2-ΤΑ ΚΤΗΝΟΤΡΟΦΙΚΑ ΚΑΤΑ ΤΟΝ ΤΡΟΠΟ ΤΩΝ ΠΑΛΑΙΩΝ-[ΜΑΧΑΙΡΑ ΞΗΡΟΜΕΡΟΥ]-χ.ν.κουβελης[2ο μερος]

. 
.

αρνι και προβατινα-χ.ν.κουβελης
.
.
ΤΑ ΚΤΗΝΟΤΡΟΦΙΚΑ ΚΑΤΑ ΤΟΝ ΤΡΟΠΟ ΤΩΝ ΠΑΛΑΙΩΝ
[ΜΑΧΑΙΡΑ ΞΗΡΟΜΕΡΟΥ]-χ.ν.κουβελης[2ο μερος]
.
ΤΑ ΠΕΠΟΝΙΑ
Στην Μπουστανια,στη ριζα στο Ξοβουνι ειχαν βαλει
μποστανι πεπονια και οι +ν}τζοπαναρεοι περνοντας
απο εκει το βραδυ κλεβανε κανενα.Τα βαζανε μεσα στο
σακουλι και τα περνανε.Τα κρυβανε μεσα σε αθημωνιες
σε σωρους απο αχυρο ,που βρισκονταν στα λημερια τους
και τα τρωγανε με την ησυχια τους .
.
ΕΝΑ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΟ
[ΤΟ ΣΥΝΝΕΦΑΚΙ ΚΑΙ ΤΟ ΠΟΤΙΣΜΑ ΤΩΝ ΓΙΔΙΩΝ]
Ο μπαρμπα Παναγιωτης ο Πλιατσικας βρισκονταν στο πη-
γαδι στα Βρυστιανα.περιμενε ωρα να ερθει η σειρα του
για να ποτισει τα γιδια του.Και οταν ηρθε η σειρα του τσακ-
πινης οπως ηταν στη δουλεια του εχυσε το νερο απο το
λεκαντι,που ειχαν πιει τα αλλα ζωα και το επλυνε και
οταν με κοπο εκανε ολα αυτα και μετα να βγαλει νερο με
το σατιλι οταν ηρθε η ωρα να πγιουν τα γιδια νερο ενα
συννεφακι σκεπασε τον ηλιο και τα γιδια δεν πινανε νερο
παρα αρχισανε το κουντρισμα και γεμισανε σκονες το νε-
ρο.Ο μπαρμπα Πανος εγινε θηριο,αρχισε τον εξαψαλμο,
ετουτα τα λυκογδαρματα κανανε τον παπα να βλαστημησει.
.
ΟΝΟΜΑΣΤΑ ΚΟΥΔΟΥΝΙΑ
Ο Μιχας Κουβελης [Καρκαντζουλης]ειχε απο τα καλυτερα
κουδουνια ολο πλιατσκα γιαννιωτικα.Εχουν μεινει σαν τα
κουδουνια του Μιχα Καρκαντζουλη.
Την Μεγαλη Πεμπτη οταν εβαζε τα κουδουνια στα προβατα
τα περνουσε μεσα απο τα μαγαζια για να ακουσουν οι χωρια-
νοι τα κουδουνια.
.
.
.γιδοψιρα,λεγεται ενα ενοχλητικο εντομο,που βρισκεται
στα γιδια
.Αλογομυγα,λεγεται μια ενοχλητικη μυγα,που πηγαινει
στα αλογα
Τα γαιδουρια δεν την δεχονται.Παλια οταν ηθελαν να
πειραξουν καποιο καβαλλαρη γαιδουριου βαζανε στο
γαιδουρι αλογομυγες και το γαιδουρι εκανε σαν τρελο.
.
ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΑ [Ν]ΤΖΟΠΑΝΩΝ
Οι Χρηστοκουβελαιοι Γιωργος και Κωτσος με τα παιδια
του Γιαννη,Γακια,Βασιλη,Χρηστο,Πανο ειχαν 300 γιδο-
προβατα.Ενα καλοκαιρι πηραν τα πραματα τους και τα
πηγαν κατω στο Βαλτο να φανε κανενα χορταρακι να
τστοσουνε το νερακι γιατι εδω πολλα τα πραματα,στρου-
μπουμενα,εφτιαχναν τον τοπο κασκαουρα δεν επαρχε
τιποτα,μαυρη γης,ουτε νερακι δεν ειχανε να πγιουνε,
τα ετρωγε η πεινα και η διψα.Και κει που πηγανε για
καλυτερα τα πηρε μια αρρωστεια και ψοφισανε τα μι-
σα,παραλιγο να'ρθουνε χωρις προβατα
.
Τα ζγουρια δεν τα κουρεβανε συσαρκα αλλα τους αφη-
νανε μια καπουλα στην πλατη για να τα προφυλαξει απο
τα πρωτοβροχια,να'χουν μαλλι μεγαλο να μην κρυωσουν.
.
ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΑ [Ν]ΤΖΟΠΑΝΩΝ
Ο μπαρμπα Σταθης ο Πλιακος [Κουβελης]παλιος [ν]τζοπανης
ηταν στα προβατα,γερος, και τον επιασε μια  μεγαλη βροχη
καθισε σε μια πετρα και τυλιχτηκε με την καπα να μην βραχει.
Η καπα βραχηκε και ποτισε νερο βαρυνε πολυ κι οταν στα-
ματησε η βροχη ο μπαρμπα Σταθης δεν μποροσε να σηκωθει
γερος οπως ηταν δεν τον βαστουσαν τα δυναμαρια του,εμει-
νε εκει στη πετρα.Οταν γυρισε η μερα και βραδυαζε τα προ-
βατα γυρισαν στο γκρεκι χωρις τον γερο [ν]τζοπανο τους.
Τοτε τον αποζητησαν οι δικοι του και πηγαν και τον βρηκαν.
.
Οταν εψηναν καμια προβατινα τυλιγαν γυρω της το σπληναν-
τερο να ψηθει μαζι της να νοστιμεψει
Το ιδιο κανανε και με το κοκορετσι,δενανε τη σουβλα με το
κοκορετσι πανω στο ζωο που ψενανε να ψηθει και να νοστι-
μισει
.
ΤΑ ΚΟΥΝΤΡΙΣΜΑΤΑ  ΤΩΝ ΚΡΙΑΡΙΩΝ
ΚΑΙ ΤΩΝ ΤΡΑΓΙΩΝ
Το πιο δυνατοτερο κριαρι η¨τραι του κοπαδιου,δηλαδη αυτο
που βαραει τα υπολοιπα λεγεται καπετανιος,η' λεγανε αυτο
που καπετανιζει στην εποχη που μαρκαλιωνται.
Γινονται μεγαλες μαχες αναμεσα στα κριαρια.Περνουν  φορα
με δυναμη και χτυπουν τα κερατα.Εχουν τοση δυναμη εκεινη
τη στιγμη που κουντριωνται, αν τυχει να περναει αναμεσα
καποιο αλλο προβατο το σκοτωνουν.Και πολλες φορες σκο-
τωνται και μεταξυ τους.Αν το ενα κριαρι ειναι σουτο του ανοι-
γει το κεφαλι εκεινο με τα κερατα.Και μερικες φορες σε μαχες
με κριαρια με κερατα ειναι τετοια η δυναμη και η ορμη που
εχουν φυγει τα κερατα μαζι με κομματια απ'το κεφαλι.
Ενω οι μαχες των τραγιων δεν ειναι θανατηφορες,γιατι τα
τραγια δεν περνουν φορα,δεν βαζουν δυναμη, μονο σηκω-
νονται πανω και χτυπουν  τα κερατα.
Μερικα κριαρια ειναι κουντριαρικα,δηλαδη κουντρανε τον
[ν]τζοπανο.
Μερικα κριαρια ειναι μανιωμενα  με το κουντριζμα δεν μπο-
ρεις να ξαπαντηθεις .Ολοι μερα κοιταζουν  πως να ξεχαστεις
να σε κουντρισουν.
Συνηθως τα κριαρια που κοντρανε ειναι μαναρια,εχουν βγει
με ρογοβυζι,τα αγρια κριαρια δεν κουντρανε.
Τα τραγια δεν κουντρανε,σπανια περιπτωση τραι να κουν-
τρισει [ν]τζοπανο .
Αλλα ζωα που επιτιθωνται στον ανθρωπο ειναι τα γελαδια.
Αλλα εκεινο το ζωο,που δεν εχει μπεσα ειναι το Μπλαρι[δια-
σταυρωση αλογου και γαιδαρου],δεκα φορες τη μερα σκε-
φτεται πως να σκοτωσει τον αφεντη του.
.
ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΑ  [Ν]ΤΖΟΠΑΝΩΝ
Ο μπαρμπα Γιαννης Καρκατζουλης[Κουβελης]πραταρης,ειχε
ερθει ο αδερφος του Λαζος απο την Αμερικη και του εδωσε
χρηματα και πηγε στη Σταμνα και αγορασε προβατα καλεσα
ψηλα σωματοζικα προβατα,οι καλεσαρες οπως ελεγε.
Ο μπαρμπα Γιαννης ηταν ο μονος που ειχε αυτο το νταμαρι
στο χωριο.Εδω τα ντοπια προβατα ηταν κοντα πιο μικροσω-
μα.
Μια χρονια το παιδι του ο Μιχας θελησε ν'αλλαξει το νταμαρι,
πηγε στη Ζαβιτσα,πηρε ενα κριαρι κατσινακι ντοπια πολυ
μικροσωμη ρατσα.Οταν το εφερε ο μπαρμπα Γιαννης ειχε
τα προβατα στο Λυκοδοντι,τα κριαρια του μπαρμπα Γιαννη
ηταν  μεγαλα ,40 οκαδες το ενα,οταν το ειδαν το αρπαξαν
και το πεταξανε στον αερα.
''Τι το φερες παιδι μου  εδω αυτο''λεει ο μπαρμπα Γιαννης
''Τι να κανει η αλεπου μεσα στους λυκους;''
.
Ο πρωτος που εφτιαξε γιδομαντρια με τσιγκια ηταν ο
Θοδωρος Καρελακης,που ειχε τα γιδια στη Λαγκαδα μαζι
με τον αδερφο του τον Βασιλη
.
Ο μπαρμπα Γιαννης Καρκατζουλης[Κουβελης]καθε μερα
ανεβαινε στα δεντρα και κλαριζε τα προβατα.Αφου κλα-
ρισε κι εκεινη τη μερα τα προβατα καθισε να ξεκουραστει.
Περασε και ο Στρατος Καραγιαννης με τα γιδια καθισε κι
αυτος να ξεκουραστουν και τους πηρε ο υπνος.Σε μια
στιγμη σηκωνεται ο Στρατος,κοιταζει πουθενα τα προβατα.
Σηκωνει τον μπαρμπα Γιαννη,ψαχνουν απο 'δω ψαχνουν
απο'κει,πουθενα.Πανε κατα το Ξουβτσανικο και τα βρη-
καν σε μια τοποθεσια που λεγεται Μπαρολα μεσα σε αμα-
λαγια σε αμπολητο χωραφι.Τα προβατα ηταν νταουλια
απο  το τσιτωμα το φαι.Οταν τα ειδε ο μπαρμπα Γιαννης
τστουμενα απο φαι γελαγανε τα μουστακια του.
''Τουμπα στη Μπαρολα ,παιδι μου,οι καλεσαρες''ειπε στον
Στρατο και τρεξανε να τα βγαλουνε προτου τους πιασει
εκεινος με το λιβαδι.
.
Ο μπαρμπα Πανος Τζακωστας Μπαλουφας ειχε τα γιδομαν-
τρια στο Ριζωμα πανω απο την Τζαπουρνια μαζι με τα παι-
δια του τον Σταυρο και τον Γιαννη.Τα γιδια τα πηγαινανε
στο Ξοβουνι και τα ρπαγανε το πρωι για τα μαντρια.Επιδε-
ξιοι ζωοκλεφτες φυλαγανε μεσα στα λογγια και του αρπα-
ζανe σφαχτα .Σιγα-σιγα τα μεσασανε,απελπιστηκανε  ο
κοσμος κι αλλαξανε γρεκι και τα φερανε πανω στα Γουρνο-
καλυβα.
Στα χρονια της Τουρκοκρατιας ο Αλη Πασας ειχε κοπαδια
στη περιοχη μας,που βοσκουσαν στο βελανιδοδασος.Τα
κοπαδια τα φυλαγαν Αρβανιτοβλαχοι και Καραγκουνηδες.
Γι'αυτο μεινει και τα τοπονυμια:Τουρκα.Τουρκοστανη,εκει
που κονακιαζαν οι βλαχοι του Αλη Πασα.
Το Τουρκοπηγαδο.
Γι'αυτο μετα την Απελευθερωση ολος ο λογγος εμεινε
Εθνικος και ειχαν οι κτηνοτροφοι το δικαιωμα της ελευ-
θερης βοσκης.
.
ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ [Ν]ΤΖΟΠΑΝΑΡΕΩΝ
Τριανταιοι  [Ν]τζοπαναραιοι συνδεδεμενοι με τον Σταχτια
Ο Κωνσταντης Τριαντης με τα παιδια του Κολιο και Τασο.
Οπως λεει και το τραγουδι του Κωνσταντη Τριαντη:
Κυριε μ'το τι να γινηκε
ο Κωνσταντης Τριαντης
που'ταν στη Ρουστα ξακουστος
και στο Σταχτια γραμμενος
Ο Κολιος και τα παιδια του [ν]τζοπαναραιοι κι αυτοι.Ο Νασος,
Ο Γιαννος[Καπετανος] ,ο Κωστας[Ρολογας],ο Βασιλης[Τιριρης].
Και τα παιδια του Νασου πραταραιοι κι αυτοι.Ο Μητσος[Κοροσης],
ο Πανος,ο Ξαρχης.
Ο γιος του Καπετανου Κωστας  και ο εγγονος του Γιαννης εχει
μεχρι σημερα τα προβατα στη Ρουστα.
Ο Κωστας[Ρολογας]ειχε τα προβατα μαζι με τα παιδια του,
Κολιο,Θυμιο[Μακο],Παυλο,Μηλιο.Ο Μακος εχει μεχρι σημερα
τα προβατα στο Σταχτια με τον γιο του Κωστα.
Ο Τασο Τριαντης και τα παιδια του Χριστοφορος,Κωτσος[Φα-
σαριας]
Ο Κωτσος για καποιο διαστημα ειχε τα γιδια μαζι με τον Θο-
δωρακη τον Μπουρχα,αργοτερα αγορασε προβατα και τα
ειχε μαζι με τον Σταυρο Παπατρεχα[Περισο].
Οι γιοι του Κωτσου Γιωργος και Χρηστος.
Ο Χρηστος σκοτωθηκε περα στο Ξελακωμα,εκει φυλαγε
τα γιδια,ειχε ενα οπλο και το περιεργαζονταν,αυτο πυρο-
βολησε και τον βρηκε στο κεφαλι και τον αφησε αναιστη-
το.
Ο Χρηστος εχει καμια δεκαρια μαναρες περα στο Ριντζερη .
Και ο γιος του Χριστοφορου Χρηστος[Γυφτος]ειχε καμια
60αρια προβατα στον Αη Γιωργη
.
Σαρακατσανοι Βλαχοι [Ν]τζοπαναραιοι.
Τσιντζος Δημητριος με τα παιδια του,Κωνσταντη[Γεροκωστας],
Βασιλη,Αθανασιο.
Και τα παιδια του Νασου,Επαμεινωνδας,Μητσος και Γιωργος
[Τσονας]ειχαν τα γιδια στο Λημερι του Κανατσουλα.
Ο γιος του Μητσου Γιαννης ειχε τα γιδια μεσα στο ρεμα,κατω
απο το Μελισσι και τα φυλαγανε τα παιδια του Αντρεας,Μητσος,
Νασος.
Οι γιοι του Επαμεινωνδα ,Σταυρος και Σταθης ειχαν τα προβατα.
Ο Σταυρος δολοφονηθηκε κατα το Εμφυλιο πανω εκει στα αμπε-
λια που φυλαγε τα προβατα.Και ο Σταθης κυνηγημενος.Πουλη-
σανε τα προβατα.Δεν ξανακανε το επαγγελμα του [ν]τζσοπανου.
.
Μπουρχας Αποστολος Βλαχος Σαρακατσανος [Ν]τζοπανος και
τα παιδια του,Θανασας,Πανος,Νικολος,[Ν]τζοπαναραιοι και αυτα.
Ο Θανασας ειχε τα γιδια περα στα Παλιαμπελα με τα παιδια του
Αντρεα και Γιαννη.
Ο Νικολος και ο γιος του Θοδωρακης  ειχε τα γιδια στον Αφκο.
Και ο γιος του Θοδωρακη Τελιας[Αριστοτελης]εχει μεχρι σημε-
ρα καμια 60αρια προβατα περα στου Μερταλωνι.
Ο Πανος Μπουρχας με τα παιδια του Σπυρο,Γληγορακη,Αλεκο,
ειχαν 600 γιδοπροβατα και πιστικους.
.
Βοτσαιοι [Ν]τζοπαναραιοι στου Πρικη και στον Παλιουρα.Εκει
ειχαν τις καλυβες τους,εκει τα ζωντανα τους.Μερα και νυχτα οι
Βοτσαιοι στον Παλιουρα.
Τα αδερφια Κωστας ,Ματσωλας Βοτσης
Και τα παιδια του Κωστα Βοτση  και αυτοι [ν]τζοπαναραιοι,ο
Τασος,ο Πανος,ο Νασος.
Ο μπαρμπα Τασος μερακλης [ν]τζοπανος,πραταρης,με τα λαγια
τα γκεσεμια τα κριαρια που πηγαινανε μπροστα απο το κοπαδι.
Και τα παιδια του Ματσωλα,Μιλτας[Μιλτιαδης],και Ξαρχης.
Ο Μιλτας πηρε μισακα τα γιδια του Γιαννη Τζιντζου και εφτιαξε
τα μαντρια στο Βλιζι.Τα γιδια του Μιλτα τα φυλαγαν τα παιδια
του,Βαγγελης και Ματσωλας.
Και το μπαρμπα Ξαρχη τον Βοτση οπως τον θυμομαστε γερο
περα στα Παλιαμπελα με 6 γιδες μαναρες.
.
Κουβελαιοι Βλαχοι [Ν]τζοπαναραιοι.
Τροβατιανοι[το Τροβατο της Ευρυτανιας] απο τα  χρονια της
Τουρκοκρατιας ξεχειμαζαν στα χωρια του Ξηρομερου και για
χρονια αφου εγκατασταθηκαν στο χωριο μας τα καλοκαιρια
πηγαινανε στη Νιαλα των Αγραφων.
Ο Νασουλας,ο Μποτσαρης,ο Μπιτσης,ο Μπρεστουρας,ο Τσι-
λιας,ο Νατσας,ο Καρκαντζουλης και ο αλλος κλαδος των Κουβε-
λαιων,οι Μακραιοι,οι ΧρηστοΚουβελαιοι,οι Βετλαντζαιοι,οι
Γακαιοι.
[Ν]τζοπαναραιοι Κουβελαιοι
Κουβελης Δημητριος[Μακρης]με τα παιδια του,Θωμα και Γιαννη.
Ο Γιαννης Μακρης ειχε τα γιδια με τα παιδια του Σταθη και Βασι-
λη.Αργοτερα τα παιδια του φτιαξανε προβατα και τα παιδια
του Βασιλη Σπυρος και Γιωργος εχουν μεχρι σημερα προβατα
περα στις Λακουλες.
Ο Κουβελης Γιαννης ειχε γιδια μαζι με τα παιδια του Γιωργο[Γακα],
Δημητριο[Μπλιαουνη] ,Αντωνη[Δηλαδη],Χρηστο.Ο τελευταιος ειναι
αυτος που πηρανε οι νεραιδες.
Και ο γιος του Γακα Μητρακης μια ζωη [ν]τζοπανος με τα παιδια του
Χρηστο και Σταθη.Ο Σταθης μαζι με τον γιο του Περικλη ειχε τα
προβατα μεχρι τις μερες μας πανω στην Κληματοβρησκα.
Ο Κουβελης Γεωργιος με τα παιδια του Χρηστο[Χρηστοκβελη],Δημη-
τριο[Βετλαντζα],Φιλιππο[Κουτσοφιλιππα]
Ο Χρηστοκβελης με τα παιδια του Κωτσο και Γιωργο[Πτσαρα]με τα
γιδοπροβατα περα στο Βρετκο.Και τα παιδια του Κωτσου ο Γιαννης
με τα γιδοπροβατα περα στα Παλιαμπελα και ο Γακιας με τα προβα-
τα πανω στη Πεταλι.
Ο Δημητριος Βετλαντζας  με τα παιδια του.Νικο,Ανασταση,Κωτσο
[Βεληγκεγκα],πραταραιοι.Και ο Κουτσοφιλιππας με τον γιο του
Σπυρο Φιλιππα πραταραιοι.
Ο Κουβελης Βασιλειος[Τσιλιας]γιδαρης με τα παιδια του,Νασο,
Αλεκο,Μητσο[Κλουκια]και τα παιδια του Μητσου,Νικαιας και
Χρηστος ειχαν γιδια περα στα Παλιαμπελα.Και τωρα στα γεραμα-
τα εχουν προβατα ,μαναρακια κατω στου Μπετση.
Ο Κουβελης Νικολαος[Μποτσαρης]
Στον Μποτσαρη πηγε σωγαμπρος ο Κωστας Τζακωστας που συνε-
χισε το επαγγελμα του [ν]τζοπανου.Μαζι με τα παιδια του Νικο ,
Λεωνιδα και Χαριλαο ειχαν τα γιδια στα Βαλογρεκα για καποιο
διαστημα και μετα δωσανε τα γιδια μσακα στους Πλιατσκαιους.
Ο Κουβελης Δημητριος [Καρκαντζουλης] [ν]τζοπανος με τα παιδια
του Γιωργο [Τζογα]και Γιαννη.
Ο Γιωργος για καποιο διαστημα παρατησε το επαγγελμα του [ν]τζο-
πανου και εγινε χασαπης,ενω το παιδι του ο Μητρακης ηταν γουρ-
ναρης.
Ο Γιαννης Καρκαντζουλης πραταρης με τα παιδια του Μιχα και
Χριστοφορο[Περιστερη].Ο Μιχας ειχε τα προβατα περα στα Φραμα-
τα μεχρι τις μερες μας.
Ο Κουβελης Αθανασιος[Νασουλας] [ν]τζοπανος με τα παιδια του
Θοδωρο[Πλιακο]και Δημητριο.
Και τα παιδια του Θοδωρου Πλιακου,Γιωργος  και Σταθης ειχαν
χιλια γιδοπροβατα
Ο Κουβελης Χριστοδουλος [Μπιτσης]με τα παιδια του Κωστα[Κα-
λετση],Γιωργο[Μπιτση],και Σταυρο.
Ο Αθανασιος Κουβελης [Μπρεστουρας]με τα παιδια του Στελιο.
Γιωργο και Στρατο.
Στον Στρατο σωγαμπρος μπηκε ο Τολιας Καραγιαννης και συνε-
χισε το επαγγελμα του πραταρη.Μετα απο χρονια ο Τολιας  εφτια-
ξε γιδια πανω στον Αφκο με τα παιδια του Στρατο,Κωστα και Γεν-
ναιο.Και μετα τα παιδια του φτιαξανε προβατα μαναρακια .Ο Γεν-
ναιος τα εχει μεχρι σημερα.
Ο Δημητριος Κουβελης [Νατσας] [ν]τζοπανος και ο γιος του Λιας
[Λασπιας]ειχε τα προβατα εδω που ειναι το παλιο σπιτι του Λασπια.
Μερα και νυχτα ο μπαρμπα Λιας τα ειχε μεσα στο μαντρι, λιγοστες
ωρες τα εβγαζε εξω,ειχε τα πιο αδυνατα πραματα,εφερνε γυρα το
κουδουνι στο λαιμο τους,και απο ξυλο αλλο καλο,τα ζεματαγε στο
ξυλο,δεν κοταγανε κιχ να κανουνε.
Ο Θωμας Θεοδωρου[Φερεντινος]ηρθε απο τα Βλυζιανα ,ειχε γιδια
περα στα Παλιαμπελα με τα παιδια του Τακη και Στρατο.
Ο Τακης εφτιαξε προβατα στον Ασπρολακα και μετα στα Παλιαμπε-
λα με τον γιο του Θωμα,οπου τα εχει μεχρι σημερα.
Ο Πετρος Κονιωσης ειχε γιδια στα Γουρνοκαλυβα.
Ο Νικος Αγγελης [Χατζαρας]ηρθε απο τα Βλυζιανα,ειχε γιδια στα
Μαναστρακια
Ο Θοδωρος και ο Βασιλης[Μπατσας] Καρελακης ειχαν γιδια στη
Λαγκαδα.Το επαγγελμα ακολουθησε ο γιος του Βασιλη ο Γιωρ-
γος και ο εγγονος του Βασιλης.
Ο Κωστας Δρακος και ο Αντωνης Δρακος ηρθαν απο τη Μεσουντα
Αρτας,εχουν προβατα.
Ο Αντωνης με τα παιδια του Λαμπρο,Χρηστο,Βελλησαρη εχουν προ-
βατα στην  Τουρκοστανη μεχρι σημερα και ο Κωστας με τον γιο του
Λαμπρο εχουν τα προβατα στα Βατακια.
[Ν]τζοπαναραιοι ο Πανος Θεοφιλης[Κολοβος] με τα παιδια του,
Νικο,Χρηστο,Γιωργο,και Γιαννη,ειχαν προβατα.
Τα αδερφια Γακιας και Κωστας Κολοβος ειχανε γρουνια
Ο Αριστειδης Κολοβος με τον γιο του Σταθη ειχανε προβατα.
Ο Νωντας Γεροθοδωρος[Καραμπερης]ειχε γρουνια Στ'Βασιλη
τη Λακα
Ο Λακιας Γκολφης[Μπαρλας] ειχε γιδια με τα παιδια του,Κωτσο
και Γιαννο.Το επαγγελμα το ακολουθησαν τα παιδια τους,Παυλος
και Λακιας κατω στα Βαλογρεκα.
Για ενα διαστημα ειχε γιδια και ο μπαρμπα Λευτερης Γκολφης[Σου-
ρελης]
Ο Πανος Τζακωστας[Μπαλουφας]ειχε γιδια με τα παιδια του,τον
Σταυρο και τον Γιαννη στη Τσαπουρνια
Ο Σπυρος Μπιτσωρης[Σπλιας]ειχε γιδια με τον γιο του Τασο.Μετα
απο χρονια ο Τασος γερος πια ειχε προβατα με τον γαμπρο του
Ξαρχη Κουτρουμανο.
Μπαρμπαρσαιοι [Ν]τζοπαναραιοι
Ο Θωμας Μπαρμπαρουσης με τα παιδια του,Δημητρη,Νικακη και
Χρηστο.Και τα παιδια του Δημητρη ,Λευτερης και Γιωργος εχουν
μεχρι σημερα 300 προβατα περα στου Βλαχου το Χωραφι.
Ο Βαγγελακης Μπαρμπαρουσης ηρθε σωγαμπρος στον Κοστακιω-
τη απο τα Βλυζιανα,ειχε γιδια.Εχει μεινει και η θεση στο ρεμα κατω
απο το Μελισσι ''στη λακουλα του Βαγγελακη'',εκει που συχναζε.
Μετα εφτιαξε προβατα με τα παιδια του Χρηστο και Κωτσο.Ο Κω-
τσος ειχε μεχρι τις μερες μας καμια 20αρια γιδες.
Ο Τσαμης [Γατσελος]Γεωργιος με τα παιδια του Μητρακη,Ματσωλα,
Αριστειδη,Γιαννο και Νικο ειχαν γελαδια,πριν πιαστει η βεντετα με
τους Μαυρογιωργεους και ξεκληριστει η οικογενεια τους.
Οι Μαυρογιωργεοι ειχαν γιδια στον Προδρομο
Ο Βασιλης Παπατρεχας  και ο Δημητριος Παπατρεχας  ειχαν γρουνια.
Αργοτερα ο Δημητριος Παπατρεχας πηρε  μισακα τα γιδια του Σπλια
και εφτιαξε γιδια με τα παιδια του.Μετα απο χρονια εφτιαξε το παιδι
του Δημητριου[Μητρακακη]ο Χρηστος προβατα περα στον Απρολακα.
Παπατρεχαιοι Κανατσλαιοι
Ο μπαρμπα Νασος Κανατσουλας ειχε γιδια περα στη Λαγκαδα που
ειναι η γεωτρηση με τα παιδια του,Μητσο,Λευτερη,Φωτη και Θοδωρα-
κη.
Το επαγγελμα το συνεχισε ο Λευτερακης,ειχε στην αρχη γιδια και μετα
εφτιαξε προβατα πανω στη Κληματοβρυσα με το γιο του Αντωνακη.
Αργοτερα στην ιδια μερια εφτιαξε προβατα ο αλλος γιος του ο Τακης
και τα εχει μεχρι σημερα με τον γιο του Λευτερη.
Ο Μητσος Παπατρεχας [Ταρκαζης]ειχε καμια δεκαρια γελαδες στα Βρυ-
στιανα
[Ν]τζοπαναραιοι Παπατρεχαιοι[Τζαπαναιοι]
Ο Γιωργος [Κανιας] ειχε τα μαντρια στα Βρυστιανα με τα παιδια του,
Νικο,Πανο[Παλιοπανο],Κωτσο και Χρηστο[Ντουγια].
Και αργοτερα ο Πανος ειχε γιδια που τα φυλαγανε τα παιδια του,
Νικος και Χαραλαμπος.
Ο Βαγγελης Παπατρεχας ειχε γιδια με το παιδι του Ανασταση και
το παιδι του Ανασταση  ο Μητσος[Μητσαρελιας]ειχε τα γιδια πανω
στις ελιες τις Τζαπαναιηκιες και τα φυλαγε το παιδι του ο Νικος.
Ο Γιαννης Παπατρεχας[Αγας]ειχε τα προβατα πανω στα Ρογκια μα-
ζι με τα παιδια του,Μητσακια και Χρυσανθο.
Και ο αδερφος του Γιαννη ο Σταυρος[Περισος] ειχε και αυτος για
ενα διαστημα προβατα.
Την εποχη που φυγοδικουσε ο Γατσελος,οι Μπουρχαιοι
συγκενολογιοντανε με τον Γατσελο,μαζεψανε τα γιδοπροβατα
του Νικολου Μπουρχα και τα κλεισανε εκει που ειναι η πλατεια
του χωριου και τα σφαζανε και ετρωγε το Αποσπασμα,οταν
ηταν Αποσπασματαρχης ο περιβοητος Μακρυγιαννης,για να
μαρτυρισουν που ειναι [που κρυβεται]ο Γατσελος,και τον Νικο-
λο Μπουρχα τον ειχαν μαυρισει στο ξυλο και λενε οτι πεθανε
απο το ξυλο.
Πολλοι [ν]τζοπαναραιοι μακρυνοι συγγενεις του Γατσελου αλ-
λα και φιλοι υπεφεραν απο ξυλοδαρμους και κακοποιησεις
απο το αποσπασμα με την κατηγορια οτι τον ταιζουν.
Ο Γιωργος Τζιντζος[Τσονας]θεμελιακος αντρας ,γιδαρης,γυριζε
στις ραχες και στα λογγια ξυπολυτος και οταν καποτε του ειπε
ο Μητσος Κουβελης[Κλουκιας]:''Γιατι Γιωργο δεν πουλας κανα
κατσικι να αγορασεις τσαρουχια;''η απαντηση ηταν αρνητικη,
δεν καταλαβαινε τιποτα ,θεριο ανημερο.
Ο Βαγγελης Λιαπης [Χαβας]ειχε γιδια στον Αφκο με τα
παιδια του,Κωστα,Νικο,Πιπη[Σπυρο]και μετα ο Πιπης
με τον γιο του Βαγγελη.
Ο Κωστας Στρατος [Καρδιας]ειχε γιδια,τα εδωσε μισακα
στον Χρηστο Πλιατσικα,τα ειχανε στον Καμπο και μετα
ο γιος του Χρηστου Παναγιωτης ειχε γιδια περα στα
Παλιαμπελα.
Ο Νικος Πλιατσικας ηταν πιστικος στα γιδια του Σπυρου
Μπουρχα.
Οι Πλιατσκαιοι ειχαν χιλια γιδια,ηταν πολλα αδερφια και
ο πατερας τους δεν τα ειχε δηλωσει.Τους καρφωσανε οι
Τζαπαναιοι για λειβαδικες διαμαχες που ειχαν  και πηραν
7 αδερφια μαζι για τον στρατο με αποτελεσμα να σκορπι-
σει το βιος τους,αλλα να ψοφησουν και αλλα να τα φανε
οι επιτειδιοι.
Ο Γιαννης Πανουργιας ειχε γιδια στα Βαλογρεκα.
Για ενα διαστημα ειχε προβατα ο ζωεμπορος Γιωργης Μπαρ-
μπαρουσης με τα παιδια του στον Αη Νικολα στα Βρυστιανα.

Ο μπαρμπα Λεκος Κουβελης [Τσιλιας] και η μαναρα.
Εκεινη την εποχη τις μαναρες που ειχαν στο σπιτι τις ειχαν
μαθημενες να τις δενουν πισω απο το γαιδουρι και να τις
παιρνουν στο χωραφι,οπου πηγαιναν για αλλη δουλεια,
για να βοσκησουν.
Ετσι και ο μπαρμπα Λεκος ειχε μια μαναρα που δεν ηξερε
να πηγαινει πισω απο το γαιδουρι,ειτε ηταν καμια κοπα-
διαρα ειτε ηταν μικρη και δεν ειχε μαθει.Την συγκεριασε
πισω απο το γαιδαρο,η γιδα παλουκωσε τα ποδια της στο
εδαφος και την τραβουσε ο γαιδαρος με το ζορι.
Καποιος  περαστικος που τον ειδε ειπε:''τι κανεις εκει μπαρ-
μπα Λεκο; θα καρκωθει η γιδα''.
Ο μπαρμπα Λεκος δεν εδωσε σημασια,πεισματαρης οπως
ηταν,ηθελε σωνει και καλα  να παει η γιδα με το ζορι.Σε μια
στιγμη η τριχια επνιξε το ζωο και ψοφησε.Ο μπαρμπα Λεκος
συνεχισε να την τραβαει,ζβαρνωντας την πισω απο το γαιδα-
ρο και οταν εφτασε στο χωραφι παει πισω στη γιδα και της
λεει:''οχι που δεν θα'ρχοσουνα.Τι στο χερι σου ητανε''.
.
Ο ΡΟΤΣ[Ι]ΚΑΣ ΚΑΙ ΟΙ ΠΕΤΡΕΣ ΣΤΟΝ ΠΟΝΤΙΚΑ ΤΟ
ΠΗΓΑΔΙ ΣΤΑ ΒΡΥΣΤΙΑΝΑ

Στα πηγαδια στα Βρυστιανα εκτος απο τους Μαχαιριωτες
[ν]τζοπαναραιους ξεδιψαγανε και οι Βζανιτες [ν]τζοπανα-
ραιοι.
Εκει που ειναι ο Ποντικας το χωραφι που ειναι γυρω-γυρω
απο το πηγαδι ειναι του Ροτσ
[ι]κα.Οι Βζανιτες που ερχονταν διψασμενοι και περνουσαν
μεσα απο το χωραφι του Ροτσ[ι]κα αλλοι ερχονταν απο τη
Βιτσι,αλλοι απο τη Σιρδινιτσα,αλλοι απο τη Ντουβρα.
Αναλογως απο ποια μερια ερχονταν εφτιαχναν και ενα δρο-
μο μεσα στο χωραφι του Ροτσ[ι]κα.Ο Ροτσ[ι]κας γι'αυτο
πετουσε πετρες μεσα στο πηγαδι για να το χωσει.
Γι'αυτο λενε οτι ο Ποντικας ηταν πολυ βαθης και τωρα ει-
ναι μισοχωμενος.
.
ΜΠΗΚΕ ΚΑΙ ΠΩΣ ΒΓΗΚΕ ΑΠΟ ΤΟ ΜΕΣΑΙΟ ΠΗΓΑΔΙ
ΣΤΑ ΒΡΥΣΤΙΑΝΑ
Ξεκινησε καποτε ενας παλιος [ν]τζοπανος Βζανιτης με το
ονομα Νασος πανω απο τη Βιτσι για να πγιει νερο στο
μεσαιο το πηγαδι στα Βρυστιανα.Το πηγαδι ηταν στον πατο
και επρεπε να κατεβει.
Κατεβηκε μεσα στο πηγαδι και χορτασε νερο,γεμισε και
το ασκι του.
Λιγο η κουραση λιγο το βαρος απο το ασκι και το νερο
που ειχε πγιει δεν μπορουσε να βγει πανω.Εδωσε πηρε
και σιγα-σιγα να βγει πανω.
Απο μια προσπαθεια που εκανε ενα τι λιγο πιο πανω φω-
ναζε στον εαυτο του:
''κουραγιο Νασο και βγηκες!Α πουτσαρα Νασο και
θα βγεις!'',δινοντας κουραγιο στον εαυτο του και σιγα-
σιγα βγηκε.
.
.
.