαγμενα κουπια,που'ναι φτερα των καραβιων
και σημαδι σου λεω πολυ καθαρο που δεν θα σου ξεφυγει
οποτε με σενα συναντηθει αλλος οδοιπορος
και πει πως δικριανι κρατας στον λαμπρο σου ωμο
τοτε στη γη μεσα στεριωσε το καλοφκιαγμενο κουπι
και κανε καλες θυσιες στον Ποσειδωνα τον βασιλια
κριαρι ταυρο κι απ'τους χοιρους βαρβατο καπρι
και στο σπιτι να επιστρεψεις να κανεις θυσια εκατομβη
στους αθανατους θεους που τον πλατυ ουρανο κατεχουν
σ'ολους με τη σειρα.κι ο θανατος μακρυα απ'τη θαλασσα
πολυ ανωδυνος θα ερθει και θα σε πετυχει
στα γεραματα ησυχα αποκαμωμενο.γυρω οι λαοι
ευτυχισμενοι θα'ναι,αυτα τ'αλανθαστα σε σενα λογια ειπα'' 137
''ἦλθε δ᾽ ἐπὶ ψυχὴ μητρὸς κατατεθνηυίης,84
Αὐτολύκου θυγάτηρ μεγαλήτορος Ἀντίκλεια,
τὴν ζωὴν κατέλειπον ἰὼν εἰς Ἴλιον ἱρήν.
τὴν μὲν ἐγὼ δάκρυσα ἰδὼν ἐλέησά τε θυμῷ·
ἀλλ᾽ οὐδ᾽ ὣς εἴων προτέρην, πυκινόν περ ἀχεύων,
αἵματος ἆσσον ἴμεν, πρὶν Τειρεσίαο πυθέσθαι.
"ἦλθε δ᾽ ἐπὶ ψυχὴ Θηβαίου Τειρεσίαο
χρύσεον σκῆπτρον ἔχων, ἐμὲ δ᾽ ἔγνω καὶ προσέειπεν·
᾽διογενὲς Λαερτιάδη, πολυμήχαν᾽ Ὀδυσσεῦ,
τίπτ᾽ αὖτ᾽, ὦ δύστηνε, λιπὼν φάος ἠελίοιο
ἤλυθες, ὄφρα ἴδῃ νέκυας καὶ ἀτερπέα χῶρον;
ἀλλ᾽ ἀποχάζεο βόθρου, ἄπισχε δὲ φάσγανον ὀξύ,
αἵματος ὄφρα πίω καί τοι νημερτέα εἴπω.᾽
"ὣς φάτ᾽, ἐγὼ δ᾽ ἀναχασσάμενος ξίφος ἀργυρόηλον
κουλεῷ ἐγκατέπηξ᾽. ὁ δ᾽ ἐπεὶ πίεν αἷμα κελαινόν,
καὶ τότε δή μ᾽ ἐπέεσσι προσηύδα μάντις ἀμύμων·
"᾽νόστον δίζηαι μελιηδέα, φαίδιμ᾽ Ὀδυσσεῦ·
τὸν δέ τοι ἀργαλέον θήσει θεός· οὐ γὰρ ὀίω
λήσειν ἐννοσίγαιον, ὅ τοι κότον ἔνθετο θυμῷ
χωόμενος ὅτι οἱ υἱὸν φίλον ἐξαλάωσας.
ἀλλ᾽ ἔτι μέν κε καὶ ὣς κακά περ πάσχοντες ἵκοισθε,
αἴ κ᾽ ἐθέλῃς σὸν θυμὸν ἐρυκακέειν καὶ ἑταίρων,
ὁππότε κε πρῶτον πελάσῃς ἐυεργέα νῆα
Θρινακίῃ νήσῳ, προφυγὼν ἰοειδέα πόντον,
βοσκομένας δ᾽ εὕρητε βόας καὶ ἴφια μῆλα
Ἠελίου, ὃς πάντ᾽ ἐφορᾷ καὶ πάντ᾽ ἐπακούει.
τὰς εἰ μέν κ᾽ ἀσινέας ἐάᾳς νόστου τε μέδηαι,
καί κεν ἔτ᾽ εἰς Ἰθάκην κακά περ πάσχοντες ἵκοισθε·
εἰ δέ κε σίνηαι, τότε τοι τεκμαίρομ᾽ ὄλεθρον,
νηί τε καὶ ἑτάροις. αὐτὸς δ᾽ εἴ πέρ κεν ἀλύξῃς,
ὀψὲ κακῶς νεῖαι, ὀλέσας ἄπο πάντας ἑταίρους,
νηὸς ἐπ᾽ ἀλλοτρίης· δήεις δ᾽ ἐν πήματα οἴκῳ,
ἄνδρας ὑπερφιάλους, οἵ τοι βίοτον κατέδουσι
μνώμενοι ἀντιθέην ἄλοχον καὶ ἕδνα διδόντες.
ἀλλ᾽ ἦ τοι κείνων γε βίας ἀποτίσεαι ἐλθών·
αὐτὰρ ἐπὴν μνηστῆρας ἐνὶ μεγάροισι τεοῖσι
κτείνῃς ἠὲ δόλῳ ἢ ἀμφαδὸν ὀξέι χαλκῷ,
ἔρχεσθαι δὴ ἔπειτα λαβὼν ἐυῆρες ἐρετμόν,
εἰς ὅ κε τοὺς ἀφίκηαι οἳ οὐκ ἴσασι θάλασσαν
ἀνέρες, οὐδέ θ᾽ ἅλεσσι μεμιγμένον εἶδαρ ἔδουσιν·
οὐδ᾽ ἄρα τοί γ᾽ ἴσασι νέας φοινικοπαρῄους
οὐδ᾽ ἐυήρε᾽ ἐρετμά, τά τε πτερὰ νηυσὶ πέλονται.
σῆμα δέ τοι ἐρέω μάλ᾽ ἀριφραδές, οὐδέ σε λήσει·
ὁππότε κεν δή τοι συμβλήμενος ἄλλος ὁδίτης
φήῃ ἀθηρηλοιγὸν ἔχειν ἀνὰ φαιδίμῳ ὤμῳ,
καὶ τότε δὴ γαίῃ πήξας ἐυῆρες ἐρετμόν,
ῥέξας ἱερὰ καλὰ Ποσειδάωνι ἄνακτι,
ἀρνειὸν ταῦρόν τε συῶν τ᾽ ἐπιβήτορα κάπρον,
οἴκαδ᾽ ἀποστείχειν ἔρδειν θ᾽ ἱερᾶς ἑκατόμβας
ἀθανάτοισι θεοῖσι, τοὶ οὐρανὸν εὐρὺν ἔχουσι,
πᾶσι μάλ᾽ ἑξείης. θάνατος δέ τοι ἐξ ἁλὸς αὐτῷ
ἀβληχρὸς μάλα τοῖος ἐλεύσεται, ὅς κέ σε πέφνῃ
γήραι ὕπο λιπαρῷ ἀρημένον· ἀμφὶ δὲ λαοὶ
ὄλβιοι ἔσσονται. τὰ δέ τοι νημερτέα εἴρω''.137
.
.
.
στο κυκλο των κοριτσιων της Σαπφους-in girl-circle of Sappho -χ.ν.κουβελης c.n.couvelis
[συνθεση απο πινακες του Γιαννη Μοραλη]
.
.
Sappho's Intimacy Private-Diary-c.n.couvelis
Ψαπφας Ημερολογιο-χ.ν.κουβελης
-η καλη μου Ανακτορια μου φαινεται στην ομορφια ιση της Αφροδιτης,
γλυκεια η φωνουλα της.πως ψιθυριζει.τα λαμδα και τα ρο της.ο κορφος
της μυριστικος κηπος.το κελαρυστο γελιο της πως με τρελενει.λεπτα τα
δαχτυλα των χεριων της .κρινοδαχτυλα.κι η φωνη μου πιανεται σαν μπαινει
μεσα στο δωματιο.εγω την κοιταζω κρυφα και παει η καρδια μου να σπασει
στα στηθη μου.σαν τ'αστρα που χανουν το φως τους γυρω απ'την σεληνη
σαν εκεινη βγαινει ολοφωτη στον σκοτεινο ουρανο κι ολα τα φωτιζει νερα
της θαλασσας μηλιες και δεντρα του κηπου.και το γυμνο ωμο της φωτιζει
αργυρο.''απ'τον ουρανο κατεβηκες,καλη μου;''την ρωταω και ταραζομαι.και
μ'ανθη της Ανοιξης και του Μαη στολιζω με στεφανι τα μαλλια της.''Ψαπφα,
ποια περισσοτερον αγαπας,εμενα η' την Ατθιδα η' την Τελεσιππα,ποια περισ-
σοτερο φροντιζεις;''με ρωταει με γλυκεια απαλη φωνη.''εσενα,λατρευω,αγαπη-
μενη''της αποκρινομαι.και βλεπω τα κοκκινα σαν κερασια χειλια της να χαμο-
γελουν.και τοτε για να την ευχαριστησω της τραγουδαω στιχους μου.
Αστέρες μέν ἀμφι κάλαν σελάνναν
ἆιψ ἀπυκρύπτοισι φάεννον εἶδος,
ὄπποτα πλήθοισα μάλιστα λάμπης
ἀργύρια γᾶν
τοτε η Ανακτορια μου γελαει ευτυχισμενη.κάλαν σελάνναν.φάεννον εἶδος
μάλιστα λάμπης.και σηκωνεται.πως περπαταει η φιλη μου σαν περδικα.
θαυμασια βηματιζει ἔρατόν τε βᾶμα.στον καθρεφτη μπροστα πηγαινει και
καθεται.ισοθεη.κἀμάρυχμα λάμπρον ἴδην προσώπω.το φεγγοβολημα του
προσωπου της με μαγνητιζει.ο αρωματικος χειμμαρος των βοστρυχων της.
ο περηφανος ασπρος λαιμος της.τα τριανταφυλλα μαγουλα της.η κομψη
μυτουλα της.πως ολα τ'αγαπαω.κι εγω μαγεμενη την πλησιαζω και στ'αυτακι
της ψιθυριζω τρεμοντας:
Ἔρος δηὖτέ μ᾽ ὀ λυσιμέλης δόνει
γλυκύπικρον ἀμάχανον ὄρπετον
ποσον πολυ αυτο της αρεσει της καλης μου Ανακτοριας.περιτεχνα τα πεδιλα
στα ποδια της.πως αγκαλιαζουν τα δαχτυλακια της.και ποθηω και εραομαι.
να φιλησω.΄'κατι θελω να σου πω,αλλα ντρεπομαι''.με κοιταξε βαθεια στα ματια.
κοκκινησα.''τι θελεις;''την ακουσα μισολυποθυμισμενη να λεει.''θέλω τί τ᾽ εἴπην,
ἀλλά με κωλύει αἴδως.''.επανελαβα χαμηλοφωνα.''Πεστο μου ν'ακουσω''την ακου-
σα να λεει κι ετρεμα.
''Eροs δ’ετιναξε µοι φρεναs , ω ανεµοs
κατ’ οροs δρυσιν εµπετων''
''Ψάπφοι,της ανοιξης καλλικελαδη αηδονα μου''.μου ειπαν τα χειλακια της.
και λαχταρησα σαν τρυγωνα.τολμησα κι αγγιξα ἀπάλᾳ δέρα.ὂν δ᾿ ἔφλυξας ἔμαν
φρένα καιομέναν πόθωι.καηκα αναψε το κορμι μου εχασα τα μυαλα μου.κι επει-
τα στη νυχτα που να'ταν ποτε να μην τελειωνε
δαύοις ἀπάλας ἐτάρας
ἐν στήθεσιν
καὶ στρώμναν ἐπὶ μολθάκαν
ἀπάλαν...
ἐξίης πόθον...
στα χερια μου την κρατουσα και την αγκαλιαζα
οπως η ροδοδαχτυλος σεληνη μετα τη δυση του ηλιου
ειναι αναμεσα στ'αστρα και περιλουζει με το φως της
την αλμυρη θαλασσα και την πολυανθισμενη γη
καλη δροσια χυνεται,βλαστιζουν τα ροδα και οι μελωμενοι
λωτοι γεμιζουν ανθια
ετσι ηταν η Ανακτορια στο κρεβατι μου
ὠς ὄτ᾽ ἀελίω δύντος ἀ βροδοδάκτυλος σελάννα
πάντα περρέχοισ᾽ ἄστρα, φάος δ᾽ ἐπί[10]σχει θάλασσαν
ἐπ᾽ ἀλμύραν ἴσως καὶ πολυανθέμοις ἀρούραις.
ἀ δ᾽ ἐέρσα κάλα κέχυται, τεθάλαισι δὲ βρόδα
κἄπαλ᾽ ἄνθρυσκα καὶ μελίλωτος ἀνθεμώδης.
κι ειπα βαθεια μεσα μου
Ευτυχισμενη ειμαι,ο γαμος εγινε οπως το ποθουσα
και την κορη εχω που τοσο ηθελα
κι εκεινης της φιλης ψιθυρισα
χαριτωμενη εχεις μορφη,τα ματια σου,κοπελλα μου,
γλυκα σα μελι κι ο ερωτας στο ποθητο σου προσωπο χυνεται
ναι
ετσι εμενα εξοχα με τιμησε η Αφροδιτη
Ὄλβια , σοὶ μὲν δὴ γάμος ὠς ἄραο
ἐκτετέλεστ᾽, ἔχηις δὲ πάρθενον, ἂν ἄραο.
σοὶ χάριεν μὲν εἶδος, ὄππατα δ᾽ ἐστί, νύμφα,
μέλλιχ᾽, ἔρος δ᾽ ἐπ᾽ ἰμέρτωι κέχυται προσώπωι.
[5]...τετίμακ᾽ ἔξοχά σ᾽ Ἀφροδίτα.
.
.
-τωρα τι να γραψω η δυστυχη;
εδυσε η σεληνη κι η Πουλια εδυσε κι αυτη
μεσανυχτα,περασ'η ωρα,κι εγω μονη κοιμαμαι
εμενα μ'εχεις ξεχασει ,Ανακτορια,
και με περιφρονεις κι αλλου αγαπας
και δεν σε νοιαζω πια
θελω τωρα να πεθανω
και,να,βλεπω τους δροσερους λωτους
στις οχθες του Αχεροντα
Δέδυκε μὲν ἀ σελάννα
καὶ Πληίαδες· μέσαι δὲ
νύκτες, παρὰ δ᾽ ἔρχετ᾽ ὤρα·
ἔγω δὲ μόνα κατεύδω.
... ἔμεθεν δ' ἔχῃσθα λάθαν
[Ανακτορια]σοὶ δ' ἔμεθεν μὲν ἀπήχθετο
φροντίσδην, ἐπὶ δ' [αλλαν] πότᾳ
[μᾶλλον] ἀνθρώπων ἔμεθεν φίλησθα
κατθάνην δ’ ἴμερός τις [ἔχει με καὶ
λωτίνοις δροσόεντας [ὄ-
χ[θ]οις ἴδην Ἀχερ[
.
.
.
ΕΥΚΛΕΙΔΗ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Βιβλιο δ'-ια΄. Εις τον δοθεντα κυκλον κυκλον πενταγωνον
ισοπλευρον τε και ισογωνιον εγγραψαι-μεταφραση χ.ν.κουβελης c.n.couvelis
.
.
ΕΥΚΛΕΙΔΗ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Βιβλιο δ'
ια΄. Εἰς τὸν δοθέντα κύκλον πεντάγωνον ἰσόπλευρόν τε καὶ ἰσογώνιον ἐγγράψαι
Ἔστω ὁ δοθεὶς κύκλος ὁ ΑΒΓΔΕ· δεῖ δὴ εἰς τὸν ΑΒΓΔΕ κύκλον πεντάγωνον
ἰσόπλευρόν τε καὶ ἰσογώνιον ἐγγράψαι.
Ἐκκείσθω τρίγωνον ἰσοσκελὲς τὸ ΖΗΘ διπλασίονα ἔχον ἑκατέραν τῶν πρὸς τοῖς Η,
Θ γωνιῶν τῆς πρὸς τῷ Ζ, καὶ ἐγγεγράφθω εἰς τὸν ΑΒΓΔΕ κύκλον τῷ ΖΗΘ τριγώνῳ
ἰσογώνιον τρίγωνον τὸ ΑΓΔ, ὥστε τῇ μὲν πρὸς τῷ Ζ γωνίᾳ ἴσην εἶναι τὴν ὑπὸ ΓΑΔ,
ἑκατέραν δὲ τῶν πρὸς τοῖς Η, Θ ἴσην ἑκατέρᾳ τῶν ὑπὸ ΑΓΔ, ΓΔΑ· καὶ ἑκατέρα ἄρα
τῶν ὑπὸ ΑΓΔ, ΓΔΑ τῆς ὑπὸ ΓΑΔ ἐστι διπλῆ. τετμήσθω δὴ ἑκατέρα τῶν ὑπὸ ΑΓΔ,
ΓΔΑ δίχα ὑπὸ ἑκατέρας τῶν ΓΕ, ΔΒ εὐθειῶν, καὶ ἐπεζεύχθωσαν αἱ ΑΒ, ΒΓ, [ΓΔ],
ΔΕ, ΕΑ.
Ἐπεὶ οὖν ἑκατέρα τῶν ὑπὸ ΑΓΔ, ΓΔΑ γωνιῶν διπλασίων ἐστὶ τῆς ὑπὸ ΓΑΔ, καὶ
τετμημέναι εἰσὶ δίχα ὑπὸ τῶν ΓΕ, ΔΒ εὐθειῶν, αἱ πέντε ἄρα γωνίαι αἱ ὑπὸ ΔΑΓ, ΑΓΕ,
ΕΓΔ, ΓΔΒ, ΒΔΑ ἴσαι ἀλλήλαις εἰσίν. αἱ δὲ ἴσαι γωνίαι ἐπὶ ἴσων περιφερειῶν βεβήκασιν·
αἱ πέντε ἄρα περιφέρειαι αἱ ΑΒ, ΒΓ, ΓΔ, ΔΕ, ΕΑ ἴσαι ἀλλήλαις εἰσίν. ὑπὸ δὲ τὰς ἴσας
περιφερείας ἴσαι εὐθεῖαι ὑποτείνουσιν· αἱ πέντε ἄρα εὐθεῖαι αἱ ΑΒ, ΒΓ, ΓΔ, ΔΕ, ΕΑ
ἴσαι ἀλλήλαις εἰσίν· ἰσόπλευρον ἄρα ἐστὶ τὸ ΑΒΓΔΕ πεντάγωνον. λέγω δή, ὅτι καὶ
ἰσογώνιον. ἐπεὶ γὰρ ἡ ΑΒ περιφέρεια τῇ ΔΕ περιφερείᾳ ἐστὶν ἴση, κοινὴ προσκείσθω
ἡ ΒΓΔ· ὅλη ἄρα ἡ ΑΒΓΔ περιφέρεια ὅλῃ τῇ ΕΔΓΒ περιφερείᾳ ἐστὶν ἴση. καὶ βέβηκεν
ἐπὶ μὲν τῆς ΑΒΓΔ περιφερείας γωνία ἡ ὑπὸ ΑΕΔ, ἐπὶ δὲ τῆς ΕΔΓΒ περιφερείας γωνία
ἡ ὑπὸ ΒΑΕ· καὶ ἡ ὑπὸ ΒΑΕ ἄρα γωνία τῇ ὑπὸ ΑΕΔ ἐστιν ἴση. διὰ τὰ αὐτὰ δὴ καὶ
ἑκάστη τῶν ὑπὸ ΑΒΓ, ΒΓΔ, ΓΔΕ γωνιῶν ἑκατέρᾳ τῶν ὑπὸ ΒΑΕ, ΑΕΔ ἐστιν ἴση·
ἰσογώνιον ἄρα ἐστὶ τὸ ΑΒΓΔΕ πεντάγωνον. ἐδείχθη δὲ καὶ ἰσόπλευρον.
Εἰς ἄρα τὸν δοθέντα κύκλον πεντάγωνον ἰσόπλευρόν τε καὶ ἰσογώνιον ἐγγέγραπται·
ὅπερ ἔδει ποιῆσαι.
[μεταφραση χ.ν.κουβελης]
ια'.Στον δοθεντα κυκλο πενταγωνο και ισοπλευρο και ισογωνιο να εγγραφει
Εστω ο δοθεις κυκλος ΑΒΓΔΕ.πρεπει στον ΑΒΓΔΕ κυκλο πενταγωνο και ισοπλευρο
και ισογωνιο να εγγραφει
Ας ειναι τριγωνο ισοσκελες ΗΖΘ το οποιο εχει διπλασια καθε μια απο τις γωνιες
στα Η,Θ της γωνιας προς το Ζ,και ας εγγραφει στον κυκλο ΑΒΓΔΕ στο ΖΗΘ τριγω-
νο ισογωνιο τριγωνο το ΑΓΔ,ωστε στη γωνια προς το Ζ ιση ειναι η υπο ΓΔΑ,καθε μια
δε απο τις γωνιες προς τα Η,Θ ιση με καθε μια απο τις υπο ΑΓΔ,ΓΔΑ,και καθε μια
επομενως απο τις υπο ΑΓΔ,ΓΔΑ της υπο ΓΑΔ ειναι διπλασια.ας διχοτομηθει καθε
μια απο τις υπο ΑΓΔ,ΓΔΑ απο καθε μια των ΓΕ,ΔΒ ευθειων,και ας συνδεθουν οι ΑΒ,
ΒΓ,ΓΔ,ΔΕ,ΕΑ
Επειδη λοιπον καθε μια απο τις υπο ΑΓΔ,ΓΔΑ γωνιες διπλασιες ειναι της υπο ΓΑΔ,
και διχοτομημενες ειναι απο των ,ΔΒ ευθειων,οι πεντε επομενως γωνιες υπο ΔΑΓ,
ΑΓΕ,ΕΓΔ,ΓΔΒ,ΒΔΑ ισες η μια με την αλλη ειναι,οι δε ισες γωνιες επι ισων περιφερειων
[τοξων] βαινουν.οι πεντε επομενως περιφερειες[τοξα] οι ΑΒ, ΒΓ, ΓΔ, ΔΕ, ΕΑ,ισες η
μια με την αλλη ειναι.υπο δε τις ισες περιφερειες[τοξα]ισες ευθειες[τμηματα]εκτει-
νονται.οι πεντε επομενως ευθεις οι ΑΒ, ΒΓ, ΓΔ, ΔΕ, ΕΑ,ισες η μια με την αλλη ειναι.
ισοπλευρο επομενως ειναι το ΑΒΓΔΕ πενταγωνο.λεω,πραγματι,οτι και ισογωνιο.επειδη
λοιπον η ΑΒ περιφερεια[τοξο] με την ΔΕ περιφερεια[τοξο] ειναι ιση,κοινη ας τοποθε-
τηθει πλαι η ΒΓΔ.ολη επομενως η ΑΒΓΔ περιφερεια[τοξο] σε ολη την ΕΔΓΒ περιφερεια
[τοξο] ειναι ιση.και βαινει επι μεν της ΑΒΓΔ περιφερειας[τοξου] γωνια η υπο ΑΕΔ,επι
δε της ΕΔΓΒ περιφερειας[τοξου] γωνια η υπο ΒΑΕ.και η υπο ΒΑΕ επομενως γωνια
στην υπο ΑΕΔ ειναι ιση.για τα ιδια,πραγματι,και καθε μια των υπο ΑΒΓ, ΒΓΔ, ΓΔΕ γω-
νιων με καθε μια απο των υπο ΒΑΕ, ΑΕΔ ειναι ιση.ισογωνιο επομενως ειναι το ΑΒΓΔΕ
πενταγωνο.αποδειχθηκε δε και ισοπλευρο.
Επομενως στον δοθεντα κυκλο πενταγωνο και ισοπλευρο και ισογωνιο εχει εγγραφει.
αυτο το οποιο επρεπε να κανουμε
[να κατασκευασθει]
.
.
.
ΕΥΚΛΕΙΔΗ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Βιβλιο δ'-ι΄.Ισοσκελες τριγωνον συστησασθαι εχον εκατεραν
των προς τη βασει γωνιων διπλασιονα της λοιπης-μεταφραση χ.ν.κουβελης c.n.couvelis
.
.
ΕΥΚΛΕΙΔΗ ΣΤΟΙΧΕΙΑ-Βιβλιο δ'
ι΄. Ἰσοσκελὲς τρίγωνον συστήσασθαι ἔχον ἑκατέραν τῶν πρὸς τῇ βάσει γωνιῶν διπλασίονα
τῆς λοιπῆς
Ἐκκείσθω τις εὐθεῖα ἡ ΑΒ, καὶ τετμήσθω κατὰ τὸ Γ σημεῖον, ὥστε τὸ ὑπὸ τῶν ΑΒ, ΒΓ
περιεχόμενον ὀρθογώνιον ἴσον εἶναι τῷ ἀπὸ τῆς ΓΑ τετραγώνῳ· καὶ κέντρῳ τῷ Α καὶ
διαστήματι τῷ ΑΒ κύκλος γεγράφθω ὁ ΒΔΕ, καὶ ἐνηρμόσθω εἰς τὸν ΒΔΕ κύκλον τῇ ΑΓ
εὐθείᾳ μὴ μείζονι οὔσῃ τῆς τοῦ ΒΔΕ κύκλου διαμέτρου ἴση εὐθεῖα ἡ ΒΔ· καὶ ἐπεζεύ-
χθωσαν αἱ ΑΔ, ΔΓ, καὶ περιγεγράφθω περὶ τὸ ΑΓΔ τρίγωνον κύκλος ὁ ΑΓΔ.Καὶ ἐπεὶ
τὸ ὑπὸ τῶν ΑΒ, ΒΓ ἴσον ἐστὶ τῷ ἀπὸ τῆς ΑΓ, ἴση δὲ ἡ ΑΓ τῇ ΒΔ, τὸ ἄρα ὑπὸ τῶν ΑΒ,
ΒΓ ἴσον ἐστὶ τῷ ἀπὸ τῆς ΒΔ. καὶ ἐπεὶ κύκλου τοῦ ΑΓΔ εἴληπταί τι σημεῖον ἐκτὸς τὸ Β,
καὶ ἀπὸ τοῦ Β πρὸς τὸν ΑΓΔ κύκλον προσπεπτώκασι δύο εὐθεῖαι αἱ ΒΑ, ΒΔ, καὶ ἡ μὲν
αὐτῶν τέμνει, ἡ δὲ προσπίπτει, καί ἐστι τὸ ὑπὸ τῶν ΑΒ, ΒΓ ἴσον τῷ ἀπὸ τῆς ΒΔ, ἡ ΒΔ
ἄρα ἐφάπτεται τοῦ ΑΓΔ κύκλου. ἐπεὶ οὖν ἐφάπτεται μὲν ἡ ΒΔ, ἀπὸ δὲ τῆς κατὰ τὸ Δ ἐπα-
φῆς διῆκται ἡ ΔΓ, ἡ ἄρα ὑπὸ ΒΔΓ γωνία ἴση ἐστὶ τῇ ἐν τῷ ἐναλλὰξ τοῦ κύκλου τμήματι
γωνίᾳ τῇ ὑπὸ ΔΑΓ. ἐπεὶ οὖν ἴση ἐστὶν ἡ ὑπὸ ΒΔΓ τῇ ὑπὸ ΔΑΓ, κοινὴ προσκείσθω ἡ ὑπὸ
ΓΔΑ· ὅλη ἄρα ἡ ὑπὸ ΒΔΑ ἴση ἐστὶ δυσὶ ταῖς ὑπὸ ΓΔΑ, ΔΑΓ. ἀλλὰ ταῖς ὑπὸ ΓΔΑ, ΔΑΓ
ἴση ἐστὶν ἡ ἐκτὸς ἡ ὑπὸ ΒΓΔ· καὶ ἡ ὑπὸ ΒΔΑ ἄρα ἴση ἐστὶ τῇ ὑπὸ ΒΓΔ. ἀλλὰ ἡ ὑπὸ ΒΔΑ
τῇ ὑπὸ ΓΒΔ ἐστιν ἴση, ἐπεὶ καὶ πλευρὰ ἡ ΑΔ τῇ ΑΒ ἐστιν ἴση· ὥστε καὶ ἡ ὑπὸ ΔΒΑ τῇ
ὑπὸ ΒΓΔ ἐστιν ἴση. αἱ τρεῖς ἄρα αἱ ὑπὸ ΒΔΑ, ΔΒΑ, ΒΓΔ ἴσαι ἀλλήλαις εἰσίν. καὶ ἐπεὶ ἴση
ἐστὶν ἡ ὑπὸ ΔΒΓ γωνία τῇ ὑπὸ ΒΓΔ, ἴση ἐστὶ καὶ πλευρὰ ἡ ΒΔ πλευρᾷ τῇ ΔΓ. ἀλλὰ ἡ ΒΔ
τῇ ΓΑ ὑπόκειται ἴση· καὶ ἡ ΓΑ ἄρα τῇ ΓΔ ἐστιν ἴση· ὥστε καὶ γωνία ἡ ὑπὸ ΓΔΑ γωνίᾳ
τῇ ὑπὸ ΔΑΓ ἐστιν ἴση· αἱ ἄρα ὑπὸ ΓΔΑ, ΔΑΓ τῆς ὑπὸ ΔΑΓ εἰσι διπλασίους. ἴση δὲ ἡ ὑπὸ
ΒΓΔ ταῖς ὑπὸ ΓΔΑ, ΔΑΓ· καὶ ἡ ὑπὸ ΒΓΔ ἄρα τῆς ὑπὸ ΓΑΔ ἐστι διπλῆ. ἴση δὲ ἡ ὑπὸ ΒΓΔ
ἑκατέρᾳ τῶν ὑπὸ ΒΔΑ, ΔΒΑ· καὶ ἑκατέρα ἄρα τῶν ὑπὸ ΒΔΑ, ΔΒΑ τῆς ὑπὸ ΔΑΒ ἐστι
διπλῆ.
Ἰσοσκελὲς ἄρα τρίγωνον συνέσταται τὸ ΑΒΔ ἔχον ἑκατέραν τῶν πρὸς τῇ ΔΒ βάσει
γωνιῶν διπλασίονα τῆς λοιπῆς· ὅπερ ἔδει ποιῆσαι.
[μεταφραση χ.ν.κουβελης]
ι' ισοσκελες τριγωνο να κατασκευασθει το οποιο εχει καθε μια απο τις προς
τη βαση γωνιες διπλασια της λοιπης
Ας ειναι καποια ευθεια[τμημα]ΑΒ] και ας τμηθει κατα το Γ σημειο,ωστε το υπο
των ΑΒ,ΒΓπεριεχομενον ορθογωνιον[ΑΒ.ΒΓ] ισο ειναι με το απο της ΓΑ τετραγωνο
[ΓΑ .ΓΑ].και με κεντρο το Α και με διαστημα το ΑΒ κυκλος ας γραφει ο ΒΔΕ,και
ας συναρμοσθει στον ΒΔΕ κυκλο στην ΑΓ ευθεια οχι μεγαλυτερη να ειναι της δια-
μετρου του ΒΔΕ κυκλου ιση ευθεια η ΒΔ.και ας συνδεθουν οι ΑΔ,ΔΓ,και ας περι-
γραφει περι το ΑΓΔ τριγωνο κυκλος ο ΑΓΔ.
Και επειδη το υπο των ΑΒ,ΒΓ[ορθογωνιο] ισον ειναι στο απο της ΑΓ[τετραγωνο],
ιση δε η ΑΓ στη ΒΔ,επομενως το υπο των ΑΒ,ΒΓ[ορθογωνιο] ισο ειναι στο απο της
ΒΔ[τετραγωνο],και επειδη του ΑΓΔ[κυκλου] βρισκεται καποιο σημειο εκτος το Β,
και απο του Β προς τον ΑΓΔ κυκλον προσπιπτουν δυο ευθειες οι ΒΑ,ΒΔ,και η μια
μεν απ'αυτες τεμνει,η δε αλλη προσπιπτει,και ειναι το υπο των ΑΒ,ΒΓ[ορθογωνιο]
ισο με το απο της ΒΔ[τετραγωνο],η ΒΔ επομενως εφαπτεται του ΑΓΔ κυκλου.
επειδη λοιπον εφαπτεται μεν η ΒΔ,απο δε της κατα το Δ επαφης διερχεται η ΔΓ,η
υπο ΒΔΓ γωνια επομενως ιση ειναι με την στο αλλο μερος του κυκλου γωνια στην
υπο ΔΑΓ.επειδη λοιπον ιση ειναι η υπο ΒΓΔ στην υπο ΔΑΓ,κι ας μαζι προσκηθει η
υπο ΓΔΑ.ολη επομενως η υπο ΒΔΑ ιση ειναι με τις δυο τις υπο ΓΔΑ,ΔΑΓ.αλλα στις
υπο ΓΔΑ,ΔΑΓ ιση ειναι η εκτος η υπο ΒΓΔ.και η υπο ΒΔΑ επομενως ιση ειναι με την
υπο ΒΓΔ.αλλα η υπο ΒΔΑ με την υπο ΓΒΔ ειναι ιση,επειδη και η πλευρα ΑΔ με την
ΑΒ ειναι ιση.ωστε και η υπο ΔΒΑ με την υπο ΒΓΔ ειναι ιση.οι τρεις επομενως οι υπο
ΒΔΑ,ΔΒΑ,ΒΓΔ ισες η μια με την αλλη ειναι.και επειδη ιση ειναι η υπο ΔΒΓ γωνια με
την υπο ΒΓΔ,ιση ειναι και η πλευρα ΒΔ με την πλευρα την ΔΓ.αλλα η ΒΔ στη ΓΑ
βρισκεται απο κατω ιση.και η ΓΑ επομενως με τη ΓΔ ιση ειναι.ωστε και η γωνια η υπο
ΓΔΑ με την γωνια υπο ΔΑΓ ειναι ιση.επομενως οι υπο ΓΔΑ,ΔΑΓ της υπο ΔΑΓ ειναι
διπλασιες.ιση δε η υπο ΒΓΔ με τις υπο ΓΔΑ,ΔΑΓ.και η υπο ΒΓΔ επομενως της υπο
ΓΑΔ ειναι διπλασια.ιση δε η υπο ΒΓΔ με καθε μια σπο τις υπο ΒΔΑ,ΔΒΑ.και καθε μια
επομενως απο τις υπο ΒΔΑ,ΔΒΑ της υπο ΔΒΑ ειναι διπλασια.
Ισοσκελες επομενως τριγωνο κατατασκευασθηκε το ΑΒΔ το οποιο εχει καθε μια απο
τις προς τη ΔΒ βαση γωνιες διπλασιες της λοιπης.
αυτο το οποιο επρεπε να κανουμε
[να κατασκευασθει]
.
.
.
Η ΠΟΙΗΤΡΙΑ ΣΑΠΦΩ ΣΤΗΝ ΕΞΟΡΙΑ,ΣΥΡΑΚΟΥΣΕΣ,ΣΙΚΕΛΙΑ
ΑΠΟΣΠΑΣΜΑΤΑ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟΥ ΚΑΙ ΔΥΟ ΠΟΙΗΜΑΤΑ
ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΚΤΟΡΙΑΝ ΚΑΙ ΜΙΑ ΛΑΤΙΝΙΚΗ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ-χ.ν.κουβελης
.
ΣΑΠΦΩ: 36. – Απόσπασμα 16 Lobel-Page
[για την Ανακτορια]
.
και ποσοο]ἰ μὲν ἰππήων στρότον, οἰ δὲ πέσδων,
οἰ δὲ νάων φαῖσ᾽ ἐπ[ὶ] γᾶν μέλαι[ν]αν
ἔ]μμεναι κάλλιστον, ἔγω δὲ κῆν᾽ ὄτ-
4 τω τις ἔραται·
πά]γχυ δ᾽ εὔμαρες σύνετον πόησαι
π]άντι τ[ο]ῦτ᾽, ἀ γὰρ πόλυ περσκέθοισα
κάλλος [ἀνθ]ρώπων Ἐλένα [τὸ]ν ἄνδρα
8 τὸν [πανάρ]ιστον
καλλ[ίποι]σ᾽ ἔβα ᾽ς Τροΐαν πλέοι[σα
κωὐδ[ὲ πα]ῖδος οὐδὲ φίλων το[κ]ήων
πά[μπαν] ἐμνάσθη, ἀλλὰ παράγαγ᾽ αὔταν
12 [ ]σαν
[ ]αμπτον γὰρ [
[ ]…κούφως τ[ ]οη.[.]ν
..]με νῦν Ἀνακτορί[ας ὀ]νέμναι-
16 σ᾽ οὐ ] παρεοίσας,
τᾶ]ς κε βολλοίμαν ἔρατόν τε βᾶμα
κἀμάρυχμα λάμπρον ἴδην προσώπω
ἢ τὰ Λύδων ἄρματα καὶ πανόπλοις
20 πεσδομ]άχεντας.
.
[μεταφραση χ.ν.κουβελης]
αλλοι το ιππικο λενε το ωραιοτερο ειναι
πανω στη σκοτεινη γη
αλλοι το πεζικο αλλοι το ναυτικο λενε
εγω ομως λεω εκεινο που καποιος αγαπα
και θα πω κατι π'ολοι θα το δεχτουν
εκεινη η πιο ωραια μεσα στους ανθρωπους
η Ελενη τον σ'ολα αξιο αντρα της αφησε
και μπηκε στο καραβι για την Τροια
κι ουτε για παιδι ουτε για συγγενεις ουτε για γονεις
για κανεναν δεν νοιαστηκε και παρασυρθηκε
απ'την αγαπη
ετσι και τωρα εγω την Ανακτορια φερνω στο μυαλο μου
που δεν ειναι εδω και μου λειπει
θελω να δω το λατρευτο της βημα
να δω τη λαμπερη λαμψη του προσωπο της
παρα τα αρματα των Λυδων να βλεπω
και τους πανοπλους πεζους να μαχονται
.
αποσπασματα του Ημερολογιου
-σημερα οι αστυνομικες αρχες της Συρακουσας με κατεγραψαν:
Σαπφω η' Ψαπφω η' Ψαπφα,εξ Ερεσου της Λεσβου,Ελλαδα,
μελιχρος,χρωμα οφθαλμων και κομης μελαν,σμικρον μεγεθος,
35 ετων,αριστοκρατικων φρονηματων,επαγγελμα:ποιητρια,προ-
σωπικη καταστασις:διαζευγμνενη,πρωην συζυγος:Κερκυλας,εμπο-
ρος εξ Ανδρου,τεκνα:εν θηλυ,ονομα:Κλεις,...,
και αλλα εγραψαν που δεν τα θυμαμαι,
με ρωτησαν τι γνωμη εχω για τον τυραννο Πιττακο,''σοφος αλλα
τυραννος''απαντησα,
με εβαλαν να υπογραψω μια υπευθυνη δηλωση πως δεν θα απο-
μακρυνθω απο την πολη,και καθε δεκαπεντε μερες να παρουσιαζο-
μαι στο τμημα,
υπεγραψα το χαρτι και με αφησαν...ελευθερη...υπο ορους
-τρεις μηνες,περιπου,στο νησι,ελαχιστα νεα απ'τη πατριδα,μου λειπει
η Ανακτορια,χθες εγραψα ενα ποιημα για αυτην,το μοναδικο που εχω
γραψει εδω στην εξορια[πρεπει να προσεχω και τις λεξεις],δεν εχω
εμπνευση,οι μερες περνουν ιδιες κι απαραλλαχτες,ανιαρες,παρεες,
δεν εχω,μονη μου κοιμαμαι,
γραφω το ποιημα που'χα γραψει στην Ανακτορια στη πατριδα
καποτε:
.
και ποσοο]ἰ μὲν ἰππήων στρότον, οἰ δὲ πέσδων,
οἰ δὲ νάων φαῖσ᾽ ἐπ[ὶ] γᾶν μέλαι[ν]αν
ἔ]μμεναι κάλλιστον, ἔγω δὲ κῆν᾽ ὄτ-
4 τω τις ἔραται·
πά]γχυ δ᾽ εὔμαρες σύνετον πόησαι
π]άντι τ[ο]ῦτ᾽, ἀ γὰρ πόλυ περσκέθοισα
κάλλος [ἀνθ]ρώπων Ἐλένα [τὸ]ν ἄνδρα
8 τὸν [πανάρ]ιστον
καλλ[ίποι]σ᾽ ἔβα ᾽ς Τροΐαν πλέοι[σα
κωὐδ[ὲ πα]ῖδος οὐδὲ φίλων το[κ]ήων
πά[μπαν] ἐμνάσθη, ἀλλὰ παράγαγ᾽ αὔταν
12 [ ]σαν
[ ]αμπτον γὰρ [
[ ]…κούφως τ[ ]οη.[.]ν
..]με νῦν Ἀνακτορί[ας ὀ]νέμναι-
16 σ᾽ οὐ ] παρεοίσας,
τᾶ]ς κε βολλοίμαν ἔρατόν τε βᾶμα
κἀμάρυχμα λάμπρον ἴδην προσώπω
ἢ τὰ Λύδων ἄρματα καὶ πανόπλοις
20 πεσδομ]άχεντας.
-μετα το τμημα πηγα μια βολτα στη θαλασσα,ο ηλιος εκαι-
γε,καθισα στην ακρογυαλια,εβγαλα τα παπουτσια μου κι
εβαλα τα ποδια μου στο νερο,εριξα βοτσαλα,ενα για την
πολυαγαπημενη μου κορη τη Κλειδα,που'ναι σαν τα χρυσαν-
θεμα ομορφη και μ'ολο το χρυσαφι της Λυδιας δεν αλλαζω
-αποψε πανσεληνος,περασμενα μεσανυχτα,κι εγω μονη
κοιμαμαι,αγρυπνω,δεν εχω υπνο,θυμαμαι τις πολυαγαπημε-
νες κοπελες στη πατριδα και ποσο ομορφα περνουσαμε,
την Ανακτορια,την Ατθιδα,την Γογγυλα,την Μνασιδικη, την
Τελεσιππα,την Μεγαρα, την Αναγορα,την Ευνεικια,ολες τις
θυμαμαι,
θυμαμαι και με δερνει η νοσταλγια οπως δυνατος ανεμος
πεφτει στα βουνα πανω στα δεντρα και τα ξετιναζει
-δεν εχω νεα για τ-αδερφια μου,τον Λαριχο και τον Ευρυγιο,
αραγε μπορεσαν να ξεφυγουν;η' τους επιασαν; στη φυλακη
η' στην εξορια; ποιος να μου φερει νεα εδω,οι αρχες,που
ρωτησα, προσποιουνται πως δεν εχουν πληροφοριες,ειναι
φανερο πως θελουν να'χουν καλες σχεσεις με το τυραννικο
καθεστως,
ουτε απ'τον αλλο αδερφο εχω νεα,τον Χαραξο,αυτος εφυγε
πριν τις διωξεις,στην Αιγυπτο,ειναι ακομα στην Ναυκρατι μαζι
μ'αυτη τη πορνη τη Ροδωπη;ποιος ξερει αν ειναι μαζι; η' του'φαγε
ολα τα λεφτα και τον παρατησε;εγω τον προειδοποιησα,να την
προσεχει,δεν εχουν εμπιστοσυνη τετοιες,μου κρατησε μουτρα
για το υβριστικο ποιημα που της εγραψα και της το εστειλα βε-
βαια,,οχι,δεν ηταν υβριστικο,αληθεια ηταν,του τρωγε τα λεφτα,
θυμωσε,δεν του κραταω κακια,αδερφια ειμαστε και το αιμα νε-
ρο δεν γινεται
-γυριζοντας σπιτι απο ψωνια λιγο μετα το μεσημερι ενα σκυλι με
ακολουθησε,σταματησα,γυρισα και το ειδα,εκεινο σταματησε,
φαινοταν φοβισμενο,ηταν ενα γερικο σκυλι,αδεσποτο,παρατη-
μενο,σκελετωμενο,φαινονταν τα κοκκαλα στα πλευρα του,ηταν
και χτυπημενο στη πλατη και στα ποδια,''εγω εχω να φαω'',σκεφτη-
κα,το φωναξα φιλικα να πλησιασει,πλησιασε,μεγαλα υγρα ματια,
του εδωσα το ψωμι κι ενα ολοκληρο λουκανικο,εφαγε,μετα απο-
μακρυνθηκε κουνοντας την ουρα του
αληθεια ποσο μοιαζω μ'αυτον τον παρατημενο σκυλο;
κανεις δεν νοιαζεται
αποφασισα καθε μερα ν'αγοραζω γι'αυτον και να τον ταιζω
-τρεις μερες συνεχεια ταιζα το σκυλο,την ιδια ωρα ,στο ιδιο
μερος,σαν ραντεβου,σημερα δεν τον ειδα ,ανησυχω,που
να πηγε; τι επαθε;
-δεν ξαναειδα τον σκυλο,το πηρα αποφαση πως δεν θα τον
ξαναδω,
φοβαμαι πως δεν θα ξαναδω τη πατριδα και τους αγαπημε-
νους δικους μου εκει περα
-ειναι νυχτα,δεν ξερω γιατι σκεφτομαι την ποιηση,τι να γραψω,
για ποιον ,για ποια να γραψω;για ποιο γεγονος;
σιωπη σιωπη σιωπη
-καποια γυναικα,αγνωστη ποτε αλλη φορα δεν την ξανα-χα δει,
με ρωτησε ποιο ειναι τ'ονομα μου,τρομαξα,συνηλθα και της
ειπα ενα πολυ κοινο γυναικειο του τοπου,
δεν ηθελα να με λυπηθει,να με λυπηθουν
-στην Ιμερα ζει καποιος ποιητης που τον λενε Στησιχορο,επιδε-
ξιος να στηνει χορους,εγραψε ενα ποιημα για την Ελενη πως
πηγε στη Τροια ακολουθωντας τον Παρι,αυτα που ξερουμε δη-
λαδη,φοβηθηκε ομως μηπως τον τιμωρησει η Ελενη και τ'αλλα-
ξε,εκανε δηλαδη Παλινωδια,τα πηρε πισω,
οὐκ ἔστ᾽ ἔτυμος λόγος οὗτος,
οὐδ᾽ ἔβας ἐν νηυσὶν εὐσέλμοις,
οὐδ᾽ ἵκεο Πέργαμα Τροίας·
εγραψε
ισως καποια μερα να τον γνωρισω,αν μεινω ακομα εδω,
που δε το ευχομαι
-ελη,λατομεια,ορυχεια στΙς Συρακουσες,σκληρος ο χειμωνας,
πολλες βροχες,ασταματητα ολη τη μερα βρεχει σημερα,πολυ
υγρασια που σου σαπιζει τα κοκκαλα,ειναι τρεις μερες που δεν
βγηκε καθολου ηλιος απο τα πυκνα και μαυρα συννεφα,
σαν ολο το Ιονιο ν'αδειαζει πανω στη Σικελια και πανω στη καρ-
δια μου
-δεν εχω τιποτα να γραψω,ενα κενο στο μυαλο μου,τι γινεται
στη πατριδα;
-τοσο καιρο εδω,χρονια,και δεν εχω συνηθησει σ'αυτο τον
τοπο,ενας αγνωστος,που δεν θελω να μαθω,
μια εξοριστη
-σημερα ευχαριστα νεα,με καλεσε ο διοικητης του αστυνο-
μικου τμηματος ,με δεχτηκε στο ιδιαιτερο γραφειο του,
εκλεισε τη πορτα,ηταν ιδιαιτερα φιλικος μαζι μου,και
μου ειπε:''Κυρια Σαπφω,εχω νεα ,ξεσπασε σταση,μαλλον
απο τις πληροφοριες που εχω θα επικρατησουν οι αντικα-
θεστωτικοι'',κρατηθηκα να μην εκφρασω τα συναισθηματα
μου,μηπως ηταν καμια μπλοφα της αστυνομιας;,''ειναι βεβαιο'',
συνεχισε ο διοικητης,''θεμα ημερων,μην πω ωρων,η καταρ-
ρευση της τυραννιας,η Ιστορια αλλαζει'',''δηλαδη φευγω;''
ρωτησα,''οπως παει το πραγμα,ναι,φευγεται'',''ξερετε,ειμαι
φιλος της ποιησης σας'',εσκυψε το κεφαλι,''με συγχωρητε,
βλεπετε τα πραγματα ειναι δυσκολα,μπορει καποιος να βρει
το μπελα του,καταλαβαινετε;'',''καταλαβαινω''απαντησα,τον
ευχαριστησα κι εφυγα ευτυχισμενη,επιτελους θα γυριζα στη
πατριδα,
δεν πηγα σπιτι αμεσως,απο τη χαρα μου,δεν ηθελα να κλειστω
μεσα,περπατησα στη πολη,αγορασα λουλουδια,κοκκινα κι
ασπρα τριανταφυλλα και γαρυφαλλα,στο παρκο ταισα τους κυκ-
νους στη λιμνη,κατεβηκα και στη θαλασσα,ζεστη μερα,ηλιος,εβ-
γαλα τα ρουχα μπηκα στα δροσερα νερα και κολυμπησα,ποτε το-
σα χρονια που ειμαι εδω δεν κολυμπησα,βγηκα,ξαπλωσα στη
ζεστη αμμο να στεγνωσω,εκλεισα τα ματια,το κυμα ερχονταν κι
εφευγε,στ'αυτια μου,σαν ταξιδι,
γυρισα αργα τ'απογευμα στο σπιτι
-πηγα για τελευταια φορα στη βιβλιοθηκη,
η βιβλιοθηκαριος,μια νεα κι ευγενικη κοπελα,η Ραδινη,μου
εφερε ενα βιβλιο,το ανοιξε σε μια σελιδα,''κοιταξτε ''μου
ειπε,κοιταξα,''λατινικα'',ειπα,''ναι'',απαντησε η κοπελα,''ειναι
η μεταφραση ενος δικου σας ποιηματος'',''μπορεις να μου το
διαβασεις και να το μεταφρασεις'',''ευχαριστως'' απαντησε η
κοπελα,
διαβασε το ποιημα η κοπελα,μου αρεσε η απαγγελια της,απλη
και χωρις στομφο,οταν τελειωσε ειπε,''δεν χρειαζεται να το μετα-
φρασω γιατι υπαρχει το προτοτυπο ποιημα γραμμενο στην αλλη
σελιδα,
γυρισε σελιδα,''Εις Ανακτοριαν'',διαβασε η κοπελα,με κοιταξε,
χαμογελασε,την ευχαριστησα,κοιταξα το εξωφυλλο,
Gaius Valerius Catullus Poetae Novi
της ειπα αν μπορουσε να αντιγραψει το ποιημα στα ελληνικα και
στα λατινικα και να μου τα δωσει,''πολυ ευχαριστως''απαντησε
η κοπελα
εδω γραφω το ποιημα και τη μεταφραση στα λατινικα:
[Εις Ανακτοριαν]
Φαίνεταί μοι κῆνος ἴσος θέοισιν
ἔμμεν᾽ ὤνηρ, ὄττις ἐνάντιός τοι
ἰσδάνει καὶ πλάσιον ἆδυ φωνεί-
σας ὐπακούει
[5]καὶ γελαίσας ἰμέροεν. τό μ᾽ ἦ μάν
καρδίαν ἐν στήθεσιν ἐπτόαισεν.
ὢς γὰρ ἔς σ᾽ ἴδω βρόχε᾽, ὤς με φώνη-
σ᾽ οὖδεν ἔτ᾽ εἴκει,
ἀλλὰ κὰμ μὲν γλῶσσα ἔαγε, λέπτον
[10]δ᾽ αὔτικα χρῶι πῦρ ὐπαδεδρόμακεν,
ὀππάτεσσι δ᾽ οὖδεν ὄρημμ᾽, ἐπιρρόμ-
βεισι δ᾽ ἄκουαι,
ἀ δέ μ᾽ ἴδρως κακχέεται, τρόμος δέ
παῖσαν ἄγρει, χλωροτέρα δὲ ποίας
[15]ἔμμι, τεθνάκην δ᾽ ὀλίγω ᾽πιδεύης
φαίνομ᾽ ἔμ᾽ αὔται·
.
Ille mī pār esse deō vidētur
ille sī fās est superāre dīvōs
quī sedēns adversus identidem tē
spectat et audit
dulce rīdentem miserō quod omnīs 5
ēripit sēnsūs mihi nam simul tē
Lesbia aspexī nihil est super mī
vōcis in ōre
lingua sed torpet tenuis sub artūs
flamma dēmānat sonitū suōpte 10
tintinant aurēs geminā teguntur
lūmina nocte.
ōtium Catulle tibi molestumst
ōtiō exultās nimiumque gestis
ōtium et rēgēs prius et beātās 15
perdidit urbēs
-αυριο φευγω με το καραβι,τελειωσαν τα ψεμματα,γυρι-
ζω στη πατριδα,
αυριο το νοστιμον ημαρ
[Εις Ανακτοριαν]
Φαίνεταί μοι κῆνος ἴσος θέοισιν
ἔμμεν᾽ ὤνηρ, ὄττις ἐνάντιός τοι
ἰσδάνει καὶ πλάσιον ἆδυ φωνεί-
σας ὐπακούει
[5]καὶ γελαίσας ἰμέροεν. τό μ᾽ ἦ μάν
καρδίαν ἐν στήθεσιν ἐπτόαισεν.
ὢς γὰρ ἔς σ᾽ ἴδω βρόχε᾽, ὤς με φώνη-
σ᾽ οὖδεν ἔτ᾽ εἴκει,
ἀλλὰ κὰμ μὲν γλῶσσα ἔαγε, λέπτον
[10]δ᾽ αὔτικα χρῶι πῦρ ὐπαδεδρόμακεν,
ὀππάτεσσι δ᾽ οὖδεν ὄρημμ᾽, ἐπιρρόμ-
βεισι δ᾽ ἄκουαι,
ἀ δέ μ᾽ ἴδρως κακχέεται, τρόμος δέ
παῖσαν ἄγρει, χλωροτέρα δὲ ποίας
[15]ἔμμι, τεθνάκην δ᾽ ὀλίγω ᾽πιδεύης
φαίνομ᾽ ἔμ᾽ αὔται·
[αυτο το ποιημα το διασωζει ο Λογγινους στο Περι Υψους
Βιβλιον,τον 1ο αιωνα μ.Χ]
.
.[μεταφραση χ.ν.κουβελης]
οπως θεος μου φαινεται εκεινος ο αντρας
που καθεται απεναντι σου κι απο κοντα ακουει
τη γλυκεια φωνη σου και το λατρευτο σου γελιο
και πως χτυπαει στα στηθια μου η καρδια
και λιγο να σε κοιταξω η μιλια κοβεται
και η γλωσσα στο στομα μου δενεται
αμεσως καυτη θερμη καιγει το κορμι μου
και τιποτα δεν βλεπω και τιποτα δεν ακουω
τ'αυτια μου βουιζουν και ιδρωτας με λουζει
ολοκληρη τρεμω πιο χλωμη κι απ'το χορτο ειμαι
και μου φαινεται πως σε λιγο θα πεθανω
θα ξεψυχισω
.
[Catullus 51]Gaius Valerius Catullus (ca. 84–54 BC)
Ille mī pār esse deō vidētur
ille sī fās est superāre dīvōs
quī sedēns adversus identidem tē
spectat et audit
dulce rīdentem miserō quod omnīs 5
ēripit sēnsūs mihi nam simul tē
Lesbia aspexī nihil est super mī
vōcis in ōre
lingua sed torpet tenuis sub artūs
flamma dēmānat sonitū suōpte 10
tintinant aurēs geminā teguntur
lūmina nocte.
ōtium Catulle tibi molestumst
ōtiō exultās nimiumque gestis
ōtium et rēgēs prius et beātās 15
perdidit urbēs
.
.
.
Καλυψω και Οδυσσεας-χ.ν.κουβελης c.n.couvelis
Καλυψω και Οδυσσεας
[σε στιχους της ραψωδιας ε' της Οδυσσειας του Ομηρου]-χ.ν.κουβελης
η πότνια νύμφη
τον βρηκε στ'ακρογυαλι δακρυσμενο
η νοσταλγια της πατριδας και το σπιτι του
τον βασανιζε κι αναστεναζε
και να'χει την ομορφη νυμφη τη νυχτα και να την απολαμβανει
δεν τον συγρατουσε σ'αυτο το νησι του Ιονιου
και τ'αλμυρα του δακρυα κυλουσαν ποταμι στην απεραντη
θαλασσα
[τὸν δ᾽ ἄρ᾽ ἐπ᾽ ἀκτῆς εὗρε καθήμενον· οὐδέ ποτ᾽ ὄσσε
δακρυόφιν τέρσοντο, κατείβετο δὲ γλυκὺς αἰὼν
νόστον ὀδυρομένῳ, ἐπεὶ οὐκέτι ἥνδανε νύμφη.
ἀλλ᾽ ἦ τοι νύκτας μὲν ἰαύεσκεν καὶ ἀνάγκῃ
ἐν σπέσσι γλαφυροῖσι παρ᾽ οὐκ ἐθέλων ἐθελούσῃ·
ἤματα δ᾽ ἂμ πέτρῃσι καὶ ἠιόνεσσι καθίζων
δάκρυσι καὶ στοναχῇσι καὶ ἄλγεσι θυμὸν ἐρέχθων
πόντον ἐπ᾽ ἀτρύγετον δερκέσκετο δάκρυα λείβων]
κι εκεινη η ομορφομαλλουσα του'πε αυτα τα φτερωτα λογια
κανενας δεν σε κρατα αν εσυ δεν το θελεις
ουτε τα καλλη γυναικας ουτε τα μεθυστικα αρωματα
και τα αραχνουφαντα ρουχα και τ'ασπρα μπρατσα της
που τις νυχτες σε κλεινουν
ουτε οι ηχοι των κρυσταλλινων νερων
ελα,και φκιαξε γερη βαρκα να γυρισεις σωος στο σπιτι σου
κι εγω θα σου βαλω νερο να ξεδιψαζεις και φαι να'χεις να τρως
κι ακομα και κοκκινο δυνατο κρασι να ευφρανθεις
να δυναμωσεις γιατι με τη θαλασσα μεγαλο αγωνα θα'χεις
και ρουχα θα σου'χω ν'αλλαξεις σαν θα βραχεις
κι ανεμος θα σε σπρωχνει ευνοικος στα δικα σου μερη
και τ'αστρα στον ουρανο θα δειξω να σ'οδηγησουν αλανθαστα
οπως παντα βοηθουν τους ναυτικους
["κάμμορε, μή μοι ἔτ᾽ ἐνθάδ᾽ ὀδύρεο, μηδέ τοι αἰὼν
φθινέτω· ἤδη γάρ σε μάλα πρόφρασσ᾽ ἀποπέμψω.
ἀλλ᾽ ἄγε δούρατα μακρὰ ταμὼν ἁρμόζεο χαλκῷ
εὐρεῖαν σχεδίην· ἀτὰρ ἴκρια πῆξαι ἐπ᾽ αὐτῆς
ὑψοῦ, ὥς σε φέρῃσιν ἐπ᾽ ἠεροειδέα πόντον.
αὐτὰρ ἐγὼ σῖτον καὶ ὕδωρ καὶ οἶνον ἐρυθρὸν
ἐνθήσω μενοεικέ᾽, ἅ κέν τοι λιμὸν ἐρύκοι,
εἵματά τ᾽ ἀμφιέσω· πέμψω δέ τοι οὖρον ὄπισθεν,
ὥς κε μάλ᾽ ἀσκηθὴς σὴν πατρίδα γαῖαν ἵκηαι,]
.
.
.
το επισοδειο με τη Μελανθω
[Ομηρου Οδυσσεια ραψωδια τ',65-88]-μεταφραση χ.ν.κουβελης
ἡ δ' Ὀδυσῆ' ἐνένιπε Μελανθὼ δεύτερον αὖτις·65
"ξεῖν', ἔτι καὶ νῦν ἐνθάδ' ἀνιήσεις διὰ νύκτα
δινεύων κατὰ οἶκον, ὀπιπεύσεις δὲ γυναῖκας;
ἀλλ' ἔξελθε θύραζε, τάλαν, καὶ δαιτὸς ὄνησο·
ἢ τάχα καὶ δαλῷ βεβλημένος εἶσθα θύραζε."
τὴν δ' ἄρ' ὑπόδρα ἰδὼν προσέφη πολύμητις Ὀδυσσεύς· 70
"δαιμονίη, τί μοι ὧδ' ἐπέχεις κεκοτηότι θυμῷ;
ἦ ὅτι δὴ ῥυπόω, κακὰ δὲ χροῒ εἵματα εἷμαι,
πτωχεύω δ' ἀνὰ δῆμον; ἀναγκαίη γὰρ ἐπείγει.
τοιοῦτοι πτωχοὶ καὶ ἀλήμονες ἄνδρες ἔασι.
καὶ γὰρ ἐγώ ποτε οἶκον ἐν ἀνθρώποισιν ἔναιον
ὄλβιος ἀφνειὸν καὶ πολλάκι δόσκον ἀλήτῃ
τοίῳ, ὁποῖος ἔοι καὶ ὅτευ κεχρημένος ἔλθοι·
ἦσαν δὲ δμῶες μάλα μυρίοι ἄλλα τε πολλά,
οἷσίν τ' εὖ ζώουσι καὶ ἀφνειοὶ καλέονται.
ἀλλὰ Ζεὺς ἀλάπαξε Κρονίων· ἤθελε γάρ που. 80
τῶ νῦν μή ποτε καὶ σύ, γύναι, ἀπὸ πᾶσαν ὀλέσσῃς
ἀγλαΐην, τῇ νῦν γε μετὰ δμῳῇσι κέκασσαι,
ἤν πώς τοι δέσποινα κοτεσσαμένη χαλεπήνῃ
ἢ Ὀδυσεὺς ἔλθῃ· ἔτι γὰρ καὶ ἐλπίδος αἶσα.
εἰ δ' ὁ μὲν ὣς ἀπόλωλε καὶ οὐκέτι νόστιμός ἐστιν,
ἀλλ' ἤδη παῖς τοῖος Ἀπόλλωνός γε ἕκητι,
Τηλέμαχος· τὸν δ' οὔ τις ἐνὶ μεγάροισι γυναικῶν
λήθει ἀτασθάλλουσ', ἐπεὶ οὐκέτι τηλίκος ἐστίν."88
στον Οδυσσεα την επεσε η Μελανθω για δευτερη φορα
''ξενε,ακομα και τωρα εδω θα μας ενοχλας μεσα στη νυχτα
στριφογυρνοντας στο σπιτι και να παιρνεις ματι τις γυναικες
αντε παρε δρομο,ταλαιπορε,το φαι κονομησες
η' μηπως θελεις με τη σκουπα να πεταχτεις εξω απ'τη πορτα
αυτη αυστηρα κοιτωντας της μιλησε ο πανεξυπνος Οδυσσεας 70
''διαολε,γιατι ετσ'εδω μου μπαινεις με κακια διαθεση
γιατ'ειμαι βρωμικος κι ασχημα στο σωμα ρουχα εχω
ζητιανευοντας στη πολη απ'την αναγκη της πεινας
τετοιοι ειν'οι φτωχοι κι οι περιπλανωμενοι ανθρωποι
κι εγω καποτε σ'ανθρωπινο σπιτι εμενα
ευτυχης με πλουτη και συχνα εδωνα στον περιπλανωμενο
σ'οποιονδηποτε,οποιος και να'τανε και για οτι χρειαζονταν να'ρχονταν
και σκλαβους ειχα αμετρητους κι αλλα πολλα
που'χουν αυτοι που καλοπερνανε και πλουσιοι καλουνται
αλλα ο Διας ο Κρονιος με κατεστρεψε ετσι το'θελε 80
και τωρα προσεξε μηπως ποτε κι εσυ,γυναικα,χασεις ολη
την λαμψη,που σε ξεχωριζει μεσα στις σκλαβες
αν με σενα η κυρα θυμωσει και δυσαρεστηθει
η' ο Οδυσσεας γυρισει,οπως ακομα το ελπιζουν
κι αν εκεινος χαθηκε και πια δεν εχει γυρισμο
αλλα τωρα πια το παιδι σαν τον Απολλωνα ειναι,
ο Τηλεμαχος,απ'αυτον καμια μεσα στο σπιτι απ'τις γυναικες
δεν θα ξεφυγει ν'αυθαδιασει,επειδη ανηλικος δεν ειναι''88
.
.
.
[Ομηρου Οδυσσεια ραψωδια τ',65-88]-μεταφραση χ.ν.κουβελης
ἡ δ' Ὀδυσῆ' ἐνένιπε Μελανθὼ δεύτερον αὖτις·65
"ξεῖν', ἔτι καὶ νῦν ἐνθάδ' ἀνιήσεις διὰ νύκτα
δινεύων κατὰ οἶκον, ὀπιπεύσεις δὲ γυναῖκας;
ἀλλ' ἔξελθε θύραζε, τάλαν, καὶ δαιτὸς ὄνησο·
ἢ τάχα καὶ δαλῷ βεβλημένος εἶσθα θύραζε."
τὴν δ' ἄρ' ὑπόδρα ἰδὼν προσέφη πολύμητις Ὀδυσσεύς· 70
"δαιμονίη, τί μοι ὧδ' ἐπέχεις κεκοτηότι θυμῷ;
ἦ ὅτι δὴ ῥυπόω, κακὰ δὲ χροῒ εἵματα εἷμαι,
πτωχεύω δ' ἀνὰ δῆμον; ἀναγκαίη γὰρ ἐπείγει.
τοιοῦτοι πτωχοὶ καὶ ἀλήμονες ἄνδρες ἔασι.
καὶ γὰρ ἐγώ ποτε οἶκον ἐν ἀνθρώποισιν ἔναιον
ὄλβιος ἀφνειὸν καὶ πολλάκι δόσκον ἀλήτῃ
τοίῳ, ὁποῖος ἔοι καὶ ὅτευ κεχρημένος ἔλθοι·
ἦσαν δὲ δμῶες μάλα μυρίοι ἄλλα τε πολλά,
οἷσίν τ' εὖ ζώουσι καὶ ἀφνειοὶ καλέονται.
ἀλλὰ Ζεὺς ἀλάπαξε Κρονίων· ἤθελε γάρ που. 80
τῶ νῦν μή ποτε καὶ σύ, γύναι, ἀπὸ πᾶσαν ὀλέσσῃς
ἀγλαΐην, τῇ νῦν γε μετὰ δμῳῇσι κέκασσαι,
ἤν πώς τοι δέσποινα κοτεσσαμένη χαλεπήνῃ
ἢ Ὀδυσεὺς ἔλθῃ· ἔτι γὰρ καὶ ἐλπίδος αἶσα.
εἰ δ' ὁ μὲν ὣς ἀπόλωλε καὶ οὐκέτι νόστιμός ἐστιν,
ἀλλ' ἤδη παῖς τοῖος Ἀπόλλωνός γε ἕκητι,
Τηλέμαχος· τὸν δ' οὔ τις ἐνὶ μεγάροισι γυναικῶν
λήθει ἀτασθάλλουσ', ἐπεὶ οὐκέτι τηλίκος ἐστίν."88
στον Οδυσσεα την επεσε η Μελανθω για δευτερη φορα
''ξενε,ακομα και τωρα εδω θα μας ενοχλας μεσα στη νυχτα
στριφογυρνοντας στο σπιτι και να παιρνεις ματι τις γυναικες
αντε παρε δρομο,ταλαιπορε,το φαι κονομησες
η' μηπως θελεις με τη σκουπα να πεταχτεις εξω απ'τη πορτα
αυτη αυστηρα κοιτωντας της μιλησε ο πανεξυπνος Οδυσσεας 70
''διαολε,γιατι ετσ'εδω μου μπαινεις με κακια διαθεση
γιατ'ειμαι βρωμικος κι ασχημα στο σωμα ρουχα εχω
ζητιανευοντας στη πολη απ'την αναγκη της πεινας
τετοιοι ειν'οι φτωχοι κι οι περιπλανωμενοι ανθρωποι
κι εγω καποτε σ'ανθρωπινο σπιτι εμενα
ευτυχης με πλουτη και συχνα εδωνα στον περιπλανωμενο
σ'οποιονδηποτε,οποιος και να'τανε και για οτι χρειαζονταν να'ρχονταν
και σκλαβους ειχα αμετρητους κι αλλα πολλα
που'χουν αυτοι που καλοπερνανε και πλουσιοι καλουνται
αλλα ο Διας ο Κρονιος με κατεστρεψε ετσι το'θελε 80
και τωρα προσεξε μηπως ποτε κι εσυ,γυναικα,χασεις ολη
την λαμψη,που σε ξεχωριζει μεσα στις σκλαβες
αν με σενα η κυρα θυμωσει και δυσαρεστηθει
η' ο Οδυσσεας γυρισει,οπως ακομα το ελπιζουν
κι αν εκεινος χαθηκε και πια δεν εχει γυρισμο
αλλα τωρα πια το παιδι σαν τον Απολλωνα ειναι,
ο Τηλεμαχος,απ'αυτον καμια μεσα στο σπιτι απ'τις γυναικες
δεν θα ξεφυγει ν'αυθαδιασει,επειδη ανηλικος δεν ειναι''88
.
.
.
το ονειρο της Πηνελοπης-χ.ν.κουβελης c.n.couvelis
ΤΟ ΟΝΕΙΡΟ ΤΗΣ ΠΗΝΕΛΟΠΗΣ
[Ομηρου Οδυσσεια-ραψωδια τ'-στιχοι 536-554]-μεταφραση χ.ν.κουβελης
ἀλλ' ἄγε μοι τὸν ὄνειρον ὑπόκριναι καὶ ἄκουσον.
χῆνές μοι κατὰ οἶκον ἐείκοσι πυρὸν ἔδουσιν
ἐξ ὕδατος, καί τέ σφιν ἰαίνομαι εἰσορόωσα·
ἐλθὼν δ' ἐξ ὄρεος μέγας αἰετὸς ἀγκυλοχήλης
πᾶσι κατ' αὐχένας ἦξε καὶ ἔκτανεν· οἱ δ' ἐκέχυντο 540
ἁθρόοι ἐν μεγάροισ', ὁ δ' ἐς αἰθέρα δῖαν ἀέρθη.
αὐτὰρ ἐγὼ κλαῖον καὶ ἐκώκυον ἔν περ ὀνείρῳ,
ἀμφὶ δέ μ' ἠγερέθοντο ἐϋπλοκαμῖδες Ἀχαιαί,
οἴκτρ' ὀλοφυρομένην, ὅ μοι αἰετὸς ἔκτανε χῆνας.
ἂψ δ' ἐλθὼν κατ' ἄρ' ἕζετ' ἐπὶ προὔχοντι μελάθρῳ,
φωνῇ δὲ βροτέῃ κατερήτυε φώνησέν τε·
"θάρσει, Ἰκαρίου κούρη τηλεκλειτοῖο·
οὐκ ὄναρ, ἀλλ' ὕπαρ ἐσθλόν, ὅ τοι τετελεσμένον ἔσται.
χῆνες μὲν μνηστῆρες, ἐγὼ δέ τοι αἰετὸς ὄρνις
ἦα πάρος, νῦν αὖτε τεὸς πόσις εἰλήλουθα, 550
ὃς πᾶσι μνηστῆρσιν ἀεικέα πότμον ἐφήσω."
ὣς ἔφατ', αὐτὰρ ἐμὲ μελιηδὴς ὕπνος ἀνῆκε·
παπτήνασα δὲ χῆνας ἐνὶ μεγάροισ' ἐνόησα
πυρὸν ἐρεπτομένους παρὰ πύελον, ἧχι πάρος περ."
αλλ'ελα κι ακουσε τ'ονειρο και σε μενα ερμηνεψε το
εγω'χω εικοσι χηνες στο σπιτι που σταρι τρωνε μουσκεμενο
κι αυτες ζεστενεται απ'τη χαρα η καρδια μου να τις βλεπω,
κι απ'το βουνο ηρθε τρανος αετος με νυχια γαμψα
σ'ολες καταπανω πεφτοντας τους λαιμους εσπασε και σκοτωσε 540
κι αυτες σκορπισαν σωρος στις αιθουσες ,ενω αυτος στον λαμπερο
αερα σηκωθηκε,τοτε εγω'κλαιγα κι ουρλιαζα με λυγμους μεσ'τ'ονειρο
και γυρω μου μαζευτηκαν οι ομορφοπλεξουδες Αχαιετισες
τοσο θρηνουσα να λυπασαι,γιατι ο αετος μου σκοτωσε τις χηνες,
τοτ'αυτος γυριζοντας πισω καθισε σε μια προεξοχη του δοκαριου της στεγης
και μ'ανθρωπινη φωνη να μην οδυρομαι μου φωναξε
''παρε θαρρος.του Ικαριου κορη που στα περατα ειναι δοξασμενος
δεν ειν'ονειρο,αλλ'οπτασια καλη,που σε σενα θα πραγματοποιηθει,
οι χηνες οι μνηστηρες ειναι,εγω που σε σενα σαν αετος πουλι
πριν φανηκα,τωρα παλι σαν τον αντρα σου εχω γυρισει 550
που σ'ολους τους μνηστηρες ντροπιασμενη μοιρα θα φερω''
ετσι αυτος ειπε,τοτε ο γλυκος σαν μελι υπνος μ'αφησε
κι ειδα κοιττωντας γυρω τις χηνες στις αιθουσες και καταλαβα
σταρι να τσιμπολογουν στη λεκανι οπου και πριν εκει γυρω
.
.
.
Η Ελενη -χ.ν.κουβελης c.n.couvelis
εἰ σαφὴς οὗτος λόγος·20
Ἑλένη δ' ἐκλήθην.
[Ελενη Ευριπιδη]-χ.ν.κουβελης
Αθηνα 412 π Χ Διονυσια η Ελενη ηθοποιος σε καθρεφτη
βλεπει το ειδωλο της
περα νοτια ο Πειραιας ο Σαρωνικος η θαλασσα
η πανωλεθρια της Μεγαλης Σικελικης Εκστρατειας
η αμφισβητηση των Σοφιστων
η Ελενη μεσα στον ανθισμενο κηπο της
ο Ευρωτας κυλαει μεσα στα χρυσα πορτοκαλια
ο Σκαμανδρος κατακοκκινος απ'τους σκοτωμενους
Ἡμῖν δὲ γῆ μὲν πατρὶς οὐκ ἀνώνυμος
Σπάρτη, πατὴρ δὲ Τυνδάρεως· ἔστιν δὲ δὴ
λόγος τις ὡς Ζεὺς μητέρ' ἔπτατ' εἰς ἐμὴν
Λήδαν κύκνου μορφώματ' ὄρνιθος λαβών,
[20] ὃς δόλιον εὐνὴν ἐξέπραξ' ὑπ' αἰετοῦ
δίωγμα φεύγων, εἰ σαφὴς οὗτος λόγος·
Ἑλένη δ' ἐκλήθην.
σε μενα πατριδα γης μου ειναι η ονομαστη
Σπαρτη,ο Τυνδαρεως πατερας,κι ειναι καποια
φημη πως ο Ζευς επεταξε προς τη δικη μου μητερα
τη Ληδα του κυκνου τη μορφη πουλιου παιρνωντας
στο κρεβατι μαζι της εσμιξε δηθεν ξεφευγωντας
απ'αετου κυνηγητο,εαν ειναι βεβαια αυτη η φημη.
εγω Ελενη ονομασθηκα
Ελενη-ετυμολογια
-αιρεω[καταστρεφω]ειλον εαλω -ελ-Ελενη
-ελανη[η λαμπερη]σελανη[Δωρικα σελανα]-Ελενη
ελ-Ελενη-η ακαταμαχητα λαμπερη-αυτη που με την ομορφια της
σου παιρνει τα μυαλα
κι αυτη επιμενει
απευθυνομενη στους θεατες
Ἑλένη δ' ἐκλήθην.
στα Κενα της Ιστοριας
.
.
.
η Διοτιμα στο Συμποσιο του Πλατωνα-χ.ν.κουβελης c.n.couvelis
Ο ΜΥΘΟΣ ΤΟΥ ΕΡΩΤΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΔΙΟΤΙΜΑ ΣΤΟ ΣΥΜΠΟΣΙΟ ΤΟΥ ΠΛΑΤΩΝΑ
[μεταφραση χ.ν.κουβελης]
203b] Μακρότερον μέν, ἔφη, διηγήσασθαι· ὅμως δέ σοι ἐρῶ. ὅτε γὰρ ἐγένετο
ἡ Ἀφροδίτη, ἡστιῶντο οἱ θεοὶ οἵ τε ἄλλοι καὶ ὁ τῆς Μήτιδος ὑὸς Πόρος. ἐπειδὴ
δὲ ἐδείπνησαν, προσαιτήσουσα οἷον δὴ εὐωχίας οὔσης ἀφίκετο ἡ Πενία, καὶ ἦν
περὶ τὰς θύρας. ὁ οὖν Πόρος μεθυσθεὶς τοῦ νέκταρος —οἶνος γὰρ οὔπω ἦν— εἰς
τὸν τοῦ Διὸς κῆπον εἰσελθὼν βεβαρημένος ηὗδεν. ἡ οὖν Πενία ἐπιβουλεύουσα
διὰ τὴν αὑτῆς ἀπορίαν παιδίον ποιήσασθαι ἐκ τοῦ Πόρου, [203c] κατακλίνεταί τε
παρ᾽ αὐτῷ καὶ ἐκύησε τὸν Ἔρωτα. διὸ δὴ καὶ τῆς Ἀφροδίτης ἀκόλουθος καὶ θερά-
ων γέγονεν ὁ Ἔρως, γεννηθεὶς ἐν τοῖς ἐκείνης γενεθλίοις, καὶ ἅμα φύσει ἐραστὴς
ὢν περὶ τὸ καλὸν καὶ τῆς Ἀφροδίτης καλῆς οὔσης. ἅτε οὖν Πόρου καὶ Πενίας ὑὸς
ὢν ὁ Ἔρως ἐν τοιαύτῃ τύχῃ καθέστηκεν. πρῶτον μὲν πένης ἀεί ἐστιν καὶ πολλοῦ
δεῖ ἁπαλός τε καὶ καλός, οἷον οἱ πολλοὶ οἴονται, [203d] ἀλλὰ σκληρὸς καὶ αὐχμη-
ὸς καὶ ἀνυπόδητος καὶ ἄοικος, χαμαιπετὴς ἀεὶ ὢν καὶ ἄστρωτος, ἐπὶ θύραις καὶ
ἐν ὁδοῖς ὑπαίθριος κοιμώμενος, τὴν τῆς μητρὸς φύσιν ἔχων, ἀεὶ ἐνδείᾳ ξύνοικος.
κατὰ δὲ αὖ τὸν πατέρα ἐπίβουλός ἐστι τοῖς καλοῖς καὶ τοῖς ἀγαθοῖς, ἀνδρεῖος ὢν
καὶ ἴτης καὶ σύντονος, θηρευτὴς δεινός, ἀεί τινας πλέκων μηχανάς, καὶ φρονήσεως
ἐπιθυμητὴς καὶ πόριμος, φιλοσοφῶν διὰ παντὸς τοῦ βίου, δεινὸς γόης καὶ φαρμα-
εὺς καὶ σοφιστής. [203e] καὶ οὔτε ὡς ἀθάνατος πέφυκεν οὔτε ὡς θνητός, ἀλλὰ
τοτὲ μὲν τῆς αὐτῆς ἡμέρας θάλλει τε καὶ ζῇ, ὅταν εὐπορήσῃ, τοτὲ δὲ ἀποθνῄσκει,
πάλιν δὲ ἀναβιώσκεται διὰ τὴν τοῦ πατρὸς φύσιν· τὸ δὲ ποριζόμενον ἀεὶ ὑπεκρεῖ,
ὥστε οὔτε ἀπορεῖ Ἔρως ποτὲ οὔτε πλουτεῖ. σοφίας τε αὖ καὶ ἀμαθίας ἐν μέσῳ
ἐστίν. ἔχει γὰρ ὧδε. [204a] θεῶν οὐδεὶς φιλοσοφεῖ οὐδ᾽ ἐπιθυμεῖ σοφὸς γενέσθαι
-στι γάρ-οὐδ᾽ εἴ τις ἄλλος σοφός, οὐ φιλοσοφεῖ. οὐδ᾽ αὖ οἱ ἀμαθεῖς φιλοσοφοῦσιν
οὐδ᾽ ἐπιθυμοῦσι σοφοὶ γενέσθαι· αὐτὸ γὰρ τοῦτό ἐστι χαλεπὸν ἀμαθία, τὸ μὴ ὄντα
καλὸν κἀγαθὸν μηδὲ φρόνιμον δοκεῖν αὑτῷ εἶναι ἱκανόν. οὔκουν ἐπιθυμεῖ ὁ μὴ
οἰόμενος ἐνδεὴς εἶναι οὗ ἂν μὴ οἴηται ἐπιδεῖσθαι.
Τίνες οὖν, ἔφην ἐγώ, ὦ Διοτίμα, οἱ φιλοσοφοῦντες, εἰ μήτε οἱ σοφοὶ μήτε οἱ ἀμα-
εῖς;
[204b] Δῆλον δή, ἔφη, τοῦτό γε ἤδη καὶ παιδί, ὅτι οἱ μεταξὺ τούτων ἀμφοτέρων, ὧν
ἂν εἴη καὶ ὁ Ἔρως. ἔστιν γὰρ δὴ τῶν καλλίστων ἡ σοφία, Ἔρως δ᾽ ἐστὶν ἔρως περὶ τὸ
καλόν, ὥστε ἀναγκαῖον Ἔρωτα φιλόσοφον εἶναι, φιλόσοφον δὲ ὄντα μεταξὺ εἶναι
σοφοῦ καὶ ἀμαθοῦς. αἰτία δὲ αὐτῷ καὶ τούτων ἡ γένεσις· πατρὸς μὲν γὰρ σοφοῦ
ἐστι καὶ εὐπόρου, μητρὸς δὲ οὐ σοφῆς καὶ ἀπόρου.
[203b]χρειαζεται περισσοτερο χρονο,ειπε,να στο διηγηθω.ομως θα στο πω.
οταν γεννηθηκε η Αφροδιτη ετρωγαν οι θεοι και οι αλλοι και ο Πορος της
Μητιδας ο γιος.κι αφου δειπνουσαν οπως ειναι αναμενομενο να συμβει σε
τετοιο γλεντι κατεφτασε η Πενια κι ηταν στις πορτες.τοτε ο Πορος μεθυσμενος
απο το νεκταρ-κρασι δεν ηταν ακομη-μπηκε στον κηπο του Δια ζαλισμενος και
κοιμηθηκε.τοτε η Πενια κατεστρωσε το σχεδιο απο την απορια της παιδι να
κανει απ'τον Πορο [203c]και ξαπλωνει διπλα του κι εμεινε εγκυος στον Ερωτα.
γι'αυτο και της Αφροδιτης ακολουθος και υπηρετης εγινε ο Ερωτας,γεννημενος
στα γενεθλια εκεινης και συναμα απο τη φυση του εραστης ειναι του ωραιου
και η Αφροδιτη ωραια ειναι. λοιπον σαν γιος του Πορου και της Πενιας που ειναι
ο Ερωτας σε τετοια μοιρα βρισκεται.πρωτον παντοτε πενης να ειναι και σε μεγαλη
ελλειψη να ειναι απαλος κι ωραιος,αυτο που οι πολλοι πιστευουν,[203d] ἀλλὰ σκλη-
ρὸς καὶ ακαλαισθητος και ξυπολητος και ανεστιος,κατω στο χωμα πεφτει να κοιμη-
θει παντοτε και χωρις στρωματα,στις πορτες και στους δρομους υπαιθρια κοιμαται,
τη φυση της μανας του εχοντας,παντοτε με την ενδεια συγκατοικος,κατα τον πατερα
παλι ειναι επιβουλος στα ωραια και στα αγαθα,αντρειος ειναι και τολμηρος και επι-
μονος,κυνηγος ικανοτατος,παντοτε μηχανευεται και επιθυμει να ενεργει με φρονηση
και προνοητικος,φιλοσοφωντας σ'ολο το βιο,φοβερος γοης και φαρμακευτης μαγος
και σοφιστης [203e] κι ουτε σαν αθανατος εχει γεννηθει ουτε σαν θνητος,αλλοτε την
ιδια μερα και ανθει και ζει,οταν ευπορισει,αλλοτε δε πεθαινει,παλι δε αναβιωνει απο
τη φυση του πατερα του.αυτο δε που ποριζεται παντοτε σιγα σιγα αφανιζεται,ετσι
ουτε απορει ο Ερωτας ποτε ουτε πλουτει.και της σοφιας παλι και της αμαθιας στο με-
σον ειναι.αυτο εχει ως εξης.[204a]απο τους θεους κανενας δεν φιλοσοφει ουτε επιθυ-
μει σοφος να γινει-ετσι ειναι-ουτε αν καποιος αλλος σοφος ειναι,δεν φιλοσοφει,ουτε
παλι οι αμαθεις φιλοσοφουν ουτ' επιθυμουν σοφοι να γινουν.αυτο τουτο βεβαια ειναι
το δυσαρεστο στην αμαθια,το να μην ειναι καποιος ουτε καλος κι αγαθος ουτε φρο
νιμος να νομιζει πως σ'αυτον ειναι επαρκες.επομενως δεν επιθυμει αυτος που δεν πι-
στευει πως ειναι ενδεης αυτο που δεν πιστευει πως στερειται.
Ποιοι λοιπον.ειπα εγω,Διοτιμα,ειναι αυτοι που φιλοσοφουν,αν δεν ειναι μητε οι
σοφοι,μητε οι αμαθεις;'
[204b] Φανερο πλεον,ειπε,τουτο τωρα πια ειναι και σε παιδι,πως ειναι οι μεταξυ
τουτων των δυο.απο αυτους ειναι κι ο Ερωτας.ειναι βεβαιως απο τα καλλιστα η
σοφια,ο Ερωτας δε ειναι ερωτας για το ωραιον,επομενως αναγκαστικα ο Ερωτας
φιλοσοφος ειναι,ο φιλοσοφος ειναι μεταξυ σοφου και αμαθους.αιτια γι'αυτο απο
τουτους η γεννηση.απο πατερα λοιπον που ειναι σοφος κι ευπορος,απο μητερα δε
ασοφη κι απορη
.
.
.
Στο Ονομα της θεας Μυλιττας-Αφροδιτης Ισταρ-χ.ν.κουβελης c.n.couvelis
Η ΙΕΡΗ ΠΟΡΝΕΙΑ ΣΤΗΝ ΒΑΒΥΛΩΝΑ
[ΗΡΟΔΟΤΟΥ ΙΣΤΟΡΙΑΙ-Α-199 -μεταφραση χ.ν.κουβελης]
1.199.1 ὁ δὲ δὴ αἴσχιστος τῶν νόμων ἐστὶ τοῖσι Βαβυλωνίοισι ὅδε· δεῖ πᾶσαν
γυναῖκα ἐπιχωρίην ἱζομένην ἐς ἱρὸν Ἀφροδίτης ἅπαξ ἐν τῇ ζόῃ μιχθῆναι ἀνδρὶ
ξείνῳ. πολλαὶ δὲ καὶ οὐκ ἀξιούμεναι ἀναμίσγεσθαι τῇσι ἄλλῃσι, οἷα πλούτῳ
ὑπερφρονέουσαι, ἐπὶ ζευγέων ἐν καμάρῃσι ἐλάσασαι πρὸς τὸ ἱρὸν ἑστᾶσι·
θεραπηίη δέ σφι ὄπισθε ἕπεται πολλή.1,199.2 αἱ δὲ πλεῦνες ποιεῦσι ὧδε· ἐν τ
εμένεϊ Ἀφροδίτης κατέαται στέφανον περὶ τῇσι κεφαλῇσι ἔχουσαι θώμιγγος πολ-
λαὶ γυναῖκες· αἳ μὲν γὰρ προσέρχονται, αἳ δὲ ἀπέρχονται. σχοινοτενέες δὲ διέξο
δοι πάντα τρόπον ὁδῶν ἔχουσι διὰ τῶν γυναικῶν, δι᾽ ὧν οἱ ξεῖνοι διεξιόντες ἐκλέ=
γονται·1.199 3 ἔνθα ἐπεὰν ἵζηται γυνή, οὐ πρότερον ἀπαλλάσσεται ἐς τὰ οἰκία ἤ
τίς οἱ ξείνων ἀργύριον ἐμβαλὼν ἐς τὰ γούνατα μιχθῇ ἔξω τοῦ ἱροῦ· ἐμβαλόντα δὲ
δεῖ εἰπεῖν τοσόνδε· "ἐπικαλέω τοι τὴν θεὸν Μύλιττα." Μύλιττα δὲ καλέουσι τὴν
Ἀφροδίτην Ἀσσύριοι.1.199.4 τὸ δὲ ἀργύριον μέγαθος ἐστὶ ὅσον ὦν· οὐ γὰρ μὴ
ἀπώσηται· οὐ γάρ οἱ θέμις ἐστί· γίνεται γὰρ ἱρὸν τοῦτο τὸ ἀργύριον. τῷ δὲ πρώ-
τῳ ἐμβαλόντι ἕπεται οὐδὲ ἀποδοκιμᾷ οὐδένα. ἐπεὰν δὲ μιχθῇ, ἀποσιωσαμένη
τῇ θεῷ ἀπαλλάσσεται ἐς τὰ οἰκία, καὶ τὠπὸ τούτου οὐκ οὕτω μέγα τί οἱ δώσεις
ὥς μιν λάμψεαι.1.199.55 ὅσσαι μέν νυν εἴδεός τε ἐπαμμέναι εἰσὶ καὶ μεγάθεος,
ταχὺ ἀπαλλάσσονται, ὅσαι δὲ ἄμορφοι αὐτέων εἰσί, χρόνον πολλὸν προσμένουσι
οὐ δυνάμεναι τὸν νόμον ἐκπλῆσαι· καὶ γὰρ τριέτεα καὶ τετραέτεα μετεξέτεραι
χρόνον μένουσι. ἐνιαχῇ δὲ καὶ τῆς Κύπρου ἐστὶ παραπλήσιος τούτῳ νόμος
1.199.1 Ο δε πιο αισχιστος απο τους νομους στους Βαβυλωνιους ειναι αυτος εδω.
πρεπει καθε γυναικα του τοπου καθισμενη στο ιερο της Αφροδιτης μια φορα
στη ζωη να σμιξει μ'εναν ξενο αντρα.Και πολλες δε που το νομιζουν αναξιο να ανα-
μιγνυονται με τις αλλες,απο τον πλουτο υπερεφανευομενες,με σκεπαστες αμαξες
ερχονται και στεκονται στο ιερο, απο την υπηρεσια δε πισω τους ακολουθει πολ-
λη.1.199.2.Οι δε περισσοτερες κανουν ετσι.Στο τεμενος της Αφροδιτης καθονται
εχοντας στεφανι στα κεφαλια τους απο κλαδι πολλες γυναικες,επειδη αλλες μεν
εκει προσερχονται,αλλες δε απερχονται.Απο δε τεντωμενα σχοινια περασματα προς
καθε διευθυνση δρομων ειναι μεσα απ'τις γυναικες,απ'τους οποιους οι ξενοι διερχο-
ντες επιλεγουν.1.199. 3 Εκει οταν καποια φορα καθισει γυναικα,δεν απαλλασ-
σεται να παει σπιτι της πριν καποιος απ'τους ξενους χρημα ριχνωντας στα γονατα
σμιξει εξω απ'το ιερο.Ριχνοντας δε πρεπει να πει ετσι.''Επικαλω σε σενα την
θεα Μυλιττα''.Μυλιττα δε καλουν την Αφροδιτη οι Ασσυριοι. 1.199.4 Το δε μεγε-
θος του χρηματος ειναι οσο ειναι,επειδη δεν αποριπτεται,η ταξη του νομου δεν το
επιτρεπει,επειδη γινεται ιερο τουτο το χρημα.Στον πρωτο δε που θα της ριξει
ακολουθει και δεν αποδοκιμαζει κανεναν.Οταν δε καποια φορα σμιξει,εχοντας
εκτελεσει το ιερο καθηκον της στην θεα απαλλασεται να παει στο σπιτι,κι απο'κει
και περα οτι καποιος οσο μεγαλο ποσο και να της δωσει δεν θα την αποκτησει.
1.199.5 Οσες μεν τωρα και ομορφια εχουν πανω τους και αναστημα γρηγορα απαλ-
λασσονται,οσες δε ασχημες απ'αυτες ειναι,πολυ χρονο προσμενουν μη δυναμενες
το νομο να εκπληρωσουν και μαλιστα για τρια και τεσσερα χρονια καποιες αλλες
μενουν.Σε καποια μερη δε και της Κυπρου υπαρχει παραπλησιος σε τουτον νομος
.
.
.
Τελεσιλλα αρχαια ποιητρια απο το Αργος(γεν.520-515π.Χ)-c.n.couvelis χ.ν.κουβελης
Ματρί Θεών -ποιημα της Τελεσιλλας(μεταφραση χ.ν.κουβελης)
Τελεσιλλα -χ.ν.κουβελης
σε διλλημα περιηλθε ο Σπαρτιατης στρατηγος Κλεομενης
η' να επιτεθει μ'οπλα σε γυναικοπαιδα
κατα του νομου της Σπαρτης επιορκος
γι'αδοξη νικη
η' να αποχωρισει σαν δειλος
κατα του νομου της Σπαρτης
γι'ονειδιστη ηττα
αυτα μπροστα στους αυστηρους Εφορους
εξεθεσε ντροπιασμενος
απο μια μικροσκοπικη κι ασθενικη.γυναικα
την Αργεια Τελεσιλλα ποιητρια
εκεινοι βασει του νομου ετσι η'αλλιως τον τιμωρησαν
να απεχει για δυο χρονια απο εκστρατειες
κι οι αντρες του σ'αυτη την υποθεση ν'ασχολουνται με τα χωραφια
ειναι πολυ αυτο για το γοητρο της Σπαρτης
δεν αντεχεται στο Αργος να τους περιγελουν με τα Υβριστικα τους
γυναικες ντυμενες αντρες
κι.αντρες ντυμενοι γυναικες
αυτα ειναι επικινδυνα και.με παντοιο τροπο πρεπει να σταματησουν
και να μην επιδοκιμαζονται ουδολως
και μαλιστα αιτιας μιας γυναικας Τελεσιλλας στιχουργου
κι ας κανονιστηκε να μην το γραψει πουθενα στην Ιστορια του ο Ηροδοτος
αναφερομενος μονο στον αποδεκατισμο των Αργειων (VI 76-85)
μεσα στο αλσος της Σηπειας το 494 π.Χ
αυτα ειπαμε,ειναι λιαν επικινδυνα
και πρεπει να προσεχουμε πολυ
να μην αφηνουμε την τυχη μας
στα χερια δειλων κι επιορκων
ετσι αποφασισαν ανενδοτοι στο νομο οι Εφοροι
.
.
.
το μοναδικο ποιημα της Τελεσιλλας σωζομενο ολοκληρο
σε πετρινη επιγραφη του 3ου η'4ου αιωνα μ.Χ στο ιερο
του Ασκληπιου στην Επιδαυρο-μεταφραση χ.ν.κουβελης
Ματρί Θεών
Ω Μνημόσυνας κόραι
Δευρ’ έλθετε απ’ ωρανώ
και μοι συναείσατε
ταν ματέρα των θεών,
ως ήλε πλανωμένα
κατ’ ώρεα και νάπας
σύρουσα αβρόταν κόμαν,
κατωρημένα φρένας.
Ο Ζεύς δ’ εσιδών άναξ
ταν Ματέρα των θεών,
κεραυνόν έβαλλε και
τα τύμπαν’ ελάμβανε,
πέτρας διέρρησε και
τα τύμπαν’ ελάμβανε
Μάτηρ, άπιθ’ εις θεούς,
και μη κατ’ όρη πλανώ,
μη σε χαροποί λέον-
τες ή πολιοί λύκοι
έδωσι πλανωμέναν.
και ουκ άπειμι εις θεούς,
αν μη τα μέρη λάβω,
το μεν ήμισυ ουρανώ,
το δε ήμισυ Γαίας,
πόντω το τρίτον μέρος˙
χούτως απελεύσομαι,
χαιρ’ ω μεγάλα άνα
σα Μάτερ Ολύμπω.
(Υμνος)
Στη Μητερα των θεων
Εσεις κορες της Μνημοσυνης
εδω ελατε απ'τον ουρανο
και μαζι μου υμνηστε
τη μητερα των θεων
που'ρθε περιπλανομενη
απ'τα ορη και τις πηγες
τραβωντας τ'αφθαρτα μαλλια
στα ορη αλαλιασμενη
ο Διας σαν ειδε ο βασιλιας
την Μητερα των θεων
κεραυνο πεταξε και
τα τυμπανα πηρε
τα βραχια ραγισε και
τα τυμπανα πηρε
Μητερα,τραβα στους θεους
και μη περιπλανιεσαι στα ορη
μη εσενα τ'αγρια λιονταρια
κι οι γκριζοι λυκοι
σε φανε πλανωμενη
Κι εγω δεν παω στους θεους
αν τα μερη δεν παρω
το μισο στον ουρανο
το μισο της Γης
στη θαλασσα το τριτο μερος
τοτε θ'αποχωρισω
Χαιρε Εσυ τρανη βασιλισσα
Μητερα στον Ολυμπο
.
.
.
Συν-Τομες Επανα-Ληψεις-Αχιλλεας και Βρισηιδα-χ.ν.κουβελης c.n.couvelis
Βρισηιδα- χ.ν.κουβελης
γι'αυτην την ψηλη μελαχροινη κι ομορφη
γυναικα την Βρισιηδα,απο την Λυρνησσο
αρχιζει η φοβερη μηνις τ'Αχιλεα
και αιτια για τους 15.693 δακτυλικους εξαμετρους
στιχους της Ιλιαδας
Μῆνιν ἄειδε, θεά, Πηληϊάδεω Ἀχιλῆος
οὐλομένην, ἥ μυρί’ Ἀχαιοῖς ἄλγε’ ἔθηκε,
πολλάς δ’ ἰφθίμους ψυχάς Ἄϊδι προΐαψεν
ἡρώων, αὐτούς δέ ἑλώρια τεῦχε κύνεσσιν
οἰωνοῖσί τε πᾶσι, Διός δ’ ἐτελείετο βουλή,
ἐξ οὗ δή τά πρῶτα διαστήτην ἐρίσαντε
Ἀτρεΐδης τε ἄναξ ἀνδρῶν καί δῖος Ἀχιλλεύς.
αυτην την Ιπποδαμεια που την αρπαξε απ'το σπιτι της ο Αχιλλεας
οταν εκει εκστρατευσε σκοτωνοντας
τον αντρα της και τα τρια αδερφια της
και σερνοντας την παρα τα κοιλα καραβια των Αχαιων
δουλα και γυναικα του
και πολυ οργισθηκε με τον Ατρειδη Αγαμεμνωνα
με το θρασος του
να ζητησει γι'ανταλλαγη τη δικια του Βρισηιδα
ας τα βγαλουν τοτε περα μονοι
τους παραταει αποσυρρει τους γενναιους Μυρμιδονες
αυτοι για την Ελενη τους
κι αυτος για την Βρισηιδα του
την οργη πες μας θεα,την καταραμενη του Πηληιαδη Αχιλεα
που μυρια βασανα στους Αχαιους εφερε
πολλες δε γενναιες ψυχες στον Αδη εστειλε ηρωων
αυτων τα κορμια ερριξε στα σκυλια και σ'ολα τα ορνια
του Δια εκπληρωθηκε η θεληση
οταν πρωτη φορα εχθρευτηκαν κι ηρθαν σε διασταση οι δυο
ο Ατρειδης αρχηγος αντρων κι ο θεικος Αχιλλεας
.
.
.
Το Κερας της Αμαλθειας
.
.
ΘΕΟΓΟΝΙΑ ΗΣΙΟΔΟΥ
[Έκδοση Teubner 1908. Βιβλίο: Βιβλίο:Hesiodi Carmina (1908)]
[μεταφραση χ.ν.κουβελης]
στιχοι 1-27
.
Μουσάων Ἑλικωνιάδων ἀρχώμεθ᾽ ἀείδειν,
αἵ θ᾽ Ἑλικῶνος ἔχουσιν ὄρος μέγα τε ζάθεόν τε
καί τε περὶ κρήνην ἰοειδέα πόσσ᾽ ἁπαλοῖσιν
ὀρχεῦνται καὶ βωμὸν ἐρισθενέος Κρονίωνος.
καί τε λοεσσάμεναι τέρενα χρόα Περμησσοῖο
5 ἢ Ἵππου κρήνης ἢ Ὀλμειοῦ ζαθέοιο
ἀκροτάτῳ Ἑλικῶνι χοροὺς ἐνεποιήσαντο
καλούς, ἱμερόεντας· ἐπερρώσαντο δὲ ποσσίν.
ἔνθεν ἀπορνύμεναι, κεκαλυμμέναι ἠέρι πολλῇ,
ἐννύχιαι στεῖχον περικαλλέα ὄσσαν ἱεῖσαι,
10 ὑμνεῦσαι Δία τ᾽ αἰγίοχον καὶ πότνιαν Ἥρην
Ἀργεΐην, χρυσέοισι πεδίλοις ἐμβεβαυῖαν,
κούρην τ᾽ αἰγιόχοιο Διὸς γλαυκῶπιν Ἀθήνην
Φοῖβόν τ᾽ Ἀπόλλωνα καὶ Ἄρτεμιν ἰοχέαιραν
ἠδὲ Ποσειδάωνα γαιήοχον, ἐννοσίγαιον,
15 καὶ Θέμιν αἰδοίην ἑλικοβλέφαρόν τ᾽ Ἀφροδίτην
Ἥβην τε χρυσοστέφανον καλήν τε Διώνην
Λητώ τ᾽ Ἰαπετόν τε ἰδὲ Κρόνον ἀγκυλομήτην
Ἠῶ τ᾽ Ἠέλιόν τε μέγαν λαμπράν τε Σελήνην
Γαῖάν τ᾽ Ὠκεανόν τε μέγαν καὶ Νύκτα μέλαιναν 20
ἄλλων τ᾽ ἀθανάτων ἱερὸν γένος αἰὲν ἐόντων.
αἵ νύ ποθ᾽ Ἡσίοδον καλὴν ἐδίδαξαν ἀοιδήν,
ἄρνας ποιμαίνονθ᾽ Ἑλικῶνος ὕπο ζαθέοιο.
τόνδε δέ με πρώτιστα θεαὶ πρὸς μῦθον ἔειπον,
Μοῦσαι Ὀλυμπιάδες, κοῦραι Διὸς αἰγιόχοιο· 25
ποιμένες ἄγραυλοι, κάκ᾽ ἐλέγχεα, γαστέρες οἶον,
ἴδμεν ψεύδεα πολλὰ λέγειν ἐτύμοισιν ὁμοῖα,
ἴδμεν δ᾽, εὖτ᾽ ἐθέλωμεν, ἀληθέα γηρύσασθαι
.
[μεταφραση χ.ν.κουβελης]
Με τις Ελικωνιαδες Μουσες ας αρχισουμε να τραγουδαμε
αυτες που στου Ελικωνα μενουν το πανυψηλο και ιερο ορος
και γυρω απ'τη μενεξεδενια πηγη μ'απαλα ποδια
χορευουν και τον βωμο του πανισχυρου γιου του Κρονου
και σαν λουσουν τα τρυφερα κορμια στον Περμησσο
η' στην Ιπποκρηνη η' στον ιερο Ολμειο 5
στην πιο ψηλη κορφη του Ελικωνα πιανουν χορους
ομορφους μαγευτικους χτυπωντας δυνατα τα ποδια
κι απο'κει εξορμουν καλυμμενες στη πυκνη ομιχλη
μεσα στη νυχτα πηγαινουν στη σειρα με πολυ γλυκεια φωνη
υμνωντας τον αιγιοχον Δια και την σεβαστη Ηρα 10
απ'τ'Αργος που με τα χρυσα πεδιλα βαδιζει
και την κορη του αιγιοχου Δια την λαμπροματα Αθηνα
και τον Φοιβο τον Απολλωνα και την τοξευτρα Αρτεμη
κι ακομα τον Ποσειδωνα της γης τον κατοχο τον σειστη της γης
και την σεμνη Θεμιδα και την γαιτανοφρυδουσα Αφροδιτη 15
και την χρυσοστεφανη Ηβη και την ομορφη Διωνην
και την Λητω και τον Ιαπετον κι ακομη τον πονηρο Κρονο
και την Αυγη και τον μεγα Ηλιο και τη λαμπρη Σεληνη
και την Γη και τον απεραντο Ωκεανο και την σκοτεινη Νυκτα
και των αλλων αιωνιων αθανατων το ιερο γενος 20
αυτες καποτε στον Ησιοδο διδαξαν τ'ομορφο τραγουδι
οταν τ'αρνια βοσκουσε στις πλαγιες του ιερου Ελικωνα
κι αυτον σε μενα πρωτα οι θεες τον λογο απηυθυναν
οι Ολυμπιαδες Μουσες,οι κορες του αιγιοχου Δια
''βοσκοι αγροικοι,τιποτενιοι,ολο κοιλιες 25
εμεις ξερουμε πολλα ψευδη να πουμε ομοια μ'αληθειες
εμεις δε ξερουμε,οταν θελουμε,τ'αληθινα να τα τονισουμε''
.
.
.
η Ελενη-τοιχογραφια σε καφενειο-αποσπασμα-χ.ν.κουβελης c.n.couvelis
.
.
[Μεταφραζοντας Ομηρο]-χ.ν.κουβελης
ΛΟΓΟΜΑΧΙΑ ΕΛΕΝΗΣ ΚΑΙ ΑΦΡΟΔΙΤΗΣ
[Ομηρου Ιλιαδα-ραψωδια Γ'-στιχοι 379-420]
μεταφραση χ.ν.κουβελης
.
αὐτὰρ ὃ ἂψ ἐπόρουσε κατακτάμεναι μενεαίνων
380 ἔγχεϊ χαλκείῳ· τὸν δ᾽ ἐξήρπαξ᾽ Ἀφροδίτη
ῥεῖα μάλ᾽ ὥς τε θεός, ἐκάλυψε δ᾽ ἄρ᾽ ἠέρι πολλῇ,
κὰδ δ᾽ εἷσ᾽ ἐν θαλάμῳ εὐώδεϊ κηώεντι.
Αὐτὴ δ᾽ αὖ Ἑλένην καλέουσ᾽ ἴε· τὴν δὲ κίχανε
πύργῳ ἐφ᾽ ὑψηλῷ, περὶ δὲ Τρῳαὶ ἅλις ἦσαν·
385 χειρὶ δὲ νεκταρέου ἑανοῦ ἐτίναξε λαβοῦσα,
γρηῒ δέ μιν ἐϊκυῖα παλαιγενέϊ προσέειπεν
εἰροκόμῳ, ἥ οἱ Λακεδαίμονι ναιετοώσῃ
ἤσκειν εἴρια καλά, μάλιστα δέ μιν φιλέεσκε·
τῇ μιν ἐεισαμένη προσεφώνεε δῖ᾽ Ἀφροδίτη·
390 δεῦρ᾽ ἴθ᾽· Ἀλέξανδρός σε καλεῖ οἶκον δὲ νέεσθαι.
Κεῖνος ὅ γ᾽ ἐν θαλάμῳ καὶ δινωτοῖσι λέχεσσι
κάλλεΐ τε στίλβων καὶ εἵμασιν· οὐδέ κε φαίης
ἀνδρὶ μαχεσσάμενον τόν γ᾽ ἐλθεῖν, ἀλλὰ χορὸν δὲ
ἔρχεσθ᾽, ἠὲ χοροῖο νέον λήγοντα καθίζειν.
395 Ὣς φάτο, τῇ δ᾽ ἄρα θυμὸν ἐνὶ στήθεσσιν ὄρινε·
καί ῥ᾽ ὡς οὖν ἐνόησε θεᾶς περικαλλέα δειρὴν
στήθεά θ᾽ ἱμερόεντα καὶ ὄμματα μαρμαίροντα,
θάμβησέν τ᾽ ἄρ᾽ ἔπειτα ἔπος τ᾽ ἔφατ᾽ ἔκ τ᾽ ὀνόμαζε·
δαιμονίη, τί με ταῦτα λιλαίεαι ἠπεροπεύειν;
400 ἦ πῄ με προτέρω πολίων εὖ ναιομενάων
ἄξεις, ἢ Φρυγίης ἢ Μῃονίης ἐρατεινῆς,
εἴ τίς τοι καὶ κεῖθι φίλος μερόπων ἀνθρώπων·
οὕνεκα δὴ νῦν δῖον Ἀλέξανδρον Μενέλαος
νικήσας ἐθέλει στυγερὴν ἐμὲ οἴκαδ᾽ ἄγεσθαι,
405 τοὔνεκα δὴ νῦν δεῦρο δολοφρονέουσα παρέστης;
ἧσο παρ᾽ αὐτὸν ἰοῦσα, θεῶν δ᾽ ἀπόεικε κελεύθου,
μηδ᾽ ἔτι σοῖσι πόδεσσιν ὑποστρέψειας Ὄλυμπον,
ἀλλ᾽ αἰεὶ περὶ κεῖνον ὀΐζυε καί ἑ φύλασσε,
εἰς ὅ κέ σ᾽ ἢ ἄλοχον ποιήσεται ἢ ὅ γε δούλην.
410 Κεῖσε δ᾽ ἐγὼν οὐκ εἶμι· νεμεσσητὸν δέ κεν εἴη·
κείνου πορσανέουσα λέχος· Τρῳαὶ δέ μ᾽ ὀπίσσω
πᾶσαι μωμήσονται· ἔχω δ᾽ ἄχε᾽ ἄκριτα θυμῷ.
Τὴν δὲ χολωσαμένη προσεφώνεε δῖ᾽ Ἀφροδίτη·
μή μ᾽ ἔρεθε σχετλίη, μὴ χωσαμένη σε μεθείω,
415 τὼς δέ σ᾽ ἀπεχθήρω ὡς νῦν ἔκπαγλ᾽ ἐφίλησα,
μέσσῳ δ᾽ ἀμφοτέρων μητίσομαι ἔχθεα λυγρὰ
Τρώων καὶ Δαναῶν, σὺ δέ κεν κακὸν οἶτον ὄληαι.
Ὣς ἔφατ᾽, ἔδεισεν δ᾽ Ἑλένη Διὸς ἐκγεγαυῖα,
βῆ δὲ κατασχομένη ἑανῷ ἀργῆτι φαεινῷ
420 σιγῇ, πάσας δὲ Τρῳὰς λάθεν· ἦρχε δὲ δαίμων
.
.
[μεταφραση χ.ν.κουβελης]
και μετα ξανα πηδηξε κατα πανω του να τον σκοτωσει
με το χαλκινο κονταρι.αυτον δε τον αρπαξε η Αφροδιτη 380
σαν θεα που ηταν μπορεσε.τον καλυψε με πυκνη ομιχλη γυρω
και στην ευωδιασμενη καμαρα της γυναικας του τον βαζει.
αυτη δε αμεσως την Ελενη να φωναξει πηγε.τη συναπαντησε
στον πυργο στα ψηλα γυρω δε Τρωαδιτισσες πληθος ηταν
με το χερι πιανοντας τ'αρωματισμενο φορεμα την τραβηξε 385
σε γριας μοιαζοντας την οψη πολυ γερασμενης της μιλησε
σε μια υφαντρα που στην Λακεδαιμωνα εμενε
κι εγνεθε λεπτα μαλλια,πολυ δε σ'αυτην αρεσε
σ'αυτην ομοιασμενη της μιλησε η θεικη Αφροδιτη
''Ελα δω.ο Αλεξανδρος σε καλει στο σπιτι να πας 390
εκεινος ειναι μεσα στη καμαρα και στο περιτεχνο κρεβατι
στην ομορφια λαμπωντας και στα ρουχα.και δεν θα'λεγες
σ'αντρα απο μαχη που μαχονταν να'ρθε,αλλα σε χορο
παει,η' απο χορο που πριν λιγο τελειωσε αναπαυεται
Ετσι ειπε,κι αυτης τοτε η καρδια στα στηθια ταραχτηκε 395
κι αμεσως λοιπον οπως καταλαβε τη θεα απ'την πανεμορφη σαρκα
απ'τα ποθητα στηθη και απ'τα φεγγοβολα ματια
θαμπωθηκε κι αμεσως επειτα λογο της ειπε και την ονομασε.
''Δαιμονια,γιατι μ'αυτα επιθυμεις να μ'απατησεις;
η' μηπως πρωτα σε πολεις καλα κατοικημενες 400
εμενα πας,η' στη Φρυγια η' στην Μαιονια την εξοχη
αν καποιος σε σενα και κει ειν'αγαπητος των ομιλουντων ανθρωπων
ειτε λοιπον γιατι τωρα τον θειο Αλεξανδρο ο Μενελαος
αφου νικησε θελει την απεχθη εμενα στο σπιτι να φερει
γι'αυτο λοιπον τωρα εδω σκεπτομενη απατη εμφανισθηκες 405
εσυ κοντα του σ'αυτον πηγαινε,των θεων απαρνησου το δρομο
ουτ'ακομη τα ποδια σου να στρεψεις προς τον Ολυμπο
αλλα παντοτε κοντα σ'εκεινον υποφερε και προστατεψε
μεχρι σ'αυτον εσενα η' γυναικα κανει η' σ'αυτον δουλα
Εκει δ'εγω δεν παω.ντροπη αυτο θα ηταν. 410
εκεινου να προετοιμασω το κρεβατι .οι Τρωαδιτισσες πισω μου
ολες θα το κατεκριναν.εχω δε παθη απερισκεπτα στη καρδια
Αυτην δε οργισμενη προσφωνησε η θεικη Αφροδιτη
μη μ'ερεθιζεις αθλια,μηπως θυμωμενη σε παρατησω
τοσο δε σ'εχθρευτω οσο ως τωρα υπερβολικα σ'αγαπουσα 415
αναμεσα δε στους δυο μηχανευτω εχθρα ολεθρια
Τρωων και Δαναων,εσυ δε μ'εκεινους απο κακια μοιρα αφανισθεις
Ετσι ειπε,φοβηθηκε δε η Ελενη η γεννημενη απ'τον Δια
βαδισε δε σκεπασμενη σφιχτα στο ακτινοβολο λευκο φορεμα
στη σιωπη,απ'ολες τις Τρωαδιτισσες κρυφα.προηγουνταν δε η θεα 420
.
.
.
Καβάλα στον Πήγασο, ο Βελλερεφόντης σκοτώνει την Χίμαιρα κυλίκιο
του 4ου αι. π.Χ. από την Κάτω Ιταλία
.
.
[Μεταφραζοντας Ομηρο]-χ.ν.κουβελης
Η ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΤΟΥ ΒΕΛΛΕΡΕΦΟΝΤΗ
[Ομηρου Ιλιαδα-Ραψωδια Ζ'-στιχοι 144-211]μεταφραση χ.ν.κουβελης
.
Τὸν δ' αὖθ' Ἱππολόχοιο προσηύδα φαίδιμος υἱός·
Τυδεΐδη μεγάθυμε τί ἢ γενεὴν ἐρεείνεις;145
οἵη περ φύλλων γενεὴ τοίη δὲ καὶ ἀνδρῶν.
φύλλα τὰ μέν τ' ἄνεμος χαμάδις χέει, ἄλλα δέ θ' ὕλη
τηλεθόωσα φύει, ἔαρος δ' ἐπιγίγνεται ὥρη·
ὣς ἀνδρῶν γενεὴ ἣ μὲν φύει ἣ δ' ἀπολήγει.
εἰ δ' ἐθέλεις καὶ ταῦτα δαήμεναι ὄφρ' ἐῢ εἰδῇς 150
ἡμετέρην γενεήν, πολλοὶ δέ μιν ἄνδρες ἴσασιν·
ἔστι πόλις Ἐφύρη μυχῷ Ἄργεος ἱπποβότοιο,
ἔνθα δὲ Σίσυφος ἔσκεν, ὃ κέρδιστος γένετ' ἀνδρῶν,
Σίσυφος Αἰολίδης· ὃ δ' ἄρα Γλαῦκον τέκεθ' υἱόν,
αὐτὰρ Γλαῦκος τίκτεν ἀμύμονα Βελλεροφόντην·155
τῷ δὲ θεοὶ κάλλός τε καὶ ἠνορέην ἐρατεινὴν
ὤπασαν· αὐτάρ οἱ Προῖτος κακὰ μήσατο θυμῷ,
ὅς ῥ' ἐκ δήμου ἔλασσεν, ἐπεὶ πολὺ φέρτερος ἦεν,
Ἀργείων· Ζεὺς γάρ οἱ ὑπὸ σκήπτρῳ ἐδάμασσε.
τῷ δὲ γυνὴ Προίτου ἐπεμήνατο δῖ' Ἄντεια 160
κρυπταδίῃ φιλότητι μιγήμεναι· ἀλλὰ τὸν οὔ τι
πεῖθ' ἀγαθὰ φρονέοντα δαΐφρονα Βελλεροφόντην.
ἣ δὲ ψευσαμένη Προῖτον βασιλῆα προσηύδα·
τεθναίης ὦ Προῖτ', ἢ κάκτανε Βελλεροφόντην,
ὅς μ' ἔθελεν φιλότητι μιγήμεναι οὐκ ἐθελούσῃ.165
ὣς φάτο, τὸν δὲ ἄνακτα χόλος λάβεν οἷον ἄκουσε·
κτεῖναι μέν ῥ' ἀλέεινε, σεβάσσατο γὰρ τό γε θυμῷ,
πέμπε δέ μιν Λυκίην δέ, πόρεν δ' ὅ γε σήματα λυγρὰ
γράψας ἐν πίνακι πτυκτῷ θυμοφθόρα πολλά,
δεῖξαι δ' ἠνώγειν ᾧ πενθερῷ ὄφρ' ἀπόλοιτο. 170
αὐτὰρ ὁ βῆ Λυκίην δὲ θεῶν ὑπ' ἀμύμονι πομπῇ.
ἀλλ' ὅτε δὴ Λυκίην ἷξε Ξάνθόν τε ῥέοντα,
προφρονέως μιν τῖεν ἄναξ Λυκίης εὐρείης·
ἐννῆμαρ ξείνισσε καὶ ἐννέα βοῦς ἱέρευσεν.
ἀλλ' ὅτε δὴ δεκάτη ἐφάνη ῥοδοδάκτυλος Ἠὼς 175
καὶ τότε μιν ἐρέεινε καὶ ᾔτεε σῆμα ἰδέσθαι
ὅττί ῥά οἱ γαμβροῖο πάρα Προίτοιο φέροιτο.
αὐτὰρ ἐπεὶ δὴ σῆμα κακὸν παρεδέξατο γαμβροῦ,
πρῶτον μέν ῥα Χίμαιραν ἀμαιμακέτην ἐκέλευσε
πεφνέμεν· ἣ δ' ἄρ' ἔην θεῖον γένος οὐδ' ἀνθρώπων, 180
πρόσθε λέων, ὄπιθεν δὲ δράκων, μέσση δὲ χίμαιρα,
δεινὸν ἀποπνείουσα πυρὸς μένος αἰθομένοιο,
καὶ τὴν μὲν κατέπεφνε θεῶν τεράεσσι πιθήσας.
δεύτερον αὖ Σολύμοισι μαχέσσατο κυδαλίμοισι·
καρτίστην δὴ τήν γε μάχην φάτο δύμεναι ἀνδρῶν. 185
τὸ τρίτον αὖ κατέπεφνεν Ἀμαζόνας ἀντιανείρας.
τῷ δ' ἄρ' ἀνερχομένῳ πυκινὸν δόλον ἄλλον ὕφαινε·
κρίνας ἐκ Λυκίης εὐρείης φῶτας ἀρίστους
εἷσε λόχον· τοὶ δ' οὔ τι πάλιν οἶκον δὲ νέοντο·
πάντας γὰρ κατέπεφνεν ἀμύμων Βελλεροφόντης. 190
ἀλλ' ὅτε δὴ γίγνωσκε θεοῦ γόνον ἠῢν ἐόντα
αὐτοῦ μιν κατέρυκε, δίδου δ' ὅ γε θυγατέρα ἥν,
δῶκε δέ οἱ τιμῆς βασιληΐδος ἥμισυ πάσης·
καὶ μέν οἱ Λύκιοι τέμενος τάμον ἔξοχον ἄλλων
καλὸν φυταλιῆς καὶ ἀρούρης, ὄφρα νέμοιτο. 195
ἣ δ' ἔτεκε τρία τέκνα δαΐφρονι Βελλεροφόντῃ
Ἴσανδρόν τε καὶ Ἱππόλοχον καὶ Λαοδάμειαν.
Λαοδαμείῃ μὲν παρελέξατο μητίετα Ζεύς,
ἣ δ' ἔτεκ' ἀντίθεον Σαρπηδόνα χαλκοκορυστήν.
ἀλλ' ὅτε δὴ καὶ κεῖνος ἀπήχθετο πᾶσι θεοῖσιν, 200
ἤτοι ὃ κὰπ πεδίον τὸ Ἀλήϊον οἶος ἀλᾶτο
ὃν θυμὸν κατέδων, πάτον ἀνθρώπων ἀλεείνων·
Ἴσανδρον δέ οἱ υἱὸν Ἄρης ἆτος πολέμοιο
μαρνάμενον Σολύμοισι κατέκτανε κυδαλίμοισι·
τὴν δὲ χολωσαμένη χρυσήνιος Ἄρτεμις ἔκτα. 205
Ἱππόλοχος δέ μ' ἔτικτε, καὶ ἐκ τοῦ φημι γενέσθαι·
πέμπε δέ μ' ἐς Τροίην, καί μοι μάλα πόλλ' ἐπέτελλεν
αἰὲν ἀριστεύειν καὶ ὑπείροχον ἔμμεναι ἄλλων,
μηδὲ γένος πατέρων αἰσχυνέμεν, οἳ μέγ' ἄριστοι
ἔν τ' Ἐφύρῃ ἐγένοντο καὶ ἐν Λυκίῃ εὐρείῃ. 210
ταύτης τοι γενεῆς τε καὶ αἵματος εὔχομαι εἶναι.
.
.
σ'αυτον αμεσως του Ιππολοχου μιλησε ο λαμπρος γιος
γιε του Τυδεα μεγαλοψυχε ποια ειν'η γεννια μου ρωτας; 145
οποια των φυλλων η γεννια τετοια δε και των ανθρωπων
φυλλα τα μεν κι ο ανεμος χαμω ριχνει,αλλα δε το δασος
ολο ζωντανια φυτρωνει,της ανοιξης οταν επερχεται η ωρα
οπως των ανθρωπων η γεννια,η μεν φυτρωνει η δε τελειωνει
αν δε θελεις κι αυτα να μαθεις για να καλα γνωρισεις 150
την δικια μου γεννια αφου πολλοι ανθρωποι την γνωριζουν
υπαρχει πολις Εφυρα βαθεια μεσ'στ'Αργος π'αλογα θρεφει
εκει δε ο Σισυφος ηταν,ο πιο απληστος που'γινε απ'ανθρωπους
ο Σισυφος γιος του Αιολου,αυτος δε τον Γλαυκο γεννησε γιο
μετα ο Γλαυκος γεννησε τον αμεμπτο Βελλερεφοντην 155
σ'αυτον οι θεοι κι ωραιοτητα κι ανδρεια εξοχην
εστειλαν.μετα σ'αυτον ο Προιτος κακα μηχανευτηκε στη καρδια
αυτον απ'τον δημο εκδιωξε επειδη πολυ ανωτερος ηταν
των Αργειων.ο Διας αυτον κατ'απ'το σκηπτρο του ελεγχε
μ'αυτον δε η γυναικα του Προιτου ξετρελλαθηκε η θεια Αντεια 160
με κρυφο ερωτα να σμιξει αλλ'αυτον καθολου δεν καταφερε
τον αγαθα σκεπτομενο τον συνετο το φρονημα Βελλερεφοντην
αυτη δε ψευδομενη στον Προιτο βασιλια μιλησε
πεθανε Προιτε η' σκοτωσε τον Βελλερεφοντην
που'θελε μ'ερωτα με μενα να σμιξει χωρις να θελω 165
ως το'πε τον δε βασιλια οργη επιασε απ'αυτο π'ακουσε
να τον σκοτωσει μεν τ'αποφυγε δεν τ'αντεχε στη καρδια
τον εστειλε δε στη Λυκια και του'δωσε δε ολεθρια σηματα
γραφοντας σε διπλωμενο πινακα φθοροφορα στη καρδια πολλα
να δειχτει και ν'ανοιχτει στον πενθερο για να χαθει 170
τοτ'αυτος βαδισε στη Λυκια κατω δε απ'των θεων την αμεμπτο συνοδεια
αλλ'οταν λοιπον στη Λυκια εφθασε και στον Ξανθο τον ρεοντα
προθυμα τον ετιμησε ο βασιλιας της Λυκιας της ευρυχωρης
εννια μερες τον φιλοξενισε κι εννια βοδια θυσιασε σφαζοντας
αλλ'οταν λοιπον τη δεκατη φωτισε η ροδοδαχτυλη Αυγη 175
τοτε μονο τον ρωτησε και ζητησε το σημα να γνωρισει
αυτο που σ'αυτον απ'τον γαμβρον τον Προιτο εφερε
μετα οταν το κακο σημα του παραδοθηκε του γαμβρου
πρωτον μεν την Χιμαιρα την ακαταμαχητην διεταξε
να χτυπησει.αυτη δε ηταν θεικη γεννια οχι ανθρωπων 180
μπροστα λιονταρι πισω δρακος στη μεση δε γιδα χιμαιρα
φοβερη εκπνεοντας φωτιας ορμη φλογερη
κι αυτη σκοτωσε στων θεων τα σημαδια υπακουοντας
δευτερον με τους Σολυμους μαχευσε τους ξακουστους
τοσο ισχυρη μαχη ελεγε δεν γινεται ανθρωπων 185
το τριτον σκοτωσε τις Αμαζονες ισες μ'αντρες αντιπαλες
σ'αυτον δεν οταν επεστρεφε πανουργον δολο αλλον υφανε
διαλεγοντας απ'την Λυκια την ευρυχωρη τους πιο αριστους
εστησε ενεδρα.απ'αυτους δε ουτ'ενας παλι σπιτι γυρισε
ολους τους σκοτωσε ο αμεμπτος Βελλερεφοντης 190
αλλ'οταν καταλαβε απο θεου γονου φυτρα ηταν
αυτον κρατησε του'δωσε δε τη θυγατερα του
εδωσε δε σ'αυτον τη μιση ολης της βασιλικης τιμης
κι οι Λυκιοι τεμενος του χωρισαν εξοχο απ'αλλα
ομορφης δενδροφυτειας και χωραφιου για να τα μοιραζεται 195
αυτη δε γεννησε τρια παιδια στον συνετο το φρονημα Βελλερεφοντην
τον Ισανδρον και τον Ιππολοχον και την Λαοδαμειαν
με την Λαοδαμεια συνεβρεθηκε ο σοφος Διας
αυτη δε γεννησε τον ισοθεο Σαρπηδονα τον χαλκοοπλοφορο
αλλ'οταν τελικα κι εκεινος εχθρευθηκε απ'ολους τους θεους 200
αληθεια αυτος κατω στον Αληιο τοπο μονος περιπλανηθηκε
την καρδια του κατατρωγοντας πατημα ανθρωπων αποφευγοντας
τον Ισανδρον δε τον γιο του ο Αρης ο αχορταγος για πολεμο
μαχομενον με τους Σολυμους τους ξακουστους τον σκοτωσε
την δε κορη του οργισμενη η με τα χρυσα χαλιναρια Αρτεμη σκοτωσε 205
ο Ιππολοχος εμενα γεννησε κι απ'αυτον λεγω να γεννηθηκα
μ'εστειλε δε στη Τροια και σε μενα παρα πολλα εδωσε εντολη
παντα ν'αριστευεις και να υπερεχεις των αλλων
ουτε το γενος των πατερων να ντροπιασω που παρα πολυ αριστοι
μεσ'την Εφυρα εγιναν και στην Λυκια την ευρυχωρη 210
τουτης σε σενα και της γεννιας και του αιματος καυχωμαι να'μαι
.
.
.
Ο Μένανδρος,(342 - 391 π.Χ.) αρχαιος ελληνας Αθηναιος κωμικος ποιητης-χ.ν.κουβελης
.
.
Ο ΜΕΝΑΝΔΡΟΣ ΚΑΙ ΤΑ ΓΝΩΜΙΚΑ ΤΟΥ-μεταφραση χ.ν.κουβελης
.
Ο Μένανδρος,(342 - 391 π.Χ.)ηταν αρχαιος ελληνας Αθηναιος κωμικος ποιητης
Εγραψε τα εργα του στο ειδος της Νέας Αττικής Κωμωδίας Στη Νέα Αττικη Κω-
μωδία οι ανθρωποι ηταν καθημερινοι με τις συνηθισμένες τους ασχολιες.Αντίθετα
με την Παλιά Κωμωδία που ασχοληθηκε με πολιτικα θεματα και φανταστικα.
Η κωμωδια του Μενανδρου ηταν βαθυτατα ψυχολογικα ανθρωπινη και η γλωσσα
του ηταν οξεια αλλα οχι χυδαια.
Έγραψε περίπου100 κωμωδίες. Με το εργο του επηρέασε τους μετεπειτα Ρωμαίους
συγγραφεις τον Πλαύτο τον Τάκιτο και πολυ αργοτερα μετα την Αναγεννηση την
κωμωδία στη Δύση,τον Μολιερο,τον Γκολντονι. Απο τα εργα του σωζεται ολοκληρο
"ο Δύσκολος"
Επισης τα εργα του οι Επιτρέποντες, η Σαμία και η Περικειρομένη σωζονται σχεδον
ολοκληρα.
Του αποδιδουν καποια απο τα γνωστα αρχαια γνωμικα.
.
Γνωμικα.αποδιδομενα στον Μενανδρο
(Αποδιδομενα με περισσοτερους απο εναν τροπους στην Νεολληνικη Γλωσσα και
Πραγματικοτητα)
.
-Ο κύβος ερρίφθη
(Το ζαρι ριχτηκε)
ερριξε το ζαρι
.
-Θάλασσα και πυρ, και γυνή τρίτον κακόν.
(Η θαλασσα η φωτια και η γυναικα τα τρια κακα)
Η θαλασσα η φωτια κι η γυναικα το τριτο κακο
-
Ο μη δαρείς άνθρωπος ου παιδεύεται.
(Οποιος δεν δαρθει δεν μαθαινει)
Αν δεν παιδευτεις δεν μαθαινεις
.
-Φύσιν πονηρά μεταβαλείν ου ράδιον.
(Φυση πονηρη δεν ειν'ευκολο ν'αλλαξει)
Ο πονηρος δυσκολα αλλαζει
.
-Ανήρ ο φεύγων και πάλι μαχήσεται.
(Ο δειλος π'αποφευγει τη μαχη στο τελος δεν τη γλυτωνει)
Ο δειλος δεν θ'αποφυγει τη μαχη
.
-Κρίνει φίλους ο καιρός, ως χρυσόν το πυρ.
(Τους φιλους τους δοκιμαζει ο καιρος οπως η φωτια τον χρυσο)
Η φιλια δοκιμαζεται στο χρονο οπως στη φωτια ο χρυσος
.
-Η γλώσσα λανθάνουσα τ' αληθή λέγει.
(Γλωσσα που κρυβει την αληθεια λεει)
Η γλωσσα κι αν κρυψει την αληθεια λεει
.
-Εστι δίκης οφθαλμός, ος τα πάνθ' ορά.
(Το ματι της Δικαιοσυνης τα παντα βλεπει)
Ο οφθαλμος της Δικαισυνης βλεπει τα παντα
Τιποτα δεν κρυβεται απ'το ματι της Δικαιοσυνης
.
-Δρυός πεσούσης, πάς ανήρ ξυλεύεται.
(Οταν πεσει δενδρο ο καθενας το κομματιαζει)
Οταν πεσει κατω το δεντρο ολοι το κομματιαζουν
.
-Ξένους ξένιζε και συ γαρ ξένος γ' έση.
(Φιλοξενα τους αλλους γιατι κι εσυ ξενος θα γινεις)
Φιλοξενα γιατι κι εσυ καποτε ξενος θα'σαι
.
-Τίμα το γήρας, ου γαρ έρχεται μόνον.
(Να προσεχεις τα γηρατεια γιατι μονα τους δεν ερχονται)
Να φυλαγεσαι στα γεραματα μονα δεν φτανουν)
.
-Γυναιξί πάσαις κόσμον η σιγή φέρει.
(Σ'ολες τις γυναικες η σιωπη ειναι στολιδι)
Κοσμημα ειν'η σιωπη σ'ολες τις γυναικες
.
-Τα δάνεια δούλους τους ελευθέρους ποιεί.
(Τα χρεη και τους ελευθερους δουλους τους κανουν)
Και τους ελευθερους ανθρωπους τα χρεη τους κανουν δουλους
.
-Φιλεί δ' εαυτού πλείον ουδείς ουδένα.
Δεν αγαπα απ'τον εαυτο του κανενας κανεναν περισσοτερο
Οσ'αγαπας τον ιδιο σου τον εαυτο δεν αγαπας κανεναν αλλον
.
-Γράμματα μαθείν δει, και, μαθόντα, νουν έχειν.
(Να μορφωθεις πρεπει και μορφωμενο νου να'χεις)
Μαθε γραμματα πρεπει και τον νου φρονιμο να'χεις
Πρεπει γραμματα να μαθεις και γνωστικο νου να'χεις
.
-Πάντων των αναγκαίων κακών ιατρός χρόνος εστίν.
(Στα κακα ολα που δεν μπορεις ν'αποφυγεις γιατρος ειναι ο χρονος)
Ολα τ'αναποφευκτα κακα ο χρονος γιατρευει
.
- Άγει δε προς φως την αλήθειαν χρόνος.
(Ο χρονος φερνει στο φως την αληθεια)
Ο χρονος δειχνει την αληθεια στο φως
.
-Η γλώσσα πολλούς εις όλεθρον ήγαγεν.
(Η γλωσσα πολλους σε καταστροφη εφερε)
Πολλους η γλωσσα τους καταστρεψε
.
-Ον γαρ οι Θεοί φιλούσιν, αποθνήσκει νέος.
(Αυτος που οι θεοι αγαπουν πεθαινει νεος)
Οποιον οι θεοι αγαπουν πεθαινει νεος
.
-Ανεξέταστον μη κόλαζε μηδένα
(Χωρις να τον εξεταζεις κανεναν μην καταδικαζεις.)
Αν δεν εξεταζεις μην καταδικαζεις
.
-Αεί κράτιστον εστί τα αληθή λέγειν εν παντί καιρώ.
(Παντοτε το καλυτερο ειναι την αληθεια να λες σε καθε περισταση)
Παντα το καλυτερο ειναι σε καθε κατασταση την αληθεια να λες
.
-Ουδείς ανάγκης μείζον ισχύει νόμος.
(Στην αναγκη κανενας νομος δεν υπερισχυει)
Πιο ισχυροτερος δεν ειναι κανενας νομος μπροστα στην αναγκη
.
-Eάν δ' έχωμεν χρήμαθ', έξομεν φίλους
(Αν εχουμε χρηματα φιλους θα εχουμε)
Αν χρηματα εχουμε θα'χουμε φιλους
.
-Κακοίς ομιλών καυτός εκβήσει κακός.
(Αν με κακους συναναστρεφεσαι τοτε κι ο ιδιος κακος θα καταντησεις)
Με κακους συνομιλας κι εσυ κακος θα γινεις
Μ,'οποιον εισαι το ιδιο εισαι
Μ'σχρειους αχρειος
.
.
.
Σωκρατης και Πλατων-χ.ν.κουβελης c.n.couvelis
.
.
Τα δυο Μεγαλα Μαθηματα τους:
.
Εν οίδα ότι ουδέν οίδα.
(Ενα γνωριζω πως τιποτα δεν γνωριζω)
.
Πόθεν τούτο τεκμαίρεις
(Απο που αυτο το συμπεραινεις;)
.
.
ΣΩΚΡΑΤΗΣ ΚΑΙ ΠΛΑΤΩΝ:Αποσπασματα Γνωμικων-μεταφραση χ.ν.κουβελης
.
Σωκράτης,( 469-399 π.Χ. ) Φιλόσοφος
.
Εν οίδα ότι ουδέν οίδα.
(Ενα γνωριζω πως τιποτα δεν γνωριζω)
.
Η παιδεία, καθάπερ ευδαίμων χώρα, πάντα τ' αγαθά φέρει.
(Η παιδεια ,οπως ευτυχισμενη χωρα,ολα τ'αγαθα παραγει)
.
Ουδείς εκών κακός.
(Κανενας με τη θεληση του κακος)
.
Αι μεν ποδήρες εσθήτες τα σώματα, αι δε υπέρμετροι περιουσίαι τας
ψυχάς εμποδίζουσιν.
(Τα μακρια μεχρι τα ποδια ρουχα τα σωματα και οι πολυ μεγαλες περιουσιες
τις ψυχες εμποδιζουν)
.
.
Πλάτων,(427-347 π.Χ.) Φιλόσοφος
.
Το δίκαιον ουκ άλλο τι ή του κρείττονος ξυμφέρον.
(Το δικαιον δεν ειναι τιποτα αλλο παρα του ισχυροτερου το συμφερον)
.
Αρχή ήμισυ παντός.
(Η αρχη ειναι το ημισυ του παντος)
.
Όμοιος ομοίω αεί πελάζει.
(Ο ομοιος τον ομοιο παντοτε πλησιαζει)
.
Πάντων χρημάτων μέτρον άνθρωπος.
(Ολων των πραγματων μετρο ο ανθρωπος)
.
Πόθεν τούτο τεκμαίρεις
(Απο που αυτο το συμπεραινεις;)
.;
Επιστήμη ποιητική ευδαιμονίας.
(Η επιστημη δημιουργος ευτυχιας)
.
Άνθρωπος: ό αναθρών ά όπωπε.
(Ανθρωπος:αυτος που αναλογιζεται κρινοντας αυτα που εχει δει)
.
Ζώον δίπουν άπτερον
(Ζωο διποδο απτερο--ο ανθρωπος)
.
.
.
Αισωπος-Esopos-χ.ν.κουβελης c.n.couvelis
.
.
απο τους Μυθους του Αισωπου-μεταφραση χ.ν.κουβελης
Ἀλώπηξ καί βότρυς
Ἀλώπηξ λιμώττουσα, ὡς ἐθεάσατο ἀπό τινος ἀναδενδράδος βότρυας
κρεμαμένους, ἠβουλήθη αὐτῶν περιγενέσθαι καὶ οὐκ ἠδύνατο. Ἀπαλ-
λαττομένη δὲ πρὸς ἑαυτὴν εἶπεν· "Ὄμφακές εἰσιν." Οὕτω καὶ τῶν ἀνθρώ=
πων ἔνιοι τῶν πραγμάτων ἐφικέσθαι μὴ δυνάμενοι δι' ἀσθένειαν τοὺς
καιροὺς αἰτιῶνται.
,
Αλεπου και σταφυλια
Αλεπου που υποφερε απο πεινα,μολις ειδε απο καποια κληματαρια
τσαμπια σταφυλια κρεμασμενα,θελησε να τ'αρπαξει [πηδωντας] και δεν
μπορουσε [να τα φτασει].Απομακρυνομενη ειπε προς τον εαυτο της:
''Αγουρα[ξινα]ειναι''.
Ετσι και μερικοι απ'τους ανθρωπους μη ικανοι να επιτυχουν πραγματα
βρισκουν δικαιολογια την αδυναμια των περιστασεων[καταστασεων]
.
.
Ἔλαφος καὶ ἄμπελος
Ἔλαφος διωκομένη ὑπὸ κυνηγῶν ἐκρύπτετο ὑπό τινα ἄμπελον. Διελθόντων δὲ
τῶν κυνηγῶν, στραφεῖσα κατήσθιε τὰ φύλλα τῆς ἀμπέλου. Εἷς δέ τις τῶν κυνηγῶν
στραφεὶς καὶ θεασάμενος, ὃ εἶχεν ἀκόντιον βαλών, ἔτρωσεν αὐτήν. Ἡ δὲ μέλλουσα
τελευτᾶν στενάξασα πρὸς ἑαυτὴν ἔφη· Δίκαιά γε πάσχω, ὅτι τὴν σώσασάν με ἄμπε-
λον ἠδίκησα.
Οὗτος ὁ λόγος λεχθείη ἂν κατὰ ἀνδρῶν οἵτινες τοὺς εὐεργέτας ἀδικοῦντες ὑπὸ θεοῦ
κολάζονται.
.
Ελαφινα κι αμπελος
Ελαφινα καταδιωκωμενη απο κυνηγους κρυφθηκε κατω απο μια αμπελο.Αφου
περασαν οι κυνηγοι,στρεφοντας ετρωγε τα φυλλα της ανπελου.Ενας δε καποιος
απ'τους κυνηγους στρεφωντας και βλεπωντας,εχοντας πεταξει ακοντιο,την τραυ-
ματισε.Αυτη δε μελλουσα να πεθανει στεναζοντας ειπε στον εαυτο της:
Δικαια παθαινω,γιατι την αμπελο που μ'εσωσε αδικησα.
Αυτος ο μυθος πρεπει να ειπωθει κατα των ανθρωπων οι οποιοι τους ευεργετες
αδικουντες απο τον θεο τιμωρουνται
.
.
.
.
Αγαμεμνων-Κλυταιμνηστρα-Αιγισθος-Ορεστης-Ηλεκτρα-χ.ν.κουβελης c.n.couvelis
.
.
Χορός
μέμνησ᾽ Ὀρέστου, κεἰ θυραῖός ἐσθ᾽ ὅμως. 115
[θυμησου τον Ορεστη,που βρισκεται εξοριστος 115]
[Αισχυλου Χοηφοροι-(edition Herbert Weir Smyth, 1926)]-μεταφραση ποιηση χ.ν.κουβελης
.
ο ηλιος κυκλος
πετρα αδιαφορη η' φωτια
καιει τα σπαρτα τα δεντρα στα γυρω χωραφια αγκομαχουν
στη ξερη ατμοσφαιρα
εβγαλε ενα οβαλ καθρεφτακι απ'τη τσαντα της,κοιταχτηκε
κι εβαψε τα χειλη κοκκινα και με γαλαζιο μολυβι τα ματια σχεδιασε
''σας αρεσει η μασκα μου;'' φωναξε στις γυναικες
και γελασε ''δεν ειμαι πολυ ομορφη με τα κοντα μαλλια μου;''
εκεινες δεν της απαντησαν.''ειναι τρελλη''ειπαν απο μεσα τους
''τωρα θα ζητησει μια ομπρελλα γιατι βρεχει ,θ'αρχισει να μιλαει
σ'ανθρωπους που δεν τους βλεπουμε,να πνιγεται στο λουτρο ο πατερας της
καθε μερα μας φερνει σ'αυτο το μερος ταχα πως ειναι ιερο
ενας ξεροτοπος ειναι και κανει μια αφορητη ζεστη θα σκασουμε''
Ηλεκτρα
“ἐποίκτιρόν τ᾽ ἐμὲ 130
φίλον τ᾽ Ὀρέστην· πῶς ἀνάξομεν δόμοις;
πεπραμένοι γὰρ νῦν γέ πως ἀλώμεθα
πρὸς τῆς τεκούσης, ἄνδρα δ᾽ ἀντηλλάξατο
Αἴγισθον, ὅσπερ σοῦ φόνου μεταίτιος.
κἀγὼ μὲν ἀντίδουλος· ἐκ δὲ χρημάτων 135
φεύγων Ὀρέστης ἐστίν, οἱ δ᾽ ὑπερκόπως
ἐν τοῖσι σοῖς πόνοισι χλίουσιν μέγα
[λυπησου κι εμενα 130
και τον αγαπημενο Ορεστη.πως θα παμε στο παλατι;
πουλημενοι τωρα περιπλανιομαστε
απ'αυτη που μας γεννησε,τον αντρα αλλαξε
με τον Αιγισθο,αυτον του φονου σου υπαιτιο
κι εγω 'γινα δουλα,απ'την περιουσια 135
διωγμενος ειν'ο Ορεστης,κι αυτοι ξεδιαντροπα
με τους δικους σου κοπους σπαταλα γλεντουν ]
το φως ξεριζωνει τις φωνες των τζιτζικιων
οι ριζες των δεντρων σπανε τα χωματα κι εμφανιζονται σαν χερια
και ποδια γιγαντων
''δεν ειναι εξαισιο τοπιο,θαυμασιο,εκπαγλο''την παρακολουθουσαμε σιωπηλες
''καθε στιγμη ειναι μοναδικη.να.εδω ενα τοσο δα μυρμηγκακι κουβαλαει
ενα τεραστιο φυλλο.σαν μπαλαρινα το πηγαινει .να ετσι'' κι αρχισε να χορευει
''ο πατερας συχνα με πηγαινε σε χορους.ηθελε να γινω χορευτρια.
τωρα γιατι δεν μπορω να χορεψω καλα.χορευω απαισια;''μας επιασε μια-μια
απ'το χερι και μας ρωτουσε''χορευω απαισια;''μια-μια μας ρωτουσε ''χορευω απαισια;''
εμεις δεν ανοιξαμε το στομα μας να βγαλουμε λεξη
αλλωστε δεν ημασταν σιγουρες αν υπαρχουμε
Ὀρέστης
εὔχου τὰ λοιπά, τοῖς θεοῖς τελεσφόρους
εὐχὰς ἐπαγγέλλουσα, τυγχάνειν καλῶς.
Ἠλέκτρα
ἐπεὶ τί νῦν ἕκατι δαιμόνων κυρῶ;
Ὀρέστης
εἰς ὄψιν ἥκεις ὧνπερ ἐξηύχου πάλαι. 215
Ἠλέκτρα
καὶ τίνα σύνοισθά μοι καλουμένῃ βροτῶν;
Ὀρέστης
σύνοιδ᾽ Ὀρέστην πολλά σ᾽ ἐκπαγλουμένην.
Ἠλέκτρα
καὶ πρὸς τί δῆτα τυγχάνω κατευγμάτων;
Ὀρέστης
ὅδ᾽ εἰμί· μὴ μάτευ᾽ ἐμοῦ μᾶλλον φίλον.
Ἠλέκτρα
ἀλλ᾽ ἦ δόλον τιν᾽, ὦ ξέν᾽, ἀμφί μοι πλέκεις; 220
Ὀρέστης
αὐτὸς καθ᾽ αὑτοῦ τἄρα μηχανοῤῥαφῶ.
Ἠλέκτρα
ἀλλ᾽ ἐν κακοῖσι τοῖς ἐμοῖς γελᾶν θέλεις.
Ὀρέστης
κἀν τοῖς ἐμοῖς ἄρ᾽, εἴπερ ἔν γε τοῖσι σοῖς
Ἠλέκτρα
ὡς ὄντ᾽ Ὀρέστην τάδε σ᾽ ἐγὼ προσεννέπω;
Ὀρέστης
αὐτὸν μὲν οὖν ὁρῶσα δυσμαθεῖς ἐμέ· 225
κουρὰν δ᾽ ἰδοῦσα τήνδε κηδείου τριχὸς
ἰχνοσκοποῦσά τ᾽ ἐν στίβοισι τοῖς ἐμοῖς
ἀνεπτερώθης κἀδόκεις ὁρᾶν ἐμέ.
σκέψαι τομῇ προσθεῖσα βόστρυχον τριχὸς
σαυτῆς ἀδελφοῦ σύμμετρον τὠμῷ κάρᾳ. 230
ἰδοῦ δ᾽ ὕφασμα τοῦτο, σῆς ἔργον χερός,
σπάθης τε πληγὰς ἠδὲ θήρειον γραφήν.
ἔνδον γενοῦ, χαρᾷ δὲ μὴ ᾽κπλαγῇς φρένας·
τοὺς φιλτάτους γὰρ οἶδα νῷν ὄντας πικρούς.
Ἠλέκτρα
ὦ φίλτατον μέλημα δώμασιν πατρός, 235
δακρυτὸς ἐλπὶς σπέρματος σωτηρίου,
ἀλκῇ πεποιθὼς δῶμ᾽ ἀνακτήσῃ πατρός.
ὦ τερπνὸν ὄμμα τέσσαρας μοίρας ἔχον
ἐμοί· προσαυδᾶν δ᾽ ἐστ᾽ ἀναγκαίως ἔχον
πατέρα τε, καὶ τὸ μητρὸς ἐς σέ μοι ῥέπει 240
στέργηθρον· ἡ δὲ πανδίκως ἐχθαίρεται·
καὶ τῆς τυθείσης νηλεῶς ὁμοσπόρου·
πιστὸς δ᾽ ἀδελφὸς ἦσθ᾽, ἐμοὶ σέβας φέρων
μόνος· Κράτος τε καὶ Δίκη σὺν τῷ τρίτῳ
πάντων μεγίστῳ Ζηνὶ συγγένοιτό σοι. 245
[Ὀρέστης
ευχησου τα υπολοιπα,στους θεους π'ολα σε περας τα φερνουν
μ'ευχες αξιωσε,να συμβουν καλα
Ἠλέκτρα
επειτα τι τωρα με τη βοηθεια θεων επικυρωθηκε;
Ὀρέστης
μπροστα σου εχεις αυτον για τον οποιον ευχοσουν πριν 215
Ἠλέκτρα
και ποιον απ'τους ανθρωπους ξερεις εγω να καλουσα;
Ὀρέστης
ξερω τον Ορεστη πολυ εσυ θαμπωμενη
Ἠλέκτρα
και τι βεβαια καταφερα μ'ευχες;
Ὀρέστης
εδω'μαι'γω,μη γυρευεις απο'μενα αλλον φιλο
Ἠλέκτρα
αλλα ποιον δολο,ξενε,γυρω μου πλεκεις; 220
Ὀρέστης
ο ιδιος εναντια στον εαυτο μου αραγε να μηχανορραφω;
Ἠλέκτρα
αλλα με τα κακα τα δικα μου να γελασεις θελεις
Ὀρέστης
και με τα δικα μου επομενως,αν μ'αυτα τα δικα σου
Ἠλέκτρα
σαν να'ναι ο Ορεστης αυτον εγω εσενα να προσφωνω;
Ὀρέστης
αυτον λοιπον βλεπεις που δυσκολα εμενα γνωρισες 225
τα κομμενα βλεπωντας για το πενθος μαλλια
εξεταζοντας τα ιχνη και στα πατηματα τα δικα μου
αναπτερωσες και προσμενες να δεις εμενα
καλυψε το κοψιμο βαζοντας τη πλεξουδα του μαλλιου
στην ιδια του αδελφου ομοια ταιριαζει την δικη του κεφαλη 230
δες το υφασμα αυτο,του δικου σου χεριου εργο
και της βελονας των τρυπηματων και μαζι του κεντηματος το κυνηγι
συγκρατησου,στη χαρα μη θαμπωθεις στα λογικα
τους πολυ κοντινους γνωριζω με μας να'ναι δυσαρεστοι
Ἠλέκτρα
ω πολυαγαπητη εγνοια στο παλατι του πατερα 235
θλιβερη ελπιδα της γεννιας σωτηρια
στη δυναμη πιστευοντας το παλατι θα ξαναπαρθει του πατερα
ω ευφροσυνο βλεμμα τεσσερα μεριδια εχοντας
μεσα μου.να σε προσφωνησω ειν'αναγκαιο εχοντας
και πατερα,και για τη μητερα σε σενα με τραβαει 240
ποθος.αυτη παρα πολυ δικαια μισιεται
και της θυσιασμενης ανηλεα ομοσπορου
πιστος αδερφος εισαι,για μενα την υποληψη σηκωνεις
μονος.και το Κρατος και η Δικη και μαζι με τον τριτο
τον πιο μεγαλο απ'ολους τον Δια να συνυπαρξουν με σενα 245]
''η μανα μου,αυτη με γεννησε κι αυτη με κατεστρεψε''
σταματησε.σαν αγριο θηριο μας κοιτουσε.φωναξε.''τι με κοιτατε;
δεν λεω για τη δικη σας μανα''ουρλιαξε''για τη δικη μου μανα λεω''
επεσε στα γονατα με τα χερια τα νυχια της εσκαψε πηρε χωμα στο χερι της
και τ'αφησε να πεφτει απ'τα κενα των δαχτυλων της
''ενα δυο τρια''μετρουσε''ναι.δεν ξεχασα τον Ορεστη,που'ναι εξοριστος στα ξενα
θα γυρισει και θελω,προσεχτε καλα,σας διαταζω,να γινεται μαρτυρες σ'οτι θα γινει
χρονια περιμενε την ωρα του να γινει και τωρα εφτασε η ωρα
ακουτε το θορυβο του αερα;βλεπετε το βιαιο λυγισμα των δεντρων;
τα συννεφα που τρεχουν εντρομα στον ουρανο;τ'ακουτε;τα βλεπετε;''
τιποτα δεν ακουγαμε και τιποτα δεν βλεπαμε
σιγη απεραντη κι ακινησια ενα τεραστιο κενο σκηνικο
ολα ακινητοποιημενα
ασημαντα
αδιαφορα
''γιατι δεν καταλαβαινει πως τιποτα δεν γινεται;οσο κι αν θελεις;τι ματαιοτητα.''
''ξερω καλα τι σκεφτεστε,πως τιποτα εδω δεν γινεται.
εγω λεω πως γελιεστε''
αρχισε ενα μονολογο,ενας ψιθυρισμος που δεν εφτανε καθαρος στην ακοη μας
απο τις αλλαγες στο προσωπο και τις κινησεις του σωματος της
συμπεραιναμε το περιεχομενο των λογων της
ειδαμε λυπη πικρα ταπεινωση λυγμο μισος ξεριζωμα αγαπη ουρλιαχτο λυτρωση
''τωρα τελειωσα.Αυτο που επρεπε να γινει εγινε.''
την κοιταξαμε.
''Αυτα που εγιναν κι ησασταν μαρτυρες να τα μαρτυρησετε.Οπως ακριβως εγιναν
με τη σειρα να τα πειτε''
τα λογια αυτα δεν ακουστηκαν σαν απειλη η' διαταγη
αλλα σαν επιθυμια να εκπληρωθει ενος φιλου
.
.
.
Ηροδοτος-Ευτερπη-Ιστοριαι-Βιβλιο Β'
Η ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΦΩΝΗΣ-Ο ΦΑΡΑΩ ΨΑΜΜΗΤΙΧΟΣ ΚΑΙ Ο ΑΙΓΥΠΤΙΑΚΟΣ
ΜΥΘΟΣ ΤΟΥ ΗΡΟΔΟΤΟΥ-τά περ ὦν καὶ ἐγένετο-
[ΗΡΟΔΟΤΟΥ ΙΣΤΟΡΙΑΙ-ΒΙΒΛΙΟ Β' ΕΥΤΕΡΠΗ-2.2-μεταφραση χ.ν.κουβελης
.
[2.2.1]οἱ δὲ Αἰγύπτιοι, πρὶν μὲν ἢ Ψαμμήτιχον σφέων βασιλεῦσαι, ἐνόμιζον ἑωυτοὺς
πρώτους γενέσθαι πάντων ἀνθρώπων· ἐπειδὴ δὲ Ψαμμήτιχος βασιλεύσας ἠθέλησε
εἰδέναι οἵτινες γενοίατο πρῶτοι, ἀπὸ τούτου νομίζουσι Φρύγας προτέρους γενέσθαι
ἑωυτῶν, τῶν δὲ ἄλλων ἑωυτούς.[2.2.2] Ψαμμήτιχος δὲ ὡς οὐκ ἐδύνατο πυνθανόμενος
πόρον οὐδένα τούτου ἀνευρεῖν, οἳ γενοίατο πρῶτοι ἀνθρώπων, ἐπιτεχνᾶται τοιόνδε.
παιδία δύο νεογνὰ ἀνθρώπων τῶν ἐπιτυχόντων δίδωσι ποιμένι τρέφειν ἐς τὰ ποίμνια
τροφήν τινα τοιήνδε, ἐντειλάμενος μηδένα ἀντίον αὐτῶν μηδεμίαν φωνὴν ἱέναι, ἐν
στέγῃ δὲ ἐρήμῃ ἐπ᾽ ἑωυτῶν κέεσθαι αὐτά, καὶ τὴν ὥρην ἐπαγινέειν σφι αἶγας,
πλήσαντα δὲ γάλακτος τἆλλα διαπρήσσεσθαι·[2.2.3] ταῦτα δὲ ἐποίεέ τε καὶ ἐνετέλλετο
Ψαμμήτιχος θέλων ἀκοῦσαι τῶν παιδίων, ἀπαλλαχθέντων τῶν ἀσήμων κνυζημάτων,
ἥντινα φωνὴν ῥήξουσι πρώτην· τά περ ὦν καὶ ἐγένετο. ὡς γὰρ διέτης χρόνος
ἐγεγόνεε ταῦτα τῷ ποιμένι πρήσσοντι, ἀνοίγοντι τὴν θύρην καὶ ἐσιόντι τὰ παιδία
ἀμφότερα προσπίπτοντα βεκὸς ἐφώνεον, ὀρέγοντα τὰς χεῖρας.[2.2.4]τὰ μὲν δὴ πρῶτα
ἀκούσας ἥσυχος ἦν ὁ ποιμήν· ὡς δὲ πολλάκις φοιτέοντι καὶ ἐπιμελομένῳ πολλὸν
ἦν τοῦτο τὸ ἔπος, οὕτω δὴ σημήνας τῷ δεσπότῃ ἤγαγε τὰ παιδία κελεύσαντος ἐς
ὄψιν τὴν ἐκείνου. ἀκούσας δὲ καὶ αὐτὸς ὁ Ψαμμήτιχος ἐπυνθάνετο οἵτινες
ἀνθρώπων βεκός τι καλέουσι, πυνθανόμενος δὲ εὕρισκε Φρύγας καλέοντας τὸν
ἄρτον.[2.2.5]οὕτω συνεχώρησαν Αἰγύπτιοι καὶ τοιούτῳ σταθμησάμενοι πρήγματι τοὺς
Φρύγας πρεσβυτέρους εἶναι ἑωυτῶν. ὧδε μὲν γενέσθαι τῶν ἱρέων τοῦ Ἡφαίστουτοῦ
ἐν Μέμφι ἤκουον· Ἕλληνες δὲ λέγουσι ἄλλα τε μάταια πολλὰ καὶ ὡς γυναικῶν τὰς
γλώσσας ὁ Ψαμμήτιχος ἐκταμὼν τὴν δίαιταν οὕτω ἐποιήσατο τῶν παίδων παρὰ
ταύτῃσι τῇσι γυναιξί.
[2.3.1] κατὰ μὲν δὴ τὴν τροφὴν τῶν παίδων τοσαῦτα ἔλεγον
.
[2.2.1]οι Αιγυπτιοι πριν ο Ψαμμητιχος σ'αυτους να βασιλεψει νομιζαν πως αυτοι
πρωτοι εγιναν απ'ολους τους ανθρωπους.οταν ο Ψαμμητιχος βασιλευσε θελησε
να γνωρισει ποιοι ειχαν γινει πρωτοι,απ'αυτον νομιζουν πως οι Φρυγες μπροστα
εγιναν απ'αυτους,απο δε τους αλλους αυτοι[2.2.2].Ο Ψαμμητιχος μη μπορωντας
να μαθει κανενα δρομο αυτο να βρει,ποιοι ειχαν γινει πρωτοι απ'τους ανθρωπους,
ετσι αυτο μηχανευτηκε.δυο νεογεννητα παιδια απ'ανθρωπους τυχαιους να τα δωσει
σε βοσκο να τα ανθρεψει στα κοπαδια του ανατροφη οπως αυτη,ηταν διαταγμενος
κανενας μπροστα τους καμια φωνη να μην βγαλει,κατ'απο στεγη ερημη μοναχα να τα
ξαπλωσει,και την ορισμενη ωρα να φερνει τις κατσικες του να χορτασουν απο γαλα
και τ'αλλα να κανει [2.2.3].Αυτα εκανε και διεταξε ο Ψαμμητιχος θελοντας ν'ακουσει
απ'τα παιδια,απαλλαγμενα απ'τ'ακαταλαβιστικα κλαψουρισματα,ποια φωνη θα
ξεσπασουν πρωτη. αυτα και εγιναν.σαν διετης χρονος περασε αυτα ο βοσκος κανωντας,
ανοιγοντας τη πορτα και μπαινοντας και τα δυο πεφτοντας μπροστα βεκος φωναζαν,
απλωνοντας τα χερια[2.2.4].την πρωτη φορα που ακουσε αμιλητος εμεινε ο βοσκος.
οπως πολλες φορες παρευρισκονταν και τα φροντιζε πολλες φορες ηταν αυτος ο λογος.
ετσι λοιπον σημενωντας στον δεσποτη να φερει τα παιδια διαταχτηκε μπροστα του.
ακουσε κι ο ιδιος ο Ψαμμητιχος ρωτησε να μαθει ποιοι απ'τους ανθρωπους βεκος τι
καλουν,ρωτωντας να μαθει βρηκε τους Φρυγες πως ετσι καλουν το ψωμι [2.2.5].
μ'αυτο συνφωνησαν οι Αιγυπτιοι κι ετσι σταθμιζοντας τα πραγματα παραδεχτηκαν
τους Φρυγες πρεσβυτερους να ειναι απ'αυτους.οτι ετσι αυτο εγινε απ'τους ιερεις του
Ηφαιστου στη Μεμφιδα ακουσα.οι Ελληνες λενε αλλα και ανοητα πολλα και πως
γυναικων τις γλωσσες ο Ψαμμητιχος κοβοντας την διαιτα ετσι εκανε των παιδιων
μ'αυτες τις γυναικες.
[2.3.1]για την ανατροφη λοιπον των παιδιων αυτα ελεγαν
.
.
.
Μεγαλο Κοκκινο Great Red -3μ χ 6 μ -χ.ν.κουβελης
.
.
Ανωνυμου και Φιλοδημου[ΠΑΛΑΤΙΝΗ ΑΝΘΟΛΟΓΙΑ]
[μεταφραση-αποδοση-χ.ν.κουβελης]
[Ανωνυμου]
Τήν καταφλεξίπολιν Σθενελαΐδα, τήν βαρύμισθον,
τήν τοῖς βουλομένοις χρυσόν ἀμεργομένην,
γυμνήν μοι διά νυκτός ὅλης παρέκλινεν ὄνειρος
ἄχρι φίλης ἠοῦς προῖκα χαριζομένην.
Οὐκέτι γουνάσομαι τήν βάρβαρον οὐδ’ ἐπ’ ἐμαυτῷ
κλαύσομαι ὕπνον ἔχων κεῖνα χαριζόμενον.
τη φλογερη Σθενελαιδα,τη πανακριβη
αυτη π'απ'αυτους που την θελουν τα λεφτα αρμεγει
γυμνη σε μενα για ολη τη νυχτα τ'ονειρο τη ξαπλωσε
ως το γλυκο ξημερωμα δωρο χαρισμενη
ποτε πια δεν θα γονατισω στη σκληρη ουτε μοναχος
θα κλαψω αφου στον υπνο την εχω εκεινη χαρισμενη
[τη φλογερη Σθενελαιδα την πανακριβη
αυτη π'αρμεγει οσους την γουσταρουν
γυμνη ολη τη νυχτα σ'ονειρο τη ξαπλωσα
ως το γλυκο ξημερωμα την ειχα δωρο δικο μου
ποτε πια δεν θα συρθω στης ακαρδης τα ποδια ουτε
θα κλαψω αφου στον υπνο μου την εχω τζαμπα]
.
Φιλόδημος(110 π.Χ.-35 π.Χ.)
γεννήθηκε στα Γάδαρα της Παλαιστίνης και ήταν Έλληνας επικούρειος φιλόσοφος
και ποιητής, με πλούσιο συγγραφικό έργο.
Περί Αισθήσεως-Περί Θεών-Περί Ευσεβείας-Περί των Στωικών-Περί Πλούτου-
Περί Οργής-Περί Ποιητικής-Περί Ρητορικής-Περί Φιλαργυρίας-Επικούρειες Δόξες-
Περί Ομιλίας-Περί Αρετών και Κακιών-Περί Υπερηφάνειας-Περί σύνταξις των
Φιλοσόφων-Περί Θανάτου-Περί Σημείων και Σημειώσεων-Περί Ηθικής-Περί
Χάριτος-Περί Οικονομίας-Περί Παρρησίας-Περί Μουσικής-Περί του καθ΄ Όμηρον
αγαθού βασιλέως-Περί Κολακείας-Περί Επιχαιρεκακίας
και 30 επιγραμματα]
V. 120 -Φιλοδημου
Καὶ νυκτὸς μεσάτης τὸν ἐμὸν κλέψασα σύνευνον
ἦλθον καὶ πυκινῇ τεγγομένη ψακάδι.
τοὔνεκ΄ ἐν ἀπρήκτοισι καθήμεθα κοὐχὶ λαλεῦντες
εὕδομεν͵ ὡς εὕδειν τοῖς φιλέουσι θέμις;
και τα μεσανυχτα ξεγελωντας τον αντρα μου
ηρθα και στη δυνατη βροχη μουσκεμενη
για ποιο λογο απρακτοι να καθομαστε κι οχι μιλωντας
να κοιμομαστε,οπως να κοιμουνται στους ερωτευμενους ταιριαζει;
[μεσ'τα μεσανυχτα ξεκλεβωντας απ'τον αντρα μου
εφτασα και απ'τη δυνατη νεροποντη μουσκεμα
γιατι χωρις ν'αγγιζομαστε να καθομαστε,κι οχι γλυκομιλωντας
να κοιμομαστε,οπως στους ερωτευμενους να ξαπλωνουν πρεπει;]
.
V. 308 -Φιλοδημου
Ἡ κομψή͵ μεῖνόν με. τί σοι καλὸν οὔνομα; ποῦ σε
ἔστιν ἰδεῖν; ὃ θέλεις͵ δώσομεν. οὐδὲ λαλεῖς;
ποῦ γίνῃ; πέμψω μετὰ σοῦ τινα. μή τις ἔχει σε;
ὦ σοβαρή͵ ὑγίαιν΄. οὐδ΄ Ὑγίαινε λέγεις;
καὶ πάλι καὶ πάλι σοι προσελεύσομαι·
οἶδα μαλάσσειν καὶ σοῦ σκληροτέρας. νῦν δ΄ ὑγίαινε͵ γύναι
κουκλα,περιμενε με.ποιο 'ναι τ'ωραιο σου ονομα;που
μπορω να σε δω;οτι θελεις,θα στο δωσω.δεν μιλας;
που ζεις;θα στειλω καποιον πισω σου.μηπως καποιος σ'εχει;
ω σοβαρη,γεια σου.ουτε γεια σου δεν λες;
και παλι και παλι σε σενα θα κολλαω.
ξερω να μαλακωνω κι απο σενα πιο σκληροτερες,προς το παρον γεια σου,γυναικα
[κουκλα,στασου.μου χαριζεις τ'ονοματακι σου;που μπορω να σε συναντησω;
οτι ζηταει η ψυχη σου θα στα δωσω.δεν μιλας; που'ναι το σπιτι σου;
θα βαλω καποιον να σε παρακολουθει.μηπως τα'χεις με καποιον;
ψηλομυτα,γεια.ουτ'ενα γεια δεν λες;δεν θα σταματησω να σου κολλαω
ξερω καλα να ριχνω και πιο δυσκολες απο σενα.προς το παρον γεια σου,γκομενα]
.
V. 126-Φιλοδημου
Πέντε δίδωσιν ἑνὸς τῇ δεῖνα ὁ δεῖνα τάλαντα͵
καὶ βινεῖ φρίσσων καί͵ μὰ τόν͵ οὐδὲ καλήν·
πέντε δ΄ ἐγὼ δραχμὰς τῶν δώδεκα Λυσιανάσσῃ͵
καὶ βινῶ πρὸς τῷ κρείσσονα καὶ φανερῶς.
πάντως ἤτοι ἐγὼ φρένας οὐκ ἔχω͵ ἢ τό γε λοιπὸν
τοὺς κείνου πελέκει δεῖ διδύμους ἀφελεῖν.
πεντε δινει για ενα στη δεινα ο δεινας ταλαντα
και πηδαει τρεμωντας και,μα το θεο,δεν ειν'ωραια
πεντε δ'εγω δραχμες για δωδεκα στη Λυσιανασση
και πηδαω καλυτερη και φανερα
παντως η' εγω φρενα δεν εχω η' στα σιγουρα
εκεινου με πελεκι πρεπει τα δυο του ν'αφαιρεσουν
[πεντε δινει για ενα στη δεινα ο δεινας χαρτινα
και μαρκαλαει με το φοβο,και,μα το θεο,ειναι μπακατελα
πεντε δ'εγω ταληρα για δωδεκα στη Λυσιανασση
και μαρκαλαω κουκλα και στο φανερο
παντως η' εγω'μαι ασυγκρατητος η' σιγουρα
τον αλλον πρεπει με μαχαιρι κοφτερο να μουνοχισουν
.
V. 131 -Φιλοδημου
Ψαλμὸς καὶ λαλιὴ καὶ κωτίλον ὄμμα καὶ ᾠδὴ
Ξανθίππης καὶ πῦρ ἄρτι καταρχόμενον͵
ὦ ψυχή͵ φλέξει σε· τὸ δ΄ ἐκ τίνος ἢ πότε καὶ πῶς
οὐκ οἶδα· γνώσῃ͵ δύσμορε͵ τυφομένη.
ο αρπισμος κι η λαλια κι η εκφραστικη ματια και το τραγουδι
της Ξανθιππης κι η πυρκαγια που μολις αναβει
ψυχη μου,θα σε καψει.αυτο απο τι ποτε και πως
δεν ξερω.θα το γνωρισεις,δυσμοιρη,οταν θα καπνιζεις
.
V. 112-Φιλοδημου
Ἠράσθην· τίς δ΄ οὐχί; κεκώμακα· τίς δ΄ ἀμύητος
κώμων; ἀλλ΄ ἐμάνην· ἐκ τίνος; οὐχὶ θεοῦ;
ἐρρίφθω· πολιὴ γὰρ ἐπείγεται ἀντὶ μελαίνης
θρὶξ ἤδη͵ συνετῆς ἄγγελος ἡλικίης.
καὶ παίζειν ὅτε καιρός͵ ἐπαίξαμεν· ἡνίκα
καιρὸς οὐκέτι͵ λωιτέρης φροντίδος ἁψόμεθα.
ερωτευτηκα.ποιος οχι;πειραξα.ποιος αμυητος
πειραγματων;παραφερθηκα.απο ποιον;οχι σπο θεο;
ας τα πεταξω.η ασπρη εκδιωχνει τη μαυρη τριχα ηδη,
της φρονιμης ηλικιας αγγελιοφορος.
και οταν ηταν καιρος να παιξουμε,παιξαμε.τωρα αυτην την ωρα
δεν ειναι καιρος καθολου,με σοβαροτερη ασχολια ας καταπιαστουμε
.
V 13-Φιλοδημου
Ἑξήκοντα τελεῖ Χαριτώ λυκοβαντίδας ὥρας,
ἀλλ’ ἔτι κυανέων σύρμα μένει πλοκάμων,
κἀν στέρνοις ἔτι κεῖνα τά λύγδινα κώνια μαστῶν
ἕστηκεν, μίτρης γυμνά περιδρομάδος,
καί χρώς ἀρρυτίδωτος ἔτ’ ἀμβροσίην, ἔτι πειθώ
πᾶσαν, ἔτι στάζει μυριάδας χαρίτων.
Ἀλλά πόθους ὀργῶντας ὅσοι μή φεύγετ’, ἐρασταί,
δεῦρ’ ἴτε, τῆς ἐτέων ληθόμενοι δεκάδος
[εξηντα συμπληρωσε η Χαριτω κυκλους χρονων
αλλ'ακομα λαμπερα μαυρα ειναι τα σγουρα μαλλια
και στα στηθη ακομα εκεινοι σα μαρμαρο κωνοι των βυζιων
στεκουν,απο καλυμμα γυμνα να τα δενει
και το δερμα αρυτιδωτο ακομα αμμβροσια,κι ολο σαγηνη,
ακομα σταζει μυριαδες χαριτες
αλλα ποθους που λιωνουν μεγαλους μην αποφευγεται,εραστες,
εδω ελατε,τις δεκαδες των χρονων λησμονηστε.]
.
.
.
.
Ηρωνδας-μιμιαμβογραφος-portrait of a man-c.n.couvelis χ.ν.κουβελης
Ηρωνδας-ο Διδασκαλος-Μιμιαμβος-μεταφραση αποδοση κειμενα χ.ν.κουβελης
.
.
Ο ΔΙΔΑΣΚΑΛΟΣ
-ΜΙΜΙΑΜΒΟΣ ΤΟΥ ΗΡΩΝΔΑ-
[μεταφραση αποδοση-κειμενα-χ.ν.κουβελης]
.
ΠΕΡΙ ΤΟΥ ΜΙΜΙΑΜΒΟΓΡΑΦΟΥ ΗΡΩΝΔΑ ΣΧΕΤΙΚΑ ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΑ ΚΑΙ ΜΙΜΙΑΜΒΙΚΑ-
χ.ν.κουβελης
ο Ηρώνδας[η' Ηρωΐδας][<Ηρα η' Ηρως+πατρονυμικο ωνδας][300-250 π.Χ περιπου]
ηταν μιμιαμβογραφος απο την Κω και ακμασε το πρωτο μισο του 3ου αιωνα π.Χ
στην Αλεξανδρεια της Αιγυπτου επι Πτολεμαιου του Φιλαδελφου,μια γενια νεωτερος,
του Θεοκριτου.
Ο μιμιαμβος ηταν μιξη δυο ειδων:το ενα ειδος ο μιμος ,με κυριο εκπροσωπο τον
Συρακουσιο Σωφρονιο,5ος αι. π.Χ ,απο τον οποιον εφερε τον μιμο ο Πλατων στην
Αθηνα,και το δευτερο ειδος ο ιαμβος,με εκπροσωπους τον Αρχιλοχο και τον Ιππωναξ.
Ο Ηρωνδας εγραψε τους μιμιαμβους του σε διαλογικη μορφη,σε νοθη ιωνικη διαλε-
κτο και με μετρο τον χωλιαμβο του Ιππωναξ[κουτσο μετρο,η προτελευταια συλλαβη
μακρα αντι βραχεια].
Τα θεματα των μιμιαμβων του ηταν τα 'κακοφημα' της πολης:
περι μαστρωπων,κυριων σ'ερωτικες σχεσεις με δουλους,πορνεια,
δικαστηρια,δασκαλοι,sex shops and sex and city...
Το 1891 βρεθηκε παπυρος σε ταφο με μουμια στην Αιγυπτο στη πολη Μαιγίρ,αρχαια
Μοῖραι, με 8 ολοκληρους μιμιαμβους του Ηρωνδα.
Αυτοι ειναι:
Ι. Προκυκλίς ή μαστροπός-(270-247 π.Χ.)
90 στιχοι-η γρια Γυλλις επισκεπτεται τη νεαρη Μητριχη που ο αντρας της Μανδρης
λειπει δεκα μηνες σε ταξιδι στην Αιγυπτο και προσπαθει να την πεισει για να την ρι-
ξει στην αγκαλια του αθλητη και πλουσιου Γρυλλου,αλλ' αυτη αρνηται ν'απατησει
τον αντρα της
ΙΙ. Ο πορνοβοσκός -[;]
102 στιχοι-ο πορνοβοσκος Βατταρος τραβαει σε δικαστηριο της Κω τον Θαλη γιατι
του εκλεψε απο το πορνειο του μια απ'τις κοπελες και ζημιωνεται ενω αυτος πληρω-
νει τον πορνικο φορο του,στο δικαστηριο παρουσιαζεται και η κοπελα κι οι δικαστες
χανουν τα μυαλα τους.
-ΙΙΙ. Ο διδάσκαλος-[;]
97 στιχοι-η Μητροτιμη φερνει στον δασκαλο Λαμπρισκο τον ασωτο γιο της Κοτταλο
που ξημεροβραδιαζεται στις λεσχες παιζοντας αστραγαλους για να τον συνετισει
δερνοντας τον αλυπητα
IV. Ασκληπιώ ανατεθείσαι και θυσιάζουσαι-(270 π.Χ ;)
95 στιχοι-η Κυννω και η Κοκκαλη επισκεπτονται το ιερο του Ασκληπιου στη Κω με τις
δουλες τους κρατωντας ενα κοκορα για να προσφερουν θυσια γιατι εγειαναν απο
καποια αρρωστια,κι εκει κοιταζουν αφιερωματα αλλων προσκυνητων ,εργα των γιων
του Πραξιτελη και του Απελλη,οπως 'η Αναδυομενη Αφροδιτη' του
V. Η Ζηλότυπος-[;]
85 στιχοι-η ελευθερη κυρια Βιτιννα εχει συναψει ερωτικη σχεση με τον δουλο της
Γαστρωνα που εχει συναψει ερωτικη σχεση και με την Αμφυταια,και του κανει φο-
βερη σκηνη ζηλοτυπιας και διαταζει εναν δουλο της να τον συρει στον Ερμωνα να
τον μαστιγωσει γυμνο και δεμενο,κι ακουωντας τα θερμα παρακαλια της δουλης της
Κυδιλης για την οποια τρεφει μητρικα αισθηματα τελικα αποσυρει την τιμωρια.
VI. Φιλιαζουσαι η' Ιδιαζουσαι-[;]
94 στιχοι-η Μητρω επισκεπτεται την φιλη της Κοριττω και συζητουν διαφορα:
πρωτον την κακη συμπεριφορα των δουλων,μετα η Μητρω ανοιγει το θεμα:ποιος
κατασκευασε το ομοιωμα του αντρικου οργανου,το ειδε στα χερια της Νοσσης που
της το'δωσε η Ευβουλη που της το'δωσε η Κοριττω,αυτο την κανει εξω φρενων,
τελικα κατασκευαστης του ομοιωματος ηταν ο Κερδωνας,ενας πανασχημος .
VII. Σκυτευς-[;]
192 στιχοι[με κενα]-η Μητρω με φιλες της πηγαινει στον υποδηματοποιο Κερδωνα
για ν'αγορασουν παπουτσια,εκεινος παινευει τη δουλεια του,δεν τα βρισκουν στην
τιμη,παζαρευουν,τελικα φευγουν χωρις να ψωνισουν,του λενε πως θα περασουν μια
αλλη φορα
...συνεχεια του προηγουμενου μιμιαμβου,οι γυναικες πηγαν στον σκυτεα για να
εφοδιαστουν μ'ομοιωματα μαλλον παρα με παπουτσια
VIII.Ενύπνιον-[;]
79 στιχοι[με κενα]-μαλλον ο ιδιος ο ποιητης διηγηται το ονειρο που ειδε,σ'ενα
χειμωνιατικο περιβαλλον απο βοσκους,στη γιορτη του Διονυσου σ'εναν ασκωλια-
σμο,μουσικοχορευτικο διαγωνισμο,στη γιορτη του Διονυσου,το πρωτο βραβειο θα
το παρει ο Ηρωνδας για να σκασουν οι επικριτες του.
-Απο τον μιμιαμβο 'Απονηστιζόμεναι' εχουν διασωθει μονο 13 στιχοι.
.
ο Κ.Π.Καβαφης εγραψε το 1892 το ποιημα:
Οι Μιμίαμβοι του Ηρώδου
Επί αιώνας μένοντες κρυμμένοι
εντός του σκότους Αιγυπτίας γης
μέσω τοιαύτης απελπιστικής σιγής
έπληττον οι μιμίαμβ' οι χαριτωμένοι·
αλλά επέρασαν εκείν' οι χρόνοι,
έφθασαν από τον Βορρά σοφοί
άνδρες, και των ιάμβων έπαυσ' η ταφή
κ' η λήθη. Οι ευτράπελοί των τόνοι
μας επανέφεραν τας ευθυμίας
ελληνικών οδών και αγορών·
κ' εμβαίνομεν μαζύ των εις τον ζωηρόν
βίον μιας περιέργου κοινωνίας.-
Μας απαντά ευθύς πονηροτάτη
μεσήτρια που σύζηγον πιστήν
ζητεί να διαφθείρη! Πλην την αρετήν
γνωρίζει η Μητρίχη να φυλάττη.
Άλλον κατόπιν βλέπωμεν αχρείον
όστις κατάστημά τι συντηρεί
και άνδρα Φρύγα εμμανώς κατηγορεί
ως βλάψαντα το - παρθεναγωγείον.
Δύο πολύλογοι, κομψαί κυρίαι
επίσκεψιν εις τον Ασκληπιόν
κάμνουν· φαιδρύνουν δε μεγάλως τον ναόν
αι νοστιμώταταί των ομιλίαι.
Εις μέγα εργοστάσιον σκυττέως
εμβαίνομεν με την καλήν Μητρώ.
Ωραία πράγματα εδώ κείντ' εν σωρώ
εδώ ευρίσκετ' ο συρμός ο τελευταίος.
Πλην πόσα έλλειψαν εκ των παπύρων·
πόσον συχνά των μιαρών σηρών βορά
έγινεν ίαμβος λεπτός και είρων!
Ο ατυχής Ηρώδης, καμωμένος
δια τα σκώμματα και δια τα φαιδρά,
τι σοβαρά μας ήλθε πληγωμένος!
.
Περι της μεταφρασης αποδοσης του μιμιαμβου σχετικα:
-αντι της μεταφρασης λεξη προς λεξη προτιμηθηκε η αποδοση του μιμιαμβου-
λαικου θεατρου λογω του ιδιολεκτου λογου του
-χαλκινδα,χαλκισμος,-στριφτο-παιχνιδι στο οποιο πετωντας στριφογυριζαν ενα
χαλκινο νομισμα και το επιαναν πριν να πεσει κατω
[ό μεν χαλκισμός, όρθόν νόμισμα έδει συντόνως περιστρέψαντας επιστρεφόμενον
επιστήσαι τώ δακτυλω]περιγραφει το παιγνιον ο Πολυδεύκης
-ἀστραγάλαι-αστραγαλοι-κοτσια-
οι 4 πλευρες του αστραγαλου:απο τις 2 πλατιες 'πρανες' λεγονταν η κυρτη και
'υπτιον' η κοιλη-απο τις 2 στενες 'χιον' λεγονταν η εξογκωμενη και 'κωον' η πε-
πιεσμενη-
η πλευρα με την οποια ο αστραγαλος αγγιζε το χωμα ειχε αξια-βαθμους:
το κωον επερνε 6,το χιον 1,το υπτιον 3 και το πρανες 4
το χιον ονομαζονταν και κυων ,το κωον εξιτης
-τριηκας-στις 30 καθε μηνα πληρωνονταν τα διδακτρα του σχολειου
-παίστρην-αιθουσα παιγνιων-παιγνιον-λεσχη
-προυνεικοι-τιποτενιοι,αχθοφοροι,χαμαληδες
-δρηπεται-δραπετες
[εν τοις ορεσιν λυκοι και λεοντες
εν ταις πολεσιν κλεπται και λωποδυται]
-Μαρων -Σιμων-αξιες στο παιγνιδι των αστραγαλων
-Φρυξ-απο τη Φρυγια- συνωνυμο του δουλου
-ἤμαιθα-ἤμαιθον-1 ἤμαιθον ισο 1/2 του οβολού και 1 οβολός ισον με 1/6 της δραχμής
-Δήλιος κυρτεύς-ψαρας της Δηλου-ενας ξεκουραστος τροπος ψαρεματος
-βοὸς κέρκος-βουνευρο-το νευρο απο τα γεννητικα οργανα του βοδιου
-λωβεῦμαι-κακοποιω-ξυλοφορτωνω
-†χολῇ† βῆξαι.-λογοπαιγνιο με τον χωλιαμβον
.
.
-III.Ο διδάσκαλος-[;]
Προέλευση: Αίγυπτος (ακριβής τόπος συγγραφής και εύρεσης άγνωστος· σύµφωνα
µε τον πωλητή του παπύρου βρέθηκε στη Μαιγίρ, αρχαία πόλη Μοῖραι).
Χρονολόγηση: 1ος / 2ος αιώνας µ.Χ. (περίπου 100 µ.Χ.).
.
ΜΗΤΡΟΤΙΜΗ
1 Οὕτω τί σοι δοίησαν αἱ φίλαι Μοῦσαι,
2 Λαµπρίσκε, τερπνὸν τῆς ζοῆς τ’ ἐπαυρέσθαι,
3 τοῦτον κατ’ ὤµου δεῖρον, ἄχρις ἡ ψυχή
4 αὐτοῦ ἐπὶ χειλέων µοῦνον ἡ κακὴ λειφθῆι.
5 ἔκ µευ ταλαίνης τὴν στέγην πεπόρθηκεν
6 χαλκίνδα παίζων· καὶ γὰρ οὐδ’ ἀπαρκεῦσιν
7 αἱ ἀστραγάλαι, Λαµπρίσκε, συµφορῆς δ’ ἤδη
8 ὁρµᾶι ἐπὶ µέζον. κοῦ µὲν ἡ θύρη κεῖται
9 τοῦ γραµµατιστέω — καὶ τριηκὰς ἡ πικρή
10 τὸν µισθὸν αἰτεῖ κἢν τὰ Ναννάκου κλαύσω —
11 οὐκ ἂν ταχέως λήξειε· τήν γε µὴν παίστρην,
12 ὅκουπερ οἰκίζουσιν οἵ τε προύνικοι
13 κοἰ δρηπέται, σάφ’ οἶδε κἠτέρωι δεῖξαι.
14 κἠ µὲν τάλαινα δέλτος, ἣν ἐγὼ κάµνω
15 κηροῦσ’ ἑκάστου µηνός, ὀρφανὴ κεῖται
16 πρὸ τῆς χαµεύνης τοῦ ἐπὶ τοῖχον ἑρµῖνος,
17 ἢν µήκοτ’ αὐτὴν οἷον Ἀίδην βλέψας
18 γράψηι µὲν οὐδὲν καλόν, ἐκ δ’ ὅλην ξύσηι·
19 αἱ δορκαλῖδες δὲ λιπαρώτεραι πολλόν
20 ἐν τῆισι φύσηις τοῖς τε δικτύοις κεῖνται
21 τῆς λεκύθου ἡµέων τῆι ἐπὶ παντὶ χρώµεσθα.
22 ἐπίσταται δ’ οὐδ’ ἄλφα συλλαβὴν γνῶναι,
23 ἢν µή τις αὐτῶι ταὐτὰ πεντάκις βώσηι.
24 τριθηµέραι Μάρωνα γραµµατίζοντος
25 τοῦ πατρὸς αὐτῶι, τὸν Μάρωνα ἐποίησεν
26 οὗτος Σίµωνα ὁ χρηστός· ὥστ’ ἔγωγ’ εἶπα
27 ἄνουν ἐµαυτήν, ἥτις οὐκ ὄνους βόσκειν
28 αὐτὸν διδάσκω, γραµµάτων δὲ παιδείην,
29 δοκεῦσ’ ἀρωγὸν τῆς ἀωρίης ἕξειν.
30 ἐπεὰν δὲ δὴ καὶ ῥῆσιν οἷα παιδίσκον
31 ἢ ’γώ µιν εἰπεῖν ἢ ὁ πατὴρ ἀνώγωµεν,
32 γέρων ἀνὴρ ὠσίν τε κὤµµασιν κάµνων,
33 ἐνταῦθ’ ὅκως νιν ἐκ τετρηµένης ἠθεῖ
34 «Ἄ̣πολ̣λον Ἀ̣γρεῦ», «τοῦτο» φηµὶ «χἠ µάµµη,
35 τάλης, ἐρεῖ σοι — κἠστὶ γραµµάτων χήρη —
36 κὠ προστυχὼν Φρύξ». ἢν δὲ δή τι καὶ µεῖζον
37 γρῦξαι θέλωµεν, ἢ τριταῖος οὐκ οἶδεν
38 τῆς οἰκίης τὸν οὐδόν, ἀλλὰ τὴν µάµµην,
39 γρηῢν γυναῖκα κὠρφανὴν βίου, κείρει,
40 ἢ τοῦ τέγευς ὕπερθε τὰ σκέλεα τείνας
41 κάθηθ’ ὅκως τις καλλίης κάτω κύπτων.
42 τί µευ δοκεῖς τὰ σπλάγχνα τῆς κάκης πάσχειν
43 ἐπεὰν ἴδωµι; κοὐ τόσος λόγος τοῦδε·
44 ἀλλ’ ὁ κέραµος πᾶς ὥσπερ ἴτ‹ρ›ια θλῆται,
45 κἠπὴν ὁ χειµὼν ἐγγὺς ἦι, τρί’ ἤµαιθα
46 κλαίουσ᾿ ἑκάστου τοῦ πλατύσµατος τίνω·
47 — ἓν γὰρ στόµ’ ἐστὶ τῆς συνοικίης πάσης,
48 «τοῦ Μητροτίµης ἔργα Κοττάλου ταῦτα»,
49 κἀληθίν’ — ὥστε µηδ’ ὀδόντα κινῆσαι.
50 ὅρη δ᾿ ὁκοίως τὴν ῥάκιν λελέπρηκε
51 πᾶσαν, καθ’ ὕλην, οἷα Δήλιος κυρτεύς
52 ἐν τῆι θαλάσσηι, τὠµβλὺ τῆς ζοῆς τρίβων.
53 τὰς ἑβδόµας τ’ ἄµεινον εἰκάδας τ’ οἶδε
54 τῶν ἀστροδιφέων, κοὐδ’ ὕπνος νιν αἱρεῖται
55 νοεῦνθ’ ὅτ’ ἦµος παιγνίην ἀγινῆτε.
56 ἀλλ’ εἴ τί σοι, Λαµπρίσκε, καὶ βίου πρῆξιν
57 ἐσθλὴν τελοῖεν αἵδε κἀγαθῶν κύρσαις,
58 µἤλασσον αὐτῶι — ΛΑΜΠΡΙΣΚΟΣ Μητροτίµη, ‹µὴ›
ἐπεύχεο·
59 ἕξει γὰρ οὐδὲν µεῖον. Εὐθίης κοῦ µοι,
60 κοῦ Κόκκαλος, κοῦ Φίλλος; οὐ ταχέως τοῦτον
61 ἀρεῖτ’ ἐπ’ ὤµου τῆι Ἀκέσεω σεληναίηι
62 δείξοντες; αἰνέω τἄργα, Κότταλ’, ἃ πρήσσεις·
63 οὔ σοι ἔτ’ ἀπαρκεῖ ταῖσι δορκάσιν παίζειν
64 ἀστράβδ’ ὅκωσπερ οἵδε, πρὸς δὲ τὴν παίστρην
65 ἐν τοῖσι προ‹υ›νίκοισι χαλκίζεις φοιτέων.
66 ἐγώ σε θήσω κοσµιώτερον κούρης,
67 κινεῦντα µηδὲ κάρφος, εἰ τό γ’ ἥδιστον.
68 κοῦ µοι τὸ δριµὺ σκῦτος, ἡ βοὸς κέρκος,
69 ὧι τοὺς πεδήτας κἀποτάκτους λωβεῦµαι;
70 δότω τις εἰς τὴν χεῖρα πρὶν χολῆ‹ι› βῆξαι.
ΚΟΤΤΑΛΟΣ
71 µή µ’ ἱκετεύω, Λαµπρίσκε, πρός σε τῶν Μουσέων
72 καὶ τοῦ γενείου τῆς τε Κόττιδος ψυχῆς,
73 µὴ τῶι µε δριµεῖ, τῶι ’τέρωι δὲ λώβησαι.
74 ‹ΛΑ.› ἀλλ’ εἲς πονηρός, Κότταλε, ὥ‹σ›τε καὶ περνάς
75 οὐδείς σ’ ἐπαινέσειεν, οὐδ’ ὅκου χώρης
76 οἱ µῦς ὁµοίως τὸν σίδηρον τρώγουσιν.
77 ΚΟ. κόσας, κόσας, Λαµπρίσκε, λίσσοµαι, µέλλεις
78 ἔς µευ φορῆσαι; ‹ΛΑ.› µὴ ’µέ, τήνδε δ’ εἰρώτα.
79 ‹ΚΟ.› τατᾶ, κόσας µοι δώσετ’; ‹ΜΗ.› εἴ τί σοι ζώιην,
80 φέρειν ὅσας ἂν ἡ κακὴ σθένηι βύρσα.
81 ‹ΚΟ.› παῦσαι· ἱκαναί, Λαµπρίσκε. ΛΑ. καὶ σὺ δὴ παῦσαι
82 κάκ’ ἔργα πρήσσων. ‹ΚΟ.› οὐκέτ’, οὐχί ‹τι› πρήξω,
83 ὄµνυµί σοι, Λαµπρίσκε, τὰς φίλας Μούσας.
84 ΛΑ. ὅσσην δὲ καὶ τὴν γλάσσαν, οὗτος, ἔσχηκας·
85 πρός σοι βαλέω τὸν µῦν τάχ’ ἢν πλέω γρύξηις.
86 ΚΟ. ἰδού, σιωπῶ· µή µε, λίσσοµαι, κτείνηις.
87 ΛΑ. µέθεσθε, Κόκκαλ’ αὐτόν. ΜΗ. οὐ δ‹εῖ σ’› ἐκλῆξαι,
88 Λαµπρίσκε· δεῖρον ἄχρις ἥλιος δύσηι.
89 ΛΑ. ἀλλ’ ἐστὶν ὕδρης ποικιλώτερος πολλῶι
90 καὶ δεῖ λαβεῖν νιν κἀπὶ βυβλίωι δήκου
91 τὸ µηδέν, ἄλλας εἴκοσίν γε, καὶ ἢν µέλληι
92 αὐτῆς ἄµεινον τῆς Κλεοῦς ἀναγνῶναι.
93 ‹ΚΟ.› ἰσσαῖ. ‹ΛΑ.› λάθοις τὴν γλάσσαν ἐς µέλι πλύνας.
94 ‹ΜΗ.› ἐρέω ἐπιµηθέως τῶι γέροντι, Λαµπρίσκε,
95 ἐλθοῦσ’ ἐς οἶκον ταῦτα καὶ πέδας ἥξω
96 φέρουσ’ ὅκως νιν σύµποδ’ ὧδε πηδεῦντα
97 αἱ πό̣τν̣ια̣ι βλέπωσ̣ι̣ν ἃς ἐµίσησεν.
.
[μεταφραση-αποδοση χ.ν.κουβελης]
ΜΗΤΡΟΤΙΜΗ
και να σου δωσουν οι σεβαστες Μουσες
Λαμπρισκε,καθε καλο στη ζωη ν'απολαυσεις
πιαστον και δειρτον αλυπητα,μεχρι η ψυχη του
να βγει απ'το στομα του
5 της δυστυχης εμενα το σπιτι καταστρεψε
στριφτο παιζοντας και δεν του φτανουν
οι αστραγαλοι κι αλλη συμφορα ακομα
μεγαλυτερη παει να φερει,κι ουτε τη πορτα
του σχολειου που βρισκεται-κι η τριαντα
10 του μηνος η πικρη θελει τη πληρωμη της
κι εγω κλαιω-ξερει να πει,αλλ'αν ειναι για τη λεσχη
εκει που ξημεροβραδιαζονται κλεφτες
και λωποδυτες τα παντα ξερει κι αλλον να παρασυρει
κι η δυστυχη πλακα,που την κηρωνω
15 καθε μηνα βρισκεται χαμω παρατημενη
στο ποδι του κρεβατιου κοντα στο τοιχο
κι αν καμια φορα την πιασει σαν τον Αδη την κοιταζει
οχι για να γραψει κατι σωστο,μα για να την μουτζουρωσει
και τα κοτσια απο δορκαδα γυαλισμενα ενα-ενα
20 στις θηκες τους πιοτερο απ'το δοχειο του λαδιου
που σε καθε τι το χρειαζομαστε
δεν ξερει ακομα ουτε την αλφα συλλαβη να ξεχωρισει
αν καποιος πεντακις δεν του βροντοφωναξει
κι οταν πριν τρεις μερες τον Κυνα του διδασκε να κλινει
25 ο πατερας του,τον Κυνα εκλινε
αυτος Κωον ο κοπριτης,τοτ'εγω ειπα
πως ειμ'ανοητη,αντι να τον διδασκω γαιδαρους
να βοσκει,τον στελνω να μαθει γραμματα
νομιζοντας πως στα γεραματα θα τον εχω προστατη
30 κι αν μια προταση σαν παιδακι που'ναι
το παρακαλεσουμε να πει εγω η' ο πατερας του
που'ναι γερος ανθρωπος κι αρρωστος στα ματια και στ'αυτια
εδω οπως με το καλαθι βγαζει νερο
'Απολλων...Αγρευ...' ,'αυτο' του λεω' κι η γιαγια
35,η δυστυχη,θα στο πει-κι ας ειναι αγραμματη-
κι ο τυχαιος Φρυγας δουλος κι αν τολμησουμε κι υψωσουμε
φωνη,η' για τρεις μερες ξεχναει
του σπιτιου το δρομο,και τη γιαγια,
γρια γυναικα που ψωμοζει,ενοχλει
40 η' πανω στη σκεπη τα σκελια απλωνοντας
καθεται οπως ενας πιθηκος κατω σκυβοντας
και να με πιστεψεις τα σπλαχνα μου υποφερουν
οποτε τον βλεπω,κι οχι τοσο για λογου του.
αλλα τα κεραμιδια ολα οπως τα παξιμαδια σπανε,
45 κι οταν ο χειμωνας φτανει,τρια ταλληρα
κλαιγοντας για καθε μετρο πληρωνω
γιατι στο στομα ειμαστε ολης της συνοικιας.
'αυτα ειν'εργα του Κοτταλου της Μητροτιμης',
κι αληθεια ειναι ωστε κουβεντα δεν βγαζω.
50 δες πως τη ραχη γρατσουνισε
ολη,στα δαση,οπως ψαρας της Δηλου
στη θαλασσα,την ασημαντη ζωη του φθειροντας,
τις εφτα καλυτερα και τις εικοσι γνωριζει
απ'τους αστρονομους,κι ουτ'υπνος τον περνει
55 οταν σκεπτεται τις μερες αργιας που'χεται
αλλ'αν σε σενα,Λαμπρισκε,τα πραγματα της ζωης σου
εξοχα φερουν και καλα αυτες που τραγουδουν
μη σ'αυτον λιγοτερες δωσεις
ΛΑΜΠΡΙΣΚΟΣ
Μητροτιμη,μην παρακαλας
δεν θα'χει τιποτα λιγοτερο,Ευθια που'σαι,
60 που Κοκκαλε,που Φιλλε,μην καθυστερητε αυτον
σηκωστε απ'τον ωμο τη σεληνη
να του δειξτε,επαινω τα εργα,Κοτταλε,που κανεις
δεν σ'αρκει πια με αυτα τα κοτσια να παιζεις
γυροφερνεις οπως ξερω στις λεσχεις
65 με κλεφτες και λωποδυτες συγχνωτιζεσε στο στριφτο
εγω θα σε φκιαξω πιο φρονιμο κι απο κοριτσι,
μητ'αχυρο ν'αγγιζεις,αν αυτο'ναι ευχαριστο.
που'ναι το τσουχτερο λουρι,η' η βοιδοπετσα,
μ'αυτο τους δεμενους σ'απομονωση κακοποιω,
70 ας μου το δωσει καποιος στο χερι πριν χολη να φτυσω
ΚΟΤΤΑΛΟΣ
μη μη ικετευω,Λαμπρισκε,στις Μουσες σου
και στο γενιο σου και της Κοττιδος ψυχης,
μη με το τσουχτερο,μ'αλλο να με χτυπησεις.
‹ΛΑΜΠΡΙΣΚΟΣ›
αλλ'εισαι πονηρος,Κοτταλε,ωστε και για πουλημα
75 κανενας δεν θα σε παινευε,ουτ'οπου στη χωρα
τα ποντικια το σιδερο τρωνε
ΚΟΤΤΑΛΟΣ
ποσες,ποσες,Λαμπρισκε,σε θερμοπαρακαλω,προκειται
να με φορτωσεις;
‹ΛΑΜΠΡΙΣΚΟΣ›
οχι εμενα,αυτην ρωτα
‹ΚΟΤΤΑΛΟΣ›
ωχ ωχ,ποσες θα μου δωστε;
‹ΜΗΤΡΟΤΙΜΗ›
στη ζωη σου,
80 θα σε φορτωσω οσες μπορει ν'αντεξει το παλιοτομαρο σου
‹ΚΟΤΤΑΛΟΣ›
σταματα.αρκετες,Λαμπρισκε
ΛΑΜΠΡΙΣΚΟΣ
κι εσυ σταματα
κακα εργα να κανεις
‹ΚΟΤΤΑΛΟΣ›
ποτε πια ποτε πια δεν θα κανω
σ'ορκιζομαι,Λαμπρισκε,στις σεβαστες Μουσες
ΛΑΜΠΡΙΣΚΟΣ
τι στομα,τετοιε, εχεις
85 θα στο βουλωσω γρηγορα να μην ξεφωνιζεις πια
ΚΟΤΤΑΛΟΣ
δες,σωπαινω.μη με,σε θερμοπαρακαλω,σκοτωσεις
ΛΑΜΠΡΙΣΚΟΣ
αφησε τον,Κοκκαλε
ΜΗΤΡΟΤΙΜΗ
δεν πρεπει να παψεις να τον χτυπας.
Λαμπρισκε,δειρτον μεχρι ο ηλιος να δυσει
‹ΛΑΜΠΡΙΣΚΟΣ
αλλ'.....................
ΜΗΤΡΟΤΙΜΗ
αλλ'ειναι απ'την υδρα πιο πολυ πολυχρωμος
90 και πρεπει να παρ' αυτος- κι απανω στο βιβλιο του ακομα,
το μηδενικο-αλλες εικοσι,κι αν προκειται
καλυτερα κι απ'αυτη τη Κλειω να διαβαζει
‹ΚΟΤΤΑΛΟΣ›
πω πω
‹ΛΑΜΠΡΙΣΚΟΣ›
κι αν δεν το καταλαβεις τη γλωσσα στο μελι να πλυνεις
‹ΜΗΤΡΟΤΙΜΗ›
θα πω τωρα που το εννοησα στον γεροντα,Λαμπρισκε,
95 οταν παω στο σπιτι αυτα,και περδικλια θα φερω
γυριζοντας οπως αυτον περδικλωμενο εδω να πηδα
οι σεβαστες να τον βλεπουν που τις μισησε
.
.
.
Αχιλεας-χ.ν.κουβελης c.n.couvelis
.
.
ΑΧΙΛΗΟΣ ΝΕΚΥΙΑ
[Ομηρου Ιλιαδα-ραψωδια λ'-στιχοι 467-491]
μεταφραση χ.ν.κουβελης
.
ἦλθε δ' ἐπὶ ψυχὴ Πηληϊάδεω Ἀχιλῆος
καὶ Πατροκλῆος καὶ ἀμύμονος Ἀντιλόχοιο
Αἴαντός θ', ὃς ἄριστος ἔην εἶδός τε δέμας τε
τῶν ἄλλων Δαναῶν μετ' ἀμύμονα Πηλεΐωνα. 470
ἔγνω δὲ ψυχή με ποδώκεος Αἰακίδαο
καί ῥ' ὀλοφυρομένη ἔπεα πτερόεντα προσηύδα·
«διογενὲς Λαερτιάδη, πολυμήχαν' Ὀδυσσεῦ,
σχέτλιε, τίπτ' ἔτι μεῖζον ἐνὶ φρεσὶ μήσεαι ἔργον;
πῶς ἔτλης Ἄϊδόσδε κατελθέμεν, ἔνθα τε νεκροὶ 475
ἀφραδέες ναίουσι, βροτῶν εἴδωλα καμόντων;»
ὣς ἔφατ', αὐτὰρ ἐγώ μιν ἀμειβόμενος προσέειπον·
«ὦ Ἀχιλεῦ, Πηλῆος υἱέ, μέγα φέρτατ' Ἀχαιῶν,
ἦλθον Τειρεσίαο κατὰ χρέος, εἴ τινα βουλὴν
εἴποι, ὅπως Ἰθάκην ἐς παιπαλόεσσαν ἱκοίμην· 480
οὐ γάρ πω σχεδὸν ἦλθον Ἀχαιΐδος οὐδέ πω ἁμῆς
γῆς ἐπέβην, ἀλλ' αἰὲν ἔχω κακά. σεῖο δ', Ἀχιλλεῦ,
οὔ τις ἀνὴρ προπάροιθε μακάρτερος οὔτ' ἄρ' ὀπίσσω·
πρὶν μὲν γάρ σε ζωὸν ἐτίομεν ἶσα θεοῖσιν
Ἀργεῖοι, νῦν αὖτε μέγα κρατέεις νεκύεσσιν 485
ἐνθάδ' ἐών· τῶ μή τι θανὼν ἀκαχίζευ, Ἀχιλλεῦ.»
ὣς ἐφάμην, ὁ δέ μ' αὐτίκ' ἀμειβόμενος προσέειπε·
«μὴ δή μοι θάνατόν γε παραύδα, φαίδιμ' Ὀδυσσεῦ.
βουλοίμην κ' ἐπάρουρος ἐὼν θητευέμεν ἄλλῳ,
ἀνδρὶ παρ' ἀκλήρῳ, ᾧ μὴ βίοτος πολὺς εἴη, 490
ἢ πᾶσιν νεκύεσσι καταφθιμένοισιν ἀνάσσειν.''
ηρθ'επανω η ψυχη του γιου του Πηλεα Αχιλεα
και του Πατροκλου και του αμεμπτου Αντιλοχου
και του Αιαντα,που'ταν πρωτος στην οψη και στο κορμι
των αλλων Δαναων μετα τον αμεμπτο του Πηλεα 470
με γνωρισε η ψυχη του γρηγοροποδαρου γονου του Αιακου
και σπαρακτικα θρηνωντας λογια φτερωτα μιλησε.
''γονε θεου γιε του Λαερτη,πολυμηχανε Οδυσσεα
παρατολμε,τι αραγε ακομη μεγαλο στο νου μηχανευεσαι εργο
πως αντεξες στον Αδη να κατερθεις,οπου οι νεκροι 475
αναισθητοι διαμενουν,ειδωλα θνητων τελειωμενων;''
ετσ'ειπε,τοτ'εγω σ'αυτον ανταποκρινομενος μιλησα.
''ω Αχιλεα,του Πηλεα γιε,πολυ υπερτερε των Αχαιων,
ηρθα στον Τειρεσια κατ'αναγκη,αν καποια συμβουλη
εχει να πει,πως στην Ιθακη στη δυσβατη θα φτασω 480
ουτ'ακομα πλησιασα Αχαικη γη,ουτ'ακομα της δικης μου
γης πατησα,αλλα παντοτ'εχω βασανα,σαν εσενα,Αχιλεα,
κανενας ανθρωπος στα περασμενα πιο καλοτυχος ουτε στα μεταπειτα
πριν οταν ζουσες σε τιμουσαμε ισα με τους θεους
οι Αργειοι ,τωρα παλι παρα πολυ κραταιος στους νεκρους 485
εδω οπ'ηρθες.οτι πεθανες μη σε πικραινει,Αχιλλεα''
ετσ'ειπα,τοτ'αυτος σε μενα ανταποκρινομενος μιλησε.
''μη τωρα σε μενα τον θανατο με λογια παρηγορεις,λαμπρε Οδυσσεα,
θα΄θελα στα χωραφια να'μουν να υπηρετω σ'αλλον,
σ'ανθρωπο κοντα ακληρο,στον οποιο πολυ βιος να μην ειναι, 490
παρα σ'ολους τους νεκρους τους σβησμενους να βασιλευω''
.
.
.
.
Αιας ο Τελαμωνιος-χ.ν.κουβελης c.n.couvelis
.
.
ΑΙΑΝΤΟΣ ΝΕΚΥΙΑ
[Ομηρου Ιλιαδα-ραψωδια λ'-στιχοι 543-564]
μεταφραση χ.ν.κουβελης
οἴη δ᾿ Αἴαντος ψυχὴ Τελαμωνιάδαο
νόσφιν ἀφεστήκει, κεχολωμένη εἵνεκα νίκης,
τήν μιν ἐγὼ νίκησα δικαζόμενος παρὰ νηυσὶ 545
τεύχεσιν ἀμφ᾿ Ἀχιλῆος: ἔθηκε δὲ πότνια μήτηρ.
παῖδες δὲ Τρώων δίκασαν καὶ Παλλὰς Ἀθήνη.
ὡς δὴ μὴ ὄφελον νικᾶν τοιῷδ᾿ ἐπ᾿ ἀέθλῳ:
τοίην γὰρ κεφαλὴν ἕνεκ᾿ αὐτῶν γαῖα κατέσχεν,
Αἴανθ᾿, ὃς πέρι μὲν εἶδος, πέρι δ᾿ ἔργα τέτυκτο 550
τῶν ἄλλων Δαναῶν μετ᾿ ἀμύμονα Πηλεί̈ωνα.
τὸν μὲν ἐγὼν ἐπέεσσι προσηύδων μειλιχίοισιν:
«Αἶαν, παῖ Τελαμῶνος ἀμύμονος, οὐκ ἄρ᾿ ἔμελλες
οὐδὲ θανὼν λήσεσθαι ἐμοὶ χόλου εἵνεκα τευχέων
οὐλομένων; τὰ δὲ πῆμα θεοὶ θέσαν Ἀργείοισι,555
τοῖος γάρ σφιν πύργος ἀπώλεο: σεῖο δ᾿ Ἀχαιοὶ
ἶσον Ἀχιλλῆος κεφαλῇ Πηληϊάδαο
ἀχνύμεθα φθιμένοιο διαμπερές: οὐδέ τις ἄλλος
αἴτιος, ἀλλὰ Ζεὺς Δαναῶν στρατὸν αἰχμητάων
ἐκπάγλως ἤχθηρε, τεὶ̈ν δ᾿ ἐπὶ μοῖραν ἔθηκεν. 560
ἀλλ᾿ ἄγε δεῦρο, ἄναξ, ἵν᾿ ἔπος καὶ μῦθον ἀκούσῃς
ἡμέτερον: δάμασον δὲ μένος καὶ ἀγήνορα θυμόν.’
ὣς ἐφάμην, ὁ δέ μ᾿ οὐδὲν ἀμείβετο, βῆ δὲ μετ᾿ ἄλλας
ψυχὰς εἰς Ἔρεβος νεκύων κατατεθνηώτων.
μον'αυτη του Αιαντα η ψυχη του γιου του Τελαμωνα
μακρια στεκονταν,χολωμενη για τη νικη
αυτη που αυτον εγω νικησα κρινομενος κοντα στα καραβια 545
για τα οπλα τ'Αχιλεα,π'ορισε η σεβαστη μητερα.
[τα παιδια των Τρωων εκριναν και η Παλαδα Αθηνα]
ας τοτε να μην επρεπε να νικησω τετοιο επαθλο
τετοιο κεφαλη εξ'αιτιας των η γη κατεχει
τον Αιαντα,αυτος που για την οψη,για τα εργα τυγχανε 550
πρωτος των αλλων Δαναων μετα τον αμεμπτο του Πηλεα
αυτον εγω με λογια του ειπα γλυκα
''Αιαντα,παιδι του Τελαμωνα του αμεμπτου,δεν σου'μελλε
ουτε πεθαμενος να λησμονισεις σε μενα τη πικρα για τα οπλα
τα καταραμενα;αυτα τα βασανα οι θεοι τα ορισαν στους Αργειουςν 555
τετοιος σ'αυτους πυργος χαθηκε.εσενα οι Αχαιοι
ισα του Αχιλλεα πρωτο απογονο του Πηλεα
θρηνησαμε χαμενο ακαταπαυστα.κανενας αλλος
αιτιος,παρα ο Ζευς των Δαναων τον στρατο των κονταριστων
τρομερα εχθρευτηκε, θανατον στη μοιρα σου ορισε 560
αλλ'ελα εδω.βασιλια,τα λογια και τη φωνη ν'ακουσεις
τη δικη μου.δαμασε την οργη και τον ανδροπρεπη θυμο''
«ὣς ἐφάμην, ὁ δέ μ᾿ οὐδὲν ἀμείβετο, βῆ δὲ μετ᾿ ἄλλας
ετσι ειπα,αυτος τιποτα δεν μ'απαντησε,πηγε με τις αλλες
ψυχες στο Ερεβος των πεθαμενων νεκρων
.
.
.
Τηρω-χ.ν.κουβελης c.n.couvelis
Αντιοπη-χ.ν.κουβελης c.n.couvelis
.
.
ΤΗΡΩΣ ΑΝΤΙΟΠΗΣ ΤΕ ΓΥΝΑΙΚΩΝ ΝΕΚΥΙΑ
[Ομηρου Ιλιαδα-ραψωδια λ'-στιχοι 233-265]
μεταφραση χ.ν.κουβελης
αἱ δὲ προμνηστῖναι ἐπήϊσαν, ἠδὲ ἑκάστη
ὃν γόνον ἐξαγόρευεν· ἐγὼ δ' ἐρέεινον ἁπάσας.
ἔνθ' ἦ τοι πρώτην Τυρὼ ἴδον εὐπατέρειαν, 235
ἣ φάτο Σαλμωνῆος ἀμύμονος ἔκγονος εἶναι,
φῆ δὲ Κρηθῆος γυνὴ ἔμμεναι Αἰολίδαο·
ἣ ποταμοῦ ἠράσσατ' Ἐνιπῆος θείοιο,
ὃς πολὺ κάλλιστος ποταμῶν ἐπὶ γαῖαν ἵησι,
καί ῥ' ἐπ' Ἐνιπῆος πωλέσκετο καλὰ ῥέεθρα. 240
τῷ δ' ἄρα εἰσάμενος γαιήοχος ἐννοσίγαιος
ἐν προχοῇς ποταμοῦ παρελέξατο δινήεντος·
πορφύρεον δ' ἄρα κῦμα περιστάθη οὔρεϊ ἶσον,
κυρτωθέν, κρύψεν δὲ θεὸν θνητήν τε γυναῖκα.
λῦσε δὲ παρθενίην ζώνην, κατὰ δ' ὕπνον ἔχευεν. 245
αὐτὰρ ἐπεί ῥ' ἐτέλεσσε θεὸς φιλοτήσια ἔργα,
ἔν τ' ἄρα οἱ φῦ χειρὶ ἔπος τ' ἔφατ' ἔκ τ' ὀνόμαζε·
«χαῖρε, γύναι, φιλότητι· περιπλομένου δ' ἐνιαυτοῦ
τέξεαι ἀγλαὰ τέκνα, ἐπεὶ οὐκ ἀποφώλιοι εὐναὶ
ἀθανάτων· σὺ δὲ τοὺς κομέειν ἀτιταλλέμεναί τε. 250
νῦν δ' ἔρχευ πρὸς δῶμα καὶ ἴσχεο μηδ' ὀνομήνῃς·
αὐτὰρ ἐγώ τοί εἰμι Ποσειδάων ἐνοσίχθων.»
ὣς εἰπὼν ὑπὸ πόντον ἐδύσετο κυμαίνοντα.
ἡ δ' ὑποκυσαμένη Πελίην τέκε καὶ Νηλῆα,
τὼ κρατερὼ θεράποντε Διὸς μεγάλοιο γενέσθην 255
ἀμφοτέρω· Πελίης μὲν ἐν εὐρυχόρῳ Ἰαολκῷ
ναῖε πολύῤῥηνος, ὁ δ' ἄρ' ἐν Πύλῳ ἠμαθόεντι.
τοὺς δ' ἑτέρους Κρηθῆϊ τέκεν βασίλεια γυναικῶν,
Αἴσονά τ' ἠδὲ Φέρητ' Ἀμυθάονά θ' ἱππιοχάρμην.
.
τὴν δὲ μέτ' Ἀντιόπην ἴδον, Ἀσωποῖο θύγατρα, 260
ἣ δὴ καὶ Διὸς εὔχετ' ἐν ἀγκοίνῃσιν ἰαῦσαι,
καί ῥ' ἔτεκεν δύο παῖδ', Ἀμφίονά τε Ζῆθόν τε,
οἳ πρῶτοι Θήβης ἕδος ἔκτισαν ἑπταπύλοιο
πύργωσάν τ', ἐπεὶ οὐ μὲν ἀπύργωτόν γ' ἐδύναντο
ναιέμεν εὐρύχορον Θήβην, κρατερώ περ ἐόντε. 265
.
αυτες η μια μετα την αλλη ακολουθουσε,κι η καθεμια
απο ποιον γονο ομολογουσε,εγω τις ρωτουσα ολες
εκει πρωτη την Τυρω ειδα απο ευγενη πατερα 235
αυτη ειπε του Σαλμωνεα του αμεμπτου τεκνο ειναι
ειπε του Κρηθεα γυναικα υπηρξε του Αιολου
αυτη του ποταμου ερωτευθηκε του Ενιπεα του θεικου
αυτος πολυ ωραιοτατος απ'τους ποταμους πανω στη γη ηταν
και γι'αυτο στου Ενιπεα πηγαινοερχονταν τα ομορφα νερα που ρεαν 240
σ'αυτον τοτ'εμοιασε ο περιβαλλων τη γη της γης ο σειστης
στις εκβολες του ποταμου ξαπλωσε μαζι της κρυφα του πολυστροβιλου
πορφυρο τοτε κυμα τους περικυκλωσε σ'ορος ισο,
κυρτωμενο,εκρυψε τον θεο και τη θνητη γυναικα,
ελυσε την παρθενικη ζωνη,σ'υπνο την βυθισε 245
τοτ'οταν τελειωσε ο θεος τα ερωτικα εργα
στο χερι της τοτε την σφιγγει και λογο μιλησε κι ονομασε
''χαιρε,γυναικα,στον ερωτα.με το γυρισμα του χρονου
θα τεκνοποιησεις λαμπρα τεκνα,επειδη δεν ειν'ανωφελα τα κρεβατια
των αθανατων.εσυ αυτα φροντισε και ν'αναθρεψε 250
τωρα τραβα στο σπιτι και συγκρατησου μην ονοματισεις
επειδη εγω οπως βλεπεις ειμ'ο Ποσειδωνας ο σειστης της γης''
ετσ'ειπε και στον ποντο βουτηξε τον κυματιζοντα ,
αυτη μενοντας εγκυος τον Πελια τεκνοποιησε και τον Νηλεα
στου κρατερου Δια υπηρετες αφοσιωμενοι του μεγαλου εγιναν 255
και οι δυο.ο Πελιας στην ευρυχωρη Ιωλκο
εγκατασταθηκε με πολλα προβατα,ο αλλος στην αμμουδερη Πυλο
τους αλλους με τον Κρηθεα τεκνοποιησε η βασιλικη των γυναικων
τον Αισονα και τον Φερη τον Αμυθαονα τον μαχητη πανω σ'αρμα
.
μετα την Αντιοπη ειδα,του Ασωπου τη θυγατερα 260
αυτη τωρα περηφανευονταν πως στην αγκαλια του Δια περασε τη νυχτα
και τοτε τεκνοποιησε δυο παιδια,το Αμφιονα και τον Ζηθον
αυτοι πρωτοι της Θηβας τον τοπο διαμονης εκτισαν της εφταπυλης
και τον πυργωσαν,επειδη απυργωτη δεν μπορουσαν
να διαμενουν την ευρυχωρη Θηβα,κρατεροι ας ηταν 265
.
.
.
Αλκμηνη-χ.ν.κουβελης c.n.couvelis
Μεγαρα-χ.ν.κουβελης c.n.couvelis
Επικαστη-χ.ν.κουβελης c.n.couvelis
.
.
ΑΛΚΜΗΝΗΣ ΜΕΓΑΡΑΣ ΕΠΙΚΑΣΤΗΣ ΤΕ ΓΥΝΑΙΚΩΝ ΝΕΚΥΙΑ
[Ομηρου Ιλιαδα-ραψωδια λ'-στιχοι 266-280]
μεταφραση χ.ν.κουβελης
τὴν δὲ μετ' Ἀλκμήνην ἴδον, Ἀμφιτρύωνος ἄκοιτιν,
ἥ ῥ' Ἡρακλῆα θρασυμέμνονα θυμολέοντα
γείνατ' ἐν ἀγκοίνῃσι Διὸς μεγάλοιο μιγεῖσα·
καὶ Μεγάρην, Κρείοντος ὑπερθύμοιο θύγατρα,
τὴν ἔχεν Ἀμφιτρύωνος υἱὸς μένος αἰὲν ἀτειρής. 270
μητέρα τ' Οἰδιπόδαο ἴδον, καλὴν Ἐπικάστην,
ἣ μέγα ἔργον ἔρεξεν ἀϊδρείῃσι νόοιο
γημαμένη ᾧ υἷϊ· ὁ δ' ὃν πατέρ' ἐξεναρίξας
γῆμεν· ἄφαρ δ' ἀνάπυστα θεοὶ θέσαν ἀνθρώποισιν.
ἀλλ' ὁ μὲν ἐν Θήβῃ πολυηράτῳ ἄλγεα πάσχων 275
Καδμείων ἤνασσε θεῶν ὀλοὰς διὰ βουλάς·
ἡ δ' ἔβη εἰς Ἀΐδαο πυλάρταο κρατεροῖο,
ἁψαμένη βρόχον αἰπὺν ἀφ' ὑψηλοῖο μελάθρου
ᾧ ἄχεϊ σχομένη· τῷ δ' ἄλγεα κάλλιπ' ὀπίσσω
πολλὰ μάλ', ὅσσα τε μητρὸς ἐρινύες ἐκτελέουσι. 280
.
μετα την Αλκμηνη ειδα,του Αμφιτρυωνα την νομιμη συζυγο στο κρεβατι
αυτη τον Ηρακλη με το τολμηρο φρονημα με τη καρδια λιονταριου
γεννησε στην αγκαλια του Δια του μεγαλου σμιγμενη.
και την Μεγαρα,του Κρεοντα του υψηλοφρονα θυγατερα
αυτην ειχε τ'Αμφιτρυωνα ο γιος με την ορμη παντ'ακρατητη
και τη μητερα του Οιδιποδα ειδα,την ομορφη Επικαστη,
αυτη βαρια πραξη διεπραξε χωρις στο νου να το γνωριζει
να παρει γι'αντρα το γιο της,αυτον που τον πατερα του εξοντωνοντας
την πηρε για γυναικα του.μετα γνωστα οι θεοι τα καμαν στους ανθρωπους.
αλλ'αυτος μεν στη Θηβα την πολυαγαπημενη βασανα πασχοντας
των Καδμειων βασιλευσε με των θεων τις ολεθριες βουλες
αυτη δε πηγε στου Αδη τη πυλη του κρατερου
δενοντας θηλια κρεμαμενη απ΄το ψηλο δοκαρι της σκεπης
απ'τον πονο της κατεχομενη.σ'αυτον βασανα αφησε πισω
παρα πολλα,οσα και της μητερας οι ερινυες εκτελουν 280
.
.
.
.
Χλωρη-χ.ν.κουβελης c.n.couvelis
.
.
ΧΛΩΡΙΣ ΤΕ ΓΥΝΑΙΚΩΝ ΝΕΚΥΙΑ
[Ομηρου Ιλιαδα-ραψωδια λ'-στιχοι 281-297]
μεταφραση χ.ν.κουβελης
.
καὶ Χλῶριν εἶδον περικαλλέα, τήν ποτε Νηλεὺς
γῆμεν ἑὸν διὰ κάλλος, ἐπεὶ πόρε μυρία ἕδνα,
ὁπλοτάτην κούρην Ἀμφίονος Ἰασίδαο,
ὅς ποτ' ἐν Ὀρχομενῷ Μινυηΐῳ ἶφι ἄνασσεν·
ἡ δὲ Πύλου βασίλευε, τέκεν δέ οἱ ἀγλαὰ τέκνα, 285
Νέστορά τε Χρομίον τε Περικλύμενόν τ' ἀγέρωχον.
τοῖσι δ' ἐπ' ἰφθίμην Πηρὼ τέκε, θαῦμα βροτοῖσι,
τὴν πάντες μνώοντο περικτίται· οὐδέ τι Νηλεὺς
τῷ ἐδίδου, ὃς μὴ ἕλικας βόας εὐρυμετώπους
ἐκ Φυλάκης ἐλάσειε βίης Ἰφικληείης 290
ἀργαλέας. τὰς δ' οἶος ὑπέσχετο μάντις ἀμύμων
ἐξελάαν· χαλεπὴ δὲ θεοῦ κατὰ μοῖρα πέδησε
δεσμοί τ' ἀργαλέοι καὶ βουκόλοι ἀγροιῶται.
ἀλλ' ὅτε δὴ μῆνές τε καὶ ἡμέραι ἐξετελεῦντο
ἂψ περιτελλομένου ἔτεος καὶ ἐπήλυθον ὧραι, 295
καὶ τότε δή μιν ἔλυσε βίη Ἰφικληείη
θέσφατα πάντ' εἰπόντα· Διὸς δ' ἐτελείετο βουλή.
και τη Χλωρη ειδα την πανεμορφη,αυτην καποτε ο Νηλεας
εκαμε γυναικα για την ομορφια,αφου προσφερε μυρια δωρα γαμηλια,
την νεωτερη κορη του Αμφιονα γιου του Ιασου,
αυτος που καποτε στον Ορχομενο στους Μινυες ισχυρα βασιλευσε
αυτη δε της Πυλου βασιλευε,τεκνοποιησε δε εκει λαμπρα τεκνα,
τον Νεστορα και τον Χρομιον και τον Περικλυμενον τον αγερωχον.
σ'αυτους επιπλεον την ευρωστη Πηρω τεκνοποιησε,θαυμασμα θνητων,
αυτην ολοι επιδιωκαν να κερδισουν που γυρω κατοικουσαν.ουτ'ο Νηλεας
σε καποιον την εδινε,αλλα οποιος τωρα τα στριφτοκερατα βοδια τα ευρυμετωπα
απ'τη Φυλακη θ'αρπαζε του σωματοδυναμου του Ιφικλου 290
τα σκληροτραχηλου.αυτα μοναχος υποσχεθηκε ενας μαντης αμεμπτος
[ο Μελαμποδας για τον αδερφο του Βιαντα]
ν'αρπαξει.δυσχερη δε θεου μοιρα τον εμποδισε
και δεσμα σκληρα και βουκολοι αγροικοι
αλλ'οταν τοτε κι οι μηνες κι οι μερες τελειωσαν
παλι περιστρεφομενου του ετους κι επανηλθαν οι εποχες,
και τοτ'αυτον ελυσε ο σωματοδυναμος Ιφικλος
του θεου τα λογια τα γραμμενα ολα λεγοντας.του Δια δε πληρωθηκε η βουλη
.
.
.
Ληδα-c.n.couvelis χ.ν.κουβελης
Ιφιμεδεια-c.n.couvelis χ.ν.κουβελης
Φαιδρα-c.n.couvelis χ.ν.κουβελης
Προκρη-c.n.couvelis χ.ν.κουβελης
Αριαδνη-c.n.couvelis χ.ν.κουβελης
Μαιρα-c.n.couvelis χ.ν.κουβελης
Κλυμενη-c.n.couvelis χ.ν.κουβελης
Εριφυλη-c.n.couvelis χ.ν.κουβελης
.
.
ΛΗΔΑΣ ΤΕ ΙΦΙΜΕΔΕΙΑΣ ΤΕ ΦΑΙΔΡΑΣ ΠΡΟΚΡΙΣ Τ'ΑΡΙΑΔΝΗΣ ΜΑΙΡΑΣ ΤΕ
ΚΛΥΜΕΝΗΣ ΕΡΙΦΥΛΗΣ ΤΕ ΓΥΝΑΙΚΩΝ ΝΕΚΥΙΑ
[Ομηρου Ιλιαδα-ραψωδια λ'-στιχοι 298-330]
μεταφραση χ.ν.κουβελης
.
καὶ Λήδην εἶδον, τὴν Τυνδαρέου παράκοιτιν,
ἥ ῥ' ὑπὸ Τυνδαρέῳ κρατερόφρονε γείνατο παῖδε,
Κάστορά θ' ἱππόδαμον καὶ πὺξ ἀγαθὸν Πολυδεύκεα, 300
τοὺς ἄμφω ζωοὺς κατέχει φυσίζοος αἶα·
οἳ καὶ νέρθεν γῆς τιμὴν πρὸς Ζηνὸς ἔχοντες
ἄλλοτε μὲν ζώουσ' ἑτερήμεροι, ἄλλοτε δ' αὖτε
τεθνᾶσιν· τιμὴν δὲ λελόγχασιν ἶσα θεοῖσι.
τὴν δὲ μέτ' Ἰφιμέδειαν, Ἀλωῆος παράκοιτιν, 305
εἴσιδον, ἣ δὴ φάσκε Ποσειδάωνι μιγῆναι,
καί ῥ' ἔτεκεν δύο παῖδε, μινυνθαδίω δὲ γενέσθην,
Ὦτόν τ' ἀντίθεον τηλεκλειτόν τ' Ἐφιάλτην,
οὓς δὴ μηκίστους θρέψε ζείδωρος ἄρουρα
καὶ πολὺ καλλίστους μετά γε κλυτὸν Ὠρίωνα· 310
ἐννέωροι γὰρ τοί γε καὶ ἐννεαπήχεες ἦσαν
εὖρος, ἀτὰρ μῆκός γε γενέσθην ἐννεόργυιοι.
οἵ ῥα καὶ ἀθανάτοισιν ἀπειλήτην ἐν Ὀλύμπῳ
φυλόπιδα στήσειν πολυάϊκος πολέμοιο.
Ὄσσαν ἐπ' Οὐλύμπῳ μέμασαν θέμεν, αὐτὰρ ἐπ' Ὄσσῃ 315
Πήλιον εἰνοσίφυλλον, ἵν' οὐρανὸς ἀμβατὸς εἴη.
καί νύ κεν ἐξετέλεσσαν, εἰ ἥβης μέτρον ἵκοντο·
ἀλλ' ὄλεσεν Διὸς υἱός, ὃν ἠύκομος τέκε Λητώ,
ἀμφοτέρω, πρίν σφωϊν ὑπὸ κροτάφοισιν ἰούλους
ἀνθῆσαι πυκάσαι τε γένυς εὐανθέϊ λάχνῃ. 320
Φαίδρην τε Πρόκριν τε ἴδον καλήν τ' Ἀριάδνην,
κούρην Μίνωος ὀλοόφρονος, ἥν ποτε Θησεὺς
ἐκ Κρήτης ἐς γουνὸν Ἀθηνάων ἱεράων
ἦγε μέν, οὐδ' ἀπόνητο· πάρος δέ μιν Ἄρτεμις ἔκτα
Δίῃ ἐν ἀμφιρύτῃ Διονύσου μαρτυρίῃσι. 325
Μαῖράν τε Κλυμένην τε ἴδον στυγερήν τ' Ἐριφύλην,
ἣ χρυσὸν φίλου ἀνδρὸς ἐδέξατο τιμήεντα.
πάσας δ' οὐκ ἂν ἐγὼ μυθήσομαι οὐδ' ὀνομήνω,
ὅσσας ἡρώων ἀλόχους ἴδον ἠδὲ θύγατρας·
πρὶν γάρ κεν καὶ νὺξ φθῖτ' ἄμβροτος. 330
.
και τη Ληδα ειδα,του Τυνδαρεω τη συζυγο,
αυτη απ' τον Τυνδαρεω ισχυροφρονα γεννησε παιδια,
τον Καστορα τον αλογοδαμαστη και τον ικανο πυγμαχο Πολυδευκη 300
και του δυο ζωντανους κατεχει η σιταροφορα γη.
αυτοι και απο κατω της γης τιμη απ'τον Δια εχοντες
αλλοτε μεν ζουν μερα παρα μερα,αλλοτε δε παλι
πεθαινουν.τιμη δε ελαχαν ισα με τους θεους
μετα την Ιφιμεδεια,του Αλωεα συζυγο, 305
αντικρυσα,αυτη τωρα ελεγε με τον Ποσειδωνα σμιχτηκε,
και τοτε τεκνοποιησε δυο παιδια,ολιγοζωα δε γεννηθηκαν,
και τον Ωτον τον ισοθεον και τον ξακουστον Εφιαλτην,
αυτους τοτε υψηλοτατους εθρεψε η ζειαδωρος γη
και πολυ ωραιοτατους μετα βεβαια τον ονομαστον Ωριωνα. 310
εννιαχρονοι λοιπον και εννιαπηχες ησαν
το ευρος,και το μηκος εγιναν εννιαοργιοι.
αυτοι τοτε και τους αθανατους απειλουσαν στον Ολυμπο
θορυβο μαχης να στησουν πολυ ορμητικο πολεμου
την Οσσα πανω στον Ολυμπο επεδιωκαν να θεσουν,μετα πανω στην Οσσα 315
το Πηλιο με τα τρεμαμενα φυλλωματα,για να ο ουρανος αναβατος ειναι,
και τωρα σιγουρα θα το τελειωναν,αν της εφηβιας το μεγεθος εφταναν.
αλλα τους αφανισε του Δια ο γιος,που η ομορφομαλλη τεκνοποιησε Λητω
και τους δυο,πριν κατ'απ'τους κροταφους των σγουρο χνουδι
ανθισει και πυκνωσει του γενιου το ευανθες πρωτο τριχωμα 320
και την Φαιδρα και την Προκρη ειδα και την ομορφη Αριαδνη
την κορη του Μινωα του κακογνωμου,αυτη καποτε ο Θησεας
απ'τη Κρητη στο λοφο των Αθηνων των ιερων
εφερνε,οχι χωρις κοπο.αλλ'αυτη η Αρτεμις σκοτωσε
στη Δια με γυρω τα νερα να τρεχουν στις μαρτυριες του Διονυσου 325
και την Μαιρα και την Κλυμενη ειδα και την στυγερη Εριφυλη
αυτη που για χρυσο τον αγαπητο αντρα δεχτηκε να πουλησει.
ολες δεν θα μπορουσα εγω να πω ουτε να ονοματισω,
οσσες ηρωων συζυγους ειδα και θυγατερες
πριν να κι η νυχτα σβησει η αθανατη. 330
.
.
.
.
ΟΙ 50 ΔΑΝΑΙΔΕΣ -χ.ν.κουβελης
Ὑπερμνήστραν Γοργοφόνην Αὐτομάτην Ἀμυμώνην Ἀγαυὴν Σκαιήν Ἱπποδάμειαν Ῥοδίαν
Κλεοπάτραν Ἀστερίαν Ἱπποδαμείαν Γλαύκην Ἱππομέδουσαν Γόργην Ἰφιμέδουσαν
Ῥόδην Πειρήνην Δώριον Φάρτιν Μνήστραν Εὐίππην Ἀναξιβίην Νηλώ Κλειτήν Σθενέλην
Χρυσίππην Αὐτονόην Θεανὼ Ἠλέκτραν Κλεοπάτραν Εὐρυδίκην Γλαυκίππην Ἀνθήλειαν
Κλεοδώρην Εὐίππην Ἐρατὼ Στύγνην Βρύκην Ἀκταίην Ποδάρκην Διωξίππην Ἀδίτην
Ὠκυπέτην Πυλάργην Ἱπποδίκην Ἀδιάντην Καλλιδίκην Οἴμην Κελαινώ Ὑπερίππην
.
ΑΠΟΛΛΟΔΩΡΟΥ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ-Β 1,5
[50 Δαναιδες-οι γαμοι τους-με τους 50 Αιγυπτιαδες]
μεταφραση χ.ν.κουβελης
.
[εισαγωγη]
ο Δαναος και ο Αιγυπτος ητα διδυμα αδερφια του Βηλου της Ιους βασιλια της χωρας
των Μελαμποδων,το ονομα της Αιγυπτου τοτε,και της Αγχινοης ή Αγχιρροης του Νείλου,
βασιλιας της Λιβυης οριστηκε ο Δαναος και της Αραβιας,Αιγυπτου,ο Αιγυπτος,
ο Δαναος και ο Αιγυπτος απο διαφορες γυναικες ο μεν πρωτος απεκτησε 50 κορες
ο δε δευτερος 50 γιους,οταν μεγαλωσαν οι 50 γιοι ζητησαν για γυναικες τους τις 50
κορες,πρωτες εξαδερφες τους,ο Δαναος αρνηθηκε τον αιμομικτικη γαμο και φοβου-
μενος μπηκε σε καραβι μαζι με τις κορες του κι εφτασε στο Αργος ,εκει απαιτησε τον
θρονο απο τον βασιλια Γελανωρα,σαν εγγονος της Ιους,στη μαχη λυκου με ταυρου
νικησε ο λυκος,σημαδι να παρει το θρονο του Αργους ο Δαναος,ο οποιος ανοιξε τα
νερα της λιμνης Λερνης για την αρδευση των χωραφιων,πριν απ'αυτο μια Δαναιδα η
Αμυμωνη[η Αμεμπτος η Αθωνα]σταλθηκε να βρει νερο γιατι οργισμενος ο Ποσειδωνας
με την Ηρα που πηρε στη κατοχη τον τοπο στερεψε τις πηγες,εκει την παραφυλαξε ενας
Σατυρος και της επιτεθηκε να την βιασει,τοτε εμφανισθηκε ο Ποσειδωνας και την εσωσε,
τις εδειξε της πηγες της Λερνης και την εκανε δικη του,απ'αυτο το σμιξιμο γεννηθηκε ο
Ναυπλιος,
κατεφτασαν τοτε στην Αργολιδα οι 50 Αιγυπτιαδες γιοι και απαιτησαν απ'τον Δαναο τις 50
Δαναιδες κορες για γυναικες τους
Β 1,5 οἱ δὲ Αἰγύπτου παῖδες ἐλθόντες εἰς Ἄργος τῆς τε ἔχθρας παύσασθαι παρεκάλουν καὶ
τὰς θυγατέρας αὐτοῦ γαμεῖν ἠξίουν. Δαναὸς δὲ ἅμα μὲν ἀπιστῶν αὐτῶν τοῖς ἐπαγγέλμασιν,
ἅμα δὲ καὶ μνησικακῶν περὶ τῆς φυγῆς, ὡμολόγει τοὺς γάμους καὶ διεκλήρου τὰς κόρας.
Ὑπερμνήστραν μὲν οὖν τὴν πρεσβυτέραν ἐξεῖλον Λυγκεῖ καὶ Γοργοφόνην Πρωτεῖ· οὗτοι γὰρ
ἐκ βασιλίδος γυναικὸς Ἀργυφίης ἐγεγόνεισαν Αἰγύπτῳ. τῶν δὲ λοιπῶν ἔλαχον Βούσιρις μὲν
καὶ Ἐγκέλαδος καὶ Λύκος καὶ Δαΐφρων τὰς Δαναῷ γεννηθείσας ἐξ Εὐρώπης Αὐτομάτην
Ἀμυμώνην Ἀγαυὴν Σκαιήν. αὗται δὲ ἐκ βασιλίδος ἐγένοντο Δαναῷ, ἐκ δὲ Ἐλεφαντίδος
Γοργοφόνη καὶ Ὑπερμνήστρα. Ἴστρος δὲ Ἱπποδάμειαν, Χαλκώδων Ῥοδίαν, Ἀγήνωρ
Κλεοπάτραν, Χαῖτος Ἀστερίαν, Διοκορυστὴς Ἱπποδαμείαν, Ἄλκης Γλαύκην, Ἀλκμήνωρ
Ἱππομέδουσαν, Ἱππόθοος Γόργην, Εὐχήνωρ Ἰφιμέδουσαν, Ἱππόλυτος Ῥόδην. οὗτοι μὲν
οἱ δέκα ἐξ Ἀραβίας γυναικός, αἱ δὲ παρθένοι ἐξ Ἁμαδρυάδων νυμφῶν, αἱ μὲν Ἀτλαντείης,
αἱ δὲ ἐκ Φοίβης. Ἀγαπτόλεμος δὲ ἔλαχε Πειρήνην, Κερκέτης δὲ Δώριον, Εὐρυδάμας Φάρτιν,
Αἴγιος Μνήστραν, Ἄργιος Εὐίππην, Ἀρχέλαος Ἀναξιβίην, Μενέμαχος Νηλώ, οἱ <μὲν> ἑπτὰ
ἐκ Φοινίσσης γυναικός, αἱ δὲ παρθένοι Αἰθιοπίδος. ἀκληρωτὶ δὲ ἔλαχον δι᾽ ὁμωνυμίαν τὰς
Μέμφιδος οἱ ἐκ Τυρίας, Κλειτὸς Κλειτήν, Σθένελος Σθενέλην, Χρύσιππος Χρυσίππην. οἱ δὲ
ἐκ Καλιάδνης νηίδος νύμφης παῖδες δώδεκα ἐκληρώσαντο περὶ τῶν ἐκ Πολυξοῦς νηίδος
νύμφης· ἦσαν δὲ οἱ μὲν παῖδες Εὐρύλοχος Φάντης Περισθένης Ἕρμος Δρύας Ποταμὼν
Κισσεὺς Λίξος Ἴμβρος Βρομίος Πολύκτωρ Χθονίος, αἱ δὲ κόραι Αὐτονόη Θεανὼ Ἠλέκτρα
Κλεοπάτρα Εὐρυδίκη Γλαυκίππη Ἀνθήλεια Κλεοδώρη Εὐίππη Ἐρατὼ Στύγνη Βρύκη. οἱ δὲ
<ἐκ> Γοργόνος Αἰγύπτῳ γενόμενοι ἐκληρώσαντο περὶ τῶν ἐκ Πιερίας, καὶ λαγχάνει Περίφας
μὲν Ἀκταίην, Οἰνεὺς δὲ Ποδάρκην, Αἴγυπτος Διωξίππην, Μενάλκης Ἀδίτην, Λάμπος Ὠκυπέτην,
Ἴδμων Πυλάργην. οὗτοι δέ εἰσι νεώτατοι· Ἴδας Ἱπποδίκην, Δαΐφρων Ἀδιάντην (αὗται δὲ ἐκ
μητρὸς ἐγένοντο Ἕρσης), Πανδίων Καλλιδίκην, Ἄρβηλος Οἴμην, Ὑπέρβιος Κελαινώ,
Ἱπποκορυστὴς Ὑπερίππην· οὗτοι ἐξ Ἡφαιστίνης, αἱ δὲ ἐκ Κρινοῦς.
ὡς δὲ ἐκληρώσαντο τοὺς γάμους, ἑστιάσας ἐγχειρίδια δίδωσι ταῖς θυγατράσιν. αἱ δὲ
κοιμωμένους τοὺς νυμφίους ἀπέκτειναν πλὴν Ὑπερμνήστρας· αὕτη γὰρ Λυγκέα διέσωσε
παρθένον αὐτὴν φυλάξαντα· διὸ καθείρξας αὐτὴν Δαναὸς ἐφρούρει. αἱ δὲ ἄλλαι τῶν Δαναοῦ
θυγατέρων τὰς μὲν κεφαλὰς τῶν νυμφίων ἐν τῇ Λέρνῃ κατώρυξαν, τὰ δὲ σώματα πρὸ τῆς
πόλεως ἐκήδευσαν. καὶ αὐτὰς ἐκάθηραν Ἀθηνᾶ τε καὶ Ἑρμῆς Διὸς κελεύσαντος. Δαναὸς δὲ
ὕστερον Ὑπερμνήστραν Λυγκεῖ συνῴκισε, τὰς δὲ λοιπὰς θυγατέρας εἰς γυμνικὸν ἀγῶνα τοῖς
νικῶσιν ἔδωκεν.
.
Β 1,5 τα παιδια του Αιγυπτου ερχομενα στο Αργος παρακαλεσαν και η εχθρα να σταματησει
και τις θυγατερες αυτου να παρουν για γυναικες αξιωναν.Ο Δαναος και μην πιστευοντας
αυτων τις υποσχεσεις και εχοντας στο νου να παρει εκδικηση για τη φυγη,δεχτηκε τους
γαμους και κληρωσε τις κορες.την Υπερμνηστρα λοιπον την μεγαλυτερη την κληρωσε στον
Λυγκεα και την Γοργοφονη στον Πρωτεα.αυτοι απο την βασιλικη γυναικα Αργυφια εγιναν
στον Αιγυπτο.στις δε λοιπες ελαχαν ο Βουσιρις και ο Εγκελαδος και ο Λυκος και ο
Δαιφρονας αυτες που στον Δαναον γεννηθηκαν απο την Ευρωπη η Αυτοματη η Αμυμωνη
η Αγαυη η Σκαιη.αυτες απο τη βασιλικη γυναικα εγιναν στον Δαναο,απο την Ελεφαντιδα
η Γοργοφονη και η Υπερμνηστρα.ο Ιστρος την Ιπποδαμεια ο Χαλκωδωνας την Ροδια
ο Αγηνωρας την Κλεοπατρα ο Χαιτος την Αστερια ο Διοκορυστης την Ιπποδαμεια
ο Αλκης την Γλαυκη ο Αλκμηνωρας την Ιππομεδουσα ο Ιπποθοος τη Γοργω
ο Ευχηνωρας την Ιφιμεδουσα ο Ιππολυτος τη Ροδω.αυτοι μεν οι δεκα απο γυναικα
ανωνυμη της Αραβιας,οι δε παρθενες απο τις Αμαδρυαδες νυμφες,οι μεν απο την
Ατλαντεια ,οι δε απο την Φοιβη.ο Αγαπτολεμος ελαχε τη Πειρηνη ο Κερκετης τη Δωριο
ο Ευρυδαμας την Φαρτη ο Αιγιος την Μνηστρα ο Αργιος την Ευιππη ο Αρχελαος την
Αναξιβια ο Μενεμαχος την Νηλω,αυτοι μεν απο Φοινισσας γυναικας,οι δε παρθενες
απο Αιθιοπικης.χωρις κληρο ελαχαν δια την ομωνυμια σ'αυτες απο τη Μεμφιδα αυτοι
απο τη Τυρια,ο Κλειτος την Κλειτη,ο Σθενελος την Σθενελη,ο Χρυσιππος την Χρυσιππη.
τα δε απο την Καλιαδνη νηρηιδα νυμφη παιδια δωδεκα κληρωθηκαν μ'αυτες απο την
Πολυξω νηρηιδα νυμφη.ηταν δε τα μεν παιδια ο Ευρυλοχος ο Φαντης ο Περισθενης
ο Ερμος ο Δρυας ο Ποταμων ο Κισσεας ο Λιξος ο Ιμβρος ο Βρομιος ο Πολυκτωρας
ο Χθονιος,οι δε κορες η Αυτονοη η Θεανω η Ηλεκτρα η Κλεοπατρα η Ευριδικη
η Γλαυκιππη η Ανθηλεια η Κλεοδωρα η Ευιππη η Ερατω η Στυγνη η Βρυκη.αυτοι δε απο
την Γοργονα στον Αιγυπτο γεννημενοι κληρωθηκαν μ'αυτες απο την Πιερια,κι ελαχε
ο Περιφας μεν την Ακταια ,ο Οινεας δε την Ποδαρκη,ο Αιγυπτος την Δωξιππη,ο Μεναλκης
την Αδιτη,ο Λαμπος την Ωκυπετην,ο Ιδμων τηην Πυλαργη.αυτοι δεν ηταν νεωτατοι.
ο Ιδας την Ιπποδικη,ο Δαιφρωνας την Αδιαντη,[αυτες εγιναν απο την μητερα Ερση],
ο Πανδιωνας την Καλλιδικη,ο Αρβηλος την Οιμη,ο Υπερβιος την Κελαινω ο Ιπποκορυστης
την Υπεριππη,.αυτοι απο την Ηφαιστινη,αυτες δε απο την Κρινω.
αφου δε κληρωθηκαν οι γαμοι,κοφτερα ισα στη καρδια μαχαιρια εδωσε στις θυγατερες.
αυτες δε κοιμισμενους τους γαμπρους εσφαξαν εκτος της Υπερμνηστρας,αυτη τον Λυγκεα
διεσωσε που παρθενα αυτη φυλαξε.γι'αυτο κλεινοντας αυτη σε φυλακη ο Δαναος την
φρουρουσε.οι δε αλλες του Δαναου θυγατερες τα μεν κεφαλια των γαμπρων μεσα στη
[λιμνη] Λερνη ερριξαν,τα δε σωματα μπροστα απο την πολη εκηδεψαν.κι αυτες καθαρησαν
και η Αθηνα και ο Ερμης μ'εντολη του Δια.ο Δαναος δε υστερα την Υπερμνηστρα στον
Λυγκεα αφησε να ζουν μαζι,τις δε λοιπες θυγατερες στους νικητες σε γυμνικο αγωνα εδωσε.
.
[επιλογος]
γι'αυτους τους φονους οι Δαναιδες τιμωρηθηκαν στον Αδη να κουβαλουν νερο και να
το ριχνουν σ'ενα τρυπιο πιθαρι,οσο το γεμιζαν τοσο αυτο αδειαζε,ο πιθος των Δαναιδων
.
για τις Δαναιδες ο Αισχυλος εγραψε τις τραγωδιες ''Ικετιδες''[1073] και ''Δαναιδαι'' και το
σατυρικο δραμα ''Αμυμωνη'',επισης τραγωδια εγραψε ο Φρυνιχος ''Δαναιδαι'',
ο Αριστοφανης τις σατυρισε στη κωμωδια ''Δαναισιν'
.
οι Γαμοι 50 Αιγυπτιαδων- 50 Δαναιδων
Λυγκευς Ὑπερμνήστραν Πρωτευς Γοργοφόνην Βούσιρις Αὐτομάτην Ἐγκέλαδος Ἀμυμώνην
Λύκος Ἀγαυὴν Δαΐφρων Σκαιήν Ἴστρος Ἱπποδάμειαν Χαλκώδων Ῥοδίαν Ἀγήνωρ Κλεοπάτραν
Χαῖτος Ἀστερίαν Διοκορυστὴς Ἱπποδαμείαν Ἄλκης Γλαύκην Ἀλκμήνωρ Ἱππομέδουσαν
Ἱππόθοος Γόργην Εὐχήνωρ Ἰφιμέδουσαν Ἱππόλυτος Ῥόδην Ἀγαπτόλεμος Πειρήνην
Κερκέτης Δώριον Εὐρυδάμας Φάρτιν Αἴγιος Μνήστραν Ἄργιος Εὐίππην Ἀρχέλαος Ἀναξιβίην
Μενέμαχος Νηλώ Κλειτὸς Κλειτήν Σθένελος Σθενέλην Χρύσιππος Χρυσίππην
Εὐρύλοχος Αὐτονόην Φάντης Θεανὼ Περισθένης Ἠλέκτραν Ἕρμος Κλεοπάτραν
Δρύας Εὐρυδίκην Ποταμὼν Γλαυκίππην Κισσεὺς Ἀνθήλειαν Λίξος Κλεοδώρην
Ἴμβρος Εὐίππην Βρομίος Ἐρατὼ Πολύκτωρ Στύγνην Χθονίος Βρύκην
Περίφας Ἀκταίην Οἰνεὺς Ποδάρκην Αἴγυπτος Διωξίππην Μενάλκης Ἀδίτην
Λάμπος Ὠκυπέτην Ἴδμων Πυλάργην Ἴδας Ἱπποδίκην Δαΐφρων Ἀδιάντην
Πανδίων Καλλιδίκην Ἄρβηλος Οἴμην Ὑπέρβιος Κελαινώ Ἱπποκορυστὴς Ὑπερίππην
.
Η Απολλοδωρου Βιβλιοθηκη ,[4 βιβλια,απο το 3ο εχει χαθει μερος και το 4ο]γνωριζουμε
σημερα πως δεν γραφτηκε απο τον Απολλοδωρο τον Αθηναιο[180 π.Χ-π.111 η' 109 π.Χ]
ιστορικο γραμματικο και μυθογραφου,μαθητη του Αρισταρχου,που εζησε στην Αλεξαν-
δρεια και το 146 π.Χ εκδιωχθηκε απο τον Πτολεμαιο τον Φουσκωνα[πηγε στην Περγαμο
και μετα το 133 μ.Χ στην Αθηνα],αλλα απο καποιον Απολλοδωρο τον Ψευδο-Απολλοδωρο,
μαλλον τον 1αι. μ.Χ
.
.
.
Ὑπερμνήστραν Γοργοφόνην Αὐτομάτην Ἀμυμώνην Ἀγαυὴν Σκαιήν Ἱπποδάμειαν Ῥοδίαν
Κλεοπάτραν Ἀστερίαν Ἱπποδαμείαν Γλαύκην Ἱππομέδουσαν Γόργην Ἰφιμέδουσαν
Ῥόδην Πειρήνην Δώριον Φάρτιν Μνήστραν Εὐίππην Ἀναξιβίην Νηλώ Κλειτήν Σθενέλην
Χρυσίππην Αὐτονόην Θεανὼ Ἠλέκτραν Κλεοπάτραν Εὐρυδίκην Γλαυκίππην Ἀνθήλειαν
Κλεοδώρην Εὐίππην Ἐρατὼ Στύγνην Βρύκην Ἀκταίην Ποδάρκην Διωξίππην Ἀδίτην
Ὠκυπέτην Πυλάργην Ἱπποδίκην Ἀδιάντην Καλλιδίκην Οἴμην Κελαινώ Ὑπερίππην
.
ΑΠΟΛΛΟΔΩΡΟΥ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ-Β 1,5
[50 Δαναιδες-οι γαμοι τους-με τους 50 Αιγυπτιαδες]
μεταφραση χ.ν.κουβελης
.
[εισαγωγη]
ο Δαναος και ο Αιγυπτος ητα διδυμα αδερφια του Βηλου της Ιους βασιλια της χωρας
των Μελαμποδων,το ονομα της Αιγυπτου τοτε,και της Αγχινοης ή Αγχιρροης του Νείλου,
βασιλιας της Λιβυης οριστηκε ο Δαναος και της Αραβιας,Αιγυπτου,ο Αιγυπτος,
ο Δαναος και ο Αιγυπτος απο διαφορες γυναικες ο μεν πρωτος απεκτησε 50 κορες
ο δε δευτερος 50 γιους,οταν μεγαλωσαν οι 50 γιοι ζητησαν για γυναικες τους τις 50
κορες,πρωτες εξαδερφες τους,ο Δαναος αρνηθηκε τον αιμομικτικη γαμο και φοβου-
μενος μπηκε σε καραβι μαζι με τις κορες του κι εφτασε στο Αργος ,εκει απαιτησε τον
θρονο απο τον βασιλια Γελανωρα,σαν εγγονος της Ιους,στη μαχη λυκου με ταυρου
νικησε ο λυκος,σημαδι να παρει το θρονο του Αργους ο Δαναος,ο οποιος ανοιξε τα
νερα της λιμνης Λερνης για την αρδευση των χωραφιων,πριν απ'αυτο μια Δαναιδα η
Αμυμωνη[η Αμεμπτος η Αθωνα]σταλθηκε να βρει νερο γιατι οργισμενος ο Ποσειδωνας
με την Ηρα που πηρε στη κατοχη τον τοπο στερεψε τις πηγες,εκει την παραφυλαξε ενας
Σατυρος και της επιτεθηκε να την βιασει,τοτε εμφανισθηκε ο Ποσειδωνας και την εσωσε,
τις εδειξε της πηγες της Λερνης και την εκανε δικη του,απ'αυτο το σμιξιμο γεννηθηκε ο
Ναυπλιος,
κατεφτασαν τοτε στην Αργολιδα οι 50 Αιγυπτιαδες γιοι και απαιτησαν απ'τον Δαναο τις 50
Δαναιδες κορες για γυναικες τους
Β 1,5 οἱ δὲ Αἰγύπτου παῖδες ἐλθόντες εἰς Ἄργος τῆς τε ἔχθρας παύσασθαι παρεκάλουν καὶ
τὰς θυγατέρας αὐτοῦ γαμεῖν ἠξίουν. Δαναὸς δὲ ἅμα μὲν ἀπιστῶν αὐτῶν τοῖς ἐπαγγέλμασιν,
ἅμα δὲ καὶ μνησικακῶν περὶ τῆς φυγῆς, ὡμολόγει τοὺς γάμους καὶ διεκλήρου τὰς κόρας.
Ὑπερμνήστραν μὲν οὖν τὴν πρεσβυτέραν ἐξεῖλον Λυγκεῖ καὶ Γοργοφόνην Πρωτεῖ· οὗτοι γὰρ
ἐκ βασιλίδος γυναικὸς Ἀργυφίης ἐγεγόνεισαν Αἰγύπτῳ. τῶν δὲ λοιπῶν ἔλαχον Βούσιρις μὲν
καὶ Ἐγκέλαδος καὶ Λύκος καὶ Δαΐφρων τὰς Δαναῷ γεννηθείσας ἐξ Εὐρώπης Αὐτομάτην
Ἀμυμώνην Ἀγαυὴν Σκαιήν. αὗται δὲ ἐκ βασιλίδος ἐγένοντο Δαναῷ, ἐκ δὲ Ἐλεφαντίδος
Γοργοφόνη καὶ Ὑπερμνήστρα. Ἴστρος δὲ Ἱπποδάμειαν, Χαλκώδων Ῥοδίαν, Ἀγήνωρ
Κλεοπάτραν, Χαῖτος Ἀστερίαν, Διοκορυστὴς Ἱπποδαμείαν, Ἄλκης Γλαύκην, Ἀλκμήνωρ
Ἱππομέδουσαν, Ἱππόθοος Γόργην, Εὐχήνωρ Ἰφιμέδουσαν, Ἱππόλυτος Ῥόδην. οὗτοι μὲν
οἱ δέκα ἐξ Ἀραβίας γυναικός, αἱ δὲ παρθένοι ἐξ Ἁμαδρυάδων νυμφῶν, αἱ μὲν Ἀτλαντείης,
αἱ δὲ ἐκ Φοίβης. Ἀγαπτόλεμος δὲ ἔλαχε Πειρήνην, Κερκέτης δὲ Δώριον, Εὐρυδάμας Φάρτιν,
Αἴγιος Μνήστραν, Ἄργιος Εὐίππην, Ἀρχέλαος Ἀναξιβίην, Μενέμαχος Νηλώ, οἱ <μὲν> ἑπτὰ
ἐκ Φοινίσσης γυναικός, αἱ δὲ παρθένοι Αἰθιοπίδος. ἀκληρωτὶ δὲ ἔλαχον δι᾽ ὁμωνυμίαν τὰς
Μέμφιδος οἱ ἐκ Τυρίας, Κλειτὸς Κλειτήν, Σθένελος Σθενέλην, Χρύσιππος Χρυσίππην. οἱ δὲ
ἐκ Καλιάδνης νηίδος νύμφης παῖδες δώδεκα ἐκληρώσαντο περὶ τῶν ἐκ Πολυξοῦς νηίδος
νύμφης· ἦσαν δὲ οἱ μὲν παῖδες Εὐρύλοχος Φάντης Περισθένης Ἕρμος Δρύας Ποταμὼν
Κισσεὺς Λίξος Ἴμβρος Βρομίος Πολύκτωρ Χθονίος, αἱ δὲ κόραι Αὐτονόη Θεανὼ Ἠλέκτρα
Κλεοπάτρα Εὐρυδίκη Γλαυκίππη Ἀνθήλεια Κλεοδώρη Εὐίππη Ἐρατὼ Στύγνη Βρύκη. οἱ δὲ
<ἐκ> Γοργόνος Αἰγύπτῳ γενόμενοι ἐκληρώσαντο περὶ τῶν ἐκ Πιερίας, καὶ λαγχάνει Περίφας
μὲν Ἀκταίην, Οἰνεὺς δὲ Ποδάρκην, Αἴγυπτος Διωξίππην, Μενάλκης Ἀδίτην, Λάμπος Ὠκυπέτην,
Ἴδμων Πυλάργην. οὗτοι δέ εἰσι νεώτατοι· Ἴδας Ἱπποδίκην, Δαΐφρων Ἀδιάντην (αὗται δὲ ἐκ
μητρὸς ἐγένοντο Ἕρσης), Πανδίων Καλλιδίκην, Ἄρβηλος Οἴμην, Ὑπέρβιος Κελαινώ,
Ἱπποκορυστὴς Ὑπερίππην· οὗτοι ἐξ Ἡφαιστίνης, αἱ δὲ ἐκ Κρινοῦς.
ὡς δὲ ἐκληρώσαντο τοὺς γάμους, ἑστιάσας ἐγχειρίδια δίδωσι ταῖς θυγατράσιν. αἱ δὲ
κοιμωμένους τοὺς νυμφίους ἀπέκτειναν πλὴν Ὑπερμνήστρας· αὕτη γὰρ Λυγκέα διέσωσε
παρθένον αὐτὴν φυλάξαντα· διὸ καθείρξας αὐτὴν Δαναὸς ἐφρούρει. αἱ δὲ ἄλλαι τῶν Δαναοῦ
θυγατέρων τὰς μὲν κεφαλὰς τῶν νυμφίων ἐν τῇ Λέρνῃ κατώρυξαν, τὰ δὲ σώματα πρὸ τῆς
πόλεως ἐκήδευσαν. καὶ αὐτὰς ἐκάθηραν Ἀθηνᾶ τε καὶ Ἑρμῆς Διὸς κελεύσαντος. Δαναὸς δὲ
ὕστερον Ὑπερμνήστραν Λυγκεῖ συνῴκισε, τὰς δὲ λοιπὰς θυγατέρας εἰς γυμνικὸν ἀγῶνα τοῖς
νικῶσιν ἔδωκεν.
.
Β 1,5 τα παιδια του Αιγυπτου ερχομενα στο Αργος παρακαλεσαν και η εχθρα να σταματησει
και τις θυγατερες αυτου να παρουν για γυναικες αξιωναν.Ο Δαναος και μην πιστευοντας
αυτων τις υποσχεσεις και εχοντας στο νου να παρει εκδικηση για τη φυγη,δεχτηκε τους
γαμους και κληρωσε τις κορες.την Υπερμνηστρα λοιπον την μεγαλυτερη την κληρωσε στον
Λυγκεα και την Γοργοφονη στον Πρωτεα.αυτοι απο την βασιλικη γυναικα Αργυφια εγιναν
στον Αιγυπτο.στις δε λοιπες ελαχαν ο Βουσιρις και ο Εγκελαδος και ο Λυκος και ο
Δαιφρονας αυτες που στον Δαναον γεννηθηκαν απο την Ευρωπη η Αυτοματη η Αμυμωνη
η Αγαυη η Σκαιη.αυτες απο τη βασιλικη γυναικα εγιναν στον Δαναο,απο την Ελεφαντιδα
η Γοργοφονη και η Υπερμνηστρα.ο Ιστρος την Ιπποδαμεια ο Χαλκωδωνας την Ροδια
ο Αγηνωρας την Κλεοπατρα ο Χαιτος την Αστερια ο Διοκορυστης την Ιπποδαμεια
ο Αλκης την Γλαυκη ο Αλκμηνωρας την Ιππομεδουσα ο Ιπποθοος τη Γοργω
ο Ευχηνωρας την Ιφιμεδουσα ο Ιππολυτος τη Ροδω.αυτοι μεν οι δεκα απο γυναικα
ανωνυμη της Αραβιας,οι δε παρθενες απο τις Αμαδρυαδες νυμφες,οι μεν απο την
Ατλαντεια ,οι δε απο την Φοιβη.ο Αγαπτολεμος ελαχε τη Πειρηνη ο Κερκετης τη Δωριο
ο Ευρυδαμας την Φαρτη ο Αιγιος την Μνηστρα ο Αργιος την Ευιππη ο Αρχελαος την
Αναξιβια ο Μενεμαχος την Νηλω,αυτοι μεν απο Φοινισσας γυναικας,οι δε παρθενες
απο Αιθιοπικης.χωρις κληρο ελαχαν δια την ομωνυμια σ'αυτες απο τη Μεμφιδα αυτοι
απο τη Τυρια,ο Κλειτος την Κλειτη,ο Σθενελος την Σθενελη,ο Χρυσιππος την Χρυσιππη.
τα δε απο την Καλιαδνη νηρηιδα νυμφη παιδια δωδεκα κληρωθηκαν μ'αυτες απο την
Πολυξω νηρηιδα νυμφη.ηταν δε τα μεν παιδια ο Ευρυλοχος ο Φαντης ο Περισθενης
ο Ερμος ο Δρυας ο Ποταμων ο Κισσεας ο Λιξος ο Ιμβρος ο Βρομιος ο Πολυκτωρας
ο Χθονιος,οι δε κορες η Αυτονοη η Θεανω η Ηλεκτρα η Κλεοπατρα η Ευριδικη
η Γλαυκιππη η Ανθηλεια η Κλεοδωρα η Ευιππη η Ερατω η Στυγνη η Βρυκη.αυτοι δε απο
την Γοργονα στον Αιγυπτο γεννημενοι κληρωθηκαν μ'αυτες απο την Πιερια,κι ελαχε
ο Περιφας μεν την Ακταια ,ο Οινεας δε την Ποδαρκη,ο Αιγυπτος την Δωξιππη,ο Μεναλκης
την Αδιτη,ο Λαμπος την Ωκυπετην,ο Ιδμων τηην Πυλαργη.αυτοι δεν ηταν νεωτατοι.
ο Ιδας την Ιπποδικη,ο Δαιφρωνας την Αδιαντη,[αυτες εγιναν απο την μητερα Ερση],
ο Πανδιωνας την Καλλιδικη,ο Αρβηλος την Οιμη,ο Υπερβιος την Κελαινω ο Ιπποκορυστης
την Υπεριππη,.αυτοι απο την Ηφαιστινη,αυτες δε απο την Κρινω.
αφου δε κληρωθηκαν οι γαμοι,κοφτερα ισα στη καρδια μαχαιρια εδωσε στις θυγατερες.
αυτες δε κοιμισμενους τους γαμπρους εσφαξαν εκτος της Υπερμνηστρας,αυτη τον Λυγκεα
διεσωσε που παρθενα αυτη φυλαξε.γι'αυτο κλεινοντας αυτη σε φυλακη ο Δαναος την
φρουρουσε.οι δε αλλες του Δαναου θυγατερες τα μεν κεφαλια των γαμπρων μεσα στη
[λιμνη] Λερνη ερριξαν,τα δε σωματα μπροστα απο την πολη εκηδεψαν.κι αυτες καθαρησαν
και η Αθηνα και ο Ερμης μ'εντολη του Δια.ο Δαναος δε υστερα την Υπερμνηστρα στον
Λυγκεα αφησε να ζουν μαζι,τις δε λοιπες θυγατερες στους νικητες σε γυμνικο αγωνα εδωσε.
.
[επιλογος]
γι'αυτους τους φονους οι Δαναιδες τιμωρηθηκαν στον Αδη να κουβαλουν νερο και να
το ριχνουν σ'ενα τρυπιο πιθαρι,οσο το γεμιζαν τοσο αυτο αδειαζε,ο πιθος των Δαναιδων
.
για τις Δαναιδες ο Αισχυλος εγραψε τις τραγωδιες ''Ικετιδες''[1073] και ''Δαναιδαι'' και το
σατυρικο δραμα ''Αμυμωνη'',επισης τραγωδια εγραψε ο Φρυνιχος ''Δαναιδαι'',
ο Αριστοφανης τις σατυρισε στη κωμωδια ''Δαναισιν'
.
οι Γαμοι 50 Αιγυπτιαδων- 50 Δαναιδων
Λυγκευς Ὑπερμνήστραν Πρωτευς Γοργοφόνην Βούσιρις Αὐτομάτην Ἐγκέλαδος Ἀμυμώνην
Λύκος Ἀγαυὴν Δαΐφρων Σκαιήν Ἴστρος Ἱπποδάμειαν Χαλκώδων Ῥοδίαν Ἀγήνωρ Κλεοπάτραν
Χαῖτος Ἀστερίαν Διοκορυστὴς Ἱπποδαμείαν Ἄλκης Γλαύκην Ἀλκμήνωρ Ἱππομέδουσαν
Ἱππόθοος Γόργην Εὐχήνωρ Ἰφιμέδουσαν Ἱππόλυτος Ῥόδην Ἀγαπτόλεμος Πειρήνην
Κερκέτης Δώριον Εὐρυδάμας Φάρτιν Αἴγιος Μνήστραν Ἄργιος Εὐίππην Ἀρχέλαος Ἀναξιβίην
Μενέμαχος Νηλώ Κλειτὸς Κλειτήν Σθένελος Σθενέλην Χρύσιππος Χρυσίππην
Εὐρύλοχος Αὐτονόην Φάντης Θεανὼ Περισθένης Ἠλέκτραν Ἕρμος Κλεοπάτραν
Δρύας Εὐρυδίκην Ποταμὼν Γλαυκίππην Κισσεὺς Ἀνθήλειαν Λίξος Κλεοδώρην
Ἴμβρος Εὐίππην Βρομίος Ἐρατὼ Πολύκτωρ Στύγνην Χθονίος Βρύκην
Περίφας Ἀκταίην Οἰνεὺς Ποδάρκην Αἴγυπτος Διωξίππην Μενάλκης Ἀδίτην
Λάμπος Ὠκυπέτην Ἴδμων Πυλάργην Ἴδας Ἱπποδίκην Δαΐφρων Ἀδιάντην
Πανδίων Καλλιδίκην Ἄρβηλος Οἴμην Ὑπέρβιος Κελαινώ Ἱπποκορυστὴς Ὑπερίππην
.
Η Απολλοδωρου Βιβλιοθηκη ,[4 βιβλια,απο το 3ο εχει χαθει μερος και το 4ο]γνωριζουμε
σημερα πως δεν γραφτηκε απο τον Απολλοδωρο τον Αθηναιο[180 π.Χ-π.111 η' 109 π.Χ]
ιστορικο γραμματικο και μυθογραφου,μαθητη του Αρισταρχου,που εζησε στην Αλεξαν-
δρεια και το 146 π.Χ εκδιωχθηκε απο τον Πτολεμαιο τον Φουσκωνα[πηγε στην Περγαμο
και μετα το 133 μ.Χ στην Αθηνα],αλλα απο καποιον Απολλοδωρο τον Ψευδο-Απολλοδωρο,
μαλλον τον 1αι. μ.Χ
.
.
.
ΕΥΚΛΕΙΔΗΣ ΣΤΟΙΧΕΙΑ-Βιβλιο Α'-προταση β'- c.n.couvelis χ.ν.κουβελης
.
.
ΕΥΚΛΕΙΔΗΣ ΣΤΟΙΧΕΙΑ
Βιβλιο Α'
προταση β'.
Προς τω δοθεντι σημειω τη δοθειση ευθεια ισην ευθειαν θεσθαι
Στο δοσμενο σημειο στη δοσμενη ευθεια ιση ευθεια να τοποθετηθει
[μεταφραση χ.ν.κουβελης]
.
β΄. Πρὸς τῷ δοθέντι σημείῳ τῇ δοθείσῃ εὐθείᾳ ἴσην εὐθεῖαν θέσθαι.
Ἔστω τὸ μὲν δοθὲν σημεῖον τὸ Α, ἡ δὲ δοθεῖσα εὐθεῖα ἡ ΒΓ· δεῖ δὴ πρὸς τῷ Α σημείῳ τῇ
δοθείσῃ εὐθείᾳ τῇ ΒΓ ἴσην εὐθεῖαν θέσθαι.
Ἐπεζεύχθω γὰρ ἀπὸ τοῦ Α σημείου ἐπὶ τὸ Β σημεῖον εὐθεῖα ἡ ΑΒ, καὶ συνεστάτω ἐπ' αὐτῆς τρίγωνον ἰσόπλευρον τὸ ΔΑΒ, καὶ ἐκβεβλήσθωσαν ἐπ' εὐθείας ταῖς ΔΑ, ΔΒ εὐθεῖαι αἱ ΑΕ, ΒΖ,
καὶ κέντρῳ μὲν τῷ Β διαστήματι δὲ τῷ ΒΓ κύκλος γεγράφθω ὁ ΓΗΘ, καὶ πάλιν κέντρῳ τῷ Δ καὶ διαστήματι τῷ ΔΗ κύκλος γεγράφθω ὁ ΗΚΛ.
Ἐπεὶ οὖν τὸ Β σημεῖον κέντρον ἐστὶ τοῦ ΓΗΘ κύκλου, ἴση ἐστὶν ἡ ΒΓ τῇ ΒΗ. πάλιν, ἐπεὶ τὸ Δ σημεῖον κέντρον ἐστὶ τοῦ ΚΛΗ κύκλου, ἴση ἐστὶν ἡ ΔΛ τῇ ΔΗ, ὧν ἡ ΔΑ τῇ ΔΒ ἴση ἐστίν. λοιπὴ
ἄρα ἡ ΑΛ λοιπῇ τῇ ΒΗ ἐστὶν ἴση. ἐδείχθη δὲ καὶ ἡ ΒΓ τῇ ΒΗ ἴση· ἑκατέρα ἄρα τῶν ΑΛ, ΒΓ τῇ
ΒΗ ἐστὶν ἴση. τὰ δὲ τῷ αὐτῷ ἴσα καὶ ἀλλήλοις ἐστὶν ἴσα· καὶ ἡ ΑΛ ἄρα τῇ ΒΓ ἐστὶν ἴση.
Πρὸς ἄρα τῷ δοθέντι σημείῳ τῷ Α τῇ δοθείσῃ εὐθείᾳ τῇ ΒΓ ἴση εὐθεῖα κεῖται ἡ ΑΛ·
ὅπερ ἔδει ποιῆσαι.
.
.
β'.Στο δοσμενο σημειο στη δοσμενη ευθεια ιση ευθεια να τοποθετηθει.
δοσμενη ευθεια ΒΓ ιση ευθεια να τοποθετηθει.
Συνδεεται απο το Α σημειο επι το Β σημειο ευθεια ΑΒ,και κατασκευαζεται πανω αυτης
τριγωνο ισοπλευρο το ΔΑΒ,και προεκτεινονται σε ευθεια στις ΔΑ,ΔΒ ευθειες οι ΑΕ,ΒΖ,
και με κεντρο μεν στο Β με διαστημα ισο στο ΒΓ κυκλος θα εχει γραφει ο ΓΗΘ,και παλι με
κεντρο στο Δ και με διαστημα ισο στο ΔΗ κυκλος θα εχει γραφει ο ΗΚΛ.
Επειδη λοιπον το Β σημειο κεντρο ειναι του ΓΗΘ κυκλου,ιση ειναι η ΒΓ στη ΒΗ.παλι,επειδη
το Δ σημειο κεντρο ειναι του ΚΛΗ κυκλου,ιση ειναι η ΔΛ στη ΔΗ,οντας η ΔΑ στη ΔΒ ιση
ειναι.η υπολοιπη επομενως η ΑΛ στην υπολοιπη την ΒΗ ειναι ιση.αποδειχτηκε δε και η ΒΓ
στη ΒΗ ιση.καθε μια επομενως των ΑΛ,ΒΓ στη ΒΗ ειναι ιση.τα δε στο ιδιο ισα και μεταξυ
τους ειναι ισα.και η ΑΛ επομενως στη ΒΓ ειναι ιση.
Επομενως στο δοσμενο σημειο στο Α στη δοσμενη ευθεια ΒΓ ιση ευθεια βρισκεται η ΑΛ.
αυτο το οποιο επρεπε να γινει.
.
.
ΕΥΚΛΕΙΔΗΣ ΣΤΟΙΧΕΙΑ-Βιβλιο Α'-προταση β'
-animations αποδειξης c.n.couvelis χ.ν.κουβελης
-music Iannis Xenakis Rebonds A
.
.
.
.
.
ΕΥΚΛΕΙΔΗΣ ΣΤΟΙΧΕΙΑ-Στοιχεια Α'-προτασεις ε' και στ'.-χ.ν.κουβελης c.n.couvelis
.
.
ΕΥΚΛΕΙΔΗΣ ΣΤΟΙΧΕΙΑ-Στοιχεια Α'-προτασεις ε' και στ'.
[μεταφραση χ.ν.κουβελης]
.
.
ε'. Τῶν ἰσοσκελῶν τριγώνων αἱ πρὸς τῇ βάσει γωνίαι ἴσαι ἀλλήλαις εἰσίν, καὶ
προσεκβληθεισῶν τῶν ἴσων εὐθειῶν αἱ ὑπὸ τὴν βάσιν γωνίαι ἴσαι ἀλλήλαις ἔσονται.
Ἔστω τρίγωνον ἰσοσκελὲς τὸ ΑΒΓ ἴσην ἔχον τὴν ΑΒ πλευρὰν τῇ ΑΓ πλευρᾷ, καὶ προσεκβεβλήσθωσαν ἐπ' εὐθείας ταῖς ΑΒ, ΑΓ εὐθεῖαι αἱ ΒΔ, ΓΕ· λέγω, ὅτι ἡ μὲν ὑπὸ ΑΒΓ
γωνία τῇ ὑπὸ ΑΓΒ ἴση ἐστίν, ἡ δὲ ὑπὸ ΓΒΔ τῇ ὑπὸ ΒΓΕ. Εἰλήφθω γὰρ ἐπὶ τῆς ΒΔ τυχὸν
σημεῖον τὸ Ζ, καὶ ἀφῃρήσθω ἀπὸ τῆς μείζονος τῆς ΑΕ τῇ ἐλάσσονι τῇ ΑΖ ἴση ἡ ΑΗ, καὶ
ἐπεζεύχθωσαν αἱ ΖΓ, ΗΒ εὐθεῖαι. Ἐπεὶ οὖν ἴση ἐστὶν ἡ μὲν ΑΖ τῇ ΑΗ ἡ δὲ ΑΒ τῇ ΑΓ, δύο δὴ
αἱ ΖΑ, ΑΓ δυσὶ ταῖς ΗΑ, ΑΒ ἴσαι εἰσὶν ἑκατέρα ἑκατέρᾳ· καὶ γωνίαν κοινὴν περιέχουσι τὴν
ὑπὸ ΖΑΗ· βάσις ἄρα ἡ ΖΓ βάσει τῇ ΗΒ ἴση ἐστίν, καὶ τὸ ΑΖΓ τρίγωνον τῷ ΑΗΒ τριγώνῳ ἴσον
ἔσται, καὶ αἱ λοιπαὶ γωνίαι ταῖς λοιπαῖς γωνίαις ἴσαι ἔσονται ἑκατέρα ἑκατέρᾳ, ὑφ' ἃς αἱ
ἴσαι πλευραὶ ὑποτείνουσιν, ἡ μὲν ὑπὸ ΑΓΖ τῇ ὑπὸ ΑΒΗ, ἡ δὲ ὑπὸ ΑΖΓ τῇ ὑπὸ ΑΗΒ. καὶ ἐπεὶ
ὅλη ἡ ΑΖ ὅλῃ τῇ ΑΗ ἐστιν ἴση, ὧν ἡ ΑΒ τῇ ΑΓ ἐστιν ἴση, λοιπὴ ἄρα ἡ ΒΖ λοιπῇ τῇ ΓΗ ἐστιν
ἴση. ἐδείχθη δὲ καὶ ἡ ΖΓ τῇ ΗΒ ἴση· δύο δὴ αἱ ΒΖ, ΖΓ δυσὶ ταῖς ΓΗ, ΗΒ ἴσαι εἰσὶν ἑκατέρα
ἑκατέρᾳ· καὶ γωνία ἡ ὑπὸ ΒΖΓ γωνίᾳ τῇ ὑπὸ ΓΗΒ ἴση, καὶ βάσις αὐτῶν κοινὴ ἡ ΒΓ· καὶ τὸ
ΒΖΓ ἄρα τρίγωνον τῷ ΓΗΒ τριγώνῳ ἴσον ἔσται, καὶ αἱ λοιπαὶ γωνίαι ταῖς λοιπαῖς γωνίαις
ἴσαι ἔσονται ἑκατέρα ἑκατέρᾳ, ὑφ' ἃς αἱ ἴσαι πλευραὶ ὑποτείνουσιν· ἴση ἄρα ἐστὶν ἡ μὲν
ὑπὸ ΖΒΓ τῇ ὑπὸ ΗΓΒ ἡ δὲ ὑπὸ ΒΓΖ τῇ ὑπὸ ΓΒΗ. ἐπεὶ οὖν ὅλη ἡ ὑπὸ ΑΒΗ γωνία ὅλῃ τῇ ὑπὸ
ΑΓΖ γωνίᾳ ἐδείχθη ἴση, ὧν ἡ ὑπὸ ΓΒΗ τῇ ὑπὸ ΒΓΖ ἴση, λοιπὴ ἄρα ἡ ὑπὸ ΑΒΓ λοιπῇ τῇ ὑπὸ
ΑΓΒ ἐστιν ἴση· καί εἰσι πρὸς τῇ βάσει τοῦ ΑΒΓ τριγώνου. ἐδείχθη δὲ καὶ ἡ ὑπὸ ΖΒΓ τῇ ὑπὸ
ΗΓΒ ἴση· καί εἰσιν ὑπὸ τὴν βάσιν. Τῶν ἄρα ἰσοσκελῶν τριγώνων αἱ πρὸς τῇ βάσει γωνίαι
ἴσαι ἀλλήλαις εἰσίν, καὶ προσεκβληθεισῶν τῶν ἴσων εὐθειῶν αἱ ὑπὸ τὴν βάσιν γωνίαι ἴσαι
ἀλλήλαις ἔσονται· ὅπερ ἔδει δεῖξαι.
.
.
ε'.Των ισοσκελων τριγωνων οι προς στη βαση γωνιες ισες η μια με την αλλη ειναι,
και προεκτεινομενων των ισων ευθειων οι υπο τη βαση γωνιες ισες η μια με την
αλλη γινονται.
Εστω τριγωνο ισοσκελες το ΑΒΓ ιση εχον την ΑΒ πλευρα στην ΑΓ πλευρα,και ας εχουν
προεκταθει σ'ευθεια στις ΑΒ,ΑΓ ευθειες οι ΒΔ,ΓΕ.λεγω,οτι η μεν υπο ΑΒΓ γωνια στην
υπο ΑΓΒ ιση ειναι,η δε υπο ΓΒΔ στην υπο ΒΓΕ.
Ας ληφθει επι της ΒΔ τυχον σημειον το Ζ,και ας αφαιρεθει απο της μεγαλυτερης της
ΑΕ στη μικροτερη στη ΑΖ ιση η ΑΗ,κι ας συνδεθουν οι ΖΓ,ΗΒ ευθειες.Επειδη λοιπον
ιση ειναι η μεν ΑΖ στην ΑΗ η δε ΑΒ στην ΑΓ ,δυο ακομα οι ΖΑ,ΑΓ στις δυο ΗΑ,ΑΒ ισες
ειναι καθε μια με καθε μια.και γωνια κοινη περιεχουν την υπο ΖΑΗ.επομενως η βαση
ΖΓ στη βαση ΗΒ ιση ειναι,και το ΑΖΓ τριγωνο στο ΑΗΒ τριγωνο ισο ειναι,και οι λοιπες
γωνιες στις λοιπες γωνιες ισες γινονται η καθε μια με καθε μια,αυτες που οι ισες
πλευρες υποτεινουν, η μεν υπο ΑΓΖ στην υπο ΑΒΗ,η δε υπο ΑΖΓ στην υπο ΑΗΒ.και
επειδη ολη η ΑΖ σε ολη την ΑΗ ειναι ιση,ακομα η ΑΒ στην ΑΓ ειναι ιση,επομενως η
λοιπη ΒΖ στη λοιπη ΓΗ ειναι ιση.δειχθηκε δε και η ΖΓ στην ΗΒ ιση.δυο ακομα οι
ΒΖ,ΖΓ στις δυο ΓΗ,ΗΒ ισες ειναι καθε μια με καθε μια.και η γωνια υπο ΒΖΓ στη
γωνια υπο ΓΗΒ ιση,και βαση αυτων κοινη η ΒΓ.και το ΒΖΓ επομενως τριγωνο στο ΓΗΒ
τριγωνο ισο ειναι,και οι λοιπες γωνιες στις λοιπες γωνιες ισες γινονται καθε μια
με καθε μια,αυτες που οι ισες πλευρες υποτεινουν.ιση επομενως ειναι η μεν υπο
ΖΒΓ στην υπο ΗΓΒ η δε υπο ΒΓΖ στην υπο ΓΒΗ.επειδη λοιπον ολη η υπο ΑΒΗ γωνια με
ολη την υπο ΑΓΖ γωνια δειχθηκε ιση,αφου η υπο ΓΒΗ στην υπο ΒΓΖ ιση,η λοιπη
επομενως υπο ΑΒΓ στην λοιπη υπο ΑΓΒ ειναι ιση.και ειναι προς στην βαση του ΑΒΓ
τριγωνου.δειχθηκε δε και η υπο ΖΒΓ στην υπο ΗΓΒ ιση. και ειναι υπο τη βαση.
Επομενως των ισοσκελων τριγωνων οι προς στη βαση γωνιες ισες η μια με την αλλη
ειναι,και προεκτεινομενων των ισων ευθειων οι υπο τη βαση γωνιες ισες η μια με
την αλλη γινονται. αυτο το οποιο επρεπε να δειχθει.
.
.
στ'. Ἐὰν τριγώνου αἱ δύο γωνίαι ἴσαι ἀλλήλαις ὦσιν, καὶ αἱ ὑπὸ τὰς ἴσας γωνίαις
ὑποτείνουσαι πλευραὶ ἴσαι ἀλλήλαις ἔσονται.
Ἔστω τρίγωνον τὸ ΑΒΓ ἴσην ἔχον τὴν ὑπὸ ΑΒΓ γωνίαν τῇ ὑπὸ ΑΓΒ γωνίᾳ· λέγω, ὅτι καὶ
πλευρὰ ἡ ΑΒ πλευρᾷ τῇ ΑΓ ἐστιν ἴση. Εἰ γὰρ ἄνισός ἐστιν ἡ ΑΒ τῇ ΑΓ, ἡ ἑτέρα αὐτῶν μείζων
ἐστίν. ἔστω μείζων ἡ ΑΒ, καὶ ἀφῃρήσθω ἀπὸ τῆς μείζονος τῆς ΑΒ τῇ ἐλάττονι τῇ ΑΓ ἴση ἡ
ΔΒ, καὶ ἐπεζεύχθω ἡ ΔΓ. Ἐπεὶ οὖν ἴση ἐστὶν ἡ ΔΒ τῇ ΑΓ κοινὴ δὲ ἡ ΒΓ, δύο δὴ αἱ ΔΒ, ΒΓ δύο
ταῖς ΑΓ, ΓΒ ἴσαι εἰσὶν ἑκατέρα ἑκατέρᾳ, καὶ γωνία ἡ ὑπὸ ΔΒΓ γωνίᾳ τῇ ὑπὸ ΑΓΒ ἐστιν ἴση·
βάσις ἄρα ἡ ΔΓ βάσει τῇ ΑΒ ἴση ἐστίν, καὶ τὸ ΔΒΓ τρίγωνον τῷ ΑΓΒ τριγώνῳ ἴσον ἔσται, τὸ
ἔλασσον τῷ μείζονι· ὅπερ ἄτοπον· οὐκ ἄρα ἄνισός ἐστιν ἡ ΑΒ τῇ ΑΓ· ἴση ἄρα. Ἐὰν ἄρα
τριγώνου αἱ δύο γωνίαι ἴσαι ἀλλήλαις ὦσιν, καὶ αἱ ὑπὸ τὰς ἴσας γωνίας ὑποτείνουσαι
πλευραὶ ἴσαι ἀλλήλαις ἔσονται· ὅπερ ἔδει δεῖξαι.
.
.
στ'.Εαν τριγωνου οι δυο γωνιες ισες η μια με την αλλη ειναι,και οι υπο τις ισες γωνιες
υποτεινουσες πλευρες ισες η μια με την αλλη γινονται.
Εστω τριγωνο το ΑΒΓ ισην εχον την υπο ΑΒΓ γωνια στη υπο ΑΓΒ γωνια.λεγω,οτι και η
πλευρα ΑΒ στη πλευρα ΑΓ ειναι ιση.Εαν επομενως ανιση ειναι η ΑΒ στη ΑΓ,η αλλη απο
αυτες μεγαλυτερη ειναι. εστω μεγαλυτερη η ΑΒ,κι ας αφαιρεθει απο της μεγαλυτερης
της ΑΒ στη μικροτερη στη ΑΓ ιση η ΔΒ.κι ας συνδεθει η ΔΓ.Επειδη λοιπον ιση ειναι η ΔΒ
στην ΑΓ κοινη δε η ΒΓ,δυο τοτε οι ΔΒ,ΒΓ στις δυο ΑΓ,ΓΒ ισες ειναι καθε μια με καθε μια,
και η γωνια υπο ΔΒΓ στη γωνια υπο ΑΓΒ ειναι ιση.επομενως η βαση ΔΓ στη βαση ΑΒ ιση
ειναι,και το ΔΒΓ τριγωνο στο ΑΓΒ τριγωνο ισο ειναι,το μικροτερο στο μεγαλυτερο.αυτο
το οποιο ειναι ατοπο.επομενως δεν ειναι ανιση η ΑΒ στην ΑΓ.ιση επομενως.
Εαν επομενως τριγωνου οι δυο γωνιες ισες η μια με την αλλη ειναι,και οι υπο τις ισες
γωνιες υποτεινουσες πλευρες ισες η μια με την αλλη γινονται.
αυτο το οποιο επρεπε να δειχθει.
.
.
.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου