.
.
LITTERATURE-ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ
Κτήσυλλα.[Αντωνίνος Λιβεράλις Μεταμορφώσεων συναγωγή]
-μεταφραση translation χ.ν κουβελης c.n.couvelis--
Κτήσυλλα.[Αντωνίνος Λιβεράλις Μεταμορφώσεων συναγωγή]
-μεταφραση translation χ.ν κουβελης c.n.couvelis
1. Κτήσυλλα.
Ἱστορεῖ Νίκανδρος Ἑτεροιουμένων γ΄.
Κτήσυλλα ἐγένετο Κεία τὸ γένος ἐξ Ἰουλίδος Ἀλκιδάμαντος θυγάτηρ. ταύτην ἰδὼν
Ἑρμοχάρης Ἀθηναῖος χορεύουσαν Πυθίοις παρὰ τὸν βωμὸν τοῦ Ἀπόλλωνος ἐν
Καρθαίᾳ ἐπεθύμισεν αὐτῆς, καὶ ἐπιγράψας μῆλον ἔρριψεν ἐν τῷ ἱερῷ τῆς Ἀρτέμιδος,
ἡ δὲ ἀνείλετο καὶ ἀνέγνω· ἐγέγραπτο δὲ ὅρκος κατὰ τῆς Ἀρτέμιδος ἦ μὴν
γαμηθήσεσθαι Ἑρμοχάρει Ἀθηναίῳ. ἡ μὲν οὖν Κτήσυλλα ἀπέρριψε τὸ μῆλον
αἰδεσθεῖσα καὶ χαλεπῶς ἤνεγκεν, ὥσπερ ὅτε Κυδίππην Ἀκόντιος ἐξηπάτησεν.
Ἑρμοχάρει δὲ αἰτησαμένῳ κατῄνεσε τὸν γάμον ὁ πατήρ ὁ τῆς Κτησύλλης καὶ ὤμοσε
τὸν Ἀπόλλωνα τῆς δάφνης ἁψάμενος. ἐπεὶ δὲ διῆλθεν ὁ τῶν Πυθίων χρόνος,
Ἀκλκιδάμας ἐκλαθόμενος τὸν ὅρκον, ὅν ὤμοσεν, ἑτέρῳ συνῴκιζε τὴν θυγατέρα.
καὶ ἡ παῖς ἔθυεν ἐν τῷ τῆς Ἀρτέμιδος ἱερῷ. χαλεπῶς δὲ φέρων Ἑρμοχάρης
ἐπὶ τῷ τούτου διαμαρτεῖν εἰσέδραμεν εἰς τὸ Ἀρτεμίσιον· καὶ ἡ παῖς αὐτὸν ἰδοῦσα
κατὰ θεῖον ἠράσθη, καὶ συνθεμένη διὰ τῆς τροφοῦ διαλαθοῦσα τὸν πατέρα,
νύχιον ἀπέπλευσεν εἰς τὰς Ἀθήνας καὶ γάμος ἐπράχθη τῷ Ἑρμοχάρει. τεκοῦσα
δ' ἡ Κτήσυλλα καὶ χαλεπῶς ἐκ τοῦ τόκου διατεθεῖσα ἐτελεύτησε κατὰ δαίμονα,
ὅτι ὁ πατὴρ αὐτῆς ἐψεύσατο τὸν ὅρκον. καὶ τὸ μὲν σῶμα κομίσαντες ἔφερον
ὅπως κηδεύσωσιν, ἐκ δὲ τῆς στρωμνῆς πελειὰς ἐξέπτη καὶ τὸ σῶμα τῆς Κτησύλλης
ἀφανὲς ἐγένετο. χρωμένῳ δ' Ἑρμοχάρει ὁ θεὸς ἀνεῖλεν ἱδρύσασθαι ἱερὸν παρὰ
τοῖς Ἰουλιήταις ἐπώνυμον Ἀφροδίτης Κτησύλλης· ἔχρησε δὲ καὶ τοῖς Κείοις.
οἱ δὲ θύουσιν ἄχρι νῦν, Ἰουλιῆται μὲν Ἀφροδίτην Κτήσυλλαν ὀνομάζοντες, οἱ δὲ ἄλλοι
Κτήσυλλαν Ἑκάεργην.
1. Κτήσυλλα.
Ἱστορεῖ o Νίκανδρος στο βιβλιο γ΄ των Ἑτεροιουμένων[Μεταμορφώσεων]
Η Κτησυλλα γεννηθηκε Κεια απο το γενος της Ιουλιδος του Αλκιδαμαντα θυγατερα,
αυτη βλεπωντας ο Ερμοχαρης ο Αθηναιος να χορευει στα Πυθια παραδιπλα απο τον βωμο
του Απολλωνα στη Καρθαια την ποθησε ερωτικα,και πανω γραφοντας σε μηλο το
ερριξε μεσα στο ιερο της Αρτεμιδας,αυτη το σηκωσε και διαβασε,ηταν γραμμενος
ορκος κατα το θελημα της Αρτεμιδας διχως αλλο να παντρευτει με τον Ερμοχαρη τον
Αθηναιο,η Κτησυλλα ομως πεταξε το μηλο απο ντροπη και βαρεια το πηρε,οπως οταν
την Κυδιππη ο Ακοντιος εξαπατησε,στον Ερμοχαρη που την ζητησε συναινεσε για τον
γαμο ο πατερας της Κτησυλλας και ορκισθηκε στον Απολλωνα τη δαφνη αφου αγγιξε,
επειδη περασε ο καιρος των Πυθιων,ο Αλκιδαμαντας εχοντας ξεχασει τον ορκο,που
ορκισθηκε,σε αλλον εταξε σε γαμο την θυγατερα,και η κοπελλα θυσιαζε μεσα στης
Αρτεμιδας το ιερο,βαρεια παιρνοντας ο Ερμοχαρης την αποτυχια του σ'αυτο ορμησε
μεσα στο Αρτεμισιο,και η κοπελλα αυτον βλεπωντας κατα θεικο θελημα ερωτευθηκε,
και συννενοημενη με τη τροφο ξεφευγοντας την προσοχη του πατερα,νυχτα απεπλευσε
στην Αθηνα,και γαμος εγινε με τον Ερμοχαρη,γεννωντας η Κτησυλλα και απο τη γεννα
παθαινοντας ετελειωσε κατα το θελημα του θειου δαιμονα,διοτι ο πατερας της
ψευδορκισθηκε,και το σωμα παιρνοντας το εφεραν για να κηδευσουν,απο το στρωμα
της περιστερα πεταξε,και το σωμα της Κτησυλλας αφαντο εγινε,στον Ερμοχαρη που
χρησμο ζητησε ο θεος αποκριθηκε να ιδρυσει ιερο στους Ιουλιητες με το επωνυμο
της Αφροδιτης Κτησυλλας,χρησμοδοτησε και στους Κειους,οι οποιοι θυσιαζουν
μεχρι τωρα,οι μεν Ιουλιητες Αφροδιτη Κτησυλλα ονομαζοντας,οι δε αλλοι Κτησυλλα
Εκαεργη[αυτη που απο μακρυα ενεργει,πεταει τα βελη ]
.
.
Ἀσπαλίς[Αντωνίνος Λιβεράλις Μεταμορφώσεων συναγωγή] Ερυθρόμορφος σκύφος, 450 – 420 π. Χ., (Staatliche Museen,
Ἀσπαλίς[Αντωνίνος Λιβεράλις Μεταμορφώσεων συναγωγή]
-μεταφραση translation χ.ν κουβελης c.n.couvelis
13. Ἀσπαλίς.
Ἱστορεῖ Νίκανδρος Ἑτεροιουμένων β'.
Διὸς καὶ νύμφης Ὀθρηίδος ἐγένετο παῖς Μελιτεύς. τοῦτον ἡ μήτηρ ἐξέθηκεν εἰς τὴν ὕλην κατὰ δέος Ἥρας, ὅτι αὐτῇ Ζεὺς ἐμίχθη. ὁ δὲ παῖς Διὸς βουλῇ οὐκ ἠφανίσθη ἀλλ' ηὔξετο τρεφόμενος ὑπὸ μελισσῶν. ἐνέτυχε δὲ αὐτῷ ποιμαίνων πρόβατα Φάγρος ὁ Ἀπόλλωνος καὶ Ὀθρηίδος νύμφης, ἥτις ἔτεκε Μελιτέα τὸν ἐν τῇ ὕλῃ παῖδα. θαυμάσας δὲ πρὸς τὸν ὄγκον τοῦ σώματος καὶ ἔτι πλέον πρὸς τὰς μελίσσας ἀνείλετο καὶ ἀπήνεγκεν εἰς τὰ οἰκία καὶ ἔτρεφεν [ἐν] πολλῇ σπουδῇ θέμενος αὐτῷ Μελιτέα ὄνομα, διότι ὑπὸ μελισσῷν ἐτράφη· ὑπῆλθε <γὰρ> αὐτὸν καὶ χρησμὸς, ἐν ᾧ ποτε θεὸς εἶπε σῴζειν ὁμόγνιον ὄντα τὸν ὑπὸ τῶν μελισσῶν τρεφόμενον. ὁ δὲ παῖς ἐπεὶ τάχιστα ἠνδρώθη, ἀνὴρ ἐγένετο γενναῖος καὶ πλείστων ἦρξε περιοίκων καὶ πόλιν ἔκτισεν ἐν τῇ Φθίᾳ προσαγορεύσας Μελίτην. ἐν ταύτῃ τῇ Μελίτῃ τύραννος ἐγένετο βίαιος καὶ ὑβριστής, ὅν οἱ μὲν ἐπιχώριοι οὐδ΄ ὀνομάζουσιν, ὑπὸ δὲ τῶν ξένων Τάρταρος ἐκαλεῖτο. οὗτος εἴ τις διαβοηθείη παρθένος ἐπὶ κάλλει τῶν ἐγχωρίων, ἀπῆγεν αὐτὴν καὶ ἐμίγνυτο πρὸ γάμου κατὰ βίαν. τότε δ΄ οὖν εἴρητο πρὸς τοὺς θέραπας ἀπάγειν Ἀσπαλίδα τὴν θυγατέρα τὴν Ἀργαίου τῶν οὐκ ἀσήμων. ἡ δὲ παῖς, ὡς ἔκπυστος ὁ λόγος ἐγένετο, πρὶν ἀφικέσθαι τοὺς ἀπάξοντας ἀνήρτησεν ἑαυτήν. τῆς δὲ πράξεως οὔπω διαβοηθείσης ἀδελφὸς ὁ τῆς Ἀσπαλίδος Ἀστυγίτης ὤμοσεν, ὅτι πρότερον τίσεται τὸν τύραννον ἤ τὸ σῶμα καθαιρήσει τὸ τῆς ἀδελφῆς. ἐνδὺς δὲ τάχιστα τὴν στολὴν τῆς Ἀσπαλίδος καὶ κρύψας παρὰ τὴν εὐώνυμον πλευρὰν τὸ ξίφος ἔλαθε πρὸς τὴν ὄψιν ἀντίπαις ὤν· παρελθὼν δ' εἰς τὰ οἰκία γυμνὸν ὄντα καὶ ἀφύλακτον τὸν τύραννον κτείνει. οἱ δὲ Μελιτεῖς τὸν μὲν Ἀστυγίτην ἐστεφάνουν καὶ μετὰ παιάνων προέπεμπον, τὸ δὲ σῶμα τοῦ τυράννου κατεπόντωσαν εἰς ποταμὸν ἐμβαλόντες, ὅν ἔτι νῦν ἐξ ἐκείνου τοῦ χρόνου Τάρταρον καλοῦσι· τὸ δὲ σῶμα τὸ τῆς Ἀσπαλίδος ἐξερευνῶντες πάντα τρόπον, ὅπως κηδεύσωσιν ἐπισήμως, οὐκ ἠδυνήθησαν εὑρεῖν· ἀλλὰ τοῦτο μὲν ἠφανίσθη κατὰ θεόν, ἀντὶ δὲ τοῦ σώματος ἐφάνη ξόανον παρὰ τὸ τῆς Ἀρτέμιδος ἑστηκός. ὀνομάζεται δὲ παρὰ τοῖς ἐγχωρίοις τοῦτο τὸ ξόανον Ἀσπαλὶς Ἀμειλήτη Ἑκαέργη, ᾧ καθ' ἕκαστον ἔτος αἱ παρθένοι χίμαρον ἄθορον ἐκρήμνων, ὅτι καὶ ἡ Ἀσπαλὶς παρθένος οὖσα ἑαυτὴν ἀπηγχόνισεν.
.
.
13. Ἀσπαλίς.
Ἱστορεῖ o Νίκανδρος στο βιβλιο β΄ των Ἑτεροιουμένων[Μεταμορφώσεων]
Απο τον Δια και την νυμφη Οθρηιδα γεννηθηκε το παιδι Μελιτεας,αυτον η μητερα το
παρατησε στο δασος απο το φοβο της Ηρας,διοτι με αυτη ο Διας σμιχθηκε,το παιδι
απο του Δια τη θεληση δεν αφανισθηκε αλλα αυξανε τρεφομενο απο μελισσες,ετυχε
με αυτο βοσκοντας προβατα ο Φαγρος του Απολλωνα και της Οθρηιδας νυμφης,η
οποια γεννησε τον Μελιτεα το παιδι στο δασος,θαυμαζοντας για το μεγεθος
του σωματος και ακομη πιο πολυ για τις μελισσες το σηκωσε και το μετεφερε στο
σπιτι και το ετρεφε με πολυ φροντιδα,δινοντας σε αυτο το ονομα Μελιτεας,διοτι
απο μελισσες τραφηκε,τοτε του ηρθε στο μυαλο και ο χρησμος,στον οποιο καποτε
ο θεος ειπε πως θα σωσει ομογεννητον τον απο τις μελισσες τρεφομενον,το παιδι
επειδη πολυ γρηγορα ανδρωθηκε,ανδρας εγινε γενναιος και των πιο πολλων αρχευε
απο τους περιοικους και πολη εκτισε στη Φθια ονομαζοντας Μελιτη,σε αυτη τη Μελιτη
τυραννος εγινε βιαιος και υβριστης,τον οποιον οι μεν ντοπιοι καθολου δεν ονομαζουν,
απο δε τους ξενους Ταρταρος εκαλειτο,αυτος αν καποια ηταν ξακουστη παρθενα στα
καλλη απο τις ντοπιες,την αρπαζε και την εσμιγε προ του γαμου βιαζοντας,τοτε λοιπον
ειπε προς τους υπηρετες να αρπαξουν την Ασπαλιδα την θυγατερα αυτην του Αργαιου
οχι απο τους ασημαντους,η κοπελλα,μολις μαθευτηκε η διαταγη,πριν να φτασουν οι
αρπαγες κρεμασθηκε,της πραξης οχι ακομα ακουσμενης ο αδελφος της Ασπαλιδας
ο Αστυγιτης ορκισθηκε,οτι πρωτα θα τιμωρησει τον τυραννο και μετα το σωμα θα
ξεκρεμασει της αδελφης,αφου ντυθηκε πολυ γρηγορα τη φορεσια της Ασπαλιδας
και αφου εκρυψε στην αριστερα πλευρα το ξιφος δεν ξεχωριζε στην οψη σαν τη
κοπελλα οντας,περνωντας μεσα στο σπιτι γυμνο οντα και αφυλακτο τον τυραννο
σκοτωνει,οι δε Μελιτεις τον μεν Αστυγιτη στεφανωναν και μετα παιανων προεπεμπαν,
το δε σωμα του τυραννου καταποντισαν σε ποταμο πετωντας,τον οποιο ακομα τωρα
απο εκεινο τον καιρο Ταρταρο καλουν,το σωμα δε αυτο της Ασπαλιδας ψαχνωντας παντου,
οπως το κηδεψουν επισημα,δεν μπορεψαν να βρουν,αλλα αυτο εξαφανισθηκε κατα το
θελημα του θεου,αντι δε του σωματος εμφανισθηκε ξοανο παραδιπλα στο της Αρτεμιδας
στημενο,ονομαζεται απο τους ντοπιους τουτο το ξοανο Ασπαλις Αμειλητη Εκαεργη,
[Ασπαλιδα η Αμειλικτη που απο μακρυα τοξευει],στο οποιο καθε χρονο οι παρθενες
τραγο αμαρκαλιστο κρεμουσαν,διοτι και η Ασπαλιδα παρθενα ουσα η ιδια απαγχονισθηκε
.
.
Αντωνίνος Λιβεράλις
https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%91%CE%BD%CF%84%CF%89%CE%BD%CE%AF%CE%BD%CE%BF%CF%82_%CE%9B%CE%B9%CE%B2%CE%B5%CF%81%CE%AC%CE%BB%CE%B9%CF%82
Ο Αντωνίνος Λιβεράλις (Antoninus Liberalis) ήταν μυθογράφος του 2ου ή 3ου μ.Χ. αιώνα. Έγραψε στα ελληνικά, βασιζόμενος σε έργα προγενεστέρων του, μια συλλογή σπάνιων μύθων με τίτλο Μεταμορφώσεων Συναγωγή.
.
Νίκανδρος ο Κολοφώνιος
https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9D%CE%AF%CE%BA%CE%B1%CE%BD%CE%B4%CF%81%CE%BF%CF%82_%CE%BF_%CE%9A%CE%BF%CE%BB%CE%BF%CF%86%CF%8E%CE%BD%CE%B9%CE%BF%CF%82
Ο Νίκανδρος ο Κολοφώνιος (2ος αιώνας π.Χ.), ήταν Έλληνας μαθηματικός, φαρμακοποιός, γεωπόνος, βοτανολόγος, ιατρός και γραμματικός.
Βιογραφία
Γεννήθηκε στην Κλάρο, κοντά στην Κολοφώνα, γιος του Δαμαίου, όπου η οικογένειά του ήταν υπεύθυνη από γενιά σε γενιά για το ιερατείο του Απόλλωνα, υπήρξε και ο ίδιος ιερεύς του Απόλλωνα. Άκμασε κατά τη βασιλεία του Αττάλου Γ' της Περγάμου. Ήταν σύγχρονος του Αράτου και του Θεοκρίτου.
Έργα του
Από έναν αρκετό αριθμό βιβλίων που έγραψε τόσο σε πρόζα όσο και σε έμμετρο στίχο, μόνο δύο διασώζονται ολόκληρα. Αυτά είναι:
Τα Θηριακά, είναι ποίημα σε δακτυλικό εξάμετρο, αποτελούμενο από 958 στίχους. Περιγράφεται η φύση δηλητηριωδών ζώων και τις επιδράσεις των δηλητηρίων τους που προκαλούν, καθώς και τα αντίστοιχα αντίδοτα. Περιγράφει 14 είδη ιοβόλων ερπετών. Στο ίδιο έργο αναγράφονται 125 φυτά. Είναι ο πρώτος αρχαίος Έλληνας που αναφέρει την ιατρική χρήση των βδελλών.
Τα Αλεξιφάρμακα, αποτελείται από 630 στίχους σε δακτυλικό εξάμετρο που αναφέρονται γενικά στα δηλητήρια αναλύοντας 19 εξ αυτών, 8 ζωικών και 11 φυτικών, ενώ παράλληλα παρέχει συνταγές για την αντιμετώπισή τους. Σημαντικό μέρος αυτού του συγγράμματος βρίσκεται σήμερα στη Μονή Ιβήρων στο Άγιο Όρος. Η κύρια πηγή πληροφοριών του Νικάνδρου φέρεται ο ιατρός Απολλόδωρος.
Τρία επιγράμματα του Νίκανδρου από τον Στέφανο του Μελέαγρου σώζονται στην Παλατινή Ανθολογία (VII 435, VII 526, IX 503A).
Άλλα έργα που είχε συγγράψει ο Νίκανδρος ο Κολοφώνιος που δεν έχουν όμως διασωθεί είναι:
Αιτωλικά (Γεωγραφικό ίσως περί πανίδας και χλωρίδας)
Βοιωτικά (ομοίως με παραπάνω)
Γεωργικά
Εξηγητικά εις Ιπποκράτην
Ετεριούμενα, το σύγγραμμα αυτό είχε σχολιάσει ο Αντωνίνος Λιβεράλις και ο Οβίδιος.
Ευρώπεια
Θηβαϊκά
Ιάσεων συναγωγή βιβλία 3.
Κολοφωνιακά
Κυνηγετικά ή Θηρευτικά
Μελισσουργικά
Οιταϊκά
Οφιακά
Περί ποιητών
Προγνωστικά, που πιθανώς αναφέρονταν στα πρώτα συμπτώματα δηλητηριάσεων.
Σικέλεια
Τα έργα του Νικάνδρου επαινέθηκαν από τον Κικέρωνα (De oratore, i. 16), έγιναν αντικείμενο μίμησης του Οβιδίου και του Λουκανού, και χρησίμευσαν συχνά ως πηγές για τον Πλίνιο και άλλους συγγραφείς.
.
.
