.
.
LITTERATURE-ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ
-INTO J.L.BORGES LABYRINTHS-
ΚΕΙΜΕΝΑ-TEXTS-Χ.Ν.Κουβελης[C.N.Couvelis}
.
.
INTO J.L.BORGES LABYRINTHS-c.n.couvelis χ.ν.κουβελης
http://artpoeticacouvelis.blogspot.gr/2015/03/litterature-my-labyrinths-dedicated-to.html
http://artpoeticacouvelis.blogspot.gr/2014/03/blog-post_10.html
http://artpoeticacouvelis.blogspot.gr/2014/03/ficciones-2-dedicated-to-j.html
Ο Λαβυρινθος ειναι ενα δικτυο επαναληψεων του ομοιου
The Labyrinth is a network repetition of similar
ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΜΕ ΤΙΣ ΣΕΛΙΔΕΣ,ΠΟΥ ΔΙΑΚΛΑΔΙΖΩΝΤΑΙ
[Αφιερωμενο στον Χορχε Λουις Μπορχες]
EL BOOK DE PAGES QUE SE BIFURCAN
[Dedicated to Jorge Luis Borges]
.
.
Ο Jorge Francisco Isidoro Luis Borges Acevedo δουλευε σαν βιβλιοθηκαριος στην
Δημοτικη Βιβλιοθηκη του Μπουενος Αιρες στο παραρτημα Μιγκελ Κανα,σε μια εργατικη
περιοχη,καταλογογραφουσε βιβλια,μεχρι 100,τελειωνε γρηγορα ,μεσα σε μια ωρα
περιπου,για να περασει την υπολοιπη ωρα περιφερονταν στους διαδρομους της βιβλιο-
θηκης,κατεβαινε και στο υπογειο,επαιρνε βιβλια απο τα ραφια,διαβαζε πρωτα τον τιτλο
στο εξωφυλλο και το ονομα του συγγραφεα,την ημερομηνια της εκδοσης,ποιος ηταν ο
εκδοτικος οικος, επειτα το ανοιγε σε καποια σελιδα και διαβαζε καποιες γραμμες του
κειμενου,συνεχιζε στην επομενη σελιδα η' σε καποια αλλη,πιο μπροστα η' πιο πισω,πολλες
φορες πηγαινε στις τελευταιες σελιδες του βιβλιου και διαβαζε την βιβλιογραφια,αν
υπηρχε,και τις αλλες εκδοσεις του συγγραφεα,σημειωνε καποια εργα και επειτα εψαχνε
στη βιβλιοθηκη να τα βρει,τα εβρισκε και ακολουθουσε την ιδια τακτικη,απο αυτα εβρισκε
αλλα,του εκανε εντυπωση πως ενω η βιβλιοθηκη περιειχε συγκεκριμενο,πεπερασμενο,
αριθμο βιβλων,που συνεχως εμπλουτιζονταν με καινουργια,πεπερασμενου αριθμου βι-
βλια,πως εβρισκε οποιο βιβλιο αναζητουσε και μαλιστα το εβρισκε σ'ολες τις εκδοσεις
του,στη γλωσσα που γραφτηκε του,αλλα και σ'ολες τις ξενογλωσσες εκδοσεις του,
στις μεταφρασεις του, εβρισκε ακομα ολα τα βιβλια που γραφτηκαν γι'αυτο,ολες τις
κριτικες,ολες τις μελετες,γενικα καθε βιβλιο που εχει προελθει απο αυτο το εργο,με το
περασμα του χρονου η βιβλιοθηκη του φανηκε πως μεγαλωσε απειρα τις διαστασεις
της,ισοδυναμουσε με το συμπαν,το περιειχε,εκεινος κυκλοφορουσε μεσα σ'αυτον τον
τεραστιο χωρο σαν να κυκλοφορουσε μεσα σε εναν πολυπλοκο λαβυρινθο,ατελειωτο,
σ'αυτο τον λαβυρινθο παντα ερχονταν αντιμετωπος με διαφορα παραξενα και παραδοξα,
ανακαλυπτε εργα που ειχαν ημερομηνια εκδοσης σε χρονο μελλοντικο,μαλιστα πολλα
χρονια μετα,υπηρχαν εργα συγγραφεων που ποτε δεν τα εγραψαν,δεν υπαρχουν στην
επισημη βιβλιογραφια τους,πολλα απο αυτα τα εργα ειναι ασημαντα,πολλα ειναι πολυ
ανωτερα απο τα βεβαιωμενα εργα του συγγραφεα,βρηκε,και συνεχως βρισκει,εργα
συγγραφεων που ποτε δεν υπηρξαν στη ζωη,ανυπαρκτων,και το παραξενο ειναι
πως υπαρχουν υπαρκτα βιβλια,τα βρηκε,υπαρκτων συγγραφεων που αναφερονται
σ'αυτα,και μαλιστα εμπεριστατωμενες μελετες γι'αυτα τα εργα,παραξενα εβρισκε
συνεχεια στη βιβλιοθηκη,στην Ιλιαδα του Ομηρου,εκδοση Οξφορδης,1954,ανακαλυψε ενα
λαθος,μια παρατυπια της εκδοσης,απο τον στιχο 101 της θ' ραψωδιας σταματαει η διηγη-
ση του επους κι αρχιζει η τραγωδια ''Αμλετ'' του Σαιξπηρ,απο τη σελιδα 35,εκδοσης 1845,
London,Artificial Works,στη σελιδα 101 η τραγωδια συνεχιζεται απο το Canto I του Ezra
Pound,εκδοση 1971,New York's Letters,αρχιζοντας απο τους στιχους:
And then went down to the ship
Set keel to breakers,forth on the godly sea,and
We set up mast and sail on that swart ship,
μεχρι τους στιχους:
And he strong with the blood,said then:''Odysseus
Shalt return through spiteful Neptune,over dark seas,
Lose all companions''Then Anticlea came
Lie quiet Divus,I mean,that is Andreas Divus,
In officina Wechell,1538,out of Homer
And he sailed,by Sirens and thence outwards and away
And unto Crice,
Venerandam,
In the Cretan's phrase,with the golden crown,Aphrodite,
Cypri munimenta sortita est,mirthful,oricalchi,with golden
Girdle and breat bands,thou with dark eylinds
Bearing the golden bough of Argicidia,So that:
και συνεχιζε με τον ''Δον Κιχωτη''του Θερβαντες,απο τη σελιδα 237,Αργεντινικη εκδοση το
1932 του λογοτεχνικου περιοδικου Sur σε επιμελεια της Βικτοριας Οκαμπο,και του ιδιου
του Borges,στη σελιδα 344 συνεχιζε απο τον 102 στιχο της θ' ραψωδιας της Ιλιαδας:
ω γερον η' μαλα δη σε νεοι τειρουσι μαχηται,
ση δε βιη λελυται,χαλεπον δε σε γηρας οπαζει,
ηπεδανος δε νυ τοι θεραπων,βραδεες δε τοι ιπποι
εκλεισε το βιβλιο σ'εκεινο το σημειο,κοιταξε το μεγαλο ρολοι στο τοιχο,ειχε ακριβως 2
ωρες και 10 λεπτα μεχρι να σχολασει,κατεβηκε στο υπογειο της βιβλιοθηκης καθισε
σ'ενα γραφειο και σ'ενα λευκο χαρτι αρχιζε να γραφει,εγραφε διαφορες σελιδες,και τις
αφηνε εκει στο συρταρι,οπως εκανε καθε μερα,μια μερα ανοιξε ενα βιβλιο με τις ''Χιλιες
και μια Νυχτες ,της Σεχραζατ'',Αγγλικη Εκδοση,1941,σε μεταφραση του Πιτσαρντ Φρανσις
Μπαρτον ,στα περιεχομενα διαβασε πως περιεχει ανατυπωμενα τα χειρογραφα της πρω-
της εκδοσης της Καλκουτας με τίτλο The Arabian Nights Entertainments in the Original
Arabic (1814-1818),την πρώτη έκδοση του Μπουλάκ (1251/1835) στα αραβικά,την δεύτε-
ρη τετράτομη έκδοση της Καλκούτας με τίτλο The Alif Laila of the Book of the Thousand
Nights and one Night Commonly known as "The Arabian Nights Entertainments"(1839-42),
την έκδοση του Βρότσλαβ Tausend und Eine Nacht einer Handschrift aus Tunis heraus
gegeben (1825-43), καθώς και τις μεταγενέστερες εκδόσεις του Μπουλάκ (δεύτερο μισό
19ου αι.) και του Καΐρου (1302/1910) που αποτέλεσαν τη βάση για μεταγενέστερες εκδό-
σεις και μεταφράσεις κατά το 19ο και 20ό αιώνα.
στην αρχη ξεφυλλιζοντας με σειρα και προσεχτικα το βιβλιο βρηκε και την παρτιτουρα της
συμφωνικης σουιτας''Σεχραζαντ'' του Νικολαι Ριμσκυ Κορσακοφ,εκδοση 1888,Αγια Πε-
τρουπολη,γυριζε τις σελιδες,του φανηκε πως το βιβλιο αυξανε σε σελιδες,χωρις ταυτοχρο-
να να μεγαλωνει το βαρος του,μεσα στις σελιδες του βρηκε πολλα βιβλια,που τα ειχε
συναντησει στα ραφια της βιβλιοθηκης,κι επειδη τα βιβλια της βιβλιοθηκης ειχαν γινει
απειρα σε αριθμο,το βιβλιο αυτο,που κρατουσε στα χερια του του φαινονταν κατα
συνεπεια πως περιειχε απειρα βιβλια,οσα εχουν εκδοθει,αλλα και οσα δεν εχουν εκδοθει,
και θα εκδοθουν στο μελλον,απο υπαρκτους και απο ανυπαρκτους συγγραφεις,υπαρκτα
και ανυπαρκτα βιβλια,γυριζε μπροστα και πισω τις σελιδες,ιδια απειροτητα,τυχαινε ενα
βιβλιο να το βρισκει το ιδιο ακριβως σε διαφορες θεσεις,σαν να περιεχονταν εκτος απο το
βιβλιο και ολα τα βιβλια της ιδιας εκδοσης,συναντουσε και μεγαλο,απειρο αριθμο,αγρα-
φων σελιδων,γυριζοντας μια αγραφη σελιδα πισω εβρισκε απειρες,σχεδον,γραμμενες σε-
λιδες,απο τη στιγμη που ανακαλυψε αυτο το βιβλιο,καθε μερα,που πηγαινε στη βιβλιοθη-
κη το αναζητουσε και το ξεφυλλιζε,μια μερα στη σελιδα 18991986 ειδε ενα εργο,ο τιτλος
του ηταν :Histotia universal de la Infinity,εκδοση Sur,Buenos Aires,Argentine,1944,στο
ονομα του συγγραφεα διαβασε το δικο του ονομα:Jorge Luis Borges,το εργο περιειχε
ολα τα κειμενα που εγραφε καθημερινα στο υπογειο της βιβλιοθηκης,σε καποια αλλη
σελιδα βρηκε ενα διηγημα,με τιτλο:El Book de Pages que se bifurcan[Ο κηπος με τις
Σελιδες,που Διακλαδιζωνται],χωρις αλλες πληροφοριες,εκδοσης και συγγραφεα,εκλει-
σε το βιβλιο,κοιταξε το μεγαλο ρολοι στον τοιχο,με δυσκολια ξεχωρισε την ωρα,τελευταια
ειχε μειωθει αρκετα η οραση του,ειχε μιση ωρα στη διαθεση του να γραψει,κατεβηκε
προσεκτικα τη σκαλα στο υπογειο,καθισε στη συνηθισμενη θεση του,πηρε ενα λευκο χαρτι
και πανω του εγραψε αργα,προσεχοντας τα γραμματα του να ειναι οσο το δυνατον ευανα-
γνωστα:
Nadie rebaje a lagrima o reproche esta declarasion de la maestria de Dios,que con magnifica
ironia me dio a la vez los libros y la noche
[Κανενας δεν θα πρεπει να διαβασει μοιρολατρικα η' προσβλητικα αυτη την εκδηλωση του
μεγαλειου του Θεου,που με τοση λαμπρη ειρωνια μου χαρισε ταυτοχρονα τα βιβλια και
τη νυχτα]
με την τελευταια λεξη noche[νυχτα] εννοουσε την τυφλωση [blindness],αυτη ηταν η
τελευταια φραση που εγραψε και ειδε,πριν κλειστει στον λαβυρινθο των βιβλιων και της
νυχτας,ηταν το 1958,20 χρονια ειχαν περασει απο το 1938 π0υ χτυπησε σοβαρα στο
κεφαλι σε ατυχημα στο Νοτο[El Sur],μια ιστορια [ficcion]που τον ακολουθουσε απο
παλια,οταν πριν το 1914,ο πατερας του Χορχε Γκιγερμο Μπορχες,αναγκασθηκε να
εγκαταλειψει το επαγγελμα του δικηγορου,που εξασκουσε εξαιτιας της σταδιακης
τυφλωσης,ο κυκλος εκλεισε,σκεφτηκε,για να ξαναρχισει,ατερμονα,οταν σχολασε
απ'τη δουλεια στη βιβλιοθηκη βγηκε στο δρομο,οπως καθε μερα θα επερνε το τραμ για
το σπιτι,στις 3:15 μμ ακριβως,τωρα συνεχως η μετακινηση του δυσκολευε,ηταν το ετος
1946,τα πολιτικα πραγματα αλλαξαν,στην εξουσια ανεβηκε καποιος δικτατορας,δεν τον
ονοματισε,να μην μεινει το ονομα του στη ιστορια,να ξεχασθει μαζι με την κοπρια του,
το ξερει,σε λιγο καιρο θα τον απολυσουν απ'τη θεση στη βιβλιοθηκη,αν φυσικα μπορε-
σουν αυτοι οι ηλιθιοι να τον βρουν μεσα στον λαβυρινθο των βιβλιων και της νυχτας,
μεσα στο τραμ που τον μετεφερνε στον λαβυρινθο του Μπουνος Αιρες σκεφτηκε για τις
δικτατοριες:Οι δικτατοριες τρεφουν την καταπιεση,οι δικτατοριες τρεφουν την δουλικο-
τητα,οι δικτατοριες τρεφουν την σκληροτητα,ακομα ποιο απεχθες ειναι το γεγονος πως
τρεφουν την ηλιθιοτητα.
Σε λιγο θα εφτανε σπιτι,τωρα γνωριζε πολυ καλα ,πως μην μπορωντας να διαβασει και να
γραψει πια,θα ανοιγε τον κυκλο του,να κλεισει και να περιστρεψει ατερμονα ολες τις α-
πειρες αφηγησεις[ficciones],που διακλαδιζωνται στο χωρο και στον χρονο,πριν τωρα μετα
στον κυκλο του Borges,The Borgesian Cyclopaedia
.
.
Η Βιβλιοθηκη του Jorge Francisco Isidoro Luis Borges Acevedo
The Library of Jorge Francisco Isidoro Luis Borges Acevedo
[Ενα διηγημα του Φανταστικου]-χ.ν.κουβελης
.
.
σε μια τεραστια αιθουσα βιβλιοθηκης εργαζεται ενας ανθρωπος,το ονομα του ειναι Χορχε
Λουις Μπορχες,Αργεντινος,κατοικος του Μπουενος Αιρες,περιπου 60 χρονων,τυφλος,
καθε μερα ανοιγει τη βιβλιοθηκη στις 8πμ ακριβως και την κλεινει το απογευμα στις 8
ακριβως,τον συνοδευει μια γυναικα,γευματιζει σ'ενα ρεστοραν στην οδο Αλφονσο Ρεγες
στον αριθμο 17 ,στη βιβλιοθηκη υπαρχει μονο ενα βιβλιο,κανενα αλλο,οταν ηταν νεος,και
πριν χασει εντελως την οραση του,περιμενοντας να ερθει καποιος αναγνωστης στη βιβλιο-
θηκη για να περναει την ωρα του επερνε το μοναδικο βιβλιο και το ξεφυλλιζε με τις ωρες,
πολλα χρονια,ποτε δεν μπηκε ενας επισκεπτης να τον διακοψει,απο την αρχη το βιβλιο του
φανηκε πως ηταν παραξενο,βεβαια τον προβληματισε που ενα μονο βιβλιο περιειχε αυτη
η τεραστια βιβλιοθηκη,το θεωρησε καποια ιδιορυθμια,παραξενια,του ιδιοκτητη και δεν
του επεφτε λογος,αυτος πληρωνονταν να κανει τη δουλεια του,ειτε μ'ενα βιβλιο,ειτε με
πολλα,απειρα,ειτε και με κανενα,μεσα στο βιβλιο εβρισκε μεγαλο αριθμο σελιδων αγρα-
φες,λευκο χαρτι,μαλιστα υποθεσε πως ηταν απειρες,ενω το βιβλιο ειχε συγκεκριμενο
μεγεθος και συγκεκριμενο βαρος για να περιεχει απειρες αγραφες σελιδες μαζι με τις
γραμμενες,ακομα εβρισκε σελιδες με καταλογραφημενες λεξεις,π.χ ν'αρχιζουν απο
το γραμμα α,σ'ολες τις γλωσσες,και για μια λεξη σε ποια εργα υπαρχει,σε ποιες προτασεις
των εργων,σε ποιους συγγραφεις,σε ποιες εκδοσεις,και για ολες τις λεξεις η ιδια λεπτο-
μερεστατη αναφορα,επισης εβρισκε στις σελιδες του τα εργα του Σεξπιρ,σε πολλες εκδο-
σεις,τα εργα του Θερβαντες,του Αριστοτελη,του Αβερροη,του Τζοις,του Προυστ,του Εκο,
του Μπεκετ,του Τολστοι,του Αδολφο Μπιοι Κασαρες,του Πλωτινου,του Παουντ,δεν υπηρ-
χε εργο,λογοτεχνικο,η'οποιοδηποτε αλλο να μην υπηρχε στις σελιδες του,μαθηματικο,
τα Στοιχεια του Ευκλειδη,του Διοφαντου,του Καντορ,του Ταρσκι,ολα,εργα Φιλοσοφιας,του
Νιτσε,του Χαιντεγκερ,του Καντ,του Σοπενχαουερ,του Βιτγκενσταιν,ολα,ολες οι εκδοσεις
τους,σ'ολες τις γλωσσες,οσο περνουσαν τα χρονια εβρισκε συνεχεια,κι οπως κανενας ανα-
γνωστης δεν επισκεφτονταν τη βιβλιοθηκη,ειχε χρονο,απειρο χρονο ,σκεφτηκε ειρωνικα,να
ασχολειται με το βιβλιο,εκει μεσα βρηκε εφημεριδες,απ'ολο τον κοσμο,παλιες και νεες,
περιοδικα,φυλλαδες,πολλα,τα τελευταια πεντε χρονια,γυριζοντας σελιδα εβρισκε τη σελι-
δα απο αλλο εργο,απο τον Ομηρο η επομενη σελιδα ηταν στους Ταιμς της Νεας Υορκης,
29 Μαρτιου 1954,επισης αλλαζε και η αριθμηση των σελιδων,απο τη σελιδα με αριθμο 45
,γυριζε στη σελιδα με αριθμο 297,ηταν δυσκολο να ξαναβρει την ιδια σελιδα,και πολυ δυ-
σκολοτερο να βρει το ιδιο εργο,στη τυχη μονο το εβρισκε,αν το εβρισκε ποτε,τα τελευταια
δυο χρονια η οραση του αρχισε να ελαττωνεται σοβαρα,φοβονταν πως γρηγορα και τον
επιασε μια αγωνια να προλαβει να δει οσα περισσοτερα γινεται απ'το βιβλιο,ζητησε απο
τη διευθυνση της βιβλιοθηκης να μενει στη βιβλιοθηκη και μετα το κλεισιμο της,του δω-
σανε αδεια,εμενε ως αργα τη νυχτα,στην αρχη γυριζε στο σπιτι να κοιμηθει,μετα επαυσε
να γυριζει στο σπιτι,κοιμονταν στη βιβλιοθηκη,πολυ λιγη ωρα πριν πιασει δουλεια,η'και-
δεν κοιμονταν καθολου,συντομευσε και τον χρονο που γευματιζε,σταματησε ολες τις κοι-
νωνικες του επαφες για να εχει περισσοτερο χρονο στη διαθεση του γτα το βιβλιο,μια με-
ρα,Κυριακη ηταν,μολις ειχε τελειωσει τη δουλεια κι ειχε κλεισει τη βιβλιοθηκη,ανοιξε το
βιβλιο κι ευρισκε τα εργα ενος μονο συγγραφεα,και τις αλλες μερες το ιδιο,η'ενα μονο
εργο του,η' απο ενα μονο ειδος,λογοτεχνια,ποιηση,επιστημη,αστυνομικα,δοκιμια,εφημε-
ριδες,για πολλες μερες,μια νυχτα,θυμαται λιγο πριν ξημερωσει, αρχισε να βρισκει τα εργα
ενος συγγραφεα που ειχε το ιδιο ονομα μ'αυτον.Χορχε Λουις Μπορχες,Αργεντινος,γεννη-
μενος στο Μπουενος Αιρες στις 24 Αυγουστου το 1899,γιος του Χορχε Γκιγερμο Μπορχες
Ασλαμ δικηγορου και δασκαλου ψυχολογιας εν μερει Ισπανος,Πορτογαλος,Βρετανος,και
της Λεονορ Ασεβεδο Σουαρες, με καταγωγη απο την Ουραγουαη,την Πορτογαλια και την
Ισπανια,ζουσαν στη συνοικια Παλερμο,στο σπιτι μιλουσαν ισπανικα και αγγλικα,ο μικρος
Χορχε Λουις στα δωδεκα του διαβαζε Σεξπιρ στα αγγλικα,στο σπιτι ειχαν μια μεγαλη βι-
βλιοθηκη,το πληρες ονομα του ηταν Χορχε Φρανσισκο Ισιδορο Μπορχες Ασεβεδο,Jorge
Francisco Isidoro Luis Borges Acevedo,εμαθε γαλλικα και γερμανικα, το 1937 επιασε δου-
λεια σαν βοηθος βιβλιοθηκαριος στη Δημοτικη Βιβλιοθηκη του Μπουενος Αιρες στο πα-
ραρτημα Μιγκελ Κανε,η δουλεια του ηταν να καταλογογραφει μεχρι 100 βιβλια,ο Χορχε
Λουις Μπορχες μεσα σε μια ωρα τα τελειωνε και τον υπολοιπο χρονο μεχρι να σχολασει
τον περνουσε στο υπογειο της Βιβλιοθηκες γραφοντας αρθρα και διηγηματα,μεσα στις
σελιδες του βιβλιου βρηκε ολες τις μερες και τις νυχτες που επακολουθησαν ολα τα εργα
του,τη Βιβλιοθηκη της Βαβελ,El libro de los seres imaginarios (Το Βιβλίο των Φανταστικών
Όντων, 1967, μαζί με τη Μαργαρίτα Γκερρέρο),El informe de Brodie (Η Έκθεση του
Μπρόντι, 1970), El libro de arena (Το Βιβλίο της Άμμου, 1975). Siete noches (Εφτά Νύχτες) ,
Nueve ensayos dantescos (Εννιά δαντικά δοκίμια).την Ιστορια του Ταγκο.Historia universal
de la infamia (Παγκόσμια Ιστορία της Ατιμίας).,Φιουνες ο μνημων,το Αλεφ,,Golem,ο Νοτος,
El jardín de senderos que se bifurcan (Ο Κήπος με τα Μονοπάτια που Διακλαδώνονται)
1941.Χουαν Μουρανια,Εβαριστο Καριεγο,Η νυχτα των Δωρων,Ο Νεκρος,Ficciones
(Μυθοπλασίες, 1944,El Aleph (Το Άλεφ, 1949),Pierre Menard, Author of The Quixote
Ficciones, Labyrinths,Tlön, Uqbar, Orbis Tertius,A New Refutation of Time[63] ,
The Circular Ruins,The Secret Miracle,The Two Kings and the Two Labyrinths,The House of
Asterion,The Immortal,The Garden of Forking Paths,The Library of Babel,Funes, the
Memorious,Η ζωή του Ταδέο Ισίδορο Κρους,Ο νεκρός,Αβελίνο Αρεδόντο,Ο Στρατηγός
Κιρόγα οδεύει προς τον θάνατο με άμαξα,Emma Zunz,το ποίημα "Μια σελίδα στη
μνήμη του Συνταγματάρχη Σουάρες, νικητή στο Χουνίν''γραμμενο για τον προπαπου του,
τις συνεργασιες με το περιοδικο Sur της Βικτορια Οκαμπο απο το 1931,τα κυκλικα ερειπια,
Τλον Ουκμπαρ Ορμπις Τερτιους,Νεα διαψευση του Χρονου,,διηγηματα,ποιηση,δοκιμια,
σεναρια,το απειρο,οι καθρεφτες,οι λαβυρινθοι,οι διαφορες πραγματικοτητες,οι ταυτο-
τητες,η θεολογια,τα μαθηματικα,η λογοτεχνια,η παραποιηση της πραγματικοτητας,
η απατη,οι γκαουτσος,οι μιλονγκες,οι ντετεκτιβς,τα εργα που εγραψε μαζι με τον Αδολφο
Μπιοι Κασαρες,με διαφορα ψευδωνυμα,οπως Μπουστος Ντομεκ,H. Bustos Domecq,
Έξι προβλήματα για τον Δον Ισίδρο Παρόδι,που το εγραψε με τον Αδόλφο Μπιόι Κασάρες
Martín Fierro,Death and the Compass,History of the Tango,Inscriptions on Horse Wagons,
Juan Muraña,Night of the Gifts,The Argentine Writer and Tradition,Almafuerte,Evaristo
Carriego,Celebration of The Monster,Hurry, Hurry,he Mountebank,Pedro Salvadores,
τα συγραμματα με τα οποια ασχοληθηκε ,αργεντίνικα, ισπανικά, βορειοαμερικανικά,
αγγλικά, γαλλικά,γερμανικά, ιταλικά και βορειοευρωπαϊκά/ισλανδικά ,Μεσης και Απω
Ανατολης,τις μεταφρασεις που εκανε στους Όσκαρ Ουάιλντ, Έντγκαρ Άλαν Πόε, Φραντς
Κάφκα,Έρμαν Έσσε, Ράντγιαρντ Κίπλινγκ, Χέρμαν Μέλβιλ,Αντρέ Ζιντ, Γουίλιαμ Φόκνερ,
Γουόλτ Γουίτμαν,Βιρτζίνια Γουλφ,Τόμας Μπράουν και Γ. Κ. Τσέτσερτον,τα βιβλια που
γραφτηκαν για το εργο του,σ'ολο τον κοσμο,Jorge Luis Borges (Bloom's BioCritiques) /
Bloom, Harold.,2004 Jorge Luis Borges as writer and social critic / Racz,Gregary Joseph.,
2003 The lesson of the master: on Borges and his work / Di Giovanni, Norman Thomas.,
2003 Borges, the passion of an endless quotation / Block de Behar, Lisa.,
2003 Jorge Luis Borges (Bloom's Major Short Story Writers) / Bloom, Harold., 2002 Invisible
work: Borges and translation / Kristal, Efraín., 2002-Borges and his fiction: a guide to his
mind and art / Bell-Villada, Gene.,1999 Jorge Luis Borges: thought and knowledge in the
XXth century / Toro, Alfonso de., 1999 The secret of Borges: a psychoanalytic inquiry into
his work /Woscoboinik, Julio., 1998 Borges and Europe revisited /Fishburn, Evelyn., 1998
Nightglow: Borges' poetics of blindness / Yudin, Florence., 1997 The Borges tradition /
Di Giovanni, Norman Thomas., 1995 Signs of Borges /Molloy, Sylvia., 1994-Cervantes and
the modernists: the question of influence / Williamson, Edwin., 1994 Out of context:
historical reference and the representation of reality in Borges / Balderston, Daniel., 1993
Jorge Luis Borges:a writer on the edge / Sarlo, Beatriz., 1993 Borges' Narrative Strategy
/ Shaw, Donald L., 1992 Borges revisited /Stabb, Martin S., 1991 The contemporary praxis of
the fantastic: Borges and Cortázar / Rodríguez-Luis, Julio.,1991-Borges and his successors:
the Borgesian impact on literature and the arts / Aizenberg, Edna., 1990 Jorge Luis Borges:
a study of the short fiction / Lindstrom, Naomi ., 1990 Borges and the Kabbalah: and other
essays on his fiction and poetry / Alazraki, Jaime., 1988 The meaning of experience in
the prose of Jorge Luis Borges / Agheana,Ion Tudro., 1988 Critical essays on Jorge Luis
Borges /Alazraki, Jaime., 1987 Jorge Luis Borges (Modern Critical Views) / Bloom, Harold.,
1986-Jorge Luis Borges,life, work, and criticism / Yates, Donald A., 1985 -The prose of
Jorge Luis Borges: existentialism and the dynamics of surprise / Agheana, Ion Tudro., 1984 -
The aleph weaver: biblical, kabbalistic and Judaic elements in Borges / Aizenberg, Edna.,
1984 -Borges and his -fiction:-a guide to his mind and art / Bell-Villada, Gene H., 1981-
Jorge Luis Borges / McMurray, George R., 1980-Paper tigers: the ideal fictions of Jorge Luis
Borges / Sturrock, John., 1977 -The Cardinal points of Borges /Dunham, Lowell., 1971
-El informe de Brodie (Η αναφορά του Μπρόντι κ.α. 1970, ) ― ελλην. μετάφρ. Νταβέλη &
Τσαμαδού, "ΕΞΑΝΤΑΣ"-Ficciones (Μυθοπλασίες, 1944) ― ΥΨΙΛΟΝ 1990(Περιέχει τις
συλλογές Ο κηπος με τα διακλαδωτά μονοπάτια και Τεχνάσματα) -El Aleph (Το Άλεφ, 1949)
― ΥΨΙΛΟΝ 1991 -διάφορα πεζά ― ελλην.μετάφρ. Κ.Γουϊλσον, "ΕΡΜΗΣ"-La Violence de
Jorge Luis Borges ou L'Epreuve du photomontage / Christian NICAISE, Rouen, Ed. L'Instant
perpétuel, 1995 -La Bibliothèque totale de Jorge Luis Borges / Christian NICAISE, Rouen,
Ed. L'Instant perpétuel, 1990 Other books such as The Unimaginable Mathematics
of Borges' Library of Babel by William Goldbloom Bloch (2008) and Unthinking Thinking:
Jorge Luis Borges, Mathematics, and the New Physics by Floyd Merrell (1991) also explore
this relationship.
το 1955 διοριστηκε επικεφαλης της Εθνικης Βιβλιοθηκης,τυφλωθηκε,το 1973 με το Περον
στην εξουσια παραιτη8θηκε απο τη θεση του,λιγο πριν πεθανει στη Γενευη της Ελβετιας
στις 14 Ιουνιου 1986 παντρευτηκε τη Μαρια Κοδαμα,με καταγωγη απο την Αργεντινη,την
Ιαπωνια και την Γερμανια,,ποτε δεν εμαθε το συστημα γραφης Μπραιγ,ζουσε με τη μητερα
του, που τον βοηθουσε μεχρι που πεθανε στα 99 το 1975,στην Αργεντινη μετα την ανεξαρ-
τησια ήρθαν πολλοί μετανάστες από Ιταλία, Ισπανία, Γαλλία,Γερμανία, Ρωσία, Συρία και
Λίβανο (τότε μέρη της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας), Ηνωμένο Βασίλειο,Αυστρο-Ουγγαρία,
Πορτογαλία, Πολωνία, Ελβετία,Γιουγκοσλαβία, Βόρεια Αμερική, Βέλγιο, Δανία, Ολλανδία,
Σουηδία και Κίνα, με τους Ιταλους και τους Ισπανους να υπερτερουν
.
η κατασταση των ματιων του ειχε παρα πολυ επιδεινωθει,ηταν τυφλος,δυσκολα μπορουσε
να ανταπεξελεθει στα καθηκοντα του,και η υγεια του δεν ηταν καλη,τα ξενυχτια,ο εγκλει-
σμος,η ελλειπης διατροφη,η υπερενταση,ειχαν εξαντλησει το σωμα του,η διευθυνση της
βιβλιοθηκης αποφασισε να τον συνταξιοδοτησει,χωρις αντιδραση υπακουσε και δεχτηκε
την αποφαση,τη μερα που ηταν η τελευταια του στη βιβλιοθηκη,ζητησε να του φερουν
το βιβλιο,του το εφεραν,το αγγιξε με τα χερια του και το ανοιξε σε διαφορες σελιδες,
ζητησε ενα στυλο να γραψει,του εδωσαν,εγραψε στη σελιδα:
-ο Θεός μου έδωσε ταυτόχρονα τα βιβλία και τη νύχτα-
και το εκλεισε,
τους εδωσε το βιβλιο,τους ρωτησε αν εχουν βρει αντικαταστατη του,του απαντησαν
πως δεν θα χρειαστει,γιατι η βιβλιοθηκη θα κλεισει,ηταν κατασκευασμενη μοναχα
γι¨αυτον,για κανεναν αλλον και δεν εχει πια κανεναν λογο υπαρξης,
''και το βιβλιο;'',τους ρωτησε
κι αυτο,ηταν γραμμενο μοναχα γι'αυτον,του απαντησαν,ουτε κι αυτο χωρις αυτον εχει
λογο υπαρξης,
ειχε περασει η ωρα,τους ευχαριστησε και με τη βοηθεια της γυναικας γυρισε σπιτι του
.
.
ΟΙ ΛΑΒΥΡΙΝΘΟΙ ΤΟΥ ΧΟΡΧΕ ΛΟΥΙΣ ΜΠΟΡΧΕΣ-χ.ν.κουβελης
THE JORGE LUIS BORGES LABYRINTHS -c.n.couvelis
καθε νυχτα ονειρευομαι εναν λαβυρινθο,περιπλανιεμαι στους πετρινους διαδρομους
του,και καθε φορα σε καποιο κελι του συναντω εναν εγκλειστο σαν εμενα στον λαβυρινθο
που παντα τον ρωταω που βρισκομαι κι εκεινος παντα μου απαντα με την ιδια λογια:
''ο λαβυρινθος αυτος βρισκεται στο Μπουενος Αιρες και κατασκευαστης του ειναι καποιος
Χορχε Λουις Μπορχες βιβλιοθηκαριος στην Εθνικη Βιβλιοθηκη της Αργεντινης στην οδο
H. Bustos Domecq αριθμος 17 και μεσα σ'αυτον τον λαβυρινθο εκτος απο εμας του δυο
υπαρχουν και αλλοι πολλοι,τους υπολογιζω εκατομυρια,μην απορεις που δεν εχεις
συναντησει κανεναν απ'αυτους,αυτο ειναι παρα πολυ δυσκολο να συμβει επειδη ο
λαβυρινθος ειναι απειρα εκτεταμενος και ισως καλυπτει ολο το συμπαν,κυριολεκτικα ολα
τα συμπαντα και οπως καταλαβαινεις ειναι απειρα τα στοιχεια του,οι διαδρομοι και τα
κελια του,υπαρχουν μεγαλες επιφανειες του που ολα εκει ειναι ιδια,σ'αλλες επιφανειες
ολα ειναι διαφορετικα,οι διαστασεις των διαδρομων και των κελιων διαφερουν,υπαρ-
χουν κελια στη κατοψη τετραγωνα,τριγωνα,πενταγωνα,εξαγωνα,εφταγωνα,οχταγωνα,και
ουτω καθεξης,κανονικα και μη κανονικα,σε αλλες βρισκεις μονο ενα σχημα σε αλλες
συνδιασμο απο διαφορα σχηματα,η πιθανοτητα να συναντησεις κατι διαφορετικο απ'αυτο
που βρισκεσαι ειναι μηδενικη,θα ελεγα ανυπαρκτη,υπαρχουν και περιοχες που καταλληλα
τοποθετημενοι καθρεφτες δημιουργουν εκει το λαβυρινθο ,εκει αν ποτε φτασεις ,που δεν
το πιστευω και μην το ελπιζεις,θα δεις τον εαυτο σου να πολλαπλασιαζεται σε απειρα
ειδωλο,και θα εχεις την εντυπωση,και δεν ειναι ψευδαισθηση,πως αλλα προηγουνται στο
χρονο,εχουν υπαρξει και αλλα επονται,δεν εχουν υπαρξει ακομα,υπαρχει και χωρος που
ειναι απολυτα αδειος,κενος,δεν υπαρχει τιποτα,εκει ισως δεν θα φτασεις ποτε για να εχεις
την εμπειρια του,επισης κομματια του λαβυρινθου επαναλαμβανονται ,οπως αυτο εδω το
μερος που εμεις βρισκομαστε ακριβως αυτη τη στιγμη,και σε καθε ενα τετοιο πανομοι-
οτυπο μερος εμεις οι δυο παλι συναντιομαστε κι εγω σου λεω τα ιδια που σου λεω τωρα,
και ολοκληρος ο λαβυρινθος επαναλαμβανεται απειρες φορεςς,και παλι η επαναληψη του
επαναλαμβανεται ως το απειρο,οι διαστασεις του ποικιλουν,μπορει ο λαβυρινθος αυτος
να ειναι ενα ελαχιστο ,ενα σημειο,οπως μπορει και να μην υπαρχει,να ειναι ανυπαρκτος,
να τον ονειρευεσαι,οπως επισης να τον ονειρευεσαι που τον ονειρευεσαι,και ουτω καθε-
ξης,παρ'ολ'αυτα δεν ειναι ανυπαρκτος,ειναι παντου πραγματικος,σε καποιους τοιχους του
μπορει να βρεις πανω τους διαφορα γραμμενα,απο ανουησιες μεχρι σοφα λογια,σε καποιο
τοιχο,που εγω ειδα,καποιος εγραψε,κομπαζοντας,πως εφτασε στο κεντρο του λαβυρινθου
που δεν ειναι τιποτα αλλο απο ενα βιβλιο,φαινεται σαν ενα κανονικο συνειθισμενο βιβλιο,
οταν ομως το ανοιξεις τοτε καταλαβαινεις πως ειναι ενας λαβυρινθος,οι σελιδες του ειναι
απειρες,υπαρχουν σελιδες κενες,απειρες,αλλες με ενα γραμμα μονο,κι αυτες απειρες,
αλλες με μια λεξη ,με δυο,με τρεις,κι αυτες απειρες σελιδες με την ιδια λεξη η' γραμμα η'
κειμενο,σε ολες τις γλωσσες του κοσμου,ειναι και γλωσσες νεκρες,που πια δεν μιλιουνται
και αλλες αγνωστες που δεν εχουν υπαρξει ακομα κι ισως να μην υπαρξουν ποτε,σε καποι-
ες σελιδες βρισκεις ολα τα κειμενα που γραφτηκαν,λογοτεχνικα,πολιτικα,οικονομικα,ολα
οσα τελος παντων εχει γραφτει και θα γραφτουν,βρισκεις τα εργα του Αριστοτελη,του
Πλατωνα,του Καντ,του Σεκσπιρ,την Ιλιαδα,την Οδυσσεια,τον Δον Κιχωτη του Θερβαντες,τα
απαντα του Μπορχες,τα Καντος του Εζρα Παουντ,τη Θεια Κωμωδια του Δαντη,ολα εκει
μεσα βρισκονται,οτι εχει γραφτει και θα γραφτει,αρθρα ,μελετες,μεταφρασεις σ'ολες τις
γλωσσες,ολες οι εφημεριδες,ενας λαβυρινθος λεξεων,αν ξεφυλλισεις το βιβλιο ποτε δεν
ξερεις σε ποια σε σελιδα θα βρεθεις και σε ποιο εργο,π.χ αν εισαι στη σελιδα 120 του Πο-
λεμος και Ειρηνη του Τολστοι γυριζοντας σελιδα μπορει να βρεθεις σε μια σελιδα απο το
Κλεμμενο Γραμμα του Ποε η' σε μια απειρη σειρα κενων σελιδων,πολλα εγραψε εκεινος ο
ανθρωπος στο τοιχο,ανακαλυψα πως δεν ειχαν τελειωμο,σ'εκεινο τον σχετικα μικρο χωρο
ειχε χωρεσει ενα τεραστιο κειμενο ,θα ελεγα πως ειναι ενας αλλος λαβυρινθος,σαν δικτυ-
ωτα μονοπατια ειναι το κειμενο του,1 ,2,4,8,16,...και ουτω καθεξης,σαν αυτος που το'γρα-
ψε να'θελε να διακωμωδησει το λαβυρινθο,να τον χλευασει,η' μπορει να τρελλαθηκε,
γραφει,και να τον πιστεψουμε, πως ειδε το εξωφυλλο του βιβλιου στο κεντρο και γραφει
τον τιτλο του Labyrinth ,το ονομα του συγγραφεα,μονο τα αρχικα του ονοματος του,J.L.B,
το ετος εκδοσης 194i,τη πολη η' τη χωρα Tlön Uqbar Orbis Tertius,τον εκδοτικο οικο Library
of Babel,το περιεργο ειναι πως κι αυτος που εγραψε στο τοιχο υπογραφει με τα ιδια
αρχικα J.L.B,και αφου ο λαβυρινθος επαναλαμβανεται απειρα ,τοτε,σκεψου,υπαρχει απει-
ρες φορες το κεντρο του μ'εκεινο το βιβλιο,οπως κι εκεινος ο τοιχος,που εγω διαβασα
αυτα,και που απειρες φορες διαβαζω το απειρο κειμενο του,βεβαια καποιος θα ρωτησει,
σ'αυτη την τεραστια κατασκευη υπαρχει εξοδος; εγω λεω πως οπωσδηποτε υπαρχει,αφου
υπαρχει εισοδος,εξ ορισμου καθε γνησιος λαβυρινθος εχει εισοδο-κεντρο-εξοδο,μια
εξοδος του ειναι να ξυπνησεις,και τοτε ξαναβρισκεσαι στο κρεβατι σου,στο δωματιο σου,
στο σπιτι σου,στη συνοικια σου, στη πολη σου,στην επαρχια σου,στη χωρα σου,ετσι δεν
ειναι:βρισκεσαι στη συνειθισμενη πραγματικοτητα,ομως ,σου λεω να ξερεις κατι,πως ολο
και πιο δυσκολα θα βρισκεις καθε φορα την εξοδο,δηλαδη θα ξυπνας,καποτε δεν θα βρεις
την εξοδο,δεν θα ξυπνησεις,και θα περιπλανιεσαι στον λαβυρινθο αιωνια,εγω,να σου
εκμυστερευθω κατι ειμαι υπαλληλος στον λαβυρινθο και η εργασια μου ειναι μια και
μοναδικη να με συναντας η' να σε συναντω σ'αυτο το μερος και να σου λεω αυτα που
σου λεω,για σημερα,γι'αποψε τελειωσα,αυριο παλι,αν βεβαια υπαρχει αυριο,το ονομα
μου ειναι Jorge Luis Borges,εις το επανιδειν'',
εκεινος ο ανθρωπος κινηθηκε προς τα αριστερα και γρηγορα τον εχασα απ'τα ματια μου,
περιττο να πω πως καθε φορα με κουραζει ολο και περισσοτερο η φλυαρια του,σιγουρα
κανει επιδειξη λογου,δυσκολα να τον αποφυγω,καθε νυχτα ακολουθω αλλη διαφορετικη
διαδρομη,σχεδιαζω την κινηση μου στον λαβυρινθο οταν ειμαι ξυπνιος,υ,στην αρχη ηταν
απλοικο το σχεδιο μου,εστριβα συνεχεια αριστερα η' συνεχεια δεξια,η' μια φορα δεξια και
μια φορα αριστερα,η μια δεξια και δυο αριστερα,τωρα επεξεργαζομαι πολυπλοκοτερα
συστηματα π.χ εφαρμοζοντας την ακολουθια Fibonacci 1,1,2,3,5,8,13,21,...,,η' τους αριθ-
μους που αντιστοιχουν σε καθε γραμμα μια τυχαιας ,η' επιλεγμενης,ελληνικης λεξης,χθες
διαλεξα τη λεξη λαβυρινθος,δεν μπορεσα να τον αποφυγω,δεν ξερω μετα απο ποσο χρονο
μετα απο τη συναντηση μ'εκεινο τον ανθρωπο ξυπνησα,παντως τον πραγματικο χρονο του
υπνου μου τον σημειωνω καθε μερα,κοιταζω το ρολοι ποια ωρα κοιμαμαι και ποια ωρα
ξυπναω,χθες κοιμηθηκα 12 και 20 τα μεσανυχτα και ξυπνησα 8 και 10 το πρωι,δηλαδη
κοιμηθηκα 7 ωρες και 50 πρωτα λεπτα,πολυ μικρος χρονος για διαμονη σ'εναν απειρο
λαβυρινθονα αστειεψω,τωρα 1 και 25 λεπτα καθομαι στο γραφειο μου κι εχω μπροστα
μου διαφορα βιβλια του Χορχε Λουις Μπορχες που βρηκα και αγορασα στα βιβλιοπωλεια
και συγκεκριμενα στο βιβλιο Ficciones εκδοση του 1944 προσπαθω να βρω το διηγημα
Labyrinth που διαβασα χθες,που ηταν τα λογια εκεινου του ανθρωπου στο νυχτερινο
ονειρο μου,τα ιδια ακριβως,τοσες φορες τα ακουσα που τα ξερω απεξω,δεν εχω καταφερει
να το βρω,σταματησα το ψαξιμο για να ξεκουρασθω και να φαω,και στο διαλειμα γραφω
αυτα,στα περιεχομενα του βιβλιου το διηγημα ηταν αναμεσα απο τα διηγηματα
The Library of Babel (1941) και The Garden of Forking Paths (1941),
βρηκα τη Library of Babel ,ξεφυλλισα προσεκτικα αλλα στην επομενη σελιδα μετα το τελος
του διηγηματος δεν ηταν το Labyrinth που περιμενα αλλα το διηγημα Pierre Menard,
Author of the Quixote (1939) το τριτο διηγημα,συμφωνα με τα περιεχομενα, στο Part One:
The Garden of Forking Paths,οσο και να'ψαξα δεν βρηκα τιποτα,θα συνεχισω αργοτερα,
παντως του ανθρωπου εκεινου δεν του ανεφερα τιποτα για το διηγημα,θα του το απο-
κρυψω
.
.
Ο ΧΟΡΧΕ ΛΟΥΙΣ ΜΠΟΡΧΕΣ ΚΑΙ Ο ΛΑΒΥΡΙΝΘΟΣ ΤΩΝ ΚΑΘΡΕΦΤΩΝ
-χ.ν.κουβελης
J.L.BORGES AND THE LABYRINTH OF THE MIRRORS
-c.n.couvelis
Νεα Υορκη Μεσο Μανχατταν,Φεβρουαριος 1981,στις 5μμ ειχε ορισθει το ραντεβου,στις 5
ακριβως χτυπησα το κουδουνι του διαμερισματος,μου ανοιξε η Μαρια Κονταμα,με οδηγη-
σε στο σαλονι,σ'εναν μαυρο δερματινο καναπε καθονταν ο Χορχε Λουις Μπορχες,αψογα
ντυμενος,μαυρο κουστουμι με γκρι ριγες και κοκκινη γραβατα,ακουμουσε στο ασπρο
μπαστουνι του,τον χαιρετησα,με ευγενικη φωνη μου ειπε να καθισω,η Μαρια Κονταμα
μου εφερε ενα χυμο πορτοκαλι,''naranja τα λενε στη πατριδα,orange στα Αγγλικα,laranja
στα πορτογαλικα ,oranje στα Ολλανδικα,arancione στα Ιταλικα,aurantiaco στα Λατινικα,
oraiste στα Ιρλανδικα,Μηλο των Εσπεριδων στα Ελληνικα,portogallo πορτοκαλι απο την
Πορτογαλια,καθε γλωσσα και μια λεξη για ενα αντικειμενο'',με κοιταξε,ηξερα πως ηταν πια
τυφλος,''πορτοκαλι,μια σφαιρα,ενα τελειο στερεο,η Πλατωνικη Ιδεα'',
η Μαρια Κονταμα καθισε διπλα του,''παντα αγαπουσα τους καθρεφτες,στο σπιτι η μητερα
ειχε ενα καθρεφτη με ξυλογλυπτο πλαισιο,τη παρακολουθουσα,μικρο παιδι,που χτενιζε τα
μαλια της,εβαφε τα χειλη κοκκινα,γινονταν διαφορετικη,ομορφη,στεκομουν πολλες φορες
μπροστα του,εβλεπα το ειδωλο μου,και μου αρεσε να παιζω,οπως ειχα δει στο θεατρο,
ποτε ελεςγα πως ημουνα εγω ο ιδιος και ποτε ενας αλλος,με γοητευε,με μαγνητιζε,η απει-
κονιση του χωρου σ'αυτον,η προεκταση του σ'αυτον, ενας αλλος κοσμος,παραλληλος με
τον δικο μας πραγματικο κοσμο,απ'τον οποιο μπορουσε να ξεπηδησει οτιδηποτε,να
συμβει οτιδηποτε, οπως στην Αλικη Μεσα Απο το Καθρεφτη,Διαμεσου του Καθρεφτη,
π.χ ενα κουνελι μ'ενα ημιψηλο καπελο να κανει μια βαθια υποκλιση και να παιξει μιλον-
γκα,τοτε πρεπει να ηταν που αρχισα να κανω,να φανταζομαι,διαφορες ιστοριες με τους
καθρεφτες,ειχα αναπτυξει και μια πρωιμη εξοικιωση με τη Λογικη,να πολλαπλασιασω
τα ειδωλα,μεχρι το απειρο,να τα αφαιρεσω ,να τα εξαλειψω, να τα εξαφανισω,η πρωτη
γνωση της Γεωμετριας στο σχολειο μου εδωσε καποιες ιδεες,το ιδιο και η Φιλοσοφια,ενας
καθρεφτης σχηματιζει ενα ειδωλο ενος αντικειμενου,δυο καθρεφτες σε μια σχετικη μεταξυ
τους γωνια ποσα ειδωλα σχηματιζουν ενος αντικειμενου;ας ονομασουμε Α το αντικειμενο
και Κ1,Κ2 τους δυο καθρεφτες,Α1-Κ1[1-συντομευμενα]το ειδωλο του Α στον Κ1 και Α2-Κ2
[2] το ειδωλο του στον Κ2,τοτε το Α1-Κ1[1] και το Α2-Κ2[2] σχηματιζουν νεα ειδωλα,το Α3-
Κ2[3] στον Κ2 το Α4-Κ1[4] στον Κ1,τοτε με τη σειρα τους αυτα τα ειδωλα σχηματιζουν νεα
ειδωλα,ετσι σχηματιζεται η σειρα ειδωλων:1-2-3-4-...,το ΑπειροΣυνολο των Φυσικων
Αριθμων,Απειρα Ειδωλα,τα πραγματα φυσικα γινονται πολυ περισσοτερο πολυπλοκα αν
εχουμε περισσοτερα απο ενα αρχικα αντικειμενα και περισοτερους απο δυο καθρεφτες και
σε διαφορες σχετικες θεσεις,τοτε παλι το Συνολο των Ειδωλων αντιστοιχει στο Συνολο των
Φυσικων Αρθμων,με τον ιδιο πληθικο αριθμο,Απειροσυνολα,φαντασου να αντικειμενα να
μην ειναι στασιμα και να κινουνται,οπως και οι καθρεφτες να μην ειναι σταθερα τοποθε-
τημενοι αλλα να μεταβαλεται η θεση τους,τωρα απο την Αποψη της Φιλοσοφιας,το Ιδιο
πολλαπλασιαζομενο απειρα,και αν φαντασθουμε τον Δημιουργο αυτης της Κατασκευης με
τους Καθρεφτες τοτε μπορουμε να υποθεσουμε τις ενεργειες,σαν παιχνιδι,να προσθετει
και να αφαιρει αντικειμενα,τοτε προσθετει και αφαιρει ειδωλα,να προσθετει και να αφαι-
ρει καθρεφτες,και να αλλαζει τις θεσεις τους,τοτε προσθετει και αφαιρει ειδωλα και αλ-
λαζει τη σχετικη θεση τους,βεβαια ο πληθικος αριθμος τους ειναι απειρος,καρντιναλ N0,
Αλεφ Μηδεν,φαντασου αυτος ο Παντοδυμος Δημιουργος να κανει τους καθρεφτες απο
διαφανη υλη,μη ορατους,και να συνυπαρχουν σε εναν ενιαιο χωρο ολα τα απειρα ειδω-
λα,χωρις ορατα ορια,περιορισμενα ,χωρις να το διαισθανονται ,στη γεωμετρια των καθ-
ρεφτων,θα μπορουσε ακομα να αλλαξει το χρονο που βιωνει ενα αντικειμενο και κατα
συνεπεια το ειδωλο του,π.χ να συνυπαρχει το ειδωλο σαν μικρο παιδι και σαν ενηλικας,το
ειδωλο του πριν μια πραξη,ενα γεγονος,στο Παρελθον,το ειδωλο του ταυτοχρονο της
πραξης,στο Παρων,και το ειδωλο του μετα τη πραξη,στο Μελλον,π.χ ενας ανθρωπος πριν
γινει δολοφονος,να πραττει ιη δολοφονια και στη φυλακη μετα τη δολοφονια,να συν-
υπαρχουν και οι τρεις χρονικες καταστασεις,και σε ορισμενες συνθηκες να μπορει να
ενεργησει αντιστροφα,να γυρισει το χρονο πισω και να αλλαξει τα γεγονοτα,π.χ ο
δολοφονος να μην προβει στη δολοφονια,,οπως καποιος αλλος να κανει κατι ,που δηλιασε
πριν να κανει,φαντασου,αυτο να ειναι μεσα στις δυνατοτητες αυτης της Κατασκευης να
ειναι η Πραγματικοτητα ο Κοσμος των Ειδωλών και Φανταστικος,Επινοηση,ο Κοσμος των
Αντικειμενων,και αντιθετα απο το φυσικο νομο απο τα Ειδωλα να προερχονται τα Αντικει-
μενα,να παραγονται απο αυτα,και μια αλλη δυνατοτητα να αποσυνδεθουν τα ειδωλα απο
τα αντικειμενα,να ανεξαρτοποιηθουν και να εχουν ιδιαιτερη και διακριτη υπαρξη,απειρες
δυνατοτητες υπαρχουν,αυτη η εμμονη με τους καθρεφτες με ακολουθησε σε ολη τη ζωη
μου,εγινα συλλεκτης καθρεφτων,απο αντικες μεχρι μοντερνους,στη βιβλιοθηκη που εργα-
ζομουν διαβασα ολα τα βιβλια Περι Οπτικης,στις διαφορες πολεις που επισκεφτηκα στον
κοσμο επισκεφτηκα τα μουσεια Καθρεφτων,σε αρχαιολογικα μουσεια ειδα και περιεργα-
στηκα αρχαιους καθρεφτες,οπως τους αρχαιους ελληνικους, και σε μουσεια τεχνης μελε-
τησα στους πινακες ζωγραφικης τους καθρεφτες που απεικονιζαν,οπως τον πινακα,τον
θυμαμαι καλα γιατι πολλες φορες τον ειδα,Η Αφροδίτη κοιτάζεται στον καθρέφτη,
Αφροδίτη Rokeby,του Ντιέγκο Βελάσκεθ, λάδι σε μουσαμά, διαστασεις 122,5-177εκατο-
στα,περιπου το 1651,στην Εθνική Πινακοθήκη του Λονδινου,ενας Ερωτας-παιδι κρατα-
ει ενα καθρεφτη και σ'αυτον καθρεφτιζεται η Αφροδιτη ξαπλωμενη γυμνη,μια ολοκληρη
ζωη εζησα μεσα στους καθρεφτες και στις ανανακλασεις τους,και τις ιστοριες που εγρα-
ψα,τις ficciones μου,και τα ποιηματα μου με αυτη τη λογικη τα κατασκευασα,των Καθρε-
φτων,και τωρα που ειμαι πια,και αμετακλητα τυφλος,παντα καθομαι μπροστα σ'ενα κα-
θρεφτη,αυτο το φροντιζει η Μαρια,σ'ενα μονο Καθρεφτη να ειμαι Εγω και Αλλος,αρκετα
σε κουρασα,τωρα,στο τελος,θελω να σου δειξω μια Κατασκευη που εκανα με Καθρεφτες,
Μαρια σε παρακαλω βοηθησε με,εκεινη τον βοηθησε να σηκωθει και τον επιασε αγκαζε να
περπατησει,εγω ακολουθουσα απο πισω,διασχισαμε εναν διαδρομο,καπου εικοσι μετρα
μηκος,το δαπεδο με ασπρα και μαυρα τετραγωνα,''σαν πιονια σε σκακι κινουμαστε,η' ποι-
οι μας κινουν;'',τον ακουσα να λεεει και να γελαει,κανενα ανοιγμα δεν υπηρχε στους λευ-
κους τοιχους,ο φωτισμος ηταν εσωτερικος αλλα αθεατος,φτασαμε σ'ενα καθετο διαδρομο
,ο Χορχε Λουις Μπορχες και η Μαρια Κονταμα εστριψαν δεξια,ειδα μια σειρα πορτες στο
διαδρομο,ο Μπορχες ανοιξε τη πρωτη πορτα,διαβασα τον αριθμο της,no.1,μπηκαν μεσα,
ακολουθησα κι εγω,ημασταν σε μια αιθουσα με καθρεφτες,παραξενευτηκα που δεν ειδα
τα ειδωλα μας,''σου φαινεται παραξενο'',ακουσα τη φωνη του,''καθρεφτες που δεν σχημα-
τιζουν ειδωλα'',γελασε,''αυτο το δωματιο ειναι μια Μηχανη Κειμενων,γι'αυτο δεν βλεπεις
τα ειδωλα μας,ενεργοποιειται μονο οταν το αντικειμενο ειναι λεξη,χρειατηκα πολυ χρονο
να τον κατασκευασω,να τοποθετησω τους καθρεφτες,να υπολογισω τον αριθμο τους,τις
σχετικες τους γωνιες,τους μηχανισμους κινησεων τους,το προγραμμα -αλγοριθμος με το
οποιο λειτουργει,ενδιαφερθηκα και να αυτενεργει,να αυτοοργανωνεται,ενας ζωντανος
οργανισμος,να ειναι αυτοματον,δεν ειναι δυσκολο να φαντασθεις πως λειτουργει αυτη η
Μηχανη Κειμενων,η ιδεα ειναι πολυ απλη,λεξεις-αντικειμενα που σχηματιζουν τα ειδωλα
τους,σαν αντικειμενα μπορεις να τοποθετησεις ολες τις λεξεις απο το λεξικο μιας γλωσσας,
π.χ της Ελληνικης,της Ισπανικης,της Αγγλικης,της Ινδικης,ολα τα λεξικα,ξεχωριστα και μαζι,
τοτε σχηματιζονται τα απειρα ειδωλα τους,Αλεφ Μηδεν,N0,και φυσικα,οπως καταλαβαι-
νεις,στα απειροσυνολα των ειδωλων μπορει να παρουσιαστουν ολα τα κειμενα που γρα-
φτηκαν,που γραφονται,που θα γραφουν,ολων των συγγραφεων,ολα τα βιβλια,και σε ολες
τις γλωσσες,οτιδηποτε εχει γραφτει,οτιδηποτε θα μπορουσε να γραφτει και δεν εχει γρα-
φτει,οτιδηποτε θα γραφτει,σε γνωστες γλωσσες και σε γλωσσες αγνωστες ,αλλα και σε
γλωσσες που θα κατασκευασθουν,ολα,και το Συστημα -Μηχανισμος ειναι τοσο Εφυες που
ειναι υπερανω της Πραγματικοτητας ,την περιεχει και την προβλεπει,π.χ μπορει να κατα-
σκευασει ολες τις γλωσσες, ολα τα ιδιωματα,ολες τις αργκο,ολα μπορει να τα κατορθω-
σει,ενα Πανοπτικον,μπορει να συνθεσει την Ιλιαδα και την Οδυσσεια του Ομηρου,τα
απαντα του Αριστοτελη και του Πλατωνα,τα εργα του Σεξπιρ,τα Cantos του Παουντ,το
Εγκλημα και Τιμωρια και τον Ηληθιο του Ντοστογιεφσκι,τον Δον Κιχωτη του Θερβαντες,
το Tractatus Logico-Philosophicous του Βιτγκενσταιν,το Tlön Uqbar Orbis Tertius απο τις
Ficciones του J.L.Borges μια αγγλικη εκδοση του 1983 σχεδιασμενη απο τον Rikki Ducor-
net,μπορει ολα τα κειμενα να τα κατασκευασει αυτη η μηχανη,λογοτεχνικα,επιστημονικα,
αρθρα,εφημεριδες,τα παντα,ακομα και αφισες,προγραμματα θεατρων,εισιτηρια του με-
τρο,ολα οτι μπορεις να φανταστεις,ακομα και τα κειμενα που θα μπορουσε να γραψει
καποιος και δεν τα εγραψε ποτε,εχει και τη δυνατοτητα να τυπωθει,οπως βεβαια ολα τα
κειμενα,Μαρια σε παρακαλω δειξε'',η Μαρια Κονταμα πηγε σε μια μηχανη,''γραψε
[θεατρικο εργο του Σεξπιρ που δεν εγραψε,το δευτερο απο αυτα]'',
η Μαρια Κονταμα πληκτρολογισε και αμεσως σχεδον αρχισε να τυπωνονται οι σελιδες,
σε λιγοτερο απο μισο λεπτο τυπωθηκε το βιβλιο,μου το εδωσε,ενα βιβλιο τυπωμενο με τον
τροπο της εποχης του 17ου αιωνα,διαβασα στο εξωφυλλο:
WILLIAM SHAKESPEARE
HERCULES AND DEIANEIRA
LONDON
Edited by Isaac Laggard and Ed.Blount,1623
''μπορεις να το κρατησεις αν θελεις ,σου το χαριζω''-''ευχαριστω παρα πολυ''ειπα,
''τωρα θα δεις ,θα εχεις κυριολεκτικα στα χερια σου ,το διηγημα που θα γραψεις'',
μετα απο λιγο η Μαρια Κονταμα μου εδωσε τις τυπωμενες σελιδες,διαβασα:
Ο ΧΟΡΧΕ ΛΟΥΙΣ ΜΠΟΡΧΕΣ ΚΑΙ Ο ΛΑΒΥΡΙΝΘΟΣ ΤΩΝ ΚΑΘΡΕΦΤΩΝ
-χ.ν.κουβελης
J.L.BORGES AND THE LABYRINTH OF THE MIRRORS
-c.n.couvelis
πηγα να γυρισω τη σελιδα,''αυτομαν εχεις την ευχαριστηση,μπορεις,αν θελεις,να μου το
χαρισεις'',τον ακουσα,-''πολυ ευχαριστως'' του ειπα,του εδωσα τις τυπωμενες σελιδες,
''ευχαριστω,η Μαρια θα μου το διαβασει και μαλιστα αποψε,πριν κοιμηθω'',
γυρισαμε στο σαλονι,ειχε περασει η ωρα,τους ευχαριστησα για τη φιλοξενια,εφυγα,
εξω ειχε νυχτωσει,πηγα με τα ποδια στη Times Square,δειπνισα στο Casablanca
Restaurant,μετα γυρισα στο Hotel,εκανα ενα ζεστο ντους,ξαπλωσα,πριν κοιμηθω ξεφυλ-
λισα το βιβλιο που μου χαρησε,ειχε μια χαλκογραφια-πορτραιτο του Σεξπιρ απο τον Martin
Droeshout,τη σχεδιασα με μολυβι σε χαρτι,τηνη πετυχα,διαβασα λιγο,ηταν αγγλικα επο-
χης,δεν μπορουσα να καταλαβω πολυ ,απο μια συντομη περιληψη στην αρχη του βιβλιου,
το θεμα της τραγωδιας ηταν το εξης:
η Δηιανειρα υποπτευθηκε πως ο Ηρακλης ερωτευθηκε την Ιολη,τρελλη απο τη ζηλια της με
το δηλητηριασμενο αιμα του κενταυρου Νεσσου αλοιψε το ρουχο του Ηρακλη,πιστευον-
τας πως θα τον ξαναφερει κοντα της,τοτε ο Ηρακλης ενιωσε πολυ δυνατους πονους στο
κορμι του και μην αντεχοντας μαζεψε ξυλα σε σωρο στο βουνο Οιτη ,ανεβηκε πανω και
παρακαλεσε τον Φιλοκτητη να αναψει φωτια να καει,οταν εμαθε η Δηιανειρα πως ο
Ηρακλης καηκε αυτοκτονησε
[εδω η αγγλικη περιληψη]
Deianeira suspected that Hercules fell in love with Iole, crazy from jealousy with the
poisoned blood of Nessos ointmented the garment of Hercules, believing that it will bring
him back near to her, then Hercules felt very strong pains in the his corp and not
withstanding collected woods in a heap on the mountain Iti, rise above and begged from
Philoctetes to light a fire to burn him, when Deianeira learned that Hercules blazed
committed suicide
η ωρα 12 και 43 μετα τα μεσανυχτα,εκλεισα το βιβλιο,το αφησα πανω στο γραφειακι διπλα
στο κρεβατι,,εσβησα το λαμπατερ και μετα απο λιγο κοιμηθηκα
.
.
οι λαβυρινθοι του J.L.Borges στη Κνωσο-χ.ν.κουβελης c.n.couvelis
Μαιος 31-1984 ο Μπορχες στην Κνωσο.μεσημερι.τον κραταει απο το μπρατσο η Μαρια
Κονταμα.ο οδηγος αρχαιολογος του περιγραφει την τοιχογραφια των κροκοσυλλεκτρι-
ων."σ'ενα λιβαδι τρεις νεαρες γυναικες συλλεγουν".ενας τυφλος ανθρωπος εισερχεται
στον λαβυρινθο.τετραγωνα δωματια που επαναλαμβανονται.εκει μεσα περιπλανιεται.αν
εισαι σε ενα σημειο του ειναι σαν να εισαι σε ολα τα σημεια του.για να διασκεδασει την
ανια του σκεφτεται διαφορους λαβυρινθους.της ερημου χωρις περατα.της ευθειας γραμ-
μης.ενος συστηματος καθρεφτων.της ταινιας του Mobious.δεν του φαινεται παραξενο
που μαλιστα πραγμοποιουνται.η γνωση των μαθηματικων τον βοηθα να φτασει στο κεντρο
του.εκει ειναι καθισμενος σε ενα γραφειο ο Αλλος Borges.πολυ νεωτερος στην ηληκια."σε
περιμενα.θα με αντικαταστησεις.χρονια ειμαι βιβλιοθηκαριος σ'αυτη την Βιβλιοθηκη.απο-
τελειται απο δυο αιθουσες.στη μια υπαρχουν ολα τα αντιτυπα της Ιλιαδας του Ομηρου.
το πιο αγαπημενο μου βιβλιο.και στην αλλη ολα τα βιβλια,αυτα που γραφτηκαν,αυτα που
θα γραφτουν,ακομα κι αυτα που θα μπορουσαν να γραφτουν και δεν γραφτηκαν.και δεν
θα γραφτουν.κι οσα ηταν και ειναι αδυνατο να γραφτουν.και φυσικα η Ιλιαδα.σε μια απ'
αυτες τις Βιβλιοθηκες μπορεις να μπεις.αν μπεις στη.μια αποκλειεσαι απο την αλλη.απο-
φασισε σε ποια θελεις να εισαι.μετα δεν μπορεις να αλλαξεις.διαλεγεις η' τον απολυτο
θαυμασμο.η ' την απειρη ποικιλια.τωρα εγω πρεπει να φυγω.''.ο Αλλος σηκωθηκε απο το
γραφειο.χαθηκε πισω απο ενα λευκο τοιχο.ο χωρικος λαβυρινθος μεταμορφωθηκε σε
ενα χρονικο λαβυρινθο.κυκλικος χρονος.σε καθε σημειο του ηταν στην αρχη και ταυτοχρο-
να στο τελος.η περιπλανηση του αντιστοιχουσε σε πληθικο αριθμο με τον πληθικο αριθμο
των φυσικων αριθμων.Αλεφ-μηδεν αριθμήσιμο απειρο.η' με το απειροελαχιστο μικρο
."ανθους κροκων."ακουσε τη φωνη του οδηγου."θαυμασια τοιχογραφια"συνεχισε."παρο-
μοια τοιχογραφια με κροκοσυλλεκτριες ειναι στο Ακρωτηρι της Σαντορινης.η Ποτνια
Θηρων".τον ακουσε μηχανικα.σκεφτονταν τον Αλλο Borges στο κεντρο του λαβυρινθου.
ποια απ'τις δυο Βιβλιοθηκες διαλεξε;η πιθανοτητα ηταν 1/2.η' καθεται αναποφασιστος
στον προθαλαμο;ξερει πως αν.αυτος,εδω,αποφασισει τοτε ο Αλλος,εκει,θα υπακουσει.
ειναι βεβαιο αυτο;η' ο Αλλος εχει ανεξαρτοποιηθει και δεν θα υπακουσει;παλι η πιθανο-
τητα για ενα απο αυτα τα ενδεχομενα ειναι 1/2.ενας λαβυρινθος του 1/2.αν διαλεξει τη
Βιβλιοθηκη με την Ιλιαδα .τοτε ο λαβυρινθος.του 1.αν διαλεξει την αλλη Βιβλιοθηκη με
ολα τα βιβλια.τοτε ο λαβυρινθος του απειρου. "'οι βαφές προέρχονταν από φυτικές και
ορυκτές ύλες και τα χρώματά τους περιορίζονταν, όπως και στις θηραικες στο λευκό, το
μαύρο, το κόκκινο, το μπλε και το κίτρινο."συνεχιζε τη περιγραφη της τοιχογραφιας ο
οδηγος αρχαιολογος.μιλουσε οσο πιο παραστατικα μπορουσε για τη μεταδωσει ζωντανη
ορατη στον τυφλο προσκεκλημενο."μεγάλη έπληξη προκαλεί στους επιστήμονες το γεγο-
νός ότι με τη φασματοσκοπική μέθοδο ανακαλύφθηκε ότι το ιώδες χρώμα σε λεπτομέρειες
της τοιχογραφικής σύνθεσης είναι πορφύρα, πράγμα που αποδεικνύει ότι το επίπεδο
τεχνογνωσίας και πολιτισμού του νησιού ήταν ιδιαίτερα υψηλό."
.
.
Borges Labyrinth-χ.ν.κουβελης c.n.couvelis
προχωρησε στο ταμειο και πληρωσε το εισιτηριο του λαβυρινθου,100 ευρω,η ταμιας μια
νεαρη κοπελα με ενα αινιγματικο χαμογελο στα χειλη,αυτο του φανηκε σαν ενα μονιμο τικ
στα χαραχτηριστικα του προσωπο της,του εδωσε το εισιτηριο,στο πισω μερος του εισιτη-
ριου διαβασε:
-Borges Labyrinth -16 m μετρα ακτινα-7 min λεπτα διαρκεια-
κοιταξε το ρολοι του: 09:40:00 πμ,ακολουθησε ενα πετρινο διαδρομο,περιπου 1μ πλα-
τους,που κυκλωνε,οι δυο τοιχοι αριστερα και δεξια που τον περιεβαλαν ειχαν υψος
περιπου 2,5μ,στο ανοιγμα τους ψηλα πανω εβλεπε τη φωτεινη γαλαζια λωριδα του
ουρανου,εφτασε στο κεντρου του λαβυρινθου,ενας κενος κυκλικος χωρος,ακτινας 2μ
περιπου,κοιταξε το ρολοι του: 09:43:30,συνεχισε τον διαδρομο προς την εξοδο του
λαβυρινθου,εφτασε σε αδιεξοδο,γυρισε πισω,δεν βρηκε το κυκλικο δωματιο,εφτασε
παλι σε αδιεξοδο,σκεφτηκε πως μαλλον κλειστηκε σε εναν κλειστο κι απο τα δυο ακρα του
διαδρομο,ενα κλειστο καμπυλο τμημα,γυρισε πισω,παρατηρησε πως το υψος των τοιχων
ειχε μεταβληθει,ειχε παρα πολυ μεγαλωσει και το ανοιγμα τους προοπτικα ηταν μια γραμ-
μη,μια σκοτεινη σχισμη,σαν να συνεκλιναν στο απειρο οι δυο τοιχοι,επισης το δαπεδο
τωρα ηταν χωματινο και ο διαδρομος φωτιζονταν απο ενα αμυδρο φως,χωρις να μπορει να
προσδιορισει την πηγη του,εφτασε σε ενα κυκλικο δωματιο,υποθεσε σε ενα δευτερο κεν-
τρο,
κοιταξε το ρολοι του:09:47:00,σε μια μεταλλικη πλακα εγραφε:
Κυκλος-μηκος ακτινας 3μ,
πανω σε ενα τραπεζι ηταν ενα ανοιχτο βιβλιο,οι δυο σελιδες του ηταν κενες,πηρε το βι-
βλιο στα χερια του και γυρισε σελιδα,εκει υπηρχε γραμμενη μονο μια προταση:
Un laberinto de símbolos –
corrigió–. Un invisible laberinto de tiempo.
στην επομενη σελιδα κενο,στις επομενες σελιδες 10 σελιδες ηταν τυπωμενη η Ιλιαδα
του Ομηρου,αρχιζοντας απο τη ραψωδια Ι':
απο:Ὣς οἳ μὲν Τρῶες φυλακὰς ἔχον· αὐτὰρ Ἀχαιοὺς 1
εως:κτήμασι τέρπεσθαι τὰ γέρων ἐκτήσατο Πηλεύς· 400
γυριζοντας σελιδα εκει βρηκε τυπωμενο το διηγημα:Tlön, Uqbar, Orbis Tertius του
J.L.Borges
η πρωτη σελιδα μεχρι τη γραμμη:
El examen estéril de uno de los atlas de Justus Perthes fortaleció mi duda.
στο κειμενο παρατηρησε μια τυπογραφικη αβλεψια,ελειπε στον 11ο στιχο η λεξη:
espejo
εβγαλε απο την τσεπη του ενα στυλο και συμπληρωσε τη προταση:
Desde el fondo remoto del corredor, el espejo nos acechaba.
μετα θελησε να διαβασει την επομενη σελιδα,κενο,τιποτα τυπωμενο,επεστρεψε στην
προηγουμενη,η ιδια σελιδα,μονο που η λεξη 'espejo' που συμπληρωσε ελειπε,κοιταξε
τον αριθμο της σελιδας:537,γυρισε στην επομενη,ο αριθμος σελιδας ηταν:341,και υπηρχε
μια σελιδα απο το εργο:Tractatus. Logico-Philosophicus.του Ludwig Wittgenstein,πρωτη
εκδοση του Kegan Paul (London), 1922 :
3.318 GER [→OGD | →P/M]
Den Satz fasse ich—wie Frege und Russell—als Funktion der in ihm enthaltenen
Ausdrücke auf.
3.32 GER [→OGD | →P/M]
Das Zeichen ist das sinnlich Wahrnehmbare am Symbol.
...
γυρισε στην προηγουμενη, αριθμος σελιδας:141,εδω ηταν τυπωμενοι αριθμοι μονο,στην
επικεφαλιδα της σελιδας εγραφε:
ΤΑ ΑΠΕΙΡΑ ΔΕΚΑΔΙΚΑ ΨΗΦΙΑ ΤΟΥ ΥΠΕΡΒΑΤΙΚΟΥ ΑΡΙΘΜΟΥ π,
εκλεισε το βιβλιο και το ξανανοιξε,αδυνατο να βρει γραμμενη σελιδα,το βαρος του ειχε
αυξηθει παρα πολυ κι ηταν αδυνατο να το κρατησει στα χερια,σαν το υλικο του να ειχε
αποκτησει μεγαλη,απειρη, πυκνοτητα,και το παρατησε πανω στο τραπεζι ανοιχτο σε
κενες σελιδες,
βγηκε απο το κυκλικο δωματιο,τωρα ο διαδρομοι ειχαν μεγαλυτερη καμπυλοτητα,εκτει-
νονταν,και στο χασμα ψηλα εβλεπε τις επιφανειες αγνωστων πλανητων σε διαφορες
κλιμακες,εφτασε στο κεντρο:Κυκλος-μηκος ακτινας 5μ,κοιταξε το ρολοι του,δεν ξαφνια-
στηκε,09:50:30,εκει σε μια στηλη στο κεντρο του κυκλου υπηρχε ενα ηλιακο ρολοι,
ειδε την ωρα:09:50:30,αμεσως μετα αλλαξε,13:01:27,08:57:03,21:17:19,00:00:01,..,
σκεφτηκε,αστειευομενος,ποια ημερομηνια;ποιον μηνα;ποιο ετος,ποιον αιωνα;
προχωρησε στο διαδρομο,μεγαλυτερης καμπυλοτητας,απο το χασμα ψηλα ακουγονταν
η 9η Συμγωνια του Μπετοβεν σε διαφορετικες εκτελεσεις,στο κυκλικο κεντρο ακτινας 8μ,
κενο,στις επομενες διαδρομες μεσα στον λαβυρινθο απολυτη σιωπη,και στα κεντρα ακτι-
νας:13μ,21μ,34μ,55μ,89μ-144μ-,...,σκεφτηκε πως αυτοι ειναι αριθμοι της σειρας Fibonacci,
η επομενη ακτινα θα ηταν:89+144=233μ
οι βαθμοι καμπυλοτητας στους διαδρομους ειχαν αυξηθει τεραστια,τεινοντας στο απειρο,
οι διαδρομοι ευθειοποιουνταν,μετα τη μεγαλη,απειρη σχεδον,σειρα των κενων κεντρων,τα
οποια αποκτουσαν πολυγωνικο περιγραμμα,αρχιζοντας απο απειρων πλευρων κανονικο
πολυγωνο,...,κανονικο 19000-γωνο,..,3333-γωνο,...,τωρα στη μεταλλικη πλακα εκτος απο
τον αριθμο του μηκους της ακτινας του εγγεγραμμενου κυκλου αναγραφονταν και ο αριθ-
μος του πληθους των εφαπτομενων πλευρων του κανονικου πολυγωνου,
εφτασε στο κεντρο με μηκος ακτινας εναν απειρο αριθμο Fibonacci,που ειναι αδυνατον
να γραφει εδω,και 200001001 ηταν ο αριθμος των πλευρων του κανονικου πολυγωνου,το
ρολοι του εδειχνε:09:40:00,εκει ηταν ενα ξυλινο τραπεζι και σ'ενα σκαμνι καθονταν ενας
ανθρωπος,με τον οποιο εμοιαζε καταπληκτικα,που εγραφε,οπως ειδε πλησιαζοντας,ενα
μακρυ ποιημα,αυτο το υπεθεσε απο τη στοιβα των χαρτιων διπλα,εκεινος συνεχιζοντας να
γραφει και χωρις να σηκωσει το κεφαλι του ειπε πως γραφει προς καποιον J.L.Borges,και
του ειπε,πως μπορει αν θελει να δει τι γραφει.
η σελιδα που εγραφε,διαβασε,αρχιζε ετσι:
Bruscamente la tarde se ha aclarado
porque ya cae la lluvia minuciosa.
Cae o cayó. La lluvia es una cosa
que sin duda sucede en el pasado.
τον χαιρετισε κι εφυγε,παρατηρησε πως συναντουσε μονο σε κεντρα που ο αριθμος
Fibonacci ηταν πρωτος αριθμος, εναν αλλον ανθρωπο,που παντα,ομως,του εμοιαζε
καταπληκτικα,που παντα εγραφε το ιδιο μακρυ ποιημα προς καποιον J.L.Borges,
ακομα,πολλες φορες συναντησε αυτον τον ιδιο τον ανθρωπο J.L.Borges να γραφει το
ιδιο μακρυ ποιημα προς αυτους ολους,
σε καποιο κεντρο,δεν γραφω πια τους αριθμους ακτινας Fibonacci,ειναι αρκετα μεγαλοι
να γραφτουν,9876543210-γωνο,εκει ολοι οι 9876543210 τοιχοι ηταν καλυμμενοι με
καθρεφτες,σταθηκε στη μεση του απειρου δωματιου και το ειδωλο του εμφανισθηκε
απειρα,το ειδωλο του ειδωλου το ειδωλο του ειδωλου το ειδωλο,...,αυτο το παρομοια-
σε με το συμπαν,με την υπαρξη,με το θεο,με τη μνημη,η μνημη λειτουργει σαν ενας
πολυπλοκος μηχανισμος ειδωλων-παρελθοντων,κοιταξε το ρολοι του,09:43:30,
οι διαδρομοι τωρα ειχαν γινει σχεδον ευθεια,
βρεθηκε σε πολλα κεντρα,συνεχως,αλλα και ασυνεχως,οπου τον περιμενε υπομονετικα
ενας ανθρωπος να τελειωσει μαζι του μια παρτιδα σκακι,και με μια η'με δυο η' με τρεις
κινησεις να κανει ματ,πολλες φορες αυτο να γινει ηταν ευκολο και το παιχνιδι διαρκουσε
πολυ λιγο,πολλες φορες ομως ηταν αρκετα δυσκολο,επρεπε για να κανει κινηση να σκε-
φτει πολυ και ετσι χρειαζονταν πολυς χρονος να το τελειωσει,
σε καποιο κεντρο,ενας υπολογιστης περιειχε ολη τη γνωση της ανθρωποτητας,π.χ αν
εκανες αναζητηση λογοτεχνια θα σου παρουσιαζε οτι εχει γραφει,κατα λογοτεχνη,
τα εργα του,ολες τις εκδοσεις τους,-ολα τα προβληματα των μαθηματικων λυμενα αν
λυνονται κι αν δεν λυνονται γιατι δεν λυνονται-ακομα για καθε ανθρωπο,που εζησε,
ολες τις πληροφοριες,με την παραμικρη λεπτομερεια,γι'ἀυτον-τις ιδιαιτερες φωνες
τους,ολες τις συνομιλιες τους-
βρηκε,για τον εαυτο του,τον J.L.Borges ολη τη πορεια του μεσα σ'αυτον τον λαβυρινθο,
-επισης ο υπολογιστης δινει αποτελεσματα για ολα οσα δεν εχουν γινει ακομα,για οσα
μπορουσαν να γινουν και δεν εγιναν,για οσα δεν μπορουν να γινουν,σε ολους τους το-
μεις του κοσμου, ...λογοτεχνια,φιλοσοφια,μαθηματικα,κοινωνια,,ιστορια,φυσικη,φυση,
συμπαν,..,
σε καποιο κεντρο που δεν εχει την αναμνηση του στο κρεβατι που ηταν εκει ξαπλωσε
και κοιμηθηκε και το ονειρο που ειδε δεν το θυμαται,
ξυπνησε και συνεχισε τη πορεια του μεσα στο λαβυρινθο,...,τα κεντρα 8-7-6-5-γωνο ηταν
κενα,ειχαν ομως αποκτησει τεραστιες διαστασεις χωρου,και μετα απο εναν μακρυ,σχεδον,
υπολογισε,απειρο σε μηκος ευθυ διαδρομο εφτασε στο κεντρο, ενα απειρο τετραγωνο,
μια ερημος,περπατουσε χωρις προσανατολισμο στο εσωτερικο της,γυρω απο καθε σημειο
της,καθε θεση,που βρισκονταν ο χωρος ηταν απειρος,κι αυτο παντου,κι ολες οι διευθυν-
σεις ηταν ιδιες,
προς ολες τις κατευθυνσεις απλωνονταν αχανεις εκτασεις ακινητης αμμου,αισθανθηκε
πως ηταν ενα συγκεκριμενο ατομο αλλα και μια σειρα ατομων,διακριτα η'ταυτοχρονα,
ηταν ο J.L.Borges αλλα ηταν κι ο αλλος Borges,
ηταν ο ανθρωπος που σχεδιασε τον λαβυρινθο της Πυλου σε πηλο και αλλα ηταν κι ο
ανθρωπος,ο αρχαιολογος,που τον αποκαλυψε,
ηταν ο Δαιδαλος αλλα ηταν και ο Μινωταυρος,ο Αστεριων,
ηταν ο εμπορος που το 400 π.Χ εκανε τις συναλλαγες με το ασημενιο νομισμα της
Κνωσσου με το σχεδιο του λαβυρινθου εκτυπο στη μια οψη του,
ηταν κι ο τεχνιτης που τον Μεσαιωνα σχεδιαζε λαβυρινθους σε αυλες μοναστηριων
και σε κηπους αρχοντικων,
ηταν ο επισημος γραφεας που χαραξε με συμβολα της Γραμμικης Β την επιγραφη στην
πηλινη πινακιδα ΚΝ Gg 702 ερμηνευμενη ως:
da-pu-ri-to-jo,po-ti-ni-ja λαβυρινθοιο ποτνια-κυρια του λαβυρινθου-,
ηταν κι ο Σωκρατης που στον διαλογο του Πλατωνα ''Ευθυδημος'' λεει για τον λαβυριν-
θο στη λογικη:
ἐνταῦθα ὥσπερ εἰς λαβύρινθον ἐμπεσόντες, οἰόμενοι ἤδη ἐπὶ τέλει εἶναι, περικάμψαν-
τες πάλιν ὥσπερ ἐν ἀρχῇ τῆς [291c] ζητήσεως ἀνεφάνημεν ὄντες καὶ τοῦ ἴσου δεόμενοι
ὅσουπερ ὅτε τὸ πρῶτον ἐζητοῦμεν.
ηταν ο Ηροδοτος που στο δευτερο βιβλιο των Ιστοριων του περιγραφει ενα μεγαλειωδες
κτιριο-λαβυρινθο στην αρχαια Αιγυπτο κοντα στη πολη των Κορκοδειλων,
ηταν κι ο φαραω Αμενοφις ο Τριτος που εζησε σ'ἀυτον τον λαβυρινθο-παλατι ,
'ισως η αμμος που παταει να ειναι απο τα ερειπια αυτου του λαβυρινθου,ισως να ειναι
κι απο τα ερειπια του λαβυρινθου της Λημνου,
κι αυτος ειναι ο Πλινιος ο Πρεσβυτερος που εγραψε στη Φυσικη Ιστορια του γι'ἀυτον
τον λαβυρινθο κι ο μυθικος αρχιτεκτονας Σμιλις και ο Ροικος και ο Θεοδωρος ο Σαμιος,
αρχιτεκτονες και γλυπτες που τον 6ο αιωνα π.Χ εκτισαν τον λαβυρινθο της Λημνου,
ηταν και ενας επισκεπτης που περπατησε τον λαβυρινθο στον καθεδρικο ναο του Σαρτρ,
ηταν αυτος που επινοησε και σχεδιασε τα δημοφιλη ηλεκτρονικα games Labyrinth I-II-III,
ισως η αμμος ειναι ο αριθμος των ατομων του Συμπαντος,
κι αυτος ηταν ο θεος του Λαιμπνιτζ ,η λογικη αναγκαιοτητα της υπαρξης του κοσμου,
ειναι και ο Νευτων που νοιωθει πως για να κατανοηθει ο απειροστικος λογισμος του ,
η θεωρια που επινοησε,και βρισκεται στο εργο του:Mathematica Principia ειναι απα-
ραιτητος ο απειροστικος λογισμος που επινοησε ο Λαιμπνιτζ,
ισως ειναι,αυτο αισθανεται,ολοι οι ανθρωποι,που υπηρξαν,ειναι και θα υπαρξουν,κι
αυτοι που δεν θα υπαρξουν ποτε,απο τον πιο απλο κι ασημαντο ανθρωπο εως τον πιο
συνθετο και σημαντικο ανθρωπο,ειναι ο πραγματικος αλλα κι ο μη-πραγματικος,ο μυ-
θικος,ο επινοημενος,οπως οι ηρωες μυθιστορηματων,
...ο Κ. της Δικης και του Πυργου του Καφκα,ο επισκεπτης στη Βιβλιοθηκη της Βαβελ του
Μπορχες,ο Μαρκο Πολο στις Αορατες Πολεις του Ιταλο Καλβινο,...
προχωραει συνεχεια στην απεραντη επικρατεια της αμμου και νιωθει να ειναι και να ζει
αυτη την απειρη πολλαπλοτητα προσωπων,
να ειναι ενας πωλητης εφημεριδων στην Αθηνα,ενας γκανγκστερ στο Σικαγο στο κραχ του
1929,ενας πολωνος διπλος κατασκοπος στον β' παγκοσμιο πολεμο,
ο ποιητης Εζρα Παουντ στην Ιταλια κρατουμενος,ο Εζρα Παουντ που γραφει The Pisan
Cantos LXXIV - LXXXIV κι αυτος που διαβαζει την πρωτη εκδοση τους στη Νεα Υορκη απο
τις New Directions το 1948 κι ο Orson Wells που απαγγελει:
The enormous tragedy of the dream in the peasant's bent
shoulders
Manes!Manes was tanned and stuffed,
Thus Ben and la Clara a Milano
That maggots shd/eat the dead bullock
DIGONOS,Διγονος,but the twice crucified
................................where in history will you find it?
απο το LXXIV Cantos
πανω απο την ερημο στον απεραντο ουρανο σ'ολο το μηκος και το πλατος του
λαμπυριζουν οι αστερισμοι,του Ωριωνα,της Μεγαλης και της Μικρης Αρκτου,του
Σειριου,της Ανδρομεδας,των Πλειαδων,της Κασσιοπης,του Κενταυρου,της Υδρας,...,
και στροβιλιζονται οπως στον πινακα ''ἐναστρη νυχτα'' του βαν Γκογκ,περιστρεφο-
μενες ελικοειδεις δινες
κι αυτος ειναι ο Κεπλερ που τους παρατηρει και υπολογιζει τις κινησεις τους αλλα
ειναι κι ο σκληρος φανατικος δογματικος δικαστης που δικαζει τον Γαλιλαιο το 1633
στη Ρωμη,αλλα ειναι κι ο Γαλιλαιος που ψιθυριζει απο δειλια να μην τον ακουσουν:
''και ομως κινειται'',
σαν να πυκνωσε ο χωρος,μεγαλωσε η δυναμη της βαρυτητας,προχωρουσε δυσκολα,
φοβηθηκε μηπως ο χωρος μεταβληθει σε μια μαυρη τρυπα,σταθηκε τυχερος γιατι
η πυκνωση αυτη της υλης τον εφερε μπροστα απο την εισοδο ενος διαδρομου,μπηκε
στον διαδρομο,εδω οι βαρυτικες συνθηκες ηταν κανονικες,ο διαδρομος ηταν μια τελεια
ευθεια,αριστερα και δεξια οι τοιχοι ειχαν περιπου 2,5μ υψος,στο ανοιγμα πανω εβλεπε
τον ουρανο,καθαρο γαλαζιο,δεν ειχε την παραμικρη αισθηση του περασματος του χρο-
νου ουτε του χωρου,εφτασε χωρις να το καταλαβει σε ενα ανοιχτο μερος,κοιταξε το ρο-
λοι του 09:47:00,
προχωρησε στο ταμειο και πληρωσε το εισιτηριο του λαβυρινθου,100 ευρω,η ταμιας μια
νεαρη κοπελα με ενα αινιγματικο χαμογελο στα χειλη,αυτο του φανηκε σαν ενα μονιμο τικ
στα χαραχτηριστικα του προσωπο της,του εδωσε το εισιτηριο,στο πισω μερος του εισιτη-
ριου διαβασε:
-Borges Labyrinth -16 m μετρα ακτινα-7 min λεπτα διαρκεια-
κοιταξε το ρολοι του: 09:40:00 πμ,ακολουθησε ενα πετρινο διαδρομο,περιπου 1μ πλα-
τους,που κυκλωνε,οι δυο τοιχοι αριστερα και δεξια που τον περιεβαλαν ειχαν υψος
περιπου 2,5μ,στο ανοιγμα τους ψηλα πανω εβλεπε τη φωτεινη γαλαζια λωριδα του
ουρανου,...
.
.
ΣΤΟΝ ΑΜΦΙΒΛΗΣΤΡΟΕΙΔΗ ΤΟΥ J.L.BORGES-χ.ν.κουβελης
Ειδε εναν ακριβως ανθρωπο και τον πολλαπλασιασε,ενα δεντρο μοναχα χρειαστηκε
και δημιουργησε ολη την ποικιλια των φυτων και το δασος,τα τριανταφυλλα,τα κρινα,
και τις μελισσες που τα τριγυριζουν,και τα ζωα στα λιβαδια,τη τιγρη με ολες λεπτομερως
σχεδιασμενες τις κιτρινες γραμμες της,και τη σεληνη να νανουριζει την απειροτητα
της γατας στο κατωφλι,τη φωνη τ'αηδονιου στ'αυτι ενος μικρου κοριτσιου,τη βροχη
πανω στον τσιγκο κι ακομη το στοιβαγμα του χρονου στους κοκκους της αμμου,και
το βιβλιο που περιεχει ολα τα βιβλια,και τις ερωτησεις και τις αβεβαιες απαντησεις,
και τον υπνο του ψαριου στον λευκο ισκιο του γλαρου,τον Αστεριωνα να στεριωνει
το κεφαλι του ταυρου στο αδυνατο σωμα του κι ακομα τα βηματα που ολο τον
πλησιαζουν κι ολο απομακρυνονται μεσ'απο πανομοιοτυπες τετραγωνες αιθουσες,
εγραψε και τα μαθηματικα του Cantor,κι εναν ανθρωπο να τον ονειρευεται που τον ονει-
ρευεται να τον ονειρευεται,και τον ιδιο δημιουργησε που αυτα δημιουργει πανω
στην τυφλη επιφανεια του αμφιβληστροειδη του J.L.Borges
.
.
Διακλαδιζοντας τον Χρονο-χ.ν.κουβελης
Ο Yu Tsun κινέζος πράκτορας των γερμανών ξεφεύγοντας πρόσκαιρα τον θανάσιμο κλοιό
του Richard Madden ιρλανδου πράκτορα των αγγλων κατέφυγε στο σπίτι του σινολογου
Stephen A!bert με αναπόφευκτη πρόθεση να τον σκοτώσει και με τη δημοσιοποίηση της
δολοφονίας του στις εφημερίδες να κοινοποιήσει στους γερμανούς boss του την πόλη
Albert της βόρειας Γαλλιας με την αγγλική βάση πυρομαχικών που έπρεπε να βομπαρδι-
σουν.
Ο Albert λίγο πριν την άφιξη του Yu Tsun είχε ενημερωθει από τον Madden με τηλεφώνημα
του για τον ρόλο του Tsun και να τον κρατήσει στο σπίτι του όσο γίνεται περισσότερο
χρονο.Για να μην υποψιασθεί και να τον καθυστερησει μηχανευτηκε μία παγιδα.Του είπε
πολλούς μήνες τελευταία τον απασχολούσε ο πρόγονος του Ts'ui Pen.Το τεράστιο βιβλίο
που ήθελε να γράψει αλλά και ο λαβύρινθος που ήθελε να κατασκευάσει από τον οποιο
κανένας δεν θα μπορούσε να βγει.Και τα δύο έργα δεν πρόλαβε να τα τελειώσει επειδή
δολοφονήθηκε.Του έδειξε κάποιες διάσπαρτες αποσπασματικες σημειώσεις του Ts'ui
Pen,δυσκολονοητες,ομως με επιμονή εργασία μερα και νύχτα εφτασε σε κάποια
αυμπεράσματα για το είδος των δύο ατελειωτων έργων του.Το βιβλίο και ο λαβυρινθος
ήταν ένα και το αυτό.Ο λαβύρινθος δεν ήταν υλικός αλλά χρονικός.Σε κάθε σημείο του
είχαμε άπειρες διακλαδώσεις.Ολα μπορούσαν να προκυψουν.Να συμβούν.Π. χ εσύ ο Yu
Tsun να μην είσαι ο Yu Tsun κι εγώ ο Stephen A!bert να είμαι ο Stephen Albert η' να είσαι
ο Yu Tsun κι εγώ να μην είμαι ο Stephen Albert η' εσύ να είσαι ο Yu Tsun κι εγώ ο Stephen
Albert,να είμαστε φίλοι η' εχθροί,αυτο να συμβαίνει τώρα αυτή τη στιγμή η' να έχει σμμβεί
στο παρελθόν η' να συμβεί στο μέλλον,επισης...Ο Stephen Albert συνέχισε να μιλαει
διακλαδιζοντας τα συμπερασματα του για τον λαβυρινθο.Τοτε ο Yu Tsun,διασκεδαζοντας,
αντεστρεψε την αρχική πρόθεση,την διακλαδώσε.Να μην δολοφονήσει τον Albert αλλά να
τον δολοφονήσει ο Albert.Ετσι,σ'αυτη τή διακλαδωση,θα εκδικηθεί τον διώκτη του
Madden και θα του στερήσει τη δόξα για τη σύλληψη η' τη δολοφονία του μετά από
αντίσταση.Πηρε την τελική απόφαση.Κοιταξε ψυχρά τον Stephen Albert,εκανε επιδεικτική
κίνηση για να τραβήξει το περίστροφο από την τσέπη του παντελονιού του ,ο άλλος έπεσε
στη παγίδα,ορμησε πάνω του,τον έριξε στο πατωμα,παλαιψε υποκριτικά και τον άφησε
να του πάρει το όπλο και να τον πυροβολήσει,αισθανθηκε ένα δυνατό κάψιμο στο μέρος
της καρδιάς,πονο δεν ένιωσε,λιγο πριν χάσει τελειως τις αισθήσεις του πρόλαβε να
σκεφτεί πώς σε μία άλλη διακλάδωση του λαβύρινθου του πρόγονο του Ts'ui Pen δεν θα
είναι πράκτορας των γερμανών αλλά θα ζει ερηνικα σε κάποια μακρυνη απόμερη επαρχία
της Κινας και θα καλλιεργεί ρύζι,σ'αυτη όμως που συνέβηκε τώρα,οπως και στην άλλη που
την αντικατέστησε μ'αυτη,ο στόχος του επιτεύχθηκε πληρως,αυριο από τις εφημεριδες οι
γερμανοί boss του θα διαβάσουν πως ο γνωστος σινολογος Stephen Albert δολοφονήσε
τον δοκτορ Yu Tsun πρωην δασκαλο της αγγλικής στο Tsingtao Hochschule, από εκεί θα
εικασουν ακριβως την πόλη Albert της Γαλλιας με την αγγλική βάση που θα βομπαρδι-
σουν,το δεύτερο μέρος αυτής της πρότασης το συνεχισε στη διακλάδωση του λαβύρινθου
μετα τη βύθιση του στο απολυτο σκοταδι
(Τα γεγονότα αυτά συνέβησαν στην διακλάδωση του α' παγκόσμιου πολέμου 28 Ιουλιου
1916)
.
.
in red black and J.L.Borges-χ.ν.κουβελης c.n.couvelis
υπογραψε:Emma Zunz de J.L.Borges-c.n.couvelis χ.ν.κουβελης
η ιστορια αυτη διαδραματιζεται η' διακλαδιζεται σε διαφορα χρονικα διαστηματα,
το 1922,το 1948,το 1949,και πριν απο δεκα χρονια,και σε διαφορους τοπους,Αργεντινη,
Βραζιλια,Γερμανια,Αγγλια,Ελλαδα,ενα μερος της,προς το τελος,στην Ισπανια,
αφηγειται την ιστορια της Ε.,23 χρονων,τον Μαρτιο εως τελος Απριλιου,το Ε. μπορει να
ειναι το αρχικο γραμμα του γυναικειου ονοματος Εμμα,
απ'ολες τις δυνατες αφηγησεις θα προτιμηθει η γραμμικη εξιστορηση των γεγονοτων,
αλλωστε προκειται για ενα τυπικο αστυνομικο διηγημα,
η Ε.ηταν γερμανικης καταγωγης,απο το μερος της μητερας της ενας μακρυνος συγγενης
ηταν ενας τυφλος ποιητης συγγραφεας,στη πολη που κατοικουσε οι γονεις της ειχαν
μεταναστευσει οταν ηταν μικρη,δουλευε εργατρια σε εργοστασιο υφαντουργικης,
εκει ο πατερας ηταν επιστατης,εμενε μονη της σε διαμερισμα που ειχε ενοικιασει,
συνεβηκαν καποια περιεργα γεγονοτα,Ha ocurrido una cosa que es increíble,κι ο πατερας
της κατηγορηθηκε για καταχρηση και μετατεθηκε δυσμενως στο εργοστασιο της textile
company στη Βραζιλια;η' σε καποια αλλη χωρα,
στις 4 Μαρτιου,πρωι,η' μεσημερι,η' απογευμα ,η' νυχτα,η Ε.ελαβε ενα γραμμα απο τη μη-
τερα της,η' ενα τηλεφωνημα,η' της τηλεφωνησε,και την πληροφορουσε πως ο πατερας της
αυτοκτονησε με υπερβολικη δοση βερονιλ,
κατερρευσε,δεν πηγε στη δουλεια,τηλεφωνησε πως ειναι αρρωστη,κλειστηκε στο διαμερι-
σμα στο απολυτο σκοταδι,για τρεις μερες δεν αγγιξε τροφη,στην αρχη εκλαψε,μετα βουβα-
θηκε,εξαντλημενη κοιμονταν το πρωι,
την τριτη μερα στις 7 ,η' 8 Μαρτιου,αναψε το φως και καθησε μπροστα στον καθρεφτη,απο
το συρταρι του κομοδινου εβγαλε το γραμμα και το εσχισε,επειτα μακιγιαριστικε,με κοκκι-
νο κραγιον εβαψε τα χειλη,κολλησε ψευτικες βλεφαριδες,μαυρο μολυβι στα ματια,στη
ντουλαπα βρηκε μια ξανθια περουκα κι αφου τη χτενισε τη φορεσε,διαλεξε ενα μαυρο
στενο κοντο φουστανι και κοκκινα ψηλοτακουνα,
βγηκε,εξω ειχε νυχτωσει,καλεσε ενα ταξι και την πηγε στο κεντρο,
μπηκε σ'ενα μπαρ,παραγγειλε ουισκι,η' βοτκα με λεμονι,η' τζιν σκετο,την πλησιασε μια
κοπελα και με βραχνη φωνη της ζητησε τσιγαρο,ηταν μεθυσμενη,δεν ειχε φωτια,της
αναψε,την ρωτησε πως τη λενε,της ειπε 'Εμμανουελα'η' Λιντα,η γυναικα γελασε,
'καινουργια;'ρωτησε κι απομακρυνθηκε τρεκλιζοντας και καθισε σ'ενα τραπεζι με τρεις
αντρες,
η Ε.την παρακολουθουσε,κατεγραφε τις κινησεις τους σωματος της,των χεριων,του κεφα-
λιου,των ποδιων,τις γκριματσες της,απορροφηθηκε,
'please ,baby',ακουσε,ενας νεαρος ναυτης της χαμογελουσε,'I wanna drink a drink with
you,do you want?' ,'Sí, lo haré' απαντησε μιμουμενη τον τονο της φωνης της αλλης γυναι-
κας,η' Sim, eu vou η' Ja, ich werde η' ναι,θελω,ο ναυτης δεν καταλαβαινε τη γλωσσα της,
η Ε.κουνησε το κεφαλι 'ναι',
η γκαρσονα εφερε δυο ουισκι με παγο,ο νεαρος ηταν συμπαθητικος,οταν ακουστηκε το
Gloomy Sunday της Billie Holiday,ο νεαρος της ζητησε να χορεψουν 'dance,baby,dance?,
δεχτηκε,σηκωθηκαν να χορεψουν,την εσφιγγε,η ατμοσφαιρα και η μουσικη την ζαλισαν,
Sunday is gloomy /My hours are slumberlessdearest the shadows/I live with are numberles
'θελω να περασουμε τη νυχτα μαζι' της ψιθυρισε στ'αυτι,ανατριχιασε,η αναπνοη του την
εκαιγε,οταν συνηρθε του αρνηθηκε ,'no' ,ο νεαρος απογοητευτηκε,του εξηγησε σε σπαστα
μισοεγγλεζικα μισο ιρλανδεζικα πως ειναι αγκαζε με αλλον,ο αλλος καταλαβε,
τελειωσε το τραγουδι και καθησε στη θεση της στο μπαρ,ηπιε απ'το ουισκι,ειχε μισοζαλι-
στει,οχι,δεν επρεπε να παει με τον Ιρλανδο ναυτη,δεν ηθελε κανενα συναισθηματικο δεσι-
μο,ηταν πολυ επικινδυνο για το σχεδιο της,
αργοτερα διαλεξε,η' διαλεχτηκε απο,εναν αδιαφορο αντρα,πηγαν σ'ενα φθηνο ξενοδοχειο
εκει γυρω σε καποια παροδο του κεντρου,ο αγνωστος αντρας μυριζε οινοπνευμα,το πρωι
που ξυπνησε εκεινος ειχε φυγει,ειδε τα λεφτα στο κρεββατι,πηρε τα χαρονομισματα στα
χερια της και τα μετρησε,ακριβως οσα ειχανε συμφωνησει,τα εσχισε και τα πεταξε,τα
κομματια σκορπισαν στα σεντονια και κατω στο δαπεδο,επειτα καθησε στον καθρεφτη,
κοιταχτηκε,κυριως ειδε τα ματια της,εξευτελισμος η' θριαμβος victorious,
οι επομενες μερες κυλησαν βασει του σχεδιου της,
επρεπε ο εργοδοτης της να τιμωρηθει για την δολοφονια,και οχι αυτοκτονια,του πατερα
της,πληροφορηθηκε,γι'αυτον,τις συνηθειες,τις ιδεες του,πως και που δεν εχει σημασια για
τη πλοκη της ιστοριας να επεκταθουμε σ'αυτο,
εμενε σ'ενα κτιριο καστρο,με αγρια σκυλια να τον φυλανε απο τους ληστες,το σπιτι ηταν
κυριολεκτικα λαβυρινθος,η' μπορουσε να γινει,συρομενα διαχωριστικα το μετετρεπαν σε
λαβυρινθο δωματιων και διαδρομων,εμαθε επισης για το βιτσιο του να πληρωνει κοινες
γυναικες που τον επισκεπτονταν στο διαμερισμα του μυστικα,
βρηκε το γραφειο που του προμηθευε γυναικες,κι οπως ηταν ομορφη και θελκτικη δεν δυ-
σκολευτηκε να την προσλαβουν,ηταν πλεον θεμα χρονο να την καλεσουν να του προσφε-
ρει τις υπηρεσιες της,
σε αλλα εκδοχη της ιστοριας η Ε. ενηργησε μονη της,του τηλεφωνησε,η' με γραμμα,η'
με καποιο αλλο τροπο,τον πληροφορησε πως στο εργοστασιο καποια ομαδα εργατριων
ετοιμαζει σαμποταζ και τον προειδοποιουσε πως τα πραγματα ειναι σοβαρα,
παντως και στις δυο περιπτωσεις,την ερωτικη και την συνομωτικη,ηξερε πως στο συρταρι
του γραφειου του ο Α.[το ονομα του μαλλον ηταν Ααρων]ειχε κρυμμενο ενα γεματο περι-
στροφο,
τα γεγονοτα πρεπει να επισπευσθηκαν,στις 17 Μαρτιου,και οχι τελος Απριλιου,και να
συνεβηκαν αυτα,
ας εχουμε,πρωτα,τη περιπτωση της ερωτικης συναντησης:
η Ε.εφτασε με αυτοκινητο του γραφειου,τα σκυλια ηταν δεμενα και φιμωμενα γι'αυτο το
λογο να μην κανουν θορυβο,χτυπησε το κουδουνι,της ανοιξε,ανεβηκε τη μαρμαρινη σκα-
λα,τον βρηκε στο σαλονι,ενας χοντρος με αραια μαλλια ψηλος αντρας ,γυρω στα πενηντα,
ειδε αμεσως στα ματια του πως του εκανε αμεσως εντυπωση,ηταν σχολαστικα μακιγιαρι-
σμενη,κοκκινο κραγιον στα χειλη,ψευτικες εντυπωσιακες βλεφαριδες,μαυρο μολυβι στα
ματια, ξανθια περουκα,μαυρο στενο κοντο φουστανι και κοκκινα ψηλοτακουνα,
καθησε στον καναπε,σταυρωσε προκλητικα τα ποδια,εκεινος την ετρωγε με τα ματια
του,την ρωτησε αν θελει ποτο,'βοτκα με οραντζ και παγο' του ειπε με επιτηδες βραχνη
φωνη,
εκεινος πηγε στο μπαρ,με γυρισμενη τη πλατη ετοιμαζε τα ποτα,τοτε εκεινη ανοιξε το
συρταρι αθορυβα,τραβηξε το περιστροφο,οταν εκεινος γυρισε με τα ποτα τον πυροβο-
λησε στη καρδια,εκεινος κανοντας μια θεαματικη περιστροφη με το σωμα του σωριαστηκε
στο δαπεδο,τα ποτα κυλησαν απο τα χερια του,χυθηκαν και σπαζοντας σκορπιστηκαν τα
κρυσταλλα τους,αυτο μπορει να εγινε και μετα την ερωτικη πραξη,
αλλα και στην εκδοχη,διακλαδωση,της ιστοριας με την αποκαλυψη των ονοματων των
συνομοτριων παλι ετσι συνεβηκε το γεγονος του πυροβολισμου,
παντως και στις δυο περιπτωσεις δεν προλαβε,επειδη ο αντρας πεθανε ακαριαια,να του
πει το λογο της πραξης της,πως τον εκδικειται ως υπαιτιο της αυτοκτονιας του πατερα της
η' ως υπαιτιο της ατιμωτικης εκπορνευσης της η' ως υπαιτιο και των δυο,
στην αστυνομια και στις δυο περιπτωσεις θα πει πως την ειχε καλεσει στο διαμερισμα να
συζητησουν για επαγγελματικους λογους κι εκεινος της επιτεθηκε να την βιασει,κι εκεινη
σε αμυνα τον πυροβολησε,
ηθελε το εγκλημα της,οπως το σχεδιασε,να ειναι τελειο,οπως ηθελε και ο Ρασκολνικωφ
στο Εγκλημα και Τιμωρια του Ντοστογιεφσκι,βεβαια με αντιστροφο τροπο,επρεπε για
να το εκτελεσει να νιωσει κατωτερος ανθρωπος
οταν ξαναβαλε το περιστροφο στη θεση του στο συρταρι τοτε ειδε τη φωτογραφια,
αυτο συνεβηκε στην πριν δεκα χρονια ιστορια,
πηρε τη φωτογραφια στα χερια της,αναγνωρισε το πατερα της,η γυναικα διπλα,με την
οποια ηταν αγκαλιασμενοι,ηταν η γυναικα του ανθρωπου που σκοτωσε,του εργοδοτη
τους Α.,την γνωρισε,την ειχε δει μια φορα σε καποια κοσμικη συναντηση της textile
company,την θυμαται,της ειχε κανει εντυπωση,δεν κανει λαθος,η γυναικα στη φωτογρα-
φια χαμογελουσε,ηταν ομορφη γυναικα κι ο πατερας της ηταν ομορφος αντρας,φαινονταν
ευτυχισμενοι,
γυρισε τη φωτογραφια,πισω εγραφε Εμμανουηλ και Αλις,τα ονοματα τους,[της γυναικας
δεν ηξερε το ονομα],ξαναβαλε τη φωτογραφια στη θεση της κι απο πανω τοποθετησε το
περιστροφο,
στη διακλαδωση της ιστοριας του 1949,οπου δεν αναφερεται η φωτογραφια,στο συρταρι
ειδε το βιβλιο του Arthur Schopenhauer Die Welt als Wille und Vorstellung[The World as
Will and Representation]στην εκδοση του 1948 Zurich Classen in einer gekürzten Fassung
dargeboten απο τον Thomas Mann,
ο σελιδοδεικτης ηταν στο THIRD BOOK-THE WORLD AS REPRESENTATION-SECOND ASPECT,
εκει διαβασε:
The Representation Independent of the Principle of Sufficient Reason:
The Platonic Idea: The Object of Art
τί τὸ ὂν ἀεί, γένεσιν δὲ οὐκ ἔχον;καὶ τί τὸ γιγνόμενον μὲν καὶ
ἀπολλύμενον, ὄντως δὲ οὐδέποτε ὄν; Plato [Timaeus, 27 D].
("What is that which eternally is, which has no origin? And what
is that which arises and passes away, but in truth never is?" [Tr.J]
[τι ειναι αυτο που παντα ειναι, που γεννηση δεν εχει;και τι ειναι αυτο
που γινεται και χανεται,αλλ'ουδεποτε πραγματικα ειναι; ]
στη διακλαδωση του διηγηματος το 1948,η Εμμα,περιμενοντας την αστυνομια, στο
περιθωριο της σελιδας σημειωσε με κοκκινο στυλο:
La historia era increíble, en efecto, pero se impuso a todos, porque sustancialmente
era cierta. Verdadero era el tono de Emma Zunz, verdadero el pudor, verdadero el
odio. Verdadero también era el ultraje que había padecido; sólo eran falsas las
circunstancias, la hora y uno o dos nombres propios.
και υπογραψε:Emma Zunz de J.L.Borges
οταν ηρθε η αστυνομια ειπε:
Ha ocurrido una cosa que es increíble... El señor Loewenthal me hizo venir con el
pretexto de la huelga... Abusó de mí, lo maté...
.
.
.
Αβερροης,Κορδοβα 14 Απριλιου 1126-Φεζ 10 Δεκεμβριου 1198,Αραβας φιλοσοφος,
σχολιαστης του Αριστοτελη
Η Αναζητηση του Αβερροη-La busca de Averroes-χ.ν.κουβελης c.n.couvelis
σε μια κεντρικη πλατεια,9 η ωρα το πρωι,το 1947,ημερα Παρασκευη,ειδε συγκεντρωμενο
πληθος,πλησιασε,μεσα στην αφορητη ζεστη,κι ειδε εναν γυμνο απο τη μεση και πανω αντρα
που τον μαστιγωναν,αυτος δεν εβγαζε μιλια,του δωσαν ενα χαρτι,'υπογραψε,καθαρμα'του
φωναξαν,'αλλιως θα πεθανεις',εκεινος,τον ειδε,υπογραψε,δεν τον αφησαν,πηραν το χαρτι με
την υπογραφη του,το σηκωσαν ψηλα και το εδειχναν,'οριστε,υπογραψε την δηλωση μετανοιας
του',γελουσαν,καποιος διπλα του ψιθυρισε,'ο δειλος',τοτε ολοι ενας-ενας περασαν απο μπρο-
στα του και τον εφτυναν στο προσωπο,'ντροπη,δειλε',ελεγαν,
φοβηθηκε μην τον δουν και τον αναγκασουν να περασει κι αυτος,εκανε πισω να κρυφτει και να
φυγει,'ε συ που πας;πιαστε τον',ακουσε μια αγρια φωνη,
προλαβε να ξεφυγει,
περπατησε στις οχθες του Γουαδαλκιβιρ,ο ποταμος κυλουσε τα νερα του,το ιδιο οπως χθες,
οπως κι αυριο,τ'ανθισμενα τριανταφυλλα μυριζαν,ενα φυλλο επεσε,ενα σκυλι αλυκτουσε
μακρια,ποσα πολλα πραγματα μοιαζουν και ταυτοχρονα ειναι διαφορετικα, σκεφτηκε,
γυρισε σπιτι,μεσημερι,η μελαχροινη υπηρετρια του ειπε πως δυο κυριοι ειχαν ερθει,πριν περι-
που μια ωρα και τον ζητησαν,'ειπαν πως θα ξαναγυρισουν,δεν μου αρεσαν,μου φανηκαν,κυριε,
σαν...','μην ανησυχεις'εκοψε τη κοπελα,'δεν ειναι τιποτα σοβαρο',χαμογελασε,'κι αν μπορεις
κανε ησυχια γιατι θελω να δουλεψω',
στο δωματιο,που εργαζονταν,υπηρχε ενας οβαλ καθρεφτης με ασημενιο πλαισιο,κοιταξε
μεσα σ'αυτον,το ειδωλο του ξαφνικα θολωσε,σαν να μην υπηρχε,και τοτε η ομιχλη διαλυθηκε
κι ειδε τον ανθρωπο της πλατειας και μαζι το συγκεντρωμενο πληθος,ο σκυμενος αντρας
γυρισε το κεφαλι του προς το μερος του,ειδε το προσωπο του καθαρα,ηταν το δικο του,
'αυτο ειναι,λοιπον,το θεατρο'σχεδον φωναξε δυνατα,
καθησε στο γραφειο του,διαβασε τις πρωτες γραμμες απο τα Πολιτικα του Αριστοτελη:
ἐπειδὴ πᾶσαν πόλιν ὁρῶμεν κοινωνίαν τινὰ οὖσαν καὶ πᾶσαν κοινωνίαν ἀγαθοῦ τινος
ἕνεκεν συνεστηκυῖαν (τοῦ γὰρ εἶναι δοκοῦντος ἀγαθοῦ χάριν πάντα πράττουσι πάντες), δῆλον
ὡς πᾶσαι μὲν ἀγαθοῦ τινος στοχάζονται, μάλιστα δὲ [5] καὶ τοῦ κυριωτάτου πάντων ἡ πασῶν
κυριωτάτη καὶ πάσας περιέχουσα τὰς ἄλλας. αὕτη δ’ ἐστὶν ἡ καλουμένη πόλις καὶ ἡ κοινωνία
ἡ πολιτική.
σημειωνε μια-μια τις λεξεις:
ἐπειδὴ,αιτιολογικος συνδεσμος,porque
πᾶσαν,πᾶς,πᾶσα, πᾶν,επιθετο,επιμεριστικη αντωνυμια,cada,todo/a
πόλιν,πόλις θηλυκό,οικονομικη,θρησκευτικη,κοινωνικη,ιδεολογικη,πολιτιστικη συνυπαρξη
ανθρωπων,πολιτων,πόλις κρατος,ciudad estado
η ζεστη ηταν αφορητη,ειχε την αισθηση πως ειχε πιασει φωτια το σπιτι,ειδε τον καθρεφτη
απεναντι,κοκκινος,η αντανακλαση του ηλιου,σκεφτηκε
συνεχισε το λεξικο:
ὁρῶμεν,ρημα,ὁρέω ιωνικος τυπος,ὄρημι αιολικος,ὁρόω επικος,ver
κοινωνίαν,κοινωνια,ενα συνειδητο δικτυο δεσμων,οικονομικων,θρησκευτικων,κοινωνικων,
ιδεολογικων,πολιτιστικων,μεταξυ των ανθρωπων,sociedad
'κυριε',ακουσε,τους ειδε μεσα στον καθρεφτη,πισω του οι δυο ανθρωποι που του ειπε η
κοπελα,γυρισε,'σας περιμενα' τους ειπε,ο ηρεμος τονος της φωνης του φανηκε να τους εκνευ-
ρισε,προσπαθησαν να συγκρατηθουν και να διατηρησουν την επισημη κι αυστηρη εκφραση
τους,'αυτο,ακριβως,ειναι η κωμωδια',σκεφτηκε,χαμογελασε,'σας ακουω,κυριοι' ,
'κυριε',μιλησε ο πιο ψηλος κι αδυνατος,με σφυριχτη φωνη τενορου,'ετοιμασθητε γρηγορα,θα
σας συνοδευσουμε στο τεμενος,εκει σας περιμενουν','βιαστητε,κυριε,δεν υπαρχει χρονος'ειπε
με φωνη μπασου ο αλλος αντρας ο χοντρος και κοντος,'δεν υπαρχει χρονος;'σχολιασε χαμο-
γελωντας,'ελα,αφηστε τις φιλοσοφιες commentator',αντεδρασε χανοντας τη ψυχραιμια του
ο ψηλος κι αδυνατος,
τους βρηκε να καθονται σε ημικυκλιο,τον εστησαν ορθιο στο κεντρο,πισω στην αιθουσα πλη-
θος θεατων,'δημοσια ανοιχτη συζητηση' ειπαν,'Δικη' σκεφτηκε,αναμεσα στους δικαστες ανα-
γνωρισε πολλα υψηλα ισταμενα προσωπα της Κορδοβας,'μια σκευωρια',σκεφτηκε,μια πλεχτα-
νη εξοντωσης του,που ομως κραταει τα προσχηματα,σκεφτηκε,'το γραμμα του Νομου,και τωρα
η επισημοτητα της διαδικασιας:
-ο Abu I-Walid Muhammad ibn Ahmad ibn Muhammad ibn Rushd,η' κατα κοσμον Αβερροης,
κατοικος Κορδοβας,γεννηθεις την 14 Απριλιου 1126,νομικος,ιατρος,φιλοσοφος,commentator
του Αριστοτελη,δικαστης στη Σεβιλλη το 1169 και στη Κορδοβα το 1184,εμπιστος κρατικος
υπαλληλος του ηγεμονα Αλ Μανσουρ στο Μαροκο,και νυν φιλοσοφος,ιδρυτης φιλοσοφικης
σχολης στη Κορδοβα,ευρισκετε παρων ενωπιον μας,να ερωτηθει και να συζητησουμεν,
και τον ρωτησαν,αν υπαρχει διπλη αληθεια,της φιλοσοφιας και των ιερων γραπτων,
τι σημαινει δρων νους,πως αντιλαμβανεται την αιωνιοτητα του κοσμου,αν πιστευει οτι ολη
η αληθεια περιεχεται στα ιερα κειμενα κι επομενως δεν χρειαζεται να προσφυγουμε αλλου,
και πολλα αλλα ,υποκριτικα,ρωτησαν,
στο θεατρο τους,απαντησε με θαρρος σε καθε ενα απο τα ερωτηματα τους,καταληγωντας:
'η αληθεια δεν βρισκετε per accidens,τι θελουμε να ειναι,τι πιστευουμε να ειναι,τι μας
επιβαλλετε να ειναι,αλλα ειναι per se,καθαρη μορφη,σε αποδειξη στα φιλοσοφικα μου εργα
μου και στα σχολια μου στον Αριστοτελη'
τοτε,ανοικτα,τον κατηγορησαν,πως δεν ειναι φιλοσοφος,παρα ενας επικινδυνος,κι ολη η φιλο-
σοφια του ειναι μια αντιγραφη,πως ενας λογοκλοπος ειναι,
''εκτος απο τη λογοκλοπη του Αριστοτελη'πηρε το λογο ενας δικαστης,,'να,και μια αλλη,εξω-
φθαλμος'και συνεχιζει με επιτιμητικο υφος,'ο κυριος commentator Αβερροης εχει εκδωσει,
ολοι,νομιζω,το γνωριζετε,πριν μια διετια,ενα διηγημα,να αυτο',ο δικαστης σηκωνει ψηλα το
χειρογραφο να το δουν ολοι,μαζι κι οι θεατες,'το οποιο ειναι κατα λεξη μεταφραση ενος πρω-
τοτυπου διηγηματος καποιου αργεντινου συγγραφεα J.L.Borges',λεει κι ανοιγει ενα βιβλιο
και ξεφυλλιζοντας το σταματα σε μια σελιδα,'να το,αυτο',
και σηκωνοντας ψηλα το ανοιγμενο βιβλιο το δειχνει,
'το οποιο αρχικα το 1947 δημοσιευθηκε στο περιοδικο Sur και το 1949 στη συλλογη διηγημα-
των του El Aleph,οποιος αμφιβαλλει ιδου το χειρογραφο λογοκλοπης του Αβερροη και ιδου το
λογοκλοπημενο διηγημα La busca de Averroes του J.L.Borges,κι ειναι στη διαθεση του να τα
συγκρινει,για το αληθες του πραγματος'
εκαντοταδες ματια περασαν και ειδαν τα δυο διηγηματα:
στο διηγημα του Αβερροη διαβασαν:
S'imaginant que la tragédie n'est autre chose que l'art de louer...
ERNEST RENAN, Averroès, 48 (1861)
Abulgualid Muhámmad Ibn-Ahmad ibn-Muhámmad ibn-Rushd (un siglo tardaría ese largo
nombre en llegar a Averroes, pasando por Benraist y por Avenryz, y aun por Aben-Rassad y
Filius Rosadis) redactaba el undécimo capítulo de la obra Tahafut-ul-Tahafut (Destrucción de la
Destrucción), ....
....
La pluma corría sobre la hoja, los argumentos se enlazaban, irrefutables, pero una leve
preocupación empañó la felicidad de Averroes. No la causaba el Tahafut, trabajo fortuito, sino
un problema de índole filológica vinculado a la obra monumental que lo justificaría ante las
gentes: el comentario de Aristóteles.
...
Miró por el balcón enrejado; abajo, en el estrecho patio de tierra, jugaban unos chicos
semidesnudos. Uno, de pie en los hombros de otro,hacía notoriamente de almuédano; bien
cerrados los ojos, salmodiaba No hay otro dios que el Dios. El que lo sostenía, inmóvil, hacía de
alminar; otro, abyecto en el polvo y arrodillado, de congregación de los fieles. El juego duró
poco; todos querían ser el almuédano, nadie la congregación o la torre.
...
στο διηγημα του J.L.Borges διαβασαν:
S'imaginant que la tragédie n'est autre chose que l'art de louer...
ERNEST RENAN, Averroès, 48 (1861)
Abulgualid Muhámmad Ibn-Ahmad ibn-Muhámmad ibn-Rushd (un siglo tardaría ese largo
nombre en llegar a Averroes, pasando por Benraist y por Avenryz, y aun por Aben-Rassad y
Filius Rosadis) redactaba el undécimo capítulo de la obra Tahafut-ul-Tahafut (Destrucción de la
Destrucción), ....
....
La pluma corría sobre la hoja, los argumentos se enlazaban, irrefutables, pero una leve
preocupación empañó la felicidad de Averroes. No la causaba el Tahafut, trabajo fortuito, sino
un problema de índole filológica vinculado a la obra monumental que lo justificaría ante las
gentes: el comentario de Aristóteles.
...
Miró por el balcón enrejado; abajo, en el estrecho patio de tierra, jugaban unos chicos
semidesnudos. Uno, de pie en los hombros de otro,hacía notoriamente de almuédano; bien
cerrados los ojos, salmodiaba No hay otro dios que el Dios. El que lo sostenía, inmóvil, hacía de
alminar; otro, abyecto en el polvo y arrodillado, de congregación de los fieles. El juego duró
poco; todos querían ser el almuédano, nadie la congregación o la torre.
...
'φοβερη συμπτωση,για να ειναι πιστευτη' αναφωνησε ενας αλλος δικαστης,και σχολιασε,'και
γινεται πλεον φανερο πως με υπουλο τροπο,μ'αυτο το κλεμενο διηγημα, θελησε να προπαγαν-
δισει μεσα στον τελειο κοσμο μας την τραγωδια και τη κωμωδια',
αναμεσα στους κατηγορους του ηταν κι ο Αβενζοαρης,ο Ηγεμωνας της Ιατρικης και πασης επι-
στημης, ο ανθρωπιστης και δασκαλος του,παρασυρμενος απο την ασβηστη ζηλια του και τον
ασιγαστο ανταγωνισμο του για τον μαθητη του,
τελικα,δικαζοντας,τον αποκηρυξαν σαν τσαρλατανο κι επικινδυνο αιρετικο,
καταφερε να δραπετευσει για να σωθει στο Μαροκο,στη Φεζ,
εκει,καποτε,τον επιασαν και μια Παρασκευη σε μια κεντρικη πλατεια,9 η ωρα το πρωι,μεσα στην
αφορητη ζεστη τον γυμνωσαν απο τη μεση και πανω και τον μαστιγωναν,ζητωντας του ν'απο-
κηρρυξει το εργο του,
οταν,απ'τα αφορητο βασανιστηριο,τ'αποκηρρυξε το συγκεντρωμενο πληθος περασε απο μπρο-
στα του και τον εφτυνε,
αναμεσα τους ηταν κι ενας αγνωστος,ονοματι J.L.Borges αργεντινος,καποιος τον πηρε ειδηση
και τον εδειξε,'ενας ξενος,ενας σπιουνος'φωναξε δυνατα'τι ζηταει αναμεσα μας;,τι ψαχνει;
πιαστεν τον',
χυμηξαν κατα πανω του,ο ξενος προσπαθησε να ξεφυγει,δεν τα καταφερε και τον επιασαν,
'μ'αυτος ειναι τυφλος'ειπε καποιος κοιτωντας τα σβησμενα ματια του,'ακινδυνος,αφηστε τον',
τον παρατησαν,
'αυτουνου'εδειξαν τον μαστιγωμενο μισολυποθυμο αντρα' να δημευθει η ολη περιουσια και να
καουν ολα του τα βιβλια' ,
περπατησε στις οχθες του Γουαδαλκιβιρ,ο ποταμος κυλουσε τα νερα του,το ιδιο οπως χθες,
οπως κι αυριο,τ'ανθισμενα τριανταφυλλα μυριζαν,ενα φυλλο επεσε,ενα σκυλι αλυκτουσε
μακρια,ποσα πολλα πραγματα μοιαζουν και ταυτοχρονα ειναι διαφορετικα, σκεφτηκε,
γυριζοντας σπιτι,μεσημερι,ειδε σ'ενα σοκακι αναμεσα στα πλινθινα σπιτια που το πιεζαν ασφυ-
κτικα,μεσα στη σκονη,που'ναι μια αλληγορια του απειρου χρονου,καποια μικρα παιδια να παι-
ζουν,
το ενα,πανω στον ωμο ενος ορθιου παιδιου,εκανε τον μουεζινη,κι εψελνε,το τριτο γονατισμενο
μπροστα τους εσκυβε και προσκυνουσε,παρατηρησε,και χαμογελασε,πως ολα τα παιδια ηθελαν
να κανουν τον μουεζινη,
ανεβηκε στο διαμερισμα του,στο δωματιο,που εργαζονταν,εκει μεσα στον οβαλ καθρεφτη με
το ασημενιο πλαισιο κοιταξε το ειδωλο του,αυτο ξαφνικα θολωσε,σαν να μην υπηρχε,σαν να
επρεπε να'ναι καποιος αλλος για να υπαρχει κι αυτος ο αλλος να ειναι αυτος ο ιδιος για να
υπαρχει,
δεν τρομαξε,αντιθετα αισθανθηκε χαρα,'αυτο,λοιπον,ειναι το θεατρο'φωναξε δυνατα,
αργοτερα,το απογευμα,κατω απ'το μπαλκονι ειδε μια ερημη φοινικια
Tú también eres, ¡oh palma!
En este suelo extranjera.
[κι εσυ ακομα,φοινικια,
σ'αυτη τη γη ξενη εισαι]
αναφωνησε αντιγραφοντας τον Αβερροη η' αντιγραφοντας τον J.L.Borges
en repetir el apóstrofe que Abdurrahmán dirigió en los jardines de Ruzafa a una palma
africana:
γυρισε και υπογραψε το διηγημα,commentator,ημερομηνια 10 Δεκεμβριου 1198
.
.
.
the chess' game-c.n.couvelis χ.ν.κουβελης
ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΗΣ ΠΡΑΞΗΣ ΤΟΥΣ [THE END OF CASE]-χ.ν.κουβελης c.n.couvelis
κοιταξε το ρολοι.11:45.εξω η απεραντη πολη.λαβυρινθος.ενας ανθρωπος ολοι οι ανθρωποι.
εκανε τη κινηση στο σκακι.το αλογο.οχι,δεν αισθανονταν φοβο.τοσα χρονια συνηθισε.τωρα
περιμενε.αυτο το χρονο αυτο το μηνα αυτη την εβδομαδα αυτη τη μερα αυτη την ωρα αυτο
το λεπτο αυτο το δευτερολεπτο αυτη ακριβως τη στιγμη.μονο εχει περιεργεια πως θα ειναι
ο αλλος.περασαν χρονια απο τοτε.εχει πολυ θολη την αναμνηση του.ομως τη πραξη τη θυμαται
πολυ καθαρα.πως ακριβως εγινε.μπορει να την αναπαραστησει με την πιο παραμικρη λεπτο-
μερεια.ουτε σκληροτητα ουτε αδικια ουτε ατιμια ουτε προδοσια.επρεπε τοτε να γινει για να
ακολουθησουν ολα τα επομενα.οσα εγιναν κι οσα αναμενονται να γινουν.ηταν δυο πιονια ενος
παιχνιδιου.το παιχνιδι αρχισε κι επρεπε να τελειωσει.οποιαδηποτε στιγμη.ο χωρος της τελικης
εκτελεσης δεν ειχε σημασια.καποτε προτιμουσε να ειναι,να συμβει,οπως μια θεατρικη παρα-
σταση.η' μια κινηματογραφικη σκηνη.τωρα δεν τον ενδιαφερει.ειναι ετοιμος.λυτρωση;
παραιτηση;δικαιοσυνη;αδιαφορο.πολλες φορες στο παρελθον ειχε σκεφτει να τον αναζητησει
αυτος ο ιδιος.να τον παρακινησει να το κανει.να τον προκαλεσει.ο αλλος ηταν αορατος.ισως
ειχε πεθανει.ισως ειχε δειλιασει.ισως ειχε συγχωρεσει.αυτος,αντιθετα,με καθε τροπο καθιστου-
σε τον εαυτο του ορατο.υπερβολικα ορατο.στοχο.πολυαριθμες δημοσιες εμφανισεις,κοσμικες
συγκεντρωσεις,συνεντευξεις σε εφημεριδες,περιοδικα,παρουσιασεις σε τηλεορασεις,και η
αυτοβιογραφια που εκδωσε σε εκατομυρια αντιτυπα,με συνεχεις επαναεκδωσεις με συμπλη-
ρωμενα στοιχεια.ηταν αδυνατο να μην τον εντοπισει.ηθελε να του επιβληθει.να κυριαρχη-
σει.αυτος εδω ειναι παρων.να τον μισησει.να μην αντισταθει και να εκτελεσει.να τον παρα-
συρει.να γινει ενεργουμενο του.η σιωπη του τον εξοργιζε.ηξερε,κι αυτο ηταν το προσον του,
πως ηταν μεθοδικος,σχολαστικος,και εγωιστης.θα ενεργουσε οταν αυτος ο ιδιος το αποφασιζε.
κοιταξε το ρολοι.11:45.ο λαβυρινθος της πολης γυρω.επανεφερε το αλογο πισω στη θεση του.
η αναβαλομενη παρτιδα σκακι.αυτη,που τοτε,σαραντα χρονια πισω,διακοπηκε.η καρεκλα απε-
ναντι αδεια.τον περιμενει.βραδυασε.το φωτα στη πολη αναψαν.ο θορυβος της υποκουφος.
αποκοσμος.εκλεισε τα ματια.ισως ειχε αλλαξει προσωπο.χιλιαδες προσωπα.ισως εχουν συναν-
τηθει πολλες φορες.ισως εχουν συνεργασθει.ενας επιχειρηματιας.ενας νομικος συμβουλος.
ενας δημοσιογραφος.ενας οδηγος ταξι.ενας σωματοφυλακας του.ο επιμελητης της αυτοβιο-
γραφιας του.ο εκδοτης του.ακουσε το χτυπημα της πορτας.ανοιξε τα ματια.κοιταξε το ρολοι.
11:45.πατησε το κουμπι κι ανοιξε τη πορτα.ενας αντρας,ψηλος,στο αναστημα του,ξερακιανος,
και στη ηλικια του,μπηκε μεσα.'ηρθα για υποθεση'του ειπε.αυτος του εδειξε τη καρεκλα να
καθησει.ο αλλος καθησε και κινησε τον πυργο δυο θεσεις μπροστα.απαντησε με το αλογο
στη προηγουμενη θεση.αμιλητοι.η παρτιδα συνεχιζε.ο αντρας με μια κινησε τραβηξε τη
λεπτη,σχεδον αορατη,προσωπιδα απ'το προσωπο,οπως φιδι εμφανιζει το μεσα πουκαμισο
του.τωρα ειχε το προσωπο που ειχε τοτε οταν συνεβηκε εκεινο.αυτος δεν ταραχτηκε.συνεχι-
σε να παιζει.ο αξιωματικος στα μαυρα διαγωνια αιχμαλωτισε το αλογο του.'εξυπνη κινηση'
αντεδρασε ο αλλος,'και τωρα ματ' κανοντας τη κινηση του δικου του αξιωματικου στα λευκα
διαγωνια,διαισθανθηκε τη στιγμη,ο αντρας εβγαλε τη προσωπιδα του,τωρα,ειδε,το προσωπο
του σ'αυτον,ακριβως ο εαυτος του ο ιδιος απεναντι του,ακαριαια εκτυφλωτικη λαμψη,ισχυρος
ηχος,οξυς,ενιωσε δυνατο το καψιμο στη καρδια,ενα απεραντο λευκο χρωμα πλημμυρισαν τα
ματια του,αδιαφορο,επιβλητικο.το τελος της πραξης τους.ο αλλος πριν φυγει κοιταξε το ρολοι.
11:45.εξω βγαινοντας βυθιστηκε στον λαβυρινθο της πολης.
.
.
.
Arthur Schopenhauer-χ.ν.κουβελης c.n.couvelis
Η ΚΡΙΣΙΜΗ ΕΠΙΣΚΕΨΗ ΤΟΥ ΑΡΘΟΥΡ ΣΟΠΕΝΧΑΟΥΕΡ ΣΤΟΝ ΧΟΡΧΕ ΛΟΥΙΣ
ΜΠΟΡΧΕΣ
- Arthur Schopenhauer and J.L.Borges-
- χ.ν.κουβελης c.n.couvelis
ακουσε τη πορτα που ανοιξε,'εχει πανσεληνο αποψε' μιλησε ο επισκεπτης,φανταστηκε
το φωτεινο ειδωλο της σεληνης στα νερα του ελους να ταραζει την ακινησια τους,
'οταν ο ανθρωπος ειναι μονος τοτε ειναι ο εαυτος του'συνεχισε ο επισκεπτης του,
'αν δεν αγαπα τη μοναξια,δεν αγαπα την ελευθερια','ειναι θεμα επιλογης;'τον ρωτησε,
'ακριβως,της θελησης,γιατι μονο οταν ο ανθρωπος ειναι μονος τοτε ειναι πραγματικα
ελευθερος',ειδε τη γατα κουλουριασμενη πλαι του,'ειμαστε ηλιθιοι να νομιζουμε πως
τα ζωα δεν εχουν δικαιωματα,απατωμαστε πως η συμπεριφορα μας απεναντι τους
ειναι ηθικα αδιαφορη,αυτο ειναι παραδειγμα της βαρβαροτητας μας,για να ξεφυγουμε
απο την κατωτεροτητα μας και την απελπιστικη ανια καταφευγουμε σε φανατικους
πατριωτισμους,καταναλωνουμε περιττα πραγματα',
ακολουθησε σιωπη,αισθανθηκε πως σταματησε ο χρονος,'μια ιδεα ο χρονος'σκεφτηκε,
'Der Mensch kann tun was er will; er kann aber nicht wollen was er will' τον ακουσε
να λεει,φανταστηκε το τεραστιο τοπιο κατω απο την εκτυφλωτικη πιεση της σεληνης,
'θα ηταν καλυτερα αν δεν υπηρχε απολυτως τιποτα',το ειδωλο ενος τυφλου ανθρωπου
στον καθρεφτη,'αυτος ο αλλος εκει ειμαι εγω εδω' σκεφτηκε,'υπαρχει περισσοτερη
δυστυχια απο ευτυχια στον κοσμο' ακουσε τη φωνη του,'καινουργιες επιθυμιες δημι-
ουργουν καινουργιες απογοητευσεις,η αγωνια του ζωου που κατασπαραζεται ειναι
πολυ μεγαλυτερη απο την απολαυση του ζωου που το κατασπαραζει',
υποθεσε πως πηγε στο παραθυρο,γυρω και περα η απεραντη ερημος,ο επαναλαμ-
βανομενος ηχος του γρυλου,'ο ηχος του γρυλου σημαδευει τον χρονο,τον κανει
υπαρκτο,ενω ειναι μια ιδεα'τον ακουσε να λεει,'ποσο υπεροχα αποψε φωτιζει
η σεληνη το τοπιο',υπεθεσε πως γυρισε στον καθρεφτη,μετα απο λιγο τον ακουει
να λεει, 'ισως,εγω και συ,ειμαστε μεσα σε καθρεφτη,ειδωλα,οτι συμβαινει συμβαινει
στον καθρεφτη,ξερω οτι σε γοητευουν οι καθρεφτες','αυτο ειναι αληθεια,με γοητευουν
αλλα και με τρομαζουν'του απαντησε,'ποιος εκτισε αυτο το σπιτι που μενεις;' τον ρωτησε
ο αλλος,'αυτος ειναι ο Stephen Dedalus'απαντησε,'νιωθω πως ειμαι ο Μινωταυρος και
κλεισμενος εδω μεσα,τυφλος,περιμενω να'ρθει απο στιγμη σε στιγμη καποιος να με
σκοτωσει',ο αλλος γελασε,'κι αυτος νομιζεις πως ειμαι εγω;','δεν εχει σημασια τι νομιζω,
μπορει να το φανταζομαι,ισως να΄ναι φαντασια μου που μιλαμε'απαντησε 'το ιδιο και η
απεραντη ερημος γυρω και περα και η σεληνη πανω της που τη φωτιζει τοσο μαγικα,
η',καλυτερη εκφραση,αινιγματικα,ξερεις,η ανυπαρξια της ορασης δεν μ'εμποδιζει να
βλεπω',τον ρωτησε για Χεγκελ ,εκεινος του διηγηθηκε τη διαφωνια τους,και κατεληξε:
'στην πραγματικοτητα ο Χεγκελ δεν ειναι γνησιος φιλοσοφος',΄μαλλον,αυτο θελετε'
απαντησε,'οπως κι εγω θελησα αυτον τον λαβυρινθο,στο κεντρο του οποιου βρισκομα-
στε,για να με επισκεφτεις,τωρα αφου αυτο εγινε,θα τον καταστρεψω',ο αλλος γελασε
'αυτο ειναι αδυνατο να γινει επειδη θελω να μη γινει αυτο,ουτε φυσικα θα σου κοψω το
κεφαλι,αλλωστε αυτο θα ηταν θεατρικο,μια τραγωδια',τον φανταστηκε να εξερχεται απ'το
βαθος του καθρεφτη και να πηγαινει προς τη πορτα για να φυγει,τον φανταζεται ν'ανοιγει
τη πορτα,τωρα θα βρεθει σ'ενα πανομοιοτατο δωματιο,επειτα σε αλλο ιδιο,συνεχεια σε
ιδια δωματια,καποια φορα θα ανοιξει τη πορτα και θα μπει στο δωματιο που βρισκεται,
ιοως,ακριβως,αυτη τη στιγμη,σηκωνεται απ'το καθισμα,αυτος εξω απ'το παραθυρο ψηλα
βλεπει τη σεληνη και κατω,γυρω και περα,την απεραντη ερημο,
'ναι,θελω να τα βλεπω ολα αυτα' ψιθυρισε
.
.
.
.
LITTERATURE-ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ
-INTO J.L.BORGES LABYRINTHS-
ΚΕΙΜΕΝΑ-TEXTS-Χ.Ν.Κουβελης[C.N.Couvelis}
.
.
http://artpoeticacouvelis.blogspot.gr/2015/03/litterature-my-labyrinths-dedicated-to.html
http://artpoeticacouvelis.blogspot.gr/2014/03/blog-post_10.html
http://artpoeticacouvelis.blogspot.gr/2014/03/ficciones-2-dedicated-to-j.html
Ο Λαβυρινθος ειναι ενα δικτυο επαναληψεων του ομοιου
The Labyrinth is a network repetition of similar
ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΜΕ ΤΙΣ ΣΕΛΙΔΕΣ,ΠΟΥ ΔΙΑΚΛΑΔΙΖΩΝΤΑΙ
[Αφιερωμενο στον Χορχε Λουις Μπορχες]
EL BOOK DE PAGES QUE SE BIFURCAN
[Dedicated to Jorge Luis Borges]
.
.
Ο Jorge Francisco Isidoro Luis Borges Acevedo δουλευε σαν βιβλιοθηκαριος στην
Δημοτικη Βιβλιοθηκη του Μπουενος Αιρες στο παραρτημα Μιγκελ Κανα,σε μια εργατικη
περιοχη,καταλογογραφουσε βιβλια,μεχρι 100,τελειωνε γρηγορα ,μεσα σε μια ωρα
περιπου,για να περασει την υπολοιπη ωρα περιφερονταν στους διαδρομους της βιβλιο-
θηκης,κατεβαινε και στο υπογειο,επαιρνε βιβλια απο τα ραφια,διαβαζε πρωτα τον τιτλο
στο εξωφυλλο και το ονομα του συγγραφεα,την ημερομηνια της εκδοσης,ποιος ηταν ο
εκδοτικος οικος, επειτα το ανοιγε σε καποια σελιδα και διαβαζε καποιες γραμμες του
κειμενου,συνεχιζε στην επομενη σελιδα η' σε καποια αλλη,πιο μπροστα η' πιο πισω,πολλες
φορες πηγαινε στις τελευταιες σελιδες του βιβλιου και διαβαζε την βιβλιογραφια,αν
υπηρχε,και τις αλλες εκδοσεις του συγγραφεα,σημειωνε καποια εργα και επειτα εψαχνε
στη βιβλιοθηκη να τα βρει,τα εβρισκε και ακολουθουσε την ιδια τακτικη,απο αυτα εβρισκε
αλλα,του εκανε εντυπωση πως ενω η βιβλιοθηκη περιειχε συγκεκριμενο,πεπερασμενο,
αριθμο βιβλων,που συνεχως εμπλουτιζονταν με καινουργια,πεπερασμενου αριθμου βι-
βλια,πως εβρισκε οποιο βιβλιο αναζητουσε και μαλιστα το εβρισκε σ'ολες τις εκδοσεις
του,στη γλωσσα που γραφτηκε του,αλλα και σ'ολες τις ξενογλωσσες εκδοσεις του,
στις μεταφρασεις του, εβρισκε ακομα ολα τα βιβλια που γραφτηκαν γι'αυτο,ολες τις
κριτικες,ολες τις μελετες,γενικα καθε βιβλιο που εχει προελθει απο αυτο το εργο,με το
περασμα του χρονου η βιβλιοθηκη του φανηκε πως μεγαλωσε απειρα τις διαστασεις
της,ισοδυναμουσε με το συμπαν,το περιειχε,εκεινος κυκλοφορουσε μεσα σ'αυτον τον
τεραστιο χωρο σαν να κυκλοφορουσε μεσα σε εναν πολυπλοκο λαβυρινθο,ατελειωτο,
σ'αυτο τον λαβυρινθο παντα ερχονταν αντιμετωπος με διαφορα παραξενα και παραδοξα,
ανακαλυπτε εργα που ειχαν ημερομηνια εκδοσης σε χρονο μελλοντικο,μαλιστα πολλα
χρονια μετα,υπηρχαν εργα συγγραφεων που ποτε δεν τα εγραψαν,δεν υπαρχουν στην
επισημη βιβλιογραφια τους,πολλα απο αυτα τα εργα ειναι ασημαντα,πολλα ειναι πολυ
ανωτερα απο τα βεβαιωμενα εργα του συγγραφεα,βρηκε,και συνεχως βρισκει,εργα
συγγραφεων που ποτε δεν υπηρξαν στη ζωη,ανυπαρκτων,και το παραξενο ειναι
πως υπαρχουν υπαρκτα βιβλια,τα βρηκε,υπαρκτων συγγραφεων που αναφερονται
σ'αυτα,και μαλιστα εμπεριστατωμενες μελετες γι'αυτα τα εργα,παραξενα εβρισκε
συνεχεια στη βιβλιοθηκη,στην Ιλιαδα του Ομηρου,εκδοση Οξφορδης,1954,ανακαλυψε ενα
λαθος,μια παρατυπια της εκδοσης,απο τον στιχο 101 της θ' ραψωδιας σταματαει η διηγη-
ση του επους κι αρχιζει η τραγωδια ''Αμλετ'' του Σαιξπηρ,απο τη σελιδα 35,εκδοσης 1845,
London,Artificial Works,στη σελιδα 101 η τραγωδια συνεχιζεται απο το Canto I του Ezra
Pound,εκδοση 1971,New York's Letters,αρχιζοντας απο τους στιχους:
And then went down to the ship
Set keel to breakers,forth on the godly sea,and
We set up mast and sail on that swart ship,
μεχρι τους στιχους:
And he strong with the blood,said then:''Odysseus
Shalt return through spiteful Neptune,over dark seas,
Lose all companions''Then Anticlea came
Lie quiet Divus,I mean,that is Andreas Divus,
In officina Wechell,1538,out of Homer
And he sailed,by Sirens and thence outwards and away
And unto Crice,
Venerandam,
In the Cretan's phrase,with the golden crown,Aphrodite,
Cypri munimenta sortita est,mirthful,oricalchi,with golden
Girdle and breat bands,thou with dark eylinds
Bearing the golden bough of Argicidia,So that:
και συνεχιζε με τον ''Δον Κιχωτη''του Θερβαντες,απο τη σελιδα 237,Αργεντινικη εκδοση το
1932 του λογοτεχνικου περιοδικου Sur σε επιμελεια της Βικτοριας Οκαμπο,και του ιδιου
του Borges,στη σελιδα 344 συνεχιζε απο τον 102 στιχο της θ' ραψωδιας της Ιλιαδας:
ω γερον η' μαλα δη σε νεοι τειρουσι μαχηται,
ση δε βιη λελυται,χαλεπον δε σε γηρας οπαζει,
ηπεδανος δε νυ τοι θεραπων,βραδεες δε τοι ιπποι
εκλεισε το βιβλιο σ'εκεινο το σημειο,κοιταξε το μεγαλο ρολοι στο τοιχο,ειχε ακριβως 2
ωρες και 10 λεπτα μεχρι να σχολασει,κατεβηκε στο υπογειο της βιβλιοθηκης καθισε
σ'ενα γραφειο και σ'ενα λευκο χαρτι αρχιζε να γραφει,εγραφε διαφορες σελιδες,και τις
αφηνε εκει στο συρταρι,οπως εκανε καθε μερα,μια μερα ανοιξε ενα βιβλιο με τις ''Χιλιες
και μια Νυχτες ,της Σεχραζατ'',Αγγλικη Εκδοση,1941,σε μεταφραση του Πιτσαρντ Φρανσις
Μπαρτον ,στα περιεχομενα διαβασε πως περιεχει ανατυπωμενα τα χειρογραφα της πρω-
της εκδοσης της Καλκουτας με τίτλο The Arabian Nights Entertainments in the Original
Arabic (1814-1818),την πρώτη έκδοση του Μπουλάκ (1251/1835) στα αραβικά,την δεύτε-
ρη τετράτομη έκδοση της Καλκούτας με τίτλο The Alif Laila of the Book of the Thousand
Nights and one Night Commonly known as "The Arabian Nights Entertainments"(1839-42),
την έκδοση του Βρότσλαβ Tausend und Eine Nacht einer Handschrift aus Tunis heraus
gegeben (1825-43), καθώς και τις μεταγενέστερες εκδόσεις του Μπουλάκ (δεύτερο μισό
19ου αι.) και του Καΐρου (1302/1910) που αποτέλεσαν τη βάση για μεταγενέστερες εκδό-
σεις και μεταφράσεις κατά το 19ο και 20ό αιώνα.
στην αρχη ξεφυλλιζοντας με σειρα και προσεχτικα το βιβλιο βρηκε και την παρτιτουρα της
συμφωνικης σουιτας''Σεχραζαντ'' του Νικολαι Ριμσκυ Κορσακοφ,εκδοση 1888,Αγια Πε-
τρουπολη,γυριζε τις σελιδες,του φανηκε πως το βιβλιο αυξανε σε σελιδες,χωρις ταυτοχρο-
να να μεγαλωνει το βαρος του,μεσα στις σελιδες του βρηκε πολλα βιβλια,που τα ειχε
συναντησει στα ραφια της βιβλιοθηκης,κι επειδη τα βιβλια της βιβλιοθηκης ειχαν γινει
απειρα σε αριθμο,το βιβλιο αυτο,που κρατουσε στα χερια του του φαινονταν κατα
συνεπεια πως περιειχε απειρα βιβλια,οσα εχουν εκδοθει,αλλα και οσα δεν εχουν εκδοθει,
και θα εκδοθουν στο μελλον,απο υπαρκτους και απο ανυπαρκτους συγγραφεις,υπαρκτα
και ανυπαρκτα βιβλια,γυριζε μπροστα και πισω τις σελιδες,ιδια απειροτητα,τυχαινε ενα
βιβλιο να το βρισκει το ιδιο ακριβως σε διαφορες θεσεις,σαν να περιεχονταν εκτος απο το
βιβλιο και ολα τα βιβλια της ιδιας εκδοσης,συναντουσε και μεγαλο,απειρο αριθμο,αγρα-
φων σελιδων,γυριζοντας μια αγραφη σελιδα πισω εβρισκε απειρες,σχεδον,γραμμενες σε-
λιδες,απο τη στιγμη που ανακαλυψε αυτο το βιβλιο,καθε μερα,που πηγαινε στη βιβλιοθη-
κη το αναζητουσε και το ξεφυλλιζε,μια μερα στη σελιδα 18991986 ειδε ενα εργο,ο τιτλος
του ηταν :Histotia universal de la Infinity,εκδοση Sur,Buenos Aires,Argentine,1944,στο
ονομα του συγγραφεα διαβασε το δικο του ονομα:Jorge Luis Borges,το εργο περιειχε
ολα τα κειμενα που εγραφε καθημερινα στο υπογειο της βιβλιοθηκης,σε καποια αλλη
σελιδα βρηκε ενα διηγημα,με τιτλο:El Book de Pages que se bifurcan[Ο κηπος με τις
Σελιδες,που Διακλαδιζωνται],χωρις αλλες πληροφοριες,εκδοσης και συγγραφεα,εκλει-
σε το βιβλιο,κοιταξε το μεγαλο ρολοι στον τοιχο,με δυσκολια ξεχωρισε την ωρα,τελευταια
ειχε μειωθει αρκετα η οραση του,ειχε μιση ωρα στη διαθεση του να γραψει,κατεβηκε
προσεκτικα τη σκαλα στο υπογειο,καθισε στη συνηθισμενη θεση του,πηρε ενα λευκο χαρτι
και πανω του εγραψε αργα,προσεχοντας τα γραμματα του να ειναι οσο το δυνατον ευανα-
γνωστα:
Nadie rebaje a lagrima o reproche esta declarasion de la maestria de Dios,que con magnifica
ironia me dio a la vez los libros y la noche
[Κανενας δεν θα πρεπει να διαβασει μοιρολατρικα η' προσβλητικα αυτη την εκδηλωση του
μεγαλειου του Θεου,που με τοση λαμπρη ειρωνια μου χαρισε ταυτοχρονα τα βιβλια και
τη νυχτα]
με την τελευταια λεξη noche[νυχτα] εννοουσε την τυφλωση [blindness],αυτη ηταν η
τελευταια φραση που εγραψε και ειδε,πριν κλειστει στον λαβυρινθο των βιβλιων και της
νυχτας,ηταν το 1958,20 χρονια ειχαν περασει απο το 1938 π0υ χτυπησε σοβαρα στο
κεφαλι σε ατυχημα στο Νοτο[El Sur],μια ιστορια [ficcion]που τον ακολουθουσε απο
παλια,οταν πριν το 1914,ο πατερας του Χορχε Γκιγερμο Μπορχες,αναγκασθηκε να
εγκαταλειψει το επαγγελμα του δικηγορου,που εξασκουσε εξαιτιας της σταδιακης
τυφλωσης,ο κυκλος εκλεισε,σκεφτηκε,για να ξαναρχισει,ατερμονα,οταν σχολασε
απ'τη δουλεια στη βιβλιοθηκη βγηκε στο δρομο,οπως καθε μερα θα επερνε το τραμ για
το σπιτι,στις 3:15 μμ ακριβως,τωρα συνεχως η μετακινηση του δυσκολευε,ηταν το ετος
1946,τα πολιτικα πραγματα αλλαξαν,στην εξουσια ανεβηκε καποιος δικτατορας,δεν τον
ονοματισε,να μην μεινει το ονομα του στη ιστορια,να ξεχασθει μαζι με την κοπρια του,
το ξερει,σε λιγο καιρο θα τον απολυσουν απ'τη θεση στη βιβλιοθηκη,αν φυσικα μπορε-
σουν αυτοι οι ηλιθιοι να τον βρουν μεσα στον λαβυρινθο των βιβλιων και της νυχτας,
μεσα στο τραμ που τον μετεφερνε στον λαβυρινθο του Μπουνος Αιρες σκεφτηκε για τις
δικτατοριες:Οι δικτατοριες τρεφουν την καταπιεση,οι δικτατοριες τρεφουν την δουλικο-
τητα,οι δικτατοριες τρεφουν την σκληροτητα,ακομα ποιο απεχθες ειναι το γεγονος πως
τρεφουν την ηλιθιοτητα.
Σε λιγο θα εφτανε σπιτι,τωρα γνωριζε πολυ καλα ,πως μην μπορωντας να διαβασει και να
γραψει πια,θα ανοιγε τον κυκλο του,να κλεισει και να περιστρεψει ατερμονα ολες τις α-
πειρες αφηγησεις[ficciones],που διακλαδιζωνται στο χωρο και στον χρονο,πριν τωρα μετα
στον κυκλο του Borges,The Borgesian Cyclopaedia
.
.
Η Βιβλιοθηκη του Jorge Francisco Isidoro Luis Borges Acevedo
The Library of Jorge Francisco Isidoro Luis Borges Acevedo
[Ενα διηγημα του Φανταστικου]-χ.ν.κουβελης
.
.
σε μια τεραστια αιθουσα βιβλιοθηκης εργαζεται ενας ανθρωπος,το ονομα του ειναι Χορχε
Λουις Μπορχες,Αργεντινος,κατοικος του Μπουενος Αιρες,περιπου 60 χρονων,τυφλος,
καθε μερα ανοιγει τη βιβλιοθηκη στις 8πμ ακριβως και την κλεινει το απογευμα στις 8
ακριβως,τον συνοδευει μια γυναικα,γευματιζει σ'ενα ρεστοραν στην οδο Αλφονσο Ρεγες
στον αριθμο 17 ,στη βιβλιοθηκη υπαρχει μονο ενα βιβλιο,κανενα αλλο,οταν ηταν νεος,και
πριν χασει εντελως την οραση του,περιμενοντας να ερθει καποιος αναγνωστης στη βιβλιο-
θηκη για να περναει την ωρα του επερνε το μοναδικο βιβλιο και το ξεφυλλιζε με τις ωρες,
πολλα χρονια,ποτε δεν μπηκε ενας επισκεπτης να τον διακοψει,απο την αρχη το βιβλιο του
φανηκε πως ηταν παραξενο,βεβαια τον προβληματισε που ενα μονο βιβλιο περιειχε αυτη
η τεραστια βιβλιοθηκη,το θεωρησε καποια ιδιορυθμια,παραξενια,του ιδιοκτητη και δεν
του επεφτε λογος,αυτος πληρωνονταν να κανει τη δουλεια του,ειτε μ'ενα βιβλιο,ειτε με
πολλα,απειρα,ειτε και με κανενα,μεσα στο βιβλιο εβρισκε μεγαλο αριθμο σελιδων αγρα-
φες,λευκο χαρτι,μαλιστα υποθεσε πως ηταν απειρες,ενω το βιβλιο ειχε συγκεκριμενο
μεγεθος και συγκεκριμενο βαρος για να περιεχει απειρες αγραφες σελιδες μαζι με τις
γραμμενες,ακομα εβρισκε σελιδες με καταλογραφημενες λεξεις,π.χ ν'αρχιζουν απο
το γραμμα α,σ'ολες τις γλωσσες,και για μια λεξη σε ποια εργα υπαρχει,σε ποιες προτασεις
των εργων,σε ποιους συγγραφεις,σε ποιες εκδοσεις,και για ολες τις λεξεις η ιδια λεπτο-
μερεστατη αναφορα,επισης εβρισκε στις σελιδες του τα εργα του Σεξπιρ,σε πολλες εκδο-
σεις,τα εργα του Θερβαντες,του Αριστοτελη,του Αβερροη,του Τζοις,του Προυστ,του Εκο,
του Μπεκετ,του Τολστοι,του Αδολφο Μπιοι Κασαρες,του Πλωτινου,του Παουντ,δεν υπηρ-
χε εργο,λογοτεχνικο,η'οποιοδηποτε αλλο να μην υπηρχε στις σελιδες του,μαθηματικο,
τα Στοιχεια του Ευκλειδη,του Διοφαντου,του Καντορ,του Ταρσκι,ολα,εργα Φιλοσοφιας,του
Νιτσε,του Χαιντεγκερ,του Καντ,του Σοπενχαουερ,του Βιτγκενσταιν,ολα,ολες οι εκδοσεις
τους,σ'ολες τις γλωσσες,οσο περνουσαν τα χρονια εβρισκε συνεχεια,κι οπως κανενας ανα-
γνωστης δεν επισκεφτονταν τη βιβλιοθηκη,ειχε χρονο,απειρο χρονο ,σκεφτηκε ειρωνικα,να
ασχολειται με το βιβλιο,εκει μεσα βρηκε εφημεριδες,απ'ολο τον κοσμο,παλιες και νεες,
περιοδικα,φυλλαδες,πολλα,τα τελευταια πεντε χρονια,γυριζοντας σελιδα εβρισκε τη σελι-
δα απο αλλο εργο,απο τον Ομηρο η επομενη σελιδα ηταν στους Ταιμς της Νεας Υορκης,
29 Μαρτιου 1954,επισης αλλαζε και η αριθμηση των σελιδων,απο τη σελιδα με αριθμο 45
,γυριζε στη σελιδα με αριθμο 297,ηταν δυσκολο να ξαναβρει την ιδια σελιδα,και πολυ δυ-
σκολοτερο να βρει το ιδιο εργο,στη τυχη μονο το εβρισκε,αν το εβρισκε ποτε,τα τελευταια
δυο χρονια η οραση του αρχισε να ελαττωνεται σοβαρα,φοβονταν πως γρηγορα και τον
επιασε μια αγωνια να προλαβει να δει οσα περισσοτερα γινεται απ'το βιβλιο,ζητησε απο
τη διευθυνση της βιβλιοθηκης να μενει στη βιβλιοθηκη και μετα το κλεισιμο της,του δω-
σανε αδεια,εμενε ως αργα τη νυχτα,στην αρχη γυριζε στο σπιτι να κοιμηθει,μετα επαυσε
να γυριζει στο σπιτι,κοιμονταν στη βιβλιοθηκη,πολυ λιγη ωρα πριν πιασει δουλεια,η'και-
δεν κοιμονταν καθολου,συντομευσε και τον χρονο που γευματιζε,σταματησε ολες τις κοι-
νωνικες του επαφες για να εχει περισσοτερο χρονο στη διαθεση του γτα το βιβλιο,μια με-
ρα,Κυριακη ηταν,μολις ειχε τελειωσει τη δουλεια κι ειχε κλεισει τη βιβλιοθηκη,ανοιξε το
βιβλιο κι ευρισκε τα εργα ενος μονο συγγραφεα,και τις αλλες μερες το ιδιο,η'ενα μονο
εργο του,η' απο ενα μονο ειδος,λογοτεχνια,ποιηση,επιστημη,αστυνομικα,δοκιμια,εφημε-
ριδες,για πολλες μερες,μια νυχτα,θυμαται λιγο πριν ξημερωσει, αρχισε να βρισκει τα εργα
ενος συγγραφεα που ειχε το ιδιο ονομα μ'αυτον.Χορχε Λουις Μπορχες,Αργεντινος,γεννη-
μενος στο Μπουενος Αιρες στις 24 Αυγουστου το 1899,γιος του Χορχε Γκιγερμο Μπορχες
Ασλαμ δικηγορου και δασκαλου ψυχολογιας εν μερει Ισπανος,Πορτογαλος,Βρετανος,και
της Λεονορ Ασεβεδο Σουαρες, με καταγωγη απο την Ουραγουαη,την Πορτογαλια και την
Ισπανια,ζουσαν στη συνοικια Παλερμο,στο σπιτι μιλουσαν ισπανικα και αγγλικα,ο μικρος
Χορχε Λουις στα δωδεκα του διαβαζε Σεξπιρ στα αγγλικα,στο σπιτι ειχαν μια μεγαλη βι-
βλιοθηκη,το πληρες ονομα του ηταν Χορχε Φρανσισκο Ισιδορο Μπορχες Ασεβεδο,Jorge
Francisco Isidoro Luis Borges Acevedo,εμαθε γαλλικα και γερμανικα, το 1937 επιασε δου-
λεια σαν βοηθος βιβλιοθηκαριος στη Δημοτικη Βιβλιοθηκη του Μπουενος Αιρες στο πα-
ραρτημα Μιγκελ Κανε,η δουλεια του ηταν να καταλογογραφει μεχρι 100 βιβλια,ο Χορχε
Λουις Μπορχες μεσα σε μια ωρα τα τελειωνε και τον υπολοιπο χρονο μεχρι να σχολασει
τον περνουσε στο υπογειο της Βιβλιοθηκες γραφοντας αρθρα και διηγηματα,μεσα στις
σελιδες του βιβλιου βρηκε ολες τις μερες και τις νυχτες που επακολουθησαν ολα τα εργα
του,τη Βιβλιοθηκη της Βαβελ,El libro de los seres imaginarios (Το Βιβλίο των Φανταστικών
Όντων, 1967, μαζί με τη Μαργαρίτα Γκερρέρο),El informe de Brodie (Η Έκθεση του
Μπρόντι, 1970), El libro de arena (Το Βιβλίο της Άμμου, 1975). Siete noches (Εφτά Νύχτες) ,
Nueve ensayos dantescos (Εννιά δαντικά δοκίμια).την Ιστορια του Ταγκο.Historia universal
de la infamia (Παγκόσμια Ιστορία της Ατιμίας).,Φιουνες ο μνημων,το Αλεφ,,Golem,ο Νοτος,
El jardín de senderos que se bifurcan (Ο Κήπος με τα Μονοπάτια που Διακλαδώνονται)
1941.Χουαν Μουρανια,Εβαριστο Καριεγο,Η νυχτα των Δωρων,Ο Νεκρος,Ficciones
(Μυθοπλασίες, 1944,El Aleph (Το Άλεφ, 1949),Pierre Menard, Author of The Quixote
Ficciones, Labyrinths,Tlön, Uqbar, Orbis Tertius,A New Refutation of Time[63] ,
The Circular Ruins,The Secret Miracle,The Two Kings and the Two Labyrinths,The House of
Asterion,The Immortal,The Garden of Forking Paths,The Library of Babel,Funes, the
Memorious,Η ζωή του Ταδέο Ισίδορο Κρους,Ο νεκρός,Αβελίνο Αρεδόντο,Ο Στρατηγός
Κιρόγα οδεύει προς τον θάνατο με άμαξα,Emma Zunz,το ποίημα "Μια σελίδα στη
μνήμη του Συνταγματάρχη Σουάρες, νικητή στο Χουνίν''γραμμενο για τον προπαπου του,
τις συνεργασιες με το περιοδικο Sur της Βικτορια Οκαμπο απο το 1931,τα κυκλικα ερειπια,
Τλον Ουκμπαρ Ορμπις Τερτιους,Νεα διαψευση του Χρονου,,διηγηματα,ποιηση,δοκιμια,
σεναρια,το απειρο,οι καθρεφτες,οι λαβυρινθοι,οι διαφορες πραγματικοτητες,οι ταυτο-
τητες,η θεολογια,τα μαθηματικα,η λογοτεχνια,η παραποιηση της πραγματικοτητας,
η απατη,οι γκαουτσος,οι μιλονγκες,οι ντετεκτιβς,τα εργα που εγραψε μαζι με τον Αδολφο
Μπιοι Κασαρες,με διαφορα ψευδωνυμα,οπως Μπουστος Ντομεκ,H. Bustos Domecq,
Έξι προβλήματα για τον Δον Ισίδρο Παρόδι,που το εγραψε με τον Αδόλφο Μπιόι Κασάρες
Martín Fierro,Death and the Compass,History of the Tango,Inscriptions on Horse Wagons,
Juan Muraña,Night of the Gifts,The Argentine Writer and Tradition,Almafuerte,Evaristo
Carriego,Celebration of The Monster,Hurry, Hurry,he Mountebank,Pedro Salvadores,
τα συγραμματα με τα οποια ασχοληθηκε ,αργεντίνικα, ισπανικά, βορειοαμερικανικά,
αγγλικά, γαλλικά,γερμανικά, ιταλικά και βορειοευρωπαϊκά/ισλανδικά ,Μεσης και Απω
Ανατολης,τις μεταφρασεις που εκανε στους Όσκαρ Ουάιλντ, Έντγκαρ Άλαν Πόε, Φραντς
Κάφκα,Έρμαν Έσσε, Ράντγιαρντ Κίπλινγκ, Χέρμαν Μέλβιλ,Αντρέ Ζιντ, Γουίλιαμ Φόκνερ,
Γουόλτ Γουίτμαν,Βιρτζίνια Γουλφ,Τόμας Μπράουν και Γ. Κ. Τσέτσερτον,τα βιβλια που
γραφτηκαν για το εργο του,σ'ολο τον κοσμο,Jorge Luis Borges (Bloom's BioCritiques) /
Bloom, Harold.,2004 Jorge Luis Borges as writer and social critic / Racz,Gregary Joseph.,
2003 The lesson of the master: on Borges and his work / Di Giovanni, Norman Thomas.,
2003 Borges, the passion of an endless quotation / Block de Behar, Lisa.,
2003 Jorge Luis Borges (Bloom's Major Short Story Writers) / Bloom, Harold., 2002 Invisible
work: Borges and translation / Kristal, Efraín., 2002-Borges and his fiction: a guide to his
mind and art / Bell-Villada, Gene.,1999 Jorge Luis Borges: thought and knowledge in the
XXth century / Toro, Alfonso de., 1999 The secret of Borges: a psychoanalytic inquiry into
his work /Woscoboinik, Julio., 1998 Borges and Europe revisited /Fishburn, Evelyn., 1998
Nightglow: Borges' poetics of blindness / Yudin, Florence., 1997 The Borges tradition /
Di Giovanni, Norman Thomas., 1995 Signs of Borges /Molloy, Sylvia., 1994-Cervantes and
the modernists: the question of influence / Williamson, Edwin., 1994 Out of context:
historical reference and the representation of reality in Borges / Balderston, Daniel., 1993
Jorge Luis Borges:a writer on the edge / Sarlo, Beatriz., 1993 Borges' Narrative Strategy
/ Shaw, Donald L., 1992 Borges revisited /Stabb, Martin S., 1991 The contemporary praxis of
the fantastic: Borges and Cortázar / Rodríguez-Luis, Julio.,1991-Borges and his successors:
the Borgesian impact on literature and the arts / Aizenberg, Edna., 1990 Jorge Luis Borges:
a study of the short fiction / Lindstrom, Naomi ., 1990 Borges and the Kabbalah: and other
essays on his fiction and poetry / Alazraki, Jaime., 1988 The meaning of experience in
the prose of Jorge Luis Borges / Agheana,Ion Tudro., 1988 Critical essays on Jorge Luis
Borges /Alazraki, Jaime., 1987 Jorge Luis Borges (Modern Critical Views) / Bloom, Harold.,
1986-Jorge Luis Borges,life, work, and criticism / Yates, Donald A., 1985 -The prose of
Jorge Luis Borges: existentialism and the dynamics of surprise / Agheana, Ion Tudro., 1984 -
The aleph weaver: biblical, kabbalistic and Judaic elements in Borges / Aizenberg, Edna.,
1984 -Borges and his -fiction:-a guide to his mind and art / Bell-Villada, Gene H., 1981-
Jorge Luis Borges / McMurray, George R., 1980-Paper tigers: the ideal fictions of Jorge Luis
Borges / Sturrock, John., 1977 -The Cardinal points of Borges /Dunham, Lowell., 1971
-El informe de Brodie (Η αναφορά του Μπρόντι κ.α. 1970, ) ― ελλην. μετάφρ. Νταβέλη &
Τσαμαδού, "ΕΞΑΝΤΑΣ"-Ficciones (Μυθοπλασίες, 1944) ― ΥΨΙΛΟΝ 1990(Περιέχει τις
συλλογές Ο κηπος με τα διακλαδωτά μονοπάτια και Τεχνάσματα) -El Aleph (Το Άλεφ, 1949)
― ΥΨΙΛΟΝ 1991 -διάφορα πεζά ― ελλην.μετάφρ. Κ.Γουϊλσον, "ΕΡΜΗΣ"-La Violence de
Jorge Luis Borges ou L'Epreuve du photomontage / Christian NICAISE, Rouen, Ed. L'Instant
perpétuel, 1995 -La Bibliothèque totale de Jorge Luis Borges / Christian NICAISE, Rouen,
Ed. L'Instant perpétuel, 1990 Other books such as The Unimaginable Mathematics
of Borges' Library of Babel by William Goldbloom Bloch (2008) and Unthinking Thinking:
Jorge Luis Borges, Mathematics, and the New Physics by Floyd Merrell (1991) also explore
this relationship.
το 1955 διοριστηκε επικεφαλης της Εθνικης Βιβλιοθηκης,τυφλωθηκε,το 1973 με το Περον
στην εξουσια παραιτη8θηκε απο τη θεση του,λιγο πριν πεθανει στη Γενευη της Ελβετιας
στις 14 Ιουνιου 1986 παντρευτηκε τη Μαρια Κοδαμα,με καταγωγη απο την Αργεντινη,την
Ιαπωνια και την Γερμανια,,ποτε δεν εμαθε το συστημα γραφης Μπραιγ,ζουσε με τη μητερα
του, που τον βοηθουσε μεχρι που πεθανε στα 99 το 1975,στην Αργεντινη μετα την ανεξαρ-
τησια ήρθαν πολλοί μετανάστες από Ιταλία, Ισπανία, Γαλλία,Γερμανία, Ρωσία, Συρία και
Λίβανο (τότε μέρη της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας), Ηνωμένο Βασίλειο,Αυστρο-Ουγγαρία,
Πορτογαλία, Πολωνία, Ελβετία,Γιουγκοσλαβία, Βόρεια Αμερική, Βέλγιο, Δανία, Ολλανδία,
Σουηδία και Κίνα, με τους Ιταλους και τους Ισπανους να υπερτερουν
.
η κατασταση των ματιων του ειχε παρα πολυ επιδεινωθει,ηταν τυφλος,δυσκολα μπορουσε
να ανταπεξελεθει στα καθηκοντα του,και η υγεια του δεν ηταν καλη,τα ξενυχτια,ο εγκλει-
σμος,η ελλειπης διατροφη,η υπερενταση,ειχαν εξαντλησει το σωμα του,η διευθυνση της
βιβλιοθηκης αποφασισε να τον συνταξιοδοτησει,χωρις αντιδραση υπακουσε και δεχτηκε
την αποφαση,τη μερα που ηταν η τελευταια του στη βιβλιοθηκη,ζητησε να του φερουν
το βιβλιο,του το εφεραν,το αγγιξε με τα χερια του και το ανοιξε σε διαφορες σελιδες,
ζητησε ενα στυλο να γραψει,του εδωσαν,εγραψε στη σελιδα:
-ο Θεός μου έδωσε ταυτόχρονα τα βιβλία και τη νύχτα-
και το εκλεισε,
τους εδωσε το βιβλιο,τους ρωτησε αν εχουν βρει αντικαταστατη του,του απαντησαν
πως δεν θα χρειαστει,γιατι η βιβλιοθηκη θα κλεισει,ηταν κατασκευασμενη μοναχα
γι¨αυτον,για κανεναν αλλον και δεν εχει πια κανεναν λογο υπαρξης,
''και το βιβλιο;'',τους ρωτησε
κι αυτο,ηταν γραμμενο μοναχα γι'αυτον,του απαντησαν,ουτε κι αυτο χωρις αυτον εχει
λογο υπαρξης,
ειχε περασει η ωρα,τους ευχαριστησε και με τη βοηθεια της γυναικας γυρισε σπιτι του
.
.
ΟΙ ΛΑΒΥΡΙΝΘΟΙ ΤΟΥ ΧΟΡΧΕ ΛΟΥΙΣ ΜΠΟΡΧΕΣ-χ.ν.κουβελης
THE JORGE LUIS BORGES LABYRINTHS -c.n.couvelis
καθε νυχτα ονειρευομαι εναν λαβυρινθο,περιπλανιεμαι στους πετρινους διαδρομους
του,και καθε φορα σε καποιο κελι του συναντω εναν εγκλειστο σαν εμενα στον λαβυρινθο
που παντα τον ρωταω που βρισκομαι κι εκεινος παντα μου απαντα με την ιδια λογια:
''ο λαβυρινθος αυτος βρισκεται στο Μπουενος Αιρες και κατασκευαστης του ειναι καποιος
Χορχε Λουις Μπορχες βιβλιοθηκαριος στην Εθνικη Βιβλιοθηκη της Αργεντινης στην οδο
H. Bustos Domecq αριθμος 17 και μεσα σ'αυτον τον λαβυρινθο εκτος απο εμας του δυο
υπαρχουν και αλλοι πολλοι,τους υπολογιζω εκατομυρια,μην απορεις που δεν εχεις
συναντησει κανεναν απ'αυτους,αυτο ειναι παρα πολυ δυσκολο να συμβει επειδη ο
λαβυρινθος ειναι απειρα εκτεταμενος και ισως καλυπτει ολο το συμπαν,κυριολεκτικα ολα
τα συμπαντα και οπως καταλαβαινεις ειναι απειρα τα στοιχεια του,οι διαδρομοι και τα
κελια του,υπαρχουν μεγαλες επιφανειες του που ολα εκει ειναι ιδια,σ'αλλες επιφανειες
ολα ειναι διαφορετικα,οι διαστασεις των διαδρομων και των κελιων διαφερουν,υπαρ-
χουν κελια στη κατοψη τετραγωνα,τριγωνα,πενταγωνα,εξαγωνα,εφταγωνα,οχταγωνα,και
ουτω καθεξης,κανονικα και μη κανονικα,σε αλλες βρισκεις μονο ενα σχημα σε αλλες
συνδιασμο απο διαφορα σχηματα,η πιθανοτητα να συναντησεις κατι διαφορετικο απ'αυτο
που βρισκεσαι ειναι μηδενικη,θα ελεγα ανυπαρκτη,υπαρχουν και περιοχες που καταλληλα
τοποθετημενοι καθρεφτες δημιουργουν εκει το λαβυρινθο ,εκει αν ποτε φτασεις ,που δεν
το πιστευω και μην το ελπιζεις,θα δεις τον εαυτο σου να πολλαπλασιαζεται σε απειρα
ειδωλο,και θα εχεις την εντυπωση,και δεν ειναι ψευδαισθηση,πως αλλα προηγουνται στο
χρονο,εχουν υπαρξει και αλλα επονται,δεν εχουν υπαρξει ακομα,υπαρχει και χωρος που
ειναι απολυτα αδειος,κενος,δεν υπαρχει τιποτα,εκει ισως δεν θα φτασεις ποτε για να εχεις
την εμπειρια του,επισης κομματια του λαβυρινθου επαναλαμβανονται ,οπως αυτο εδω το
μερος που εμεις βρισκομαστε ακριβως αυτη τη στιγμη,και σε καθε ενα τετοιο πανομοι-
οτυπο μερος εμεις οι δυο παλι συναντιομαστε κι εγω σου λεω τα ιδια που σου λεω τωρα,
και ολοκληρος ο λαβυρινθος επαναλαμβανεται απειρες φορεςς,και παλι η επαναληψη του
επαναλαμβανεται ως το απειρο,οι διαστασεις του ποικιλουν,μπορει ο λαβυρινθος αυτος
να ειναι ενα ελαχιστο ,ενα σημειο,οπως μπορει και να μην υπαρχει,να ειναι ανυπαρκτος,
να τον ονειρευεσαι,οπως επισης να τον ονειρευεσαι που τον ονειρευεσαι,και ουτω καθε-
ξης,παρ'ολ'αυτα δεν ειναι ανυπαρκτος,ειναι παντου πραγματικος,σε καποιους τοιχους του
μπορει να βρεις πανω τους διαφορα γραμμενα,απο ανουησιες μεχρι σοφα λογια,σε καποιο
τοιχο,που εγω ειδα,καποιος εγραψε,κομπαζοντας,πως εφτασε στο κεντρο του λαβυρινθου
που δεν ειναι τιποτα αλλο απο ενα βιβλιο,φαινεται σαν ενα κανονικο συνειθισμενο βιβλιο,
οταν ομως το ανοιξεις τοτε καταλαβαινεις πως ειναι ενας λαβυρινθος,οι σελιδες του ειναι
απειρες,υπαρχουν σελιδες κενες,απειρες,αλλες με ενα γραμμα μονο,κι αυτες απειρες,
αλλες με μια λεξη ,με δυο,με τρεις,κι αυτες απειρες σελιδες με την ιδια λεξη η' γραμμα η'
κειμενο,σε ολες τις γλωσσες του κοσμου,ειναι και γλωσσες νεκρες,που πια δεν μιλιουνται
και αλλες αγνωστες που δεν εχουν υπαρξει ακομα κι ισως να μην υπαρξουν ποτε,σε καποι-
ες σελιδες βρισκεις ολα τα κειμενα που γραφτηκαν,λογοτεχνικα,πολιτικα,οικονομικα,ολα
οσα τελος παντων εχει γραφτει και θα γραφτουν,βρισκεις τα εργα του Αριστοτελη,του
Πλατωνα,του Καντ,του Σεκσπιρ,την Ιλιαδα,την Οδυσσεια,τον Δον Κιχωτη του Θερβαντες,τα
απαντα του Μπορχες,τα Καντος του Εζρα Παουντ,τη Θεια Κωμωδια του Δαντη,ολα εκει
μεσα βρισκονται,οτι εχει γραφτει και θα γραφτει,αρθρα ,μελετες,μεταφρασεις σ'ολες τις
γλωσσες,ολες οι εφημεριδες,ενας λαβυρινθος λεξεων,αν ξεφυλλισεις το βιβλιο ποτε δεν
ξερεις σε ποια σε σελιδα θα βρεθεις και σε ποιο εργο,π.χ αν εισαι στη σελιδα 120 του Πο-
λεμος και Ειρηνη του Τολστοι γυριζοντας σελιδα μπορει να βρεθεις σε μια σελιδα απο το
Κλεμμενο Γραμμα του Ποε η' σε μια απειρη σειρα κενων σελιδων,πολλα εγραψε εκεινος ο
ανθρωπος στο τοιχο,ανακαλυψα πως δεν ειχαν τελειωμο,σ'εκεινο τον σχετικα μικρο χωρο
ειχε χωρεσει ενα τεραστιο κειμενο ,θα ελεγα πως ειναι ενας αλλος λαβυρινθος,σαν δικτυ-
ωτα μονοπατια ειναι το κειμενο του,1 ,2,4,8,16,...και ουτω καθεξης,σαν αυτος που το'γρα-
ψε να'θελε να διακωμωδησει το λαβυρινθο,να τον χλευασει,η' μπορει να τρελλαθηκε,
γραφει,και να τον πιστεψουμε, πως ειδε το εξωφυλλο του βιβλιου στο κεντρο και γραφει
τον τιτλο του Labyrinth ,το ονομα του συγγραφεα,μονο τα αρχικα του ονοματος του,J.L.B,
το ετος εκδοσης 194i,τη πολη η' τη χωρα Tlön Uqbar Orbis Tertius,τον εκδοτικο οικο Library
of Babel,το περιεργο ειναι πως κι αυτος που εγραψε στο τοιχο υπογραφει με τα ιδια
αρχικα J.L.B,και αφου ο λαβυρινθος επαναλαμβανεται απειρα ,τοτε,σκεψου,υπαρχει απει-
ρες φορες το κεντρο του μ'εκεινο το βιβλιο,οπως κι εκεινος ο τοιχος,που εγω διαβασα
αυτα,και που απειρες φορες διαβαζω το απειρο κειμενο του,βεβαια καποιος θα ρωτησει,
σ'αυτη την τεραστια κατασκευη υπαρχει εξοδος; εγω λεω πως οπωσδηποτε υπαρχει,αφου
υπαρχει εισοδος,εξ ορισμου καθε γνησιος λαβυρινθος εχει εισοδο-κεντρο-εξοδο,μια
εξοδος του ειναι να ξυπνησεις,και τοτε ξαναβρισκεσαι στο κρεβατι σου,στο δωματιο σου,
στο σπιτι σου,στη συνοικια σου, στη πολη σου,στην επαρχια σου,στη χωρα σου,ετσι δεν
ειναι:βρισκεσαι στη συνειθισμενη πραγματικοτητα,ομως ,σου λεω να ξερεις κατι,πως ολο
και πιο δυσκολα θα βρισκεις καθε φορα την εξοδο,δηλαδη θα ξυπνας,καποτε δεν θα βρεις
την εξοδο,δεν θα ξυπνησεις,και θα περιπλανιεσαι στον λαβυρινθο αιωνια,εγω,να σου
εκμυστερευθω κατι ειμαι υπαλληλος στον λαβυρινθο και η εργασια μου ειναι μια και
μοναδικη να με συναντας η' να σε συναντω σ'αυτο το μερος και να σου λεω αυτα που
σου λεω,για σημερα,γι'αποψε τελειωσα,αυριο παλι,αν βεβαια υπαρχει αυριο,το ονομα
μου ειναι Jorge Luis Borges,εις το επανιδειν'',
εκεινος ο ανθρωπος κινηθηκε προς τα αριστερα και γρηγορα τον εχασα απ'τα ματια μου,
περιττο να πω πως καθε φορα με κουραζει ολο και περισσοτερο η φλυαρια του,σιγουρα
κανει επιδειξη λογου,δυσκολα να τον αποφυγω,καθε νυχτα ακολουθω αλλη διαφορετικη
διαδρομη,σχεδιαζω την κινηση μου στον λαβυρινθο οταν ειμαι ξυπνιος,υ,στην αρχη ηταν
απλοικο το σχεδιο μου,εστριβα συνεχεια αριστερα η' συνεχεια δεξια,η' μια φορα δεξια και
μια φορα αριστερα,η μια δεξια και δυο αριστερα,τωρα επεξεργαζομαι πολυπλοκοτερα
συστηματα π.χ εφαρμοζοντας την ακολουθια Fibonacci 1,1,2,3,5,8,13,21,...,,η' τους αριθ-
μους που αντιστοιχουν σε καθε γραμμα μια τυχαιας ,η' επιλεγμενης,ελληνικης λεξης,χθες
διαλεξα τη λεξη λαβυρινθος,δεν μπορεσα να τον αποφυγω,δεν ξερω μετα απο ποσο χρονο
μετα απο τη συναντηση μ'εκεινο τον ανθρωπο ξυπνησα,παντως τον πραγματικο χρονο του
υπνου μου τον σημειωνω καθε μερα,κοιταζω το ρολοι ποια ωρα κοιμαμαι και ποια ωρα
ξυπναω,χθες κοιμηθηκα 12 και 20 τα μεσανυχτα και ξυπνησα 8 και 10 το πρωι,δηλαδη
κοιμηθηκα 7 ωρες και 50 πρωτα λεπτα,πολυ μικρος χρονος για διαμονη σ'εναν απειρο
λαβυρινθονα αστειεψω,τωρα 1 και 25 λεπτα καθομαι στο γραφειο μου κι εχω μπροστα
μου διαφορα βιβλια του Χορχε Λουις Μπορχες που βρηκα και αγορασα στα βιβλιοπωλεια
και συγκεκριμενα στο βιβλιο Ficciones εκδοση του 1944 προσπαθω να βρω το διηγημα
Labyrinth που διαβασα χθες,που ηταν τα λογια εκεινου του ανθρωπου στο νυχτερινο
ονειρο μου,τα ιδια ακριβως,τοσες φορες τα ακουσα που τα ξερω απεξω,δεν εχω καταφερει
να το βρω,σταματησα το ψαξιμο για να ξεκουρασθω και να φαω,και στο διαλειμα γραφω
αυτα,στα περιεχομενα του βιβλιου το διηγημα ηταν αναμεσα απο τα διηγηματα
The Library of Babel (1941) και The Garden of Forking Paths (1941),
βρηκα τη Library of Babel ,ξεφυλλισα προσεκτικα αλλα στην επομενη σελιδα μετα το τελος
του διηγηματος δεν ηταν το Labyrinth που περιμενα αλλα το διηγημα Pierre Menard,
Author of the Quixote (1939) το τριτο διηγημα,συμφωνα με τα περιεχομενα, στο Part One:
The Garden of Forking Paths,οσο και να'ψαξα δεν βρηκα τιποτα,θα συνεχισω αργοτερα,
παντως του ανθρωπου εκεινου δεν του ανεφερα τιποτα για το διηγημα,θα του το απο-
κρυψω
.
.
Ο ΧΟΡΧΕ ΛΟΥΙΣ ΜΠΟΡΧΕΣ ΚΑΙ Ο ΛΑΒΥΡΙΝΘΟΣ ΤΩΝ ΚΑΘΡΕΦΤΩΝ
-χ.ν.κουβελης
J.L.BORGES AND THE LABYRINTH OF THE MIRRORS
-c.n.couvelis
Νεα Υορκη Μεσο Μανχατταν,Φεβρουαριος 1981,στις 5μμ ειχε ορισθει το ραντεβου,στις 5
ακριβως χτυπησα το κουδουνι του διαμερισματος,μου ανοιξε η Μαρια Κονταμα,με οδηγη-
σε στο σαλονι,σ'εναν μαυρο δερματινο καναπε καθονταν ο Χορχε Λουις Μπορχες,αψογα
ντυμενος,μαυρο κουστουμι με γκρι ριγες και κοκκινη γραβατα,ακουμουσε στο ασπρο
μπαστουνι του,τον χαιρετησα,με ευγενικη φωνη μου ειπε να καθισω,η Μαρια Κονταμα
μου εφερε ενα χυμο πορτοκαλι,''naranja τα λενε στη πατριδα,orange στα Αγγλικα,laranja
στα πορτογαλικα ,oranje στα Ολλανδικα,arancione στα Ιταλικα,aurantiaco στα Λατινικα,
oraiste στα Ιρλανδικα,Μηλο των Εσπεριδων στα Ελληνικα,portogallo πορτοκαλι απο την
Πορτογαλια,καθε γλωσσα και μια λεξη για ενα αντικειμενο'',με κοιταξε,ηξερα πως ηταν πια
τυφλος,''πορτοκαλι,μια σφαιρα,ενα τελειο στερεο,η Πλατωνικη Ιδεα'',
η Μαρια Κονταμα καθισε διπλα του,''παντα αγαπουσα τους καθρεφτες,στο σπιτι η μητερα
ειχε ενα καθρεφτη με ξυλογλυπτο πλαισιο,τη παρακολουθουσα,μικρο παιδι,που χτενιζε τα
μαλια της,εβαφε τα χειλη κοκκινα,γινονταν διαφορετικη,ομορφη,στεκομουν πολλες φορες
μπροστα του,εβλεπα το ειδωλο μου,και μου αρεσε να παιζω,οπως ειχα δει στο θεατρο,
ποτε ελεςγα πως ημουνα εγω ο ιδιος και ποτε ενας αλλος,με γοητευε,με μαγνητιζε,η απει-
κονιση του χωρου σ'αυτον,η προεκταση του σ'αυτον, ενας αλλος κοσμος,παραλληλος με
τον δικο μας πραγματικο κοσμο,απ'τον οποιο μπορουσε να ξεπηδησει οτιδηποτε,να
συμβει οτιδηποτε, οπως στην Αλικη Μεσα Απο το Καθρεφτη,Διαμεσου του Καθρεφτη,
π.χ ενα κουνελι μ'ενα ημιψηλο καπελο να κανει μια βαθια υποκλιση και να παιξει μιλον-
γκα,τοτε πρεπει να ηταν που αρχισα να κανω,να φανταζομαι,διαφορες ιστοριες με τους
καθρεφτες,ειχα αναπτυξει και μια πρωιμη εξοικιωση με τη Λογικη,να πολλαπλασιασω
τα ειδωλα,μεχρι το απειρο,να τα αφαιρεσω ,να τα εξαλειψω, να τα εξαφανισω,η πρωτη
γνωση της Γεωμετριας στο σχολειο μου εδωσε καποιες ιδεες,το ιδιο και η Φιλοσοφια,ενας
καθρεφτης σχηματιζει ενα ειδωλο ενος αντικειμενου,δυο καθρεφτες σε μια σχετικη μεταξυ
τους γωνια ποσα ειδωλα σχηματιζουν ενος αντικειμενου;ας ονομασουμε Α το αντικειμενο
και Κ1,Κ2 τους δυο καθρεφτες,Α1-Κ1[1-συντομευμενα]το ειδωλο του Α στον Κ1 και Α2-Κ2
[2] το ειδωλο του στον Κ2,τοτε το Α1-Κ1[1] και το Α2-Κ2[2] σχηματιζουν νεα ειδωλα,το Α3-
Κ2[3] στον Κ2 το Α4-Κ1[4] στον Κ1,τοτε με τη σειρα τους αυτα τα ειδωλα σχηματιζουν νεα
ειδωλα,ετσι σχηματιζεται η σειρα ειδωλων:1-2-3-4-...,το ΑπειροΣυνολο των Φυσικων
Αριθμων,Απειρα Ειδωλα,τα πραγματα φυσικα γινονται πολυ περισσοτερο πολυπλοκα αν
εχουμε περισσοτερα απο ενα αρχικα αντικειμενα και περισοτερους απο δυο καθρεφτες και
σε διαφορες σχετικες θεσεις,τοτε παλι το Συνολο των Ειδωλων αντιστοιχει στο Συνολο των
Φυσικων Αρθμων,με τον ιδιο πληθικο αριθμο,Απειροσυνολα,φαντασου να αντικειμενα να
μην ειναι στασιμα και να κινουνται,οπως και οι καθρεφτες να μην ειναι σταθερα τοποθε-
τημενοι αλλα να μεταβαλεται η θεση τους,τωρα απο την Αποψη της Φιλοσοφιας,το Ιδιο
πολλαπλασιαζομενο απειρα,και αν φαντασθουμε τον Δημιουργο αυτης της Κατασκευης με
τους Καθρεφτες τοτε μπορουμε να υποθεσουμε τις ενεργειες,σαν παιχνιδι,να προσθετει
και να αφαιρει αντικειμενα,τοτε προσθετει και αφαιρει ειδωλα,να προσθετει και να αφαι-
ρει καθρεφτες,και να αλλαζει τις θεσεις τους,τοτε προσθετει και αφαιρει ειδωλα και αλ-
λαζει τη σχετικη θεση τους,βεβαια ο πληθικος αριθμος τους ειναι απειρος,καρντιναλ N0,
Αλεφ Μηδεν,φαντασου αυτος ο Παντοδυμος Δημιουργος να κανει τους καθρεφτες απο
διαφανη υλη,μη ορατους,και να συνυπαρχουν σε εναν ενιαιο χωρο ολα τα απειρα ειδω-
λα,χωρις ορατα ορια,περιορισμενα ,χωρις να το διαισθανονται ,στη γεωμετρια των καθ-
ρεφτων,θα μπορουσε ακομα να αλλαξει το χρονο που βιωνει ενα αντικειμενο και κατα
συνεπεια το ειδωλο του,π.χ να συνυπαρχει το ειδωλο σαν μικρο παιδι και σαν ενηλικας,το
ειδωλο του πριν μια πραξη,ενα γεγονος,στο Παρελθον,το ειδωλο του ταυτοχρονο της
πραξης,στο Παρων,και το ειδωλο του μετα τη πραξη,στο Μελλον,π.χ ενας ανθρωπος πριν
γινει δολοφονος,να πραττει ιη δολοφονια και στη φυλακη μετα τη δολοφονια,να συν-
υπαρχουν και οι τρεις χρονικες καταστασεις,και σε ορισμενες συνθηκες να μπορει να
ενεργησει αντιστροφα,να γυρισει το χρονο πισω και να αλλαξει τα γεγονοτα,π.χ ο
δολοφονος να μην προβει στη δολοφονια,,οπως καποιος αλλος να κανει κατι ,που δηλιασε
πριν να κανει,φαντασου,αυτο να ειναι μεσα στις δυνατοτητες αυτης της Κατασκευης να
ειναι η Πραγματικοτητα ο Κοσμος των Ειδωλών και Φανταστικος,Επινοηση,ο Κοσμος των
Αντικειμενων,και αντιθετα απο το φυσικο νομο απο τα Ειδωλα να προερχονται τα Αντικει-
μενα,να παραγονται απο αυτα,και μια αλλη δυνατοτητα να αποσυνδεθουν τα ειδωλα απο
τα αντικειμενα,να ανεξαρτοποιηθουν και να εχουν ιδιαιτερη και διακριτη υπαρξη,απειρες
δυνατοτητες υπαρχουν,αυτη η εμμονη με τους καθρεφτες με ακολουθησε σε ολη τη ζωη
μου,εγινα συλλεκτης καθρεφτων,απο αντικες μεχρι μοντερνους,στη βιβλιοθηκη που εργα-
ζομουν διαβασα ολα τα βιβλια Περι Οπτικης,στις διαφορες πολεις που επισκεφτηκα στον
κοσμο επισκεφτηκα τα μουσεια Καθρεφτων,σε αρχαιολογικα μουσεια ειδα και περιεργα-
στηκα αρχαιους καθρεφτες,οπως τους αρχαιους ελληνικους, και σε μουσεια τεχνης μελε-
τησα στους πινακες ζωγραφικης τους καθρεφτες που απεικονιζαν,οπως τον πινακα,τον
θυμαμαι καλα γιατι πολλες φορες τον ειδα,Η Αφροδίτη κοιτάζεται στον καθρέφτη,
Αφροδίτη Rokeby,του Ντιέγκο Βελάσκεθ, λάδι σε μουσαμά, διαστασεις 122,5-177εκατο-
στα,περιπου το 1651,στην Εθνική Πινακοθήκη του Λονδινου,ενας Ερωτας-παιδι κρατα-
ει ενα καθρεφτη και σ'αυτον καθρεφτιζεται η Αφροδιτη ξαπλωμενη γυμνη,μια ολοκληρη
ζωη εζησα μεσα στους καθρεφτες και στις ανανακλασεις τους,και τις ιστοριες που εγρα-
ψα,τις ficciones μου,και τα ποιηματα μου με αυτη τη λογικη τα κατασκευασα,των Καθρε-
φτων,και τωρα που ειμαι πια,και αμετακλητα τυφλος,παντα καθομαι μπροστα σ'ενα κα-
θρεφτη,αυτο το φροντιζει η Μαρια,σ'ενα μονο Καθρεφτη να ειμαι Εγω και Αλλος,αρκετα
σε κουρασα,τωρα,στο τελος,θελω να σου δειξω μια Κατασκευη που εκανα με Καθρεφτες,
Μαρια σε παρακαλω βοηθησε με,εκεινη τον βοηθησε να σηκωθει και τον επιασε αγκαζε να
περπατησει,εγω ακολουθουσα απο πισω,διασχισαμε εναν διαδρομο,καπου εικοσι μετρα
μηκος,το δαπεδο με ασπρα και μαυρα τετραγωνα,''σαν πιονια σε σκακι κινουμαστε,η' ποι-
οι μας κινουν;'',τον ακουσα να λεεει και να γελαει,κανενα ανοιγμα δεν υπηρχε στους λευ-
κους τοιχους,ο φωτισμος ηταν εσωτερικος αλλα αθεατος,φτασαμε σ'ενα καθετο διαδρομο
,ο Χορχε Λουις Μπορχες και η Μαρια Κονταμα εστριψαν δεξια,ειδα μια σειρα πορτες στο
διαδρομο,ο Μπορχες ανοιξε τη πρωτη πορτα,διαβασα τον αριθμο της,no.1,μπηκαν μεσα,
ακολουθησα κι εγω,ημασταν σε μια αιθουσα με καθρεφτες,παραξενευτηκα που δεν ειδα
τα ειδωλα μας,''σου φαινεται παραξενο'',ακουσα τη φωνη του,''καθρεφτες που δεν σχημα-
τιζουν ειδωλα'',γελασε,''αυτο το δωματιο ειναι μια Μηχανη Κειμενων,γι'αυτο δεν βλεπεις
τα ειδωλα μας,ενεργοποιειται μονο οταν το αντικειμενο ειναι λεξη,χρειατηκα πολυ χρονο
να τον κατασκευασω,να τοποθετησω τους καθρεφτες,να υπολογισω τον αριθμο τους,τις
σχετικες τους γωνιες,τους μηχανισμους κινησεων τους,το προγραμμα -αλγοριθμος με το
οποιο λειτουργει,ενδιαφερθηκα και να αυτενεργει,να αυτοοργανωνεται,ενας ζωντανος
οργανισμος,να ειναι αυτοματον,δεν ειναι δυσκολο να φαντασθεις πως λειτουργει αυτη η
Μηχανη Κειμενων,η ιδεα ειναι πολυ απλη,λεξεις-αντικειμενα που σχηματιζουν τα ειδωλα
τους,σαν αντικειμενα μπορεις να τοποθετησεις ολες τις λεξεις απο το λεξικο μιας γλωσσας,
π.χ της Ελληνικης,της Ισπανικης,της Αγγλικης,της Ινδικης,ολα τα λεξικα,ξεχωριστα και μαζι,
τοτε σχηματιζονται τα απειρα ειδωλα τους,Αλεφ Μηδεν,N0,και φυσικα,οπως καταλαβαι-
νεις,στα απειροσυνολα των ειδωλων μπορει να παρουσιαστουν ολα τα κειμενα που γρα-
φτηκαν,που γραφονται,που θα γραφουν,ολων των συγγραφεων,ολα τα βιβλια,και σε ολες
τις γλωσσες,οτιδηποτε εχει γραφτει,οτιδηποτε θα μπορουσε να γραφτει και δεν εχει γρα-
φτει,οτιδηποτε θα γραφτει,σε γνωστες γλωσσες και σε γλωσσες αγνωστες ,αλλα και σε
γλωσσες που θα κατασκευασθουν,ολα,και το Συστημα -Μηχανισμος ειναι τοσο Εφυες που
ειναι υπερανω της Πραγματικοτητας ,την περιεχει και την προβλεπει,π.χ μπορει να κατα-
σκευασει ολες τις γλωσσες, ολα τα ιδιωματα,ολες τις αργκο,ολα μπορει να τα κατορθω-
σει,ενα Πανοπτικον,μπορει να συνθεσει την Ιλιαδα και την Οδυσσεια του Ομηρου,τα
απαντα του Αριστοτελη και του Πλατωνα,τα εργα του Σεξπιρ,τα Cantos του Παουντ,το
Εγκλημα και Τιμωρια και τον Ηληθιο του Ντοστογιεφσκι,τον Δον Κιχωτη του Θερβαντες,
το Tractatus Logico-Philosophicous του Βιτγκενσταιν,το Tlön Uqbar Orbis Tertius απο τις
Ficciones του J.L.Borges μια αγγλικη εκδοση του 1983 σχεδιασμενη απο τον Rikki Ducor-
net,μπορει ολα τα κειμενα να τα κατασκευασει αυτη η μηχανη,λογοτεχνικα,επιστημονικα,
αρθρα,εφημεριδες,τα παντα,ακομα και αφισες,προγραμματα θεατρων,εισιτηρια του με-
τρο,ολα οτι μπορεις να φανταστεις,ακομα και τα κειμενα που θα μπορουσε να γραψει
καποιος και δεν τα εγραψε ποτε,εχει και τη δυνατοτητα να τυπωθει,οπως βεβαια ολα τα
κειμενα,Μαρια σε παρακαλω δειξε'',η Μαρια Κονταμα πηγε σε μια μηχανη,''γραψε
[θεατρικο εργο του Σεξπιρ που δεν εγραψε,το δευτερο απο αυτα]'',
η Μαρια Κονταμα πληκτρολογισε και αμεσως σχεδον αρχισε να τυπωνονται οι σελιδες,
σε λιγοτερο απο μισο λεπτο τυπωθηκε το βιβλιο,μου το εδωσε,ενα βιβλιο τυπωμενο με τον
τροπο της εποχης του 17ου αιωνα,διαβασα στο εξωφυλλο:
WILLIAM SHAKESPEARE
HERCULES AND DEIANEIRA
LONDON
Edited by Isaac Laggard and Ed.Blount,1623
''μπορεις να το κρατησεις αν θελεις ,σου το χαριζω''-''ευχαριστω παρα πολυ''ειπα,
''τωρα θα δεις ,θα εχεις κυριολεκτικα στα χερια σου ,το διηγημα που θα γραψεις'',
μετα απο λιγο η Μαρια Κονταμα μου εδωσε τις τυπωμενες σελιδες,διαβασα:
Ο ΧΟΡΧΕ ΛΟΥΙΣ ΜΠΟΡΧΕΣ ΚΑΙ Ο ΛΑΒΥΡΙΝΘΟΣ ΤΩΝ ΚΑΘΡΕΦΤΩΝ
-χ.ν.κουβελης
J.L.BORGES AND THE LABYRINTH OF THE MIRRORS
-c.n.couvelis
πηγα να γυρισω τη σελιδα,''αυτομαν εχεις την ευχαριστηση,μπορεις,αν θελεις,να μου το
χαρισεις'',τον ακουσα,-''πολυ ευχαριστως'' του ειπα,του εδωσα τις τυπωμενες σελιδες,
''ευχαριστω,η Μαρια θα μου το διαβασει και μαλιστα αποψε,πριν κοιμηθω'',
γυρισαμε στο σαλονι,ειχε περασει η ωρα,τους ευχαριστησα για τη φιλοξενια,εφυγα,
εξω ειχε νυχτωσει,πηγα με τα ποδια στη Times Square,δειπνισα στο Casablanca
Restaurant,μετα γυρισα στο Hotel,εκανα ενα ζεστο ντους,ξαπλωσα,πριν κοιμηθω ξεφυλ-
λισα το βιβλιο που μου χαρησε,ειχε μια χαλκογραφια-πορτραιτο του Σεξπιρ απο τον Martin
Droeshout,τη σχεδιασα με μολυβι σε χαρτι,τηνη πετυχα,διαβασα λιγο,ηταν αγγλικα επο-
χης,δεν μπορουσα να καταλαβω πολυ ,απο μια συντομη περιληψη στην αρχη του βιβλιου,
το θεμα της τραγωδιας ηταν το εξης:
η Δηιανειρα υποπτευθηκε πως ο Ηρακλης ερωτευθηκε την Ιολη,τρελλη απο τη ζηλια της με
το δηλητηριασμενο αιμα του κενταυρου Νεσσου αλοιψε το ρουχο του Ηρακλη,πιστευον-
τας πως θα τον ξαναφερει κοντα της,τοτε ο Ηρακλης ενιωσε πολυ δυνατους πονους στο
κορμι του και μην αντεχοντας μαζεψε ξυλα σε σωρο στο βουνο Οιτη ,ανεβηκε πανω και
παρακαλεσε τον Φιλοκτητη να αναψει φωτια να καει,οταν εμαθε η Δηιανειρα πως ο
Ηρακλης καηκε αυτοκτονησε
[εδω η αγγλικη περιληψη]
Deianeira suspected that Hercules fell in love with Iole, crazy from jealousy with the
poisoned blood of Nessos ointmented the garment of Hercules, believing that it will bring
him back near to her, then Hercules felt very strong pains in the his corp and not
withstanding collected woods in a heap on the mountain Iti, rise above and begged from
Philoctetes to light a fire to burn him, when Deianeira learned that Hercules blazed
committed suicide
η ωρα 12 και 43 μετα τα μεσανυχτα,εκλεισα το βιβλιο,το αφησα πανω στο γραφειακι διπλα
στο κρεβατι,,εσβησα το λαμπατερ και μετα απο λιγο κοιμηθηκα
.
.
οι λαβυρινθοι του J.L.Borges στη Κνωσο-χ.ν.κουβελης c.n.couvelis
Μαιος 31-1984 ο Μπορχες στην Κνωσο.μεσημερι.τον κραταει απο το μπρατσο η Μαρια
Κονταμα.ο οδηγος αρχαιολογος του περιγραφει την τοιχογραφια των κροκοσυλλεκτρι-
ων."σ'ενα λιβαδι τρεις νεαρες γυναικες συλλεγουν".ενας τυφλος ανθρωπος εισερχεται
στον λαβυρινθο.τετραγωνα δωματια που επαναλαμβανονται.εκει μεσα περιπλανιεται.αν
εισαι σε ενα σημειο του ειναι σαν να εισαι σε ολα τα σημεια του.για να διασκεδασει την
ανια του σκεφτεται διαφορους λαβυρινθους.της ερημου χωρις περατα.της ευθειας γραμ-
μης.ενος συστηματος καθρεφτων.της ταινιας του Mobious.δεν του φαινεται παραξενο
που μαλιστα πραγμοποιουνται.η γνωση των μαθηματικων τον βοηθα να φτασει στο κεντρο
του.εκει ειναι καθισμενος σε ενα γραφειο ο Αλλος Borges.πολυ νεωτερος στην ηληκια."σε
περιμενα.θα με αντικαταστησεις.χρονια ειμαι βιβλιοθηκαριος σ'αυτη την Βιβλιοθηκη.απο-
τελειται απο δυο αιθουσες.στη μια υπαρχουν ολα τα αντιτυπα της Ιλιαδας του Ομηρου.
το πιο αγαπημενο μου βιβλιο.και στην αλλη ολα τα βιβλια,αυτα που γραφτηκαν,αυτα που
θα γραφτουν,ακομα κι αυτα που θα μπορουσαν να γραφτουν και δεν γραφτηκαν.και δεν
θα γραφτουν.κι οσα ηταν και ειναι αδυνατο να γραφτουν.και φυσικα η Ιλιαδα.σε μια απ'
αυτες τις Βιβλιοθηκες μπορεις να μπεις.αν μπεις στη.μια αποκλειεσαι απο την αλλη.απο-
φασισε σε ποια θελεις να εισαι.μετα δεν μπορεις να αλλαξεις.διαλεγεις η' τον απολυτο
θαυμασμο.η ' την απειρη ποικιλια.τωρα εγω πρεπει να φυγω.''.ο Αλλος σηκωθηκε απο το
γραφειο.χαθηκε πισω απο ενα λευκο τοιχο.ο χωρικος λαβυρινθος μεταμορφωθηκε σε
ενα χρονικο λαβυρινθο.κυκλικος χρονος.σε καθε σημειο του ηταν στην αρχη και ταυτοχρο-
να στο τελος.η περιπλανηση του αντιστοιχουσε σε πληθικο αριθμο με τον πληθικο αριθμο
των φυσικων αριθμων.Αλεφ-μηδεν αριθμήσιμο απειρο.η' με το απειροελαχιστο μικρο
."ανθους κροκων."ακουσε τη φωνη του οδηγου."θαυμασια τοιχογραφια"συνεχισε."παρο-
μοια τοιχογραφια με κροκοσυλλεκτριες ειναι στο Ακρωτηρι της Σαντορινης.η Ποτνια
Θηρων".τον ακουσε μηχανικα.σκεφτονταν τον Αλλο Borges στο κεντρο του λαβυρινθου.
ποια απ'τις δυο Βιβλιοθηκες διαλεξε;η πιθανοτητα ηταν 1/2.η' καθεται αναποφασιστος
στον προθαλαμο;ξερει πως αν.αυτος,εδω,αποφασισει τοτε ο Αλλος,εκει,θα υπακουσει.
ειναι βεβαιο αυτο;η' ο Αλλος εχει ανεξαρτοποιηθει και δεν θα υπακουσει;παλι η πιθανο-
τητα για ενα απο αυτα τα ενδεχομενα ειναι 1/2.ενας λαβυρινθος του 1/2.αν διαλεξει τη
Βιβλιοθηκη με την Ιλιαδα .τοτε ο λαβυρινθος.του 1.αν διαλεξει την αλλη Βιβλιοθηκη με
ολα τα βιβλια.τοτε ο λαβυρινθος του απειρου. "'οι βαφές προέρχονταν από φυτικές και
ορυκτές ύλες και τα χρώματά τους περιορίζονταν, όπως και στις θηραικες στο λευκό, το
μαύρο, το κόκκινο, το μπλε και το κίτρινο."συνεχιζε τη περιγραφη της τοιχογραφιας ο
οδηγος αρχαιολογος.μιλουσε οσο πιο παραστατικα μπορουσε για τη μεταδωσει ζωντανη
ορατη στον τυφλο προσκεκλημενο."μεγάλη έπληξη προκαλεί στους επιστήμονες το γεγο-
νός ότι με τη φασματοσκοπική μέθοδο ανακαλύφθηκε ότι το ιώδες χρώμα σε λεπτομέρειες
της τοιχογραφικής σύνθεσης είναι πορφύρα, πράγμα που αποδεικνύει ότι το επίπεδο
τεχνογνωσίας και πολιτισμού του νησιού ήταν ιδιαίτερα υψηλό."
.
.
Borges Labyrinth-χ.ν.κουβελης c.n.couvelis
προχωρησε στο ταμειο και πληρωσε το εισιτηριο του λαβυρινθου,100 ευρω,η ταμιας μια
νεαρη κοπελα με ενα αινιγματικο χαμογελο στα χειλη,αυτο του φανηκε σαν ενα μονιμο τικ
στα χαραχτηριστικα του προσωπο της,του εδωσε το εισιτηριο,στο πισω μερος του εισιτη-
ριου διαβασε:
-Borges Labyrinth -16 m μετρα ακτινα-7 min λεπτα διαρκεια-
κοιταξε το ρολοι του: 09:40:00 πμ,ακολουθησε ενα πετρινο διαδρομο,περιπου 1μ πλα-
τους,που κυκλωνε,οι δυο τοιχοι αριστερα και δεξια που τον περιεβαλαν ειχαν υψος
περιπου 2,5μ,στο ανοιγμα τους ψηλα πανω εβλεπε τη φωτεινη γαλαζια λωριδα του
ουρανου,εφτασε στο κεντρου του λαβυρινθου,ενας κενος κυκλικος χωρος,ακτινας 2μ
περιπου,κοιταξε το ρολοι του: 09:43:30,συνεχισε τον διαδρομο προς την εξοδο του
λαβυρινθου,εφτασε σε αδιεξοδο,γυρισε πισω,δεν βρηκε το κυκλικο δωματιο,εφτασε
παλι σε αδιεξοδο,σκεφτηκε πως μαλλον κλειστηκε σε εναν κλειστο κι απο τα δυο ακρα του
διαδρομο,ενα κλειστο καμπυλο τμημα,γυρισε πισω,παρατηρησε πως το υψος των τοιχων
ειχε μεταβληθει,ειχε παρα πολυ μεγαλωσει και το ανοιγμα τους προοπτικα ηταν μια γραμ-
μη,μια σκοτεινη σχισμη,σαν να συνεκλιναν στο απειρο οι δυο τοιχοι,επισης το δαπεδο
τωρα ηταν χωματινο και ο διαδρομος φωτιζονταν απο ενα αμυδρο φως,χωρις να μπορει να
προσδιορισει την πηγη του,εφτασε σε ενα κυκλικο δωματιο,υποθεσε σε ενα δευτερο κεν-
τρο,
κοιταξε το ρολοι του:09:47:00,σε μια μεταλλικη πλακα εγραφε:
Κυκλος-μηκος ακτινας 3μ,
πανω σε ενα τραπεζι ηταν ενα ανοιχτο βιβλιο,οι δυο σελιδες του ηταν κενες,πηρε το βι-
βλιο στα χερια του και γυρισε σελιδα,εκει υπηρχε γραμμενη μονο μια προταση:
Un laberinto de símbolos –
corrigió–. Un invisible laberinto de tiempo.
στην επομενη σελιδα κενο,στις επομενες σελιδες 10 σελιδες ηταν τυπωμενη η Ιλιαδα
του Ομηρου,αρχιζοντας απο τη ραψωδια Ι':
απο:Ὣς οἳ μὲν Τρῶες φυλακὰς ἔχον· αὐτὰρ Ἀχαιοὺς 1
εως:κτήμασι τέρπεσθαι τὰ γέρων ἐκτήσατο Πηλεύς· 400
γυριζοντας σελιδα εκει βρηκε τυπωμενο το διηγημα:Tlön, Uqbar, Orbis Tertius του
J.L.Borges
η πρωτη σελιδα μεχρι τη γραμμη:
El examen estéril de uno de los atlas de Justus Perthes fortaleció mi duda.
στο κειμενο παρατηρησε μια τυπογραφικη αβλεψια,ελειπε στον 11ο στιχο η λεξη:
espejo
εβγαλε απο την τσεπη του ενα στυλο και συμπληρωσε τη προταση:
Desde el fondo remoto del corredor, el espejo nos acechaba.
μετα θελησε να διαβασει την επομενη σελιδα,κενο,τιποτα τυπωμενο,επεστρεψε στην
προηγουμενη,η ιδια σελιδα,μονο που η λεξη 'espejo' που συμπληρωσε ελειπε,κοιταξε
τον αριθμο της σελιδας:537,γυρισε στην επομενη,ο αριθμος σελιδας ηταν:341,και υπηρχε
μια σελιδα απο το εργο:Tractatus. Logico-Philosophicus.του Ludwig Wittgenstein,πρωτη
εκδοση του Kegan Paul (London), 1922 :
3.318 GER [→OGD | →P/M]
Den Satz fasse ich—wie Frege und Russell—als Funktion der in ihm enthaltenen
Ausdrücke auf.
3.32 GER [→OGD | →P/M]
Das Zeichen ist das sinnlich Wahrnehmbare am Symbol.
...
γυρισε στην προηγουμενη, αριθμος σελιδας:141,εδω ηταν τυπωμενοι αριθμοι μονο,στην
επικεφαλιδα της σελιδας εγραφε:
ΤΑ ΑΠΕΙΡΑ ΔΕΚΑΔΙΚΑ ΨΗΦΙΑ ΤΟΥ ΥΠΕΡΒΑΤΙΚΟΥ ΑΡΙΘΜΟΥ π,
εκλεισε το βιβλιο και το ξανανοιξε,αδυνατο να βρει γραμμενη σελιδα,το βαρος του ειχε
αυξηθει παρα πολυ κι ηταν αδυνατο να το κρατησει στα χερια,σαν το υλικο του να ειχε
αποκτησει μεγαλη,απειρη, πυκνοτητα,και το παρατησε πανω στο τραπεζι ανοιχτο σε
κενες σελιδες,
βγηκε απο το κυκλικο δωματιο,τωρα ο διαδρομοι ειχαν μεγαλυτερη καμπυλοτητα,εκτει-
νονταν,και στο χασμα ψηλα εβλεπε τις επιφανειες αγνωστων πλανητων σε διαφορες
κλιμακες,εφτασε στο κεντρο:Κυκλος-μηκος ακτινας 5μ,κοιταξε το ρολοι του,δεν ξαφνια-
στηκε,09:50:30,εκει σε μια στηλη στο κεντρο του κυκλου υπηρχε ενα ηλιακο ρολοι,
ειδε την ωρα:09:50:30,αμεσως μετα αλλαξε,13:01:27,08:57:03,21:17:19,00:00:01,..,
σκεφτηκε,αστειευομενος,ποια ημερομηνια;ποιον μηνα;ποιο ετος,ποιον αιωνα;
προχωρησε στο διαδρομο,μεγαλυτερης καμπυλοτητας,απο το χασμα ψηλα ακουγονταν
η 9η Συμγωνια του Μπετοβεν σε διαφορετικες εκτελεσεις,στο κυκλικο κεντρο ακτινας 8μ,
κενο,στις επομενες διαδρομες μεσα στον λαβυρινθο απολυτη σιωπη,και στα κεντρα ακτι-
νας:13μ,21μ,34μ,55μ,89μ-144μ-,...,σκεφτηκε πως αυτοι ειναι αριθμοι της σειρας Fibonacci,
η επομενη ακτινα θα ηταν:89+144=233μ
οι βαθμοι καμπυλοτητας στους διαδρομους ειχαν αυξηθει τεραστια,τεινοντας στο απειρο,
οι διαδρομοι ευθειοποιουνταν,μετα τη μεγαλη,απειρη σχεδον,σειρα των κενων κεντρων,τα
οποια αποκτουσαν πολυγωνικο περιγραμμα,αρχιζοντας απο απειρων πλευρων κανονικο
πολυγωνο,...,κανονικο 19000-γωνο,..,3333-γωνο,...,τωρα στη μεταλλικη πλακα εκτος απο
τον αριθμο του μηκους της ακτινας του εγγεγραμμενου κυκλου αναγραφονταν και ο αριθ-
μος του πληθους των εφαπτομενων πλευρων του κανονικου πολυγωνου,
εφτασε στο κεντρο με μηκος ακτινας εναν απειρο αριθμο Fibonacci,που ειναι αδυνατον
να γραφει εδω,και 200001001 ηταν ο αριθμος των πλευρων του κανονικου πολυγωνου,το
ρολοι του εδειχνε:09:40:00,εκει ηταν ενα ξυλινο τραπεζι και σ'ενα σκαμνι καθονταν ενας
ανθρωπος,με τον οποιο εμοιαζε καταπληκτικα,που εγραφε,οπως ειδε πλησιαζοντας,ενα
μακρυ ποιημα,αυτο το υπεθεσε απο τη στοιβα των χαρτιων διπλα,εκεινος συνεχιζοντας να
γραφει και χωρις να σηκωσει το κεφαλι του ειπε πως γραφει προς καποιον J.L.Borges,και
του ειπε,πως μπορει αν θελει να δει τι γραφει.
η σελιδα που εγραφε,διαβασε,αρχιζε ετσι:
Bruscamente la tarde se ha aclarado
porque ya cae la lluvia minuciosa.
Cae o cayó. La lluvia es una cosa
que sin duda sucede en el pasado.
τον χαιρετισε κι εφυγε,παρατηρησε πως συναντουσε μονο σε κεντρα που ο αριθμος
Fibonacci ηταν πρωτος αριθμος, εναν αλλον ανθρωπο,που παντα,ομως,του εμοιαζε
καταπληκτικα,που παντα εγραφε το ιδιο μακρυ ποιημα προς καποιον J.L.Borges,
ακομα,πολλες φορες συναντησε αυτον τον ιδιο τον ανθρωπο J.L.Borges να γραφει το
ιδιο μακρυ ποιημα προς αυτους ολους,
σε καποιο κεντρο,δεν γραφω πια τους αριθμους ακτινας Fibonacci,ειναι αρκετα μεγαλοι
να γραφτουν,9876543210-γωνο,εκει ολοι οι 9876543210 τοιχοι ηταν καλυμμενοι με
καθρεφτες,σταθηκε στη μεση του απειρου δωματιου και το ειδωλο του εμφανισθηκε
απειρα,το ειδωλο του ειδωλου το ειδωλο του ειδωλου το ειδωλο,...,αυτο το παρομοια-
σε με το συμπαν,με την υπαρξη,με το θεο,με τη μνημη,η μνημη λειτουργει σαν ενας
πολυπλοκος μηχανισμος ειδωλων-παρελθοντων,κοιταξε το ρολοι του,09:43:30,
οι διαδρομοι τωρα ειχαν γινει σχεδον ευθεια,
βρεθηκε σε πολλα κεντρα,συνεχως,αλλα και ασυνεχως,οπου τον περιμενε υπομονετικα
ενας ανθρωπος να τελειωσει μαζι του μια παρτιδα σκακι,και με μια η'με δυο η' με τρεις
κινησεις να κανει ματ,πολλες φορες αυτο να γινει ηταν ευκολο και το παιχνιδι διαρκουσε
πολυ λιγο,πολλες φορες ομως ηταν αρκετα δυσκολο,επρεπε για να κανει κινηση να σκε-
φτει πολυ και ετσι χρειαζονταν πολυς χρονος να το τελειωσει,
σε καποιο κεντρο,ενας υπολογιστης περιειχε ολη τη γνωση της ανθρωποτητας,π.χ αν
εκανες αναζητηση λογοτεχνια θα σου παρουσιαζε οτι εχει γραφει,κατα λογοτεχνη,
τα εργα του,ολες τις εκδοσεις τους,-ολα τα προβληματα των μαθηματικων λυμενα αν
λυνονται κι αν δεν λυνονται γιατι δεν λυνονται-ακομα για καθε ανθρωπο,που εζησε,
ολες τις πληροφοριες,με την παραμικρη λεπτομερεια,γι'ἀυτον-τις ιδιαιτερες φωνες
τους,ολες τις συνομιλιες τους-
βρηκε,για τον εαυτο του,τον J.L.Borges ολη τη πορεια του μεσα σ'αυτον τον λαβυρινθο,
-επισης ο υπολογιστης δινει αποτελεσματα για ολα οσα δεν εχουν γινει ακομα,για οσα
μπορουσαν να γινουν και δεν εγιναν,για οσα δεν μπορουν να γινουν,σε ολους τους το-
μεις του κοσμου, ...λογοτεχνια,φιλοσοφια,μαθηματικα,κοινωνια,,ιστορια,φυσικη,φυση,
συμπαν,..,
σε καποιο κεντρο που δεν εχει την αναμνηση του στο κρεβατι που ηταν εκει ξαπλωσε
και κοιμηθηκε και το ονειρο που ειδε δεν το θυμαται,
ξυπνησε και συνεχισε τη πορεια του μεσα στο λαβυρινθο,...,τα κεντρα 8-7-6-5-γωνο ηταν
κενα,ειχαν ομως αποκτησει τεραστιες διαστασεις χωρου,και μετα απο εναν μακρυ,σχεδον,
υπολογισε,απειρο σε μηκος ευθυ διαδρομο εφτασε στο κεντρο, ενα απειρο τετραγωνο,
μια ερημος,περπατουσε χωρις προσανατολισμο στο εσωτερικο της,γυρω απο καθε σημειο
της,καθε θεση,που βρισκονταν ο χωρος ηταν απειρος,κι αυτο παντου,κι ολες οι διευθυν-
σεις ηταν ιδιες,
προς ολες τις κατευθυνσεις απλωνονταν αχανεις εκτασεις ακινητης αμμου,αισθανθηκε
πως ηταν ενα συγκεκριμενο ατομο αλλα και μια σειρα ατομων,διακριτα η'ταυτοχρονα,
ηταν ο J.L.Borges αλλα ηταν κι ο αλλος Borges,
ηταν ο ανθρωπος που σχεδιασε τον λαβυρινθο της Πυλου σε πηλο και αλλα ηταν κι ο
ανθρωπος,ο αρχαιολογος,που τον αποκαλυψε,
ηταν ο Δαιδαλος αλλα ηταν και ο Μινωταυρος,ο Αστεριων,
ηταν ο εμπορος που το 400 π.Χ εκανε τις συναλλαγες με το ασημενιο νομισμα της
Κνωσσου με το σχεδιο του λαβυρινθου εκτυπο στη μια οψη του,
ηταν κι ο τεχνιτης που τον Μεσαιωνα σχεδιαζε λαβυρινθους σε αυλες μοναστηριων
και σε κηπους αρχοντικων,
ηταν ο επισημος γραφεας που χαραξε με συμβολα της Γραμμικης Β την επιγραφη στην
πηλινη πινακιδα ΚΝ Gg 702 ερμηνευμενη ως:
da-pu-ri-to-jo,po-ti-ni-ja λαβυρινθοιο ποτνια-κυρια του λαβυρινθου-,
ηταν κι ο Σωκρατης που στον διαλογο του Πλατωνα ''Ευθυδημος'' λεει για τον λαβυριν-
θο στη λογικη:
ἐνταῦθα ὥσπερ εἰς λαβύρινθον ἐμπεσόντες, οἰόμενοι ἤδη ἐπὶ τέλει εἶναι, περικάμψαν-
τες πάλιν ὥσπερ ἐν ἀρχῇ τῆς [291c] ζητήσεως ἀνεφάνημεν ὄντες καὶ τοῦ ἴσου δεόμενοι
ὅσουπερ ὅτε τὸ πρῶτον ἐζητοῦμεν.
ηταν ο Ηροδοτος που στο δευτερο βιβλιο των Ιστοριων του περιγραφει ενα μεγαλειωδες
κτιριο-λαβυρινθο στην αρχαια Αιγυπτο κοντα στη πολη των Κορκοδειλων,
ηταν κι ο φαραω Αμενοφις ο Τριτος που εζησε σ'ἀυτον τον λαβυρινθο-παλατι ,
'ισως η αμμος που παταει να ειναι απο τα ερειπια αυτου του λαβυρινθου,ισως να ειναι
κι απο τα ερειπια του λαβυρινθου της Λημνου,
κι αυτος ειναι ο Πλινιος ο Πρεσβυτερος που εγραψε στη Φυσικη Ιστορια του γι'ἀυτον
τον λαβυρινθο κι ο μυθικος αρχιτεκτονας Σμιλις και ο Ροικος και ο Θεοδωρος ο Σαμιος,
αρχιτεκτονες και γλυπτες που τον 6ο αιωνα π.Χ εκτισαν τον λαβυρινθο της Λημνου,
ηταν και ενας επισκεπτης που περπατησε τον λαβυρινθο στον καθεδρικο ναο του Σαρτρ,
ηταν αυτος που επινοησε και σχεδιασε τα δημοφιλη ηλεκτρονικα games Labyrinth I-II-III,
ισως η αμμος ειναι ο αριθμος των ατομων του Συμπαντος,
κι αυτος ηταν ο θεος του Λαιμπνιτζ ,η λογικη αναγκαιοτητα της υπαρξης του κοσμου,
ειναι και ο Νευτων που νοιωθει πως για να κατανοηθει ο απειροστικος λογισμος του ,
η θεωρια που επινοησε,και βρισκεται στο εργο του:Mathematica Principia ειναι απα-
ραιτητος ο απειροστικος λογισμος που επινοησε ο Λαιμπνιτζ,
ισως ειναι,αυτο αισθανεται,ολοι οι ανθρωποι,που υπηρξαν,ειναι και θα υπαρξουν,κι
αυτοι που δεν θα υπαρξουν ποτε,απο τον πιο απλο κι ασημαντο ανθρωπο εως τον πιο
συνθετο και σημαντικο ανθρωπο,ειναι ο πραγματικος αλλα κι ο μη-πραγματικος,ο μυ-
θικος,ο επινοημενος,οπως οι ηρωες μυθιστορηματων,
...ο Κ. της Δικης και του Πυργου του Καφκα,ο επισκεπτης στη Βιβλιοθηκη της Βαβελ του
Μπορχες,ο Μαρκο Πολο στις Αορατες Πολεις του Ιταλο Καλβινο,...
προχωραει συνεχεια στην απεραντη επικρατεια της αμμου και νιωθει να ειναι και να ζει
αυτη την απειρη πολλαπλοτητα προσωπων,
να ειναι ενας πωλητης εφημεριδων στην Αθηνα,ενας γκανγκστερ στο Σικαγο στο κραχ του
1929,ενας πολωνος διπλος κατασκοπος στον β' παγκοσμιο πολεμο,
ο ποιητης Εζρα Παουντ στην Ιταλια κρατουμενος,ο Εζρα Παουντ που γραφει The Pisan
Cantos LXXIV - LXXXIV κι αυτος που διαβαζει την πρωτη εκδοση τους στη Νεα Υορκη απο
τις New Directions το 1948 κι ο Orson Wells που απαγγελει:
The enormous tragedy of the dream in the peasant's bent
shoulders
Manes!Manes was tanned and stuffed,
Thus Ben and la Clara a Milano
That maggots shd/eat the dead bullock
DIGONOS,Διγονος,but the twice crucified
................................where in history will you find it?
απο το LXXIV Cantos
πανω απο την ερημο στον απεραντο ουρανο σ'ολο το μηκος και το πλατος του
λαμπυριζουν οι αστερισμοι,του Ωριωνα,της Μεγαλης και της Μικρης Αρκτου,του
Σειριου,της Ανδρομεδας,των Πλειαδων,της Κασσιοπης,του Κενταυρου,της Υδρας,...,
και στροβιλιζονται οπως στον πινακα ''ἐναστρη νυχτα'' του βαν Γκογκ,περιστρεφο-
μενες ελικοειδεις δινες
κι αυτος ειναι ο Κεπλερ που τους παρατηρει και υπολογιζει τις κινησεις τους αλλα
ειναι κι ο σκληρος φανατικος δογματικος δικαστης που δικαζει τον Γαλιλαιο το 1633
στη Ρωμη,αλλα ειναι κι ο Γαλιλαιος που ψιθυριζει απο δειλια να μην τον ακουσουν:
''και ομως κινειται'',
σαν να πυκνωσε ο χωρος,μεγαλωσε η δυναμη της βαρυτητας,προχωρουσε δυσκολα,
φοβηθηκε μηπως ο χωρος μεταβληθει σε μια μαυρη τρυπα,σταθηκε τυχερος γιατι
η πυκνωση αυτη της υλης τον εφερε μπροστα απο την εισοδο ενος διαδρομου,μπηκε
στον διαδρομο,εδω οι βαρυτικες συνθηκες ηταν κανονικες,ο διαδρομος ηταν μια τελεια
ευθεια,αριστερα και δεξια οι τοιχοι ειχαν περιπου 2,5μ υψος,στο ανοιγμα πανω εβλεπε
τον ουρανο,καθαρο γαλαζιο,δεν ειχε την παραμικρη αισθηση του περασματος του χρο-
νου ουτε του χωρου,εφτασε χωρις να το καταλαβει σε ενα ανοιχτο μερος,κοιταξε το ρο-
λοι του 09:47:00,
προχωρησε στο ταμειο και πληρωσε το εισιτηριο του λαβυρινθου,100 ευρω,η ταμιας μια
νεαρη κοπελα με ενα αινιγματικο χαμογελο στα χειλη,αυτο του φανηκε σαν ενα μονιμο τικ
στα χαραχτηριστικα του προσωπο της,του εδωσε το εισιτηριο,στο πισω μερος του εισιτη-
ριου διαβασε:
-Borges Labyrinth -16 m μετρα ακτινα-7 min λεπτα διαρκεια-
κοιταξε το ρολοι του: 09:40:00 πμ,ακολουθησε ενα πετρινο διαδρομο,περιπου 1μ πλα-
τους,που κυκλωνε,οι δυο τοιχοι αριστερα και δεξια που τον περιεβαλαν ειχαν υψος
περιπου 2,5μ,στο ανοιγμα τους ψηλα πανω εβλεπε τη φωτεινη γαλαζια λωριδα του
ουρανου,...
.
.
ΣΤΟΝ ΑΜΦΙΒΛΗΣΤΡΟΕΙΔΗ ΤΟΥ J.L.BORGES-χ.ν.κουβελης
Ειδε εναν ακριβως ανθρωπο και τον πολλαπλασιασε,ενα δεντρο μοναχα χρειαστηκε
και δημιουργησε ολη την ποικιλια των φυτων και το δασος,τα τριανταφυλλα,τα κρινα,
και τις μελισσες που τα τριγυριζουν,και τα ζωα στα λιβαδια,τη τιγρη με ολες λεπτομερως
σχεδιασμενες τις κιτρινες γραμμες της,και τη σεληνη να νανουριζει την απειροτητα
της γατας στο κατωφλι,τη φωνη τ'αηδονιου στ'αυτι ενος μικρου κοριτσιου,τη βροχη
πανω στον τσιγκο κι ακομη το στοιβαγμα του χρονου στους κοκκους της αμμου,και
το βιβλιο που περιεχει ολα τα βιβλια,και τις ερωτησεις και τις αβεβαιες απαντησεις,
και τον υπνο του ψαριου στον λευκο ισκιο του γλαρου,τον Αστεριωνα να στεριωνει
το κεφαλι του ταυρου στο αδυνατο σωμα του κι ακομα τα βηματα που ολο τον
πλησιαζουν κι ολο απομακρυνονται μεσ'απο πανομοιοτυπες τετραγωνες αιθουσες,
εγραψε και τα μαθηματικα του Cantor,κι εναν ανθρωπο να τον ονειρευεται που τον ονει-
ρευεται να τον ονειρευεται,και τον ιδιο δημιουργησε που αυτα δημιουργει πανω
στην τυφλη επιφανεια του αμφιβληστροειδη του J.L.Borges
.
.
Διακλαδιζοντας τον Χρονο-χ.ν.κουβελης
Ο Yu Tsun κινέζος πράκτορας των γερμανών ξεφεύγοντας πρόσκαιρα τον θανάσιμο κλοιό
του Richard Madden ιρλανδου πράκτορα των αγγλων κατέφυγε στο σπίτι του σινολογου
Stephen A!bert με αναπόφευκτη πρόθεση να τον σκοτώσει και με τη δημοσιοποίηση της
δολοφονίας του στις εφημερίδες να κοινοποιήσει στους γερμανούς boss του την πόλη
Albert της βόρειας Γαλλιας με την αγγλική βάση πυρομαχικών που έπρεπε να βομπαρδι-
σουν.
Ο Albert λίγο πριν την άφιξη του Yu Tsun είχε ενημερωθει από τον Madden με τηλεφώνημα
του για τον ρόλο του Tsun και να τον κρατήσει στο σπίτι του όσο γίνεται περισσότερο
χρονο.Για να μην υποψιασθεί και να τον καθυστερησει μηχανευτηκε μία παγιδα.Του είπε
πολλούς μήνες τελευταία τον απασχολούσε ο πρόγονος του Ts'ui Pen.Το τεράστιο βιβλίο
που ήθελε να γράψει αλλά και ο λαβύρινθος που ήθελε να κατασκευάσει από τον οποιο
κανένας δεν θα μπορούσε να βγει.Και τα δύο έργα δεν πρόλαβε να τα τελειώσει επειδή
δολοφονήθηκε.Του έδειξε κάποιες διάσπαρτες αποσπασματικες σημειώσεις του Ts'ui
Pen,δυσκολονοητες,ομως με επιμονή εργασία μερα και νύχτα εφτασε σε κάποια
αυμπεράσματα για το είδος των δύο ατελειωτων έργων του.Το βιβλίο και ο λαβυρινθος
ήταν ένα και το αυτό.Ο λαβύρινθος δεν ήταν υλικός αλλά χρονικός.Σε κάθε σημείο του
είχαμε άπειρες διακλαδώσεις.Ολα μπορούσαν να προκυψουν.Να συμβούν.Π. χ εσύ ο Yu
Tsun να μην είσαι ο Yu Tsun κι εγώ ο Stephen A!bert να είμαι ο Stephen Albert η' να είσαι
ο Yu Tsun κι εγώ να μην είμαι ο Stephen Albert η' εσύ να είσαι ο Yu Tsun κι εγώ ο Stephen
Albert,να είμαστε φίλοι η' εχθροί,αυτο να συμβαίνει τώρα αυτή τη στιγμή η' να έχει σμμβεί
στο παρελθόν η' να συμβεί στο μέλλον,επισης...Ο Stephen Albert συνέχισε να μιλαει
διακλαδιζοντας τα συμπερασματα του για τον λαβυρινθο.Τοτε ο Yu Tsun,διασκεδαζοντας,
αντεστρεψε την αρχική πρόθεση,την διακλαδώσε.Να μην δολοφονήσει τον Albert αλλά να
τον δολοφονήσει ο Albert.Ετσι,σ'αυτη τή διακλαδωση,θα εκδικηθεί τον διώκτη του
Madden και θα του στερήσει τη δόξα για τη σύλληψη η' τη δολοφονία του μετά από
αντίσταση.Πηρε την τελική απόφαση.Κοιταξε ψυχρά τον Stephen Albert,εκανε επιδεικτική
κίνηση για να τραβήξει το περίστροφο από την τσέπη του παντελονιού του ,ο άλλος έπεσε
στη παγίδα,ορμησε πάνω του,τον έριξε στο πατωμα,παλαιψε υποκριτικά και τον άφησε
να του πάρει το όπλο και να τον πυροβολήσει,αισθανθηκε ένα δυνατό κάψιμο στο μέρος
της καρδιάς,πονο δεν ένιωσε,λιγο πριν χάσει τελειως τις αισθήσεις του πρόλαβε να
σκεφτεί πώς σε μία άλλη διακλάδωση του λαβύρινθου του πρόγονο του Ts'ui Pen δεν θα
είναι πράκτορας των γερμανών αλλά θα ζει ερηνικα σε κάποια μακρυνη απόμερη επαρχία
της Κινας και θα καλλιεργεί ρύζι,σ'αυτη όμως που συνέβηκε τώρα,οπως και στην άλλη που
την αντικατέστησε μ'αυτη,ο στόχος του επιτεύχθηκε πληρως,αυριο από τις εφημεριδες οι
γερμανοί boss του θα διαβάσουν πως ο γνωστος σινολογος Stephen Albert δολοφονήσε
τον δοκτορ Yu Tsun πρωην δασκαλο της αγγλικής στο Tsingtao Hochschule, από εκεί θα
εικασουν ακριβως την πόλη Albert της Γαλλιας με την αγγλική βάση που θα βομπαρδι-
σουν,το δεύτερο μέρος αυτής της πρότασης το συνεχισε στη διακλάδωση του λαβύρινθου
μετα τη βύθιση του στο απολυτο σκοταδι
(Τα γεγονότα αυτά συνέβησαν στην διακλάδωση του α' παγκόσμιου πολέμου 28 Ιουλιου
1916)
.
.
.
in red black and J.L.Borges-χ.ν.κουβελης c.n.couvelis
υπογραψε:Emma Zunz de J.L.Borges-c.n.couvelis χ.ν.κουβελης
η ιστορια αυτη διαδραματιζεται η' διακλαδιζεται σε διαφορα χρονικα διαστηματα,
το 1922,το 1948,το 1949,και πριν απο δεκα χρονια,και σε διαφορους τοπους,Αργεντινη,
Βραζιλια,Γερμανια,Αγγλια,Ελλαδα,ενα μερος της,προς το τελος,στην Ισπανια,
αφηγειται την ιστορια της Ε.,23 χρονων,τον Μαρτιο εως τελος Απριλιου,το Ε. μπορει να
ειναι το αρχικο γραμμα του γυναικειου ονοματος Εμμα,
απ'ολες τις δυνατες αφηγησεις θα προτιμηθει η γραμμικη εξιστορηση των γεγονοτων,
αλλωστε προκειται για ενα τυπικο αστυνομικο διηγημα,
η Ε.ηταν γερμανικης καταγωγης,απο το μερος της μητερας της ενας μακρυνος συγγενης
ηταν ενας τυφλος ποιητης συγγραφεας,στη πολη που κατοικουσε οι γονεις της ειχαν
μεταναστευσει οταν ηταν μικρη,δουλευε εργατρια σε εργοστασιο υφαντουργικης,
εκει ο πατερας ηταν επιστατης,εμενε μονη της σε διαμερισμα που ειχε ενοικιασει,
συνεβηκαν καποια περιεργα γεγονοτα,Ha ocurrido una cosa que es increíble,κι ο πατερας
της κατηγορηθηκε για καταχρηση και μετατεθηκε δυσμενως στο εργοστασιο της textile
company στη Βραζιλια;η' σε καποια αλλη χωρα,
στις 4 Μαρτιου,πρωι,η' μεσημερι,η' απογευμα ,η' νυχτα,η Ε.ελαβε ενα γραμμα απο τη μη-
τερα της,η' ενα τηλεφωνημα,η' της τηλεφωνησε,και την πληροφορουσε πως ο πατερας της
αυτοκτονησε με υπερβολικη δοση βερονιλ,
κατερρευσε,δεν πηγε στη δουλεια,τηλεφωνησε πως ειναι αρρωστη,κλειστηκε στο διαμερι-
σμα στο απολυτο σκοταδι,για τρεις μερες δεν αγγιξε τροφη,στην αρχη εκλαψε,μετα βουβα-
θηκε,εξαντλημενη κοιμονταν το πρωι,
την τριτη μερα στις 7 ,η' 8 Μαρτιου,αναψε το φως και καθησε μπροστα στον καθρεφτη,απο
το συρταρι του κομοδινου εβγαλε το γραμμα και το εσχισε,επειτα μακιγιαριστικε,με κοκκι-
νο κραγιον εβαψε τα χειλη,κολλησε ψευτικες βλεφαριδες,μαυρο μολυβι στα ματια,στη
ντουλαπα βρηκε μια ξανθια περουκα κι αφου τη χτενισε τη φορεσε,διαλεξε ενα μαυρο
στενο κοντο φουστανι και κοκκινα ψηλοτακουνα,
βγηκε,εξω ειχε νυχτωσει,καλεσε ενα ταξι και την πηγε στο κεντρο,
μπηκε σ'ενα μπαρ,παραγγειλε ουισκι,η' βοτκα με λεμονι,η' τζιν σκετο,την πλησιασε μια
κοπελα και με βραχνη φωνη της ζητησε τσιγαρο,ηταν μεθυσμενη,δεν ειχε φωτια,της
αναψε,την ρωτησε πως τη λενε,της ειπε 'Εμμανουελα'η' Λιντα,η γυναικα γελασε,
'καινουργια;'ρωτησε κι απομακρυνθηκε τρεκλιζοντας και καθισε σ'ενα τραπεζι με τρεις
αντρες,
η Ε.την παρακολουθουσε,κατεγραφε τις κινησεις τους σωματος της,των χεριων,του κεφα-
λιου,των ποδιων,τις γκριματσες της,απορροφηθηκε,
'please ,baby',ακουσε,ενας νεαρος ναυτης της χαμογελουσε,'I wanna drink a drink with
you,do you want?' ,'Sí, lo haré' απαντησε μιμουμενη τον τονο της φωνης της αλλης γυναι-
κας,η' Sim, eu vou η' Ja, ich werde η' ναι,θελω,ο ναυτης δεν καταλαβαινε τη γλωσσα της,
η Ε.κουνησε το κεφαλι 'ναι',
η γκαρσονα εφερε δυο ουισκι με παγο,ο νεαρος ηταν συμπαθητικος,οταν ακουστηκε το
Gloomy Sunday της Billie Holiday,ο νεαρος της ζητησε να χορεψουν 'dance,baby,dance?,
δεχτηκε,σηκωθηκαν να χορεψουν,την εσφιγγε,η ατμοσφαιρα και η μουσικη την ζαλισαν,
Sunday is gloomy /My hours are slumberlessdearest the shadows/I live with are numberles
'θελω να περασουμε τη νυχτα μαζι' της ψιθυρισε στ'αυτι,ανατριχιασε,η αναπνοη του την
εκαιγε,οταν συνηρθε του αρνηθηκε ,'no' ,ο νεαρος απογοητευτηκε,του εξηγησε σε σπαστα
μισοεγγλεζικα μισο ιρλανδεζικα πως ειναι αγκαζε με αλλον,ο αλλος καταλαβε,
τελειωσε το τραγουδι και καθησε στη θεση της στο μπαρ,ηπιε απ'το ουισκι,ειχε μισοζαλι-
στει,οχι,δεν επρεπε να παει με τον Ιρλανδο ναυτη,δεν ηθελε κανενα συναισθηματικο δεσι-
μο,ηταν πολυ επικινδυνο για το σχεδιο της,
αργοτερα διαλεξε,η' διαλεχτηκε απο,εναν αδιαφορο αντρα,πηγαν σ'ενα φθηνο ξενοδοχειο
εκει γυρω σε καποια παροδο του κεντρου,ο αγνωστος αντρας μυριζε οινοπνευμα,το πρωι
που ξυπνησε εκεινος ειχε φυγει,ειδε τα λεφτα στο κρεββατι,πηρε τα χαρονομισματα στα
χερια της και τα μετρησε,ακριβως οσα ειχανε συμφωνησει,τα εσχισε και τα πεταξε,τα
κομματια σκορπισαν στα σεντονια και κατω στο δαπεδο,επειτα καθησε στον καθρεφτη,
κοιταχτηκε,κυριως ειδε τα ματια της,εξευτελισμος η' θριαμβος victorious,
οι επομενες μερες κυλησαν βασει του σχεδιου της,
επρεπε ο εργοδοτης της να τιμωρηθει για την δολοφονια,και οχι αυτοκτονια,του πατερα
της,πληροφορηθηκε,γι'αυτον,τις συνηθειες,τις ιδεες του,πως και που δεν εχει σημασια για
τη πλοκη της ιστοριας να επεκταθουμε σ'αυτο,
εμενε σ'ενα κτιριο καστρο,με αγρια σκυλια να τον φυλανε απο τους ληστες,το σπιτι ηταν
κυριολεκτικα λαβυρινθος,η' μπορουσε να γινει,συρομενα διαχωριστικα το μετετρεπαν σε
λαβυρινθο δωματιων και διαδρομων,εμαθε επισης για το βιτσιο του να πληρωνει κοινες
γυναικες που τον επισκεπτονταν στο διαμερισμα του μυστικα,
βρηκε το γραφειο που του προμηθευε γυναικες,κι οπως ηταν ομορφη και θελκτικη δεν δυ-
σκολευτηκε να την προσλαβουν,ηταν πλεον θεμα χρονο να την καλεσουν να του προσφε-
ρει τις υπηρεσιες της,
σε αλλα εκδοχη της ιστοριας η Ε. ενηργησε μονη της,του τηλεφωνησε,η' με γραμμα,η'
με καποιο αλλο τροπο,τον πληροφορησε πως στο εργοστασιο καποια ομαδα εργατριων
ετοιμαζει σαμποταζ και τον προειδοποιουσε πως τα πραγματα ειναι σοβαρα,
παντως και στις δυο περιπτωσεις,την ερωτικη και την συνομωτικη,ηξερε πως στο συρταρι
του γραφειου του ο Α.[το ονομα του μαλλον ηταν Ααρων]ειχε κρυμμενο ενα γεματο περι-
στροφο,
τα γεγονοτα πρεπει να επισπευσθηκαν,στις 17 Μαρτιου,και οχι τελος Απριλιου,και να
συνεβηκαν αυτα,
ας εχουμε,πρωτα,τη περιπτωση της ερωτικης συναντησης:
η Ε.εφτασε με αυτοκινητο του γραφειου,τα σκυλια ηταν δεμενα και φιμωμενα γι'αυτο το
λογο να μην κανουν θορυβο,χτυπησε το κουδουνι,της ανοιξε,ανεβηκε τη μαρμαρινη σκα-
λα,τον βρηκε στο σαλονι,ενας χοντρος με αραια μαλλια ψηλος αντρας ,γυρω στα πενηντα,
ειδε αμεσως στα ματια του πως του εκανε αμεσως εντυπωση,ηταν σχολαστικα μακιγιαρι-
σμενη,κοκκινο κραγιον στα χειλη,ψευτικες εντυπωσιακες βλεφαριδες,μαυρο μολυβι στα
ματια, ξανθια περουκα,μαυρο στενο κοντο φουστανι και κοκκινα ψηλοτακουνα,
καθησε στον καναπε,σταυρωσε προκλητικα τα ποδια,εκεινος την ετρωγε με τα ματια
του,την ρωτησε αν θελει ποτο,'βοτκα με οραντζ και παγο' του ειπε με επιτηδες βραχνη
φωνη,
εκεινος πηγε στο μπαρ,με γυρισμενη τη πλατη ετοιμαζε τα ποτα,τοτε εκεινη ανοιξε το
συρταρι αθορυβα,τραβηξε το περιστροφο,οταν εκεινος γυρισε με τα ποτα τον πυροβο-
λησε στη καρδια,εκεινος κανοντας μια θεαματικη περιστροφη με το σωμα του σωριαστηκε
στο δαπεδο,τα ποτα κυλησαν απο τα χερια του,χυθηκαν και σπαζοντας σκορπιστηκαν τα
κρυσταλλα τους,αυτο μπορει να εγινε και μετα την ερωτικη πραξη,
αλλα και στην εκδοχη,διακλαδωση,της ιστοριας με την αποκαλυψη των ονοματων των
συνομοτριων παλι ετσι συνεβηκε το γεγονος του πυροβολισμου,
παντως και στις δυο περιπτωσεις δεν προλαβε,επειδη ο αντρας πεθανε ακαριαια,να του
πει το λογο της πραξης της,πως τον εκδικειται ως υπαιτιο της αυτοκτονιας του πατερα της
η' ως υπαιτιο της ατιμωτικης εκπορνευσης της η' ως υπαιτιο και των δυο,
στην αστυνομια και στις δυο περιπτωσεις θα πει πως την ειχε καλεσει στο διαμερισμα να
συζητησουν για επαγγελματικους λογους κι εκεινος της επιτεθηκε να την βιασει,κι εκεινη
σε αμυνα τον πυροβολησε,
ηθελε το εγκλημα της,οπως το σχεδιασε,να ειναι τελειο,οπως ηθελε και ο Ρασκολνικωφ
στο Εγκλημα και Τιμωρια του Ντοστογιεφσκι,βεβαια με αντιστροφο τροπο,επρεπε για
να το εκτελεσει να νιωσει κατωτερος ανθρωπος
οταν ξαναβαλε το περιστροφο στη θεση του στο συρταρι τοτε ειδε τη φωτογραφια,
αυτο συνεβηκε στην πριν δεκα χρονια ιστορια,
πηρε τη φωτογραφια στα χερια της,αναγνωρισε το πατερα της,η γυναικα διπλα,με την
οποια ηταν αγκαλιασμενοι,ηταν η γυναικα του ανθρωπου που σκοτωσε,του εργοδοτη
τους Α.,την γνωρισε,την ειχε δει μια φορα σε καποια κοσμικη συναντηση της textile
company,την θυμαται,της ειχε κανει εντυπωση,δεν κανει λαθος,η γυναικα στη φωτογρα-
φια χαμογελουσε,ηταν ομορφη γυναικα κι ο πατερας της ηταν ομορφος αντρας,φαινονταν
ευτυχισμενοι,
γυρισε τη φωτογραφια,πισω εγραφε Εμμανουηλ και Αλις,τα ονοματα τους,[της γυναικας
δεν ηξερε το ονομα],ξαναβαλε τη φωτογραφια στη θεση της κι απο πανω τοποθετησε το
περιστροφο,
στη διακλαδωση της ιστοριας του 1949,οπου δεν αναφερεται η φωτογραφια,στο συρταρι
ειδε το βιβλιο του Arthur Schopenhauer Die Welt als Wille und Vorstellung[The World as
Will and Representation]στην εκδοση του 1948 Zurich Classen in einer gekürzten Fassung
dargeboten απο τον Thomas Mann,
ο σελιδοδεικτης ηταν στο THIRD BOOK-THE WORLD AS REPRESENTATION-SECOND ASPECT,
εκει διαβασε:
The Representation Independent of the Principle of Sufficient Reason:
The Platonic Idea: The Object of Art
τί τὸ ὂν ἀεί, γένεσιν δὲ οὐκ ἔχον;καὶ τί τὸ γιγνόμενον μὲν καὶ
ἀπολλύμενον, ὄντως δὲ οὐδέποτε ὄν; Plato [Timaeus, 27 D].
("What is that which eternally is, which has no origin? And what
is that which arises and passes away, but in truth never is?" [Tr.J]
[τι ειναι αυτο που παντα ειναι, που γεννηση δεν εχει;και τι ειναι αυτο
που γινεται και χανεται,αλλ'ουδεποτε πραγματικα ειναι; ]
στη διακλαδωση του διηγηματος το 1948,η Εμμα,περιμενοντας την αστυνομια, στο
περιθωριο της σελιδας σημειωσε με κοκκινο στυλο:
La historia era increíble, en efecto, pero se impuso a todos, porque sustancialmente
era cierta. Verdadero era el tono de Emma Zunz, verdadero el pudor, verdadero el
odio. Verdadero también era el ultraje que había padecido; sólo eran falsas las
circunstancias, la hora y uno o dos nombres propios.
και υπογραψε:Emma Zunz de J.L.Borges
οταν ηρθε η αστυνομια ειπε:
Ha ocurrido una cosa que es increíble... El señor Loewenthal me hizo venir con el
pretexto de la huelga... Abusó de mí, lo maté...
.
.
.
Αβερροης,Κορδοβα 14 Απριλιου 1126-Φεζ 10 Δεκεμβριου 1198,Αραβας φιλοσοφος,
σχολιαστης του Αριστοτελη
Η Αναζητηση του Αβερροη-La busca de Averroes-χ.ν.κουβελης c.n.couvelis
σε μια κεντρικη πλατεια,9 η ωρα το πρωι,το 1947,ημερα Παρασκευη,ειδε συγκεντρωμενο
πληθος,πλησιασε,μεσα στην αφορητη ζεστη,κι ειδε εναν γυμνο απο τη μεση και πανω αντρα
που τον μαστιγωναν,αυτος δεν εβγαζε μιλια,του δωσαν ενα χαρτι,'υπογραψε,καθαρμα'του
φωναξαν,'αλλιως θα πεθανεις',εκεινος,τον ειδε,υπογραψε,δεν τον αφησαν,πηραν το χαρτι με
την υπογραφη του,το σηκωσαν ψηλα και το εδειχναν,'οριστε,υπογραψε την δηλωση μετανοιας
του',γελουσαν,καποιος διπλα του ψιθυρισε,'ο δειλος',τοτε ολοι ενας-ενας περασαν απο μπρο-
στα του και τον εφτυναν στο προσωπο,'ντροπη,δειλε',ελεγαν,
φοβηθηκε μην τον δουν και τον αναγκασουν να περασει κι αυτος,εκανε πισω να κρυφτει και να
φυγει,'ε συ που πας;πιαστε τον',ακουσε μια αγρια φωνη,
προλαβε να ξεφυγει,
περπατησε στις οχθες του Γουαδαλκιβιρ,ο ποταμος κυλουσε τα νερα του,το ιδιο οπως χθες,
οπως κι αυριο,τ'ανθισμενα τριανταφυλλα μυριζαν,ενα φυλλο επεσε,ενα σκυλι αλυκτουσε
μακρια,ποσα πολλα πραγματα μοιαζουν και ταυτοχρονα ειναι διαφορετικα, σκεφτηκε,
γυρισε σπιτι,μεσημερι,η μελαχροινη υπηρετρια του ειπε πως δυο κυριοι ειχαν ερθει,πριν περι-
που μια ωρα και τον ζητησαν,'ειπαν πως θα ξαναγυρισουν,δεν μου αρεσαν,μου φανηκαν,κυριε,
σαν...','μην ανησυχεις'εκοψε τη κοπελα,'δεν ειναι τιποτα σοβαρο',χαμογελασε,'κι αν μπορεις
κανε ησυχια γιατι θελω να δουλεψω',
στο δωματιο,που εργαζονταν,υπηρχε ενας οβαλ καθρεφτης με ασημενιο πλαισιο,κοιταξε
μεσα σ'αυτον,το ειδωλο του ξαφνικα θολωσε,σαν να μην υπηρχε,και τοτε η ομιχλη διαλυθηκε
κι ειδε τον ανθρωπο της πλατειας και μαζι το συγκεντρωμενο πληθος,ο σκυμενος αντρας
γυρισε το κεφαλι του προς το μερος του,ειδε το προσωπο του καθαρα,ηταν το δικο του,
'αυτο ειναι,λοιπον,το θεατρο'σχεδον φωναξε δυνατα,
καθησε στο γραφειο του,διαβασε τις πρωτες γραμμες απο τα Πολιτικα του Αριστοτελη:
ἐπειδὴ πᾶσαν πόλιν ὁρῶμεν κοινωνίαν τινὰ οὖσαν καὶ πᾶσαν κοινωνίαν ἀγαθοῦ τινος
ἕνεκεν συνεστηκυῖαν (τοῦ γὰρ εἶναι δοκοῦντος ἀγαθοῦ χάριν πάντα πράττουσι πάντες), δῆλον
ὡς πᾶσαι μὲν ἀγαθοῦ τινος στοχάζονται, μάλιστα δὲ [5] καὶ τοῦ κυριωτάτου πάντων ἡ πασῶν
κυριωτάτη καὶ πάσας περιέχουσα τὰς ἄλλας. αὕτη δ’ ἐστὶν ἡ καλουμένη πόλις καὶ ἡ κοινωνία
ἡ πολιτική.
σημειωνε μια-μια τις λεξεις:
ἐπειδὴ,αιτιολογικος συνδεσμος,porque
πᾶσαν,πᾶς,πᾶσα, πᾶν,επιθετο,επιμεριστικη αντωνυμια,cada,todo/a
πόλιν,πόλις θηλυκό,οικονομικη,θρησκευτικη,κοινωνικη,ιδεολογικη,πολιτιστικη συνυπαρξη
ανθρωπων,πολιτων,πόλις κρατος,ciudad estado
η ζεστη ηταν αφορητη,ειχε την αισθηση πως ειχε πιασει φωτια το σπιτι,ειδε τον καθρεφτη
απεναντι,κοκκινος,η αντανακλαση του ηλιου,σκεφτηκε
συνεχισε το λεξικο:
ὁρῶμεν,ρημα,ὁρέω ιωνικος τυπος,ὄρημι αιολικος,ὁρόω επικος,ver
κοινωνίαν,κοινωνια,ενα συνειδητο δικτυο δεσμων,οικονομικων,θρησκευτικων,κοινωνικων,
ιδεολογικων,πολιτιστικων,μεταξυ των ανθρωπων,sociedad
'κυριε',ακουσε,τους ειδε μεσα στον καθρεφτη,πισω του οι δυο ανθρωποι που του ειπε η
κοπελα,γυρισε,'σας περιμενα' τους ειπε,ο ηρεμος τονος της φωνης του φανηκε να τους εκνευ-
ρισε,προσπαθησαν να συγκρατηθουν και να διατηρησουν την επισημη κι αυστηρη εκφραση
τους,'αυτο,ακριβως,ειναι η κωμωδια',σκεφτηκε,χαμογελασε,'σας ακουω,κυριοι' ,
'κυριε',μιλησε ο πιο ψηλος κι αδυνατος,με σφυριχτη φωνη τενορου,'ετοιμασθητε γρηγορα,θα
σας συνοδευσουμε στο τεμενος,εκει σας περιμενουν','βιαστητε,κυριε,δεν υπαρχει χρονος'ειπε
με φωνη μπασου ο αλλος αντρας ο χοντρος και κοντος,'δεν υπαρχει χρονος;'σχολιασε χαμο-
γελωντας,'ελα,αφηστε τις φιλοσοφιες commentator',αντεδρασε χανοντας τη ψυχραιμια του
ο ψηλος κι αδυνατος,
τους βρηκε να καθονται σε ημικυκλιο,τον εστησαν ορθιο στο κεντρο,πισω στην αιθουσα πλη-
θος θεατων,'δημοσια ανοιχτη συζητηση' ειπαν,'Δικη' σκεφτηκε,αναμεσα στους δικαστες ανα-
γνωρισε πολλα υψηλα ισταμενα προσωπα της Κορδοβας,'μια σκευωρια',σκεφτηκε,μια πλεχτα-
νη εξοντωσης του,που ομως κραταει τα προσχηματα,σκεφτηκε,'το γραμμα του Νομου,και τωρα
η επισημοτητα της διαδικασιας:
-ο Abu I-Walid Muhammad ibn Ahmad ibn Muhammad ibn Rushd,η' κατα κοσμον Αβερροης,
κατοικος Κορδοβας,γεννηθεις την 14 Απριλιου 1126,νομικος,ιατρος,φιλοσοφος,commentator
του Αριστοτελη,δικαστης στη Σεβιλλη το 1169 και στη Κορδοβα το 1184,εμπιστος κρατικος
υπαλληλος του ηγεμονα Αλ Μανσουρ στο Μαροκο,και νυν φιλοσοφος,ιδρυτης φιλοσοφικης
σχολης στη Κορδοβα,ευρισκετε παρων ενωπιον μας,να ερωτηθει και να συζητησουμεν,
και τον ρωτησαν,αν υπαρχει διπλη αληθεια,της φιλοσοφιας και των ιερων γραπτων,
τι σημαινει δρων νους,πως αντιλαμβανεται την αιωνιοτητα του κοσμου,αν πιστευει οτι ολη
η αληθεια περιεχεται στα ιερα κειμενα κι επομενως δεν χρειαζεται να προσφυγουμε αλλου,
και πολλα αλλα ,υποκριτικα,ρωτησαν,
στο θεατρο τους,απαντησε με θαρρος σε καθε ενα απο τα ερωτηματα τους,καταληγωντας:
'η αληθεια δεν βρισκετε per accidens,τι θελουμε να ειναι,τι πιστευουμε να ειναι,τι μας
επιβαλλετε να ειναι,αλλα ειναι per se,καθαρη μορφη,σε αποδειξη στα φιλοσοφικα μου εργα
μου και στα σχολια μου στον Αριστοτελη'
τοτε,ανοικτα,τον κατηγορησαν,πως δεν ειναι φιλοσοφος,παρα ενας επικινδυνος,κι ολη η φιλο-
σοφια του ειναι μια αντιγραφη,πως ενας λογοκλοπος ειναι,
''εκτος απο τη λογοκλοπη του Αριστοτελη'πηρε το λογο ενας δικαστης,,'να,και μια αλλη,εξω-
φθαλμος'και συνεχιζει με επιτιμητικο υφος,'ο κυριος commentator Αβερροης εχει εκδωσει,
ολοι,νομιζω,το γνωριζετε,πριν μια διετια,ενα διηγημα,να αυτο',ο δικαστης σηκωνει ψηλα το
χειρογραφο να το δουν ολοι,μαζι κι οι θεατες,'το οποιο ειναι κατα λεξη μεταφραση ενος πρω-
τοτυπου διηγηματος καποιου αργεντινου συγγραφεα J.L.Borges',λεει κι ανοιγει ενα βιβλιο
και ξεφυλλιζοντας το σταματα σε μια σελιδα,'να το,αυτο',
και σηκωνοντας ψηλα το ανοιγμενο βιβλιο το δειχνει,
'το οποιο αρχικα το 1947 δημοσιευθηκε στο περιοδικο Sur και το 1949 στη συλλογη διηγημα-
των του El Aleph,οποιος αμφιβαλλει ιδου το χειρογραφο λογοκλοπης του Αβερροη και ιδου το
λογοκλοπημενο διηγημα La busca de Averroes του J.L.Borges,κι ειναι στη διαθεση του να τα
συγκρινει,για το αληθες του πραγματος'
εκαντοταδες ματια περασαν και ειδαν τα δυο διηγηματα:
στο διηγημα του Αβερροη διαβασαν:
S'imaginant que la tragédie n'est autre chose que l'art de louer...
ERNEST RENAN, Averroès, 48 (1861)
Abulgualid Muhámmad Ibn-Ahmad ibn-Muhámmad ibn-Rushd (un siglo tardaría ese largo
nombre en llegar a Averroes, pasando por Benraist y por Avenryz, y aun por Aben-Rassad y
Filius Rosadis) redactaba el undécimo capítulo de la obra Tahafut-ul-Tahafut (Destrucción de la
Destrucción), ....
....
La pluma corría sobre la hoja, los argumentos se enlazaban, irrefutables, pero una leve
preocupación empañó la felicidad de Averroes. No la causaba el Tahafut, trabajo fortuito, sino
un problema de índole filológica vinculado a la obra monumental que lo justificaría ante las
gentes: el comentario de Aristóteles.
...
Miró por el balcón enrejado; abajo, en el estrecho patio de tierra, jugaban unos chicos
semidesnudos. Uno, de pie en los hombros de otro,hacía notoriamente de almuédano; bien
cerrados los ojos, salmodiaba No hay otro dios que el Dios. El que lo sostenía, inmóvil, hacía de
alminar; otro, abyecto en el polvo y arrodillado, de congregación de los fieles. El juego duró
poco; todos querían ser el almuédano, nadie la congregación o la torre.
...
στο διηγημα του J.L.Borges διαβασαν:
S'imaginant que la tragédie n'est autre chose que l'art de louer...
ERNEST RENAN, Averroès, 48 (1861)
Abulgualid Muhámmad Ibn-Ahmad ibn-Muhámmad ibn-Rushd (un siglo tardaría ese largo
nombre en llegar a Averroes, pasando por Benraist y por Avenryz, y aun por Aben-Rassad y
Filius Rosadis) redactaba el undécimo capítulo de la obra Tahafut-ul-Tahafut (Destrucción de la
Destrucción), ....
....
La pluma corría sobre la hoja, los argumentos se enlazaban, irrefutables, pero una leve
preocupación empañó la felicidad de Averroes. No la causaba el Tahafut, trabajo fortuito, sino
un problema de índole filológica vinculado a la obra monumental que lo justificaría ante las
gentes: el comentario de Aristóteles.
...
Miró por el balcón enrejado; abajo, en el estrecho patio de tierra, jugaban unos chicos
semidesnudos. Uno, de pie en los hombros de otro,hacía notoriamente de almuédano; bien
cerrados los ojos, salmodiaba No hay otro dios que el Dios. El que lo sostenía, inmóvil, hacía de
alminar; otro, abyecto en el polvo y arrodillado, de congregación de los fieles. El juego duró
poco; todos querían ser el almuédano, nadie la congregación o la torre.
...
'φοβερη συμπτωση,για να ειναι πιστευτη' αναφωνησε ενας αλλος δικαστης,και σχολιασε,'και
γινεται πλεον φανερο πως με υπουλο τροπο,μ'αυτο το κλεμενο διηγημα, θελησε να προπαγαν-
δισει μεσα στον τελειο κοσμο μας την τραγωδια και τη κωμωδια',
αναμεσα στους κατηγορους του ηταν κι ο Αβενζοαρης,ο Ηγεμωνας της Ιατρικης και πασης επι-
στημης, ο ανθρωπιστης και δασκαλος του,παρασυρμενος απο την ασβηστη ζηλια του και τον
ασιγαστο ανταγωνισμο του για τον μαθητη του,
τελικα,δικαζοντας,τον αποκηρυξαν σαν τσαρλατανο κι επικινδυνο αιρετικο,
καταφερε να δραπετευσει για να σωθει στο Μαροκο,στη Φεζ,
εκει,καποτε,τον επιασαν και μια Παρασκευη σε μια κεντρικη πλατεια,9 η ωρα το πρωι,μεσα στην
αφορητη ζεστη τον γυμνωσαν απο τη μεση και πανω και τον μαστιγωναν,ζητωντας του ν'απο-
κηρρυξει το εργο του,
οταν,απ'τα αφορητο βασανιστηριο,τ'αποκηρρυξε το συγκεντρωμενο πληθος περασε απο μπρο-
στα του και τον εφτυνε,
αναμεσα τους ηταν κι ενας αγνωστος,ονοματι J.L.Borges αργεντινος,καποιος τον πηρε ειδηση
και τον εδειξε,'ενας ξενος,ενας σπιουνος'φωναξε δυνατα'τι ζηταει αναμεσα μας;,τι ψαχνει;
πιαστεν τον',
χυμηξαν κατα πανω του,ο ξενος προσπαθησε να ξεφυγει,δεν τα καταφερε και τον επιασαν,
'μ'αυτος ειναι τυφλος'ειπε καποιος κοιτωντας τα σβησμενα ματια του,'ακινδυνος,αφηστε τον',
τον παρατησαν,
'αυτουνου'εδειξαν τον μαστιγωμενο μισολυποθυμο αντρα' να δημευθει η ολη περιουσια και να
καουν ολα του τα βιβλια' ,
περπατησε στις οχθες του Γουαδαλκιβιρ,ο ποταμος κυλουσε τα νερα του,το ιδιο οπως χθες,
οπως κι αυριο,τ'ανθισμενα τριανταφυλλα μυριζαν,ενα φυλλο επεσε,ενα σκυλι αλυκτουσε
μακρια,ποσα πολλα πραγματα μοιαζουν και ταυτοχρονα ειναι διαφορετικα, σκεφτηκε,
γυριζοντας σπιτι,μεσημερι,ειδε σ'ενα σοκακι αναμεσα στα πλινθινα σπιτια που το πιεζαν ασφυ-
κτικα,μεσα στη σκονη,που'ναι μια αλληγορια του απειρου χρονου,καποια μικρα παιδια να παι-
ζουν,
το ενα,πανω στον ωμο ενος ορθιου παιδιου,εκανε τον μουεζινη,κι εψελνε,το τριτο γονατισμενο
μπροστα τους εσκυβε και προσκυνουσε,παρατηρησε,και χαμογελασε,πως ολα τα παιδια ηθελαν
να κανουν τον μουεζινη,
ανεβηκε στο διαμερισμα του,στο δωματιο,που εργαζονταν,εκει μεσα στον οβαλ καθρεφτη με
το ασημενιο πλαισιο κοιταξε το ειδωλο του,αυτο ξαφνικα θολωσε,σαν να μην υπηρχε,σαν να
επρεπε να'ναι καποιος αλλος για να υπαρχει κι αυτος ο αλλος να ειναι αυτος ο ιδιος για να
υπαρχει,
δεν τρομαξε,αντιθετα αισθανθηκε χαρα,'αυτο,λοιπον,ειναι το θεατρο'φωναξε δυνατα,
αργοτερα,το απογευμα,κατω απ'το μπαλκονι ειδε μια ερημη φοινικια
Tú también eres, ¡oh palma!
En este suelo extranjera.
[κι εσυ ακομα,φοινικια,
σ'αυτη τη γη ξενη εισαι]
αναφωνησε αντιγραφοντας τον Αβερροη η' αντιγραφοντας τον J.L.Borges
en repetir el apóstrofe que Abdurrahmán dirigió en los jardines de Ruzafa a una palma
africana:
γυρισε και υπογραψε το διηγημα,commentator,ημερομηνια 10 Δεκεμβριου 1198
.
.
.
the chess' game-c.n.couvelis χ.ν.κουβελης
ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΗΣ ΠΡΑΞΗΣ ΤΟΥΣ [THE END OF CASE]-χ.ν.κουβελης c.n.couvelis
κοιταξε το ρολοι.11:45.εξω η απεραντη πολη.λαβυρινθος.ενας ανθρωπος ολοι οι ανθρωποι.
εκανε τη κινηση στο σκακι.το αλογο.οχι,δεν αισθανονταν φοβο.τοσα χρονια συνηθισε.τωρα
περιμενε.αυτο το χρονο αυτο το μηνα αυτη την εβδομαδα αυτη τη μερα αυτη την ωρα αυτο
το λεπτο αυτο το δευτερολεπτο αυτη ακριβως τη στιγμη.μονο εχει περιεργεια πως θα ειναι
ο αλλος.περασαν χρονια απο τοτε.εχει πολυ θολη την αναμνηση του.ομως τη πραξη τη θυμαται
πολυ καθαρα.πως ακριβως εγινε.μπορει να την αναπαραστησει με την πιο παραμικρη λεπτο-
μερεια.ουτε σκληροτητα ουτε αδικια ουτε ατιμια ουτε προδοσια.επρεπε τοτε να γινει για να
ακολουθησουν ολα τα επομενα.οσα εγιναν κι οσα αναμενονται να γινουν.ηταν δυο πιονια ενος
παιχνιδιου.το παιχνιδι αρχισε κι επρεπε να τελειωσει.οποιαδηποτε στιγμη.ο χωρος της τελικης
εκτελεσης δεν ειχε σημασια.καποτε προτιμουσε να ειναι,να συμβει,οπως μια θεατρικη παρα-
σταση.η' μια κινηματογραφικη σκηνη.τωρα δεν τον ενδιαφερει.ειναι ετοιμος.λυτρωση;
παραιτηση;δικαιοσυνη;αδιαφορο.πολλες φορες στο παρελθον ειχε σκεφτει να τον αναζητησει
αυτος ο ιδιος.να τον παρακινησει να το κανει.να τον προκαλεσει.ο αλλος ηταν αορατος.ισως
ειχε πεθανει.ισως ειχε δειλιασει.ισως ειχε συγχωρεσει.αυτος,αντιθετα,με καθε τροπο καθιστου-
σε τον εαυτο του ορατο.υπερβολικα ορατο.στοχο.πολυαριθμες δημοσιες εμφανισεις,κοσμικες
συγκεντρωσεις,συνεντευξεις σε εφημεριδες,περιοδικα,παρουσιασεις σε τηλεορασεις,και η
αυτοβιογραφια που εκδωσε σε εκατομυρια αντιτυπα,με συνεχεις επαναεκδωσεις με συμπλη-
ρωμενα στοιχεια.ηταν αδυνατο να μην τον εντοπισει.ηθελε να του επιβληθει.να κυριαρχη-
σει.αυτος εδω ειναι παρων.να τον μισησει.να μην αντισταθει και να εκτελεσει.να τον παρα-
συρει.να γινει ενεργουμενο του.η σιωπη του τον εξοργιζε.ηξερε,κι αυτο ηταν το προσον του,
πως ηταν μεθοδικος,σχολαστικος,και εγωιστης.θα ενεργουσε οταν αυτος ο ιδιος το αποφασιζε.
κοιταξε το ρολοι.11:45.ο λαβυρινθος της πολης γυρω.επανεφερε το αλογο πισω στη θεση του.
η αναβαλομενη παρτιδα σκακι.αυτη,που τοτε,σαραντα χρονια πισω,διακοπηκε.η καρεκλα απε-
ναντι αδεια.τον περιμενει.βραδυασε.το φωτα στη πολη αναψαν.ο θορυβος της υποκουφος.
αποκοσμος.εκλεισε τα ματια.ισως ειχε αλλαξει προσωπο.χιλιαδες προσωπα.ισως εχουν συναν-
τηθει πολλες φορες.ισως εχουν συνεργασθει.ενας επιχειρηματιας.ενας νομικος συμβουλος.
ενας δημοσιογραφος.ενας οδηγος ταξι.ενας σωματοφυλακας του.ο επιμελητης της αυτοβιο-
γραφιας του.ο εκδοτης του.ακουσε το χτυπημα της πορτας.ανοιξε τα ματια.κοιταξε το ρολοι.
11:45.πατησε το κουμπι κι ανοιξε τη πορτα.ενας αντρας,ψηλος,στο αναστημα του,ξερακιανος,
και στη ηλικια του,μπηκε μεσα.'ηρθα για υποθεση'του ειπε.αυτος του εδειξε τη καρεκλα να
καθησει.ο αλλος καθησε και κινησε τον πυργο δυο θεσεις μπροστα.απαντησε με το αλογο
στη προηγουμενη θεση.αμιλητοι.η παρτιδα συνεχιζε.ο αντρας με μια κινησε τραβηξε τη
λεπτη,σχεδον αορατη,προσωπιδα απ'το προσωπο,οπως φιδι εμφανιζει το μεσα πουκαμισο
του.τωρα ειχε το προσωπο που ειχε τοτε οταν συνεβηκε εκεινο.αυτος δεν ταραχτηκε.συνεχι-
σε να παιζει.ο αξιωματικος στα μαυρα διαγωνια αιχμαλωτισε το αλογο του.'εξυπνη κινηση'
αντεδρασε ο αλλος,'και τωρα ματ' κανοντας τη κινηση του δικου του αξιωματικου στα λευκα
διαγωνια,διαισθανθηκε τη στιγμη,ο αντρας εβγαλε τη προσωπιδα του,τωρα,ειδε,το προσωπο
του σ'αυτον,ακριβως ο εαυτος του ο ιδιος απεναντι του,ακαριαια εκτυφλωτικη λαμψη,ισχυρος
ηχος,οξυς,ενιωσε δυνατο το καψιμο στη καρδια,ενα απεραντο λευκο χρωμα πλημμυρισαν τα
ματια του,αδιαφορο,επιβλητικο.το τελος της πραξης τους.ο αλλος πριν φυγει κοιταξε το ρολοι.
11:45.εξω βγαινοντας βυθιστηκε στον λαβυρινθο της πολης.
.
.
.
Arthur Schopenhauer-χ.ν.κουβελης c.n.couvelis
Η ΚΡΙΣΙΜΗ ΕΠΙΣΚΕΨΗ ΤΟΥ ΑΡΘΟΥΡ ΣΟΠΕΝΧΑΟΥΕΡ ΣΤΟΝ ΧΟΡΧΕ ΛΟΥΙΣ
ΜΠΟΡΧΕΣ
- Arthur Schopenhauer and J.L.Borges-
- χ.ν.κουβελης c.n.couvelis
ακουσε τη πορτα που ανοιξε,'εχει πανσεληνο αποψε' μιλησε ο επισκεπτης,φανταστηκε
το φωτεινο ειδωλο της σεληνης στα νερα του ελους να ταραζει την ακινησια τους,
'οταν ο ανθρωπος ειναι μονος τοτε ειναι ο εαυτος του'συνεχισε ο επισκεπτης του,
'αν δεν αγαπα τη μοναξια,δεν αγαπα την ελευθερια','ειναι θεμα επιλογης;'τον ρωτησε,
'ακριβως,της θελησης,γιατι μονο οταν ο ανθρωπος ειναι μονος τοτε ειναι πραγματικα
ελευθερος',ειδε τη γατα κουλουριασμενη πλαι του,'ειμαστε ηλιθιοι να νομιζουμε πως
τα ζωα δεν εχουν δικαιωματα,απατωμαστε πως η συμπεριφορα μας απεναντι τους
ειναι ηθικα αδιαφορη,αυτο ειναι παραδειγμα της βαρβαροτητας μας,για να ξεφυγουμε
απο την κατωτεροτητα μας και την απελπιστικη ανια καταφευγουμε σε φανατικους
πατριωτισμους,καταναλωνουμε περιττα πραγματα',
ακολουθησε σιωπη,αισθανθηκε πως σταματησε ο χρονος,'μια ιδεα ο χρονος'σκεφτηκε,
'Der Mensch kann tun was er will; er kann aber nicht wollen was er will' τον ακουσε
να λεει,φανταστηκε το τεραστιο τοπιο κατω απο την εκτυφλωτικη πιεση της σεληνης,
'θα ηταν καλυτερα αν δεν υπηρχε απολυτως τιποτα',το ειδωλο ενος τυφλου ανθρωπου
στον καθρεφτη,'αυτος ο αλλος εκει ειμαι εγω εδω' σκεφτηκε,'υπαρχει περισσοτερη
δυστυχια απο ευτυχια στον κοσμο' ακουσε τη φωνη του,'καινουργιες επιθυμιες δημι-
ουργουν καινουργιες απογοητευσεις,η αγωνια του ζωου που κατασπαραζεται ειναι
πολυ μεγαλυτερη απο την απολαυση του ζωου που το κατασπαραζει',
υποθεσε πως πηγε στο παραθυρο,γυρω και περα η απεραντη ερημος,ο επαναλαμ-
βανομενος ηχος του γρυλου,'ο ηχος του γρυλου σημαδευει τον χρονο,τον κανει
υπαρκτο,ενω ειναι μια ιδεα'τον ακουσε να λεει,'ποσο υπεροχα αποψε φωτιζει
η σεληνη το τοπιο',υπεθεσε πως γυρισε στον καθρεφτη,μετα απο λιγο τον ακουει
να λεει, 'ισως,εγω και συ,ειμαστε μεσα σε καθρεφτη,ειδωλα,οτι συμβαινει συμβαινει
στον καθρεφτη,ξερω οτι σε γοητευουν οι καθρεφτες','αυτο ειναι αληθεια,με γοητευουν
αλλα και με τρομαζουν'του απαντησε,'ποιος εκτισε αυτο το σπιτι που μενεις;' τον ρωτησε
ο αλλος,'αυτος ειναι ο Stephen Dedalus'απαντησε,'νιωθω πως ειμαι ο Μινωταυρος και
κλεισμενος εδω μεσα,τυφλος,περιμενω να'ρθει απο στιγμη σε στιγμη καποιος να με
σκοτωσει',ο αλλος γελασε,'κι αυτος νομιζεις πως ειμαι εγω;','δεν εχει σημασια τι νομιζω,
μπορει να το φανταζομαι,ισως να΄ναι φαντασια μου που μιλαμε'απαντησε 'το ιδιο και η
απεραντη ερημος γυρω και περα και η σεληνη πανω της που τη φωτιζει τοσο μαγικα,
η',καλυτερη εκφραση,αινιγματικα,ξερεις,η ανυπαρξια της ορασης δεν μ'εμποδιζει να
βλεπω',τον ρωτησε για Χεγκελ ,εκεινος του διηγηθηκε τη διαφωνια τους,και κατεληξε:
'στην πραγματικοτητα ο Χεγκελ δεν ειναι γνησιος φιλοσοφος',΄μαλλον,αυτο θελετε'
απαντησε,'οπως κι εγω θελησα αυτον τον λαβυρινθο,στο κεντρο του οποιου βρισκομα-
στε,για να με επισκεφτεις,τωρα αφου αυτο εγινε,θα τον καταστρεψω',ο αλλος γελασε
'αυτο ειναι αδυνατο να γινει επειδη θελω να μη γινει αυτο,ουτε φυσικα θα σου κοψω το
κεφαλι,αλλωστε αυτο θα ηταν θεατρικο,μια τραγωδια',τον φανταστηκε να εξερχεται απ'το
βαθος του καθρεφτη και να πηγαινει προς τη πορτα για να φυγει,τον φανταζεται ν'ανοιγει
τη πορτα,τωρα θα βρεθει σ'ενα πανομοιοτατο δωματιο,επειτα σε αλλο ιδιο,συνεχεια σε
ιδια δωματια,καποια φορα θα ανοιξει τη πορτα και θα μπει στο δωματιο που βρισκεται,
ιοως,ακριβως,αυτη τη στιγμη,σηκωνεται απ'το καθισμα,αυτος εξω απ'το παραθυρο ψηλα
βλεπει τη σεληνη και κατω,γυρω και περα,την απεραντη ερημο,
'ναι,θελω να τα βλεπω ολα αυτα' ψιθυρισε
.
.
.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου