.
.
GREEK POETRY
-ΑΡΙΣΤΟΦΑΝΟΥΣ ΒΑΤΡΑΧΟΙ στιχοι 1-168
[μεταφραση translation χ.ν.κουβελης c.n.couvelis]
ΜΕΤΑΦΡΑΣΤΙΚΗ ΕΠΕΜΒΑΣΗ ΣΤΟΥΣ ΒΑΤΡΑΧΟΥΣ ΤΟΥ ΑΡΙΣΤΟΦΑΝΗ
- χ.ν.κουβελης c.n.couvelis-
POETRY-c.n.couvelis-ΠΟΙΗΜΑΤΑ-χ.ν.κουβελης
.
.
ΑΡΙΣΤΟΦΑΝΟΥΣ ΒΑΤΡΑΧΟΙ στιχοι 1-168
[μεταφραση translation χ.ν.κουβελης c.n.couvelis]
ΜΕΤΑΦΡΑΣΤΙΚΗ ΕΠΕΜΒΑΣΗ ΣΤΟΥΣ ΒΑΤΡΑΧΟΥΣ ΤΟΥ ΑΡΙΣΤΟΦΑΝΗ
- χ.ν.κουβελης c.n.couvelis
Η Κωμωδια Βατραχοι του Αριστοφανη διδαχθηκε το 405 π.Χ στα Ληναια,ενα χρονο
πριν το τελος του Πελοποννησιακου Πολεμου,και πηρε το πρωτο βραβειο,Τα Πρωτεια.
Η ενασχοληση με τον Αριστοφανη,με οποιοδηποτε εργο του, ειναι ακρως διασκεδαστικη.
Βεβαια διασκεδαστικη οχι με την χυδαια εννοια,αλλα ουσιατικη.
Στους Βατραχους ο Διονυσος παρουσιαζεται πεζος φορωντας λαμπρο κροκωτο φορεμα
με λεοντη,ροπαλο και κοθορνους,τα ψηλοτακουνα θεατρικα παπουτσια ,συνοδευομενος
απο τον υπηρετη του Ξανθια,καβαλαρη σε γαιδαρο και στους ωμους του κουβαλαει
διαφορα ,τη σκευη.Αυτο διακειμενικα παραπεμπει στον υστερο Δον Κιχωτη του Θερβαντες
και τον υπηρετη του Σαντσο.Και φυσικα στο Θεατρο Σκιων,ο Ξανθιας θα μπορουσε να
ηταν ρολος του Καραγκιοζη,αν διευρυνουμε το ρεπερτοριο εργων Καραγκιοζη.
Οι Βατραχοι,ειναι θεατρο μεσα στο Θεατρο,με νεωτερικους ορους θα την ονομαζαμε
Μεταθεατρο,γιατι με θεατρο μιλαει για θεατρο,για τραγικους και κωμικους ποιητες,για
τα εργα τους και τους τροπους που μεταχειριζονται να καταπληξουν τους θεατες.
Ομως ο Διονυσος τους απεχθανεται,και οταν τους θεαται γερναει κατα ενα χρονο,ειναι
αδεξιοι,φλυαροι,προχειρολογοι,και νιωθει ενα ποθο για τον Ευριπιδη,τοσο λιγουρευτικο
οσο ακριβως μια σουπα φαβα, και θελει να τον επαναφερει απο τον κατω κοσμο.
Σκεπτεται πως ο Ηρακλης,αφου κατεβηκε στον Αδη να φερει τον Κερβερο,θα ξερει
τις οδους για να παει κι αυτος εκει.
Ο Ξανθιας,βαρυφορτωμενος,αλλ'ομως καβαλαρης,παρακολουθει ολη αυτη τη Κατα-
βαση στον Αδη,μια Νεκυια εκ διαμετρου αντιθετη υφολογικα απο την Νεκυια στην
Οδυσσεια του Ομηρου.Σ'αυτη ο Οδυσσεας πρεπει να μαθει το δρομο του γυρισμου
του στην Ιθακη.Σ'αυτη του Διονυσου πρεπει να επανερθει,να γυρισει,η Ποιηση στο
Τολμηρο της Υψος.τι παρακεκινδυνευμένον,και μαζι η Αθηνα,που γενικα,μετα την
πολεμικη ηττα,διαλυεται κοινωνικα,πολιτικα,ηθικα,πολιτιστικα.
Τελικα εκει κατω στον Αδη θα διεξαχθει Αγωνας μεταξυ Αισχυλου και Ευριπιδη ποιος
θα θεωρηθει αξιος Παλινορθωσης της Ποιησης.
Ειναι διασκεδαστικο κατ'ουσιαν να μεταφραζεις Αριστοφανη.Οι λεξεις,οι στιχοι του ειναι
κυριολεκτικα ανοικτοι.Ανοικτο Εργο θα ελεγε ο Ουμπερτο Εκο.Χωροι Ελαστικοι,Ευρυχωροι.
Γλωσσικες Επιφανειες Μεγαλης Μεταβλητοτητας.
Και ολη η Ελληνικη Γλωσσα,ολων των περιοδων της,προσαρμοζεται με το Αριστοφανικο
Κειμενο,εναρμονιζεται,συναρθρωνεται αδιασπαστα μαζι του.
Επισης μπορει να γινει ουσιαστικη ωσμωση με διαφορες Ελληνικες,αλλα και Παγκοσμιες,
Πραγματικοτητες:Ιστορικες,Κοινωνικες,Πολιτικες,Ανθρωπολογικες,Φιλοσοφικες,Πολιτιστικες.
Ο Αριστοφανης,το εργο,η γλωσσα του,οι ιδεες του,επιδεχονται πληθωρα επεμβασεων,
παντα βεβαια εχοντας κατα νου ο Αριστοφανης να παραμενει παντα Αριστοφανης.Χωρις
ρηχους,ματαιοδοξους εμπλουτισμους.
Για καθε λεξη,για καθε στιχο,του Αριστοφανη κι αυτο πρεπει σοβαρα να προσεχθει,
εχουμε συμφωνη,,ομοφωνη,ομοδοξη,οχι ετεροδοξη,συσωμη την Ελληνικη Γλωσσα,
στο τεραστιο ανθρωπολογικα εκφραστικο ευρος της.
Τι τεραστια χαρα,ευχαριστηση,απολαυση,διασκεδαση, να τον μεταφραζεις ετσι,κι αλλιως,
και παντα να παραμενει ατοφιος,δυνατος και επικαιρος.
Ο Αριστοφανης ειναι ενα Γλωσσικο Μουσικο Οργανο για απειρες ανεπαναληπτες
ΓλωσσοΜορφικες Ραψωδιες Ελληνικοτητας και Παγκοσμιοτητας
Ας γινει,λοιπον,καποιος απο μας Διονυσος να τον Επαναφερει,κι εμεις,οι αλλοι, ας ειμαστε
ο απλοικος Ξανθιας
.
.
ΑΡΙΣΤΟΦΑΝΟΥΣ ΒΑΤΡΑΧΟΙ στιχοι 1-168
[μεταφραση translation χ.ν.κουβελης c.n.couvelis]
Ξανθίας
Εἴπω τι τῶν εἰωθότων ὦ δέσποτα,
ἐφ᾽ οἷς ἀεὶ γελῶσιν οἱ θεώμενοι;
Διόνυσος
νὴ τὸν Δί᾽ ὅ τι Βούλει γε, πλὴν ”πιέζομαι,“
τοῦτο δὲ φύλαξαι· πάνυ γάρ ἐστ᾽ ἤδη χολή.
Ξανθίας
μηδ᾽ ἕτερον ἀστεῖόν τι;
Διόνυσος
πλήν γ᾽ ”ὡς θλίβομαι“.
Ξανθίας
τί δαί; τὸ πάνυ γέλοιον εἴπω;
Διόνυσος
νὴ Δία
θαρρῶν γε· μόνον ἐκεῖν᾽ ὅπως μὴ ᾽ρεῖς,
Ξανθίας
τὸ τί;
Διόνυσος
μεταβαλλόμενος τἀνάφορον ὅτι ”χεζητιᾷς“.
Ξανθίας
μηδ᾽ ὅτι τοσοῦτον ἄχθος ἐπ᾽ ἐμαυτῷ φέρων,
εἰ μὴ καθαιρήσει τις, ἀποπαρδήσομαι; 10
Διόνυσος
μὴ δῆθ᾽, ἱκετεύω, πλήν γ᾽ ὅταν μέλλω ᾽ξεμεῖν.
Ξανθίας
τί δῆτ᾽ ἔδει με ταῦτα τὰ σκεύη φέρειν,
εἴπερ ποιήσω μηδὲν ὧνπερ Φρύνιχος
εἴωθε ποιεῖν καὶ Λύκις κἀμειψίας;
Διόνυσος
μή νυν ποιήσῃς· ὡς ἐγὼ θεώμενος,
ὅταν τι τούτων τῶν σοφισμάτων ἴδω,
πλεῖν ἢ ᾽νιαυτῷ πρεσβύτερος ἀπέρχομαι.
Ξανθίας
ὢ τρισκακοδαίμων ἄρ᾽ ὁ τράχηλος οὑτοσί,
ὅτι θλίβεται μέν, τὸ δὲ γέλοιον οὐκ ἐρεῖ. 20
Διόνυσος
εἶτ᾽ οὐχ ὕβρις ταῦτ᾽ ἐστὶ καὶ πολλὴ τρυφή,
ὅτ᾽ ἐγὼ μὲν ὢν Διόνυσος
υἱὸς Σταμνίου
αὐτὸς βαδίζω καὶ πονῶ, τοῦτον δ᾽ ὀχῶ,
ἵνα μὴ ταλαιπωροῖτο μηδ᾽ ἄχθος φέροι;
Ξανθίας
οὐ γὰρ φέρω ᾽γώ;
Διόνυσος
πῶς φέρεις γὰρ ὅς γ᾽ ὀχεῖ;
Ξανθίας
φέρων γε ταυτί.
Διόνυσος
τίνα τρόπον;
Ξανθίας
Βαρέως πάνυ.
Διόνυσος
οὔκουν τὸ Βάρος τοῦθ᾽ ὃ σὺ φέρεις ὄνος φέρει;
Ξανθίας
οὐ δῆθ᾽ ὅ γ᾽ ἔχω ᾽γὼ καὶ φέρω μὰ τὸν Δί᾽ οὔ.
Διόνυσος
πῶς γὰρ φέρεις, ὅς γ᾽ αὐτὸς ὑφ᾽ ἑτέρου φέρει;
Ξανθίας
οὐκ οἶδ᾽· ὁ δ᾽ ὦμος οὑτοσὶ πιέζεται. 30
Διόνυσος
σὺ δ᾽ οὖν ἐπειδὴ τὸν ὄνον οὐ φῄς σ᾽ ὠφελεῖν,
ἐν τῷ μέρει σὺ τὸν ὄνον ἀράμενος φέρε.
Ξανθίας
οἴμοι κακοδαίμων· τί γὰρ ἐγὼ οὐκ ἐναυμάχουν;
ἦ τἄν σε κωκύειν ἂν ἐκέλευον μακρά.
Διόνυσος
κατάβα πανοῦργε. καὶ γὰρ ἐγγὺς τῆς θύρας
ἤδη βαδίζων εἰμὶ τῆσδ᾽, οἷ πρῶτά με
ἔδει τραπέσθαι. παιδίον, παῖ, ἠμί, παῖ.
Ἡρακλῆς
τίς τὴν θύραν ἐπάταξεν; ὡς κενταυρικῶς
ἐνήλαθ᾽ ὅστις· εἰπέ μοι τουτὶ τί ἦν;
Διόνυσος
ὁ παῖς.
Ξανθίας
τί ἔστιν;
Διόνυσος
οὐκ ἐνεθυμήθης;
Ξανθίας
τὸ τί;
Διόνυσος
ὡς σφόδρα μ᾽ ἔδεισε.
Ξανθίας
νὴ Δία μὴ μαίνοιό γε.
Ἡρακλῆς
οὔ τοι μὰ τὴν Δήμητρα δύναμαι μὴ γελᾶν·
καίτοι δάκνω γ᾽ ἐμαυτόν· ἀλλ᾽ ὅμως γελῶ.
Διόνυσος
ὦ δαιμόνιε πρόσελθε· δέομαι γάρ τί σου.
Ἡρακλῆς
ἀλλ᾽ οὐχ οἷός τ᾽ εἴμ᾽ ἀποσοβῆσαι τὸν γέλων
ὁρῶν λεοντῆν ἐπὶ κροκωτῷ κειμένην.
τίς ὁ νοῦς; τί κόθορνος καὶ ῥόπαλον ξυνηλθέτην;
ποῖ γῆς ἀπεδήμεις;
Διόνυσος
ἐπεβάτευον Κλεισθένει -
Ἡρακλῆς
κἀναυμάχησας;
Διόνυσος
καὶ κατεδύσαμέν γε ναῦς 50
τῶν πολεμίων ἢ δώδεκ᾽ ἢ τρεῖς καὶ δέκα.
Ἡρακλῆς
σφώ;
Διόνυσος
νὴ τὸν Ἀπόλλω.
Ξανθίας
κᾆτ᾽ ἔγωγ᾽ ἐξηγρόμην.
Διόνυσος
καὶ δῆτ᾽ ἐπὶ τῆς νεὼς ἀναγιγνώσκοντί μοι
τὴν Ἀνδρομέδαν πρὸς ἐμαυτὸν ἐξαίφνης πόθος
τὴν καρδίαν ἐπάταξε πῶς οἴει σφόδρα.
Ἡρακλῆς
πόθος; πόσος τις;
Διόνυσος
μικρὸς ἡλίκος Μόλων.
Ἡρακλῆς
γυναικός;
Διόνυσος
οὐ δῆτ᾽.
Ἡρακλῆς
ἀλλὰ παιδός;
Διόνυσος
οὐδαμῶς.
Ἡρακλῆς
ἀλλ᾽ ἀνδρός;
Διόνυσος
ἀπαπαί.
Ἡρακλῆς
ξυνεγένου τῷ Κλεισθένει;
Διόνυσος
μὴ σκῶπτέ μ᾽ ὦδέλφ᾽· οὐ γὰρ ἀλλ᾽ ἔχω κακῶς·
τοιοῦτος ἵμερός με διαλυμαίνεται.
Ἡρακλῆς
ποῖός τις ὦδελφίδιον; 60
Διόνυσος
οὐκ ἔχω φράσαι.
ὅμως γε μέντοι σοι δι᾽ αἰνιγμῶν ἐρῶ.
ἤδη ποτ᾽ ἐπεθύμησας ἐξαίφνης ἔτνους;
Ἡρακλῆς
ἔτνους; βαβαιάξ, μυριάκις γ᾽ ἐν τῷ βίῳ.
Διόνυσος
ἆρ᾽ ἐκδιδάσκω τὸ σαφὲς ἢ ᾽τέρᾳ φράσω;
Ἡρακλῆς
μὴ δῆτα περὶ ἔτνους γε· πάνυ γὰρ μανθάνω.
Διόνυσος
τοιουτοσὶ τοίνυν με δαρδάπτει πόθος
Εὐριπίδου.
Ἡρακλῆς
καὶ ταῦτα τοῦ τεθνηκότος;
Διόνυσος
κοὐδείς γέ μ᾽ ἂν πείσειεν ἀνθρώπων τὸ μὴ οὐκ
ἐλθεῖν ἐπ᾽ ἐκεῖνον.
Ἡρακλῆς
πότερον εἰς Ἅιδου κάτω;
Διόνυσος
καὶ νὴ Δί᾽ εἴ τί γ᾽ ἔστιν ἔτι κατωτέρω. 70
Ἡρακλῆς
τί βουλόμενος;
Διόνυσος
δέομαι ποιητοῦ δεξιοῦ.
οἱ μὲν γὰρ οὐκέτ᾽ εἰσίν, οἱ δ᾽ ὄντες κακοί.
Ἡρακλῆς
τί δ᾽; οὐκ Ἰοφῶν ζῇ;
Διόνυσος
τοῦτο γάρ τοι καὶ μόνον
ἔτ᾽ ἐστὶ λοιπὸν ἀγαθόν, εἰ καὶ τοῦτ᾽ ἄρα·
οὐ γὰρ σάφ᾽ οἶδ᾽ οὐδ᾽ αὐτὸ τοῦθ᾽ ὅπως ἔχει.
Ἡρακλῆς
εἶτ᾽ οὐχὶ Σοφοκλέα πρότερον Εὐριπίδου
μέλλεις ἀναγαγεῖν, εἴπερ ἐκεῖθεν δεῖ σ᾽ ἄγειν;
Διόνυσος
οὐ πρίν γ᾽ ἂν Ἰοφῶντ᾽, ἀπολαβὼν αὐτὸν μόνον,
ἄνευ Σοφοκλέους ὅ τι ποιεῖ κωδωνίσω.
κἄλλως ὁ μέν γ᾽ Εὐριπίδης 80
πανοῦργος ὢν
κἂν ξυναποδρᾶναι δεῦρ᾽ ἐπιχειρήσειέ μοι·
ὁ δ᾽ εὔκολος μὲν ἐνθάδ᾽ εὔκολος δ᾽ ἐκεῖ.
Ἡρακλῆς
Ἀγάθων δὲ ποῦ ᾽στιν;
Διόνυσος
ἀπολιπών μ᾽ ἀποίχεται,
ἀγαθὸς ποιητὴς καὶ ποθεινὸς τοῖς φίλοις.
Ἡρακλῆς
ποῖ γῆς ὁ τλήμων;
Διόνυσος
ἐς Μακάρων εὐωχίαν.
Ἡρακλῆς
ὁ δὲ Σενοκλέης;
Διόνυσος
ἐξόλοιτο νὴ Δία.
Ἡρακλῆς
Πυθάγγελος δέ;
Ξανθίας
περὶ ἐμοῦ δ᾽ οὐδεὶς λόγος
ἐπιτριβομένου τὸν ὦμον οὑτωσὶ σφόδρα.
Ἡρακλῆς
οὔκουν ἕτερ᾽ ἔστ᾽ ἐνταῦθα μειρακύλλια
τραγῳδίας ποιοῦντα πλεῖν ἢ μύρια, 90
Εὐριπίδου πλεῖν ἢ σταδίῳ λαλίστερα.
Διόνυσος
ἐπιφυλλίδες ταῦτ᾽ ἐστὶ καὶ στωμύλματα,
χελιδόνων μουσεῖα, λωβηταὶ τέχνης,
ἃ φροῦδα θᾶττον, ἢν μόνον χορὸν λάβῃ,
ἅπαξ προσουρήσαντα τῇ τραγῳδίᾳ.
γόνιμον δὲ ποιητὴν ἂν οὐχ εὕροις ἔτι
ζητῶν ἄν, ὅστις ῥῆμα γενναῖον λάκοι.
Ἡρακλῆς
πῶς γόνιμον;
Διόνυσος
ὡδὶ γόνιμον, ὅστις φθέγξεται
τοιουτονί τι παρακεκινδυνευμένον,
αἰθέρα Διὸς δωμάτιον, ἢ χρόνου πόδα, 100
ἢ φρένα μὲν οὐκ ἐθέλουσαν ὀμόσαι καθ᾽ ἱερῶν,
γλῶτταν δ᾽ ἐπιορκήσασαν ἰδίᾳ τῆς φρενός.
Ἡρακλῆς
σὲ δὲ ταῦτ᾽ ἀρέσκει;
Διόνυσος
μἀλλὰ πλεῖν ἢ μαίνομαι.
Ἡρακλῆς
ἦ μὴν κόβαλά γ᾽ ἐστίν, ὡς καὶ σοὶ δοκεῖ.
Διόνυσος
μὴ τὸν ἐμὸν οἴκει νοῦν· ἔχεις γὰρ οἰκίαν.
Ἡρακλῆς
καὶ μὴν ἀτεχνῶς γε παμπόνηρα φαίνεται.
Διόνυσος
δειπνεῖν με δίδασκε.
Ξανθίας
περὶ ἐμοῦ δ᾽ οὐδεὶς λόγος.
Διόνυσος
ἀλλ᾽ ὦνπερ ἕνεκα τήνδε τὴν σκευὴν ἔχων
ἦλθον κατὰ σὴν μίμησιν, ἵνα μοι τοὺς ξένους
τοὺς σοὺς φράσειας, εἰ δεοίμην, οἷσι σὺ 110
ἐχρῶ τόθ᾽, ἡνίκ᾽ ἐπὶ τὸν Κέρβερον,
τούτους φράσον μοι, λιμένας ἀρτοπώλια
πορνεῖ᾽ ἀναπαύλας ἐκτροπὰς κρήνας ὁδοὺς
πόλεις διαίτας πανδοκευτρίας, ὅπου
κόρεις ὀλίγιστοι.
Ξανθίας
περὶ ἐμοῦ δ᾽ οὐδεὶς λόγος.
Ἡρακλῆς
ὦ σχέτλιε τολμήσεις γὰρ ἰέναι καὶ σύ γε;
Διόνυσος
μηδὲν ἔτι πρὸς ταῦτ᾽, ἀλλὰ φράζε τῶν ὁδῶν
ὅπῃ τάχιστ᾽ ἀφιζόμεθ᾽ εἰς Ἅιδου κάτω·
καὶ μήτε θερμὴν μήτ᾽ ἄγαν ψυχρὰν φράσῃς.
Ἡρακλῆς
φέρε δὴ τίν᾽ αὐτῶν σοι φράσω πρώτην; τίνα; 120
μία μὲν γὰρ ἔστιν ἀπὸ κάλω καὶ θρανίου,
κρεμάσαντι σαυτόν.
Διόνυσος
παῦε, πνιγηρὰν λέγεις.
Ἡρακλῆς
ἀλλ᾽ ἔστιν ἀτραπὸς ξύντομος τετριμμένη
ἡ διὰ θυείας.
Διόνυσος
ἆρα κώνειον λέγεις;
Ἡρακλῆς
μάλιστά γε.
Διόνυσος
ψυχράν γε καὶ δυσχείμερον·
εὐθὺς γὰρ ἀποπήγνυσι τἀντικνήμια.
Ἡρακλῆς
βούλει κατάντη καὶ ταχεῖαν σοι φράσω;
Διόνυσος
νὴ τὸν Δί᾽ ὡς ὄντος γε μὴ βαδιστικοῦ.
Ἡρακλῆς
καθέρπυσόν νυν ἐς Κεραμεικόν.
Διόνυσος
κᾆτα τί;
Ἡρακλῆς
ἀναβὰς ἐπὶ τὸν πύργον τὸν ὑψηλόν --
Διόνυσος
τί δρῶ;
Ἡρακλῆς
ἀφιεμένην τὴν λαμπάδ᾽ ἐντεῦθεν θεῶ, 131
κἄπειτ᾽ ἐπειδὰν φῶσιν οἱ θεώμενοι
”εἷναι“, τόθ᾽ εἷναι καὶ σὺ σαυτόν.
Διόνυσος
ποῖ
Ἡρακλῆς
κάτω.
Διόνυσος
ἀλλ᾽ ἀπολέσαιμ᾽ ἂν ἐγκεφάλου θρίω δύο.
οὐκ ἂν βαδίσαιμι τὴν ὁδὸν ταύτην.
Ἡρακλῆς
τί δαί;
Διόνυσος
ἥνπερ σὺ τότε κατῆλθες.
Ἡρακλῆς
ἀλλ᾽ ὁ πλοῦς πολύς.
εὐθὺς γὰρ ἐπὶ λίμνην μεγάλην ἥξεις πάνυ
ἄβυσσον.
Διόνυσος
εἶτα πῶς περαιωθήσομαι;
Ἡρακλῆς
ἐν πλοιαρίῳ τυννουτῳί σ᾽ ἀνὴρ γέρων
ναύτης διάξει δύ᾽ ὀβολὼ μισθὸν λαβών. 140
Διόνυσος
φεῦ,
ὡς μέγα δύνασθον πανταχοῦ τὼ δύ᾽ ὀβολώ.
πῶς ἠλθέτην κἀκεῖσε;
Ἡρακλῆς
Θησεὺς ἤγαγεν.
μετὰ ταῦτ᾽ ὄφεις καὶ θηρί᾽ ὄψει μυρία
δεινότατα.
Διόνυσος
μή μ᾽ ἔκπληττε μηδὲ δειμάτου·
οὐ γάρ μ᾽ ἀποτρέψεις.
Ἡρακλῆς
εἶτα βόρβορον πολὺν
καὶ σκῶρ ἀείνων· ἐν δὲ τούτῳ κειμένους,
εἴ που ξένον τις ἠδίκησε πώποτε,
ἢ παῖδα κινῶν τἀργύριον ὑφείλετο,
ἢ μητέρ᾽ ἠλόασεν, ἢ πατρὸς γνάθον
ἐπάταξεν, ἢ ᾽πίορκον ὅρκον ὤμοσεν, 150
Διόνυσος
νὴ τοὺς θεοὺς ἐχρῆν γε πρὸς τούτοισι κεἰ
τὴν πυρρίχην τις ἔμαθε τὴν Κινησίου.
ἢ Μορσίμου τις ῥῆσιν ἐξεγράψατο.
Ἡρακλῆς
ἐντεῦθεν αὐλῶν τίς σε περίεισιν πνοή,
ὄψει τε φῶς κάλλιστον ὥσπερ ἐνθάδε,
καὶ μυρρινῶνας καὶ θιάσους εὐδαίμονας
ἀνδρῶν γυναικῶν καὶ κρότον χειρῶν πολύν.
Διόνυσος
οὗτοι δὲ δὴ τίνες εἰσίν;
Ἡρακλῆς
οἱ μεμυημένοι --
Ξανθίας
νὴ τὸν Δί᾽ ἐγὼ γοῦν ὄνος ἄγω μυστήρια.
ἀτὰρ οὐ καθέξω ταῦτα τὸν πλείω χρόνον. 160
Ἡρακλῆς
οἵ σοι φράσουσ᾽ ἁπαξάπανθ᾽ ὧν ἂν δέῃ.
οὗτοι γὰρ ἐγγύτατα παρ᾽ αὐτὴν τὴν ὁδὸν
ἐπὶ ταῖσι τοῦ Πλούτωνος οἰκοῦσιν θύραις.
καὶ χαῖρε πόλλ᾽ ὦδελφέ.
Διόνυσος
νὴ Δία καὶ σύ γε
ὑγίαινε. σὺ δὲ τὰ στρώματ᾽ αὖθις λάμβανε.
Ξανθίας
πρὶν καὶ καταθέσθαι;
Διόνυσος
καὶ ταχέως μέντοι πάνυ.168
.
.
Ξανθίας
[καβαλαρης σε γαιδουρι και στον ωμο του κουβαλα τα συμπρακαλα]
να πω ενα απ'αυτα,αρχοντα,που συνηθανε
να χασκογελανε παντοτε οι θεατες;
Διόνυσος
[πεζος,με λαμπρο κιτρινο κροκοτο φορεμα,κοθορνους,τα ψηλα
θεατρικα παπουτσια,με ριγμενη λεοντη στους ωμους και κρατωντας
ροπαλο]
μα τη πιστη,οτι γουσταρε ξεφουρνα,μονο 'καταπιεζομαι'
αυτο προσεξε το,αντε γιατι αρκετα πια μ'εχουν πρηξει
Ξανθίας
μηπως κανα αλλο αστειο;
Διόνυσος
εκτος το 'συνθλιβομαι'
Ξανθίας
τι στο δαιμονα;πολυ να γελασουν να πω;
Διόνυσος
μα το θεο,ελα,
μον'εκεινο να μη ξεστομισεις
Ξανθίας
το ποιο;
Διόνυσος
ολο αλλαζοντας το ξυλο με το φορτωμα πως σου'ρχεται να χεστεις
Ξανθίας
μητε οτι τοσο βαρος φορτωμενος,κι αν καποιος
δεν με ξεφορτωσει,τοτε σε πορδες θα ξεσπασω; 10
Διόνυσος
μη ποτε,σε ικετευω,εκτος αν το πας φιρι φιρι να ξερασω
Ξανθίας
τι λοιπον ολ'αυτα τα σαμπρακαλα κουβαλαω αν δεν κανω
απ'αυτα που κι ο Φρυνιχος συνηθουν με τους χαμαληδες
να κανουν κι ο Λυκις κι ο Αμειψιας;
Διόνυσος
οχι τωρα μην το κανεις·εγω ως θεατης
οταν κατι τετοιες εξυπναδες βλεπω
κατα ενα χρονο γερασμενος φευγω
Ξανθίας
ο ταλαιπωρος εγω,ο σβερκος μου σκληρα
ετσι να πατιεται,κι ενα αστειο να μην λεω 20
Διόνυσος
δεν ειναι τουτο θρασος και σκετη τεμπελια,
οτ'εγω οντας ο Διονυσος υιος του Σταμνιου
να πηγαινω πεζος και να κουραζομαι,
και τουτον να τον εχω σε καβαλα,να μην
ταλαιπωριεται μητε φορτιο να κουβαλα;
Ξανθίας
γιατι δεν κουβαλαω;
Διόνυσος
γιατι πως κουβαλας αφου καβαλας;
Ξανθίας
αφου κουβαλω αυτα εδω
Διόνυσος
με ποιονα τροπο;
Ξανθίας
παρα πολυ βαρια
Διόνυσος
τι λες μωρε το βαρος που κουβαλας ο γαιδαρος δεν το κουβαλα;
Ξανθίας
οχι καθολου αυτο που'χω γω και κουβαλω,μα τη πιστη μου,οχι
Διόνυσος
γιατι πως κουβαλας,αφου απ'αλλον κουβαλιεσαι;
Ξανθίας
δεν το γνωριζω,ομως ο ωμος τοσο πιεζεται 30
Διόνυσος
τοτε λοιπον επειδη ο γαιδαρος λες πως δεν σ'ωφελει,
αλλαξε μερια και συ τον γαιδαρο σηκωνοντας κουβαλα
Ξανθίας
αλιμονο ο δυστυχος,γιατι δεν πηγα να ναυμαχισω;
[στις Αργινουσες ως δουλος και θ'απελευθερωνομουν]
τοτε θα σε διαταζα αντε θα σου'λεγα ξαφανισου μακρια
Διόνυσος
κατεβα αθλιε,γιατι κοντα στη πορτα ειμαι
που γι'αυτηνα δω περπατουσα,και πρωτα
πρεπει να στραφω,παιδι,παιδακι λεω,παιδακι.
Ἡρακλῆς
[βγαινει με τη λεοντη και το ροπαλο]
ποιος τη πορτα χτυπησε;σαν να'ναι κενταυρος
χυμηξε πανω,πες μου τουτο δω τι ειναι;
Διόνυσος
το παιδι
Ξανθίας
τι ειναι;
Διόνυσος
δεν κατενοησες;
Ξανθίας
το ποιο;
Διόνυσος
ποσο πολυ με φοβηθηκε
Ξανθίας
μα το Δια,για μουρλο θα σε περασε
Ἡρακλῆς
μα τη Δημητρα δεν κρατιεμαι να μην γελασω,
αν και δαγκωνομαι,στο τελος θα γελασω.
Διόνυσος
δαιμονα ελα δω,για κατι σου ζητησω
Ἡρακλῆς
μα δεν γινεται να σταματησω να γελω βλεπωντας
λιονταριου τομαρι πανω σε κροκοτο ρουχο ριγμενο.
ποιος λογος; και κοθορνο ψηλοτακουνο και ροπαλο
ταιριαξες;σε ποια γη τραβας;
Διόνυσος
επιβατευα στον Κλεισθενη
Ἡρακλῆς
και ναυμαχησες;
Διόνυσος
και πνιξαμε πλοια 50
των εχθρων,καπου δωδεκα με δεκατρια
Ἡρακλῆς
εσεις οι δυο ;
Διόνυσος
μα το φως του Απολλωνα που βλεπουμε
Ξανθίας
κι εγω εκει πανω ξυπνησα
Διόνυσος
και τοτε πανω στο πλοιο καθως διαβαζα
την Ανδρομεδα[του Ευριπιδη]ξεμοναχιασμενος ξαφνικα
ποθος τη καρδια χτυπα φαντασου ποσο ισχυρος
Ἡρακλῆς
ποθος;ποσος τι;
Διόνυσος
να μικρος τοσο οσο ο Μολων
Ἡρακλῆς
γυναικας;
Διόνυσος
ουχι
Ἡρακλῆς
αλλα παιδιου;
Διόνυσος
καθολου
Ἡρακλῆς
αλλ᾽ αντρος;
Διόνυσος
απαπα
Ἡρακλῆς
το'κανες με τον Κλεισθενη;
Διόνυσος
μη κοροιδευεις αδερφε μου,γιατ'ειμαι χαλια.
τετοιος ποθος με διαλυει
Ἡρακλῆς
μα ποιος αδερφακι μου ; 60
Διόνυσος
δεν εχω λογια.
ομως μ'αινιγμα θα σου πω.
σου'ρθε ποτε ξαφνικα να λιγουρευτεις σουπα φαβα;
Ἡρακλῆς
σουπα φαβα;βεβαια αχ,μυριαδες στο βιο
Διόνυσος
αρα στο'δωσα σαφες η' αλλιωτικα να το πω;
Ἡρακλῆς
για τη φαβα οχι επουδενι.γιατι καλα το ξερω
Διόνυσος
τετοιος λοιπον με δαγκωνει ο ποθος
του Ευριπιδη
Ἡρακλῆς
κι αυτα για τον πεθαμενο;
Διόνυσος
και ουδεις απ'τους ανθρωπους δεν θα μπορεσει
να με πεισει να μην παω σ'εκεινον
Ἡρακλῆς
ποιο τι στον Αδη κατω;
Διόνυσος
και μα τη πιστη μου αν γινεται κι ακομα παρακατω 70
Ἡρακλῆς
ωραια,και τι θελεις;
Διόνυσος
ζηταω ποιητη δεξιοτεχνη,
γιατι απ'αυτους κανενας πια δεν ειναι,κι οι τωρινοι αταλαντοι
Ἡρακλῆς
τι; ουτε ο Ιοφων ζει;
Διόνυσος
ναι και το μοναδικο
ακομα απομεινον καλο,αν βεβαιως ειναι.
γιατι καλα δεν ξερω τουτο το πραμα πως εχει
[αν δηλαδη παρουσιαζει τα εργα του πατερα του Σοφοκλη
για δικα του εργα]
Ἡρακλῆς
επειτα γιατι τον Σοφοκλη πριν απ'τον Ευριπιδη δεν φροντιζεις
πανω να φερεις,αν απο κει πρεπει καποιον να φερεις;
Διόνυσος
οχι πριν τον Ιοφωντα να ξεμοναχιασω
χωρις τον Σοφοκλη τι κανει να τσεκαρω,
αλλωστε ο Ευριπιδης 80
κατεργαρης ων
και να αποδρασει απο δω θα επιχειρησει με μενα.
ο αλλος βολεμενος κι εδω βολεμενος κι εκει
Ἡρακλῆς
ο Αγαθωνας που ειναι;
Διόνυσος
χαθηκε και μ'αφησε,
αγαθος ποιητης και ποθητος στους φιλους
Ἡρακλῆς
σε ποια γη ο δυστυχος;
Διόνυσος
στων Μακαρων το συμποσιο
Ἡρακλῆς
ο Σ[Ξ]ενοκλης;
Διόνυσος
μαλλον φοφησε μα το Δια
Ἡρακλῆς
ο Πυθαγγελος;
Ξανθίας
για μενα καμια κουβεντα
που τοσο πολυ ο ωμος τριβεται
Ἡρακλῆς
αλλ'ομως εδω ειναι παιδαρελια
τραγωδιες να κανουν πανω απο μυρια 90
απ'τον Ευριπιδη πανω απο σταδιο λαλιστερα
Διόνυσοςφλ
αυτα'ναι απογαμηδια και φλυαρα,
χελιδονοτιτιβισματα,καταστροφεις τεχνης,
στα γρηγορα εξαφανιζονται,αν σ'ενα παιξουν χορο,
απαξ δια παντος κατουριζουν την τραγωδια.
ικανο ποιητη οσο κι ακομα αν ζητας
δεν θα'βρεις,που ενα στιχο αξιο να πει.
Ἡρακλῆς
πως ικανο;
Διόνυσος
τοσο ικανο,που να αρθρωσει
καποιον τετοιον τολμηρο,
αἰθέρα Διὸς δωμάτιον, ἢ χρόνου πόδα, 100
ἢ φρένα μὲν οὐκ ἐθέλουσαν ὀμόσαι καθ᾽ ἱερῶν,
γλῶτταν δ᾽ ἐπιορκήσασαν ἰδίᾳ τῆς φρενός.
αιθερα του Δια δωμα,η' του χρονου βημα
η' νους που να ορκιστει στα ιερα εναντια δεν θελει,
γλωσσα που απ'το νου ξεχωριστα επιορκει
[σημειωση:
στιχοι απο εργα του Ευριπιδη:
Μελανιππη-όμνυμι δ' ιρόν αιθέρα, οίκησιν Διός.
Αλεξανδρας-και χρόνου προύβαινε πους
Ιππολυτος- η γλώττ' ομώμοχ', η δε φρήν ανώμοτος 612]
Ἡρακλῆς
κι αυτα γουσταρεις;
Διόνυσος
παρα πολυ με ξετρελενουν.
Ἡρακλῆς
απομιμησεις ειναι,και το ξερεις
Διόνυσος
μην σπιτωνεσε στο μυαλο μου,εχεις σπιτι
Ἡρακλῆς
κι ατεχνα κι εξυπναδες φαινονται
Διόνυσος
για φαγοποτι δασκαλεψε με[εισαι ικανος]
Ξανθίας
για μενα καμια κουβεντα
Διόνυσος
αλλ'ενεκα αυτου μ'αυτη δω την εντυμασια ηρθα
δικια σου απομιμηση,αυτους για να μου πεις
που σε φιλοξενησαν,ισως να μου χρειαστουν,νομιζω, 110
εκει κατω,καποτε οταν για τον Κερβερο κατεβηκες
και γι'αυτα πες μου,λιμανια,φουρναρικα,
πορνεια χοτελ διασταυρωσεις βρυσες οδους
πολεις εστιατορια ξενοδοχοκαμαριερες,οπου
ομως να'χουν λιγους κοριους
Ξανθίας
για μενα καμια κουβεντα
Ἡρακλῆς
δυστυχε,θα τολμησεις να πας κι εσυ;
Διόνυσος
μηδεν αλλο περι'αυτου,ελα πες τις οδους οπου
πιο γρηγορα να φτασουμε στον Αδη εκει κατω.
και μητε ζεστους μητε παρα πολυ ψυχρους να πεις
Ἡρακλῆς
περιμενε,ποια απ'αυτους πρωτο να σου πω;ποια;120
μια ειναι με σχοινι και καρεκλακι,
να κρεμαστεις
Διόνυσος
παψε.αποπνικτικη ειναι
Ἡρακλῆς
αλλ'ειναι και ενα συντομο μονοπατι δια της τριβης
στο γουδι στο γουδοχερι
Διόνυσος
δηλαδη το κωνειο λες;
Ἡρακλῆς
βεβαιως μαλιστα
Διόνυσος
ψυχρη και κακοχειμωνιασμενη
κι αμεσως τα καλαμια των ποδιων παγωνει
Ἡρακλῆς
θελεις κατηφορικη και γρηγορη να σου πω;
Διόνυσος
ναι,μα το Δια,δεν ειμαι του περπατηματος
Ἡρακλῆς
κατρακυλα τωρα στον Κεραμεικο
Διόνυσος
και μετα τι;
Ἡρακλῆς
ανεβα στον πυργο τον ψηλο
Διόνυσος
τι να κανω;
Ἡρακλῆς
κοιτα την αναμενη λαμπαδα προς τη θεα, 131
κι επειτα οταν φωναξουν οι θεατες
'φυγετε',τοτε φυγε και συ
Διόνυσος
για που
Ἡρακλῆς
κατω
Διόνυσος
αλλ'ομως θα χασω τα διδυμα ντολμαδακια του μυαλου.
οχι αυτη την οδο δεν θα βαδιζω
Ἡρακλῆς
επομενως τι;
Διόνυσος
αυτην ακριβως που συ τοτε κατεβηκες
Ἡρακλῆς
αλλ'ο πλους του ταξιδιου πολυς
και πρωτα σε μια μεγαλη θα φτασεις λιμνη
πολυ βαθεια αβυσσο
Διόνυσος
επειτα πως περα θα περασω;
Ἡρακλῆς
μ'ενα βαρκακι τοσοδουλι ενας βαρκαρης γεροντας
θα σε περασει αφου μισθωμα δυο οβολους λαβει 140
Διόνυσος
αλιμονο,
ποσο μεγαλη των δυο οβολων ειναι η δυναμη παντου,
πως ηρθανε κι εκει;
Ἡρακλῆς
ο Θησεας τους εισηγαγε.
μετα απ'αυτα φιδια και θηρια θα δεις μυρια
φρικτοτατα
Διόνυσος
μη με τρομαζεις μη με φοβιζεις
δεν θα κολλωσω
Ἡρακλῆς
επειτα λασπη πολυ
και σκατα που επιπλεουν,και μεσ'σ'αυτη χωμενοι,
αν καπου ξενο καποιος αδικησε καποτε,
η' παιδι πηδωντας το χρημα χρωστουσε
η' τη μανα ξυλοκοπησε,η' του πατερα το σαγονι
εσπασε,η' επιορκον ορκο ορκιστηκε,150
Διόνυσος
μα τους θεους,θα πρεπει μεσ'σ'αυτους εκει
να'ναι οποιος τον πυρριχειο εμαθε του Κινησια
η' του Μορσιμου καποιος στιχο αντεγραψε
Ἡρακλῆς
πιο περα φυσημα αυλων θα σε περιλουσει,
θα δεις και φως ωραιοτατο οπως ακριβως εδω,
και μυρσινοκηπους και θιασους χαρωπους
αντρων γυναικων και παλαμακια χεριων πολλα
Διόνυσος
αυτοι λοιπον ποιοι ειναι;
Ἡρακλῆς
οι μυημενοι
Ξανθίας
μα το Δια εγω λοιπον γαιδαρος οδηγω τα μυστηρια.
τωρα πια δεν θα τα βασταξω πιοτερο χρονο 160
[τα πεταει κατω]
Ἡρακλῆς
αυτοι σε σενα απαξαπαντα θα πουνε οσα
αν χρειαστεις,γιατ'αυτοι σ'αυτη την οδο
πολυ κοντα στου Πλουτωνα τις πορτες κατοικουν
και τωρα σε χαιρεταω αδερφε
Διόνυσος
μα το Δια κι εσυ
υγιαινε.εσυ τα στρωματα αμεσως παρε
Ξανθίας
προτου να κατεβω;
Διόνυσος
αντε γρηγορα γρηγορα 168
.
.
.
GREEK POETRY
-ΑΡΙΣΤΟΦΑΝΟΥΣ ΒΑΤΡΑΧΟΙ στιχοι 1-168
[μεταφραση translation χ.ν.κουβελης c.n.couvelis]
ΜΕΤΑΦΡΑΣΤΙΚΗ ΕΠΕΜΒΑΣΗ ΣΤΟΥΣ ΒΑΤΡΑΧΟΥΣ ΤΟΥ ΑΡΙΣΤΟΦΑΝΗ
- χ.ν.κουβελης c.n.couvelis-
POETRY-c.n.couvelis-ΠΟΙΗΜΑΤΑ-χ.ν.κουβελης
.
.
ΑΡΙΣΤΟΦΑΝΟΥΣ ΒΑΤΡΑΧΟΙ στιχοι 1-168
[μεταφραση translation χ.ν.κουβελης c.n.couvelis]
ΜΕΤΑΦΡΑΣΤΙΚΗ ΕΠΕΜΒΑΣΗ ΣΤΟΥΣ ΒΑΤΡΑΧΟΥΣ ΤΟΥ ΑΡΙΣΤΟΦΑΝΗ
- χ.ν.κουβελης c.n.couvelis
Η Κωμωδια Βατραχοι του Αριστοφανη διδαχθηκε το 405 π.Χ στα Ληναια,ενα χρονο
πριν το τελος του Πελοποννησιακου Πολεμου,και πηρε το πρωτο βραβειο,Τα Πρωτεια.
Η ενασχοληση με τον Αριστοφανη,με οποιοδηποτε εργο του, ειναι ακρως διασκεδαστικη.
Βεβαια διασκεδαστικη οχι με την χυδαια εννοια,αλλα ουσιατικη.
Στους Βατραχους ο Διονυσος παρουσιαζεται πεζος φορωντας λαμπρο κροκωτο φορεμα
με λεοντη,ροπαλο και κοθορνους,τα ψηλοτακουνα θεατρικα παπουτσια ,συνοδευομενος
απο τον υπηρετη του Ξανθια,καβαλαρη σε γαιδαρο και στους ωμους του κουβαλαει
διαφορα ,τη σκευη.Αυτο διακειμενικα παραπεμπει στον υστερο Δον Κιχωτη του Θερβαντες
και τον υπηρετη του Σαντσο.Και φυσικα στο Θεατρο Σκιων,ο Ξανθιας θα μπορουσε να
ηταν ρολος του Καραγκιοζη,αν διευρυνουμε το ρεπερτοριο εργων Καραγκιοζη.
Οι Βατραχοι,ειναι θεατρο μεσα στο Θεατρο,με νεωτερικους ορους θα την ονομαζαμε
Μεταθεατρο,γιατι με θεατρο μιλαει για θεατρο,για τραγικους και κωμικους ποιητες,για
τα εργα τους και τους τροπους που μεταχειριζονται να καταπληξουν τους θεατες.
Ομως ο Διονυσος τους απεχθανεται,και οταν τους θεαται γερναει κατα ενα χρονο,ειναι
αδεξιοι,φλυαροι,προχειρολογοι,και νιωθει ενα ποθο για τον Ευριπιδη,τοσο λιγουρευτικο
οσο ακριβως μια σουπα φαβα, και θελει να τον επαναφερει απο τον κατω κοσμο.
Σκεπτεται πως ο Ηρακλης,αφου κατεβηκε στον Αδη να φερει τον Κερβερο,θα ξερει
τις οδους για να παει κι αυτος εκει.
Ο Ξανθιας,βαρυφορτωμενος,αλλ'ομως καβαλαρης,παρακολουθει ολη αυτη τη Κατα-
βαση στον Αδη,μια Νεκυια εκ διαμετρου αντιθετη υφολογικα απο την Νεκυια στην
Οδυσσεια του Ομηρου.Σ'αυτη ο Οδυσσεας πρεπει να μαθει το δρομο του γυρισμου
του στην Ιθακη.Σ'αυτη του Διονυσου πρεπει να επανερθει,να γυρισει,η Ποιηση στο
Τολμηρο της Υψος.τι παρακεκινδυνευμένον,και μαζι η Αθηνα,που γενικα,μετα την
πολεμικη ηττα,διαλυεται κοινωνικα,πολιτικα,ηθικα,πολιτιστικα.
Τελικα εκει κατω στον Αδη θα διεξαχθει Αγωνας μεταξυ Αισχυλου και Ευριπιδη ποιος
θα θεωρηθει αξιος Παλινορθωσης της Ποιησης.
Ειναι διασκεδαστικο κατ'ουσιαν να μεταφραζεις Αριστοφανη.Οι λεξεις,οι στιχοι του ειναι
κυριολεκτικα ανοικτοι.Ανοικτο Εργο θα ελεγε ο Ουμπερτο Εκο.Χωροι Ελαστικοι,Ευρυχωροι.
Γλωσσικες Επιφανειες Μεγαλης Μεταβλητοτητας.
Και ολη η Ελληνικη Γλωσσα,ολων των περιοδων της,προσαρμοζεται με το Αριστοφανικο
Κειμενο,εναρμονιζεται,συναρθρωνεται αδιασπαστα μαζι του.
Επισης μπορει να γινει ουσιαστικη ωσμωση με διαφορες Ελληνικες,αλλα και Παγκοσμιες,
Πραγματικοτητες:Ιστορικες,Κοινωνικες,Πολιτικες,Ανθρωπολογικες,Φιλοσοφικες,Πολιτιστικες.
Ο Αριστοφανης,το εργο,η γλωσσα του,οι ιδεες του,επιδεχονται πληθωρα επεμβασεων,
παντα βεβαια εχοντας κατα νου ο Αριστοφανης να παραμενει παντα Αριστοφανης.Χωρις
ρηχους,ματαιοδοξους εμπλουτισμους.
Για καθε λεξη,για καθε στιχο,του Αριστοφανη κι αυτο πρεπει σοβαρα να προσεχθει,
εχουμε συμφωνη,,ομοφωνη,ομοδοξη,οχι ετεροδοξη,συσωμη την Ελληνικη Γλωσσα,
στο τεραστιο ανθρωπολογικα εκφραστικο ευρος της.
Τι τεραστια χαρα,ευχαριστηση,απολαυση,διασκεδαση, να τον μεταφραζεις ετσι,κι αλλιως,
και παντα να παραμενει ατοφιος,δυνατος και επικαιρος.
Ο Αριστοφανης ειναι ενα Γλωσσικο Μουσικο Οργανο για απειρες ανεπαναληπτες
ΓλωσσοΜορφικες Ραψωδιες Ελληνικοτητας και Παγκοσμιοτητας
Ας γινει,λοιπον,καποιος απο μας Διονυσος να τον Επαναφερει,κι εμεις,οι αλλοι, ας ειμαστε
ο απλοικος Ξανθιας
.
.
ΑΡΙΣΤΟΦΑΝΟΥΣ ΒΑΤΡΑΧΟΙ στιχοι 1-168
[μεταφραση translation χ.ν.κουβελης c.n.couvelis]
Ξανθίας
Εἴπω τι τῶν εἰωθότων ὦ δέσποτα,
ἐφ᾽ οἷς ἀεὶ γελῶσιν οἱ θεώμενοι;
Διόνυσος
νὴ τὸν Δί᾽ ὅ τι Βούλει γε, πλὴν ”πιέζομαι,“
τοῦτο δὲ φύλαξαι· πάνυ γάρ ἐστ᾽ ἤδη χολή.
Ξανθίας
μηδ᾽ ἕτερον ἀστεῖόν τι;
Διόνυσος
πλήν γ᾽ ”ὡς θλίβομαι“.
Ξανθίας
τί δαί; τὸ πάνυ γέλοιον εἴπω;
Διόνυσος
νὴ Δία
θαρρῶν γε· μόνον ἐκεῖν᾽ ὅπως μὴ ᾽ρεῖς,
Ξανθίας
τὸ τί;
Διόνυσος
μεταβαλλόμενος τἀνάφορον ὅτι ”χεζητιᾷς“.
Ξανθίας
μηδ᾽ ὅτι τοσοῦτον ἄχθος ἐπ᾽ ἐμαυτῷ φέρων,
εἰ μὴ καθαιρήσει τις, ἀποπαρδήσομαι; 10
Διόνυσος
μὴ δῆθ᾽, ἱκετεύω, πλήν γ᾽ ὅταν μέλλω ᾽ξεμεῖν.
Ξανθίας
τί δῆτ᾽ ἔδει με ταῦτα τὰ σκεύη φέρειν,
εἴπερ ποιήσω μηδὲν ὧνπερ Φρύνιχος
εἴωθε ποιεῖν καὶ Λύκις κἀμειψίας;
Διόνυσος
μή νυν ποιήσῃς· ὡς ἐγὼ θεώμενος,
ὅταν τι τούτων τῶν σοφισμάτων ἴδω,
πλεῖν ἢ ᾽νιαυτῷ πρεσβύτερος ἀπέρχομαι.
Ξανθίας
ὢ τρισκακοδαίμων ἄρ᾽ ὁ τράχηλος οὑτοσί,
ὅτι θλίβεται μέν, τὸ δὲ γέλοιον οὐκ ἐρεῖ. 20
Διόνυσος
εἶτ᾽ οὐχ ὕβρις ταῦτ᾽ ἐστὶ καὶ πολλὴ τρυφή,
ὅτ᾽ ἐγὼ μὲν ὢν Διόνυσος
υἱὸς Σταμνίου
αὐτὸς βαδίζω καὶ πονῶ, τοῦτον δ᾽ ὀχῶ,
ἵνα μὴ ταλαιπωροῖτο μηδ᾽ ἄχθος φέροι;
Ξανθίας
οὐ γὰρ φέρω ᾽γώ;
Διόνυσος
πῶς φέρεις γὰρ ὅς γ᾽ ὀχεῖ;
Ξανθίας
φέρων γε ταυτί.
Διόνυσος
τίνα τρόπον;
Ξανθίας
Βαρέως πάνυ.
Διόνυσος
οὔκουν τὸ Βάρος τοῦθ᾽ ὃ σὺ φέρεις ὄνος φέρει;
Ξανθίας
οὐ δῆθ᾽ ὅ γ᾽ ἔχω ᾽γὼ καὶ φέρω μὰ τὸν Δί᾽ οὔ.
Διόνυσος
πῶς γὰρ φέρεις, ὅς γ᾽ αὐτὸς ὑφ᾽ ἑτέρου φέρει;
Ξανθίας
οὐκ οἶδ᾽· ὁ δ᾽ ὦμος οὑτοσὶ πιέζεται. 30
Διόνυσος
σὺ δ᾽ οὖν ἐπειδὴ τὸν ὄνον οὐ φῄς σ᾽ ὠφελεῖν,
ἐν τῷ μέρει σὺ τὸν ὄνον ἀράμενος φέρε.
Ξανθίας
οἴμοι κακοδαίμων· τί γὰρ ἐγὼ οὐκ ἐναυμάχουν;
ἦ τἄν σε κωκύειν ἂν ἐκέλευον μακρά.
Διόνυσος
κατάβα πανοῦργε. καὶ γὰρ ἐγγὺς τῆς θύρας
ἤδη βαδίζων εἰμὶ τῆσδ᾽, οἷ πρῶτά με
ἔδει τραπέσθαι. παιδίον, παῖ, ἠμί, παῖ.
Ἡρακλῆς
τίς τὴν θύραν ἐπάταξεν; ὡς κενταυρικῶς
ἐνήλαθ᾽ ὅστις· εἰπέ μοι τουτὶ τί ἦν;
Διόνυσος
ὁ παῖς.
Ξανθίας
τί ἔστιν;
Διόνυσος
οὐκ ἐνεθυμήθης;
Ξανθίας
τὸ τί;
Διόνυσος
ὡς σφόδρα μ᾽ ἔδεισε.
Ξανθίας
νὴ Δία μὴ μαίνοιό γε.
Ἡρακλῆς
οὔ τοι μὰ τὴν Δήμητρα δύναμαι μὴ γελᾶν·
καίτοι δάκνω γ᾽ ἐμαυτόν· ἀλλ᾽ ὅμως γελῶ.
Διόνυσος
ὦ δαιμόνιε πρόσελθε· δέομαι γάρ τί σου.
Ἡρακλῆς
ἀλλ᾽ οὐχ οἷός τ᾽ εἴμ᾽ ἀποσοβῆσαι τὸν γέλων
ὁρῶν λεοντῆν ἐπὶ κροκωτῷ κειμένην.
τίς ὁ νοῦς; τί κόθορνος καὶ ῥόπαλον ξυνηλθέτην;
ποῖ γῆς ἀπεδήμεις;
Διόνυσος
ἐπεβάτευον Κλεισθένει -
Ἡρακλῆς
κἀναυμάχησας;
Διόνυσος
καὶ κατεδύσαμέν γε ναῦς 50
τῶν πολεμίων ἢ δώδεκ᾽ ἢ τρεῖς καὶ δέκα.
Ἡρακλῆς
σφώ;
Διόνυσος
νὴ τὸν Ἀπόλλω.
Ξανθίας
κᾆτ᾽ ἔγωγ᾽ ἐξηγρόμην.
Διόνυσος
καὶ δῆτ᾽ ἐπὶ τῆς νεὼς ἀναγιγνώσκοντί μοι
τὴν Ἀνδρομέδαν πρὸς ἐμαυτὸν ἐξαίφνης πόθος
τὴν καρδίαν ἐπάταξε πῶς οἴει σφόδρα.
Ἡρακλῆς
πόθος; πόσος τις;
Διόνυσος
μικρὸς ἡλίκος Μόλων.
Ἡρακλῆς
γυναικός;
Διόνυσος
οὐ δῆτ᾽.
Ἡρακλῆς
ἀλλὰ παιδός;
Διόνυσος
οὐδαμῶς.
Ἡρακλῆς
ἀλλ᾽ ἀνδρός;
Διόνυσος
ἀπαπαί.
Ἡρακλῆς
ξυνεγένου τῷ Κλεισθένει;
Διόνυσος
μὴ σκῶπτέ μ᾽ ὦδέλφ᾽· οὐ γὰρ ἀλλ᾽ ἔχω κακῶς·
τοιοῦτος ἵμερός με διαλυμαίνεται.
Ἡρακλῆς
ποῖός τις ὦδελφίδιον; 60
Διόνυσος
οὐκ ἔχω φράσαι.
ὅμως γε μέντοι σοι δι᾽ αἰνιγμῶν ἐρῶ.
ἤδη ποτ᾽ ἐπεθύμησας ἐξαίφνης ἔτνους;
Ἡρακλῆς
ἔτνους; βαβαιάξ, μυριάκις γ᾽ ἐν τῷ βίῳ.
Διόνυσος
ἆρ᾽ ἐκδιδάσκω τὸ σαφὲς ἢ ᾽τέρᾳ φράσω;
Ἡρακλῆς
μὴ δῆτα περὶ ἔτνους γε· πάνυ γὰρ μανθάνω.
Διόνυσος
τοιουτοσὶ τοίνυν με δαρδάπτει πόθος
Εὐριπίδου.
Ἡρακλῆς
καὶ ταῦτα τοῦ τεθνηκότος;
Διόνυσος
κοὐδείς γέ μ᾽ ἂν πείσειεν ἀνθρώπων τὸ μὴ οὐκ
ἐλθεῖν ἐπ᾽ ἐκεῖνον.
Ἡρακλῆς
πότερον εἰς Ἅιδου κάτω;
Διόνυσος
καὶ νὴ Δί᾽ εἴ τί γ᾽ ἔστιν ἔτι κατωτέρω. 70
Ἡρακλῆς
τί βουλόμενος;
Διόνυσος
δέομαι ποιητοῦ δεξιοῦ.
οἱ μὲν γὰρ οὐκέτ᾽ εἰσίν, οἱ δ᾽ ὄντες κακοί.
Ἡρακλῆς
τί δ᾽; οὐκ Ἰοφῶν ζῇ;
Διόνυσος
τοῦτο γάρ τοι καὶ μόνον
ἔτ᾽ ἐστὶ λοιπὸν ἀγαθόν, εἰ καὶ τοῦτ᾽ ἄρα·
οὐ γὰρ σάφ᾽ οἶδ᾽ οὐδ᾽ αὐτὸ τοῦθ᾽ ὅπως ἔχει.
Ἡρακλῆς
εἶτ᾽ οὐχὶ Σοφοκλέα πρότερον Εὐριπίδου
μέλλεις ἀναγαγεῖν, εἴπερ ἐκεῖθεν δεῖ σ᾽ ἄγειν;
Διόνυσος
οὐ πρίν γ᾽ ἂν Ἰοφῶντ᾽, ἀπολαβὼν αὐτὸν μόνον,
ἄνευ Σοφοκλέους ὅ τι ποιεῖ κωδωνίσω.
κἄλλως ὁ μέν γ᾽ Εὐριπίδης 80
πανοῦργος ὢν
κἂν ξυναποδρᾶναι δεῦρ᾽ ἐπιχειρήσειέ μοι·
ὁ δ᾽ εὔκολος μὲν ἐνθάδ᾽ εὔκολος δ᾽ ἐκεῖ.
Ἡρακλῆς
Ἀγάθων δὲ ποῦ ᾽στιν;
Διόνυσος
ἀπολιπών μ᾽ ἀποίχεται,
ἀγαθὸς ποιητὴς καὶ ποθεινὸς τοῖς φίλοις.
Ἡρακλῆς
ποῖ γῆς ὁ τλήμων;
Διόνυσος
ἐς Μακάρων εὐωχίαν.
Ἡρακλῆς
ὁ δὲ Σενοκλέης;
Διόνυσος
ἐξόλοιτο νὴ Δία.
Ἡρακλῆς
Πυθάγγελος δέ;
Ξανθίας
περὶ ἐμοῦ δ᾽ οὐδεὶς λόγος
ἐπιτριβομένου τὸν ὦμον οὑτωσὶ σφόδρα.
Ἡρακλῆς
οὔκουν ἕτερ᾽ ἔστ᾽ ἐνταῦθα μειρακύλλια
τραγῳδίας ποιοῦντα πλεῖν ἢ μύρια, 90
Εὐριπίδου πλεῖν ἢ σταδίῳ λαλίστερα.
Διόνυσος
ἐπιφυλλίδες ταῦτ᾽ ἐστὶ καὶ στωμύλματα,
χελιδόνων μουσεῖα, λωβηταὶ τέχνης,
ἃ φροῦδα θᾶττον, ἢν μόνον χορὸν λάβῃ,
ἅπαξ προσουρήσαντα τῇ τραγῳδίᾳ.
γόνιμον δὲ ποιητὴν ἂν οὐχ εὕροις ἔτι
ζητῶν ἄν, ὅστις ῥῆμα γενναῖον λάκοι.
Ἡρακλῆς
πῶς γόνιμον;
Διόνυσος
ὡδὶ γόνιμον, ὅστις φθέγξεται
τοιουτονί τι παρακεκινδυνευμένον,
αἰθέρα Διὸς δωμάτιον, ἢ χρόνου πόδα, 100
ἢ φρένα μὲν οὐκ ἐθέλουσαν ὀμόσαι καθ᾽ ἱερῶν,
γλῶτταν δ᾽ ἐπιορκήσασαν ἰδίᾳ τῆς φρενός.
Ἡρακλῆς
σὲ δὲ ταῦτ᾽ ἀρέσκει;
Διόνυσος
μἀλλὰ πλεῖν ἢ μαίνομαι.
Ἡρακλῆς
ἦ μὴν κόβαλά γ᾽ ἐστίν, ὡς καὶ σοὶ δοκεῖ.
Διόνυσος
μὴ τὸν ἐμὸν οἴκει νοῦν· ἔχεις γὰρ οἰκίαν.
Ἡρακλῆς
καὶ μὴν ἀτεχνῶς γε παμπόνηρα φαίνεται.
Διόνυσος
δειπνεῖν με δίδασκε.
Ξανθίας
περὶ ἐμοῦ δ᾽ οὐδεὶς λόγος.
Διόνυσος
ἀλλ᾽ ὦνπερ ἕνεκα τήνδε τὴν σκευὴν ἔχων
ἦλθον κατὰ σὴν μίμησιν, ἵνα μοι τοὺς ξένους
τοὺς σοὺς φράσειας, εἰ δεοίμην, οἷσι σὺ 110
ἐχρῶ τόθ᾽, ἡνίκ᾽ ἐπὶ τὸν Κέρβερον,
τούτους φράσον μοι, λιμένας ἀρτοπώλια
πορνεῖ᾽ ἀναπαύλας ἐκτροπὰς κρήνας ὁδοὺς
πόλεις διαίτας πανδοκευτρίας, ὅπου
κόρεις ὀλίγιστοι.
Ξανθίας
περὶ ἐμοῦ δ᾽ οὐδεὶς λόγος.
Ἡρακλῆς
ὦ σχέτλιε τολμήσεις γὰρ ἰέναι καὶ σύ γε;
Διόνυσος
μηδὲν ἔτι πρὸς ταῦτ᾽, ἀλλὰ φράζε τῶν ὁδῶν
ὅπῃ τάχιστ᾽ ἀφιζόμεθ᾽ εἰς Ἅιδου κάτω·
καὶ μήτε θερμὴν μήτ᾽ ἄγαν ψυχρὰν φράσῃς.
Ἡρακλῆς
φέρε δὴ τίν᾽ αὐτῶν σοι φράσω πρώτην; τίνα; 120
μία μὲν γὰρ ἔστιν ἀπὸ κάλω καὶ θρανίου,
κρεμάσαντι σαυτόν.
Διόνυσος
παῦε, πνιγηρὰν λέγεις.
Ἡρακλῆς
ἀλλ᾽ ἔστιν ἀτραπὸς ξύντομος τετριμμένη
ἡ διὰ θυείας.
Διόνυσος
ἆρα κώνειον λέγεις;
Ἡρακλῆς
μάλιστά γε.
Διόνυσος
ψυχράν γε καὶ δυσχείμερον·
εὐθὺς γὰρ ἀποπήγνυσι τἀντικνήμια.
Ἡρακλῆς
βούλει κατάντη καὶ ταχεῖαν σοι φράσω;
Διόνυσος
νὴ τὸν Δί᾽ ὡς ὄντος γε μὴ βαδιστικοῦ.
Ἡρακλῆς
καθέρπυσόν νυν ἐς Κεραμεικόν.
Διόνυσος
κᾆτα τί;
Ἡρακλῆς
ἀναβὰς ἐπὶ τὸν πύργον τὸν ὑψηλόν --
Διόνυσος
τί δρῶ;
Ἡρακλῆς
ἀφιεμένην τὴν λαμπάδ᾽ ἐντεῦθεν θεῶ, 131
κἄπειτ᾽ ἐπειδὰν φῶσιν οἱ θεώμενοι
”εἷναι“, τόθ᾽ εἷναι καὶ σὺ σαυτόν.
Διόνυσος
ποῖ
Ἡρακλῆς
κάτω.
Διόνυσος
ἀλλ᾽ ἀπολέσαιμ᾽ ἂν ἐγκεφάλου θρίω δύο.
οὐκ ἂν βαδίσαιμι τὴν ὁδὸν ταύτην.
Ἡρακλῆς
τί δαί;
Διόνυσος
ἥνπερ σὺ τότε κατῆλθες.
Ἡρακλῆς
ἀλλ᾽ ὁ πλοῦς πολύς.
εὐθὺς γὰρ ἐπὶ λίμνην μεγάλην ἥξεις πάνυ
ἄβυσσον.
Διόνυσος
εἶτα πῶς περαιωθήσομαι;
Ἡρακλῆς
ἐν πλοιαρίῳ τυννουτῳί σ᾽ ἀνὴρ γέρων
ναύτης διάξει δύ᾽ ὀβολὼ μισθὸν λαβών. 140
Διόνυσος
φεῦ,
ὡς μέγα δύνασθον πανταχοῦ τὼ δύ᾽ ὀβολώ.
πῶς ἠλθέτην κἀκεῖσε;
Ἡρακλῆς
Θησεὺς ἤγαγεν.
μετὰ ταῦτ᾽ ὄφεις καὶ θηρί᾽ ὄψει μυρία
δεινότατα.
Διόνυσος
μή μ᾽ ἔκπληττε μηδὲ δειμάτου·
οὐ γάρ μ᾽ ἀποτρέψεις.
Ἡρακλῆς
εἶτα βόρβορον πολὺν
καὶ σκῶρ ἀείνων· ἐν δὲ τούτῳ κειμένους,
εἴ που ξένον τις ἠδίκησε πώποτε,
ἢ παῖδα κινῶν τἀργύριον ὑφείλετο,
ἢ μητέρ᾽ ἠλόασεν, ἢ πατρὸς γνάθον
ἐπάταξεν, ἢ ᾽πίορκον ὅρκον ὤμοσεν, 150
Διόνυσος
νὴ τοὺς θεοὺς ἐχρῆν γε πρὸς τούτοισι κεἰ
τὴν πυρρίχην τις ἔμαθε τὴν Κινησίου.
ἢ Μορσίμου τις ῥῆσιν ἐξεγράψατο.
Ἡρακλῆς
ἐντεῦθεν αὐλῶν τίς σε περίεισιν πνοή,
ὄψει τε φῶς κάλλιστον ὥσπερ ἐνθάδε,
καὶ μυρρινῶνας καὶ θιάσους εὐδαίμονας
ἀνδρῶν γυναικῶν καὶ κρότον χειρῶν πολύν.
Διόνυσος
οὗτοι δὲ δὴ τίνες εἰσίν;
Ἡρακλῆς
οἱ μεμυημένοι --
Ξανθίας
νὴ τὸν Δί᾽ ἐγὼ γοῦν ὄνος ἄγω μυστήρια.
ἀτὰρ οὐ καθέξω ταῦτα τὸν πλείω χρόνον. 160
Ἡρακλῆς
οἵ σοι φράσουσ᾽ ἁπαξάπανθ᾽ ὧν ἂν δέῃ.
οὗτοι γὰρ ἐγγύτατα παρ᾽ αὐτὴν τὴν ὁδὸν
ἐπὶ ταῖσι τοῦ Πλούτωνος οἰκοῦσιν θύραις.
καὶ χαῖρε πόλλ᾽ ὦδελφέ.
Διόνυσος
νὴ Δία καὶ σύ γε
ὑγίαινε. σὺ δὲ τὰ στρώματ᾽ αὖθις λάμβανε.
Ξανθίας
πρὶν καὶ καταθέσθαι;
Διόνυσος
καὶ ταχέως μέντοι πάνυ.168
.
.
Ξανθίας
[καβαλαρης σε γαιδουρι και στον ωμο του κουβαλα τα συμπρακαλα]
να πω ενα απ'αυτα,αρχοντα,που συνηθανε
να χασκογελανε παντοτε οι θεατες;
Διόνυσος
[πεζος,με λαμπρο κιτρινο κροκοτο φορεμα,κοθορνους,τα ψηλα
θεατρικα παπουτσια,με ριγμενη λεοντη στους ωμους και κρατωντας
ροπαλο]
μα τη πιστη,οτι γουσταρε ξεφουρνα,μονο 'καταπιεζομαι'
αυτο προσεξε το,αντε γιατι αρκετα πια μ'εχουν πρηξει
Ξανθίας
μηπως κανα αλλο αστειο;
Διόνυσος
εκτος το 'συνθλιβομαι'
Ξανθίας
τι στο δαιμονα;πολυ να γελασουν να πω;
Διόνυσος
μα το θεο,ελα,
μον'εκεινο να μη ξεστομισεις
Ξανθίας
το ποιο;
Διόνυσος
ολο αλλαζοντας το ξυλο με το φορτωμα πως σου'ρχεται να χεστεις
Ξανθίας
μητε οτι τοσο βαρος φορτωμενος,κι αν καποιος
δεν με ξεφορτωσει,τοτε σε πορδες θα ξεσπασω; 10
Διόνυσος
μη ποτε,σε ικετευω,εκτος αν το πας φιρι φιρι να ξερασω
Ξανθίας
τι λοιπον ολ'αυτα τα σαμπρακαλα κουβαλαω αν δεν κανω
απ'αυτα που κι ο Φρυνιχος συνηθουν με τους χαμαληδες
να κανουν κι ο Λυκις κι ο Αμειψιας;
Διόνυσος
οχι τωρα μην το κανεις·εγω ως θεατης
οταν κατι τετοιες εξυπναδες βλεπω
κατα ενα χρονο γερασμενος φευγω
Ξανθίας
ο ταλαιπωρος εγω,ο σβερκος μου σκληρα
ετσι να πατιεται,κι ενα αστειο να μην λεω 20
Διόνυσος
δεν ειναι τουτο θρασος και σκετη τεμπελια,
οτ'εγω οντας ο Διονυσος υιος του Σταμνιου
να πηγαινω πεζος και να κουραζομαι,
και τουτον να τον εχω σε καβαλα,να μην
ταλαιπωριεται μητε φορτιο να κουβαλα;
Ξανθίας
γιατι δεν κουβαλαω;
Διόνυσος
γιατι πως κουβαλας αφου καβαλας;
Ξανθίας
αφου κουβαλω αυτα εδω
Διόνυσος
με ποιονα τροπο;
Ξανθίας
παρα πολυ βαρια
Διόνυσος
τι λες μωρε το βαρος που κουβαλας ο γαιδαρος δεν το κουβαλα;
Ξανθίας
οχι καθολου αυτο που'χω γω και κουβαλω,μα τη πιστη μου,οχι
Διόνυσος
γιατι πως κουβαλας,αφου απ'αλλον κουβαλιεσαι;
Ξανθίας
δεν το γνωριζω,ομως ο ωμος τοσο πιεζεται 30
Διόνυσος
τοτε λοιπον επειδη ο γαιδαρος λες πως δεν σ'ωφελει,
αλλαξε μερια και συ τον γαιδαρο σηκωνοντας κουβαλα
Ξανθίας
αλιμονο ο δυστυχος,γιατι δεν πηγα να ναυμαχισω;
[στις Αργινουσες ως δουλος και θ'απελευθερωνομουν]
τοτε θα σε διαταζα αντε θα σου'λεγα ξαφανισου μακρια
Διόνυσος
κατεβα αθλιε,γιατι κοντα στη πορτα ειμαι
που γι'αυτηνα δω περπατουσα,και πρωτα
πρεπει να στραφω,παιδι,παιδακι λεω,παιδακι.
Ἡρακλῆς
[βγαινει με τη λεοντη και το ροπαλο]
ποιος τη πορτα χτυπησε;σαν να'ναι κενταυρος
χυμηξε πανω,πες μου τουτο δω τι ειναι;
Διόνυσος
το παιδι
Ξανθίας
τι ειναι;
Διόνυσος
δεν κατενοησες;
Ξανθίας
το ποιο;
Διόνυσος
ποσο πολυ με φοβηθηκε
Ξανθίας
μα το Δια,για μουρλο θα σε περασε
Ἡρακλῆς
μα τη Δημητρα δεν κρατιεμαι να μην γελασω,
αν και δαγκωνομαι,στο τελος θα γελασω.
Διόνυσος
δαιμονα ελα δω,για κατι σου ζητησω
Ἡρακλῆς
μα δεν γινεται να σταματησω να γελω βλεπωντας
λιονταριου τομαρι πανω σε κροκοτο ρουχο ριγμενο.
ποιος λογος; και κοθορνο ψηλοτακουνο και ροπαλο
ταιριαξες;σε ποια γη τραβας;
Διόνυσος
επιβατευα στον Κλεισθενη
Ἡρακλῆς
και ναυμαχησες;
Διόνυσος
και πνιξαμε πλοια 50
των εχθρων,καπου δωδεκα με δεκατρια
Ἡρακλῆς
εσεις οι δυο ;
Διόνυσος
μα το φως του Απολλωνα που βλεπουμε
Ξανθίας
κι εγω εκει πανω ξυπνησα
Διόνυσος
και τοτε πανω στο πλοιο καθως διαβαζα
την Ανδρομεδα[του Ευριπιδη]ξεμοναχιασμενος ξαφνικα
ποθος τη καρδια χτυπα φαντασου ποσο ισχυρος
Ἡρακλῆς
ποθος;ποσος τι;
Διόνυσος
να μικρος τοσο οσο ο Μολων
Ἡρακλῆς
γυναικας;
Διόνυσος
ουχι
Ἡρακλῆς
αλλα παιδιου;
Διόνυσος
καθολου
Ἡρακλῆς
αλλ᾽ αντρος;
Διόνυσος
απαπα
Ἡρακλῆς
το'κανες με τον Κλεισθενη;
Διόνυσος
μη κοροιδευεις αδερφε μου,γιατ'ειμαι χαλια.
τετοιος ποθος με διαλυει
Ἡρακλῆς
μα ποιος αδερφακι μου ; 60
Διόνυσος
δεν εχω λογια.
ομως μ'αινιγμα θα σου πω.
σου'ρθε ποτε ξαφνικα να λιγουρευτεις σουπα φαβα;
Ἡρακλῆς
σουπα φαβα;βεβαια αχ,μυριαδες στο βιο
Διόνυσος
αρα στο'δωσα σαφες η' αλλιωτικα να το πω;
Ἡρακλῆς
για τη φαβα οχι επουδενι.γιατι καλα το ξερω
Διόνυσος
τετοιος λοιπον με δαγκωνει ο ποθος
του Ευριπιδη
Ἡρακλῆς
κι αυτα για τον πεθαμενο;
Διόνυσος
και ουδεις απ'τους ανθρωπους δεν θα μπορεσει
να με πεισει να μην παω σ'εκεινον
Ἡρακλῆς
ποιο τι στον Αδη κατω;
Διόνυσος
και μα τη πιστη μου αν γινεται κι ακομα παρακατω 70
Ἡρακλῆς
ωραια,και τι θελεις;
Διόνυσος
ζηταω ποιητη δεξιοτεχνη,
γιατι απ'αυτους κανενας πια δεν ειναι,κι οι τωρινοι αταλαντοι
Ἡρακλῆς
τι; ουτε ο Ιοφων ζει;
Διόνυσος
ναι και το μοναδικο
ακομα απομεινον καλο,αν βεβαιως ειναι.
γιατι καλα δεν ξερω τουτο το πραμα πως εχει
[αν δηλαδη παρουσιαζει τα εργα του πατερα του Σοφοκλη
για δικα του εργα]
Ἡρακλῆς
επειτα γιατι τον Σοφοκλη πριν απ'τον Ευριπιδη δεν φροντιζεις
πανω να φερεις,αν απο κει πρεπει καποιον να φερεις;
Διόνυσος
οχι πριν τον Ιοφωντα να ξεμοναχιασω
χωρις τον Σοφοκλη τι κανει να τσεκαρω,
αλλωστε ο Ευριπιδης 80
κατεργαρης ων
και να αποδρασει απο δω θα επιχειρησει με μενα.
ο αλλος βολεμενος κι εδω βολεμενος κι εκει
Ἡρακλῆς
ο Αγαθωνας που ειναι;
Διόνυσος
χαθηκε και μ'αφησε,
αγαθος ποιητης και ποθητος στους φιλους
Ἡρακλῆς
σε ποια γη ο δυστυχος;
Διόνυσος
στων Μακαρων το συμποσιο
Ἡρακλῆς
ο Σ[Ξ]ενοκλης;
Διόνυσος
μαλλον φοφησε μα το Δια
Ἡρακλῆς
ο Πυθαγγελος;
Ξανθίας
για μενα καμια κουβεντα
που τοσο πολυ ο ωμος τριβεται
Ἡρακλῆς
αλλ'ομως εδω ειναι παιδαρελια
τραγωδιες να κανουν πανω απο μυρια 90
απ'τον Ευριπιδη πανω απο σταδιο λαλιστερα
Διόνυσοςφλ
αυτα'ναι απογαμηδια και φλυαρα,
χελιδονοτιτιβισματα,καταστροφεις τεχνης,
στα γρηγορα εξαφανιζονται,αν σ'ενα παιξουν χορο,
απαξ δια παντος κατουριζουν την τραγωδια.
ικανο ποιητη οσο κι ακομα αν ζητας
δεν θα'βρεις,που ενα στιχο αξιο να πει.
Ἡρακλῆς
πως ικανο;
Διόνυσος
τοσο ικανο,που να αρθρωσει
καποιον τετοιον τολμηρο,
αἰθέρα Διὸς δωμάτιον, ἢ χρόνου πόδα, 100
ἢ φρένα μὲν οὐκ ἐθέλουσαν ὀμόσαι καθ᾽ ἱερῶν,
γλῶτταν δ᾽ ἐπιορκήσασαν ἰδίᾳ τῆς φρενός.
αιθερα του Δια δωμα,η' του χρονου βημα
η' νους που να ορκιστει στα ιερα εναντια δεν θελει,
γλωσσα που απ'το νου ξεχωριστα επιορκει
[σημειωση:
στιχοι απο εργα του Ευριπιδη:
Μελανιππη-όμνυμι δ' ιρόν αιθέρα, οίκησιν Διός.
Αλεξανδρας-και χρόνου προύβαινε πους
Ιππολυτος- η γλώττ' ομώμοχ', η δε φρήν ανώμοτος 612]
Ἡρακλῆς
κι αυτα γουσταρεις;
Διόνυσος
παρα πολυ με ξετρελενουν.
Ἡρακλῆς
απομιμησεις ειναι,και το ξερεις
Διόνυσος
μην σπιτωνεσε στο μυαλο μου,εχεις σπιτι
Ἡρακλῆς
κι ατεχνα κι εξυπναδες φαινονται
Διόνυσος
για φαγοποτι δασκαλεψε με[εισαι ικανος]
Ξανθίας
για μενα καμια κουβεντα
Διόνυσος
αλλ'ενεκα αυτου μ'αυτη δω την εντυμασια ηρθα
δικια σου απομιμηση,αυτους για να μου πεις
που σε φιλοξενησαν,ισως να μου χρειαστουν,νομιζω, 110
εκει κατω,καποτε οταν για τον Κερβερο κατεβηκες
και γι'αυτα πες μου,λιμανια,φουρναρικα,
πορνεια χοτελ διασταυρωσεις βρυσες οδους
πολεις εστιατορια ξενοδοχοκαμαριερες,οπου
ομως να'χουν λιγους κοριους
Ξανθίας
για μενα καμια κουβεντα
Ἡρακλῆς
δυστυχε,θα τολμησεις να πας κι εσυ;
Διόνυσος
μηδεν αλλο περι'αυτου,ελα πες τις οδους οπου
πιο γρηγορα να φτασουμε στον Αδη εκει κατω.
και μητε ζεστους μητε παρα πολυ ψυχρους να πεις
Ἡρακλῆς
περιμενε,ποια απ'αυτους πρωτο να σου πω;ποια;120
μια ειναι με σχοινι και καρεκλακι,
να κρεμαστεις
Διόνυσος
παψε.αποπνικτικη ειναι
Ἡρακλῆς
αλλ'ειναι και ενα συντομο μονοπατι δια της τριβης
στο γουδι στο γουδοχερι
Διόνυσος
δηλαδη το κωνειο λες;
Ἡρακλῆς
βεβαιως μαλιστα
Διόνυσος
ψυχρη και κακοχειμωνιασμενη
κι αμεσως τα καλαμια των ποδιων παγωνει
Ἡρακλῆς
θελεις κατηφορικη και γρηγορη να σου πω;
Διόνυσος
ναι,μα το Δια,δεν ειμαι του περπατηματος
Ἡρακλῆς
κατρακυλα τωρα στον Κεραμεικο
Διόνυσος
και μετα τι;
Ἡρακλῆς
ανεβα στον πυργο τον ψηλο
Διόνυσος
τι να κανω;
Ἡρακλῆς
κοιτα την αναμενη λαμπαδα προς τη θεα, 131
κι επειτα οταν φωναξουν οι θεατες
'φυγετε',τοτε φυγε και συ
Διόνυσος
για που
Ἡρακλῆς
κατω
Διόνυσος
αλλ'ομως θα χασω τα διδυμα ντολμαδακια του μυαλου.
οχι αυτη την οδο δεν θα βαδιζω
Ἡρακλῆς
επομενως τι;
Διόνυσος
αυτην ακριβως που συ τοτε κατεβηκες
Ἡρακλῆς
αλλ'ο πλους του ταξιδιου πολυς
και πρωτα σε μια μεγαλη θα φτασεις λιμνη
πολυ βαθεια αβυσσο
Διόνυσος
επειτα πως περα θα περασω;
Ἡρακλῆς
μ'ενα βαρκακι τοσοδουλι ενας βαρκαρης γεροντας
θα σε περασει αφου μισθωμα δυο οβολους λαβει 140
Διόνυσος
αλιμονο,
ποσο μεγαλη των δυο οβολων ειναι η δυναμη παντου,
πως ηρθανε κι εκει;
Ἡρακλῆς
ο Θησεας τους εισηγαγε.
μετα απ'αυτα φιδια και θηρια θα δεις μυρια
φρικτοτατα
Διόνυσος
μη με τρομαζεις μη με φοβιζεις
δεν θα κολλωσω
Ἡρακλῆς
επειτα λασπη πολυ
και σκατα που επιπλεουν,και μεσ'σ'αυτη χωμενοι,
αν καπου ξενο καποιος αδικησε καποτε,
η' παιδι πηδωντας το χρημα χρωστουσε
η' τη μανα ξυλοκοπησε,η' του πατερα το σαγονι
εσπασε,η' επιορκον ορκο ορκιστηκε,150
Διόνυσος
μα τους θεους,θα πρεπει μεσ'σ'αυτους εκει
να'ναι οποιος τον πυρριχειο εμαθε του Κινησια
η' του Μορσιμου καποιος στιχο αντεγραψε
Ἡρακλῆς
πιο περα φυσημα αυλων θα σε περιλουσει,
θα δεις και φως ωραιοτατο οπως ακριβως εδω,
και μυρσινοκηπους και θιασους χαρωπους
αντρων γυναικων και παλαμακια χεριων πολλα
Διόνυσος
αυτοι λοιπον ποιοι ειναι;
Ἡρακλῆς
οι μυημενοι
Ξανθίας
μα το Δια εγω λοιπον γαιδαρος οδηγω τα μυστηρια.
τωρα πια δεν θα τα βασταξω πιοτερο χρονο 160
[τα πεταει κατω]
Ἡρακλῆς
αυτοι σε σενα απαξαπαντα θα πουνε οσα
αν χρειαστεις,γιατ'αυτοι σ'αυτη την οδο
πολυ κοντα στου Πλουτωνα τις πορτες κατοικουν
και τωρα σε χαιρεταω αδερφε
Διόνυσος
μα το Δια κι εσυ
υγιαινε.εσυ τα στρωματα αμεσως παρε
Ξανθίας
προτου να κατεβω;
Διόνυσος
αντε γρηγορα γρηγορα 168
.
.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου