.
.
LITTERATURE-ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ
-Περί Ζωιλου Ομηρομαστιγος-Περι Ομηρου Μικρολογιες-
ΚΕΙΜΕΝΑ-TEXTS-Χ.Ν.Κουβελης[C.N.Couvelis}
.
.
Οδυσσεια Ομηρου εκδοση 1504
Περί Ζωιλου Ομηρομαστιγος-χ.ν.κουβελης
Αιτια για την ενασχοληση μου για τον Ζωιλο ηταν το διηγημα ''Τα Συμβαντα του Μυλου''
του Παπαδιαμαντη,εκει διαβασα:
Τὰ δένδρα ἔσμιγον εἰς τρυφερὰς περιπτύξεις ἐκεῖ τὴν νύκτα, καὶ ὁ κισσὸς καὶ τὸ κλῆμα
ἀνερριχῶντο εἰς τὰ ὕψη τῶν κλάδων, καὶ καρποὶ μελαμβριθεῖς ἐκρέμαντο εἰς τὰ
ἀκροκλώνια, διὰ νὰ δίδεται τροφὴ εἰς ὅλα τὰ πτερωτὰ καὶ τὰ ὄρνεα, τὰ ἐπικαλούμενα τὸ
ὄνομα τοῦ Κυρίου. Καὶ θνητὸς ἄνθρωπος δὲν ἠδύνατο ν᾿ ἀναβῇ ἐκεῖ, οὐδὲ νὰ
καταβῇ, ἐκτὸς ἂν ἦτον οὐρανοπετής. «Οὐδέ κεν ἀμβαίη βροτὸς ἀνήρ, οὐ καταβαίη».
αυτο το «Οὐδέ κεν ἀμβαίη βροτὸς ἀνήρ, οὐ καταβαίη». μου κινησε το ενδιαφερων,μου
φανηκε να ειναι ομηρικο,και κανοντας αναζητηση στο Google πραγματι ηταν ο στιχος 77
στη ραψωδια μ' της Οδυσσειας,που περιγραφει τι θα συναντησει ο Οδυσσεας μετα την
αναχωρηση του απο την Κιρκη,δηλαδη τις Σειρήνες, τη Σκύλλα και τη Χάρυβδη και τα Βοδια
του Ηλιου:
[Ομηρου Οδυσσεια,ραψωδια μ',στιχοι 73-79]
οἱ δὲ δύω σκόπελοι ὁ μὲν οὐρανὸν εὐρὺν ἱκάνει
ὀξείῃ κορυφῇ, νεφέλη δέ μιν ἀμφιβέβηκε
κυανέη: τὸ μὲν οὔ ποτ' ἐρωεῖ, οὐδέ ποτ' αἴθρη 75
κείνου ἔχει κορυφὴν οὔτ' ἐν θέρει οὔτ' ἐν ὀπώρῃ.
οὐδέ κεν ἀμβαίη βροτὸς ἀνὴρ οὐ καταβαίη, 77
οὐδ' εἴ οἱ χεῖρές τε ἐείκοσι καὶ πόδες εἶεν:
πέτρη γὰρ λίς ἐστι, περιξεστῇ ἐϊκυῖα.
[μεταφραση χ.ν.κουβελης]
εκει'ναι δυο σκοπελοι,στον πλατυ ουρανο ο ενας φτανει
μ'οξεια κορυφη,και με συνεφο ολουθε σκεπασμενος
μαυρο,κι ουτε ποτε αυτο σκορπα κι ουτε ποτε καθαριζει 75
κεινου κραταει τη κορυφη ουτ'αν ειν' στο θερος ουτ'αν στο φθινοπωρη
κι ουτε ν'ανεβει θνητος ανθρωπος μπορει κι ουτε να κατεβει 77
ουτε κι αν χερια εικοσι και ποδια ειχε
γιατ' ειναι η πετρα λεια,ολοξυστη να'ναι μοιαζει
[και στη μεση αυτου του σκοπελου ειναι η σπηλια της τρομερης Σκυλλας]
στα αποτελεσματα της αναζητησης που εκανα εμφανισθηκε και ο Ζωιλος,ενας επικριτης
του Ομηρου,που τον εψεγε,συν τοις αλλοις,σ'αυτον τον ομηρικο στιχο:
οὐδέ κεν ἀμβαίη βροτὸς ἀνὴρ οὐ καταβαίη
ειναι περιττο να λες,πως δεν μπορεις να κατεβεις απο εκει που δεν μπορεις ν'ανεβεις,
ειναι λογικη ανοησια
εκανα μια πρωτη κριση,φυσικα και το ηξερε αυτο ο Ομηρος,απλα ο στιχος ειναι,και
πρεπει να ειναι,ενταγμενος στη τεχνη της ποιησης,στο μετρο του στιχου,το δακτυλικο
εξαμετρο,με εξι ποδες μακρο βραχυ βραχυ,επισης η ευφωνια αμβαιη/καταβαιη,χαριν
της ποιητικης αδειας δικαιολογειται ο λογικος πλεονασμος,κι ακομα πως η ποιηση δεν
ειναι αυστηρη επιστημη,οχι τι ξερω αλλα τι εχει αισθητικη,
στη Βικιπαιδεια εγραφε:
Ο Ζωίλος ήταν ρήτορας από την Αμφίπολη που έζησε μεταξύ 285- 247 π.Χ.[1]
Κατηγορούσε με μικρόλογα τον Όμηρο, γι αυτό επονομάστηκε Ομηρομάστιξ και για τη
δηκτική του γλώσσα γενικά κύων ρητορικός.
λιγοστα μπορουσες να βρεις στο inrenet,θελησα να μαθω περισσοτερα,επισκεφτηκα
την Εθνικη Βιβλιοθηκη,εκει βρηκα μετα απο μερες και με μεγαλη δυσκολια μια εργασια
για τον Ζωιλο τριων σελιδων γραμμενη στα ελληνικα μεσα στο βιβλιο The Classical Works
[edition 1931Oxford] του Henry.G.Moore ενος αγγλου καθηγητη στην εδρα Classical
Literature University of Oxford,England,με τον τιτλο:Περί Ζωιλου Ομηρομαστιγος,
τοτε ενιωσα,επηρεασμενος απο την εργασια του αγγλου καθηγητη,την σφοδρη επιθυμια
να γραψω για τον Ζωιλο,και μαλιστα με τον ιδιο τιτλο:
Περί Ζωιλου Ομηρομαστιγος
[παρακατω αντιγραφω το εργο μου ]:
Περί Ζωιλου Ομηρομαστιγος
ο Ζωιλος [περιπου 285- 247 π.Χ ]ηταν απο την Αμφιπολη,ρητορας και σοφιστης,μαθητευσε
στον Διογενη τον Κυνικο,
στο Λεξικο Σουδας γραφεται για τον Ζωιλο:
"Ζωίλος Αμφιπολίτηςος επεκλήθη Ομηρομάστιξ, ότι επέσκωπτεν Ομηρον.
Δι ο αυτόν διώξαντες οι εν τη Ολυμπία κατά των Σκιρωνίδων πετρών έρριψαν.
Ρήτωρ δε ήν και φιλόσοφος "
ισως η αποτυχια του ως ρητορας,επειδη στερουνταν την απαραιτητα δυνατη,επιβλητικη
φωνη και την ικανοτητα των θεατρικων,υποκριτικων,κινησεων που συνοδευουν την εκ-
φωνηση των λογων στα δικαστηρια και στην αγορα να τον εκανε να στραφει προς την
φανατικη επικριση των ιερων πρωτοτυπων,οπως του Ομηρου αλλα και του Πλατωνα,
τον Ομηρο τον κοσκινιζε στιχο-στιχο να βρει λαθη,ανακριβειες,λογικα χασματα,ασαφειες,
αφελειες,μωρολογιες,κλπ
πραγμα αρκετα ευκολα,γιατι σ'συτο συνηγορουσαν πολλα:
-πρωτον,η γλωσσα του Ομηρου,μια καθαρα τεχνικη γλωσσα,που δεν μιλιονταν πουθενα
στον ελληνικο χωρο,με βαση την Ιωνικη διαλεκτο,με αιολικα,αρκαδο-κυπριακα και
μυνηναικα γλωσσικα δανεια
-δευτερον,η αναγκη να διατηρηθει το μετρο,το δακτυλικος εξαμετρο,με εξι ποδας ανα
στιχο,με μακρο βραχυ βραχυ καθε ποδας,αυτο εμπεριειχε τον κινδυνο καθε λογης
ευκολιων,και αυθαιρεσιων, για να επιτευχθει
-τριτον,η διαφορετικη εποχη που γραφτηκαν τα Ομηρικα Επη Ιλιαδα και Οδυσσεια,τον 8ο
με 7ο αιωνα π.Χ απο την εποχη που διαδραματισθηκαν τα γεγονοτα που αφηγειται,τον 12ο
αιωνα π.Χ,η ερωτηματικη συμπλοκη νεωτερων και παλιοτερων στοιχειων,κι ακομα η
Πεισιστρατια διορθωση τον 6ο αιωνα π.Χ
-τεταρτον,το ιδιο το προσωπο του Ομηρου,αν δηλαδη υπηρξε,
εχομε αμφιβολια για τον τοπο γεννησης του,επτα πολεις τον διεκδικουν,
το Άργος,η Αθήνα,η Χίος,η Κολοφώνα,η Ρόδος,η Σαλαμίνα,η Σμύρνη,
με επικρατεστερη τη Σμυρνη,
το αρχικο ονομα του ηταν Μελησιγένης
για τον πατερα του εχομε διαφορα ονοματα:
Μαίων,Μέλας,Μνησαγόρας,Δαίμων,Θαμόρας,Μενέμαχος.
και για τη μητερα του τα ονοματα:
Μήτις,Κριθηίς,Θεμιστώ,Συγνεθώ,Μέλας
οσο για την τυφλοτητα του,πρεπει τυφλωθηκε αργοτερα,μετα τα Επη,πιθανον απο
καταρρακτη,η' απο διαβητικο γλαυκωμα,η' απο εκφυλιση της ωχρας κηλιδας,
[ομηρος στην ιωνικη διαλεκτο της Σμυρνης σημαινει τυφλος]
δεν ξερουμε αν δηλαδη ηταν ενας ο ποιητης των Επων η'περισσοτεροι ποιητες,οι αοιδοι,
η' οι Ομηριδες,και ισως τα ολοκληρωμενα επη δεν ειναι παρα μια συρραφη ολων των
διασπαρτων επικων διηγησεων,αυτο,μαλλον,φανερωνεται και απο τα λογοτυπα που
επαναλαμβανονται και στα δυο επη,σε επιθετα ηρωων και θεων,σε μαχες,σε αγορευσεις,
κλπ,και για καθαρα μνημονευτικους λογους,αφου τα επη για αιωνες ηταν προφορικα
μεχρι τη καταγραφη τους απο τον Πεισιστρατο[600-527 π.Χ]
αυτος λοιπον ο Ζωιλος βρηκε προσφορο εδαφος να επικρινει το Ομηρο,να τολμησει
να τον ψεξει στους:Κατα της Ομηρου Ποιησεως Λογους εννεα,
χωρις να νοιαστει για την υστεροφημια του να μικρολογησει κατα ενος Ιερου Αβατου,
Προσωπου,τον Ομηρο,κατα καποιον λοιπον ειρωνικο τροπο κερδισε την υστεροφημια
του...χανοντας την υστεροφημια του σκωπτωντας.
Μπορουμε να φαντασθουμε και να σχεδιασουμε εναν πιθανον εμπεριστατωμενο προλογο
στους κακοπιστους του 'Κατα της Ομηρου Ποιησεως Λογους εννεα'
Ζωιλου προλογος
Αν κρινω πονηρά υβριζω τους θεους,αν κρινω αρμοδιως θα με εχθρευτουν οι
πολιτες,παρ'ολ'αυτα,Ανδρες Αθηναιοι,δεν θα σιωπησω και μιλησω,
Τουτον λοιπον τον Ποιητην θα δειξω ως φλυαρον παντογνωστην,Αντιγραφει χειριστα
οσα του παραδωθηκαν απο τους αρχαιοτερους,δεν λεω φιλος ειναι ο Ομηρος,ομως
φιλτερα η Αληθεια ,η' δεν συμφωνειται πλεον;
ο Ομηρος ψαλλει των Μουσων τον ωραιο ηχο με τη λυρα του αλλα δεν ακουει τι λεει,
οσα ποιησε ειναι πεπλασμενα θαυματα,παραδοξα και παραλογα,ως μαγος εμφανιζεται
εις τον αδαη και τον απατα,μαλιστα καλλιεργει την εικονα του θεουργου,του φιλοσοφου,
του προφητη,του μαντη,του επιστημονα,του χρησμωδου,των Μουσαων θεραποντα,
επικαλουμενος την ρηση της Πυθιας,ενας λογοκλοπος ομως ειναι των αοιδων,και
του Φημιου και του Δημοδικου,θα τους εχετε νομιζω ακουστα,
δεν ειναι αποριας αξιον η πολυμαθεια του να μην του διδαξει τον νου,λεει πως Αλαθητος
ειναι μα δεν ειναι,και θα το δειξω αυτο καλα πως ετσι ειναι,ανθρωπος μ'ακορεστη
φιλοδοξια ενας ανεμελος γλετζες ειναι,και δεν θα'ταν υπερβολη αλλα μετα βεβαιοτη-
τος να πω,καθολου υποθετικα,πως μετα τα πλουσια γευματα και δειπνα που συχνα
παρευρισκεται ξερνα μια και δυο και τρεις φορες,
κι αν πραγματικα ειναι σοφος θα'πρεπε να γνωριζει τι ειναι σοφο,κι αυτος σιγουρα δεν
το γνωριζει,μεταχειριζεται ολες τις τεχνες για να πει κατι δηθεν σημαντικο αλλα στην ουσια
δεν λεει τιποτα,και μου φαινεται ηολυ εμπειρος και επιδεξιος στη τεχνη να κολακευει τους
δυνατους,και θεους,Ανδρες Αθηναιοι,και ανθρωπους,και να επωφελειται,
ενω ειναι τελειως ανιδεος περι των υπερφυσικων ζητηματων ισχυριζεται πως ειναι
βαθυς ειδημων,και να μην το ξεχναται αυτο,Ανδρες Αθηναιοι,θεραπων και υπηρετης και
δουλος ειναι των πλουσιων και των αργοσχολων, κι αυτος ο Μεγας Αδεκαστος,ο
Αδιαφθορος,μεροληπτησε υπερ του υμετερου φιλου Οδυσσεα και δεν αναφερει πουθενα
τον Μεγιστο Παλαμηδη τον ηρωα,των εφευρετη,τον φιλοσοφο που τον συκοφαντησαν και
τον σκοτωσαν αδικα και ποταπα στη Τροια,κι αυτη ηταν,μην σας απατα,η αληθινη αιτια
για τον θυμο την μηνιν του Αχιλλεα,αλλα σιωπα και υποκλεπτει την αληθεια,την γραφει
κατα το ιδιον του συμφερεον,
τωρα ειναι η ωρα να μαθετε πως τα εργα του ειναι επαισχυντα προιοντα υποτελειας,και
αισχροτατης στους θεους και στους ανθρωπους ιδιοτελειας,βριθει παλινωδιων,ποτε το
το ενα το λεει ετσι ποτε το λεει αλλιως,κατα το δοκουν,αυτα ομως δεν ειναι σοβαρα
πραγματα,ενας χυδαιος λογογραφος ειναι που πληρωνεται αδρα,Πολλά πιών καί πολλά
φαγών,
ευθαρσως τον προσαγορευω Σαθων ο αιδοιος αντι αοιδος ,
ο ανοητος ειπεν τον Αχιλεα ατοκον,αληθεια πως να εχει τοκον ο Αχιλλεαςαφου δεν ειναι
παντρεμενος;
ειπεν ο καπνος ανωθεν φερεται,
αληθεια ειδε καποιος εξ υμων καπνον κατωθεν να φερεται;
τοσον πολυ ακαπνιστος μου φαινεται να ειναι αυτος ο Ομηρος
και σας διαβεβαιω,Ανδρες Αθηναιοι,πως δεν ειναι και φυσικα ατρανταχτα μ'αυτο το
εργο μου που εχετε ανα χειρας θα το αποδειξω,με μικρολογιες και οχι με απεραντολογιες
.
Καπως ετσι θα εγραφε τον προλογο ο Ζωιλος στους 'Κατα της Ομηρου Ποιησεως Λογους
εννεα'
επισης εγραψε και αλλα εργα:
Ιστοριαν απο θεογονιας εως της Φιλιππου τελευτης βιβλια τρια
Περι Αμφιπολεως
Κατα Ισοκρατους του ρητορος
για το τελος του λενε πως τον σταυρωσε ο Πτολεμαιο ο Φιλαδελφος,αλλοι πως θανα-
τωθηκε με λιθοβολισμο στην Χιο,κι αλλοι πως τον εκαψαν ζωντανο στη Σμυρνη,
ας μην θεωρησουμε αιτια αυτων των βιαιοπραγιων τα μικρολογα του,γιατι μικρα ειναι,και
μαλλον αστεια και διασκεδαστικα,και δεν χαλασε ο κοσμος για ενα αστειο,
και φυσικα ο θειος Ομηρος,
και πως αυτος ο Ζωιλος ο Ομηρομαστιξ,μαστιγωνει,τιμωρει,τον Ομηρο,η' πως ειναι η
μαστιγα,η καταρα του Ομηρου,αυτο μαλλον ειναι αστειο
.
τωρα,ας επιτραπει να κανουμε μια φανταστικη πλαστογραφιση του εργου του,
και στον λογο εβδομο Κατα της Ομηρου Ποιησεως να διαβασουμε τα κατωθι ...μικρολογα:
κι εδω ας εξετασουσε τον στιχο 110 της ραψωδιας μ' της Οδυσσειας:
ἓξ ἑτάρους ἐν νηὶ ποθήμεναι ἢ ἅμα πάντας.
μαζι με τον στιχο 60 της ραψωδιας ι' ,παλι της Οδυσσειας:
ἓξ ἀφ᾿ ἑκάστης νηὸς ἐυκνήμιδες ἑταῖροι
ὤλονθ᾽
βλεπομε καθαρα πως εχομε επαναλαμβανομενο λογοτυπο,
λεει,στην πρωτη περιπτωση,την υποθετικη,στη Σκυλα, θα χασει εξι συντροφους απο το
καραβι
και στη δευτερη περιπτωση που συνεβηκε στους Κικονες πως εχασε εξι συντροφους
απο καθε καραβι,
τωρα γιατι εξι σε καθενα κι οχι,π.χ ενας στο πρωτο καραβι,δυο στο δευτερο,τρεις στο τριτο
κι ουτω καθεξεις η' και διαφορετικα,αυτο το ξερει μονο ο...ποιητης και μαλιστα ισχυριζεται
πως λεει την αληθεια,βεβαια θα ισχυρισθει λογους υψηλης τεχνης,το μετρο,
το αντιστοιχο του 'εξι σε καθε καραβι' θα ηταν να πει' εβδομηνταδυο',,επειδη δωδεκα ηταν
ολα τα καραβια του Οδυσσεα,τοτε εξι επι δωδεκα ισον εβδομηνταδυο,
το εβδομηνταδυο βεβαια κατα τον σοφοτατο Ποιητη θα χαλαγε το μετρο και φυσικα την
τεχνη,αλλα,εγω θα ελεγα,τι αξιζει η υψηλη τεχνη οταν δεν υπηρετει την αληθεια;
τωρα το εξι στην πρωτη περιπτωση διατηρειται,κι ας μην διατηρειται η αληθεια,λογω του
του λογοτυπου,
αλλ'αυτο,παλι εγω λεω,δεν ειναι ποιηση,τεχνη,να την παιρνει κανεις σοβαρος ανθρωπος
στα σοβαρα αλλα...μηχανοραφια,νομιζω,
και αλλα μικρολογα γι'αυτους τους δυο μικρολογους,δηλαδη στιχους,θα μπορουσα να
γραψω αλλα αυτα τα μικρα,ολιγα,επαρκουν
και για να εχει ο αναγνωστης πληρη εικονα παραθετω τα δυο συνολα των μικρολογων
στιχων απ'οπου αντλησα τα δυο μικρολογα στιχους-παραδειγματα μου:
[Ομηρου Οδυσσεια,ραψωδια μ' ,στιχοι 108-110]
ἀλλὰ μάλα Σκύλλης σκοπέλῳ πεπλημένος ὦκα
νῆα παρὲξ ἐλάαν, ἐπεὶ ἦ πολὺ φέρτερόν ἐστιν
ἓξ ἑτάρους ἐν νηὶ ποθήμεναι ἢ ἅμα πάντας. 110
[μεταφραση-χ.ν.κουβελης]
αλλα πολυ κοντα στης Σκυλλας το σκοπελο πλησιασε γοργα
το καραβι περα να κωπηλατησεις,επειδη πολυ καλλιτερο ειναι
εξι συντροφοι στο καραβι να ρουφηχτουν παρα μαζι ολοι 110
.
[Ομηρου Οδυσσεια,ραψωδια ι' ,στιχοι 39-61]
Ἰλιόθεν με φέρων ἄνεμος Κικόνεσσι πέλασσεν,
Ἰσμάρῳ· ἔνθα δ' ἐγὼ πόλιν ἔπραθον, ὤλεσα δ' αὐτούς. 40
ἐκ πόλιος δ' ἀλόχους καὶ κτήματα πολλὰ λαβόντες
δασσάμεθ', ὡς μή τίς μοι ἀτεμβόμενος κίοι ἴσης.
ἔνθ' ἦ τοι μὲν ἐγὼ διερῷ ποδὶ φευγέμεν ἡμέας
ἠνώγεα, τοὶ δὲ μέγα νήπιοι οὐκ ἐπίθοντο.
ἔνθα δὲ πολλὸν μὲν μέθυ πίνετο, πολλὰ δὲ μῆλα
ἔσφαζον παρὰ θῖνα καὶ εἰλίποδας ἕλικας βοῦς.
τόφρα δ' ἄρ' οἰχόμενοι Κίκονες Κικόνεσσι γεγώνευν,
οἵ σφιν γείτονες ἦσαν, ἅμα πλέονες καὶ ἀρείους,
ἤπειρον ναίοντες, ἐπιστάμενοι μὲν ἀφ' ἵππων
ἀνδράσι μάρνασθαι καὶ ὅθι χρὴ πεζὸν ἐόντα. 50
ἦλθον ἔπειθ', ὅσα φύλλα καὶ ἄνθεα γίνεται ὥρῃ,
ἠέριοι· τότε δή ῥα κακὴ Διὸς αἶσα παρέστη
ἡμῖν αἰνομόροισιν, ἵν' ἄλγεα πολλὰ πάθοιμεν.
στησάμενοι δ' ἐμάχοντο μάχην παρὰ νηυσὶ θοῇσι,
βάλλον δ' ἀλλήλους χαλκήρεσιν ἐγχείῃσιν.
ὄφρα μὲν ἠὼς ἦν καὶ ἀέξετο ἱερὸν ἦμαρ,
τόφρα δ' ἀλεξόμενοι μένομεν πλέονάς περ ἐόντας·
ἦμος δ' ἠέλιος μετενίσετο βουλυτόνδε,
καὶ τότε δὴ Κίκονες κλῖναν δαμάσαντες Ἀχαιούς.
ἓξ δ' ἀφ' ἑκάστης νηὸς ἐϋκνήμιδες ἑταῖροι 60
ὤλονθ'· οἱ δ' ἄλλοι φύγομεν θάνατόν τε μόρον τε.
[μεταφραση χ.ν.κουβελης]]
απ'το Ιλιο φερνοντας με ο ανεμος στους Κικονες με πεταξε
στην Ισμαρω,οπ'εγω τη πολη πατηξα κι αυτους αφανισα 40
απ'τη πολη και γυναικας και πολλα αγαθα αρπαζοντας
τα μοιραστηκαμε,κανεις να μην με κατακρινει πως δεν τα'θεσα ισα,
τοτ'εγω να σηκωσουμε τα ποδι μας να φευγουμε απο'κει
συμβουλευα,αυτοι παρα πολυ μωροι δεν πειθονταν
οπου πολυ κρασι πινοντας μεθουσαν,πολλα δ'αρνια
εσφαζαν σ'ακρογυαλι και τα χορευτικα στο βαδισμα βοδια,
εν τω μεταξυ πηγαν οι Κικονες στους Κικονες και φωναξαν
που σ'αυτους γειτονες ησαν,και πιο πολλοι και πιο αντρειοι,
πο'μεναν στη στερια,ξεροντας απ'τ'αλογα
στους αντρες να μαχονται κι αν χρειαστει και πεζοι να'ναι 50
και τοτε ηρθαν,ωσα τα φυλλα και τ'ανθια που γινονται στην ωρα τους,,
στην αχλυ το ξημερωμα,τοτε κακη μοιρα του Δια επεσε πανω
σε μας τους καταδικασμενους,για να πολλα βασανα να παθουμε,
στηθηκαν κι εμαχονταν κοντα στα γρηγορα καραβια
πετουσαν οι μεν εδω στους δε εκει τα χαλκινα κονταρια ,
οσ'αυγη ητανε κι αυξανε η μερα
ως τοτε τους αντικρουσαμε αν και περσοτεροι ηταν
ομως ο ηλιος οταν εφτασε και λυνουνε τα βοδια
τοτε κι οι Κικονες απωθησαν τους Αχαιους νικωντες,
εξη απο καθε καραβι με τις καλες περικνημιδες συντροφοι 60
χαθηκαν,οι αλλοι φυγαμε και το θανατο και τη μαυρη μοιρα
.
.
ακομα ενας αλλος μικρολογος στιχος προς επι-κριση ειναι ο στιχος 210 απο την ραψωδια
Χ' της Ιλιαδας,ν'αλλαξουμε κι εργο,για μεγαλυτερη σφαιρικοτητα των μικρων λογων μου
Κατα της Ομηρου Ποιησεως
καὶ τότε δὴ χρύσεια πατὴρ ἐτίταινε τάλαντα,
ἐν δ᾽ ἐτίθει δύο κῆρε τανηλεγέος θανάτοιο, 210
τὴν μὲν Ἀχιλλῆος, τὴν δ᾽ Ἕκτορος ἱπποδάμοιο,
ἕλκε δὲ μέσσα λαβών· ῥέπε δ᾽ Ἕκτορος αἴσιμον ἦμαρ,
(Ομήρου Ιλιαδα ραψωδια Χ' στίχοι 209-212)
[μεταφραση χ.ν.κουβελης]
και τοτε τη χρυση ο πατερας τεντωσε ζυγαρια
κι εβαλε τις δυο μοιρες τ'οδυνηρου θανατου
τη μια τ'Αχιλλεα,την αλλη τ'Εχτορα του ιπποδαμαστη
τη τραβηξε τη μεση πιανοντας,κι εκλινε τ'Εχτορα η γραμμενη μερα
κι εγω απλα και πολυ φυσικα απορων μικρολογω ρωτωντας:
ποδαπαὶ γὰρ αἱ Μοῖραι ἐν ταῖς πλάστιγξι,
καθήμεναι ἢ ἑστηκυῖα
δηλαδη
πως ειναι τοποθετημενες οι μοιρες στη πλαστιγκα;
καθιστες η' ορθιες
μια μικρολογη απορια,αθωα χαριν παιδιας
Εγω ο Ζωιλος ο επικαταρατος Αττικος επι παντων επιστητων μικρολογω
και φυσει δεχομαι των παντων επ'εμοι τινα μικρολογιαν
.
.
ΕΠΙΜΥΘΙΟ
αν και τον Ομηρον μικρολογω
κατ'ουσιαν Αυτον μεγαλογω
[Ζωιλος Αμφιπολιτης]
.
.
.
LITTERATURE-ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ
-Περί Ζωιλου Ομηρομαστιγος-Περι Ομηρου Μικρολογιες-
ΚΕΙΜΕΝΑ-TEXTS-Χ.Ν.Κουβελης[C.N.Couvelis}
.
.
Οδυσσεια Ομηρου εκδοση 1504
Περί Ζωιλου Ομηρομαστιγος-χ.ν.κουβελης
Αιτια για την ενασχοληση μου για τον Ζωιλο ηταν το διηγημα ''Τα Συμβαντα του Μυλου''
του Παπαδιαμαντη,εκει διαβασα:
Τὰ δένδρα ἔσμιγον εἰς τρυφερὰς περιπτύξεις ἐκεῖ τὴν νύκτα, καὶ ὁ κισσὸς καὶ τὸ κλῆμα
ἀνερριχῶντο εἰς τὰ ὕψη τῶν κλάδων, καὶ καρποὶ μελαμβριθεῖς ἐκρέμαντο εἰς τὰ
ἀκροκλώνια, διὰ νὰ δίδεται τροφὴ εἰς ὅλα τὰ πτερωτὰ καὶ τὰ ὄρνεα, τὰ ἐπικαλούμενα τὸ
ὄνομα τοῦ Κυρίου. Καὶ θνητὸς ἄνθρωπος δὲν ἠδύνατο ν᾿ ἀναβῇ ἐκεῖ, οὐδὲ νὰ
καταβῇ, ἐκτὸς ἂν ἦτον οὐρανοπετής. «Οὐδέ κεν ἀμβαίη βροτὸς ἀνήρ, οὐ καταβαίη».
αυτο το «Οὐδέ κεν ἀμβαίη βροτὸς ἀνήρ, οὐ καταβαίη». μου κινησε το ενδιαφερων,μου
φανηκε να ειναι ομηρικο,και κανοντας αναζητηση στο Google πραγματι ηταν ο στιχος 77
στη ραψωδια μ' της Οδυσσειας,που περιγραφει τι θα συναντησει ο Οδυσσεας μετα την
αναχωρηση του απο την Κιρκη,δηλαδη τις Σειρήνες, τη Σκύλλα και τη Χάρυβδη και τα Βοδια
του Ηλιου:
[Ομηρου Οδυσσεια,ραψωδια μ',στιχοι 73-79]
οἱ δὲ δύω σκόπελοι ὁ μὲν οὐρανὸν εὐρὺν ἱκάνει
ὀξείῃ κορυφῇ, νεφέλη δέ μιν ἀμφιβέβηκε
κυανέη: τὸ μὲν οὔ ποτ' ἐρωεῖ, οὐδέ ποτ' αἴθρη 75
κείνου ἔχει κορυφὴν οὔτ' ἐν θέρει οὔτ' ἐν ὀπώρῃ.
οὐδέ κεν ἀμβαίη βροτὸς ἀνὴρ οὐ καταβαίη, 77
οὐδ' εἴ οἱ χεῖρές τε ἐείκοσι καὶ πόδες εἶεν:
πέτρη γὰρ λίς ἐστι, περιξεστῇ ἐϊκυῖα.
[μεταφραση χ.ν.κουβελης]
εκει'ναι δυο σκοπελοι,στον πλατυ ουρανο ο ενας φτανει
μ'οξεια κορυφη,και με συνεφο ολουθε σκεπασμενος
μαυρο,κι ουτε ποτε αυτο σκορπα κι ουτε ποτε καθαριζει 75
κεινου κραταει τη κορυφη ουτ'αν ειν' στο θερος ουτ'αν στο φθινοπωρη
κι ουτε ν'ανεβει θνητος ανθρωπος μπορει κι ουτε να κατεβει 77
ουτε κι αν χερια εικοσι και ποδια ειχε
γιατ' ειναι η πετρα λεια,ολοξυστη να'ναι μοιαζει
[και στη μεση αυτου του σκοπελου ειναι η σπηλια της τρομερης Σκυλλας]
στα αποτελεσματα της αναζητησης που εκανα εμφανισθηκε και ο Ζωιλος,ενας επικριτης
του Ομηρου,που τον εψεγε,συν τοις αλλοις,σ'αυτον τον ομηρικο στιχο:
οὐδέ κεν ἀμβαίη βροτὸς ἀνὴρ οὐ καταβαίη
ειναι περιττο να λες,πως δεν μπορεις να κατεβεις απο εκει που δεν μπορεις ν'ανεβεις,
ειναι λογικη ανοησια
εκανα μια πρωτη κριση,φυσικα και το ηξερε αυτο ο Ομηρος,απλα ο στιχος ειναι,και
πρεπει να ειναι,ενταγμενος στη τεχνη της ποιησης,στο μετρο του στιχου,το δακτυλικο
εξαμετρο,με εξι ποδες μακρο βραχυ βραχυ,επισης η ευφωνια αμβαιη/καταβαιη,χαριν
της ποιητικης αδειας δικαιολογειται ο λογικος πλεονασμος,κι ακομα πως η ποιηση δεν
ειναι αυστηρη επιστημη,οχι τι ξερω αλλα τι εχει αισθητικη,
στη Βικιπαιδεια εγραφε:
Ο Ζωίλος ήταν ρήτορας από την Αμφίπολη που έζησε μεταξύ 285- 247 π.Χ.[1]
Κατηγορούσε με μικρόλογα τον Όμηρο, γι αυτό επονομάστηκε Ομηρομάστιξ και για τη
δηκτική του γλώσσα γενικά κύων ρητορικός.
λιγοστα μπορουσες να βρεις στο inrenet,θελησα να μαθω περισσοτερα,επισκεφτηκα
την Εθνικη Βιβλιοθηκη,εκει βρηκα μετα απο μερες και με μεγαλη δυσκολια μια εργασια
για τον Ζωιλο τριων σελιδων γραμμενη στα ελληνικα μεσα στο βιβλιο The Classical Works
[edition 1931Oxford] του Henry.G.Moore ενος αγγλου καθηγητη στην εδρα Classical
Literature University of Oxford,England,με τον τιτλο:Περί Ζωιλου Ομηρομαστιγος,
τοτε ενιωσα,επηρεασμενος απο την εργασια του αγγλου καθηγητη,την σφοδρη επιθυμια
να γραψω για τον Ζωιλο,και μαλιστα με τον ιδιο τιτλο:
Περί Ζωιλου Ομηρομαστιγος
[παρακατω αντιγραφω το εργο μου ]:
Περί Ζωιλου Ομηρομαστιγος
ο Ζωιλος [περιπου 285- 247 π.Χ ]ηταν απο την Αμφιπολη,ρητορας και σοφιστης,μαθητευσε
στον Διογενη τον Κυνικο,
στο Λεξικο Σουδας γραφεται για τον Ζωιλο:
"Ζωίλος Αμφιπολίτηςος επεκλήθη Ομηρομάστιξ, ότι επέσκωπτεν Ομηρον.
Δι ο αυτόν διώξαντες οι εν τη Ολυμπία κατά των Σκιρωνίδων πετρών έρριψαν.
Ρήτωρ δε ήν και φιλόσοφος "
ισως η αποτυχια του ως ρητορας,επειδη στερουνταν την απαραιτητα δυνατη,επιβλητικη
φωνη και την ικανοτητα των θεατρικων,υποκριτικων,κινησεων που συνοδευουν την εκ-
φωνηση των λογων στα δικαστηρια και στην αγορα να τον εκανε να στραφει προς την
φανατικη επικριση των ιερων πρωτοτυπων,οπως του Ομηρου αλλα και του Πλατωνα,
τον Ομηρο τον κοσκινιζε στιχο-στιχο να βρει λαθη,ανακριβειες,λογικα χασματα,ασαφειες,
αφελειες,μωρολογιες,κλπ
πραγμα αρκετα ευκολα,γιατι σ'συτο συνηγορουσαν πολλα:
-πρωτον,η γλωσσα του Ομηρου,μια καθαρα τεχνικη γλωσσα,που δεν μιλιονταν πουθενα
στον ελληνικο χωρο,με βαση την Ιωνικη διαλεκτο,με αιολικα,αρκαδο-κυπριακα και
μυνηναικα γλωσσικα δανεια
-δευτερον,η αναγκη να διατηρηθει το μετρο,το δακτυλικος εξαμετρο,με εξι ποδας ανα
στιχο,με μακρο βραχυ βραχυ καθε ποδας,αυτο εμπεριειχε τον κινδυνο καθε λογης
ευκολιων,και αυθαιρεσιων, για να επιτευχθει
-τριτον,η διαφορετικη εποχη που γραφτηκαν τα Ομηρικα Επη Ιλιαδα και Οδυσσεια,τον 8ο
με 7ο αιωνα π.Χ απο την εποχη που διαδραματισθηκαν τα γεγονοτα που αφηγειται,τον 12ο
αιωνα π.Χ,η ερωτηματικη συμπλοκη νεωτερων και παλιοτερων στοιχειων,κι ακομα η
Πεισιστρατια διορθωση τον 6ο αιωνα π.Χ
-τεταρτον,το ιδιο το προσωπο του Ομηρου,αν δηλαδη υπηρξε,
εχομε αμφιβολια για τον τοπο γεννησης του,επτα πολεις τον διεκδικουν,
το Άργος,η Αθήνα,η Χίος,η Κολοφώνα,η Ρόδος,η Σαλαμίνα,η Σμύρνη,
με επικρατεστερη τη Σμυρνη,
το αρχικο ονομα του ηταν Μελησιγένης
για τον πατερα του εχομε διαφορα ονοματα:
Μαίων,Μέλας,Μνησαγόρας,Δαίμων,Θαμόρας,Μενέμαχος.
και για τη μητερα του τα ονοματα:
Μήτις,Κριθηίς,Θεμιστώ,Συγνεθώ,Μέλας
οσο για την τυφλοτητα του,πρεπει τυφλωθηκε αργοτερα,μετα τα Επη,πιθανον απο
καταρρακτη,η' απο διαβητικο γλαυκωμα,η' απο εκφυλιση της ωχρας κηλιδας,
[ομηρος στην ιωνικη διαλεκτο της Σμυρνης σημαινει τυφλος]
δεν ξερουμε αν δηλαδη ηταν ενας ο ποιητης των Επων η'περισσοτεροι ποιητες,οι αοιδοι,
η' οι Ομηριδες,και ισως τα ολοκληρωμενα επη δεν ειναι παρα μια συρραφη ολων των
διασπαρτων επικων διηγησεων,αυτο,μαλλον,φανερωνεται και απο τα λογοτυπα που
επαναλαμβανονται και στα δυο επη,σε επιθετα ηρωων και θεων,σε μαχες,σε αγορευσεις,
κλπ,και για καθαρα μνημονευτικους λογους,αφου τα επη για αιωνες ηταν προφορικα
μεχρι τη καταγραφη τους απο τον Πεισιστρατο[600-527 π.Χ]
αυτος λοιπον ο Ζωιλος βρηκε προσφορο εδαφος να επικρινει το Ομηρο,να τολμησει
να τον ψεξει στους:Κατα της Ομηρου Ποιησεως Λογους εννεα,
χωρις να νοιαστει για την υστεροφημια του να μικρολογησει κατα ενος Ιερου Αβατου,
Προσωπου,τον Ομηρο,κατα καποιον λοιπον ειρωνικο τροπο κερδισε την υστεροφημια
του...χανοντας την υστεροφημια του σκωπτωντας.
Μπορουμε να φαντασθουμε και να σχεδιασουμε εναν πιθανον εμπεριστατωμενο προλογο
στους κακοπιστους του 'Κατα της Ομηρου Ποιησεως Λογους εννεα'
Ζωιλου προλογος
Αν κρινω πονηρά υβριζω τους θεους,αν κρινω αρμοδιως θα με εχθρευτουν οι
πολιτες,παρ'ολ'αυτα,Ανδρες Αθηναιοι,δεν θα σιωπησω και μιλησω,
Τουτον λοιπον τον Ποιητην θα δειξω ως φλυαρον παντογνωστην,Αντιγραφει χειριστα
οσα του παραδωθηκαν απο τους αρχαιοτερους,δεν λεω φιλος ειναι ο Ομηρος,ομως
φιλτερα η Αληθεια ,η' δεν συμφωνειται πλεον;
ο Ομηρος ψαλλει των Μουσων τον ωραιο ηχο με τη λυρα του αλλα δεν ακουει τι λεει,
οσα ποιησε ειναι πεπλασμενα θαυματα,παραδοξα και παραλογα,ως μαγος εμφανιζεται
εις τον αδαη και τον απατα,μαλιστα καλλιεργει την εικονα του θεουργου,του φιλοσοφου,
του προφητη,του μαντη,του επιστημονα,του χρησμωδου,των Μουσαων θεραποντα,
επικαλουμενος την ρηση της Πυθιας,ενας λογοκλοπος ομως ειναι των αοιδων,και
του Φημιου και του Δημοδικου,θα τους εχετε νομιζω ακουστα,
δεν ειναι αποριας αξιον η πολυμαθεια του να μην του διδαξει τον νου,λεει πως Αλαθητος
ειναι μα δεν ειναι,και θα το δειξω αυτο καλα πως ετσι ειναι,ανθρωπος μ'ακορεστη
φιλοδοξια ενας ανεμελος γλετζες ειναι,και δεν θα'ταν υπερβολη αλλα μετα βεβαιοτη-
τος να πω,καθολου υποθετικα,πως μετα τα πλουσια γευματα και δειπνα που συχνα
παρευρισκεται ξερνα μια και δυο και τρεις φορες,
κι αν πραγματικα ειναι σοφος θα'πρεπε να γνωριζει τι ειναι σοφο,κι αυτος σιγουρα δεν
το γνωριζει,μεταχειριζεται ολες τις τεχνες για να πει κατι δηθεν σημαντικο αλλα στην ουσια
δεν λεει τιποτα,και μου φαινεται ηολυ εμπειρος και επιδεξιος στη τεχνη να κολακευει τους
δυνατους,και θεους,Ανδρες Αθηναιοι,και ανθρωπους,και να επωφελειται,
ενω ειναι τελειως ανιδεος περι των υπερφυσικων ζητηματων ισχυριζεται πως ειναι
βαθυς ειδημων,και να μην το ξεχναται αυτο,Ανδρες Αθηναιοι,θεραπων και υπηρετης και
δουλος ειναι των πλουσιων και των αργοσχολων, κι αυτος ο Μεγας Αδεκαστος,ο
Αδιαφθορος,μεροληπτησε υπερ του υμετερου φιλου Οδυσσεα και δεν αναφερει πουθενα
τον Μεγιστο Παλαμηδη τον ηρωα,των εφευρετη,τον φιλοσοφο που τον συκοφαντησαν και
τον σκοτωσαν αδικα και ποταπα στη Τροια,κι αυτη ηταν,μην σας απατα,η αληθινη αιτια
για τον θυμο την μηνιν του Αχιλλεα,αλλα σιωπα και υποκλεπτει την αληθεια,την γραφει
κατα το ιδιον του συμφερεον,
τωρα ειναι η ωρα να μαθετε πως τα εργα του ειναι επαισχυντα προιοντα υποτελειας,και
αισχροτατης στους θεους και στους ανθρωπους ιδιοτελειας,βριθει παλινωδιων,ποτε το
το ενα το λεει ετσι ποτε το λεει αλλιως,κατα το δοκουν,αυτα ομως δεν ειναι σοβαρα
πραγματα,ενας χυδαιος λογογραφος ειναι που πληρωνεται αδρα,Πολλά πιών καί πολλά
φαγών,
ευθαρσως τον προσαγορευω Σαθων ο αιδοιος αντι αοιδος ,
ο ανοητος ειπεν τον Αχιλεα ατοκον,αληθεια πως να εχει τοκον ο Αχιλλεαςαφου δεν ειναι
παντρεμενος;
ειπεν ο καπνος ανωθεν φερεται,
αληθεια ειδε καποιος εξ υμων καπνον κατωθεν να φερεται;
τοσον πολυ ακαπνιστος μου φαινεται να ειναι αυτος ο Ομηρος
και σας διαβεβαιω,Ανδρες Αθηναιοι,πως δεν ειναι και φυσικα ατρανταχτα μ'αυτο το
εργο μου που εχετε ανα χειρας θα το αποδειξω,με μικρολογιες και οχι με απεραντολογιες
.
Καπως ετσι θα εγραφε τον προλογο ο Ζωιλος στους 'Κατα της Ομηρου Ποιησεως Λογους
εννεα'
επισης εγραψε και αλλα εργα:
Ιστοριαν απο θεογονιας εως της Φιλιππου τελευτης βιβλια τρια
Περι Αμφιπολεως
Κατα Ισοκρατους του ρητορος
για το τελος του λενε πως τον σταυρωσε ο Πτολεμαιο ο Φιλαδελφος,αλλοι πως θανα-
τωθηκε με λιθοβολισμο στην Χιο,κι αλλοι πως τον εκαψαν ζωντανο στη Σμυρνη,
ας μην θεωρησουμε αιτια αυτων των βιαιοπραγιων τα μικρολογα του,γιατι μικρα ειναι,και
μαλλον αστεια και διασκεδαστικα,και δεν χαλασε ο κοσμος για ενα αστειο,
και φυσικα ο θειος Ομηρος,
και πως αυτος ο Ζωιλος ο Ομηρομαστιξ,μαστιγωνει,τιμωρει,τον Ομηρο,η' πως ειναι η
μαστιγα,η καταρα του Ομηρου,αυτο μαλλον ειναι αστειο
.
τωρα,ας επιτραπει να κανουμε μια φανταστικη πλαστογραφιση του εργου του,
και στον λογο εβδομο Κατα της Ομηρου Ποιησεως να διαβασουμε τα κατωθι ...μικρολογα:
κι εδω ας εξετασουσε τον στιχο 110 της ραψωδιας μ' της Οδυσσειας:
ἓξ ἑτάρους ἐν νηὶ ποθήμεναι ἢ ἅμα πάντας.
μαζι με τον στιχο 60 της ραψωδιας ι' ,παλι της Οδυσσειας:
ἓξ ἀφ᾿ ἑκάστης νηὸς ἐυκνήμιδες ἑταῖροι
ὤλονθ᾽
βλεπομε καθαρα πως εχομε επαναλαμβανομενο λογοτυπο,
λεει,στην πρωτη περιπτωση,την υποθετικη,στη Σκυλα, θα χασει εξι συντροφους απο το
καραβι
και στη δευτερη περιπτωση που συνεβηκε στους Κικονες πως εχασε εξι συντροφους
απο καθε καραβι,
τωρα γιατι εξι σε καθενα κι οχι,π.χ ενας στο πρωτο καραβι,δυο στο δευτερο,τρεις στο τριτο
κι ουτω καθεξεις η' και διαφορετικα,αυτο το ξερει μονο ο...ποιητης και μαλιστα ισχυριζεται
πως λεει την αληθεια,βεβαια θα ισχυρισθει λογους υψηλης τεχνης,το μετρο,
το αντιστοιχο του 'εξι σε καθε καραβι' θα ηταν να πει' εβδομηνταδυο',,επειδη δωδεκα ηταν
ολα τα καραβια του Οδυσσεα,τοτε εξι επι δωδεκα ισον εβδομηνταδυο,
το εβδομηνταδυο βεβαια κατα τον σοφοτατο Ποιητη θα χαλαγε το μετρο και φυσικα την
τεχνη,αλλα,εγω θα ελεγα,τι αξιζει η υψηλη τεχνη οταν δεν υπηρετει την αληθεια;
τωρα το εξι στην πρωτη περιπτωση διατηρειται,κι ας μην διατηρειται η αληθεια,λογω του
του λογοτυπου,
αλλ'αυτο,παλι εγω λεω,δεν ειναι ποιηση,τεχνη,να την παιρνει κανεις σοβαρος ανθρωπος
στα σοβαρα αλλα...μηχανοραφια,νομιζω,
και αλλα μικρολογα γι'αυτους τους δυο μικρολογους,δηλαδη στιχους,θα μπορουσα να
γραψω αλλα αυτα τα μικρα,ολιγα,επαρκουν
και για να εχει ο αναγνωστης πληρη εικονα παραθετω τα δυο συνολα των μικρολογων
στιχων απ'οπου αντλησα τα δυο μικρολογα στιχους-παραδειγματα μου:
[Ομηρου Οδυσσεια,ραψωδια μ' ,στιχοι 108-110]
ἀλλὰ μάλα Σκύλλης σκοπέλῳ πεπλημένος ὦκα
νῆα παρὲξ ἐλάαν, ἐπεὶ ἦ πολὺ φέρτερόν ἐστιν
ἓξ ἑτάρους ἐν νηὶ ποθήμεναι ἢ ἅμα πάντας. 110
[μεταφραση-χ.ν.κουβελης]
αλλα πολυ κοντα στης Σκυλλας το σκοπελο πλησιασε γοργα
το καραβι περα να κωπηλατησεις,επειδη πολυ καλλιτερο ειναι
εξι συντροφοι στο καραβι να ρουφηχτουν παρα μαζι ολοι 110
.
[Ομηρου Οδυσσεια,ραψωδια ι' ,στιχοι 39-61]
Ἰλιόθεν με φέρων ἄνεμος Κικόνεσσι πέλασσεν,
Ἰσμάρῳ· ἔνθα δ' ἐγὼ πόλιν ἔπραθον, ὤλεσα δ' αὐτούς. 40
ἐκ πόλιος δ' ἀλόχους καὶ κτήματα πολλὰ λαβόντες
δασσάμεθ', ὡς μή τίς μοι ἀτεμβόμενος κίοι ἴσης.
ἔνθ' ἦ τοι μὲν ἐγὼ διερῷ ποδὶ φευγέμεν ἡμέας
ἠνώγεα, τοὶ δὲ μέγα νήπιοι οὐκ ἐπίθοντο.
ἔνθα δὲ πολλὸν μὲν μέθυ πίνετο, πολλὰ δὲ μῆλα
ἔσφαζον παρὰ θῖνα καὶ εἰλίποδας ἕλικας βοῦς.
τόφρα δ' ἄρ' οἰχόμενοι Κίκονες Κικόνεσσι γεγώνευν,
οἵ σφιν γείτονες ἦσαν, ἅμα πλέονες καὶ ἀρείους,
ἤπειρον ναίοντες, ἐπιστάμενοι μὲν ἀφ' ἵππων
ἀνδράσι μάρνασθαι καὶ ὅθι χρὴ πεζὸν ἐόντα. 50
ἦλθον ἔπειθ', ὅσα φύλλα καὶ ἄνθεα γίνεται ὥρῃ,
ἠέριοι· τότε δή ῥα κακὴ Διὸς αἶσα παρέστη
ἡμῖν αἰνομόροισιν, ἵν' ἄλγεα πολλὰ πάθοιμεν.
στησάμενοι δ' ἐμάχοντο μάχην παρὰ νηυσὶ θοῇσι,
βάλλον δ' ἀλλήλους χαλκήρεσιν ἐγχείῃσιν.
ὄφρα μὲν ἠὼς ἦν καὶ ἀέξετο ἱερὸν ἦμαρ,
τόφρα δ' ἀλεξόμενοι μένομεν πλέονάς περ ἐόντας·
ἦμος δ' ἠέλιος μετενίσετο βουλυτόνδε,
καὶ τότε δὴ Κίκονες κλῖναν δαμάσαντες Ἀχαιούς.
ἓξ δ' ἀφ' ἑκάστης νηὸς ἐϋκνήμιδες ἑταῖροι 60
ὤλονθ'· οἱ δ' ἄλλοι φύγομεν θάνατόν τε μόρον τε.
[μεταφραση χ.ν.κουβελης]]
απ'το Ιλιο φερνοντας με ο ανεμος στους Κικονες με πεταξε
στην Ισμαρω,οπ'εγω τη πολη πατηξα κι αυτους αφανισα 40
απ'τη πολη και γυναικας και πολλα αγαθα αρπαζοντας
τα μοιραστηκαμε,κανεις να μην με κατακρινει πως δεν τα'θεσα ισα,
τοτ'εγω να σηκωσουμε τα ποδι μας να φευγουμε απο'κει
συμβουλευα,αυτοι παρα πολυ μωροι δεν πειθονταν
οπου πολυ κρασι πινοντας μεθουσαν,πολλα δ'αρνια
εσφαζαν σ'ακρογυαλι και τα χορευτικα στο βαδισμα βοδια,
εν τω μεταξυ πηγαν οι Κικονες στους Κικονες και φωναξαν
που σ'αυτους γειτονες ησαν,και πιο πολλοι και πιο αντρειοι,
πο'μεναν στη στερια,ξεροντας απ'τ'αλογα
στους αντρες να μαχονται κι αν χρειαστει και πεζοι να'ναι 50
και τοτε ηρθαν,ωσα τα φυλλα και τ'ανθια που γινονται στην ωρα τους,,
στην αχλυ το ξημερωμα,τοτε κακη μοιρα του Δια επεσε πανω
σε μας τους καταδικασμενους,για να πολλα βασανα να παθουμε,
στηθηκαν κι εμαχονταν κοντα στα γρηγορα καραβια
πετουσαν οι μεν εδω στους δε εκει τα χαλκινα κονταρια ,
οσ'αυγη ητανε κι αυξανε η μερα
ως τοτε τους αντικρουσαμε αν και περσοτεροι ηταν
ομως ο ηλιος οταν εφτασε και λυνουνε τα βοδια
τοτε κι οι Κικονες απωθησαν τους Αχαιους νικωντες,
εξη απο καθε καραβι με τις καλες περικνημιδες συντροφοι 60
χαθηκαν,οι αλλοι φυγαμε και το θανατο και τη μαυρη μοιρα
.
.
ακομα ενας αλλος μικρολογος στιχος προς επι-κριση ειναι ο στιχος 210 απο την ραψωδια
Χ' της Ιλιαδας,ν'αλλαξουμε κι εργο,για μεγαλυτερη σφαιρικοτητα των μικρων λογων μου
Κατα της Ομηρου Ποιησεως
καὶ τότε δὴ χρύσεια πατὴρ ἐτίταινε τάλαντα,
ἐν δ᾽ ἐτίθει δύο κῆρε τανηλεγέος θανάτοιο, 210
τὴν μὲν Ἀχιλλῆος, τὴν δ᾽ Ἕκτορος ἱπποδάμοιο,
ἕλκε δὲ μέσσα λαβών· ῥέπε δ᾽ Ἕκτορος αἴσιμον ἦμαρ,
(Ομήρου Ιλιαδα ραψωδια Χ' στίχοι 209-212)
[μεταφραση χ.ν.κουβελης]
και τοτε τη χρυση ο πατερας τεντωσε ζυγαρια
κι εβαλε τις δυο μοιρες τ'οδυνηρου θανατου
τη μια τ'Αχιλλεα,την αλλη τ'Εχτορα του ιπποδαμαστη
τη τραβηξε τη μεση πιανοντας,κι εκλινε τ'Εχτορα η γραμμενη μερα
κι εγω απλα και πολυ φυσικα απορων μικρολογω ρωτωντας:
ποδαπαὶ γὰρ αἱ Μοῖραι ἐν ταῖς πλάστιγξι,
καθήμεναι ἢ ἑστηκυῖα
δηλαδη
πως ειναι τοποθετημενες οι μοιρες στη πλαστιγκα;
καθιστες η' ορθιες
μια μικρολογη απορια,αθωα χαριν παιδιας
Εγω ο Ζωιλος ο επικαταρατος Αττικος επι παντων επιστητων μικρολογω
και φυσει δεχομαι των παντων επ'εμοι τινα μικρολογιαν
.
.
ΕΠΙΜΥΘΙΟ
αν και τον Ομηρον μικρολογω
κατ'ουσιαν Αυτον μεγαλογω
[Ζωιλος Αμφιπολιτης]
.
.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου