.
.
LITTERATURE-ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ
-Ο επιτηρητής του Jeremy Bentham Panopticon
-χ.ν.κουβελης c.n.couvelis
Ο επιτηρητής του Jeremy Bentham Panopticon
-χ.ν.κουβελης c.n.couvelis
Περὶ Πανόπτου
Τοῦτον πάντα βουλόμενον ἀκούειν καὶ ὁρᾶν ἐν παντὶ τῷ σώματι ὀφθαλμοὺς ἔχειν ἐπλάσαντο.
ὅθεν ἔτι καὶ νῦν τοὺς τοιούτους πανόπτας καλοῦμεν.
(Ηρακλείτου μυθογραφου)
Ἀλλ’ ἔστι δίκης ὀφθαλμὸς ὃς τὰ πανθ’ ὁρᾷ
(Μένανδρος,4ος άι.πΧ)
το κτίριο-κρατησης-επιτηρησης
του Jeremy Bentham Panopticon,ήταν 4οροφο κυκλικο κτίριο,ο κάθε όροφος αποτελούνταν από
50 διαμερίσματα-κελια,συνολικά 559,διαστάσεων 4μ όψη χ 6μ βάθος 3μ ύψος,τα οποία δεν επικοινωνούν μεταξύ τους,
στην εσωτερική πλευρά προς τον αυλή ανοικτά με γυάλινη διάφανη πόρτα,στο βάθος παράθυρο,
τη μέρα κάθε κελί φωτίζεται από το φως της μερα,τη νύχτα ανάβει ηλεκτρικός φωτισμός,στην εξωτερική πλευρά τέσσερις κυκλικοί διάδρομοι ανά όροφο,και 4 ασανσέρ ανά 50 μ μέτρα,
στο κέντρο της αυλής υψωνεται
το παρατηρητήριο,ένας κυλινδρικός 4οροφος πυργος,με εσωτερικό ασανσέρ στον άξονα
του,κάθε όροφος είναι ενιαίος χώρος,με εξωτερικό γυαλί αδιαφανο από γυαλί από τα κελια ,
εκεί στα κελιά κράτησης-επιτηρησης βρίσκονται απομωνομενοι οι κρατούμενοι,
και στον πύργο οι παρατηρητές,από πού μπορούν τα παρατηρούν τα πάντα,
η παρατήρηση των κρατουμένων είναι 24ωρη,και οι κρατούμενοι αισθανονται ότι οποιανδήποτε στιγμή μπορει να επιτηρούνται αλλά δεν το γνωρίζουν πότε,όλοι τους είναι ορατοί από τον πύργο,αλλά αυτοί τίποτα δεν βλέπουν εκεί,
κανέναν παρατηρητή,
όταν τον διόρισαν για φύλακα παρατήρησης ήταν ο μοναδικός στον πύργο,οι κρατούμενοι αυτό δεν
το ήξεραν,νομίζουν,του είπαν,πως ο αριθμός των παρατηρητών είναι επαρκής γι'αυτους,ένας παρατηρητής για τον καθε επιτηρουμενο, όταν θα κοιμόνταν,τι θα γίνονταν;ρώτησε,δεν έχει σημασία,του απάντησαν,έτσι κι αλλιώς οι άλλοι το αγνοούν,νομίζουν ότι η επιτηρηση δεν έχει κενά,είναι συνεχής,
ρώτησε,πόσοι κρατούμενοι υπαρχουν τωρα,του απάντησαν,πως αυτό δεν τον ενδιαφέρει,το καθήκον του ήταν να καταγράφει τι έβλεπε,και να το αναφέρει,
στην αρχή μέτρησε,δεν έκανε λάθος,ήταν ακριβώς 60 κρατουμενοι,στο ισόγειο 5,α' όροφος 10,β'οροφος 15,3ος οροφος 10,4ος όροφος 20,
μετά από μια εβδομάδα αυξήθηκαν σε 70,στο δεύτερο προστέθηκαν 3 και στον 4ο 7,
μετά από πέντε μέρες ελλατωθηκαν,43,
συμπαιρανε πως κάποιοι θα έκτισαν την ποινή τους και θα απολυθηκαν,άλλοι θα πήγαν στο νοσοκομείο,άλλοι θα πεθαναν,κι άλλοι θα εκτελεστηκαν,
σ'αυτον όταν έδινε τις γραπτές αναφορές του δεν του έδιναν πληροφορίες,τι ακριβώς συνέβαινε,και
το θεώρησε φρόνιμο να μην ρωτά,έπειτα δεν τον ενδιέφερε,ήθελε να εκτελεί ψυχρά τη δουλειά του,
να μην εμπλέκεται συναισθηματικά με τους κρατούμενους,έπειτα ότι κατέγραφε,μάλλον τα θεωρούσε ασήμαντα,τι ώρα σηκώνονταν,πόση ώρα περπατούσαν στο δωμάτιο,τι ώρα έτρωγαν,αν ξαπλωναν το μεσημέρι,αν διάβαζαν,με το κυαλι,διάβαζε τον τίτλο του βιβλίου,περιεργαζονταν τα χαρακτηριστικά τους,κάποιοι από τις κινήσεις των χειλιών τους μονολογουσαν,άλλοι είχαν κλειστό το στόμα,άλλοι συχνά ξέσπαζαν σε γέλιο,κάποιος χτύπησε το κεφάλι του στο τοίχο,είδε τα αίματα,ειδοποίησε,είδε
δύο νοσοκόμους να μπαίνουν στο κελί,εκείνος τους επετεθηκε,τον ερριξαν κάτω και κατάφεραν να τον ακινητοποιδουν,
ένα άλλο βράδυ παρακολουθούσε ένα κρατούμενο,στο 17ο κελί του β' οροφου,ένα αδύνατο άνθρωπο,κάθονταν στην άκρη του κρεβατιού,ακινητος ώρα πολύ,δεν βασταξε και τα μάτια του έκλεισαν,
μέσα στη νύχτα ξύπνησε,είδε με τρόμο απέναντι τον κρατούμενο κρεμασμένο με το σεντόνι,χτύπησε το κουδούνι συναγερμού,πήγαν,δύο νοσοκόμοι,και τον ξεκρέμασαν,από το παρατηρητήριο του έβλεπε,έφυγαν,το δωμάτιο άδειο,δεν ξανακοιμήθηκε,
την άλλη μέρα ζήτησε την παρετηση του,του μίλησαν αυστηρά,δεν την δέχτηκαν,
αυτό ήταν αδύνατο,ούτε να διανοείται,
σε λίγες μέρες δεν έβλεπε κανέναν κρατούμενο σε κανένα κελι,ρώτησε και του είπαν πως
πραγματικά άδειασε η φυλακή,
χάρηκε γιατί δεν θα υπήρχε λόγος να παραμείνει επιτηρητής,
πέρασαν μέρες,δεν είχε πια κανένα ενδιαφέρον,πρώτα η απασχόληση με τους κρατούμενους του γέμιζε το χρόνο,τώρα δεν έβλεπε κανέναν,ένα κενό ,μια ερημιά,κάποιες φορές νόμιζε πως θα τρελενονταν,
κάποια μέρα του ανακοίνωσαν πως στη φυλακή θα είχαν έναν μόνο κρατούμενο κι αυτόν θα επιτηρούσε,μόνο που για λόγους ασφαλείας θα του άλλαζαν συνεχώς όροφο και κελί,το καθήκον του θα ήταν το ίδιο,η αυστηρή κι αδιάκοπη επιτήρηση αυτού του μοναδικού ανθρώπου,και η επιτήρηση αρχίζει από αυτή τη στιγμη,
ανέβαινε συνέχεια τους οροφους στο πύργο παρατήρησης,περιφέρονταν σε κάθε ένα από αυτόν και κοιτούσε τα 50 κελιά στον καθένα,
πουθενά δεν μπόρεσε να τον εντοπίσει τον φυλακισμένο,και δεν ήταν δυνατόν να καταγράψει τις κινήσεις του,οι αρχές της φυλακης άρχισαν να τον πιέζουν,ήθελαν οπωσδήποτε αναφορές,οι δικαιολογίες που επικαλούνταν τους φαίνονταν ύποπτες,πως όσο και να έψαξε,νύχτα και μέρα, δεν τον βρήκε,
του είπαν πως θα τιμωρούνταν πολύ αυστηρά,
τότε σκέφτηκε και το αποφάσισε να φανταστεί έναν κρατούμενο,και έτσι να κάνει τις καταγραφές του,
στην αρχή αυτές ήταν ολιγολογες,
σιγά σιγά όμως έγραφε όλο και περισσότερα μέχρι που έφτασε να αναφερει πολλές λεπτομέρειες,
οι ανώτεροι γι'αυτες τον έπαινεσαν,δεν φαντάζονταν,του είπαν,πόσο ενδιαφέρουσες ήταν
για την υπηρεσία τους,πόσο χρησιμες,και ανεκτίμητης αξιας
τα χρόνια πέρασαν,είχε πια γεράσει,δεν μπορουσε να κουνηθεί,τα πόδια του είχαν παραλύσει,τα μάτια του είχαν θολώσει,ήταν σχεδόν τυφλός,
κάθονταν σε μια πολυθρόνα ακίνητος στον τρίτο όροφο,του έβαλαν μια νοσοκόμα να τον φροντίζει,
επειδή δεν μπορούσε να γράφει,σε ένα μαγνητόφωνο κατέγραφε τις παρατηρήσεις του για τον κρατούμενο,η φωνή του είχε μια δραματικότητα,πολλές φορές ήταν σαν παραληρημα,δύσκολα να καταλάβουν τι έλεγε,
στη τελευταία του ηχογράφηση φώναξε πως ήταν τελείως τυφλός και κουφός,
παρόλαυτα τους περιεγραφε τον επιτηρουμενο,λεπτομερεστατα,τι χρώμα έχουν τα κουμπιά από τα σακάκι του,πόσες τρίχες έχει το μουστάκι και το μούσι του,πόσες φορές αναπνέει το δευτερολεπτο,ακόμα και τα όνειρα που βλέπει,και πως τον είδε,γέλασε σαρκαστικά,να βγαζει ένα πιστόλι να τον σημαδευει και να τον πυροβολει,
ορίστε,τους είπε,κι άνοιξε το πουκάμισο του,εδώ ακριβώς στη καρδιά,να η πληγή,
οι άλλοι με τρόμο είδαν την πληγή,κάποιοι δεν τον πίστεψαν,παίζει θεατρο,μας κοροϊδεύει,πρέπει να τιμωρηθεί,είναι αχρειος,ψεύτης,το ήξερε πως κανένας δεν ήταν στη φυλακή να επιβλέπει,αυτός ήταν ο επιβλεπομενος,το πειραματόζωο μας,σηκωστε τον να τον κλείσουμε στη φυλακή,φώναξε κάποιος,στη θέση του θα βρεθεί άλλος φύλακας,η φυλακή,κύριοι,δεν θα κλείσει,είναι υψίστης σημασίας για την δικαιοσύνη μας,αλλιμονο αν υπολογίζουμε τους επικριτές κι αντηρρησιες τους συστήματος μας,η κοινωνία μας θα καταστρέφονταν,
τα πραγματα επιβαλονταν να επανερθουν όπως πριν ήταν,
ο διευθυντής διέταξε να τον σηκώσουν,και να τον κλείσουν στην φυλακή απέναντι,στο 21ο κελι του 3ου ορόφου του Jeremy Bentham Panopticon
.
.
.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου